Bu sözlərə baxırsız hansının mənasını bilmirsizsə, axtarıb araşdırın.

İmtahanda düşən mətndə

olan sözlərdir. Ola bilsin ki, hansısa sözün mənasını bilmirsiz.
Günəmuzd
Ağır zəhməti bahasına
Maya
Hanbal
İmarət
Hərrac
əzəmətli
mülk
müştəri
məzənnə
xeyirxah niyyətli
səxavətli
ipə-sapa yatmayan
dəliqanlı
eyş-işrət- əyləncə
bivec
Qədim zamanlar da hambal var idi. O çox əziyyət çəkib, ağır zəhmət bahasına özünə imarət
tikdirmək istəyirdi. Lakin evin mayasını heç çür yığa bilmirdi. Bir gün yolda öz dostu ilə
qarşılaşır. Dostu ona hərraca tələsdiyini deyir. O isə dostundan hərracın nə olduğunu soruşur.
-Hərraca qoyulmuş əşyanı müştərilərə təklif edirlər. Hansı müştəri çox pul təklif etsə, əşyanı o
almış olur.
Həmin hambal dostuna onun da hərraca getmək istədiyini söyləyir. Dostu isə deyir:
-sən günəmuzd adamsan, sənin kimi hambalları ora buraxmazlar.
Bu sözlər hambalın qəlbini qırır. Topladığı pulla nə edəcəyini fikirləşir. Günlərin bir günündə
həyətlərində torpaqdan nə isə çıxdığını görürür . Əlinə bel götürüb, oranı qazmağa başlayır.
Birdən qazdığı quyudan.... çıxmağa başlayır. Bundan sonra Məşədi Həsən çox varlanır və
Bakıdakı buruqların çox onun olur. Hər kəsə köməklik edir, təhsil almaq istəyənlərin xərclərini
qarşılayıb onları seminaraya göndərir.Təsadüfən mülkünün qabağında görür ki, bir nəfər dayanır
və vəziyyəti pisdi. Həmin adamı evinə çağıtdırır və görür ki, bu elə onun öz dostudur.
Dostundan bu vəziyiyyətə düşməyinin səbəbini soruşur. Dostu deyir:
-Mən çox dəliqanlı, bivec adam oldum, günümü eyş-işrətdə keçirtdim. Sonra baxdım ki, pulum
qalmayıb.
Səxavətli, xeyirxah niyyətli Məşədi Həsən dostuna köməklik edir.

1. Mətni hansı cümlə ilə tamamlamaq olar.

A) Məşədi Həsən dostunu etdiyi əməllərə görə cəzalandırır.
B) Dostu Məşədi Həsəni bağışlamır və ordan çıxıb gedir
C) Dostu isə Məşədi Həsənə dediyi sözləri xatırlayır və peşman olur.
D) Məşədi Həsən dostuna bir daha bura gəlməməyi bildirir.

2. Mətndə hansı suala cavab yoxudr.

A) Məşədi Həsən necə varlı olur?
B) Dostunun vəziyyəti nəyə görə pisləşir?
C) Məşədi Həsənin düşməni və onu öldürmək istəyən kim idi?
D) Məşədi Həsən kimlərə yardım edir?

3. Mətndə hansı məlumat yoxdur?

A) Məşədi Həsənin əvvəl varlı ailədən olması
B) Dostunun müflisləşməsi haqqında
C) Məşədi Həsənin dostuna köməklik etməsi
D) Məşədi Həsənin təhsilə önəm verməsi

4. Mətnə əsasən hansı sözün mənası yanlış verilib?

A) Bivec- heç bir şeyi düşünməyən
B) Məzənnə- çoxlu qızıl
C) Eyş-işrət - əyləncə
D) Günəmuzd- fəhlə

5. Nöqtələrin yerinə hansı sözü yazmaq olar?

A) Neft
B) Su
C) Duz
D) Qızıl
6. Mətndə verilmiş sözlərdən hansı omonimdir.
A) Bel, qazır.
B) Bel, quyu
C) Buruq, bel
D) Buruq, dost

7. Söz birləşmələrindən birinin asılı tərəfi məcazi mənada işlənib.

A) Daş qəlb
 B) Daş ev
C) Dəmir maşın
D) Polad qapı

8. Frazeoloji sinonimlik düzgün olmayan cərgə hansıdır?

A) yorğan döşəyə düşmək- başı yastığa enmək
B) xəcalət çəkmək – rəng verib rəng almaq
C) əldən düşmək –taqəti kəsilmək
D) ürəyinə xal düşmək- ürəyi getmək

9. Variantlardan birində omonimliyi olan frazeoloji birləşmə işlənib:

A) O artıq can verirdi

B) Mənim qardaşımdan ötrü burnumun ucu göynəyir
C) Qorxusundan gözləri kəlləsinə çıxmışdı
D) Çox sağ olun üzümü ağ etdiniz.

