Professional Documents
Culture Documents
Shams 03
Shams 03
شمس تبریزی
(غزلیات)
جلد سوم
غزليات 501-750
501
ریخت راب گ نین خ د دل را چ دی امش ب از چش م و مغ ز خ واب گ ریخت
ریخت اب گ ود از این کب کب بی نم اب د و یب راب دی واب دل را خ خ
ریخت طراب گ ورد وز اض اخ زخم ه ه عشق کین ب ه زی ر پنج خ واب مس
ریخت در آب گ خ واب چ ون م اهی ان اد گ لب بگش ون نهن ق همچ عش
ریخت تاب گ زد ش ولی ب ول م م ار م بی زنه د خص ون دی واب چ خ
ریخت اب گ ایه ز آفت وس همچ واب د و این خ ب برآم اش اه م م
ریخت اب گ ک از عق و گنجش همچ دار د دولت بی ون دی واب چ خ
ریخت راب گ چون ک ب از آم د این غ ای بازآمد کرهلل هم ش
ریخت واب گ د از ج ون فرومان چ رد والی ک کس واب ی ق از خ عش
ریخت اب گ رد فتح ب دا ک ون خ چ ش جهت را در تش واب می بس خ
ریخت واب گ چ ون خطاییس ت ک ز ص واب الت خ بریز از خی مس ت ش
502
ان نیست و از ج ده ت و بن تک کیس ادان نیست وش درآ عیش بی ت ان
ان نیست ک پنه ان ولی خت پنه س ا در تن ان م وج ان چ و در ج ای ت
ان نیست ادن آس ان نه رج تب دس ا نهی جانست ر کج ره تب دس
ان نیست ه دار جان ه آیین زک ج الب ت در ق افی شدس هص ان ک ج
ان نیست انه پریش وقت افس ه این دم اب و م د آفت عش جم
والن نیست ال ج خن را مج این س ک ت و می ترسم زون شدس تی اف مس
و گفت را آن نیست ویم چ آن نگ ا من ان من ت ر ده هب تن دس
503
ران کجاست ول مگس ه الح نکت
ا چراست ع مگس ه کرت جم رش ب
ود راست و ز ازل ب ری ک ز نظ ج
ت نیست ر رخ او راس ری ب ر نظ ه
ه این روی ماست اه ک وه ده ای ش عش
زن ه رخی پی ب ان را ب ب خس اس
و رواست نی از ت نی ور ک و نک ت
ور و دغل اری و ج وه و عی عش
گ ر ت و ک نی ج ور ب ه از ص د وفاست
د گوهرست نگ رس رس و اگ از ت
این صفاست دک ره زن ه درد نع جام
د دو نقش ک ببین ر چون یره نظ ت
الش جداست اق خی مجلس عش
الی گزید ه خی ر اندیش که چون
ه خداست ه قبل ا آر ک هم روی ب
تان پرست نگ پرس و از س هچ کعب
لطان گداست نجر و س رش س در نظ
دایی کند هگ ک از این قبل آن
ود و نخفت و نخاست روح نیاس
ج ز ک ه ب ه ت بریز ب ر ش مس دین
ان ماست اقی و مهم ان س ان و جه ج 504
لیمان ماست رس هف دبدب ان آن ماست روز جه ه ام یز ک خ
تان ماست ه دس ده و بازیچ بن ری ووپ ده دی در دل و در دی
ان ماست ف کنع هش یوس هش این ک و او زاران چ تان و ه تم دس رس
ان ماست ه فرم روز ب رم ام از ک رف را این ش رم ود مص بس نب
تان ماست ت گلس ان مس لج بلب ان ان و جه ان ده ج ه فرم یز ک خ
دان ماست ال حرم ه اقب کیس ادی ماست ه دف زن ش ره و م زه
وان ماست ری خ ری روی پ ار پ ی ده ست اپی ش ه ارزاق پی کاس
دان ماست ه می روز ب ه ام کر ک ش از ماست رب س هی بخش ط اه ش ش
ان ماست ان پریش در دل و در ج وی ان و گ ر چوگ ک مفخ آن مل
تان ماست و شکرس شک پیش کش ان و دل ک مملکت ج آن مل
وان ماست ای دل رض مست رض ه دل تن زده ت در آن گوش کیس
دان ماست ر و نمک ک عم او نم ه جنت ست هم وان ک ازن رض خ
وان ماست مه حی ر و چش او خض ده ان ش ده و پنه ور درافکن ش
ان ماست اهرتر و پنه هظ از هم ت اوست ان مس ت و جه ه گرفتس گوش
2
و او آن ماست اییم چ هم ود هم خ و ج ان در ب دن چ ون نم ک دی گ و چ
ان ماست ی حجت و بره در خمش ه اوست ود جمل ده و خ ت نماین نیس
ه عشق ان ک و حجت و بره بیش مگ
کیس ت ک ه از عش ق ت و مخم ور نیست 505
رو دور نیست هم ا پس ب پیش می ور نیست زن وج تر آ روی ت پیش
هور نیست ه مش تک ر کیس اه ب م ان ان ج نی غلطم در طلب ج
تور نیست ه مس هک رک کن اندیش ت افت ا برنت ید کج طلعت خورش
ور نیست ز تن زنب لی ک وی عس ه نیست ز اندیش هج رده اندیش پ
ذور نیست و مع اه ت ون م ا رخ چ ب کری دور ز وهم مگس ای ش
ور نیست زگ ز کفن اطلس و ج ج ه ر ک ه خ ورد غص ه و غم بع د از این
ور نیست رک د اگ دا بین مقت خ ر پادشاست ق اگ ر دل بی عش ه
ور نیست ذ و میس ر او ناف رگ ب م ری ر منک هه ابش اندیش ت
ور نیست ه او ح ید ک ق شناس عش ات ورد آب حی وخ وان ک یر و ج پ
تور نیست و دس رار ت گفتن اس پ رده ح ق خواس ت ش دن م اه و خ ور
مس دین ویی ش بریز ت رت مفخ
اریم نیست وع قت قم از عش عاش
506
کاریم نیست یر ش ه همین ش زک ج
اریم نیست هک تک ار من اینس ک
راریم نیست وج ق لم ه مث ک
ت ا ک ه م را ش یر غمت ص ید ک رد
اریم نیست ه کن رچ ت لبم گ مس
در ت ک این بح ر چ ه خ وش گ وهری
اریم نیست و هیچ خم ز می ت ک
و مقیمم مقیم رت ر لب بح ب
اریم نیست یره فش رش منت ه
ر میت ود ب کم خ ف کنم اش وق
اریم نیست ه وق عیب مکن زان ک
مان و ز آس اده ت دم ب می رس
واریم نیست پاهی و س هس رچ گ
رد کونت ب وه س اده ات از ک ب
اریم نیست تربان و قط هش رچ گ
اب ون آفت یرم چ ان گ ملک جه
اریم نیست ده ب ر بیه دردس
وی روم کر س رش م از مص می کش
ذاریم نیست وگ وی ت رک زس ک
گ ر چ ه ن دارم ب ه جه ان س روری
اریم نیست رخ رس ت عجب گ نیس
ب ر س ر ک وی ت و م را خان ه گ یر
و دواریم نیست رد ت هگ هب زک ج
ا گلت آمیختم کر ب وش همچ
اریم نیست ویش و تب تر از این خ خوش
ه توست ه را رو ب انی هم قطب جه
اریم نیست هر و دی تر از این ش به
ق زاد ه از عش تک ویش من آنس خ
اریم نیست ه نگ ت از آن رو ک نیس
هر عشق ان ش زون از دو جه تف چیس
و نیست ای ت ت لق ه او مس تک کیس د از این خنی بع ارم س ر ننگ گ
و نیست ای ت ان ز رج ربی ک اط ی 507
و نیست ای ت ان ز عط رمی ک اک ی و نیست ده رای ت ه او بن تک کیس
و نیست دای ت هگ وک می ک محتش غص ه کش ی ک و ک ه ز خ وف ت و نیست
و نیست ای ت ک رگ بی بند و گش ی و نیست ه ز قبض ت وک ل کفی ک بخ
و نیست ک ف چ ه ده د ک ان ز س خای ت لع ل ل بی ک و ک ه ز ک ان ت و نیست
و نیست وای ت ان ز ه رقص گلی ک ان ها اج وب اف ت ل اوص متص
و نیست ای ت به عص زش ق بج خل ه ر دو جه ان چ ون دو ک ف و ت و چ و ج ان
و نیست ز درد و دوای ت کج ری ه ون اغ ک ت در این ب م کی دیدس چش
و نیست ای ت د قض ه او بن تک کیس ور خلق د از ج ه کن ل نال غاف
و نیست زای ت ان فهم ج در سرش اها ز توست ه عص جنبش این جمل
و نیست ای ت ات و ثن ه مناج زب ج وب کیست د آن چ زخم معلم زن
و نیست ای ت وب ره هچ ع دو س دف و را می گزند وب ت گان چ وس همچ
و نیست ج ان ب ه کج ا ب رد ک ه ج ای ت ع بالی تن و آزار خلق دف
و نیست ب ا ق در اس تیزه ب ه پ ای ت وبش کمست هچ وب ن کنی این چ بش
ریخت وت از غم امت گ احب ح ص
رفت تن گ ه شکس ان شیش اقی ج س ترس ونس ب بس کن وز محنت ی
3
رفت تن گ ت ببس را دس دزد م 508
رفت تن گ و جس ار ت رق ز رخس ب رفت تن گ د گسس دا بن یر خ ش
رفت عق ل ب ه ی ک گوش ه نشس تن گ ار ار ی ت گرفت دزد دلم گش
رفت تن گ ه گرس ه خوناب خابی ه در نیم شب ود ک بب هش دوش چ
رفت تن گ ه گسس ر غص ال و پ ب اب راب و کب و آورد ش قت عش
رفت تن گ و شس تان ت ت ز مس دس رد از ک ه آغ اغر می قهقه س
رفت چ ون س ر پس تان ت و جس تن گ یر داخت ت و ان اده چ در دل خم ب
رفت تن گ گی نفس برس وز س وی رده ت هس دک رد دی یر خ پ
رفت تن گ افت و بزس دی ر اب عم یر ده رم ش هک ل دلم را ب طف
رفت تن گ ژ نگرس انب من ک ج یرگیر دش وش یر ت ان من از ش ج
س اقی ب اقی چ و ب ه ج ان ب اده داد
رفت دن گ د چری ان قن وطی ج ط ه خشم بر ب ه دل و راز ک بیش مگ
رفت دن گ ل دری له عق سلس 509
رفت ب ر س ر و ب ر دی ده دوی دن گ رفت دن گ از پری رغ دلم ب م
رفت دن گ از خوری را ب ون م خ ت من ه سرمس تر دیوان اش
رفت دن گ بزه دمی وس ر لب ج ب ار اده بی زینه ه آن ب جرع
رفت دن گ زار وزی ل و گل رگ ب حاب کهف گ اص اس رب یر نظ ش
رفت دن گ وخت دلش بازخری س ت آب وی روان گش از در این ج ب
رفت دن گ وش نگری اخ انب م ج ب اد ص با ب از وزان ش د ب ه ب اغ
رفت دن گ ت گزی د دس او ز حس را بی م ه عی ید ب ق فروش عش
رفت دن گ ق خزی ل عش در بغ د بخواند را رحمتش آم دم ران
رفت دن گ م خمی انب آن چش ج تم ا دوس هب دک من من دی دش
رفت دن گ ق رمی ه خل دل ز هم ار ل روزگ د از دغ دل برهی
رفت قبض ه ه ر ک ور ک ه دی دن گ ان ارت کن از اش روی غم اب
رفت یدن گ وت کش ه او ل لک طف عش ق چ و دل را ب ه س وی خ ویش خواند
رفت ک ز س وی ش ه طب ل ش نیدن گ ا را فکند ااند عص ق عص خل
رفت دن گ و تنی رد ت هگ رده ب پ خل ق چ و ش یرند ره ا ک رد ش یر
ود ران ش هپ تک و بازیس روح چ
گفت ش بت خ وش ک ه م را ج ا خوشست
خن اب س ه حج را ک بس کن زی
رت ناخوشست هس اک و پیم راه ت
510
ا خوشست ف زیب ر یوس در نظ
ب از ب ه ب ط گفت ک ه ص حرا خوشست
دوس ت چ و باالس ت ب ه ب اال خوشست
ر خوشست را س هم ر بنهم من ک س
ا خوشست وهر رعن در طلب گ
گ ر چ ه ک ه تاری ک ب ود مس کنم
کرخا خوشست ده ش وطی گوین ط
دوس ت چ و در چ اه ب ود چ ه خوشست
ا خوشست ادره مین کن این فل ک
ک آب تلخ هت اب در بن دری
ا خوشست ه دل آور دل یکت رو ب
ه دشت نب ه گلش ده ب ل نالن بلب
ا خوشست ه تماش اک ه تماش رو ب
ت و روح ته س بیح فرش ابش تس ت
هم ب ر م ا ب اش ک ه ب ا م ا خوشست
رص دا روفت دلت را ز ح کخ چون
ا خوشست ورت احی ود آن ص کخ لی
ار دا رنج ک داخت خ و ان وچ از ت
را خوشست ه حم ذر از این عکس ک بگ
ان عکس ماست ای جه گفت تماش
ا خوشست ر و بی پ ان بی س رقص کن
ه نکوست رچ ه اگ عکس در آیین
ا خوشست ه ثری اب ری ت تحت ث
احمرست رخ عکس رو زردی
ا خوشست ه وفاه ا کن ک بر و وف ص
ه ذرات را تک دایی س ور خ ن
ا خوشست ده بین و دی ده مج دی
ز او رد کن ک ور خ رقص در این ن
ا خوشست ده و تنه ه فرخن ا هم ب
ه مشو ازمرو ک دی ب ذره ش
ت مست همچ و م یی خل ق ز ت و مس بین و مگو ده ب ون دی بس کن چ
ت جست ت یر ت و از چ رخ ب رون جس مس دین هم ش بریز ش رت مفخ
ت هست ا هس و گفت بی رحمت ت 511
4
ت شست غ یرت ت و س اخت م را شس ت دست رو دس رخ ب لس وگ همچ
ت خست وام خس تت ت غم ار شس نیس ب ازوی ت و ق وس خ دا ی افت ی افت
ت پست ز پس وج زنم پیش ت دم ن رو راه نیست و گفت ب یرت ت غ
ت رست رم رس وب ک از دم یعق اهیش ت و منم م و دریاس فت لط
ت بست ا بس هم س را ش دزد و عس روح هاست الب مج وط رهم ت م
ه من تر از دم ب و نزدیک هت ای ک
ق غمخواریست ه عاش آین گ ر چ ه یکی یوس ف و ص د گ رگ ب ود
ا تاریست نی ه دل او روش ک هر ما رد در این ش هگ ت هم مس
ف عاریست ه رخم از عیب و کل ک 512
ت و تب افشاریست ل داروس قاب ه بیماریست را آین بر م ص
ان رخ او رنگی و زنگاریست ک بور دص د ننمای درد نباش
ری ساریست ا دردس کم ز قض ال ان جم ت نش ویی س هج آین
هی جاریست را حکم و ش هم ون ک چ د عاریتیست ور کلفی باش
ه ز جباریست این قلمی رفت ک ون دور ه رنج ز فرع آین
ر قهاریست ف او خنج در ک ر طفالن برید زاران س ده چن
ان فن و مکاریست ه زم این ن ک ام دم تم وف ببن من در آن خ
ان دولت و پاداریست د توش بع بلت مخند روس رس اب گفت قض
وبت گلزاریست ان ن این دمش ک ور ش و ام روز ک ه موس ی رس ید
ان داد شکرباریست از منش پیچ رم ق بکش پیش وی و س حل
ان می و خماریست ه ابدش اب ت ه ظلم تی ب ان بشکس ه سرش بط ک س
و ناریست ردد ک دو گ هب پخت ان ار زدی در دل و در دیدش خ
ی و ستاریست وبت خاموش ن ده ای ر خورانی را زه قم خل
ه متواریست ز هم خنان ک آن س ار دراز یدند خم و کش از ت
را ظالمست ک فق یزم دی ه
ت نیست ز این دس ت در این دور ک کیس
ه دم من سکست زدم زان ک دم ن
ت نیست ریم آبس ون م هچ حامل
بیب دح ا بگوی هت امش کن ک خ
ت نیست ون شس ره چ ته آن ط بس
513
ت نیست ه در این پس اهد ک از می و ش
ت نیست ه او مس هر ک ت در این ش کیس
ت نیست ه پیوس دک ا بنگوین ت
دس ه روح ق ه از دمدم تک کیس
ت نیست زان ک از این ج اش ب رون جس
کیس ت ک ه ه ر س اعت پنج اه ب ار
ت نیست هیچ ت و دی دی ک ه کس ی هس
رخ االی چ ت در آن مجلس ب چیس
ت نیست رخ کش اشکس ر این چ رس ب
رد دم زند هخ د می ک می نهل
ت نیست ه وارس ز این ناطق تک کیس
گ ماند د و لن ته ش ر او بس ان ب ج
وانیم کشت یز ت تر از این ن خوش ان را نگر والعجب بوالعجب ب
رایی درشت ار چ لخ ر مث ب ه شکست رش ش هپ رد آن دل ک برپ
رم پشت و من گ غت دم از تی اش ت وی و و واره از این گفت و گ تش نیس
ک دو مشت زن ی رم ب ر رخ من گ ب 514
ت هشت ود هش اری زن خ هخ گفت ب ه مشت رب رم داری خنج دس قص
ه رشت دان قحب تب وض زش در ع ب رگ گ ل از لط ف ت و ن رمی بی افت
ت خشت د خش ت و کن حبس حطامس اب رم ای آفت رس غ زدی ب تی
رهی ز آتش وز زاردشت اب ت اب ا کن حج ت ره غ حجابس تی
ر نوشت ان س تر ج ودت دف بس ب رد ایه ک ف طالق زن همس وص
داد وابش ب تج را هش گفت چ
رفت و درگ ر بق غله و بق مش به ر طالقس ت ام ل ک و چ و م ار
رفت رگ کپ رکس زرین فل ک ام ال زن و در حط آتش در م
رفت زه ره مط رب ط رب از س ر گ ویس خن کم ن وی س بس کن و کم گ
رفت رگ رد و براب ه ای ک آین 515
رفت رگ ت میس ر او راس آنچ م رفت وتر گ از کب ه دل ب خان
5
رفت ه ر ک ه س ر او س ر من بر گ غلغ ل مس تان چ و ب ه گ ردون رس ید
رفت رگ یز محق ه ای چ مورچ تری ه و مش تم ون گش بوطرب
رفت نیس ت ش وی چ ون ت ف خ ود درگ الق ارواح ز آب و ز گل خ
رفت بنگ ر ک این خ اک چ ه زی ور گ ر یکی دوه د نقش ش هص ز آین
رفت ک ز ف ر او ه ر دو جه ان ف ر گ ه ر ک ه دلی داش ت ب ه پ ایش فت اد
رفت خنور گ ان س ان ج ه جه بس ک ایت نداشت رمن ارواح نه خ
گ ر ز ت و پ ر گش ت جه ان همچ و ب رف
اال و پست دیم ز ب بازرهی نیس ت ش و ای ب رف و هم ه خ اک شو
ت دست نمان دس د ای ص دست زنی خ اک ب ه ت دریج ب دان ج ا رس ید
اده شست و افت فت ر زل کس چون زول شد ان این دم مع ه زب بس ک
ه شکست ت و قراب ون گش خنب نگ 516
ام جست د و از ب ام آم رب رس ب ه مست یدیم ز میخان بازرس
هس ت ش ود نیس ت ش ود نیس ت هست جمل ه مس تان خ وش و رقص ان ش دند
ه خست ان ک ای حریف فپ دک چن تی کنند ه مس ا هم اهی و دری م
وی الست هک تب ت فتادس مس ات ما ت خراب ر گش ر و زب زی
نو ای تن پرست تنتن تنتن ش ور دید و آن ش ات چ یر خراب پ
ز او رآورد یکی می ک وش ب ج
راب الست رابی و ش تش مس
شیش ه چ و بشکس ت و ب ه ه ر س وی ریخت
ت دست از ب ر م ا ت ا ب ر خ ود دس
د کجاست ای ندان ر از پ هس آن ک
ت جست ت یر ت و از چ رخ ب رون جس
رتند ه در عش تان هم اده پرس ب
ت هست و آن هس لت در دو لب لع
517
ت جست د ز دل جس د بدری بن
ت مست ر مس ته س ه خاس ای ز بگ
ت پست دم پس هب ان گفت ر زب زی
ام وج و را همچ انید ت ق رس عش
ت خست را خس توم ق ز من رس عش
ب ازوی ت و ق وس خ دا ی افت ی افت
وس دارت ا رات الک لم ه خداست ان ز خزین ری ک ر گه ه
تنارت وره اس و النفس بن د ما و بی قص قت د این عش اش ش ف
ارت اعدت و ط خفت و تص ه در نیم شب د آن راز ک اش ش ف
وارت ات مس من الحی الش ک رم خ ورد چ وب و بروی د ز چ وب
ارت ال التفتت و ال استش 518
ارت بیب ف وی الح ی به نفس
رج ت ا رو نمای د م رهمش کالص بر مفت اح الف دها الی رحیق دت ی م
رج کرس ی و ع رش اعظمش کالص بر مفت اح الف را ربته نفس و ت اش لم
رج ایمن ش وی از م اتمش کالص بر مفت اح الف را اذا تجلی القت قم
رج ت ا عش ق ش د خ ال و عمش کالص بر مفت اح الف الروح حین القت ادت ب ج
رج در وی ببی نی ه ر دمش کالص بر مفت اح الف 519
رج زین آس مان و از خمش کالص بر مفت اح الف ای دل ف رورو در غمش کالص بر مفت اح الف رج
رج در دس ت پیچی پ رچمش کالص بر مفت اح الف چن دان فروخ ور آن ده ان ت ا پیش ت آی د ناگه ان
رج ف رخ ش وی از مق دمش کالص بر مفت اح الف خن دان ش و از ن ور جه ان ت ا ت و ش وی س ور جه ان
رج بربن د این دم محکمش کالص بر مفت اح الف ب اری دلم از م رد و زن برکن د مهر خویش تن
رج ج ز ح ق نباش د مح رمش کالص بر مفت اح الف گ ر س ینه آیین ه ک نی بی ک بر و بی کین ه ک نی
رج چ ون می زن د ان درهمش کالص بر مفت اح الف چ ون آس مان گ ر خم دهی در ام ر و فرم ان وارهی
هم بجهی از م ا و م نی هم دی و را گ ردن زنی
اح و قلب و جن ر از ت رف ای مظف اقب ال خ ویش آی د ت و را دولت ب ه پیش آی د ت و را
اح و مب ان مجلس ت ر حریف ب دیویس ت در اس رار ت و ک ز وی نگ ون ش د ک ار تو
اح ا مفت تم ه دس داده ب وی ب دارد خ دا خ وش ع المی منگ ر در این ع الم دمی
باح الق االص بح ف ان ص موذن خ امش بی ان س ر مکن خ امش ک ه س ر من ل دن
اح ماح رب د الس ه گفتن رچ گ 520
باح بوح و ص وص ارک ز ت ای مب
باح تغن عن اص عا و اس متشعش
6
ا من راح فه ا لط بی النهی ی وس ور فح ور از ک راب طه ای ش
اح وم و م زل للنج مس ع کالش ر ما زار در ب اده ه ای گش
زاحی دم وذ من راح یزی و اع ر آنچ می گویند ودی ه وانم
احی کرا او ص یر فیهم مس ال خ واهی وض نمی خ رچ دادی ع ه
اح ل مس انبوا من عاق فتج 521
را بال مالح ازهم بح یجت باح ر الی مص ا انظ ا راهب ی
اح کیه نف ه مس من دن اهی لطفه ر الی راح تن انظ
اح دها بلق ول و م زاد العق وره ول بن خ للعق الراح نس ف
اذا هم بمالح هف کروا ب س عا ا متخاض جد راحن د یس الج
اح وک و روحهم کری ک المل مل ل راح هالک زاح و اه ل الم اه
اح زه مرت ه ذی ع اب ظلن ان و اهله اح الزم ل مس العق
اح تروق وش ازح م من م کری انها ه لس راح اجنح ال
رقیه غربیه راح ال ش ذا ال
رخ االی چ ود ب وب آن مهی نی ک وم و لیس ذاک لغفله خ الهم نس
ور ن ه این خورش ید را چ ه ج ای چ رخ یمه ه و نس ون بطیب وا العی فتح
ای هم ه چ ون دوش م ا ش ب ه ای چ رخ اب ملیکنا وب کاری نح اروا س ص
رخ ای چ ته در پهن ان گش رقص رقص یدی مس دین س یره ش ک البص مل
از ش فق پرخ ون ش ده س یمای چ رخ هبائهم بریز من ص اتوا من الت ه
رخ ای چ ا در پ رخ ه ا زنم من چ ت 522
رخ ای چ د بین ید ش م از خورش چش م اه دی دم ش د م را س ودای چ رخ
رخ ای چ ت در دری عکس آن ماهس ت و ز چ رخی ب ا ت و می گ ویم ز چ رخ
گ دوش دم همی زد چن ره را دی زه
ق نشد قه ر خ دا باش د ک ه ب ر لط ف خ دا عاش
مان تران آس ا اخ ان من ب ج
ق نشد نقش ی بدی د آخ ر ک ه او ب ر نقش ه ا عاش
بین ان ب اب ج راق آفت در ف
ق نشد آهن کج ا باش د ک ه ب ر آهن رب ا عاش
ک دمی از ب ام چ رخ س ر ف روکن ی
ق نشد خان ه ش ب ده ب ادا ک ه او ب ر ش هر م ا عاش
اقوت و لعل دی ید ش نگ از خورش س
ق نشد ای وای آن مس ی ک ه او ب ر کیمی ا عاش
مان دیگرست ر آس ود ب اه خ م
ق نشد هم عیش را الی ق نب د هم م رگ را عاش
523
خورش ید ج ان عاش قان در خل وت هللا شد ای بی وف ا ج انی ک ه او ب ر ذوالوف ا عاش ق نشد
ش ب ت رک ت ازی ه ا بکن ک ان ت رک در خرگ اه شد چ ون ک رد ب ر ع الم گ ذر س لطان م ازاغ الص بر
ک ز ش ب روی و بن دگی زه ره حری ف م اه شد ج انی کج ا باش د ک ه او ب ر اص ل ج ان مفت ون نشد
زی را ک ه م ا ب ردیم زر ت ا پاس بان آگ اه شد من ب ر در این ش هر دی بش نیدم از جم ع پ ری
رخ ه ا چ و ش مع افروخت ه ک ان بی ذق م ا ش اه شد ای وای آن م اهی ک ه او پیوس ته ب ر خش کی فتد
ای ک ر و ف ر آن دلی ک و س وی آن دلخ واه شد بس ته ب ود راه اج ل نب ود خالص ش معتجل
ک ار آن کس ی دارد ک ه او غرقاب ه آن آه شد 524
چ ون یوس ف چ اهی ک ه او از چ اه س وی ج اه شد بی گ اه ش د بی گ اه ش د خورش ید ان در چ اه شد
کی خ اک گ ردد آن کس ی ک و خ اک این درگ اه شد روزیس ت ان در ش ب نه ان ت رکی می ان هن دوان
نیمیش مغ ز نغ ز ش د وان نیم دیگ ر ک اه شد گ ر ب و ب ری زین روش نی آتش ب ه خ واب ان درزنی
م ا ش ب گری زان و دوان و ان در پی م ا زنگی ان
خیزی د ای خ وش طالع ان وقت طل وع م اه شد م ا ش ب روی آموخت ه ص د پاس بان را س وخته
ای ج ان بی آرام رو ک ان ی ار خل وت خ واه شد ای ش اد آن ف رخ رخی ک و رخ ب دان رخ آورد
عقلی ک ه راه آموخ تی در نیم ش ب گم راه شد آن کیس ت ان در راه دل ک و را نباش د آه دل
هن دوی ش ب نع ره زن ان ک ان ت رک در خرگ اه شد چ ون غ رق دری ا می ش ود دری اش ب ر س ر می نهد
در س ایه ف رخ رخی بی دق ب رفت و ش اه شد گوین د اص ل آدمی خاکس ت و خ اکی می ش ود
چ ون روز روش ن دل ش ود ه ر ک و ز ش ب آگ اه شد ی ک س ان نمای د کش ت ه ا ت ا وقت خ رمن دررسد
ی ا چ ون درخت موس یی ک و مظه ر هللا شد 525
بنگ ر ک ه راه کهکش ان از س نبله پرک اه شد بی گ اه ش د بی گ اه ش د خورش ید ان در چ اه شد
یوس ف گ رفت آن دل و را از چ اه س وی ج اه شد س اقی ب ه س وی ج ام رو ای پاس بان ب ر ب ام رو
7
ک ان ش ه ز مع راج ش بی بی مث ل و بی اش باه شد اش کی ک ه چش م افروخ تی ص بری ک ه خ رمن س وختی
زی را ک ه بان گ و عرب ده تش ویش خلوتگ اه شد ج ان ه ای ب اطن روش نان ش ب را ب ه دل روش ن کن ان
الش رقی و الغرب یی اکن ون س خن کوت اه شد باش د ز ب ازی ه ای خ وش بی ذوق رود ف رزین ش ود
ش ب روح ه ا واص ل ش ود مقص ودها حاص ل ش ود
طش تش فت اد از ب ام م ا ن ک س وی مجن ون خان ه شد ای روز چ ون حش ری مگ ر وی ش ب ش ب ق دری مگر
چ ون خش ک نان ه ناگه ان در ح وض م ا ترنان ه شد ش ب م اه خ رمن می کن د ای روز زین ب ر گ او نه
مش نو ت و این افس ون ک ه او ز افس ون م ا افس انه شد در چ اه ش ب غاف ل مش و در دل و گ ردون دس ت زن
ت ا س ر نه د ب ر آس یا چ ون دان ه در پیمان ه شد در ت یره ش ب چ ون مص طفی می رو طلب می کن ص فا
س رها ز عش ق جع د او بس س رنگون چ ون ش انه شد خ اموش ش د ع الم ب ه ش ب ت ا چس ت باش ی در طلب
کاس تون ع الم ب ود او ن االنتر از حنان ه شد ای ش مس ت بریزی ک ه ت و از پ رده ش ب ف ارغی
زان رو ش دم ک ه عق ل من ب ا ج ان من بیگان ه شد 526
ذرات این ج ان ری زه ه ا مس تهلک جانان ه شد ای لولی ان ای لولی ان ی ک لول یی دیوان ه شد
ش معی ک ه ان در ن ور او خورش ید و م ه پروان ه شد می گشت گرد ح وض او چ ون تش نگان در جس ت و جو
ای م رد دانش مند ت و دو گ وش از این بربن د تو
وین ع الم بی اص ل را چ ون ذره ه ا ب رهم زند
زین حلق ه نجه د گ وش ه ا ک و عق ل ب رد از ه وش ها
ا آدم زند ویش ب رخ د و آدمی گ آدم نمان
ب ازی م بین ب ازی م بین این ج ا ت و جانب ازی گ زین
د اعظم زند ر گنب یب ه آتش زان دود ناگ
غ ره مش و ب ا عق ل خ ود بس اوس تاد معتمد
ش وری درافت د در جه ان ،وین س ور ب ر م اتم زند
من ک ه ز ج ان ببری ده ام چ ون گ ل قب ا بدری ده ام
گ ه م وج دری ای ع دم ب ر اش هب و ادهم زند
این قط ره ه ای ه وش ه ا مغل وب بح ر ه وش شد
کم پ رس از نامحرم ان آن ج ا ک ه مح رم کم زند
خ امش کنم فرم ان کنم وین ش مع را پنه ان کنم
م ه را نمان د زه ره را ت ا پ رده خ رم زند
527
زه ره نمان د زه ره را ت ا پ رده خ رم زند
گ ر ج ان عاش ق دم زن د آتش در این ع الم زند
نی عیش مان د نی ف رح نی زخم ب ر م رهم زند
ع الم هم ه دری ا ش ود دری ا ز هیبت ال ش ود
نی ب اغ خ وش باش ی کن د نی اب ر نیس ان نم زند
دودی برآی د از فل ک نی خل ق مان د نی ملک
نی ن ای مان د نی ن وا نی چن گ زی ر و بم زند
بش کافد آن دم آس مان نی ک ون مان د نی مک ان
ود دل ربی االعلم زند ان ربی االعلی گ ج
گ ه آب را آتش ب رد گ ه آب آتش را خ ورد
ت ا نقش ه ای بی ب دل ب ر کس وه معلم زند
خورش ید افت د در کمی از ن ور ج ان آدمی
الم زند ر قلب آن ع وزد قلب را ب آتش بس
م ریخ بگ ذارد ن ری دف تر بس وزد مش تری
ب ر پ وره ادهم جه د ب ر عیس ی م ریم زند
افت د عط ارد در وح ل آتش درافت د در زحل
چ ون پیش او زاری ک نی تلخ ت و را ش یرین کند نی ق وس مان د نی ق زح نی ب اده مان د نی ق دح
ش یرین ش هی ک این تلخ را در دم نک وآیین کند ی کند اد فراش د نی ب ی کن نی آب نقاش
وان ک ور م ادرزاد را دان ا و ع الم بین کند نی درد مان د نی دوا نی خص م مان د نی گ وا
خ ار از کفت ب یرون کش د وز گل ت و را ب الین کند اس باب در ب اقی ش ود س اقی ب ه خ ود س اقی ش ود
رین کند کوفه و نس رود را اش وان آتش نم برج ه ک ه نق اش ازل ب ار دوم ش د در عمل
ب ر بن ده او احس ان کن د هم بن د را تحس ین کند ح ق آتش ی افروخت ه ت ا ه ر چ ه ن احق س وخته
در گ وش ب دگویان خ ود ع ذر گن ه تلقین کند خورش ید ح ق دل ش رق او ش رقی ک ه ه ر دم ب رق او
چ ون بن ده آی د در دع ا او در نه ان آمین کند 528
او را ب رون و ان درون ش یرین و خ وش چ ون تین کند آن کیس ت آن آن کیس ت آن ک و س ینه را غمگین کند
ک این ذوق زور رس تمان جفت تن مس کین کند اول نمای د م ار ک ر آخ ر ب ود گنج گهر
گ ر ذوق نب ود ی ار ج ان ج ان را چ ه ب اتمکین کند دی وی ب ود ح ورش کن د م اتم ب ود س ورش کند
ت ا س وی ت بریز وف ا اوص اف ش مس ال دین کند تاری ک را روش ن کن د وان خ ار را گلش ن کند
به ر خلی ل خویش تن آتش ده د اف روختن
دی دی ت و ی ا خ ود دی د کس کان در جه ان خ ر ب ز خ ورد روش ن کن اس تارگان چ اره گ ر بیچارگ ان
زان می وه ه ای ن ادره زی رک دل و گرب ز خ ورد جمل ه گن اه مجرم ان چ ون ب رگ دی ری زان کند
وان کس ک ه در مش رق ب ود او نعمت هرم ز خ ورد گوی د بگ و ی ا ذا الوف ا اغف ر ل ذنب ق د هفا
چ ون چ اکر ارب ز ب ود از مطبخ ارب ز خ ورد ا ذوقش دهد در دع و ان تک آمین او آنس
از داد و داور ع اقبت اش کنجه ه ای غ ز خ ورد ذوقس ت کان در نی ک و ب د در دس ت و پ ا ق وت دهد
ت رک آن نباش د ک ز طم ع س یلی ه ر قنس ز خ ورد ب ا ذوق مس کین رس تمی بی ذوق رس تم پ رغمی
8
از پوس ت ه ا ف ارغ ش ود کی غص ه قن دز خ ورد دل را فرس تادم ب ه گ ه ک و ت یز دان د رفت ره
ن ار ت رش خواه د ولی آن ب ه ک ه ن ار م ز خ ورد 529
آن کس ک ه از ج وع البق ر ده م رده م اش و رز خ ورد خ امی س وی پ الیز ج ان آم د ک ه ت ا خرب ز خ ورد
ترون ده پ الیز ج ان ه ر گ او و خ ر را کی رسد
س لطان س لطانان م ا از س وی می دان می رسد آن کس ک ه در مغ رب ب ود یاب د خ ورش از ان دلس
ک ان یوس ف خوب ان من از ش هر کنع ان می رسد چ ون خ دمت قیص ر کن د او راتب ه قیص ر خ ورد
پرس ان و جوی ان می روم آن س و ک ه س لطان می رسد آن ک و ب ه غص ب و دزدیی آهن گ پ الیزی کند
افت ان ش ده خ یزان ش ده ک ز ب زم مس تان می رسد ت رک آن ب ود ک ز بیم او دی ه از خ راج ایمن ب ود
نس یه ره ا کن ای پس ر ک امروز فرم ان می رسد وان عق ل پرمغ زی ک ه او در نوبه اری دررسد
ش و آش نا چ ون ماهی ان ک ان بح ر عم ان می رسد ص فراییی ک ز طب ع ب د از ن ار ش یرین می رمد
زی را ز ب وی زعف ران گوین د خن دان می رسد خ امش نخواه د خ ورد خ ود این راح ه ای روح را
زی را ک ه در ویران ه ه ا خورش ید رخش ان می رسد 530
ک ز آفت اب آن س نگ را لع ل بدخش ان می رسد ام روز خن دانیم و خ وش ک ان بخت خن دان می رسد
خاص ه ک ه این بیچ اره را ک ز س وی ایش ان می رسد ام روز توب ه بش کنم پره یز را ب رهم زنم
زی را ز مس تی ه ای او ح رفم پریش ان می رسد مس ت و خرام ان می روم پوش یده چ ون ج ان می روم
اقب ال آب ادان ش ده دس تار دل وی ران ش ده
مس تی اگ ر در خ واب ش د مس تی دگ ر بی دار شد
فرم ان م ا کن ای پس ر ب ا م ا وف ا کن ای پسر
چش م خوش ت مخم ور ش د چش م دگ ر خم ار شد
پرن ور ش و چ ون آس مان سرس بزه ش و چ ون بوس تان
چ ون زل ف ت و زنج یر ش د دی وانگی ناچ ار شد
ه ان ای پس ر ه ان ای پس ر خ ود را ب بین در من نگر
کس نش نود افس ون کس چ ون واق ف اس رار شد
بازآم دی ک ف می زنی ت ا خان ه ه ا وی ران ک نی
ای ش اهدان ارزان به ا چ ون غ ارت بلغ ار شد
ای خان ه را گش ته گ رو ت و س ایه پ روردی ب رو
ج ان خان ه دل روفت ه هین ن وبت دی دار شد
گ ه خ ونی و خ ون خ واره ای گ ه خس تگان را چ اره ای
ای ج ان چ ه دفعم می دهی این دف ع ت و بس یار شد
ام روز مس تان را بج و غیبم ب بین عیبم مگو
ت و م اه و م ا اس تاره ای اس تاره ب ا م ه ی ار شد
531
چ ون ش ب جه ان را ش د تت ق پنه ان روان را ک ار شد
ص وفی چ را هوش یار ش د س اقی چ را بی ک ار شد
ت و ص افی و من درده ام بی ص اف دردی خ وار شد
خورش ید اگ ر در گ ور ش د ع الم ز ت و پرن ور شد
در عش ق مکرآم وز ت و بس س اده دل عی ار شد
گ ر عیش اول پ یر ش د ص د عیش ن و توف یر شد
ک ز طم ع آن خ وش گلش کر قاص د دلم بیم ار شد
ای مط رب ش یرین نفس عش رت نگ ر از پیش و پس
نی آن چن ان سیلیس ت این کش کس توان د ک رد بند م ا موس ییم و ت و مه ا گ اهی عص ا گ ه اژدها
ح ال دل بی ه وش را هرگ ز ندان د هوش مند لعلت ش کرها کوفت ه چش مت ز رش ک آموخته
