You are on page 1of 4

1.

Muayyan sanoatning ishchi kuchi taklifi L S = 350 w tenglama bilan


tavsiflanadi  va ishchi xizmatiga bo'lgan tarmoq talabi L D = 1500-
150 w tenglama bilan tavsiflanadi  , bu yerda  w kunlik ish haqi darajasi,  L esa
ishchilar soni. (0,3 bb) (15 bb)
talab va taklif egri chizig'ini yaratish (ish haqi stavkasi kuniga 1 dan 10 gacha
bo'lgan pul birliklarida o'zgarib turadi). Grafik va algebraik usullardan
foydalangan holda ishchilarning muvozanat sonini va ish haqining muvozanat
stavkasini aniqlang; Aytaylik, kasaba uyushmalarining ta'siri ostida hukumat eng
kam ish haqi stavkasini 5 pul birligi sifatida belgilab qo'ydi. Bunday holatda
ishsiz qoladigan ishchilar sonini aniqlang.

Yechilishi

I. muvozanat holati: L S = L D
350 w = 1500-150 w
500 w = 1500
w = kuniga 3 pul birligi
L = 350 * 3 = 1050 kishi
II. w = 5
L S = 350 * 5 = 1750
L D = 1500-150 * 5 = 750
1750-750 = 1000 ishsizlik paydo bo'ladi

2. Ishlab  chiqarish funktsiyasi quyidagi shaklga ega: Q = 2 L 1/2 . Firma ham


mehnat bozorida, ham mahsulot bozorida mukammal raqobatchidir. Mahsulot
narxi 100 pul birlikda Mehnat birligining narxi 20 pul birlikda Agar firma
maksimal foyda keltirishi ma'lum bo'lsa, firma qancha ishchi yollaydi va qancha
mahsulot ishlab chiqaradi? (0,7 bb) (22 bb)
Eslatma: V = MRP L

V = MP L * P
Yechilishi

Mehnatning marginal mahsuloti birinchi bo'lib umumiy mehnat mahsuloti


hosilasi:
MPL = Q/L
Bozorda kompaniyaning muvozanat formulasidagi qiymatlarni
almashtirish mehnat, biz olamiz:
20 = 100/L1/2
L* = 25
Ishlab chiqarishda muvozanat bandligining qiymatini almashtirish funktsiya, biz
kompaniyaning muvozanat nashrini olamiz:
Q* = 10

3. Mahsulot bozorida mukammal raqobatchi va omil bozorida monopsoniya


bo'lgan firma texnologiyadan foydalangan holda mahsulot ishlab chiqaradi. (0,2
bb) (10 bb) 

Q = 12 × L - 2 × L 2 .

Mahsulot narxi 5 pul birlikda. Mehnat ta'minoti funktsiyasi shaklga ega

L = 0,1 × ω - 2.

Firma qaysi narxda ishchi kuchini sotib olishini, foyda keltiradigan firma qancha
ishchi kuchi sotib olishini aniqlang.

Yechilishi

Tayyor mahsulot bozorida mahsulot ishlab chiqarish va sotish orqali maksimal


foyda olish uchun mehnat bozoridagi firma quyidagi tenglikni amalga oshirishi
uchun shunday sonli ishchilarni jalb qilishi kerak:

MRP L = MIC L 
Bu yerda
MRP L – m.ning marjinal rentabelligi,
MIK L – m. omilining chekka xarajatlari.

MRP L = MR × MP L
Bu yerda
MR - marjinal daromad,
MP L - bu mexnatning chekka mahsuli.

To'liq raqobatbardosh bozorda mahsulot sotadigan firma bozor narxiga ta'sir


eta olmaydi, u buni quyidagicha qabul qiladi va bu holda: P = MR

Mehnat bozorida monopsoniya firmasining cheklangan ish haqi xarajatlari


quyidagilardan iborat:

MIC L = (TIC L ) '= (L × ω)'


Muammoning sharti bo'yicha ish taklif qilish funktsiyasi ma'lum

L = 0,1 × ω - 2,
bu yerdan

b = 10 × L + 20
MIC L = (10 × L 2 + 20 × L) '= 20 × L + 20
Shunday qilib, mahsulot bozorida mukammal raqobatchi va mehnat bozorida
monopsoniya bo'lgan firma uchun ishlab chiqarish omilini sotib olishda
maksimal foyda olish sharti quyidagicha ko'rinadi:

P × MP L = MIC L
Quyidagi formula bo'yicha MP L ni topamiz :

Foydani maksimallashtirish shartidan foydalanib, firma tomonidan sotib olingan


mehnat hajmini topaylik:

5 × (12 - 4) × L = 20 × L + 20
L=1
Xodimning ish haqi darajasi:

b = 10 × 1 + 20 = 30

4. Vaziyatli tahlil: X xonim va Y xonim do'stlar. Ikkalasining ham ikkita farzandi


bor, bu uy vazifasi miqdori bir xil ekanligini anglatadi. X
xonimning oilasi Y xonimga qaraganda yaxshiroqdir . X xonim ishlamaydi
yoki yarim kunlik ishlaydi, Y xonim esa 8 soatlik ish kunida. Qiz do'stlarining
mehnat ta'minotidagi bu farqning sababi nimada? (0,8 bb) (28 bb)
Oila boshlig'i maoshining ma'lum darajadan oshishi, ayollarning bo'sh vaqtlarini
daromad sifatida ko'rib chiqa boshlashlariga olib keladi. Bu erda almashtirish
samarasi o'rniga daromad effekti ishlaydi.
Qiz do'stlar ishchi kuchi taklifining egri chizig'ining turli qismlarida

A, B, C uchastkasi - Y xonimning oila boshlig'ining ish haqiga bog'liq bo'lgan egri


chizig'i, D uchastkasi - X xonimning ishchi kuchi egri chizig'i.
4-topshiriq ishchi kuchi taklifidagi farqlarni tahlil qilishga imkon beradi. Hatto
jismoniy shaxslar o'zlarining afzalliklari va turmush tarzida bir xil bo'lib
tuyulsalar ham, daromadlardagi farqlar

You might also like