ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄

ΛΥΚΕΙΟΥ

 
Κείμενο 1. ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Ή ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΩΝ
Τα τελευταία χρόνια, ο τομέας του πολιτισμού θεωρείται ένας από τους πιο
νευραλγικούς τομείς της Ευρωπαϊκής κοινότητας. Αντιστοίχως οι ευρωπαϊκές
πολιτικές του πολιτισμού εκλαμβάνονται ως ένα ελάχιστο προαπαιτούμενο για την
σφυρηλάτηση μιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας. Η ενίσχυση των προγραμμάτων
πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπήρξε ιδιαιτέρως σημαντική κατόπιν των
διεθνών διαπραγματεύσεων και της συνθήκης του Μάαστριχ. Τα ζητήματα της
απειλής και της απώλειας του ευρωπαϊκού πολιτισμού και της νόθευσης της
ευρωπαϊκής ταυτότητας από τη αμερικανική πολιτισμική εισβολή στη Γηραιά Ήπειρο
αποτέλεσαν βασικές αρχές δράσης για τα περισσότερα κράτη της Ευρωπαϊκής
Ένωσης.
Ο πολιτισμός αποτέλεσε, από πολύ νωρίς, ένα από τα βασικά ζητήματα με τα
οποία καταπιάστηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση, μολονότι από την αρχή, η φιλοδοξία μιας
κοινής πολιτιστικής πολιτικής θεωρήθηκε ως ένα από τα πιο ακανθώδη θέματα,
καθώς προσέκρουε στις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας. Ακόμη και
σήμερα, αν εξαιρεθούν ορισμένες διστακτικές προσπάθειες συγκρότησης ενός
πλέγματος πολιτικών πολιτισμού, δεν υφίσταται κανένα ευρωπαϊκό όργανο
αποκλειστικά αρμόδιο για το σύνολο των υποθέσεων του πολιτισμού. Ωστόσο, η
Ευρωπαϊκή Ένωση δε παραιτήθηκε ποτέ από την υλοποίηση μιας κοινής πολιτικής
πολιτισμού, εμμένοντας στη προσπάθεια παρέμβασης στα ζητήματα πολιτισμού είτε
μέσω μιας απόπειρας θεσμοθέτησης κοινής πολιτιστικής δράσης είτε μέσω μιας
απλής ενσωμάτωσης των πολιτιστικών θεμάτων στη σφαίρα της αρμοδιότητας των
ήδη υπαρχόντων ευρωπαϊκών οργάνων και θεσμών.
Κατά τη δεκαετία του 1980, λαμβάνουν χώρα πολυάριθμες πρωτοβουλίες και
παρεμβάσεις ηγετών καθώς και σημαντικών προσωπικοτήτων των τεχνών και των
γραμμάτων με κύρια επιδίωξη τη δημιουργία προγραμμάτων στήριξης και ενίσχυσης
του πολιτισμού. Οι έντονες πιέσεις της γαλλικής σοσιαλιστικής κυβέρνησης- κυρίως
του γάλλου υπουργού πολιτισμού Jack Lang και της υπουργού πολιτισμού Ελλάδος,
Μελίνας Μερκούρη- έχουν ως αποτέλεσμα το 1985 να διαμορφωθεί στα πλαίσια της
Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, ο θεσμός της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της
Ευρώπης» στοχεύοντας στην οργάνωση πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων
με την οικονομική στήριξη της ΕΟΚ.
_https://orbi.uliege.be/bitstream/2268/200460/1/cultureeuropeenne%202.pdf
 
