Mühazirə 8.Funksional sıra.Yıgılma oblastı . Majorantlanan sıralar.

Sıra cəminin
kəsilməzliyi, hədbəhəd iteqrallanması və diferallanması .
1. Funksional sıralar. Yıgılma oblastı .
2. Majorantlanan sıralar.
3. Sıra cəminin kəsilməzliyi, hədbəhəd iteqrallanması və diferallanması .
Mühazirə 9.Qüvvət sırası.Abel teoremi.Teyor sırası.
1. Qüvvət sırası.Abel teoremi.
2. Teyor sırası. Bəzi funksiyaların Teyor sırası.

Mühazirə 8.Funksional sıra.Yıgılma oblastı . Majorantlanan sıralar. Sıra cəminin

kəsilməzliyi, hədbəhəd iteqrallanması və diferallanması .
1. Funksional sıralar. Yıgılma oblastı .
2. Majorantlanan sıralar.
3. Sıra cəminin kəsilməzliyi, hədbəhəd iteqrallanması və diferallanması .

1. Функсионал сыралар. Yıgılma oblastı .

Сыранын щядляри щяр щансы E  (; ) чохлуьунда тяйин олунмуш фн( x )

(н=1, 2,…) функсийалары олдугда, йяни сыра
f1 ( x)  f 2 ( x)  ...  fn ( x)  ... (
1)
шяклиндя олдугда, она функсионал сыра дейилир.
(1) функсионал сырасынын щядляриндян дцзялдилмиш
n
Sn ( x)   f k ( x). n  1,2,...
k 1
(
2)
ъяминя сыранын н-ъи хцсуси ъями дейилир.
Тяриф 1. (1) функсионал сырасынын Sn (x) хцсуси ъямляри ардыъыллыьы x  E
нюгтясиндя йыьылан олдугда она щямин нюгтядя йыьылан сыра дейилир. Хцсуси ъямляр
ардыъыллыьынын
f ( x)  lim S n ( x)
n

лимити сыранын ъями адланыр вя


f ( x)   f k ( x)  f1 ( x)  f 2 ( x)  ...  f n ( x)  ...
k 1
(
3)
кими йазылыр.
4  x 1 4  x  1 4  x 
2 3

Мисал 1.        ....
7x  2 3  7x  2  5  7x  2 
функсионал сырасынын x =1 нюгтясиндя йыьылмасыны арашдырмалы.
 1 1 1 1 1
Щялли: x =1 олдугда верилмиш сыра      ... шяклиндя ядяди сырайа
3 3 32 5 33
1
чеврилир. Бурада U n  ,
3 (2n  1)
n

1
U n 1  олдуьундан Даламбер яламятиня эюря
3 (2n  1)
n

U n 1 3n (2n  1) 1 2n  1 1
lim  lim n 1  lim  1
n  U
n
n  3 (2n  1) 3 n  2n  1 3
Демяли, верилмиш сыра x =1 нюгтясиндя йыьылыр.
Верилмиш чохлуьун щяр бир нюгтясиндя йыьылан сырайа щямин чохлугда йыьылан
сыра дейилир. Сыранын йыьылдыьы нюгтяляр чохлуьу онун йыьылма областы адланыр.
Сыранын йыьылмасына ядяди сыралар цчцн мялум йыьылма яламятлярини тятбиг етмякля
онун йыьылма областыны тапмаг олур.
1 1 1
Мисал 2.    ... сырасынын йыьылма областыны тапмалы.
1  x 1  x 1  x6
2 4

1
Щялли: Сыранын цмуми щядди U n  шяклиндядир. x  1 оларса
1  x 2n
1
lim un  lim 1 0
n  n  1  x 2 n

олдуьу цчцн сыра даьылыр.

1 1 1
x  1 оларса,    ... даьылан сырасы алыныр. x  1 олдугда
2 2 2

1 1 1 1
1  x
n 1
2n

x 2
 4  6  ...
x x

1
вя x
n 1
2n
сырасы сонсуз азалан щяндяси силсиля олдуьу цчцн йыьылыр.

Демяли, (- ;1)  (1; ) интервалларында сыра йыьылыр.