زان ب اده ه ا ک ه عاش قان در مجلس دل می خورند ه ر ب ار ع ذری می نهی وز دس ت مس تی می جهی
فره اد هم از به ر او ب ر ک وه می کوب د کلند ای ک رده دل چ ون خ اره ای امش ب ن داری چ اره ای
ب ر س بلت ه ر سرکش ی کردس ت وام ق ریش خند ای م اه ب یرون از اف ق ای م ا ت و را امش ب قنق
ای گن ده آن مغ زی ک ه آن غاف ل ب ود زین لورکند گ ر زحمت از ت و ب رده ام پنداش تی من م رده ام
زین گ ردش او س یر آم دی گف تی بسس تم چن د چند از وص ل همچ ون روز ت و در هج ر ع الم س وز تو
ه ر نال ه ای دارد یقین زان دو لب چ ون قن د قند نی تب ب دم نی درد س ر س ر می زدم دی وار بر
ح اجت ده د عش قی ده د کافغ ان ب رآرد از گزند 532
بی ج ان کس ی ک ه دل از او ی ک لحظ ه برتانس ت کند م ر عاش قان را پن د کس هرگ ز نباش د س ودمند
خ وش غلغلی در ش هر زن ای ج ان ب ه آواز بلند ذوق س ر سرمس ت را هرگ ز ندان د ع اقلی
ب یزار گردن د از ش هی ش اهان اگ ر ب ویی برند
المت می کنند مس تی ز ج امت می کنن د مس تان س خس رو وداع مل ک خ ود از به ر ش یرین می کند
المت می کنند وز دل بران خ وش باش تر مس تان س مجن ون ز حلق ه ع اقالن از عش ق لیلی می رمد
المت می کنند خورش ید رب انی نگ ر مس تان س افس رده آن عم ری ک ه آن بگذش ت بی آن ج ان خ وش
المت می کنند بی پ ا چ و من پوی د کس ی مس تان س این آس مان گ ر نیس تی سرگش ته و عاش ق چ و ما
المت می کنند من کس نمی دانم ج ز او مس تان س ع الم چ و س رنایی و او در ه ر ش کافش می دمد
المت می کنند وی ش اه ط راران بی ا مس تان س می بین ک ه چ ون در می دم د در ه ر گلی در ه ر دلی
المت می کنند نق د اب د را س نج کن مس تان س دل را ز ح ق گ ر برک نی ب ر کی نهی آخ ر بگو
المت می کنند وی از ت و دل ص احب نظ ر مس تان س من بس کنم ت و چس ت ش و ش ب ب ر س ر این ب ام رو
9
المت می کنند وان ش اه خ وش خ و را بگ و مس تان س 533
المت می کنند وان س رو خض را را بگ و مس تان س رن دان س المت می کنن د ج ان را غالمت می کنند
المت می کنند آن ج ا طری ق و کیش نیس ت مس تان س در عش ق گش تم فاش تر وز همگن ان قالش تر
المت می کنند وان در مکن ون را بگ و مس تان س غوغ ای روح انی نگ ر س یالب طوف انی نگر
المت می کنند وان ی ار و هم دم را بگ و مس تان س افس ون م را گوی د کس ی توب ه ز من جوی د کسی
المت می کنند وان ط ور س ینا را بگ و مس تان س ردار زو رده را ب ای آرزوی آرزو آن پ
المت می کنند وان ن ور روزم را بگ و مس تان س ای اب ر خ وش ب اران بی ا وی مس تی ی اران بیا
المت می کنند وان فخ ر رض وان را بگ و مس تان س ح یران کن و بی رنج کن وی ران کن و پ رگنج کن
المت می کنند ای از ت و ج ان ه ا آش نا مس تان س ش هری ز ت و زی ر و زب ر هم بی خ بر هم ب اخبر
آن م یر م ه رو را بگ و وان چش م ج ادو را بگو
وان م رغ آبی را بگ و مس تان س المت می کنند آن م یر غوغ ا را بگ و وان ش ور و س ودا را بگو
وان عم ر ب اقی را بگ و مس تان س المت می کنند آن ج ا ک ه ی ک ب اخویش نیس ت ی ک مس ت آن ج ا بیش
وان ش ور و س ودا را بگ و مس تان س المت می کنند نیست
المت می کنند تان س وی راحت و آرام دل مس آن ج ان بی چ ون را بگ و وان دام مجن ون را بگو
ی ک مس ت این ج ا بیش نیس ت مس تان س المت می کنند الم را بگو ان ع و وان ج آن دام آدم را بگ
آن پ رده را ب ردار زو مس تان س المت می کنند آن بح ر مین ا را بگ و وان چش م بین ا را بگو
آن توب ه س وزم را بگ و وان خرق ه دوزم را بگو
آب حی ات از عش ق ت و در ج وی جوی ان می رود
آن عی د قرب ان را بگ و وان ش مع ق رآن را بگو
م رغ دلم ب ر می پ رد چ ون ذک ر مرغ ان می رود
ای ش ه حس ام ال دین م ا ای فخ ر جمل ه اولیا
ج ان چ ون نخن دد چ ون ز تن در لط ف جان ان می رود
534
چ ون من قفص پرداخت ه س وی س لیمان می رود
رو آن رب ابی را بگ و مس تان س المت می کنند
مس ت و خ راب و ف انیی ت ا ع رش س بحان می رود
وان م یر س اقی را بگ و مس تان س المت می کنند
زین رو س خن چ ون بیخ ودان ه ر دم پریش ان می رود
وان م یر غوغ ا را بگ و مس تان س المت می کنند
در گفتنم ذوقی دگ ر ب اقی ب ر این س ان می رود
ای م ه ز رخس ارت خج ل مس تان س المت می کنند
ای ه ر ک ه لنگس ت اس ب او لنگ ان ز می دان می رود
ای ج ان ج ان ای ج ان ج ان مس تان س المت می کنند
خورش ید هم ج ان باخت ه چ ون گ وی غلط ان می رود
المت می کنند تان س ای آرزوی آرزو مس
در ن ور ت و دربافت ه ب یرون ای وان می رود
535
ی ا رب چ ه ب اتمکین ب ود ی ا رب چ ه رخش ان می رود
س ودای ت و در ج وی ج ان چ ون آب حی وان می رود
آم د ن دای آس مان ت ا م رغ ج ان پ ران ش ود ع الم پ ر از حم د و ثن ا از طوطی ان آش نا
هم س نگ لع ل ک ان ش ود هم جس م جمل ه ج ان ش ود ب ر ذک ر ایش ان ج ان دهم ج ان را خ وش و خن دان دهم
ام ا دل ان در اب ر تن چ ون ب رق ه ا رخش ان ش ود ه ر م رغ ج ان چ ون فاخت ه در عش ق ط وقی س اخته
زی را ک ه آن م ه بیش تر در ابره ا پنه ان ش ود از ج ان ه ر س بحانیی ه ر دم یکی روح انیی
ی ا رب خجس ته ح التی ک ان ب رق ه ا خن دان ش ود ج ان چیس ت خم خس روان در وی ش راب آس مان
ور زان ک آی د ب ر زمین جمل ه جه ان وی ران ش ود ر در رفتنم ذوقی دگر وردنم ذوقی دگ در خ
ب ا ن وح هم کش تی ش ود پس مح رم طوف ان ش ود می دان خ وش اس ت ای م اه رو ب ا گ یر و دار م ا و تو
زان م وج ب یرون از جهت این ش ش جهت جنب ان ش ود م ه از پی چوگ ان ت و خ ود را چ و گ ویی س اخته
ک ان دان ه ه ا زی ر زمین ی ک روز نخلس تان ش ود و ره نایافته تافته پیش ت ی بش این دو بس
ش اخی دو س ه گ ر خش ک ش د ب اقیش آبس تان ش ود چ ون ن ور ب یرون این ب ود پس او ک ه دولت بین ب ود
آن این نباش د این ش ود این آن نباش د آن ش ود 536
هر چه تو زان حیران ش وی آن چ یز از او ح یران ش ود آم د به ار عاش قان ت ا خاک دان بس تان ش ود
هم بح ر پرگ وهر ش ود هم ش وره چ ون گ وهر ش ود
ای س اقی اف زون ده ق دح ت ا وارهیم از نی ک و بد گ ر چش م و ج ان عاش قان چ ون اب ر طوف ان ب ار شد
در پیش ه ای بی پیش گی کردس ت م ا را ن ام زد دانی چ را چ ون اب ر ش د در عش ق چش م عاش قان
ه ر ش ب مث ال اخ تران ط واف ی ار م اه خد ای ش اد و خن دان س اعتی ک ان ابره ا گرین ده شد
ان در س ری ک این می رود او کی فروش د ی ا خ رد زان ص د ه زاران قط ره ه ا ی ک قط ره نای د ب ر زمین
ب اده خ دایی طی کن د ه ر دو جه ان را ت ا ص مد جمل ه جه ان وی ران ش ود وز عش ق ه ر ویران ه ای
مس تی س غراق اح د ب ا ت و درآی د در لحد طوف ان اگ ر س اکن ب دی گ ردان نب ودی آس مان
وان س اقیان چ ون دایگ ان ش یرین و مش فق ب ر ولد ای مان ده زی ر ش ش جهت هم غم بخ ور هم غم مخ ور
10
ت و دیگ ران را مس ت کن ت ا او ت و را دیگ ر دهد از خ اک روزی س ر کن د آن بیخ ش اخ ت ر کند
ه ر ج ا ک ه بی نی ناخوش ی آیین ه درکش در نمد وان خشک چون آتش شود آتش چو جان هم خ وش ش ود
می خ وان ت و الاقس م نه ان ت ا حب ذا ه ذا البلد چ یزی ده انم را ببس ت یع نی کن ار ب ام و مست
لط ف و ک رم را نش مرم ک ان درنیای د در ع دد 537
ک اری ن داریم ای پ در ج ز خ دمت س اقی خ ود
ص ورت هم ه پ ران ش ود گ ر م رغ مع نی پ ر زند ه ر آدمی را در جه ان آورد ح ق در پیش ه ای
آن گ وهری ک و آب ش د آب ب ر گ وهر زند ه ر روز همچ ون ذره ه ا رقص ان ب ه پیش آن ض یا
م وجی برآی د ناگه ان ب ر گنب د اخض ر زند ک اری ز م ا گ ر خواه دی زین ب اده م ا را نده دی
ج ان خص م نی ک و ب د ش ود ه ر لحظ ه ای خنج ر زند سرمس ت ک اری کی کن د مس ت آن کن د ک ه می کند
م اری ب ود م اهی ش ود از خ اک ب ر ک وثر زند مس تی ب اده این جه ان چ ون ش ب بخس پی بگ ذرد
هر س و ک ه افت د بع د از این ب ر مش ک و ب ر عن بر زند آم د ش رابی رایگ ان زان رحمت ای همس ایگان
خ اک درش خاق ان ب ود حلق ه درش س نجر زند ای دل از این سرمس ت ش و ه ر ج ا روی سرمس ت رو
ت و ش مع این س ر را به ل ت ا ب از ش معت س ر زند ه ر ج ا ک ه بی نی ش اهدی چ ون آین ه پیش ش نش ین
زر ه ر دمی خوش تر ش ود از زخم ک ان زرگ ر زند می گ رد گ رد ش هر خ وش ب ا ش اهدان در کش مکش
گ ر می فروگ یرد دمش این دم از این خوش تر زند چ ون خ یره ش د زین می س رم خ امش کنم خش ک آورم
538
آن ک و دلش را ب رده ای ج ان هم غالمت می کند
گ ر آتش دل برزن د ب ر م ومن و ک افر زند
مس تی ک ه ه ر دو دس ت را پابن د دامت می کند
ع الم هم ه وی ران ش ود ج ان غرق ه طوف ان ش ود
حس نت می ان عاش قان ن ک دوس تکامت می کند
پی دا ش ود س ر نه ان وی ران ش ود نقش جه ان
م ه پاس بانی ه ر ش بی ب ر گ رد ب امت می کند
گ اهی قلم کاغ ذ ش ود کاغ ذ گهی بیخ ود ش ود
ای خ اک تن وی دود دل بنگ ر ک دامت می کند
ه ر ج ان ک ه اللهی ش ود در المک ان پی دا ش ود
ی ک لحظ ه ص حبت می کن د ی ک لحظ ه ش امت می کند
از ج ا س وی بی ج ا ش ود در المک ان پی دا ش ود
ی ک لحظ ه مس تت می کن د ی ک لحظ ه ج امت می کند
در فق ر درویش ی کن د ب ر اخ تران پیش ی کند
کند وهللا تم امت می کند ره ات را بش این مه
از آفت اب مش تعل ه ر دم ن دا آی د ب ه دل
لیکن ب دین تل وین ه ا مقب ول و رامت می کند
ت و خ دمت جان ان ک نی س ر را چ را پنه ان ک نی
مانن ده کش تی کن ون بی پ ا و گ امت می کند
دل بیخ ود از ب اده ازل می گفت خ وش خ وش این غ زل
پخت ه س خن م ردی ولی گفت ار خ امت می کند
539
آن ک و دلش را ب رده ای ج ان هم غالمت می کند مس تی س المت می کن د پنه ان پی امت می کند
مس تی ک ه ه ر دو دس ت را پابن د دامت می کند ای نیس ت ک رده هس ت را بش نو س الم مس ت را
حس نت می ان عاش قان ن ک دوس تکامت می کند ای آس مان عاش قان ای ج ان ج ان عاش قان
م ه پاس بانی ه ر ش بی ب ر گ رد ب امت می کند ای چاش نی ه ر ل بی ای قبل ه ه ر م ذهبی
ب ا این دم اغ و سرکش ی چ ون عش ق رامت می کند آن ک و ز خ اک اب دان کن د م ر دود را کی وان کند
ای خ اک تن وی دود دل بنگ ر ک دامت می کند ی ک لحظ ه ات پ ر می ده د ی ک لحظ ه لنگ ر می دهد
گ ر نیم مس ت ناقص ی مس ت تم امت می کند ی ک لحظ ه می لرزان دت ی ک لحظ ه می خندان دت
ان دازه لب نیس ت این این لط ف ع امت می کند چ ون مه ره ای در دس ت او گ ه ب اده و گ ه مس ت او
ق د ال ف چ ون جیم ش د وین جیم ج امت می کند گ ه آن ب ود گ ه این ب ود پای ان ت و تمکین ب ود
وان پخت ه ک اری ه ا نگ ر ک ان رط ل خ امت می کند ت و ن وح ب ودی م دتی ب ودت ق دم در ش دتی
ب ر ج ان حاللت می کن د ب ر تن ح رامت می کند خ امش کن و ح یران نش ین ح یران ح یرت آف رین
ای دل م ترس از ن ام ب د ک و نی ک ن امت می کند 540
ک ان حیل ه س از و حیل ه ج و ب دو کالمت می کند مس تی س المت می کن د پنه ان پی امت می کند
ای نیس ت ک رده هس ت را بش نو س الم مس ت را
ود در پاکب ازان ای پس ر فیض و خ داخویی ب ای آس مان عاش قان ای ج ان ج ان عاش قان
ود ان در س خا هم بی ش کی پنه ان ع وض ج ویی ب ای چاش نی ه ر ل بی وی قبل ه ه ر م ذهبی
ود در کش تی ن وح آم دی کی وق ف و ره پ ویی ب ای دل چ ه مس تی و خوش ی س لطانی و س لطان وشی
ود عین و ع رض در پیش او اش کال ج ادویی ب آن ک و ز خ اکی ج ان کن د او دود را کی وان کند
ود زی را بق ا و خ رمی زان س وی ش ش س ویی ب بس تان ز ش اه س اقیان سرمس ت ش و چ ون باقی ان
ود بی رن گ نی ک و رن گ ب د توحی د و ی ک ت ویی ب از لب س المت ای اح د چ ون ب رگ ب یرون می جهد
ود کی ش یر را هم دم ش وی ت ا در ت و آه ویی ب م اه از غمت دو نیم ش د رخس اره ه ا چ ون س یم شد
11
ور نی چ و ن ان خای د ف تی کی وقت ن ان گ ویی ب ود در عش ق زاری ه ا نگ ر وین اش ک ب اری ه ا نگر
ای ب اده خ وش رن گ و ب و بنگ ر ک ه دس ت ج ود او
خورش ید ج ان عاش قان در خل وت هللا شد پس تن نباش م ج ان ش وم ج وهر نباش م ک ان ش وم
هین ت رک ت ازیی بکن ک ان ت رک در خرگ اه شد بس کن ره ا کن گفت و گ و نی نظم گ و نی ن ثر گو
ک ز ش ب روی و بن دگی زه ره حری ف م اه شد 541
زی را ک ه م ا ب ردیم زر ت ا پاس بان آگ اه شد ص رفه مکن ص رفه مکن ص رفه گ دارویی ب ود
رخ ه ا چ و گ ل افروخت ه ک ان بی ذق م ا ش اه شد خ ود ع اقبت ان در وال نی بخ ل مان د نی س خا
اه شد اق خرمنگ ز انجم و در ثمین آف ک هس ت این س خا چ ون س یر ره وین بخ ل م نزل ک ردنت
ب ر چ رخ راه کهکش ان از به ر او پرک اه شد حاص ل عص ای موس وی عشقس ت در ک ون ای روی
اقب ال آن ج انی ک ه او بی مث ل و بی اش باه شد ی ک س و رو از گ رداب تن پیش از دم غرق ه ش دن
این ن ادره ایم ان نگ ر کایم ان در او گم راه شد خود را بیفشان چ ون ش جر از ب رگ خش ک و ب رگ تر
دل ق کهن باش د س خن ک و س خره اف واه شد ره رو مگ و این چ ون ب ود زی را ز چ ون ب یرون ب ود
ت ا خرق ه ه ا و کهن ه ه ا از ف ر ج ان دیب اه شد خ اموش ک این گفت زب ان دارد نش ان فرق تی
ک ان روح از کروبی ان هم س یر و خل وت خ واه شد 542
بی گ اه ش د بی گ اه ش د خورش ید ان در چ اه شد
هیک ل ی ارم ک ه م را می فش رد در ب ر خ ود
روزیس ت ان در ش ب نه ان ت رکی می ان هن دوان
گ اه م را پیش کن د ش اه چ و سرلش کر خ ود
گ ر ب و ب ری زان روش نی آتش ب ه خ واب ان درزنی
گ اه م را حلق ه کن د دوزد او ب ر در خ ود
گ ردیم م ا آن ش ب روان ان در پی م ا هن دوان
خل ق کش د عق ل کن د ف اش کن د محش ر خ ود
م ا ش ب روی آموخت ه ص د پاس بان را س وخته
گ اه ب ه ص د الب ه م را خوان د ت ا محض ر خ ود
بشکس ت ب ازار زمین ب ازار انجم را ب بین
گ اه م را لن گ کن د بن دد ب ر لنگ ر خ ود
ت ا چن د از این اس تور تن ک و ک اه و ج و خواه د ز من
گ اه م را خ ار کن د در ره ب داختر خ ود
اس تور را اش کال ن ه رخ ب ر رخ اقب ال نه
ت ا چ ه خ وش اس ت این دل من ک و کن دش منظ ر خ ود
تن را بدی دی ج ان نگ ر گ وهر بدی دی ک ان نگر
م ومنش آن گ اه ش دم ک ه بش دم ک افر خ ود
مع نی همی گوی د مکن م ا را در این دل ق کهن
تی غ بدی دم ب ه کفش س وختم آن اس پر خ ود
من گ ویم ای مع نی بی ا چ ون روح در ص ورت درآ
چون ک رس یدم ب ر او ت ا چ ه کنم من پ ر خ ود
بس کن ره ا کن گ ازری ت ا نش نود گ وش پ ری
در ت ک دری ای گه ر ف ارغم از گ وهر خ ود
543
بس کن ت ا من ب روم ب ر س ر ش ور و ش ر خ ود
ی ار م را می نهل د ت ا ک ه بخ ارم س ر خ ود
ود چ ه عجب ار مش ت گلی عاش ق و بیچ اره ش گ اه چ و قط ار ش تر می کش دم از پی خ ود
ود چون ک ب ه قه رش نگ ری م وم ت و خ ود خ اره ش گ ه چ و نگینم ب ه م زد ت ا ک ه ب ه من مه ر نهد
ود ک ار ک نی ک ار ک نی ج ان ت و این ک اره ش خ ون ب برد نطفه کن د نطف ه ب رد خل ق کند
ود برس کلد بن د ت و را ع اقبت آواره ش گ اه بران د ب ه نیم همچ و کب وتر ز وطن
ود چ ون ب رود ص بر و خ رد نفس ت و ام اره ش گ اه چ و کش تی ب ردم ب ر س ر دری ا ب ه س فر
ود لی ک چ و ب ر تن بزن د زردی رخس اره ش گ اه م را آب کن د از پی پ اکی طلب ان
ود ن ادره ای بای د ک و به ر ت و غمخ واره ش هش ت بهش ت اب دی منظ ر آن ش اه نشد
ود گ ر نب ود طف ل چ را بس ته گه واره ش من ب ه ش هادت نش دم م ومن آن ش اهد ج ان
ود آتش س وزنده ت و را لط ف و ک رم ب اره ش ه ر کی درآم د ب ه ص فش ی افت ام ان از تلفش
ود نی چ و منجم ک ه دلش س خره اس تاره ش هم پر جبری ل ب دم ششص د پ ر ب ود م را
ح ارس آن گ وهر ج ان ب ودم روزان و ش بان
ود ه ر چ ه کنم عش ق بی ان بی جگ ری می نش چن د ص فت می ک نیش چون ک نگنج د ب ه ص فت
ود هیچ کس ی را ز دلم خ ود خ بری می نش 544
ود آب حی اتی نده د ی ا گه ری می نش ای ک ه ز ی ک ت ابش ت و ک وه اح د پ اره ش ود
ود ت ا ب زنم بان گ و فغ ان خ ود حش ری می نش چون ک ب ه لطفش نگ ری س نگ حج ر م وم ش ود
ود بی ره و رای ت و ش ها رهگ ذری می نش نوح ه ک نی نوح ه ک نی م رده دل زن ده ش ود
ود م رغ چ و در بیض ه خ ود ب ال و پ ری می نش ع زم س فر دارد ج ان می نهیش بن د گ ران
ود ت ا ت و ق دم درننهی خ ود س حری می نش چون ک س لیمان ب رود دی و شهنش اه ش ود
ود ت ا ب ه به ارت نرس د او ش جری می نش عش ق گرفتس ت جه ان رن گ نبی نی ت و از او
ود زان ک از این بحث بج ز ش ور و ش ری می نش ش ه بچ ه ای بای د ک و مش تری لع ل ب ود
12
بش نو از ق ل خ دا هس ت زمین مه د ش ما
ود واره د از ح د جه ان بی ح د و ان دازه ش بش دامن حلمش بکشی ون بجهی از غض چ
ود ی ا همگی رن گ ش ود ی ا هم ه آوازه ش گ ردش این س ایه من س خره خورش ید ح ق است
ود خاص ه ک ه در ب از ک نی مح رم دروازه ش 545
ود خ اک چ ه دانس ت ک ه او غم زه غم ازه ش بی ت و ب ه س ر می نش ود ب ا دگ ری می نش ود
ود بی ت و اگ ر س رخ ب ود از اث ر غ ازه ش اش ک دوان ه ر س حری از دلم آرد خ بری
ود ک وه پی م ژده ت و اش تر جم ازه ش ی ک س ر م و از غم ت و نیس ت ک ه ان در تن من
ود آنچ جگرس وزه ب ود ب از جگرس ازه ش ای غم ت و راحت ج ان چیس تت این جمل ه فغ ان
می ل ت و س وی حشرس ت پیش ه ت و ش ور و شرست
دی ده کنم پیش کش آن دل بین ا چ ه ش ود
چیس ت حش ر از خ ود خ ود رفتن ج ان ه ا ب ه س فر
گ ر بخ ورم نق د و نیندیش م ف ردا چ ه ش ود
بیس ت چ و خورش ید اگ ر تاب د ان در ش ب من
گ ر بگش ایم پ ر خ ود برپ رم آن ج ا چ ه ش ود
دان ه دل کاش ته ای زی ر چ نین آب و گلی
غم نخ ورم غم نخ ورم غم نخ ورم ت ا چ ه ش ود
در غ زلم ج بر و ق در هس ت از این دو بگ ذر
حس ن و نم ک ت و را ب ود ن از دگ ر ک ه را رسد 546
کش تن و حش ر بن دگان الج رم از خ دا رسد هین س خن ت ازه بگ و ت ا دو جه ان ت ازه ش ود
ب و ک ه می ان کش مکش هدی ه ب ه آش نا رسد خ اک س یه ب ر س ر او ک ز دم ت و ت ازه نشد
و آنچ بگفت نای د آن ک ز ت و ب ه ج ان عط ا رسد ه ر کی ش دت حلق ه در زود ب رد حق ه زر
گ ر نب ود ز خ وان ت و راتب ه از کج ا رسد آب چ ه دانس ت ک ه او گ وهر گوین ده ش ود
چ رخ زن ان چ و ص وفیان چون ک ز ت و ص ال رسد روی کس ی س رخ نش د بی م دد لع ل لبت
س جده کن د مل ک ت و را چ ون مل ک از س ما رسد ناق ه ص الح چ و ز ک ه زاد یقین گش ت م را
پ رورش این چ نین ب ود ک ز ب ر ش اه م ا رسد ود ی تلخ ب ان دار و خمش ور خمش راز نه
ک بر مکن ب ر آن کس ی ک ز س وی کبری ا رسد 547
نی بال رسد زود بکن بلی بلی ور نک س جده کنم پیش کش آن ق د و ب اال چ ه ش ود
رگ ب ه رگ م را از او لط ف ج دا ج دا رسد ب اده او را نخ ورم ور نخ ورم پس کی خ ورد
گفت تم ام چ ون ش کر زان م ه خ وش لق ا رسد ب اده او هم دل من ب ام فل ک م نزل من
دل نشناس م چ ه ب ود ج ان و ب دن ت ا ب رود
م ژده دهی د ب اغ را ب وی به ار می رسد 548
ک ز رخ ن وربخش او ن ور نث ار می رسد چش م ت و ن از می کن د ن از جه ان ت و را رسد
عن بر و مش ک می دم د س نجق ی ار می رسد چش م ت و ن از می کن د لع ل ت و داد می دهد
غم ب ه کن اره می رود م ه ب ه کن ار می رسد چش م کش ید خنج ری لع ل نم ود ش کری
م ا چ ه نشس ته ایم پس ش ه ز ش کار می رسد سلطنتس ت و س روری خ وبی و بن ده پ روری
س بزه پی اده می رود غنچ ه س وار می رسد ه ام تی بی کران ه ام مس ق عطاردان نط
روح خ راب و مس ت ش د عق ل خم ار می رسد چ رخ س جود می کن د خرق ه کب ود می کند
زان ک ه ز گفت و گ وی م ا گ رد و غب ار می رسد ج ز ت و خلیف ه خ دا کیس ت بگ و ب ه دور ما
دولت خاکی ان نگ ر ک ز ملکن د پ اکتر
ات می رسد آب حی رو ک یاه درم آب س س ر مکش از چ نین س ری کآی د ت اج از آن س رش
به ر روان عاش قان ص د ص لوات می رسد نق د الس ت می رس د دس ت ب ه دس ت می رسد
زان ک ز ش ه فق یر را عش ر و زک ات می رسد ده ویم رده دری ده ویم پ ه خری من ک
جذب ه اوس ت ک ز بش ر ص وم و ص الت می رسد تمی راز غمش بگفتمی ام مس ه تم رب گ
ک آب حی ات خض ر را در ظلم ات می رسد 549
ار می رسد ه نگ د راه را هین ک آب زنی
ود گ ر ت و س تم ک نی ب ه ج ان از ت و س تم روا ب
ار را ه ده چه ار را آن م دی راه دهی
ود چ ون هم ه رو گرفت ه ای روی دگ ر کج ا ب
چ اک شدس ت آس مان غلغل ه ایس ت در جه ان
ود گنج ک ه در زمین ب ود م اه ک ه در س ما ب
رون ق ب اغ می رس د چش م و چ راغ می رسد
ود ت ا ک ه کن ار لط ف ت و ج ان م را قب ا ب
ت یر روان ه می رود س وی نش انه می رود
ود وص ف ت و ع المی کن د ذات ت و م ر م را ب
ب اغ س الم می کن د س رو قی ام می کند
ود عش ق ت و چ ون زم ردی گ ر چ ه ک ه اژده ا ب
خلوتی ان آس مان ت ا چ ه ش راب می خورند
ود گ ر چ ه ک ه بن ده ای ب ود خاص ه ک ه در ه وا ب
چ ون برس ی ب ه ک وی م ا خامش ی اس ت خ وی ما
ود گ ر س خن وف ا کن د گ ویم ک این وف ا ب
13
ش اهد من رخش ب ود ن رگس او گ وا ب ود 550
ج ز ت بریز و ش مس دین جمل ه وج ود ال ب ود پنب ه ز گ وش دور کن بان گ نج ات می رسد
ن وبت عش ق مش تری ب ر س ر چ رخ می زند
دی ر ب ه خان ه وارس د م نزل دور می رود جمل ه چ و ش هد و ش یر ش و وز خ ود خ ود فق یر شو
ور می رود وی قب مین س ق بریش وز تت رحمت اوس ت ک آب و گ ل ط الب دل همی ش ود
س خت شکس ت گ ردنش س خت ص بور می رود بر کن و مکن ابا ات ابتال ص در ظلم
پخت ه ش ود از این س پس چ ون ب ه تن ور می رود 551
مس ت خ دا نمی رود مس ت غ رور می رود ج ان و جه ان چ و روی ت و در دو جه ان کج ا ب ود
موس ی وقت خ ویش ش د ج انب ط ور می رود چ ون هم ه س وی ن ور تس ت کیس ت دورو ب ه عه د تو
چ ون ک ه نداش ت س تر ح ق ن اکس و ع ور می رود آن ک بدی د روی ت و در نظ رش چ ه س رد شد
وان ک ه ز غ ور زاده ب د هم س وی غ ور می رود ب ا ت و برهن ه خوش ترم جام ه تن ب رون کنم
وان ک ه ز ن ور زاده ب د هم س وی ن ور می رود ذوق ت و زاه دی ب رد ج ام ت و ع ارفی کشد
هیچ گم ان م بر ک ه او در ب ر ح ور می رود ه ر ک ه ح دیث ج ان کن د ب ا رخ ت و نم ایمش
وان دل خ ام بی نم ک در ش ر و ش ور می رود هر ک ه رخش چ نین ب ود ش اه غالم او ش ود
ش یر چ و گرب ه می ش ود م یر چ و م ور می رود و نهم ال ت اره را پیش خی اره پ این دل پ
همچ و خی ال نیک وان س وی ص دور می رود چ ون در م اجرا زنم خان ه ش رع وا ش ود
از ت بریز ش مس دین چون ک م را نعم رسد
ود داغ ت و دارد این دلم ج ای دگ ر نمی ش
552
ود گ وش ط رب ب ه دس ت ت و بی ت و ب ه س ر نمی ش
چیس ت ص الی چاش تگه خواج ه ب ه گ ور می رود
ود عق ل خ روش می کن د بی ت و ب ه س ر نمی ش
در ع وض بت گ زین ک زدم و م ار همنش ین
ود خ واب من و ق رار من بی ت و ب ه س ر نمی ش
ش د می و نق ل خ وردنش عش رت و عیش ک ردنش
ود آب زالل من ت ویی بی ت و ب ه س ر نمی ش
زه ره نداش ت هیچ کس ت ا ب ر او زن د نفس
ود آن م نی کج ا روی بی ت و ب ه س ر نمی ش
ا نمی رود فا نمی رود راه وف اف ص ص
ود این هم ه خ ود ت و می ک نی بی ت و ب ه س ر نمی ش
ای خن ک آن ک ه پیش ش د بن ده دین و کیش شد
ود ب اغ ارم س قر ش دی بی ت و ب ه س ر نمی ش
چن د بری د جام ه ه ا بس ت بس ی عمام ه ها
ود ور ب روی ع دم ش وم بی ت و ب ه س ر نمی ش
انب روم وارود دج ک ز روم زاده ب آن
ود وز هم ه ام گسس ته ای بی ت و ب ه س ر نمی ش
آن ک ه ز ن ار زاده ب د همچ و بلیس ن ار شد
ود م ونس و غمگس ار من بی ت و ب ه س ر نمی ش
آن ک ه ز دی و زاده ب د دس ت جف ا گش اده بد
ود س ر ز غم ت و چ ون کش م بی ت و ب ه س ر نمی ش
بانمک ان و چابک ان ج انب خ وان ح ق ش ده
ود هم ت و بگ و ب ه لط ف خ ود بی ت و ب ه س ر نمی ش
طب ل سیاس تی ب بین ک ز ف زع نهیب او
ود بی هوس ی مکن ب بین ک ز هوس ی چ ه می ش بس ک ه بی ان س ر ت و گ ر چ ه ب ه لب نی اوری
ود در س ر ک وی ش ب روان از عسس ی چ ه می ش 553
ود ک این دل من ز آتش عش ق کس ی چ ه می ش بی همگ ان ب ه س ر ش ود بی ت و ب ه س ر نمی ش ود
ود از س ر لط ف و ن ازکی از مگس ی چ ه می ش دی ده عق ل مس ت ت و چرخ ه چ رخ پس ت تو
ود چون ک در آن همی فت د خ ار و خس ی چ ه می ش ج ان ز ت و ج وش می کن د دل ز ت و ن وش می کند
ود س وی دل و دل من از دسترس ی چ ه می ش خم ر من و خم ار من ب اغ من و به ار من
ج اه و جالل من ت ویی ملکت و م ال من ت ویی
نیس ت عجب ک ه از جن ون ص د چ و م را چ نین کند گ اه س وی وف ا روی گ اه س وی جف ا روی
بارخ دا ت و حکم کن ت ا ب ه اب د همین کند کنی د بش ه کنن نی توب د برک دل بنهن
اه ک ه فل ک چ ه لط ف ه ا از ت و ب ر این زمین کند بی ت و اگ ر ب ه س ر ش دی زی ر جه ان زب ر ش دی
آخ ر ک ار ع اقبت ج ان م را گ زین کند گ ر ت و س ری ق دم ش وم ور ت و کفی علم ش وم
غ یرت ت و بس وزدش گ ر نفس ی ج ز این کند خ واب م را ببس ته ای نقش م را بشس ته ای
چ ون دل همچ و آب را عش ق ت و آه نین کند گ ر ت و نباش ی ی ار من گش ت خ راب ک ار من
چ رخ از این ز کین من ه ر ط رفی کمین کند بی ت و ن ه زن دگی خوش م بی ت و ن ه م ردگی خوشم
زان ک م را ب ه ه ر نفس لط ف ت و همنش ین کند ه ر چ ه بگ ویم ای س ند نیس ت ج دا ز نی ک و بد
در ت بریز م ر م را بن ده ش مس دین کند 554
این رخ رن گ رن گ من ه ر نفس ی چ ه می ش ود
ب ر دل و ج ان عاش قان چ ون کن ه ک ار می کند دزد دلم ب ه ه ر ش بی در ه وس ش کرلبی
14
ی ار ز حکم و داوری ب ا ت و چ ه ی ار می کند هیچ دلی نش ان ده د هیچ کس ی گم ان ب رد
ی ک ص فتی خری ف را فص ل به ار می کند آن ش کر چ و ب رف او وان عس ل ش گرف او
وز تبش ی ش ب م را رش ک به ار می کند عش ق ت و ص اف و س اده ای بح ر ص فت گش اده ای
اش تر مس ت را ز می ب از چ ه ب ار می کند ت دراز می کند مس دین دس بریز ش از ت
دور ز ح د گذش ت ک و آن ک ه ش مار می کند 555
مس ت ش د آن خ رد ک ه او ی اد خم ار می کند چون ک جم ال حس ن ت و اس ب ش کار زین کند
ار می کند در او آب غب ه ان ریی ک آن ت ب ال ب رآرد این دلم چون ک غمت پ رک زند
ت ا ک ه نبین د او ت و را ب ا کی ق رار می کند چون ک س تاره دلم ب ا م ه ت و ق ران کند
جذب ه خارخ ار بین ک ان دل خ ار می کند ب اده ب ه دس ت س اقیت گ رد جه ان همی رود
ک این دل مس ت از ب ه گ ه ی اد نگ ار می کند گ ر چ ه بس ی بی اورد در دل بن ده س ر کند
کار می کند یر ش دش ار می کن روح نث از دل همچ و آهنم دی و و پ ری ح ذر کند
ه زار می کند داد او نال ز بن بام ک ج ان چ و ت یر راس ت من در ک ف تس ت چ ون کم ان
ت ا ک ه ب ه پاس خ بلی چ رخ دوار می کند دی ده چ رخ و چرخی ان نقش کن د نش ان من
جس م جه ار می کن د روح س رار می کند س جده کنم ب ه ه ر نفس از پی ش کر آن ک حق
ک و بح راک دس ت او دور س وار می کند 556
لی ک خمش س خن مگ و گفت غب ار می کند ج ور و جف ا و دوریی ک ان کنک ار می کند
هم ت ک ی ار ی ار ک و راحت مطلقس ت او
ود ج ان ز لبت چ و می کش د خ یره و لب گ زان ب ی ک ص فتی ق رین ش ود چ رخ ب دو زمین ش ود
ود گوی د دل ک ه از مهی ک ز نظ رت نه ان ب و و بلیس می کند ته را دی فتی فرش از ص
ود زان ک ب ه ن ور دل هم ه ش عله آن جه ان ب می زده را معالج ه هم ب ه می از چ ه می کند
ود آن ک ه گ رفت دس ت ت و خاص بک زم ان ب از ک ف پ یر میک ده مجلس یان خ رف ش ده
ود ش اد ت نی ک ه پ یر دل شس ته در آن می ان ب هس ت ش د آن ع دم ک ه او دولت هس ت ه ا ب ود
ود دور ز گ وش و ج ان او ک ز س خنت گ ران ب عش رت خشک لب ش ده آم د و ت ر همی زند
س اقی ج ان بی ا ک ه دل بی ت و شدس ت مش تغل
اش تر مس ت خ ویش را در چ ه قط ار می کشد
ج زو دوی د ت ا ب ه ک ل خ ار گ رفت ص در گل
گ ردن من ب ه بس ت او ت ا ب ه چ ه ک ار می کشد
زن تنتن تن تنن تنن اب ان بی رب ج مط
کار می کشد یر ش انب م هج دام دلم ب
ی اد نگ ار می کن د قص د کن ار می کند
س اقی دش ت می کن د برک ه و غ ار می کشد
ت ا ک ه چ ه دی د دوش او ی ا ک ه چ ه ک رد ن وش او
در دل ش اخ و مغ ز گ ل ب وی به ار می کشد
گفت ح بیب نادرس ت همچ و الس ت و جنس او
ر دار می کشد رس راز دل درخت را ب
جمل ه مکون ات را چ رخ زن ان چ و چ رخ دان
گ ر چ ه جف ای دی کن ون س وی خم ار می کشد
دور ب ه گ رد س اغرش هس ت نص یب اس عدی
ه می کند دش من ج ان ص د قم ر ب ر در م ا چ اه بین ر راه م رس راه راه بین ب ای هم
ه می کند او ملکس ت ی ا بش ر ب ر در م ا چ 557
ه می کند س نگ از او گه ر ش ده ب ر در م ا چ دل چ و بدی د روی ت و چ ون نظ رش ب ه ج ان ب ود
ه می کند ه ر نفس ی چ نین حش ر ب ر در م ا چ تن ب رود ب ه پیش دل ک این هم ه را چ ه می ک نی
