You are on page 1of 40

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

KURIKULUM BERSEPADU SEKOLAH RENDAH

B UUK KOPONOINIGAN MONGINGIA’


TOUN 4

BOROS KADAZANDUSUN

Pusat Perkembangan Kurikulum


Kementerian Pendidikan malaysia
SUANG

Rukun Negara v

Falsafah Pendidikan Kebangsaan vii

Kata Pengantar ix

Boros Ponogulu 1

Dimpoton, Tudu om Nuludan Pongia’an 1

Koponontudukan do Buuk Koponoinigan Mongingia’ 2

Suang Kurikulum 3

Ponimbangan Toponting doid Pangajalan om Pambalajalan 3

Strategi Pangajalan om Pambalajalan montok Toun 4 5

Buuk Koponoinigan Mongingia’ 7- 35

iii
RUKUN NEGARA

BAHAWASANYA negara kita Malaysia mendukung cita-cita hendak mencapai perpaduan yang lebih
erat di kalangan seluruh masyarakat; memelihara satu cara demokratik; mencipta masyarakat yang
adil di mana kemakmuran negara akan dapat dinikmati bersama secara adil dan saksama; menjamin
satu cara liberal terhadap tradisi-tradisi kebudayaan yang kaya dan berbagai-bagai corak; membina
satu masyarakat yang progresif yang akan menggunakan sains dan teknologi moden;

MAKA KAMI, rakyat Malaysia, berikrar akan menumpahkan seluruh tenaga dan usaha kami untuk
mencapai cita-cita tersebut berdasarkan atas prinsip-prinsip berikut :

KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN

KESETIAAN KEPADA RAJA DAN NEGARA

KELUHURAN PERLEMBAGAAN

KEDAULATAN UNDANG-UNDANG

KESOPANAN DAN KESUSILAAN

v
FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN

Pendidikan di Malaysia adalah satu usaha yang berterusan ke arah memperkembangkan lagi
potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk mewujudkan insan yang seimbang
dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan
kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bagi melahirkan bangsa Malaysia yang berilmu
pengetahuan, berketrampilan, berakhlak mulia , bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai
kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga,
masyarakat dan negara.

vii
KATA PENGANTAR

Huraian Sukatan Pelajaran ialah dokumen yang Guru perlu sentiasa peka terhadap tahap penggunaan dan
memperincikan Sukatan Pelajaran yang bertujuan untuk penguasaan bahasa Kadazandusun murid dengan mengambil
memenuhi cita-cita murni dan semangat Falsafah Pendidikan kira kesepaduan ilmu, nilai dan amalan. Pengajaran dan
Kebangsaan, dan menyediakan murid menghadapi arus pembelajaran dirancang supaya dapat melahirkan murid yang
globalisasi serta ekonomi berasaskan pengetahuan pada abad boleh berkomunikasi serta meneruskan warisan budaya
ke-21. Kadazandusun yang sesuai dengan kesejahteraan diri,
masyarakat dan negara.
Dokumen ini menyarankan strategi pengajaran dan
pembelajaran yang merangkumi pelbagai aktiviti dan Dalam menyediakan Huraian Sukatan Pelajaran yang disemak
penggunaan sumber. Guru digalakkan menggunakan kreativiti semula ini banyak pihak yang terlibat terutama guru, pensyarah
untuk memilih, menyusun dan mengolah aktiviti mengikut maktab dan universiti, pegawai Kementerian Pendidikan, dan
kesesuaian murid. Huraian ini diharapkan dapat membantu individu yang mewakili badan-badan tertentu.
guru merancang dan melaksanakan pengajaran dan
pembelajaran secara berkesan. Kepada semua pihak yang telah memberikan sumbangan
kepakaran, masa, dan tenaga sehingga terhasilnya Huraian
Dalam melakukan aktiviti pengajaran dan pembelajaran, guru Sukatan Pelajaran ini, Kementerian Pendidikan merakamkan
diharapkan dapat memberikan penekanan pada unsur bernilai setinggi-tinggi penghargaan dan ucapan terima kasih.
tambah yang difikirkan sesuai dalam aspek pedagogi. Di
samping itu, nilai murni dan semangat patriotik serta
kewarganegaraan tetap diutamakan. Semua elemen ini
diharapkan dapat memberikan keyakinan kepada murid dan
boleh diaplikasikan dalam kehidupan harian dan dunia
pekerjaan.

(Dr. SHARIFAH MAIMUNAH BT. SYED ZIN)


Pengarah
Pusat Perkembangan Kurikulum
Kementerian Pendidikan Malaysia
ix
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

