You are on page 1of 24

- Chæång V -

Chæång 5
Maî hoïa kãnh
Theo quan âiãøm cuía ngaình thäng tin, taìi nguyãn thäng tin chuí yãúu laì cäng suáút, thåìi gian vaì
bàng thäng cuía tên hiãûu. Âäúi våïi mäüt mäi træåìng thäng tin cho træåïc, ba taìi nguyãn naìy coï thãø
máu thuáùn láùn nhau. Viãûc cán âäúi caïc máu thuáùn naìy tuìy vaìo tæìng træåìng håüp cuû thãø. Tuy
nhiãn, nhçn chung thç ta coï thãø âaût âæåüc täúc âäü truyãön säúî liãûu cao nháút trong mäüt bàng thäng
nhoí nháút trong khi giæî cho cháút læåüng truyãön dáùn åí mæïc cháúp nháûn âæåüc. Trong thäng tin säú
thç cháút læåüng truyãön dáùn coï liãn quan máût thiãút våïi xaïc suáút läùi bit Pb taûi âáöu thu.
Âënh lyï vãö thäng læåüng kãnh cuía Shannon- Hartley:
C = B log 2 (1 + S / N) (bit/s)

âaî chè ra giåïi haûn lyï thuyãút cuía täúc âäü truyãön säú liãûu tæì bäü phaït coï cäng suáút cho træåïc, qua
mäüt kãnh våïi bàng thäng cho træåïc, hoaût âäüng trong mäi træåìng coï nhiãùu âaî biãút. Tuy nhiãn,
âãø thæûc hiãûn âæåüc giåïi haûn lyï thuyãút naìy, ta phaíi tçm âæåüc mäüt phæång phaïp maî hoïa phuì håüp
(theo Shannon thç phæång phaïp naìy coï täön taûi).
Trong thæûc tãú, yãu cáöu cuía viãûc thiãút kãú laì phaíi thæûc hiãûn âæåüc mäüt täúc âäü truyãön säú liãûu yãu
cáöu (thæåìng âæåüc xaïc âënh båíi dëch vuû cung cáúp) trong mäüt bàng thäng haûn chãú cuía mäüt kãnh
truyãön sàôn coï vaì mäüt cäng suáút haûn chãú tuìy æïng duûng cuû thãø. Hån næîa, coìn phaíi âaût âæåüc täúc
âäü naìy våïi mäüt tyí säú BER (Bit Error Rate) vaì thåìi gian trãù cháúp nháûn âæåüc. Nãúu mäüt tuyãún
truyãön dáùn PCM khäng âaût âæåüc tyí säú BER yãu cáöu våïi caïc raìng buäüc naìy thç cáön phaíi sæí
duûng caïc phæång phaïp maî hoïa âiãöu khiãøn läùi (error control coding).
Maî hoïa âiãöu khiãøn läùi, coìn âæåüc goüi laì maî hoïa kãnh (channel encoding) âæåüc sæí duûng âãø
phaït hiãûn vaì sæía caïc kyï tæû hay caïc bit thu bë läùi. Maî hoïa phaït hiãûn läùi (error detection
coding) âæåüc sæí duûng nhæ laì bæåïc âáöu tiãn cuía quaï trçnh sæía läùi bàòng caïch kêch cho âáöu cuäúi
thu phaït ra tên hiãûu yãu cáöu làûp laûi tæû âäüng ARQ (Automatic Repeat reQuest), truyãön theo
hæåïng ngæåüc laûi vãö cho âáöu cuäúi phaït. Nãúu quaï trçnh truyãön laûi thaình cäng thç coi nhæ laì âaî
sæía âæåüc läùi. Nãúu kyî thuáût ARQ khäng thêch håüp, chàóng haûn nhæ khi trãù truyãön dáùn quaï låïn
thç seî sæí duûng kyî thuáût maî hoïa sæía läùi khäng phaín häöi FECC (Forward Error Correction
Coding). Caí maî phaït hiãûn läùi vaì maî sæía läùi âãöu âæa thãm âäü dæ vaìo dæî liãûu phaït, trong âoï âäü
dæ thãm vaìo trong maî sæía läùi nhiãöu hån trong maî phaït hiãûn läùi. Lyï do laì âäúi våïi maî sæía läùi,
âäü dæ thãm vaìo phaíi âuí cho bãn thu khäng chè phaït hiãûn âæåüc läùi maì coìn sæía âæåüc läùi, khäng
cáön phaíi truyãön laûi.
Pháön âáöu cuía chæång naìy seî trçnh baìy täøng quan vãö âiãöu khiãøn läùi aïp duûng trong hãû thäúng
thäng tin säú, bao gäöm giåïi thiãûu vãö caïc phæång phaïp âiãöu khiãøn läùi, phán loaûi caïc maî âiãöu
khiãøn läùi.
Pháön sau cuía chæång táûp trung vaìo caïc loaûi maî âiãöu khiãøn läùi, bao gäöm hai loaûi chênh laì maî
khäúi (block code) vaì maî cháûp (convolutional code).

- 105 -
- Chæång V -

Pháön maî khäúi seî nãu mäüt loaûi maî khäúi âån giaín nháút laì maî kiãøm tra chàôn leí parity.
Pháön maî khäúi tuyãún tênh (linear block code) seî táûp trung trçnh baìy vãö maî voìng (cyclic code)
vaì mäüt loaûi maî voìng âån giaín laì maî Hamming.
Pháön maî cháûp åí cuäúi chæång seî trçnh baìy phæång phaïp duìng så âäö cáy (tree diagram), så âäö
læåïi (trellis diagram) vaì så âäö traûng thaïi (state diagram) âãø minh hoüa cho quaï trçnh maî hoïa
maî cháûp. Pháön giaíi maî maî cháûp trçnh baìy thuáût toaïn Viterbi duìng så âäö læåïi.
Caïc näüi dung vãö maî hoïa âæåüc trçnh baìy åí âáy theo quan âiãøm laì daình cho ngæåìi âaî nàõm âæåüc
lyï thuyãút maî hoïa, chè nãu thuáût toaïn maî hoïa vaì giaíi maî, âæa ra vê duû minh hoüa, chæï khäng
nãu cå såí toaïn hoüc.
5.1 Täøng quan vãö âiãöu khiãøn läùi
5.1.1 Caïc phæång phaïp âiãöu khiãøn läùi
Âaûi læåüng âo läùi thäng thæåìng laì tyí lãû läùi bit BER (Bit Error Rate) hay xaïc suáút läùi bit (Pb). Pb
âån giaín laì xaïc suáút mäüt bit nhë phán báút kyì truyãön âi bë läùi. BER laì tyí säú läùi trung bçnh, âæåüc
tênh laì têch cuía Pb vaì Rb, åí âáy Rb laì täúc âäü bit trong kãnh. Pb âiãøn hçnh trong mäüt hãû thäúng
PCM tuyãún tênh laì 10 -7, trong hãû thäúng PCM neïn phi tuyãún laì 10 -5, trong hãû thäúng ADPCM
laì 10 -4.
Âiãöu khiãøn läùi nhàòm muûc âêch laì laìm giaím tyí lãû läùi trong mäüt hãû thäúng khi tyí lãû naìy låïn quaï
mæïc cho pheïp. Nhçn chung coï nàm phæång phaïp âiãöu khiãøn läùi.
Giaíi phaïp âáöu tiãn vaì dãù tháúy nháút laì tàng cäng suáút phaït, nhæng khäng phaíi luïc naìo cuîng coï
thãø thæûc hiãûn âæåüc. Vê duû nhæ, âäúi våïi mäüt maïy âiãûn thoaûi boí tuïi thç khäng cháúp nháûn khäúi
læåüng cuía pin quaï låïn.
Giaíi phaïp thæï hai, ráút hiãûu quaí trong viãûc chäúng laûi läùi chuìm gáy båíi fading, laì sæí duûng phán
táûp (diversity). Coï ba kiãøu phán táûp chênh laì phán táûp khäng gian, phán táûp táön säú vaì phán táûp
thåìi gian. Caí ba kiãøu phán táûp naìy âãöu âæa thãm âäü dæ vaìo trong dæî liãûu phaït bàòng caïch
truyãön gáúp âäi: qua hai âæåìng, taûi hai táön säú hay vaìo hai thåìi âiãøm khaïc nhau. Trong phán
táûp khäng gian, sæí duûng hai hay nhiãöu antenna âàût taûi nhæîng vë trê âuí xa âãø coï mäüt trong caïc
antenna âoï thu âæåüc tên hiãûu täút nháút, êt bë fading nháút. Phán táûp táön säú sæí duûng hai hay nhiãöu
táön säú khaïc nhau âãø phaït cuìng mäüt tin. Phán táûp táön säú coï thãø laì trong bàng hay ngoaìi bàng
tuìy vaìo khoaíng caïch táön säú giæîa caïc soïng mang. Trong hãû thäúng phán táûp thåìi gian, phaït
cuìng mäüt tin nhæng vaìo hai hay nhiãöu thåìi âiãøm khaïc nhau.
Giaíi phaïp thæï ba laì truyãön song cäng, hay coìn goüi laì kiãøm tra echo (echo checking). ÅÍ âáy,
khi bäü phaït phaït tin âãún bäü thu, tin âæåüc phaït ngæåüc vãö bäü phaït trãn mäüt kãnh häöi tiãúp riãng.
Nãúu tin phaït ngæåüc vãö khaïc våïi tin phaït âi thç biãút laì coï läùi. Phæång phaïp naìy coï khuyãút âiãøm
laì yãu cáöu bàng thäng gáúp âäi so våïi truyãön trãn mäüt hæåïng nãn khäng cháúp nháûn khi cáön táûn
duûng phäø.
Phæång phaïp thæï tæ âãø âäúi phoï våïi BER cao laì yãu cáöu làûp laûi tæû âäüng ARQ (Automatic
Repeat reQuest). Trong hãû thäúng ARQ, maî phaït hiãûn läùi (error detecting code) âæåüc sæí duûng
âãö bãn thu kiãøm tra läùi trong khäúi säú liãûu thu vaì traí låìi cho bãn phaït trãn mäüt kãnh häöi tiãúp.
- 106 -
- Chæång V -

