www.yanginguvenlik.com.

tr

YANGIN GÜVENLİK VE KORUMA SİSTEMLERİ DERGİSİ • TEMMUZ-AĞUSTOS 2019 • YIL: 26 • SAYI: 208 • 10 TL • ISSN 1305-2071
 DÜNYANIN EN BÜYÜK
HAVALİMANI PROJESİNİN
YANGIN KORUNUMUNDA
NORM TEKNİK İMZASI

İSTANBUL YENİ HAVALİMANI

Yangın Korunum Sistemleri

Norm Teknik A.Ş.

ELİNİZİ CEBİNİZE
ATMAYACAKSINIZ!

Konutlar için yüksek enerji tasarruflu, güvenilir pompa

ve hidrofor sistemlerinden oluşan ETNA PLUS satış
konseptimizi tercih eden müşterilerimiz
5 yıl boyunca yedek parça, periyodik
bakım, servis hizmeti için ilave hiçbir
bedel ödememektedirler.

Sirkülasyon Pompaları

Sirkülasyon Pompaları

Konutsal Yangın Hidrofor Sistemleri

Foseptik ve Drenaj Pompaları Konutsal Hidrofor Sistemleri

+ Ü R Ü N B İ LG İ H AT T I
www.etna.com.tr • info@etna.com.tr 0850 432 38 62
 YAYINCIDAN

Kuruluş Tarihi:
1994

Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü

Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. Adına
İsmail CEYHAN
ismailceyhan@b2bmedya.com

Yayın Kurulu Başkanı

Prof. Dr. Abdurrahman KILIÇ
İSMAİL CEYHAN
Yayın Danışma Kurulu
Füsun DEMİREL, İsmail TURANLI,
Kazım BECEREN, Korhan IŞIKEL,
Saadet ALKIŞ, Sedat ALTINDAŞ
ÇOCUKLAR YANGINDAN KORUNMA VE
Yayın Koordinatörü
Sertaç AYTAÇ YANGIN GÜVENLİĞİ KONUSUNDA EĞİTİLMELİ
sertacaytac@b2bmedya.com

Yayın Sorumlusu
Tayfun AYDIN
tayfunaydin@b2bmedya.com
Reklam Sorumlusu
Berna KARAMAN TURAN
bernakaraman@b2bmedya.com
Abone ve Dağıtım
Coşkun KALABALIK
abone@b2bmedya.com
Grafik
Ömer DUMAN
omerduman@b2bmedya.com
Baskı ve Cilt
Şan Ofset Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.
(0212 289 24 24)
Yayınlayan
Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş.
Barbaros Mah. Uğur Sk. No:2/2
34662 Üsküdar / İstanbul
Tel: (0216) 651 78 78 (pbx) Fax: (0216) 651 78 98
www.teknikyayincilik.com
www.yanginguvenlik.com.tr
e-posta: info@teknikyayincilik.com
Fiyatı: 10 TL
© 2019 Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş.
ISSN: 1305-2071
Yılda 8 sayı yayımlanır.
Tüm Türkiye’de dağıtılmaktadır.
Basın Kanunu’na göre yerel süreli yayındır.
D
ergimizin isim babası, Yayın Kurulu Başkanı, çok değerli hocamız Prof.
Abdurrahman Kılıç, anılarını aktardığı sayfasında, “İlk ve orta dereceli
okullardaki öğrencilerin ‘Yangından Korunma ve Yangın Güvenliği’ konu-
sunda eğitilmesi, yangın çıkma sayısını azaltıyor ve itfaiyenin yangına müdaha-
lesini kolaylaştırıyor” diyor. Aynı zamanda İstanbul İtfaiye Müdürüyken okullarda
öğrencilere yönelik düzenlediği yarışmaları okurlarımızla paylaşıyor. Hocamızın
verdiği istatistik verilere göre yangınların %5’i çocukların kibritle ve ateşle oyna-
maları sonucu meydana geliyor ve yine ölen her 10 kişiden bir çocuk. Bu rakamlar
çocuklarımızın yangınla ilgili eğitimlerinin ne kadar önemli olduğunu açıkça gös-
teriyor. Sorumlu makamların da konuyu önemsediklerini ve gerekli girişimlerde
bulunacaklarını düşünüyorum.
***
Cephe giydirme sektörünün belirleyici aktörlerinden, yangın güvenliği konu-
sunda yangına dayanımlı kapı ve güvenlik kabinleri ile sektörümüzde de tanınan, bu
yıl 65. yılını kutlayan Çuhadaroğlu Alüminyum firmasının Genel Müdür Yardımcısı
Çetin Gürdal, Ağustos sayımızın röportaj konuğu oldu.
***
Son aylarda artış gösteren fabrika ve tesis yangınları hakkında TMMOB Makine
Mühendisleri Odası Başkanı Yunus Yener, bu tür yangınların önlenmesi için endüst-
riyel yangın güvenliği önlemleri ve kamusal denetimin gerekli olduğunu, görüş
sayfalarımızda yazdı. İlgiyle okunacağını umuyorum.
Beğenerek okunacağınızı düşündüğüm makale ve teknik yazıları ile dergi-
mize katkıda bulunan diğer yazarlarımıza da teşekkür eder, okurlarımızın Kurban
Bayramı’nı kutlarım.
En derin saygılarımla.

Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 3

 İÇİNDEKİLER
TEMMUZ - AĞUSTOS 2019 • SAYI: 208 www.yanginguvenlik.com.tr
REKLAM DİZİNİ

A YANGIN 29
6 ANILARDAN
Sizin Kaleminizden,
32 TEKNİK
Nomex®
A+A 2019 17 Sizin Fırçanızdan İtfaiye İtfaiyeciler için Termal Koruma
Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç
ARI YANGIN 35

ARMAŞ 1

AYVAZ 11

BAREKS 13

BOSCH 9

8
BTS 7
HABERLER
ÇUHADAROĞLU 5

DARHAN CİLDE BAĞLI INSERT

DRAEGER 37 18 SÖYLEŞİ
Çuhadaroğlu Alüminyum Genel 34 TEKNİK
Gaz Algılama Sistemleri
Müdür Yardımcısı Çetin Gürdal: Bölüm 1: Sabit Gaz Dedektörleri
DUPONT 31
“65 Yıllık Tecrübe ve Hafızaya
DUYAR POMPA Ö.K. Sahibiz”

ETNA 2 38 TEKNİK
Uçak Hangarlarındaki Yüksek
Genleşmeli Köpüklü Söndürme
EZGİL 27
Sistemi Uygulamaları
FOKUS 23

HES KABLO 25
40 UYGULAMA
Tünellerde Yangın Algılama
ISAF 2019 49 Sistemi Uygulaması

ISK-SODEX 2019 51

İST İŞÇİ 45

KIVANÇ KİMYA 47

MATRİKS 43
42 MAKALE
Cephelerde Kullanılan
NORM TEKNİK

STANDART POMPA
Ö.K.İ.

15
20 GÖRÜŞ
Artış Gösteren Fabrika/Tesis
Fotovoltaik Panellerin
Yangın Güvenlik Önlemleri
Yangınlarını Önlemek için Bağlamında İncelenmesi
Endüstriyel Yangın Güvenliği
TEKNO YANGIN A.K.
Önlemleri ve Kamusal Denetim
TESAR 39 Şarttır / Yunus Yener

TÜRK MARİN 21

TYCO YANGIN A.K.İ. 24 MAKALE

NFPA 13 ve EN 12845
Standartlarının Karşılaştırılması

4 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 yanginguvenlik.com.tr

 Yolu-
muzdan
Hiç
Şaş-
madık

Yakuplu Mah. Hürriyet Bulvarı

No: 6-8 Beylikdüzü / İstanbul
T: (0212) 224 20 20
F: (0212) 224 20 40
W: cuhadaroglu.com
ANILARDAN
Prof. Dr. Abdurrahman KILIÇ
B
ir çocuğun küçüklüğünde edindiği
alışkanlıklar, aldığı eğitimin etkileri
ömrü boyunca devam eder. İnsan-
lar pek çok özelliğini küçüklüğünde kaza-
nır. Çevreden, okuldan ve aileden aldığı
eğitimin toplumsal ve ekonomik gelişme-
deki rolü önemnlidir. Atatürk, "Eğitimdir
ki bir milleti ya hür, bağımsız, şanlı, yüce
bir toplum halinde yaşatır ya da bir milleti
esirliğe ve sefalete terk eder” diyor. Hal-
kımızın yangına karşı can ve mal güven-
liğinin sağlanmasında gerekli hususların
başında da eğitim gelmektedir. Özellikle
gelişmiş ülkelerde olduğu gibi, ilk ve orta
dereceli okullardaki öğrencilerin "Yangın-
dan Korunma ve Yangın Güvenliği" konu-
sunda eğitilmeleri, yangın çıkma sayısını
ve zarar miktarını azaltmakta, itfaiyenin
yangına müdahalesini kolaylaştırmaktadır.
Halkımız itfaiyeyi yeterince tanımı-
yor, hatta çoğu kişi itfaiyenin numarasını
bilmiyor. Birçok kişi itfaiyenin ücretli ol-
duğunu zannediyor ve itfaiyeyi çağırır-
ken tereddüt ediyor, itfaiye geldiğinde
ceza yazılmasından korkuyor. Bu yanlış
algılamanın aşılması için çocuk yaşta eği-
tim verilmelidir. Bunun için itfaiye içinde
ve dışında çok çaba gösterdim.
Öğrencilerin itfaiyeleri daha yakın-
dan tanıtma olanağını bulmaları ve öğ-
rencilere yangın güvenlik önlemlerinin
önemini göstermek amacıyla, 1991 yılın-
da "İtfaiye ve Yangın Güvenlik Önlemleri"
konulu, ilkokullarda resim, ortaokullarda
resim ve şiir yarışmaları düzenledim.
Liselerde ise resim ve kompozisyon
dalında "Sizin Kaleminizden, Sizin Fır-
çanızdan İtfaiye" konulu bir yarışma
düzenledim. İstanbul Milli Eğitim Müdü-
rü ile görüştüm. Milli Eğitim Müdürlüğü
6 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
SİZİN KALEMİNİZDEN,
SİZİN FIRÇANIZDAN İTFAİYE
bütün öğrencilerin yarışmaya katılımla-
rının sağlanması için ilk ve orta dereceli
okullara yazı gönderdi ve okullarda oluş-
turulan jürilerle her dalda ilk beş eserin
belirlenmesi istendi. Okullar tarafından
belirlenen eserler uzman kişilerden oluş-
turulan jüriler tarafından değerlendirildi,
ilkokullarda resim ortaokullarda resim ve
şiir, lise ve dengi okullar için de resim ve
kompozisyon olmak üzere beş ayrı dal-
da birinci, ikinci ve üçüncü olan eserler
ödüllendirildi. Çalışmaları sergiledik ve
düzenlenen törenle birincilere komputer,
ikincilere ansiklopedi seti ve üçüncülere
fotoğraf makinası ve ayrıca her dalda
onur plaketi verildi.
Neslihan Can isimli 12 yaşındaki öğ-
rencinin yaptığı resim bir ortaokul öğren-
cisi için inanılmazdı. Kendisinin yapmadı-
ğı iddia edildi ve öğrenci itfaiyeye çağrı-
larak çizgilerine bakıldı. Resmi kendisinin
yaptığı anlaşıldı. Babası resim öğretmeni
olduğu için özel olarak eğitilmişti ve re-
sim yapma kabiliyeti genlerinde vardı.
Saçları omuzlarında, narin yapılı, güzel,
kumral bir çocuktu. Kendisini kutladık
ve özel ödül verdik. Bu sene, yani 28 yıl
sonra bu kızımız ne yapıyor diye sos-
yal medyada araştırılmasını istedim ve
buldum, yazıştık. Yeniden haberleşmek
beni çok mutlu etti. Marmara Üniversi-
tesi Güzel Sanatlar Fakültesini bitirmiş.
Günümüzde tanınmış ressamlardan biri
olmuş. Resimler yapıyor, sergiler açıyor.
1992 yılında TRT, çocukların yan-
gın konusunda eğitilmeleri ve yangında
ne yapacaklarının belirlenmesi için kısa
filmler hazırlattı. Filmlerde yangın duru-
munda kimlere haber verecekleri, nasıl
hareket edecekleri gibi hususlar anlatı-
lıyordu. Vatandaşlardan TRT’ye tepkiler
oldu, çocukların korkutulduğunu söyle-
diler. Ne yazık ki ülkemiz de çocukların
kendilerine yeterlilikleri öğretilmiyor.
Tehlikelerden nasıl korunacağını öğre-
tilmiyor, “yapma, etme” denilerek uzak
durması sağlanmaya çalışılıyor. Yarınımız
olan çocuklarımıza gerekli olan bilgilerin
verilmesi çocuklarımızın güvenliği için
zorunludur. Yapılan istatistiklere göre
meydana gelen yangınların yüzde beşi
çocukların kibritle ve ateşle oynamaları
sonucu meydana geliyor ve yine yan-
gınlarda ölen her on kişiden birisi çocuk
yaşta. Çocuklar davranışları, duygu ve
düşünceleri ile gelişim özellikleri bakı-
mından yetişkinlerden farklı, değişime
yenileşmeye açık, son derece alıcı, kendi-
lerine özgü varlıklar. Çocukluk yıllarında
kazanılan davranışların büyük bir kısmı,
yetişkinlikte kişilik yapısını, tavır, alış-
kanlık ve değer yargılarını biçimlendirir.
Eğitim sistemleri ve okullar, çocukların
kendi kendilerine yeterliliği ve korunma
yolları konusunda temel becerileri ka-
zandırılmalı. Her aile kendisi evde yok-
ken bir yangın olayında nasıl davranması
gerektiğini çocuklarına anlatmalı, hatta
öğretici tatbikatlar yapmalı. n
yanginguvenlik.com.tr
HABERLER

İş Sağlığı ve Güvenliği Konusundaki Tüm Yenilikler

A + A 2019’da Yer Alacak

D
üsseldorf'ta düzenlenecek olan
A + A 2019 Fuar ve Kongresi’ne,
yeni trendler, ürünler ve yasal
hükümler hakkında genel bilgi edin-
mek için 5 - 8 Kasım tarihleri arasında
dünyanın her yerinden ziyaretçiler bir
araya gelecek. Uluslararası bir ticaret
fuarı olan A + A, politika ve işletme
arasındaki diyaloglar için bir platform
oluştururken, bilimsel bulgular ve pratik
uygulamalar arasında bir köprü daha
kuracak. Bu yıl fuar için yaklaşık 2.000
katılımcı bekleniyor. 2017 yılında düzen-
lenen fuarda, yüzde 47’si yurt dışından
olmak üzere 69 bin ziyaretçiyi ağırladı.
Fuarda dünyanın dört bir yanından
şirketler yer alacak. İki yılda bir düzenle-
nen iş sağlığı ve güvenliği ticaret fuarı; iş bir artış görülüyor. İş kıyafetlerinin işlev- bu segmentte ürün sunumları yaptı. Bu
sağlığı ve güvenliği yönetimi, İK görev- sellik bakımından gelişmesi ve daha da durum A + A'yı uluslararası alanda, bu
lileri ve çalışma konseyleri, endüstri- geliştirilmekte olması bu eğilimi des- konudaki en büyük fuar haline getirdi.
yel firmalar ve müşterileri, itfaiye acil tekliyor. Ek olarak, çevre dostu ticaret Bu alanda daha fazla büyüme 2019 için
durum personeli, polis ve yardım konu- malzemelerinin artması, birçok karar de bekleniyor. Kurumsal moda pazarı,
larında sorumlu taraflara hitap ediyor. vericinin ifade ettiği gibi daha fazla sür- müşterileri ile temas halinde olan çalı-
Aynı zamanda, denetim organlarındaki dürülebilirlik çağrısına cevap veriyor. şanlarını merkezi hedef grubu olarak
sorumlu tarafların yanı sıra, küçük ve Artan trendin diğer bir nedeni de görü- görüyor.
orta ölçekli işletmelerin sahipleri de nüm konusunda. Örneğin, giderek daha Ticaret fuarına, Almanya'da iş
hedef gruplar arasında yer alıyor. fazla insan spor ayakkabı gibi görün- güvenliği için önde gelen ortak etkinlik
A + A'nın hedef grupları ve içeriği mesi için tasarlanan güvenlik ayakka- olan 36. kongre eşlik edecek. Burada,
çok çeşitli olsa da, işyerinde güvenlik, bılarını tercih ediyor ve iç giyimde iş endüstri, zanaat ve ticaret, yönetim,
güvenlik ve sağlık gibi üç ana konuya pantolonlarını bir moda ifadesi olarak politika ve bilim alanındaki oyuncular
odaklandığı söylenebilir. Kişisel görüyor. 2017'deki A + A'da, yalnızca yeni kavramlar ve endüstriyel zorluklar
korunma ekipmanı pazarı gelişiyor. Bir 56 katılımcı kurumsal moda ve imaj konusunda uzmanlık paylaşımları yap-
yandan da kamu güvenliği bilincinde giyimine odaklandı. Ayrıca 260 şirket mak için bir araya geliyorlar. n

BTS, “İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi” Belgesini Aldı

B
TS Yangın Güvenlik Yapı Tek-
nolojileri, müşterilerine daha iyi
hizmet vermek adına başlattığı
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi çalış-
malarını başarıyla sonlandırarak, 2019
Nisan ayı itibari ile “OHSAS 18001: 2007
-İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi” bel-
gesini almaya hak kazandı.
Türkiye’de ve dünyada hayat
koruma ve güvenlik sistemleri ile ilgili
20 yıldır faaliyetlerini başarıyla sürdü-
ren BTS Yangın Güvenlik Yapı Tekno-
lojileri tarafından yapılan açıklamada,
müşterilerinin ihtiyaçlarına göre en
optimal ve en ekonomik çözümleri
ve hizmetleri, kaliteli, kesintisiz ve bir
bütün halinde vermeye devam edile-
ceği vurgulandı. n

