You are on page 1of 243

v,fwDa[mudef;w&m;pm

rmwdum
aus;Zl;awmf½iS f
v,fwq
D &mawmfb&k m;Bu;D \
rdecYf eG ;f awmf
rlved'gef;
rdwq
f ufe'd gef;
tcef; (1)
a0',dwokcESio
hf EÅo
d ck w&m;awmf
tcef; (2 )
vu©Pma&;ok;H yg; ½IymG ;ykyH g0ifaom
omoe'g,ZÆw&m;awmf

v,fw0D yd óemur®|mef;½Ienf;

owdxm;&ef rSmxm;csuf
tcef; (3)
Ak'K¨ ygÜ ''kvb
’ w&m;awmf
'kvb
’ w&m; ig;yg;
i&Jcef;jyqdck suf
q*wd'eD u
D sr;f vm i&Jcef;Bu;D jyqdck suf
tcef;(4)
ouúm,'d|½d iS ;f wrf; w&m;awmf
tcef; ( 5 )
y&rwf ynwf cGjJ cm;w&m;awmf
y&rwfEiS o
hf EÅwyd nwfjcm;em;yHk
tcef; ( 6 )
edAmÁ efw&m;awmfMu;D
tcef; (7)
rD;ajcmufyg;w&m;awmf
trdEiS t
hf z[laom rD;ESpyf g;
ylaZmftyfaomol[al om q|rD;
tcef; (8)
tcGet
f wkww
f &m;awmf

tcef; (9 )
twGi;f tjyif tylEpS yf g;w&m;awmf

t¹rmou a&onfjyZmwf

v,fwaD [mude;f w&m;pm rmwdumNy;D Ny/D

--------- Ä ---------
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 1
aus;Zl ; ½S i f
v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;
jrefrmEkdifiHt&yf&yfü ESpfaygif; 30-twGif;
a[mMum;jyoqkH;rawmfrlcJhaom
v,fwDa[mudef;w&m;pm
earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó/
aus;Zl ; awmf ½ S i f
v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ; \
rd e f Y c G e f ; awmf
v,fwOD ;D 0PÖw
d uk,
d af wmfonf rk&H mG NrKd U? v,fwwD u
dk Bf u;D
twGif;ü v,fwDpmoifenf;? pmcsenf;? pum;ajymenf;? orx
0dyóem avhvmyGg;rsm;enf;wkdYukd tifwkduftm;wkdufzdí oif,l
tm;xkwfaepOf 1279 -ckESpf? ewfawmfvqef; (15 ) &ufaeY?
tvkHNrdKUta½SU BuD;acgifawm&ausmif; aus;Zl;awmf½Sif v,fwD
q&mawmfbk&m;BuD;xHrS trdefYawmfpma&muf½Sdí wkduftkyf
bkef;BuD;ESifh oHCmawmfBuD;rsm;ukd ½kdaopGm ½Sdckd;cJhNyD; tvkHNrdKU½Sd
q&mawmfbk&m;BuD;\ ajcawmf&if;okdY ta&mufoGm;&aMumif;/
xkdtcg q&mawmfbk&m;BuD;u rdefYawmfrlonfrSm
]igwk d Y jref r mjynf t wG i f ; ü rS D w if ; aexk d i f M uuk e f a om
oHCmawmfta&twGuf okH;aomif;ausmf av;aomif;cefYrQ
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 2
½Sad omfvnf; pmcspmoif awmaeawmifapmif; acsmif;atmif;yk*Kd¾ vf
wkdYom rsm;jym;acsonf/ xdkaMumifh ,cktcg &[ef;awmfwdkY
abmifrSmom todtvdr®m ÓPfynmrsufpd tqifhqifh yGifhvif;
vsuf &SdaeMuonf/ vlwdkY\abmifrSmum; todtvdr®mÓPf
ynmrsupf d yGiv hf if;xufoefoifo h avmuf rxufoefMubJ tm;
avsmhcgom aeMuavonf/
]xdkxdkNrdKU&GmwdkYü bmomjcm; bk&m;&Sdcdk;ausmif;BuD;awG
omoemjyKpmoifausmif;BuD;awG w&m;a[mq&mawG ESrf;BuJ
xm;ovdk rsm;jym;pnfum;aeonfudk ajrmfvdkufygu vlwdkY\
abmifrSm todtvdr®m ÓPfynmrsufpd tm;enf;qkwfavsmh
aeyHkudkodEdkifavonf/ bmombufodkY aoG;aqmifí w&m;a[m
q&mwdu Yk vnf; ÓPfynmrsupf yd iG v hf if;Mu&Sad om &[ef;awmfwYkd
abmifoYkd rcsO;f ruyf roD0MhH ubJ a&SmifvJT wdr;f z,f yke;f uG,cf u kd yf
a0;&mt&yfuaeNy;D vQif vlwu Ykd o
kd mvQif a[majymaoG;aqmifum
aeMuavonf/
]bmomjcm;bufodkY ajymif;oGm;Muaom Ak'¨bmomvlrsdK;
wdkYonf wpfaeYwpfjcm; rsm;jym;vsuf½Sdaeonfudk q&mawmf
awGUjrifMum;od&onfhtwGuf tonf;emp&maumif;vSay\?
aemiftESpf ESpq f ,fausmv f Qif bmomjcm;w&m;a[m q&mawGukd
tm;½Síd xcGi<hf ucGi&hf cG iG hf &½SMd uNy;D vQif Ak'b ¨ mom\ tudik ;f tcuf
tvufwu Ykd kd zsuq f ;D csKd ;zJw
h &GUJ wapmif; axmif;axmif;aMuatmif
acsrIef;rnfudk twyfodjrifMuojzifh ,ckuwifBudKí Ak'¨bmom
cHwyfBuD;rsm;ukd jyKjyif&ef ta&;tcGifhqdkufa&mufvsuf½Sd\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 3
]cHwyfBu;D rsm;qdo k nfum; vlwaYkd bmifü todtvdrm® ÓPf
ynmyGifhvif;atmif a[mrIajymrIqkH;rrI "r®uxduw&m;a[m
q&mwdu Yk q
kd akd yonf? NrKd U&GmrSm½Sad om vlwt Ykd wGuf NrKd U&Gm½Sd oHCm
awmfrsm; wm0efjzpf\? rdrdwdkYausmif;'g,um-'g,dum? qGrf;
'g,um-'g,dumrwdu Yk kd ausmif;xdik bf ek ;f Bu;D wd\
Yk wm0efyifjzpf\?
ausmif;bk&m;r½Sdao;aom awmBudKawmifMum; vl½kdif;trsm;
wdkYudkvnf; vspfvsLrxm;bJ e,fvSnfh"r®uxdu yk*¾dKvfwdkY\
wm0efjzpf\/
xdaYk Mumifh Ak'b
¨ momBu;D \ rsuEf mS awmfuakd xmufí NrKd Uay:
&yfay: &Gmay:½Sd oHCmawmfwEYkd iS hf e,fvn S "hf r®uxdu yk*Kd¾ vw f uYkd
a[majymrIwm0efBu;D ukd ud, k pf u
D ,
kd if xrf;&GuMf uí qdik &f mqdik &f m
'g,umç 'g,dumrwdu Yk kd todtvdrm® ÓPfynm rsupf yd iG v hf if;&ef
cE¨mç tm,weç "mwfç opömç y#dpo ö rkygÜ 'f a'oem tbd"r®mw&m;
wdkYudk a[majym&rnf/
q&mawmfrmS vnf; ESpaf ygif;ESpq f ,fausmf wdik ;f oljynfom;
wdkYtusdK;ç omoeawmfjrwfBuD;\tusdK;ukd arQmfí-
1/ ,pfrsdK;ig;yg;aomufrIç pm;rIç ckd;rIç wdkufrIç rdkufrJ
rIwdkYukd yaysmufapí EdkifiHNrdKU½Gm om,mNidrf
ouf½SdMuap&ef tm;xkwfjcif;wpfyg;?
2/ xdkxdkNrdKU½GmwdkYrSm vlwdkYüvnf;aumif;? uRJçEGm;
wd&dpämefwdkYüvnf;aumif;? usa&mufjzpfyGm;vsuf
½Sdaeaom yvdyftzsm;a&m*gç wkyfauG;a&m*gç
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 4
umv0rf;a&m*gç ausmufa&m*g qd;k Bu;D tp½Sad om
temqdk;a&m*gqdk; uyfOyg'frsdK;wdkYukd q&mawmf
uk, d w f ikd o
f mG ;a&mufí aeYcsi;f ncsi;f aysmufuif;
atmif jyKvkyfrIwpfyg;?
3/ Ak'¨bmomvlrsdK;wdkYukd rdrdbmomü pdwfapwem
cdkifNrJpGm wnfMuap&ef ajyma[mrIwpfyg;/
þtcsufBuD;okH;yg;wdkYukd aqmif½GufcJhayaMumif;/
]q&mawmfrSm,cktcg rusef;rrm pu©Ka&m*g pGJuyfvm
onfjzpfí xdx k Nkd rKd U½GmXmewdo
Yk Ykd a½S;tcguvdk vSnv hf nf oGm;vm
a[majymjcif;iSm tcGirhf om½Sad ecdu k f wynfah rmif0PÖw d ukd q&m
awmf\ ukd,fpm;jyKvkyfí jrefrmjynfatmufydkif;? txufydkif;
'dpMwdwfNrdKU½Gme,fy,fwdkYukd vSnfhv,fNyD; tbd"r®momoemjyK&ef
q&mawmf\a[majymcsut f wdik ;f yk&ydu
k pf mtkyv
f w
G w f üYkd rSwcf suf
wifumxm;&rnf/ tbd"r®mw&m;a[m ajymvdak om olwt Ykd wGuf
vnf; v,fwDa[mudef;rlopfwpfck &EdkifvdrfhrnfjzpfaMumif;/
]odkYtwGuf q&mawmf\ aemufu 0wfBuD;0wfi,fjyKí
t&yf&yf a[majymaom w&m;pum;rsm;ukd rSwcf suw f ifum xm;
&rnf} [k trdefY½SdygaMumif;/
OD ; pH c sd e f ( OD ; ÓP0H o )
a½T a usmif ; bk e f ; awmf B uD ; ?
tvk H N rd K U/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 5
rl v ed ' gef ;
ao|aZ|? twk v bk e f ; acgif ? ig;rmef a tmif o nf ?
rsm;ajrmif ½SnfMum? 0gav;q,fhig;? w&m;NrdKufa&? AkdvfvlawGukd?
rQa0orI ? uRwf q k o D ; oD ; ? csd r f h c sd r f h w D ; í? rD ; q,f h w pf w ef ?
Nidrf;&mrSefom;? edAÁmefyk&D? ab;rJhjynfodkY? <ucsDpHvGefawmfrlonfh
aemufxGef;awmuf*kPf&nf? ZrÜL'D0,f? ax&fOygvd? p½Sd0Ho?
EG,rysuf? qif;ouf EG,fvm? þtcg0,f? rSD&muif;avmuf?
pG,fpHkaygufom;? rkefaomufrmwif? Zmenf0iftvm;? tvsm;
ok H ; awmif ? euf u s,f a qmif a om? awmawmif M uD ; tv,f ?
vGew f ifw
h ,fonf?h zefjc,f*el ef;? pHjref; aysmaf rG?Y a½TjcaoFw h &xnf?
oHk;vDyd#uwf? ig;&yfedum,f?udk;oG,ft*Fg? "r®u©E¨mtaygif;?
&Spfaomif;av;axmif? usrf;apmifapmify&d,wfwdkYü? jiduyf&GUH&Sm;?
,HkrSm;r&Sd? wwfuRrf;bdí? wdyd#uyg&*l? jzpfawmfrlaom? rHk½GmNrdKU
v,fwq D &mawmfb&k m;Mu;D ta[m0w? cs;D yíruke?f b0*fwek rf Q?
"r®*rDÇ? tqDaowåK? edykPw&? odrf arGYvSaom? owdy|me
a'oem? or®yÜ"mea'oem? £'d¨yg'a'oem? £`E´d,a'oem?
Ava'oem? aAmZÑ*Fa'oem? r*¾*Fa'oem? twuúm0p&?
y@dwa0'eD,? r[medAÁmea'oem? tjzmjzmudk? bmom&SdorQ?
odMu&atmif? rsm;ajrmify&d,m,f? toG,o f ,
G af omOyrmwdjYk zif?h
aumif;pGma[mMum;jyoawmfrlaMumif;/
xdo
k eYkd nf;aumif;vrf;rSe?f twefweft00? a[majymorQ?
obm0"r®? tbd"r®mw&m;&if;MuD;rsm;udk? aemifvmaemifom;?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 6
vl&Siftrsm;wdkY? rSwfom;MunfY½I? a[majymrIjzifh? rIopfwpfck?
&½SEd idk &f ef? &nfoefjy;D cg? ]þ"r®uxma'oem- v,fwDa[mudef;
w&m;pm
w&m;pm} [laomtrnfjzifh þusrf;pmudk q&mawmfMuD;\
trdefYtwdkif; pufwifyHkESdyfEkdif&eftcGihfjyKvdkufonf /
v,f w D O D ; 0PÖ d w
e,f v S n f h " r® u xd u
rH k ½ G m Nrd K U
--------- Ä –––––––––
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 7

rdwfqufed'gef;
aus;Zl;&Sifv,fwDq&mawmfMuD; a&;om;awmfrlcJhaom
usrf;pmrsm;wGif 'DyeDusrf;rsm;pGm yg0ifaeygojzifh 'DyeDqdkvQif
v,fwDq&mawmfMuD; jyKpkaomusrf;[k xifrSwfcJhMuonf/ 'DyeD-
[laomusrf;trnfudk t|uxmusrf;jyK q&mawmfMuD;wdkY vuf
xuftcguyif oHk;pGJcJhMuaomfvnf; 'DyeDtrnfygaom usrf;rsm;
pGmudk v,fwq D &mawmfMu;D jyKpck o 'DyeDqdk v,fwDu}
hJ nfjzpfí ]'D
[kxifrS wfMujcif;jzpfavonf/ pifppfv,fwDq&mawmfMuD;
jyKpkawmfrlcJhaomusrf;pmwdkYwGif 'DyeDusrf;omru #Dumusrf;?
tar;tajz(ykpäm0dóZÆemusrf;)? 0daom"eDusrf;? edó,usrf;?
uAsmvuFm ponfwdkYtjyif þ ]v,f v,f w D a [mud e f ; w&m;pm
w&m;pm}
onfvnf; wpfusrf;wpfzGJY tygt0ifjzpfygonf/
a[mud e f ; -[l o nf
]v,fwDa[mudef;w&m;pm} [kqdk&mwGif ]a[mudef;} udk
]a½Süh jzpfrnft
h aMumif;udk MuKd wifí a[m ajymxm;csurf sm; (Pre-
diction, Prophecy)} jzpfonf[k ,lqaumif;,lqMuayvdrr hf nf/
þae&mü ]a[m}qdo k nfrmS ]a[mMum;? rdeMYf um;? ajymMum;} [laom
teufjzpfjy;D ? ]ude;f }qdo
k nfrmS ]e0paE´ued ;f ? ude;f *Pef;? ude;f puf?
udef;atmif;? ½Sifudef;? aoudef;? udef;ao? wGufudef;? wnfudef;}
ponfwdkYü vmaomteufrsdK;r[kwfbJ ]udef;pH? udef;qif} ponfh
pum;wdkYü vmonfh ]enf;? enf;Oya'} [laomteufrsdK;jzpf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 8
avonf/ odkYjzpfí ]a[mudef;} onf ]a[myHka[menf;? ajymyHk
ajymenf;? a[majymenf;Oya'? a[mvH;k a[mayguf} [kt"dygÜ ,f
&avonf/ ]v,fwDa[mudef;} [kqdk&mwGif v,fwDq&mawmf
MuD;\w&m;a[myHk a[menf;? v,fwDa[mvHk; a[mayguf?
v,fww D &m;a[menf; Oya'o(wpfenf;)v,fwaD [mpOf[q k v
kd kd
onf/ v,fwq D &mawmfMu;D w&m;a[mMum;awmfrcl ahJ omacwfu
EdkifiHtwGif;ü w&m;a[mykH a[menf;trsdK;rsdK;aygufaeygojzifh
tjcm;aom a[mykHa[menf;rsm;ESifhrwl v,fwDq&mawmf\
ukd,fydkifrla[m ajymenf;udk ay:vGifjcm;em;apjcif;iSm ]v,fwD
a[mudef;} [kqdkvdkufjcif;jzpfonf/
a½S ; u q&mwumquf q H a &;
v,fwDq&mawmfbk&m; xif½Sm;½Sdawmfrlaomacwfu
w&m;a[majymMuyku H dk razmfjyrD xdak cwfu q&mwumqufqyH u Hk dk
&dyfpm;rd½kH wifjyvdkygonf/ xdkpOfu &[ef;q&mwdkYonf vlwum
rsm;ukd ta&mw0if qufqHavh? vlrIudpöwGifvnf; pdwf0ifpm;
rIenf;yg;awmfrlMuonf/ vlwumwdkY\ avmuDa&;ESifh ukd,frI
ukd,fwmwdkYwGif bmukdrSpyfpkjcif;r½Sd? odvdkpdwfvnf;r½Sd? ausmif;
wum ausmif ; trrsm; ausmif ; od k Y v maomf r S ar;wpf c G e f ;
ajymwpfcGef;om/ vm&if;udpö avQmufxm;NyD;vQif ]umvukef
w,foGm;awmh] [kcyfwdkwdk pum;jzwfí jyefcdkif;wwf\/ ausmif;
tvSL &[ef;cH½iS jf yK uxdeyf pJG onft h cgrsKd ;rSty w&m;cs;D jri§ ahf om
tavhr½Sd/ wumwumrwdkYu w&m;emvdkí w&m;"r®csD;jr§ifh
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 9
ay;awmfrlyg&ef avQmufxm;vQif w&m;"r®onf avmuDvlom;
wdEYk iS hf rtyfpyfonft
h vm; us,u f s,0f if0h ifh a[mMum;cs;D jri§ jhf cif;
rjyKMuay/ 'um'umrwdu Yk dk ½Sn½f n
S v
f sm;vsm; w&m;a[mjcif;ukd
]tdk;uGJa&avmif;onf} [k a½S;q&mawmfBuD;wdkYu rdefYqdkawmfrl
avonf/
,yf a xmif w &m;
xdkacwfu "r®uxdu&[ef;awmfwdkY\ w&m;a[majym
enf;rSm tcsif;okH;aycefY½Sdaom armif;axmif ay½Guf,yfawmif
BuD;ukd a½SUwnfhwnfhü axmifumxm;NyD; ]AkZÑwDwd Aka'¨g rdefYa[m
0pewf zGifhxkwftyfonfESifhtnD} ponfjzifh w&m;wpfyk'fvkH;
tprStqk;H wpfow H nf;um&Hqufí a[majymaomenf;jzpfonf?
w&m;emy&dowfukd rjrif&atmif ,yfuakd xmifí uG,Nf y;D a[majym
aomenf;jzpfí xdak cwfua[maom w&m;udk ] ,yfaxmifw&m;}
[kac:Muonf/
o*F Z m? a½T u sif E S i f h a ½T t if y if
rEÅav;&wemykaH cwfu ,yfraxmifyJ w&ma[majym&m
wGif emrnfausmaf omq&mawmfBu;D wpfyg;rSm rEÅav;NrKd U taemuf
awmifa';0ef;&yf o*FZmwdu k Bf u;D \ t½Sit
f *¾"r®mvuFm&u0d"Z
r[m"r® &mZ*k½k tu©&m 22-vk;H wHqyd af wmf& o*FZmq&mawmfBu;D
OD;t*¾"r®jzpfonf? o*FZmq&mawmfBuD; a[majymqkH;raom
ykHwdkywfpwdkYudk pkaygif;NyD; ]o*FZmpum;ykHaygif;csKyfusrf;}[k ykHESdyf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 10
xkwfa0cJhMuonf/
o*FZmq&m;awmfESifhwpfacwfwnf; rEÅav;awmifawmf
ajrmuf a½Tusifig;wdkufwGif tzdwfaeYnrsm;ü yxra½Tusif
q&mawmfbk&m;BuD;onf wynfhoHCmawmfrsm;ukd umr0dwufp
aomudavomw&m;wdkY ESdyfpufaomaMumifh wkefvIyfacsmufcsm;
ysufjym;qkwf,kwfrIr½SdMuap&ef umrmeH tm'D0uxmç oDv
oH0&uxmç cEÅDoH0&uxmç tyÜrm'uxm paomodrfarGU
eufeJaom w&m;pum;rsm;ukd ,yfraxmifyJ a[mawmfrlaMumif;
odrSwf&onf? xdkpOfu a½Tusifq&mawmfa[mMum;awmfrlaom
w&m;pum;rsm;ukd ]r[modóaum0g'? plVodóaum0g'}[k
usr;f pmESpaf pmifyx
Hk m;ygonf/
o*FZmq&mawmf? yxra½Tusiq f &mawmfwYkd vGeaf wmfrNl y;D
onfhaemufü rEÅav;NrdKUay:wGif w&m;a[mtaumif;vSonf[k
xif½Sm;ausmfMum;cJhaom "r®uxduq&mawmfBuD;wpfyg;rSm
rEÅav;jrdKU taemufa'0ef; a&Ttifyifausmif;BuD;\ t&Sif
OD;Z0e"Zq&mawmfBuD;jzpfygonf/ xdka&Ttifyifq&mawmfBuD;
a[mMum;aomw&m;awmfrsm;udk pkaygif;í ]a&Ttifyif r"k&
&o"r®yDwd ,yfvSJw&m;;pm} [k ykHESdyfcJhygonf/

,yf v S J w &m;
a½Ttifyifq&mawmfBuD; w&m;pa[maomtcgrSmyif
,yfaxmifw&m;a[menf;acwfuek í
f ,yfvw
JS &m; a[menf;ay:
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 11
xGef;cJhygonf? ]ouú&mZfuav; topfa&;? tpf-a'G;-q-okOf?
w*kPfodefarS;? ,yfvSJcsif; awG;a&mh}[laompmcsdK;t& 1260-
jynfhESpfwGif ,yfvSJw&m;ay:aMumif;od&ygonf? ,yfvSJw&m;qdk
onfrSm "r®uxduudk,fawmfonf ,yfudkaxmifírxm;awmhyJ
,yfuekd aH b;üvSí
J *gxm wpfy'k u f &kd w
G Nf y;D vQif teufqH ½Sn½f n
S f
ay;qDavsmf&m0w¬KZmwfvrf;wpfyk'fudk pdwf0ifpm;zG,faumif;
atmif emcsiaf tmif zGUJ EGUaJ [majymaomenf;jzpfonf? w&m;a[m
aomtcg ,yfudkeHab;üvSJxm;NyD; a[maomenf;jzpfí ],yfvSJ
w&m;}[kac:Muonf/
pd e f Z ed
,yfvw
JS &m;udk pdeZf edpía[monf[k trSwt f om;½Scd yhJ g
onf? pdefZedonf atmufjrefrmjynf anmifwkef;cwåd,Zmwd?