BOROS PONOGULU

Paajalon o Boros Kadazandusun miagal di pinatantu doid Akta TUDU


Pendidikan 1996 montok momogonop kosukupan tinaru
Kadazandusun doid Sabah loolobi no kopio sabaagi do ponokakamot Id kolimpupuson do kurikulum tosiriba Boros Kadazandusun, kaanu
pilumaagan sokinoyonon. Suai mantad dii, kapanahak nogi do no daa o tangaanak do:
kounalan montok tangaanak suai bansa o balajalan Boros
Kadazandusun. i) mokinongou om mangarati do oonu nopo i norongou doid
mogisuusuai situasi tikid tadau,
Kurikulum Boros Kadazandusun dailek Bunduliwan nopo nga
manahak kopio do kapanatalan kalantasan moboros om nogi ii) moboros montok popolombus do idia, topurimanan om
komompuan mikomiunikasi di kiwaya momoguno kooturan puralan pomusarahan doid intoraksi sosial,
boros di kotunud om kotindu. Oonuan nogi o tangaanak do kosiwatan
montok kapamaganapan do fungsi i gunoon doid koposion tikid tadau. iii) mambasa om mangarati mogikaakawo bahan basaon montok
tudu pointantu, papalabus idia om pomusarahan di ifektif doid
Popoimagon kopio o Kurikulum Boros Kadazandusun do sunduan mogikaakawo o ponuatan,
mamasok om sunduan guminawo pomogunan sabaagi iso dimpoton
do koposion om pogi’i’iyaan kumaa toinsanan tinaru id Malaysia. Suai iv) mongintutun om monginonong do koubasanan om tungkus
ko mantad dii, posontolon nogi kopio doid konteks koponguludan maya do sastara tinaru om koubasan tradisi di pointantu,
kurikulum o bidang toilaan, tradisi om tungkus do tinaru
Kadazandusun i aanu doid sastara tinaru id bontuk lisan om v) mingubas om monginonong woyo toluud, sunduan mamasok
ponuatan. om koginawaan montok pomogunan.

DIMPOTON NULUDAN PONGIA’AN


Dimpoton nopo do Kurikulum Boros Kadazandusun sikul tosiriba
Manahak do koponontudukan suang do kopongia’an om ko’ia’an o
nga mooi do kaanu di o tangaanak do mikomiunikasi doid
Nuludan Pongia’an mato balajalan Boros Kadazandusun sikul
taatanga di momoguno ngawi do Boros Kadazandusun montok no
tosiriba mantad Toun 4 gisom Toun 6.
do gunoon sondii id koubasanan do Kadazandusun.

1
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Id suang nopo do kabaalan boros nga adadi mantad do kabaalan Lajur koduo nopo nga Hurayan Asil Pambalajalan i monginimot do
lisan, kabaalan mambasa om kabaalan monuat om id sistom boros Asil Pambalajalan kumaa do kabaalan om sub-kabaalan i orulan do
nopo nga adadi mantad puralan boros, sistom tuni om ija’an, mongulud miampai do suang kurikulum. Hurayan nopo diti nga
tinimungan boros, ponjudu ginumu om tukadan. ponokowakil do aspek toponting do kabaalan i mositi oilaan do
tangaanak Toun 4.
Piipiro konteks koponguludan kurikulum pinosogu montok
monokodung pangajalan om pambalajalan kabaalan boros om sistom Potilombuson kumaa i sub-kabaalan id kikategori do 3 aras i mantad
boros. aras asas gisom do aras koburuon comorlang.

KOPONONTUDUKAN DO BUUK KOPONOINIGAN Aras 1 nopo nga aras kogisaman minimum i mositi dimpoton do
MONGINGIA’ tangaanak. Maya do koburuon tangaanak monoodo kalaja,
poundolihon dii i tangaanak kumaa id Aras 2, aras kogisaman
sadarhana om kumaa id Aras 3 i aras kogisaman comorlang. Au daa
Hurayan Kurikulum montok Nuludan Pongia’an nopo nga pinosuai
poundolihon o tangaanak i au songkuro kogisaman do kumaa id Aras
do pinosodia i ointutunan sabaagi do Buuk Koponoinigan Mongingia’.
3. Sundung potuu do ingkaa, nga mositi o tongomongingia’ kuminam
Toiso-iso dokiumon diti manahak tutuduk montok mongia’ i kogompit
do sogiigisom popoburu do majoriti tangaanak sokurang-kurang no
do kabaalan i mositi do dimpoton, suang toi ko’ uhu i mositi do
toguangon, om item puralan boros, sistom tuni om ija’an, tinimungan do gisom Aras 2.
boros, ponjudu ginumu om tukadan i mositi oilaan do tangaanak i
Lajur kotolu nopo nga sogu do Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut. Sogu
popotuduk diolo do balajal Boros Kadazandusun.
nopo diti nga montok mongingia’ miampai poposuang do kointarangan,
tonsi ngawi toponting pangajalan om pambalajalan om poomitanan
Dokiumon nopo diti nga Hurayan Kurikulum montok Toun 4 sikul
tosiriba. Suang nopo diti nga kabaalan boros om sistom boros id ngawi do aktiviti i monokodung do tangaanak gumampot do kabaalan
konteks do suang kurikulum i kosudong do gunoon doid koposion di kogompit.
tikid tadau do tangaanak. Abaagi doid tolu lajur o suang Hurayan
Kurikulum : Kabaalan Boros
Lajur koiso nopo nga Guas Kabaalan, Raan Kabaalan om Asil
Kabaalan Boros nopo nga kabaalan lisan, kabaalan mambasa om
Pambalajalan i oporlu aanu do tangaanak.
kabaalan monuat i dodion do asas kumaa id Boros Kadazandusun.

2
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Mositi momoguno do kabaalan boros montok momogonop kaandak kabaalan lisan, kabaalan mambasa om monuat oporlu do pisopoduon
komiunikasi om tungkus koubasanan. doid kowoowoyoo sandad.

Sistom Boros Tangaanak O Tontokon

Id Sistom Boros, dailek Bunduliwan no i notorimo gunoon sabaagi Tangaanak no i tontokon do proses pambalajalan. Ii nodii poogi do
do kootusan baku om piawai montok pangajalan om pambalajalan mogikaakawo o karaaralano pongia’an om bahan kurikulum di
Boros Kadazandusun. Sistom Boros nopo nga nabaagi do puralan kosudong do gunoon montok momogonop koporluan om kobulihan
boros, sistom tuni om ija’an, kosa kata, ponjudu ginumu om tukadan. do tangaanak di mogisuusuai.

