Professional Documents
Culture Documents
แรงลม
แรงลม
โดยวิธีการอยางละเอียด สําหรับอาคารสูง
นคร ภูวโรดม
คณะวิศวกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร
การใชงาน
z สําหรับอาคารสูง (สูงตั้งแต 80 เมตร ขึ้นไป) อาคารทีม่ คี วามสูงเกิน 3
เทาของความกวางประสิทธิผล หรืออาคารที่สั่นไหวงาย
Faculty of Engineering
Thammasat University
1
เนื้อหาการนําเสนอ
z แนวคิดพื้นฐาน
z การพิจารณาเพื่อกําหนดวิธีการคํานวณแรงและผลตอบสนอง
z สรุปประเด็นสําคัญในมาตรฐาน
Faculty of Engineering
Thammasat University
แนวคิดพื้นฐาน
Faculty of Engineering
Thammasat University
2
ลักษณะของความเร็วลม
u(t) u ′(t )
σu
u (t ) = U + u ′(t )
U
Mean Fluctuation
t
Faculty of Engineering
Thammasat University
คุณลักษณะของลม
z ความเร็วลมเฉลี่ย (Mean wind speed)
z ความปนปวน (Turbulence)
Height
α
⎛ z ⎞
U = U ref ⎜ ⎟
z ⎜z ⎟
⎝ ref ⎠
3
แรงลมที่กระทําตอโครงสราง
(ข)
Wind
FL
(ค)
FD
M
1
Drag force (Along wind) FD = ρU 2 AC D
2
1
Lift force (Across wind) FL = ρU 2 AC L
2
1
Torsion M = ρU 2 ABC M
2 Faculty of Engineering
Thammasat University
ลักษณะของผลตอบสนอง
z Along-wind response
z เกิดจากคาเฉลี่ยของ Drag force รวมกับผลจากความแปรปรวนของลม
z มีลักษณะเปน Random (Buffeting)
z Across-wind response
z แรงเกิดจาก Wake เมือ่ ลมพัดผานโครงสราง
z ปญหาการสั่นพิเศษ เชน Vortex excitation และ Galloping
z Torsional response
z เกิดจาก Aerodynamic moment
z เกิดจากการเยื้องตําแหนงของจุดศูนยกลางมวลกับจุดศูนยกลางความแข็งแกรง
พฤติกรรมที่แตกตางกัน ทําใหตองใชทฤษฏีที่แตกตางกัน
Faculty of Engineering
Thammasat University
4
ลักษณะของแรงลมและผลกระทบตอโครงสราง
Faculty of Engineering
Thammasat University
Faculty of Engineering
Thammasat University
5
การตอบสนองสูงสุดของโครงสรางที่อาจเกิดขึ้น
Expected Maximum Response of Structure
y(t) y′(t )
ymax
σ = Root mean square of y
ymax = µ + g pσ
ymax = C g × µ
ymax σ RMS/Mean
Gust Response Factor: Cg = = 1+ g p
µ µ
Peak factor
Faculty of Engineering
Thammasat University
6
ปจจัยสําคัญที่มีผลตอคา σ µ
ปจจัยสําคัญที่มีผลตอคา σ µ
(ปจจัยสําคัญที่มีผลตอ PSD ของผลตอบสนอง)
z ลักษณะของความเร็วลม (ความปนปวน PSD ของความเร็วลม)
z ผลของขนาดอาคาร (Aerodynamic Admittance Function)
z ผลเนื่องจากคุณสมบัติเชิงพลศาสตรของอาคาร (ความถี่
ธรรมชาติ อัตราสวนความหนวง)
z การหาพื้นที่ใตกราฟของ PSD ของผลตอบสนอง แยกเปน 2
สวน คือ
z สวนพื้นหลัง หรือ สวนกึ่งสถิต (Background or Quasi-static)
z สวนพลศาสตร หรือ สวนกําทอน (Dynamic or Resonant)
Faculty of Engineering
Thammasat University
7
คาประกอบเนื่องจากการกระโชกของลม
⎛σ ⎞
C g = 1 + g p ⎜⎜ ⎟⎟
⎝µ⎠
Root-mean-square
loading effect σ K ⎛ sF ⎞
= ⎜⎜ B + ⎟⎟
Mean loading effect
µ C eH ⎝ β ⎠
Resonance factor
สัมประสิทธิ์ที่มีคาแปร คาประกอบ
เปลี่ยนไปตามความ เนื่องจากสภาพ Background turbulence factor
ขรุขระของสภาพภูมิ ภูมิประเทศ
ประเทศ
Faculty of Engineering
Thammasat University
Faculty of Engineering
Thammasat University