1224-ckzGm;jzpfonf? &efukefNrdKU tv,fawm&ü &[ef;abmifokdY
wufcJhNyD;? 1249-ckESpfwGif rEÅav;NrdKU r[m0dok'¨g½kHta½SU
wduk of aYdk &muf½cdS o
hJ nf? r[m0do'k g¨ ½kq
H &mawmfBu;D u OD;ZedwtoH
aumif;rSef;odí wdkuftwGif; nw&m;yGJrsm;wGif ta[mcdkif;cJh&m
OD;Zedwonf toHaumif; toHaygolyDyD toHudkqJGqJGiifiif
&Gwq f akd [majymojzifh pmawGysuu f ek Nf y[
D q
k o
kd u
l qd\
k ? &,fou l
vnf; &,fMu\? rEÅav; aps;csdKawmfrS nw&m;yJGa[m&ef
OD;Zedwudk vmyifh ta[mcdik ;f &m OD;Zedw\ a[mvk;H a[maygufukd
aps;csKd ol aps;csKd om;rsm;BuKd uMf uNy;D OD;Zedwemrnfausmv f monf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 12
1256-ckESpf? wydkYwGJv rif;uGef;aiGawmifawm&ü yxr
a½Tusifq&mawmfBuD;\ psmyewGif bk&m;½Sif r[my&dedAÁmef
pHawmfcef;ukd nvkH;ayguf OD;Zedwa[mav&m w&m;emolwdkif;
rsuf&nfNzdKifNzdKifusNyD; pdefvSJpdefikH tNidrfhyGJvnf; tapmBuD;uyif
odrf;cJh&avonf? xdktcgrSpí OD;Zedwudk pdefZed-[kac:wGif
Muonf? OD;Zedwudk Munfñkdí vSLvmaom ausmif;av;ausmif;
ta½SUjyif r[m0dok'¨g½kHtwGif;ü ½SdcJhonf? 1260-jynfhESpf OD;Zedw
vlxGufaomtcg ]ax&f½Sif u0defwnfh roufomygouG,f?
a½TusifpdefZed xGuf½Sm&w,f} paom pmcsdK;ay:ygao;onf/
,yf v S J u d k a0zef j cif ;
o*FZmq&mawmf? yxra½Tusifq&mawmf? a½Ttifyif
q&mawmf? pdefZedponfjzifh acwftqufquf w&m;a[m
awmfrMl u&m a[mykaH [menf;wnfNird f £a`E&´ tcsKd ;usaomaMumifh
½Sif½SifvlvloabmusvufcHcJhMuonf? xdkpOfua[mMum;aom
,yfvw JS &m;rsm;aMumifh ]vl'umrsm; w&m;awmfukd a&a&vnfvnf
aoaocsmcsm rSwo f m;em,lrMd uojzifh o'¨gw&m;wd;k yGg;um tusKd ;
rsm;aMumif;} usKd upú t
H ½Siyf @dw"r®\ usKd upú ,
H yfvwJS &m; pmtky?f
yxrwJGed'gef;ü a&;om;xm;ygonf/
xd k t ½S i f r sm; aemuf a y:ayguf v maom ,yf v S J w &m;
"r®uxduudk,fawmfrsm;onf olxufig qef;Mu,fatmif a[m
ajymcJhMu\? Zmwfrif;om;½IH;avmufatmif vuf[efç ajc[ef
r[mqefpmG oHw-kd oH½n S -f oH>rm-tqJ-G tiif-t½SL-t½Iu
d rf sm;jzifh
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 13
zGJUzGJUEGUJEGJU o&b*F0wfudkoGif;í udavomnpfñl; &m*jrL;atmif
a[mMum;cJhMuonf? w&m;a[myv’ifxufwGif &[ef;ESpfyg;
pkHwGJxdkifí olwpfjyefigwpfjyef tcstcsDa[maompkHwGJw&m;?
rEÅav;NrKd U tdraf wmf&mbk&m;Bu;D 0if;twGi;f yifo
h rl ½Syd J aerif;Bu;D
rdrdbmom tNidrfhrif;orD;rsm;oDqdkaomMumoDcsif;udk ar;½kduf
ar;xdk;usepGmoDqdkNyD; aemufqkH;w&m;csumrS a0ae,sMum
owå0gwdkY\ oHo&maMumarsmygí Mumjrifhae&ykHaMumif;ukd
a[mMum;aomMumw&m;ponf ay:aygufcJh ygonf? xdkacwfu
,yfvSJw&m;pmtkyfrsm;pGmay:xGufcJhonf? ,yfvSJ"r®uxdu
tcsKd U\vky&f yfaMumifh omoemawmfnpfax;&onf[k xd&k [ef;½Sif
vlynm½Sdrsm;u a0zefcJhMuonf? rEÅav;NrdKU? bk&m;BuD;wdkufrS
pmcstausmq f &mawmf OD;eE´,
d (uAsmeef) \ a0zefa&; qdik ;f qifh
avajy pmcsdK;rsm;onf tvGefxif&Sm;cJh\/ oDaygapmfbGm;BuD;
qmapmcs,furdrde,ftwGif; oDcsi;fqdkaom ,yfvSJw&m;rsdK;udk
a[mygu yk'rf -10 t& ta&;,lrnf[yk if ydwyf ifwm;qD;cJyh gonf/
v,f w D E S i f h w &m;a[mynm
v,fwDq&mawmfBuD;onf aumZm 1229- ckESpf? &[ef;
wpf0gt&wGif rEÅav;jrdKUawmfajrmufjyif&Sd r[maZmwdum&mr
&wemykHpHausmif;awmfodkYa&muf&SdawmfrlcJhjyD;vQif? pHausmif;
wku
d Bf u;D ü pmoifom;tjzpf (6)0g? wdu
k pf mcs*P0gputjzpf (3)0g
? bk&ifhqHaxmufcH yxrpmawmfcstjzpf(6) 0g ? pkpkaygif; (16)0g
oDwif;okH;aeawmfrlcJhyg\/ xdkodkaepOftwGif; jrefrmpum;udk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 14
xdxdrdrd ajymwwf a[mwwfap&ef a,mrif;BuD;OD;zkd;vIdif?
yd#uwfawmftkyfOD;&efESifh OD;0ZD&ÓPac: aersdK;"r®ausmfol
pmawmfjyift&m&Sd OD;zm;wdkY xH oDwif;aeYwdkif;0wfxm;jyD; oGm;
a&mufrSwfom;oif,lcJhonf[k v,fwDOD;0PÖdw\ v,fwDr[m
ax½kyÜwåduxm (pmrsufESm-70) üazmfjyxm;ygonf/ pmawmf
jyifO;D zm;onf ycef;rif;Bu;D OD;&efa0;? 'kw,
d pHausmif; q&mawmf
Bu;D ? yxrbk&mBu;D q&mawmf? Aef;armfq&mawmf? tkwzf q kd &mawmf
wdkYESifh pmoifzufpmwwf yk*¾dKvfBuD;jzpfygonf/
w&m;a[m0g'
v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ; onf rd r d & [ef ; ysd K b0u
rEÅav; a&TjrdKUawmfüavhvmcJh&onfh jrefrmvlrsdK;wdkYtwGuf
vdktyfaeaom a[majymenf;taMumif;udk ykodrfjrdKU? tpdk;&
txufwef;ausmif; w&m;yGJwGif-
]wd k Y j ref r mvl r sd K ;rsm;cuf a ewmu ud k , f e m;rvnf w J h
udk,frydkifwJh ygVdrsm;udk&Gwfí jrdKifjrdKifqdkifqdkif vIdifvIdifBuD; a[m
ajymwJyh *k Kd¾ vrf sKd ;udrk S vlawmfç vlaumif;ç vlwwfç vljrwfç vlorwf-
[k yifhajr§mufcsD;usL;Muavonf/ wdkYjrefrmvlrsdK;rSm jrefrmvdk
wdusreS u f efpmG ajymqdí k jrefrmem;rSmuGuuf u
G u
f iG ;f uGi;f xif;ceJç
vif;ceJç 0if;ceJç &Si;f ceJ jrifv;Hk xGm;atmif jrefrmqefqef bmom
jyefued ;f Bu;D vdak ew,fuUJG / y|mef; 24- usr;f ygVdukd EIwif aHk qmifjy;D
a[mMum;í emaomoluemaomfvnf; teuft"dyÜg,f jrefrm
udef;BuD;csuf rydkifvQif a[molemolrSm ukodkvfawmhjzifh&yg&JU?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 15
"r®&o=w&m;t&om? "r®obm0=w&m;oabmudkawmh &,l
cH p m;Ed k i f a om tajctaerqd k i f ; bl ; uG J U / vG e f p G m &Ed k i f c J a om
awGMY uKEH ikd af om bk&m;omoemjrwfBu;D ESihf awGMY uKH &wJt h cg a[mrIç
ajymrIç emrIç Mum;rI 0wfauswrf;aus ukodkvf&½kHrQESifh wif;wdrf
a&mif&h rJ aeMueJ/Y wdu Yk jrefrmvlrsKd ;rsm;twGuf a[majymwmjzpfí
jrefrmpum;ESifhajymonf? ygVdvlrsdK;twGuf ajymwm r[kwfbl;}
ponfjzifh rdefYMum;awmfrlcJhygonf/
w&m;pía[mjyD
v,fwq D &mawmfBu;D onf rEÅav;jrKd U? ajrmufjyifpaH usmif;
wdkufBuD;wGif (16) 0g oDwif;okH;aeawmfrlcJhjyD;? ynm&nf0tm;&
avmufaomtcg aumZm 1244-ckESpfwGif rkH&GmjrdKUokdY<uawmfrlí
rk&H mG NrKd U a½Tpnf;ckw
H u
kd q
f &mawmf\ cs;D ajrmufru I ckd ,
H u
l m y&d,wåd
omoemawmfudk jyKpkawmfrlcJhygonf? aumZm 1246-ckESpfwGif
oN*ØK[fOD;0kdif;ausmif;ü oDwif;okH;aeawmfrlygonf? xdkpOftcgu
v,fwDq&mawmfBuD; w&m;a[mMum;ykHudk a½TrkHwif\ v,fwD
aerif;usr;f (pmrsuEf mS -64) ]oN*KØ [f OD;0kid ;f ausmif;ü aexdik af wmfrl
aomtcg yd#uwfydkYcsrIudk acwå&yfem;awmfrlNyD;vQif udk,fawGU
tbd"r®mESihf cE¨mç tm,weç "mwfç y#dpo ö rkygÜ 'fç vu©Pmç opöm
[kqdktyfaom 0dyóemw&m;udk wGifwGifBuD;jyoa[mMum;
awmfrl\? OD;0kdif;bkef;BuD;? ref;jyefq&mawmf w&m;a[mw&m;jy
tvGefYtvGefyJaumif;ygayonf[k txl;ausmfMum;xif½Sm;í
vmawmfrl\}[kazmfjyxm;\? xdkrSwfwrf;t& ]rkH&GmNrdKUay:wGif
aumZm 1246? 47? 48-ckESpfrsm;twGif;u v,fwDq&mawmfBuD;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 16
w&m;pía[mawmfrlcJhonf}[k rSwf,lEdkifygonf/
w&m;OD ; vif ;
rkH&GmNrdKUwGif v,fwDq&mawmfBuD;wdkYrwdkifrDu ]qm;-
qm;vif;? "m;-'Dy,if;? w&m;-OD;vif;}[laom pmcsKd ;ESihf tnDw&m;
ta[mwGif emrnfausmfaom bkef;BuD;OD;vif;[k½SdcJhzl;ygonf?
xdak cwfu rk&H mG wpf0u kd w
f iG f qm;vif;Bu;D rSqm;onf taumif;qk;H ?
"m;wGif 'DyJ,if;"m;onf taumif;qkH;? w&m;ta[mwGifvnf;
rkH&GmNrdKU ompnfvrf;? bkef;pkd;&yfuGuf½Sd wvkH;awm&rS bkef;BuD;
OD;vif;onf tawmfqkH;tausmfqkH;jzpfygonf? wvkH;awm&onf
v,fwDawm&\ ta½SUajrmufbufwGif½SdNyD;? v,fwDawm&ü
odrfrorkwfrDu v,fwDq&mawmfBuD; wvkH;odrfokdY<ua&mufum
oHCmudpöuH uHi,frsm;ukd aqmif&GufawmfrlcJhygonf? xdkpOfu
wvkH;awm&wGif bkef;BuD;OD;vif;ysHvGefcJhNyD; v,fpif&GmrS bkef;BuD;
OD;0g,mrdE´oDwif;okHaecJh\? bkef;BuD;OD;vif; a[maom w&m;
pmrsm;udkpkí aemiftcg ]wvkH;w&m;pm}[k ykHESdyfcJhygonf/
qif ; &J o m;w&m;
aumZm 1249-ckESpfwGif v,fwDq&mawmfBuD;onf
v,fwDawm&okdYcdk0ifawmfrlcJhNyD; jrefrmvlrsdK;wdkY odem;vnftjrif
½Sif;atmif? txl;ojzifhawmolawmifom;wdkY ynmrsufpdtvif;
yGifhap&ef olwdkYem;vnfavmufaom tokH;tEIef;jzifh 0ifqHhcH,l
Edkifavmufaom w&m;"r®mwdkYudk a[mMum;jyoawmfrlygonf?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 17
xd k p Of t cgu v,f w D q &mawmf B uD ; qG r f ; cH < uaom&G m wd k Y r S m
tdrfaxmifwpfpkESpfpkrQ½Sdaom &Gmodrf&Gmi,fuav;rsm;jzpfav
onf? &Hcg xef;awm xef;wJ tdrfpk tdrfwef;rsm;okdY a*gp&*grf<u
awmfryl gonf? avmif;MuaomqGr;f rSm ajymif;qefjzLeDaMumifMum;
jzpfNyD;? qGrf;[if;rSm i½kwfoD;[if;? &Hcg oum&nfukdavmif;Mu\?
þokdYqif;&J EGrf;yg;aom&Gmuav;rsm; tdrfpkwJpkuav;rsm;okdY
qGrf;cHxGufí qGrf;uGrf;rjynfhpkHonfudk odMuaomtcg? NrdKUrNrdKU
ay:&yfuGufokdY <uawmfrl&ef awmif;yefMu\? xdktcg q&mawmf
BuD;u ]igu qif;&Jom;awGudkcsD; ajrmufvdkvdkY? crsmrsm;oem;p&m
bmrSr½Sd½SmMubl;? olwdkYem;vnfatmifa[majym csD;ajrmufvdkvdkY
<uwmuJGY} [k wynfhrsm;ukd rdefYqdkawmfrlygonf/
v,f w D w &m;yJ G p NyD
v,fwDq&mawmfBuD;onf aumZm 1250-jynfhESpfrSpí
v,fwDawm&ausmif;0if;twGif; pwifí w&m;a[mMum;awmf
rlcyhJ gonf? xdt
k cgu nw&m;a[mawmfral vh½NdS y;D w&m;emMurnfh
'um'umrrsm;onf tzdwfaeYnuyif ausmif;okdYvma&muf
Oykoaf pmifMh utdyMf uNy;D w&m;em,lMu&ygonf? q&mawmfBu;D u
pBuøwJausmif;uav;twGif;uaeía[mNyD; Oykoftrsm;u
xdw k aJ usmif;teD; opfyif0g;yif&yd af tmufu aeíem,lMu&onf?
nbufjzpfí vomrSet f rd u
f av;xGe;f ñ§x
d m;avonf? aemiftcg
OykofaeYrsm;wGif NrdKUay:y&dowftwGufaeYbuf w&m;wyJG
csD;jr§ifhay;awmfrlygonf? v,fwDq&mawmfBuD;onf rkH&GmNrdKUay:
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 18
qkawmif;jynfhbk&m;&ifjyifESifh NrdKUv,fZ&yf0kdif;bk&m;wdkYwGifvnf;
w&m;yJcG s;D jri§ ahf wmfryl gonf? q&mawmfBu;D w&m;yJ½G v
dS Qif tbd"r®m
q&moJBuD;ESifh OD;MumjrifhwdkYu aMu;pnfxrf;í avSul;ç rkH&Gm
wpf0kdufaMunmay;Mu&onf/
v,fwDawm&bkef;BuD; w&m;ta[maumif;vSonf[k
ausmfMum;aomaMumifh rkH&GmNrdKUay:ae qGrf;'umrBuD;a':aiGOu
w&m;yJGokdYa&mufvmí em,l\? w&m;yJGNyD;vQif ]aMomf---v,fwD
q&mawmf---v,fwDq&mawmfeJYemrnfBuD;vdkufwm? w&m;
ta[muvJaumif;vdu k w f m? ,ckawGU&awmhrS igwdt
Yk rd rf mS aeYwikd ;f
qGrf;cH<uvmwJh a½Tpnf;ckHwdkufu OD;ÓPBuD;ygvm; [½kdU&Jh}[k
ajymaMumif; qdkprSwf½Sdygonf/
Ed k i f i H w G i f ; vS n f h v nf a [mawmf r l j cif ;
aumZm 1278-ck? awmfovif;vüa&;om;awmfrlaom
£Py&dabm* 0depd , ä pmwrf; (aZ,smyl& ykpmä )ü ]1265-ckEpS rf pS í
txufatmufjrefrmEdik if rH mS ESp½f n
S v f rsm; w&m;a[mvSnv hf nf&m}
[kazmfjyxm; aomaMumifh v,fwq D &mawmfBu;D jrefrmEdik if tH wGi;f
w&m;a[mxGufaom ESpfudk 1265-ckESpf[k rSwfom;Edkifygonf?
q&mawmfBuD; a½S;OD;qkH;w&m;a[maomNrdKUrsm rEÅav;NrdKUjzpfNyD;?
a[maomXmerSm uif;0efrif;BuD;\tdrfOD;wGif jzpfygonf? 'kwd,
a[maomNrdKUrSm ysOf;rem;NrdKUjzpfonf? aumZm 1267-ckESpfokdY
a&mufrS &efuek ?f armfvNrKd i?f oxkpH aom atmufjynfatmuf&mG okYd
w&m;a[m<uawmfrlygonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 19
v,f w D t oH
v,f w D q &mawmf B uD ; w&m;yJ G r sm;uk d em,l z l ; ol r sm;\
ajymjycsuft& q&mawmfBuD;\ toHawmfrSm tvGefatmif
aMumif;od&\/ rHk&GmjrKdU? r[mv,fwDwdkuf? edAÁme'DyeDausmif;
q&mawmf OD;eE´rmvmu ]q&mawmfMu;D toHawmfu odyMf u;D wm?
pMuF aH usmif;uaejy;D ajym&if oHvrf;em;uMum;&w,f/ a&S;wke;f u
v,fwq D &mawmfeYJ refvnfq&mawmfwYkd atmufjynfrif;vSjrKd UrSm
twlw&m;a[mMuawmh v,fwDq&mawmfu bmom½dk;½dk;a[m
wmygyJ? xdkifjyD;pum;ajymaeovdkyJ? vly&dowfuvnf; av;ig;
ajcmufaxmif renf;bl;wJh? tJ'Dy&dowfudk aygufatmifa[mEdkif
w,f/ refvnfq&mawmf a[mwJhtcg vloHk;av;qifh avmuf
axmuf&w,f/ toHo'´½yk cf si;f tJoavmuf uGmygw,f}}[k(23-
4-1976)aeY trdefY&dSawmfrlygonf/ v,fwDq&mawmfMuD;\
toHo'´½kyf aumif;vSojzifh refvnfq&mawmfMuD;u ]]wdkYu
awmhvel nf;enf;udk twGi;f Muw d w
f &m; a[mr,fuUJG / y&dowfrsm;
rsm;udak wmh armifv,fwu D a[mvdrrhf ,f}}[kred q Yf akd wmf rlaMumif;
udkvnf; v,fwDOD;vSykdifxHrS rSwfom;&onf/
v,fwDq&mawmfMuD;\ wynfh'um&if; jrpfom;jrdKU
rif;wdik yf iftrwf OD;pHaz\orD; a':wkwu f ]]odraf wmifawm&rSm
q&mawmfMuD; oDwif;oHk;aeawmfrlpOf teD;tem;&Gmrsm;u
w&m;a[m&ef yifo h nft h cg av;wdik pf ifr@yfaqmufí txufrS
w&m;a[mawmf r l y gw,f / q&mawmf M uD ; &J U toH a wmf r S m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 20
tvGefatmifygw,f? [def;vnf;[def;ygw,f/ xdkacwfu toH
aumif;aumif;ESifh a[majymEdkifaom q&mawmfqdkí v,fwD
q&mawmfMuD;wpfyg;om MuHKzl;ygw,f/ a&S;tcgu q&mawmf
MuD;rsm; 'Dvdkw&m;a[mavhr&Sdyg}}[k (4-1-1984) aeYu ajymjy
ygonf/
v,fwDq&mawmfMuD;wdkY w&m;a[maomacwfu toH
csJUpuf[Gef;ponfh ray:ao;ay/ jrefrmjynfodkY aumZm 1296-
ck(c&pf-1934-ck)wGif toHcsJUpufa&muf&SdvmjyD;/ rdk;ñ§if;q&m
awmfMuD;u jrdKUrtrsdK;om;ausmif;a&SU uGif;MuD;xJü toHcsJUpufudk
pwiftok;H jyKjy;D a[mMum;aMumif;udk rd;k n§i;f ax&my'gefusr;f (pm
rsufESm-255)üaz:jyxm;ygonf/
w&m;a[majymrI ü arG U avsmf y k H
v,fwq D &mawmfMu;D onf w&m;emy&dowf axmifaygif;
rsm;pGm em,laom w&m;yGMJ u;d rsKd ;wGif av;ig;n qufía[mawmf
rlouJhodkUw&m;emav;ig;OD; wpfpkrQudkvnf; pdwfvuf&SnfpGm
a[mawmfrlavh ygonf/ rEÅav;jrdKUeef;jrdKUtwGif; uif;0efrif;
MuD;tdrfOD;ü uif;0efrif;MuD;? zefcsuf0efOD;a&Ttdk;? 0ufrpGwf
0efaxmufMuD; paomw&m;emyk*¾dKvfav;ig;OD;udk av;nOfhESifh
ig;&ufa[mawmfr&l m w&m;yGJ tjy;D wGif uif;0efrif;Mu;D OD;aumif;u
]wynfah wmf todaemufus&ygonfb&k m;} txyfxyfajymí,lMuK;H
r&jzpfjy;D vQif touf 68- ESptf &G,&f zdS efcsut
f wGi;f 0ef OD;a&Tt;kd u
vnf; rsuf&nfvnf&GJvsuf þodkYtwå'd|dukdwGef;vSefjzdKzsufí
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 21
tewåor®m'd|dr*¾if 0dZÆmÓPftvif;e,fodkY qdkufa&mufatmif
a[majymonfh tbd"r®mw&m;rsKd ;udk t&Sirf if;wke;f rif;Bu;D rMum;
emvdkuf&avjcif;[k BuD;pGmylaqG;um t&SSifrif;wkef;rif;w&m;udk
owd&rqkH;jzpfcJhavonf/
þae&mü v,fwDq&mawmfBuD;onf uif;0efrif;BuD;?
zefcsuf0efpaom yk*¾dKvfwdkYonf &mxl; BuD;rm;emrnf ausmfMum;
aomyk * ¾ d K vf r sm;jzpf í pd w f v uf & S n f p G m a[mawmf r l o nf [ k
xifzG,f&Sdaomfvnf; aumZm 1256-ckESpf? ewfawmfvwGif
rEÅav;jrdKU *EÅef&yfae touf 60-t&G,f a':ykHtrnf&Sdaom
'umrBuD;wpfOD;wnf;udk "mwfBuD;av;yg;wdkY\ udk,fhtvdkryg
olt
Y vdvk o kd mjzpfwwfysuw f wfaom "r®oabmudk tus,w f 0ifh
a[mMum;awmfrlcJhzl;ygonf/ a':ykHudk a[mMum;jyocJhaom
ur®|mef;w&m;udk ]ykaPÖm0g'ur®|mef;} [laomtrnfjzifh ykEH ySd jf y;D
jzpfygonf/
xdjYk yif aumZm 1265- ckEpS -f 0gqdv
k wGif rk&H mG jrKd U taemuf
awmifvufyefawmif; 0gqdpk MuaF usmif;ü oDwif;ok;H aeawmfrpl Of
&efukefjrdKU? ykZGefawmif&yfrSvmí ur®|mef;tm;xkwfenf;udk
a[majymawmfrcl yhJ gonf/ OD;jrKd Uudk a[majymjyocJah om ur®|mef;
enf;udk ,cktcg ur®|me'DyeD-[laomtrnfjzifh ykHESdyfjyD;jzpf
ygonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 22
v,fwDq&mawmfBuD;onf vufyefawmif;awmifpcef;ü
v,fwyD @dwESiEhf pS yf g;wnf;oDwif;ok;H aeawmfrpl Of wpfaeYaom
qGr;f cHcsed o
f aYdk &mufí awmifo&Ydk jdS refrmwpfwikd cf JG cefu
Y mG vSr;f aom
ausmf&GmodkY qGrf;cH<uawmfrlcJh\/ xdkpOf aemufawmfrSvkdufyg
vmaom v,fwDy@dwudk rZÑdryPÖmoygVdawmfvm(r?2/169/)
rm*@d,okwfBuD;udk a[mawmfrlvm\/ rm*@d,okwfonf
þcE¨mudk,faumifBuD;\ tjypfudkjyaomokwf jzpfav&m q&m
awmfBu;D u cE¨mud, k af umifBu;D onf a&m*gtdrBf u;D ESihf wlaMumif;
tus,fw0ifh½Sif;vif;a[mawmfrlvm\? qGrf;cH&GmokdYcJGaom
vrf;qko H aYdk &mufaomtcg q&mawmfBu;D u qGr;f cH&mG oko Yd mG ;aom
vrf;okYd rvdu k b f J tjcm;vrf;bufoYdk <uoGm;rdonft h wGuf aemuf
awmfrSygvmaom v,fwDy@dwu ]t½Sifbk&m;? onfvrf;
r[kwfygbk&m;}[k avQmufxm;vQif? ][Jh y@dw? eifu ighudk
vrf;jypum;avQmufxm;w,f? iga[mwJh w&m;ukdawmh tm½kH
r½Sdbl;? ighaemufu BuHrdBuH&mBuHNyD;vdkufvmwmudk;? vrf;rSm;oGm;
ojzifh qGrf;wpfxyfiwf½kH ½Sdawmhraygh? iga[mwJhw&m;ukd rem
,lojzifh wpfoo H &mvk;H vrf;rSm;oGm;vdrrhf ,fqw kd mudk eifo&d v hJ m;}
ponfjzifh rdefYqdkawmfrlygonf? þokdYvQif v,fwDq&mawmfBuD;
onf w&m;awmfü tvGeftav;xm;awmfrlygonf/
v,fwDq&mawmfBuD;ukd aumif;pGmodrDvdkufaom NrdKUr
a½T*w
l u
kd q
f &mawmfBu;D t½Siaf uo&moD&u d ]q&mawmfBu;D onf
ausmif ; aqmuf v d k o l u k d OD ; pm;ray;? w&m;emvk d o l u k d o m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 23
OD;pm;ay;aomq&mawmfBuD;jzpfonf}[k (7-8-84) &ufaeYu
rdeq
Yf akd wmfryl gonf/
vl U &G m w&m;yJ G
v,fwDq&mawmfBuD;onf bk&m;yJGç ausmif;yJG½SdvQif
r[m0do'k g¨ ½kq H &mawmfBu;D \ ]wpfEpS w f pfcg? i&J½mS ? vlU&Gmbk&m;yJ}G
aqmifyk'fudk &GwfjyawmfrlNyD; yJGvrf;obifudky,fí w&m;yJGudk
xnfo h iG ;f &ef pD&ifay;awmfral omtavh½adS yonf? aumZm 1281-
ckEpS f anmifav;yifNrKd UESihf av;rdik t f uGm½Sd ZDuek ;f NrKd UrS olBu;D OD;ouf
w&m;a[myifhí anmifav;yifNrdKUokdY <uawmfrlpOfu anmifav;
yifNrdKU ajrmufbufydkif;½Sd &Gmr&yfü oJykHapwD bk&m;yJGusif;yae\?
bk&m;yJGpnfum;&ef OD;zdk;ñkd½kyfao;pifudkoGif;í uç jyMu\?
v,fwDq&mawmfBuD;onf bk&m;yJGrS wD;oHqdkoHwdkYudk Mum;awmf
rlaomtcg ]bmvkyfaeMuwmvJ}ar;awmfrlvQif? 'umrsm;u
]bk&m;yJGwGif ½kyfao;uç aejcif;jzpfygaMumif;}avQmufxm;Mu\?
q&mawmfBuD;u ]bk&m;yJGrSm yJGxnfhawmh ukokdvfrjzpf tukokdvf
omjzpfw,f? obifyt GJ pm; w&m;yJx G nf?h iga[may;r,f}[kred q Yf Nkd y;D ?
xdkw&m;yJGü a½S;OD;yxr w&m;wpfyJGcsD;jr§ifhawmfrlygonf? xdk
anmifav;yifw&m;yJo G Ydk ud,
k w
f ikd rf <uEdik af omtcgü aou©sawmif
OD;wdavmu? v,fwDOD;pE´drm? t½Sifauo&moD&d? v,fwDOD;y'kr
wdkYudk udk,fpm;ta[mvTwfcJh&m rdk;ukwfq&mawmfBuD;OD;0drv
onfyif v,fw"D r®uxdursm;uk, d pf m; xdw k &m;yJüG ESpaf ygif;rsm;pGm
a[mMum;ayawmfrlcJh&ygonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 24
Oyrmaqmif í a[mjcif ;
v,fwDq&mawmfBuD;onf w&m;a[majymawmfrl&mwGif
awmol a wmif o m;wd k Y e m;vnf a p&ef t&yf o k H ; pum;jzif h o m
a[mawmfrlavh½Sdygonf? taMumif;oifhygu Zmwf0w¬KaMumif;
uk d o G w f o G i f ; í a[mawmf r l y gonf ? q&mawmf B uD ; w&m;ud k
em,lzl;olwdkYajymjycsuft& q&mawmfBuD;onf OyrmykHjyKí
a[mawmfral vh½adS Mumif;od&\? rk&H mG NrKd Uae oHcyd t f oif;ol touf
86-ESpft&G,f tbGm;a':pdefjru ]rdrdi,fpOfu q&mawmfBuD;\
w&m;yJGrsm;ukdvdkufí em,lzl;aMumif;? rkH&GmNrdKUay:rSmomru
ausmufumç ompnfç uHjym;&Gmrsm; txdvdkufí em,lcJhaMumif;?
w&m;emy&dowftvGefrsm;aMumif;? q&mawmfBuD;u w&m;a[m
&mwGif vSn;f ESiyhf jHk yKí r@yfEiS yhf jHk yKí a[mawmfryl gaMumif;}ponf
(24-4-1976) aeYuajymjy ygonf/
w&m;emcH
v,fwDq&mawmfBuD;onf w&m;yJGrsm;wGif w&m;emcH
xm;ía[majymavh½Sdygonf? rkH&GmNrdKUw&m;yJG rsm;wGif tifpydwf
awmf OD;vlEdkifç trdefYawmf& OD;ausmhpHç tbd"r®mq&moJBuD;?
jrpfom;odraf wmifw&m;yJw G iG f OD;pHaz? yJc;l wGif 0wfvaHk wmf& OD;pde?f
ppfudkif;wGif 0efaxmufBuD; OD;pHrif;? "EkjzLwGif OD;bdk;rif;?