ه می کند روز ب ه روز و ره گ ذر ب ر در م ا چ ج ز رخ دل نظ ر مکن ج ز س وی دل گ ذر مکن
ه می کند پس ب ه نش انه این کم ر ب ر در م ا چ ش یخ ش یوخ عالمس ت آن ک ه ت و راس ت نومرید
ه می کند این هم ه گ رد ش ور و ش ر ب ر در م ا چ دل ب ه می ان چ و پ یر دین حلق ه تن ب ه گ رد او
ه می کند بح ر چ ه م وج زد گه ر ب ر در م ا چ نود بریز بش مس دین در ت وش راز دل ت
558
ود چونک جم ال این ب ود رس م وف ا چ را ب ی ار م را چ و اش تران ب از مه ار می کشد
ود این هم ه حس ن و دل بری ب ر بت م ا چ را ب ج ان و تنم بخس ت او شیش ه من شکس ت او
ود آتش عش ق من ب رم چن گ دوت ا چ را ب شس ت ویم چ و ماهی ان ج انب خش ک می ب رد
ود قاع ده خ ود شکایتس ت ور ن ه جف ا چ را ب آن ک قط ار اب ر را زی ر فل ک چ و اش تران
ود را ب زا چ ی روی او روح ف آن ترش رع د همی زن د ده ل زن ده شدس ت ج زو و کل
ود ور ن ه حی ات و خ رمی ب اغ و گی ا چ را ب آن ک ض میر دان ه را علت می وه می کند
لط ف به ار بش کند رنج خم ار ب اغ را
زه ره می پرس ت من از قم ری چ ه می ش ود 559
15
ود خ یره بمان ده ام ک ه او از گه ری چ ه می ش زه ره عش ق ه ر س حر ب ر در م ا چ ه می کند
ود ن رگس ت ازه خ یره ش د ک ز ش جری چ ه می ش ه ر ک ه بدی د از او نظ ر باخبرس ت و بی خ بر
ود این دل آفت اب من ه ر س حری چ ه می ش زی ر جه ان زب ر ش ده آب م را ز س ر ش ده
ود ک این هم ه ک ون ه ر زم ان از نظ ری چ ه می ش ای بت ش نگ پ رده ای گ ر ت و ن ه فتن ه ک رده ای
ود وز لمع ان ج ان او ج انوری چ ه می ش گ ر ن ه ک ه روز روش نی پیش ه گرفت ه ره زنی
ود آه ک ه شیش ه دلم از حج ری چ ه می ش ور ن ه ک ه دوش مست او آم د و درشکس ت او
ود بی خبرن د از این ک ز او بی خ بری چ ه می ش گ ر ن ه جم ال حس ن او گ رد ب رآرد از ع دم
ود آن نظ ر خ وش از ک ژ و کژنگ ری چ ه می ش از ت بریز ش مس دین س وی ک ه رای می کند
560
ردد ک ه نفی ذات من در وی همی اثب ات من گ عاش ق دل بر م را ش رم و حی ا چ را ب ود
ردد ش ه ش طرنج هفت اخ تر ب ه ح رفی م ات من گ این هم ه لط ف و سرکش ی قس مت خل ق چ ون ش ود
ردد ک ه ع الم را فروگ یرد رز و جن ات من گ درد ف راق من کش م نال ه ب ه ن ای چ ون رسد
ردد رخش سرعش ر من خوان د لبش آی ات من گ ل ذت بی کران ه ایس ت عش ق شدس ت ن ام او
ردد ولیکن این کس ی دان د ک ه ب ر میق ات من گ از س ر ن از و غنج خ ود روی چن ان ت رش کند
ردد ک ه گ ر ب ر ک وه برت ابم کمین ذرات من گ ود فت همی ش ی روی او ابرص آن ترش
ردد در این هیه ای من پیچ د ب ر این هیه ات من گ 561
ط وطی ج ان مس ت من از ش کری چ ه می ش ود
ب ه زی ر آن درخ تی رو ک ه او گ ل ه ای ت ر دارد
بح ر دلم ک ه م وج او از فل ک نهم گذشت
ب ه دک ان کس ی بنش ین ک ه در دک ان ش کر دارد
ب اغ دلم ک ه ص د ارم در نظ رش ب ود ع دم
یکی قل بی بیارای د ت و پن داری ک ه زر دارد
ج ان سپهس ت و من علم ج ان سحرس ت و من ش بم
ت و منش ین منتظ ر ب ر در ک ه آن خان ه دو در دارد
دل ش ده پ اره پ اره ه ا در نظ ر و نظ اره ها
ک ه ه ر دیگی ک ه می جوش د درون چ یزی دگ ر دارد
از غلب ات عش ق او عق ل چ ه ش ور می کند
ن ه ه ر چش می نظ ر دارد ن ه ه ر بح ری گه ر دارد
من همگی چ و شیش ه ام شیش ه گریس ت پیش ه ام
می ان ص خره و خ ارا اث ر دارد اث ر دارد
ب اخبران و زیرک ان گ ر چ ه ش وند لع ل ک ان
اگ ر رش ته نمی گنج د از آن باش د ک ه س ر دارد
از ت بریز ش مس دین راس ت ش ود دل و نظر
از این ب اد و ه وا بگ ذر ه وایش ش ور و ش ر دارد
562
حری ف هم دمی گش تی ک ه آبی ب ر جگ ر دارد
خی ال ت رک من ه ر ش ب ص فات ذات من گ ردد
ک ه می وه ن و ده د دایم درون دل س فر دارد
ز ح رف عین چش م او ز ظ رف جیم گ وش او
ز زر پخت ه ب ویی ب ر ک ه س یم ان دام می گ ردد اگ ر زان س یب بن س یبی ش کافم ح وریی زاید
ک ه آن م اه دل و ج ان ه ا ب ه گ رد ب ام می گ ردد وگ ر مص حف ب ه ک ف گ یرم ز ح یرت افت د از دس تم
چ و پخت ه ک رد ج ان ه ا را ب ه گ رد خ ام می گ ردد جه ان طورس ت و من موس ی ک ه من بی ه وش و او
ب ه دس ت اوس ت آن دان ه چ ه گ رد دام می گ ردد ان رقص
ب رای ح اجت م ا دان ک ه چ ون ای ام می گ ردد برآم د آفت اب ج ان ک ه خیزی د ای گ ران جان ان
ب ه گ رد ک وی ه ر مفلس ب رای وام می گ ردد خمش چن دان بنالی دم ک ه ت ا ص د ق رن این ع الم
ز انع امت ک ه این ع الم ب ر آن انع ام می گ ردد 563
چ و س نگ آس یا ج انم ب ر آن پیغ ام می گ ردد دال ن زد کس ی بنش ین ک ه او از دل خ بر دارد
خ راب و می پرس تش کن ک ه بی آرام می گ ردد در این ب ازار عط اران م رو ه ر س و چ و بی ک اران
می آش امش کن ای را دل خی ال آش ام می گ ردد ت رازو گ ر ن داری پس ت و را زو رهزن د ه ر کس
ازی را آفت ابی ک ه هم ه ب ر ع ام می گ ردد ت و را ب ر در نش اند او ب ه ط راری ک ه می آید
چ ه نقص ان قهرم انت را ک ه چ ون صمص ام می گ ردد ب ه ه ر دیگی ک ه می جوش د می اور کاس ه و منش ین
چ و ت و پنه ان ش وی ش ادی غم و سرس ام می گ ردد ن ه ه ر کلکی ش کر دارد ن ه ه ر زی ری زب ر دارد
ح دیث خفت ه ای چ ه ب ود ک ه ب ر احالم می گ ردد بن ال ای بلب ل دس تان ازی را نال ه مس تان
بن ه س ر گ ر نمی گنجی ک ه ان در چش مه س وزن
ک ه نی عاش ق نمی یاب د ک ه نی دلخس ته کم دارد چراغس ت این دل بی دار ب ه زی ر دامنش می دار
ب دان در پیش خورش یدش همی دارم ک ه نم دارد چ و ت و از ب اد بگذش تی مقیم چش مه ای گش تی
خلیلم را خری دارم چ ه گ ر قص د س تم دارد چ و آبت ب ر جگ ر باش د درخت س بز را م انی
کاس یر حکم آن عش قم ک ه ص د طب ل و علم دارد 564
چ را غم دارد آن مفلس ک ه ی ار محتش م دارد همی بی نیم س اقی را ک ه گ رد ج ام می گ ردد
16
مث ال م ریم زیب ا ک ه عیس ی در ش کم دارد دگ ر دل دل نمی باش د دگ ر ج ان می نیارامد
س په س االر م ه باش د ک ز اس تاره حش م دارد چ و خ رمن ک رد م اه م ا ب ر آن ش د ت ا بس وزاند
چ ه دانی ت و ک ه درد او چ ه دس تان و ق دم دارد دل بیچ اره مفت ون ش د خ رد افت اد و مجن ون شد
ز داغ او نک و بنگ ر ک ه روی م ه رقم دارد ز گ ردش فارغس ت آن م ه چ ه م نزل پیش او چ ه ره
ب پرس از پ یر گ ردونی ک ه چ ون من پش ت خم دارد ش هی ک ه ک ان و دریاه ا زک ات از وی همی خواهند
ب دان م الش ب ود ش ادان و آن را مغتنم دارد از این جمل ه گ ذر ک ردم ب ده س اقی یکی ج امی
طبیب ان را نمی ش اید ک ه عاق ل متهم دارد ش بی گف تی ب ه دل داری ش بت را روز گ ردانم
کس ی برخ ورد از اس تا ک ه او را مح ترم دارد ب ه لط ف خ ویش مس تش کن خ وش ج ام الس تش کن
ک ه غ واص آن کس ی باش د ک ه او امس اک دم دارد گش ا خنب حق ایق را ب ده بی ص رفه عاش ق را
ب ده زان ب اده خ وش ب و مپرسش مس تحقی تو
دو چش م او ب ه ج ادویی دو چش م چ رخ ب ردوزد نه ان ار ره زنی باش د نه ان بین ا ب بر حلقش
چن ان آمیختم ب ا او ک ه دل ب ا من نی امیزد اگ ر گ برم اگ ر ش اکر ت ویی اول ت ویی آخر
چ و می وه زای د از ش اخی از آن ش اخ ان درآویزد دلم پرس ت و آن اولی ک ه هم ت و گ ویی ای م ولی
ق رارش از کج ا باش د کس ی ک ز س ایه بگری زد 565
رخ ش معش همی گوی د کج ا پروان ه ت ا س وزد اگ ر ص د همچ و من گ ردد هالک او را چ ه غم دارد
درافکن خ ویش در آتش چ و ش مع او براف روزد م را گوی د چ را چش مت رقیب روی من باشد
اگ ر آب حی ات آی د ت و را ز آتش نینگ یزد م زخم نیش او ماعیل پیش او بنوش و اس چ
اگ ر مش هور ش د ش ورم خ دا دان د ک ه مع ذورم
نش انی ده اگ ر ی ابیم وان اقب ال م ا باشد
م را ی ار ش کرناکم اگ ر بنش اند ب ر خ اکم
ت و خ ود این را روا داری وانگ ه این روا باشد
غمش در دل چ و گنج وری دلم ن ور علی ن وری
ب بین در رن گ رخس ارم بین دیش این وف ا باشد
چ و خورشیدس ت ی ار من نمی گ ردد بج ز تنها
ما باشد ما دارد یقین پیش ش دلم داغ ش
مس لمان نیس تم گ برم اگ ر ماندس ت ی ک ص برم
چ ه باش د ای س ر خوب ان ت نی ک ز س ر ج دا باشد
ز درد او ده ان تلخس ت ه ر دری ا ک ه می بی نی
بگ رد نقش ت و گ ردان مث ال آس یا باشد
به دوران ها چ و من عاش ق نرس ت از مغ رب و مش رق
ا باشد رکین دل من گفت ت ذر کن ز آتش پ ح
خن ک ج انی ک ه از خ وابش ب ه م الش ه ا برانگ یزد
ب پرس از ش اه کش میرم کس ی را کآش نا باشد
طبی بی چ ون ده د تلخش بنوش د تلخ او را خ وش
بین دیش این چ ه سلطانس ت مگ ر ن ور خ دا باشد
اگ ر ش ان متهم داری بم انی بن د بیم اری
ر آهن ز ت و آهن رب ا باشد سبکس اری ه
خمش کن کان در این دری ا نش اید نع ره و غوغا
ه ر آنچ هس ت در خان ه از آن کدخ دا باشد
566
درون مس جد اقص ی س گ م رده چ را باشد
ب تی ک و زه ره و م ه را هم ه ش ب ش یوه آم وزد
مس لم گش ت ج ان بخش ی ت و را وان دم ت و را باشد
ش ما دل ه ا نگ ه داری د مس لمانان ک ه من ب اری
قب ای م ه ش کافیدن ز ن ور مص طفی باشد
نخس ت از عش ق او زادم ب ه آخ ر دل ب دو دادم
ب ه ش هر ان در کس ی مان د ک ه جوی ای فن ا باشد
ز س ایه خ ود گری زانم ک ه ن ور از س ایه پنهانست
ز آتش ه ر ک ه نگری زد چ و اب راهیم م ا باشد
س ر زلفش همی گوی د ص ال زوت ر رس ن ب ازی
بی ان ک رده ب ود عاش ق چ و پیش ش اه ال باشد
ب رای این رس ن ب ازی دالور ب اش و چن بر شو
چ و دی دی روز روش ن را چ ه ج ای پاس بان باشد چ و ذوق س وختن دی دی دگ ر نش کیبی از آتش
ت و لط ف آفت ابی بین ک ه در ش ب ه ا نه ان باشد 567
ب ه گل زاری و ای وانی ک ه فرش ش آس مان باشد نباش د عیب پرس یدن ت و را خان ه کج ا باشد
همیش ه این چ نین ص بحی هالک ک اروان باشد ت و خورش ید جه ان باش ی ز چش م م ا نه ان باشی
ه زاران مس ت عاش ق را ص بوحی و ام ان باشد نگف تی من وف ادارم وف ا را من خری دارم
ب ه ه ر ج ایی ک ه گ ل ک اری نه الش گلس تان باشد بی ا ای ی ار لعلین لب دلم گم گش ت در ق الب
ظ ریفی م اه رخس اری ب ه ص د ج ان رایگ ان باشد در این آتش کب ابم من خ راب ان در خ رابم من
یکی مس تی خ وش آم یزی ک ه وص لش ج اودان باشد دل من در ف راق ج ان چ و م اری س رزده پیچ ان
هم ان دم نقش گ یرد ج ان چ و من دس تک زن ان باشد بگفتم ای دل مس کین بی ا ب ر ج ای خ ود بنش ین
ش بی اس تاره م ا را ب ه م اه او ق ران باشد فروبستس ت ت دبیرم بی ا ای ی ار ش بگیرم
ه وای سس ت بی آن دم مث ال نردب ان باشد خ ود او پی دا و پنهانس ت جه ان نقش اس ت و او جانست
مکن ب اور ک ه اب ر ت ر گ دای ن اودان باشد خ روش و ج وش ه ر مس تی ز ج وش خم می باشد
چ و چش م دل همی پ رد عجب آن چ ه نش ان باشد ت می دانی ه دل را دل آن توس دی خان خری
17
م بین چ ادر ت و آن بنگ ر ک ه در چ ادر نه ان باشد قماش ی ک ان تو نب ود ب رون ان داز از خانه
بس ی پ االنیی لنگی ک ه در برگس توان باشد مس لم گش ت دل داری ت و را ای ت و دل ع الم
چ ه غم داری ت و از پ یری چ و اقب الت ج وان باشد ک ه دری ا را ش کافیدن ب ود چ االکی موسی
ز اب ر ت یره زای د او ک ه خورش ید جه ان باشد ب رآرد عش ق ی ک فتن ه ک ه م ردم راه ک ه گ یرد
چ ه غم گ ر این تن خفت ه می ان کاه دان باشد زن د آتش در این بیش ه ک ه بگریزن د نخج یران
معاذهللا ک ه س یمرغی در این تن گ آش یان باشد خمش کوت ه کن ای خ اطر ک ه علم اول و آخر
س خن ب ا گ وش و هوش ی گ و ک ه او هم ج اودان باشد 568
چ و آم د روی م ه رویم چ ه باش د ج ان ک ه ج ان باشد
نگ ار آم د نگ ار آم د نگ ار بردب ار آمد ب رای م اه و هنج ارش ک ه ت ا برنش کند ک ارش
خرام ان س اقی م ه رو ب ه ایث ار عق ار آمد دال بگری ز از این خان ه ک ه دلگیرس ت و بیگانه
ش فا آم د ش فا آم د ش فای ه ر ن زار آمد از این ص لح پ ر از کینش وز این ص بح دروغینش
ط بیب آم د ط بیب آم د ط بیب هوش یار آمد بج و آن ص بح ص ادق را ک ه ج ان بخش د خالی ق را
وص ال آم د وص ال آم د وص ال پای دار آمد ه ر آن آتش ک ه می زای د غم و اندیش ه را س وزد
ش قایق ه ا و ریح ان ه ا و الل ه خ وش ع ذار آمد یکی ی اری نکوک اری ز ه ر آفت نگه داری
مهی آم د مهی آم د ک ه دف ع ه ر غب ار آمد یکی خ وبی ش کرریزی چ و ب اده رقص انگ یزی
م یی آم د م یی آم د ک ه دف ع ه ر خم ار آمد اگ ر ب ا نقش گرماب ه ش ود ی ک لحظ ه همخوابه
ش هی آم د ش هی آم د ک ه ج ان ه ر دی ار آمد بر آید بر خ ا را از آن دل دل آواره م
ولیکن چش م گ ه آگ اه و گ ه بی اعتب ار آمد چ و از ب ام بلن د او رو نمای د ناگه ان م ا را
و او در خ واب و بی داری ق رین و ی ار غ ار آمد کس ی ک و ی ار ص بر آم د س وار م اه و اب ر آمد
ره ا کن ح رف بش مرده ک ه ح رف بی ش مار آمد چ و چش م چپ همی پ رد نش ان ش ادی دل دان
بس ی کمپ یر در چ ادر ز م ردان ب رده عم ر و زر
خ وش و سرس بز ش د ع الم اوان الل ه زار آمد
بس ی م اه و بس ی فتن ه ب ه زی ر چ ادر کهنه
ب ه دشت آب و گ ل بنگ ر ک ه پ رنقش و نگ ار آمد
بس ی خرگ ه س یه باش د در او ت رکی چ و م ه باشد
همی گوی د خوش م زی را خوش ی ه ا زان دی ار آمد
بری زد ص ورت پ یرت بزای د ص ورت بختت
ب ه گوش ش س رو می گوی د ک ه ی ار بردب ار آمد
کسی ک و خ واب می بین د ک ه ب ا ماهس ت ب ر گ ردون
ک ه زردی رفت و خش کی رفت و عم ر پای دار آمد
معاذهللا ک ه م رغ ج ان قفص را آه نین خواهد
ب دو گفت ا ک ه خن دانم ک ه ی ار ان در کن ار آمد
ده ان بربن د و خ امش کن ک ه نط ق ج اودان داری
ک ه ه ر ب رگی ب ه ره ب ری چ و تی غ آب دار آمد
569
ب ه هندس تان آب و گ ل ب ه ام ر ش هریار آمد
به ار آم د به ار آم د به ار مش کبار آمد
ک ه ای ی اران آن ک اره ص ال ک ه وقت ک ار آمد
ص بوح آم د ص بوح آم د ص بوح راح و روح آمد
جم ال م اه نورافش ان ب دان رخس ار می ماند ص فا آم د ص فا آم د ک ه س نگ و ری گ روش ن شد
ک ه از س وز دل ایش ان خ رد از ک ار می ماند ح بیب آم د ح بیب آم د ب ه دل داری مش تاقان
ب بین ت ا کیس ت افت اده و کی بی دار می ماند س ماع آم د س ماع آم د س ماع بی ص داع آمد
ار می ماند الم دلم بیم ر هم نمی ن و من گ ربی ع آم د ربی ع آم د ربی ع بس ب دیع آمد
نهن گ ش ب در این دری ا ب ه م ردم خ وار می ماند کس ی آم د کس ی آم د ک ه ن اکس زو کس ی گ ردد
ن ه دک ان و ن ه س ودا و ن ه این ب ازار می ماند ا را بخنداند ه دل ه دک دلی آمد دلی آم
ب بین ج ز مب دع ج ان ه ا اگ ر دی ار می ماند کفی آم د کفی آم د ک ه دری ا در از او یابد
ش ب م ا روز ایشانس ت ک ه بی اغی ار می ماند کج ا آم د کج ا آم د ک ز این ج ا خ ود نرفتس ت او
ولی ک از غ یرت آن ب ازار در اس رار می ماند ببن دم چش م و گ ویم ش د گش ایم گ ویم او آمد
کن ون ن اطق خمش گ ردد کن ون خ امش ب ه نط ق آید
ز زخم تی غ ف ردیت هم ه جانن د و بی جانند 570
درآ در دین بی خویش ی ک ه بس بی خ ویش خویش انند به ار آم د به ار آم د به ار خ وش ع ذار آمد
اگ ر چ ه خ ود ک ه خاموش ند داناان د و می دانند ز سوس ن بش نو ای ریح ان ک ه سوس ن ص د زب ان دارد
ورای گنب د گ ردان ب راق ج ان همی رانند گل از نسرین همی پرسد ک ه چ ون ب ودی در این غ ربت
می ان ب زم م ردان ش ین ک ه ایش ان جمل ه رندانند س من ب ا س رو می گوی د ک ه مس تانه همی رقصی
اگ ر چ ه خاکین د ایش ان ولیکن ش اه و س لطانند بنفش ه پیش نیل وفر درآم د ک ه مب ارک ب اد
و ک ان لع ل و یاقوتن د و در ک ان ج ان ارکانند همی زد چش مک آن ن رگس ب ه س وی گ ل ک ه خن دانی
ص نوبر گفت راه س خت آس ان ش د ب ه فض ل حق
18
ب ه بلب ل ک رد اش ارت گ ل ک ه ت ا اش عار برگوید ز ترکس تان آن دنی ا بن ه ترک ان زیب ارو
می ان بن دد ب ه خ دمت روز و ش ب ه ا این س مر گوید ب بین ک ان لکل ک گوی ا برآم د ب ر س ر من بر
روحتر گوید ت او مش ل استادس ولیکن عق 571
ز ع رش آی د دو ص د هدی ه چ و او درس نظ ر گوید بی ا کامش ب ب ه ج ان بخش ی ب ه زل ف ی ار می ماند
چ و آن عنبرفش ان قص ه نس یم آن س حر گوید ب ه گ رد چ رخ اس تاره چ و مش تاقان آواره
ک ه را مان د خ بر از خ ود در آن دم ک و خ بر گوید س قای روح ی ک ب اده ز ج ام غیب درداده
ح دیث س کر س ر گوی د ح دیث خ ون جگ ر گوید ب ه ش ب ن االن و بی داران نی ابی ج ز ک ه بیم اران
در این دری ای بی م ونس دال می ن ال چ ون ی ونس
قی امت ه ای پ رآتش ز ه ر س ویی برانگ یزد ب دان س ان می خ ورد م ا را ز خ اص و ع ام ان در شب
دو ص د دری ا بش وراند ز م وج بح ر نگری زد چ ه ش د ناص ر عبادهللا چ ه ش د حاف ظ بالدهللا
چ راغ الی زالی را چ و قن دیلی درآوی زد فل ک ب ازار کیوانس ت در او اس تاره گ ردان است
بج ز خ ود هیچ نگ ذارد و ب ا خ ود ن یز بس تیزد ج ز این چ رخ و زمین در ج ان عجب چرخیس ت و
ز عرش ش این ن دا آی د بن امیزد بن امیزد ازاری ب
از آن دری ا چ ه گوهره ا کن ار خ اک درری زد 572
ان پنهانند انت دال خلق رده ج ورای پ
اال ای م اه تاب انم ت و را خان ه کج ا باشد
ت و از نقص ان و از بیش ی نگ ویی چن د اندیشی
زهی پی دای پنه انم ت و را خانه کج ا باشد
چ ه دریاه ا ک ه می نوش ند چ و دریاه ا همی جوش ند
م را دل نیس ت ای ج انم ت و را خان ه کج ا باشد
در آن دری ای پرمرج ان یکی قومن د همچ ون ج ان
بگ و ای م ه نمی دانم ت و را خان ه کج ا باشد
ای ا درویش ب اتمکین س بک دل گ رد زوت ر هین
از این تف تیش بره انم ت و را خان ه کج ا باشد
ملوکانن د درویش ان ز مس تی جمل ه بی خویش ان
کن ون من هم نمی گنجم ک ز او این خان ه پ ر باشد ز گنج عش ق زر ریزن د غالم ش مس تبریزند
عجب دارم ک ه می گوی د ح دیث ح ق م ر باشد 573
ب رآرد از خ ود و خای د ک ه ع اق چ ون ش تر باشد برآم د ب ر ش جر ط وطی ک ه ت ا خطب ه ش کر گوید
مس لم نیس ت عری انی م ر آن کس را ک ه ع ر باشد ب ه س رو س بز وحی آم د ک ه ت ا ج انش ب ود در تن
غالم او کس ی باش د ک ه از دو ک ون ح ر باشد هم ه تس بیح گویانن د اگ ر ماهس ت اگ ر م اهی
درآی د س نگ در گری ه درآی د چ رخ در کدیه
از آن گوش ه چ ه می تاب د عجب آن لع ل ک ان باشد ه زاران س یمبر بی نی گش اییده ب ر او س ینه
ک ه چ ون قن دیل ن ورانی معل ق ز آس مان باشد ک ه را مان د دل آن لحظ ه ک ه آن ج ان ش رح دل گوید
عجب آن ش مع ج ان باش د ک ه ن ورش بی ک ران باشد ح دیث عش ق ج ان گوی د ح دیث ره روان گوید
نگ ه دار این نش انی را می ان م ا نش ان باشد 574
بم ال آن چش م و خ وش بنگ ر ک ه بی نی ه ر چ ه آن باشد م را عاش ق چن ان بای د ک ه ه ر ب اری ک ه برخ یزد
ازی را بیض ه مقب ل ب ه زی ر ماکی ان باشد دلی خ واهیم چ ون دوزخ ک ه دوزخ را فروس وزد
چ و م ا از خ ود ک ران گ یریم او ان در می ان باشد مل ک ه ا را چ ه من دیلی ب ه دس ت خ ویش درپیچد
ان باشد ان لیکن حقیقت بی مک د در مک نمای چ و ش یری س وی جن گ آی د دل او چ ون نهن گ آید
مان باشد نی و آن از آس د از لگن بی بجنب چ و هفت ص د پ رده دل را ب ه ن ور خ ود بدراند
اگ ر هم دم امین باش د بگ ویم ک ان فالن باشد چ و او از هفتمین دری ا ب ه ک وه ق اف رو آرد
575
م را قولیس ت ب ا جان ان که جان ان ج ان من باشد ای ا س ر ک رده از ج انم ت و را خان ه کج ا باشد
ک ه ت ا تختس ت و ت ا بختس ت او س لطان من باشد اال ای ق ادر ق اهر ز تن پنه ان ب ه دل ظ اهر
وگ ر من دس ت خ ود خس تم هم و درم ان من باشد ت و گ ویی خان ه خاق ان ب ود دل ه ای مش تاقان
کی قص د مل ک من دارد چ و او خاق ان من باشد ب ود م ه س ایه را دای ه ب ه م ه چ ون می رس د س ایه
بم یرد پیش من رس تم چ و از دس تان من باشد نش ان م اه می دی دم ب ه ص د خان ه بگردی دم
ب رم از آس مان مه ره چ و او کی وان من باشد 576
وگ ر خواهن د ت اوانم هم و ت اوان من باشد دل من چ ون ص دف باش د خی ال دوس ت در باشد
ام یر گ وی و چوگ انم چ و دل می دان من باشد ز ش یرینی ح دیثش ش ب شکافیدس ت ج ان را لب
چ ه ج ویم مل ک کنع ان را چ و او کنع ان من باشد غ ذاها از ب رون آی د غ ذای عاش ق از ب اطن
زهی ال زام ه ر منک ر چ و او بره ان من باشد س بک رو همچ و پری ان ش و ز جس م خ ویش عری ان شو
بپوش د ص ورت انس ان ولی انس ان من باشد ص الح ال دین ب ه ص ید آم د هم ه ش یران ب ود ص یدش
19
م را ه ر دم س ر م ه ش د چ و م ه ب ر خ وان من باشد 577
ت و خ امش ت ا زب ان ه ا خ ود چ و دل جنب ان من باشد چ و ب رقی می جه د چ یزی عجب آن دلس تان باشد
چیس ت از دور آن گ وهر عجب ماهس ت ی ا اخ تر
مگ ر آن مط رب ج ان ه ا ز پ رده در س رود آمد عجب قن دیل ج ان باش د درفش کاوی ان باشد
وج ود ان در فن ا رفت و فن ا ان در وج ود آمد گ ر از وی درفش ان گ ردی ز ن ورش بی نش ان گ ردی
امین غیب پی دا ش د ک ه ج ان را زاد و ب ود آمد ای ا ای دل ب رآور س ر ک ه چش م توس ت روش نتر
هم ه خ اکیش پ اکی ش د زی ان ه ا جمل ه س ود آمد چ و دی دی ت اب و ف ر او فن ا ش و زی ر پ ر او
چ و ن ور از ج ان رن گ آم یز این س رخ و کب ود آمد چ و م ا ان در می ان آییم او از م ا ک ران گ یرد
گ دود آمد یب دی را ز آتش مطبخ نص ازی نمای د س اکن و جنب ان ن ه جنبانس ت و ن ه س اکن
کج ا دی دی ک ه بی آتش کس ی را ب وی ع ود آمد چ و آبی را بجنب انی می ان ن ور عکس او
یکی گوی د ک ه دی ر آم د یکی گوی د ک ه زود آمد ن ه آن باش د ن ه این باش د ص الح الح ق و دین باشد
حج اب روی چ ون م اهش ز زخم خل ق خ ود آمد 578
م را عهدیس ت ب ا ش ادی ک ه ش ادی آن من باشد
می ان بندی د عش رت را ک ه ی ار ان در کن ار آمد
ب ه خ ط خویش تن فرم ان ب ه دس تم داد آن س لطان
ک ه ب زم روح گس تردند و ب اده بی خم ار آمد
اگ ر هش یار اگ ر مس تم نگ یرد غ یر او دس تم
ک ز او ع الم بهش تی ش د ه زاران نوبه ار آمد
چ ه زه ره دارد اندیش ه ک ه گ رد ش هر من گ ردد
چ و او باش د ق رار ج ان چ را ج ان بی ق رار آمد
ال لب لعلش ه اقب د روی من زردی ب نبین
ک ه آهوچش م خ ون خ واره چو ش یر ان در ش کار آمد
ب درم زه ره زه ره خراش م م اه را چه ره
ک ه لش کرهای عش ق او ب ه دروازه حص ار آمد
ب درم جب ه م ه را بری زم س اغر ش ه را
ک ه ه رک از عش ق برگ ردد ب ه آخ ر شرمس ار آمد
چ راغ چ رخ گ ردونم چ و اج ری خ وار خورش یدم
ک ه عاش ق همچ و نی آم د و عش ق او چ و ن ار آمد
منم مص ر و ش کرخانه چ و یوس ف در ب رم گ یرم
ز ب اد و آب و خ اک و ن ار ج ان ه ر چه ار آمد
زهی حاض ر زهی ن اظر زهی حاف ظ زهی ناصر
زمین سرس بز و خ رم ش د زم ان الل ه زار آمد یکی جانیس ت در ع الم ک ه ننگش آی د از ص ورت
ص با برخوان د افس ونی ک ه گلش ن بی ق رار آمد س ر م ا هس ت و من مجن ون مجنبانی د زنج یرم
چمن را گفت اش کوفه ک ه فض ل کردگ ار آمد س خن بخش زب ان من چ و باش د ش مس ت بریزی
چ و ن رگس چش مکش می زد ک ه وقت اعتب ار آمد 579
چ ه دی د آن س رو خ وش ق امت ک ه رفت و پای دار آمد دگرب اره س ر مس تان ز مس تی در س جود آمد
ک ه تص ویرات زیباش ان جم ال شاخس ار آمد س راندازان و جانب ازان دگرب اره بش وریدند
ثن ا و حم د می خوان د ک ه وقت انتش ار آمد دگرب اره جه ان پ ر ش د ز بان گ ص ور اس رافیل
بگوی د چ ون ن بردی ب و نص یبت انتظ ار آمد ب بین اج زای خ اکی را ک ه ج ان ت ازه پذرفتند
نش اید دل نه ان ک ردن چ و جل وه ی ار غ ار آمد ن دارد رن گ آن ع الم ولی ک از تاب ه دی ده
ک ه گ ر چ ه ص د زب ان دارد ص بور و رازدار آمد نص یب تن از این رنگس ت نص یب ج ان از این ل ذت
ک ه این عش قی ک ه من دارم چ و ت و بی زینه ار آمد بس وز ای دل ک ه ت ا خ امی نیای د ب وی دل از تو
ج وابش داد ک این س جده م را بی اختی ار آمد همیش ه ب وی ب ا عودس ت ن ه رفت از ع ود و ن ه آمد
م را ب اطن چ و ن ار آم د ت و را ظ اهر چن ان آمد ز ص ف نگ ریخت شاهنش ه ولی خ ود و زره پ رده ست
بر او بخش ود و گ ل گفت اه ک ه این مس کین چ ه زار آمد 580
ب ه گ ل گفت او نمی دان د ک ه دل بر بردب ار آمد ص ال ی ا ایه ا العش اق ک ان م ه رو نگ ار آمد
ب رای امتح ان آن ز ه ر س و سنگس ار آمد بش ارت می پرس تان را ک ه ک ار افت اد مس تان را
چ را ش یرین نخن دد خ وش کش از خس رو نث ار آمد قی امت در قی امت بین نگ ار س روقامت بین
جف ای دوس تان ب ا هم ن ه از به ر نف ار آمد چ و او آب حی ات آم د چ را آتش برانگ یزد
پی تجمیش و ب ازی دان ک ه کش اف س رار آمد درآ س اقی دگرب اره بکن عش اق را چ اره
ک ه این تش ریف آوی زش م را منص وروار آمد چ و ک ار ج ان ب ه ج ان آم د ن دای االم ان آمد
م را دور از لب زش تان چ نین ب وس و کن ار آمد رود ج ان بداندیش ش ب ه شمش یر و کفن پیشش
درون س ینه زن پنه ان دمی ک ه بی ش مار آمد ن ه اول مان د و نی آخ ر م را در عش ق آن ف اخر
اگ ر چ ه لط ف ش مس ال دین ت بریزی گ ذر دارد
ب ه ج ای مف رش و ب الی هم ه مش ت و لگ د بیند 581
ک ه معل وم س ت تعب یرش اگ ر او نی ک و ب د بیند م ه دی رفت و بهمن هم بی ا ک ه نوبه ار آمد
دو چش م عق ل پای ان بین ک ه صدس اله رص د بیند درخت ان بین ک ه چ ون مس تان هم ه گیجن د و س رجنبان
20
ش ب ق بر از ش ب ق درش کرام ات و م دد بیند س من را گفت نیل وفر ک ه پیچ اپیچ من بنگر
ش ود همچ ون س حر خن دان عط ای بی ع دد بیند بنفش ه در رک وع آم د چ و س نبل در خش وع آمد
ک ه حیفس ت آن ک ه بیگان ه در این ش ب ق د و خ د بیند چ ه گفت آن بی د س رجنبان ک ه از مس تی س بک س ر شد
ک ه ت ا در گ ردن او ف ردا ز غم حب ل مس د بیند قلم بگرفت ه نقاش ان ک ه ج انم مس ت ک ف هاش ان
ک ه ه رک از گفت خ امش ش د ع وض گفت اب د بیند ه زاران م رغ ش یرین پ ر نشس ته ب ر س ر من بر
چ و گوی د م رغ ج ان ی اهو بگوی د فاخت ه کوکو
بیاب د پ اکی مطل ق در او ه ر چ ه پلی د آید بفرمودن د گ ل ه ا را ک ه بنمایی د دل ه ا را
ولی ت و آفت ابی بین ک ه ب ر ذره پدی د آید ب ه بلب ل گفت گ ل بنگ ر ب ه س وی سوس ن اخضر
دو س ه ح رف چ و دندان ه ب ر آن جمل ه کلی د آید ج وابش داد بلب ل رو ب ه کش ف راز من بگ رو
ش ود غ ازی ز بع د آن ک ص د ب اره ش هید آید چن ار آورد رو در رز ک ه ای س اجد قی امی کن
تفید آید ا مس ه او ز دری اهیم ک غالم م منم حام ل از آن ش ربت ک ه ب ر مس تان زن د ض ربت
یقین می دان ک ه ن ام او جنی د و بایزی د آید برآم د زعف ران ف رخ نش ان عاش قان ب ر رخ
ک ه از ی ک قط ره غس لت ه زاران داد و دی د آید رس ید این م اجرای او ب ه س یب لع ل خن دان رو
ام ان یابن د از م وجی ک ز این بح ر س عید آید چ و س یب آورد این دع وی ک ه نیک و ظنم از م ولی
نباش د منتظ ر س الی ک ه ت ا ای ام عی د آید کس ی س نگ ان در او بن دد چ و ص ادق ب ود می خن دد
کل وخ ان داز خوب ان را ب رای خوان دن باشد
نمی خ واهم هنرمن دی ک ه دی ده در ه نر دارد
ان و زه یوسف ر درید آن دم گریب اگ زلیخ
دل س نگین نمی خ واهم ک ه پن دار گه ر دارد
خ ورد س نگ و فرونای د ک ه من آویخت ه ش ادم
ز م الش ه ای غم غاف ل ب ه مالن ده ع بر دارد
ک ه من منص ورم آوی زان ز ش اخ دار الرحم ان
م را مط رب چن ان بای د ک ه زه ره پیش او م یرد هال ختم اس ت ب ر بوس ه نه ان کن دل چ و سنبوسه
دل دیوان ه ای دارم ک ه بن د و پن د نپ ذیرد 582
رد اهی را دمی از آب نگزی را هیچ م ازی اگ ر خ واب آی دم امش ب س زای ریش خ ود بیند
ت و را هس تی همی زیب د م را مس تی همی زیبد ازی را خ واب ک ژ بین د ک ه آیین ه خیالس ت او
نش اطی می ده د بی غم قب ولی می کن د بی رد خصوص ا ان در این مجلس ک ه امش ب در نمی گنجد
ش ب قدرس ت وص ل او ش ب قبرس ت هج ر او
ن دارد پ ای عش ق او کس ی کش عش ق س ر باشد خن ک ج انی ک ه ب ر ب امش همی چوب ک زن د امشب
دو چش م عش ق پ رآتش ک ه در خ ون جگ ر باشد ب رو ای خ واب خ اری زن ت و ان در چش م ن امحرم
ک ه او خواه د ک ه ه ر لحظ ه ز ح ال ب د ب تر باشد ش رابش ده بخواب انش ب رون ب ر از گلس تانش
می ان روز و ش ب پنه ان دلش همچ ون س حر باشد ب بردی روز در گفتن چ و آم د ش ب خمش ب اری
ب ه ذات ح ق ک ه آن عاش ق از این ه ر دو ب ه درباشد 583
از این ک ان نیس ت روی او اگ ر چ ه همچ و زر باشد رس یدم در بیاب انی ک ه عش ق از وی پدی د آید
قب ا کی جوی د آن ج انی ک ه کش ته آن کم ر باشد چ ه مقدارس ت م ر ج ان را ک ه گ ردد کف و مرج ان را
ک ه او سرمس ت عش ق آن هم ای ن ام ور باشد ه زاران قف ل و ه ر قفلی ب ه ع رض آس مان باشد