8 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 yanginguvenlik.com.tr

Bosch Genel Seslendirme ve
Acil Anons Sistemi

Bosch, genel seslendirme ve acil anons

sistem ihtiyaçlarınızı karşılayarak daha
güvenli bir dünya inşa edebilmenizi sağlar.
Genel Seslendirme sistemlerindeki 90 yıldan fazla deneyimi ile güvenilir bir iş ortağı
olan Bosch, dijital IP teknolojisi, gelişmiş donanım ve akıllı yazılımlarıyla yenilikçi
çözümler üretmeye devam ediyor.
Daha fazla bilgi için: tr.boschsecurity.com
HABERLER
Tadım’ın, Üretim ve Depolama Tesisleri'nde Arı Yangın İmzası
T
adım firmasının Gebze Organize
Sanayi Bölgesi'ndeki mevcut
üretim tesisine ilave olarak yapı-
lan yeni yönetim, üretim ve depolama
binasında, otomatik yangın söndürme
sistemleri konusunda faaliyet gösteren
Arı Yangın, yangın pompa grubu ve
sulu söndürme sistemleri ile yer aldı.
Pompa grubunda temsilcisi olduğu
Pentair grubuna ait Amerikan men-
şeli UL listeli & FM onaylı “FAIRBANKS
NIJHUIS” markalı 1500 GPM, 130 PSI,
150 HP motor kapasitesine sahip yatay
tip bölünebilir gövdeli elektrikli yangın
pompası kullanıldı. Ana pompaların
ufak kaçaklar karşısında çalışmasının
önüne geçmek adına 15 GPM, 140 PSI
değerlerinde kaçak giderme pompası
da sisteme entegre edildi. Sistemde iki
adet elektrikli pompa bulunmasından
dolayı, jeneratör üzerinden beslenmeyi
sağlayacak otomatik transfer switchli
kontrol panoları tercih edildi.
ISK-Sodex, Sektöre Uluslararası Boyutta İvme Kazandırıyor
I
SK-SODEX İstanbul kapsamında fir-
malar en yeni ürünlerini TÜYAP Fuar
ve Kongre Merkezi’nde sergileyecek.
Klima sistemleri, yalıtım elemanları, tesi-
sat ve ekipmanları ile ısıtma ve soğutma
sistemlerini kapsayan iklimlendirme sek-
törü yılın ilk 4 ayında ihracatta önemli bir
başarı sergiledi.
ABD, Kanada, Hindistan, Almanya,
Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi
stratejik pazarlarda işbirliklerini artıran
sektör, yurtiçi ve yurtdışından müşte-
rileriyle buluşacağı ISK-SODEX Fuarını
bekliyor. Fuar kapsamında düzenlene-
cek Uluslararası Satın Almacı Heyeti
Programı ile söz konusu pazarların en
büyük şirket ve birlikleri İstanbul’da bir
araya gelecek.
İklimlendirme sektörünün Türkiye
10 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
Arı Yangın tarafından yapılan açık-
lamada, “Dünya çapında en iyi firmalar
ile yaptığımız mümessillik anlaşma-
ları sayesinde en kaliteli ürünleri, stok
politikası ve hızlı tedarik avantajı ile en
iyi malzeme tedarik hizmetini vererek
müşterilerimizi memnun etmeyi amaç-
layan firmamız, bu projede de ‘Tek kapı-
dan tüm yangın çözümleri’ felsefesi
ile hareket ederek, yangın pompaları
dışında gerekli olacak söndürme sistemi
içindeki diğer ekipmanları temin etti”
sanayinde önemli ihracat alanı olduğuna
ve her geçen yıl yeni ihracat rekorları
kırdığına dikkat çeken Hannover Messe
Sodeks Fuarcılık Genel Müdürü Alexan-
der Kühnel, sektörün işlem hacmine iliş-
kin şunları kaydetti: “Sektörün yurtdışı
pazarlarında ciddi bir rekabet gücü
var ve bu potansiyelini uluslararası bir
fuarda sergilemesi çok önemli. ISK-SO-
DEX Fuarımız geçtiğimiz 2018 Şubat
ayında 105 ülkeden önemli alıcı grup-
larına ev sahipliği yaptı. Bu bağlamda
bu yıl amacımız hem mevcut ziyaret
eden ülkelerden fuarımızı ziyaret eden
alıcıların sayısını arttırmak, hem de ihra-
cat potansiyelinin yüksek ancak ihracat
hacminin düşük olduğu farklı pazarlara
yönelik yeni pazarlardan yeni ziyaretçi-
leri ISK-SODEX fuarımızda sektör tem-
ifadelerine yer verildi.
Sulu söndürme sistemlerinde kulla-
nılan kelebek vanalar, ıslak alarm vana-
ları, yükselen milli vanalar, çek vanalar
ve sprinklerler de UL listeli ve FM onaylı
olarak Reliable markasından ve Reliable
firmasının tedarikçi konumunda bulun-
duğu güvenilir kaynaklarından sağlandı.
Projede çok sayıda standart tip upright
(yukarı bakan), pendent (aşağı bakan)
sprinklerler ile birlikte, K160 ¾”, ELO
upright sprinklerler yanında kontrol
modlu K240 ¾” upright sprinklerler,
yüksek tavan bölgeli raflı depolama
alanlarında raf arası sprinklerler ile bir-
likte kullanıldı. Bu gibi özel çözümler de
Arı Yangın tarafından üretildi. Yangın
söndürme sisteminin devreye alınması
ve süpervizörlük hizmetleri Arı Yan-
gın’ın tecrübeli ve güvenilir teknik ekibi
tarafından bütün projelerde olduğu gibi
bu projede de büyük bir özveri ve titizlik
ile yerine getirildi. n
silcisi katılımcılarımızla buluşturmak. Bu
kapsamda şu an Pakistan, Batı Afrika,
Tanzanya, Avrupa, Ortadoğu, Türki Dev-
letler gibi ülke ve bölgeler yakın ilişkiler
kurduğumuz başlıca yeni pazarlar ara-
sında yer alıyor. Bunun yanı sıra Tür-
kiye ihracatçıları için Afrika ve Güney
Amerika ülkelerinin son derece önemli
olduğu biliyoruz. ISK-SODEX’in tüm
tanıtım iletişim faaliyetlerini de sektörün
2019 yılı ihracat yol haritası ve beklentisi
doğrultusunda şekillendirmeye devam
ediyoruz. 2-5 Ekim 2019 tarihinde ger-
çekleştireceğimiz ISK-SODEX fuarımız
sürecinde sektörün avantajlarına yönelik
destekleyici programlar yürütecek; katı-
lımcı ve ziyaretçilere tanışma, iş bağlan-
tıları kurma, bilgi ve deneyim paylaşımı
konusunda yeni imkânlar sunacağız.” n
yanginguvenlik.com.tr
 Ayvaz… 1948 yılında küçük bir imalathane olarak yola çıkan
ve bugün dünyanın dört bir tarafına imzasını atan dev bir şirket.
Ürünleri, çözümleri ve sektöre kazandırdığı ilk’lerin yanı sıra;
insana verdiği değerle bugünlere gelebilmiş kocaman bir aile…

Öyle bir aile ki… Yüzlerce ferdiyle birlikte

tam 70 yıldır, gece gündüz demeden çalışıyor…
Tam 70 yıldır, yapılmayanı yapmak hedefiyle,
emeği teknolojiyle buluşturuyor.

70. yıl kısa filmimizi

seyretmek için
barkodu
okutunuz.

Kompansatör Esnek Metal Hortum Seviye Kontrol Kondenstop Vana Yangın Grubu Yalıtım Grubu
HABERLER
“Gül Proje Express”in Tercihi ETNA Oldu
İ
stanbul Basın Ekspres yolundaki
"Gül Proje Express" projesinde yük-
sek enerji verimliliğine sahip ETNA
ürünleri tercih edildi. 2 blokta toplam
658 konut ve 41 ticari ünitenin bulun-
duğu projede; 2 adet frekans kontrollü
komple paslanmaz çelik hidrofor sis-
temi (T-PFK KI), 24 adet EILR serisi
kuru rotorlu frekans kontrollü sirkülas-
yon pompası ve 10 adet EFP30 serisi
parçalayıcı bıçaklı drenaj pompası
kullanıldı.
Projede kullanılan EILR serisi in-line
kuru rotorlu frekans kontrollü sirkülas-
yon pompalarında; pompa giriş-çıkış,
pompa gövdesi, fan(çark) döküm mal-
zemeden olup, sızdırmazlık ise mekanik
ETNA’nın 2019 İhracat Rakamlarında Büyük Artış Yaşandı
E
TNA, ihracat kana-
lındaki satışlarını ve
ihracat gelirlerinin
toplam ciro içindeki payını
yıldan yıla katlayarak artı-
rıyor. 2019 yılının ilk 6 aylık
dönem sonuçlarına göre şir-
ket ihracatı oranı, dolar bazlı
olarak bir önceki senenin
aynı dönemine göre %277
artış gösterdi. Söz konusu
ihracat artışının temelinde firmanın son
yıllarda gerçekleştirmiş olduğu yurt-
dışı fuar katılımları, hedef pazarlardaki
direkt müşteri ziyaretleri, sosyal medya
yönetimi gibi pazarlama faaliyetleri
etkin rol oynadı.
ETNA, yeni iş ortaklarına ulaşmada
sektörel fuarlara katılmanın öneminin
bilinci ile son bir yıl içerisinde İtalya’daki
Mostra Convegno Expocomfort ile
Moskova’daki Aquatherm ve Secu-
rika fuarlarına direkt, Mısır, Gürcistan
ve Ukrayna’da düzenlenen sektörel
12 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
keçe (karbon-seramik) ile sağlanmak-
tadır. Ergonomik tasarıma sahip EILR
serisi yeni nesil sirkülasyon pompala-
rında motor üzerine entegre frekans
kontrol sürücüsü bulunuyor.
Projede kullanılan ETNA T-PFK KI
serisi frekans kontrollü hidrofor sistem-
leri ile basınçlı su temininde talep edi-
len miktarda suyun istenilen basınçta
sağlanması garanti edilmiş olup, böy-
lelikle kullanıcılara kesintisiz bir konfor
sunuldu. Frekans kontrollü ETNA T-PFK
KI serisi hidrofor sistemlerinin kullanımı
ile klasik hidrofor sistemlerine oranla
işletim giderleri minimize edildi. ETNA
T PFK KI serisi frekans kontrollü hidrofor
sistemlerinde kullanılan pompalarda;
fuarlara ise bayileri aracılığıyla katılım
gerçekleştirdi. ETNA’nın ağırlıklı ola-
rak satışlarını gerçekleştirdiği ülkeler
arasında Yunanistan, Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti, Gürcistan, Azerbaycan,
Irak, Mısır, Nijerya, Cezayir, Bangladeş,
Sudan, Hırvatistan, Ukrayna, Romanya,
Kosova, Karadağ, Arnavutluk, Türkme-
nistan, Özbekistan, Mauritius, Malta,
Etiyopya, Gana bulunmakta olup ihraç
edilen ürünlerde ise frekans kontrollü
hidrofor sistemleri, EN 12845 ve NFPA
20 normlarına uygun yangın pompaları,
atıksu drenaj pompaları, uçtan emişli
pompa giriş-çıkış gövdeleri, pompa
gövdesi, fan, difüzör komple paslan-
maz malzemeden olup, sızdırmazlık
ise mekanik keçe (karbon-seramik) ile
sağlanıyor. n
norm pompalar ve in-line sir-
külasyon pompaları öne çıkıyor.
Bu kapsamda özellikle
Avrupa Birliği üyesi olan Yuna-
nistan ve Romanya’ya satışı
gerçekleştirilen EN 12845 nor-
muna yangın pompası ayrı bir
öneme sahip. Avrupa Birliği ile
ortak mevzuat uyguladığımız,
EN 12845 normuna uygun ürün-
ler, firmanın üstün kaliteli imalat
garantisini ve Avrupa’ da yerleşik üre-
ticiye oranla fiyat/performans oranının
yüksekliği ile hedef pazarlarda kolayca
kabul gördüğünü gösteriyor. Yunanis-
tan, Hırvatistan, Malta, Romanya, Gür-
cistan gibi Avrupa Birliği üyesi ülkelere
gerçekleştirilen ihracat örneğinde de
olduğu üzere bu pazara yapılan ihracat-
larda ürünle birlikte CE uygunluk beyanı
deklare ediliyor. Söz konusu bu beyan,
tüm Avrupa Birliği ülkelerinde kabul
görürken, ürünlerin birlik içerisinde
serbest dolaşımını mümkün kılıyor. n
yanginguvenlik.com.tr
HABERLER
Bursa’nın Önde Gelen Projelerinde İzocam Ürünleri Kullanıldı
Ö
nemli pek çok projeye yalıtım
danışmanlığı hizmeti veren
İzocam, her ihtiyaca uygun
şekilde sunduğu ürün ve çözümleri ile
Türkiye’nin pek çok ilinde olduğu gibi
Bursa’nın da iddialı projelerinde çözüm
ortağı olarak yer alıyor. Bursa’da son
dönemde yalıtımda İzocam ürünlerini
tercih eden projeler, Prestij Hayat ve
Panula Balat Konut projeleri ile Doruk
Hastanesi oldu.
Bursa’nın Nilüfer ilçesinde inşaatı
devam eden Panula Balat Konut pro-
jesi, Detay İnş. ve Beyçelik Holding
İş Ortaklığı tarafından gerçekleştirili-
yor. Doğa ile şehri birleştiren ve her
ihtiyacı karşılayabilen AVM konsepti
ile hayatı buluşturan bir yaşam alanı
sunan projenin toplam alanı 32.450 m2.
Eren Kalafat 4. Uluslararası SPONSE Konferansı için İtalya’daydı
İ
talya’nın Pavia şehrinde 23-24 Mayıs
2019 tarihlerinde dördüncüsü ger-
çekleştirilen Uluslararası SPONSE
Konferansı’na Deprem İzolasyon Der-
neği (DİD)'in temsilcisi olarak katılan
Eren Kalafat, Türk deprem mühendisliği
deneyimlerini uluslararası platformlara
taşımak üzere girişimlerde bulundu.
SPONSE (International Association for
The Seismic Performance of Non-Stru-
Ulus Yapı, İstanbul Erkek Lisesi Kültür Festivali’ne Sponsor Oldu
B
u yıl 28’incisi gerçekleştirilen
İstanbul Erkek Lisesi Kültür Haf-
tası’nın ana sponsorları arasında
Ulus Yapı bir kez daha yer aldı. Ulus
Yapı’nın kurucusu ve Genel Müdürü
Eren Kalafat’ın mezunu olduğu ve halen
çocukların eğitime devam ettiği İstan-
bul Erkek Lisesi, ülkemizin en köklü eği-
tim kurumlarından biri. İstanbul Erkek
14 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
Bu projede 7.500 m2 teras yalıtımı ve
7.500 m2 temel yalıtımı olmak üzere
toplam 15.000 m2 alan, İzocam Foam-
board ürünleri ile yalıtıldı. Projeye ürün
temini ve uygulaması ise İzocam Bursa
bayisi İzomet İzolasyon A.Ş. tarafından
gerçekleştirildi. Nilüfer ilçesinde yapımı
devam eden ve Oytaş İnşaat tarafın-
Lisesi ve İTÜ Maçka Kampüsünde;
Temalı partiler, Tai-Chi gösterisi ve Pin-
hani Grubu’nun açılış konseri gibi renkli
dan gerçekleştirilen bir başka proje ise
Doruk Hastanesi oldu. 52.500 m2lik bir
alana sahip projenin yalıtım malzeme-
leri arasında bulunan İzocam Camyünü
Boru, İzocam Bursa bayisi Maraton A.Ş.
tarafından temin edildi, uygulamayı ise
Teknoterm firması üstlendi.
Bursa’nın Osmangazi ilçesinde
inşaatı devam eden ve Bakyapı İnşaat
Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
tarafından gerçekleştirilen Prestij Hayat
Konut Projesi, İzocam ürünlerini tercih
eden bir diğer proje oldu. Muhteşem
Uludağ manzarası eşliğinde bahçe ve
aktivite alanları sunan 62.000 m2 alana
sahip projede İzocam Bursa bayisi
Maraton A.Ş. tarafından temin edilen ve
uygulaması yapılan İzocam Endüstriyel
Bina Levhası ürünü kullanıldı. n
ctural Elements), Avrupa’nın en önde
gelen deprem araştırma enstitülerinden
EUCENTRE (European Centre for Trai-
ning and Research in Earthquake Engi-
neering) bünyesinde faaliyet göster-
mekte olup, IUSS Pavia İleri Araştırmalar
Üniversitesi çatısı altında bulunuyor. DİD
bu kuruluşun üyeleri arasında ve sismik
mühendislik konularında uluslararası iş
birliği içerisinde. n
etkinliklerle başlayan İEL Kültür’19 fes-
tivali, kapanış konseri ile noktalandı.
Ulus Yapı, uzman mühendislik konusu
olan sismik koruma ve titreşim yalıtımı
alanlarının yanı sıra, sosyal sorumluluk
adına sürdürdüğü sponsorluklarla ülke-
mizde kültür, sanat ve eğitim alanla-
rında da üstüne düşen vazifeleri yerine
getirmeye devam ediyor. n
yanginguvenlik.com.tr
HABERLER
MAS DAF, İhracata Tüm Hızıyla Devam Ediyor
M
AS DAF, Kiev’de düzenlenen
Uluslararası ısıtma, soğutma,
klima, havalandırma, yalıtım,
pompa, vana ve tesisat fuarı olan Aqua
Therm Fuarı'na Ukrayna bayisi ile bir-
likte katıldı. MAS DAF’ın standında
ziyaretçilerle bir araya gelen ve stantta
sergilenen son teknoloji NM norm
santrifüj pompası, INM Inline santrifüj
pompası, ENDURO atıksu dalgıç pom-
pası, ENDURO PRO yüzey tipi atıksu
dalgıç pompası hakkında ziyaretçilere
bilgiler veren Ayşegül İnan, hedefleri-
nin önümüzdeki yıl fuar faaliyetlerini
de sıklaştırarak üretimlerinin %60’ını
ihraç etmek olduğunu belirtti. İnan, “42
yıllık geçmişimizde ve gelecek planla-
rımızda devamlı olarak ihracat faaliyet-
lerine ağırlık verdik. Bugün tamamen
kendi Ar-Ge ekibimiz tarafından geliş-
MAS DAF, Malezyalı ve Dubaili Tesis Yöneticilerini Ağırladı
M
alezya ve Dubai menşeli
endüstriyel firmaların teknik
yöneticileri, MAS DAF fab-
rikasını ziyaret etti. Turquality marka
destek programına dahil yerli santrifüj
pompa üreticisi olan MAS DAF, Düz-
16 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
ce’de 40.000 m² alan üzerine kurulan
ve tamamı ERP sistemi ile yönetilen
üretim tesisinde bu kez Dubai ve Malez-
ya’dan gelen endüstriyel tesis yönetici-
lerini ağırladı.
Gezi kapsamında ilk olarak MAS
tirilen, %100 yerli ürünlerimizi 65’ten
fazla ülkeye ihraç ediyoruz. MAS DAF,
markasının ihracat pazarlarında ilgi
görmesinin temelinde, müşterilerimi-
zin ihtiyaçlarını anlayarak hızlı ve özel
çözümler sunabiliyor olmamız, yurt içi
ve yut dışı pazarlarda geliştirdiğimiz
yaygın servis ağı ve özellikle enerjiden
daha fazla tasarruf etmek, çevreye daha
duyarlı olmak adına Avrupa Birliği tara-
fından geliştirilen Ecodesign yani ErP
direktiflerinin, pompa sektörüne yan-
sımalarına bağlı kalarak, geliştirdiğimiz
ürünler olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
Fuarda, NM norm santrifüj pompası,
INM Inline santrifüj pompası, ENDURO
atıksu dalgıç pompası, ENDURO PRO
yüzey tipi atıksu dalgıç pompası ürün-
lerini sergileyen MAS DAF standı ziya-
retçilerin ilgi odağı oldu. n
DAF İhracat Müdürü Alper Haberal, iki
yüz ellinin üzerinde çalışanı olan MAS
DAF’ın, ana misyonu hakkında bilgiler
verdi. Haberal, “MAS DAF olarak mis-
yonumuz, suyu ve enerjiyi etkin kul-
lanıp, yaşam kaynaklarını koruyacak
şekilde çevre dostu, yüksek kaliteli ve
fark yaratan pompa teknolojileri üret-
mektir. Bu kapsamda 42 yıldan bu yana
birçok inovatif proje ve ürün geliştirdik.
Enerjiyi etkin kullanmak adına ürün-
lerimizin tamamını ErP direktiflerine
uygun, yüksek enerji verimli olarak
üretiyoruz” dedi. Haberal, Dubaili ve
Malezyalı teknik müdürlere, santrifüj
pompalar ve uygulama alanları hak-
kında bir sunum gerçekleştirdi. Sunu-
mun ardından Alper Haberal eşliğinde,
santrifüj pompa fabrikasını gezen misa-
firlere, ürünler ve üretim teknolojileri
hakkında da detaylı bilgiler verildi. n
yanginguvenlik.com.tr
ARTIK YANGIN TESİSATINDA FM ONAYI
OLMAYAN SİSMİK ASKILAR KULLANARAK
RİSK ALMAK ZORUNDA
DEĞİLSİNİZ!
• Tamamıyla / onaylı ürün gamı
• FM Global standartlarına uygun sismik yük hesabı
• Projelendirme ve süpervizörlük hizmeti

darhan.com.tr
ARTIK SİSMİK ASKI UYGULAMALARINDA
ONAYSIZ SİSMİK HALAT
KULLANMAK ZORUNDA
DEĞİLSİNİZ!
• Sismik askılama uygulamaları için listeli ürün gamı
• Dünya markası Caddy güvencesi
• Uygulamaya özel uzunlukta üretim
• Projelendirme ve süpervizörlük hizmeti

darhan.com.tr
Armaş, UL Onaylı Yerli Üretime
Odaklandı

Ç
ok sayıda ülkeye ihraçta faaliyetlerinde bulunan Armaş,
yerli üretim gerçekleştirerek bu alandaki hedeflerini
sürdürüyor. Armaş tarafından yapılan açıklamada, “Tür-
kiye’de ilk ve tek UL onayına sahip yerli üretim hızlı basınç
tahliye vanası, firmamız tarafından üretiliyor Bu belge UL
(Underwriters Laboratories) tarafından ürün güvenirliği konu-
sunda standartlar hazırlayan
ve bu standartlar kapsamında
ürünlerin güvenirliğini test eden,
bağımsız bir sertifikasyon kuru-
luşu tarafından veriliyor.
Ülkemizde bu belgeye
sahip yerel bir üretici firmanın
var olmayışından ötürü yangın
projelerinde gerekli görülen UL İşyeri güvenliği
işletmenin
onaylı bu ürün için dışa bağım-
lılık söz konusuydu. Armaş A.Ş.
olarak başarıyla yürüttüğümüz

varlığı
bu proje ile birlikte artık yerli
üretim olarak UL onaylı ürün ile
beraber ülkemizin dışa bağım-
lılığı ortadan kalktı. Firma olarak 45’i aşkın farklı ülkeye ihra-
catımızla ülkemize döviz kazandırıcı hizmet yapmaktan gurur
duyuyoruz. Islak alarm vanalarımız ve test&drenaj vanalarımız ile ilgilidir.
için gerekli projeler devam etmekte olup, 2019 yılı içerisinde
UL onayı bu ürünler için de alınması planlanıyor” ifadelerine
yer verildi. n Her işletme personelini ve değerli varlıklarını
korumak amacıyla özel konsept ve önlemlere
gereksinim duyar. Bu bilinçte olmak geleceği
Panasonic’ten Yeni Nesil garanti altına alır. Dünya çapında 1 numaralı
ihtisas fuarı A+A, kapsamlı çözümler sunuyor:
Yangın Algılama Santralleri yangından yüksek sese karşı korunmaya,