Κείμενο 2. Νοβότνι: Γιατί πιθανή έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα ήταν πολύ
επικίνδυνη.
Τη θέση ότι η ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ ήταν μια «πολιτική απόφαση» και
πως η συζητούμενη στο παρελθόν αποχώρηση της χώρας από το ευρώ θα ήταν «πολύ
επικίνδυνη», διατύπωσε ο διοικητής της Αυστριακής Κεντρικής Τράπεζας (ΑΚΤ) και
μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ),
Έβαλντ Νοβότνι, σε σημερινή εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του, στη δημόσια
Αυστριακή Ραδιοφωνία.
«Η Ελλάδα δεν εκπλήρωνε τότε όλες τις προϋποθέσεις σε ό,τι αφορά το
περιεχόμενο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ήταν αναμφίβολα επιφυλακτική, αλλά
ήταν μία πολιτική απόφαση», τόνισε ο Έβαλντ Νοβότνι, απαντώντας στο ερώτημα
εάν ήταν λάθος η ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ. Ταυτόχρονα επισήμανε πως, «από τη
στιγμή που η Ελλάδα βρισκόταν στο ευρώ, θα ήταν κατόπιν πολύ επικίνδυνο να
εξέλθει από αυτό, γιατί κάτι τέτοιο θα προκαλούσε μια αλυσιδωτή αντίδραση σε
άλλες χώρες».  Αναφερόμενος στην Ιταλία, ο ίδιος σημείωσε στη συνέντευξή του πως
«φυσικά και πρόκειται για μία ειδική περίπτωση, γιατί η Ιταλία είναι μία μεγάλη
χώρα στην Ευρώπη και δεν έχουμε παρά να ελπίζουμε ότι οι εκεί πολιτικοί αρμόδιοι
θα αντιδράσουν ανάλογα».
Σύμφωνα με το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, «ένα από τα
διδάγματα που πρέπει να εξαχθούν από την περίπτωση της Ελλάδας είναι ότι οι
ευνοϊκές προϋποθέσεις που έφερε το ευρώ, φυσικά και μπορούν να ενέχουν πάντα
τον κίνδυνο να προκύψουν κατόπιν υπερβολικά πολλές επενδύσεις ή υπερεπενδύσεις
ή κρατικές δαπάνες, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, για το λόγο αυτό η
πειθαρχία είναι ένα σημαντικό σημείο».
Ο Έβαλντ Νοβότνι επισήμανε πως μετά την κρίση στην Ελλάδα έχουν ληφθεί
επιπλέον μέτρα ασφάλειας, όπως για παράδειγμα ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός
Σταθερότητας, ωστόσο, κατά την άποψή του, «τίποτε δεν μπορεί να φέρει
αποτέλεσμα εάν δεν υπάρχει η πρόθεση των επί τόπου πολιτικών να συνεργαστούν».
Μεταξύ άλλων τόνισε, πως η κατάρρευση -μόλις δύο εβδομάδες από την
ανάληψη των καθηκόντων του- της αμερικάνικης τράπεζας Lehman Brothers, που
προκάλεσε διεθνή κρίση, υπήρξε «η σκληρότερη περίοδος» της σταδιοδρομίας του,
ενώ, από την άλλη, όπως σημείωσε, ο χειρισμός της κρίσης αποτέλεσε τη μεγαλύτερη
επιτυχία του. Σε σχέση με το επερχόμενο Brexit, ο Έβαλντ Νοβότνι αναμένει πως
στην Αυστρία, η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα έχει σχεδόν
καθόλου επιπτώσεις, ενώ λίγες θα είναι, κατά την άποψή του, οι επιπτώσεις της στην
Ευρωζώνη και στην υπόλοιπη ΕΕ.
https://www.newmoney.gr/roh/palmos-oikonomias/europi

Κείμενο 3. «Η Ντροπή της Ευρώπης», Γκίντερ Γκρας

Στο χάος κοντά, γιατί δεν συμμορφώθηκε στις αγορές· κι Εσύ μακριά από τη Χώρα,
που Σου χάρισε το λίκνο.

Όσα Εσύ με την ψυχή ζήτησες και νόμισες πως βρήκες, τώρα θα καταλυθούν, και θα
εκτιμηθούν σαν σκουριασμένα παλιοσίδερα.