SUANG KURIKULUM Oponting nogi kopio o piralatan aktiviti om kakamot di kosudong do


gunoon tumanud do profil tangaanak di mogisuusuai mooi do aanu
Suang Kurikulum poinfokus kumaa id kopogonuan ngawi do kakamot papalabus o potensi diolo om gunoon sogisom-gisom optimum.
mantad mogisuusuai bidang om disiplin ilmu. Kituduan o suang
kurikulum montok papamantap do pangajalan om pambalajalan Boros Kasapaduan
Kadazandusun i kosudong do status om posorili timpu baino.
Koinsamakan misapadu gunoon id Kurikulum Boros Kadazandusun.
PONIMBANGAN TOPONTING DOID PANGAJALAN OM Sabaagi do poomitanan, isoiso palajalan kawasa tumimpuun
PAMBALAJALAN miampai sorita kokomoi do oonu nopo kinaantakan id isoiso
paganakan.

Apatut oonuan do ponimbangan id siriba diti doid proses pangajalan Kaanu nogi o mongingia’ momoguno do pambasaan montok mongia’
om pambalajalan Boros Kadazandusun : isoiso ponuhuan miagal do “Norikot no timpu tokou mongoi kabun
toi ko” kopolombusan topurimanan miagal do “Di soira ko minomoli
Palan Om Kouludan Palajalan dilo bosikol kijanama kawawagu dilo? Di soira ko do nakaanu sumakai
bosikol kawo diti?” Katarangan toi ko’ ponguhatan diti obuli nogi do
Miampai maganu faktor timpu id pangajalan om pambalajalan Boros gunoon id latihan kabaalan lisan toi ko’ kabaalan monuat ontok
Kadazandusun, kosudong no daa kopio do uludon wagu kumaa id monuhu mongingia’ do tangaanak moboros toi ko’ monuat kokomoi
bontuk tasaanang mongulud. Oonu nopo konteks do gunoon, koposion id lamin.
3
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Mantad nogi diti do woyo toluud, sunduan mamasok om sunduan tongomongingia’ do maganu kawagu maklumat montok do koilaan
guminawo pogun oporlu do pasarabakon doid pongia’an maya do koburuon tangaanak sikul. Koilaan kokomoi kogisaman do tangaanak
pomilian kakamot om aktiviti di kosudong. diti kaanu manahak do mongingia’ mongulud aktiviti montok koburuon
di potilombus. Id koporumpunan koburuon do Boros Kadazandusun,
au pakawasaon o tangaanak do oindamaan awagatan do ponilayan
Kopomiatan Om Koinsasamadan pusat.

Kabaalan Boros om Sistom Boros miagal do tinimungan boros aanu Ponimbangan Suusuai
popopiot maya do bontuk ngawi do latih tubi di kosudong ii asaasaru
do gunoon montok kapamaksimum do pambalajalan. Suai ko’ Sogiigisom no daa do mongingia’ momoguno latar kokomoi do
momogonop mogisuusuai elemen id suang Kurikulum mositi nogi Malaysia soira poposodia do palan pongia’an. Unsubon nogi o
do pogisuusuayon do mongingia’ o kalaja patahakon montok isoiso mongingia’ do momoguno bahan i manahak kapanatalan do prinsip
kabaalan mooi do alaid-laid podii om kaanu di o tangaanak sunduan mamasok, woyo toluud om karaaralano koposion id
popoingkawas do kobulihan, toilaan om koyokinan montok Malaysia di tosonong.
pomogunaan boros do kiwaya.
Okuuri nopo o pinosogu doid Hurayan Kurikulum id bontuk do piipiro
Aktiviti Pangajalan Om Pambalajalan aktiviti montok dumimpot do kalantayan kabaalan boros di gunoon. II
nodii poogi do apatut o mongingia’ momoguno do kreativiti, inisiatif
Mositi do onuan kosiwatan o tangaanak do umampayat doid aktiviti om imaginasi montok koponginlaaban di nawaawayaan do tangaanak
di momoguno diolo do popokinam do kabaalan di pinaajal. Piipiro sikul.
aktiviti pinosogu doid dokiumon diti sundung potuu do ingkaa, nga
unsubon o mongingia’ do mamalan do kalajaon om aktiviti di kreatif
om monginam kobulihan tangaanak tumanud do kaandak om
kaanangan tangaanak.