O
lası yangınlar için binalarda Türkiye Yangından
Korunma Yönetmeliği gereği, yangın algılama sis-
temleri kurulması ise zorunlu. Bu noktada güvenilir
sistemleri tercih etmek önem taşıyor. EBL512 G3 ve EBL128
model yangın algılama santralleri, güçlü Panasonic teknolojisini
yansıtıyor. EN54 Standartlarını karşılayan yeni nesil yangın
alarm sistemleri, binalara güven katıyor.
Ortama uyum sağlayan dedektörlerle birlikte çalışan ben-
zersiz işlevsellik, kendini uyarlama ve interaktif olma özellikle-
riyle Panasonic EBL512 G3 ve EBL128 model yangın algılama
santralleri tüm binalar için uygun. Sistemdeki ayrı ayrı her bir
analog duman dedektörü çevreye uyum sağlıyor. n
yanginguvenlik.com.tr
elektrikten taşıma güvenliğine, makinelerin
korunmasından eşyaların korunmasına kadar.
5 - 8 NOVEMBER 2019
DÜSSELDORF, GERMANY
AplusA.de/security
Ayrıntılı bilgi için:
Düsseldorf Fuarları Türkiye Temsilciliği
tezulaş fuar danışmanlık hizmetleri ltd. şti.
Bağdat Cad. 181/6
34730 Çiftehavuzlar – Kadıköy / İSTANBUL
Tel: (0216) 385 66 33 _ Fax: (0216) 385 74 00
info@tezulas-fuar.com _ www.tezulas-fuar.com
SÖYLEŞİ

Nullifire Satış Müdürü Engin Buz

ÇUHADAROĞLU ALÜMINYUM GENEL MÜDÜR YARDIMCISI ÇETIN GÜRDAL:

“65 YILLIK TECRÜBE VE HAFIZAYA SAHIBIZ”

Bu sene 65. kuruluş yıldönümünü kutlayan Çuhadaroğlu Grubu ve sektör hakkında bilgi aldığımız Çu-
hadaroğlu Alüminyum Genel Müdür Yardımcısı Çetin Gürdal, “Çuhadaroğlu Alüminyum özen, güven ve
garanti konusunda sektöre ağırlığını koyan bir firma... Bu durum, 65 yıllık tecrübe ve firma hafızamızla
mümkün oluyor” diyor.

YANGIN VE GÜVENLİK: Çuhadaroğlu bu yıl 65. yılını kutluyor. Çuhadaroğlu Alüminyum, gerçekleştirdiği her pro-
Grubu ve Çuhadaroğlu Alüminyum’un Alüminyum şirketi olarak cephe sistem- jede, yapının sahip olması gereken fizik
vizyonu ve sektördeki konumundan lerinde proje, imalat ve montaj süreç- koşullarını, fonksiyona uygun konfor
bahsedebilir misiniz? lerini içeren çözümler sunuyorsunuz. şartlarını, lokasyon gerekliliklerini analiz
Sektörde Çuhadaroğlu Alüminyum’u ediyor, en uygun tasarımlarla müşteri-
ÇETIN GÜRDAL: Çuhadaroğlu Grubu ayıran özellikler ve sektöre kazandır- lerine sunuyor ve uyguluyor. Bu aşa-
olarak 65 yıllık deneyimimizle ulusal dıklarınız nelerdir? madan sonra, “garanti” bilinciyle, satış
ve uluslararası yapı sektöründe varo- sonrası hizmetini ve sorumluluğunu da
lan güçlü kimliğimizi ve konumu- ÇETIN GÜRDAL: Çuhadaroğlu Alümin- tüm müşterilerine eksiksiz olarak sunu-
muzu korumak, sektör referansı olma yum, özen, güven ve garanti konusunda yor. Bu yapımızla Çuhadaroğlu olarak
pozisyonumuzu devam ettirmek ana sektöre ağırlığını koyan bir firma. Bu rakiplerimizin çok önünde bir hizmet
hedefimiz... Çuhadaroğlu Alüminyum durum, 65 yıllık tecrübe ve firma hafı- anlayışını önemsiyor ve onlardan ayrı-
şirketi olarak sahip olduğumuz dene- zasıyla mümkün oluyor. Çuhadaroğlu lıyoruz.
yimle yurtiçi ve yurtdışı piyasalarda
kalite ve güven ilkelerine dayalı pro-
jeler üretmeye devam ediyoruz. İçinde
bulunduğumuz piyasada Çuhadaroğlu
Alüminyum her daim yenilikçi bir anla-
yışla inovasyona önem veren bir işle-
yişle var oldu.
Bundan sonraki süreçte de endüst-
riyel dönüşümü yakalayan ve geliştiren
yenilikçi anlayışımızı devam ettiriyor
olacağız. Türkiye’de ve birçok ülkede
çok katlı yapıların giydirilmesi, yapı
fiziği niteliklerinin binalara kazandırıl-
ması konusundaki katkısı, Çuhadaroğ-
lu’nu konusunda lider firma yapıyor.
Bu durum, sektördeki yerimizi koru-
makla beraber, kalite ve güvene dayalı
ilişkilerimizin sürmesi ve tercih edilen
bir firma olma hüviyetimizi de devam
ettiriyor.

YANGIN VE GÜVENLİK: Çuhadaroğlu

18 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 yanginguvenlik.com.tr

Crescent Projesi / Bakü - Azerbaycan
YANGIN VE GÜVENLİK: İçinde bulun-
duğumuz ekonomik koşulların sektör
ve Çuhadaroğlu Alüminyum üzerindeki
etkilerini değerlendirir misiniz?
ÇETIN GÜRDAL: Dünyanın ekonomik
çıkmazları, finans sektörünün handi-
kapları ve Türkiye’nin ulusal problem-
leri sebebiyle yaşanan ekonomik olum-
suzluklar doğrudan inşaat sektörünü
etkiledi. Sektörün ana taşıyıcısı konu-
munda olan konut üretiminin yaşadığı
daralmalar da çeşitli sonuçlar doğurdu.
Konut stoğunda artış, arz-talep olu-
şumunda yaşanan dengesizlik, sektör
aktörlerini konut üretiminden sosyal,
ticari ve kompleks fonksiyonları olan
yapılara yönlendirdi. Dolayısıyla Çuha-
daroğlu Alüminyum da ulusal piyasada,
sosyal, ticari ve kompleks fonksiyon-
ları olan projelere ağırlık verdi. Örne-
ğin Turkuvaz Medya Merkezi, Kocaeli
Şehir Hastanesi, Crescent Hotel gibi
mevcutta yürüttüğümüz projeler bu
kapsamda. Ulusal piyasada yaşanan
daralma, belirsizlikler ve sektör krizi,
beraberinde deneyimli inşaat firma-
larının uluslararası projelere yönelme-
sini sağladı. Mevcut durumda müteah-
hitlerin yaşadığı çıkmaz, cephe işleri
yapan firmalara da yansımış bulunu-
yor. Bu olumsuz durumdan çıkışı ise
yurtdışında aldığımız projelerle aşmayı
yanginguvenlik.com.tr
Turkuvaz Medya Merkezi
planlıyoruz. Halihazırda devam eden bitirmek kısa vadeli hedefimiz olarak
Azerbaycan Bakü’de Crescent Projesi görülüyor; orta vadede ise çalışmakta
bu doğrultuda alınan bir proje. olduğumuz ve sektör adına yüz akı ola-
cak yeni işlerimizin hazırlıkları bulunu-
YANGIN VE GÜVENLİK: Çuhadaroğlu yor. Yılsonuna gelmeden yeni çalışma-
Alüminyum firmasının gelecek yıl larımızdan birkaçını duyurmuş olmayı
hedefleri neler? Uluslararası vizyonu- umuyoruz.
nuzda neler var? Uluslararası piyasada ise daha önce
ve mevcutta kurduğumuz işbirlikleriyle
ÇETIN GÜRDAL: Çuhadaroğlu Alümin- bildiğimiz ve bilindiğimiz bir coğrafya
yum ailesi olarak şirket vizyonumuzda olan, özellikle tüm Avrupa ile bağlantı-
büyüme ve kalite odaklı hedeflerimizi larımız devam ediyor. Fransa, İngiltere,
kısa, orta ve uzun vadeli dönemler Almanya, Amerika ve Azerbaycan ile
halinde planlıyoruz. Gelecek yıl ajan- olan işbirliklerimiz gelişiyor ve mevcut
damızda, elimizdeki ulusal piyasa adına varlığımızı güçlendirme çalışmalarımız
önem taşıyan işleri kaliteli bir şekilde devam ediyor. n
ÇETIN GÜRDAL KIMDIR?
1971 Kahramanmaraş doğumlu olan Çetin Gürdal
ilk, orta ve lise öğrenimini İstanbul’da tamamladıktan
sonra 1993 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık
Fakültesi, Mimarlık Bölümü’nden mezun oldu.
Mezuniyetinin ardından inşaat sektörünün çeşitli
dallarında hizmet veren firmalarda mesleki tecrübesini
artırdıktan sonra 1999’da, halen çalışmakta olduğu
Çuhadaroğlu’nda göreve başladı. Bu yıl itibariyle
Çuhadaroğlu’nda 20. yılını tamamlayan Gürdal’ın,
Teklif departmanıyla başladığı Çuhadaroğlu kariyeri,
2008 yılında Planlama Departmanı Müdürü, 2017
yılında Projeler Koordinatörü, 2018 yılında da Genel
Müdür Yardımcılığı görevini üstlenmesiyle devam
ediyor.
Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 19
GÖRÜŞ
ARTIŞ GÖSTEREN FABRİKA/TESİS YANGINLARINI
ÖNLEMEK İÇİN ENDÜSTRİYEL YANGIN GÜVENLİĞİ
ÖNLEMLERİ VE KAMUSAL DENETİM ŞART
YUNUS YENER
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı
K
amuoyuna yansıdığı üzere
neredeyse hemen her gün bir
fabrika yangını meydana geli-
yor. 2017 yılında en az 182 endüstriyel
yangın, 2018 yılında en az 385 endüst-
riyel yangın olayı meydana geldi. Bu
yangınlarda en az 25 kişi hayatını kay-
betti, en az 72 kişi de yaralandı (Yan-
gın oluşan işyerlerinin sadece yüzde
23’ünün unvanları basına yansıdı). Bu
yangınların 107’si (yüzde 25’i) tekstil
sektöründe, 71’i (yüzde 16’sı) metal
sektöründe, 58’i (yüzde 13’ü) ağaç-kâ-
ğıt-mobilya sektöründe, 50’si (yüzde
11’i) plastik sektöründe, 44’ü gıda sek-
töründe (yüzde 10’u) oldu. Yangınların
yüzde 55’i Marmara Bölgesi’nde, yüzde
14’ü Ege Bölgesi’nde; il bazında ise yan-
gınların 157’si İstanbul’da, 23’ü Koca-
eli’nde, 19’u İzmir’de, 18’i Sakarya’da,
16’sı Bursa’da meydan geldi. Yangın-
ların yüzde 75’inin nedeni bilinmiyor.
Nedenleri bilinen endüstriyel yangınla-
rın yüzde 67’si mekanik kıvılcım, yüzde
12,84’ü elektriksel kıvılcım, yüzde 4,13’ü
aşırı ısınma nedeniyle oldu.
Endüstriyel yangınlar kapsamında
değerlendirilmesi gereken bu yangınla-
20 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
rın, özellikle son yıllarda sıklıkla olması,
konuya ciddiyetle eğilmeyi gerektiri-
yor. Bu noktada 4857 sayılı İş Kanunu,
6331 sayılı İş Sağlığı İş Güvenliği Kanunu
vb. düzenlemelerle getirilen sistemin
yangın, patlama ve iş kazaları/iş cina-
yetleri vakalarını önlemek üzerine kur-
gulanmadığını belirtmeliyiz. Getirilen
kimi kurallar da kâğıt üzerinde kalıyor.
İşyerlerindeki olaylarda tüm sorumlu-
luk, eğer varsa iş güvenliği uzmanlarına
yükleniyor ve bu uzmanların belirttikleri
teknik gereklilikler yerine getirilmiyor.
ENDÜSTRIYEL YANGINLARA
YAYGIN YAKLAŞIM SORUNLU
Ülkemizde özellikle sanayi böl-
gelerinde ciddi bir sorun olan yangın
güvenliği problemi, medyadaki yangın
haberleri ile kendini belli ediyor. Yan-
gınlarda ve sonrasında yapılan çalışma-
lar, yangınların ilk tespitlere yansıyan
kaynağını bulmaktan öteye gitmiyor
ve çoğu zaman olay çözülmüş sayılıyor.
Yaşanan can kayıpları, yangınların çev-
reye/doğaya etkileri ve yaşanan maddi
kayıplar ile asıl yapılması gerekenler
ise göz ardı ediliyor. Endüstriyel tesis-
lerin uygun olmayan imar planlarına,
tekniğe, yönetmelik ve standartlara
uygun yapılmayan pasif ve aktif yangın
önlemleri sonucunda felaketler kaçınıl-
maz hale geliyor. Örneğin yangın için
hayati önem taşıyan itfaiye araçları için
tasarlanan ring hatlarının birçok firma
tarafından depolama alanı olarak kapa-
tılması, ciddi bir yangın sıçraması ve
itfaiyenin müdahale edememe riskini
ortaya çıkarıyor.
ENDÜSTRIYEL YANGINLARIN
TEKNIK NEDENLERI
Endüstriyel yangınların nedenle-
rini şöyle sıralamak mümkün: Elektrik
kaynaklı (statik elektrik, elektriksel
kıvılcım, yıldırım vb.), sıcak yüzeyler
(eritme potaları, buhar boruları, fırın ve
aşırı ısınan motorlar vb.), uygun olma-
yan koşullarda depolanan parlayıcı ve
patlayıcı maddeler, uygun olmayan
üretim koşulları ve teknikleri, ateşli
yapılan işler (kaynak, taşlama, kesme
vb.), tozlu ortamlardan kaynaklı patla-
malar ve yangınlar, uygun olmayan akü
şarj odaları, tütün ürünleri, iş kazası ve
doğal afet sonrası oluşmalar, komşu
yanginguvenlik.com.tr
tesisten çıkan yangın sıçraması, gaz ve
sıvı sızıntıları. Belki en büyük sorun da
konusunda uzman olduğu düşünülen
kişilerin, konunun ciddiyetinin farkına
varamamış olması veya yeterli teknik
altyapılarının olmaması.
YANGIN SONRASI YAPILAN
INCELEMELERDE DIKKAT EDILMESI
GEREKENLER
Yangın sonrası uzmanlar ve bilirki-
şiler tarafından olay yerinde çok titiz
ve ayrıntılı bir inceleme yapılmalı ve
aşağıda belirtilen konulara özen gös-
terilmeli.
1. Yapının tehlike sınıfı ile ilgili firma
faaliyetinin mevcut proje ve yan-
gın sistemine uygunluğu ve alınan
önlemlerin yeterliliği hesaba katıl-
malı.
2. Mimari, tesisat (makina) ve elekt-
rik projelerinin, yönetmelikler ve
standartlar kapsamında yapılıp
yapılmadığı incelenmeli, hesap-
lamaların ve tasarım kriterlerinin
uygunluğuna bakılmalı. Mimarlık
disiplini açısından, kullanılan yapı
malzemelerinin uygunluğu, uygu-
lama teknikleri, güvenlik holleri,
kaçış merdivenleri, yangın duvar-
ları, kompartımanlar vb. uygun-
luğu incelenmeli. Makina mühen-
disliği disiplini açısından, yangın
söndürme sistemleri, su deposu,
yangın pompaları, kolektörler, sabit
boru tesisatları, vanalar, kolon hat-
ları, anahatlar, yangın dolapları,
hidrantlar, branşmanlar, kuru ve
sulu sprinkler sistemi ve konumları,
hidrolik hesaplar, tehlike sınıfları,
yangın yükleri, mimari boyutların
tasarıma etkisi, söndürücü cinsi,
gazlı söndürme sistemleri, merdi-
ven basınçlandırma, duman tah-
liye vb. uygunluğu kontrol edilmeli.
Elektrik mühendisliği disiplini açı-
sından, uyarı ve algılama sitemle-
rinin uygunluğu kontrol edilmeli.
3. Ruhsat vermeye yetkili kurumlar
tarafından verilen onayların ve
izinlerin, yapı denetim raporlarının
kontrolü, söz konusu onay izin ve
raporlarda yönetmeliğe aykırılık
varsa sorumlu veya sorumluların
tespit edilmesi gerekli.
Mekanik ve elektrik yangın sistem-
lerinin “İş Ekipmanlarının Kullanımında
Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”
gereği en az yılda bir periyodik kont-
rollerinin yapılıp yapılmadığının tespiti
GÖRÜŞ
ve yapıldıysa yönetmelik ve standart-
lara uygun yapılıp yapılmadığı kontrol
edilmeli.
NELER YAPILMALI?
ENDÜSTRIYEL YANGINLARIN
ÖNLENMESI IÇIN BAZI ÖNERILER
Her şeyden önce 2012 öncesinde
olduğu gibi bina inşaat ruhsatlarının
alınması konusunda itfaiye ve meslek
odalarının onayları geri getirilmeli. Bu
onay işlemlerine inceleme onayları
da eklenerek binaya ait bütün riskler
pasif ve aktif önlemlerle bina inşaatına
başlanmadan test edilmeli. Bu sayede
yönetmelik ve standartlar ile gerekli
sistemler projeye yansıtılmalı. Özellikle
endüstriyel tesislerin kabul komisyonla-
rında itfaiye ve ilgili meslek odalarından
ilgili teknik uzmanlar ile İşçi Sağlığı ve İş
Güvenliği (İSG) uzmanlarının bulundu-
rulması zorunlu hale getirilmeli.
Her tür yangın/patlama, kaza ve
ölümleri engellemek için “önce insan,
önce insan hayatı, sıfır kaza” ana pren-
sip olmalı. Kuruluş amacı ülke gene-
linde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili
politika ve stratejilerin belirlenmesi
için tavsiyelerde bulunmak, çalışmala-
rında ulusal ve uluslararası gelişmeleri
ve ülke koşullarını göz önünde bulun-
durmak, çalışma hayatının iş sağlığı ve
güvenliği ile ilgili mevcut şartlarının iyi-
leştirilmesi, güvenlik kültürünün ülke
genelinde yaygınlaştırılması amacıyla
üyelerin işbirliği içinde çalışmasını esas
almak ve tarafların görüş ve düşünce-
lerinin alınmasını sağlamak olan, Ulusal
İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi etkin bir
şekilde çalıştırılmalı.
İSG tedbirleri eksiksiz olarak alın-
malı ve işyeri denetimleri ile iş güven-
liği denetimleri artırılmalı, denetimler
şeffaf bir biçimde sendikalar ve meslek
odalarıyla paylaşılmalı, işyeri denetim-
lerinde tespit edilen uygunsuzluklarda
“caydırıcı” idari ceza işlemleri mutlaka
uygulanmalı. İşyerlerinde önlem alma-
22 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
nın esasen işveren yükümlülüğü olduğu
gerçeği bilinmeli, kamu ve adli makam-
lar buna göre karar almalı.
Bilindiği üzere yangınlar sadece
tesisler için değil, çevreleri için de risk
oluşturur. Bu nedenle belediyelerin
imar ve ruhsatlandırma işlemleri disip-
line edilmeli, sanayi tesisleri ve imalat-
hane türü işletmeler toplu yaşam ve
iskân alanlarının dışına çekilmeli, yapı
denetimi, imar, çalışma, iş yasaları ve
ilgili tüm mevzuat buna göre düzenlen-
meli, mahalle araları ve konutlaşmanın
olduğu alanlarda sanayi işletme ruh-
satları verilmemeli, sanayi kuruluşları
mümkün olduğunca OSB’lerde veya
fiziksel olarak bağımsız/uygun mekân-
larda olmalı. Örnek vermek gerekirse
bir tekstil üretim tesisinin hemen yanına
madeni yağ üretimi tesisinin kuruluşu
veya varlığının riski artıracağı açık, bu
sebeple bu tür uygulamalara izin veril-
memeli. Yerel yönetimlerce, mekanik
tesisat konusunda proje üreten müellif
ve uygulayıcı firmaların bünyesinde
odamızca yetkilendirilmiş makina
mühendisleri olup olmadığı kontrol
edilmeli. Projelerin ilgili meslek odala-
rının mesleki denetimlerinden geçiril-
mesi ve tesisatların ulusal, uluslararası
teknik mevzuatlar kapsamında yapıl-
ması sağlanmalı.
Tesislerin uluslararası kabul gör-
müş standart ve teknik şartnameler
çerçevesinde sürekli olarak bakım ve
periyodik kontrollerinin yapılarak işler
durumda kalması sağlanmalı. Dene-
timler ve periyodik kontroller sıra-
sında ruhsat bilgilerinin güncelliğinin
kontrolü, otomatik yangın söndürme
sistemlerinin devre dışı bırakılıp bırakıl-
madığı, başka amaçlarla kullanılıp kul-
lanılmadığı, yangın kompartımanların
iptal edilip edilmediği, “İş Ekipmanla-
rının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik
Şartları Yönetmeliği” gereğince yan-
gın tesisatlarının projesine uyumluluğu,
tesisatın kontrolü, duman tahliye siste-
minin çalışıp çalışmadığı, yangın pom-
palarının performans testleri yılda en
az bir kez yapılmalı, acil durum tahliye
planı, uygun kaçış yolu, merdivenler ve
yeterli sayı ve genişlikte kaçış kapıları,
yine yüksek katlı binalarda yangın kaçış
mahalleri/yangın merdivenleri, kapıları
ve merdiven sahanlığı basınçlandırıl-
ması ölçümleri yapılarak uygunluğu
kontrol edilmeli.
Kamu kurumları denetimlerini
sıklaştırmalı ve denetimler sırasında
“İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında
Yönetmelik” ve “Binaların Yangından
Korunması Hakkında Yönetmelik” doğ-
rultusunda firmaların çalışanları yan-
gın eğitimi almalı, yangın senaryosu
uygulamaları gerektiğinde itfaiye ile
birlikte sıklıkla prova edilmeli, yangın
tatbikatları aracılığıyla ilgili kuruluş ve
personelinin olası yangınlara hazırlıklı
olup olmadıkları denetlenmeli.
Yangın nedenleri ve hasarları üze-
rine veri ve bilgilerin toplandığı Yangın
Bilgi Bankası kurulmalı edinilen bilgiler
doğrultusunda “Binaların Yangından
Korunması Hakkında Yönetmeliği”nin
ve “İSG Yönetmeliği”nin revize edilmesi
için TMMOB, Tabipler Birliği, beledi-
yeler, sendikalar, işveren temsilcileri,
sigorta şirketleri ile Aile, Çalışma ve
Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı’ndan oluşan ortak
bir çalışma grubu kurulmalı.
Binalarda Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı’nca uygulamaya konulan
“Asansör Yönetmeliği” kapsamında
odamız ile belediyeler arasında yapı-
lan protokoller uyarınca yapılan asan-
sör periyodik kontrollerine benzer bir
uygulamanın, endüstriyel tesisler yan-
gın tesisatı periyodik kontrolleri için de
yapılmasına yönelik gerekli düzenleme-
ler yapılmalı. Son olarak, bütün itfaiye
teşkilatları, meslek odaları ve iş teftiş
kurulu arasında koordinasyon kurularak
kamusal denetimin sağlanması ve nihai
çözümlere yönelik adım atılmalı. n
yanginguvenlik.com.tr
MAKALE
NFPA 13 VE EN 12845 STANDARTLARININ
KARŞILAŞTIRILMASI
ERSİN SAYIN
Norm Teknik A.Ş. Satış ve Mühendislik Departmanı Ekip Lideri
GIRIŞ
B
ugüne değin, ülkemizde sprinkler sistemleri tasarımı
konusunda en yaygın olarak kullanılan ve en çok
kabul gören standart NFPA 13’tür. AB gümrük bir-
liği anlaşmaları gereği, ilgili EN standartları TSE tarafından
TS-EN standartlar dizisine dönüştürülmekte ve yürürlüğe
giren yönetmeliklerde yerini almaktadır. 2007 yılında yan-
gın yönetmeliğinin yürürlüğe girmesi ile birlikte zorunlu
tasarım standardı olarak TS EN 12845 adres gösterilmiştir.
Bu yeni gelişme, gerek bugüne kadar alışılagelmiş NFPA
13 tasarım kuralları ile çelişkilerin bulunması ve gerekse
TS-EN12845 standardının yönetmelik taleplerinin tamamını
karşılayamaması, tasarım konularında kaotik bir durum
meydana getirmiştir. Bu çalışma, her standart içinde yer
alan benzerlik veya farklılıkları adres göstermesi açısından
önemli olmakla birlikte, halen hangi noktalarda uluslararası
olarak en çok kabul gören standart olan NFPA 13’e baş-
vurmanın kaçınılmaz olduğunu ortaya koymaktadır. Her iki
standardın tasarım gerekleri kıyaslanırken, yangın güvenlik
sistemlerinin yetersizliği, projenin eksik veya hatalı olması
veya standartlara uygun olmaması durumundan sorumlu
olduğumuz unutulmamalıdır.
KAPSAM
Aşağıda belirtilen konular, TS EN 12845 standardının
kapsamı dışındadır.
• EN12259-1 standardında geçen sprinkler tipleri
24 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
dışındaki tüm sprinkler tipleri (ESFR, iri damlacıklı,
konut tipi, geniş korumalı sprinkler, özel raf-arası
sprinkler).
• Su sprey sistemleri ve baskın sistemler.
• Sprinkler sistemi dışındaki diğer sabit söndürme
sistemlerine su beslemeleri.
• Sprinkler sistemi borulamasının depreme karşı
korunması.
• Yüksek depolama seçenekleri sınırlıdır.
• Yüksek binalarda sınırlıdır.
BINA TEHLIKE SINIFLANDIRMASI
Sprinkler sistemleri; yangını kontrol altına alma ve sön-
dürmek için, önceden belirlenmiş olan sıcaklıkta minimum
uygulama yoğunluğunu, korunan alana boşaltmak üzere
tasarlanır. Sprinkler sistemi tasarımında en önemli kriter,
tasarım yoğunluğu ve operasyon alanıdır. Tasarım kriterleri-
nin belirlenebilmesi için öncelikle korunacak mahallin tehlike
sınıfı belirlenir. Yangın yönetmeliğinde tehlike sınıfları birebir
TS12845 standardının aynısıdır. Ancak, NFPA 13 standardı ile
kıyaslandığında, iki standardın arasında aynı kullanım alanları
için ciddi farklılıklar bulunduğu göze çarpmaktadır. Bu durum
yangın pompaları ve su depo kapasitesi üzerinde direkt etkili
olup, altyapı maliyetlerini arttıran en önemli faktördür. Her iki
standardın belirlediği tehlike sınıfları arasındaki majör farklar
Tablo 1’de verilmiştir.
Yüksek yapılar; TS EN12845’te Orta Tehlike Grubu-3
sınıfında değerlendirir(Ek E.2.1). Yüksek yapılarda tabloda
yanginguvenlik.com.tr
MAKALE

