ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά

Τεχνολογικού Τομέα

Μετάδοση Θερμότητας
Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Μετάδοση Θερμότητας

Κωνσταντίνος - Στέφανος Νίκας

Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε.
 Άδειες Χρήσης
• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες
χρήσης Creative Commons.
• Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται
σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης
αναφέρεται ρητώς.

2
 Χρηματοδότηση
• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια
του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.
• Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ανώτατο
Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα» έχει
χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού
υλικού.
• Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού
Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και
συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό
Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

3
 Στόχοι Ενότητας
Η Θερμοδυναμική και η Μετάδοση Θερμότητας αναφέρονται,
πολύ συχνά, ως Θερμικές Επιστήμες (Thermal Sciences), επειδή
συσχετίζονται με την ευρεία έννοια της Θερμότητας (Heat), η
οποία ορίζεται ως η μορφή της ενέργειας, που μπορεί να
μεταφέρεται από ένα σύστημα σε ένα άλλο, ως αποτέλεσμα της
θερμοκρασιακής τους διαφοράς. Η επιστήμη, που
πραγματεύεται τους μηχανισμούς και το ρυθμό, με τον οποίο
μεταφέρεται αυτή η ενέργεια, καλείται Μετάδοση Θερμότητας.

4
 Περιεχόμενα Μαθήματος

• Εισαγωγή στη Μετάδοση Θερμότητας

• Ασκήσεις με τις λύσεις τους
• Ασκήσεις προς επίλυση

5
Εισαγωγή στη Μετάδοση
Θερμότητας
6
 Βασικές Αρχές (1)
• Η Θερμοδυναμική και η Μετάδοση Θερμότητας αναφέρονται, πολύ
συχνά, ως Θερμικές Επιστήμες (Thermal Sciences), επειδή συσχετίζονται
με την ευρεία έννοια της Θερμότητας (Heat), η οποία ορίζεται ως η
μορφή της ενέργειας, που μπορεί να μεταφέρεται από ένα σύστημα σε
ένα άλλο, ως αποτέλεσμα της θερμοκρασιακής τους διαφοράς.
• Η επιστήμη, που πραγματεύεται τους μηχανισμούς και το ρυθμό, με τον
οποίο μεταφέρεται αυτή η ενέργεια, καλείται Μετάδοση Θερμότητας.
Διαφέρει δε από την επιστήμη της Θερμοδυναμικής, στο ότι δύναται να
αναφέρεται και σε φαινόμενα μη ισορροπίας.

7
 Βασικές Αρχές (2)
• Ο ρυθμός, με τον οποίο μεταφέρεται θερμότητα
καλείται Ροή Θερμότητας και συμβολίζεται ως Q .
• Η τελεία άνωθεν του Q υποδηλώνει τη χρονική
παράγωγο της θερμότητας, ή αλλιώς τη μεταφορά
της θερμότητας ανά μονάδα χρόνου.
• Η ολοκλήρωση της ροής θερμότητας, σε
καθορισμένο χρονικό διάστημα, Δt, προσδιορίζει το
ποσό της μεταφερόμενης θερμότητας, δηλαδή:
∆t
Q = ∫ Q dt
0

8
 Είδη – Μορφές (1)
Η Θερμότητα μεταφέρεται με τρεις μηχανισμούς:
α) Θερμική Αγωγιμότητα ή Αγωγή
β) Θερμική Συναγωγιμότητα ή Συναγωγή
γ) Θερμική Ακτινοβολία

ΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑ ΣΥΝΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ

9
 Είδη – Μορφές (2)
• Θερμική Αγωγιμότητα
– Μηχανισμός μεταφοράς θερμότητας από μία περιοχή ή σύστημα
υψηλής θερμοκρασίας σε μια άλλη ή άλλο χαμηλότερης
θερμοκρασίας, μέσω ενός μέσου (στερεού, υγρού ή αέριου σε
ηρεμία), υπό την προϋπόθεση της φυσικής επαφής.
– Η Θερμότητα διαχέεται διαμέσου ενός στερεού (ή στάσιμου
ρευστού).
– Είναι απαραίτητη η μάζα, αλλά όχι μεταφορά μάζας.

10
 Είδη – Μορφές (3)
• Θερμική Συναγωγιμότητα
– Η Θερμότητα μεταφέρεται φυσικά από ένα κινούμενο ρευστό.
– Η Θερμική Συναγωγιμότητα, που οφείλεται σε επιβαλλόμενη
ροή από εξωτερικούς παράγοντες ονομάζεται Εξαναγκασμένη
Θερμική Συναγωγιμότητα, ενώ αυτή που οφείλεται σε
θερμοκρασιακές μεταβολές του ρευστού καλείται Ελεύθερη ή
Φυσική Θερμική Συναγωγιμότητα.