وگ ر معش وق نی گوی د گ دازان چ ون ش کر باشد یکی لوحیس ت دل الیح در آن دری ای خ ون س ایح
خداون دا چ را چن دین ش هی ان در س فر باشد غالم م وج این بح رم که هم عیدس ت و هم نح رم
ه ر آن قط ره ک ز این دری ا ب ه ظ اهر ص ورتی یابد
چ و زرکوبس ت آن دل بر رخ من س یم ک وب آمد درآ ای ج ان و غس لی کن در این دری ای بی پای ان
ب ه خ اک پ ای آن دل بر ک ه آن کس س نگ و چ وب آمد خط ر دارن د کش تی ه ا ز اوج و م وج ه ر دریا
کج ا خورش ید را هرگ ز ز م رغ ش ب غ روب آمد چ و ع ارف را و عاش ق را ب ه ه ر س اعت ب ود عی دی
ب رو ج اروب ال بس تان ک ه ال بس خان ه روب آمد 584
ه وس ه ا چ ون ملخ ه ا ش د نفس ه ا چ ون حب وب آمد یکی گ ولی همی خ واهم ک ه در دل بر نظ ر دارد
چ ه خ وردی ت و ک ه ق اروره پ ر از خل ط رس وب آمد دلی همچون ص دف خ واهم ک ه در ج ان گ یرد آن گ وهر
حک ایت می کن د رنگت ک ه جاس وس القل وب آمد ز خودبی نی ج دا گش ته پ ر از عش ق خ دا گش ته
ک ه او خورش ید اسرارس ت و عالم الغی وب آمد 585
م را دل بر چن ان بای د ک ه ج ان ف تراک او گ یرد
ار آمد اگ ر تل بیس ن و دارد همانس ت او ک ه پ
یکی پیمان ه ای دارم ک ه ب ر دری ا همی خن دد
ار آمد می ان بن دد دگرب اره ک ه این ک وقت ک
خداون دا ت و می دانی ک ه ج انم از ت و نش کیبد
ار آمد ب ه ج ان ت و ک ه ت ا هس تم م را عش ق اختی
زهی هس تی ک ه ت و داری زهی مس تی ک ه من دارم
ار آمد چ و خ ارم س وخت در عش قت گلم ب ر ت و نث
21
ولی ک این ب ار دانس تم ک ه ی ار من عی ار آمد هال بس کن هال بس کن ک ه این عش قی ک ه بگزی دی
ازی را رن گ رخس ارم ز دس تش آب دار آمد 586
نمی گ ویی کج ا ب ودی ک ه ج ان بی ت و ن زار آمد س عادت ج و دگ ر باش د و عاش ق خ ود دگ ر باشد
ار آمد بر من غالف ذوالفق هص نمی دانی ک م راد دل کج ا جوی د بق ای ج ان کج ا خواهد
بری د از من ص الح ال دین ب ه س وی آن دی ار آمد ز ب دحالی نمی نال د دو چش م از غم نمی مالد
ن ه روز بخت می خواه د ن ه ش ب آرام می جوید
کن ون برخ یز و گلش ن بین ک ه بهمن ب ر گری ز آمد دو کاش انه س ت در ع الم یکی دولت یکی محنت
عروس ی دارد این ع الم ک ه بس تان پرجه یز آمد ز دری ا نیس ت ج وش او ک ه در بس یتیمس ت او
ک ه ی اغی رفت و از نص رت نس یم مش ک ب یز آمد دل از س ودای ش اه ج ان شهنش اهی کج ا جوید
ب ه رغم ه ر خ ری کاه ل ک ه مش ک او کم یز آمد اگ ر ع الم هم ا گ یرد نجوی د س ایه اش عاشق
ب ه ی ک دم از ع دم لش کر ب ه اقلیم حج یز آمد اگ ر ع الم ش کر گ یرد دلش ن االن چ و نی باشد
ک ه تی غ و خنج ر سوس ن در این پیک ار ت یز آمد ز ش مس ال دین ت بریزی مقیم عش ق می گ ویم
س ر ه ر ش اخ پرحل وا ب ه س ان کفچل یز آمد 587
باس تیز ع دو می خ ور ک ه هنگ ام س تیز آمد ص ال ج ان ه ای مش تاقان ک ه ن ک دل دار خ وب آمد
مکن ب ا او ت و هم راهی ک ه او بس سس ت و ح یز آمد از او ک و حس ن م ه دارد ه ر آن ک و دل نگ ه دارد
ک ه نب ود خ واب را ل ذت چ و بان گ خ یز خ یز آمد ه ر آن ک از عش ق بگری زد حقیقت خ ون خ ود ری زد
ب روب از خ ویش این خان ه ب بین آن حس ش اهانه
ود چ و ج ان به ر نظ ر باش د روان بی نظ ر چ ه ب
تن ت و همچ و خ اک آم د دم ت و تخم پ اک آمد
ود س فر از خویش تن بای د چ و ب ا خویش ی س فر چ ه ب
ز بین ایی بگردی دی مگ ر خ واب دگ ر دی دی
ود کم ر بن دم چ و نی پیش ت اگ ر گ ویی ش کر چ ه ب
ت و چ ه ش نیدی ت و چ ه گف تی بگ و ت ا ش ب کج ا خف تی
ود ک ه ت و ابل ه ش کر بی نی و گ ویی زین ب تر چ ه ب
ص الح ال دین یعقوب ان ج واهربخش زرکوب ان
ود س قر بودس ت اص ل ت و ندان د ج ز س قر چ ه ب
588
ود در آن دری ای خ ون آش ام عق ل مختص ر چ ه ب
ص ال رن دان دگرب اره ک ه آن ش اه قم ار آمد
ود دگ ر ک اری ن داری ت و وگ ر ن ه پ ا و س ر چ ه ب
ز رن دان کیس ت این ک اره ک ه پیش ش اه خ ون خ واره
ود ب ه غ یر خان ه وس واس ج ای ک ور و ک ر چ ه ب
بی ا س اقی س بک دس تم ک ه من ب اری می ان بس تم
مگ ر آن ی ار گ ل رخس ار از آن گل زار می آید چ و گل زار ت و را دی دم چ و خ ار و گ ل برویی دم
و ی ا یوس ف ب دین زودی از آن ب ازار می آید پی اپی فتن ه انگ یزی ز فتن ه ب ازنگریزی
مگ ر آن ی ار خل وت ج و ز ک وه و غ ار می آید اگ ر ب ر رو زن د ی ارم رخی دیگ ر ب ه پیش آرم
ت و پن داری ک ه او چ ون ت و از این خم ار می آید ت ویی ش اها و دیرین ه مق ام تس ت این س ینه
چ ه نقص ان حش مت م ه را ک ه بی دس تار می آید ش هم گوی د در این دش تم ت و پن داری ک ه گم گش تم
از آن میخان ه چ ون مس تان چ ه ن اهموار می آید م را بری د و خ ون آم د غ زل پرخ ون ب رون آمد
ک ه او در حلق ه مس تان چ نین بس یار می آید 589
قی امت می ش ود ظ اهر چ و در اظه ار می آید ش کایت ه ا همی ک ردی ک ه بهمن ب رگ ری ز آمد
ک ه ن ور نقش بن د م ا ب ر این دی وار می آید ز رع د آس مان بش نو ت و آواز ده ل یع نی
گهی ب ر ش کل بیم اران ب ه حیلت زار می آید بی ا و ب زم س لطان بین ز جرع ه خ اک خن دان بین
ز ش رم آن پ ری چه ره ب ه اس تغفار می آید بی ا ای پ اک مغ ز من بب و گل زار نغ ز من
زمین بش کافت و ب یرون ش د از آن رو خنج رش خوان دم
بگردان د م را آن کس ک ه گ ردون را بگرداند س پاه گلش ن و ریح ان بحمدهللا مظف ر شد
ب ه ام ر ش اه لش کرها از آن ب اال فروآید چ و حلواه ای بی آتش رس ید از دی گ چ وبین خ وش
به ار ش هریار من ز دی انص اف بس تاند ب ه گ وش غنچ ه نیل وفر همی گوی د ک ه ی ا عبهر
ک ف موس ی یکای ک را ب ه ج ای خ ویش بنش اند اعیلن اعیلن مف اعیلن مف اعیلن مف مف
ک ه آب چش مه حی وان بت ا هرگ ز نمیراند خمش ب اش و بج و عص مت س فر کن ج انب حض رت
اکم ا و ای ا فایان وا عنه ان لم تنته ف 590
اکم ان العیش احی ان ف وا من فال تستیاس س ر از به ر ه وس بای د چ و خ الی گش ت س ر چ ه ب ود
بگ ویم ه ر چ ه من گ ویم ش هی دارم ک ه بس تاند نظ ر در روی ش ه بای د چ و آن نب ود چ ه را ش اید
هم ان ش معی ک ه داد این را هم و ش معم بگیراند م را پرس ید ص فرایی ک ه گ ر م رد ش کرخایی
یر تو یزی ولیکن پیش غ ترین چ بگفتم به
ت و هم ای دل ز من گم ش و ک ه آن دل دار می آید ازی را اص ل جس م ت و ز زه ر قات ل افتادست
22
م را از ف رط عش ق او ز ش ادی ع ار می آید جه ان و عق ل کلی را ز عق ل ج زو چ ون بی نی
ک ه کف ر از ش رم ی ار من مس لمان وار می آید دو سه سطرست که می خ وانی ز س ر ت ا پ ا و پ ا ت ا سر
نخ واهم ص بر گ ر چ ه او گهی هم ک ار می آید چ و ک ور افت اد چش م دل چ و گ وش از ثق ل ش د پرگل
علم هات ان نگ ون گ ردد ک ه آن بس یار می آید 591
ک ه ان در در نمی گنج د پس از دی وار می آید چ ه بویس ت این چ ه بویس ت این مگ ر آن ی ار می آید
ش بی ی ا پ رده ع ودی و ی ا مش ک عبرس ودی
ر دارد وای دگ ت حل روز لب نوش ام چ ه نورس ت این چ ه تابس ت این چ ه م اه و آفتابس ت این
ام روز ق د س روت ب االی دگ ر دارد س بوی می چ ه می ج ویی ده انش را چ ه می ب ویی
وان س که چ ون چ رخت پهن ای دگ ر دارد چ ه نقص ان آفت ابی را اگ ر تنه ا رود در ره
ر دارد ای دگ الم غوغ ه از او ع دانم ک چه خورد این دل در آن محفل که همچون مست ان در گل
ک و از دو جه ان ب یرون ص حرای دگ ر دارد مخس ب امش ب مخس ب امش ب ق وامش گ یر و دری ابش
ک و برت ر از این س ودا س ودای دگ ر دارد گلس تان می ش ود ع الم چ و س روش می کن د س یران
ور س ر نب ود عاش ق س رهای دگ ر دارد هم ه چ ون نقش دی واریم و جنب ان می ش ویم آن دم
ر دارد ای دگ ان در دری دک اه نب آگ گهی در ک وی بیم اران چ و ج الینوس می گ ردد
این ج اش چ ه می جس تی ک و ج ای دگ ر دارد خمش ک ردم خمش ک ردم ک ه این دی وان ش عر من
ر دارد ردای دگ روز دلم در دل ف ام 592
ک ز غ یرت ح ق ه ر دم الالی دگ ر دارد اگ ر چ رخ وج ود من از این گ ردش فروماند
اگ ر این لش کر م ا را ز چش م ب د شکس ت افتد
ببی باشد اید در آن را س ون دل نگش چ
اگ ر ب اد زمس تانی کن د ب اغ م را وی ران
بی باشد ا نیم ش دی حری آی وقت س
ش مار ب رگ اگ ر باش د یکی فرع ون جب اری
بی باشد د او بوالعج ادره ای باش او ن
مترس ان دل مترس ان دل ز س ختی ه ای این م نزل
ص احب نظ ری باش د ش یرین لق بی باشد
اکم ا خفای اکم و اخرجن اکم راین راین
ربی باشد ان دادن او را ط اعت ج در س
ور عینانا ا و انتم ن و ان طفتم حوالین
ج انش چ و ب ه لب آی د ب ا قن دلبی باشد
شکس ته بس ته ت ازی ه ا ب رای عش قبازی ها
بی باشد الی نس ادر ع در و م او بی پ
چ و من خ ود را نمی ی ابم س خن را از کج ا ی ابم
در جم ع س بک روح ان هم بوله بی باشد
593
ج ان از م زه عش قش بی گش ن همی زاید ب رون ش و ای غم از س ینه ک ه لط ف ی ار می آید
ت همی خاید دد هم دس یره همی خن هم خ نگ ویم ی ار را ش ادی ک ه از ش ادی گذشتس ت او
یران او روی ننماید ود ح ان نش اج ت مس لمانان مس لمانان مس لمانی ز س ر گیرید
اید رده بنگش اخبری وهللا او پ اب ت ب رو ای ش کر ک این نعمت ز ح د ش کر ب یرون شد
و اندیش ه ک ه این دان د او ن یز نمی ش اید روی د ای جمل ه ص ورت ه ا ک ه ص ورت ه ای ن و آمد
ب ا این دو مخ الف دل ب ر عش ق بنبس اید وهی ینه همی درد ز انب وار این س در و دی
در چ الش و در کوش ش ج ز گ رد بنفزاید 594
ت ا ج ان پ ر از رحمت ت ا حش ر بیاس اید ام روز جم ال ت و س یمای دگ ر دارد
دل رو ب ه ص الح آرد ج ان مش عله برباید ر رستست اخ دگ ل لعلت از ش ام روز گ
ام روز خ ود آن م اهت در چ رخ نمی گنجد
ب ر م ا ه وس ت ازه پیچی ده مب ارک ب اد ام روز نمی دانم فتن ه ز چ ه پهل و خاست
ای پرگ ل و ص د چ ون گ ل خندی ده مب ارک ب اد آن آه وی ش یرافکن پیداس ت در آن چش مش
دل ب ر در این خان ه لغزی ده مب ارک ب اد ودا د دل و هم س ودایی گم ش رفت این دل س
ن وروز و چ نین ب اران باری ده مب ارک ب اد گ ر پ ا نب ود عاش ق ب ا پ ر ازل پ رد
از ب اطن ت و گوش ت بش نیده مب ارک ب اد دری ای دو چش م او را می جس ت و تهی می شد
در عش ق دو ع الم را من زی ر و زب ر ک ردم
ر یابد ت ا ذره ص فت م ا را کی زی ر و زب ام روز دلم عشقس ت ف ردای دلم معش وق
ر یابد ت ا آب خ ورد از ج و خ ود عکس قم گ ر ش اه ص الح ال دین پنهانس ت عجب نب ود
ر یابد او ب وی پس ر جوی د خ ود ن ور بص 595
کر یابد در دل و نگ ارینی چ ون تن گ ش بی باشد ق و طل ه درون دل عش آن را ک
حر یابد آی د ک ه ب رد آتش ص د ص بح و س رو ب ر در دل بنش ین ک ان دل بر پنه انی
ذر یابد از خان ه س وی گ ردون ناگ اه گ ج انی ک ه ج دا گ ردد جوی ای خ دا گ ردد
23
اتم زر یابد اهی آن خ کم م در ش ان آن دی ده ک ز این ای وان ای وان دگ ر بیند
ر یابد د وز بخت نظ دا افت در دام خ آن کس ک ه چ نین باش د ب ا روح ق رین باشد
ت ا ص ید کن د آه و خ ود ص ید دگ ر یابد پ ایش چ و ب ه س نگ آی د دریش ب ه چن گ آید
ت ا قط ره ب ه خ ود گ یرد در خ ویش گه ر یابد م نمی آید اتش در چش اج ملوک ون ت چ
بر یابد رانی از گنج خ ه وی اه ب ناگ خ اموش کن و ه ر ج ا اس رار مکن پی دا
و دریابد رح ت رح بی ش ور الم نش از ن 596
گ ر پ اش فرومان د از عش ق دو پ ر یابد م نمی آید دایی در چش ه ز پی هک آن م
عق ل از م زه ب ویش وز ت ابش آن رویش
وان چش م کج ا خس پد ک و چ ون ت و ش هی یابد ه ر ص بح ز س یرانش می باش م ح یرانش
ک ان ی ار بهان ه ج و ب ر ت و گنهی یابد ه ر چ یز ک ه می بی نی در بی خ بری بی نی
ک ز چس تی و ش بخیزی از م ه کلهی یابد دم هم دم او نب ود ج ان مح رم او نب ود
پهی یابد هس ون م ا از مالء اعال چ ت تن پ رده بدوزی ده ج ان ب رده بس وزیده
آم وخت ک ه یوس ف را در قع ر چهی یابد ت در این خانه ه تا هس کر بیگان دو لش
ت کهی یابد ا مش رمن ت ردد در خ می گ ه بخت او از ب ر درخت او می ن در زی
باش د ز ش ب ق درت ش ال س یهی یابد از ش اه ص الح ال دین چ ون دی ده ش ود ح ق بین
ت ا ه ر دل س ودایی در خ ود ش رهی یابد 597
ر دل اللهی ز هللا ولهی یابد اه ت ام روز جم ال ت و ب ر دی ده مب ارک ب اد
ت ا م اه بلن د ت و ب ا م ه ش بهی یابد گ ل ه ا چ ون می ان بن دد ب ر جمل ه جه ان خن دد
خوب ان چ و رخت دی ده افت اده و لغزی ده
ل دارد در جم ع چ نین مس تان ج امی چ ه مح
ن وروز رخت دی دم خ وش اش ک بباری دم
ل دارد ج امی دگ ر آن س اقی در زی ر بغ
ان تو رف و بی و بی ح ان ت بی گفت زب
ل دارد ج امی دگ رم بخش د ک این ج ام عل
598
ل دارد ای او از حلم تگ ه قب اقی ک س
ی اران س حر خ یزان ت ا ص بح کی دریابد
بل دارد ت یزی نظ ر بخش د گ ر چش م س
آن بخت ک ه را باش د کآی د ب ه لب ج ویی
ل دارد خ اک در او گ ردد گ ر علم و عم
یعق وب ص فت کی ب ود ک ز پ یرهن یوسف
ل دارد ای عس و دری ود آن ک کی تلخ ش
ی ا تش نه چ و اع رابی در چ ه فکن د دل وی
ل دارد در عین حی ات خ ود ص د م رگ و اج
ی ا موس ی آتش ج و ک آرد ب ه درخ تی رو
ل دارد ام ا ک ر و ف ر خ ود در ب رج حم
در خان ه جه د عیس ی ت ا واره د از دش من
ل دارد د نیمیش دغ نیمیش دروغ آم
ی ا همچ و س لیمانی بش کافد م اهی را
ل دارد ه مث د گون ایت بی مثلی ص از غ
شمش یر ب ه ک ف عم ر در قص د رس ول آید
بش نو ک ه چ ه می گوی د بنگ ر ک ه چ ه دم دارد ی ا چ ون پس ر ادهم ران د ب ه س وی آهو
ه ر چن د ک ه ص د لش کر در کتم ع دم دارد ی ا چ ون ص دف تش نه بگش اده ده ان آید
ک و مل ک اب د بخش د ک و ت اج ق دم دارد ی ا م رد عل ف کش ک و گ ردد س وی وی ران ها
بنم ای ک ه را دی دی ک ز عش ق رقم دارد رم و بیگانه ا مح انه ت ل افس ره رو به
ب ازآی ب ه خورش یدی ک ز س ینه ک رم دارد ه ر ک و س وی ش مس ال دین از ص دق نه د گ امی
آن س ینه ک ه ان در خ ود ص د ب اغ ارم دارد 599
شرطیس ت ک ه همچ ون زر در ک وره ق دم دارد امش ب عجبس ت ای ج ان گ ر خ واب رهی یابد
ب یزارم از آن زش تی ک و س یم و درم دارد ای عاش ق خ وش م ذهب زنه ار مخس ب امشب
وح و قلم دارد رل ی منت ب اف بس انص من بن ده آن عاش ق ک و ن ر ب ود و ص ادق
در خ دمت ش ه باش د ش ب هم ره م ه باشد
وان کس ک ه ت و را بین د ای م اه چ ه غم دارد ب ر زل ف ش ب آن غ ازی چ ون دل و رس ن ب ازی
ه ر چن د ک ه ج ور ت و بس تن د ق دم دارد ت از جو د شدس اره نومی تر بیچ آن اش
ای آن ک دو ص د چ ون م ه ش اگرد و حش م دارد د از اطلس روی تو و نمی یاب الش چ ب
آخ ر حش م حس نش ص د طب ل و علم دارد زان نع ل ت و در آتش کردن د در این س ودا
ه و خم دارد و حلق ایه آن زلفی ک در س امش ب ش ب ق در آم د خ امش ش و و خ دمت کن
گفت ا ب ه ص دف م انی ک و در ب ه ش کم دارد ان در پی خورش یدش ش ب رو پی امی دش
کل بتم دارد اش دی آن در بت من باش 600
وح و قلم دارد رل ی منت ب ه بس وهللا ک ج امم بشکس ت ای ج ان پهل وش خل ل دارد
24
گ ر بش کند این ج امم من غص ه نیاش امم
ور زان دو یکی کم ش د م ا را چ ه زی ان دارد اکی ت می پ اکی جانس ت تن خ جامس
ک این کیس ه زر دارد وان کاس ه و خ وان دارد ه دارد ر کل ز مه اداری ک اقی وف س
ان دارد ا رنج خفق د این ج انت ز حس ج ش ادی و ف رح بخش د دل را ک ه دژم باشد
وهللا ک ه نیندیش د ه ر زن ده ک ه ج ان دارد عقلی ک ه ب ر این روزن ش د ح ارس این خانه
دیوان ه من از اص لم ای آن ک عی ان دارد ش همات کج ا گ ردد آن ک و رخ ش ه بیند
ت و عق ل بس ی آن را ک و چ ون ت و ش بان دارد ات او آن کس ک ه کش د گ ردن از آب حی
آن را ک ه ت ویی ط اعت از خ وف ام ان دارد خورش ید ب ه ه ر ب رجی مس عود و بهی باشد
ک وزه چ ه کن د آن کس ک و ج وی روان دارد ج ز ص ورت عش ق ح ق ه ر چ یز ک ه من دی دم
من وق ف کس ی باش م ک و ج ان و جه ان دارد اقص ل و از ن دان لقبش گفتم از کام چن
زی را ک ه ز ج ان م ا ج ان ت و نش ان دارد 601
ک ان چ رخ چ ه چرخس ت آن ک ان ج ا س یران دارد آن عش ق ک ه از پ اکی از روح حش م دارد
گ ر جس م تن ک دارد ج ان ت و س بک دارد
زخمی چ و حسینس تش ج امی چ و حس ن دارد
گ ر مان ده ای در گ ل روی آر ب ه ص احب دل
ن دارد ت رس ن زلفش در دس را رس زی
ای دل ک ه جه ان دی دی بس یار بگردی دی
گ ر راس تیی خ واهی آن س رو چمن دارد
ای م رکب خ ود کش ته وی گ رد جه ان گش ته
وب ختن دارد ان خ م او ک ا تنگی چش ب
یقل ده آیینه ینه ص ون س ینه و چ آن س
ی ا ب اغ گ ل خن دان ی ا س رو و س من دارد
این عش ق همی گوی د ک ان کس که م را جوید
ب ر س قف زن د ن ورش گ ر ش مع لگن دارد
من س یمتنی خ واهم من همچ و م نی خ واهم
م ا روح ص فا داریم گ ر غ یر ب دن دارد
الق اب ص الح ال دین ب ر ل وح چ و پی دا شد
گ ر خ رد شدس ت این دل زان زل ف ش کن دارد
602
یر وطن دارد ا آن ش ان م هج در بیش
آن کس ک ه ت و را دارد از عیش چ ه کم دارد
ازد ای دوس ت قم ر خوش تر ی ا آن ک قم ر س از رن گ بل ور ت و ش یرین ش ده ج ور تو
ازد او چ یز دگ ر دان د او چ یز دگ ر س ای ن ازش ح ور از ت و وی ت ابش ن ور از تو
ازد ام ا ن ه چ و س لطانی ک و بح ر و درر س ور خ ود حش مش نب ود خورش ید ب ود تنها
ازد بی ش بهه و بی خ وابی او ق وت جگ ر س وش خفته وده و خ فته آس ق آش بس عاش
ازد چ ون باش د آن علمی ک و عق ل و خ بر س گفتم ب ه نگ ار من ک ز ج ور م را مش کن
ازد بنگ ر ت و در آن علمی ک ز پی ه نظ ر س ت ا نش کنی ای ش یدا آن در نش ود پی دا
ازد از به ر عجب ب زمی ک و وقت س حر س ش مس الح ق ت بریزی ب ر ل وح چ و پی دا شد
ازد ب ر گ رد می ان من دو دس ت کم ر س 603
ازد خ ود را پی دو س ه خ ر آن مس خره خ ر س گوین د ب ه بال س اقون ت رکی دو کم ان دارد
ازد غاف ل ب ود از ش اهی ک ز س نگ گه ر س ابوده وده و ن وده از ب ای در غم بیه
ازد خ ود گوی د جان انی ک ز گ وش بص ر س در ش ام اگ ر م یری زی نی ب ه کس ی بخشد
ج ز غم زه چش م ش ه ج ز غص ه خش م شه
رزد ک روز همی خن دد ص د س ال همی ل ی رزه نیندیشم اه ود را ت ه کنم خ دیوان
ازد ر گ ل پژم رده ب ا خ ار همی س به چ ون عق ل ن دارم من پیش آ ک ه ت ویی عقلم
یزد را ک ه هم ه خن ده زین خن ده همی خ زی گ ر ط اعت کم دارم ت و ط اعت و خ یر من
یزد ا او ش کری ش یرین در س رکه درآم ت ای ک وزه گر ص ورت مف روش م را ک وزه
یزد ری او را هم اوت برانگ ون درنگ چ ت و وق ف ک نی خ ود را ب ر وق ف یکی م رده
زد یر از ح ذر آن س گ بگ دازد و بگری ش ت و ن یز بی ا ی ارا ت ا ی ار ش وی م ا را
ش مس الح ق ت بریزی خورش ید وج ود آمد
نی بنمی ارزد بی س ر ش و و بی س امان یع 604
نی بنمی ارزد ان یع لوک یز ز لع برخ ه ز من دارد رک آتش من دارد او خرق ه
نی بنمی ارزد چ ون گ وی در این می دان یع غم نیس ت اگ ر م اهش افت اد در این چ اهش
نی بنمی ارزد اباش زهی ارزان یع ش نفس ار چ ه ک ه زاه د ش د او راس ت نخواه د شد
نی بنمی ارزد لطان یع وم ای س اک ت خ ص د م ه اگ ر افزای د در چش م خوش ش ناید
نی بنمی ارزد ان یع دین قرب دب آن عی از عکس ویس ت ای ج ان گ ر چ رخ ض یا دارد
نی بنمی ارزد آن وص ل ب دین هج ران یع گ ر ص ورت ش مع او ان در لگن غیرست
25
نی بنمی ارزد ردان یع دم گ رخ ش ون چ چ گ ر ب ا دگ رانی ت و در م ا نگ رانی تو
بس مس ت شدس ت این دل وز دس ت شدس ت این دل
و مگس باشد ا پیش ت ک پیم یمرغ فل س ش مس الح ق ت بریزی ش اه هم ه شیرانست
ده خس باشد ر دو مانن وه ر آتش ت ب 605
دل غرق ه عم ان ش د چ ه ج ای نفس باشد ای دوس ت ش کر خوش تر ی ا آن ک ش کر س ازد
ب ا کف ر بگفت ایم ان رف تیم ک ه بس باشد ا را ذار قمره کرها را بگ ذار ش بگ
وان ش اه ن وآیین را چ ه ج ای ف رس باشد در بح ر عج ایب ه ا باش د بج ز از گ وهر
چ ون ش مع تنت ج ان ش د نی پیش و نی پس باشد ادره دوالبی ر آبی از ن ز آب دگ ج
ت ا ج ز من پابرج ا خ ود دس ت م رس باشد بی عق ل نت ان ک ردن ی ک ص ورت گرمابه
ی روغن ه کش ز پی انی ک بی علم نمی ت
ون باشد و ان در دل دون همت اس رار ت و چ
ج ان ه ا اس ت برآش فته ن اخورده و ناخفته
زون باشد رش ف ق از ع زین روی دل عاش
ای ش اد س حرگاهی ک ان حس رت ه ر م اهی
ون باشد وان را ک ه وف ا خ وانی آن مک ر و فس
می خن دد این گ ردون ب ر س بلت آن مفت ون
ون باشد ه ر عق ل کج ا پ رد آن ج ا ک ه جن
آن خ ر ب ه مث ال ج و در زر فکن د خ ود را
رون باشد پ رواز چ نین م رغی از ک ون ب
بس ک ردم و بس ک ردم من ت رک نفس ک ردم
کون باشد آن دل ک ه چ نین گ ردد او را چ ه س
606
ون باشد ت ا آب ش ود پیش ت ه ر نی ل ک ه خ
یری بنمی ارزد زولی م ا تلخی مع ب
د شد ا آواره نخواه قم آواره عش خربن دگی و آنگ ه از به ر خ ر م رده
وان را ک ه منم چ اره بیچ اره نخواه د شد ا اوت نخنداند وت دی ت ار نخن زنه
آن خ اره ک ه ش د گ وهر او خ اره نخواه د شد ای روی ت رش بنگ ر آن را ک ه ت رش ک ردت
وان مص حف خاموش ان س ی پ اره نخواه د شد ای خس ته افت اده بنگ ر ک ه ک ه افکن دت
بی ن رگس مخم ورش خم اره نخواه د شد گ ر زان ک س گی خس بد ب ر خ اک س ر ک ویش
م اه ار چ ه ک ه الغ ر ش د اس تاره نخواه د شد 607
آن نفس ک ه ش د عاش ق ام اره نخواه د شد نی بنمی ارزد ان یع ه غمش ده ج ای دل ب
چ ون لع ل لبش دی دی ی ک بوس ه بدزدی دی
ا آمد ام وف ه هنگ وی نفس جفاپیش در عش ق چن ان چوگ ان می ب اش ب ه س ر گ ردان
ا آمد وبت م ه هین ن ه کن خان پرداخت بی پ ا ش د و بی س ر شد ت ا م رد قلن در شد
ال آمد ات ص زن آبی میق ر روی ب ب چ ون آتش ن و ک ردی عقلم ب ه گ رو ک ردی
س ودت نکن د حس رت آنگ ه ک ه قض ا آمد ب ر عش ق گذش تم من قرب ان ت و گش تم من
آن ن ور ش ود گلش ن چ ون ن ور خ دا آمد ران کنم این خانه ه وی ردم دیوان ون م چ
ت ا دل ب ه قم ر دادم از گ ردش او ش ادم
د آمد بگذش ت ش ب هج ران معش وق پدی 608
د آمد معش وق ت و عاش ق ش د ش یخ ت و مری ایم ان ب ر کف ر ت و ای ش اه چ ه کس باشد
د آمد ش د س نگ و گه ر آم د ش د قف ل و کلی آب حی وان ایم ان خ اک س یهی کف ران
د آمد ه ر چن د چ و خورش یدی ب ر پ اک و پلی ج ان را ص فت ایم ان ش د وین ج ان ب ه نفس ج ان شد
د آمد ج ان ن یز چ و واق ف ش د او ن یز دوی ش ب کف ر و چ راغ ایم ان خورش ید چ و ش د رخش ان
د آمد بس زاه د و بس عاب د ک و خرق ه دری ایم ان فرس ی دین را م ر نفس چ و ف رزین را
د آمد ب ر ب وی به ار ت و از غیب دمی ایم ان گ ودت پیش آ وان کف ر گ ود پس رو
ش مس الح ق ت بریزی رانی ت و چن ان ب اال
وان یوس ف چ ون ش کر ناگ ه ز س فر آمد
609
ور چ یز دگ ر خ واهی آن چ یز دگ ر آمد
ودن از همت دون باشد ه غم ب در خان
ر آمد ام نظ د هنگ دا ش ره پی از منظ
ب ر ه ر چ ه همی ل رزی می دان ک ه هم ان ارزی
ن ک زه ره غ زل گوی ان در ب رج قم ر آمد
و از آن باشد فا دانی درد ت هش آن را ک
ا دامن زر آمد ار او ب ه نث ردون ب گ
آن ج ای ک ه عش ق آم د ج ان را چ ه مح ل باشد
ج ان همچ و عص ا آم د تن همچ و حج ر آمد
ا گنجد ق در دام کج یمرغ دل عاش س
عیس ی نخ ورد حل وا ک این آخ ر خ ر آمد
ب ر گ رد خس ان گ ردد چ ون چ رخ دل ت اری
در جس تن او گ ردون بس زی ر و زب ر آمد
ج ام می موسی کش ش مس الح ق ت بریزی
چ ون م ور ز م ادر او بربس ته کم ر آمد
610
ک ز کرس ی و از عرش ش منش ور ظف ر آمد
26
بر آمد ان خ وک ا را ک رس خبره زو پ ن ان پ اره ز من بس تان ج ان پ اره نخواه د شد
آن را ک ه منم خرق ه عری ان نش ود هرگز
چ ون ش مع ب ه پیش ت و در س وز و گ داز آمد آن را ک ه منم منص ب مع زول کج ا گ ردد
در را بمبن د ای ج ان زی را ب ه نی از آمد ود هرگز ران نش تاقان وی ه مش آن قبل
ب ر بن ده نی از آم د ش ه را هم ه ن از آمد ده من لیکن اقی این دی ود س کش از اش
ک ان را ک ه گ داز آم د او مح رم راز آمد یرد ا بنمی م ق ام ود عاش ار ش بیم
پس در ره ج ان ج انم وهللا ب ه مج از آمد خ اموش کن و چن دین غمخ واره مش و آخر
ه فرازآمد می ک د رویش را چش کی بین 611
وز م رگ ش دم ایمن ک ان عم ر دراز آمد ا آمد ام دع یره هنگ بت هش ای خفت
ت ا چن د ص ال گ ویی هنگ ام نم از آمد ای در توبه وی روزن بگش هس رب بنگ
از ج رم و جف اجویی چ ون دس ت نمی ش ویی
دیوان ه کج ا خس بد دیوان ه چ ه ش ب داند
زین قبل ه ب ه ی اد آری چ ون رو ب ه لح د آری
د او داند ه او دارد او دان یز ک آن چ
زین قبل ه بج و ن وری ت ا ش مع لح د باشد
ر داند ردون بنگ ا را گ ه آن ج دیوان
612
ک ز دی ده ج ان خ ود ل وح ازلی خواند
بگذش ت م ه روزه عی د آم د و عی د آمد
ب ا خ واب چ و هم راهی آن ب ا ت و کج ا ماند
آن ص بح چ و ص ادق ش د ع ذرای ت و وام ق شد
ت ا ب از ش ود ک اری زان ط ره ک ه بفش اند
ش د جن گ و نظ ر آم د ش د زه ر و ش کر آمد
چش مش چ و ب ه جانانس ت حملش ن ه ب دو ماند
ج ان از تن آل وده هم پ اک ب ه پ اکی رفت
ت بریز هم ه ع الم زو ن ور ن و افش اند
ه دام تو دب و دل مان ام ت ذت ج از ل
ج ز پادش ه بی چ ون ق در ت و کج ا داند بس توب ه شایس ته ب ر س نگ ت و بشکس ته
ح ق ت و زمین دان د ی ا چ رخ س ما داند اه نمی زد دم هم امحرم س اغ از دی ن ب
این ب اد ه وایی نی ب ادی ک ه خ دا داند 613
وین خرق ه ز دوزن ده خ ود را چ ه ج دا داند ای خواج ه بازرگ ان از مص ر ش کر آمد
دان د چ ه خیالست آن آن کس ک ه ص فا داند اح آمد ون نج د معج د و راح آم روح آم
چش م ت و علم بین د ج ان ت و ه وا داند وبی مه ای وبی وان چش وه یعق آن می
ه ال داند اقی هم رت االهللا ب ز حض ج خض ر از ک رم ای زد ب ر آب حی اتی زد
بی مه ره ت و ج انم کی ن رد دغ ا داند آم د ش ه مع راجی ش ب رس ت ز محت اجی
موس ی نه ان آم د ص د چش مه روان آمد
ج ان از پی آن بای د ت ا عیش و ط رب بیند ه پرغوغا ارافزا زین خان ردم ک زین م
ار تعب بیند زی دک ا از پی آن بای پ چ ون بس ته نب ود آن دم در ش ش جهت ع الم
ا علم و ادب بیند دت ل از پی آن بای عق آن ک و مث ل هده د بی ت اج نب د هرگز
محج وب ب ود چش می ک و جمل ه س بب بیند در عش ق ب ود ب الغ از ت اج و کم ر ف ارغ
چ ون ن وبت وص ل آی د ص د ن ام و لقب بیند ب اقیش ز س لطان ج و س لطان س خاوت خو
ب ا ش یر ش تر س ازد یغم ای ع رب بیند 614
ذت لب بیند اری او ل ل لب ی ز لع ک د و بازآمد ده آواره بازآم آن بن
ان ذهب بیند ه طلب دارد او ک ان کس ک ک چ ون عبه ر و قن د ای ج ان در روش بخن د ای ج ان
ور زان ک ببن دی در ب ر حکم ت و بنه د سر
چ ون س یر خ ورد م ردم کی ب وی پی از آید ه ر ش مع گدازی ده ش د روش نی دی ده
وز زخم ه ک ون خ ر کی بان گ نم از آید زه راب ز دس ت وی گ ر ف رق کنم از می
پ ا ب رکش ای کوچ ک ت ا پهن و دراز آید ا نوشد وان ز کج وانش را حی آب حی
رش فرازآید یدش از ع ابش خورش ات ت من ت رک س فر ک ردم ب ا ی ار ش دم س اکن
ت و خ ویش تهی تر کن ت ا چن گ ب ه س از آید ای دل چ و در این ج ویی پس آب چ ه می ج ویی
615
آن گ اه خ روس ج ان در بان گ و فغ ان آید
خ واب از پی آن آی د ت ا عق ل ت و بس تاند
تن گ رد چ و بنش اند جان ان ب ر ج ان آید
ذهب دیوانه ب در م ود نی ش نی روز ب
چ ون بش نود این چ اره خ وش رقص کن ان آید
از گ ردش گ ردون ش د روز و ش ب این ع الم
ب ا ق د ب ه خم رفت ه در حین ب ه می ان آید
گ ر چش م س رش خس پد بی س ر هم ه چشمس ت او
ان آید ی دوروزه تن درگفت زب عیس
دی وانگی ار خ واهی چ ون م رغ ش و و م اهی
این رقص کن ان باش د آن دس ت زن ان آید
27
ان باشد ان و مک ان در دم بی ج ا و مک آن ج ش ب رو ش و و عی اری در عش ق چن ان ی اری
ه جانست ت او حامل ر سانس ه دگ دیوان
وز م اه م را رن گ و س یمای ت و می آید زین ش رح اگ ر خ واهی از ش مس ح ق و ش اهی
و می آید وای ت ه غالمی حل کر ب ش 616
می م ژده ده د یع نی ف ردای ت و می آید چ ونی و چ ه باش د چ ون ت ا ق در ت و را داند
زی را ک ه از آن خن ده رعن ای ت و می آید ع الم ز ت و پرنورس ت ای دل بر دور از تو
ان در س رم از ش ش س و س ودای ت و می آید ه جنباند تک رده نیلی را بادیس این پ
در گ وش من آن ج ا هم هیه ای ت و می آید خرق ه غم و ش ادی را دانی ک ه ک ه می دوزد
آن نال ه چ نین دانم ک ز ن ای ت و می آید ه می تابد هچ ه دانی ک در دل آیین ان
غم نیس ت اگ ر خشکس ت دری ای ت و می آید ش قه علم ع الم ه ر چن د ک ه می رقصد
زی را ک ه ز بیش و پس می ه ای ت و می آید وان کس ک ه ه وا را هم دان د ک ه چ ه بیچارست