verilen zon büyüklüklerine ilave olarak, binanın her 45 m operasyon alanının %40’a varan oranda azaltılmasına
yüksekliği için ayrı bir basınç zonu oluşturularak çözümleme yönelik düzeltme eğrisi bulunmaktadır.
yapılmalıdır. Ancak, yüksek yapılarda Orta Tehlike -3 sınıfının d) Kuru borulu sistemler için; TS-EN12845 ayrı bir
üzerinde kullanım söz konusu ise özel çözümlemelere gidil- operasyon alanı değeri tanımlarken, NFPA13 ıslak
mesi gereklidir. Özel çözümler bu standart kapsamında yer borulu sprinkler sistemi için alınan operasyon
almamaktadır. NFPA13’e göre ise yüksek yapılarda tehlike alanı değerinin %30 arttırılarak hesap yapılmasını
sınıfı, kullanım alanına göre belirlenir. istemektedir.
e) TS-EN12845’te hidrolik olarak kritik alana ilave olarak,
Tablo 1. Tehlike Sınıflarının Karşılaştırılması
hidrolik açıdan en elverişli alan için de hesap yapılması
Kullanım Sınıfı TS-EN12845 NFPA-13
zorunludur. Ancak, NFPA13 için böyle bir gereklilik
Konutlar Kapsam dışı Düşük Tehlike
bulunmamaktadır. Bu hesabın amacı pompanın;
Oteller Orta Tehlike Grup 1 Düşük Tehlike
Otoparklar Orta Tehlike Grup 2 Orta Tehlike Grup 1 hidrolik olarak en çok su gerektiren alanın basınç debi
Okullar Orta Tehlike Grup 1 Düşük Tehlike grafiğindeki debi ve basıncı karşılayabilmesidir.
Hastaneler Orta Tehlike Grup 1 Düşük Tehlike f) Hidrolik hesap tasarım kriterleri NFPA13’te eğri olarak
Büro binaları Orta Tehlike Grup 1 Düşük Tehlike verilmesine rağmen, TS EN 12845 standardında tablo
Alışveriş merkezleri Orta Tehlike Grup 4 Orta Tehlike Grup 2 olarak verilmiştir. Eğri olarak verilmesindeki en büyük
Restoranlar Orta Tehlike Grup 1 Düşük Tehlike farklılık, Şekil 1’de verilen eğri üzerinde herhangi bir
Müzeler Orta Tehlike Grup 2 Düşük Tehlike noktadaki değerler hesaba katılabilirken, TS EN12845
Sinema ve tiyatrolar Orta Tehlike Grup 4 Düşük Tehlike
standardında tek değer baz alınmasıdır.
Kütüphaneler Orta Tehlike Grup 1 Düşük tehlike
Tesisat odaları Orta Tehlike Grup 3 Orta Tehlike Grup 2

HIDROLIK TASARIM KRITERLERI

Sprinkler sisteminde hidrolik hesap yönteminin kullanıl-
masının amacı, sisteme yeterli su ve basıncın aktarılması için
ihtiyaç duyulan boru çapının belirlenmesidir. Hidrolik hesap-
lar açısından değerlendirme yapıldığında her iki standart
arasında başlıca farklar aşağıda maddeler halinde verilmiştir.
a) Konut tipi sprinkler TS-EN12845 kapsamında değildir.
Bu nedenle konut tipi sprinkler kullanılan yerlerde
aşağıdaki tablodaki değerler geçerli olamaz. NFPA13
Madde 11.1.5.6’ya başvurulduğunda, konut tipi sprinkler
seçilerek yapılan hesaplarda operasyon alanı, en Şekil 1. Yoğunluk/Alan Eğrisi (NFPA13:2007-Figure 11.2.3.1.1)
büyük hidrolik ihtiyacı gerektiren 4 adet sprinklerin
bulunduğu alan olmalıdır. En büyük hidrolik ihtiyacı g) Her iki standarda ait tasarım kriterleri incelendiğinde
gerektiren 4 adet sprinklerdeki akış, operasyon aşağıdaki değerlere dikkat çekmek gerekir. Aşağıdaki
alanında minimum 4.1 (mm/dk) tasarım yoğunluğu değerleri sprinkler su ihtiyaçları arasındaki farkı
sağlamalıdır. örneklerle açıklamak yerinde olacaktır.
b) Depolama alanları için özel sprinkler tipleri TS-EN
12845 kapsamında bulunmadığından; ESFR, İri Örneğin;
Damlacıklı, Kontrol Modlu Depo tipi vb. sprinklerin 1. Otoparklar için sprinkler su ihtiyacını belirlersek;
hidrolik tasarım kriterleri ancak NFPA13’e göre TS-EN12845’e göre Orta Tehlike G.2 Q = 5 x 144 = 720 lt/dk
belirlenebilmektedir. NFPA 13’e göre Orta Tehlike G.1 Q = 6.1 x 139 = 848 lt/dk
c) Hızlı tepkili sprinkler kullanımı konusunda
TS-EN12845’te hidrolik hesap kriterlerinde değişiklik 2. Sinema ve tiyatrolar için su ihtiyacını belirlersek;
bulunmamasında rağmen NFPA 13’te hızlı tepkili TS-EN12845’e göre Orta Tehlike G.4 Q = 5 x 216 = 1080lt/dk
sprinklerin koruduğu mahalin yüksekliğine bağlı olarak, NFPA 13’e göre Düşük Tehlike Q = 4.1 x 139 = 569 lt/dk

26 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 yanginguvenlik.com.tr

MAKALE

Tablo 2. Tehlike Sınıflarının Karşılaştırılması • Her zonda en fazla 500 adet sprinkler bulunacak
TS-EN 12845 NFPA-13 şekilde tasarım yapılmalıdır.
Tehlike Sınıfı
Tasarım Yoğunluğu / Tasarım Yoğunluğu / • Zonlama yapılan alan içinde orta tehlike-3’ün üstü
Operasyon Alanı Operasyon Alanı
tehlike sınıfında mahal bulunmamalıdır (Örneğin
lt/dk-m2 m2 lt/dk-m2 m2
sinema, konferans salonu vb.).
Düşük Tehlike Sınıfı 2,5 84 4,1 139
• TS-EN12845 gereği zonlara ayrılmış sprinkler tesisatına
Orta Tehlike Sınıfı G.1 5,0 72 6,1 139
Orta Tehlike Sınıfı G.2 5,0 144 8,1 139 ait alarm vana setinde, iki kesme vanası ve by-pass
Orta Tehlike Sınıfı G.3 5,0 216 - - vanası bulunmalıdır (Şekil D.1).
Orta Tehlike Sınıfı G.4 5,0 360 - -
Yüksek Tehlike
7,5 260 12,2 232
İmalat G.1
Yüksek Tehlike
10,0 260 16.3 232
İmalat G.2
Yüksek Tehlike
12,5 260 - -
İmalat G.3
Yüksek Tehlike
Baskın Sistemler kullanılır - -
İmalat G.4

YANGIN ZONLARI
Yangın zonları belirlenirken, bina mimarisinin yanında
yangın zon büyüklüğü dikkate alınarak tasarım yapılır. Islak
borulu sprinkler sistemleri için her iki standarda ait zon
büyüklükleri karşılaştırma tablosu aşağıda verilmiştir.
Şekil 2. Islak Alarm Vanasında By-Pass Bağlantısı
Tablo 3. Islak Borulu Sistemlerde Zon Büyüklüğü (TS-EN 1284 : Şekil D.1)

NFPA-13 ( Madde
Tehlike Sınıfı TS-12785 (Tablo 17) SU BESLEMELERI
8.2.1)
Minimum su beslemesi; sprinkler sistemi su ihtiyacına,
Düşük Tehlike 10 000m² 4831m²
12 000m²
yangın dolabı ve hidrant sistemi için gerekli hortum sistemleri
Orta Tehlike 4831m² su ihtiyacı eklenerek belirlenmelidir.
(Ek E ve D’de izin ve-
rilen durumlar hariç) a. Sprinkler su ihtiyacı; hidrolik hesap kriterleri baz
Yüksek Tehlike 9 000m² 3716m² alınarak belirlenirken, yönetmelik gereği hortum su
ihtiyacı için aşağıda verilen değerler ilave edilmelidir.
a. Her iki standard arasındaki en büyük fark şudur: TS EN Tablo 4’te verilen değerler NFPA13 Tablo 11.3.1.2’de
12845 zon büyüklüğü limit değerini her alarm vanasının verilen değerlere yakın olmakla birlikte, TS EN12845’te
bağlı bulunduğu tesisatın koruduğu toplam alana göre su beslemesinin, her sistemden eş zamanlı azami
belirlemesine rağmen, NFPA13 aynı alarm vanasına hesaplanmış debilerin toplamını sağlayabilmesi
bağlanabilecek en büyük kat alanı için limit değerini gerektiği ve debilerin en çok su ihtiyacı olan sistem
verir. için gerekli basınca kadar düzeltilmesi gerektiğini
b. TS- EN 12845/Ek D ise orta tehlike sınıfı mahallerde belirtmektedir (9.6.4.b).
zonlama ile ilgili ayrı şartlar belirlemesine rağmen,
NFPA 13 zon büyüklükleri ile ilgili olarak, tehlike sınıfına Tablo 4. Yangın Dolapları ve Hidrant Sistemi için İlave
bağlı şartlar getirmez. Su İhtiyaçları (YönetmelikEk-8/C)
İlave edilecek İlave edilecek
• Aynı alarm vanasından beslenen sprinkler sayısı her Bina Tehlike Sınıfı Yangın Dolabı
Süre
Hidrant Debisi (dk)
katta 1000’i geçmemelidir. Debisi (lt/dak) (lt/dk)
• Otoparklar ve depolama alanları ayrı zon olarak Düşük tehlike 100 400 30
tasarlanmalıdır. Orta Tehlike-1 100 400 60
• Her bir alarm vanasının beslediği sprinkler sayısı Orta Tehlike-2-3-4 100 1000 60
10000’i geçmeyecek şekilde tasarım yapılmalıdır. Yüksek Tehlike 200 1500 90