Tên hiãûu traí låìi laì cháúp nháûn ACK (ACKnowledgment) khi säú liãûu thu âuïng vaì khäng cháúp
nháûn NAK (Non - AcKnowledgment) khi säú liãûu thu sai. Nãúu bãn phaït nháûn NAK, bãn phaït
phaíi tiãún haình truyãön laûi khäúi säú liãûu bë läùi. Coï hai kyî thuáût ARQ chênh laì ARQ dæìng vaì âåüi
(stop and wait ARQ) vaì ARQ liãn tuûc (continuous ARQ). Trong hãû thäúng ARQ dæìng vaì âåüi,
sau khi phaït khäúi säú liãûu âi, bãn phaït dæìng laûi vaì chåì nháûn traí låìi tæì bãn thu, räöi tuyì theo traí
låìi âoï laì ACK hay NAK maì bãn phaït phaït khäúi säú liãûu tiãúp theo hay phaït laûi khäúi säú liãûu væìa
räöi. Nãúu thåìi gian chåì quaï thåìi gian quy âënh (goüi laì time-out), bãn phaït coi nhæ laì khäúi säú
liãûu væìa phaït bë läùi vaì váùn tiãún haình phaït laûi. Haûn chãú cuía phæång phaïp naìy laì thåìi gian trãù
truyãön dáùn låïn. Trong hãû thäúng ARQ liãn tuûc, caïc khäúi säú liãûu âãöu mang säú thæï tæû - N - vaì
baín tin traí låìi ACK/NAK cuîng mang säú thæï tæû N tæång æïng. Bãn phaït liãn tuûc phaït âi caïc
khäúi säú liãûu maì khäng chåì nháûn traí låìi tæì bãn thu. Bãn thu kiãøm tra läùi caïc khäúi säú liãûu thu vaì
traí låìi vãö cho bãn phaït baín tin ACK/NAK keìm theo säú thæï tæû cuía khäúi tin tæång æïng. Khi naìo
bãn phaït nháûn traí låìi NAK tæì bãn thu, bãn phaït seî phaït laûi táút caí caïc khäúi säú liãûu kãø tæì khäúi säú
liãûu bë läùi âäúi våïi ARQ luìi laûi N (go-back-N ARQ), hoàûc bãn phaït seî chè phaït laûi khäúi säú liãûu
bë läùi âäúi våïi ARQ choün loüc (selective ARQ). Màûc duì ARQ choün loüc ráút hiãûu quaí trong sæí
duûng bàng thäng nhæng yãu cáöu dung læåüng bäü nhåï låïn hån ARQ luìi laûi N, âàûc biãût trong caïc
kãút näúi täúc âäü cao. ARQ phuì håüp våïi caïc hãû thäúng thäng tin maïy tênh, vç åí âoï coï sàôn kãnh
song cäng âãø bãn thu coï thãø phaït laûi cho bãn phaït baín tin ACK/NAK. Tuy nhiãn, trong caïc
âæåìng truyãön daìi våïi täúc âäü cao, âiãøn hçnh nhæ thäng tin vãû tinh thç ráút khoï thæûc hiãûn ARQ.
Phæång phaïp thæï nàm âãø giaím BER laì thæûc hiãûn maî hoïa sæía läùi khäng phaín häöi FECC
(Forward Error Correction Coding). Trong lëch sæí, viãûc cháúp nháûn sæí duûng räüng raîi FECC
coï trãù hån so våïi caïc phæång phaïp khaïc, båíi vç âäü phæïc taûp vaì giaï caí cuía noï cao hån. Ngaìy
nay, âäü phæïc taûp âaî giaím xuäúng nhåì vaìo sæû gia tàng caïc chip maî hoïa/ giaíi maî VLSI. FECC
låüi duûng sæû khaïc nhau giæîa täúc âäü truyãön dáùn vaì thäng læåüng kãnh âãø giaím xaïc suáút läùi Pb.
Viãûc giaím xaïc suáút läùi bë traí giaï bàòng viãûc tàng thåìi gian trãù truyãön dáùn, do tàng âäü dæ cho âuí
âãø maî coï thãø phaït hiãûn vaì sæía âæåüc läùi vaì do máút thåìi gian kiãøm tra khäúi säú liãûu thu âãø sæía
läùi. Tuy nhiãn, låüi êch cuía FECC coï âæåüc thæåìng nhiãöu hån khuyãút âiãøm vãö âäüì trãù låïn.

Maî hoïa âiãöu khiãøn läùi

Maî khäúi Maî cháûp

Maî khäng Maî tuyãún tênh


tuyãún tênh (Maî nhoïm)

Maî khäng voìng Maî voìng

Maî Golay RS BCH nhë phán

Hamming (e=1) e>1

Hçnh 5.1 Phán loaûi maî âiãöu khiãøn läùi

- 107 -
- Chæång V -

5.1.2 Phán loaûi maî âiãöu khiãøn läùi


Nhçn chung, coï thãø phán loaûi maî phaït hiãûn vaì sæía läùi (goüi chung laì maî hoïa kãnh - maî hoïa
âiãöu khiãøn läùi) theo så âäö trong hçnh 5.1.
a) Maî khäúi
Maî khäúi âæåüc âàûc træng båíi hai säú nguyãn n vaì k, vaì mäüt ma tráûn sinh hay âa thæïc sinh.
Hçnh 5.2 minh hoüa mäüt bäü maî hoïa maî khäúi våïi k bit tin vaìo vaì n bit maî hoïa ra. Tæì maî n bit
âæåüc taûo ra duy nháút tæì k bit tin vaì (n-k) laì säú bit kiãøm tra dæ. Tyí lãû maî (coder rate) laì R =
k/n, laì tiãu chuáøn âãø âaïnh giaï âäü dæ cuía maî. Tyí lãû maî thæåìng tæì 1/2 âãún 1. Maî hãû thäúng
(systematic code) laì maî coï màût caïc bit tin cuìng våïi caïc bit dæ trong tæì maî. Trong caïc taìi liãûu
vãö maî hoïa thç coï hai âënh nghéa vãö maî hãû thäúng. Âënh nghéa nghiãm ngàût hån cho ràòng maî coï
tênh hãû thäúng khi k bit tin phaíi nàòm liãn tuûc thaình mäüt khäúi vaì caïc bit dæ phaíi nàòm liãn tuûc
trong mäüt khäúi khaïc. Âënh nghéa êt nghiãm ngàût hån thç chè yãu cáöu trong tæì maî coï màût caïc
bit tin chæï khäng cáön phaíi nàòm liãn tuûc thaình khäúi.

k
n bit
bit Bäü maî hoïa khäúi
tin maî hoïa

k bit (n-k) bit

Pháön tin Pháön dæ

Tæì maî n bit

Hçnh 5.2 Maî khäúi hãû thäúng (n, k)


Maî khäúi tuyãún tênh (liear block code) - coìn goüi laì maî nhoïm (group code) - coï caïc tæì maî coï
tæång æïng 1-1 våïi caïc pháön tæí thuäüc nhoïm toaïn hoüc. Maî tuyãún tênh coï chæïa tæì maî gäöm toaìn
säú 0 vaì coï tênh cháút âoïng, chàóng haûn âäúi våïi maî tuyãún tênh nhë phán, våïi hai tæì maî C vaì
i

C j báút kyì, ta luän coï C i + C j = C k , C k cuîng laì mäüt tæì maî. Viãûc coï chæïa tæì maî gäöm toaìn säú
0 vaì tênh cháút âoïng laìm cho viãûc tênh toaïn âäúi våïi maî tuyãún tênh âàûc biãût dãù. Hçnh 5.3 laì mäüt
vê duû âån giaín vãö maî tuyãún tênh. Noï minh hoüa cho tênh cháút âoïng cuía maî. Coï 4 kyï tæû nguäön
laì a, b, c, vaì d, k = 2, n = 5. Âáy laì maî (5, 2)
a = 00 00000
b = 01 Maî hoïa 00111
c = 10 11100
d = 11 11011
c ⊕ b = d, c ⊕ d = b, b ⊕ d = c
Hçnh 5.3 Minh hoüa tênh cháút âoïng cuía maî khäúi tuyãún tênh
Maî voìng (cyclic code) laì mäüt låïp con cuía maî khäúi tuyãún tênh khäng coï tæì maî gäöm toaìn säú 0.