Тяриф 2. Тутаг ки, верилмиш истянилян 0 ядяди цчцн еля Н=Н() нюмряси вар
ки, н-ин нН бярабярсизлийини юдяйян бцтцн гиймятляриндя вя Е чохлуьунун бцтцн
нюгтяляриндя
S n ( x)  f ( x)   (
4)
бярабярсизлийи юдянилир. Онда дейирляр ки, (1) сырасы Е чохлуьунда f (x) функсийасына
мцнтязям йыьылыр.
(2) вя (3) бярабярликляриня эюря
f ( x)  Sn ( x)  f n 1 ( x)  f n  2 ( x)  ...
олар. Бу фяргя (1) сырасынын галыьы дейилир вя
zn ( x)  f n 1 ( x)  f n  2 ( x)  ...
кими ишаря олунур.
 (1) сырасынын Е чохлуьунда ф( x ) функсийасына йыьылан олмасы цчцн щямин
чохлуьун бцтцн нюгтяляриндя
lim rn  lim  f ( x)  S n ( x)  0
n n

мцнасибятинин юдянилмяси зярури вя кафи шяртдир. (1) сырасы Е чохлуьунда ф( x )

функсийасына мцнтязям йыьылан олдугда ишя (4) бярабярсизлийи явязиня
rn ( x)   (n  N ) бярабярсизлийи Е чохлуьунун бцтцн нюгтяляриндя юдяниляр.
1 1 1 1
Мисал 3.     ... сырасынын х-ин бцтцн
1 x 2
2 x 4
3 x 6
4  x8
гиймятляриндя мцнтязям йыьылан олдуьуну эюстярмяли.
Щялли: Верилмиш сыра Лейбнис яламятиня эюря х-ин бцтцн гиймятляриндя йыьылыр.
Она эюря галыг щядди rn ( x)  un 1 ( x) кими гиймятляндиряк:
1 1
rn ( x)  2n  2

n 1 x n 1
1 1
  вя n   1 ейниэцълц бярабярсизликляр олдуьу цчцн Н-истянилян мцсбят
n 1 
1
ядяд олдугда нН олдуьуну гябул етсяк, N   1 олдуьу цчцн rn (x)   олар.

Демяли, сыра (; ) интервалында мцнтязям йыьылыр.


f
n 1
n ( x0 ) ядяди сырасы мцтляг йыьылан олдугда (1) сырасына x0 нюгтясиндя

мцтляг йыьылан сыра дейилир. Е чохлуьунун щяр бир нюгтясиндя мцтляг йыьылан сыра
щямин чохлугда мцтляг йыьылан сыра адланыр. Е чохлуьунда мцтляг йыьылан сыра
щямин чохлуьун щяр бир нюгтясиндя дя йыьыландыр. Бунун тярси доьру дейилдир.
Верилмиш нюгтядя йыьылан сыра щямин нюгтядя мцтляг йыьылмайа да биляр (йяни шярти
йыьылар).
Коши критериyaси (сыраларын мцнтязям йыьылмасы щаггында).
Функсионал (1) сырасынын Е чохлуьунда мцнтязям йыьылан олмасы цчцн
ашаьыдакы шяртин юдянилмяси зярури вя кафидир: истянилян   0 ядяди цчцн еля
Н=Н ( )  0 вар ки, н-ин н  N бярабярсизлийини юдяйян ихтийари натурал гиймят-
ляриндя вя истянилян натурал п(п=1, 2,..) ядяди цчцн
n p
S   f ( x)  
n  p ( x)  S n ( x)  k
k n

бярабярсизлийи х-ин Е чохлуьундакы бцтцн гиймятляриндя юдянилир.

2. Majorantlanan sıralar.
Tərif.Əgər (1) funksional сырасыnın hədləri üçün х-ıн E-çoxluğundan
götürülmüş бцтцн гиймятляриндя
f n ( x)   n , n  1,2,... (
5)
şərtlərini ödəyən yığlan мцсбятщядли ədədi
1  2  ...  n  ... (6)
sırası tapmaq mümkün olarsa,onda(1) funksional sırasına Е чохлуьунда
majorantlanan сыра, (6) sırasına isə Е чохлуьунда (1) funksional sırasının
мажоранты дейилир.
Айдындыр ки, (1) сырасы Е чохлуьунда мажорантlanandırsa, онда щямин сыра Е

чохлуьунда мцтляг йыьыландыр. Доьрудан да (5) мцнасибяти юдянилирся вя 
n 1
n


сырасы йыьыландырса, онда мцгайися яламятиня эюря  f ( x)
n 1
n сырасы йыьылан олар. Бу

ися (1) сырасынын Е чохлуьунда мцтляг йыьылдыьыны эюстярир.