&efukefNrdKUwGif OD;a½T*dk0fç rdvdE´yJGpm;BuD; OD;pHcsdef? rEÅav;NrdKUwGif
ynm0efOD;ausmf&ef? armfvNrdKifNrdKUwGif ausmif;'umOD;wdk;vkH?
rif;vSNrdKUwGif OD;odrf;armif (Bwd&we)? ykodrfwGif tifpydwfawmf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 25
armifausmfpHponf'umrsm;u w&m;axmuf w&m;emcHvkyfMu
&onf? w&m;emcHrygaom w&m;yJGrsdK;wGif y&dowftwGif;rS
w&m;emaeol'umwpfO;D udk w&m;emcHxm;Ny;D a[mawmfryl gonf?
xdktcgü w&m;emcHvkyfolu pnf;0g;udkufatmif raxmuf
wwf a omtcg q&mawmf B uD ; onf w&m;emcH a xmuf o nf
udkvdkufí a[muGufqdkufatmif a[mawmfrl&ygonf? rkH&Gm
taemufbufurf; anmifyifBu;D qdyw
f &m;yJw
G iG f v,fwq
D &mawmf
BuD;onf w&m;emcHaxmufonfudkvdkufí a[mawmfrlcJhykHrSm
ajymprSwwf iG &f pfygonf/
jrpf q d y f w &m;yG J
v,f w D q &mawmf B uD ; onf rk H & G m Nrd K Utaemuf b uf
csif;wGif;jrpfurf;anmifyifBuD;qdyfü a[mawmf rlpOfujzpfonf?
n 7-em&DcefYwGif w&m;yJGpygonf? w&m;yJGpvQif teD;½Sd'umBuD;
wpfOD;udk-
q&mawmfu - 'umBuD;/
'umBuD; - bk&m;/
q&mawmf - 'umBuD;emrnfu b,fvdkac:owkH;/
'umBuD; - bdk;a½T0ygwJhbk&m;/
q&mawmf - b,ft&yfuwkH;/
'umBuD; - vufyawmif;uygbk&m;/
q&mawmf - udik ;f ---'gjzifh vufyawmif;u bd;k a½T0
aygh/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 26
'umBuD; - wifyghbk&m;/
q&mawmf - 'umBuD;wdkYwpfawGudk qif;&Jatmif ESdyf
pufNyD;aewm b,folawGvJqdkwmod&Jhvm;/
'umBuD; - wifyg? odyghbk&m;/
q&mawmf - udkif;---'gjzifhavQmufprf;/
'umBuD; - om;r,m;awGygbk&m;/
q&mawmf - a[---bmaMumifhvJuJGU? 'umbdk;a½T0&Jh/
'umBuD; - om;r,m;awGaMumifhqif;&Jwmygbk&m;/
q&mawmf B uD ; u jyif í avQmuf x m;apvd k a omaMumif h
xyfíar;aomfvnf; bdk;a½T0urjyifbJ avQmufxm;NrJtwdkif;
avQmufxm;aeaomaMumif; w&m;emcHbdk;a½T0\ pum;udkyif
vdkufí w&m;cGifqifum a[mMum;awmfrlonfrSm-
q&mawmf - udkif;---rif;wdkY'umawGudk qif;&Jatmif
ESyd pf ufaewJh om;awGr,m;awGq&kd mrSm om;[m r,m;uvmwm
r[kwfvm;? t"du&efolu r,m;qdkwJhrdfef;ryJ r[kwfvm;uJGU/
'umBuD; - wifyghbk&m;/
q&mawmf - ud k i f ; ---'gjzif h rif ; wd k Y a ,musf m ;awG u d k
'ku©ay;vSwJh rdef;rawGudk acgif;jzLpG,fusdK; tr,ftdkupNyD;
arG;cgpwGww f rD rS xm;eJ?Y tm;vk;H tukepf vk uJUG ? csi;f wGi;f jrpfBu;D xJ
azmif½u dk ?f tJ'rD ed ;f rawG tm;vk;H ukew
f ifuUGJ ? 0gacgifvrSm a&uBu;D ç
tpD;uvJoefoeJY? arQm&atmif azmifBudK;ajzvuJGU? wu,fawmh
r[kwfbl;ayghuG,f? pdwful;aygh/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 27
'umBuD; - wifyghbk&m;? azmifBudK;ajzNyD;ygNyDbk&m;/
q&mawmf - udkif;---arQmvdkufMupkdYvuJGU? 'um bdk;a½T0
a&---rif;wdkYa,musfm;wpfawGudk 'ku©ay;wJh rdef;rawG csif;wGif;
jrpfBuD;xJ arQmoGm;½SmMuNyDuJGU/
[krdefYqdkawmfrlNyD; q&mawmfBuD;onf o½kyfygygESifh
atmuft&yfawmifbufqDokdYvnfiJhapmif; ai;Munfhawmfrlav
onf? xdktcg w&m;emaeMuaom rdef;ry&dowfrSm acgif;ikHNyD;
cyfukyfukyfrsufESmysufí aeMu&½Sm\? q&mawmfBuD;uqufí-
q&mawmf- uJ-bdk;a½T0a&? tckvmr,fh awmfovif;
vjynfhausmf 10-&ufaeY ta½SUbufurf; avSul;&Gm (,ckrkH&GmNrdKU)
qkawmifjynfhbk&m;u qGrf;vkH;qGrf;avmif;yJGawmfudk wdkYtaemuf
bufurf; anmifyifBuD;&Gmu rkefYavmif;oGm;acs&atmif? rkefYzuf
xkyx f yk rf ,f? rkeq
Yf aD Mumf aMumfr,f? rif;wdaYk ,musmf ;'umawGxuJ
b,folrkefYvkyfwwfovJ? bdk;a½T0aum vkyfwwfuJhvm;/
'umBuD; - wynfhawmf rvkyfwwfygbk&m;? vkyfzl;
vkypf vJ r½Syd gbk&m;? olww Ykd pfawGu wJpyfuav;utp zufcu G f
uav;utp vkyfcdkif;wmudkyJ vkyfay;wwfygw,fbk&m;/
q&mawmf - a[---bdk;a½T0&Jh? bk&m;yJG½SdvdkYrS rkefYuav;
avmif;csifvdkYrS rvkyfrudkifwwfwJh rif;wdkY 'umawGeJY aygif;vdkY
jzifhrawmfbl;? wu,fhomoemudpörSm rdef;r'umrawG rygvQif
b,fhES,fvkyfrvJ? ckeurdef;rawG wifarQmvdkufwJhazmifudk
jyefq,fprf;? tif;- pdwu f ;l eJaY rQmvdo
Yk mayghu,
G ?f wu,fqtkd usKd ;
renf;aybl;vm; bdk;a½T0&Jh/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 28
[kred ;f awmfral omtcg rde;f ry&dowfrmS 0rf;ajrmuf 0rf;om
jzpfMuNy;D yJu
G awmf 'umrwpfO;D uxí ]'grS wdq Yk &mawmf bk&m;}
[kydk;ouFef;wpfpkH? tjcm;'umrrsm;uvnf;pkí ydk;ouFef; wpfpkH
yd;k ouFe;f ESppf v
Hk LS Muonf[\
l /
xd k t cg q&mawmf B uD ; uquf í - ]a,musf m ;ç rd e f ; r
owå0g[lorQqif;&Jatmif ESdyfpufNyD;aeaom t&monf tjcm;
r[kwf? cE¨mig;yg; ½kyfemrfw&momjzpf[k 'ku©opömxdkufaom
w&m;ukd a[mawmfrlygonf? xdkpOfu udk&if0wfjzifh anmifyif
qdyw f &m;yJüG em,lczhJ ;l aom vufyawmif;q&mawmf OD;auo&\
rdefYqdkcsufrS jzpfygonf/
a[mawmf r l a vh ½ S d a omw&m;rsm;
v,f w D q &mawmf B uD ; onf opö m av;yg;ud k av;n?
"mwfBuD;av;yg;ukd av;n? ed,mrig;yg;ukd ig;n? ur®oar®m[-
paom tvif ; ig;yg;uk d ig;n? y#d p ö o rk y Ü g 'f " r® o bm0BuD ;
wpfq,fhESpfyg;udk wpfq,fhESpf nponfjzifh n0gw&m;BuD;rsm;ukd
a[mawmfrlavh½Sdygonf? qquúokwfudkvnf; rusOf;rus,f
ok;H av;nqufí a[mawmfryl gonf? ,if;okYd ok;H av;ig;n qufí
a[mawmfral omtcg w&m;emy&dowfukd w&m;awmfüpdwn f wG Ef ;l
ap&ef yxrOD;nwGif EIwfqufw&m;tjzpf a'0"r®Zmwfawmfudk
a[mawmfral vh½dS ygonf? &Hcgü umrwPSmwGif tqd;k qk;H jzpfaom
&owPSmuko d ½kyaf y:ap&ef 0gwrdorifysH 0w¬KZmwfukd rdwq f uf
tjzpfa[mawmfrlygonf? oHCmawmfrsm;qGrf;uGrf; cufcJaom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 29
NrdKU&GmjzpfcJhvQif qGrf;'getvSL\ tusdK;xl;ykHudk "r®y't|uxmü
vmaom odMum;rif; vlUjynfokdYqif;oufum qif;&Jom;vltdk
a,mifaqmifí t½Sifr[muóy udk,fawmfBuD;udk qGrf;avmif;
ykHw&m;ukd vufokH;xm;í a[mawmfrlygonf/
1288-ck E S p f ? 0gacgif v xk w f v,f w D w &m;owif ; pm
(pmrsuEf mS -39)yg 0do'k g¨ ½k"H r®uxdu OD;yndE\
´ e,*¾g[a'oem
aqmif;yg;wGif v,fwq D &mawmfBu;D \w&m;ukd ud, k af wGUem,lc&hJ
ykHudk atmufygtwdkif; a&;om;azmfjyxm;avonf/
]aus;Zl;½Sifv,fwDq&mawmfBuD; 1269-ckESpf? "EkjzLNrdKUokdY
w&m;pnf B uD ; ½k d u f w D ; awmf r l & ef t wG u f yif h a vQmuf c suf t &
<ua&mufawmfrlwJhtcg OD;yOöif;\ukd,fwdkifausmif;omtjzpfESifh
ig;nywfvkH; w&m;emvdkufcJhzl;w,f? yxrnwGif "r®o*FPDygVd
awmf\ tpqk;H jzpfwhJ ukovm"r®mukd trsKd ;rsKd ;a0zefa[mawmfr&l m
xdkntwGuf ukovm"r®mwpfyk'fESifhyif w&m;yJGtqkH;owfawmf
rlw,f? 'kwd,nwGif tukovm"r®mwpfyk'fESifhyif w&m;yJGtqkH;
owfawmfrlw,f? wwd,nwGif tAsmuwm"r®m wpfyk'fESifhyif
w&m;yJGtqkH;owfawmfrlw,f? xdkpOftcgu rSwfom;cJhzl;wJh
w&m;a[mykHtcsuf tvufawGudk aemif&[ef;tjzpfokdYa&mufí
aemufaMumif;jyefawG;Ny;D wa&;a&;pOf;pm;Munfw h thJ cg ]ukovm
"r®m? tukovm"r®m? tAsmuwm"r®m}wpfyk'fpDudk rlwnfNyD;vQif
ZmwdÓPfjzifhcJGpdwfí trsdK;rsdK;csJUxGif a[mawmfrljcif;aMumif;?
a'oemawmf \ qef ; Mu,f y k H u d k tuk e f r usef a0zef c J G p d w f í
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 30
odjrif&jcif;\ tajccHjzpfayw,fvYkd BuaH wG;Ny;D aus;Zl;½Siv
f ,fwD
q&mawmfBu;D \ *kPaf us;Zl;awmfrsm;ukd pOf;pm;í rukeEf ikd af tmif
tykHBuD;awG;awmrdayw,f}[lí jzpfygonf/
tqD y gaom v,f w D w &m;
rEÅav;NrKd U? tb,&mra½T*q
l &mawmfBu;D OD;t*¾"r®onf
&[ef;odum© (7) 0gt& ouso[ D pmoifwef;atmifNy;D p ouso[ D
pmcswef;vkyfaepOf wpfnaomf w&m;a[maumif;vSonf[k
emrnfausmaf eaom v,fwq D &mawmfBu;D \ w&m;yJu G ekd m,lví kd
w&m;yJGusif;y&m ousoD[bk&m;0if;okdY ywåjrm;q&mawmf
avmif;udk&ifudktazmfjyKNyD; usm;rsufvkH;rD;tdrfuav; qGJí
vmcJhonf? xdknw&m;yJGwGif w&m;emy&dowfrsm; jym;vGef;í
w&m;yJGtem;okdYruyfEdkif? q&mwynfhESpfyg;wdkY vrf;ray:uyif
rdk;wdk;rwfwwf&yfí emMu&onf? tawmfMumMumemNyD;aomtcg
]v,fwDq&mawmf\w&m;onf tqDygonf? t[kwfudk ausmf
oifhayonf} [ktb,&mrq&mawmfu cyfwdkwdkcyfjywfjywf
a0zefcsufcsawmfrlcJhygonf/
tb,&mrq&mawmfBu;D rdeq Yf okd nft
h wdik ;f v,fwq D &m
awmfBu;D \w&m;rsm;onf tqDygonft h wGuf wpfBurd ef mNy;D ygu
tzefzeftxyfxyfemír0EdkifatmifjzpfaeMuonf? aumZm
1269-ckESpf? jymokdvqef; 6-&ufaeY &cdkifwdkif;? ppfawGNrdKU olaX;
OD;&Jausmfol yifhavQmufonfhtwGuf ppfawGNrdKUokdY <uawmfrlNyD;?
ppfawGNrdKUv,f w&m;r@yfBuD;wGif a[mawmfrlygonf? yxrn
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 31
wGif a'0"r®ZmwfEiS o hf &d ZD mwf? 'kw,
d ESihf wwd,nwGif rEkówå
'kv’bw&m;? pwkw¬nwGif oOyg'daooyxredAÁmefw&m;?
yOörnrS e0rntxd ig;nqufí r*¾i½f pS yf g;w&m;? 'ornwGif
omoe'g,ZÆ omoetarGcw H &m;ukd a[mawmfr&l m ppfawGNrKd Uol
NrKd Uom;rsm;onf Oawerif;Bu;D \ [w¬u d EÅad pmif;oHuMkd um;ojzifh
a0;a0;okdY roGm;EdkifaomqifwdkYuJhokdY q&mawmfBuD;\ w&m;
a'oemoHukd ckrH ifMuojzifh w&m;r@yftwGi;f u rxGuEf ikd Mf ubJ
jzpfaeykwH uYkd kd q&ma½T\ v,fwrD [max½kyw Ü u
då xm (pmrsuEf mS -
14)ü azmfjyxm;ygonf/
xdt
Yk wlyif aumZm 1270-jynfEh pS u f armfvNrKd iNf rKd U? awmif
aygufausmif;½Sd avmurSefulESifh avmuOaoQmifapwDESpfql
qDrD;ylaZmfyGJBuD;wGif w&m;a[mMum;&ef opfpufolaX;OD;wdk;vkHu
yifhí armfvNrdKifNrdKUokdY <uawmfrlcJh\? armfvNrdKifNrdKU? usdKufov’mef
awmifay: awmifaygufausmif;Bu;D twGi;f a':vTm\ w&m;a[m
"r®m½kHBuD;twGif; w&m;a[mMum;awmfrl&m armfvNrdKifNrdKUol
NrdKUom;wdkYonf w&m;t&omcHwGif;awGUaeMuí v,fwDq&m
awmfBu;D ukd rdrwd NYkd rKd UrSmyif wpf0gqdak wmfryl g[kavQmufxm; awmif;
yefaomMuaMumifh xdk 1270-jynfEh pS w f iG f usKd uo
f v’mefawmifwef;
tvHwdkifbk&m;awmifbufuGufvyf½Sd pHausmif;awmfü 0guyfqdk
awmfrcl &hJ ygonf? xdpk Ofu armfvNrKd iNf rKd U? &wembkjH rifq h &mawmfEiS hf
wdkifyifNyD; a&m*EÅ&'DyeDusrf;ukd jyKpkawmfrlcJhygonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 32
ta&;tajympG , f p k H
v,fwDq&mawmfBuD;udk rrDvdkufMuolrsm;tzdkY q&m
awmfBu;D jyKpak omusr;f pmukzd wf½NI y;D v,fwq D &mawmfb&k m;Bu;D \
usr;f pmta&;tom;aumif;yku H kd a0zefcs;D usL;Muygonf? rif;uGe;f
wdyd#u"& q&mawmfBuD;u]uaeY a½Tacsmif;acwfESifh csD;rGrf;&if
v,fwDq&mawmfBuD;rsm;a&;om;wJh pmwrf;wpfyk'f wpfyk'fvQif
a½Tacsmif;wpfacsmif;wpfacsmif;avmuf wefzdk;½Sdw,fvdkY csD;rGrf;
ae&w,f? tifrwef pma&;oefYw,f} [k trdefY½Sdawmfrlzl;ygonf?
v,fwDq&mawmfBuD;udk odrDvdkufMuol? v,fwDq&mawmf a[m
aomw&m;yJu G kd em,lvu
kd zf ;l olrsm;url v,fwq D &mawmfBu;D uJoh Ydk
pum;tajymaumif;ç w&m;ta[maumif;aom yk*¾dKvfrsdK; r½Sd
aMumif;csD;usL;Muygonf? v,fwDq&mawmfBuD;\ w&m;yJGudk
em,lzl;aom rEÅav;NrdKU e,l;pDyDvdkif; 0dZdwm½kH q&mawmfBuD;u
]v,fwq D &mawmfBu;D w&m;ta[m aumif;yku H akd jym&&if v,fwD
q&mawmfBuD;a[mw&m;udk emae&if; wcsdKUrsm; r*f&vmovdkvdk
jzpfNy;D vmw,f? w&m;yJNG y;D vdYk tawmfMumrS ud, k t hf ajctaerSeu
f kd
odMuw,f}[k trdefY½Sdzl;ygonf? v,fwDq&mawmfBuD;\ pmay
rsm;ESifh w&m;a[majymrIESpf&yfpvkH;udk &if;ESD;uRrf;0ifol v,fwD
y@dw q&mOD;armifBuD;url ]v,fwDq&mawmfBuD;onf ta&;
aumif;awmfrloavmuf tajymbufwGifvnf; tvGef aumif;
awmfrlaMumif;? ta&;ç tajym pG,fpkH&yk*¾dKvfjzpfaMumifh}ukd eDwd
rmvmusrf;? yxrwJG? (pmrsufESm-170)ü a&;om;cJhygonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 33
a&pBud K q&mawmf B uD ; \arwå m
v,fwDq&mawmfBuD; pmykdYcsbJ w&m;a[mxGufonfudk
rESpof ufaom q&mawmfMu;D wyg; &dcS yhJ g onf/ xdq k &mawmfonf
yckuúLjrdKU r[m0dokwm&mrwdkuf a&pMudKq&mawmfbk&m;MuD;
t&Sif*E¦om& jzpfygonf/ a&pMudKq&mawmfMuD;onf v,fwD
q&mawmfudk rEÅav;jrdKU? opfqdrfhwdkufü aeawmfrlpOftcguyif
cifrifawmfrlcJhí ta0;rSarwåmydkYaeawmfrlygonf/ a&pMudKq&m
awmfMuD;onf pmayydkYcsrIvkyfief;udk tvGeftav;xm;awmfrljyD;
pmcsysufrnfpdk;í qGrf;pOfy&dwfvdkufavhr&dS? c&D;oGm;aomfrS
oabFmay:ü pm0gydkYcsíoGm;awmfrlaom y&d,wfxdyfacgifwif
r[max&fMuD;jzpfawmfrlygonf/ v,fwDq&mawmf yckuúLjrdKUodkY
a&mufí a&pMuKd q&mawmfb&k m;xH OD;cdu k v f maomtcg a&pMuKd
q&mawmfb&k m;Mu;D u]]tif;--rH&k mG v,fwaD wm&rSm pmcsaeonff
pma&;aeonfMum;pOfu &nfnTef;jyD;arwåmydkyg&JU?odkY&mwGif
pmcszsufjyD; tjrdKUjrdKUt&Gm&GmodkY e,fvSnfhw&m;a[maeonf[k
Mum;aomtcg oaAÁowåmxJxnfv h u
kd jf y}D }[kred aYf wmfr&l m v,fwD
q&mawmfMu;D rSm a&pMuKd q&mawmfb&k m;Mu;D \ pdwaf wmfuo kd jd y;D
jzpfí txl;avQmufxm;jcif; rjyKbJ cyfrqdwjf yKH ;aeawmfrcl yhJ gonf/
v,f w D w &m;a[menf ;
v,fwDq&mawmfMuD; w&m;ta[mtajymwGif v,fwD
a[mudef;}}[lí wpfrlqef;atmif ]v,fwDw&m;a[menf;}} udk
wDxGifjyD;onfhaemuf wynfhrsm;udkvnf; xdka[menf;twdkif;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 34
oifMum;ay;í a[majymapygonf/ v,fwDq&mawmfMuD;\
w&m;a[menf ; ud k a&S ; OD ; yxr&&S d c J h o l r S m v,f w D y @d w
(q&mOD;armifMuD; ) jzpfygonf/ v,fwDy@dwudk,fawmfonf
rHk&GmjrdKU? r[mv,fwDwdkuftwGif; v,fwD"r®omvmausmif;ü
tzdwaf eYnwdik ;f nw&m;a[mawmfr&l onf/ v,fwyD @dwonf
rdrdudk v,fwDq&mawmfMuD; w&m;a[menf; oifMum;ay;awmf
rlyHkwdkYudk a'oemrOö&Dusrf;? yxrwGJ\ ed'gef;ü a&;om;xm;cJh
ygonf/ v,fwdq&mawmfMuD;xHrS tewåqdkif&m w&m;a[myHk
trsdK;rsdk;udk rSwfom;cJU&aMumif;udk tewåpu©Kusrf;? ed'gef;ESifh
a'oemrOö&Dusrf;? wwd,wGJ?(pmrsufESm-220)wdkuüazmfjy
xm;onf/ yrm'w&m;ESifhpyfí odMum;rif;arhavsmhyHkudk v,fwD
q&mawmfMuD; a[menf;twdkif; aomwrmvmusrf;? 'kwd,wGJ
(pmrsufESm-120)ü azmfjyxm;\/ v,fwDy@dw\ a'oemrOö&D?