- 108 -
- Chæång V -

Mäüt maî khäúi tuyãún tênh âæåüc goüi laì maî voìng nãúu sau mäüt láön dëch voìng mäüt tæì maî thç cuîng
âæåüc mäüt tæì maî thuäüc cuìng bäü maî. Vê duû caïc tæì maî sau âáy âæåüc goüi laì maî voìng:
1101000, 0110100, 0011010, 1000110, 0001101, 1010001, 0100011.
Maî Golay laì mäüt loaûi maî voìng sæía âæåüc sai nhiãöu läùi. Maî Golay (23, 12) coï khaí nàng sæía
âæåüc 3 läùi cho tæì maî daìi 23 bit. Maî naìy âæåüc Golay phaït minh nàm 1949 vaì âæåüc nhiãöu
chuyãn gia quan tám nghiãn cæïu tåïi cáúu truïc vaì cå chãú giaíi maî. Thæûc tãú âang coï hai phæång
phaïp giaíi maî laì phæång phaïp Kasami vaì giaíi maî tçm kiãúm coï hãû thäúng (systematic search
decoding). Maî Golay (23, 12) âæåüc sæí duûng khaï phäø biãún trong mäüt säú hãû thäúng thäng tin.
Maî BCH nhë phán (binary BCH code) laì mäüt loaûi maî voìng âæåüc Hocquenghem tçm ra nàm
1959, sau âoï âæåüc Bose vaì Chaudhuri tçm ra mäüt caïch âäüc láûp vaìo nàm 1960. Maî BCH coï
m
thãø sæía âæåüc t läùi trong tæì maî daìi n bit, våïi n = 2 − 1, n − k ≤ mt, d ≥ 2 t + 1 . Vê duû maî
min

BCH (15, 7) coï thãø sæía sai täúi âa 2 läùi.


Maî RS âæåüc Reed vaì Solomon giåïi thiãûu láön âáöu tiãn vaìo nàm 1960. Theo lyï thuyãút maî, coï
thãø xem maî RS laì maî BCH khäng nhë phán. Maî RS âæåüc täø chæïc theo kyï tæû. Maî RS taûo
thaình n kyï tæû, mäùi kyï tæû daìi m bit, m tuìy thuäüc vaìo æïng duûng cuû thãø, vê duû m = 8 thç mäùi kyï
tæû chênh laì mäüt byte. Maî RS hoaût âäüng trãn kyï tæû nhiãöu bit chæï khäng phaíi trãn tæìng bit nhæ
caïc maî voìng khaïc. Mäüt âàûc âiãøm quan troüng cuía maî RS laì khaí nàng sæía läùi chuìm. Maî RS coï
n−k
thãø sæía sai t läùi, våïi t = . ÅÍ âáy n vaì k laì säú kyï tæû maî hoïa vaì säú kyï tæû mang tin chæï
2
khäng phaíi säú bit. Vê duû maî RS (31, 15) coï 15 kyï tæû vaìo, mäùi kyï tæû 5 bit, tæïc laì 75 bit tin vaì
31 kyï tæû maî hoïa, mäùi kyï tæû 5 bit. Maî naìy coï thãø sæía âæåüc 8 läùi bit âäüc láûp hoàûc 4 läùi chuìm daìi
khäng quaï 5 bit. Maî RS âæåüc duìng räüng raîi trong caïc âáöu CD vaì trong bäü nhåï maïy tênh.
Maî Hamming laì mäüt træåìng håüp riãng âån giaín nháút cuía maî BCH nhë phán. Maî naìy âæåüc
R.W. Hamming âæa ra vaì âæåüc duìng trong mäüt säú hãû thäúng thäng tin. Maî Hamming coï khaí
n
2k
nàng sæía sai 1 läùi. Quan hãû giæîa n vaì k thoía maîn báút âàóng thæïc: 2 ≤
n +1
b) Maî cháûp
Maî cháûp cuîng âæåüc âàûc træng båíi hai säú nguyãn laì n vaì k nhæ maî khäúi, nhæng n bit ra khoíi
bäü maî hoïa khäng chè phuû thuäüc vaìo k bit vaìo maì coìn phuû thuäüc vaìo K-1 bäü k bit vaìo træåïc
âoï. K âæåüc goüi laì âäü daìi raìng buäüc (constraint length). Maî cháûp (n, k, K) âæåüc xáy dæûng tæì
caïc thanh ghi dëch kK bit. Váûy coï thãø xem maî cháûp laì maî coï nhåï, âoï laì âiãøm khaïc biãût cå baín
cuía maî cháûp so våïi maî khäúi.
Maî cháûp âæåüc Elias âãö xuáút láön âáöu tiãn vaìo nàm 1955. Sau âoï, Wozencraft âæa ra mäüt thuáût
toaïn giaíi maî tæång âäúi hiãûu quaí. Nàm 1963, Massey âæa ra caïch giaíi maî êt hiãûu quaí hån
nhæng dãù thæûc hiãûn. Nàm 1967, Viterbi âaî âæa ra thuáût toaïn giaíi maî täúi æu âæåüc goüi laì thuáût
toaïn Viterbi. Tæì âáy, maî cháûp âæåüc æïng duûng räüng raîi trong ngaình viãùn thäng.
5.1.3 Khaí nàng phaït hiãûn vaì sæía läùi cuía maî khäúi

- 109 -
- Chæång V -

a) Mäúi quan hãû giæîa khoaíng caïch Hamming vaì khaí nàng phaït hiãûn vaì sæía läùi
Lyï thuyãút maî âaî chæïng minh ràòng: khoaíng caïch Hamming giæîa caïc tæì maî trong mäüt bäü maî coï
liãn quan âãún khaí nàng phaït hiãûn sai vaì sæía sai cuía bäü maî âoï, cuû thãø laì:
d ≥ r + s +1
trong âoï d laì khoaíng caïch Hamming, r laì säú läùi phaït hiãûn âæåüc, s laì säú läùi sæía âæåüc, s ≤ r .
Ta kiãøm tra âiãöu naìy qua mäüt vê duû minh hoüa sau âáy:
Giaí sæí ta coï bäü maî âãöu M. M coï 8 tæì maî nhæ sau:

Kyï tæû A B C D E F G H
Tæì maî 000 001 010 011 100 101 110 111

Tæì M, ta láûp bäü maî M1 coï khoaíng caïch Hamming âãöu laì 2. Nãúu choün tæì maî B (001) laìm tæì
maî xuáút phaït thç bäü maî M1 bao gäöm 4 tæì maî sau:

Kyï tæû B C E H
Tæì maî 001 010 100 111

Goüi 4 tæì maî trãn laì tæì maî duìng vaì 4 tæì maî coìn laûi laì tæì maî cáúm.
Trong træåìng håüp sai 1 läùi, roî raìng caïc tæì maî duìng âæåüc truyãön âi seî chuyãøn thaình caïc tæì maî
cáúm bãn thu. Cuû thãø laì B (001) chuyãøn thaình F (101), D (011), A (000); C chuyãøn thaình
G(110), A (000), D (011); E chuyãøn thaình A (000), G (110), F (101); H chuyãøn thaình D
(011), F (101), G (110). Luïc naìy coï thãø dãù daìng phaït hiãûn âæåüc läùi. Nãúu bãn thu nháûn âæåüc tæì
maî laì A, coï thãø kãút luáûn laì tæì maî truyãön âi bë läùi nhæng khäng thãø kãút luáûn âæåüc tæì maî naìo (B,
C hay E) âaî truyãön âi. Noïi caïch khaïc, khi säú træåìng håüp sai nhiãöu hån säú tæì maî cáúm thç
khäng thãø phaït hiãûn âæåüc läùi. Trong træåìng håüp sai 2 läùi, ta tháúy tæì maî duìng naìy seî chuyãøn
thaình tæì maî duìng khaïc nãn khäng thãø phaït hiãûn âæåüc läùi.
Tæì M, ta láûp bäü maî M2 coï khoaíng caïch Hamming âãöu laì 3. Nãúu choün tæì maî B (001) laìm tæì
maî xuáút phaït thç bäü maî M2 bao gäöm 2 tæì maî sau:

Kyï tæû B G
Tæì maî 001 110

Trong træåìng håüp sai 1 läùi, roî raìng caïc tæì maî duìng âæåüc truyãön âi seî chuyãøn thaình caïc tæì maî
cáúm bãn thu. Cuû thãø laì B (001) chuyãøn thaình F (101), D (011), A (000); G chuyãøn thaình
C(010), E (100), H (111). Luïc naìy coï thãø dãù daìng phaït hiãûn âæåüc läùi vaì do säú træåìng håüp sai
- 110 -
- Chæång V -

khäng truìng nhau vaì bàòng säúú tæì maî cáúm nãn coï thãø sæía âæåüc läùi. Trong træåìng håüp sai 2 läùi,
ta tháúy tæì maî duìng chuyãøn thaình tæì maî cáúm nhæng truìng våïi tæì maî cáúm trong træåìng håüp sai
1 läùi chè phaït hiãûn âæåüc läùi chæï khäng sæía âæåüc läùi.
Toïm laûi, tæì vê duû trãn ta coï thãø kãút luáûn: nãúu khoaíng caïch Hamming laì 2 thç coï khaí nàng phaït
hiãûn âæåüc 1 läùi, nãúu khoaíng caïch Hamming laì 3 thç coï khaí nàng phaït hiãûn vaì sæía âæåüc 1 läùi
vaì phaït hiãûn âæåüc 2 läùi. Âiãöu naìy hoaìn toaìn âuïng chæïng minh trãn vãö mäúi quan hãû giæîa
khoaíng caïch Hamming vaì khaí nàng phaït hiãûn vaì sæía läùi cuía maî.
Cuîng qua vê duû trãn vãö bäü maî M2 ta tháúy ràòng: våïi säú læåüng tæì maî trong bäü maî laì 2 thæûc sæû
trong mäùi tæì maî chè coï 1 bit tin. Nhæng åí âáy chiãöu daìi tæì maî laì 3. Nhæ váûy trong 3 bit âoï coï
2 bit dæ. "Dæ" åí âáy hiãøu theo nghéa laì khäng mang tin nhæng âæåüc thãm vaìo nhàòm muûc âêch
kiãøm tra läùi. Pháön sau ta seî xeït täøng quaït vãö mäúi quan hãû giæîa âäü daìi täøng cäüng cuía tæì maî vaì
säú bit tin.
b) Mäúi quan hãû giæîa âäü daìi täøng cäüng cuía tæì maî vaì säú bit tin
Âãø tçm ra mäúi quan hãû giæîa âäü daìi täøng cäüng cuía tæì maî vaì säú bit tin, træåïc hãút ta âæa ra khaïi
niãûm vector läùi e. Vector läùi laì vector biãøu diãùn vë trê caïc bit läùi xuáút hiãûn trong tæì maî thu, qui
æåïc bit khäng läùi âæåüc biãøu diãùn laì 0 vaì bit läùi âæåüc biãøu diãùn laì 1.
Vê duû tæì maî phaït laì 1110010 vaì tæì maî thu laì 1100110. Luïc naìy vector läùi laì e = 0010100
Goüi âäü daìi täøng cäüng cuía tæì maî laì: n; suy ra säú tæì maî täøng cäüng laì: 2n
Goüi säú bit tin trong tæì maî laì : k; suy ra säú tæì maî duìng laì: 2k
Váûy säú tæì maî cáúm laì: 2n - 2k
Goüi E laì säú læåüng vector läùi, ta coï:
E = E1 + E 2 + E 3 + ... + E n