Ponilayan

Ponilayan nopo nga aspek toponting no kopio doid proses pangajalan


om pambalajalan. Ponilayan formatif i potilombus poposiwat do

4
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

STRATEGI PANGAJALAN OM PAMBALAJALAN MONTOK Ontok timpu diti, aktiviti kalaja mipasang om tinimungan kaanu nogi
TOUN 4 mongunsub do aktiviti lisan. Oporlu nogi do unsubon o tangaanak do
moboros id Boros Kadazandusun miampai tangaanak suai om
miampai tongomongingia’ di abaal.
Kurikulum Boros Kadazandusun Toun 4 nopo nga manahak
kapanatalan doid kabaalan lisan, kabaalan mambasa om kabaalan
Kabaalan Mambasa
monuat. Koponodiaan asas litorasi doid Boros Kadazandusun nga
intangan nogi kopio, poinsuang no o kapanahakan fokus doid aspek
Unsubon o sikul do momoguno skim toi ko’ program mambasa di
toponting miagal do kawalan tinimungan boros om fungsi
tosonong. Kawasa o mongingia’ momoguno mogikaakawo ralan do
tangasaanang pamakayan boros doid koposion tikid tadau.
koontok miagal “Buku Besar” montok aktiviti mambasa topuhod om
monorita. Tinduon do tangaanak o tinimungan boros di niija’ mooi do
Kabaalan Lisan koilo yolo popolombus do tinimungan boros dii miampai kotunud.
Kabaalan di aanu diolo diti pakawasa diolo do mongintutun om
Mokinongou nopo nga kabaalan toponting sabap oonu nopo i asaru popisuai tuni di mimiagal nga misuai id tona om jeda miagal do vokal
orongou adadi do iso sumbor di tagayo doid tontokon boros i mangan
tanaru om toniba, konsonan poloputon /b/ om /d/ om konsonan au
balajalai.
poloputon /b/ om /d/ om nogi sigot. Oponting kopio o aspek otus diti
do iloon tu tona om jeda kapanahak kopisuayan rati isoiso boros.
Tangaanak oporlu do mokinongou sinding, rima om sorita di kagayat
ginawo montok koponginlaaban kabaalan mokinongou. Montok Miampai do model mambasa di tosonong kaanu o tangaanak momit
kopokitanan koilaan kokomoi do oonu i norongou diolo, kawasa do
om kiwaya iti. Mositi nogi monokodung do teks basaan o gambal om
suhuon o tangaanak do suminding, monindu rima, mangawarana,
ilustrasi montok kopoingkawasan kopongorotian tangaanak.
monoodo latihan popisudong, momolukis, monuat om momuondom
kawagu idia.
Sobuubuli no daa do ajalon o tangaanak mam basa miampai
kopongorotian id kowoowoyoo di ounsikou om unsubon no nunu i
Oporlu nogi do asaru onuan kosiwatan o tangaanak do moboros id
noilaan no laid diolo. Oporlu ajalon o tangaanak do mogikaakawo
kalas mooi do oubas dii yolo do sistom tuni om ija’an miampai do
tanda toi potuduk isoiso boros om momoguno korotian struktur puralan
koyokinan moboros doid Boros Kadazandusun.
boros miampai korotian koinsanan teks montok kounalan do suang.

5
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Kabaalan Monuat

Id poringkat diti, tangaanak mositi abaal doid monuat mekanis


miampai mombontuk pimato, pialatan di kogonop mantad iso pimato
om boros mooi do abaakas kokiitanai do suat diolo om orulan do
intangan. Tumilombus o tangaanak do balajal kabaalan monuat
poringkat boros om frasa.

6
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mokinongou, monindu om


Monindu om popolombus kawagu mamarait tuni di norongou.
1.0 Mokinongou om mamarait. tuni di pinarangahan.
ii. Momili om minsingum bal
Aras 2 popolombus boros di kotunud
Raan Kabaalan Mongintutun, minsingumbal tumanud tuni di pinarangahan.
popolombus om popisuai tuni di
1.1 Mongintutun tuni di norongou. pinarangahan. iii. Mongulud om mamarait tuni di
pinarangahan.
Aras 3
Asil Pambalajalan Mongulud om mamarait tuni di
pinarangahan.
Kaanu tangaanak mongintutun om
popolombus do tuni di norongou.

7
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mokinongou om mamarait


Papasanarai do boros miampai boros i kiwaa do; a, aa, i, ii, u,
1.0 Mokinongou om mamarait. koroitan di kotunud. uu, o, oo , b, b, d, d.

Aras 2 ii. Momili boros di kotunud


Raan Kabaalan Momili boros tumanud koroitan di tumanud tuni di pinarangahan.
pinarangahan.
1.2 Mongilo pisuayan tuni di iii. Mongintutun, mongulud om
pinarangahan. Aras 3 popisuai tuni di miagal o boros
Mongulud om manahak pisuayan tuni nga misuai id tona om otus.
di pinarangahan.
Asil Pambalajalan

Kaanu tangaanak mongintutun om


popisuai tuni di pinarangahan.

8
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mokinongou om mongintutun do


Mongintutun do boros tolinuud om au boros pokionuon tangasaanang
1.0 Manahak ponuhuan om olinuud. di olinuud om au olinuud.
momonsoi pokionuon miampai
olinuud. Aras 2 ii. Minsingum bal tangaanak
Momili om momoguno toilaan do boros momoguno boros tolinuud
tolinuud soira miuhot om misimbar. miampai do mongingia’ om
Raan Kabaalan tambalut.
Aras 3
1.3 Mokinongou pokionuon di Monimung do boros tolinuud tumanud iii. Mongilo pisuayan do boros
tangasaanang om tonudon situasi pibarasan tikid tadau. tolinuud om au olinuud.
totootopot miampai olinuud.

Asil Pambalajalan

Kaanu tangaanak mokinongou


pokionuon di tangasaanang om
tumanud totootopot miampai olinuud.