Теорем 1. (Вейерштрасс яламяти). Щяр щансы чохлугда йыьылан мажоранти олан
функсионал сыра щямин чохлугда мцнтязям йыьыландыр.
 
sin nx cos nx
Мисал 4.   вя   (  1) сыралары бцтцн ядяд охунда
n 1 n n 1 n
мцнтязям йыьылан олдуьуну эюстярмяли.
Щялли: x -ин бцтцн гиймятляриндя
sin nx 1 cos nx 1

  , 
 
n n n n

1
бярабярсизликляри юдянилдийиндян  n
n 1
ядяди сырасы верилмиш сыраларын мажорантыдыр.

  1 олдуьу цчцн бу сыра йыьылыр. Мажорант сыра йыьылан олдуьундан Вейерштрасс

яламятиня эюря верилмиш сыралар (- ;) интервалында мцнтязям йыьылыр.
Теорем 2. (Дирихле яламяти). Яэяр  n  сыфра йыьылан монотон ядяди

ардыъыллыг,  B ( x)
n 1
n ися [a, b] парчасында ейни бир ядядля мящдуд хцсуси ъямляр


ардыъыллыьына малик олан функсионал сырадырса, онда  B ( x )
n 1
n n функсионал сырасы

[a, b] парчасында мцнтязям йыьылыр.

3. Sıra cəminin kəsilməzliyi, hədbəhəd iteqrallanması və diferallanması .
Теорем 3. (Функсионал сыранын ъяминин кясилмязлийи)
Бцтцн щядляри [a, b] парчасында кясилмяйян функсионал сыра парчада
мцнтязям йыьыландырса, онда бу сыранын ъями дя щямин парчада кясилмяйяндир.
Теорем 4 (Функсионал сыранын щядбящяд интегралланмасы).
Бцтцн щядляри [a, b] парчасында интегралланан функсионал сыра бу парчада
мцнтязям йыьыландырса, онда бу функсионал сыранын ъями дя [a, b] парчасында
интегралланандыр вя бу сыраны [a, b] парчасында щядбящяд интегралламаг олар.
1 1 1
Мисал 5.    ... сырасынын ъямини тапмалы.
1 3 2  32
3  33

 1
Щялли: Эюрцндцйц кими 1+ x + x 2+…   x n 1 функсионал сырасыны 0; 
n 1  3
парчасы цзря щядбящяд интегралласаг верилян ядяди сыра алыныр:
 1 1 1 1
3 3 3 3

1  dx   xdx   x dx ...   x
n 1
2
dx ... 
0 0 0 0

1 1 1 1
x2 x3 xn 1 1 1
x3 3  3  ...  3  ...     ...
0 2 0 3 0 n 0 3 2  32
3  33


 1 1
0; 3  парчасында x
n 1
n 1

1 x
сырасы мцнтязям йыьылан вя онун щяр бир

 1
щядди бу парча цзря интегралланан олдуьундан бу сыраны 0;  парчасы цзря
 3

 1
щядбящяд интегралламаг олар. Алынан сыранын ъями x n1
n1
сырасынын ъяминин 0; 
 3
парчасы цзря интегралына бярабярдир:
1
31
1 1 1 1 dx 2
   ..  3  ...    ln 1  x 3  ln .
1 3 2  3 3  3
2 3
n3 0
1 x 0 3
Теорем 5 (Функсионал сыранын щядбящяд диференсиалланмасы).
Яэяр щяр бир фн (x ) функсийасы [a, b] парчасында диференсиалланан олуб,
 

 f n( x) функсионал сырасы [a,b] парчасында мцнтязям йыьылан,

n 1
f
n 1
n ( x) ися [a,b]


парчасынын щеч олмазса, бир нюгтясиндя йыьыландырса, онда f
n 1
n ( x) сырасы [a, b]

 
парчасында мцнтязям йыьылыр, щям дя  f n( x) сырасынын ъями
n 1
f
n 1
n ( x) сырасынын

ъяминин тюрямясиня бярабярдир, йяни бу сыраны щядбящяд диференсиалламаг олар.