و می آید ان تلخی از رای ت ه چن بینم ک ش مس الح ق ت بریزی این مک ر ک ه ح ق دارد
ج ان ت ازه کن د زی را ص حرای ت و می آید 617
یز عجب بیند اچ دت م از پی آن بای چش
ت ا ذره چ و رقص آی د از منش ب ه ی اد آید
س ر از پی آن بای د ت ا مس ت ب تی باشد
د ذره همی زاید ذت ص ر ذره از آن ل ه
عش ق از پی آن بای د ت ا س وی فل ک پ رد
ت ا ذره ش ود خ ود را می کوب د و می س اید
ب یرون س بب باش د اس رار و عج ایب ها
زی را ک ه در این حض رت ج ز ذره نمی ش اید
عاش ق ک ه ب ه ص د تهمت ب دنام ش ود این سو
ک ز دس ت گ ران ج انی انگش ت همی خاید
ارزد ک ه ب رای حج در ری گ و بیاب ان ها
چ ون ذره ب ه اص لش ش د خ وانیش ولی ناید
ب ر س نگ س یه ح اجی زان بوس ه زن د از دل
وییش نیاالید ون م رود در خ ری ب عم
ب ر نق د س خن جان ا هین س که م زن دیگر
ت ا ج ان نش ود ج ادو ج ایی بنیاس اید
618
هم اب ر ش ود چ ون م ه هم م اه درافزاید
چ ون جغ د ب ود اص لش کی ص ورت ب از آید
از به ر یکی ج ان کس چ ون ب ا ت و س خن گوید چ ون افت د ش یر ن ر از حمل ه ح یز و غر
وز به ر یکی س ر کس دس ت از ت و کج ا ش وید ک از تنگی پاپوچک ده کوچ وش ای ت پ
ج ان دان د و ج ان دان د ک ز دوس ت چ ه می بوید بگش ای ب ه امی دی ت و دی ده جاوی دی
ص د نوح ه ب رآرد س ر ه ر م وی همی موید چنگ ا ت و س ری ب رکن در حلق ه س ر ان در کن
د و افزوید قت افزای ا عش اهم ت می ک 619
بی پ ای چ و کش تی ه ا در بح ر همی پوید آن ص بح س عادت ه ا چ ون نورفش ان آید
خ ور ن ور درخش اند پس ن ور برافش اند
از ج ا و مک ان رس تی آن ج ات مب ارک ب اد اره کب ده ی کین دل آواره آن گمش مس
ت ا مل ک مل ک گوین د تنه ات مب ارک ب اد ج ان ب ه ق دم رفت ه در کتم ع دم رفته
ای زاه د ف ردایی ف ردات مب ارک ب اد دل م ریم آبس تن ی ک ش یوه کن د ب ا من
اد ارک ب وات مب ده کلی حل وا ش حل دل ن ور جه ان باش د ج ان در لمع ان باشد
ای س ینه بی کین ه غوغ ات مب ارک ب اد ش مس الح ق ت بریزی ه ر ج ا ک ه ک نی مق دم
دری اش همی گوی د دری ات مب ارک ب اد 620
ای ط الب ب االیی ب االت مب ارک ب اد از س رو م را ب وی ب االی ت و می آید
پره ات برویی ده پره ات مب ارک ب اد ه ر نی کم ر خ دمت در پیش ت و می بن دد
ک االی عجب ب ردی ک االت مب ارک ب اد ه ر ن ور ک ه آی د او از ن ور ت و زای د او
گ ل خواج ه سوس ن ش د آرایش گلش ن شد
دا کوبد قخ د وز عش ید ازل بین خورش ه ر گ ه ز ت و بگری زم ب ا عش ق ت و بس تیزم
وان را ک ه بترس اند دن دان ب ه دع ا کوبد چ ون ب رروم از پس تی ب یرون ش وم از هس تی
این چ رخ ب ر این ب اال ن اقوس ص ال کوبد ازی ورش و غم در دل آوازی پرش ان
ک انگور وج ودم را در جه د و عن ا کوبد روزس ت ش بم از ت و خشکس ت لبم از تو
را کوبد ور چ د انگ را آی اغ چ در ب د کس یار نمان ک اطلس هش ر فل زی
ک این ص وفی ج ان ت و در معص ره ه ا کوبد از ج ور ت و اندیش م ج ور آی د در پیشم
چ ون ب اغ ت و را باش د انگ ور ک ه را کوبد ش مس الح ق ت بریزی اندیش ه چ و ب اد خ وش
ه ر ک و ش نود ارکض او پ ای وف ا کوبد 621
28
وان یوس ف ش یرین لب پ ا کوب د پ ا کوبد در ت ابش خورش یدش رقص م ب ه چ ه می باید
باش د ک ه س عادت پ ا در پ ای ش ما کوبد ابش روی او ر ذره از ت هه د حامل ش
باش د ک ه دمی ب اران ب ر ب رگ و گی ا کوبد در ه اون تن بنگ ر ک ز عش ق س بک روحی
غ بال کوبد ر تی ق ذبیح هللا ب ا حل ت گ ر گ وهر و مرج انی ج ز خ رد مش و این جا
ب ا ط ایر مع راجی ت ا ف وق ه وا کوبد در گ وهر ج ان بنگ ر ان در ص دف این تن
می ت رس ک ه چش م ب د ب ر ط ال بق ا کوبد چ ون ج ان ب پرد از ت و این گ وهر زن دانی
ور س خت ش ود بن دش در خ ون بزن د نق بی
گ یرم ک ه بپوش د رو ب و را چ ه دوا دارد ج ز ت ا ب ه چ ه باب ل او را نب ود م نزل
وا دارد هگ د گون انی ص از خنبش روح ت بریز ز ب رج ت و گ ر تاب د ش مس ال دین
ا دارد ه دغ د گون هص لیکن دل دیوان 622
ا دارد و دام کج دک رغ دلم گوی ام ب ج ان پیش ت و ه ر س اعت می ری زد و می روید
ه ر ج ا ک ه نهی پ ایی از خ اک بروی د سر
زخمی چ و حسینس تش ج امی چ و حس ن دارد
روزی ک ه ب پرد ج ان از ل ذت ب وی تو
رو چمن دارد واهی آن س تیی خ ور راس
ی ک دم ک ه خم ار ت و از مغ ز ش ود کم تر
در س اده ج ان بنگ ر ک ان س اده چ ه تن دارد
من خان ه تهی ک ردم ک ز رخت ت و پ ر دارم
ه ر دم بت ن و س ازد گ ویی ک ه ش من دارد
ج انم ز پی عش ق ش مس الح ق ت بریزی
مانن ده آن م ردی ک ز ح رص دو زن دارد
623
کی ن از کن د م رده ک ز ش عر کفن دارد
عاش ق ش ده ای ای دل س ودات مب ارک ب اد
دیق ذقن دارد ه تص دن بی لقم خایی
از ه ر دو جه ان بگ ذر تنه ا زن و تنه ا خ ور
گ ه م اده و گ ه ن ر نی ک ان ش یوه زغن دارد
ای پیش رو م ردی ام روز ت و برخ وردی
ر گفتن لن دارد دک ار نعم گوی ای ت
کف رت همگی دین ش د تلخت هم ه ش یرین شد
پس مس ت کج ا دان د ک این چ رخ س خن دارد
یران را ت فق ینه غوغاس هس در خانق
دن دارد ای ع ا دری ه گوهره لیکن هم
این دی ده دل دی ده اش کی ب د و دری ا شد
دبیر همی درد ردد ت ه همی گ دیوان ای عاش ق پنه انی آن ی ار ق رینت ب اد
یر همی درد ق او تقص ز آتش عش ک یده ده و کوش ندیده جویی ان پس ای ج
یر همی درد رپ وا را ب ه تق دراع خ امش کن و پنه ان کن ب ازار نک و ک ردی
یر همی درد کلش از ت ان ش روی کم اب 624
اخیر همی درد ل تعجیلش ت از چنگ ه ر ذره ک ه ب ر ب اال می نوش د و پ ا کوبد
یر همی درد د این ق ق آی ون آتش عش چ آن را ک ه بخندان د خ وش دس ت برافش اند
پ یراهن ه ر ص بری زان م یر همی درد امت خم داده اق اده ب ت از آن ب مستس
این عش ق ک ه مس ت آم د در ب اغ الس ت آمد
ازد خ وبی قم ر به تر ی ا آن ک قم ر س گر عش ق نی مستس تی ی ا ب اده پرستس تی
ازد ی ا آن ک ب رآرد گ ل ص د ن رگس ت ر س ت و پ ای همی ک وبی و انگ ور نمی بی نی
ازد ی ا آن ک ب ه ه ر لحظ ه ص د عق ل و نظ ر س گ ویی هم ه رنج و غم ب ر من نه د آن هم دم
ازد چیزیس ت ک ه از آتش ب ر عش ق کم ر س وبی ای همی ک وبی زان پ ه ای همخرق
ازد گ اهیم بس وزد پ ر گ اهی س ر و پ ر س از زمزم ه یوس ف یعق وب ب ه رقص آمد
ازد وز قط ره اندیش ه ص د گون ه گه ر س ای طایف ه پ ا کوبی د چ ون حاض ر آن جویید
ازد وان عش ق عج ایب را هم چ یز دگ ر س این عش ق چ و بارانس ت م ا ب رگ و گی ا ای ج ان
ازد پر س د تیغی در ذات س ل کن در فع رودی ل هللا در آتش نم وفت خلی اک پ
پ ا کوفت ه روح هللا در بح ر چ و مرغ ابی
ازد ا کعب همی ب ودک ت لک ور نی مث خ اموش کن و بی لب خ وش ط ال بق ا می زن
ت ا ب ر هم ه م ه روی ان می چرب د و می ن ازد 625
ب ا خل ق نپیون دد ب ا خ ویش ن پردازد گ ر م اه ش ب اف روزان روپ وش روا دارد
ک ز وهم و گم ان زان س و می ران د و می ت ازد د رو ور ن یز ب برد بو گ ر ن یز بپوش
ای ش اه ک ه او خ ود را در عش ق دران دازد پس خانه دس ه آی و گریزان هچ آن م
چن دان ک ه کش ش بین د س وی ت و همی ی ازد غم گ ر چ ه ب ود دش من گوی د س ر او ب ا من
ه ر روز چ و نوعش قان فرهن گ ن و آغ ازد 626
در ب ر کش دت ش یرین بی واس طه بن وازد ه ز من دارد آتش من دارد او خرق رک ه
29
آن ش یر ب دان آه و در میمن ه بگ رازد نفس ار چ ه ک ه زاه د ش د او راس ت نخواه د شد
باش د ک ه ط راز ن و شعش اع ت و بط رازد جانیس ت ت و را س اده نقش ت و از آن زاده
ین اده و هم نقش ان را بین هم س هج آیین
چ ون حکم خ دا آی د آن زی ر و زب ر باشد گ ه ج انب دل باش د گ ه در غم گ ل باشد
ب ر ش کل عص ا آی د وان م ار دوس ر باشد کی ش اد ش ود آن ش ه ک ز ج ان نب ود آگه
ه ر چ اره ک ه پن داری آن ن یز غ رر باشد می خای د چ ون اش تر یع نی ک ه ده انم پر
ان در پی ص د چ ون آن ص د دام دگ ر باشد مردان ه ت و مجن ون ش و و ان در لگن خ ون شو
ر باشد ه اث رچ اره لنگت را آخ آن چ چ ون موس ی رخ زردش توب ه مکن از دردش
ت ا او ت و ش وی ت و او این حص ن و مف ر باشد چ ون مس ت نعم گش تی بی غص ه و غم گش تی
گ ر چش مه ب ود دلکش دارد دهنت را خ وش
اومی د هم ه ج ان ه ا از غیب رس ید آمد
627
ک ان ن ور ک ه عیس ی را ب ر چ رخ کش ید آمد
عاش ق ب ه س وی عاش ق زنج یر همی درد
ک ان ش اه ک ه یوس ف را از حبس خری د آمد
رم روی عاشق تقص یر کج ا گنج د در گ
یوس ف ک ه زلیخ ا را پ رده بدری د آمد
ت ا ح ال ج وان چ ه ب ود ک ان آتش بی علت
نید آمد ارب را رحمت بش ارب و ی آن ی
ص د پ رده در پ رده گ ر باش د در چش می
وی قف ل فروبس ته بگش ا ک ه کلی د آمد
م رغ دل ه ر عاش ق ک ز بیض ه ب رون آید
روزه بگش ا خ وش خ وش ک ان غ ره عی د آمد
این ع الم چ ون قیرس ت پ ای هم ه بگرفته
د آمد ر گفت مزی یرانی ب کته ح آن س
ش مس الح ق ت بریزی هم خس رو و هم میرست
د آمد برگ یر و ده ل می زن ک ان م اه پدی 628
د آمد ک ان معتم د س دره از ع رش مجی ای دوس ت ش کر به تر ی ا آن ک ش کر س ازد
ید آمد ک ان قیص ر م ه روی ان زان قص ر مش ای ب اغ ت وی خوش تر ی ا گلش ن گ ل در تو
د آمد ک ان خ وبی و زیب ایی بی مث ل و ندی ای عق ل ت و ب ه باش ی در دانش و در بینش
د آمد ت ا م وم کن د دس تش گ ر س نگ و حدی ای عش ق اگ ر چ ه ت و آش فته و پرت ابی
د آمد ب ر عی د زنیم این دم ک ان خ وان و ثری یرانم ته و ح ده آنم سرگش ود ش بیخ
د آمد زو ت ازه و ت ر گ ردد ه ر ج ا ک ه قدی یرین رو و پرش ای دل از لطفش پرخس دری
د آمد ز راه بعی ان رو ک انب مهم رو ج کند در عشق ا را اندرش ه گهره آن جمل
د آمد ی ک دان ه ب دو دادی ص د ب اغ مزی ش مس الح ق ت بریزی چ ون ش مس دل م ا را
د آمد وس و پلی اک او منح ز نعمت پ ج 629
د آمد رو ص بر کن از گفتن چ ون ص بر کلی عاش ق چ و م نی بای د می س وزد و می س ازد
م ه رو چ و ت ویی بای د ای م اه غالم تو
ان زرم آمد د وان ک یمبرم آم وان س عاش ق چ و م نی بای د ک ز مس تی و بی خویشی
چ یز دگ ر ار خ واهی چ یز دگ رم آمد ف ارس چ و ت ویی بای د ای ش اه س وار من
وان یوس ف س یمین ب ر ناگ ه ب ه ب رم آمد عش ق آب حی ات آم د برهان دت از م ردن
دی مس ت ب دان ب ودم ک ز وی خ برم آمد چون شاخ زرس ت این ج ان می کش ب ه خ ودش می دان
ام روز چ و تن گ گ ل ب ر ره گ ذرم آمد ب اری دل و ج ان من مستس ت در آن مع دن
رم آمد ادر کم ان ن اج نکوروی زان ت چ ون چن گ ش وی از غم خم داده وانگ ه او
وان هض م و گ وارش بین چ ون گلش کرم آمد آن آه وی مفت ونش چ ون ت ازه ش ود خ ونش
وز طعن ه چ را ترس م چ ون او س پرم آمد ش مس الح ق ت بریزی ب ر ش مس فل ک روزی
وان ت اج ملوکان ه ب ر ف رق س رم آمد 630
ی ا رب چ ه س عادت ه ا ک ه زین س فرم آمد گ ر دی و و پ ری ح ارس ب اتیغ و س پر باشد
وقتس ت ک ه برپ رم چ ون ب ال و پ رم آمد ب ر ه ر چ ه امیدس تت کی گ یرد او دس تت
وقتس ت ک ه برغ رم چ ون ش یر ن رم آمد وان غص ه ک ه می گ ویی آن چ اره نک ردم دی
ج ایی ک ه جه ان آن ج ا بس مختص رم آمد خ ودکرده ش مر آن را چ ه خ یزد از آن س ودا
ات نمی آمد ردم آن م اره همی ک آن چ
رمی و طلب بیند وختگان ره گ وز س از م ات ت و ق وتی کن ی اقوت ش و او را تو
یلی و ادب بیند ور بی ادبی آرد س 631
ور س ر کش د از س لطان در حل ق کنب بیند د آمد د پدی ا کاومی و جان د مش نومی
و حلب بیند ران چ د دل را وی ور دل نده نومی د مش و گ ر چ ه م ریم بش د از دس تت
30
ج ان خض ری بای د ت ا ج ان س بب بیند نومی د مش و ای ج ان در ظلمت این زن دان
ش رب بیند ا روزی و بی روزی از بخش ت یعق وب ب رون آم د از پ رده مس توری
ذت لب بیند ال ته ت ر دهن بس زد ب ای ش ب ب ه س حر ب رده در ی ارب و ی ارب تو
ت ا منک ر این عش رت بی ب اده ط رب بیند فا آمد هش ته بخ بخ ک ای درد کهن گش
زب بیند مع وت را هم چش وقه خل معش اال ده ب و از مای هت ای روزه گرفت
چ ون بگ ذرد این ن وبت هم ن وبت تب بیند خ امش کن و خ امش کن زی را ک ه ز ام ر کن
ت ا ب رف وج ود ت و خورش ید ع رب بیند 632
ک و ج اه و ه وا جوی د ت ا ن ام و لقب بیند عی د آم د و عی د آم د وان بخت س عید آمد
عی د آم د ای مجن ون غلغ ل ش نو از گ ردون
ب ا آن هم ه ش یرینی گ ر ت رش کن د ش اید عی د آم د ره جوی ان رقص ان و غ زل گوی ان
تاند و برباید ه بس ه کاله از ش وهللا ک ص د مع دن دان ایی مجن ون ش د و س ودایی
ت ا ش ینم و می م یرم ک این چ رخ چ ه می زاید تش بی مس تش داوود ن درت پیوس زان ق
اده بپیماید اب دت اد نپیمای اب ت عی د آم د و م ا بی او عی دیم بی ا ت ا ما
ت بیاالید اتم نی دس ورد از م نی غم خ زو زه ر ش کر گ ردد زو اب ر قم ر گ ردد
چ ون جع د بران دازد چ ون چه ره بیاراید برخ یز ب ه می دان رو در حلق ه رن دان رو
ل بفرماید و آتش را زان رط ان چ وان ج غم ه اش هم ه ش ادی بن دش هم ه آزادی
ه ر نقش ک ه اندیش ی در دل ب ه ت و بنماید رقم رقم در نعمت آن غ ده آن ش من بن
اده بیفزاید زایی این ب دانک بیف چن بربن د لب و تن زن چ ون غنچ ه و چ ون سوسن
633
در این عش ق چ و مردی د هم ه روح پذیرید
ش مس و قم رم آم د س مع و بص رم آمد
ماوات بگیرید دس اک برآیی ز این خ ک
رم آمد ور نظ دن رم آم تی س مس
ک ه این نفس چ و بندس ت و ش ما همچ و اس یرید
کنم آمد هش د توب آن راه زنم آم
چ و زن دان بشکس تید هم ه ش اه و امیرید
ونس دیرینه ه ای م ه از دین روز ب ام
ب ر ش اه چ و مردی د هم ه ش اه و ش هیرید
آن کس ک ه همی جس تم دی من ب ه چ راغ او را
چ و زین اب ر برآیی د هم ه ب در منیرید
دو دس ت کم ر ک رد او بگ رفت م را در بر
اموش نفیرید کزخ ت این هم از زندگیس
آن ب اغ و به ارش بین وان خم ر و خم ارش بین
ه در عین عیانید دک د بدانی بدانی از م رگ چ را ترس م ک و آب حی ات آمد
ان جهانید ه خوب دک د بنازی بنازی تریم دادی لیمانم کانگش روز س ام
وش بخوانید د در این گ د بیاری بیاری از ح د چ و بش د دردم در عش ق س فر ک ردم
بانید تش ر مس د اگ د بگویی بگویی وقتس ت ک ه می نوش م ت ا ب رق زن د هوشم
ک ه دنی ا و ش ما ن یز ز ی ک جرع ه آنید وقتس ت ک ه درت ابم چ ون ص بح در این ع الم
رد بمانید ود ف بی و ز خ ا و ز عق ز دنی را جانا دم ا بردن د ام تی دو بمان بی
ک دوها و س بوها س وی خمخان ه کش انید 634
س بک روح کن د راح اگ ر سس ت و گرانید ن ک م اه رجب آم د ت ا م اه عجب بیند
انید ان منش د برونش د درآری درآری گ ر س جده کن ان آی د در امن و ام ان آید
ک ه ایش ان هم ه کانن د و ش ما بن د مکانید حکمی ک ه کن د ی زدان راض ی ب ود و ش ادان
ک ه ایش ان هم ه جانن د و ش ما س خره نانید گ ر درخ ور عش ق آی د خ رم چ و دمش ق آید
ن ه ن ان ب ود ک ه تن گش ت اگ ر آدمیانید گوی د چ ه س بب باش د آن خ رم و این وی ران
در آن دس ت و در آن شس ت و ش ما ت یر مکانید رات ما رب دا از به عبان عم دش آم
عروس ی هم ه آن جاس ت ش ما طب ل زنانید ان آمد د ده د آن بن ان آم اه رمض م
ما گنج نهانید ید ش ید بپوش بپوش آم د ق دح روزه بشکس ت ق دح ه ا را
پدی د و ن ه پدی دیت ک ه چ ون ج وهر جانید س غراق مع انی را ب ر مع ده خ الی زن
پراکن ده ب ه ه ر خان ه چ و خورش ید روانید ب ا غ ره دولت گ و هم بگ ذرد این ن وبت
ان مدرانید ید گریب ید مترس مترس د شو وبت زن احم ذار و رو ن وبت بگ ن
ک ه ت ا گیج نگردی د ک ه ت ا خ یره نمانید خ امش کن و کم تر گ و بس یار کس ی گوید
635
ع بخندید ه جم ب ر آن عق ل ملوالن ه هم ا باید اقی م ا را هم س تان می م مس
ام بلندید رب وب ید چ اه ببوس رخ م ب ا آن هم ه حس ن آن م ه گ ر ن از کن د گ ه گه
31
چ و او چس ت و ظریفس ت ش ما چ ون هلپندید پ ر ده ق دحی م یرم آخ ر ن ه چ و کمپ یرم
چ و فره اد و چ و ش داد دمی ک وه نکندید فرم ای ت و س اقی را آن ش ادی ب اقی را
چ و رنج ور نباش ید س ر خ ویش مبندید ص د س ر ب برد در دم از مح رم و ن امحرم
ه چندید دک د مدانی ه چونی دک مدانی چ ون ش مع بس وزاند پروان ه مس کین را
چ و آن خ ویش بدی دیت چ را خ ویش پس ندید پروان ه چ و بی ج ان ش د ج انیش ده د نس یه
چ و در آب حیاتی د چ را خش ک و نژندید ایت راواقی زغ اقی ک رطلی ز می ب
ه در دام کمندید تک ان گریزس ه امک چ ای عش ق خداون دی ش مس الح ق ت بریزی
تیزه مرندید ر اس دب د مپیچی مپیچی 636
چ ه موق وف رفیقی د چ ه وابس ته بندید ق بمیرید د در این عش د بمیری بمیری
ه فکندید و این کهن ید چ ازه بپوش تن ت ید رگ مترس د و زین م د بمیری بمیری
خ ر لن گ چرایی د چ و از پش ت س مندید د و زین نفس ببرید د بمیری بمیری
ک ه آن ی ار کلیدس ت ش ما جمل ه کلندید دان ره زن د پی حف ه بگیری یکی تیش
خری دار چ و طوطیس ت ش ما ش کر و قندید ه زیبا ه پیش ش دب د بمیری بمیری
ر برآیید د و زین اب د بمیری بمیری
ار برآمد ه زنگ ال در این خرق امس ی دم مرگست ید خموش ید خموش خموش
رب وار برآمد ال ع ه امس تک آنس 637
ار برآمد رد و دگرب ه در ک هب آن جام ا بازنمانید هت دک د برانی برانی
بنگ ر ک ه چ ه خ وش ب ر س ر خم ار برآمد وارید االک س هچ دک د بتازی بتازی
رار برآمد عله زین روزن اس آن مش چ ه داری د چ ه داری د ک ه آن ی ار ن دارد
ار برآمد زم زخ ش آن قل ز جوش ک پرن دوش پرن دوش خراب ات چ ه س ان بد
ار برآمد ل فخ ک صلص آدم ز ت ک انی دا را پنه تخ ت شرابیس شرابیس
رار برآمد کر ج روز در این لش ام دوم ب ار دوم ب ار چ و ی ک جرع ه بری زد
وار برآمد ه ان ر آن م رج دگ از ب گشادس ت گشادس ت س ر خابی ه ام روز
ار برآمد کال ز گفت بهه و اش ان ش ک ص ال گفت ص ال گفت کن ون ف الق اص باح
ک ز چ رخ ص فا آن م ه اس رار برآمد انی والن نه یدند رس یدند رس رس
ه نگنجند ه در این خان اک ا و دریغ دریغ
زان م ردی و زان حمل ه ش قاوت س پر افکند
مب ادا و مب ادا ک ه س ر خ ویش بگیرید
تی غ غم ت و از س ر ص د ش اه س ر افکند
بکوش ید بکوش ید ک ه ت ا ج ان ش ود این تن
بدیز برافکند رکب ش کم د فل مانن
زهی عش ق و زهی عش ق ک ه بس س خته کمانست
مس تیش ب ه س ر برش د و از اس ب درافکند
سماعیس ت سماعیس ت از آن س وی ک ه س و نیست
ر افکند اج و کم ر ادهم ت کین پس مس
ید انه بنوش ید خموش ید خموش خموش
ر افکند کوه و ظف در ملکت بلقیس ش
ار عیانید ه آث دب دار نهانی ه دی ب
غوغ ای دو نیم ه ش دن ان در قم ر افکند
چ و عقلی د و چ و عقلی د ه زاران و یکی چ یز
اد وب درافت اه رخی خ ز بخت یکی م ک در این بح ر در این بح ر هم ه چ یز بگنجد
ت ا قص ه خوب ان ک ه بنامن د برافت اد ده ان بس ت ده ان بس ت از این ش رح دل من
بس ب اده ک ز آن ن ادره در چش م و س ر افت اد 638
بفکن د س پر را س بک و ب ر س پر افت اد ه ببندید د در خان ه رفتن والن هم مل
در غ ارت ش کر هم ه م ا را حش ر افت اد ب ه مع راج برآیی د چ و از آل رس ولید
ب ر لش کر هج ران دل م ا را ظف ر افت اد چ و او م اه ش کافید ش ما اب ر چرایید
گف تیم ک ز آن ن ور ب ه م ا این نظ ر افت اد مل والن ب ه چ ه رفتی د ک ه مردان ه در این راه
ه روی متابید ید ز م ه روی نباش وم چ
کربار کی دارد رروی ش وق قم معش چن ان گش ت و چ نین گش ت چن ان راس ت نیاید
دار کی دارد اقت دی ان ط رده عی بی پ چ و آن چش مه بدی دیت چ را آب نگش تید
خ ود ک ار ت و داری و دگ ر ک ار کی دارد رش روی چرایید دت ان نباتی و در ک چ
ار کی دارد د در خم ره کلی ای زه تیزید ز دولت مگریزید نین برمس چ
ار کی دارد ه قنط کرهای ب ان ش آن ک ان نیست ز او هیچ ام دک ار کمندی گرفت
ار کی دارد د غم دین و باش دار چ دی چ و پروان ه جانب از بس ایید ب ر این ش مع
اکن ون چ و س گان می ل ب ه م ردار کی دارد ان بفروزید وزید دل و ج مع بس از این ش
32
اق رار چ و کاس د ش ود انک ار کی دارد ه ترس ید ش ما ش یرنژادید ز روب اه چ
ار کی دارد و غم ن نت در جنت حس اید د در دولت بگش ار بیای ان ی هم
دار کی دارد الم غ ه این ع اندیش ه گفت ار فروخ ورد ش ما را خموش ید ک
ب ا مخ بر خ وبت س ر اخب ار کی دارد 639
ی اری ده و برگ و ک ه چ نین ی ار کی دارد آن س رخ قب ایی ک ه چ و م ه پ ار برآمد
ازار کی دارد د دل ب ه باش ازار چ ب آن ت رک ک ه آن س ال ب ه یغم اش بدی دی
تار کی دارد ر دس تار کی دارد س دس آن ی ار همانس ت اگ ر جام ه دگ ر شد
یرار کی دارد د غم پ ار کی گوی از پ آن ب اده همانس ت اگ ر شیش ه ب دل شد
ای ق وم گم ان ب رده ک ه آن مش عله ه ا م رد
رد آن دل بر عی ار م را دی د نش ان ک این نیس ت تناس خ س خن وح دت محضست
رد او روی خ ود آن لحظ ه ز من ب از نه ان ک ی ک قط ره از آن بح ر ج دا ش د ک ه ج دا نیست
رد ک ز ی ک نظ رش جمل ه وج ودم هم ه ج ان ک و دوران حبش دید تچ ان گش رومی پنه
رد ک ز ت ابش حس نش م ه و خورش ید فغ ان ک گ ر ش مس فروش د ب ه غ روب او ن ه فن ا شد
رد بغ داد جه ان را ب ه بص یرت هم دان ک ه عین ر آین ا کن بنگ ار ره گفت
رد فرخن ده و بگزی ده و محب وب زم ان ک ت مگویید بریز رسیدس قت مس الح ش
رد سرگش ته و س ودایی و رس وای جه ان ک 640
رد ان ک ه بی ر تجلی ازل جمل اس ت بر افکند دخ عادت ز محم اد س اب ت
رد ویش دوان ک ل امین را ز پی خ جبری از ح ال گ دا نیس ت عجب گ ر ش ود او پست
در پی آهو ر ادهم ان روزی پس
ه ر ج ا ک ه نش ینیم چ و ف ردوس ب رین شد
ویش ذت و ب زل ربت ک دادیش یکی ش
ه ر ی ک چ و رخ ح وری و چ ون لعبت چین شد
گفتن د هم ه کس ب ه س ر ک وی تح یر
گ ر ب اس ق رین ب ود کن ون نعم ق رین شد
از ن ام ت و ب ود آن ک س لیمان ب ه یکی م رغ
آخ ر ت و چ ه چ یزی ک ه جه ان از ت و چ نین شد
از ی اد ت و ب ود آن ک محم د ب ه اش ارت
تان یقین شد ت گلس ه ورا جس اری ک خ
641
وان س نگ س یه ن یز از او لع ل ثمین شد
در حلق ه عش اق ب ه ناگ ه خ بر افت اد
ال یمین شد ف اقب ار از ک یار یس بس
چش م و دل عش اق چن ان پ ر ش د از آن حسن
دوه دین شد ون ق ود کن زن دین ب ور ره
بس چش مه حی وان ک ه از آن حس ن بجوش ید
از به ر ب رون آم دنش حب ل م تین شد
م ه ب ا س پر و تی غ ش بی حمل ه او دید
ب ر بن ده ام ان آم د و ب ر گ بر کمین شد
ما بن ده آن ش ب ک ه ب ه لش کرگه وص لش
ب ر قب ط چ و خ ون آم د و ب ر س بط معین شد
خ ونی ب ک هج ران ب ه ه زیمت علم ان داخت
ام ا ن ه هم ه م رغ ه وا درخ ور تین شد
گفتن د ز ش مس الح ق ت بریز چ ه دی دیت
تاب درآمد ده در اش ه گردن وان چرخ 642
در ل رزه چ و خورش ید و چ و س یماب درآمد ار کی دارد ته بت عی ه نشس در خان
اب درآمد و مهت ان دوش چ از روزن ج ه بیند ید ک ده رخ خورش بی زحمت دی
از لط ف ب ود گ ر ب ه س طرالب درآمد گف تی ب ه خراب ات دگ ر ک ار ن دارم
واب درآمد اله هم از خ ه صدس ا خفت ت ور خمارند ه مخم بوحی هم دان ص زن
واب درآمد اتح اب ه آن ف دک خیزی کرخواره و عاشق بیم ش وطی غی اط م
در گ وش محم د چ و ب ه مح راب درآمد ی ک غم زه دی دار ب ه از دامن دین ار
اب درآمد رت و نق زد از نص بی ب نق ج ان ه ا چ و از آن ش یر ره ص ید بدیدند
باب درآمد ه اس بب هم وز بیم مس رار کی الفد ت ز اق ون عین عیانس چ
اب درآمد ه الق خاص ب ه اش زان پیش ک امت ه روز قی و زلزل ای در رخ ت
اب درآمد ه می ن ادی ب یار کس بس ادار ار وف ازه آن ی زه غم ا غم ب
اب درآمد و عن لچ ام می لع آن ج گف تی ک ه ز اح وال عزی زان خ بری ده
حاب درآمد اقی اص ده آن س زحمت م ای مط رب خ وش لهج ه ش یرین دم ع ارف
ت و کسادست و خرابس ان از ت ازار بت ب
ار درآمد ه خم ور ب رده مخم وان س ام روز ز س ودای ت و کس را س ر س ر نیست
رار درآمد ک ان بلب ل خ وش لحن ب ه تک ش مس الح ق ت بریز چ و نق د آم د و پی دا
ار درآمد ه آن ی هک تانه و یاران مس 643
33
ار درآمد ه درب ار آن ش ر نث ز به ک در ک وی خراب ات م را عش ق کش ان ک رد
روار درآمد ک ز مص ر چ نین قن د ب ه خ رفتم ار ب بر عی من در پی آن دل
دار درآمد نین دولت بی هچ را ک زی ادم از آن قطب یگانه من در عجب افت
رار درآمد ک ان ل ولی ش ب دزد ب ه اق ناگ اه ی ک آه و ب ه دو ص د رن گ عی ان شد
تار درآمد ده دس ران ش ده وی در عرب آن آه وی خ وش ن اف ب ه ت بریز روان گشت
ار درآمد ک ان هده د پرخ ون ش ده منق جودی دس رد به تقلی ه ورا ک آن کس ک
ار درآمد از دس ت مس یحی ک ه ب ه بیم آن ه ا ک ه بگفتن د ک ه م ا کام ل و ف ردیم
رار درآمد کاقب ال ت و چ ون حی در ک س لطان عرفن اک ب دش مح رم اس رار
یار درآمد تی بس ادی و آن مس ان ش ک ش مس الح ق ت بریز چ و بگش اد پ ر عشق
ار درآمد ه گفت یه روی ب رف س بی ح 644
ت ا نقش ت و در س ینه م ا خان ه نش ین شد
ه ماند دچ دیر خداون ه تق دبیر ب ت آن فک ر و خی االت چ و ی اجوج و چ و م اجوج
دایی بنداند کخ د لی حیلت بکن ه کنانند رد و زن از او نوح هم آن نقش ک
وان گ اه ک ه دان د ک ه کجاه اش کش اند ب اال هم ه ب اغ آم د و پس تی همگی گنج
وت رهاند ک الم این مملکتت از مل ک زونیم ا روزف دیمش م ه دی زان روز ک
تاند ل بازس از اج و را ب کار ت کاش ه ر غ وره ز خورش ید ش د انگ ور و ش کر بست
ک ان ج ا ک ه گزی نی مل ک آن ج ات نش اند بس یار زمین ه ا ک ه ب ه تفص یل فل ک شد
ون روزن دل شد ود کن ر ظلمت دل ب گ
د بیایید ت بیایی وق همین جاس معش
گ ر چ اه بال ب ود ک ه ب د محبس یوسف
ه هوایید ما در چ ته ش ه سرگش در بادی
وم خداییست و جندهللا محک زو چ رج ه
هم خواج ه و هم خان ه و هم کعب ه ش مایید
خ اموش ک ه گفت ار ت و مانن ده نیلست
ی ک ب ار از این خان ه ب ر این ب ام برآیید
خ اموش ک ه گفت ار ت و انج یر رسیدست
انی بنمایید ه نش ه آن خان از خواج
645
ی ک گ وهر ج ان ک و اگ ر از بح ر خدایید
ه دوالب درآمد ر آن آب ب ار دگ ب
افس وس ک ه ب ر گنج ش ما پ رده ش مایید
ر از آتش و از آب ان پ ر آن ج ار دگ ب
از چ رخ ف رود آم د و در م ا نگ ران شد الم انی ع ورت پنه ر آن ص ار دگ ب
برب ود م را آن م ه و ب ر چ رخ دوان شد خورش ید ک ه می درد از او مش رق و مغ رب
زی را ک ه در آن م ه تنم از لط ف چ و ج ان شد د و بتابید بح بخندی ر آن ص ار دگ ب
ان شد ه بی ر تجلی ازل جمل اس ت ب ار دگ ر آن قاض ی حاج ات ن دا ک رد
کش تی وج ودم هم ه در بح ر نه ان شد ب ار دگ ر از قبل ه روان گش ت رس الت
و آوازه درافکن د چ نین گش ت و چن ان شد وت بر ناس ه در خی ون رفت محمد ب چ
می ز فالن شد د و جس ی ز فالن آم نقش از بیم مل ک جمل ه فل ک رخن ه و در شد
ر روان شد د و در آن بح ال گذاری در ح الم کع عادت ب ود س آری لقبش ب
نی م اه ت وان دی دن و نی بح ر ت وان شد بی ه غی د در خمخان اد محم بگش
از به ر دل تش نه و تس کین چ نین خ ون
ار برآمد ه زنگ ال در این خرق امس خ اموش کن ام روز ک ه این روز س خن نیست
رب وار برآمد ال ع ه امس تک آنس 646
ار برآمد رد و دگرب دل ک هب آن جام ازار درآمد هب تب ر آن مس ار دگ ب
بنگ ر ک ه چ ه خ وش ب ر س ر خم ار برآمد س رهای درخت ان هم ه پرب ار چ را شد
رار برآمد عله از روزن اس ان مش ک ه در رقص درآییم ر هم ه دیگ ک حمل ی
رار برآمد کر ج روز در این لش ام ی ک حمل ه دیگ ر هم ه دامن بگش اییم
وار برآمد ه ان فا آن م رخ ص زچ ک ی ک حمل ه دیگ ر ب ه ش کرخانه درآییم
ی ک حمل ه دیگ ر بن ه خ واب بس وزیم
قنقور برآمد رده س یه چ گس وز ری ی ک حمل ه دیگ ر ب ه ش ب این پ اس ب داریم
ور برآمد هص ه او دمدم از نفخ ی ک حمل ه دیگ ر برس ان ب اده ک ه مس تی
ور برآمد ق بین ز دل ک ده ح د دی ص ی ک حمل ه دیگ ر ب ه س لیمان بگ راییم
ور برآمد هم یه قافل اک س زخ ک این ش ربت ج ان پ رور ج ان بخش چ ه ساقیست
ور برآمد ه زنب ل گل ک عس ا مش ب اکن ون بزن د گ ردن غم ه ای جه ان را
34
ور برآمد م موف ز و ابریش ز وی خ ک رجی شد و دارالف روز چ رج ام دارالح
ت ا حاص ل در گش ت و چ و گنج ور برآمد تر بی لب بربن د لب اکن ون ک ه س خن گس
ور برآمد نگی علم ن ز آهن و س ک 647
وز س رمه چ ون ق یر چ ه ک افور برآمد دیر نداند ده و تق د بن دبیر کن ت
تور برآمد رده مس ه از پ کافروخت ه بیند تچ د پیداس و بیندیش ده چ بن
ور برآمد ه منص ته چ گر بشکس این لش گ امی دو چن ان آی د ک و راس ت نهادست
ه ر س یب ک ه بش کافت از او ح ور برآمد ق طلب کن تیزه مکن مملکت عش اس
ور برآمد اجت رنج ده او ح از خن ش ه را ت و ش کاری ش و کم گ یر ش کاری
ور برآمد ز دل انگ دان ک اده م زان ب خ امش کن و بگ زین ت و یکی ج ای ق راری
هور برآمد ه مش ان آن م رق ج از مش 648
د کجایید ه کجایی ه حج رفت وم ب ای ق