aomwrmvm? om"kokE´&D? edwdrmvm? wdyd#ueDwdpaomusrf;
rsm;wGif v,fwq D &mawmfMu;D xHrS Mum;emcJ&h aom w&m;awmfrsm;
udk azmfjyxm;ygonf/
v,fwyD @dwonf aumZm-1265-ckEpS üf q&mawmfMu;D
ESifhtwl EdkifiHtwGif;vdkufygí w&m;a[mcJh&onf/ xdktcsdefu
v,f w D y @d w onf t&G , f a umif ; çpmwwf ? ta[mtajym
ydik Ef ikd o
f jzifh vdwk &oAÁo'd d̈ jzpfum aiG'*Fg;ud½k ;kd onf[k roH;k pGbJ J
a&T'*Fg;udkomoHk;pGJcJUaMumif;wdkUudk v,fwDOD;aum0d'\ v,fwD
y@dw ZeyÜwu åd xmusr;f ?(pmrsuEf mS -37)ü azmfjyxm;ygayonf/
v,fwyD @dwudk w&m;a[mpifay:wifí yGx J w k jf y;D rMumrDrmS yif
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 35
v,fwyD @dw vlUabmifoo Ykd ufqif;aomtcg r[m0do'k gÁ ½Hqk &m
awmfMu;D u ]],xmydAv0g ca*¾g }}tpcsaD om*gxm?]]awy&dawåe
eóEdÅ}} tpcsDaom*gxm wdkYudka&;jyD; vlUabmifodkY w&m;a[m
xGufaom &[ef;aumif;uav;rsm;onf 'um'umrrsm;ESifh
ta&mvGev f Qif ysupf ;D Muvdrrhf nf[k t"dygÜ ,fygyg v,fwq
D &mawmf
tm; owday;awmfrlcJhygonf/
q&mNrd K U
v,fwDedum,twGif;ü v,fwFDq&mawmfBuD;\ a[m
enf;a[mykHtwdkif; xyfwl&aomyk*¾dKvfonf t*¾r[my@dw
q&mjrLd Uac: v,fwOD ;D 0g,mrjzpfygonf/ OD;0g,mrw&m;a[mykEH iS hf
v,fwDq&mawmfBuD; a[mykHwdkYwlykHudk odrDvdkufol q&mBuD;
yDrDk;eif;u ]OD;0g,mrw&m;rSm v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;a[m
aomw&m;rsm;udk "mwfpufESifhcH,lxm;jyD;zGifhxkwfonfhrvm;
toHa&mçavay;av,la&mç oabma&mç w&m;qifykHa&mxyf
wlíaeavonf/ OD;jrKd U\xl;jcm;csuu f m; wpfco k myd\
k / xdw
k pfcu
k
q&mawmfBu;D a[monfxufyrkd í kd yGu
J sojzifyh &dowfrsm; wtke;f
tkef;jzpfíaejcif;jzpfonf[k} pum;ajyma[menf;usrf; (pmrsuf
ESm-15 )üa&;om;xm;ygonf/
v,fwq D &mawmfBu;D u v,fwOD ;D 0g,mrac: q&mjrKd Uudk
w&m;a[menf;oifawmfrlykHrSm ]w&m; ra[mrDS 3-em&Davmufu
MuKd ívlowl pfpw
Hk pfa,mufEiS rhf Q pum;rajymbJ qdwjf ird &f mt&yfü
rdrad [m ajymrnfh w&m;rsm;udk a&S;OD;ajymoifah ompum; aemufrS
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 36
ajymoifhaompum;ponfjzihf pdwfESvkH;ü owfrSwfyg? jyD;vQif
]Oa|[d0D& 0dZdw o*Fgr} tpcsDaom bk&m;*kPfawmf *gxmudk
ESpfvkH;oGif;í ykwD;pdwfaeyg? jyD;vQifjrdKU&Gmaeol&Sifvltaygif;
jrKd Uapmifeh wf &Gmapmifeh wf ½kup© ;kd bkrp® ;dk taygif;udk txl;&nf&,
G u
f m
arwåmydyYk g ponfjzifh oifMum;ay;awmfryl gonf/ q&mawmfBu;D \
w&m;a[menf; oifMum;ay;ykHrsm;ukdk v,fwDq&mjrdKUu 1280-
jynfhESpf? 0gqdkvxkwf "r®a'oemw&m;owif;pm? (twGJ-10?
trSwf-117? pmrsufESm-3) üa&;om;azmfjyxm;ygonf/

v,f w D 0 Pd Ö w
v,fwyD @dw? v,fwq D &mNrKd U wdaYk cwfaemufyikd ;f v,fwD
q&mawmfBuD;\a[menf;udk vufxyf&cJhaom yk*¾dKvfrSm v,fwD
0PÖdwjzpf\/ v,fwDOD;0PÖdw(q&mBuD;OD;vSwif) onf v,fwD
q&mawmfBu;D xHr&S &dcS ahJ om w&m;a[mykaH [menf;rsm;udk v,fwD
,yfvwJS &m;pmtkyüf &Si;f vif;a&;omxm;ygonf/ xdjYk yif bd;k bd;k Bu;D
v,fwDOD;0PÖdw u-
]bdk;eJYv,fwDy@dwOD;armifBuD;u tarnDtpfr? olY
taru a':xyf? bdk;tarua':&yfwJh/ bkd;u anmifjzLyif&Gmu
aebBuD;NzdK;u v,fwDwdkufudkvdkufydkYwm? v,fwDwdkufxJa&muf
awmh 'kwd,q&mawmfOD;ÓaPm tkyfcsKyfaew,f? v,fwD
q&mawmfbk&m;BuD;u atmufjynfatmuf&Gmudk<uaew,f/
tJ't
D cgu v,fww D u
kd rf mS nudk 10-em&Du 11-em&Dtxd pmjyef
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 37
Mu&w,f/ bkd;uvnf; tJ'Dtcg v,fay:ausmif;ta&SUem;u
wHcGefwdkifewf½kyfay:wufNyD; toHukef[pfNyD;pmjyefaew,f/
wpfaeYawmh v,fwDq&mawmfBuD; atmufjynfrSjyef<uvmNyD;
bdk;&JUpmjyefoHudkMum;awmfrlowJh/ 'Dtcg OD;ÓaPmudk ]b,fu
armifyOöif;vJ? reufjzef ighxHac:cJh} vdkY trdeYf&dSvdkufw,f/ reuf
a&mufawmhq&mawmfBu;D xH0if&wmaygh/ q&mawmfBu;D a&SUa&muf
vdYk OD;ÓaPmu ]a&mufygNyb D &k m;}vdaYk vQmufxm;awmh q&mawmf
BuD;u bdk;&JUZmwd&yf&Gm? q&morm;awGudk ar;w,f/ NyD;awmh
]armifyOöi;f }wJ?h ]rif;&JUtoH[mpmusupf mtHae&r,ft h oHrsK;d r[kwf
bl;uGJU? vlawGudk w&m;a[m&r,hftoH} wJh? NyD;awmh q&mawmf
Bu;D u ]at;...w&m;a[m&mrSmvnf; usuNf y;D a[m&rSmrsK;d r[kwf
bl;uJGU? n0gqkdNyD; v,fwDa[mudef; vkyfa[m&r,f? wdkYjrefrm
vlrsKd;rsm; ygVdawmfawGudk em;vnfydkifEdkifatmif jrefrmpum;yDyDeJY
a[m&ruGJU} wJh/ tJ'DupNyD; q&mawmfBuD;u bdk;udk w&m;a[m
enf;oifay;awmfrlwmygyJ/ w&m;yGJwkdif; aemufuvdkuf&w,f/
cE¨mig;yg;udk yxrOD;pGmwpfneJYta[mcdkif;w,f/ aemufokH;n?
aemufig;n? aemuftvd&k &Sd if&o Sd avmuf csUJ xGiaf [mEdik af tmifoif
ay;w,f/ q&mawmfBuD;u ]a&pBudKç OD;yknç usyif;ç ig;usrf;
pwJyh *k Kd¾ vrf sm;a&;wJh &[ef;cHw&m;ç qGr;f w&m; uxdew f &m;awGukd
usufNyD;awmh edAÁmefqkudkawmif;MuavukefvdkY aAsm½dkufeJY w&m;
wpfyGJNyD;oGm;wmrsKd; rjzpfMuapeJY? wkdYjrefrm vlrsKd;rsm; tod
w&m;&dSvmatmif or®m'd|drsufpdtvif;BuD;aygufvmatmif
a[mjymMu? Ak'K¨ ygÜ ''kvb ’ e0r umvqkw d m &cJw,f? w&m;awmfeYJ
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 38
awGYwkef;,lMuygapuG,f}vdkYvnf; rdefYqkdawmfrlygw,f? bdk;u
awmfawmf a[mEdkifvmawmh ppfudkif;w&m;yGJrSm q&mawmfBuD;u
]wduYk cE¨mig;yg;udk ig;na[mEdik w
f muJUG ? igwdw
Yk ynfh armif0PÖw
d
wdkYu ckepfna[mEkdifw,f}vdkY csD;ajr§mufawmfrlygw,f? bdk;udk
w&m;pifay:pNyD;wifwm armfvNrdKifNrdKU 'dkif;0ef;uGif;*dwfem;u
w&m;yGJrSmjzpfw,f} [lí ajymjyygonf/
v,f w D " r® u xd u rsm;
v,fwq
D &mawmfBu;D \ enf;emtwdik ;f a[majymcJMh uaom
v,fw"D r®uxdursm;rSm aMumif;yef; t&Si£ f E´u? v,fwOD ;D 0g,r
(q&mNrdKU)? v,fwDOD;wdavmu(aouÑawmif)? v,fwDOD;y'kr
(ZrÁKywdacsmif)? v,fwDOD;r[dE´(q&modef;)? v,fwDOD;"r®pm&D
(&efukefacsmif)? v,fwDOD;0PÖdw(OD;vSwif)? v,fwDOD;acrE´
(rkdk;ukwf)? v,fwDOD;udwåd (q&mpdef)? rdk;n§if;q&mawmfOD;okre?
v,fwDOD;aÚ,s(ysOf;rem;)? v,fwDOD;0drv? v,fwDOD;okE´&?
v,fwDOD;tmob? v,fwDOD;ynmoD[(atmifr*Fvm)? v,fwD
OD;Mobmo(anmifukef;)? v,fwDOD;eE´rmvm? v,fwDOD;'Dy
(wy,if;)? v,fwOD ;D 0do'k (¨ rif;vS)? v,fwOD ;D aombe(ajrmif;jr)?
v,fwD OD;em*(aemif rd;k n§i;f "r®uxdu wGaH w;OD;em*)? tbd"r®m
q&moJBuD;? OD;ausmf&ef? OD;pHaz? OD;rif;'if(ysOf;rem;)? q&mBuD;
a':pE´m(aemifq&mNrdKUZeD;) ponfponfjzifh tajrmuftjrm;
&dcS yhJ gonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 39
v,fwD"r®uxdursm;onf olYacwfESifhol ausmfMum; xif
&Sm;cJhMuygonf/ a&S;u rif;uGef;awmif½dk; aiGawmifawm&ü
OD;Zedw(pdeef w d ) w&m;yGJ udek mvdu
k &f aom rif;uGe;f "r®em'wduk rf S
bdk;oHyk&mtrnf&dSudk,fawmfBuD;u]atmifrav;Asm- w&m;a[m
aumif;vdu k wf m? r[m0do'k g¨ &mrq&mawmfBu;D tkyx f m;wJh ocGm;
oD;rSnfhBuD;awG ckrSvSyfawmhw,f}[k csD;rGrf;ouJhokdYyif (a&SUu
oGm;&nfpmtaumif;qk;H rSm ocGm;oD;rSnfh jzpfonf/) v,fwq D &m
awmftkyfxm;aom v,fwD"r®uxduwnf;[laom ocGm;oD;
rSnfhBuD;rsm;onfvnf; vSyfwdkif;arT;aom pm;wdkif;csKdaom ocGm;
rSnBhf u;D rsm;jzpfcyhJ gonf/
v,f w D q &mawmf B uD ; w&m;a[mygrS
v,fwDq&mawmfBuD; jrefrmEdkifiHt0ef;odkYvSnfhvnfí
tNrdKUNrdKUt&Gm&GmwdkYü w&m;a[mawmfrlygaomaMumifh a&S;tcgu
rMum;pzl;jzpfíaeaom r*foHç zdkvfoHç edAÁmefoHrsm;udk Mum;emcGifh
&vmMuonf/ odkYjzpfí t&Siftm'dpö0Hou Ak'¨edum,rSefawmf
BuD;wGif ]uREkfyfwdkYpmoifom;i,facwfwGif r*fzdkvfedAÁmef w&m;
awmfrsm; uG,faysmufwdrfaumvsuf&dScJhav&m v,fwDq&m
awmfBuD; ay:aygufxGef;um;í 'DyeDusrf;rsm;pGmudka&;om;vsuf
w&m;vSnfhvnfa[majymrSom ¤if;r*fzdkvfedAÁmefw&m;rsm; ay:
aygufvmcJhavonf} [k a&;om;xm;avonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 40
199&-ck e pf ½ d k u f q&mBuD ; a&T O a'gif ; \ wpf o uf w m
rSww f rf;? yxrwJ?G (pmrsuEf mS -37) wGiv f nf; rdrt d oufcek pfom;
t&G,favmufu (aumZm 1258-ckepfcefU) ]xdkacwfwGif v,fwD
q&mawmfvnf; rausmfMum;ao;ojzifh edAÁmefr*fzdkvf[lonfrSm
&Ekdifaomacwfr&dSawmhNyD[k jrefrmjynf&[ef;avmuwpfckvkH;u
,lqvsu&f &dS m vl(vl0wfaMumif) qdo k nfrmS um; &[ef;rsm;Ny;D vQif
NyD;Mu&aom acwfjzpf\} [k a&;om;xm;av&m? q&mBuD;
a&TOa'gif;u v,fwDq&mawmfBuD; EdkifiHtwGif; vSnfhvnf a[m
Mum;aom 1260-jynfhESpfa&mufrS wpfEdkifiHvkH; r*foHzdkvfoH Mum;
vm&aMumif; a&;om;vdk&if;jzpfygonf/ xdktaMumif;wdkYudk
&nf&, G í
f yif q&mBu;D ocifu, kd af wmfriId ;f u Edik if jH cm; omoemjyK
av;csKd;uAsmBuD;wGif -
]vlwrf;rSm? O'gef; wrnfomokdY?
onfwpfcg tMuHedyfvdkufwmu?
jynfjrefrm wrÜ'dyfwGifrS?
awmifxdyf a&Ty'kr®m ESifh?
ol&d,mMobmpuf[mu?
ZrÁLvSnfhum? a*g,muxGufovdky?
r*fzdkvfonfrnfjyifwJh v,fwDt&Sif}
[k a&;zGJUcJhavonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 41
a[mud e f ; pmtk y f j zpf v myk H
þv,fwDa[mudef;w&m;pmudk v,fwDOD;0PÖdw\ rlv
ed ' gef ; ü jyqd k x m;onf h t wd k i f ; aumZmouú & mZf 1279-ck ?
ewfawmfvqef; 15-&ufaeYwGif tvkHNrdKUta&SU? BuD;acgifawm&
ausmif;wGif oDwif;ok;H aeawmfral om v,fwq D &mawmfb&k m;Bu;D
trdefY½Sdonfhtwdkif; v,fwDOD;0PÖdw(q&mBuD;OD;vSwif)onf
v,fwq D &mawmfBu;D w&m;awmfrsm;udk ½du k Ef ydS xf m;jcif;jzpfygonf/
xdka[mudef;w&m;pmudk rEÅav;jrdKU? *kP0wDykHESdyfwdkufu 1286-
ck? 0gqdkvwGif a&S;OD;½kdufESdyfcJhygonf/ xdkpmtkyfrsufESmzkH;wGif
]ZrÁKyum& omoe[dw toif;ydkifpmtkyf] [kazmfjyxm;\/ xdk
aemuf &efukefjrdKU? 51-vrf;? jrefrmtrsdK;om;ykHESdyfwdkufu 'kwd,
tMudrf½kdufESdyfygonf/ ½kdufESdyfaomckepfudk azmfjyrxm;yg/
1935- ckEpS ?f Ed0k ifbmv (1297-ck? wefaqmifrek ;f v)xkwf
okwynm0wDr*¾Zif;ü v,fwaD [mude;f w&m;pmtkyu f kd atmufyg
twdkif; aMumfjimxm;ygonf/
v,f w D a [mud e f ; w&m;pmtk y f M uD ;
txufygw&m;pmtkyfMuD;rSm aus;Zl;&Sifv,fwD q&m
awmf M uD ; onf jref r mEd k i f i H t xuf y d k i f ; ç atmuf y d k i f ; tjrd K Ujrd K U
t&Gm&GmwdkYü ESpfaygif; 30-cefYtwGif;a[mMum;jyoqkH;rawmfrl
tyfaomw&m;rsm;udk pkaygif;um½ku d Ef ydS x
f m;tyfaom pmtkyjf zpfí
q&mawmfBu;D ud, k w
f ikd af [majymonft h wdik ;f w&m;"r®ukd emMum;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 42
vdkygvQif txufyg v,fwDa[mudef;pmtkyfBuD;udk zwf½Iawmf
rlMuyg/
wpftkyf 1d-*J? ,ck-1d/
aus;Zl ; wif r S w f w rf ; vT m
þv,fwDa[mudef;w&m;awmfpmtkyf ½kdufESdyf&eftwGuf
cGifhjyKawmfrlaom rkH&GmjrdKU? r[mv,fwDwdkuf y"meem,u
e0rv,fwDq&mawmfMuD; t*¾r[my@dw b'´EÅauvmo
rax&fjrwf? v,fwDa[mudef; w&m;pmrludk Munfh½IpDppfay;
awmfrlaom Edk ifiHawmfoHCr[mem,utzGJU0if rEÅav;jrdKU?
r[m0dok'¨g½kHwdkuf olaX;wef;ausmif; q&mawmfb'´EÅrmedw
oD&dbd0Hor[max&f? þusrf;pmudkykHESdyf&ef a&S;OD;yxr ay;
tyfcahJ om rlvpmtky&f iS f oxkjH rKd Uae bd;k bd;k Bu;D OD;vSwif (v,fwD
OD ; 0PÖ d w ) &ef u k e f j rd K U usm;ul ; ausmif ; wd k u f q &mawmf B uD ;
t&Sipf uúEd r´ [max&fEiS hf 'Dy, J if;jrKd Ue,f pkid jf yif&mG ausmif;rwdu
k f
q&mawmf t&Sif"r®ygv("r®mp&d,) q&mawmfbk&m;ESifh þusrf;
pmed'gef;a&;om;Edkif&ef ajzMum;ulnDawmfrlcJhMuaom v,fwD
edum,m"dywdq&mawmfBuD;rsm;? v,fwD0Ho v,fwDtEG,f
vlyk*¾dKvfrsm;wdkYtm; þae&mrS OD;cdkuf 0yfwGm;í aus;Zl;rSwfwrf;
wif&SdygaMumif; azmfjyvkdufygonf/
OD ; atmif r G e f (jrwf q k r G e f )
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 43
earm wó b*0awm t&[awm
or®morÁK'ó
¨ /
tcef ; (1)
aus;Zl;awmf&Sif
v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;onf
ouú&mZf 1282-ck? wydkwGJvqef; (2 )&ufaeY
usdKufxdkjrdKU? v,fwDpHausmif;"r®m½kHBuD;üa[mMum;awmfrlaom

a0',d w ok c ES i f h o EÅ d o k c w&m;awmf
,ckn a0',dwokcESifh oEÅdokcw&m;ESpfyg; jcm;em;
csufBuD;rsm;udk bGm;bGm;BuD;ay:oGm;atmif aumif;aumif;BuD;
rSwfvdkufprf;a[h? armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m; )/
a0',dwokcqdw k m armifb;kd MuLwdYk wpfawGcpH m; pHpm;vdYk
rqkH;Edkif r0Edkifaom cHpm;rIpHpm;rI csrf;omrsdK;awGudk qdkonf
[krSwfMu/ vlrSmvnf; vlUtusdK;ay;oavmuf ewfrSmvnf;
ewftusKd ;ay; oavmuf? jA[®mrSmvnf; jA[®mt Y usKd ;ay;oavmuf
udavomrD;awmufBuD;awG e,fus,fjyD; cHpm;rIpHpm;rIbufodkY
wpf,dkifwnf;,dkif wpfvJwnf;vJí ,ckxufxd udavom tyl
awmBu;D xJu ruRwrf vGwEf ikd b f J uRo
H nf xufuRH epfonfxufepf
jrKyfonfxufjrKyfaeMu&wm a0',dwokctwGuf r[kwfvm;uGJY
armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 44
oEÅdokcqdkwmuawmh avmbudavomrD;awmufBuD;awG
a'goudavomrD;awmufBuD;awG arm[udavom rD;awmuf
BuD;awG jidrf;at;í aumif;jrwfaomcsrf;omrsdK;udk qdkonf[k
rSwfMu/ onfvdk oEÅdokcrsdK;udkawmh armifbdk;MuLwdkYwpfawGu
vdck sirf mS r[kwyf gbl;/ bmaMumifv h q
J akd wmh? armifb;kd MuLwdYk oEÅmefü
udavom tylttdu k ?f tykyaf wmMu;D awGu x<uaomif;use;f jy;D
aeaomaMumifh wpfcgwnf; jidrf;at;oGm;rSmawmif pdk;ao;&JU
r[kwfvm;uGJU armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
udavomtylttdkuf tykyf"mwfMuD;rsm;[m urÇmol
urÇmom;wdu Yk kd tyg,fooH &me,fMu;D xJu ruRwrf vGw&f atmif
twif ; wm;qD ; uef Y u G u f í xm;wmawG u G J U armif b d k ; MuL&J U ?