9
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Manahak ponuhuan miampai


Papasanarai ponuhuan i momoguno momoguno boros tolinuud
1.0 Manahak ponuhuan om boros tolinuud. tumanud do situasi patahakon.
momonsoi pokionuon miampai
olinuud. Aras 2 ii. Minsingum bal tangaanak
Momili ponuhuan i kiwaa boros tolinuud manahak ponuhuan.
di kotunud tumanud situasi pibarasan
Raan Kabaalan tikid tadau. iii. Mongilo pisuayan do boros
tolinuud om au olinuud.
1.4 Manahak ponuhuan miampai Aras 3
boros tolinuud. Mongulud ponuhuan miampai boros Poomitanan : lakunan, dailog
tolinuud di kotunud.
iv. Momonsoi ayat ponuhuan
Asil Pambalajalan miampai momoguno boros
tolinuud om polombuson.
Kaanu tangaanak manahak ponuhuan
miampai momoguno boros tolinuud.

10
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Popolombus tangaanak do


Popolombus pokionuon tumanud pokionuon tumanud situasi di
1.0 Manahak ponuhuan om situasi di pointantu. pointantu.
momonsoi pokionuon miampai
olinuud. Aras 2 ii. Minsingum bal tangaanak
Minsingumbal popolombus pokionuon poposunud pokionuon tumanud
tumanud situasi di pointantu. situasi di pointantu.
Raan Kabaalan
Aras 3 iii. Momonsoi ayat pokionuon
1.5 Poposunud pokionuon tumanud Momonsoi ayat pokionuon di otopot tumanud situasi di pointantu.
situasi di pointantu. tumanud situasi di pointantu.

Asil Pambalajalan

Kaanu tangaanak poposunud pokionuon


tumanud situasi di pointantu.

11
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mokinongou, sumugut om


Sumugut popolombus pason di popolombus pason di
1.0 Manahak ponuhuan om norongou. pinarangahan do mongingia’.
momonsoi pokionuon miampai
olinuud. Aras 2 ii. Minsingum bal popolombus
Popolombus pason di norongou pason di norongou miampai
miampai momoguno boros sondii. momoguno boros sondii.
Raan Kabaalan
Aras 3 iii. Monupu pason tumanud situasi
1.6 Mokinongou pason om Monupu pason momoguno boros pinatahak.
polombuson miampai momoguno sondii tumanud situasi pinatahak.
boros sondii kumaa do wokon. Poomitanan:
“Kada kalaid do muli,” ka di ina.

Asil Pambalajalan

Koilo tangaanak popolombus pason


miampai momoguno boros sondii
kumaa do wokon.

12
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mokinongou om popolombus


Popolombus kopoilaan di norongou kopoilaan di norongou om
1.0 Manahak ponuhuan om om norotian. norotian.
momonsoi pokionuon miampai
olinuud. Aras 2 ii. Minsingum bal popolombus
Minsingumbal popolombus kopoilaan kopoilaan miampai karaaralano
miampai karaaralano di kotunud. di kotunud.
Raan Kabaalan
Aras 3 iii. Momonsoi om popolombus
1.7 Mokinongou, mangarati om Momonsoi om popolombus kopoilaan kopoilaan momoguno boros
popolombus kopoilaan. momoguno boros sondii. sondii.

Asil Pambalajalan

Koilo tangaanak popolombus kopoilaan.

13
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mambasa kaad boros


Mongintutun om mambasa piipiro pongolohou.
1.0 Moboros miampai olinuud. boros pongolohou.
Poomitanan:
Aras 2 aki, odu, ina, aka
Raan Kabaalan Mamarait om mamarati boros
pongolohou di kosudong gunoon tikid ii. Mamarait om momoguno boros
1.8 Momoguno boros pongolohou di tadau. pongolohou di kosudong.
kosudong.
Aras 3 iii. Momoguno boros pongolohou di
Momili om momoguno boros kosudong montok sosongulun.
Asil Pambalajalan pongolohou di kosudong.

Kaanu tangaanak momoguno boros


pongolohou di kosudong montok
sosongulun.

14
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mongintutun om popolombus


Mongintutun om popolombus boros boros tolinuud.
1.0 Moboros miampai olinuud. tolinuud.
Poomitanan:
Aras 2 kopiwosian, kotoluadan
Raan Kabaalan Minsingumbal moboros boros tolinuud.
ii. Minsingum bal moboros
1.9 Moboros miampai olinuud Aras 3 miampai momoguno boros
tumanud situasi, status, umul, om Monindu boros tolinuud tumanud tolinuud tumanud situasi, status,
koulunan. situasi, status, umul om koulunan. umul om koulunan.

iii. Monindu boros tolinuud


Asil Pambalajalan tumanud situasi, status, umul,
om koulunan.
Koilo tangaanak moboros tolinuud di
kosudong montok situasi, status, umul om
koulunan.

15
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mamarait tangaanak piipiro


Mamarait piipiro boros pongudiaan . boros pongudiaan.
1.0 Miuhot om misimbar.
Aras 2 ii. Minsingum bal tangaanak
Minsingum bal popolombus piipiro popolombus piipiro ponguhatan
Raan Kabaalan ponguhatan miampai boros miampai boros pongudiaan om
pongudiaan om teknik. teknik.
1.12 Monguhot miampai momoguno
mogisuusuai boros pongudiaan Aras 3 iii. Momoguno tangaanak boros
om teknik. Momoguno boros pongudiaan id ayat pongudiaan id ayat ponguhatan.
ponguhatan.

Asil Pambalajalan

Koilo tangaanak monguhot miampai


momoguno mogisuusuai boros
pongudiaan om teknik.