Åí âáy Ei laì vector läùi biãøu diãùn træåìng håüp sai i läùi.
i n!
Ei = Cn =
i!(n − i)!
Våïi mäùi tæì maî duìng truyãön âi thç täúi âa coï thãø xaíy ra E træåìng håüp läùi. Váûy våïi säú tæì maî duìng
laì 2k thç täúi âa coï thãø xaíy ra Ex2k træåìng håüp läùi. Âãø coï thãø phaït hiãûn vaì sæía hãút táút caí caïc läùi
naìy thç yãu cáöu mäùi træåìng håüp sai phaíi chuyãøn tæì maî duìng sang mäüt tæì maî cáúm khaïc nhau,
noïi caïch khaïc, säú træåìng håüp sai khäng âæåüc væåüt quaï säú læåüng tæì maî cáúm, nghéa laì:
k n k
Ex 2 ≤ 2 − 2 .
Trong træåìng håüp sai 1 läùi, ta coï:
E = E1 = n

Váûy quan hãû giæîa n vaì k phaíi thoía maîn báút âàóng thæïc sau:

- 111 -
- Chæång V -
n
k 2
2 ≤
n +1
5.2 Maî khäúi
5.2.1 Maî kiãøm tra chàôn leí (parity)
Âáy laì loaûi maî khäúi âån giaín nháút. Maî naìy âæåüc duìng phäø biãún trong truyãön säú liãûu daûng
ASCII. Våïi phæång phaïp naìy, mäùi kyï tæû træåïc khi truyãön âi âæåüc thãm vaìo mäüt bit chàôn leí,
goüi laì bit parity (P). Bit P âæåüc tênh toaïn dæûa vaìo kyï tæû phaït sao cho täøng säú bit 1 trong kyï tæû
(kãø caí bit P) laì säú chàôn nãúu parity laì loaûi chàôn ( even parity) vaì laì säú leí nãúu parity laì loaûi leí
(odd parity). Duìng maî parity leí seî traïnh âæåüc træåìng håüp truyãön tæì maî gäöm toaìn säú 0, tuy
nhiãn, maî parity chàôn laûi âæåüc duìng phäø biãún hån.
Hçnh 5.4 laì mäüt vê duû minh hoüa cho maî kiãøm tra chàôn leí. Bit parity chàôn laì 1, bit parity leí laì
0 våïi kyï tæû 1001001. Tyí lãû maî laì 7/8, mäüt mæïc dæ ráút tháúp.

B0 B1 B2 B3 B4 B5 B6
1 0 0 1 0 0 1 P P chàôn = 1
P leí = 0
R = k/n = 7/8
7 bit tin 1bit
kiãøm tra
Hçnh 5.4 Vê duû maî parity

B6 B5 B4 B3 B2 B1 B0

P chàôn P leí

Hçnh 5.5 Maûch tênh toaïn bit parity

- 112 -
- Chæång V -

Khi nháûn kyï tæû, bãn thu seî thæûc hiãûn tênh toaïn bit parity tæång tæû nhæ bãn phaït vaì so saïnh.
Nãúu chuïng bàòng nhau thç kãút luáûn khäng coï läùi, nãúu khaïc nhau thç kãút luáûn coï läùi.
Maûch tênh toaïn bit parity cho caí bãn phaït vaì bãn thu âån giaín laì táûp caïc cäøng XOR nhæ trãn
hçnh 5.5.
Báy giåì ta xeït âãún khaí nàng phaït hiãûn läùi cuía maî parity. Giaí sæí duìng P chàôn, caïc tæì maî mang
tin laì 7 bit tæì 0000000 âãún 1111111, caïc tæì maî liãn tiãúp trong bäü maî naìy seî laì:
0000000 0
0000001 1
0000010 1
..................
Ta tháúy khoaíng caïch Hamming cuía bäü maî naìy laì 2. Váûy theo lyï thuyãút maî, maî naìy chè phaït
hiãûn âæåüc 1 läùi. Tuy nhiãn, thæûc tãú maî naìy phaït hiãûn âæåüc táút caí caïc läùi âån hay caïc läùi xuáút
hiãûn våïi säú läùi leí, khäng phaït hiãûn âæåüc caïc läùi xuáút hiãûn våïi säú läùi chàôn.
5.2.2 Maî kiãøm tra täøng khäúi BCC(Block sum Check Character)
Khi truyãön âi mäüt khäúi kyï tæû, mäüt kyï tæû trong khäúi coï thãø bë läùi, vaì vç váûy coi nhæ khäúi âoï bë
läùi. Xaïc suáút khäúi kyï tæû bë läùi goüi laì xaïc suáút läùi khäúi (block error rate). Khi truyãön âi khäúi kyï
tæû, ta coï thãø caíi thiãûn khaí nàng khaí nàng phaït hiãûn läùi cuía maî parity bàòng caïch khäng chè
thãm bit P cho riãng tæìng kyï tæû âån leí maì coìn thãm táûp caïc bit P tênh trãn caí mäüt khäúi hoaìn
chènh.
Våïi phæång phaïp naìy, mäùi kyï tæû trong khäúi âæåüc thãm vaìo mäüt bit P, goüi laì bit parity haìng
(row parity), mäùi vë trê cuía bit trong khäúi âæåüc thãm mäüt bit P goüi laì bit parity cäüt (column
parity). Táûp caïc bit parity cäüt taûo thaình kyï tæû kiãøm tra täøng khäúi BCC.
Hçnh 5.6 trçnh baìy mäüt vê duû duìng parity chàôn cho haìng vaì parity leí cho cäüt.

B0 B1 B2 B3 B4 B5 B6 P

Näüi Caïc
1 0 0 1 1 1 0 0
dung 0 1 1 0 0 0 1 1 bit

khung 1 1 0 0 0 0 0 0 Parity

1 1 1 1 0 0 1 1 haìng
BCC = 0 0 1 1 0 0 1 1

Caïc bit parity cäüt Bit P cho BCC

Hçnh 5.6 Vê duû kiãøm tra täøng modulo-2

- 113 -
- Chæång V -

Qua vê duû trãn ta tháúy màûc duì hai bit läùi trong mäüt kyï tæû khäng âæåüc phaït hiãûn nhåì bit parity
haìng nhæng seî âæåüc phaït hiãûn nhåì bit parity cäüt. Maî naìy khäng phaït hiãûn âæåüc hai bit läùi
trong cuìng kyï tæû xaíy ra åí cuìng cäüt vaìo cuìng thåìi âiãøm (vê duû nhæ caïc bit läùi xuáút hiãûn åí caïc
vë trê nhæ âaïnh dáúu trong hçnh). Tuy nhiãn, khaí nàng naìy ráút êt xaíy ra nãn maî kiãøm tra täøng âaî
caíi thiãûn âæåüc khaí nàng phaït hiãûn läùi cuía maî parity âån. Nãúu xaíy ra läùi âån thç càn cæï vaìo bit
P haìng vaì P cäüt thu sai khaïc so våïi P haìng vaì P cäüt tênh, ta coï thãø xaïc âënh âæåüc vë trê bit läùi,
do âoï coï thãø sæía läùi.
Phæång phaïp kiãøm tra täøng thæåìng âæåüc duìng trong træåìng håüp säú liãûu truyãön âi laì mäüt maíng
kyï tæû ASCII.
Phæång phaïp naìy coï mäüt biãún thãø laì sæí duûng täøng buì 1 âãø tênh BCC thay cho täøng modulo-2.
Trong phæång phaïp måïi naìy, xem caïc kyï tæû trong khäúi cáön truyãön nhæ laì caïc säú nhë phán
khäng dáúu. Træåïc hãút, cäüng caïc säú naìy laûi duìng thuáût toaïn buì 1, sau âoï âaío ngæåüc kãút quaí laûi
taûo thaình BCC. Bãn thu tiãún haình tênh täøng buì 1 cuía táút caí caïc kyï tæû trong khäúi (kãø caí BCC),
nãúu khäng coï läùi xuáút hiãûn thç kãút quaí phaíi bàòng 0. Læu yï ràòng, våïi thuáût toaïn buì 1, bit nhåï
cuäúi cuìng âæåüc quay voìng räöi cäüng vaìo täøng âang coï cho nãn säú 0 seî âæåüc biãøu diãùn hoàûc laì
toaìn säú 0 hoàûc laì toaìn säú 1.
Phæång phaïp måïi naìy âæåüc trçnh baìy qua vê duû trãn hçnh 5.7. Tæì vê duû ta tháúy phæång phaïp
måïi naìy phaït hiãûn läùi täút hån phæång phaïp täøng modulo-2.
Bãn phaït Bãn thu
0111001 0111001
1000110 1000110
0000011 0000011
1001111 1001111
1 1 0 1 0 0 0 1 = täøng buì 1 0101101
0 1 1111110
1010010 1
Âaío bit 1 1 1 1 1 1 1 = säú 0 trong säú buì 1
0 1 0 1 1 0 1 = BCC
Hçnh 5.7 Vê duû kiãøm tra täøng buì 1
Maî kiãøm tra täøng buì 1 thæåìng âæåüc tênh toaïn bàòng pháön mãöm, duìng âãø kiãøm tra läùi cho caïc
baín tin giao thæïc qua internet.
5.2.3 Maî khäúi tuyãún tênh
a) Vê duû vãö maî khäúi tuyãún tênh
Hçnh 5.8 minh hoüa mäüt maûch taûo maî khäúi tuyãún tênh (4, 7) gäöm 4 bit tin (I1 âãún I4) vaì 3
bit kiãøm tra chàôn leí (P1 âãún P3).
- 112 -
- Chæång V -