28 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 yanginguvenlik.com.tr

MAKALE
b. İtfaiye su alma ağzı su ihtiyacı konusunda gerek
yönetmelik ve gerekse TS-EN12845’te herhangi bir
bilgi bulunmamaktadır. NFPA 14’e göre itfaiye su alma
ağzı kolon sistemi(standpipe) için gerekli su debisi
belirlenir. Aynı zamanda NFPA 13’e göre; sprinkler
ve itfaiye su alma vanalarına hizmet veren birleşik
sistem kolonları için; sprinkler su ihtiyacına, hortum
su ihtiyacı eklenir. NFPA13 ve 14’e göre belirlenen
iki değer birbiriyle kıyaslanarak, yüksek olan değer
kullanılır. (NFPA13 Madde 11.1.5.6) Bir başka deyişle, su
beslemeleri için hortum ihtiyacını; hidrant ve yangın
dolabı sistemi belirlemekte olup, birleşik sistem kolonu
üzerindeki 2 ½” hortum bağlantıları için su ihtiyacı
NFPA14’e göre kontrol edilir. NFPA14 tarafından gerekli
miktar daha fazla ise bu değere göre su beslemesi
düzenlenir.
Tablo 5. İtfaiye Su Alma Ağzı Su İhtiyacı
İtfaiye Su Alma Ağzı Çapı 2 1/2“
Kolon sayısı En üst tasarım
Debi
noktasındaki min.
(lt/dk)
basınç (bar)
1 6 1893
2 6 1893+946
≥3 6 3785
c. İtfaiye su alma ağzı vana bağlantıları ana kolonlar
üzerinden doğrudan yapılmalıdır. TS EN 12845 ise
sprinkler sisteminden diğer sistemlere bağlantılara
izin vermemektedir. NFPA 13 ise birleşik sistem
kolonuna itfaiye su alma ağzı bağlanmasına, Şekil
2’de gösterildiği gibi her zonun kat girişine çekvalf
konulması durumunda izin vermektedir.
Şekil 3. Birleşik Sistem Kolonunda Boru Düzenlemesi
(NFPA13:2007 Figure A.8.17.5.2.2.a)
d. Yönetmelik gereği, 1” hortum sistemlerinde 4 bar
basınç istenmektedir. TS EN12845 standardı basınç
değeri tanımlamaz. Buna karşılık NFPA 13, sprinkler
sisteminin sağlayabildiği basınçta (sprinkler sistemine
hortum bağlantısının yapıldığı noktadaki basınçta), 1
30 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
½” hortum bağlantısı için en az 50 GPM (189lpm) debi
tanımlar. Yönetmelikte verilen basınç değerinin, yangın
dolaplarının sprinkler sistemine bağlandığı noktada
sağlanması halinde, sprinkler sistemi için basınç ve
debi değerini yüksek miktarda artırmaktadır.
BORULAMA
Yönetmelik gereği, birinci ve ikinci derece deprem böl-
gelerinde, sismik hareketlere karşı ana kolonların herhangi
bir yöne sürüklenmemesi için, dört yollu destek kullanılması
ve 65 mm ve daha büyük nominal çaplı boruların katlardan
ana dağıtım borularına bağlanmasında esnek bağlantılar ile
boruların tavanlara tutturulmasında iki yollu enlemesine ve
boylamasına sabitleme askı elemanları kullanılarak boruların
kırılmasının önlenmesi gerekir. Dilatasyon geçişlerinde her üç
yönde hareketi karşılayacak detaylar uygulanır.
NFPA 13’te sismik detaylarla ilgili düzenlemeler ayrıntılı
olarak verilmektedir. Ancak TS EN12845 standardında yan-
gın tesisatının depreme karşı korunmasına yönelik tedbirler
konusuna yer verilmemiştir.
SONUÇ
Bu değerlendirme sonrasında aslında TS EN 12845’in pek
çok yapı ve uygulama türüne cevap verir nitelikte olmadı-
ğını ve tanımlanmış konularda TS EN 12845’i kullanmamız
gerektiğini; ancak kapsamının darlığı nedeniyle NFPA13 ve
diğer NFPA dökümanlarını da göz ardı edemeyeceğimiz ve
kullanmaya devam edeceğimiz ortaya çıkmaktadır.
KAYNAKLAR
1. NFPA 13 “Standart for the Installation of Sprinkler
Systems”, 2007 Edition
2. EN 12845 “ Fixed Fire Fighting Systems- Automatic
Sprinkler Systems-Design, Installation and
Maintenance”
3. FM Global “Property Loss Prevention Data Sheets
2-2”,2002
4. BRYAN L. JOHN “Automatic Sprinkler & Standpipe
Systems”, 2006
5. GAGNON ROBERT M. “Designer’s Guide to Automatic
Sprinkler Systems” Gagnon Enginering 2005.
6. RUSSELL P.FLEMING, PE. “Hose Connections to
Sprinkler Systems”, 2007
7. GEZA SZAKATS, P.E. “Fire and Life Safety Challenges
in Convention Centers”, 2007
8. RUSSELLP.FLEMING,PE. “An Earth Shattering
Endorsement Amendments Address Concerns Raised
Over Seismic Requirements”, 2007 n
yanginguvenlik.com.tr
 DUPONT TM
NOMEX®
Hak
Ettiğiniz
Koruma

DÜNYA ÇAPINDA, ITFAIYECILERIN TERCIHI.

TEKNİK

NOMEX®
İTFAİYECİLER İÇİN TERMAL KORUMA
MELTEM BAYSAL
DuPont, Türkiye & İsrail Pazarlama İletişim Sorumlusu

İ
tfaiyecilerin yükleri ağırdır. Kıyafetlerinin bu yüklerine NEM BARIYERI
ilave yük olmaması gerekiyor. Tam da bu noktada DuPont Nomex® tarafından üretilen dokuma olmayan kumaşlar
elyafları; üreticilerin, karşılaşılabilecek termal tehlikelere güvenli nem bariyeri üreticilerinin sıvı sızdırmayan filmler için
karşı koymanın yanı sıra giyen kişinin hareketlerini engelle- güçlü ve aleve dayanıklı alt katmanlar sunmalarına yardımcı olur.
meden işini yapmasını sağlayacak yangına dirençli astarlar, Nem bariyeri suyun, kimyasalların ve viral maddelerin sızmasına
koruyucu dış kaplamalar ve aksesuarlar oluşturmasına yar- karşı koruma sağlar. Bu bariyerler nefes de alabildiğinden zorlu
dımcı oluyor. DuPont olarak, Nomex® markalı elyaflar gibi işler sırasında genel ısıl gerilmeyi azaltarak metabolik ısının kaç-
bilim temelli çözümlerimiz ile sürekli olarak korumayı artır- masına izin verir.
mamıza yardımcı olabilecek benzersiz yöntemler araştırmak-
tayız. Piyasadaki diğer malzeme ve elyafların aksine Nomex®
elyafından üretilmiş itfaiyeci kıyafeti ve aksesuarları, özünde
aleve dayanıklı, erimez veya damlamaz, hava ile temasta alev
almaz. Dahası Nomex® tarafından sunulan termal koruma
kalıcıdır; üstün aleve dayanıklılık özelliği kaybolmaz veya
zamanla etkisi azalmaz.
Standart gereksinimlere, kullanıcı özelliklerine ve söz konusu
tehlikelere bağlı olarak dokuma, örgü veya dokumasız kumaşlar
tek veya birden fazla katmanlı kıyafetlerde çeşitli birleşim ve
yapılarda kullanılır. Aşağıda itfaiyecinin korumasını artırmak için
kullanılan bazı tipik kumaş türleri (iç çamaşırlarında, polo göm-
leklerde, orman yangını kıyafetlerinde, istasyon üniformalarında
veya itfaiyeci kıyafetlerinde kullanılan) açıklanmaktadır:

KOYUCU DIŞ KAPLAMA

Nomex® elyaf ile üretilen koruyucu dış kaplamalar ısıya daya-
nacak, sağlam kalacak, iç bileşenleri ve giyen kişiyi koruma altına
alacak malzemelerden oluşur. Su geçirmez sağlam işlemeler
kıyafetin hafif olmasını sağlar ve kıyafetin termal izolasyonunu
sağlayan değerli hava katmanlarını engellemeden su geçmesini
önler.

32 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 yanginguvenlik.com.tr

TERMAL BARIYER VE İÇ KATMAN
Nomex® elyafından üretilmiş termal bariyerler ve iç katmanlar
sağlam, esnek ve ısı izolasyonlu bileşenler sunulmasına yardımcı
olur. Her bir katmandaki suyu çekme veya suyu sızdırmama
özelliklerine sahip işlem nem yönetimini geliştirir ve kıyafetin
kuruma süresini kısaltır.
DuPont™ Nomex®, dünya genelindeki milyonlarca insan ve
uygulama için termal koruma sağlayan, ısıya ve alev almaya karşı
dirençli, devrim yaratan bir elyaf. 40 yılı aşkın süredir tüm dün-
yadaki itfaiyeciler ve acil durum personeli yangına dirençli alev
almaz itfaiyeci kıyafetine, termal koruma giysilerine ve Nomex®
marka elyaflardan yapılma aksesuarlara güveniyor.
NOMEX®: KRIZ ANINDA TEPKI VEREN ELYAF
Aşırı ısıya maruz kaldığında Nomex® özel bir reaksiyon geçi-
rerek özelliklerini kumaşa daha fazla enerji yakalayacak şekilde
değiştirir ve giyen kişiye ısı transferinden birkaç saniye daha
korunma sağlıyor. Nomex® elyaf, yalıtım bariyerini güçlendiren
elyaf kalınlaşması sayesinde sunduğu ekstra saniyelerle daha
uzun süre güvenlik sağlamaya yardımcı olur.
GÖRÜNÜR KANIT
Bir giysi onu giyen kişiyi doğru şekilde koruduktan sonra,
soğumasıyla birlikte kendini feda edebilir. Bu durum tamamen
normaldir.
ISIL GERILME KORUMASI
Nomex® elyaf hem yeni giysilerde hem de yıkanmış giysilerde
daha yüksek hava geçirgenliği nedeniyle ısıl gerilmeyi azaltmaya
yardımcı olur. Hava geçirgenliği vücut ısısını azaltmak için memb-
ranın “nefes almasına” yardımcı olur.
PERFORMANS DAYANIKLILIĞI
Nomex® elyaf dayanıklı şekilde tasarlanmıştır ve giysilerin
yıkandıktan, güneş ışığına veya aşınmaya maruz kaldıktan sonra
da ısı ve alev koruma, mekanik kuvvet ve hava geçirgenliği özel-
liklerini olağanüstü bir biçimde sürdürmesine yardımcı olur.
DAHA DÜŞÜK GIYME ÖMRÜ MALIYETLERI
Nomex® elyaf daha düşük maliyetler ile daha uzun giyim
ömrü sayesinde akıllı bütçe çözümü sunmaya yardımcı olur.
Nomex® kumaşlarının sunduğu daha yüksek aşınma direnci daha
uzun giyme ömrü ve daha düşük onarım ve değiştirme maliyetleri
ile doğrudan ilişkilidir.
DÜNYA ÇAPINDA GÜVENILIRLIK
Dünyanın dört bir yanındaki itfaiyeciler termal koruması,
dayanıklılığı ve uygun maliyeti nedeniyle Nomex® ile yapılan giy-
sileri seçmektedir. DuPont, Nomex® partnerleriyle birlikte itfaiyeci
giysilerinin koruyucu performansını sürekli olarak geliştirmek için
çalışmaktadır. n

YANGIN VE
GÜVENLİK
REHBERİ
Rehberde yer alan firma adres, ürün ve marka bilgileri Yangın ve Güvenlik
dergimizin 26 yıllık sektörel birikimi ve B2B Medya (ERP yazılımı) adres
veri tabanımız tarafından güncellenmekte ve doğrulanmaktadır.

Firma, ürün ve markanız rehberimizde yer almamışsa, güncellenmemişse

Mobil uyumlu web sitemizi
kullanıcı dostu web tasarımımız sayesinde “Firmanı Kaydet” butonundan ziyaret edin.
formumuzu doldurarak kolaylıkla rehberimizde yer alabilirsiniz.

Rehberimiz çektiği ziyaretçi sayısı ile ürün ve markanızın tanıtımı

yapabileceğiniz, istatistiki veriler ile reklamınızı ölçümleyebileceğiniz www.yanginguvenlikrehberi.com
eşsiz fırsatlar sunuyor. “Reklam ver” seçeneği ile cazip tanıtım teklifimizi
istemeyi ihmal etmemenizi öneririz.

yanginguvenlik.com.tr Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 33

TEKNİK
GAZ ALGILAMA SİSTEMLERİ
BÖLÜM 1: SABİT GAZ DEDEKTÖRLERİ
SET TEKNİK EMNİYET VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ
B
irçok sanayi kolunda gaz veya sıvı formunda tehlikeli
maddeler kullanılmaktadır. Bu durum insan sağlığı,
tesisler ve çevre için risk oluşturur. Bu riskler kimi
zaman patlama ve yangın, kimi zaman da zehirlenme veya
boğulma nedeniyle ölüme ve maddi kayıplara sebep olur.
Tehlikeli gaz kaçaklarının sürekli olarak izlenmesinde en
yaygın kullanılan yöntem, kaçak meydana gelme olasılığı
bulunan yerlere birkaç adet sensör yerleştirmektir. Bunlar
genellikle gaz ihtiva etmeyen emniyetli bir uzaklıkta bulunan
ve ekrana, alarm göstergelerine, olay kaydı cihazlarına vs.
sahip olan çok kanallı bir denetleyiciye elektrikle bağlanır-
lar. Bu genellikle sabit noktalı bir sistem olarak adlandırılır.
Adından da anlaşılacağı gibi tesise (deniz platformu, petrol
rafinerisi, laboratuvar soğuk depolama vs.) kalıcı olarak takılır.
Bir gaz algılama sisteminin karmaşıklığı, verilerin oluştu-
rulacağı kullanım türüne bağlıdır. Veri kaydı, bilgilerin sorunlu
alanları tespit etmede kullanılmasına izin verir ve emniyet
tedbirlerinin uygulanmasına destek olur. Sistem sadece uyarı
amaçlı kullanılacaksa, sistemden gelen çıktılar basit olabilir ve
veri depolamaya gerek kalmayabilir. Bu nedenle, bir sistem
seçerken bilgilerin nasıl kullanılacağı bilinmeli ve buna göre
doğru sistem bileşenleri seçilmelidir. Toksik gaz izlemesinde
çok noktalı sistemlerin işyerindeki maruziyet sorunlarının
pek çoğuna başarıyla yanıt verdiği ve hem sorunların tespit
edilmesinde hem de iş yerindeki kirletici konsantrasyonları
hakkında çalışanları ve tesis yönetimini bilgilendirmede son
derece faydalı olduğu ortaya konmuştur.
ODA TIPI KÜÇÜK GAZ ALGILAMA SISTEMI
Çok noktalı sistemlerin tasarımında, muhtelif bileşenlere
34 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
20 m
Anahtar
Gaz Dedektörü
Sesli ve Görsel Alarm
Uzaktan Sıfırlama
Sigortalı Devre
Kontrol Paneli
ve bunların ara bağlantılarına özellikle dikkat edilmelidir.
Örneğin katalitik sensör kullanıldığında, sensörlerin elektrik
kablosu bağlantıları sadece çıkış sinyalini değil aynı zamanda
kablolar üzerindeki sinyal gerilimini azaltmak için sensöre
yerleştirilmiş elektrik köprü devresine giden gücü de taşıyan
her biri 1 mm kareli üç çekirdeğe de sahip olacaktır.
Toksik (ve bazı alev alabilir) gaz algılama sistemlerinde
genellikle üniteden uzak noktalarda havadan numuneler
alınır ve gazlar pompalar tarafından bir dizi sentetik mal-
zemeli dar çekirdekli boru vasıtasıyla sensörlere çekilir. Bu
tür sistemlerin tasarımında uygun ebatlarda pompaların ve
boruların, her borudan numune almak için sıralı numune
alma ünitesinin, partikülleri durdurmak için filtrelerin veya
gaz akışını kesen su tesisatının dikkatle seçilmesi gerekir.
Boru çekirdeği ebadı kritik öneme sahiptir. Standart boyda
pompalarla hızlı yanıt süresini mümkün kılacak kadar büyük;
ancak numunenin havayla seyreltilmesine imkan verecek
kadar küçük olmalıdırlar. Her numune alma noktası ayrı bir
boruya bağlanmalı, birkaç noktadan tek bir merkezi sensöre
bağlantı yapılması halinde ise her numune arasında sensörün
temiz havayla boşaltılması gerekir.
yanginguvenlik.com.tr
www.
ariyangin
.com.tr

FAIRBANKS NIJHUIS

ARI YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

Koşuyolu Mah. Cevatpaşa Sk. No.:19 Kadıköy 34718 İstanbul • Türkiye
Tel.:+90(216) 340 86 50 • Fax.:+90(216) 340 86 54
info@ariyangin.com.tr • www.ariyangin.com.tr
TEKNİK
Sabit sistemlerde kullanılan denetleyiciler merkezi olarak
konumlandırılabilecekleri gibi uygulamanın gereksinimlerine
göre tesisin farklı noktalarına da dağıtılabilirler. Bu denetleyi-
ciler bir kontrol paneline sahiptir ve tek kanallı (sensör başına
bir kontrol kartı gibi) ya da çok kanallı konfigürasyonlar
halinde sunulurlar. Çok kanallı konfigürasyon, elektrik, alan
veya maliyet konusunda kısıtlamalar söz konusu olduğunda
oldukça idealdir. Kontrol üniteleri, her sensördeki gaz yoğun-
luğunu göstermek için LCD ekrana veya panel göstergesine
ve genellikle alarm, hata ve kapama gibi işlevleri kontrol eden
dahili rölelere sahiptirler.
Kullanılabilecek alarm seviyelerinin sayısı denetleyici-
lere göre değişebilir; ancak genellikle yasal düzenlemelere
veya sektörün genel uygulamalarına göre üç seviyeye kadar
alarm belirlenebilir. Diğer faydalı özellikler arasında alarm
kesme ve sıfırlama, aralık dışı göstergesi ve analog 4-20
mA çıkışlar mevcuttur. Denetleyici ile DCS/BMS arasında
arayüz oluşturmak için genellikle dijital çıkışlar kullanılır.
Bir gaz algılama sisteminin temel amacının gaz yoğunluğu
tehlikeli seviyeye ulaşmadan önce gaz oluşumunu algılamak
ve daha büyük tehlikelerin ortaya çıkmasını önleyecek gerekli
işlemleri başlatmak olduğu unutulmamalıdır. Gaz yoğunluğu
tehlikeli seviyeye doğru yükselmeye devam ederse idari
kapama yapılır ve uyarı alarmları verilir. Sadece personelin
maruz kaldığı gaz yoğunluğu seviyelerini ölçmek veya bunları
kaydetmek yeterli değildir.
36 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
KABLOLAR VE BAĞLANTI KUTULARI
Yukarıda bahsettiğimize benzer sanayi tipi bir gaz algı-
lama sisteminde sensörler tesisin etrafında stratejik ve denet-
leyiciye farklı mesafelerdeki noktalara yerleştirilir. Denetle-
yicinin elektrik bağlantıları döşenirken, her sensör kablosu-
nun kendi uzunluğuna bağlı olarak farklı bir elektrik çevrimi
direncine sahip olacağı dikkate alınmalıdır. Sabit gerilimli
detektörlerin kalibrasyon işlemleri için hem sahadaki sensör
hem de denetleyici tarafında iki kişiye ihtiyaç duyulacaktır.
Sabit akımlı veya yerel vericili detektörlerde, sahadaki cihazın
kalibrasyonu denetleyiciden bağımsız yapılabilir.
Sensör kabloları metal kanal sisteminden geçirilerek veya
uygun bir mekanik korumalı kablo kullanılarak dış hasara
karşı korunurlar. Sade, düşük dirençli ve "temiz" bağlantı
uçları elde etmek için sensör bir bağlantı kutusuna monte
edilir ve kablonun her iki ucuna da koruyucu rakorlar takılır.
Tüm rakor boylarının ve vida dişlerinin bağlantı kutusuna ve
kullanılan kabloların dış çapına uygun olması da çok önemli.
Detektör ile bağlantı kutusu arasında güçlü bir hava koruma
contası sağlanması için doğru sızdırmazlık pulu seçilmeli.
Dikkatten kaçırılmaması gereken bir başka husus da, sensör
üreticilerinin tesisat için geçerli olacak kablo çekirdeği çap
hesaplamalarında kullanılacak olan bilgileri verirken, sensör
bağlantılarının maksimum döngü direncini de (hat direnci
değil) genellikle bildirmeleridir.
Kaynak: Honeywell Analytics. n
yanginguvenlik.com.tr
 Yeni nesil ultrasonic
gaz kaçağı dedektörü ve
alev tespit çözümleri...