16
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mamarait ngaran oonu nopo


Momungaran do kakamot. kakamot i oilaan diolo id suang
1.0 Monorita om id labus kalas.
Aras 2
Papatarang do sais, warana, ula om ii. Minsingumbal momoguno kaad
Raan Kabaalan bontuk isoiso kakamot. boros papatarang ula do
kakamot.
1.16 Papatarang ula isoiso kakamot. Aras 3
Monindu om monompipi do kakamot iii. Monompipi toi ko’ popiagal do
tumanud do gambal toi ko’ katarangan kakamot tumanud ula di
Asil Pambalajalan di pointantu. pointantu.

Kaanu tangaanak popoilo ngaran, sais,


warana, ula om bontuk isoiso kakamot.

17
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mintong do gambal toi ko’


Popolombus isoiso ahal di nokito om video, mokinongou radio kisit
1.0 Monorita norongou toi ko’ nabasa tumanud uhu toi ko’ mambasa surat abal
di pinatahak. kokomoi isoiso ahal tumanud
do uhu di pinatahak.
Raan Kabaalan Aras 2
Minsingumbal monorita isoiso ahal ii. Minsingumbal monorita isoiso
1.18 Monorita kawagu do isoiso ahal miampai momoguno boros sondii. ahal miampai momoguno boros
miampai momoguno boros sondii.
sondii. Aras 3
Mongulud tonsi sorita om monorita iii. Mongulud om monorita kawagu
kawagu miampai momoguno boros kokomoi ahal di norongou
Asil Pambalajalan sondii. miampai momoguno boros
sondii.
Kaanu tangaanak monorita kawagu
isoiso ahal tumanud uhu di pinatahak
miampai momoguno boros sondii.

18
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Sumugut popouni, mambasa


Popolombus sapad putul boros i kiwaa om mongija’ sapad putul boros
2.0 Mambasa mekanis do vokal tanaru om toniba, konsonan di pinatahak.
poloputon /b/ om /d/ om konsonan au Poomitanan:
Raan Kabaalan poloputon /b/ om /d/ om nogi sigot. b a, ba, da, da, b i, bi, b u, bu, b o, bo, du,
du, di, di, do, do, aa, ii, oo, uu, au, ai

2.1 Popouni, mambasa om mongija’ Aras 2 ii. Minsingumbal momonsoi om


sapad putul boros i kiwaa do vokal Minsingumbal momonsoi om mambasa boros mantad putul
tanaru om toniba, konsonan mambasa boros mantad sapad putul boros di nabasa di pinatahak.
poloputon /b/ om /d/ om konsonan boros i kiwaa do vokal tanaru om Poomitanan:
a) Kapamansayan sapad putul boros.
au poloputon /b/ om /d/ om nogi toniba, konsonan poloputon /b/ om ba + do = bado
sigot. /d/ om konsonan au poloputon /b/ om ba + di = badi
/d/ om nogi sigot. b) Poloputon om au poloputon
i) poloputon - b unga, liab as,
Asil Pambalajalan ii) au poloputon - dokot, badi,
Aras 3 c) Boros kisigot
Kaanu tangaanak popouni, mambasa om Mambasa ayat i kiwaa boros do vokal ija’, mongia’, ula’, ko’
mongija’ sapad putul boros om boros i tanaru om toniba, konsonan poloputon iii. Monupu om mambasa ayat i
kiwaa do vokal tanaru om toniba, /b/ om /d/ om konsonan au poloputon kiwaa boros kivokal tanaru om
konsonan poloputon /b/ om /d/ om /b/ om /d/ om nogi sigot. toniba, konsonan poloputon
konsonan au poloputon /b/ om /d/ om nogi /b/ om /d/ om konsonan au
sigot miampai otus di kotunud. poloputon /b/ om /d/ om nogi
sigot.

19
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mambasa boros, rangkai boros


Mambasa om mongintutun do boros, om ayat.
2.0 Mambasa om mangarati. rangkai boros om ayat.
ii. Mongintutun do boros, rangkai
Aras 2 boros om ayat.
Raan Kabaalan Momili om popisudong do boros,
rangkai boros toi ko’ ayat om gambal. iii. Monimung om mambasa boros,
2.2 Mambasa om mangarati boros, rangkai boros om ayat di
rangkai boros om ayat. Aras 3 tongosusa mantad teks di
Monimung om mambasa boros, nabasa.
rangkai boros om ayat i tongosusa
Asil Pambalajalan mantad teks di nabasa.

Kaanu tangaanak mambasa om


manahak rati boros, rangkai boros om
ayat.

20
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mambasa teks.


Papasanarai boros di tongosusa.
2.0 Mambasa om mangarati. ii. Papasanarai boros tongosusa i
Aras 2 ihumon o :
Momoguno komoiboros montok a) rati poimbida
Raan Kabaalan mogihum rati poimbida, sokomoyon b) boros sokomoyon
toi ko’ misulak komoyon. c) boros misulak komoyon
2.3 Momorujuk komoiboros montok
mogihum rati poimbida, boros Aras 3 iii. Momorujuk komoiboros montok
sokomoyon om misulak komoyon. Momili om momoguno boros i kirati mogihum do:
poimbida, sokomoyon om misulak a) rati poimbida
komoyon doid kapamaganapan do b) boros sokomoyon
Asil Pambalajalan ayat. c) boros misulak komoyon

Kaanu tangaanak momoguno iv. Momili om momoguno boros


komoiboros montok mogihum om doid kapamaganapan ayat om
manahak do rati poimbida, boros basaon do opuhod :
sokomoyon om misulak komoyon. a) rati poimbida
b) boros sokomoyon
c) boros misulak komoyon