(rSev
f yS gbk&m;)/
onf u d a vomtyl t td k u f tyk y f " mwf M uD ; awG u d k y if
armifbdk;MuLwdkYwpfawGu tat;"mwf tarT;"mwfMuD;awG[k
txifrSm;jyD; ,ckxufxd cHpm;pHpm;vdkYrjyD;bJ warmarmw[dkuf
[ku
d f rylttduk f "mwfMu;D awGaemufoYkd wvdu k wf nf; vdu k af eMu
&wmawGuGJU armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
odkYuavmuf tdkqdk;wJYudavomtylttdkufMuD;awGudk
tylttdkufrSef; rodEdkifMuwm b,foltwGufvnf;qdkawmh
armifb;kd MuLwdw
Yk pfawGu ]igud, k if ghu,
kd }f ESiw
hf aMumfaMumf watmf
atmf ac:aeMuaom twå'd|dBuD;[k wpfcgwnf;pGJcsufxkwfxm;
&r,fuGJY armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 45
tJ'tD wå'|d ad b;Bu;D xif;vif;&Sad eMurSjzifh oHo&m ab;Bu;D
tyg,fab;BuD; 'kpö&dwab;BuD; 0edygweab;BuD;rsm;ESifh tjrJ
awGYMuHKae&wmawGuGJY armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
twå'd|dESifhouúm,'d|d qdkonfum; o'´gomjym;onf?
teufoGm;rSmtwlwl wpfoabmwnf;[k rSwfvdkufMu/ ,ck
armifb;kd MuLwdaYk eMu&aom oHo&me,fBu;D xJrmS twå'|d ad b;Bu;D
awGu opfyif trIdufo½kdufawG xlxyfaygrsm;onfh 0g;awmBuD;
twGif;üaomif;ajymif;½IyfaxG;íaeaom Mucyf0g;½kHBuD;rsm;uJhodkY
ewfjynfrSmvnf; ewfjynftvdkuf jA[®mhjynfrSmvnf; jA[®mhjynf
tvdu k f odr;f ydu
k pf &m twå'|d t
d udik ;f tcufawG[m x<uaomif;
Murf;í ½IyfaxG;aevdkufwm tvGefaMumufp&mvefYp&m wu,f
aumif;wmudk;uGJU? (rSefvSygbk&m;)/
trSwfrJh ayghwD;ayghq &D;wD;a,mifawmif wpfydkif;aMumif
rjzpf M uapES i f h ? owdMuyfMuyf xm;Mu&rnf / twå 'd |d x<u
aomif;usef;rItwGuf olrsm;toufudkowfjzwf&rSmrsm;? ol
wpfyg;Opömcdk;&rSmrsm;? ol\om;r,m; usL;vGefjypfrSm;&rSmrsm;?
vdrfvnfazmufjym; rkom;qdk&rSmrsm;? bdef;uif;uapmf avSmfpm
t&ufwdkYudk aomufpm;rl;,pf&rSmrsm;awmh 0efav;jcif;r&Sd/
wpfaeYwpfaeYrSmyJ Muufaumif0ufaumif iSufaumifawG[m
wpf&mwpfaxmifru "m;vufeufab;BuD;usa&mufjzpfyGm;vsuf
ae&wm[m twå'|d ad b;qd;k Bu;D twGu[ f k tjrt
J pGrJ w
S x
f m;MuuGYJ
armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 46
olrsm;toufrsm;udk owfjzwfwmrSm wpfaumiftwGuf
i&JrSmajcmufb0? 0dyguftusdK;rSmb0aygif; ig;&m? aojcif;qdk;
ESiahf o&wmawG b,fah vmufrsm; aMumufp&maumif;w,fqw dk m
armifbdk;MuLwdkYom arQmfjyD;MunfhMuawmh/ odkYuavmuf aMumuf
p&maumif;aom oHo&me,fMuD;xJrSm aecsifp&m raumifygbl;/
csrf;omuGufu,fvdkYwpfpufrQr&Sd/ 'ku©BuD;awGuom AGufMurf;
jyD;aewmjzpfawmh urÇmay:rSm twå'd|dawG[m ESrf;MuJxm;ovdk
olUoEÅmefighoEÅmefü ra&wGufEdkifatmif rsm;jym;aeMuwmuGJU
armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
xdkuJhokdY twå'd|dab;qdk;BuD; &efajimifhBuD;&SdaeMuaom
olwdkYtm; tb,frSmjidrf;at;jcif;qdkaom oEÅdokccsrf;omcGifh
ta&;t&mBuD;udk &&SdEdkifygtHhenf;/ armifbdk;MuLwdkY urÇmol
urÇ m om;wd k Y \ pd w f r aemtwG i f ; ü 'k p ½k d u f u H a [mif ; awG u
toacsFteEÅyg&SdjyD;aewmjzpfawmh vdrfrmwJhb0uenf;yg;NyD;
trdu k b
f 0 awGuom rsm;íae\? rif;wdYk usKu d x f o dk l usKu
d x f o
kd m;
awGrmS twå'|d w d if;vif;f &daS eonft
h wGuaf Mumifh tyg,ab;Bu;D
0dedygweab;BuD;? 'kpö&dwab;BuD;? ememow¬m&ab;BuD;? tn
bmomab;BuD;wdkYESifh awGUxdMuHKBudKufí vmcJh&wJhb0rsKd;awG[m
ra&wGufEdkifbl;uGJY armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
twå'd|dab;BuD;udk vufowfarG;xm;av a0',dokc
e,fuBu;D us,af v? a0',dwokce,f Bu;D us,af v tyg,faMum
&Snfav? tyg,faMum&Snfav oHo&marsmcsufjrKyfcsuf epfcsuf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 47
aumif;av[k tNrJpGJrSwfMu? oHo&mtyg,fwGif;odkY wpfBudrfqif;
rdjyefNyq
D rkd jS zifh vlb
Y Hk ewfbu Hk akd wmh jyef&vdrOhf ;D rnf[k rxifpm;ygESi/hf
wpfcgwnf;t0Dpq d u kd af tmuf oGm;&rSmuGUJ armifb;kd MuL&JU? (rSev f S
ygbk&m;)/
'gaMumihf armifb;kd MuLwdw
Yk pfawG[m raocifu EIwqf uf
xm;Mua[h/ ]uREkfyfwdkYaovQif vlUbkH ewfbkHrsm;ü roDruyfbJ
t0Dpdcg;awmif;usKdufNyD; qif;oGm;Murnfh t0Dpdol t0Dpdom;
awGyg[k &J&Jwif;wif; 0efcHcsufjyKxm;MuuGJU? twå'd|dab;BuD;
&dSaerSjzifh tjrifhqkH;jzpfaom jA[®mhbkHBuD;uayr,fvdkY t0DpdodkY
wkdifatmif*Rrf;axmifusoGm;&wmyJ? bmaMumifhvJqdk&if aojrJ
"r®wm r&Pab;BuD;ESifh 0dedygwab;BuD;awGu wGJvsufyg&dSav
aomaMumihfwnf;/
usKu
d x
f o
dk al wGuusKu d x
f o
kd m;awGukd ar;r,f? ],ckb0u
aovQif b,fb0odkYoGm;rvJ}vdkY ar;r,f? b,fvdkajzMurvJ
a[harmifbdk;MuL&JU? rif;wdkY usKdufxdkolusKdufxdkom;awG ajzrSmu
q&mawmfBu;D jrifyg&JUuGUJ ? ur®oum uHypfcs&moGm;&rSmy? ud,k o
f mG ;
csifaomb0 a&mufcsifaomb0wdkYü oGm;Edkifa&mufEdkifaom"r®
wmrsKd;rS r[kwfbJ? 0dedygwe y&rf;ywm rvSry udk;½dk;um;&m;
z½dkz&JuswwfwJhab;BuD;u wGJvsufygaeawmh ab;'kku©BuD;awG
AvAGufMurf;aewJh t0Dpdvrf;odkY wef;vef;ajzmifhajzmifh raxmifh
rem; wpfcgwnf; qif;oGm;&rSmuGJU armifbdk;MuL&JU/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 48
t0Dpdtyg,fi&JodkY rusrae&atmif nmay;wmu umr
wPSmBuD;[krSwf? rsufpdt&om taumif;BudKuf? em;t&om
taumif;BudKuf? ESmacgif;t&om taumif;BudKuf? vQmt&om
taumif;BudKuf? udk,ft*Fg tawGYt&om taumif;BudKuf?
pdwrf aemt&om taumif;BuKd uw f mawGu uHa[mif;ode;f aygif;
oef;aygif;awGudk raysmufrysuf&atmif ravsmhyg;&atmif
wdk;yGm;rsm;jym;atmif tultnD tapmifhta&SmufBuD;vm;uGJU
armifb;kd MuL&JU/
b,fi&J uscsio f vJ ajym? rif;wdYk usKu d xf Nkd rKd Uü ,ckujyae
aom½kHyGJBuD;[m tmrcH½kHyGJBuD;[krSwf? uscsifa&mufcsifaomi&Judk
tmrcH½yHk BJG u;D u csay;Edik w
f ,fuUJG ? rif;wdYk usKu
d xf o kd al wG usKu
d x
f kd
om;awG oEÅmefü&daS eaom umrwPSmBu;D [m awmifusjrpfBu;D \
0J,mbufurf;ü wif&dSaeMuaom trdIufo½dkufawGudk rdk;BuD;
onf;xefpGm &GmoGef;aomtcg wpfwdkwpfprusef&atmif tukef
wdu k o
f a&mNy;D qGiJ ifweG ;f cswpfygwnf;,lomG ;wmvdk urÇmay:rSm
&dSaeMuukefaom urÇmolurÇmom;awG[m awmifus jrpfBuD;\
0J,mbufurf;ay:rSm wifaeMuaom trdIufo½dkufawGESifhwl\?
r&Paoab;BuD;ESifhawGUxdvQif umrwPSmBuD;[mu t0Dpdxd
atmif tukefvkH; wHjrufvSnf;í wdkufoa&mNyD; ,loGm;rSmuGJU
armifb;kd MuL&JU/
umrwPSmBu;D u uHa[mif;awGukd nmay;orm;? twå'|d d
ab;Bu;D uvJ uHa[mif;awGukd raysmuf rysu&f atmif vkNH cKaH tmif
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 49
odr;f ydu
k x
f m;orm;? 0deyd gweab;Bu;D uvJ y&rf;ywm ud;k ½d;k um;&m;
usorm;? tarSmuftrSm;ab;BuD;rsm;udk wpfaeYwpfjcm; vGifhyg;
aysmufysuo f mG ;atmif aMumifMh updu
k v
f u
kd Mf u? rvSry t&Suwf pfuJG
tusKd;enf;atmif jyKvkyfwwfwJh umrwPSmBuD;udk tvdkvdkufí
tBudKufudkom &SmMuHpkaqmif;í ay;aeMuygrl rD;cdk;rqkH; rdk;rqkH;
b,fawmhrS vufpwkef;MurSm r[kwfbl;uGJU armifbdk;MuL&JU/
terw*¾ oHo&mBu;D ü rsupf t d &om em;t&om? ESmacgif;
t&om vQmt&om udk,ft*Fgt&om pdwfraemt&omrsKd;udk
cHpm;pHpm;cJ&h wmawG[m ajc&mcsi;f xyfv?Ykd ,ckaeYtxd tm;&wif;
wdrEf ikd wf ,fvyYkd J r&dyS gbl;/ a0',dwokccHpm;rI pHpm;rItwGuEf iS o hf m
aeYukef&ufqkH; tcsdefawGudk tvum;jzKef;ypfaeMuwm Nidrf;at;
rIoEÅo d ck rSmawmh tdyrf ufxaJ wmif xnhrf rufao;bl;? bmaMumifh
vJqdkawmh a0',dokce,ftwGif;odkYom oufqif;epfjrKyfíae
aomaMumifw h nf;? Munfph rf;ygvm; rif;wdYk usKud xf o
kd l usKu
d x
f o
kd m;
awG[m ½kyH BJG u;D udk aiGay;Ny;D a0',dwokcawGukd 0,f,al eMuwm
tb,frSm oEÅdokcbufodkY a&mufEdkifygtHhenf;? a0',dwokc
bufoyYkd gav Nird ;f qdw k o
hJ EÅo
d ck rSa0;av? MuyfMuyfcsr;f omMuav
udavomrD;awmufav? udavomrD;awmufav oEÅdokcrS
a0;av/
urÇmolurÇmom;awG[m a0'[dwokcbufodkYyg aeMu
wmjzpfawmh cHpm;rIpHpm;rIawGudkom &SmazGpkaqmif;um aeMu&
avonf/ urÇmavmuBuD;ü wpfaMumfaMumf wpfatmfatmf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 50
qkawmif;NyD; aeMuonfh txJrSm oEÅdokcuav;ujzifh tenf;
i,frQavmufomygMu&UJ? cHpm;rIpHpm;rI a0',dwokcujzifh AGuf
Murf;NyD; oD;rsKd;pkHya'omBuD;uJhodkY vufzsm;a0aevdkufMuwm[m
wpfurÇmvkH;u ausauseyfeyf jzpfaeMuwmuGJU armifbdk;MuL&JU?
(rSev
f yS gbk&m;)/
Nidrf;at;csrf;omrIoEÅdokcudk qkawmif;w,fqdkayr,fvdkY
Ak'¨bmomt½dk;tpOfrdkY qkawmif;&wm ygav? olwdkYvdkcsifwmu
awmh cHpm;rI pHpm;rI a0',dwokcrsKd;udkom ZGJoefaeMuwmyg?
Munf h p rf ; ygvm;/ usKd u f x D ; ½d k ; bk & m;rS m qk a wmif ; orm;awG
qkawmif;ykHaumif;aumif;rSwfvdkufprf;a[h armifbdk;MuL&JU? (rSef
vSygbk&m;)/
þxD;ESifh,yf wHcGefukuúm; rkav;yGm; MuufvQm
csKd;awmfa& tjzmjzmwdkYudk wefcdk;BuD;bk&m;tm; we*FaEG
om;u qufuyfylaZmfvSL'gef;yg\t&Sifbk&m;? þaumif;
rIaMumifhonfom; onfr,m; ESifh b0tqufquf ruGJ
rysufMubJ qufcgqufcg pdefolaX; a&TolaX; pufydkif
olaX;jzpfMuNyD;onf om;onfr,m;ESifh tenf;qkH; wpfESpf
ESpfacguf okH;acguf a&muf&ygvdk\ t&Sifjrwfbk&m;wJh/
a[monfqkawmif;xJrSm Nidrf;at;csrf;omrIqdkonfh
oEÅdokct&Sif; vGwfuif;aeykHudk MunfhuGJU armifbdk;MuL&JU (rSefvS
ygbk&m;)/qkawmif;orm;rsm;uvnf; urÇmom;rsm;tBudKufudk
vdkufNyD;qkawmif;Mu&wmuGJU/ olwdkYudk tjypfwifzG,fr&dSygbl;/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 51
rde;f ruawmh onfvq kd ak wmif;rS BuKd uMf uwmuG,hf armifb;kd MuL&JU?
(rSev f yS gbk&m;)/
pMumrif;Bu;D ? rE¨mwfrif;Bu;D rsm;\ cHpm;rIppH m;rI a0',dw
okce,fBuD; rnfrQavmufyif BuD;us,faomfvnf; aemufqkH;
wpfaeYusvQif pHpm;rIcpH m;rIawG[m prf;um&SmazGvrYkd &? tv[ó
tcsnf;tEDS; tNyD;Avm okH;&mr0if pdwfwGifazmufjym; arSmufrSm;
p&mtcsuBf u;D awGuUJG armifb;kd MuL&JU? (rSev
f yS gbk&m;)/ oEÅo
d ck rsK;d udk
r&ao;aomol[m av;uRef;vkH;udk tkyfpdk;ydkifeif; pMumrif;BuD;
jzpfaomfvnf; i&Jab;BuD;teEÅ &dSaeaomaMumifh pMumrif;BuD;
rsm;onf 'ku©awmif 'ku©wkH; 'ku©cJBuD;awG[krSwf? odMum;rif;
jA[®mrif;rsm;vnf; 'ku©aumif 'ku©wkH; 'ku©cJBuD;awG[k &J&Jwif;
wif;BuD; qdkEdkifw,fuGJU armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
umrwPSmBuD;udk olwpfckvTwfNyD; tvdkvdkufxm;r,f
qdrk jS zifh tukeAf u
G Mf urf;Ny;D tyg,fav;yg;odYk nmatmfNy;D qif;oGm;
Mu&rSmawG? 'gaMumifh udk,foGm;csif&ma&mufcsif&m a&mufEdkifwm
rsK;d r[kwyf gbJ ayguf vTwf 'vMurf;jzpfae&wmuGUJ armifb;kd MuL&JU?
(rSev f yS gbk&m;)/
umrwPSmBuD;[m odkYuavmuf tdkqdk;aMumif;udk od&dS&
ojzifh umrwPSmBuD;\ tBudKufchpm;rI pHpm;rI a0',dwokc
bufrS jrefjrefBuD;xGufajrmufí Nidrf;at;jcif;oEÅdokcbufodkY
a&mufEdkif&eftcsufrSmawmh twå'd|dBuD;\ OD;acgif;udk tewå
or®m'd|rd *¾i0f Zd mÆ ÓPfwnf;[laom aygufw;l ESit
hf wif;eif;Ny;D rIeYf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 52
rIefYnufnufaysmufysufoGm;atmif azmufcGJypf&r,fuGJU armif
bdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
twå'd|dab;qdk;MuD; jydKuGJysufpD;jyDqdkrSjzifh tyg,foHo&m
'ku©ab;MuD; jidrf;at;oGm;awmhonf/ ¤if;jidrf;at;csufudkyif
urÇmay:rSm taumif;qkH;jzpfavaomaMumifh yxroEÅdokc[k
rSwMf u/ yxroEÅo d ck odaYk &mufvQif y&rf;ywmz&dzk &J ud;k ½d;k um;&m;
uswwfaom 0dedygweab;qdk;MuD;rS wpfcgwnf;uRwfvGwfjidrf;
at;í oGm;&awmhonf/ ¤if;jidrf;at;csufudkyif urÇmay:rSm
taumif;qHk; jzpfavaomaMumifh 'kwd,oEådokc[krSwfMu/
yxroEÅo d ck ESihf 'kw,
d oEÅo
d ck pcef;odYk wef;wef;rwfrwf
qdkufa&mufMuaom olwdkYonf tyg,fi&JodkY usa&mufapwwf
aom 'kp&du k uf aH [mif; teEÅ odeaf ygif;oef;aygif;rsm;pGm ysujf ym;&
avawmhonf/ jrwfpGmbk&m;MuD; ESifhvnf;awGUMuHK& usdK;eyfí
ed,w tajctaeodkYqdkufa&mufojzifh bk&m;twGuf bmom
twGufwdkYaMumifh pdk;&drfaEkmifhaES;jcif;r&Sd&/ bk&m;rSef w&m;rSef
oHCmrSef bmomrSefawGESifhom tjrJawGUMuHKMu&avawmhonf/
xdkYaMumifh tyg,ab;MuD; 'kpö&dwab;MuD; ememowåm&ab;MuD;
tnbmomab;MuD;wdkYrS jidrf;at;jcif;udk urÇmay:rSm taumif;
qHk;jzpfavaomaMumifh wwd,oEÅdokc[krSwfMu/
cHpm;rI pHpm;rI a0',dwokcbufrS jird ;f at;jcif; oEÅo d ck
bufodkY aygufa&mufEdkif&ef tvkyfudkawmh armifbkd;MuLwdkY
0D&,
d "mwfrsKd ;ESihf aygufa&mufEikd rf mS r[kwyf gbl;uGYJ armifb;kd MuL&J/Y
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 53
(rSefvSygbk&m;)/ armifbdk;MuLwdkY 0d&d,wydkif;aMumiform;awGu
awmh rjzpfEdkifygbl;/ rjzpfEkdifygbl;ESifh ,ckaeYxufxd 0d&d,
"mwfMu;D udk vufavsmjh y;D vmcJMY uwm r[kwvf m;uGUJ armifb;kd MuL&JU/
(rSefvSygbk&m;)/ xdkaMumifh jidrf;at;rIqdkaom oEÅdokcbufodkY
raygufra&mufEikd bf EJ iS hf a0',dw okcbufoo Ykd m ,dik v
f eJ pfjrKyjf y;D
aeMuwmuGJU armifbdk;MuL&JU (rSefvSygbk&m;)/
xufoefaom0d&, d "mwfMu;D rsm;twGuf jird ;f at;rIqakd om
oEÅo d ck bufoq Ykd u
kd f a&mufomG ; &yHrk mS awmh vGeaf vjy;D aomtcg
umodwikd ;f Am&mPoDjynfü jA[®'wfrnfaomrif;onf wdik ;f c½dik f
EdkifiHudk tkyfcsKyfjyD; rif;vkyfaew,fuGJU armifbdk;MuL&JU? (rSefvSyg
bk&m;)/ tJ--igwdkYbk&m;tavmif;awmfMuD;uvJ vSnf;rSL;trsdK;ü
jzpfí t&G,fa&mufaomtcg vSnf;ig;&mjzifh ukefoG,ful;oef;
a&mif;0,fa&;udpöjzifh toufarG;jrL&w,fuGJU armifbkd;MuL&JU?
(rSev f yS gbk&m;)/
tJ--waeYoü bk&m;tavmif;awmfMu;D onf vSn;f ig;&m
wdkYjzifh ig;q,fudk;,lZem&Sdaom oJuEåm& c&D;MuD;odkY oGm;Muaom
tcg r&Tifrvef; pdwfyifyef;Muojzifh vSnf;ay:üom tdyfvsuf
pD;eif;vdu k yf gMuonfth wGuf a&mufcsed o
f ifah om t&yfoYkd ra&muf
MubJ rsufpdvnfvrf;vGJjyD; wpfnywfvHk; uEÅm&c&D;cJMuD;rS
rxGufajrmufEdkifMubJESifh wvnfvnfaeonfhtwGif; yljyif;vS
pGmaom aerif;uvnf; ta&SUavmu"mwfu ay:xGufawmh
tcsed af &mufonft h cgrS vSn;f om;awGvnf; tdy&f mrSE;kd Muí rdrw
d Ykd
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 54
oGm;vrf;vmvrf;udk pHkprf;aomtcg rsufpdvnfvrf;rSm;aMumif;
odMuonft h wGuf tvsit f jref vSn;f rsm;uf&k yfqikd ;f apjy;D EGm;rsm;
udkcRwfí oJuEÅm&MuD;jzpfaeonfhtwGuf opfyift&dyftm0go
uvJr&dS aeyljyif;rnfhta&;udk aMumuf&GUHMuaomaMumifh rdrd
wdkYygvmMuaom apmift0wfzsmoifjzL;rsm;udk r@yf t&Htwm;
trdk;tumjyKvkyfjyD; pdk;&drfaMumifhMuvsuf ylyefjyD; aeMu&awmh
wmyJuGJU armifbkd;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
tJ--¤if;vSn;f om;ig;&mawGrmS vJ a&ukecf ef;ojzifh aoaus
ysufpD;&awmhrnfhta&;udk igwdkYbk&m; tavmif;awmfMuD;u
arQmfawG;rdojzifh igonfxufoefaon 0D&d,"mwfMuD;ravsmhbJ
vltaygif;wdkY\ pdwfESvkH; jidrf;at;csrf;omrI&apawmh[k ayguf
wl;udk,lapí pdrf;pdkaomaepmrsufESmawG\ atmuft&yfudk
wl;ap& w,fuUJG armifb;dk MuL&JU(rSev f yS gbk&m;)/ tJxckd PüyifvQif
tawmif ajcmufq,f&t dS &yfoUkd a&mufvQif wpfcak omausmufzsm
MuD;udk awGU&aomaMumifh atmufodkYqufvufwl;azmf&ef rsm;pGm
cJ,Of; av&um;?0D&d,"mwfudk csufcsif; avsmhvdkufMuw,fuGJU
armif bkd;MuL&JU?(rSefvSygbk&m;)/
igwdkYbk&m;tavmif;awmfMuD;onf tvkyftauR; wynfh
i,fudkac:í ]]tarmif? oifonf 0D&d,"mwfudk avsmhvdkufonf
&Sad omf cyford ;f aomvlwo Ykd nf rvSryysupf ;D Muuket f /hH oifonf
xufoefaom 0D&d,udkravsmhrlí þoHcRefudk,ljyD;vQif ausmuf
zsmudk tm;wdkufbdí azmufcGJavmh}}[k apcdkif;vdkufw,fuGJU
armifb;dk MuL&JU?(rSev
f yS gbk&m;)/ tJ xdt k cg tvkyt f auR; wynfih ,f
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 55
onf bk&m;tavmif;awmfMuD;\ pum;udk0efcHí a&wGif;odkY
oufqif;jy;D vQif ausmufzsmudk twif;wvMurf; aygufcaJG vvQif
ausmufzsmMuD;onf tv,fü usdK;aygufí xef;vHk;rQ yrmP
&Sdaoma&onf txufodkY w&Sdefwnf;wufvmyg a&muGJU armif
bkd;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tJ xdktcg rsm;pGmaom vSnf;ukef
onfwdkYonf tm;&0rf;ompGm tvdk&Sdwdkif; aomufcsdK;Mu&í
pd;k &draf MumifMh uAsmyg& tyl"mwf a&iwfaomqif;&Jab;Mu;D rS xGuf
ajrmufí jidrf;at;rIbufodkY csufcsif;ul;ajymif;oGm;&w,fuGJU
armifbdk;MuL&JU?(rSefvSygbk&m;)/
tJwm xufoefaom 0D&d,"mwf wefcdk;BuD;twGufuGJU
armifbkd;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tJ'gaMumifh xufoefaom
0D&d,"mwf wefcdk;tpGrf;rsm;onf tvGefaumif;jrwfcsrf;omaom
oEÅo d ck Nird ;f at;rIbufoYkd a&mufonf\tjzpfukd a[mawmfral om
ygVdawmfBuD;udk aumif;aumif;rSwfvdkufuGJY armifbdk;MuL&JU/
(rSev
f yS gbk&m;)/
tudvmokaem 0PÖ yax cPEÅm?
O'*FaP ww¬ yyH t0dE´KH/
{0Hrked 0D&d, AvlyyaEém?
tudvmok 0daE´ [',ó oEÅð/
(Zm?1/1/Zm?|?q/122/)
tudvmokaem=rysi;f r&duek af om vSn;f ukeo
f nfwo
Ykd nf?
0PÖyax=oJc&D;ü? cPEÅm=wl;ukefvwfaomf? t*FaP=vlwdkY\
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 56
oGm;&majrtjyifjzpfaom? ww¬0PÖyax=xdkoJc&D;ü? yyH=a&udk?
t0dE´KH=&ukef\? {0Hwxm=xdkYtwl? 0D&d,AvlyyaEém=um,Avç
ÓPAvESifhjynfhpkHaom? tudvmok=rysif;r&daom? rked=ynm
½Sdaom&[ef;onf? [',ó=pdwfESvkH;\? oEÅð=Nidrf;at;csrf;om
rIudk/ 0daE´=&&m\/
tJ ' gygVd a wmf B uD ; ud k armif b k d ; MuLwd k Y w awG t&usuf
rSwx f m;&ef tvGeaf umif;w,fuUJG armifb;kd MuL&J?Y (rSev f yS gbk&m;)?
odt
Yk wGuaf Mumifh xufoefaom 0D&, d "mwfBu;D rsm;udk tm;ay;í-
Ä aMumç jcifç ½dk;ç a&? <uif;avap? ukefap om;taoG;/
Ä toufudkrQ? rñ§m&? or®yÜ"mefav;/
[k wdkYoHcdyfuqdkonfhtwdkif; taMum tjcif t½dk; ta&
rQom<uif;usefapawmh rjzpfvQifraebl;ç rtdyfbl;ç rpm;bl;ç
rxbl;ç roGm;bl;ç rvmbl;[k &Jwif;cdkifrmaom auo&mZm
jcaoFhrif;BuD;uhJodkY aygufaygufa&mufa&muf jzpfajrmufatmif
tm;xkwfEdkifvQif oEÅdokc Nidrf;at;csrf;omrIbufodkY a&mufEdkif
yga&muGJU? armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)? odkYtwGufaMumifh
a0',dwokc cHpm;rI pHpm;rI csrf;omrIBuD;qdkwm qif;&J'ku©BuD;
awG[k jrwfpGmbk&m;u a[mawmfrlwmuGJU armifbdkMuL&JU/
,HudOöd a0',dwH tw¬d/ oAÁHwH 'ku©o®ð/
,HudOöd=tvkH;pkHaom? a0a',dwH=a0',dwokconf?
tw¬d=½Sd\? wHoAÁH=xdktvkH;pkHaom a0',dw okcrSeforQonf?