Dräger Polytron® 8900 UGLD

Bir akustik gaz kaçağı detektörü, basınçlı hatlardan ve kaplardan çıkan gaz sızıntılarını tespit eder.
Koklamak yerine gaz kaçağını duyar. 20 metreye kadar olan dış mekanlardaki gaz sızıntılarının güvenilir
bir şekilde algılanması için idealdir. Mevcut bir gaz algılama sistemine mükemmel bir tamamlayıcı.
• Tamamen kapalı su ve toza dayanıklı sensör.
• Uzaktan sensör seçeneği, vericiden 30 metreye kadar esnek sensör yerleşimi sağlar.
• Ortak kullanıcı arayüzü ve aksesuarlarını diğer Dräger vericileriyle paylaşır.
• Dahili akustik kendi kendine test.
• Uygun test ve kalibrasyon EC sensörlerine benzer.
• Uzun ömürlü (> 10+ yıl) çalışırken değiştirilebilir sensör.
• Ölçüm Aralığı: % 0-100 ultrasonik ses basıncı. Yaklaşık olarak karşılık gelir. 55dB - 110dB.
• SIL 2 ve DNV / GL dahil olmak üzere Polytron 8xx0 ile aynı onaylar.

Dräger Flame 2000

Dräger Flame 2000, hidrokarbon bazlı yakıt ve gaz yangınlarını hızlı bir şekilde tespit etmek için gelişmiş
alev analiz araçlarını kullanır. 4.5 atm'de erken yangın uyarısı sağlama kabiliyeti ve güneş ışığı IR
projektörleri gibi diğer IR kaynaklarının neden olduğu yanlış alarmlara dokunulmazlık özelliği olan
Flame 2000, daha fazla performans isteyenler için doğru seçimdir.

Dräger Flame 2350

Dräger Flame 2350, hidrokarbon bazlı yakıt ve gaz yangınlarını tespit edebilen UV ve IR sensörlerini
bir araya getirir. Alev 2350, elektromanyetik spektrumun hem ultraviyole hem de kızılötesi bölümlerinin
kısa dalga bölümünde radyan enerji algılar. Her iki sensörden gelen sinyaller daha sonra frekans,
yoğunluk ve süre açısından analiz edilir. Hem UV hem de IR sensörlerinde eş zamanlı radyan enerjinin
algılanması alarmı tetikler.

AYRINTILI BİLGİ İÇİN: WWW.DRAEGER.COM.TR

Draeger Safety Korunma Teknolojileri A.Ş.
Konrad Adenauer Caddesi No: 54/A-B Yıldız - Çankaya / ANKARA
Tel : (0312) 491 06 66 • Faks : (0312) 490 13 14 Dräger. Yaşam için Teknoloji.
TEKNİK
UÇAK HANGARLARINDAKİ YÜKSEK GENLEŞMELİ
KÖPÜKLÜ SÖNDÜRME SİSTEMİ UYGULAMALARI
OZAN KORKMAZ
TYCO Türkiye, Köpüklü Söndürme Sistemleri Satış Yöneticisi
T
üm dünyada havacılık endüstrisinin gelişimine paralel
olarak artan özel ve kurumsal uçak sayıları, bu uçakların
bakımlarının yapıldığı, görevleri dışında park edildiği
uçak hangarlarının da sayısının artmasına neden oldu. Günü-
müzde hem sivil havacılık firmaları hem de askeri üslerde uçak
hangarlarının gerek yangından korunum sistemleri gerekse
diğer mekanik tesisat ekipmanları son teknolojinin gereklilikle-
rine göre tasarlanıyor. Bakımları yapılan, görevleri dışında park
edilen uçakların değerleri ile kıyaslandığında herhangi bir yan-
gın riskinden korunmalarının riske atılmaması gerektiği aşikar.
Dünya genelinde uçak hangarlarda takip edilen standart
“NFPA 409 Uçak Hangarlarının Yangından Korunum Sistem-
leri Standardı”dır. NFPA 409 çeşitli çözüm önerileri sunar ve
uçak hangarının boyutları, inşa yapısına göre gruplandırarak
en uygun çözüm önerileri listelendirilir.
Şekil 1. Uçak hangarlarının genel görünüşü
Uçak hangarlarının grup tiplerine göre en uygun olabile-
cek koruma şekilleri:
• Düşük genleşmeli köpük sistemi ve kendinden salınımlı
monitor kullanımı,
• Yüksek genleşmeli köpük jeneratörü kullanımı.
Yangın algılama sistemi için de en sağlıklı çözümün alev
dedektörü kullanımı olduğu günümüzde kanıtlanmıştır.
Köpüklü söndürme sisteminde düşük genleşmeli köpüklü
söndürme sisteminin kullanımı daha büyük su deposu ihtiyacı
ve daha yüksek kapasitedeki yangın pompası ihtiyacı doğura-
cak. Uygulamayı yapacak firma ve son kullanıcının opsiyonları
değerlendirirken tüm faktörleri göz ününde bulundurması
gerekir. Yüksek genleşmeli köpüklü söndürme sistemi, sprink-
ler (yağmurlama) sistemi ile kullanımında ya da tek başına
38 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
kullanımında düşük su ihtiyacı olması açısından önemli ölçüde
fark yaratmaktadır.
Şekil 2. Köpük jeneratörü şematik gösterimi
Ayrıca düşük genleşmeli köpük sistemlerinde kullanılan
AFFF ( 1-3% konsantrasyonda) türü köpük konsantreleri florin
içerikli olup çevreye olan zararı görece daha fazladır. Yüksek
genleşmeli köpük sisteminde kullanılan köpük sıvısı florin
içermeyip çevreye olan zararları minimum seviyededir.
Yüksek Genleşmeli köpüklü söndürme sistemi kompe-
nentlerinin bir arada kullanılarak bağımsız gözlemci firmalar
tarafından test edilerek akredite edilmesi elzem. Sistem ekip-
manlarından köpük tankı, köpük konsantresi, köpük-su karışımı
yapan dozlama ekipmanı ve köpük boşaltımı yapılan jene-
ratörlerin standartlara uygunluğu, teorik olarak hesaplanan
tasarım kriterlerini karşılayıp karşılamadığını test etmek hayati
önem arz ediyor. Günümüzde UL (Underwriters Laboratories)
ve FM (Factory Mutual) gibi bağımsız kuruluşlar, üreticilerin
kendilerine sunduğu sistem çözümlerini ve malzemeleri kendi
kriterlerine göre test ediyorlar. Bu testler en riskli koşullar göz
önünde bulundurularak yapılıyor.
Tyco olarak kısa süre önce kabul testleri yapılan İstanbul
Havaalanı LMH hat ve bakım hangarının başta yüksek genleş-
meli köpüklü söndürme sistemi ve diğer ekipmanların tedari-
kini yapmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Tasarım aşamasından,
malzeme montajlarına ve sistemi testine kadar olan süreçte
yer aldığımız projede UL/FM sistem onaylı malzeme tercihinin
önemini bir kere daha tecrübe etmiş olduk. Unutmayalım,
havacılıkta işi şansa bırakmaya yer yoktur. n
yanginguvenlik.com.tr
UYGULAMA
TÜNELLERDE YANGIN ALGILAMA
SİSTEMİ UYGULAMASI
BTS YANGIN GÜVENLİK YAPI TEKNOLOJİLERİ
S
on yıllarda elektronik ve haberleşme sistemlerinde
gördüğümüz yeni teknolojilerin yansımaları yangın algı-
lama sistemlerinde de yeni teknolojilerin kullanılmasına
zemin hazırlıyor. Her konuda baş döndürücü hızla gelişim
gösteren elektronik algılama (sensör) sistemleri, son yıllarda
fiber optik altyapıyı da kullanarak yeni algılama teknolojilerini
sektörün kullanımına açtı.
Özellikle yüksek tavanlı üretim alanları, kablo galerileri ve
araç tünelleri gibi mahallerde kullanılan noktasal tip dedektör,
ışın tipi duman dedektör, hava emmeli dedektör gibi bilinen
algılama yöntemlerinin kullanılması işletmenin servis ve bakım
maliyetlerini çok artırıyor. Fiber optik doğrusal yangın algılama
sistemi, kullanım ve bakım kolaylıkları sayesinde işletmelere
büyük oranda zaman ve para kazandırıyor. Bu yeni algılama
teknolojisi sayesinde yangının yeri, boyutu ve yayılma yönü
sistem merkezi tarafından anlık olarak izlenebiliyor ve kontrol
edilebiliyor. Bu özellik sayesinde işletmenin yangın ekibinin
veya itfaiyenin yangına müdahalesi daha kolay ve hızlı oluyor.
İşte tüm bu nedenlerden dolayı otoyol veya raylı tünellerde
fiber optik doğrusal yangın algılama sistemleri tercih ediliyor.
Fiber optik doğrusal yangın algılama sistemi ile tünellerde
DTS -Distributed Temperature Sensor- teknolojisini kullan-
maktayız. Bu sistem sayesinde son yıllarda geliştirilmiş tam
bir dijital veri (yangın sırasında oluşan sıcaklık değişimi) akışı
sağlamakta ve DTS cihazları sayesinde, tünel içinde oluşabi-
lecek bir yangının yeri çok hızlı bir şekilde, 5 km’lik menzilde
1m’lik hata ile tespit edebiliyor. Yangın yerini tespit ettikten
sonra, DTS cihazının ModBus TCP/IP çıkışı ile tünel elekt-
romekanik kumanda sistemi SCADA’ya bilgi gönderiyor ve
tünel içindeki elektromekanik sistemleri, örneğin JetFan sis-
temlerini harekete geçiriyor. Bunlar yukarda belirtildiği gibi en
uç noktalar olan, bir uçta fiber optik sensör kablo diğer uçta
SCADA’nın yazılım platformu arasında inanılmaz bir dijital
veri akışı yapılıyor.
DTS teknolojisinde yangının algılanması EN54-22 onaylı
Bandweaver FireFiber sensör kablo üzerinden yapılıyor. Bu
40 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
sistemin en önemli avantajlarından birisi kontrol ünitesine
gömülü gelen yazılım sayesinde tünel içinde sanal yangın zon-
ları oluşturulabilmesidir. Bu sayede tünelin genelinde döşenen
FireFiber sensor kablo geçiş yaptığı bölge özelliklerine göre
adreslenebiliyor ve alarm eşik değerleri her yangın zonu için
İşletmenin isteğine bağlı olarak belirlenebiliyor.
TÜNEL İÇI UYGULAMASI
Benzer bir uygulama 2018 yılı Kasım ayı içinde İzmir-Ma-
nisa arasındaki Sabuncubeli Tüneli’nde sistemin malzeme
temini yapılarak devreye alındı. Bu projede yaklaşık 4,5 km’lik
ikiz iki tüpten oluşan tünel içinde oluşacak bir yangının hızlı ve
doğru bir şekilde algılanması amaçlandı. Tünel sürekli araçların
hareket ettiği, tozlu ve kirli bir ortama sahip. Bu nedenle tünel
içinde bakıma ihtiyaç gösterecek elektronik cihazların uzun
süreli kullanımı mümkün değil. Tünelin tavanına monte edilen
EN54-22 onaylı FireFiber sensör kablosu ortamdaki rutubetten
ve korozif etkilerden hiçbir şekilde etkilenmez. Tünel içinde
kullanılan yangın algılama sisteminde hiçbir elektronik cihaz
veya sensör kullanılmadı, sadece tünelin tavanına monte edilen
toplam 10.000 m FireFiber sensör kablo ile bu sensör kabloyu
izlemek için 2 adet, 2 kanallı ve 5 km menzilli EN54-22 onaylı
Bandweaver FireLaser DTS f/o doğrusal yangın algılama kont-
rol paneli kullanıldı. Bu projede kullanılan FireLaser DTS’ in her
bir kanalı 5000 m menzilli. Paneller birbiri ile tam yedekli (Full
Redundant) olarak çalışıyor.
FireLaser Kontrol ünitesine direk bağlanan FireFiber sensor
kablosunun her 200 m’si bir yangın zonu olarak programlandı
ve tünelde toplam 23 yangın zonu oluşturuldu. FireLaser f/o
doğrusal yangın algılama kontrol paneli yangını algıladığında
yangının çıktığı yerin ve yangın zonu bilgilerini anında SCADA
tünel yönetim sistemine ModBus TCP/IP protokolü üzerinden
gönderebiliyor. Böylelikle tanımlanmış yangın senaryosuna
uygun olarak tünel içindeki elektromekanik sistemleri, örne-
ğin JetFan sistemlerini, SCADA sistemi yazılımı ile harekete
geçiriyor.
yanginguvenlik.com.tr
 Ayrıca tünel içindeki yangın dolaplarının ve yangın ihbar
butonlarının durumu adreslenebilir izleme modülleri vasıtası ile
ZETTLER MZX ana yangın kontrol panellerine bildiriyor. MZX
yangın kontrol paneli de ZETTLER CCU3 ModBus arabirim üni-
tesi yardımı ile yangın dedektörleri, yangın ihbar butonları ve
adresli yangın izleme modüllerinin durumlarını (alarm, arıza ve
izole) Tünel SCADA sistemine aktarıyor. ZETTLER MZX yangın
kontrol panelleri aynı zamanda tesisin elektrik dağıtım oda-
larında (EDB) ve tünel kontrol merkezinde bulunan noktasal
tip duman ve/veya sıcaklık algılama dedektörlerini izleyerek
bu kritik mahalleri de kontrol altında tutuyor. Sabuncubeli
Tüneli’nde 2 adet olmak üzere, her biri 2 loop ZETTLER MZX
paneller kullanıldı. Toplam yaklaşık 600 adet adresli yangın
algılama noktasından oluşuyor.
Her iki sistem birbiriyle izleme ve kontrol modülleri ile
entegre edildi. Bu sayede Sabuncubeli Tüneli içinde ve elektrik
dağıtım odalarında oluşacak bir yangın veya arıza durumu
daha başlangıç aşamasında tünel kontrol ve izleme mer-
kezindeki SCADA ekranından görülerek gerekli kontrol ve
müdahaleler ilgili ekipler tarafından hızla yapılabiliyor.
FIBER OPTIK DOĞRUSAL YANGIN ALGILAMA SISTEMININ
BILEŞENLERI
Fiber optik doğrusal yangın algılama sistemin çalışması
esas olarak fiber optik doğrusal yangın algılama sensör kab-
losu ile ortamdaki sıcaklığı ölçüp, değerlendirmesi için DTS
kontrol paneline iletilmesi prensibine dayanır. Kontrol paneli de
bu bilgileri iç bünyesinde gömülü gelen karmaşık yazılımlar ile
°C cinsinden hesaplayarak kullanıcıya iletir. Kısacası bu sistem
sadece ve sadece sahada fiber optik doğrusal yangın algılama
sensör kablosu ile kontrol merkezi odasında DTS kontrol paneli
olmak üzere 2 ana bileşenden oluşuyor. Tesis içinde hiçbir
elektronik cihaz yoktur. Bu nedenle sistemin bakım ve servis
hizmeti kolaylıkla kısa süre içinde yapılabiliyor.
BANDWEAVER FIRELASER DTS ÜNITESI
* Tek bir DTS ünitesi ile 20.000 mt’ye kadar fiber optik
algılama mesafesi Class A kurulum ile 90.000 m2, Class B
kurulum ile 180.000 m2,
* +/- 1 m yanılma payı ile yangının başladığı yeri bildirebil-
mesi,
* +/- 1 °C hassasiyet ile çalışabilme;
yanginguvenlik.com.tr
* Her yangın zonu için ayrı;
a ) 2 farklı seviyede sabit sıcaklık ve
b ) sıcaklık artış hızı ve
c ) komşu zonlarda ki %’sel değişikleri
programlayarak yangın alarm bilgisi alabilme,
* 48 adet röle çıkışı programlayabilme,
* SCADA sistemi için Modbus TCP/IP çıkışı,
* Ethernet için TCP/IP bağlantısı.
* -10 °C .... + 55 °C
BANDWEAVER FIREFIBER SENSOR CABLE
* 2 adet bağımsız MM 62,5/125 µm aleve dayanıklı ve Halo-
jensiz izolasyonlu fiber.
* Kablo Dış Kılıfı HDPE LSZH – 3,2 mm, 1,8 mm Çelik tüp
içinde korumalı.
* Hem sıcak gazları (konveksiyon enerjisi) hem de yansıma
enerjisini (radyasyon) algılamayabilme.
* Harici/ Dahili ve / veya Ex-Proof alanlarda
kullanıma uygun FireFiber yangın sensör kablosu.
* -50 °C .... + 150 °C
* Hem FireLaser DTS ünitesi hem de FireFiber Sensör kab-
losu birlikte EN54-22 onaylıdır.
F/O SENSÖR KABLO ILE DIĞER UYGULAMA ALANLARI
• Endüstriyel tesislerde yüksek tavanlı üretim alanları,
• Kablo galerileri ve tesis içinde elektriksel kablo yolları,
• Konveyör hatları veya kabinleri,
• Yüksek sıcaklıklara sahip fırın çevresi,
• Soğuk hava depoları,
• Tozlu veya çeşitli partiküllerin bulunduğu alanları, Ex-proof
ortamlar,
• Yüksek tavana sahip asma tavan içi bölmeler,
• Raflı sistemlerinin bulunduğu Depolarda raf adreslemesi,
• Tahıl Ambarı ve depoları,
• Askeri tesislerde mühümmat depoları,
• Madenler,
• Asma Köprüler,
• Barajlarda su sızıntısını yakalamak için kullanılmaktadır.
Bandweaver FireLaser DTS sistemi endüstriyel tesislerde
yangına neden olabilecek tüm olayları tespit ederek, işletme
içinde oluşabilecek bir yangında insanların tahliyesini güvenli
ve hızlı bir şekilde sağlayabiliyor. n
Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 41
MAKALE
CEPHELERDE KULLANILAN FOTOVOLTAIK
PANELLERIN YANGIN GÜVENLIK ÖNLEMLERI
BAĞLAMINDA İNCELENMESI(*)
MUAMMER YAMAN
Araştırma Görevlisi, Gazi Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü
1. GİRİŞ
S
on dönemlerde, insanların ihti-
yaçları doğrultusunda enerji
kullanımı hızlı bir şekilde artmış-
tır. Enerjiye duyulan ihtiyaçla birlikte
mevcut kaynakların tükenmesi gün-
deme gelmiş ve insanlar yeni kaynak
arayışında bulunmuşlardır. Özellikle
temiz ve tükenmeyecek olan enerjinin
kullanımı ön planda tutulmuş ve doğal
kaynaklara ilgi artmıştır. İnsanın yaşam
sürecinin çoğunlukla binalarda geçmesi
yönünden, binalarda kullanılan enerjinin
üretilmesi ve sürekliliğinin sağlanması
önemli olmuştur. Binalarda enerjinin
kullanımı konfor gereksinimlerine göre
şekillenmektedir. Binalar çerçevesinde
enerjinin üretilmesine yönelik bilinen
yöntemlerden biri fotovoltaik panel-
lerin kullanımı ile olmaktadır. Fotovol-
taik paneller güneş enerjisini elektrik
enerjisine dönüştürebilen sistemlerdir.
Günümüzde binaların yapı kabuğunda
sıklıkla tercih edilmektedir.
Fotovoltaik panellerin enerji üret-
mesinde en kritik durum, paneller ve
güneş ilişkisidir. Güneş ile temas halinde
olması gerekli olan panel elemanların
(*) 9. Ulusal Çatı & Cephe Kongresi’nde yayınlanmıştır.
42 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
son dönemlerde cephede de çok sık
kullanıldığını görmekteyiz. Cephede,
doğrudan cephe elemanı olarak kulla-
nılması, cephede bir kaplama eleman
olarak kullanılması veya cephede göl-
gelendirme elemanı olarak kullanılması
gibi durumlarda karşımıza çıkmaktadır.
Bu farklı kullanımların olması, tasarım-
dan veya fiziksel konfor koşulları gereği
ortaya çıkmaktadır. Fotovoltaik panel
türlerinin kullanımlarında elektriğin
olması, olası bir yangın anında büyük
risk oluşturmaktadır. Yangının ortaya
çıkmasına sebep olabileceği gibi yan-
gının hızlı bir şekilde yayılmasına da
sebep olabilmektedir. Bu çalışmada,
cephelerde kullanılan fotovoltaik panel-
ler incelenmiş ve örneklerle destek-
lenerek açıklanmıştır. Aynı zamanda
cephelerde kullanılan fotovoltaik panel-
lerde alınması gereken yangın güvenlik
önlemleri üzerinde durulmuş, yönet-
melik, malzeme ve tasarım açısından
değerlendirilmesi yapılmıştır.
2. CEPHELERDE FOTOVOLTAİK
PANEL KULLANIMININ İNCELENMESİ
Bina ölçeğinde fotovoltaik panel-
lerin kullanılması genel olarak bina üst
kabuklarıydı. Güneş ile temasın en çok
sağlandığı yüzeyler olarak üst kabuklar,
bu amaçla doğru bir yaklaşım olmak-
taydı. Günümüzde çatı türlerinin değiş-
mesi, çatıda yeterli alanın bulunmaması
ve çatının insan kullanımına açılması
gibi sebeplerden dolayı panellerin cep-
helerde kullanımı yaygınlaştı. Fotovol-
taik panellerin cephelerde kullanımında
da çatı kullanımına benzer olarak güneş
ile ilişkisi önemsenmelidir. Ağaçlar,
diğer binalar, yapısal olmayan kent
mobilyaları gibi gölgelenmesine sebep
olabilecek elemanlar ve güneş açısı dik-
kate alınmalıdır. Çatı ve cephelerde kul-
lanımının karşılaştırılması yapıldığında
ise, iklimsel veriler ve enlem ilişkisi
büyük parametreler olarak karşımıza
çıkmaktadır. Kış mevsiminde çatıdaki
panelin karla kaplı olması söz konusu
olduğundan daha az enerji üretmesi
kaçınılmazdır. Mevsimden mevsime
göre de değişiklik göstermektedir. Bu
bağlamda, çatı ve cephede konumlan-
dırılmış fotovoltaik panelin verim karşı-
laştırılması yapılırken, bölgesel alanda
çalışmanın yapılması ve sonuçlarının
sadece o bölgede geçerliliğinin sağ-
lanması gerekmektedir [1].
yanginguvenlik.com.tr
MAKALE
Fotovoltaik panellerin kullanılma-
sında en temel etken, enerji üretimi
olarak bilinmektedir. Enerji üretiminin
yanı sıra fotovoltaik paneller diğer
konfor koşullarını da desteklemektedir.
Özellikle cephelerde kullanılmasında
bu yönlerden de binaya kazanç sağ-
lamaktadır. Binalarda kullanım türüne
bağlı olarak gürültü önleme, ısı yalıtımı,
elektromanyetik koruma, estetik özellik
oluşturması, güvenliğin sağlanması, su
ve nem korunması, güneşten korunma
gibi özellikleri de sağlamaktadır.
Fotovoltaik panellerin binalarda
kullanılmasında iki farklı sistem bulun-
maktadır. Bunlardan birincisi binaya
adapte edilen, uyarlanabilen, sistemler-
dir (Building Adopted / Applied Pho-
tovoltaics, BAPV). Bu sistemler, binaya
sadece statik yükünü aktararak, enerji
üretme amaçlı kullanılırlar. Genellikle
çatıya takılarak kullanımı yaygındır.
Bina yaşam döngüsüne baktığımızda
bu sistemlerin istenilen zamanda takıl-
ması ve sökülmesi gerçekleşebilir. Tasa-
rımdan bağımsız olarak, proje yapım
sürecinden sonra da eklenebilir. İkincisi
ise proje başlangıç aşamasında tasa-
rımda karar verilerek uygulanan, binaya
entegre sistemlerdir (Building Integra-
ted Photovoltaics, BIPV). Bu sistemlerin
kullanılmasında bina ile ilişkisi, tasarım
aşamasında düşünülmelidir. Binanın
bileşenlerinden çatılarda, cephelerde,
balkon yüzlerinde ve parapetlerde
kullanımı bulunmaktadır (Fotoğraf 1).
BIPV sistemler binalarda çok fazla
kullanım alanı ve alternatif sunmak-
tadır. Ulaşım yapılarında da kullanımı
oldukça yaygındır. Otopark ve durak üst
örtülerinde, küçük barınak alanlarında
kullanımı göze çarpmaktadır [2].
Binaya entegre sistemlerin cep-
helerde uygulanmasında üç farklı sis-
tem bulunmaktadır. Bu sistemlerden
birincisi, dış duvar sistemini fotovoltaik
panellerle oluşturan sistemlerdir. İkin-
cisi, dış duvar sisteminin son katma-
44 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
nına gelerek bir kaplama malzemesi
gibi oluşan sistemlerdir. Üçüncüsü ise
cephelerde ikinci bir ek eleman olarak
genellikle gölgeleme amaçlı kullanıl-
ması ile oluşan sistemlerdir. Güneş kırıcı
paneller, saçaklar, balkon parapetleri bu
gruba girmektedir.
2.1. Cephe Dış Duvar Sistemi Olarak
Fotovoltaik Paneller
Binalarda dış duvar sistemi ola-
rak fotovoltaik panellerin kullanılması
günümüzde pek çok yapı türünde
oldukça yaygındır. Giydirme cam cephe
sistemi olarak binaya entegrasyonu
sağlanabildiği gibi binanın bazı say-
dam bölümlerinde de kullanılmakta-
dır. Fotovoltaik paneller, modüler metal
ızgaralara takılarak buradan da binanın
strüktürel sistemine yük aktararak taşı-
tılırlar. Ayrıca panel fotovoltaik eleman-
lar doğrudan bina taşıyıcı sistemine
takılıp, taşıttırılabilmektedir. Panelle-
rin cephelerde bu şekilde kullanılma-
Fotoğraf 1. Binaya entegre sistem örneği ve detayı, National Air Space and Museum, Washington [3]
Opak PV
Yarı-geçirgen PV Opak PV
Şeffaf cam Yarı-geçirgen PV
Şeffaf cam
Perspektif
Şekil 1. Dış duvar sistemleri olarak fotovoltaik panel çeşitlerinin kurgulanması; düzlemsel giydirme
cepheler (a), düşeyde kırıklı giydirme cepheler (b), yatayda kırıklı giydirme cepheler (c) [5]
sında çeşitli varyasyonlar oluşmuştur.
Düzlemsel giydirme cephe sistemleri,
düşeyde kırıklı giydirme cephe sis-
temleri, yatayda kırıklı giydirme cephe
sistemleri, akordiyon giydirme cephe
sistemleri, eğimli düzlemsel giydirme
cephe sistemleri, eğimli kırıklı giydirme
cephe sistemleri ve taşıyıcılı cam cephe
sistemleri (panel) olarak varyasyonları
bulunmaktadır (Şekil 1-2). Kullanılan
sistem olarak varyasyonlarının yanı sıra
kullanılan malzemeler, katmanlaşma,
eğimler ve ölçüler oranında da büyük
çeşitlilikler ortaya çıkmaktadır [4].
Bina cephelerinde fotovoltaik
panellerin dış duvar elemanı olarak kul-
lanılmasında geçirimlilik- geçirimsizlik
oranları önemli olmaktadır. Bu duru-
mun temel belirleyicisi bina fonksiyo-
nudur (ticari, konut, ofis, eğitim vb.).
Mekân içi istenilen aydınlanma oranı
(ışık etkisi) ve ısı oranı, zararlı ışınların
emilmesi durumu, ışık ve gölgelenme
seviyeleri, mahremiyet algısı bu konuda
(1) PV glass panel, 1m x 1m
Front Wall of Fuselage filted at xx
Side Walls of Fuselage at 90
Opak PV
Şeffaf cam
Perspektif Perspektif
yanginguvenlik.com.tr
MAKALE
Opak PV
Yarı-geçirgen PV
Opak PV
Şeffaf cam
Şeffaf cam
Perspektif
Şekil 2. Dış duvar sistemleri olarak fotovoltaik panel çeşitlerinin kurgulanması; akordiyon giydirme
cepheler (a), eğimli düzlemsel giydirme cepheler (b), eğimli kırıklı giydirme cepheler (c) [5]
temel belirleyicilerdir. Bu bağlamda,
panel üretim sektöründe saydamlık
oranlarına göre malzemelerde değiş-
kenlik ortaya çıkmaktadır. Geçirgen,
yarı geçirgen ve geçirgen olmayan
panel üretimleri bulunmaktadır [6].
Belçika’nın Aalst kentinde bulunan
The OLV Hospital binasında özel bir
uygulama yapılmıştır. BIPV sistemle-
rinin uygulanması ile cephede iki kat-
manlı cam elemanlarla enerji üretimi
gerçekleşmektedir. Sistem olarak eğimli
düzlemsel cephe sistemi (45 derece)
seçilmiş ve 500 metrekarelik alanda yıl-
lık 31,122 kWh enerji üretimi gerçekleş-
mektedir. Seçilen alüminyum çerçeveli
sistemlerde 120 x 240 cm ebatlarında
fotovoltaik paneller kullanılmıştır [7]
(Fotoğraf 2).
2.2. Cephe Kaplama Malzemesi
Olarak Fotovoltaik Paneller
Bina cephe sistemlerinde duvar
önü giydirme cepheler çok hızlı bir
gelişim göstermiştir. Duvar önü giy-
Fotoğraf 2. The OLV Hospital binasının güney cephesinde fotovoltaik panel kullanımı [7]
46 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
olması bakımından, bu cephelerin sağır
elemanlarla kapatılması proje tasarım
fikir ölçeğinde değerlendirilmelidir. Çift
katman olarak düşünülen cephelerin
iki katmanında da cam kullanılması bu
Opak PV
Şeffaf cam
hususta önerilmektedir. Fiziksel çev-
renin uygun konfor parametrelerinde
olmasına dikkat edilmelidir.
Perspektif Perspektif Amerika Birleşik Devletleri’nin
Inglewood şehrinde bulunan Green
Dot Animo Leadership High School
binasının güney cephesinde, kaplama
malzemesi olarak fotovoltaik paneller
kullanılmıştır. Cephede belirli şeffaflıklar
dirme cepheler, duvarın dış yüzeyinde
dışında cephe bitiş malzemesi olarak
çeşitli yalıtım malzemeleri kullanarak ve
tamamen fotovoltaik panel kullanıl-
hava boşluğu bırakarak son bitiş mal-
mıştır. Cephe yakınında güneş ışınla-
zemesi olarak yer almaktadır. Fotovol-
rını engelleyecek herhangi bir donatı
taik panellerin de bu tipte kullanımları
yoktur. 650 adet fotovoltaik panel kul-
oldukça yaygındır. Işık geçirgenliği
lanılmıştır [8] (Fotoğraf 3).
düşünülmeden, sağır bir yüzeyde kul-
lanılabilmesi tasarım açısından kolay-
2.3. Cephede Ek Eleman Olarak
lık sunmaktadır. Belirli aydınlatma
Fotovoltaik Paneller
ve havalandırma koşulları için cephe
Fotovoltaik paneller cephede ek
genelinde şeffaflıkların açılması gerekli
bir konstrüksiyon kurularak, ara ele-
olmaktadır. Panellerin alüminyum çer-
man olarak kullanılabilmektedir. Güneş
çevelerinin belirli noktalardan binanın
kırıcı paneller (yatay ve dikey), saçaklar,
strüktürel sistemine taşıtılması sonucu
balkon parapetleri, pencere panjurları
yük aktarımı gerçekleşmektedir. Bu
gibi elemanların fotovoltaik panel-
sistemlerin kararı tasarım aşamasında
lerle desteklenmesi bu duruma örnek
olmakla birlikte binaya sonradan da
verilebilmektedir [9]. Özellikle bu ek
uyarlanabilmektedir. Fakat alınacak
elemanların günün belirli saatlerinde
verim düşüldüğünde bina ile ilişkisi sor-
hareketli olması, panel enerji üretim
gulanmalı ve proje tasarım aşamasında
performansını artırmaktadır. Aktif veya
kararların alınması daha doğru bir yak-
pasif bir düzenek ile sistemin çalıştırıl-
laşım olmaktadır. Sistemin dezavantajı
ması uygun enerji üretim koşullarını
olarak binaların en değerli cepheleri-
sağlayacaktır.
nin (ışık ve ısı performansı açısından)
Amerika Birleşik Devletleri tara-
güneş ile temas halinde olan cepheler
fından düzenlenen Güneş Dekatlonu
yarışmasında öğrenciler tarafından
inşa edilen uygulama, bu alanda dik-
kat çekmektedir. 2007 yılında yarış-
mada derece alan 2015 Yılı Prototip
Evi-Almanya Yapımı projesi kullandığı
sistem bakımından yenilikçi ve sürdü-
rülebilirlik kapsamında değerlendiril-
mektedir. Projede dış cephe kaplaması
olarak kullanılan kayın latalar, güneş
yanginguvenlik.com.tr
 K
TE
O
Karanlık PR
ortamda
HAK ETTİĞİNİZ KORUMA