21
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mambasa do teks kokomoi do


Papasanarai do boros tongosusa i tayam, taakanon om suusuai po.
2.0 Mambasa om mangarati aanu mantad teks.
ii. Mogihum om papasanarai
Aras 2 boros di tongosusa mantad teks
Raan Kabaalan Momoguno boros i miagal rati tumanud di nabasa.
konteks di na basa doid
2.4 Mangarati komoyon boros kapamaganapan ayat. iii. Momogonop ayat miampai
tumanud konteks. boros di kosudong.
Aras 3
Minsingum bal momonsoi ayat iv. Momonsoi ayat sondii
Asil Pambalajalan miampai momoguno boros i aanu momoguno boros tongosusa i
mantad teks. aanu mantad teks.
Kaanu tangaanak mangarati komoyon do
boros tumanud konteks di nabasa.

22
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mambasa pangaan di au


Papatarang om monindu kotutukon nogonop.
2.0 Mambasa om mangarati. sorita tumanud teks di nabasa.
ii. Taakatag do kotutukon sorita.
Aras 2
Raan Kabaalan Poposogu do panalasayan isoiso iii. Popolombus kotutukon isoiso
situasi id teks di nabasa. sorita.
2.5 Monindu kotutukon do isoiso
sorita di nabasa. Aras 3
Manahak kotutukon isoiso sorita
momoguno boros sondii.
Asil Pambalajalan

Kaanu tangaanak monindu om


papatarang kotutukon do isoiso sorita di
nabasa.

23
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mambasa om mangarati


Mangarati do kopoilaan toi ko’ sorita. kopoilaan toi ko’ sorita di
2.0 Mambasa om mangarati. nabasa.
Aras 2
Papaatag pomusarahan. ii. Papaatag pomusarahan
Raan Kabaalan montok pongilaan taralom
Aras 3 kokomoi do kopoilaan toi ko’
2.9 Manahak pomusarahan kokomoi Momonsoi kosimpulan mantad sorita sorita.
isoiso kopoilaan toi ko’ sorita di di nabasa.
nabasa. iii. Momonsoi kosimpulan kokomoi
kopoilaan toi ko’ sorita di
nabasa.
Asil Pambalajalan

Kaanu tangaanak manahak


pomusarahan kokomoi do isoiso
kopoilaan toi ko’ sorita.

24
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mambasa om mangarati teks


Papasanarai ponontudukan naanu piipiro sorita toniba di nabasa.
2.0 Mambasa om mangarati. mantad mogisuusuai bahan basaon.
Poomitanan:
Aras 2 Tangon di Ongkoron
Raan Kabaalan Poposunud toinsanan ponontudukan i om Anak-anak
aanu mantad bahan basaon.
2.10 Poposunud nunu ponontudukan i ii. Poposunud ponontudukan i
naanu mantad mogisuusuai Aras 3 aanu mantad binasa tumanud
bahan basaon. Poposunud do ponontudukan i naanu toilaan sondii miampai
mantad bahan basaon. poomitanan di atarang.

Asil Pambalajalan iii. Poposunud nunu


koponontudukan i aanu mantad
Kaanu tangaanak mangarati om bahan basaon.
poposunud koponontudukan mantad
sorita nabasa.

25
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Papasanarai boros i


Papasanarai boros i momoguno momoguno pananda konsonan
3.0 Monuat mekanis pananda di kotunud o konsonan di kotunud.
poloputon /b/ om /d/ om konsonan au
Raan Kabaalan poloputon /b/ om /d/ om nogi sigot. ii. Monompipi om poposuat boros
i momoguno pananda di
3.1 Monuat boros miampai Aras 2 kotunud:
momoguno pananda konsonan di Poposuat boros i momoguno - konsonan poloputon /b/ om /d/
kotunud: pananda di kotunud o konsonan - konsonan au poloputon
- Konsonan poloputon /b/ om /d/ poloputon /b/ om /d/ om konsonan au /b/ om /d/
- Konsonan au poloputon poloputon /b/ om /d/ om nogi sigot. - sigot
/b/ om /d/
Aras 3 iii. Monuat ayat momoguno
Asil Pambalajalan Poposuat ayat i momoguno pananda pananda konsonan di kotunud.
di kotunud o konsonan poloputon
Kaanu tangaanak monuat boros miampai /b/ om /d/ om konsonan au
momoguno pananda di kotunud o poloputon /b/ om /d/ om nogi sigot.
konsonan poloputon /b/ om /d/ om
konsonan au poloputon /b/ om /d/ om
nogi sigot.

26
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Sumugut popouni do putul boros


Sumugut popouni do putul boros. di pinarangahan.
3.0 Monuat mekanis
Aras 2 ii. Minsingum bal momonsoi do
Minsingumbal momonsoi do boros boros mantad putul boros di
Raan Kabaalan mantad putul boros di pinatahak. pinatahak.

3.2 Momonsoi om monuat boros Aras 3 iii. Momonsoi om monuat boros


mantad putul boros. Momonsoi om monuat boros mantad mantad putul boros di
putul boros. pinatahak.

Asil Pambalajalan Poomitanan:


- ba, do, su, bo
Kaanu tangaanak do momonsoi om
monuat boros mantad putul boros.