Giaí sæí duìng parity chàôn, mäúi quan hãû giæîa caïc bit tin vaì bit kiãøm tra laì:
P1 = I1 ⊕ I 3 ⊕ I 4
P2 = I1 ⊕ I 2 ⊕ I 4
P3 = I1 ⊕ I 2 ⊕ I 3

Nãúu caïc bit tin laì I1 = 1, I2 = 0, I3 = 1, I4 = 1, caïc bit P tênh âæåüc seî laì P1 = 1, P2 = 0 vaì P3 = 0.

I1 I2 I3 I4 P1 P2 P3

Hçnh 5.8 Maûch taûo maî khäúi (4, 7)


Ta coï thãø viãút laûi quan hãû giæîa caïc bit tin vaì bit kiãøm tra trong vê duû trãn nhæ sau:
P1 = 1xI1 ⊕ 0 xI 2 ⊕ 1xI 3 ⊕ 1xI 4
P1 = 1xI1 ⊕ 1xI 2 ⊕ 0 xI 3 ⊕ 1xI 4
P1 = 1xI1 ⊕ 1xI 2 ⊕ 1xI 3 ⊕ 0 xI 4

Tæì caïc phæång trçnh quan hãû naìy, ta ruït ra ma tráûn kiãøm tra H nhæ sau:

⎡1 0 11 : 1 0 0⎤
H = ⎢11 0 1 : 0 1 0⎥
⎢ ⎥
⎢⎣111 0 : 0 0 1⎥⎦
Pháön bãn traïi cuía âæåìng cháúm cháúm laì caïc hãû säú cuía caïc bit tin I1 âãún I4, pháön bãn phaíi
âæåìng cháúm cháúm laì ma tráûn 3x3 coï âæåìng cheïo laì 1 (ma tráûn âån vë).
b) Ma tráûn sinh (generator matrix)
Ma tráûn sinh, kyï hiãûu laì G, laì mäüt ma tráûn 4 x 7, âæåüc taûo ra bàòng caïch kãút håüp mäüt ma tráûn
âån vë 4 x 4 våïi ma tráûn hoaïn vë cuía ma tráûn bãn traïi âæåìng cháúm cháúm cuía H. Trong vê duû
trãn, ma tráûn sinh laì:
⎡1 0 0 0 : 111 ⎤
⎢0 1 0 0 : 0 11⎥
G=⎢ ⎥
⎢0 0 1 0 : 1 0 1⎥
⎢ ⎥
⎣0 0 0 1 : 1 1 0⎦
Nhåì ma tráûn sinh G, ta coï thãø tênh toaïn âæåüc tæì maî bàòng caïch nhán vector haìng m biãøu diãùn
- 113 -
- Chæång V -

cho tæì maî mang tin våïi G. Trong vê duû trãn, daîy mang tin laì 1011, tæì maî khäúi tuyãún tênh (4,7)
âæåüc taûo ra laì:
⎡1000111 ⎤
⎢0100011⎥
[1011]⎢ ⎥ = [1011100]
⎢0010101⎥
⎢ ⎥
⎣0001110⎦
Ta nháûn tháúy ma tráûn kãút quaí chênh laì vector biãøu diãùn cho tæì maî khäúi (4, 7) gäöm coï hai
pháön: 4 bit bãn traïi laì 4 bit tin I1 âãún I4, 3 bit bãn phaíi chênh laì 3 bit kiãøm tra P1 âãún P3.
Theo caïch láûp maî naìy, ta nháûn tháúy khoaíng caïch Hamming täúi thiãøu laì 3, do âoï maî naìy sæía
sai âæåüc 1 läùi.
c) Baíng syndrome âãø giaíi maî sæía läùi
Syndrome laì mäüt tæì maî âäüc láûp våïi tæì maî phaït vaì chè phuû thuäüc vaìo daîy thu bë läùi, kyï hiãûu
vector syndrome laì s. Baíng syndrome laì táûp håüp táút caí caïc syndrome coï thãø coï. Goüi c laì
vector biãøu diãùn cho tæì maî khäúi (n, k) . Ta coï quan hãû:
mxG=c
Goüi e laì vector läùi vaì r laì tæì maî thu, ta coï:
r=c⊕e
Syndrome âæåüc tênh nhæ sau:
T T T T T T
s = r x H = ( c ⊕ e) x H = c x H ⊕ e x H = 0 ⊕ e x H = e x H
Baíng syndrome âæåüc tênh sàôn våïi giaí thiãút laì truyãön âi tæì maî gäöm toaìn bit 0. Vê duû baíng
syndrome trong træåìng håüp sai 1 läùi nhæ hçnh 5.9:
Vector läùi Syndrome
0000000 000
1000000 111
0100000 011
0010000 101
0001000 110
0000100 100
0000010 010
0000001 001
Hçnh 5.9 Baíng syndrome hoaìn chènh cho táút caí caïc läùi âån
Nhçn vaìo baíng hçnh 5.9 ta tháúy: khi khäng coï läùi syndrome laì 0, khi coï läùi syndrome khaïc 0

- 114 -
- Chæång V -

vaì caïc syndrome khäng giäúng nhau nãn coï thãø càn cæï vaìo syndrome âãø biãút vë trê bit läùi, tæì
âoï sæía âæåüc läùi. Vê duû trãn, giaí sæí thu âæåüc tæì maî 1011101, tæì maî âuïng sæía âæåüc seî laì c nhæ
sau:
r = [1011101]
⎡111 ⎤
⎢011⎥
⎢ ⎥
⎢101 ⎥
⎢ ⎥
s = [1011101]⎢110 ⎥ = [001] ⇒ c = [1011100]
⎢100 ⎥
⎢ ⎥
⎢010⎥
⎢⎣001⎥⎦

Træåìng håüp xuáút hiãûn läùi chuìm, ngæåìi ta sæí duûng kyî thuáût taûo loaûn (interleaving): xaïo träün
thæï tæû caïc bit tin trong baín tin maî hoïa træåïc khi phaït vaì sàõp xãúp laûi sau khi thu, âãø taïch chuìm
läùi thaình caïc läùi âån räöi måïi âæa âãún bäü giaíi maî.
5.3 Maî voìng
5.3.1 Âàûc âiãøm cuía maî voìng
Nhæ âaî giåïi thiãûu åí trãn (5.1.2), maî voìng laì mäüt låïp con cuía maî khäúi tuyãún tênh. Maî voìng coï
caïc âàûc âiãøm sau:
- Cáúu truïc toaïn hoüc cuía maî voìng cho pheïp khaí nàng sæía läùi cao.
- Coï thãø thæûc hiãûn maî voìng dãù daìng bàòng pháön cæïng, bàòng caïc thanh ghi dëch vaì caïc cäøng
XOR
- Dëch voìng mäüt tæì maî cuîng âæåüc mäüt tæì maî thuäüc cuìng bäü maî.
- Coï thãø biãøu diãùn maî voìng bàòng âa thæïc
- Coï thãø taûo ra tæì maî voìng bàòng caïch nhán modulo-2 vector mang tin våïi âa thæïc sinh. Luïc
naìy maî voìng âæåüc goüi laì maî voìng khäng hãû thäúng
5.3.2 Maî kiãøm tra âäü dæ voìng CRC (Cyclic Redundancy Check)
Maî CRC laì mäüt loaûi maî voìng âæåüc sæí duûng räüng raîi trãn caïc kãnh truyãön näúi tiãúp bit âãø phaït
hiãûn läùi (khäng sæía läùi). Trong CRC, mäüt táûp bit kiãøm tra âæåüc tênh toaïn cho mäùi khung tin
dæûa vaìo näüi dung khung, sau âoï âæåüc gàõn thãm vaìo âuäi khung âãø truyãön âi. Bãn thu thæûc
hiãûn tênh toaïn tæång tæû nhæ bãn phaït âãø phaït hiãûn läùi. Caïc bit kiãøm tra goüi laì daîy kiãøm tra
khung FCS (Frame Check Sequence). Thuáût toaïn cuû thãø nhæ sau:
a) Tênh toaïn taûo maî CRC bãn phaït vaì kiãøm tra läùi bãn thu
Goüi M(x) laì âa thæïc tin báûc k-1, G(x) laì âa thæïc sinh báûc r

- 115 -
- Chæång V -
r
Thæûc hiãûn pheïp chia M ( x ) x cho G(x), seî âæåüc:
r
M( x ) x R (x)
= Q( x ) + , våïi Q(x) laì thæång säú vaì R(x) laì säú dæ
G(x) G(x)
Tæì âáy suy ra:
r
M( x ) x + R ( x )
= Q( x )
G(x)
r
Âàût T ( x ) = M ( x ) x + R ( x ) laì âa thæïc biãøu diãùn cho tæì maî CRC phaït. Roî raìng laì nãúu
khäng coï läùi xuáút hiãûn thç bãn thu, sau khi chia tæì maî thu cho âa thæïc sinh ta seî âæåüc pháön dæ
laì 0.
b) Vê duû
Vê duû cáön truyãön âi mäüt khung tin 8 bit 11100110 qua âæåìng truyãön säú liãûu, sæí duûng maî CRC
âãø phaït hiãûn läùi, âa thæïc sinh sæí duûng laì 11001.
Tæì maî CRC âæåüc taûo ra nhæ hçnh 5.10 sau:

11100110 0000 11001


⊕1 1 0 0 1 10110110
0010111
⊕1 1 0 0 1

11100
⊕1 1 0 0 1

00101 00
⊕1 1 0 01
011 010
⊕1 1 001
00 0110
Dæ (FCS)
Hçnh 5.10 Vê duû taûo maî CRC
Sau khi thæûc hiãûn tênh toaïn nhæ trãn, ta tçm âæåüc tæì maî CRC laì: 11100110 0110, trong âoï 8
bit âáöu laì 8 bit tin vaì 4 bit sau laì 4 bit kiãøm tra.
Giaí sæí taûi bãn thu, ta thu âæåüc tæì maî: 111001101111. Hçnh 5.11 trçnh baìy viãûc thæûc hiãûn
pheïp chia âa thæïc thu cho âa thæïc sinh nhæ trãn.