Σαν οφειλέτης διαπομπευμένος και γυμνός, υποφέρει μια Χώρα· κι Εσύ, αντί για το
ευχαριστώ που της οφείλεις, προσφέρεις λόγια κενά.

Καταδικασμένη σε φτώχεια η Χώρα αυτή, που ο πλούτος της κοσμεί Μουσεία: η λεία
που Εσύ φυλάττεις.
Αυτοί που με τη δύναμη των όπλων είχαν επιτεθεί στη Χώρα την ευλογημένη με
νησιά, στον στρατιωτικό τους σάκο κουβαλούσαν τον Χέλντερλιν.

Ελάχιστα αποδεκτή Χώρα, όμως οι πραξικοπηματίες της, κάποτε, από Εσένα, ως

σύμμαχοι έγιναν αποδεκτοί.

Χώρα χωρίς δικαιώματα, που η ισχυρογνώμονη εξουσία ολοένα και περισσότερο της
σφίγγει το ζωνάρι.

Σ' Εσένα αντιστέκεται φορώντας μαύρα η Αντιγόνη, και σ' όλη τη Χώρα πένθος
ντύνεται ο λαός, που Εσένα φιλοξένησε.

Όμως, έξω από τη Χώρα, του Κροίσου οι ακόλουθοι και οι όμοιοί του όλα όσα έχουν τη
λάμψη του χρυσού στοιβάζουν στο δικό Σου θησαυροφυλάκιο.

Πιες επιτέλους, πιες! κραυγάζουν οι εγκάθετοι των Επιτρόπων· όμως ο Σωκράτης, με

οργή Σου επιστρέφει το κύπελλο γεμάτο ώς επάνω.

Θα καταραστούν εν χορώ, ό,τι είναι δικό Σου οι θεοί, που τον Ολυμπό τους η δική Σου
θέληση ζητάει ν' απαλλοτριώσει.

Στερημένη από πνεύμα, Εσύ θα φθαρείς χωρίς τη Χώρα, που το πνεύμα της, Εσένα,
Ευρώπη, εδημιούργησε.

(Μετάφραση: Πατρίτσια Αδαμοπούλου)

1.  Φιλέλληνας Γερμανός συγγραφέας. 2. Χούντα Συνταγματαρχών 1967-1974.

Ερωτήσεις
Θέμα Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο 1 σε 60- 70 λέξεις. Μονάδες 15
Θέμα Β. 1.  Να εντοπίσετε την βασική ιδέα του κειμένου 2 και τα επιχειρήματα που
την τεκμηριώνουν. Μονάδες 15
Θέμα Β.2. Να συγκρίνετε τις απόψεις των συντακτών των κειμένων 1 και 2 αναφορικά
με την οπτική υπό την οποία υποστηρίζουν την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Μονάδες 15
Θέμα Β. 3. μολονότι: Να αναγνωρίσετε τη δομική λειτουργία της λέξης στο κείμενο 1
(μονάδες 3), σε ποιο επίπεδο λεξιλογίου ανήκει (λόγιο ή λαϊκό) (μονάδες 5) και να την
αντικαταστήσετε με μια συνώνυμη που να μετατρέπει το ύφος λόγου στο αντίθετο
του (μονάδες 2).     Μονάδες 10
Θέμα Γ. Να διερευνήσετε τη θέση του ποιητή για τη στάση της Ευρώπης απέναντι
στην Ελλάδα λαμβάνοντας υπόψη σας στοιχεία τεκμηρίωσης της θέσης του που
προσφέρει το συγκείμενο. Μονάδες 15
Θέμα Δ. Υποθέστε ότι είστε μέλος του Κοινοβουλίου Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε ομιλία σας καταθέστε το όραμα σας για τον χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης
και για τους στόχους που θα θέλατε να υλοποιεί (300-400 λέξεις). Μονάδες 30