27
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Papasanarai isoiso boros


Papasanarai boros tumanud uhu. kokomoi di nokito, norongou om
3.0 Monuat noroso.
Aras 2
Monompipi om monuat isoiso boros. ii. Monompipi om monuat isoiso
Raan Kabaalan boros kokomoi di nokito,
Aras 3 norongou om noroso.
3.3 Monuat isoiso boros i nokito, Momoguno isoiso boros pongogonop
norongou om noroso. ayat. iii. Momoguno boros montok
momogonop ayat kokomoi di
nokito, norongou om noroso.
Asil Pambalajalan

Kaanu tangaanak monuat boros kokomoi


di nokito, norongou om noroso miampai
monompipi tumanud uhu di pinatahak.

28
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Papasanarai boros


Papasanarai boros di tangasaanang tangasaanang tumanud uhu di
3.0 Monuat tumanud uhu. pinatahak.

Aras 2 ii. Monuat boros tangasaanang


Raan Kabaalan Monuat boros tangasaanang. tumanud isoiso uhu.

3.5 Momonsoi om monuat boros Aras 3 iii. Momoguno boros


tangasaanang. Momonsoi ayat toniba momoguno tangasaanang montok
boros tangasaanang. momonsoi ayat toniba kokomoi
isoiso uhu.
Asil Pambalajalan

Kaanu tangaanak momonsoi om monuat


boros tangasaanang tumanud uhu.

29
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mongulud boros dumadi do ayat.


Mongulud boros dumadi ayat.
3.0 Monuat mekanis ii. Minsingumbal momonsoi ayat
Aras 2 tangasaanang tumanud uhu di
Minsingum bal momonsoi ayat pinatahak.
Raan Kabaalan tangasaanang.
iii. Momili om poposuat ayat di
3.6 Monuat ayat momoguno struktur di Aras 3 kotunud o struktur.
kotunud. Monuat ayat di kotunud o struktur.

Asil Pambalajalan

Koilo tangaanak mongulud boros dumadi


do ayat miampai struktur di kotunud.

30
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Papasanarai piipiro boros


Papasanarai piipiro boros misaup. misaup.
3.0 Monuat
Aras 2 ii. Momogonop ayat miampai
Momogonop ayat miampai momoguno boros misaup di
Raan Kabaalan momoguno boros misaup. kotunud.

3.8 Monuat boros misaup. Aras 3 iii. Momonsoi om monuat pangaan


Monuat pangaan toniba momoguno toniba momoguno boros
boros misaup. misaup.
Asil Pambalajalan

Koilo tangaanak monuat boros misaup.

31
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Papasanarai boros pongudiaan


Mongintutun om papasanarai boros i naanu mantad teks
3.0 Monuat pongudiaan.
ii. Momoguno boros pongudiaan
Aras 2 doid kapamaganapan ayat
Raan Kabaalan Momogonop ayat ponguhatan ponguhatan.
momoguno boros pongudiaan.
3.9 Momonsoi om monuat iii. Monuat mogikaakawo ayat
mogikaakawo ponguhatan. Aras 3 ponguhatan tumanud bahan di
Monuat mogikaakawo ayat pinatahak.
ponguhatan.
Asil Pambalajalan

Kaanu tangaanak momonsoi om monuat


mogikaakawo ponguhatan.

32
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mangarati isoiso sorita di


Mangarati isoiso sorita. pinarangahan toi ko’ binasa.
3.0 Monuat
Aras 2 ii. Minsingumbal mongoput isoiso
Minsingum bal mongoput sorita sorita miampai momoguno
Raan Kabaalan momoguno boros sondii. boros sondii.

3.10 Mongoput sorita. Aras 3 iii. Monindu om monuat kotutukon


Monindu om monuat kotutukon isoiso isoiso sorita di pinatahak.
sorita.
Asil Pambalajalan

Kaanu tangaanak mogoput sorita


momoguno boros sondii.

33
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Mokinongou om monuat piipiro


Monuat borosuat. boros di pinarangahan.
3.0 Monuat
Aras 2 ii. Mokinongou om monuat piipiro
Monuat ayat. ayat di pinarangahan.
Raan Kabaalan
Aras 3 iii. Mokinongou om monuat
3.12 Monuat borosuat Monuat pangaan. pangaan di pinarangahan.

Asil Pambalajalan

Kaanu tangaanak monuat do borosuat


di pinarangahan toi ko’ binasa di kotunud.

34
Buuk Koponoinigan Mongingia’
Boros Kadazandusun Toun 4

Rujukan Nuludan Pongia’an Hurayan Asil Pambalajalan Aktiviti, poomitanan toi ko’ nuut

Guas Kabaalan Aras 1 i. Poposuat uhu toi ko’ katarangan


Papasanarai mogisuusuai uhu toi ko’ oonu nopo i opurimanan do
3.0 Monuat katarangan di kosudong. kosudong.

Aras 2 ii. Miuhot om misimbar montok


Raan Kabaalan Monuat uhu toi ko’ katarangan di mongilo om momili do uhu toi
kosudong. ko’ katarangan di kosudong.
3.16 Monuat uhu toi ko’ katarangan di
kosudong kokomoi isoiso gambal, Aras 3 iii. Poposuat uhu toi ko’ katarangan
sorita om karangan. Poposuat uhu toi ko’ katarangan di di kosudong kokomoi do isoiso
kosudong do gambal, sorita om gambal, sorita om karangan.
karangan.
Asil Pambalajalan

Kaanu tangaanak monuat uhu toi ko’


katarangan di kosudong kokomoi isoiso
gambal, sorita om karangan.

35

You might also like