- 116 -
- Chæång V -

11100110 1111 11001


⊕1 1 0 0 1 10110110
0010111
⊕1 1 0 0 1

11100
⊕1 1 0 0 1

00101 11
⊕1 1 0 01
011 101
⊕1 1 001
00 1001
Dæ ≠ 0 nãn phaït hiãûn âæåüc läùi
Hçnh 5.11 Vê duû giaíi maî CRC vaì phaït hiãûn läùi
Viãûc læûa choün âa thæïc sinh ráút quan troüng vç noï xaïc âënh caïc kiãøu läùi coï thãø phaït hiãûn. Mäüt âa
thæïc sinh báûc r coï êt nháút 3 säú 1 seî phaït hiãûn âæåüc táút caí caïc läùi âån, táút caí caïc läùi âäi, táút caí
caïc läùi xaíy ra våïi säú leí, táút caí caïc läùi chuìm ngàõn hån r vaì háöu hãút caïc läùi chuìm daìi hån hoàûc
bàòng r. Sau âáy laì mäüt vaìi âa thæïc sinh thæåìng duìng trong thæûc tãú:
CRC - 16: G(x) = x16 + x15 + x2 + 1
CRC - CCITT: G(x) = x16 + x12 + x5 + 1
CRC - 32: G(x) = x32 + x26 + x23 + x16 + x12 + x11 + x10 + x8 + x7 + x5 + x4 + x2 + x + 1
CRC - 16 vaì CRC - CCITT âæåüc duìng räüng raîi trong WAN, CRC - 32 âæåüc duìng trong háöu
hãút caïc LAN. Khaí nàng tæû sæía läùi cuía CRC tháúp nhæng khaí nàng phaït hiãûn läùi ráút cao nãn
thæåìng âæåüc duìng kãút håüp våïi ARQ âãø sæía läùi.
c) Maûch thæûc hiãûn maî CRC
Hçnh 5.12 trçnh baìy så âäö thæûc hiãûn CRC bãn phaït.
Ta xeït cuû thãø vê duû trãn. Säú bit trong FCS laì 4 nãn cáön mäüt thanh ghi dëch 4 bit (goüi laì thanh
ghi FCS) âãø biãøu diãùn x3, x2, x1 vaì x0 trong âa thæïc sinh (goüi laì caïc bit têch cæûc - active bit).
Våïi âa thæïc sinh naìy thç caïc säú x3 vaì x0 laì 1 coìn x2 vaì x1 laì 0. Traûng thaïi måïi cuía x1 vaì x2 âæåüc
thay bàòng traûng thaïi træåïc âoï cuía x0 vaì x1. Traûng thaïi måïi cuía x0 vaì x3 âæåüc xaïc âënh båíi traûng
thaïi cuía âæåìng phaín häöi âaî XOR våïi säú træåïc âoï.
Maûch hoaût âäüng nhæ sau: træåïc tiãn xoïa thanh ghi dëch FCS vaì naûp song song 8 bit âáöu tiãn
trong khung tin vaìo thanh ghi vaìo song song - ra näúi tiãúp PISO (Parallel Input - Serial
Output). Tên hiãûu âiãöu khiãøn phaín häöi laì 1. Theo täúc âäü cuía âäöng häö phaït TxC, caïc bit naìy
âæåüc dëch ra âæåìng truyãön láön læåüt tæì msb âãún lsb. Cuìng luïc naìy, doìng bit naìy âæåüc XOR våïi
- 117 -
- Chæång V -

Tên hiãûu âiãön khiãøn phaín häöi


(tæì 1 thaình 0 sau 8 N TxC)

FCS

x0 x1 x2 x3

TxC
PISO

lsb msb

Naûp song song tæìng byte trong N byte


trong khung tin
TxD

TxC Thanh ghi PISO Thanh ghi FCS


lsb msb X0 X1 X2 X3
0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0
1 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 1
2 0 0 0 1 1 0 0 1 0 1 0 0
3 0 0 0 0 1 1 0 0 1 0 1 1
4 0 0 0 0 0 1 1 0 1 1 0 0
5 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 1 0
6 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0
7 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0

8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0
9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1
10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Hçnh 5.12 Så âäö maûch taûo CRC bãn phaït


x3 qua âæåìng phaín häöi tråí laûi caïc âáöu vaìo choün loüc cuía FCS. Sau khi 8 bit âáöu (byte âáöu tiãn

- 118 -
- Chæång V -

trong khung tin) âi qua hãút thanh ghi PISO, thuí tuûc naìy âæåüc làûp laûi. Sau khi xuáút ra byte tin
cuäúi cuìng trong khung tin, thanh ghi PISO âæåüc naûp toaìn laì säú 0, tên hiãûu âiãöu khiãøn phaín häöi
tæì 1 tråí thaình 0, do âoï näüi dung cuía thanh ghi FCS - laì caïc bit kiãøm tra - âi theo sau khung
tin phaït ra âæåìng truyãön. Trong hçnh 5.12, ta âaî giaí sæí khung tin chè coï 1 byte (N = 1)

FCS

x0 x1 x2 x3

RxD

RxC SIPO

lsb msb

Âoüc song song byte (xN)

RxC RxD Thanh ghi SIPO Thanh ghi FCS


lsb msb X0 X1 X2 X3
0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1 1 1 1 0 0 0
2 1 1 1 1 1 0 0
3 0 1 1 1 1 1 1 0
4 0 0 1 1 1 0 1 1 1
5 1 0 0 1 1 1 1 0 1 0
6 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1
7 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 1 1
8 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 0 1 0
9 1 Âoüc byte 0 1 0 1
10 1 0 0 1 1
11 0 0 0 0 0
12 0 0 0 0

Dæ = 0
Hçnh 5.13 Så âäö maûch kiãøm tra CRC bãn thu

- 119 -
- Chæång V -

Hçnh 5.13 trçnh baìy så âäö kiãøm tra CRC bãn thu. Säú liãûu thu RxD láön læåüt âæåüc dëch vaìo
thanh ghi vaìo näúi tiãúp - ra song song SIPO ( Serial Input - Parallel Output) åí giæîa mäùi ä bit.
Caïc bit RxD láön læåüt âæåüc XOR våïi x3 vaì phaín häöi tråí laûi thanh ghi SIPO, mäùi khi nháûn âæåüc
byte 8 bit, thiãút bë âiãöu khiãøn seî âiãöu khiãøn âoüc byte.
d) Giaíi maî maî CRC bàòng phæång phaïp báùy läùi
Xeït træåìng håüp maî CRC âæåüc thaình láûp våïi säú bit tin k vaì säú bit täøng cäüng n thoaí maîn báút
n
2
k
âàóng thæïc: 2 ≤ . Vê duû k = 4, n = 7
n +1
n
Phán têch x + 1 ra caïc thæìa säú nguyãn täú räöi choün thæìa säú báûc r laìm âa thæïc sinh. Vê duû:
7 3 2 3
x + 1 = ( x + 1)( x + x + 1)( x + x + 1) .
3 2 3
Choün âa thæïc sinh laì G ( x ) = x + x + 1 hoàûc laì G ( x ) = x + x + 1

Maî CRC trong træåìng håüp naìy coï khaí nàng sæía âæåüc läùi, cuû thãø laì 1 läùi.

Begin

ÂÃÚM = 0

Dëch voìng T'(x) sang traïi

Chia T'(x) choÜ G(x) - dæ laì R'(x)


Tàng ÂÃÚM
lãn 1

Tênh troüng læåüng dæ W

N
W≤1?