10. Altından xətt çəkilmiş sözlərlə bağlı düz fikir hansıdır?

O bütün günü xoşbəxt və sevincli idi.
A) Neologizmlərdir
B) Termin sözlərdir.
C) Sinonim və ümumişlək sözlərdir.
D) Omonimdilər.

11. Leksik normanm pozulduğu nümunə hansıdır?

A) Anam bizə çay süzdü
B) Anam başımın üstündə dua edirdi
C) Atamın bərk baxışları məni qorxutdu.
D) Qapını dayanmadan döyürdü.

12. Verilmiş cümlədə pozulmuş normaları müəyyən edin

Bir sıra uşaq xeyli kitablar alıb yazırdı.
A) Qrammatik, leksik
B) Leksik, fonetik
C) Fonetik, qrammatik
D) Leksik

13. Cümlədə rəqəmlərin yerinə leksik normaya əməl etməklə müvafiq ifadələr artırın

Mənim 1bacım dərslərini 2 oxuyur və həmişə3 qiymət alır

a.balaca b.çıqqıla c.zəif d.əla e.iki ə.yaxşı

 A) 1-b, 2-d, 3-e
B) 1-a,2-d,3-ə
C) 1-a, 2-d, 3-e
D) 1b,2-d, 3-ə

14. Verilmiş mətnin hansı üsluba aid olduğunu müəyyənləşdirin.

Mən Həsəmov Həsən 2000- ci ildə anadan olmuşam. 2006- ci ildə Bakı şəhər 5 saylı orta
məktəbə getmiş 2016- ci ildə isə həmin məktəbi bitirmiş, Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq
fakültəsinə daxil olmuşam
A) elmi üslub
B) məişət üslubu
C) rəsmi-işgüzar üslub
D) publisistik üslub
Omonim sözlər cərgəsini müəyyən edin.
A) dolu, boğaz, qol
B) dolu, boğaz, parka
C) baş, ayaq, alma
D) lalə, boğaz, əkin
E) mətn, almaz, gəlmə

20)Poetik funksiyada işlənmiş sözləri müəyyən edin

A) gözəl qız, şirin alma, hündür bina
B) teorem, buçaq, qulaq asmaq
C) dinləmək, başa düşmək, danışmaq
D) şirin uşaq, qızıl əllər, daş ürək
E) gözəl həyat, şirin çay, xəbər vermək
21. Cərgələrdən biri frazeoloji birləşmələrdən ibarətdir.
A)təhsil almaq, yola düşmək
B) dilə gəlmək, yaxşı olmaq
C) qanı qaralmaq, ədən düşmək
D) su aparmaq, yola vermək
E)əlindən almaq, verliş aparmaq
22. Frazeoloji sinonimlik düzgün olmayan cərgə hansıdır?
A) ürəyini qırmaq, ürəyi düşmək
B) ağzına su almaq, ağzını qıfıllamaq
C) qılığına girmək, qəlbinə yol tapmaq
D) dil-dil ötmək, dilotu yemək
E) gözü ayağının altını görməmək, göylə getmək
23. Frazeoloji sinonimlik düzgün olan cərgə hansıdır?
A)yadına düşmək, üz ağatmaq
B) yola düşmək, əl-ayağa düşmək
C)qəlbinə yol tapmaq, ürəyini ələ almaq
D)ürəyi istəmək, ürək qızdırmaq
E) dünyadan dördəlli yapışmaq, hər şeydən əlini üzmək

24.Bir- birinin sinonimi olan frazeoloji birləşmələrdir.

1Cin atına minmək-

2.Nəfəsi kəsilmək-
3.Cana doymaq
a)özündən çıxmaq, zəncir çeynəmək
b)boğaza yığılmaq
c)əldən düşmə
25. Altından xətt çəkilmiş sözlərin çoxmənalı olduğu sözləri müəyyən edin.
A) ayın işığı, may ayı
B)Kür çayı, şirin çay
C)uşağın üzü, suyun üzü
D)Mil düzü, sözün düzü
E)yaş ağac, uşağın yaşı
26 .Sinonim cütlükləri müəyyən edin.
1.gözəl
2.arzu
3.atmaq
4.asta
5.tez
a.yavaş
b.sürətlə
c.qəşəng
d.tullamaq
e.istək
A)1-c; 2-e; 3-d; 4-a; 5-b C)1-a; 2-e; 3-c; 4-d; 5-b E)1-e; 2-c; 3-a; 4-d; 5- bB)1-e; 2-c; 3-d; 4-a; 5-b D)1-d;
2-c; 3-b; 4-a; 5-

27.Cümlədə rəqəmlərin yerinə leksik normaya əməl etməklə müvafiq ifadələr artırın.
Bir 1heyvanlar 2 yuxusuna gedir
a.cox b.böyük c.qış d.hündür e.qorxurdu
A)1-a, 2c B) 1-d, 2a C) 1e,2b D) 1c, 2c E) 1b, 2c