د نماند دیر خداون ه تق دبیر ب ت معش وق ت و همس ایه و دی وار ب ه دی وار
دایی نتواند کخ د لی ه بکن حیل گ ر ص ورت بی ص ورت معش وق ببینید
وان گ اه ک ه دان د ک ه کجاه اش کش اند ه برفتید دان خان ار از آن راه ب ده ب
وت رهاند ک الم این مملکتت از مل ک اش بگفتید ان ه ت نش ه لطیفس آن خان
ک این ک ام ت و را زود ب ه ناک ام رس اند ی ک دس ته گ ل ک و اگ ر آن ب اغ بدی دیت
تاند ل بازس از اج و را ب کار ت کاش ب ا این هم ه آن رنج ش ما گنج ش ما ب اد
ک ان طبل ه ت و را ن وش ده د طب ل نخواند 649
و را هیچ نراند هت انب او ران ک رج خ ب ر چ رخ س حرگاه یکی م اه عی ان شد
دان نرهاند ک زن و را از ت وس ت محب چ ون ب از ک ه بربای د م رغی ب ه گ ه ص ید
ود آتش برماند ه مخنث ب رک اه ت در خ ود چ و نظ ر ک ردم خ ود را بندی دم
وی دلش را بطپاند گک گس ه بان ک در ج ان چ و س فر ک ردم ج ز م اه ندی دم
ن ه چ رخ فل ک جمل ه در آن م اه فروشد
ب ر چه ره م ا خ اک چ و گلگون ه نماید
آن بح ر ب زد م وج و خ رد ب از برآمد
ترس ابچه گوی د ک ه بپوش ان ک ه نش اید
آن بح ر کفی ک رد و ب ه ه ر پ اره از آن کف
چ ون ن ه مه ه گشتس ت ن دانی ک ه بزاید
ه ر پ اره ک ف جس م ک ز آن بح ر نش ان ی افت
ر ژاژ نخاید ه اگ دش او ببین وین گ
بریز قت مس الح دومی ش بی دولت مخ
ه ر س وی جه د لی ک ب ه ناچ ار بس اید
650
ار بیاید اقبت ک ه رود ع اک رج ه
آن س رخ قب ایی ک ه چ و م ه پ ار برآمد
زنگ ار کج ا گ یرد و ص یقل ب ه چ ه باید
آن ت رک ک ه آن س ال ب ه یغم اش بدی دی
آن را چ و بگوی د لب ت و چ ون ش کر آید آن ی ار همانس ت اگ ر جام ه دگ ر شد
زود از رس ن زل ف ت و ب ر چ رخ برآید آن ب اده همانس ت اگ ر شیش ه ب دل شد
زان پیش ک ه ج ان را ز ت و وقت س فر آید ه کجایید بوحی ب ان ص ب رفت حریف ش
ر آید ون جگ هخ ک زنم نفخ لبی و دوران حبش دید تچ ان گش رومی پنه
ت بگویید بریز رسیدس قت مس الح ش
ار مدارید رک ر دگ ان فک در مجلس ج 651
ار مدارید ذهب کف در مجلس دین م ور برآمد ک از گ د کل اب برآم مهت
مار مدارید د اض و نمی مان ان چ پنه آن ک از قلمش موس ی و عیسیس ت مص ور
ار مدارید ه آث ر فاحش در دل نظ در ه اون اقب ال عن ایت گه ری ک وفت
ار مدارید وی اغی یرت او رو س اغ ب از ت ف به اری چه خ بر ی افت دل خ اک
االر مدارید رور و س ده را س ر گمش ه از بح ر عس ل ه اش چ ه دی د آن دل زنب ور
وار مدارید فخ رو نفس عل ود را گ خ در مخ زن او ک رم ض عیفی ب ه چ ه ره ی افت
خ اطر ب ه س وی س بلت و دس تار مدارید بی دی ده و بی گ وش ص دف رزق کج ا ی افت
ار مدارید ردش پرگ عگ ود را تب خ ن رم آهن و س نگی س وی ان وار چ ه ره ی افت
د دوار مدارید وی گنب هس هش را ب بنگ ر ک ه ز گل زار چ ه گل زار بخندید
ار مدارید رت انک ق نک اهد ح اش ب بی غ ازه و گلگون ه گ ل آن رن گ کج ا ی افت
هین چش م چ و ک رکس س وی م ردار مدارید ار اه نکوک زت آن ش در دولت و در ع
رار مدارید ره غ ر آن غ قب هین عش ی ک س یب ب نی دی دم در ب اغ جم الش
35
ار مدارید ز از خ ه او را بج گلگون یب بخندید د ز دل س ور برآم ون ح چ
رار مدارید رم اس ه را مح آن ده دل تان تی و این جنبش مس تی و این مس این هس
ار مدارید اقی و خم ه را س آن حامض ش مس الح ق ت بریز چ و این ش ور ب رانگیخت
یار مدارید ارد و هش قط و ب ا را س م 652
ار مدارید ه تات اف ورا ناف آن ن دیر نداند ده و تق د بن دبیر کن ت
ار مدارید رده گفت پس پ ود را س خ ه بیند تچ د پیداس و بیندیش ده چ بن
گ امی دو چن ان آی د ک و راس ت نهادست
د کجایید د و بگویی از نمایی رخ ب ق طلب کن تیزه مکن مملکت عش اس
ک دم از این آب برآیید فتان ی اهی ص م ب اری ت و به ل ک ام خ ود و ن ور خ رد گ یر
ید جدایید ف و از ص د از ک ا دام بش ی اش کاری ش ه ب اش و مج و هیچ ش کاری
ور خدایید ما ن رد ش تان م ا آتش ی چ ون ب از ش هی رو ب ه س وی طبل ه ب ازش
ی ا ب اد ص با گش ت ب ه ه ر ج ا ک ه درآیید ی نیست روز کس ادارتر ام اه وف از ش
ه ر چن د ده ان را ب ه ج وابی نگش ایید ق یقین دان ه خل د هم دانی مرگن زن
ایید ایید بس ت بس رمه دیدس آن س دانی ک ه در این ک وی رض ا بان گ س گان چیست
د بزایید ت بزایی این زادن ثانیس حاش ا ز س واری ک ه ب ود عاش ق این راه
پی دا ش ود آن روز ک ه روبن د گش ایید 653
زایید بک روز س ما خاص هش وهللا ک چ ون ب ر رخ م ا عکس جم ال ت و برآید
خ واهم ک ه ز زن ار دو ص د خرق ه نماید
ار نماند ه و زن ر روی زمین خرق ب
اش کم چ و ده ل گش ته و دل حام ل اس رار
ار نماند وک ز غم ت وخته را ج آن س
اوی ده گ در تن مانن ت دل ان شاهیس
ار نماند ه آث ید و م ره خورش از چه
وان دان ه ک ه افت اد در این ه اون عش اق
رار نماند ت ا ج ز ت و کس ی مح رم اس
از خان ه عش ق آن ک ب پرد چ و کب وتر
ردد وردن کم نگ هخ را غم ب ازی آیین ه ک ه ش مس الح ق ت بریز بس ازد
ردد اتم نگ زم ور او بج هس ک 654
ردد ا محکم نگ روپ ه در غم پ ک ه ر نکت ه ک ه از زه ر اج ل تلخ تر آید
ردد الم نگ رد این ع رگ ه دیگ ک در چ اه زنخ دان ت و ه ر ج ان ک ه وطن س اخت
ردد ال و عم نگ هخ دو کهن ع هین توش ه ده از خوش ه اب روی ظ ریفت
ردد رم نگ رار را مح ول اس مل وی دل آید تب وت و آواز خوش از دع
ردد ک ه ج ز ب ا آب خ وش هم دم نگ 655
ردد رم نگ ود او خ اخ ه بی دری ک از به ر خ دا عش ق دگ ر ی ار مدارید
ردد نی آدم نگ زب ه در وی ج ک ی ار دگ ر و ک ار دگ ر کف ر و محالست
ردد وان هم نگ درون آب حی در مجلس ج ان فک ر چنانس ت ک ه گفت ار
ردد رف ال و لم نگ رد ح بگ وی بیاید اب د ز فس گ نیای ر بان گ
آن ح ارس دل مش رف ج ان س خت غیورست
ار دارد ون گلن وای روی چ ه ر بمخوانید ه را بحث و تفک ر وسوس ه
رار دارد رف تک ل آن ط ه بلب ک ازنگیرد ما ب وت ش رم ق اقوت ک ی
رار دارد گ بس اس وای چن ن نیدیت وش اچ زه هلل جمیع الع
یار دارد و من بس قچ ه او عاش ک چ ون اول خ ط نقط ه ب د و آخ ر نقطه
ار دارد ه بس آتش در آن رخس ک ینید هد بنش ه تش هد اعظم ب در مش
ار دارد ا را لبش خم ه دل ه ک روزد هادت بف وش وزد چ ار بس انک
ار دارد رد را بی ک رم ه می م ک ی ک نیم جه ان ک رکس و نیمیش چ و م ردار
ار دارد تی او اظه ه می مس ک ت و غرورست ه غرس ده ک آن نفس فریبن
ار دارد ل انک ه عق یک نمی ترس گ ه زل ف برافش اند و گ ه جیب گش اید
دار دارد ری دی وی آن پ هب ک برد ار ب ود و از ی ا نب ار وف او ی
ار دارد الق جب وی خ هب ک رکه فروشد شس زد عوض اده بری او ب
دار دارد د و بی مق و او بی ح م ا حلق ه مس تان خ وش س اقی خویش یم
گ ر ن اف دهی پش ک فروش د ع وض مشک
رد زوج و الف ا فنعم ال حنانین چ ون روح برآم د ب ه س ر من بر ت ذکیر
36
رد وان ک بر می ت ک و عن ز زلفت مش 656
رد وان ک ر می ت انی را مزعف جه مرغ ان ک ه کن ون از قفص خ ویش جدایید
رد وان ک خر می ت ا را مس که فل کش تی ش ما مان د ب ر این آب شکس ته
رد وان ک کندر می ت دایان را س گ ی ا ق الب بشکس ت و ب دان دوس ت رسیدست
رد وان ک ر می ت الی را میس مح ید یزم آن آتش خویش ما ه روز ش ام
رد ه الس در حلق ا داود ق فی رانید ما را فس تش ا گش اد وب آن ب
رد وان ک بر می ت ه دل ان ب ره پنه در ه ر س خن از ج ان ش ما هس ت ج وابی
رد وان ک دی در می ت و در دل آم چ در ه اون ای ام چ ه دره ا ک ه شکس تید
وگ ر هم نیس ت منظ ر می ت وان ک رد ای آن ک ب زادیت چ و در م رگ رس یدید
رد وان ک ر می ت ت از ب ر زیرس اگ گ ر هن د وگ ر ت رک ب زادیت دوم ب ار
وگ ر نی ت رک این خ ر می ت وان ک رد ور زان ک س زیدیت ب ه ش مس الح ق ت بریز
برد ر و ال اء الح ا عن لتکفین 657
رد وان ک وهر می ت تج دل ار سنگس گ ر ی ک س ر م وی از رخ ت و روی نماید
ک ز احم ر ع الم اخض ر می ت وان ک رد الم ایی ز دو ع ه دمی روی نم آن را ک
رد وان ک وتر می ت زوم کب رج زه ره زیبا رده از آن چه نی پ ر برفک گ
بهش ت و ح ور و ک وثر می ت وان ک رد وختگان را ز می عشق نی س واب ک در خ
رد وان ک پر می ت اده اس یر ب زت 658
رد ع الهم و الح کر دف ان الس ف ردد رد غم نگ هگ و دل را ک بگ
رد وان ک ر آب آذر می ت ه از ه ک ه غم آمد ل جمل ات آب و گ نب
ک ه ج ان را ف رش م ادر می ت وان ک رد یرامن غم رغ دل پ رد ای م مگ
رد وان ک ادر می ت ام چ و را از ج ت ری بیابد در بی غمی پ دل ان
رد وان ک فدر می ت یر ص زای ش س ه تست دو کهن دال این تن ع
ک ز آن ه ر قط ره خنج ر می ت وان ک رد ولی خت کن کم کن مل رس دال س
ک ه ه ر دم عیش دیگ ر می ت وان ک رد نی ای مع اش در دری اهی ب وم چ
ده ان را همچ و س اغر می ت وان ک رد اهی را ز دریا تم ماللی نیس
رد دفع و الط ا بال ازی همن وج انی الم نه ت در ع یکی دریاس
برد ردم وان هم اک وان ت ز حی
ول می خند رغ ا ای راه دان ب بی خم وش از ح رف زی را م رد مع نی
ول می خند ر علت و معل هال ب 659
ذول می خند اذل و مخ رخ رو ب ب ار دارد وی ی روز خ دلم ام
زول می خند ت و خ وش ب ر ع ازل و مع ک ه ط اووس آن ط رف پ ر می فش اند
ول می خند ل و مفع ر فاع و هم ب ت ه گوید ا نکت ای آن ج دای ن ص
ول می خند ل و محص ر حاص رو ب ب وی او رو ردا س یز ف ه برخ بگ
اول می خند ائل و مس رس دال ب دار و دل نگه ان ت اید رخ و بگش چ
ول می خند ل و مغس ر غاس هال ب ه دل را و آن لحظ لک ولیکن عق
ول می خند ل و منق ر ناق خمش ب ون داده ای می وچ اری مج اک زم
یزان دوش آمد ان و خ دلم افت
زار باشد ه گل ق هم دل عاش
وردی اده خ دم پیش و گفتم ب دوی
ار باشد رک قان ب ان عاش جه
دم انش را بدی ردم ده وک وب چ
ار باشد رم و عی فوخ لطی
بریز دین ت مس ال دی ش خداون
وار باشد زار ان ده ه او را ص ک
رقی بس عظیمست وی ف اب وت زب
ار باشد ان ی وق پنه ا معش هب ک
660
رار باشد ق در اس ف عش حری
الورد لب ع الوص ا فی ربی نثرن
یار باشد بران بس ر دل ه مک ک
رد وان ک ر می ت اغ و عبه ز رویت ب
ار باشد ر بیم رس اهد ب هش ن
رانم ون زعف ز روی زرد همچ
وار باشد ق بس ره ب عش ه اس ک
اهت اه م ه ز خرمنگ ک دان هی ب
اهموار باشد ه راه ن رچ اگ
اتت ه از آب حی ری ک و آن خض ت
ار باشد قان خم ان عاش هج ک
ازجویی الم ب هح الی ک در آن ح
یار باشد ت و بس هش و مس دلی ک
37
ا بسو اف العین ترمین نخ
ا برنتابد ان ه و ده دت ه قن ک ک از دل رد ای دل زان ود واگ هخ ب
ا برنتابد ان ه الت را جه جم ر دری نیست ش جهت را گ ان ش جه
ا برنتابد قت روان ه ا عش هب ک اه حقست ه منظرگ درآ در دل ک
ا برنتابد ان ه ه لطفش را نه ک ا در این زیر ان م دج و دردی مان چ
ا برنتابد ان ه وت زب ه آن خل ک تی وال نفس رف ولی در ج زگ
ا برنتابد ز آن ه ذر ک از آن بگ ات الحمیا اقیا ه اس اال ی
ا برنتابد ان ه امش را نش هن ک ردد رم گ ق ار ن نگین عش دل س
را و درده اده حم ار آن ب بی
ردد ز کم نگ ه هرگ یی دارم ک م
ال عیش است روب هپ اده ک از آن ب
ردد ک ه ج ز ب ا عاش قان هم دم نگ
ل است ای فض ه از دری هک از آن جرع
ردد الم نگ ر غم در این ع ه دیگ ک
اده در خم ردد ب داز گ و تیران چ
ردد اتم نگ خره م ر کس س دگ
ام ات عظ ه کاس کرنا ب و اس
ردد ود بلعم نگ دب ر زاه وگ
دم اده در من آتش زد بدی وب چ
ردد تش خم نگ رخ پش ون چ ز غم چ
ه خانه رت ب ادر عش ا ای م بی
ردد ک ه باش د ک ه خ وش و خ رم نگ
و نامحرمانند ر در راه ت وگ
ردد ایه ای درهم نگ ر همس زه
ام یرگیر و شیرآش تی ش و گش چ
ردد کن محکم نگ هش از آن توب
ل ه ا را ب ه ب اده ردن ام ب زن گ
دد ورت نبن ود ص ز او دوریش خ ک وش وان و می ن قاهم ربهم برخ س
دد ان کس نخن ادی ده ه بی ش ک اور داری می بی اغر ن رس وگ
ر نخنبد زس ه بی تعظیم هرگ ک وم ر من هم ه خم اب و اعتقن
وه و گنبد زد ک هن و آوازی ب چ 661
نبد ون روز ش دا چ هج ه ز آدین ن ول می خند رگ رک و ب ا ای زی بی
د نجنبد ا نجنبان ر را ت نظ یدی لطان بی علت رس و در س چ
دد ت آرد دل بتن الی زش خی اگ ر ب ر نفس نحس ی دی و ش د چ یر
دد یلیش رن ه از س له گ ه از ص گ چ و م رده م رده ای را ک رد مع زول
ند ل و مس ز گیجی دور افتم ز اص زلش دار ع ال محتلم پن مث
د مهند شص ه پیش دب ه ال باش ک رد ملکی لک واب حاص یکی در خ
و ای موید ا لبش گ دب بگوی ری وری پیش ک والی گفت ک س
تم فالن را د فروشس ر گوی وگ
دارد اری ن و من ب ر دارد چ وگ ل بس کن ت داد از نق دت دس و نق چ
دارد چ ه م رده س ت آن ک ه او ی اری ن 662
دارد من زاری ن اس ز دنی بج ار باشد ه پرخ الم هم رع اگ
دارد اری ن االن و افس غم پ ردون رخ گ ردد چ ار گ ر بی ک وگ
دارد اری ن ه آن خ زاری ک ه گل ب ان عاشق وند و ج ه غمگین ش هم
دارد داری ن و مق رچ ر او خ ب ب ه عاش ق ده ت و ه ر ج ا ش مع م رده ست
دارد زاری ن ر ای در زی ه ان ک ت تنها ق نیس ت عاش ر تنهاس وگ
دارد اری ن ق هنج ه دور عش ک ینه جوشد قان از س راب عاش ش
دارد اری ن رمی غم و ع ز بی ش ب ه ص د وع ده نباش د عش ق خرس ند
دارد راری ن و اق ه در گفت ت ک قی را نی عاش ار بی ر بیم وگ
دیش و وز ره مین قش وار عش س
یرد ر نگ یزمی را ت ه آتش ه ک ب ه ی ک حمل ه ت و را م نزل رس اند
یرد ا برنگ اپ تت وپ این دس مک ان عاشق دج واری ندان فخ عل
یرد ر نگ او و خ ر مجلس ز گ اگ ابی بریزی بی دین ت مس ال زش
یرد ر نگ ا عیش را از س دل م 663
یرد بر نگ ف آن دل وخی لط کل ا برنتابد ان ه هج یک ویی نقش ت
یرد ک ه بان گ چن گ گ وش ک ر نگ جه ان گ ر چ ه ک ه ص د رو در ت و دارد
یرد بر نگ ان عن اوی جه رگ زه روان گش تند ج ان ه ا س وی عش قت
38
یرد کر نگ رغی ز نی ش رم وه ت از تو ان نقشیس درون دل نه
یرد ادر نگ هچ ه او را گوش ک ان آیی خمش کن اه ج و خلوتگ چ
یرد ور نگ مانی می ان ه جس ک ود ک نب نی نی ک ار ببی دو نی ب
یرد تر نگ ز اخ تر را بج ه اخ ک بگ و ت و ن ام ش مس ال دین ت بریز
یرد تر نگ ا خوش دار م از این دل 664
یرد ک ه ه ر کس را چ و من چ اکر نگ ردد رد غم نگ هگ دلی دارم ک
ق دارد وی عش هخ دلی دارم ک
ان درآمد ان ز تن جان دج رون ش ب عادت یر س تانم از م خطی بس
ران درآمد ق و دم غف دم عش چ و خ اص و ع ام آب خض ر نوش ند
اران درآمد رم ب رک و از اب چ دش د کنن ود زاه قب ر فاس اگ
دان درآمد ه در دن دی ک دین قن ب چ و یاب د نردب ان ب ر چ رخ ش ادی
ان درآمد ه روی زرافش و آن م چ رون جست ق از دل ب اه عش و خرمش چ
ان درآمد رفتنه پاکوب ه آن س ک ای درهم او ره ه ایه ط زس
ان درآمد د عثم ر بش ر عم وگ ه توبه ار ار چ ه ز گفت بکن توب
دان درآمد ال جاوی و این اقب چ 665
ان درآمد ر طوف ه غم داری اگ چ ندد اری پس ه او ی انی ک کج خن
دان درآمد دین در آن می مس ال وش چ ادی وش ار ت ده و ی ی خن تو باش
و تعظیم ار ت جده و ی یس و باش ت
ان در آب رفتند ون ماهی هچ هم
ت و باش ی چ ون ص دا و ی ار غ ارت
راب رفتند وی آن مح بس هش هم
وی او وقت خطبه هب و آدین ت
حاب رفتند ر اص د اگ ه غم دارن چ
رب ر دمی در نحن اق ر آخ نگ
اب رفتند ره پرت وی ط هس ب
ازد د دل زان بن وش ده الی خ خی
باب رفتند داروار بی اس قلن
ان د دل و ج خره آم ر او مس ب
چ و ب رق و ب اد س خت اش تاب رفتند
ردم ک گیج گ یلی چنان زن س م
ر از دوالب رفتند ان برت ه ایش ک
انی د آن زب ا درس گوی خمش ت
یماب رفتند ون س اک چ درون خ
و نی را هی خمش کن ویی ت رگ اگ
اب رفتند ون عن رخ چ ه روی س ب
666
ود عت اب و ن از دل دارم چ ه خ وش ب دارد اری ن وک قت ز عش چمن ج
ود وش ب هخ بر دارم چ ولیکن زین خ ود ق نب ت آن کش عش ه بی ذوقس چ
ود می ان ب اغ و گل زارم چ ه خ وش ب وتی ننوشد وت تن ق یر ق هغ ب
ود رخ معش وق هش یارم چ ه خ وش ب ه ر آن ک ت رک خ ر گوی د ز مس تی
د پابرهنه ت و روان ش ر رس زخ
ار آید وی ی رنای ب ه از س ک چ ه غم دارد ک ه خ ر رفت و رس ن ب رد
ان نماید ال ج ه جم ز آن نال ک ردون وش گ ه ازرق پ ره ب وغ مش
ه زاید اچ االن ت ان ن عجب این ج هر ر در این ش ه دیگ درافکن فتن
ان می آزماید وج ه آواز ت ک ک عاشق ا را زان رده ه دران پ ب
اید ون وا می گش هچ ه بگرفت م زن آتش در این گفت و در آن کس ب
ان برآید اد از پری ا فری هت ک 667
اید ویی خمش کن هم نش رش گ گ یرد وفیان می درنگ ماع ص س
ت آفت ک جسمانیس یقین می دان
ر نگنجد بر همی در ب ه آن دل ک یحا رت مس وت عش د خل بیاب
نجد وهر را نس ان گ رازو ک ت ان وت بی گران زم خل را در ب چ
ف نغنجد ا یوس رگ ب اده گ هم ک وخی د کل ا باش ل این بن ه اص ن
یی زنجی بزنجد ه پیش روم ک ف را نداند د یوس م حق ه چش ک
ا بگنجد ارد ی ه گنج زر بی ک ک یابد حرا مش هص ون ر آه زه
تاق ناید ه مش ر نی نال زه
دد ر او ب ر م ا نخن دد پس ک ه خن گ
ره رفته ره زه ف زه د لط ه دان چ
ندد اف آن پس اف و انص ود انص ب
انی ننوشد زج ان را بج می ج
دد د بگن ا بیارام ر دری هگ ک
39
دد ز غم نرن لج گ اج و چن زت ن ه ه ر اب ری حری ف م اه گ ردد
دد ون نقن دی چ ان قن ولیکن ک ان کس یرد در جه دار گ ر دل اگ
بریز ور ت مس دین آن ن دش خداون
زد ا گری دان غم ز پیش م دو چن 668
زد چ و م ا را دی د ج ا از ج ا گری عبان درآمد دوش یرون ش رجب ب
زد چ و ص ید از ش یر در ص حرا گری رون شد ل و دم غفلت ب دم جه
زد ا گری ده بین ز پیش دی ان رین و ریح ل و نس د دل گ بروی
زد ودا گری ولیکن غم از این س دد ان بخن ه غمگین ان جمل ده
زد ا گری را تنه دم و او بین چ ید آدمی زربفت پوشد و خورش چ
زد اال گری تی روم ب ر پس وگ رب عشق و ای مط ت و بگ زن دس ب
زد ا گری ود غم ز ناگوی طخ غل روز اد ام اقی ب ر دی رفت ب اگ
ته بازآید ر گذش ه عم هم
اد باشد ان ب اکی می و خاش چ
ت خفته وحی مس تی ن و در کش چ
تاد باشد ه بی اس اگردی ک وش چ
من ور ش د چ و گ ردون خ اک ت بریز
وری زاد باشد هح اهی ک دان ش ب
669
والد باشد ه از پ یری ک ه شمش ب
چ و ش ب ش د جملگ ان در خ واب رفتند
اد باشد و را آن ی ولیکن کی ت
ا روز دار ت قان بی م عاش دو چش
ه روز داد باشد دان روزی ک ب
ف از اندرونست ان را حری و ایش چ
ر نباشد گ دیگ ون س اچ گم س اق اب و عش ه و در ت ه در غص هم
افر نباشد رک د دگ لمان ش مس ان باب و ایش در غم اس ه ان هم
ر در نباشد ود ب ر در ب رب اگ ان ه ایش ان را ک رد ایش دگ کی یاب
گ ر این س ر س گ نم ود آن س ر نباشد ت و چ ون دل وی ب ر بن دوالب می گ رد
ک آذر نباشد ود آذر ولی نم یم بودند دس ه بن اک بین آن ه ب
ر گزیدند یمین ب هس اک بین آن ه ب
ا شد اال کج وش ب رو خ عجب آن س 670
ا شد ا کج د ای عجب بی م اش کج پری ر آن چه ره ی ارم چ ه خ وش ب ود
ا شد ا کج ب تنه بر نیم ش ه دل ک ت هیچ آن ماجراها ادم نیس هی ب
ا شد زا کج ان اف راه ج ه آن هم ک ع و در آن عیش زم و در آن جم در آن ب
ا شد ا کج ل رعن اخ گ ه آن ش ک اگ ر چ ه مس ت ج ام عش ق ب ودم
ا شد ا کج لطان بی همت ه آن س ک 671
ا شد حرا کج و در این ص ه آن آه ک رنای باید هس دلم را نال
ا شد ا کج وهر در این دری ه آن گ ک قانه وای عاش واهم ن ان خ هج ب
ا شد اال کج ر این ب ه رو ب ه آن م ک ار دارم ه از غم ب الم ک همی ن
ا شد چ و این ج ا نیس ت او آن ج ا کج قان را ال عاش ای ح و ای ن بگ
ا شد د الکج لش ر زین آب و گ اگ گ طاسی ز بان ان من ک بین ای ج ب
ا شد مس ال یخفی کج و گفت الش چ زیمت ینه دل این ع رس وان ب بخ
ردد ور گ ونس رنج هم و نال چ
ه کین شد ا من ب رب دلم گفت اه مگ 672
ک ه چ ه چ اره ک ه چ اره گ ر چ نین شد ه نرنجد ا خواج هت ویم خفی بگ
مان من زمین شد از این درد آس تم رازو را شکس تی من ت ز مس
تین شد ار راس هی یرم ک ه ره گ چ ربند دس ه زو بدری ان را جمل بت
ان و دین شد را ایم ه روی او م ک یز ت آن ن یه روییس هس هم از جمل
ین شد تش همنش ا نشس عادت ب س بریز مس ت ت پیش ش ه کیس قراض
م او را کمین شد ای خوش نفس ه 673
م آدم عین بین شد ز عین اس کس ی ک ز غم زه ای ص د عق ل بن دد
ان همین شد اره و درم دچ همین ش اگ ر تس خر کن د ب ر چ رخ و خورش ید
ه این گنج از پی حکمت دفین شد ک وج دریا ون م وش همچ دال می ج
تین شد انی کی درون آس جه چ و خورش یدی و از خ ود پ اک گش تی
40
ردی این یقین شد یرار م وپ هت ک ا کن یرینی گفتن ره شکرش
کل چین شد ت اال ش ان آبس هم 674
نین شد دان واجب چ ه پیش حاس ب زد ا گری ز غم دل دان ان ک چن
رین شد یری ق اپ تی بیس ب ه مش ک و دزدست حنه ایم و غم چ اش رم مگ
ه غم ق و گل یر عش رد ش بغ
ری شد رب کس تن ی و خویش ز دی دارد ه غم ن ا برهن ز نابین
ری شد د عقلش را س رون پری ب بینم ا غم را ب تت را سوداس م
اکری شد ان و دل در چ د آن ج و دی چ ت غم زبونند ه دس الم ب هع هم
تری شد رخ مه راز هفت چ ف زد تی گری اال روم پس رب اگ
ری شد کی لب او از ت دان خش ب این غم درافتد ود ک مب خمش باش
تری شد دگانش مش ه بن کمین 675
امری شد قش س ان و عش داد ج ب اد باشد وش ه بی ت اک ر آن دل ه ه
ادری شد رم و مه یرین چ ر او ش ب رد ز اوج پ انگی ک رغ خ وم چ
ری شد ودش زان ب اب آن نب هت ک ورتی ک ز خ ود تراشی دص چ ه مان
ر داوری شد ت به مس الدینس هش ک وبین یر چ د هیبت شمش ه مان چ
پری شد ک هم ا مالی از آتش ب ودی ون روح ب رده چ دی ک و عه ت
افری شد وای ک انش ه ه از ج ک بر دارم وی من ص رش ر منک اگ
676
ه دانند تان چ در تابس ان ق کالغ
ر نباشد ان و ش ه بی فغ گ ار چ س
ه دانند بی ا ج ان ق در ت و ایش ان چ
وم و گفت دی طفی ک نو از مص ش
ه دانند ک ه ک وران س رو در بس تان چ
ان ف و نفس پاک حاب که گ اص س
ه دانند مب اش آن ج ا خ ران می دان چ
گی نیست وی س حاب را خ گ اص س
ه دانند ک ه خام ان لط ف آن چوگ ان چ
ک ه موس ی را درخت آن ش ب چ و اخ تر
ه دانند ادان چ هر آب دان ش ه جغ ک
677
ه دانند لطانان چ عس دایان طب گ
ا شد ا کج بر زیب عجب آن دل
ه دانند تان چ تم دس دیث رس ح
ور می داد معی ن وش اچ ان م می
ود اش نب اد م اش ی ز ذوق م ه روز رزد هم رگ می ل ون ب دلم چ
ود اش نب هپ رچ د اگ دوان باش ذریان پرس از رهگ ر ره ب رو ب ب
ود اش نب ایه عنق اه س پن ان رس از باغبان اغ پ رو در ب ب
ود یماش نب ورت و س را ص ازی بانان رس از پاس ام پ رب رو ب ب
ود اش نب ه غوغ د آین بگوی حرا هص ردم ب ه همی گ و دیوان چ
ود اش نب ره زیب وای چه ه د ز گریه ون ش و جیح م من چ دو چش
ود کرخاش نب ای ش دان ه ه دن ک ه شب م هم ره می پرس اه و زه زم
ود رواش نب ک از دام او پ ولی ا دیگرانست ون ب تچ و آن ماس چ
ود زاش نب ال اف اهش جم ه بی ک ک ا هللا پیوست وب انش چ دل و ج
بگ و روش ن ک ه ش مس ال دین ت بریز
ا فزاید رابی ه ز آن دوری خ ک 678
اید ر دل در گش ازآیی اگ وب ت ب ه ص ورت ی ار من چ ون خش مگین شد
ان نماید وارها آس ی دش بس ودا هس رورفتم ب د وادی ف هص ب
دیر از کمین عقلت رباید ه تق ک وان و دی مان رفتم چ وی آس هس ب
ر زاید ودن مه کب ه از نزدی ک یر ت برگ د راه راس را گفتن م
زدیکی فزاید ازن اکی ه هپ ک ارم تی را هم راه و همراهس م
ه دی دن ج ان او ب ر ج ان بس اید ب ه بنشست ر کس ک ر گلبنش ه ه زی ب
ت خاید ری دس ه عم دک ر باش خط نی طلب کن ارم آن مع در این گفت
ون آزماید ر را چ ر زه یم کس ا عین مسماست مه را اس ازی
و ژاژ خاید ری ک دیش از خ مین ع باشی ه عین جم واهی ک رخ اگ
ه گ ردون این چ نین س ر را نس اید ک ان ر ای ج ه دیگ وان این گنج نام مخ
ابی م آفت ون بپوش لچ ه کهگ ب
41
تی فزاید زی مس ان پ رن از آن گ ر تو ولی وای ب و زین مل رت اگ
راید تانه س ورش بیت مس تن خن را ر آب می دان این س زره ب
ان نماید ته ام رقص و را خرپش ت ه گفتن ردم ب ان ک ود محجوبش زخ
اید دا غمگین نش زم خ ه در ب ک دم م لب از گفتن ببن خمش باش
ار خاید لی ون و نق ان افی ده 679
اید انت درگش اتی ز ج خراب ری شد کپ ق آن ی وم عاش و دی چ
ار زاید دک ه الب اری ب رک زه رقی وب دش همچ ان بدی و ناگاه چ
اید رگم بس رم قم اگ ان عش هم لیمان رس ری مه تپ در انگش
ه آید تی چ ز مس و از می بج بگ افت ق دری اکری عش رچ وس چ
ک دم نپاید پرد روح من ی ب قش ام عش رد او از ج رک و لب ت چ
نی قج تری عش د او مش وش چ
رد وان ک نبل می ت اخ س ز زلفت ش چ و گ اوی ب ود بی ج ان و زب ان دیو
رد وان ک ل می ت م من پ ر آب چش ب ا و محنت عشق ور و جف هج هم
رد وان ک ل می ت ق را ج راق عش ب ران ور هج راق و ج ر درد ف مگ
رد پ ر گ ردن کش ان غ ل می ت وان ک دوم ا پیش مخ ر او ت ت هج ز دس
رد وان ک ل می ت زو را ک ولیکن ج چ و دی و آم د ب ه پیش ش خ اک بوس ید
رد ک ه از هر پ اره بلب ل می ت وان ک از آن مس تی ب ه ت بریز اس ت گ ردان
رد وان ک ل می ت اق اف و الم م زق 680
رد از این ش یره بس ی م ل می ت وان ک ه دانند ان چ ان از ج ارا مردگ نگ
رد وان ک دل می ت و دل ولی دل را چ د باشی ا چن ان ت ر بیگانگ ب
رد جه ان پربان گ و غلغ ل می ت وان ک ان وبت را از ایش دخ ان ق بپوش
ویش آ دان خ انب می ان ج خرام
نین باشد وش همچ ای خم گوی
ر در ما ود را ب ان خ زن چوگ ب
ود در کمین باشد وش حس ون گ چ
دان منکر ر جغ هب ل ویران به
ه دل امین باشد ویم ک ا دل گ ب
تان ک دل را تن پرس د مل ه دانن چ
ین باشد ه آتش ه دل ک از نکت
ت و بی پا تی از این بی دس یکی مش
مین باشد رو و یاس لوس دین گ چن
681
ین باشد ا آتش و آب همنش ت
ود وداش نب یر این س هغ یک کس
ه چین باشد ل دان ا دل و عق ان ج ک
یرت دان ح وی در می ال گ مث
ا و من فالن دین باشد کی م
وج ودی ک ه نرس ت از س ایه خ وش
ت آمد ار مس هی زن ک رده ب این پ ر کس یمای ه هس د آین نمای
ت آمد رخ بت پرس وی چ اه از س م وبی زاران عیب و خ ده ه روزی ص ب
ت آمد رقص ان ز ع دم ب ه س وی هس ت بغضی ا زش هب دارد آین ن
ت آمد برد و همنشس از راه ب ردد روح گ کر مج انی زین ش ده
ت آمد ق از الس ف عش رک ان ب ک دی ای عجب دل برپری ه پره ب
ت آمد ه پس تگان ب ر شکس از به ون م ه پی خورش ید می ک اه ب رو چ
ت آمد ان دولت و بخت در شکس ک 682
ت آمد وین دردی درد آبدس ه از او دوری نباید یکی لحظ
ت آمد ای بس ل از گفت پ بلب ه باشد ازآیم چ هب ویی ک و می گ ت
ان گرفتند ار را آس ی این ک بس
ردد ام من گ ام و ک درخور گ و ان وار ار دش دک ان نمای را آس چ
ردد من گ ده یاس ار خلن وین خ ب ه ه ر ح الی ک ه باش ی پیش او ب اش
ردد ود ممتحن گ ه حس وز غص اکی بمگریز اک و ناپ وپ رت اگ
ردد یرهن گ رین پ وب ق یعق ار ر تن ی اید ب ک تن بس چنان
ردد مع مقیم این لگن گ وان ش ک روز از دوست دی ا واپس کش وپ چ
ردد ف تن تنن گ وش حری وین گ ایی را می آزم دایی را چ ج
ردد هیل در یمن گ ور س ون ن چ وقش بز از آب ش اش س اهی ب گی
ردد ابزن گ اب و ب ام کب هنگ س رک ب ر آس تان ن ه همچ و مس مار
42
ردد نگ بلی و بوالحس دام ش 683
ردد ه ر قط ره ب ه م وهبت ع دن گ دم برآید ر گن اک من اگ زخ
ردد دن گ ل انیس کرگ ر پی ه ردد هگ ا دیوان یر و نانب خم
ردد ا ختن گ هر م هش ر گوش ه ارت ور من آیی زی رگ رب اگ
ردد اختن گ قب تغرق عش مس رادر ور من ای ب هگ ا بی دف ب می
ردد ه و کفن گ ارغ ز لفاف ف ور خفته ته و در گ زنخ بربس
ردد رتهن گ وش م وش از بن گ ه دی ینه بن رس دری زان کفن ب ب
ردد وش دهن گ ار خ هی از بوس ز ه ر س و بان گ جن گ و چن گ مس تان
ردد زار انجمن گ اقی ه س ق آفریدست ق از می عش را ح م
ردد رد و زن گ هیر م قش در عش ل من می عشق تی و اص منم مس
ردد نگ ره رس د و هم ره یاب بریز دین ت مس ال رج روح ش هب ب
ردد خن در آن وطن گ هس هک آن ب 684
رد وان ک ل می ت ته گ ز رویت دس
ان ماند دج ه نقش بن وب فت زل رخم من در ره عشق دپ زق
ان ماند ازکت نش ارض ن رع ب ون اطلس من ون همچ کخ ز اش
وان ماند ان ج ق چن کین عاش مس ه از آن زلفین پربند ر حلق زه
ان ماند دان ده آخر دل من ب ک ت و دری ایی و من ی ک قط ره ای ج ان
ی ک تن ک ه ب ه ص د ه زار ج ان ماند االن اره ن رپ ده دپاره ش دلم ص
دی و من الم لب تلخ اف قن وق ت
ه می شد مان چ اه من آس وز م
ه تو ت اندیش یره اس را همش م
ه می شد ان چ قج وز آتش عش
اده ان من پی توج رهی دورس
ه می شد ان چ د لبش ده وز قن
انی ه بی گفت زب خمش کن زان ک
ه می شد ان چ ون کم روی چ وان اب
685
ه می شد تان چ وی گلس ور نی س
نین باشد ت در ح ا دل دوس دل ب
ه می شد وان چ ش ارغ وز نرگس
انم ان نجنب خن و زب ویم س گ
ه می شد رخ دوان دوان چ رچ ب
وش غمازند ان و گ ه زب دانم ک
ه می شد ان چ اه در این می آن م
ده ت در دی عله ی آتش اس دش ص
ه می شد ان چ ه از او مک ا رب ک ی