8
Acrosswind & Torsional Responses
z Across-wind response
z เกิดขึ้นจากความปนปวนของลมและระลอกลมที่เกิดเมื่อลมพัดผานโครงสรางแลวทํา
ใหเกิดความผันผวนของแรงในทิศตั้งฉากกับทิศทางลม
z พฤติกรรมในการตอบสนองขึ้นอยูกับรูปทรงของอาคารเปนสําคัญ
z Torsional response
z เกิดขึ้นจากความไมสม่ําเสมอของแรงดัน (หรือแรงดูด) ที่เวลาขณะใดขณะหนึ่ง
เนื่องจากลมทีก่ ระทําตออาคารในแตละดาน เนื่องจากความปนปวนของลมและ
ระลอกลมที่เกิดเมือ่ ลมพัดผานโครงสราง
z พฤติกรรมในการตอบสนองขึ้นอยูกับรูปทรงของอาคารเปนสําคัญ
Faculty of Engineering
Thammasat University
Vortex Shedding
9
Wind-Induced Motion: Across wind
10
New concept for Gust Response Factor
M max = M + g pσ M
RMS of fluctuation
of base moment
Peak base moment
of building Mean base moment Peak factor
การพิจารณาเพื่อกําหนดวิธีการคํานวณแรงและผลตอบสนอง
Faculty of Engineering
Thammasat University
11
การพิจารณาเพื่อกําหนดวิธีการคํานวณแรงและ
ผลตอบสนอง
z การศึกษามาตรฐานจากตางประเทศ และงานวิจัยที่เปนสากล ทัง้
ดานความถูกตองและรูปแบบการคํานวณ
z AIJ, Japan (Alongwind, Acrosswind and Torsion)
z ASCE 7, USA (only Alongwind)
z AS/NZS, Australia & New Zealand (Alongwind and Acrosswind)
z NBC, Canada (only Alongwind)
z งานวิจัยที่สําคัญ
z การทดสอบในอุโมงคลม
z การศึกษาดานคุณสมบัติเชิงพลศาสตรของอาคารในประเทศ
Faculty of Engineering
Thammasat University
การทดสอบในอุโมงคลมดวยวิธีการวัดแรง
วิธี High Frequency Force Balance
สําหรับการทดสอบเพื่อการหาแรงลมและผลการตอบสนองของโครงสราง
หลักการ
- สรางแบบจําลองใหมีรูปรางลักษณะเหมือนโครงสราง มีน้ําหนักเบาและมีสติฟเนสสูง
- ไมตองจําลองคุณสมบัติดาน มวล สติฟเนส และความหนวง ใหสอดคลองกับคาของ
โครงสรางจริง
ขอดีของวิธี
- สามารถสรางแบบจําลองไดโดยสะดวกและประหยัดคาใชจาย
- ดําเนินการทดสอบไดกอนการออกแบบระบบโครงสรางแลวเสร็จ
- การวิเคราะหผลทดสอบสามารถปรับเปลี่ยนไดหากคุณสมบัติเชิงพลศาสตรของ
โครงสรางถูกแกไขเนื่องจากขั้นตอนการออกแบบ Faculty of Engineering
Thammasat University
12
การทดสอบในอุโมงคลมดวยวิธีการวัดแรง
ขั้นตอนการทดสอบและวิเคราะหผล
1. สรางแบบจําลองแข็ง ที่มีรูปราง สัดสวน เหมือนกับโครงสรางจริง รวมทั้งจําลองลักษณะ
สภาพแวดลอมของโครงสราง
2. จําลองสภาพลมในอุโมงคลมใหมีลักษณะใกลเคียงธรรมชาติ
3. ทดสอบในอุโมงคลมโดยวัดผลของลมที่เกิดขึ้นทีฐ่ านของแบบจําลอง คือแรงและโมเมนต
ที่เกิดขึ้นตาม 3 แกนหลักของแบบจําลอง โดยเครื่องมือวัดแรงที่ฐานที่มีความละเอียดสูง
4. วิเคราะหผลของการทดสอบดวยหลักพลศาสตรโครงสราง
- หาคา Modal Wind Load: Mean, RMS, PSD of forces and moments
- คํานวณผลตอบสนองของโครงสราง จากขอมูล Modal Wind Load และข อ มูล
คุณสมบัติข อง โครงสราง โดย Gust loading factor concept
Faculty of Engineering
Thammasat University
แบบจําลองที่ใชในการทดสอบ
Model 1 2 3 4 5
Full scale
150 180 180 120 120
height (m)
Shape D D D D D
B B B B B
Wind
13
Spectrum of Alongwind Response
z PSD of alongwind response from TU-AIT
wind tunnel
z PSD of alongwind response from Zhou et. al.