11
 Είδη – Μορφές (4)
• Θερμική Ακτινοβολία
– Όλα τα αντικείμενα εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, η
οποία είναι συνάρτηση της θερμοκρασίας τους.
– Η Θερμική Ενέργεια μεταφέρεται μέσω διαφανών αντικειμένων ή του
κενού.
– Η Μεταφορά Θερμικής Ακτινοβολίας δεν χρειάζεται ούτε κίνηση, ούτε
μέσο.

12
 Άσκηση 1η
Να υπολογισθεί η ροή θερμότητας ανά μονάδα επιφάνειας μιας ομοιογενούς
επίπεδης πλάκας, πάχους 5cm και συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας 0.2W/m.K, η
οποία διατηρεί τις δύο επιφανειακές της θερμοκρασίες στους 40°C και 20°C,
αντίστοιχα.
Λύση:
Η μεταφορά θερμότητας μέσω της επίπεδης πλάκας πραγματοποιείται με τη μορφή
θερμικής αγωγιμότητας, οπότε αρκεί η εφαρμογή της Εξίσωσης :


Qcond =
−kA
∆T 
⇒ Q cond =
(T − T )
−kA 2 1 ⇒
∆x L

Q cond 0.2 W m ⋅ K ⋅ ( 40-20 ) °C

Q cond
= ′′ = − =
2
80 W m
A 0.05m

13
 Άσκηση 2η
Αέρας, θερμοκρασίας 25°C, διέρχεται παράλληλα προς μια θερμή επίπεδη πλάκα,
επιφάνειας 1m x 0.5m, η οποία διατηρείται σε σταθερή θερμοκρασία 300°C. Εάν ο
συντελεστής θερμικής συναγωγιμότητας του διερχόμενου αέρα είναι 20W/m2.K, να
υπολογισθεί ο ρυθμός μεταφοράς θερμότητας.
Λύση:
Η μεταφορά θερμότητας από τη θερμή επίπεδη πλάκα στον αέρα χαμηλότερης
θερμοκρασίας, διά μέσου της επιφάνειάς της, πραγματοποιείται με τη μορφή
θερμικής συναγωγιμότητας. Οπότε με εφαρμογή της Εξίσωσης, προκύπτει:

Q conv= hA(Tw − T∞ ) ⇒

Q conv 20W m 2 ⋅ K ⋅ (1 ⋅ 0.5) m 2 ⋅ (300-25

= = )°C 2750W = 2.75kW

14
 Άσκηση 3η
Η επιφάνεια της οροφής ενός αυτοκινήτου, τη θερινή περίοδο, βρίσκεται σε
θερμοκρασία 47°C. Εάν θεωρηθεί, ότι ο συντελεστής εκπομπής της επιφάνειας είναι
0.9, να υπολογισθεί η εκπεμπόμενη μεταφορά θερμότητας με ακτινοβολία ανά
μονάδα επιφάνειας της οροφής του αυτοκινήτου.
Λύση:
Η μεταφορά θερμότητας από την επιφάνεια της οροφής του αυτοκινήτου μέσω
ακτινοβολίας, ακολουθεί το Νόμο Stefan-Boltzmann, όπου η απλή εφαρμογή του, για
πραγματικές επιφάνειες, δίνει:

 Q rad
Qrad = εσATw ⇒
4
= Q rad
′′ = εσTw 4 ⇒
A

Q rad
′′ =0.9 ⋅ 5.67 ⋅10−8 W m 2 ⋅ K 4 ( 273 + 47K ) =535.09W m 2
4

15
 Ασκήσεις προς επίλυση
• Ένα διαχωριστικό τοίχωμα σκυροδέματος, μεταξύ δωματίου T1=25οC και
εξωτερικών ατμοσφαιρικών συνθηκών T2=-15οC, έχει επιφάνεια Α=30m2,
και πάχος L=0.30m. Αν ο συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας του
σκυροδέματος είναι k=1.1W/m·K, ποιες θα είναι οι απώλειες θερμότητας
μέσω του τοιχώματος;
• Ηλεκτρονικός επεξεργαστής, διαστάσεων 2cm x 2cm με επιφανειακή
θερμοκρασία 55°C, ψύχεται με ρεύμα αέρα στο επάνω μέρος του,
θερμοκρασίας 25°C. Εάν ο συντελεστής συναγωγιμότητας είναι
27W/m2·K, να υπολογισθεί ο ρυθμός ψύξης του επεξεργαστή.
• Επιφάνεια 2m2, θερμοκρασίας 50°C, βρίσκεται εκτεθειμένη σε
περιβάλλον κενού, θερμοκρασίας 300°C. Να υπολογισθεί ο ρυθμός
μεταφοράς θερμότητας μέσω ακτινοβολίας, όταν ο συντελεστής
εκπομπής της επιφάνειας είναι 0.9.

16
Τέλος Μαθήματος