5 Dakika güneş
ışığında full şarj
10 Dakika floresan
ışığında full şarj

Pil veya enerji

Aydınlık ihtiyacı yok
ortamda

www.kivancgroup.com / info@kivancgroup.com
MAKALE
Fotoğraf 3. Green Dot Animo Leadership High School binasında kullanılan panel sistemi [8]
kırıcı olmanın ötesinde bağlı olduğu
otomasyon sistemi sayesinde içinde
sakladığı fotovoltaik hücrelerin gün
boyu açı değiştirerek binaya enerji
üretmesini sağlamaktadır. Fotovoltaik
panjurlar doğu, batı ve güney cephele-
rinde bulunmaktadır [10] (Fotoğraf 4).
3. FOTOVOLTAİK PANELLİ CEPHELER
VE YANGIN GÜVENLİĞİ
Günümüzde kullanılan teknoloji ile
birlikte yapım sistemleri ve yapı mal-
zemeleri büyük oranda ilerleme kay-
detmiştir. Farklı malzemelerin ortaya
çıkması, uygun konfor parametrelerine
ulaşılması hususunda değerlendirilme-
lidir. Yangın güvenliği bakımından mal-
zemelerin incelenmesi, bu parametreler
arasındadır. Malzemelerin yangın anın-
daki davranışı, yanıcılık sınıfı, zehirli gaz
çıkarma özelliği, damlama özelliği bilin-
melidir. Yangının yayılmasının hızlı bir
şekilde gerçekleştiği düşünüldüğünde
kullanıcının can güvenliğinin sağlan-
ması esastır.
Yangının ortaya çıkmasında ve
Fotoğraf 4. Cephe panjur sisteminin fotovoltaik panellerle desteklenmesi [10]
48 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
yayılmasında cepheler kritik birer yapı
elemanlarıdır. Dış ortamdan kaynaklı
bir yangının binaya ulaşmasında (iletim,
taşıma, ışınım yolu ile), bina içindeki
yangının diğer katlara yayılmasında
cepheler risk taşımaktadır (Şekil 3).
Aynı zamanda cephelerde yatay ve
düşey bir önlem alınmadığında yan-
gının cephe boyunca ilerlemesi dik-
kat edilmesi gereken bir durumdur
[11]. Binalarda ortaya çıkan yangınlara
cepheden müdahale edileceği düşü-
nüldüğünde cephenin belirli bir süre
yangına karşı dayanımı sağlanmalıdır.
İtfaiye ekiplerinin ve çevredeki insan-
ların can güvenliğine dikkat edilmelidir.
Cepheden kopan, düşen parçaların yeni
bir yangına sebep olmaması, çevreye
zarar vermemesi gerekmektedir.
Cephelerde fotovoltaik panellerin
kullanılmasına, belirli yangın güvenlik
önlemlerinin alınma durumuna bağlı
olarak izin verilmelidir. Fotovoltaik
panellerde yangın iki farklı türde mey-
dana gelmektedir. Birincisi yangının
panellerden kaynaklı olarak ortaya
çıkmasıdır. Yüksek voltaj, kısa devre,
güçlü akım vb. buna sebep olmaktadır.
İkincisi ise dış ortam kaynaklı olarak
panellere ulaşan yangınlardır. Yangının
iki türlü ortaya çıkmasında da alevler
hızlı bir şekilde cephede yayılacaktır.
Aynı zamanda olası bir cephe yangı-
nında fotovoltaik paneller yanarken,
zehirli gaz açığa çıkmaktadır. Dumanın
iç mekanlara sirayet etmesi insan sağ-
lığı açısından ve özellikle can güven-
liği açısından tehlikeli sonuçlar ortaya
çıkarmaktadır. Elektrik kullanımı ve
üretimi düşünüldüğünde ise yangı-
nın ortaya çıkması kolaylaşmaktadır.
Yangının elektrik kaynaklı olması ve
jeneratör motoruna, akülere ulaşması
büyük risk taşımaktadır. Tüm bu kri-
tik durumlar neticesinde, fotovoltaik
panellerin yanıcılık sınıfı bilinmelidir.
Zehirli gaz çıkarma özelliği ve yangın
anında damlama özelliği araştırılmalı,
tasarım aşamasında belirli kararlar neti-
cesinde kullanılmalıdır [13].
Cephede dış duvar sistemi olarak
kullanılan fotovoltaik panellerin yangın
anındaki davranışları kritik olmaktadır.
Bu sistemler yangın güvenliği açısından
hem iç mekân hem de dış mekân ile
ilişki kurması bakımından büyük risk
taşımaktadır. Olası bir yangında, aşırı
ısıya maruz kalan cephe konstrüksiyon
elemanlarının mukavemetini kaybet-
mesi ve erimesi sonucu paneller düşe-
cektir. Yanıcı panel elemanların da yan-
gın anında tutuşması ve duman açığa
çıkarması yangın güvenliği bakımından
özellikle iç mekânda sorun oluşturmak-
tadır. Aynı zamanda cephenin düşey
sürekliliğinde kesintiler tasarlamak,
yangının ve dumanın yayılmasında
bir engel oluşturmak gerekmektedir.
Fotovoltaik paneller cephede döşeme
aralarında kullanılabildiği gibi cephede
döşemeye asılarak da kullanılabilmek-
tedir. Bu durumda cephe ve paneller
arasında spandrel bölüm denilen alan-
lar oluşmaktadır. Spandrel alanların
yanginguvenlik.com.tr
MAKALE
Şekil 3. Cephelerde yangının ortaya çıkması ve yayılma sebepleri [12]
uygun detay çözümleri ile tamamlan-
ması; yangın alevi ve dumanının kat-
lar arası geçişine engel olması gerek-
mektedir (Şekil 4). Fotovoltaik panel
yangınlarında diğer tüm yangınlarda
olduğu gibi elektriğin devre dışı kalması
gerekmektedir. Aksi halde yangın daha
çok büyüyecek ve yayılması kolaylaş-
mış olacaktır.
Şekil 4. Cam panellerin döşemeler arası
taşıtılması ve cepheye asılarak taşıtılması [14]
Cephede kaplama malzemesi ola-
rak kullanılan fotovoltaik panellerde
yangın güvenliği açısından dikkat
edilmesi gereken durum ise hava boş-
luğunun bulunmasıdır. Yangın anında
hava boşluğu, baca etkisi (stack effect)
olarak çalışmaktadır. Yangın ve duma-
nın üst katlara taşınmasında hızlandı-
rıcı etkisi bulunmaktadır (Şekil 5). İç
mekânda ortaya çıkan yangının boş-
50 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
luklara dolması; cephe açıklıklarına ve
cephede bırakılan boşluk oranlarına
göre farklılık göstermektedir [15].
Şekil 5. Cephede kaplama malzemesi olarak
kullanılan fotovoltaik panellerde yangın
yayılımı [16]
Yangının panel arkasından ilerle-
mesini önlemek için yatay olarak belirli
önlemlerin alınması gerekmektedir.
Yatayda kullanılan yangın bariyerleri
ve hava boşluğu içinde tasarlanan
özel elemanlar aracılığı ile yangın ve
dumanın üst katlara yayılması engel-
lenmektedir [15]. Hava boşluğu arka-
sında bulunan katman malzemelerinin
yanıcılık değerine, cephede bulunan
açıklık oranlarına dikkat edilmelidir.
Cephe geometrisinin de bu bağlamda
ele alınması gerekmektedir. Yangının ve
dumanın cepheden uzaklaşması, cephe
geometrisinin doğru şekilde tasarlan-
ması ile kolaylaşmaktadır.
Cephede ek eleman olarak kulla-
nılan panellerin yangın anında alevi ve
dumanı cepheden uzaklaştırabilecek
şekilde konumlanması gerekmektedir.
Özellikle güneş kırıcı elemanların yan-
gını cepheden uzaklaştıracak şekilde
kurgulanması, açılarının tayin edil-
mesi önemlidir. Yangını ve dumanı dış
ortama atabilecek şekilde konumlan-
dırılmalıdır. Cephelerde ek elemanla-
rın taşıtılmasına konstrüksiyon amaçlı
kullanılan alüminyum profillerin de yan-
gın anında belirli bir süre dayanımını
koruması gerekmektedir. Aksi takdirde
yangından kaçan insanları ve itfaiye
çalışanlarını yaralayabilir ve hatta can
kaybına sebep olabilir.
Fotovoltaik panelli cephe sistem-
lerinde pasif önlemlerin uygun şekilde
çözümlenmesi alev ve dumanın verebi-
leceği zararı aza indirmesi ile sonuçlan-
maktadır. Pasif önlemlerin güçlenme-
sine yönelik bina içinde bir takım aktif
önlemlerin de alınması gerekmektedir.
Aktif önlemler ise yangın anında dev-
reye girerek daha çok algılama, uyarı
ve söndürme odaklı sistemlerdir. Pasif
sistemleri destekleyerek insanların
tahliyesini kolaylaştırmaktadır. Aktif
yangın güvenlik önlemleri yangına
başlangıç aşamasında müdahale ede-
rek yangının büyümesini ve yayılmasını
engellemektedir [18]. Aynı zamanda
fotovoltaik panel bulunan cephelerde
aktif söndürme sistemlerinin bulun-
ması, soğutma çalışmaları bakımından
önemli bir yangın güvenlik önlemidir.
Yangın yayılmasının engellenmesi ve
kontrol altına alınması bakımından
önemli bir güvenlik parametresidir.
Ülkemizde yürürlükte olan Bina-
ların Yangından Korunması Hakkında
Yönetmelik (BYKHY) kapsamında,
bina cephelerinde birtakım önlemlerin
alınması gerekmektedir. Bina yüksek-
liği 28.50 m’den fazla olan binaların
dış cephelerinde zor yanıcı (A2-s1,d0)
malzemeden, diğer binalarda ise en az
zor alevlenici (en az C-s3,d2) malzeme-
den olması gerekir. Alevlerin bir kat-
tan diğer kata geçişlerini engellemek
yanginguvenlik.com.tr
ISK-SODEX
ISTANBUL 2019
Uluslararası Isıtma, Soğutma, Klima, Havalandırma, Yalıtım,
Pompa, Vana, Tesisat, Su Arıtma, Yangın ve Güneş Enerjisi
Sistemleri Fuarı