(2003)
z Suburban terrain
z Urban terrain
Faculty of Engineering
Thammasat University
0.1
0.01
urban terrain
subburban
Test fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1
UH
Faculty of Engineering
Thammasat University
14
Along wind spectrum: 1.5-1-6
Alongwind 1.5:1:6
f SM ( f )
σ 2M 1
0.1
0.01
urban terrain
subburban
Test
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1
UH
Faculty of Engineering
Thammasat University
0.1
0.01
urban terrain
subburban
Test fB
0.001 UH
0.001 0.01 0.1 1
Faculty of Engineering
Thammasat University
15
Along wind spectrum: 1-3-8
Alongwind 1:3:8
f SM ( f )
σ 2M 1
0.1
0.01
urban terrain
subburban
Test
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1
UH
Faculty of Engineering
Thammasat University
0.1
urban terrain
0.01
subburban
Test
fB
0.001 UH
0.001 0.01 0.1 1
Faculty of Engineering
Thammasat University
16
Example: comparison with
NBC & ASCE 7
Faculty of Engineering
Thammasat University
1.2
max Along M (GN-m) .
0.8
0.6
0.4 Test
ASCE
0.2 NBC
0
20 25 30 35 40
V (1 hr)
17
Max. Alongwind Overturning M: 1-1.5-6
3.5
1.5
1 Test
ASCE
0.5 NBC
0
20 25 30 35 40
V (1 hr)
2
max Along M (GN-m)
1.5
Test
0.5 ASCE
NBC
0
20 25 30 35 40
V (1 hr)
18
Max. Alongwind Overturning M: 1-3-8
1.2
1
max Along M (GN-m) .
0.8
0.6
0.4
Test
0.2 ASCE
NBC
0
20 25 30 35 40
V (1 hr)
0.35
0.3
max Along M (GN-m)
0.25
0.2
0.15 Test
0.1 ASCE
NBC
0.05
0
20 25 30 35 40
V (1 hr)
19
Spectrum of Acrosswind Response
Faculty of Engineering
Thammasat University
0.1
0.01
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1
UH
Faculty of Engineering
Thammasat University
20
Across wind spectrum: 1-1.5-6
Acrosswind 1:1.5:6
f SM ( f )
σ 2M 10 urban terrain
subburban
Test
AIJ
Gu
1
0.1
0.01
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1
UH
Faculty of Engineering
Thammasat University
0.1
0.01
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1 U H
Faculty of Engineering
Thammasat University
21
Across wind spectrum: 1-3-8
Acrosswind 1:3:8
f SM ( f )
σ 2M 10 urban terrain
subburban
Test
AIJ
1 Gu
0.1
0.01
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1 U H
Faculty of Engineering
Thammasat University
0.1
0.01
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1 U H
Faculty of Engineering
Thammasat University
22
Spectrum of Torsional Response
Faculty of Engineering
Thammasat University
0.1
0.01
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1
UH
Faculty of Engineering