'ku©o®ð='ku©xJucsnf;omwnf;/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 57
tJ-'gaMumifh a0',dwokc umrwPSm udavomtyl
tavmif"mwfBuD;rS Nidrf;at;csrf;omrI oEÅdokcbufodkYa&mufEdkif
xufoefvSpGmaom 0D&d,"mwfMuD; cdkifvkHpGmxm;jyD; twå'd|d
ab;qkd;\OD;acgif;udk tewåor®m'd|d r*¾if0dZÆmÓPfwnf;[laom
aygufwl;jzifh twif;'vMurf;tm;ukefvTJjyD; azmufcGJypf&r,fuGJU
armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
udkif; ,ckna[mMum;cJhjyDaom a0',dwokcESifh oEÅdokc
w&m;ESpfyg; jcm;em;csufBuD;rsm;udk aumif;aumif;BuD; rSwfom;
xm;vdkufMuayawmh/
--------- Ä ---------
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 58
tcef; (2 )
aus;Zl;awmf&Sif
v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;onf
yckuúLjrdKU? e,fydkif0efaxmuf OD;pH&m om;&SifjyKyGJwGif
a[mMum;awmfrltyfaom
vu© P ma&;ok H ; yg; ½I y G m ;yk H y g0if a om
omoe'g,ZÆw&m;awmf
rdr&d ifüjzpfaomom;? olwpfyg;&ifüjzifaomom;udk ESpyf g;
aom tEk*[ ¾ wdjYk zifh jrwfpmG bk&m; omoemawmfwiG ;f okYd oGwo
f iG ;f
cs;D jri§ &hf aom ukov kd \f tusKd ;tmedooH Bu;D jrwfaMumif;udk tb,f
udkaxmufí odtyfygoenf;[lrl-
yg#vdykwfjynfBuD;udktpdk;&awmfrlaom oD&d"r®maomu
rif;BuD;onf jrwfpGmbk&m;omoemawmfü uka#rsm;pGmaom
ypönf;Opömrsm;wdkYudk pGefYvSLawmfrljyD;vQif t&Sifr[marm*¾vd
ykww å ó
d rax&fjrwftm; þokeYd m;awmfavQmufav\/ ]tuREykf f
onf uka#rsm;pGmaom Opömypönf;wkYdudk pGefYvSLygonf/ tuREfkyf
onf jrwfpmG ;bk&m; omoemawmfjrwf\ tarGuckd pH x H u
kd yf gjyaD vm}
[kavQmufav\/ xdt k cg t&Sirf [marm*¾vyd w k w
å ód rax&fu
oD&d"r®maomurif;BuD;tm; þodkYrdefYawmfrlay\/ ]'umawmf
rif;BuD;? jrwfpGmbk&m;omoemawmfjrwfü ypönf;OpömrQudk pGefYvSL
aomolonf b0*fwdkifatmifykHpkí vSLjim;aomfvnf; ypö,
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 59
'g,um[líom qdkxdkufacsonf/ jrwfpGmbk&m; omoemawmf
jrwf\ tarGudkcHpH&aomol[lí rqdkxdkufacs}/
þokdY t&Sifr[marm*¾vdykwåwdórax&f ajzMum;awmf
rlaomtcg oD&d"r®maomurif;BuD;onf þokdY em;awmfavQmuf
jyef\/ ]t&Sib f &k m;? tb,fojYkd yK&aomf jrwfb&k m; omoemawmf
jrwf\ tarGukd cHpx H u
kd yf goenf;}[k avQmufjyefavaomf? jrwfpmG
bk&m;omoemawmfjrwf\ tarGuckd pH x H u
kd af omolukd jyawmrlvkd
onfjzpfí-
]a,m [d aumpd r[m&mZ/ ta¹m0g 'vda'´g0g
twåaem ykwHå yAÁmaZwd=t,H 0kpw ö d r[m&mZ/ 'g,ma'g
omoeó}
r[m&mZ='umawmf r if ; BuD ; / ta¹m0g=uk H v k H < u,f 0
onfvnf;jzpfxaom/ 'vda'´g0g=qif;&JEGrf;yg;onfvnf;jzpfx
aom/ a,m[d aumpd=tMuiftrSwfr&Sdaomolonf/ twåaem=
rdrd\/ ykwåH=om;ajr;udk/ yAÁmaZwd=&Siftjzpf? &[ef;tjzpfjzifh
omoemawmfwGif;odkY oGwfoGif;csD;jr§ifh\/ r[m&mZ='umawmf
rif;Bu;D / t,H=þoluo kd mvQi/f omoeó=omoemawmfjrwf\/
'g,ma'g=tarGudkcH pH&aomol[lí/ 0kpöwd=qdktyf\ [lía[m
awmfrlonf/
t"dyÜm,faomfum;- 'umawmfrif;BuD;? csrf;om<u,f0
aomolyifjzpfap? qif;&JEGrf;yg;aomolyifjzpf ap? tMuifolonf
rdrd&ifüjzpfaom om;ajr;udk jrwfpGmbk&m;omoemawmfwGif;odkY
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 60
oGwfoGif;csD;jr§ifh\? xdkoludkomvQif jrwfpGmbk&m; omoemawmf
jrwf\ tarGukd cHp&H aomol[q k x
kd u
kd af csonf}[lí t"dygÜ ,fvm
acsonf/
tb,fokdYvQif rdrd&ifüjzpfaom om;ajr;udk jrwfpGm
bk&m;omoemawmfwGif;odkY oGwfoGif;csD;jr§ifhaomolonf jrwfpGm
bk&m; omoemawmfjrwf\ tarGudk cHpH&avoenf;[lrlum;
rdrdwdkYvSL'gef;aom ouFef;ç oydwfç y&du©&mwdkYudk0wf½kHvsuf
&SifomraPtjzpf &[ef;yOöif;tjzpfokdY a&mufMuavukefaom
trsd K ;om;wd k Y o nf &S i f o mraPtjzpf &[ef ; yOö i f ; tjzpf o d k Y
a&mufMuavonfEiS hf wpfjyKd ief uf jrwfpmG bk&m;\ om; awmfjrwf
tjzpfokdY a&mufMuavukef\/ t&Sifom&dykwå&m? t&Sifr[m
arm*¾vmef? t&SiftmeE´m? tp&Sdukefaom t&d,moHCmawmf
jrwfwdkY\ nDawmfjrwftjzpfokdY a&mufMuavukef\/
&Sif&[ef;tjzpfokdY a&mufMuukefonfESifhwpfjydKifeuf
t"doDvodu©m omoemawmfjrwf\ tarGudk cHpHMu&ukef\/
t"dpw d o å ud m© omoemawmfjrwf\tarGuckd pH x H u
kd Mf uavuke\ f /
t"dynmodu©m omoemawmfjrwf\/ tarGudk cHpHxdkufMuav
uke\f /
ousykwåd, omuD0ifrif;om; jrwfpGmbk&m;\om;awmf
[laom 0denf;awmfAsm'dwf bGUJ wHqyd ef mrH txl;udk &Muavuke\ f /
&SifomraPjyKqJtcdkufüaomfvnf;aumif;? &[ef;yOÆif;jyKqJ
tcd k u f ü aomf v nf ; aumif ; ? &S i f j zpf z d k Y t *F g &[ef ; jzpf z d k Y t *F g
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 61
yg&SdjrJjzpfayaom ouFef;ç oydwfç y&du©&mwdkYudk vSL'gef;ol
'g,umwdrYk mS vnf; xd&k iS af vmif; &[ef;avmif;wdo Yk nf omuD0if
rif;om; bk&m;om;awmftjzpfokdY a&mufMuavukefonfESifh
wpfjyKd ief uf ouFe;f ç oydwçf y&du&© mpdu
k x
f w
k cf s;D ajrm§ uf vSL'gef;ol
'g,umwdYk onfvnf; rdrw d \Ykd omraP rdrw d \Ykd &[ef;yÍöi;f rsm;udk
taMumif;jyKí jrwfpGmbk&m;\ aqGawmf&if; rsdK;awmf&if; twGif;
oltwGif;om;tjzpfokdY a&mufMuavukef\/ w&m;awmf jrwf\
aqGawmf&if; rsdK;awmf&if; twGif;oltwGif;om;tjzpfokdY a&muf
Muavukef\/ t&Sifom&dykwå&m? t&Sifr[marm*¾vmef? t&Sif
tmeE´ m tp&S d a om t&d , moH C mawmf j rwf w d k Y \ aqG a wmf
&if;rsdK;awmf&if; twGif;oltwGif;om; tjzpfokdY a&mufMuav
ukef\/ jrwfpGmbk&m;omoemawmfjrwf\ trdt&m tzt&m
Ówdrdwåt&mü wnf&jcif; wnf;[laom *kPfaus;Zl;txl;udk
cHpHMu&avukef\/
þuJhokdY rdrdwdkYjyKtyfaom &[ef;aumif;&Sifaumif;rsm;udk
taMumif;jyKí omoemawmfjrwf\ trdt&m tzt&m Ówdrw d å
t&mü wnf&jcif;wnf;[laom *kPfaus;Zl;txl;udk cHpHMu&
onf[k a[mawmfrlayonf/
þuJhokdY omoemawmfjrwf\tarGudk cHpH&jcif;rnfonf
avmuü olaX;ol<u,fç ya'o&mZfç {u&mZfç pMumrE¨mwfrif;
wdkY\ tarGudk cHpH&jcif;xuf tqrsm;pGm omvGefjrifhjrwfav\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 62
odMum;rif; ewfrif; jAm[®mrif;wdkY\tarGudk cHpH&jcif;xuf
tqrsm;pGmomvGefjrifhjrwfav\/ tb,fhaMumifhvQif avmuü
olaX;ol<u,fç ya'o&mZfç {u&mZfç pMumrE¨mwfrif;wd\
Yk tarGukd
cHpH&jcif;xuf tqrsm;pGm omvGefjrifhjrwf&avoenf;qdkaomf-
xdkavmuDtarGtESpfwdkYrnfonf avmbrD;ç a'gorD;ç
arm[rD;ç ZmwdrD;ç Z&mrD;ç r&PrD;ç aomurD;ç y&da'0rD; 'ku©rD;ç
a'greórD;ç Oyg,morD;[laom wpfq,fhwpfyg;aomrD;wdkY\
yGm;pD;awmufavmif&m rD;pmxif;pkozG,f jzpfMuukefonfjzpfí
xdkavmuDtarGudk cHpH&jcif;onf awbkr®u0#f'ku©oHo&mü
umv&SnfMumpGm epfrGef;arsmygzdkYomjzpfacsonf/ omoemawmf
jrwf\ tarGudk cHpH&jcif;onfrlum; xdkwpfq,fhwpfyg;aomrD;udk
tvsiftjrefjidrf;apEkdifaom tjrdKuf&wem oDwma&csrf;ozG,f
jzpfavonfESifh awbkr®u 0#f'ku©oHo&mrS rMumrwif tvsif
aqmpGmuRwfvGwfEdkifaom Oyedó,BuD;jzpfavonf/
uRwfvGwfMuaomtcgüvnf; t&SiftEk½k'¨gç t&Sif
tmeE´mç t&Sif&m[kvm tp&Sdaom olwdkYuJhodkY aemifyGifhawmfrl
vwåHUaom jrwfpGmbk&m;\ aqGawmf&if;rsdK;awmf&if; twGif;ol
twGif;om;tjzpfESifh uRwfvGwfEdkif&maom Oyedó,BuD;jzpf
avonf/ þokaYd omtaMumif;aMumifh olaX;ol<u,fç ya'o&mZfç
{u&mZfç pMumrE¨mwfrif;wdkY\ tarGudkcHpH&onfxuf omoem
awmfjrwf\tarGudk cHpH&jcif;onf tqrsm;pGmom vGefjrifhjrwf
avonf/ þokaYd [mawmfral om a'oemawmfjrwfukd toifEh v S ;Hk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 63
ydkufMuHK;rdMuukefaom w&m;emy&dowftaygif; olawmfaumif;
wdkYonfvnf; terw*¾oHo&mü tvGef&cJvSpGmaom omoe
'g,ZÆ omoemawmfjrwf\ tarGcH ukokdvftxl;udkcHpHMu&jcif;
tusKd ;iSg rdr&d ifüjzpfaom om;ajr;udak omfvnf;aumif; olwpfyg;
wd\Yk om;ajr;udak omfvnf;aumif;? ypö,mEk*[ ¾ ç"r®mEk*[
¾ w&m;
ESpfyg;wdkYjzifh jrwfpGmbk&m; omoemawmfwGif;odkY oGwfoGif;csD;jr§ifh
jcif;wnf;[laom omoe'g,ZÆ ukodkvfr*Fvmw&m;rsm;udk tm;
xkwMf uuke&f monf/
þw&m;um; &Si&f [ef; 'g,umç 'g,umrwdEYk iS hf qdik af om
tarGaywnf;/ omoemhwm0efukd ud, k w
f ikd 0f ifí xrf;aqmifaom
&Sif&[ef;wdkYESifhqdkifaom tarGcHw&m;udk qufvufíajyma[m
vduk Of ;D rnf/
]]omoemh'g,ZÆ=H omoemhtarGc}H } [laom pum;&yfü (u)
omoemhtarGw\ Ykd taxGtjym;udk vnf;aumif;? (c) jrwfpmG bk&m;
cGijhf yKawmfrol nfjzpfí omoemawmfxrf; &[ef;awmfwYkd cHpx H ukd f
aom tarGESifh jrwfpGmbk&m;jrpfy,fawmfrlcJhonfjzpfí omoem
awmfxrf; &[ef;awmfwdkY rcHxkduf rpHxdkufaom tarG[lí
þtarGESpfyg;wdkY\ taxGtjym;udkvnf;aumif; jyawmfrljcif;iSm
rlvyPÖmoygVdawmf "r®'g,m'okwfü-
"r®'g,'g ar bdu©a0 b0x? rm tmrdo'g,m'g
bdu©a0=&[ef;wdkY? wkarS=oifcspfom;&[ef;wdkYonf? ar-
rr=tbjzpfoligbk&m;\? "r®'g,m'g="r®tarGudkom cHpHMuukef
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 64
onf? rmb0x=rjzpf&pfMuukefvifh [lía[mawmfrlonf/
þa'oemawmfjrwf ygXf0,f t"dyÜm,faomfum;- ]]ig\
cspfom; &[ef;rsm;wdkY? oifwdkY\tbjzpfol igbk&m;\ tarGawmf
onf tmrdotarGç "r®tarG[lí ESpfaxGESpfyg;&Sdacsonf? xdkwGif
oifcspfom; &[ef;wdkYonf tbjzpfoligbk&m;\ "r®tarGudkom
cHpH&pfMuukefavmh tmrdotarGudk rcHpHvifhMuukefvifh? tmrdo
tarGukd wHawG;aygufuo hJ Ykd pufqyk &f pfMuavmh}} [lí t"dygÜ ,fvm
ayonf/
þokwåefa'oemawmfjrwfygXf0,f-
(u) tb,fw&m; onf tmrdotarG rnfavoenf;¿/
(c) tb,fw&m;onf "r®tarGrnfavoenf;¿ qdkonf
&Sdaomf-
jrwfpGmbk&m;\ bkef;awmf uHawmf ÓPfawmf wefcdk;awmf
*kPfawmfjrwfudk taMumif;jyKí ,cktcg omoemawfmjrwfü
&[ef;awmf oHCmawmfwdkYtm; jzpfyGm;Muukefaom qGrf;ç ouFef;ç
ausmif;ç aq; ypönf;av;yg;wdkYonf tmrdotarGrnfukef\/
av;q,fhig;0gumvywfvHk; a[mMum;nTefjy qHk;rawmfrl
tyfaom 0denf;ç okweå çf tbd"r®ma'oem awmfjrwfEiS w hf uG oDvç
orm"dç ynm þoHk;yg;aomw&m;wdkYonf "r®tarGrnfukef\/
xdEk pS yf g;wdw
Yk iG f jrwfpmG bk&m;\ bke;f awmf uHawmf ÓPfawmf
wef c d k ; awmf *k P f a wmf w d k Y u d k taMumif ; jyKí omoemawmf
ig;axmifumvywfvHk; omoemawmfxrf; &[ef;oHCmawmf
wdkYtm; rsm;pGmaom ypönf;tmrdotarGwdkYonf jzpfxGef;&pfMu
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 65
ukefvwåHU/ aumif;jrwfaom qGrf;cJzG,fabmZOf tNrdeft&om
[laom tmrdotarGwo Ykd nfvnf; rsm;pGmjzpfxeG ;f &pfMuukev f wåUH ?
aumif;jrwfaom acgrwdkif;üjzpfaom ouFef;t0wftxnfrsdK;?
ydk;csnfjzifhNyD;aom ouFef;t0wftxnfrsdK;? 0gcsnfjzifhNyD;aom
ouFef;t0wf txnfrsdK;? urÜvmcsnfjzifhNyD;aom ouFef;t0wf
txnfrsKd ;? ydu k q
f aH vsmcf snjf zifNh y;D aom ouFe;f t0wf txnfrsKd ;?
zefcsnjf zifNh y;D aom ouFe;f t0wftxnfrsKd ;wdo Yk nf jzpfxeG ;f &pfMu
ukefvwåHU/ ESpfzuftrdk;&Sdaom 0d[m&ausmif;rsdK;? wpfzufaqmif;
rdk;aom t¹a,m*ausmif;? bHkESpfqifhç bHkoHk;qifhç bHkav;qifhç
bHkig;qifh&Sdaom jymom'fausmif;rsdK;tp&Sdaom ausmif;wnf;
[laom tmrdotarGwo Ykd nfvnf; jzpfxeG ;f &pfMuukev f wåUH / axm
ywfqOD ;D tp&Sad om aq;wnf;[laom tmrdotarGwo Ykd nfvnf;
jzpfxGef;&pfMuukefvwåHU/
xdo
k jYkd zpfxeG ;f ukeaf om ypön;f av;yg;wnf;[laom avmb
wPSmtarGwu Ykd kd wHawG;aygufuohJ Ykd pufqyk Mf uukeaf vmh/ avmb
wPSmjzifh om,mrufarmjcif;udk rjzpfapMuukefrlí ypö0u©P
ÓPfynmjzifh aumif;pGmqifjcifí oHk;aqmif&pfMuukefavmh/
0denf;awmfvm ygwdaru©o0H &oDvwnf;[laom "r®tarG? £a`E´
ajcmufyg;udk apmifhxdef;jcif;-£`E´d,oH0&oDvwnf;[laom
"r®tarG? 'g,umwdkYudk avmumrdoESifh jzm;a,mif;aygif;zuf
qufqHcifrifapjcif;udkjyKí vSL'gef;&&Sdaom t"r®d,ypönf;wdkYudk
oH;k aqmifjcif;rS uif;vGwpf ifMu,fjcif;- tmZD0yg&do'k o d¨ v
D wnf;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 66
[laom "r®tarG? "r®d,v'¨ypönf;wdkYü avmbwPSmjzifh om,m
rufarmjcif;udk rjzpfMuapukefrlí ypöa0u©PmÓPf ynmjzihf
aumif;pGmqifjcifí okH;aqmifjcif;- ypö,oEédóDwoDv wnf;
[laom "r®tarG? þpwkyg&dok'¨doDvwnf;[laom oDv"r®
tarGwdkYudkomvQif tPkjrLtzdwftpif t,dkt,Gif;r½Sd rdrdwdkY\
pdwo f EÅmef cE¨yOöu[laom usw D iG ;f uswiG ;f wHwif; aowåmwdüYk
vkHNcHKpGm odkrSD;apmifhxdef;í csrf;ajrhpGm cHpH&pfMuukefavmh/
raumif;aom um,uHç 0pDuHç raemuHç pdwfç apwemç
wPSm&m*ç £ómç rapä&ç "m;jyolcdk;wdkY\ zsufqD;csufESifh
zdwfwpf0ufpifwpf0uf tysufysuftpD;pD; tcsnf;ESD;jzpfí
rukeMf uapukev f if/h xdt
k wl tm½kaH jcmufyg;wdüYk tqD;twm;r&Sd
y&rf;ywm csmcsmywfvnf &yfwnfr& x<uaomif;usrf;í
aeaom rdrdrdrdwkYd\ pdwfrdkufpdwfMurf;udk jidrf0yfydjym;atmif
um,*wmowdç tmemygeówd tp&Sdaom 0dok'¨dbm0emjzifh
aumif;pGmqkH;rjcif;? Oypm&orm"dç tyÜemorm"dwnf;[laom
orm"d"r®tarGwdkYudkomvQif r&vQifrae& t&trdcHpH&pfMu
ukefavmh/
raumif;aom umrpäE´ç Asmyg'ç xderd'¨ç O'¨pöç ukuúKpö
"m;jyolcdk;tqdk;toGrf;wdkYESifh aygif;zufojzifh cufxefaomif;
usef;íaeaom rdrdwdkY\pdwfudk aygufvTwfxm;Muojzifh orm"d
ESpfyg; w&m;tarGESifh uGmvSrf;í raeMuapukefvifh/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 67
xdt
Yk wl rdrd rd rd w d \ Ykd pdwu f ykd if ud, k w f iG ;f oEÅmefrmS tjrw J nf
&Sdíaeaom edpö"r®trSefjzpf\[lívnf;aumif;? om,mESpfouf
pkHrufzG,f&m r*Fvmusufoa&jzpfíaeaom okc"r®trSefjzpf\
[lívnf;aumif;? rdrrd rd w d pYkd w
d uf ykd if yk*Kd¾ v\f tESpf owå0g\tESpf
vlewftrsm; odMum;jA[®m owå0gwd\ Yk tESpjf zpfíaeaom twå
om&trSefjzpf\[lívnf;aumif;? b0rsm;pGm urÇmtqufquf
tarSmuftrSm; xifjrifpGJvrf;íaeMuaom wPSmç rmeç 'd|d
w&m;wdkYudk y,f&Sm;aysmufjidrf;apjcif;iSg rdrd rdrdwdkYpdwf\ tedpö
tcsuf? 'ku©tcsuf? tewåtcsufudk vuf0,fwifxm; ywåjrm;
uJo h x
Ykd if&mS ;ydik yf idk f jrifprG ;f Edik af tmif yGm;rsm;tm;xkwjf cif; 0dyóem
ÓPfynm? xdktarSmuftrSm;wdkYudk t<uif;rJhy,fjzwfEkdifaom
r*fynmç zdkvfynm[laom ynm"r®tarGudkom r&vQif rae&?