Y
T'(x) = T'(x) + R'(x)

Dëch voìng T'(x) sang phaíi ÂÃÚM láön

End

Hçnh 5.14 Thuáût toaïn sæía läùi maî CRC bàòng phæång phaïp báùy läùi

- 120 -
- Chæång V -

Hçnh 5.14 trçnh baìy thuáût toaïn sæía läùi cho maî CRC bàòng phæång phaïp báùy läùi. Goüi T'(x) laì
âa thæïc biãøu diãùn cho tæì maî thu. Quaï trçnh sæía läùi bàõt âáöu bàòng viãûc dëch voìng T'(x) sang
traïi, sau âoï chia cho G(x) âãø tçm säú dæ R'(x). Viãûc dëch voìng seî diãùn ra nhiãöu láön cho âãún khi
troüng læåüng dæ nhoí hån hoàûc bàòng 1. Trong læu âäö trãn, ta duìng biãún ÂÃÚM âãø âãúm säú láön
dëch voìng traïi. Sau âoï cäüng T'(x) våïi R'(x), läùi âæåüc báùy vaì sæía sau pheïp cäüng naìy. Tuy
nhiãn, ta cáön phaíi sæía laûi vë trê caïc bit trong T'(x) do nhæîng láön dëch voìng traïi. Do âoï, phaíi
dëch voìng T'(x) ngæåüc laûi sang phaíi våïi säú láön bàòng säú láön træåïc âoï âaî dëch voìng sang traïi (säú
láön dëch voìng phaíi åí âáy chênh laì ÂÃÚM).
3 2
Vê duû tin laì 4 bit 1100, âa thæïc sinh choün laì x + x + 1 . Thæûc hiãûn maî hoïa ta âæåüc tæì maî
phaït laì 1100 101. Giaí sæí bãn thu thu âæåüc tæì maî 1110 101. Kiãøm tra läùi bàòng caïch chia T'(x)
cho G(x), ta tháúy pheïp chia coìn dæ nãn kãút luáûn coï läùi. Váûy tiãún haình sæía läùi nhæ sau:
Dëch voìng traïi láön thæï nháút âæåüc 1101011, chia cho G(x) dæ laì 011.
Dëch voìng traïi láön thæï hai âæåüc 1010111, chia cho G(x) dæ laì 110.
Dëch voìng traïi láön thæï ba âæåüc 0101111, chia cho G(x) dæ laì 001.
Thæûc hiãûn pheïp cäüng modulo-2: 0101111 ⊕ 001 ta âæåüc 0101110, räöi dëch voìng sang phaíi 3
láön ta âæåüc laûi tæì maî 1100101 giäúng nhæ bãn phaït.

5.3.3 Maî Hamming


Maî Hamming laì mäüt træåìng håüp riãng âån giaín nháút cuía maî voìng. Maî Hamming coï d = 3, coï
khaí nàng sæía âæåüc 1 läùi.
Mäüt tæì maî Hamming âæåüc biãøu diãùn dæåïi daûng täøng quaït c c i c i i ic i.... . ÅÍ âáy i laì caïc
1 2 4 8

bit tin vaì c laì caïc bit kiãøm tra.


Caïc bit c chênh laì kãút quaí cuía pheïp XOR giaï trë chè vë trê cuía caïc bit 1 våïi nhau. Quaï trçnh
kiãøm tra läùi bãn thu diãùn ra tæång tæû nhæ bãn phaït. Nãúu kãút quaí cuía pheïp XOR laì mäüt giaï trë
khaïc 0 thç âoï chênh laì vë trê cuía bit läùi.
Vê duû xeït khaí nàng sæía läùi âån cuía maî Hamming (7, 11) trong træåìng håüp tæì maî mang tin laì
1011101.
Tæì maî Hamming coï daûng: c c 1c 011c 101 .
1 2 4 8

Caïc bit 1 åí caïc vë trê: 3, 6, 9 vaì 11. Âäøi caïc säú naìy sang nhë phán:
3 ↔ 0011,6 ↔ 0110,7 ↔ 0111,9 ↔ 1001,11 ↔ 1011
Tênh XOR:
0011 ⊕ 0110 ⊕ 0111 ⊕ 1001 ⊕ 1011 = 1001.
Váûy tæì maî Hamming phaït âi laì: 10100110101
Giaí sæí åí bãn thu, thu âæåüc tæì maî: 10000110101. Âäøi giaï trë chè vë trê cuía caïc bit 1 sang nhë
phán räöi tênh XOR tæång tæû nhæ bãn phaït:

- 121 -
- Chæång V -

1 ↔ 0001,6 ↔ 0110,7 ↔ 0111,9 ↔ 1001,11 ↔ 1011


0001 ⊕ 0110 ⊕ 0111 ⊕ 1001 ⊕ 1011 = 0011 ↔ 3
Tæì âáy xaïc âënh âæåüc bit läùi laì bit åí vë trê thæï 3. Váûy tæì maî thu âæåüc sæía laûi laì: 10100110101
giäúng nhæ tæì maî phaït.
5.4 Maî cháûp
5.4.1 Maî hoïa maî cháûp
Nhæ trçnh baìy åí muûc 5.1.2, maî cháûp âæåüc âàûc træng båíi ba säú nguyãn laì n, k vaì K. Maî cháûp
(n, k, K) âæåüc xáy dæûng tæì caïc thanh ghi dëch kK bit. ÅÍ âáy ta xeït loaûi maî cháûp phäø biãún
nháút laì maî cháûp coï k = 1. Bäü maî hoïa laì thanh ghi dëch K bit. Âáöu ra cuía caïc vë trê trong thanh
ghi âæåüc læûa choün âãø cäüng modulo-2 våïi nhau. Säú læåüng bäü cäüng modulo-2 chênh laì n. Mäüt
bäü chuyãøn maûch seî láön læåüt láúy máùu mäùi âáöu ra cuía bäü cäüng modulo-2 theo nhëp cuía âäöng häö
thanh ghi dëch.
Hçnh 5.15 minh hoüa mäüt bäü maî hoïa maî cháûp våïi k = 1, K = 3, n = 2.

T0 T0 T0
2

Vaìo 1 1 0 1
Ra 11 10 11 01

Hçnh 5.15 Vê duû bäü maî hoïa maî cháûp tyí lãû 1/2
a) Biãøu diãùn maî cháûp bàòng âa thæïc sinh
Coï thãø biãøu diãùn bäü maî hoïa maî cháûp bàòng caïc âa thæïc sinh. Mäùi âa thæïc sinh biãøu diãùn cho
mäüt bäü cäüng modulo-2. Âa thæïc sinh coï báûc ≤ K − 1 miãu taí sæû kãút näúi giæîa âáöu ra cuía mäüt
vë trê trong thanh ghi dëch våïi bäü cäüng modulo-2. Theo vê duû trãn, hai âa thæïc sinh
2
laì G ( x ) = 1 + x vaì G ( x ) = 1 + x
1 2

Giaí sæí daîy tin vaìo bäü maî hoïa laì 1100, daîy maî hoïa seî laì 11101101 . . ., nghéa laì æïng våïi mäüt
bit tin vaìo coï hai bit maî hoïa ra. Do âoï, tyí lãû maî laì 1/2.
Âënh nghéa âaïp æïng xung cuía maî hoïa laì âaïp æïng cuía bäü maî hoïa khi bit vaìo laì 1. Trong vê duû
trãn, âaïp æïng xung seî laì: 110110. Våïi daîy vaìo laì 1101, ta tháúy daîy ra coï thãø âæåüc tênh laì cháûp
daîy vaìo våïi âaïp æïng xung. Do âoï maî naìy coï tãn laì maî cháûp.
b) Biãøu diãùn maî cháûp bàòng så âäö cáy
Hçnh 5.16 trçnh baìy så âäö cáy biãøu diãùn maî cháûp cho vê duû trãn. Giaí sæí ban âáöu toaìn bäü
thanh ghi âæåüc xoaï vãö 0. Âoüc så âäö cáy theo phæång ngang tæì traïi qua phaíi, mäùi nhaïnh cáy

- 122 -
- Chæång V -

biãøu diãùn mäüt tæì maî hai bit ra æïng våïi mäüt bit vaìo. Mäùi khi coï bit vaìo laì 0, âi sang nhaïnh
phaíi tiãúp theo åí phêa trãn, nãúu bit vaìo laì 1 thç âi sang nhaïnh phaíi tiãúp theo åí phêa dæåïi.
00
00
00 11
01
0
11
10
10
01
1 11 01
11
10
00

Hçnh 5.16 Så âäö cáy biãøu diãùn bäü maî hoïa maî cháûp åí hçnh 5.15
Giaí sæí daîy vaìo laì 110, âi theo âæåìng neït âáûm trãn så âäö cáy, ta âæåüc daîy ra laì 111011. Nãúu
säú bit vaìo laì L thç säú nhaïnh trong så âäö cáy seî laì 2L. Nhæ váûy, khi säú bit vaìo tàng thç så âäö
cáy ráút cäöng kãönh.
c) Biãøu diãùn maî cháûp bàòng så âäö læåïi
Nhçn trong så âäö cáy ta tháúy thæûc tãú laì bäü maî hoïa maî cháûp chè coï 4 traûng thaïi phán biãût, kyï
hiãûu laì a, b, c vaì d tæång æïng våïi caïc càûp bit nhë phán 00, 10, 01 vaì 11.
Tæì så âäö cáy, ta tháúy: láön phán nhaïnh âáöu tiãn, taûo ra hai nuït, láön phán nhaïnh thæï hai taûo ra
bäún nuït vaì cæï sau mäùi láön phán nhaïnh säú nuït tàng gáúp âäi. Sau láön phán nhaïnh thæï ba, ta tháúy
næía trãn vaì næía dæåïi cuía cáy giäúng hãût nhau. Nhæ váûy, vaìo thåìi âiãøm ti naìo âoï, hai nuït báút kyì
coï cuìng traûng thaïi âãöu coï thãø kãút håüp våïi nhau thaình mäüt nuït. Aïp duûng âiãöu naìy cho så âäö
cáy trãn hçnh 5.16, ta âæåüc så âäö læåïi trãn hçnh 5.17.
Caïc nuït trong læåïi biãøu diãùn traûng thaïi cuía bäü maî hoïa. Caïc nuït åí cuìng haìng biãøu diãùn cuìng
traûng thaïi. Tæì mäùi nuït læåïi coï hai nhaïnh ra: mäüt nhaïnh æïng våïi bit vaìo laì 0 (âæåìng neït liãön),
mäüt nhaïnh æïng våïi bit vaìo laì 1 (âæåìng neït âæït). Täøng quaït, sau cäüt nuït thæï K, cáúu truïc læåïi
âæåüc làûp laûi.