Thammasat University
23
Torsional spectrum: 1-1.5-6
Torsion 1:1.5:6
f SM ( f )
σ 2M 10
K-Urban
K-Suburban
Test
AIJ
1
0.1
0.01
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1
UH
Faculty of Engineering
Thammasat University
0.1
0.01
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1
UH
Faculty of Engineering
Thammasat University
24
Torsional spectrum: 1-3-8
Torsion 1:3:8
f SM ( f )
σ 2M 10
K-Urban
K-Suburban
Test
AIJ
1
0.1
0.01
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1
UH
Faculty of Engineering
Thammasat University
0.1
0.01
fB
0.001
0.001 0.01 0.1 1
UH
Faculty of Engineering
Thammasat University
25
การพิจารณาเพือ่ กําหนดวิธีการคํานวณแรงและ
ผลตอบสนอง
Faculty of Engineering
Thammasat University
คุณสมบัติเชิงพลศาสตรของอาคารคอนกรีตเสริม
เหล็กในกรุงเทพมหานคร
Faculty of Engineering
Thammasat University
26
การตรวจวัดดวยวิธี Ambient Vibration Measurement
Faculty of Engineering
Thammasat University
27
50 Reinforced Concrete Buildings
50
Number of stories
40
30
10
0
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39
Building Number
160.00
140.00
120.00
Height, m
100.00
Height: 20-210 m. 80.00
60.00
40.00
20.00
0.00
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39
Building Number
Faculty of Engineering
Thammasat University
0
0 50 100 150 200 250
ความสูง H(m.)
Faculty of Engineering
Thammasat University
28
Natural Periods and Natural Frequencies
Faculty of Engineering
Thammasat University
Damping Ratio
10.00
1.00
Tran1
Damping(%)
Long1
Tor1
Tran2
Long2
0.10
Tor2
Tran3
Long3
Tor3
0.01
0 50 100 150 200 250
H(m.)
29
สรุปประเด็นสําคัญในมาตรฐาน
Faculty of Engineering
Thammasat University
p = IW qCeC g C p
หนวยแรงลม
สถิตเทียบเทา หนวยแรงลม คาประกอบ
คาประกอบ อางอิงเนื่องจาก เนือ่ งจากการ
ความเร็วลม คาประกอบ คาสัมประสิทธิ์
ความสําคัญ เนื่องจากสภาพ กระโชกของลม ของหนวย
ของแรงลม ภูมิประเทศ แรงลม
Faculty of Engineering
Thammasat University
30
คาประกอบเนื่องจากสภาพภูมิประเทศ (Ce)
วิธีการอยางละเอียด
คํานึงถึงสภาพภูมิประเทศเปน 3 แบบ
1) สภาพภูมิประเทศแบบ A คือสภาพภูมิประเทศแบบโลง ซึ่งมีอาคาร
ตนไม หรือสิ่งปลูกสรางอยูกระจัดกระจายหางๆกัน หรือเปน
บริเวณชายฝงทะเล
Ce = ( Z / 10 ) 0.28
โดยที่ Ce ตองมีคาไมนอยกวา 1 และไมมากกวา 2.5
Faculty of Engineering
Thammasat University
คาประกอบเนื่องจากสภาพภูมิประเทศ (Ce)
Faculty of Engineering
Thammasat University
31
คาประกอบเนื่องจากสภาพภูมิประเทศ (Ce)
3) สภาพภูมิประเทศแบบ C คือสภาพภูมิประเทศของบริเวณศูนยกลาง
เมืองใหญ ที่มีอาคารสูงอยูห นาแนน โดยที่อาคารไมนอ ยกวารอย