Мисал 6.
x x x
arctgx arctg  arctg  ...arctg  ...
2 2 3 2 n n
функсионал сырасыны щядбящяд диференсиалламаг олармы?
Щялли: Верилмиш функсионал сыраны x -ин истянилян гиймятиндя йыьылан
x x x
x   ..   ...
2 2 3 2 n n
сырасы иля мцгайися едяк:
x x x x
U n ( x)  arctg  arctg 3 / 2 , Vn ( x)   3/ 2
n n n n n n
arctgxх олдуьундан
x
arctg
U n ( x) n 3/ 2
lim  lim  1.
n  Vn ( x) n   x
n3 / 2
 Мцгайися яламятиня эюря алыныр ки, верилмиш сыра йыьылыр.
Верилмиш сыранын цмуми щяддинин тюрямясини тапаг:
1 3/ 2
n3 / 2
U n ( x)  n 
1 x 3 x  n
2 2 3

n
щядлярин тюрямяляриндян дцзялдилмиш сыра
1 2 2 3 3 4 4
 2  2 3 2
x 1 x  2
2 3
x 3 x  43
шяклиня дцшцр. Бу сыранын мажоранты олан
1 1 1
1  3 / 2  3 / 2  3 / 2  ...
2 3 4
сырасы йыьылан олдуьундан Вейерштрасс теореминя эюря щядлярин тюрямяляриндян
дцзялдилмиш сыра (; ) интервалында мцнтязям йыьылыр. Она эюря дя 5-ъи теоремя
ясасян верилмиш сыраны щядбящяд диференсиалламаг олар.

Mühazirə 9.Qüvvət sırası.Abel teoremi.Teyor sırası.

1. Qüvvət sırası.Abel teoremi.
2. Teyor sırası. Bəzi funksiyaların Teyor sırası.

1. Гцввят сырасы. Abel teoremi

Гцввят сырасы функсионал сыранын ян садя нювцдцр.
C0  C1 (t  a)  C2 (t  a)2  ...  Cn (t  a)n  ... (
1)
шяклиндя олан функсионал сырайа гцввят сырасы дейилир. Бурада Ък(к=1, 2,…) вя а
сабит ядядлярдир. Ък (к=1, 2,…) ядядляриня гцввят сырасынын ямсаллары дейилир.
(1) шяклиндяки гцввят сырасы т=а нюгтясиндя йыьылыр вя ъями Ъ0 ядядиня
бярабярдир. т-а=х явязлямясини апардыгда (1) гцввят сырасы
C0  C1x  C2 x2  ...  Cn xn  ... (
2)
шяклиндя йазылыр. Бу шякилдя олан бцтцн гцввят сыралары х=0 нюгтясиндя йыьылыр.
Бундан сонра анъаг (2) шяклиндяки гцввят сыраларынын йыьылмасы тядгиг едилир.
 
Теорем1. (Абел). Яэяр C x
n 1
n
n
гцввят сырасы х0  0 нюгтясиндя йыьыландырса,

онда х-ин x  x0 бярабярсизлийини юдяйян бцтцн гиймятляриндя мцтляг йыьыландыр.

Нятиъя. Щяр щансы x0 нюгтясиндя даьылан (2) гцввят сырасы x  x0
мцнасибятини юдяйян щяр бир х нюгтясиндя дя даьыландыр.
Гцввят сыралары цчцн ашаьыдакы цч щалдан бири ола биляр:
1. Гцввят сырасы истянилян сонлу x нюгтясиндя йыьылыр.
2. Гцввят сырасы истянилян сонлу x  0 нюгтясиндя даьыландыр.
3. Гцввят сырасы цчцн еля R  0 ядяди вардыр ки, (-Р; Р) интервалы дахилиндяки
бцтцн нюгтялярдя гцввят сырасы йыьылыр, бу интервал хариъиндяки щяр бир нюгтядя ися
даьылыр.
Цчцнъц щалда Р-я гцввят сырасынын йыьылма радиусу, ( R; R) интервалына ися
йыьылма интервалы дейилир.
Йыьылма интервалынын –Р вя Р уъларында гцввят сырасынын йыьылыб-даьылан
олмасыны сюйлямяк олмаз. Щяр бир сыранын уъларда йыьылан олуб-олмамасы айрыъа
тядгиг олунмалыдыр.
Биринъи щалда Р=  вя икинъи щалда ися Р=0 эютцрцлцр. Гцввят сырасынын
йыьылма радиусу
Cn 1
R  lim вя йа R 
n  C lim n Cn
n 1
n 

дцстурларындан бири иля тяйин олунур.


xn
Мисал 1. 
n 1 n( n  1)
сырасынын йыьылма радиусуну тапмалы.