a 00 00 00 00
11 11 11 11
10 10
b
01 01 01

c 10 10 10

11 11
d
00 00

Hçnh 5.17 Så âäö læåïi biãøu diãùn bäü maî hoïa maî cháûp åí hçnh 5.15
- 123 -
- Chæång V -

5.4.2 Giaíi maî maî cháûp bàòng thuáût toaïn Viterbi


Khaïc våïi maî khäúi coï âäü daìi tæì maî cäú âënh, maî cháûp khäng coï kêch thæåïc âàûc thuì. Tuy váûy,
maî cháûp cuîng bë eïp vaìo mäüt cáúu truïc khäúi bàòng caïch gàõn thãm mäüt säú bit 0 vaìo cuäúi mäüt daîy
tin âãø âaím baío âuäi daîy tin âæåüc dëch hãút qua thanh ghi dëch. Caïc bit 0 naìy khäng mang tin
nãn tyí lãû maî seî nhoí hån k/n. Âãø giæî cho tyí lãû maî xáúp xè våïi k/n, chu kyì gàõn thãm bit 0
thæåìng ráút daìi. Chàóng haûn trong vê duû trãn âáy, sau 300 bit tin måïi gàõn thãm 2 bit 0. Váûy tyí lãû
maî laì 300/604 xáúp xè 1/2.
Coï ba kiãøu giaíi maî cháûp chênh laì kiãøu tuáön tæû, ngæåîîng vaì Viterbi, trong âoï Viterbi laì phäø
biãún nháút.
Thuáût toaïn Viterbi dæûa trãn cå såí giaíi maî lán cáûn gáön nháút (nearest neighbour). Thuáût toaïn
tênh khoaíng caïch Hamming (goüi laì metric) giæîa tên hiãûu thu vaìo thåìi âiãøm ti vaì táút caí caïc
âæåìng trong læåïi dáùn âãún mäùi traûng thaïi åí cuìng thåìi âiãøm ti. Khi hai âæåìng cuìng dáùn âãún mäüt
traûng thaïi, choün ra âæåìng coï khoaíng caïch Hamming ngàõn hån, goüi laì âæåìng säúng (surviving
path). Viãûc choün âæåìng säúng âæåüc thæûc hiãûn cho táút caí caïc traûng thaïi vaìo táút caí caïc thåìi âiãøm.
Ta xeït laûi vê duû maî hoïa maî cháûp hçnh 5.15. Giaí sæí daîy thu laì 1010001010, daîy vaìo bäü maî hoïa
laì 5 bit, trong âoï coï 3 bit tin vaì 2 bit 0 thãm vaìo.
Træåïc hãút ta xáy dæûng læåïi giaíi maî nhæ hçnh 5.18.

a = 00 1 1 0 1 1
1 1 2 1 1 1
0 0
b = 10
2 1 2 2

c = 01 0 1 0 0

2 1 1
d = 11
0 1 1

Hçnh 5.18 Så âäö læåïi giaíi maî


Thæûc hiãûn so saïnh, choün âæåìng coï metric tháúp hån, cuäúi cuìng ta coìn laûi âæåìng säúng laì âæåìng
in âáûm (neït âæït vaì neït liãön) trãn hçnh 5.19. Tæì âáy suy ra daîy tin giaíi maî laì: 11100

0
1
0

Hçnh 5.19 Âæåìng säúng vaì kãút quaí giaíi maî

- 124 -
- Chæång V -

Trong thæûc tãú, bäü giaíi maî Viterbi gäöm coï ba khäúi chênh. Thæï nháút laì khäúi tênh giaï trë metric
nhaïnh BMV (Branch Metric Value), thæï hai laì khäúi tênh metric âæåìng PMV (Path Metric
Vaue) - laì täøng caïc metric nhaïnh doüc theo mäüt âæåìng trong læåïi vaì thæï ba laì khäúi xaïc âënh
âáöu ra - choün âæåìng coï metric nhoí nháút.

TOÏM TÀÕT CHÆÅNG


1. Âaûi læåüng âo läùi thäng thæåìng laì tyí lãû läùi bit BER hay xaïc suáút läùi bit (Pb).
2. Âiãöu khiãøn läùi nhàòm muûc âêch laì laìm giaím tyí lãû läùi trong mäüt hãû thäúng khi tyí lãû naìy låïn
quaï mæïc cho pheïp. Nhçn chung coï nàm phæång phaïp âiãöu khiãøn läùi.
3. Giaíi phaïp âáöu tiãn vaì dãù tháúy nháút laì tàng cäng suáút phaït, nhæng khäng phaíi luïc naìo cuîng
coï thãø thæûc hiãûn âæåüc.
4. Giaíi phaïp thæï hai, ráút hiãûu quaí trong viãûc chäúng laûi läùi chuìm gáy båíi fading, laì sæí duûng
phán táûp. Coï ba kiãøu phán táûp chênh laì phán táûp khäng gian, phán táûp táön säú vaì phán táûp
thåìi gian
5. Giaíi phaïp thæï ba laì truyãön song cäng, hay coìn goüi laì kiãøm tra echo
6. Phæång phaïp thæï tæ âãø âäúi phoï våïi BER cao laì yãu cáöu làûp laûi tæû âäüng ARQ Trong hãû
thäúng ARQ, maî phaït hiãûn läùi âæåüc sæí duûng âãö bãn thu kiãøm tra läùi trong khäúi säú liãûu thu
vaì traí låìi cho bãn phaït trãn mäüt kãnh häöi tiãúp. Tên hiãûu traí låìi laì cháúp nháûn ACK khi säú
liãûu thu âuïng vaì khäng cháúp nháûn NAK khi säú liãûu thu sai. Nãúu bãn phaït nháûn NAK, bãn
phaït phaíi tiãún haình truyãön laûi khäúi säú liãûu bë läùi.
7. Phæång phaïp thæï nàm âãø giaím BER laì thæûc hiãûn maî hoïa sæía läùi khäng phaín häöi FECC
(Forward Error Correction Coding).
8. Maî hoïa kãnh, coìn âæåüc goüi laì maî hoïa âiãöu khiãøn läùi, âæåüc sæí duûng âãø phaït hiãûn vaì sæía
caïc kyï tæû hay caïc bit thu bë läùi, bao gäöm maî hoïa phaït hiãûn läùi vaì maî hoïa sæía läùi khäng
phaín häöi FECC
9. Nhçn chung, coï thãø phán loaûi maî phaït hiãûn vaì sæía läùi thaình maî khäúi vaì maî cháûp
10. Maî khäúi âæåüc âàûc træng båíi hai säú nguyãn n vaì k, vaì mäüt ma tráûn sinh hay âa thæïc sinh.
Maî khäúi tuyãún tênh - coìn goüi laì maî nhoïm - coï caïc tæì maî coï tæång æïng 1-1 våïi caïc pháön tæí
thuäüc nhoïm toaïn hoüc.
11. Maî kiãøm tra chàôn leí (parity) laì loaûi maî khäúi âån giaín nháút. Maî naìy âæåüc duìng phäø biãún
trong truyãön säú liãûu daûng ASCII
12. Maî voìng (cyclic code) laì mäüt låïp con cuía maî khäúi tuyãún tênh khäng coï tæì maî gäöm toaìn säú
0. Mäüt maî khäúi tuyãún tênh âæåüc goüi laì maî voìng nãúu sau mäüt láön dëch voìng mäüt tæì maî thç
cuîng âæåüc mäüt tæì maî thuäüc cuìng bäü maî.
13. Maî CRC laì mäüt loaûi maî voìng âæåüc sæí duûng räüng raîi trãn caïc kãnh truyãön näúi tiãúp bit âãø
phaït hiãûn läùi. Trong CRC, mäüt táûp bit kiãøm tra âæåüc tênh toaïn cho mäùi khung tin dæûa vaìo

- 125 -
- Chæång V -

näüi dung khung, sau âoï âæåüc gàõn thãm vaìo âuäi khung âãø truyãön âi. Bãn thu thæûc hiãûn
tênh toaïn tæång tæû nhæ bãn phaït âãø phaït hiãûn läùi.
14. Maî Hamming laì mäüt træåìng håüp riãng âån giaín nháút cuía maî voìng. Maî Hamming coï khaí
nàng sæía sai 1 läùi.
15. Maî cháûp cuîng âæåüc âàûc træng båíi hai säú nguyãn laì n vaì k nhæ maî khäúi, nhæng n bit ra cuía
bäü maî hoïa khäng chè phuû thuäüc vaìo k bit vaìo maì coìn phuû thuäüc vaìo K-1 bäü k bit vaìo
træåïc âoï.
16. Maî cháûp (n, k, K) âæåüc xáy dæûng tæì caïc thanh ghi dëch kK bit. Váûy coï thãø xem maî cháûp
laì maî coï nhåï, âoï laì âiãøm khaïc biãût cå baín cuía maî cháûp so våïi maî khäúi.
17. Coï nhiãöu caïch khaïc nhau âãø biãøu diãùn bäü maî hoïa maî cháûp nhæ âa thæïc sinh, så âäö cáy, så
âäö læåïi.
18. Thuáût toaïn giaíi maî cháûp âæåüc duìng räüng raîi nháút laì thuáût toaïn Viterbi. Cäng viãûc cå baín
nháút trong thuáût toaïn Viterbi laì læûa choün âæåìng coï metric nhoí nháút vaì loaûi boí caïc âæåìng
khaïc.

- 126 -

You might also like