ه در دل آتش ر این ک هت ود طرف خ
ه می شد ان چ الم بانش وین ع
ردد بزتر گ اغ س زان آتش ب
ه می شد بان چ و پاس لچ وین عق
زاری تو ای روح مقیم مرغ
ه می شد ده غیب دان چ این دی
ر و دین نمی گنجد ه کف وی ک آن س
قان بزادند و عاش ور ت وز ن 686
ه نژادند و پادش گت همرن ای مط رب ج ان چ و دف ب ه دس ت آمد
ری نهادند و را س دت دیدن ود آن بت زیبا ره نم ون چه چ
ور بازدادند هن ور ب وان ن ید ق آن خورش ه عش ان ب ذرات جه
تم جهادند ه رس زاالن هم ولی و را غ رت یی مگ غمگین ز چ
تمند بادند زه و رس ر حم گ غراقی یر س بر بگ ول ب زان غ
ادند رده غیب رو گش از پ این پ رده ب زن ک ه مش تری از چ رخ
ادند ت از فس ه مس هن را ک زی تگان گردید ه این شکس در حلق
ه یادند هب ود هم اد ب ای ت از آمد ون نم رت و عیش چ این عش
ا کن امش کن و در خمش تماش خ
ینند ر خمش نش ان دگ مرغ 687
ه چینند ر دان رمن فق ه از خ ن ردد این قفص چمن گ دک کی باش
هان نگینند ه آن ش دک ر چن ه بین بخشد نده انگ ر کش این زه
ارم آفرینند هک رچ از به ار آید ه در کن اه دو هفت آن م
ر اینند اده به گ نه دو دی ال گوید ر الص ف مص آن یوس
دان رهینند وران ب ون مخم چ دازد ایه ان ید س ا خورش رم ب
مینند ان س ه غیبی زین اغذی و یابد از ن اط س گ نش آن چن
43
ته زمینند ه بس روزی دو س وبیم نبله ک اه س رمن م در خ
تارگان دینند دس ر چن ه ق برجوشد راب عش ای ش خم ه
ق بینند راق ح ا درد ف ت اف آید ازق وای م یمرغ ه س
د و برگزینند آن را نهلن اب آید ال آفت ر ذره مث ه
ابر و امینند هص اهان هم ش امد یر آش رگ ش ره ز گ رب ه
ان ه روی بران و م وهی دل ز انب
ک او زاد ر آن رود ه دب الب ته راد سرگش ق بی م ر عاش ه
اد ام درنیفت هزب تی ک طش و یابد ان ن رده ج الب م ون ق چ
تاد ت کاس ان شدس اگرد هم ش ون آید ول در جن ل فض آن عق
اد و فره ت ال چ بس شیرینس زار دیوانه ده ان و دل ص ج
اد اره ای ب تپ تون ویس کاس وران ه مخم ان جمل هج آن روز ک
اد ان ب دیم یادت کب ور نی ر عشق بال می زدی ب هس وان کس ک
اد و آح وی چ روز روان ش ام اده ست ر کی افت راق ه اه ف در چ
از اوالد یر س اعت و خ از ط و درون دل می دار اقیش مگ ب
اد اب روح اوت ت لب کانس 688
اد ه آب اب دت اقی مان آن ب ان ماند زک ه رنگری وب روی ت
اد د بنی ر افکنن کل دگ ش ر تو دب ل فت رگ گ ایه ب رس گ
اد ت ختم میع ان طوفانس ک الی وس رت ذرد ز هج روزی گ
اد وج مرص دم ز غیب بدی ک ه دل تنگم رچ گ نیم اگ دلتن
اد گ و فری ردیم بان دب زح ک نی و هم بی ات م من آی ت در چش
689
داد و ز داد و بی و مگ ا او ت ب
ه می شد ان چ دوش از بت من جه
رو آزاد تس آزادی جس
رد ه رقص می ک در پیش رخش چ
اد ود ش ه روی او ش زار ب گل
ت می گشت ه مس رش چ م از نظ چش
اد اک و از ب از آتش و آب و خ
رد ید می ک هص ژه چ یر م از ت
اد رون ب دان ب رکیب موح ت
گ بخشد ه رن ه الل هب دک می ش
اد ته مرص ت بس و ملکیس زان س
آن لحظ ه ب ه س بزه گ ل چ ه می گفت
تاد یز و اس ا و حکیم و ت بین
ردن ور بخش ک ز از پی ن ج
اد ه ارش لب الم آب و گ در ع
گ ر زان ک ن ه لط ف بی ک ران داشت
م میالد ه رس وری ب ون رس ه
الی ان جم ود ز المک بنم
اد ت آب ران بهش ر وی در ه
انی اب بی نش اد نق بگش
اد ام اوت هب ه زنی ب هم خیم
د روز مطلق ب رفت و بمان ش
اد ع و منق ک مطی ت مل و را اس ک
بریز مس ت ده غیب ش از دی
گ دارد ه رزق تن اف ک انص 690
گ دارد ز جن ر عزی ا عم ب ادند وش ه از ت ه جمل قک ای عش
گ دارد را درن کچ ر خش ب اق ه عش هی و جمل و پادش ت
گ دارد دانک زن تب ر نیس گ ده ای داشت ری و دی هس ر کس ک ه
گ دارد ت فرن ک قدس مل ویی و ذره از توست ید ت خورش
گ دارد و چن ود چ رخ در ب ان و باشد ایت ت وی عن ون ب چ
گ دارد پس تن تن و بس ترن دد نباشد وم رت ون از ب چ
گ دارد رخ نن رق چ از مش ان اه روی هم هک ای دل برج
گ دارد ذر لن و که ع ان ت ج ه دانند ق خان تند و طری مس
گ دارد ه او نهن تک آن نیس ان د ایش د زین ق زی ا عش ت
گ دارد ی پلن او سرکش 691
نگ دارد وخ و س ودای کل س ه بلبالن گزینند دک ر چن ه
گ دارد زاج بن اه م این ج ک نی ندارند ه خرم یر ک ود گ خ
یز ان ه ایم م رون ن هب از حلق
دارد ار ما ن از آتش ی را نخواهند هم ر ولول گ
44
دارد ان ار م ویی ز به ب راد شاهست رش م یرین و ت ش
دارد ان ار م هخ ته ب دلخس ه مطبخ رش ب ود ت تب بایس
دارد ان ار م وش کن وج ک ذای قومیست اغ الت م رح ه
دارد ان رار م هق وهللا ک مانند میر از آس ان ض مرغ
دارد ان ار م ویی ز خم ب یل کردند ک گس ان ز فل زانش
دارد ان ار م اقت ک هم ط ق بدانند ال ح در وص اق ت
دارد ان ار م یر قف رش ه ر بریزند هگ اک قراض رخ ب
دارد ان ار م ه عی آن را ک ود خن ب بریز کم س مس ت ش
692
دارد بر ن دن زر خ وز مع اد اب ه را بق تیم بقی رف
دارد کر ن ت ولی ش طوطیس د هرگز ک ندی ان فل پنگ
دارد رن ه آن دگ وس ک افس اک در این خ د کان دین مدوی چن
دارد رن دهیمش اگ اب م ور در آن گ از کان وب من ای خ
دارد رن ر آن جگ ر آب ب گ ایی د بن ا کن ه وف رچ آخ
دارد رن اخ ت هش رگ ک زان ب بردیم دب ودیم ب دب رب گ
دارد رن ا اث د دع گوین ویش باشی رخ د ده ر اوح گ
دارد رن ا نظ هم هب آن را ک واهی ر نخ دن اگ ا مان تنه
دارد دای برن تخ ز دس ج ور غیب باقیست ته ن آن رش
ه ست ان خالص قک وهر عش آن ج
دارد ان ن ر جه وس ان بی ت ج
و بی قرارست گ روان چ این ری
دارد ان ن و آب و ن وان ت بی خ
در این خشک وحم ان تی ن ون کش چ
دارد مان ن ر آس زس هرگ
ود تیی ب وح کش هن زان خان
دارد تان ن ر بوس زین پس س
ان ه خموش تیم میان خف
دارد ان ن د زی ود کن رس گ
693
دارد این دارد و آن و آن ن
طفی زاد ور مص هزن انی ک ج
دارد دان ن اه چراغ بی م
وخت باحت آم اهی س زم هرگ
دارد ان ن ان زب وج وش ت بی گ
رب رست ه ز گلبن ط اری ک خ
دارد ان ن د و ترجم می نال
ادی ای ش ت رواق ه دورس
دارد ان ن ه غمش نه کی ک و اش
ون چلیپا یط چ ار بس زین چ
دارد ران ن ه دم خ آن دم ک
ک روشن ت نی و فلکیس زان س
دارد ان ن رج ه مه ان را م ک
م بخشد ش دو چش تر بخش کم
دارد ران ن ه غمش گ د گون ص
و واپس آیی ان چ ده ج ا دی ب
دارد وان ن یران را ج زپ ج
ران نبینند و و دیگ نی ت بی
دارد ان ن ان نش ل نش ان اص ک
ید زار خورش ری ه ر اب در ه
دارد ران ن ه او ک مس ک آن ش
ردان رم ه قص تی بنهی ب تخ
دارد ت آن ن ر خورشیدس گ بریز مس ت بری ز ش ویی ب ب
دارد ان ن ه نردب ام ک آن ب 694
دارد ان ن ه دل فغ هچ پس دل ب گ دارد و رن ز دهن ت آن ک
دارد ان ن و را زی هت نو ک بش ا تو تب دل ببس هج وان کس ک
دارد ان ن د زی ه کن اچ ام وان افت آب حی ه بی اهی ک م
دارد ان ن ر بی ز رقص دگ ج ر روم ه عکس قیص در آین
دارد ان ن ویی گم هت وک وان س دی وک دی وخ دس دلت چ در ق
دارد ران ن وک ق من و ت عش ول وش ق ار خ اری نگ ا را ب م
دارد ان ن د و ده ه ده بوس ه این چنگ ه او همیش زان زخم
دارد ان ن دازد کم یر ان ت ا ما وفت ب ای ک هپ ر ذره ک ه
دارد ان ن ل دل من می طف ه در این روش بلنگد ان ک رج ه
دارد ان روان ن وج فت بی لط ر بس کریمست این بح را ک زی
س گ طب ع کس ی ک ه ب ا چ نین ش یر
45
ارد لف همی فش هس وره ب غ نین لعل اچ هب انی ک نگین ج س
ارد ر او نب رم ب رک وین اب وی اه گفت کم ج امش کن و ج خ
زارد ب دوش می گ وام ش 695
رآرد رب هس امزد ویم ک پ دارد ان ار م هب این قافل
ارد ت کی نگ ف مس رک او ب بزند ای س د درخت ه ر چن ه
ذارد را نمی گ هم ک لحظ ی ت لیکن و گلشنس وچ ان ت ج
ارد ل می گم ر قبطی عق ب ایق و در حق ت دل ت بحریس
پارد ریف می س ام ش ون ج چ وه برقرارست هک دک ر چن ه
بوح مستست رص هه هب انی ک ج
ه دارد فا چ ه اش از ص آیین ره ست ه زه مان ک رب آس آن مط
ه دارد اچ هت رختش بطلب ک ا را رس م دای پ یر خ از ش
ه دارد اچ وی می بق زب ک بریز مس ت دش و نق ای ت منم
ه دارد اچ هه رگس و الل زن ک 696
ه دارد اچ وهر انبی از گ دارد ه زر ن یک اره کس بیچ
ه دارد طفی چ فوت مص از ص د بی تو ه مان اره دلی ک بیچ
ه دارد ک و خ ود چ ه کس اس ت ی ا چ زار دولت نر و ه دارد ه
ه دارد اچ هت ه آن س دیش ک من ام بخشش تج د دس می گوی
ه دارد دا چ رخ زین پس بنگ وان زییم آب حی ر وی ری ب
ه دارد دا چ دا ج لج این اص ک رگی ان را دهیم ب بی برگ
ه دارد اچ ه کهرب دیش ک بن بر ندارند اخ هزم اک آن ه
یم ده بخش ه دی دک ک آم نزدی
ه دارد اچ را به ازار م ب
ان را کالت ج ه مش اموش ک خ
ه دارد اچ هت رختش بطلب ک
697
ه دارد اچ ر دغ د دگ در نق
دارد ان ن وج فت دل بی لط
ه دارد فا چ زص یک ا برکش ت
گرف کدخداییست هش ل ار چ عق
ه دارد اچ وی می بق زب ک
ویت اک ک دخ و دی ید چ خورش
ه دارد اچ الت مرتض زح ک
ان نج د گلش و دی ار چ گلن
ه دارد اچ ذت انبی وز ل
یه گلیمی وس در دولت ت
ه دارد ک ان چ رخ ک ه ش د دوت ا چ
یه گلیمست بس وش اه ت بی م
ه دارد ک و خ ود چ ه کس اس ت ی ا چ
زاران اه تاره ه دارد ز س
ه دارد دا چ بحان هللا خ س
ان را تج وش نیس وگ بی گفت ت
ه دارد دا چ دا ج ینه ج رس ه
ریب در تظلم ان غ وان ج
یزد اق خ یروزی از اتف پ گواهست او زرد رخ لیکن
یزد د طالق خ از دو ش ون ن چ رد ود دم س وم ب از ش غم
یزد اق خ د عن لت و ص د وص ص ر جانست رد مه ل دم س اص
یزد راق خ فر ع در دل س ارت د به بکش کن ون دل س چ
یزد اق خ د خن وش کن ون ج خ ارت و نوبه وان چ قج آن عش
یزد رب از رواق خ را ط زی ان دهی خمش کن د نش ا چن ت
یزد ذاق خ را طلب از م زی بریز مس ت وش ان چ ذار نش بگ
یزد راق خ کنی ط ون برش چ 698
یزد راق خ ه از ف دانیم ک دارد ان ن و نش هزت آن کس ک
یران قح ام عش ر در و ب اب م
د نترسد کوب تن نی از کش ق زخمه ت و عش ون چنگس دل چ
د نترسد د و از حس از حاس قان را ان عاش روز فغ ام
دد نترسد کر بی ع از لش ه ست ان و نال ر از فغ هر ذره پ
د نترسد ه و از لگ از جفت را ان ذره زی ت زب رقص اس
د نترسد اقبت اب از ع ت دل ها ران تس و نگ رس ه
د نترسد ز اح ا او ز ج ت ه ای هست الم را کران این ع
46
رد نترسد ه برپ ای ک رج ه دم و ندی ال ت د خی مانن
د نترسد د از لح ته اح کش دم زه ات ندی ده غم مانن
د نترسد ود عم هش ر غرق گ ان بند ر می هب ری ک دادی کم
د نترسد ر دوزخ برزن ب ا روان شو وی م هس هب تی ک گف
دد نترسد الم بی م زین ع 699
رد نترسد ل از خ ر جاه گ دارد ه می ن یک اره کس بیچ
د نترسد ا کش وپ قت ز عش ک وره باشد هش اره زمین ک بیچ
د نترسد هان خل ای ش دل ه بوح مستست اری دل من ص ب
و درد نترسد رده من و ت پ ان را بوح خفتگ هص گفتم ب
ورد نترسد اخ ر دنی زه رم از من ریخت ش روز گ ام
رد نترسد اهد بنگ در ش روز م ام ه گوش ت گرفت ساقیس
د نترسد ا دلت از رص ان ج ک ا شد اش اژده و عص ام چ ج
رد نترسد ه درم ب از کیس تان ه خم مس بین ک اموش و ب خ
د نترسد ردی ز ص ام آن ج 700
تد نترسد ود س ون وام ز خ چ ه دارد اچ وش لق هخ آن خواج
د نترسد ز ذقنت ز خ هرگ والش و در ج روی ت ان ان ت ه
د نترسد فق رو لطی وز س یر وگ ان و ب خنش کش در س ان
ول و رد نترسد زان پس ز قب رورو ن ذوق او ف در گلش
د نترسد ر ده ر گه این بح ا بالفید ز انبی دک ر چن ه
تند لوات می فرس هص رچ گ
ار باشد اظ ع الوس و حف س داز ر او مین ود ب ایه خ اس ی
ار باشد ون رحمت بی کن چ گ درزن ویش چن اقی خ در س
ار باشد هب اس ت دغ ای دوس ردی رو ب د و عم ری پی زی عم
زار باشد روز یکی ه ام ذر ل مگ رمجموع اص از س
ار باشد ر لب جویب هم ب ر مپیما خن دگ اه س این ک
بزه زار باشد کوفه و س اش 701
ار باشد یره خ ده خ در دی ه دارد اچ وش لق هخ آن خواج
ار باشد ون م ر فرع رب گ نو و مش د از او ت وه ده او عش
گوار باشد ومن خوش رم ب ه چندست بین ک رکش ب دش ب نق
ار باشد رود ن ر نم رب گ داری رازوی ن توت ر دس گ
ار باشد رانش ب ر پس رب گ یر وگ ان و ب خنش کش در س ان
ار باشد ر غب وره اگ رش ب ود را ان خ تج ه بجس اد آن ک ش
وار باشد ر او س کوفه ب اش ه بیند اچ ویش ز اولی در خ
ار باشد هع زدت ک قا س عش ه بنگر دری ک ه قلن گفتم ب
ار باشد ا قم ار دنی ک ا را تم ه فراغتیس اک گفت
ار باشد ه شرمس بگریخت تم خت مس دا و س تم ز خ مس
کار باشد و را ش یر ت اش ت بریز مس دین ت از رحمت ش
ار باشد هی رد آن ک وب ود ب خ 702
یزد اق خ دگی از نف پرکن
ا شد و کج ای ت د و وف آن عه
از ون ار ت نی و ی از ک ون ت
زا شد ورها ع وس بی روی ت
از پیش آری ه نی ور زان ک
را شد اس هه و خراب از از ت ب
تی تنگ ود والی از ش از ن
ا شد ا فن ته و هس رت وز هج
زی بر ار نری ون تک وخ ت
را شد ان چ هج یب از من راض
اال از را بپ رو دردی ن
خا شد ت باس ف دس و را ک ک
ه ذوق یابد دک ار آن طلب ی
دا شد ان گ ه روی ج ور نی ز چ
کن او را وب مش هچ تن یارس
ا شد ق دع ه عاش ان ز چ پس ج
ا را وب م راق چ گط این بان
قا شد اس و ابره ز عکس ت ک
703
ا شد کین زمین و متک تس
47
ما شد ورت س وص نی ت مع ود نترسد ان خ هزج آن کس ک
ا شد وب و دلرب فخ د یوس ش ن یوسف د حس ه بدی وان کس ک
انوا شد و فهم ب بی گفت ت اه دارد وای ش هه آن کس ک
حبت وان ز ذوق ص ر حی آخ
ارت لب آمد ه زی انم ب ج عادت ازل دید هس آن کس ک
ارب آمد هی ارب من ب از ی د دلی بباید وه اح ون ک چ
ذهب آمد ه خالف م زان می ک ود رست ه ز دام نفس خ رغی ک م
الب آمد دح لب ار ق این ب ت گنج گنجست ه هس ای ک رج ه
ه معجب آمد ه عجب ک پس وی چ ل آبست ز اص انوری ک رج ه
وکب آمد هک ید کمین خورش ته بهشتست ه سرش ر تن ک ه
رکب آمد لم و نع قچ ز عش ک دد از اندرونست هم وان را ک
الب آمد وق ان چ و روح و جه ک جاعت ت نی ش از ابلهیس
رب آمد ان مق هس هچ دل را ک ی را ت آن خس ر نبدس ود س خ
ودب آمد وش و م اوخ زیب ت کابله ه لعنتس این مای
رتب آمد ان م هس لچ ر فص ه ویش می درد کو رده خ هم پ
ذب آمد ای خمش مه گوی را او تش چ و نیس ازهر چ پ
ذب آمد امحرم مع ان ب بی ان رقی رت آن چن در حض
رب آمد کر مج این کلبش دان ره رو ب رب هس ار ب زنه
ذب آمد در ره دین مذب ان ت و آن دزد راف کمین درس ص
ب آمد رغت فانص ذب ف ون ج چ بانند هش ان هم ا گرگ آن ج
رب آمد ده اق ه بن ده ب ز بن ک و و او نباشد ا من و ت آن ج
و نرنجد وزت ز دل ت هرگ
ار آمد ی روزگ وان عیس
اغ سوسن ار و ب ن ز به گلش
ار آمد وکب نوبه رم ب
ود دید کفت و روی خ ل بش ون گ چ
ار آمد ه روز ک یز ک برخ
امت ا قی دت ر چن بس کن ه
زار آمد ه مرغ تب سرمس
704
ار آمد وش عی دخ ان نق ک
ار باشد و نگ وت هچ اک آن ج
هریار آمد دش می گوی
یرد ار گ ل کن الوس و حی س
ار آمد هی ربی ک می کن ط
ودم از تو ا رب ه دغ یب بوس
ار آمد ر او غب هب این م ک
وم را ا کن آن س روز وف ام
رار آمد ه بی ق الم هم ع
ه آب و آب و بوس وی و ت من ج
ار آمد رخ نهم نث زچ ک
وی ر لب ج ه آب ب از بوس
ار آمد ر چه ای دو پ رج ب
بزه هس ود ک ه کم ش بزه چ از س
ار آمد ده در کن ان گمش ک
زد را گری اچ ی ز عص موس
دار آمد رده نام ان س ک
ون گشت لخ ه نی ان ک ر فرعون ب
ار آمد هپ وک ار مگ وز پ
ل ز آتش د خلی ز نرم هرگ
ذار آمد ه اعت اه ب ود ش خ
د ز یوسف ا رم وب کج یعق
تیار آمد ه دس تش هم دس
ان باغست ار ج اد به آن ب
ار آمد دی عق ونی دی خ
رگ یابد اغ درخت ب زان ب
ار آمد ه شرمس بگریخت
ت پس ز بوجهل و راس وت دچ احم
مار آمد ه بی ش تک لطفیس
ات دین م ت و آن ب ر دس این را ب
بر آمد زار دل ان ه وان ج زد ود گری ه ز بخت خ آن کس ک
کر آمد ات و ش ادام و نب ب وش ید خرگ هص هب هین دام من
ور آمد ان مص ان جه دج ص وی ق کم گ یر عش ای دل ز عب
ر آمد رس نب ره ز حس ان ط ک 705
بر آمد ده عن ه بن ای ک بگش ا شد ا وف ه جف و هم زت ای ک
ر آمد ق برت ل و عقی ز لع ک د عزاها ور ش وس ا روی ت ب
ر آمد ف و اخض رگ و لطی اب ب را خرابه دمت س د بی ق ش
48
ر آمد ام دیگ در مجلس خ ود هست اش و فن وت ت از دع
ر آمد رج مظف پاه ف اس رم آنک هج را ب ته م ای کش
ر آمد دو میس ار ب آن ک ان ت در ج ای تس آن تخم عط
ر آمد و لنگ خن چ هس را ک زی ان را تج ات مهیجس اعن
ودت تج ق داد نیس ر عاش گ
و بازآمد اک در ت رخ ب ر ابر اقییت ب وس زد پرت
از آمد هگ دم ب از گنج ع وه رک وب بوری ت زد عکس ص
ک فرازآمد ای فل دره رخ رچ وب دی ت زد عکس بلن
رفراز آمد هس ون رک از ت ه افت بر ی اک هم خ وخ نت از حس
از آمد ه کارس وزید و ن س ز وی گک دار چن از گفت ب
از آمد ه مج و هم و بی ت ک 706
از آمد ه پرنی رحم آر ک ب آمد ادت ش ه عی روزم ب
راز آمد ان ط دک ا بین ت رخ اربم چ نید ی هش از بس ک
از آمد ر نم هه ان قبل ک ر کف اده ب ام ب دوج ار آم ی
نید و بازآمد وش لت طب ودم تب ه مس ار ز جرع رب ه
واز آمد شج ط خوش زخ ک ت معجب ار اوس ه خم الم ب ع
از آمد هس ون ب ه کن یک رقص افت اه او ت هم ر فلکی ک ره ب
از آمد زار ن ده ان بن ک دش واره دی وس هن ویی م گ
از آمد راق ت اه ب ان ش ک ان را رف جه ود ش این بس نب
رفت و راز آمد الم بگ ع ه بیند نی ک اد آن دل روش ش
ان پرگل و دل جه از پرت
ور می خرامد هح وان فتن
ه ر می وه ب ه وقت خ ویش س ر ک رد
اه ز دور می خرامد ان م ک
اطق کل ه پیش ن هب بس کن ک
حور می خرامد هس اقی ب س
وه ان ز جل روس ج هع بس کن ک
ور می خرامد ان بل ان ک ک
ه بی دالن را من بس نکنم ک
ور می خرامد روش دش اص ب
وری آنک هک من بس نکنم ب
بور می خرامد ون ص در خ
اجتی نیست ه گفت ح هب امش ک خ
ور می خرامد انب م وج ک
ذب حقست ده ج ود گفتن بن خ
ور می خرامد اه غی ان ش ک
707
ور می خرامد هص ون نفخ چ
ذار آمد وش ع فخ آن یوس
ا نیامد ار م بر و ی آن دل رت زار نص ده نجق ص وان س
ا نیامد ار م ه کن بب امش ردن ده ک رده زن وم ار ت ای ک
ا نیامد ار م ک تت ون مش چ یرد ه ب ه ص ید ش یر گ ش یری ک
ا نیامد ار م قک ان رون ک تان د بس ر نق دی رفت و پری
ا نیامد رار م آرام و ق ک ون بهشتست روز چ هر ام این ش
ا نیامد ار م ان خم درم ه روز عیدست می زن دهلی ک
ا نیامد ار م ل به ون فص چ رد رون ک رب اهی از غیب س م
ان ها رار ج وبی آن ق از خ
اند ی کش ی خوش ه خوش دک دان ایید ق برگش هین دامن عش
تاند کر س ر دم ش اکر ه ش ده ریب پربری رغ غ ای م
اند اکران فش رش رس اب ت ینه بگشا ته س ان ای دل بس ه
یی نماند و تلخ در ذات ت وب ای می ک اوپ ای بی ای پ
م دلت بماند ویم ترش گ وان شد ه او ج وک یر مگ از پ
ه کس نداند وک مگ در گوش ویم ذر گ هع هچ اش تی ب گف
اند ا رس وش ه هگ وب وش ت گ تش ا رهم ز دس ه کج تی ک گف
ور آمد دی و ن اری دی ن
یدند ان رس ه یارک زای ک بف زد ود گری ه ز بخت خ آن کس ک
یدند ا چش ه اولی زان خنب ک مر اش مش فه امش کن و لط خ
49
د و ناپدیدند ق پدی در خل 708
وت را بدیدند ان روی نک ک اقی اندرآمد هس یز ک برخ
یدند ا کش و رخت ه قت در عش اب وز پی نقل د می ن آم
ا دریدند رده ه هپ قچ ز عش ک ید و از وی ان رس ان و جه آن ج
ره او د پیش ط ک آم مش
ود بری ب ل دل رمایه و اص س ام و می گفت کف ه مش زد حلق
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ ویم هگ ل او چ ابش لع از ت
دگانی ات زن وان آب حی اتم روش حی نبل اب زان س
ود ری ب ه روی آن پ ر نه ب آخ ا را هم ام و بین ک درده می خ
ف درهم ایه آن دو زل در س ز نهیبش رخ ک آن رایت س
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ ه ر ک ار ک ه بس ته گش ت و مش کل
نگ زار فرس ان ه وی جه زان س دارم خن ن رس هس می ده ک
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ 709
اهی تر پادش ایه چ در س فر دراز آمد ان از س ج
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ ود ه زر ب رچ ود ه د وج در نق
دن ر دوی ه رو و س ایه ب ون س چ مان رفت ه آس رک وه رت بی مه
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ ه دیدند ویش جمل بی آبی خ
ان آزری را ت بت بشکس ازد ار س وک ه بی ت ان رفت ک ج
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ د حقیقت فرش بش در س ان
ان ال ای ج ال و ق تزق ر گش پ روز ت ام رد ره آمدس از گ
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ رون کن ه ای ب ر را ز دریچ س
ادیم اب ش ه و آفت ور زان م قان برآید ره عاش ا نع ت
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ انم از ج و رفت ب از پیش ت
تیم ود مس وش ب هزب وان می ک دیت اط وارهی ل رب ای اه
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ ود وا ب ه بی ن رب ک گط آن چن
لش ار فص ار و چ تر ز به خوش تید از رس له نی از سلس
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ د بگویید ر کالب رک خ ت
بریز قت مس ح ور رخ ش ن
ود بری ب ل دل رمایه و اص س
710
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ
ور می خرامد عله ن آن ش
نگ زار فرس رد ه وی خ زان س
را رد زی پید ک هس ب جام ش
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ
ارت بانه را بش تان ش مس
پاهی ارقش س ور مش وز ن
وزیم ود س ال ع ه مث ان را ب ج
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ
ار دیگر هب رک ه نگ آن فتن
دن ر دوی ه رو و س ایه ب ون س چ
برهای عاشق من ص آن دش
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ
لیمان دای آن س هف انم ب ج
ان آزری را ان داد بت ج
قان مبینید ره عاش ز چه ج
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ
بریز مس ت قش الب خل در ق
ان الم ای ج ال و ق تزق ر گش پ
711
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ
ا نیامد ار م روز نگ ام
اب رادیم در پی آفت کان
اغ جانست ان ب ه می لک آن گ
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ
و آهو یریم همچ حرا گ ص
تیم د را شکس ه و عه د توب ص
ان همین گو ق مطرب ای رون
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ
ای و دف را ون ده ت آرام م
دگانی مه آب زن زان چش
دا ت پی ان نگش اقی ج آن س
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ
رح فرما بریز ش مس ت ش
لش ل اص ع و اص ل ربی نی فص
712
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ
ه راز داند رک هه اش ک وش ب خ
ان گفت د ز راه ج رازش بای
50
ود ری ب ه روی آن پ هب رن آخ و ب اش ش اکر کر ت ش یرین چ و ش
تین پر ت آس کر از شکرس ش
ود رس راد و ه رم هه ای مای دی ی و بخن و بنوش تلخش چ
ده دود ا برآم نی ه از بی م من ه ام خوش ه چگون ویی ک گ
ود رع ده ت عی در آتش توس ان مکن ولیکن ه نه دک گوی
ود زود لخ ه فض یرم ب تت گ دس ا نیست ه وف وش تو حلق در گ
ود ودنی ب هب دک ودم نکن س 713
ود ار در پ وت ته نیم چ من بس ه می چریدند اقی زان می ک س
زود وانمت بیف لت وز فض زا زود می بیف ان بف مهم
جود ت مس ت کوس جده دوس در س دال ه اب وش جمل هزب زان می ک
کرهلل وب ش اقی خ ای س
اید نی نش نین ک وچ ا او ت ب
اق وز عش ای آتش رخت س
ک نزاید ری فل و گه ون ت چ
یده بنگر رده فروکش ای پ
ف باید و لطی ر دل ت س
714
ا نماید را جف روز چ ام
ود ری ب ه سرس ر ار چ اول نظ
ه آزماید ری چ ر دگ آن ب
ود افری ب ال و ک ق وب ر عش گ
و را نخاید دا ت مخ ا خش ت
وانی راب ارغ ام ش آن ج
و فرونیاید رت رس اب ت
اودانی ده بخت ج وان دی
ه در دلت نیاید ان وسوس ک
رم ای خ ان ه جمعیت ج
نین بگاید و را چ ابلیس ت ک
اه اعظم زم ش در مجلس و ب
قان بخارید ر عاش رس آخ ته ایم بی رنگ و گش گت از رن
ا مکارید تم و جف تخم س ا دنگ ان م دج ه بمان آن دم ک
ر روا مدارید این ظلم دگ پاهی دس دش ق پدی در عش
ر و بم بزارید رده زی رپ ب ان راهی اده دلم می افت
ته دلفکارید ون من خس همچ دن و ز غم خمی هن ون م همچ
مارید ی نمی ش ه کس ا را ب م نیدن دا ش الم دل ن از ع
ه می گمارید ر ذرگکی چ ب تری را وخت مش ه بس هک آن م
کارید ون ش و را کن آن آه افری را دک ر دل بگزی گ
ال در خمارید ر وص بی خم ان الم ای ج زار ع ده ه ر هج گ
ران عذارید بس بی دل و زعف ان الم ای ج ور ح عله ن وان ش
ارید دم فش اق بر و وف رص ب ق دادیم ق عش ر داد طری گ
رد کارید قم ر در ره عش گ ادیم و در او گش ده ن ور دی
پارید ان س رس ج رفه و ت بی ص تیم ویش رس گخ ه ز نن آن دم ک
ان کامکارید در پی ج کان تیم ه درشکس اغرها ک وان س
ل برآرید ل و حی رد از دغ گ لش ت وص ات گش ه حی اغی ک ب
د قمارید ق رهین ص در عش لش ل اص بریز اص مس ت ش
و خارید ان چ ه گلرخ ا جمل ب 715
ان نفس مارید ر فرعون ب ود ری ب ه سرس ر ار چ اول نظ
ق ذوالفقارید ف عش در ک کان ود افری ب ال و ک ق وب ر عش گ
وه حلیم و باوقارید ون ک چ ته ایم بی رنگ و گش گت زان رن
وج بی قرارید ده م مانن ر زنگ ان اگ دج ر روم گزی گ
ه وقت نوبهارید رب ون اب چ اهی تر پادش هچ رده ب رو ک
ر غبارید در پیش مهیت اگ اهراهی د او ز ش اوه ش ری گ
وه دارید د می اخ بلن ون ش چ دن ری پری ه بی پ ون م همچ
ارید یب درخت سنگس ون س چ دن ا خمی رو ز باده ون س چ
ار غارید ویش ی وهر خ اگ ب تری را واخت مش هن هک زان م
ر کنارید جاف ب وس ر همچ گ امری را اد س هو فت رس گ
رخ در دوارید وچ ته چ پیوس ان الم ای ج زار ع ده ه ر هج گ
51
ق هم مهارید تر عش ا اش ب ان الم ای ج ر مح الم وگ رح گ
ارید ین حص ه در این حص رن آخ ادیم ته ش اه نزارگش ون م چ
ر حالل خوارید ل وگ ر مقب گ ادیم وف درفت ه خس ور هم ب
ال می نگارید ه خی رچ دیگ تیم ته ایم و مس اموس شکس ن
بر و اختیارید ه در پی ج چ تیم رنج را بخس توت ور دس
ل اعتبارید ق و اه ر عاش گ وانی راب ارغ ام ش زان ج
ازوارید کوت س قوس در نط انی ولیی نش ر داد فض گ
لش ار فص ز این چه لی بج فص
ذرد روا مدارید ب می گ ش لش ا ز وص ر الف زدیم م گ
ر برآرید بوح س ام ص از ج ان گفت نی نت ه گفت اموش ک خ
مارید ف او ش ب زل اری ش ب ان گفت د این دل و نش تش ور مس
کارید یر را ش هش ر پنج گ 716
پارید اس هم وت را ب وین خل فر مکن زود ده ای س ر آم دی
ران آن نگارید ون منتظ چ زم رفتن تو ای ز آتش ع
ما در انتظارید هش دک دان ود ز آتش فش ود تل رع ه
ر دمی بگوید وه دت اومی
ر بگیرید تخ وقت سفرس
د و کوشش ه جه وک و مگ ات ام
فا پذیرید و روان ص ا همچ ت
درتم را وق زول مکن ت مع
ان و تیرید ه کم از کم رن آخ
واهم وخ اهمت چ ر لحظه بک ه
ر فقیرید مید وگ ر محتش گ
ر نه ان ز گفت و س د ده بربن
یرید وی غیب در مس بس هش ک
717
دارد رن هس دک ی باش شخص دگیت آید ه بن هب آن کس ک
دارد رن هپ دک رغی باش م ای روی ت و خ وب و خ وی ت و خ وش
دارد بر ن اخبران خ زب ک و لطیفست وی ت ووخ روی ت
دارد پر ن رس قس ز عش ک ردا تف ه مردنیس خص ک آن ش
دارد رن داری جگ ود پن خ ندد ود نمی پس هخ هب یزی ک چ
دارد د برن ه فکن ز او ک ج ای هیچ کس را م مخ از خش
دارد رن توف بس بی گهرس ان ون خلق دخ یز ز قص برخ
دارد حر ن اس بم را ش زی ردد و بگ ازت اه قض آن گ
ه مردیست ردم این چ هم هک ای گفت
ا شد ا کج ریخت ت ا بگ از م 718
ا شد ال دلم گریزپ در ح ا ببارید ر وف ر گه آخ
دا شد وت خ انب خل او ج اک دیم در خ ما ش اک ش اخ م
وا شد ت و در ه رغ هواس او م ران ان راه هج ر مظلوم ب
ا شد وی پادش هس دب پری ام این مه هب ان ب ره یی ای زه
ما ز درد دوری یز ش ان ی
ه آمد خت بی گ هس تاب ک بش د کس از این در روم نمان مح
ه آمد ه خرگ اب رک خت ان ت ک و ذرست وه از او چ هک آن درد ک
ه آمد ه ناگ رک ال نگ اقب ودیت یرگیر ب هش وم ک ای ق
ه آمد ه قهق اغر می ب ون س چ یرگیرش تش رگس مس زان ن
ه آمد رد ابل ل نک تعجی ون ذار اکن بر گلع زان دل
ه آمد رمن ک هخ تب کاهس ت بی رنج ه گنج نیس ا این هم ب
ه آمد ه درگ ود ب ریخت ز خ بگ ید گ باش ه و مردرن مردان
ا ره آمد رب ه ز هج آن را ک زار جانست ق را ه ون عاش چ
ید ان مترس دزج ان کم نای ج
ود اب ری م ه در او پ را ک زی
وز ه آم ف حیل ت حری عشقس
ود اجرا ب ال و م ه مق ر گوش ه
ت حیله ق حالل گش در عش
ود اب ل از کج ا هش و عق آن ج
رو ق آن س ر ز عش ت اگ حقس
ود اب له ال عق ه مج اچ آن ج
52
ود اورا ب وم فر چ دره س از س ق موسی ر ز عش ت اگ حقس
ود ک ان س و هم ه عش ق ب د وال ب ازید پر بالش س ان را س ج
ود اب ل آن هب حت وص در فس وه قافید ات ک بر و ثب در ص
ود اب زار ت ون ه ه جن را ک زی ر آید ه مظه ان ب ر نه ون بح چ
ود اب ا قب نه یراهن حس پ انی ار و درفش ام نث هنگ
ود وا ب گ و نی ن ره و چن نی زه هیدیت رش هیت اگ یر ش در ت