1 1
Щялли: Сыранын цмуми щяддинин ямсалы Cn  вя Cn 1 
n(n  1) (n  1)(n  2)
олдуьундан
Cn (n  1)(n  2) n2 2
R  lim  lim  lim  lim (1  )  1
n  C
n 1
n  n(n  1) n  n n  n
Демяли, Р=1 олур.
1 1
Мисал 2. x  x 2  x3  ... сырасынын йыьылма интервалыны тапмалы.
2 3
1 1
Щялли: Бу сырада Cn  вя Cn 1  олдуьундан
n n 1
Cn n 1 1
R  lim  lim  lim (1  )  1
n  C n  n n  n
n 1

Демяли, сыра (-1; 1) интервалында йыьылыр. Бу интервалын  1 нюгтяляриндя

1 1
сыранын йыьылмасыны арашдыраг. х=1 олдугда 1    ... щармоник сырасы алыныр ки,
2 3
бу сыра даьылыр.
 1 1 1
x =-1 олдугда 1   ... ишарясини нювбя иля дяйишян сыра
2 3 4
олдуьундан Лейбнис яламятиня эюря йыьылыр.
Беляликля, верилмиш гцввят сырасы  1  x  1 интервалында йыьылыр.
Теорем 2. Щяр бир гцввят сырасы йыьылма интервалы дахилиндя йерляшян истянилян
парчада мцнтязям йыьыландыр.
Теорем 3. Гцввят сырасынын ъями юзцнцн йыьылма интервалын да кясилмяйян
функсийадыр.
Теорем 4. Гцввят сырасыны юзцнцн йыьылма интервалы дахилиндя йерляшян щяр бир
парчада щядбящяд интегралламаг вя щядбящяд диференсиалламаг олар.
Мисал 3. 1  2 x  3x 2  4 x3  ... ( x  1), сырасынын ъямини тапмалы.
Щялли: Сонсуз азалан щяндяси силсилянин ъями дцстурундан истифадя едяк:
1
1  x  x 2  x 3  ... 
1 x
Бу сыра йыьылан гцввят сырасы олдуьундан щядбящяд диференсиалласаг.
1
1  2 x  3x 2  ... 
1  x 2
алыныр.
x 2 x3 x 4
Мисал 4. x     ... ( x  1) , сырасынын ъямини тапмалы.
2 3 4
Щялли: Йеня сонсуз азалан щяндяси силсилянин ъями дцстурундан истифадя едяк:
1
1  x  x 2  x 3  ... 
1 x
бу гцввят сырасыны [0, х] парчасында интегралласаг
x 2 x3
x    ...  ln(1  x)
2 3
олур. Бу сыра [-1; 1) аралыьында йыьылыр.

2. Teyor sırası. Bəzi funksiyaların Teyor sırası.


Тяриф . Тутаг ки,  C ( x  a)
n0
n
n
гцввят сырасы ( a -Р, a +Р) интервалында йыьылыр

вя онун ъями f (x) функсийасына бярабярдир, йяни x -ин ( a -Р; a +Р)


интервалындакы бцтцн гиймятляриндя f ( x)   Cn ( x  a)n бярабярлийи доьрудур.
n0

Онда дейирляр ки, (6) гцввят сырасы ( a -Р; a +Р) интервалында ф(х) функсийасына
йыьылыр.
Теорем 5. f (x) функсийасы ( a -Р; a +Р) интервалында гцввят сырасына
айрылырса, онун щямин интервал дахилиндя истянилян тяртибли кясилмяз тюрямяси вар.
 Яэяр ф( x ) функсийасы ( a -Р; a +Р) интервалында гцввят сырасына айрылырса
онда бу сыраны истянилян тяртибдян диференсиалламаг олар вя x -ин щямин
интервалдакы бцтцн гиймятляриндя

f ( k ) ( x)   n(n  1)...(n  k  1)Cn ( x  a)n  k , (k  1,2,...)
nk
(
3)
бярабярликляри доьрудур. Бу бярабярликлярдя x = a щесаб етсяк.
f (a)  C0 , f ( k ) (a)  k!Ck , k  1,2...
олар. Бурадан,
f ( k ) (a)
Ck  (k  0,1,2,...) (
k!
4)
аларыг. Бу гиймятляри (8) бярабярлийиндя йериня йаздыгда.