2 - 5 Ekim 2019
Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi
Büyükçekmece • İstanbul
arih!
sodex.com.tr #isksodex Yeni T

Online Kayıt İçin

sodex.com.tr

 

Hannover Messe Destekleyenler Eş Organizatörler / Destekleyen Dernekler Resmi Resmi Seyahat

Sodeks Fuarcılık A.Ş. Havayolu Acentesi
Tel. +90 212 334 69 00
Fax +90 212 347 10 96
info@sodex.com.tr
www.hmsf.com

BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TOBB (TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ) DENETİMİNDE DÜZENLENMEKTEDİR.
MAKALE
Duvar
İntümesan Yangın
Bariyeri
Hava Akışı
Kaplama
Şekil 6. Havalandırmalı cephelerde yatay yangın bariyerleri tasarımı [17]
için, iki katın pencere gibi korumasız
boşluklarında, 100 cm yüksekliğinde
yangına dayanıklı cephe malzemesi ile
dolu yüzey oluşturulması esastır veya
aktif söndürme sistemlerinin belirli
özelliklerde kullanılması gerekmektedir.
Fotovoltaik panellerin dış duvar sistemi
olarak kullanılmasında ve bina kaplama
malzemesi olarak kullanılmasında bu
kurallara dikkat edilmesi gerekmekte-
dir. Yanıcılık değerleri dikkate alınmalı
ve tasarımlarda uygun bina yükseklik-
lerinde kullanılmalıdır. BYKHY kapsa-
mında giydirme cephe sistemlerinde
cephe elemanları ve alevlerin geçebi-
leceği boşlukları bulunmayan döşeme-
lerin kesiştiği yerler, alevlerin komşu
katlara atlamasını engelleyecek şekilde
döşeme yangın dayanımını sağlayacak
şekilde yalıtılmalıdır. Derzleri açık ve
havalandırmalı giydirme cephe sistem-
lerinde cephe ve yalıtım malzemeleri en
az zor yanıcı (A2-s1,d0) malzemelerden
olmalıdır [19]. Fotovoltaik panellerin
kullanılmasında da ulusal yönetmelik
verilerine dikkat etmek gerekmektedir.
Fotovoltaik panelli cephe kullanımının
gelecekte artacağı düşüncesiyle, yönet-
meliklerin revize edilmesi ve sonuçları-
nın kötü olmaması için yangın güvenlik
önlemlerinin alınması gerekmektedir.
Ülkemizde fotovoltaik panel kul-
52 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019
Fotoğraf 5. Fotovoltaik panellerin yanması ve
yapı kabuğuna etkisi [20]
lanımının yaygınlaşması son dönem-
lerde ivme kazanmıştır. Uygulama ala-
nında fotovoltaik panellerin binalardan
bağımsız olarak kullanılmasına çok sık
rastlamaktayız. Binalarda kullanımında
ise çatılar daha çok ön plana çıkarak
kullanım alanı sunmaktadır. Cephelerde
kullanımı ise çok fazla ilerleme kayde-
dememiştir. Gelişmekte olan tekno-
lojilerle birlikte cephe kullanımları da
artacak ve ülkemizde kullanım örnekleri
çoğalacaktır. Binalarda enerji kullanımı,
ısıtma-soğutma ve aydınlatma yükleri
düşünüldüğünde, gelecek dönemlerde
uygulamalarına daha çok rastlayabil-
mek mümkün olacaktır. Fotovoltaik
panellerin mevcut binaların cephele-
rine entegre edilmesi konusunda da
belirli performans değerlerinin sağ-
lanması gerekmektedir. Yapılacak olan
yatırımın ömrü ve çalışabilirliği önemli
olmaktadır.
4. SONUÇ
Geçmişten günümüze enerjinin kul-
lanımı ve tüketimi incelendiğinde, hızla
tükenen kaynakların olması ve küresel
ısınmanın yaşanması sonucu yenile-
nebilir enerji kaynaklarına olan ilgi her
geçen gün artmaktadır. Enerjinin üretil-
mesi hususunda dünya genelinde, özel-
likle gelişmiş ülkelerde büyük yatırım-
lar yapılmakta ve teşvik edilmektedir.
Yenilenebilir enerji kaynaklarından olan
güneşten enerji üretilmesi de çok sık
başvurulan bir yöntem olarak karşımıza
çıkmaktadır. Binalarda ve binalardan
bağımsız olarak kullanılabilen fotovol-
taik sistemler aracılığı ile enerji üretimi
gerçekleşmektedir. Son yıllarda binala-
rın cephelerinde kullanılan fotovoltaik
panellerle enerji üretimi sağlanmakta-
dır. Bina cephelerinde kullanılacak olan
fotovoltaik panellere ilişkin performans
kriterlerinin bulunması ve tasarım süre-
cinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Yatırım maliyeti, cephenin güneşlenme
süreci, yönlenme gibi parametreler
belirleyici olmakla birlikte güvenlik
parametrelerinin de değerlendirilmesi
gerekmektedir.
Cephelerde fotovoltaik panellerin
kullanılmasında yangın faktörüne dik-
kat edilmelidir. Fotovoltaik panellerde
elektrik akımının olması, yangın anında
büyük bir risk oluşturmaktadır. Bu
durumda, üreticilerin panelleri ve bile-
şenlerini yangına karşı dayanıklı üret-
mesi gerekmektedir. Üretim ve uygu-
lama alanında kullanılan yönetmelik ve
standartlar oluşturulmalı, kullanıcılar bu
kurallara uymalıdır. Panellerin testleri-
nin yapılması ve sertifikalandırılması
esas olup, ülkemiz çerçevesinde ele
alınmalı, yetersiz kalınan durumlarda
gelişmiş ülke mevzuatları incelenme-
lidir.
Fotovoltaik panelli cephelerde yan-
gının ortaya çıkış ve yangının yayılma
sebeplerine dikkat edilmelidir. Cephe-
lerde kullanım şekilleri ve panel bağ-
yanginguvenlik.com.tr
b2b medya
mobilde büyüyor...

“Türk Telekom e-dergi”,

“Vodafone dMags”
“Turkcell Dergilik”
mobil uygulamalarında yer alan dergilerimiz,
kısa sürede 349 bin(*) indirme sayısına ulaştı.

Okurlarımıza teşekkür ederiz...

(*) 11 Haziran 2019 tarihi itibariyle.

/b2bmedya

/b2bmedya

/company/b2bmedya

b2bmedya.com d e rg i • we b • m o b i l
MAKALE

lantı yöntemlerine göre farklı çözüm Yararlanmada Kullanılan der Braunschweiger

önerileri geliştirilmelidir. Cepheye
yakın mesafede yanıcı malzemelerin
bulundurulmaması gerekir. Panel kablo
düzeneklerinin dış ortam ile bağlantısı
kesilmeli ve uygun şekilde yalıtılmalı-
dır. Panel bakımlarının yapılması, enerji
üretim değerlendirmelerinin periyodik
olarak yapılması gerekmektedir. Cep-
helerde fotovoltaik panel kullanılması
durumunda cephe katman malzemele-
rinin yanmaz malzemelerden seçilmesi
gerekmektedir. Cephelerde yangın ve
dumanın yayılmasına izin vermeyen
yatay yangın bariyerleri kullanmak
gerekmektedir. Fotovoltaik panel kul-
lanılan cephelerin her biri için uygun
yangın güvenlik önlemlerinin alınması,
insan can ve mal güvenliğinin sağlan-
ması açısından önemlidir.
KAYNAKLAR
[1] Grana, P., Haroldson, C. 2017.
Dış Cephe Duvarlarına Monte
Edilen Güneş Panelleri Yükselen
Bir Trend mi, Çok Küçük Bir
Uygulama Alanı mı? Yeni Enerji,
Sayı: 60, s. 54-59, İstanbul.
[2] Sunrise & Strengthening the
EU PV Sector by Cooperation
with Important Stakeholders.
2010. Building Integrated
Photovoltaics A New Design
Opportunity for Architects,
Project.
[3] Eiffert, P., Kiss, G.J. 2000.
Building Integrated Photovoltaic
Design for Commercial and
Institutional Structures, A
Sourcebook for Architects.
NREL, s. 11-18, New York.
[4] Sayın, S., Koç, İ. 2011. Güneş
Enerjisinden Aktif Olarak
Fotovoltaik (PV) Sistemler ve
Yapılarda Kullanım Biçimleri. S.Ü.
Mühendislik Mimarlık Fakültesi
Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 3, s. 9-106,
Konya.
[5] Kiss Cathart Anders Architects,
1993. Building-Integrated
Photovoltaics, NREL, s. 12-25,
Colorado.
[6] Yaman, M. Sarıcıoğlu, P. 2017.
Yapı Malzemesi Olarak Camın
Performans Kriterlerinin
İrdelenmesi. 2nd International
Academic Research Congress,
Bildiriler Kitabı, s. 889-896,
Antalya.
[7] İnternet: www.neat.network, Son
Erişim Tarihi: 08.03.2018.
[8] İnternet: www.designboom.
com/architecture/brooks-
scarpa-greendot-animo-
leadershipschool, Son Erişim
Tarihi: 08.03.2018.
[9] Göksu, A.U., Zorer Gedik, G.
2017. PV Sistemlerin Gölgeleme
Elemanı Olarak Kullanımının
Ofis Binası Örneğinde
Değerlendirilmesi. Çatı ve
Cephe,
Sayı: 68 s. 58-62, İstanbul.
[10] Guzowski, M. 2017. Sıfır Enerji
Mimarlığına Doğru Yeni Güneş
Enerjili Tasarım. Yem Yayın,
Birinci Baskı, s. 146-161, İstanbul.
[11] Altındaş, S. 2014. Cephelerde
Yangın Oluşumu ve Yayılımı.
7. Ulusal Çatı & Cephe
Sempozyumu, Yıldız Teknik
Üniversitesi, Beşiktaş, İstanbul.
[12] Kotthoff, I. 2012. Grundlagen
für die Zulassung und die
Normung des Brandverhaltens
von Fassadenbekleidungen
(Fundamentals for the Approval
and Standardisation of the
Fire Performance of Facade
Cladding), Tagungsband
Brandschutztage, 26.
Fachtagung Brandschutz bei
Sonderbauten, Liepzig.
[13] Mazziotti, L., Cancelliere, P.,
Poduano, G., Setti, P., Sassi, S.
2016. Fire Risk Related to The
Use of PV Systems in Building
Façades. 2nd International
Seminar for Fire Safety of
Facades, Lund
[14] O’connor, D.J. 2008. Building
Façade or Fire Safety Facade,
Council on Tall Buildings and
Urban Habitat Journal, Sayı: 2, s.
30-39.
[15] Chow, C.L. 2013. Full-Scale
Burning Tests on Double-Skin
Façade Fires. Fire and Materials,
Sayı: 37, s. 17-34.
[16] İnternet: http://chimney.
decorhouses.us/chimney-stack-
effect-calculation/, Son Erişim
Tarihi: 08.03.2018
[17] Östman B., ve diğerleri. 2010.
Fire Safety in Timber Buildings.
Technical Guideline for Europe.
SP Technical Research Institute
of Sweden, Report 2010:19.
[18] Demirel, F. 2017. Binalarda Pasif
Yangın Güvenlik Önlemleri
Yayınlanmamış Ders Notları,
Gazi Üniversitesi, Mimarlık
Fakültesi, Ankara.
[19] Binaların Yangından Korunması
Hakkında Yönetmelik, 2015.
Bakanlar Kurulu, Ankara.
[20] Fiorentini, L., Marmo, L., Danzi,
E., Puccia, V. 2016. Fire Risk
Assessment of Photovoltaic
Plants. A Case Study Moving
from two Large Fires: from
Accident Investigation and
Forensic Engineering to
Fire Risk Assessment for
Reconstruction and Permitting
Purposes, Chemical Engineerıng
Transactions, Sayı: 48, İtalya. n

54 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 yanginguvenlik.com.tr

b2b medya
dijitalde büyüyor...
% 70
ARTIŞ

% 57
ARTIŞ

% 30
% 17 ARTIŞ
ARTIŞ

240 280 300 390 7 11 940 1.6

BİN BİN BİN BİN BİN BİN BİN MİLYON
E-BÜLTEN ABONESİ WEB ZİYARETÇİ SAYISI SOSYAL MEDYA TAKİPÇİSİ SAYFA GÖRÜNTÜLEMESİ

2017

2018 *Google Analytics yıllık veriler.

/b2bmedya

/b2bmedya

/company/b2bmedya

b2bmedya.com d e rg i • we b • m o b i l
 Abone Formu

Yılda 12 Sayı Yılda 12 Sayı Yılda 12 Sayı Yılda 8 Sayı Yılda 8 Sayı
1 yıllık: 110 TL. 1 yıllık: 110 TL. 1 yıllık: 110 TL. 1 yıllık: 70 TL. 1 yıllık: 70 TL.

2 yıllık: 200 TL. 2 yıllık: 200 TL. 2 yıllık: 200 TL. 2 yıllık: 130 TL. 2 yıllık: 130 TL.

www.boatbuilderturkey.com Yılda 6 Sayı Yılda 6 Sayı www.tersanedergisi.com www.yesilbinadergisi.com

adresinden takip edebilirsiniz. 1 yıllık: 55 TL. 1 yıllık: 55 TL. adresinden takip edebilirsiniz. adresinden takip edebilirsiniz.

2 yıllık: 100 TL. 2 yıllık: 100 TL.

Adı Soyadı: .......................................................................................................................................................................................................................................................

Firma Adı : .......................................................................................................................................................................................................................................................

Adresi : .......................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................. Posta kodu: ....................................................................

Tel: ......................................................... Fax: ......................................................... E-posta(*): ..................................................................................................................

(*) E-bültenlerimizi takip edebilmek için E-posta adresinizi yazmayı unutmayın.

Lütfen faturayı ....................................................... V.D. ...................................................... no’lu hesaba kesiniz.

ONLINE FORM İÇİN
www.b2bmedya.com
................................... TL. abone bedelini işaretlediğim banka hesabınıza havale ettim.

İş Bankası Koşuyolu Şubesi - TR23 0006 4000 0011 1700 5891 42 nolu Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. hesabı

Garanti Bankası Koşuyolu Şubesi - TR64 0006 2001 0160 0006 2975 49 nolu Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. hesabı

Kredi kartı ile ödeme yapmak istiyorum. (Kredi kartı talimat formu e-posta adresinize veya faksınıza gönderilecektir)

Tarih: .......................................................... İmza: ..........................................................

• Aboneliğini herhangi bir nedenden dolayı sürdürmek istemeyen okurların cayma hakkı bulunmaktadır.
• Öğrenci aboneliği % 50 indirimlidir.
• Fiyatlar 31 Aralık 2019 tarihine kadar geçerlidir.

TEKNİK SEKTÖR YAYINCILIĞI A.Ş.

T.: (0216) 651 7878 • F.: (0216) 651 7898 • abone@b2bmedya.com FR 8.2.2/Rev: 02