t&trd cHpH&pfMuukefavmh/ b0rsm;pGm urÇmtqufqufwdkYü
txiftjriftpOfarSmufrSm;íaeaom rdpämw&m; xdkokH;yg;wdkYudk
rdrdrdrdwdkYudk,fwGif;ü odrf;ydkufarG;jrLíxm;Muojzifh ynmESpfyg;
w&m;tarGESifhuGmvSrf;í raeMuayukefvifh[lí rusOf;rus,f
t"dyÜm,fvm acsonf/
tb,f h a Mumif h jrwf p G m bk & m;onf tmrd o tarG u k d
y,fjrpfawmfral vonfoenf;¿ [lru l m; Oyrmjzifq h odk nf½adS omf
wpfckaomajrt&yfüaygufa&mufMuukefaom tifMuif;yifysdK
wkdYonf ½Sdukef&m\/ tvGef&Tifvef;aom yifpnf ukdif;cuf t&Guf
tyGifhwkdYESifhjynfhpkHMuukef&m\/ ESpfpOf&Gmaom rkd;a&rkd;aygufwkdYjzifh
wpfESpfwjcm; BuD;yGm;pnfyifMuukef&m\/ wpf&Ha&mtcg xkd
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 68
tifMuif;yifysdKwkdYrSm wpfckwpfckaomcufrwkdYü MoZm[&P
rnfaom a&m*gqkd; temqkd;wkdYonf usa&mufpGJuyfukef&m\/
xkda&m*gqkd; temqkd;wkdYukd usa&mufpGJuyfonf½Sdaomf
a½S;OD;pGm xkt
d ema&m*gwkYd usa&mufpu JG yf&m cufrwküYd yGm;pD;jcif;ukd
aus;Zl ; jyKwwf u k e f a om tqD t ap;wk d Y o nf wpf a eY w jcm;
ajcmufaoGY ukefcef;Muavukef\/ xkdcufrwkdYonf tnGefY tcuf
t&GuftyGifhaygufa&mufjcif;r&Sd? tyGm;tpD;&yfwefYMuavukef\
xdak emufprd ;f pdjk cif;udk aus;Zl;jyKwwfuek af om tqDtap;wdo Yk nf
wpfaeYwjcm; ajcmufaoGu Y ek cf rf;Muavuke\ f / xdak emuf xdck ufr
wdkYonf pdrf;pkdjcif;r&Sd ajcmufaoGYaoqkH;Muavukef\/ xdkYaemuf
xdkcufrwdkYESifh eD;&mpyf&m temul;ajymif;í teD;tpyfjzpfMu
ukefaom cufrBuD;wdkYonf ajcmufaoGYaoqkH;Muavukef\/
xdak emuf udik ;f ao;udik ;f i,f cufao;cufi,fwo Ykd nf aoGaY jcmuf
aoqkH;Muavukef\/ xdkaemuf xdka&m*g xdktemwdkYonf yifpnf
yifrESiw hf uG tjrpfBu;D tjrpfao;tukeyf sUH ESaYH vukeí f yifpnfyifr
tjrpfBu;D tjrpfao; tvk;H pkw H o Ykd nf tukeaf jcmufaoGY aoqk;H Mu
ukefí ajrüjydKvJMuavojzifh xif;twdom jzpfMuavukef\/
xdkaemuf xdktyifwdkYrSajrüysHUESHYMuukefaom tcdk;taiGYwdkYaMumifh
xdktyifwdkYudk rSDwG,fí aygufa&mufMuukefaom teD;tpyfjzpf
ukefaom tif;Muif;ysdKwdkYonfvnf; xdktema&m*g ukd,fpDudk,fi
&SdMuavukef\/ xdkt&yfXmewdkYü tifMuif;yifawm rsdK;qufjywf
aví csHKEG,fydwfaygif;twd jzpfav&m\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 69
xdOk yrmESit
hf wl þjrwfpmG bk&m;omoemawmfjrwfüvnf;
trsKd ;aumif;om;wdo Yk nf &[ef;jyK vkyrf nfMupH nfaom umvwdüYk
vnf;aumif;? &[ef;jyKvyk jf y;D p umvwdüYk vnf;aumif; tvGejf zLpif
aom pdwfESvkH; &SdMuukef\/ y&d,wådomoemawmfjrwf\ *kPf
aus;Zl;? y#dywådomoemawmfjrwf\ *kPfaus;Zl;? oDvodu©m
omoemawmfjrwf\*kPaf us;Zl;? orm"da`E´ omoemawmfjrwf\
*kPaf us;Zl;? 0dyóemÓPf ynm omoemawmfjrwf\ *kPaf us;Zl;
rsm;udk Mum;& em& odjrifMu&onf&adS omf xd*k P k af us;Zl;wdu
Yk kd &vdk
,lvdk tm;xkwfvdkukefaom o'¨gqE´w&m;wdkYonf jzpfyGm;Muav
uke\ f / y&d,wf y#dywfEiS phf yfaom o'¨gqE´ vHv Yk Oóm[ w&m;
wdkYonf aeYpOfjzpfyGm;Muukef\/ temqdk;a&m*g qdk;wdkYrS pifMu,f
Muukefaom tif;Muif;yifysdKwdkYonf rdk;a&rdk;ayguf usa&mufwdkif;
usa&mufwdkif; &Tif;pkdpnfum; BuD;yGm;MuukefouJhokdYwnf;/
&[ef;jyKvyk íf toufou d m© &[ef;0g tawmftwefBu;D Mu
ukefonf&Sdaomf ypön;fav;yg;ESifhpyfaom wPSmç &m*ç avmb
w&m;wdkYonf uyfa&mufMuavukef\/ xdktcgrSpí y&d,wf
y#d,wfESifhpyfaom o'¨gqE´ vHk;vOóm[w&m;wdkYonf twdk;
tyGm;r&Sd wefY&yfMuavukef\? MoZm[&Ptemusa&mufojzifh
tnGefY tcuf t&Guf tyGifh topfaygufa&mufwdk;yGm;jcif;
r&SdMuukefaom tifMuif;yifysdKwdkYuJhokdYwnf;/ xdkrSaemufürlum;
y&d,wdÓå Pfynm 0dyóemÓPfynmwdu Yk kd &vd,
k v
l t
kd m; xkwv
f kd
aom o'¨gqE´tap;wdkYonf aoGUajcmufukefcef;Muavukef\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 70
xdkrSaemufü um,*wmowdç tmemygeówd tp&Sdaom
orm"dbm0emw&m;udk &vdk,lvdk tm;xkwfvdkaom o'¨gqE´
tap;wdkYonf aoGYajcmufukefcef;Muavukef\/ xdkrSaemufü
ygwdarmu© oH0&oDvtp&Sad om oDv0do'k wd¨ &m;wdu Yk kd &vd,
k v
l kd
c½koif;yGwfopftoGif pifMu,fvdkaom o'¨gqE´ tap;wdkYonf
aoGYajcmufukefcef;Muav\/ xdktifMuif;yifysdKwdkYrSm tcufBuD;
tcufvwf tcufi,f tukefaoGYajcmufao qkH;MuukefouJh
odw
Yk nf;/
xdkrSaemufü rdrdwdkY\ a&SUarSmufrSm w&m;usrf;*ef pum;udk
ajymqdkonf&Sdaomfvnf;aumif;? oDv0dok'¨dpum; um,*wm
owdt&Sdaom orm"dbm0empum;ç tedpöreodum& tp&Sdaom
ynmbm0em pum;rsm;udk ajymqdkonf&Sdaomfvnf;aumif;?
em;roufom ESvHk;roufom rsufESmroufom &SdMuavukef\/
ajymqdkaomoludkyif y&d,m,fpum;jzifh armif;rJMuavukef\/
omoemawmfjrwf\ "r®EÅ&m,fudk jyKMuavukef\/ tifMuif;yif
ysdKwdkYonf yifpnfyifr tjrpfBuD; tjrpfi,fwdkYESifhwuG aoGY
ajcmufMuukefouJhokdYwnf;/
omoemawmfjrwftpD;tyGm;udk Mum;emjcif;iSgrQ rcsrf;om
eufeJpGmaom "r®EÅ&m,fudk jyKMuukefonfhtwGuf 0#f0dyguf
w&m;wdaYk Mumifh ,ckb&k m;omoemüvnf; uRwv
f rf;vGwvf rf;okYd
ra&muf? aemufbk&m;omoemüvnf; uRwfvGwf&eftcGifhESifh
teifhom;uGma0;Muojzifh a&S;twdwfoHo&mu vmcJhMuonfh
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 71
twdkif; oHo&m'va[m0,f arsmjrJepfjrJ wvJvJom&SdMuukef
vwåHU/ tifMuif;yifysdKwdkYonf ajrüvJí xif;twdomjzpf Muav
ukeo
f uJoh wYdk nf;/
xdyk *k Kd¾ vw f \Ykd wynfwh yef;taygif; aygif;oif;zuf qufqH
orQtvk;H pkw H o Ykd nfvnf; xdo k w
l EYkd iS hf tvm;wlpmG ygMuavuke\ f /
teD;tyg;ü&SMd uaom tif;Muif;yifysKd wo Ykd nfvnf; xdt k ifMuif;yif
wdkYESifh tvm;wlpGm jzpfMuavukefouJhokdYwnf;/
xdkyk*¾dKvfwdkY ysHvGefaoqkH;Muukefonf&Sdaomf xdkyk*¾dKvfwdkY
ae&mxdkif&mwdkufwmausmif;uefwdkYonfvnf; y&d,wfy#dywf
*kPfESifh jynfhpkHaom wynfhwyef;tquftEG,frS qdwfuif;Mu
ukeo f jzifh oke;f zsi;f ysujf ym;íom oGm;Muavuke\ f / xdt k ifMuif;yif
wdkY aygufa&muf&mXmeonf awmcsHKydwfaygif;jzpfíom oGm;av
ouJo h wYdk nf;/
þokdYaom taMumif;aMumifh tpdaEÅ,s okH;vlYxGwfxm;
oAÁnKjrwfpmG bk&m;onf wynfo h m; awmfjzpfMuukeaf om omoem
awmfxrf; &[ef;awmftaygif;wdt Yk m; tvGew f &mMuKH MuKd ucf v hJ pS mG
aom yAÁZw d 'kvb ’ tcGiuhf akd umif;pGmMuKH MuKd u&f &Su d ek jf y;D rS tmrdo
&m* tmrdowPSm temqdk;a&m*gqdk; uif;a&mufMuukefojzifh
0¥'ku©0JMoCoHo&mü jrKyfjrJjrKyf arsmjrJarsm ta[moduH jzpfí
roGm;Muukeaf pjcif;iSm tmrdotarGcrH u I kd y,fjrpfawmfral yonf/
þokdY y,fjrpfawmfrlonfudk toifhESvkH;oGif;rdMuukefaom
olawmfaumif;taygif;wdkYonf &[ef; yOöif;jzpfMuukefonfrSpí
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 72
yxrç 'kw, d ç wwd, t&G,o f ;Hk yg;wdüYk tmrdo&m* tmrdowPSm
temqdk; a&m*gqdk;wdkYudk rdrdwdkY\ pdwfoEÅmefwdkYü tusta&muf
tuyftjiu d kd rcHMuukerf í
l ypöa0u©Pm ÓPfynmjzifh aumif;pGm
apmifha&SmufMuukef&monf/
yxrt&G,frSm ÓPfynmjzifh aumif;pGmrapmifha&Smuf
EkdifMuukefonf&Sdaomf 'kwd,t&G,frSm ÓPfynmjzifh aumif;pGm
apmifha&SmufMuukef&monf/ yxrt&G,f 'kwd,t&G,fwdkYrSm
ÓPfynmjzifh aumif;pGmrapmifah &SmufMuukeo f nf&aSd omf wwd,
t&G,frSm aumif;pGm rapmifha&SmufEdkifMuukef&monf/
,kwftpGqkH; raorD okH;ESpftwGif; ESpfESpftwGif;wdkYü
ESpf&Snfvrsm; vufwGif;odrf;ydkuf om,mcHpHívmcJhaom qGrf;
aumif;ç ouFe;f aumif;ç ausmif;aumif;ç qDO;D axmywf ysm;oum
tp&daS om aq;aumif;rsK;d wdpYk eG yYf pfy,f&mS ;í yd@,
d m avmyqGr;f ç
yHokulouFef;ç opf&Gufausmif; tp&dSaom om,mzG,fr&dSaom
tmrdo0w¬KwdkYESifh rQwjcif;udkjyKMuukefí r[mowdy|mefokwfç
"r®pMumokwfç tewåvu©Pmokwfç r[m&m[kavm0g'okwfç
plV&m[kavm0g'okwf tp&dSaom y&d,wåd"r® okwåEÅ a'oem
rsm;udk aeYaeYnn wwftm;orQ &GwftH o&ZÑ,fjcif;? odu©mç
oDvç tmpm&ç y#dywfrsm;udk aumif;pGmjznfh usijhf cif;? 'Ggwåo ð mum&ç
tmemygetrIrsm;udk pGJNrJjcif;? ½kyfemrf"r® ocFg&wdkY\ tedpö 'ku©
tewåtcsurf sm;udk aumif;pGm ESv;Hk xm;jcif;wnf;[laom "r®tarG
wdkYudk vuf&dSvufudkifjyKí tmrdo&m* tmrdo wPSm temqdk;
a&m*gqdk; wif;vif;ESifhaojcif;iSg roifhjrwfukef&m [k ynmowd
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 73
&dMS uuke&f monf/
xdktmrdoonfvnf; ypö,mrdoç avmumrdoç 0¥rdo
[lí ok;H yg;tjym;&d\ S ? xkod ;Hk yg;wdw Yk iG f jyqdck NhJ y;D aom ypön;f av;yg;
wdkYonf ypö,mrdornfukef\? xdkypönf;av;yg;wdkYudk aygrsm;
apjcif;iSgom,mí jyKvyk t f m;xkwt f yfuek af om y&d,wfrI y#dywfrI
wdo Yk nfvnf; tmrdotzdüYk wnfuek \ f ? avmuü *kPu f suo f a&
tNcHt&H tausmftapm bkef;wefcdk;wdkYonf avmumrdornf
ukef\? xkdavmumrdoudk&jcif;iSg om,mí jyKvkyftm;xkwftyf
ukeaf om y&d,wfrI y#dywfrw I oYkd nfvnf; xdak vmum rdotzdüYk
wnfukef\? vlcsrf;om ewfcsrf;om jA[®mcsrf;om[k qdktyfukef
aom avmuDpnf;pdrfcsrf;omwdkYonf 0¥mrdornfukef\? xdk
0¥mrdoud&k jcif;iSg jyKvyk t f m;xkwt f yfuek af om y&d,wfrI y#dywf
rIwo Ykd nfvnf; 0¥mrdotzdüYk wnfuek \ f / þok;H yg;aom tmrdo
tarGwu Ykd v
kd nf; y,fjrpfawmfrt l yfaom tmrdotarGwYkd [líyif
rSwt f yfuek \ f /
xdtk mrdotarGo;Hk yg;ç tmrdo&m*ç tmrdowPSm ok;H yg;
wdkYukd pifMu,fpGm pGefYcGmy,f&Sm;í 0¥edó&PtusKd;iSm jyKvkyf
tm;xkwftyfukefaom y&d,wfrIç y#dywfrIç oDvrIç orm"drIç
ynmrIwdkYonfomvQif oAÁñkjrwfpGmbk&m; cGifhjyKawmfrltyfaom
"r®tarGrnfay\/
þ"r®tarGudkomvQif tb,fhaMumifh jrwfpGmbk&m;onf
cGifhjyKwdkufwGef;awmfrlayoenf;[lrlum; þ"r®tarGudk cHpHMu
ukefaom olwdkYonfomvQif tvGefwpf&m MuHKBudKufcJvSpGmaom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 74
Ak'y¨ gÜ 'cPyAÁZw d cPudk MuKH BuKd uMf uukeo f nftm;avsmpf mG tvGef
xGuaf jrmufEikd cf v J pS mG aom oHo&m0#f'u k B© u;D rS xGuaf jrmufEikd Mf u
ukefownf;/ xdkYaMumifh þ"r®tarGudkomvQif cGifhjyKwdkufwGef;
awmfrlayonf/
xdk"r®tarGonfvnf; avmuD"r®tarGç avmukwå&m"r®
tarG[lí ESpfyg;tjym;&dSjyef\/ xdkdESpfyg;wdkYwGif aomwmywådr*f
cPodkY ra&mufrDtwGif;ü jyKvkyftm;xkwftyfukefaom y&d,wåd
"r®ç y#dywåd"r®ç oDv"r®ç orm"d"r®ç ynm"r®wdkYonf avmuD"r®
tarGrnfuek \ f / avmukw&å mjzpfuek af om r*fav;yg;ç zdv k af v;yg;ç
edAÁmefw&m;wdkYonf avmukwå&m"r®tarGrnfukef\? xdkESpfyg;
wdkYwGif avmuDjzpfaom "r®tarGpkonf ouúm,'d|dtrI;&dSaom
awmufavmifxed n f ;D udavomrD;wd\ Yk twGi;f ü wnf&jSd cif;aMumifh
ig\ Opöm[lí pdwfcsvufcscHpH&aom xm0&tarG r[kwfav
&um; ted,rç Z*FrtarGomrnfuek \ f ? udavomrD;wd\ Yk twGuf
ESihf ysupf ;D jyKe;f wD;vdvk Qif cPcsi;f jyKe;f wD;ysupf ;D Edik u
f ek \
f ? ,ckaeYrmS
y&d,wåd*kPfESifh vQrf;vQrf;awmuf? aemufaeYrSm Or®wåujzpfEdkif
uke\ f ? ,ckaeYrmS y#dywå*d P k f oDv*kPf orm"d*P k f ynm*kPEf iS hf
vQr;f vQr;f awmuf? aemufaeYrmS aoaomufMuL; ponfjzpfEikd u f ek \
f ?
aemufv aemufESpf aemuft&G,f aemufb0 wdkYüqdkzG,fr&dS/
avmukwå&mjzpfaom "r®tarGpkonfomvQif ouúm,'d|d
trI;&dSaom udavomrD;wdkYESifh a0;pGmuif; vGwfjcif;aMumifh ig\
Opöm[lí pdwfcsvufcscHpH&aom xm0&tarGjzpfayaomaMumifh
ed,mrtarGrnfay\/ xdo k jYkd zpfaomfvnf; xdak vmuD"r® tarGpEk iS hf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 75
uif;í avmukwå&m"r®tarGudk &jcif;,ljcif; cHpHjcif;iSg rwwf
aumif;av&um; xdkavmuD"r®tarGudkvnf; cHpHjcif;iSg cGifhjyK
awmfrlayownf;/ ouúm,'d|duif;&Sif;NyD;aom yk*¾dKvfwdkYürlum;
xdkavmuDjzpfaom "r®tarGpkonfvnf; xm0&ed,mr tvdkü
wnfuek \ f /
tb,fodkY þouúm,'d|duif;&Sif;NyD;aomyk*¾dKvfwdkYtm;
xdkavmuDjzpfaom "r®tarGç avmukwå&mjzpfaom "r®tarGwdkY
onf xm0&ed,mrtarG jzpfMuavukeo f enf;[lru l m;- ,cktcg
omoemawmfwiG ;f ü tMuifow l oYkd nf ,kwpf tG qk;H rdrud , kd cf E¨mrSm
&daS eaom pdw[ f al om wpfcak omw&m;\ tedpt ö csuu f kd vSvBS u;D
xifjrifMuukef\/ tedpötcsufudk vSvSBuD;xifjrifMuukefonf&dS
aomf 'ku©tcsufç tewåtcsufudkvnf; xifjrifMuavukefawmh
onf/ pdwf[laom wpfckaomw&m;\ tewåtcsufudk wpfBudrf
wpfcgrQ vSvBS u;D xifjrifMuukeo f nf&aSd omf ouúm,'d|w d &m;onf
csKyfNidrf;av\/
tewåtcsufudk vSvSBuD;xifjrifojzifh ouúm,'d|d uif;
&Sif;MuukefNyD;aomolwdkYtm; xdkem&D xkdcPrSpí jzpfav&m&m
b0tqufquf urÇmtqufquf oHo&mtqufqufwkdYü
xkdavmuD avmukwå&m "r®tarGESpfyg;wkdYonf tjrJruGmyg½Sd
avawmhonf/ xkdolwkdYtm; ,ckb0rSpí y&dedAÁmefpH&mb0
wkdifatmif b0rsm;pGm urÇmtqufqufwkdYü pdwfESvHk;wGif;rSm
igwkdYjrwfpGmbk&m; omoemawmfjrwfMuD; oHk;yg;vnf; tjrJruGm
yg½Sad vawmhonf/ xko d w
l rYdk mS y&deAd mÁ efp&H mb0wkid af tmif oHo&mü
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 76
omoemuG,fyaom b0[lí r½SdjyD/ omoemuG,fyaom urÇm
[lí r½SdjyD/ y&d,wådomoemawmfvnf; tjrJygavawmh onf/
y#dywådomoemawmfvnf; tjrJygavawmhonf/ oOyg'daoo
edAÁmefwnf;[laom y#da0"omoemawmfjrwfMuD;vnf; tjrJyg
avawmhonf/
tb,fodkYvQif oOyg'daoo edAÁmefwnf;[laom y#da0"
omoemawmfjrwfMuD; tjrJruGmyg½Sdavoenf;[lrlum; xdkol
wkt Yd m; xdo k uúum,'d|d csKyNf ird ;f &m em&DcPü ed,wrdpmä 'd|Bd u;D
ok;H yg;wdv Yk nf; tNy;D csKyf Nird ;f uke\ f ? ajcmufq,fEpS yf g;aom rdpmä 'd|d
wdv Yk nf; tNy;D csKyNf ird ;f uke\
f ? 'd|t d rsKd ;rsKd ;[laom tarSmuf trSm;
tyltavmifwdkY\ csKyfaysmufNidrf;at;rI[laom edAÁmefonf tNrJ
ruGmyg½Sdavawmhonf? b,ftcgrSmrS xdkolwdkYoEÅmef0,f 'd|dESifh
pyfvsOf;aom arSmufrSm;rI ylavmifrI[lí tPkjrLrQraiGU vmNyD?
jzpfav&mb0wdkYrSm 'd|dtwGufESifh aMumufrufzG,f arSmufrSm;
íaeMuukeaf om owå0gawGukd jrif&wdik ;f jrif&wdik ;f igwdrYk mS þuJo h Ydk
aom tarSmufBuD;trSm;ab;wdkYrS vGwfNidrf;csrf;omayNyD[lí
xdkedAÁmefcsrf;omukd tNrJcHpm;pHpm;um usifvnfMu&ukef\/
cyfodrf;aomowå0gwdkYrSm tyg,fokdYus&ef ty&my&d,
a0'eD, tukov dk u f aH [mif;wdo Yk nf pdwo f EÅmefwiG f toacst
F eEÅ
yg½SdíaeMuukef\? xdktukokdvfuHa[mif;wdkYonf ouúm,'d|d
csKyfNidrf;&m wpfcsufwnf;tukefygMuavukef\? xdktukokdvfuH
a[mif;teEÅwdkY\ csKyfaysmufat;Nidrf;jcif;[laom edAÁmefcsrf;om
onfvnf; tNrJyg½SdMuukef\? xdkenf;wl tyg,fav;yg;[laom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 77
'k*¾wdoHo&monfvnf; tNyD;csKyfNidrf;avukef\? tyg,fab;
twGufESifh 'ku©BuD;pGmjzpfíaeMuaomowå0gwdkYudk jrif&wdkif;
jrif&wdkif; rdrdwdkYrSm tyg,fab;Nidrf;rIBuD;ay:av\? xdkouúm,
'd|dcsKyfNidrf;NyD;aomolwdkYtm; tyg,f'k*¾wd[laomoHo&m r½SdNyD?
vlUbkH ewfbkH jA[®mbkH[laom ok*wdoHo&mom½Sdawmhonf? xdk
ok*wdoHo&mrSvnf; uyfokH;yg;ç t&yfjypf½Spfyg;ç &efolrsdK;ig;yg;ç
0dyÜwådw&m;av;yg;wdkYESifh wpf&HwpfqpfrQ rawGUrBuHKMu&ukefNyD/
pwkr[m&mZfbüHk tESpu f ;kd oef;? wm0wðombküH tESpo f ;Hk
uka#ajcmufoef; tp½Sdonfjzifh tued|wdkifatmif b0rsm;pGm
urÇmtqufqufwdkYü igwdkYjrwfpGmbk&m;\ avmukwå&mcsrf;om
tarGBuD;udk &ifcGifydkufí ewfcsrf;om jA[®mcsrf;omwdkYudk bkHpOf
pHpm;í oGm;Mu&ukefvwåHU? aemiftem*wfjzpfaom tukokdvfuH
teEÅwdkYonfvnf; ouúm,'d|dcsKyfNidrf;&mwGif tukefygMuav
ukef\? jzpfav&mb0wdkYü rmwkCmwuuHxdkufaomolwdkYudk
jrif&wdik ;f jrif&wdik ;f igwdrYk mS þuJo h aYdk omuHBu;D vGwNf ird ;f ayNy[D k
0rf;ajrmufMu&ukefvwåHU? <uif;aom yOömeEÅ&d,uHBuD;xdkufaom
olwu Ykd vkd nf;aumif;? ygPmwdygw tp½Sad om 'kp½ku d q f ,fyg;ESihf
jynfph aHk omolwu Ykd v
kd nf;aumif;? jrifwikd ;f jrifwikd ;f igwdrYk mS þuJo h Ydk
aom tukokdvfuHwdkY vGwfNidrf;ayukefNyD[k 0rf;ajrmufMu&ukef
vwåHU? þokdYvQif ouúm,'d|d csKyf;NyD;aomolwdkYtm; b0rsm;pGm
urÇmtqufqufwdkYü pdwfoEÅmefrSm oOyg'daooedAÁmefwnf;
[laom y#da0"omoemawmfjrwfBuD; tNrJruGmyg½SdíaeykHudk
odtyf\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 78
xdkolwdkYtm; jzpfav&m&m urÇmtqufqufwdkYü &wem
okH;yg;vnf; tNrJruGm yg½SdMuavawmhonf? olawmfaumif;
Opömckepfyg;vnf; tNrrJ uGmyg½SMd uavawmhonf? aAm"dyu©, d w&m;
okH;q,fhckepfyg;vnf; tNrJruGmyg½SdMuavawmhonf? þokdYvQif
rdrd rdrw d \ Ykd oEÅmefü pdwwf nf;[laom wpfcak omw&m;\ tewå
tjzpfudk tcsufvSvS xifjrifMuojzifh ouúm,'d|d uif;½Sif;Mu
ukeNf y;D aom olwt Ykd m; ,ckb0rSpí y&deAd mÁ efp&H m b0wdik af tmif
b0tqufqufwdkYü avmuDavmukwå&m ESpfjzmaom"r®tarG
tNrJxm0& ed,mrjzpfíaeykHudk odtyf\/
,ckb0ü avmukwå&m"r®tarGudk r&Edkif r,lEdkifMuukef
ao;aom vlvl½Sif½Sif ynm½Sdtaygif; olawmfaumif;wdkYonf
jyqdkcJhNyD;aom wpfckckaom okwåefa'oemawmfwnf;[laom
y&d,wå"d r®tarG? t,kwq f ;Hk tm;jzifh ]tedpmö 0wocFg&m? OyÜg'0,
"r®ad em} tp½Sad om wpfy'k w f pf*gxmaom y&d,wå"d r®tarGEiS w hf uG
jyqdck NhJ y;D aom y&dywå"d r®? vljzpfct hJ YH tmZD0|ruoDvwnf;[laom
oDv"r®tarG? &[ef;jzpfcJYtHh pmwkyg&dok'd¨ oDvwnf;[laom
oDv"r®tarG? 'Gwðåomum,ç tmemygepaom wpfckckaom
ur®|mef;udk pGJjrJjcif;wnf;[laom orm"d"r®tarG? t,kwfqHk;
tm;jzifh rdrdoEÅmefü&Sdaom pdwfwnf;[laom wpfckwnf;[laom
w&m;ü vu©Pma&;oH;k yg;wifí qifjcifo;kH pGjJ rjJ cif;wnf;[laom
ynm"r®tarG? þavmuD"r®tarGwdkYudk MudK;pm;tm;xkwfí
,lMuukefaomolwdkYudkonfum; plVaomwyefyk*¾dKvfrnfukef\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 79
aoonf\ tjcm;rJYü ewf&Gmok*wdb0odkY a&mufMuukef
onf&Sdaomf a&muf&mbHkb0wdkü avmukwå&mtarGudk cHpHMu&
ukev f wåUH / tb,foYkd cHpMH u&ukev f wåUH enf;[lru
l m; jrwfpmG bk&m;
vufxufawmfü xdkxdkewfjynfrS tuRwf&muukefaom t&d,m
ewfwdkYonf ,cktcgü ewfjynfajcmufxyfrSm xdkxdkewfjynfESifh
tjynf&h adS eMuuke\ f / om0w¬jd ynfrS tuRw&f Muukeaf om 0domcg?