f ( k ) (a)
f ( x)   ( x  a) k (
k 0 k!
5)
вя йа
f (a) f (a) f ( n ) (a)
f ( x)  f ( a )  ( x  a)  ( x  a) 2  ....  ( x  a) n  ...
1! 2! n!
Тяриф . f (x) функсийасы a нюгтясинин мцяййян ятрафында тяйин олунмушдурса
вя щямин нюгтядя истянилян тяртибдян тюрямяси варса, онда

f ( n ) (a)

n0 n!
( x  a) n

гцввят сырасына f (x) функсийасынын a нюгтясиндя Тейлор сырасы, (4) ядядляриня ися
Тейлор ямсаллары дейилир.
Хцсуси щалда a =0 олдугда Тейлор сырасы
 f ( n) (0) n
 x
n 0 n!
шяклиндя йазылыр. Буна f (x) функсийасынын Маклорен сырасы дейилир.
Тейлор сырасынын илк (к+1) щяддинин ъямини Тн( x ) иля ишаря едяк.
f (a) f (a) f ( n ) (a)
Tn ( x)  f (a)  ( x  a)  ( x  a)  .... 
2
( x  a) n
1! 2! n!
Рн( x )=ф( x )-Тн( x ) фяргиня Тейлор сырасынын галыг щядди дейилир. Бурадан
f (x) =Тн( x )+Рн( x ) алыныр.
Теорем 6. f (x) функсийасынын Тейлор сырасынын ъяминин ф( x )-я бярабяр
олмасы цчцн зярури вя кафи шярт f (x) -ин a нюгтясиндя Тейлор дцстуру цзря
айрылышындакы галыг щяддин лимитинин н   шяртиндя сыфра бярабяр олмасыдыр йяни
lim  f ( x)  Tn ( x)  lim Rn ( x)  0
n  n 
 Яэяр f (x) функсийасы a нюгтясини юзцндя сахлайан мцяййян интервалда
истянилян тяртибдян тюрямяйя маликдирся вя бцтцн бу тюрямяляр щамысы ейни бир
M  0 ядяди иля мящдуддурларса, онда f (x) функсийасы щямин интервалда ( x - a )-
нын гцввятляриня нязярян Тейлор сырасына айрылыр:

f ( n ) (a)
f ( x)   ( x  a) n  Rn ( x),
n 0 n!
бурада Рн(х) сыранын галыг щяддидир.
Теорем 7. Яэяр f (x) функсийасынын x0 нюгтясини юзцндя сахлайан интервалда
(н+1)-ъи тяртибдян f ( n1) ( x) тюрямяси варса, онда бу интервалын истянилян
нюгтясиндя галыг щядд
( x  x0 ) n 1
Rn ( x)  f ( n 1) ( )
(n  1)!
шяклиндядир, бурада   ( x0 , x) .

Мисал 5. f ( x)  e функсийасыны гцввят сырасына айырмалы.

x

x
Щялли. й= e функсийасынын вя онун тюрямяляринин x =0 нюгтясиндяки
гиймятлярини тапаг:
f ( x)  e x , f (0)  e 0  1
f ( x)  e x , f (0)  e 0  1
f ( x)  e x , f (0)  e 0  1
 
f ( n ) ( x)  e x f ( n ) (0)  e 0  1
f ( x)  e x funksiyası üçün Тейлор сырасы (R=  ) bütün həqiqi ədədlər
çoxluğunda
x x 2 x3
e x  1     ... ,  x  
1! 2! 3!
sırasına ayrılır.
Бязи елементар функсийаларын Тейлор сырасына айрылышы ашаьыдакы кимидир:

x x3 x5 x 7
sin x     ... ,   x  
1! 3! 5! 7!
x 2 x 4 x6
cos x  1     ... ,  x  
2! 4! 6!
m m(m  1) 2 m(m  1)(m  2) 3
(1  x) m  1  x  x  x  ...
1! 2! 3!
x 2 x3 x 4
ln(1  x)  x     ... , 1  x  1
2 3 4
 x3 x5 x 7
arctgx  x     ... , 1  x  1
3 5 7
1
 1  x  x 2  x 3  x 4  x 5  ...,
1 x
1 1 2 1 3 3 1 3  5 4
1 x 1 x  x  x  x  ...
2 24 246 2 4 68