ละ 50 ตองมีความสูงเกิน 4 ชั้น
Ce = 0.4( Z / 30 ) 0.72
Faculty of Engineering
Thammasat University
คาประกอบเนื่องจากการกระโชกของลม Cg
⎛σ ⎞
C g = 1 + g p ⎜⎜ ⎟⎟
⎝µ⎠
Peak factor
Root-mean-square
loading effect σ K ⎛ sF ⎞
= ⎜⎜ B + ⎟
Mean loading effect
µ C eH ⎝ β ⎟⎠
Resonance factor
สัมประสิทธิ์ที่มีคาแปร คาประกอบ
เปลี่ยนไปตามความขรุขระ เนื่องจากสภาพ Background turbulence factor
ของสภาพภูมิประเทศ ภูมิประเทศ
Faculty of Engineering
Thammasat University
32
914 ⎡ ⎤⎡ ⎤
4 H ⎢ 1 ⎥⎢ 1 ⎥⎡ z ⎤
B= ∫ ⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥dz
1+ 1+ (
3 0 ⎢ zH ⎥⎢ zW ⎥⎢ 1+ z 2
⎣ )
4/ 3
⎥⎦
⎣⎢ 457⎦⎥⎣⎢ 122⎦⎥
Faculty of Engineering
Thammasat University
⎡ ⎤⎡ ⎤
π ⎢⎢ 1 ⎥⎢
⎥⎢
1 ⎥
⎥
s=
3 ⎢ 8n D H ⎥ ⎢1 + 10n DW ⎥
⎢1 + 3V ⎥⎢ ⎥
⎣ H ⎦⎣ VH ⎦
Faculty of Engineering
Thammasat University
33
x 02
F =
(1 + x 02 )
4/3
1220 n D
x0 =
VH
Faculty of Engineering
Thammasat University
CCpp==-0.7
-0.7
CCpp==-0.5
-0.5
ความสูงงออาางอิ
งอิงง ==HH
ความสู ความสู งงออาางอิ
ความสู งอิงง
==0.5
0.5HH
CCpp==0.80.8
ความสูงงออาางอิ
ความสู งอิงง
แปรเปลี่ ยนตามความสู งง
แปรเปลี ่ ย นตามความสู
CCpp==-0.7
-0.7
ความสู งงออาางอิ
ความสู งอิงง
==HH
HH
ZZ
DD
W
p = IW qCe C g C p
W
34
การสั่นไหวของอาคาร
อัตราเรงสูงสุดในทิศทางลม ( a D )
a D = 4π 2 n D2 g p
KsF
.
∆ …. ม / วินาที 2
C eH β C g
บทที่ 4 การคํานวณแรงลมสถิตเทียบเทาและการตอบสนอง
ในทิศตั้งฉากกับทิศทางลม และโมเมนตบิดสถิตเทียบเทา
Faculty of Engineering
Thammasat University
35
หนวยแรงลมสถิตเทียบเทาและ
การตอบสนองในทิศตั้งฉากกับทิศทางลม
แรงลมออกแบบ
πFL
คาประกอบความสําคัญของแรงลม RL =
พื้นที่รับลม 4β w
คาประกอบเชิงสถิติเพื่อปรับคา
qH =
1
(ρ )VH2 รากกําลังสองเฉลี่ยใหเปนคาสูงสุด
2
3 2
⎛D⎞ ⎛D⎞ ⎛D⎞
C L' = 0.0082⎜ ⎟ − 0.071⎜ ⎟ + 0.22⎜ ⎟
⎝W ⎠ ⎝W ⎠ ⎝W ⎠
Faculty of Engineering
Thammasat University
สเปกตรัมของแรงลมในทิศทางตั้งฉากกับทิศทางลม FL
N 4κ j (1 + 0.6β j )β j λ2j
FL = ∑
j =1 π (1 − λ ) 2 2
j + 4 β j2 λ2j
Faculty of Engineering
Thammasat University
36
Faculty of Engineering
Thammasat University
การสั่นไหวของอาคาร
Faculty of Engineering
Thammasat University
37
โมเมนตบิดสถิตเทียบเทา
πFT
RT =
คาประกอบความสําคัญของแรงลม 4βT
พื้นที่รับลม
คาประกอบเชิงสถิติเพื่อปรับคา
qH = (ρ )VH2
1 รากกําลังสองเฉลี่ยใหเปนคาสูงสุด
{ }
2
CT' = 0.0066 + 0.015(D W )
2 0.78
Faculty of Engineering
Thammasat University
สเปกตรัมของแรงลมในแนวบิดของอาคาร FT
Faculty of Engineering
Thammasat University
38
การรวมผลของแรงลมในทิศทางลม แรงลมในทิศตั้ง
ฉากกับทิศทางลม และโมเมนตบิด
Faculty of Engineering
Thammasat University
39