ود ت ال ب ز روح دوس اج ان ج ک روید وس ازه همچ ده و ت پاین
ود نا ب ام آش را هنگ زی یبید وس یب درخت او چ ز آس
نگ دتان س نگ دالن زنن رس گ
ویش بازگوید هخ ا قص ی ون دامن در پیش دوانید چ
ق دراز گوید لیکن عاش ویش هخ ام فرید ب ون همس چ
از گوید و در نم ودای ت س ما عشق ما و هم ش قش هم عش
از گوید آنچ این دلم از نی ت نفس و دزدست ر نقب زنس گ
از گوید خنی کای نو س بش اده و نقل دب ق خوری از عش
از گوید ه او مج وک تی ت گف ارد ان همی نگ هت دیت ک دی
از گوید قگ ه طری تی ب گف ار کردست ود اختی هخ ان ب اوت
ید ار باش ک اختی وم ی محک
ما بیایید رود ش اب بت ش
ا من هب رچ اموش کنم اگ خ
کر بخایید ده او ش وز خن
719
انه وانمایید اده نش زین ب
ه کارید بوح در چ لص ای اه
ر بزایید د اگ ی زایی عیس
ان اب رخش ده آفت مانن
ارده برآیید ه چه ون م همچ
ر شمارست مران اگ بش ای ش
ایید اص را نش وت خ این خل
ت وانمایید ه زدس زخمی ک
ایید رمه ای بس هس ار ک زنه
والن وید ای مل واب ش در خ
وایید م پیش و چش قچ در عش
ار امشب د آن نگ می آی
مایید ما ش ه بی ش اف ک انص
بریز مس دین ت هش زان روی ک
ان کی دارد ه مهی نه در خان 720
ان کی دارد ان جه یرون ز جه ب ه در غم و زحیرید رچ از به
ان کی دارد ه آن کم ای ک بنم اران وید ی د روان ش خیزی
ه آن کی دارد رک و نگ وفی ت ص ید ید در پی ص ران باش پ
ان کی دارد هج دک ان دان هم ج ت روزی رکت نهانس در ح ان
ان کی دارد ت گهرفش آن دس ازه ز آنید در اول روز ت
ان کی دارد بری ز ک رخ آخ 721
ان کی دارد ر زم ر بنگ آخ دارد یمبر ن هس ینه ک رس ه
ق دورست ه ز دام عش وان کس ک
غ رق دری اییم و م ا را م وج دری ا می کشد الم ود ز ع بر ب هخ او را چ
ک ان مل ک م ا را ب ه ش هد و قن د و حل وا می کشد زه یر غم هت ود ب ید ش او ص
ک ان قص اب عاش قان بس خ وب و زیب ا می کشد ت در راه یر نیس ه دل آن را ک
مهل تی دادش ک ه او را بع د ف ردا می کشد ت دری ده اس در راه فکن
درم دزد از وی گل و گ ر می کش د ت ا می کشد رد آن در تگ ه نگش آن کس ک
عاش قان عش ق را هم عش ق و س ودا می کشد بید ت هین بخس وقت سحرس
خفی ه ص د ج ان می ده د دل دار و پی دا می کشد 722
ک و ت و را ب ر آس مان ب ر می کش د ی ا می کشد دا شد دیم و دل ج تش ا مس م
ب از ج ان را می رهان د جغ د غم را می کشد ل بگسست د عق ه بن دک ون دی چ
ک و مس یح خویش تن را ب ر چلیپ ا می کشد ه باشد ر نرفت ای دگ او ج
غ یر عاش ق وانم ا ک ه خ ویش عم دا می کشد ه او هواییست وک ه مج در خان
عاش ق ح ق خویش تن را بی تقاض ا می کشد پید پادشاهست از س او ب
گ ر چ ه منک ر خ ویش را از خش م و ص فرا می کشد 723
53
ا می کشد تران را بی محاب ای اخ مع ه ش ه آمد ان م یز ک اقی برخ س
از وقت تنگست ه بت ترکان
این ک آن رویی ک ه م اه و زه ره را ح یران کند عادت ود این س در وهم نب
ه ر یکی گ و را ب ه وح دت س الک می دان کند عاش ق چ و پیال ه پ ر ز خ ون ب ود
ه ر ک ه در کش تیش نای د غرق ه طوف ان کند ب ا چ ون ت و م ه آن ک وقت دری افت
ه ر ک ه از وی لقم ه یاب د حکمتش لقم ان کند ریخت ر کی بگ قه رمن عش از خ
ب ر من این دم را کن د دی ب ر ت و تابس تان کند ت مقبل ر کی اوس دوه هش بی گ
ب ر یکی کس خ ار و ب ر دیگ ر کس ی بس تان کند ای و هوییست در تبریزه ان
ه ر ک ه در آتش ش ود از به ر او ریح ان کند 724
گ ر هم ه ش بهه س ت او آن ش بهه را بره ان کند ود زا ب ان ف رج ه ده گرماب
ان کند و را انس ازد دی وس آدمی را دی یرت او ان را ز ح ر پری م
زن ده را بخش د بق ا و م رده را حی وان کند راغ ماجراها تچ عقلس
ان کند رم درم فی را از ک علت آن فلس ه ست ل پش ق عق ر عش در صرص
ک و از این دم بش کند چ ون بش کند ت اوان کند ید جبریل ا کش دپ از احم
گ ر ت و ب ا او دم زنی او روی خ ود پنه ان کند ایم وزم ار بی ه بس اک گفت
س ر مکش از وی ک ه چش مش غ ارت ایم ان کند دند لت دو ض تعظیم و مواص
ور ب ر او دانش فروش د غ یرتش ن ادان کند ون ت مجن ا لیلی شدس آن ج
رآن کند ورت عین الیقین را علم الق ص ود اب بگش نی نق ا حس آن ج
داروی دی ده نجوی د جمل ه ذک ر ن ان کند د زلیخا قب ف در عش یوس
ت ا جه ان را آب بخش د جس م ه ا را ج ان کند ده بی روح ور مان افخ ص وان ن
ه ر ک ه او م اهی ب ود کی فک رت پای ان کند االت ریخت این مق رگ در بح
ش مس ت بریزی ت و را همص حبت م ردان کند 725
ار راز گوید وی وت اچ کس ب
ک ره تن د فل ک را ه ر س حرگه زین کنند
اه و کوت ات تب ل کردس عاق
چ ون بخس پند آفت اب و م اه را ب الین کنند
جود افتد و در س قت از عش
گلبن انی ک ه فل ک را خ وب و خ وب آیین کنند
ویی ه دروغ گ از هم از ن
حاکمن د و نی دع ا دانن د و ن ه نف رین کنند
ود و محم ازم و ت و ای من همچ
وز حالوت بحره ا را چ ون ش کر ش یرین کنند
دیث من گفت یح و کس پیش ت
س نگ ه ا را ک ان لع ل و کفره ا را دین کنند
نیدی خنان من ش ون زر س چ
گ ر عی ان خ واهی ب ه پیش چش م ت و تع یین کنند
726
زان ک ایش ان ک ور م ادرزاد را ره بین کنند
ان کجایید ب رفت حریفک ش
ت ا هم ه خ ار ت و را همچ ون گ ل و نس رین کنند
ید راب نوش ل لبش ش از لع
ت ا ک ه ارواح و مالی ک ز آس مان تحس ین کنند
یاران ه هوش ود ب ون روز ش چ
ود از ش راب الی زالی ج ان م ا مخم ور ب و دردمیدند ما چ در جیب ش
ود پیش از آن ک این دار و گ یر و نکت ه منص ور ب ت و هفت دوزخ ت بهش بی هش
ود در خراب ات حق ایق عیش م ا معم ور ب ر هست تگ وی ز هفت و هش کم ی
ود از ش راب ج ان جه ان ت ا گ ردن ان در ن ور ب دک ت ان م نیس ویی در چش م
ود ت ا بدان د ه ر یکی ک و از چ ه دولت دور ب ردد اک گ وی پ مزم ون چش چ
ود ت ا بران دازد نق اب از ه ر چ ه آن مس تور ب بریز مس ت دیو ش قخ در عش
ود خمره ای بی خم ار و ش هد بی زنب ور ب 727
ود آنچ در هفتم زمین چ ون گنج ه ا گنج ور ب ان کی دارد ا نش بر م از دل
ود آن زم ان کی ش مس دین بی ش مس دین مش هور ب ال او کی بیند ده جم بی دی
کار آنست ان ش هج یر ک آن ت
ود یر ب را زور گیراگ ادیم زی در هم افت رفی یکی نگاریست رط در ه
در چن ان آتش چ ه ج ای عق ل ی ا ت دبیر ب ود ه نقش اند ق جمل ورت خل این ص
وز کم ان عش ق پ ران ص د ه زاران ت یر ب ود ه چین اند دا و خوش هگ این جمل
ب ر ش مار خ اک ش یران پیش او نخج یر ب ود الم هع دند جمل قالب ش
چش م او چ ون طش ت خ ون و م وی او چ ون ش یر ب ود بریز مس ت هش ان ب ت زم شادس
54
چ رخ ه ا از هم ج دا ش د گویی ا تزوی ر ب ود 728
چون ک س اغرهای مس تان نی ک ب اتوفیر ب ود دش من خویش یم و ی ار آن ک م ا را می کشد
بیخ ودم من می ن دانم فتن ه آن پ یر ب ود زان چ نین خن دان و خ وش م ا ج ان ش یرین می دهیم
بی دل و دس تم خداون دا اگ ر تقص یر ب ود خ ویش فرب ه می نم اییم از پی قرب ان عید
د از او آن بلیس بی تبش مهلت همی خواه
م و ب ه م وی م ا ب دان س ر جعف ر طی ار ب اد همچ و اس ماعیل گ ردن پیش خنج ر خ وش بنه
ه ر ک ه این ب ر خ ورد از ت و از ت و برخ وردار ب اد نیس ت عزرائی ل را دس ت و رهی ب ر عاش قان
ت ار م ا را پ ود ب اد و پ ود م ا را ت ار ب اد کش تگان نع ره زن ان ی ا لیت ق ومی یعلم ون
چن د غم ب ردار بودس تم ک ه غم ب ر دار ب ود از زمین کالب د ب رزن س ری وانگ ه ب بین
خواج ه گل زار ب اد و از حس د گ ل زار ب اد تاند راح روحی می دهد روح ریحی می س
این چمن بی م ار ب اد و دش منش بیم ار ب اد آن گم ان ترس ا ب رد م ومن ن دارد آن گم ان
همنش ین غمخ وار ب اد و بع د از این غم خ وار ب اد ه ر یکی عاش ق چ و منص ورند خ ود را می کش ند
ص د تقاض ا می کن د ه ر روز م ردم را اجل
خاص ه این ره زن ک ه م ا را این چ نین ب ر ب اد داد
بس کنم ی ا خ ود بگ ویم س ر م رگ عاش قان
زان ک از ش اگرد آی د ش یوه ه ای اوس تاد
ش مس ت بریزی برآم د ب ر اف ق چ ون آفت اب
زان ک هس تی خایفس ت و هیچ خ ایف نیس ت ش اد
729
کان در این هس تی نیام د وز ع دم هرگ ز ن زاد
این ک آن ج ویی ک ه چ رخ س بز را گ ردان کند
در وج ود این جمل ه بن د و در ع دم چن دین گش اد
این ک آن چوگ ان س لطانی ک ه در می دان روح
ذوق دری ا کی شناس د ه ر ک ه در دام اوفت اد
این ک آن ن وحی ک ه ل وح مع رفت کش تی اوست
دان ک روزی می دوی د از ابلهی س وی م راد
ه ر ک ه از وی خرق ه پوش د برکش د خرق ه فلک
آتش ان در هس ت زن و ان در تن هس تی ن ژاد
نیس ت ت رتیب زمس تان و به ارت ب ا ش هی
ض بحه و العادی اتش نیس ت ج ز ج ان ه ای راد
خ ار و گ ل پیش ش یکی آم د ک ه او از ن وک خ ار
ور ن ه این ش طرنج ع الم چیس ت ب ا جن گ و جه اد
ه ر ک ه در آبی گری زد ز ام ر او آتش ش ود
چیس ت ف رزین گش ته ام گ ر ک ژ روم باش د س داد
من ب ر این بره ان بگ ویم زان ک آن بره ان من
ت ا ش دم ف رزین و ف رزین بن دهاام دس ت داد
چ ه نگ ری در دی و م ردم این نگ ر ک و دم ب ه دم
خ ط و تین ماس ت این جمل ه من ازل ت ا مع اد
این ک آن خض ری ک ه م یرآب حی وان گش ته ب ود
ره روی باش د چ و جس م و ره روی همچ ون ف واد
گ ر چ ه ن امش فلس فی خ ود علت اولی نهد
گ ر نباش د س ایه من ب ود جمل ه گش ت ب اد
زن ا او دم م تب ه کلس وهر آیین گ
خان ه ه ا ویران ه ه ا گ ردد چ و ش هر ق وم ع اد
دم م زن ب ا آین ه ت ا ب ا ت و او هم دم ب ود
ت ا بدی دم ک این ه زاران لعب ی ک کس می نه اد
کف ر و ایم ان ت و و غ یر ت و در فرم ان اوست
زان نظ ر م اتیم ای ش ه آن نظ ر ب ر م ات ب اد
ه ر ک ه ن ادان س اخت خ ود را پیش او دان ا ش ود
پ رده ش ب می دری د او از جن ون ت ا بام داد دام ن ان آم د ت و را این دانش تقلی د و ظن
ای ک ه ت ا روز قی امت عم ر م ا چ ون دوش ب اد پس ز نومی دی ب ود ک ان ک ور ب ر دره ا رود
ج زو و ک ل و خ ار و گ ل از روی خ وبش ب اد ش اد این س خن آبیس ت از دری ای بی پای ان عشق
ب ر ک ف م ا ب اده ب ود و در س ر م ا ب ود ب اد ه ر ک ه چ ون م اهی نباش د جوی د او پای ان آب
در س جود افت اده آن ج ا ص د ه زاران کیقب اد گ ر ب ه فق ر و ص دق پیش آیی ب ه راه عاش قان
ش ب ز اخ وان ص فا ناگ ه چ نین روزی ب زاد 730
آن نش ان را از تف اخر ب ر س ر و رو می نه اد این ک آن مرغ ان ک ه ایش ان بیض ه ه ا زرین کنند
ن ور اله وتی ز رحمت بس ته ه ا را می گش اد چ ون بتازن د آس مان هفتمین می دان ش ود
چ ون بمان د برق رار آن کس ک ه یاب د این م راد ماهی انی کان درون ج ان ه ر ی ک یونسیست
نیس تان را هس ت ک رد و عاش قان را داد داد تخیز امان جنت بخش روز رس دوزخ آش
زان ک ه ه ر ج ا کوس ت س اقی کس نمان د ب ر س داد از لط افت ک وه ه ا را در ه وا رقص ان کنند
اد ه اعتق اد و بارنام راق اجته طمط جس م ه ا را ج ان کنن د و ج ان جاوی دان کنند
هم عزی ز مص ر بای د مش تریش ان در م زاد ان ترند ه پنه د و از هم ه پیداترن از هم
گ ر عی ان خ واهی ز خ اک پ ای ایش ان س رمه س از
ور ز سرمس تی کش یدم زل ف دل داری چ ه شد گ ر ت و خ اری همچ و خ ار ان در طلب س رتیز ب اش
ور ز ط راری رب ودم رخت ط راری چ ه شد گ ر مج ال گفت ب ودی گفت نی ه ا گفتمی
ور یکی دان ه ب رون آم د ز انب اری چ ه شد 731
55
ه شد گ ر یکی دم خ وش نش یند ی ار ب ا ی اری چ پیش از آن کان در جه ان ب اغ و می و انگ ور ب ود
ه شد چن د گ ویی چن د گ ویی گفت ه ام آری چ م ا ب ه بغ داد جه ان ج ان ان االحق می زدیم
ه شد ت و ن ه معش وقی ن ه عاش ق م ر ت و را ب اری چ پیش از آن ک این نفس ک ل در آب و گ ل معم ار شد
ه شد ور ز عیس ی ع افیت یابی د بیم اری چ ج ان م ا همچ ون جه ان ب د ج ام ج ان چ ون آفت اب
ه شد بی خطی گ ر پیش م آی د م اه رخس اری چ س اقیا این معجب ان آب و گ ل را مس ت کن
ه شد برشکس تم عاش قان را ک ار و ب ازاری چ ج ان ف دای س اقیی ک ز راه ج ان در می رسد
م ا ده ان ه ا ب از مان ده پیش آن س اقی ک ز او
ده شد گری ه ه ای جمل ه ع الم در وص الش خن ی ا ده ان م ا بگ یر ای س اقی ور نی ف اش شد
ده شد حس ن ه ای جمل ه ع الم حس ن او را بن ش هر ت بریز ار خ بر داری بگ و آن عه د را
ده شد ه ر کی خ ورد از آب ج ویش ت ا اب د پاین 732
ده شد الج رم ب ر چ رخ گ ردون ت ا اب د تابن دی می ان عاش قان س اقی و مط رب م یر ب ود
ده شد خ اک ط امع به ر این در زی ر پ ا افکن عق ل بات دبیر آم د در می ان ج وش ما
ده شد ت ا مش ام ش یر ص ید م رج ه ا غرن در ش کار بی دالن ص د دی ده ج ان دام ب ود
ده شد همچ و خورش ید و قم ر بی ب ال و پ ر پرن آه وی می ت اخت آن ج ا ب ر مث ال اژدها
نده شد برگذش ت از ن ه فل ک ب ر المک ان باش دی دم آن ج ا پ یرمردی طرف ه ای روح انیی
دی دم آن آه و ب ه ناگ ه ج انب آن پ یر ت اخت
پ رده عش اق را از دل ب ه رون ق می زند
کاس ه خورش ید و م ه از عرب ده درهم شکست
ایس تاده ب ر ف راز ع رش س نجق می زند
وال گفت یدم از آن اح ی را بپرس روح قدس
یح یی و داوود و یوس ف خ وش معل ق می زند
ش مس ت بریزی ت و دانی ح الت مس تان خ ویش
جبرئی ل ان در فس ونش س حر مطل ق می زند
733
تی غ را ب ر حل ق اس ماعیل و اس حق می زند
اد وار ب ق دردی خ اب عش ذره ذره آفت
در ه وای عش ق او ص دیق ص دق می زند
ذره ه ا ب ر آفت ابت ه ر زم ان ب ر می زنند
خس رو و ش یرین ب ه عش رت ج ام راوق می زند
ه ر کج ا ی ک ت ار م ویت ب ر ه وس س ر می نهد
ت یر زهرآل ود را ب ر ج ان احم ق می زند
ک وصل ان غم از دوری دارالمل در بیاب
او چ و حی در گ ردن هش ام و ارب ق می زند
خ ار مس کینی ک ه ه ر دم طعن ه گ ل می کشد
ش مس ت بریزی ک ه م اه ب در را ش ق می زند
گ ل پرس تان چمن را دش من مخفیس ت م ار
روح او مقب ول حض رت ش د ان االحق می زند
چون ک غمخ واری نباش د س خت دشوارس ت غم
گ ر چ ه منک ر در ه وای عش ق او دق می زند
734
از حس د همچ ون س گان از دور ب ق ب ق می زند
مطرب ا این پ رده زن ک ز رهزن ان فری اد و داد
هین ک ه آم د دود غم ت ا خل ق را غمگین کند تی ان آموخ ا این ره زدن زان رهزن مطرب
س نگ ه ا را لع ل س ازد می وه را رنگین کند مطرب ا رو ب ر ع دم زن زان ک هس تی ره زنست
ت ا ب ر س یمین ت و اح وال م ا زرین کند می زن ای هس تی ره هس تان ک ه ج ان انگاشتست
زان ک دری ا آن کن د زی را ک ه گ وهر این کند یریم هم در بادیه دم گ ان ع ا بیاب م
گ ردن ج ان را ب زن گ ر چ رخ را تمکین کند این ع دم دری ا و م ا م اهی و هس تی همچ و دام
زان س وی هفت اد پ رده دی ده را ره بین کند ه ر ک ه ان در دام ش د از چ ار طب ع او چ ارمیخ
لط ف ه ایی را ک ه ب ا م ا ش ه ص الح ال دین کند تیت را وزد آتش هس وس بر ت آتش ص
قدح ه و الموری اتش نیس ت اال س وز ص بر
ب وی خ ود را واهل د در ح ال و زلفش ب و کند ب رد و مان دی هس ت آخ ر ت ا کی مان د کی ب رد
خ وی را خ ود واکن د در حین و خ و ب ا او کند گ ه ره ش ه را بگ یرد بی دق ک ژرو ب ه ظلم
پرده ا را ب ردرد وین ک ار را ی ک س و کند ا منتها تی ت ه ام در راس اده رفت من پی
زالی او کند ق الی رح ان س ا بی ت رخ ب دو گوی د ک ه م نزل ه ات م ا را منزلیست
ت ا ز ه ر ی ک بان گ دیگ ر در ح وادث رو کند تن ب ه ص د م نزل رود دل می رود ی ک ت ک ب ه حج
ب ر کن ار خ ود نه اد و س از آن را ه و کند ش اه گوی د م ر ش ما را از منس ت این ی اد و ب ود
وای آن چنگی ک ه ب ا آن چن گ ح ق پهل و کند اس ب را قیمت نمان د پی ل چ ون پش ه ش ود
ک و ب ه ناگ ه وص ف آن دو ن رگس ج ادو کند ان در این ش طرنج ب رد و مان د ی ک س ان ش د م را
چش م آه و ت ا ش کار ش یر آن آه و کند در نج اتش م ات هس ت و هس ت در م اتش نج ات
735
خ ون ب دان ش د دل ک ه ط الب خ ون دل را ب و کند دوش آم د پی ل م ا را ب از هندس تان ب ه ی اد
56
ه من او کند الت من نال دح کس ندان دوش س اغرهای س اقی جمل ه ماالم ال ب ود
آن ک در ش ش س و نگنج د ک ار او ی ک س و کند ب اده ه ا در ج وش از او و عق ل ه ا بی ه وش از او
و کند د آه یرد دردم و را بگ نقش آه بان گ نوش انوش مس تان ت ا فل ک بررفت ه ب ود
ی ک دمت س ازد قزلب ک ی ک دمت ص ارو کند در فل ک افت اده ز ایش ان ص د ه زاران غلغله
آن بج و ک ز ن ور ج ان دو پی ه را دو ج و کند روز پ یروزی و دولت در ش ب م ا درج ب ود
خ وش ش کرخویی ک ه با آن شکرس تان خ و کند م وج زد دری ا نش انی ی افت زین ش ب آس مان
خ اک را عن بر کن د او س نگ را لول و کند ه ر چ ه ناس وتی ز ظلمت راه ه ا را بس ته ب ود
گ ر تقاض ای ش راب و یخ نی و طرغ و کند کی بمان د زان ه وا اش کال حس ی برق رار
فاخت ه محج وب باش د الج رم کوک و کند عم ر را از س ر بگیری د ای مس لمانان ک ه ی ار
خ رم آن کان در غم آن روی تن چ ون م و کند ی ار م ا افتادگ ان را زین س پس مع ذور داشت
ج وش دری ای عن ایت ای مس لمانان شکست
چون ک رد خل ق ک ردش عش ق رو ب ا او کند آن عن ایت ش ه ص الح ال دین ب ود ک و یوسفیست
زان ک ج ان روس پی باش د ک ه او ص د ش و کند 736
ش اه عش قش بع د از آن ب ا خ ویش همزان و کند گ ر یکی ش اخی شکس تم من ز گل زاری چ ه شد
ب اطن و ظ اهر هم ه ب ا عش ق خ وش خ و خ و کند گر ب زد ناداش ت زخمی از س ر مس تی چ ه ب اک
دل ب ه مه ر ه ر کس ی دزدی ده رو ه ر س و کند ور یکی زنبی ل کم ش د از هم ه بغ داد چیست
وانگهی عاش ق در این دم مش ک و عن بر ب و کند ای فل ک ت ا چن د از این دس تان و مک اری تو
ت ا ک ه عاش ق از ض رورت ت رک این ه ر دو کند گ وییم از س ر او ن اگفتنی ه ا گفت ه ای
ن وطلب باش د ک ه همچ ون طفلک ان کوک و کند گ ر می ان عاش ق و معش وق ک اری رفت رفت
ب ر لب ج و کی دوادو ب ر نش ان ج و کند از لب لعلش چ ه کم ش د گ ر لبش لطفی نم ود
ت ا ت و را ش یرین ز ش هد خس روی دارو کند گ ر براتس ت امش ب و ه ر کس ب راتی یافتند
از ورای ه ر دو ع الم ک ان ت و را بی ت و کند ش مس ت بریزی اگ ر من از جن ون عش ق تو
737
ود چ ون رس یدش چش م ب د ک ز چش م ه ا مس تور ب
ن ام آن کس ب ر ک ه م رده از جم الش زن ده شد
ود ش ادی آن ص بح ه ا ک ز ی ار پرک افور ب
ی اد آن کس کن ک ه چ ون خ وبی او رویی نم ود
ود ت ا ب ه پش ت گ او و م اهی از رخش پرن ور ب
ر تختش می رود دگانی زی ه آب زن جمل
ود ذره ذره همچ و مجن ون عاش ق مش هور ب
ی ک ش بی خورش ید پای ه تخت او را بوس ه داد
ود ج ان در آوی زان ز زلفش ش یوه منص ور ب
ه در افکندگیست قانش جمل دگی عاش زن
ود ک وری آن کس ک ه او از عش رت م ا دور ب
آه وان را ب وی مش ک از ط ره اش ب ر ن اف زد
ود ت ا ز مس تی من ندانس تم ک ه رش ک ح ور ب
ب ال و پ ر وهم عاش ق ز آتش دل چ ون بس وخت
ود ک این ب ه دفتره ای عش ق ان در ازل مس طور ب
ای خن ک ج انی ک ه لط ف ش مس ت بریزی بی افت
ود س اقیت بیگان ه ب ود و آن ش ه زیب ا نب 738
ود ب ر ک دامین یوس ف از چش م ب دان غوغ ا نب مط ربم سرمس ت ش د انگش ت ب ر رق می زند
ود چش م ب د ب ا حف ظ ح ق ج ز باط ل و س ودا نب رخت بربندی د ای ی اران ک ه س لطان دو ک ون
ود آن م ه ن ادر ک ه او در خان ه ج وزا نب اولی ا و انبی ا ح یران ش ده در حض رتش
ود ج ز ش راب و ج ز کب اب و ش کر و حل وا نب عیس ی و موس ی ک ه باش د چاوش ان درگهش
ود ان در آن دری ای بی پای ان بج ز دری ا نب ج ان اب راهیم مجن ون گش ت ان در ش وق او
ود ج ز ب ه فرم ان ح ق این گرم ا و این س رما نب احم دش گوی د ک ه واش وقا لق ا اخواننا
ود ت و کی دی دی زین خموش ان ک و ب ه ج ان گوی ا نب لیلی و مجن ون ب ه فاق ه آه حس رت می خورند
ش مس ت بریز ایس تاده مس ت در دس تش کم ان
ود آم دم ت ا ع ذر خ واهم س اعتی از ک ار خ رس تم و حم زه فکن ده تی غ و اس پر پیش او
ود آم دم ک آتش بی ارم درزنم در خ ار خ کیس ت آن کس ک و چ نین م ردی کن د ان در جه ان
ود نی ک خ ود را ب د ش مارم از پی دل دار خ ه ر ک ه ن ام ش مس ت بریزی ش نید و س جده ک رد
ود چش مه ه ای سلس بیل از مه ر آن عی ار خ ای حس ام ال دین ت و بن ویس م دح آن س لطان عشق
ود م ردم و خ الی ش دم ز اق رار و از انک ار خ منکرس ت و روس یه ملع ون و م ردود ابد
ود بی ت و نت وان رس ت هرگ ز از غم و تیم ار خ 739
ود گفت خ ون آل ود دارم در دل خ ون خ وار خ قن د بگش ا ای ص نم ت ا عیش را ش یرین کند
ود ت ا ببی نی ب ر رخ من ص د ه زار آث ار خ ای ت و رن گ ع افیت زی را ک ه م اه از خاص یت
57
گ ویم ار مس تم ک نی از ن رگس خم ار خ ود پ رده ب ردار ای قم ر پنه ان مکن تن گ ش کر
چ ون چ نین ح یران ش دی از عق ل زیرکس ار خ ود عش ق ت و ح یران کن د دی دار ت و خن دان کند
می رس د اندیش ه ه ا ب ا لش کر ج رار خ ود غ زد ابت تی بوحی کآفت ان دل ص از می
کس نگوی د راز دل را ب ا در و دی وار خ ود چش م ت و در چش م ه ا ری زد ش رابی ک ز ص فا
هیچ کس را می نبی نی مح رم گفت ار خ ود گ ر ش بی خل وت ک نی گ ویم من ان در گ وش تو
ب ا س گان طب ع کآلودن د از م ردار خ ود 740
مش ک و عن بر گ ر ز مش ک زل ف ی ارم ب و کند
همچ و م اه هفت و هش ت و آفت اب روز عید ک افر و م ومن گ ر از خ وی خوش ش واق ف ش وند
ه ر یکی از ن ور روی او مزی د ان در مزید ود ان ش ان از روی او تاب ابی ناگه آفت
س وی ب رج آتش ین عاش قان خ ود رس ید چن گ تن ه ا را ب ه دس ت روح ه ا زان داد حق
م ر م را در هیچ ص فی آن زم ان آن ج ا ندید تاره ای خش م و عش ق و حق د و ح اجت می زند
هم نظ ر می ک رد ه ر س و هم عن ان را می کش ید ش اد ب ا چن گ ت نی ک ز دس ت ج ان ح ق بس تدش
رمثال ناپدید ق حاض راب عاش آن خ اوس تاد چن گ ه ا آن چن گ باش د در جه ان
آن ک ه ر ص بحی ک ه آم د نال ه ه ای او ش نید ب از هم در چن گ ح ق تاریس ت بس پنه ان و خ وش
ت ا فس ون می خوان د عش ق و ب ر دل او می دمید نرگس ان مس ت ش مس ال دین ت بریزی ک ه هست
همچ و مهت اب از ث ری س وی ثری ا می دوید 741
گش ت او ص د ب ار زن ده کش ته ش د ص د ره ش هید پنج در چ ه فای ده چ ون هج ر را ش ش ت و کند
ن اف او ب ر عش ق ش مس ال دین ت بریزی برید چن گ را در عش ق او از به ر آن آم وختم
ای ب ه ه ر س ویی دوی ده ک ار ت و ی ک س و نشد
س وی عش رت ه ا روی د و می ل بان گ نی کنید
ش یر آه و می دراند ش یر م ا بس نادرست
اس ب غم را در ق دم ه ای ط رب ه ا پی کنید
ب اطنت را الل ه س ازد ظ اهرت را ارغ وان
عق ل و ه وش و ع اقبت بی نی هم ه الش ی ء کنید
م وج آن دری ا مج و ک و را م دد از ج و ب ود
ت رک س رد و خش ک و ادب اری م اه دی کنید
خ وش قم ررویی ک ز این غم می گ ذارد چ ون هالل
ر هی هی کنید د اگ اق مرتدی ا العش ایه
آه نی ک و م وم ش د به ر قب ول مه ر عشق
این چ ه عقلس ت این ک ه ه ر دم قص د راه ری کنید
دل کب اب و خ ون دی ده پیش کش پیش ش ب رم
ت رک تک رار ح روف ابج د و حطی کنید
لکل ک آن ح ق شناس د مل ک را لکل ک کند
ف رش عق ل و ع اقلی از به ر هلل طی کنید
آب و روغن کم کن و خ امش چ و روغن می گ داز
ال حی کنید دار جم و دی تن را مح خویش
742
ج ان ف دا داری د و تن قرب ان ز به ر وی کنید
عش ق عاش ق را ز غ یرت نی ک دش من رو کند
اد چش م ت و مخم ور ب اد و ج ان م ا خم ار ب کآن ک ش اید خل ق را آن کس نش اید عش ق را
اد وی ز جوش اجوش عش قت عق ل بی دس تار ب چ ون نش اید دیگ ران را ت ا هم ه ردش کنند
اد یوس ف مص ری همیش ه ش ورش ب ازار ب زان ک خلقش چ ون بران د خ و ز خلق ان واکند
اد مس ت ت و از دس ت ت و پیوس ته برخ وردار ب ج ان قب ول خل ق یاب د خ اطرش آن ج ا کشد
اد ب اد م ا را و آب م ا را عش ق پ ذرفتار ب چ ون ببین د عش ق گوی د زل ف من س ایه فکند
اد ج ان دولت ی ار م ا و بخت و دولت ی ار ب مش ک و عن بر را کنم من خص م آن مغ ز و دم اغ
اد این وج ود م ا همیش ه ج اذب اس رار ب گ ر چ ه هم ب ر ی اد م ا ب و ک رد عاش ق مش ک را
چون ک از طفلی ب رون ش د چش م دانش برگش اد
ای مس لمانان ز دس ت مس ت دل بر داد داد عاش ق نوک ار باش ی تلخ گ یر و تلخ ن وش
گفتم این دل ت ا چ ه بین د وین دو چش مم بام داد ت ا ب ود ک ز ش مس ت بریزی بی ابی مس تیی
عش ق ت و در ص ورت م ه پیش م آم د ش اد ش اد 743
آتش او ت ا چ ه آرد ب ر من و ب ر خ اک و ب اد آن زم انی را ک ه چش م از چش م او مخم ور ب ود
این جه ان زین چ ار زاد و این چه ار از عش ق زاد ش ادی ش ب ه ای م ا ک ز مش ک و عن بر پ رده داشت
از ف راز ع رش و کرس ی بان گ تحس ین می رس ید
اد اده دل م ردی ک ه دل ب ر وع ده مس تان نه س ه ر ط رف از حس ن از ب دلیلیی کاس د ش ده
اد ان ب داد و این س خن را در می ان ج ان نه ج دل ب ه پیش روی او چ ون بایزی د ان در مزید
اد و کلی د خان ه از همس ایگان پنه ان نه ک ش مع عش ق اف روز را ی ک ب ار دیگ ر ان درآر
اد دوی زلفش شکس ته رو ب ه ترکس تان نه هن س اقیی ب ا رط ل آم د م ر م را از ک ار ب رد
اد اک پ ای خویش تن را او لقب س لطان نه خ نقش ش مس ال دین تبریزیس ت ج ان ج ان عشق
58
اد بس ش دم زی ر و زب ر ک و گرب ه در انب ان نه 744
اد ب ردر انب ان ش یر در انب ان درون نت وان نه رو ت رش ک ردی مگ ر دی ب اده ات گ یرا نب ود
اد چ ون ت ویی را ه ر ک ه گرب ه دی د او بهت ان نه ی ا ب ه قاص د رو ت رش ک ردی ز بیم چش م بد
اد الج رم ت اب ن وآیین ب ر چهارارک ان نه چش م ب د خس تش ولیکن ع اقبت محم ود ب ود
هین م ترس از چش م ب د وان م اه را پنه ان مکن
در دل م ردان ش یرین جمل ه تلخی ه ای عشق
این ش راب و نق ل و حل وا هم خی ال احولست
ی ک زم ان گ رمی ب ه ک اری ی ک زم ان س ردی در آن
هین خمش کن در خموش ی نع ره می زن روح وار
745
آم دم ت ا رو نهم ب ر خ اک پ ای ی ار خ ود
آم دم ک ز س ر بگ یرم خ دمت گل زار او
آم دم ت ا ص اف گ ردم از غب ار ه ر چ ه رفت
آم دم ب ا چش م گری ان ت ا ببین د چش م من
خ یز ای عش ق مج رد مه ر را از س ر بگ یر
زان ک بی ص اف ت و نت وان ص اف گش تن در وج ود
من خمش ک ردم ب ه ظ اهر لی ک دانی ک ز درون
درنگ ر در ح ال خاموش ی ب ه رویم نی ک نیک
این غ زل کوت اه ک ردم ب اقی این در دل است
ای خم وش از گفت خ ویش و ای ج دا از جفت خ ویش
ای خمش چ ونی از این اندیش ه ه ای آتش ین
وقت تنه ایی خمش باش ند و ب ا م ردم بگفت
ت و مگ ر م ردم نمی ی ابی ک ه خ امش ک رده ای
ت و مگ ر از ع الم پ اکی نی امیزی ب ه طبع
746
برنشس ت آن ش اه عش ق و دام ظلمت بردرید
اخ تران در خ دمت او ص د ه زار ان در ه زار
چ ون در آن دور مب ارک ب رج ه ا را می گذشت
در دلش ی اد من آم د ه ر ط رف ک رد التف ات
م وج دریاه ای رحمت از دلش در ج وش شد
گفت نزدیک ان خ ود را ک ان فالن غ ایت چراست
آن ک دی ده ه ر ش بش در س وختن مانن د ش مع
آن ک آتش ه ای ع الم ز آتش او ک اغ ک رد
آن یکی خ اکی ک ه چ ون مهت اب ب ر وی ت افتیم
آن ک چ ون ج رجیس ان در امتح ان عش ق ما
آن ک حام ل ش د ع دم از آف رینش بخت نیک
747
اس می کنید رب التم ان ز مط ای طربناک
شهس وار اس ب ش ادی ه ا ش وید ای مقبالن
اخودان دتش ای ب افی ز خم وح زان می ص
نوبه اری هس ت ب ا ص د رن گ گل زار و چمن
کش تگان خواهی د دی دن س ربریده ج وق ج وق
س وی چینس ت آن بت چی نی ک ه ط الب گش ته اید
در خراب ات بق ا ان در س ماع گ وش ج ان
از ش راب ص رف ب اقی کاس ه س ر پ ر کنید
از ص فات ب اخودی ب یرون ش وید ای عاش قان
ب ا ش ه ت بریز ش مس ال دین خداون د ش هان
748
59
فخ ر جمل ه س اقیانی س اغرت در ک ار ب اد
ای ز نوش انوش ب زمت ه وش ه ا بی ه وش ب اد
چ ون زن ان مص ر ج ان را دس ت و دل مج روح ب اد
س اقیا از دس ت ت و بس دس ت ه ا از دس ت شد
مغ ز م ا پرب اد ب اد و مش ک م ا پ رآب ب اد
ش اه خوب ان م یر م ا و عش ق گیراگ یر ما
سرکش یم و سرخوش یم و ی ک دگ ر را می کش یم
749
مس ت آم د دل برم ت ا دل ب رد از بام داد
دی دل من می جهی د و ه ر دو چش مم می پرید
بام دادان ان در این اندیش ه ب ودم ناگه ان
من ک ه باش م ب اد و خ اک و آب و آتش مس ت اوست
عش ق از او آبس تن س ت و این چه ار از عش ق او
750
ش اد ش د ج انم ک ه چش مت وع ده احس ان نه اد
چ ون ح دیث بی دالن بش نید ج ان خوش دلم
ب رج ب رج و خان ه خان ه ج ویم آن خورش ید را
مش ک گفتم زل ف او را زین س خن بشکس ت زلف
من نیم س لطان ولیکن خ اک پ ای او ش دم
همچ و گرب ه عطس ه ش یری ب دم از ابت دا
گفت ار ت و زاده ش یری ن ه ای گرب ه ب رآ
من چ و انب ان بردری دم گفت آن انب ان م را
ش مس تبریزیس ت تاب ان از ورای هفت چ رخ
60