temxydPt f p&Sad om uka#rsm;pGmaom om0w¬jd ynfojl ynfom;
wdo Yk nf ,cktcg ewfjynfajcmufxyfrmS tjynf&h MdS uuke\ f / xdt
Yk wl
&mZj*dK[fjynfrS tuRwf&Muukefaom AdrdÁom&rif; tp&Sdaom
tuka#rsm;pGmaom &mZj*dK[fjynfoltp&Sdonfjzifh wdkif;MuD;
aomVo rZÑdrwpfajrjyifvHk;rS tuRwf&Muukefaom toacsF
teEÅrsm;vSpGmukefaom rZÑdrwdkif;ol wdkif;om;wdkYonf ,cktcg
ewfjynfajcmufxyfrSm tjynfh&SdMuukef\/
xdkt&d,mewfwdkY\ touftydkif;tjcm;tm;jzifh igwdkY
jrwfpGmbk&m; omoemawmfjrwfonf pwkr[m&mZfewfjynfrSm
tESpu f ;kd oef;wdik af tmif wnfvwHUå / pwkr[m&mZfewfjynfrmS tESpf
udk;oef;wkifatmif r*fwHcg;ç zdkvfwHcg;çedAÁmefwHcg;ç [if;vif;
yGifhvwHåU/ wm0wðombkHrSm tESpfoHk;uka#ajcmufoef;wdkifatmif
r*fwHcg;ç zdkvfwHcg;ç edAÁmefwHcg; [if;vif;yGifhvwHå/ ,mrmtp
&Sad om txuftxufaom ewfjynfwrYkd mS vnf; toufwrf;tm;
avsmfpGm omoemawmfwnfxGef;vwHå/ jA[®mjynfwdkYüvnf;
yxrpsmefbHkrSm þurÇmysufonfhwdkifatmif igwdkYjrwfpGmbk&m;
omoemawmfjrwfMu;D wnfvwH/å 'kw, d psmefbrHk mS r[murÇmMu;D
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 80
&SpfurÇmwdkifatmif? wwd,psmefbHkrSm r[murÇmMuD;ajcmufq,fh
av;urÇmwdkifatmif? a0[yæKdvfbHkrSm r[murÇmMuD;ig;&mwdkif
atmif? tued|bHrk mS r[murÇmMu;D wpfaomif; ajcmufaxmifwikd f
atmif igwdjYk rwfpmG bk&m; omoemawmfjrwfMu;D wnfxeG ;f vwåUH /
pwkr[m&mZftp&Sdaom atmufbkHwdkYü toufwrf;
apYjyD;rS txuftxufbHkodkYa&mufaom t&d,myk*¾dKvfwdkYESifh
ydkif;jcm;íqdkonf&Sdaomf txuftxufbHkwdkYrSm rsmpGmaom
ESpfta&twGuf rsm;pGmaom urÇmta&twGufwdkYonf wdk;yGm;
ukef&mao;\/ ,cktcgü vljynfrS jyqdkcjhJyD;aom avmuD"r®
tarGudk t&trd MuDK;pm;tm;xkwfí aoonf\tjcm;rJYü xdkxdk
ewfjynfrSmjzpfMu&ukefaom &Sif&Sifvlvl olawmfaumif;taygif;
wdkYonf rdrd rdrdwdkYjzpf&mewfjynfrSm okH;XmewdkYü avmukwå&m
tarGudk &EkdifMu,lEdkifMuaMumif;udk t*Fkw¬dK&fygVdawmfü oAÁnK
jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlonf/
oHk;Xmeqdkonfum;--
,cktcg vljynfrS avmuD"r®tarGudk &ifcGifydkufí ewf
jynfüjzpfMuavukefaomolwdkYonf jzpfonf\ tjcm;rJYü r*fzdkvf
udk &MuukefvwåHU[líwpfXme--1/
xdkodkYrdrdwdkYtvdktavsmuf r&wnfEdkifMuukefonf&Sdaomf
ewfjynfü&SdESifhMuukefaom t&d,mewfwdkY\ qHk;rcsufudkemcHí
r*fzdkvfudk&MuukefvwåHU[lí/ wpfXme--2/
xdkodkYr&EkdifMuukefonf&Sdaomf ewfjynfajcmufxyfrSm
tpOfxm0& wpfvwpfvvQif &SpMf urd &f pS Mf urd f ok"r®mwGif Mu;D us,f
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 81
pGmaom w&m;emtpnf;ta0;wdkYonfjzpfMuukef\/ &Hcg&Hcg
odMum;rif; ewfrif;MuD;wdkYonf w&m;a[mMuukef\/ &Hcg&Hcg
"r®uxduewfom;wdkYonf w&m;a[mMuukef\/ &Hcg&Hcg jA[®m
jynfrv S mí jA[®m"r®uxduewfom;wdo Yk nf w&m;a[mMuuke\ f /
xdkw&m;emtpnf;ta0;rSm r*fzdkvfudk &MuukefvwåHU[lí/ wpf
Xme-3/
þodkY ,cktcg vljynfrS rwfjynfodkYa&mufMu&m a&muf&m
ewfjynfrSm r*fzdkvfedAÁmefudk&Mu&ef oHk;Xmeudk a[mMum;awmf
rlonf/
xdkoHk;XmewdkYwGif wpfckaomXmeü tuRwfw&m;&Mu
ukeo f jzifh om0wÅjd ynfol &mZj*Kd [jf ynfol tp&Su d ek af om rZÑrd wdik ;f
oltaygif;wdEYk iS hf bHpk Ofpt
H jzpfjzifh Zmwfaygif;rdMuukeí f tued|bHk
wdkifatmif 0domcg? temxydPftp&Sdaom rZÑdrwdkif;olwdkYESifh
twlwuG t&yf&yfaom ewfcsr;f om t&yf&yfaom jA[®mcsr;f om
wdu Yk kd tpOftwdik ;f b0rsm;pGm urÇmtqufquf cHppH pH m;í oGm;Mu
ukefvwåHU/ þodkYvQif ,cktcg vljynfrSm avmukwå&m tarGudk
r&Edik rf ,lEikd Mf uukeaf o;aom olwo Ykd nfjyqdck jhJ y;D aom avmuD"r®
tarGudk t&trdMudK;pm;tm;xkwf&monf/ ,ckb0 aoonf\
tjcm;rJYü ewf&Gmok*wdb0rSmjzpfMuí jzpf&mXmeewfjynfrSm
avmukw&å mtarGukd {uEÅ&Edik , f El ikd af Mumif;udkd odMuuke&f monf/
awbkr®u ocFg&w&m;trsm;&SdMuonfwGif pdwfwnf;
[laom wpfckaomw&m;\ tewåtcsufudk rdrd&& vSvSxifjrif
EdkifvQifyif avmukwå&mtarGudk {uEÅ&EdkifaMumif;udktb,fodkY
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 82
odtyfavoenf;[lrlum;---
]]0dnmaP bdu©a0 tm[ma& y&dnmaw emr½lyH
y&dnmwH a[mwd/ emr½lay y&dnmaw t&d,om0uó
ew¬d udOöd Owå&d u&Pd,EÅd 0'grd}}
(oH?1/ 324)
[lí a[mawmfrlaom ed'ge0*¾oH,kwfygVdawmfjrwfudk
axmufí odtyfavownf;/
bdu©a0=&[ef;wdkY/ 0dnmaP[ma&=0dnmPm[m&udk/
y&dnmaw=y&dnmoH;k yg;jzifh ydik Ef ikd o f nf&adS omf/ emr½ly=H emrfw&m;
½kyfw&m;ESpfyg;udk/ y&dnmwH=tvdkvdkydkifEdkifawmhonf/ a[mwd=
jzpf\/ emr½lay=emrfw&m;ç½kyw f &m; ESpyf g;ud/k y&dnmaw=ydik Ef ikd f
onf&adS omf/ t&d,mom0uó=igbk&m; wynfo h m;tm;/ Owå&=d
xdkYxuftvGef/ udÍöd=wpfpkHwpf&mrQ/ u&PD,H=jyKbG,fudpöonf/
ew¬d=r&SdjyD/ £wd=þodkY/ 0'grd=igbk&m;a[mawmfrl\/
t"dyÜg,faomfum;--rdrdrdrdwdkY\ oEÅmefü&SdMuaom pdwf
wnf;[laom 0dnmPm[m&w&m;wpfcu k kd y&dnmok;H yg;jzifh ydik Ef ikd f
atmif tm;xkwfEdkifonf&Sdaomf xdkpdwfrS<uif;aom a0'emu©E¨mç
onmu©Em¨ ç ocFg&u©Em¨ wnf;[laom emrfcE¨mwdu Yk v kd nf;aumif;?
½kyt f |0Do[laom ½kycf E¨mudv k nf;aumif;? toD;tjcm; tm;xkwf
zG,u f pd rö &Sjd y?D tvdv k ykd ikd Ef ikd af vawmhonf? xd½k yk ef mrfw&m;ESpyf g;udk
ydik Ef ikd v
f Qivf nf; ydik Ef idk jf y;D aomigbk&m;\ wynfo h m;tm; xdx k uf
tvGeftm;&efudpö[lí wpfpkHwpfckrQr&SdjyD/ tvkH;pkHudpö jyD;jidrf;
awmhonf/ avmukw&å m"r® tarGcu H pd ö cGivf ;Hk ydik Ef ikd af vawmhonf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 83
[lí t"dyÜg,fvmacsonf/
y&dnmok;H ygqdo k nfum;-
]wd a óm y&d n m-Ówy&d n mç wd & Py&d n mç
y[mey&dnm}
[laomygXfESifhtnD Ówy&dnmç wd&Py&dnmç y[me
y&dnm-[lí y&dnmwdkYonf okH;yg;tjym; &Sfdukef\/
xdkokH;yg;wdkYwGif-
]tm&r® P 0d Z mee vu© P H pd w å H / yk A Á * F r &oH ?
tEkoE¨mewm ypöKy|meH? emr½ly y'|meH}
[lívmonfESifhtnD vu©Pç &oç ypöKy|mefç y'|mef
[laom tcsufav;yg;wdkYjzifh rdrdrdrdwdkY\ pdwfudk ydkifydkifEdkifEdkif
odjcif;onf Ówy&dnmrnf\/
]pdw=Hå pdwo f nf/ tm&r®P0dZmeevu©P=H tm½ku H kd odjcif;
vu©Pm &S\ d ? ykA*Á rF &oH=apwoduwf \ Ykd a&SUaqmifa&SUoGm;jzpfí
jy|mef;jcif; udp&ö \ dS ? tEkoE¨mewmypöKy|meH=ud, k w f iG ;f ü rpJrvyf
tpOfpyfjcif;vQif xifaomwHcGef&Sd\? emr½ly y'|meH=apwoduf
w&m; 0w¬K½kyfw&m;vQif eD;pGmaomjzpfaMumif;&Sd\/
atmufajcz0g;tjyifrpS í txufO;D acgif;a& tjyifwikd f
atmif twGif;tyjzpfaom wpfudk,fvkH;ü tyfoGm;&mrQ rvyf&
atmif tm½kHxdcdkufwdkif; qdkufwdkufwdkif; tpOfjzpfyGm;íaeaom
rdrd rdrw
d \Ykd pdwu f kd þtcsuaf v;yg;wdjYk zifh ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd o
f jd cif;onf
Ówy&dnmrnf\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 84
xdkodkY tpOfjzpfyGm;íaeaompdwfudk tedpövu©Pmç 'ku©
vu©Pmç tewåvu©PmwdkYjzifh ydkfifydkifEdkifEdkif odjrifjcif;onf
wd&Py&dnmrnf\/
tedpövu©Pmqdkonfum; vuf,majcz0g;tjyifü tm½kH
xdckdufrI xif&Sm;&SdaeqJtcg xdcdkuf&mXmeü apwoduf cE¨mokH;
yg;wdEYk iS w
hf uG wvQr;f vQr;f jzpfay:\/ tm½kx
H cd ukd rf I jywfpaJ omtcg
xdkae&mXmeüyifvQif apwodufcE¨mokH;yg;wdkYESifhwuG tukefvkH;
csKyu f ,G af oqk;H uke\ f / vuf0aJ jcz0g;tjyifü tm½kx H cd u
dk jf yefvQif
xdckduf&mXmeü xdkYtwl apwodufcE¨m okH;yg;wdkYESifhwuG wvQrf;
vQrf;jzpfay:\/ tm½kHxdcdkufrI jywfpJjyefvQif xdkae&mXmeü
apwodufcE¨mokHyg;wdkYESifhwuG tukefcsKyfuG,f aoqkH;\/ þokYd
tp&Sdonfjzifh twGif;tywpfudk,fvkH;rSm tm½kHqdkufwdkuf&m
qdkufwdkuf&mXmewdkYü wvQyfvQyfjywfaom vQyfppfa&mif\ wdrf
wdkufwGif;rSm rpJrpJjzpfay:jcif;? rpJrpJcsKyfuG,fjcif;uJhodkY þ
udk,fwGif;rSm rpJrpJjzpfay:jcif;? rpJrpJcsKyfysufaoqkH;jcif;onf
pdwf\ tedpövu©Pmrnf\/
'ku©vu©Pmqdkonfum; tMuifrQavmufaom b0
oHo&mumvywfvkH; xdkuJhodkY rpJrpJ csKyfysuf aoqkH;jcif;? tedpö
vu©Pm&Sdaompdwfudk rdrdrdrdwdkY\ udk,fwGif;t*FgjyKí vlYb0
ewfb0 jA[®mb0wdüYk usiv f nfMuuke\f / xdbk 0wdo Yk nf twnf
rjrMJ uukeo f jzifh tyg,fi&JüwdoYk m tzefwvJvJ rpJrpJ usa&muf
aeMuukef\/ jzpfav&m&mb0wdkYüvnf; toufwrf;&SdorQ
umvywfv;Hk tvsOrf jywf tpOfrjywf topftopf rpJjzpfay:í
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 85
aeygapjcif;tusdK;iSg toufarG;rI tm½kHajcmufjzm tpmauR;rI
wdjYk zifh b0wdik ;f b0wdik ;f tusyt f wnf; qif;&J yifyef;Mu&uke\ f /
þokdYjzpfjcif;onf pdwf\'ku©vu©Pmrnf\/
tewåvu©Pmqdkonfum; twår[kwfaom vu©Pm
wnf;/ tb,fov Ydk Qif pdwo
f nfy*k Kd¾ vo f wå0gwd\ Yk twår[kwaf v
oenf;[lru l m; yk*Kd¾ vo f wå0gwdrYk nfonf xdx k b
kd b Hk 0wdüYk y#doaE¨
wnfaerIjzifh wpfBudrfwpfcgrQomjzpfjcif;rnfonf ½SdMuukef\?
wpfcw k pfcak omb0rSm wpfa,mufwpfa,mufaom owå0gonf
tBurd Bf urd t f cgcgjzpfonf[í l r½SMd uavuke?f aoqk;H aomtcgü
om wpfbw Hk pfb0rSm aocsed af &mufaomtcg wpfBurd w f pfcgrQom
aojcif;rnfonf½SdMuukef\? wpfckwpfckaomb0rSm wpfa,muf
wpfa,mufaomowå0gonf tBurd Bf urd t f cgcgaoonf csKyo f nf
[lí r½SdMuavukef? tedpövu©Pm½Sdaom þpdwfrSmrlum; tedpö
tcsufrSm jyqdkcJhNyD;aomtwdkif; wpfudk,fvkH;rSm tm½kHxdcdkuf&m
xdkxdkt*Fgü wpfxdkifwGif;rSmyif tBudrftcgrsm;pGm rpJrpJtopf
topfjzpfjcif;? rpJrpJaoaysmufcsKyfqkH;jcif;onf xifvif;pGm
½Sdae\/
þpdwo f nf tu,fí yk*Kd¾ vo f wå0gwd\ Yk trmcHtxnfcH
pifppfreS af om twåom&jzpfcjhJ im;tH?h yk*Kd¾ vo f wå0gwdEYk iS hf tjzpfruJ?G
tysufruJG wpfvkH;wnf;wpfpkwnf;omjzpfav&m\? þokdYrlum;
r[kwf? yk*¾dKvfowå0grSmrlum; wpfb0vkH;rSmyif wpfcgjzpf wpfcg
aoom ½SdMuukef\? pdwfrSmrlum; wpfxdkifwGif;rSmyif tcgcgjzpfrI
tcgcgaorI xif½mS ;½Sad e\? þokv Yd Qif pdwof nf yk*Kd¾ vo f wå0gwd\ Yk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 86
twår[kwaf om tewåoabmompifppfjzpf\? þokjYd zpfjcif;onf
pdwf\tewåvu©Pmrnf\? þvu©Pma&;okH;yg;wdkYjzifh rdrd
rdrwd \Ykd pdwuf kd ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd x
f ifjrifEikd jf cif;onf wd&Py&dnmrnf\/
y[mey&dnmqdkonfum; xdkvu©Pma&;okH;yg;wdkYwGif
pdwf\tedpövu©Pm pdwf\tewåvu©PmwdkYudk ydkifydkifEdkifEdkif
xifjrifMuonf½Sdaomf pdwfonf wpfb0vkH; udk,fcE¨mxJrSm tNrJ
wnf a e\[l í vnf ; aumif ; ? pd w f o nf yk * ¾ d K vf o wå 0 gwd k Y \
twåom&jzpf\[lívnf;aumif;? om,mpJv G rf;aom wPSmrme
wdkYESifhwuG ouúm,'d|dw&m;onf t<uif;rJhcsKyfNidrf;av\?
aomwmyefy*k Kd¾ vo f aYdk &mufav\? pdw\ f 'kuv © u©Pmukd ydik Ef ikd pf mG
xifjrifMuonf½adS omf pdwo f nf owå0gwdrYk mS txGwt f jrwfr*Fvm
ozG,o f m okcBu;D pifppfjzpf\[lí om,mpJv G rf;aom wPSmrme
wdkYESifhwuGudavomtvkH;pkHwdkYonf r*fav;yg; tpOftwdkif; csKyf
Nidrf;avukef\/
&[EÅmtjzpfwdkifatmif a&mufEdkifMuukef\? þokdYvQif
a½S;OD;pGm ouúm,'d|dudk t<uif;rJhy,fjcif;onfvnf;aumif;?
aemufü r*fokH;yg;tpOftm;jzifh tvkH;pkHaom udavomwdkYudk
t<uif;rJyh ,fjcif;onfvnf;aumif;? y[mey&dnmrnf\? þokv Yd Qif
]0dnmaP bdu©a0 tm[ma& y&dnmaw} [laoma'oemawmf
jrwf y gXf ü 0d n mPm[m&[k q d k t yf a om rd r d r d r d w d k Y \ pd w f u d k
y&dnmok;H yg;wdjYk zifh ydik ;f jcm;í odyyHk ikd Ef ikd yf Hk tpDt&ifrsm;ukd aumif;
pGmodMuuke&f monf? xdo k yYdk ikd Ef ikd pf mG odjrifMu&müvnf; rdrrd rd w d \ Ykd
pdwfudk tedpötcsuf tewåtcsuf vu©PmESpfyg;ukd aumif;pGm
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 87
xifjrifMuojzifh ouúm,'d|d csKyfNidrf;jcif;[laom yxry[me
y&dnmokYd a&mufMuukeo f nf½adS omf tvk;H pkaH om avmuD"r®tarG
avmukwå&m"r®arGwdkYonf txufü jyqdkcJhNyD;aomtwdkif; b0
rsm;pGm urÇmtqufqufwüYkd xdo k w
l \
Ykd pdwo f EÅmefrmS tpOfxm0&
NrJMuavukefawmhonf/
þokYd a[mawmfrt
l yfaom "r®'g,m'okweå f a'oemawmf
rsm;ukd Mum;emMu&ukeaf om olawmfaumif;taygif;wdo Yk nf ter
w*¾b0oHo&mwdkYü tpOfawGUBuHKcHpm;pHpm;í vmcJhMuukefaom
tmrdotarG tESpfrsm;ukd pGefYypfy,f½Sm;Muukefí ,ckb0rSpí
y&dedAÁmefpH&mb0wdkifatmif b0rsm;pGm urÇmtqufqufwdkYü
tyg,fav;yg;ç uyfokH;yg;ç t&yfjypf½Spfyg;ç &efolrsdK;ig;yg;ç 0dyÜwåd
w&m;av;yg; tvkH;pkHaomrdpäm'd|drsdK; tvkH;pkHaom 'kp½kduftrdkuf
rsdK;wdkYrS tpOfxm0&uRwfvGwfat;Nidrf;jcif;okdY ,ckrsufarSmuf
a&mufapEdkifaom "r®tarG omoemhtarGrsm;udkom ,ckb0
r&rae BudK;pm;tm;xkwfMuukef&mownf;/

v,f w D 0 d y óemur® | mef ; ½I e nf ;


rdrrd rd wd \
Ykd pdwu
f kd tedpxö ifjrifEikd v
f Qif tewåvnf; xifjrif
Edkifawmhonf? 'ku©xifjrifrIrSmrlum; aomwmyefç ou'g*grf
jzpfonfw h ikd af tmif aumif;aumif;Bu;D rxifEikd Mf uukeaf o;? tedpö
xifjrifEdkif&ef tcsufrSmvnf; vu©Pç &oç ypöKy|mefç y'|mef
[laom Ówy&dnmae&musydkifEdkifrS tedpöae&mus xifjrif
Edik o
f nf? Ówy&dnmav;csuw f iG v
f nf; ]tm&r®P 0dZmeevu©PH
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 88
pdwåH}[laom yxrtcsufom vdk&if;wnf;/
tm½ku H okd jd cif;vu©Pmqdo k nfum; pu©K0n d mPfpw d jf zpft?hH
pu©Küqdkufwdkufvmaom xdkxdktqif;oP²mefudk jrifjcif;trIç
jrifjcif;Bu, d mudq k o kd wnf;? xdjk rifjcif;trIonf y&rw¬"r®tm;jzifh
xif½Sm;½Sdaom pu©K0dnmPfac:aom "mwfyifwnf;? xdkjrifjcif;
ac:Muaom trlt&mBud,mrsdK;wpfckukd pu©Kyom'½kyfESifh ra&m
r,Sufaprlí ÓPfxJwGif rdrd&&xifjrifEdkifonf½Sdaomf pu©K
0dnmPfpw d u f kd vu©Pmtm;jzifh ykid Ef ikd pf mG odEikd af om Ówy&dnm
jzpf\? pu©Kyom'½kyEf iS hf ra&mr,Sux f ifjrifyrHk mS rSex f rJ mS rsuEf mS
&dyfxif&mü rSefom;wjcm; rsufESm&dyfwjcm;uJhokdYrSwf? rsufESm
trsdK;rsdK;ESifh ½lyg½kHtrsdK;rsdK;wlap? rSefi,fESifh pu©Kyom'wlap?
rsufESm&dyfESifh pu©K0dnmPfac:aom jrifrItrlt&m Bud,m"mwf
om;wlap? aemufaemuf0dnmPfwdkYüvnf; þenf;wlodav/
Mum;onf[lí odMuac:Muaom trlt&m "mwfBud,m
txl;onf aomw0dnmPfyifwnf;? eHonf[lí odMu ac:Mu
aom trlt&mBu, d mtxl;onf Cme0dnmPfyifwnf;? tcsKd tcsOf
ponfuo kd jd cif;[lí ac:Muaom trlt&m"mwfBu, d mtxl;onf
Zd0Sg0dnmPfyifaywnf;? wpfudk,fvkH;rSm twGif;ty b,fXmerSm
rqdk ylrSef; at;rSef; xdrSef; cdkufrSef;odjcif;[laom trlt&m"mwf
Bu,d mtxl;onf um,0dnmPfpw d yf ifwnf;? ESv;Hk wGi;f u BuMH u
zefMu odMu awG;awmMujcif; trlt&m"mwfBud,mtxl;wdkYonf
raem0dnmPfpw d w f yYkd ifwnf;? þtrlt&m"mwfBu, d majcmufyg;ukd
½kycf E¨mBu;D rS toD;tjcm;uGujf cm;í ÓPfxw J iG f xifjrifEikd o f nfukd
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 89
pdwrf mS Ówy&dnmqdo k wnf;/
q&morm;xH aumif;aumif;emcHí,lrS ae&mwus xifjrif
Edik af omt&mrsKd ; jzpfacsonf? tBut H zef aumif;aom oljzpfcv hJ Qif
onfah vmufajymvdu k vf Qiyf ifBuEH ikd \f ? wpfu,
kd v
f ;Hk rSm wpfcck ak om
ae&mü temtusif tyltavmifrcHomatmif xif½Sm;aom
um,0dnmPfawGudkxifjrifEdkifNyD;rS <uif;aom 0dnmPfig;yg;udk
xifjrifatmif½I&onf/
owd x m;&ef rS m xm;csuf
xdkxdktqif;oP²mefudk rsufpdjzifhjrifMuaomtcg igjrif
onf[k xifrw S pf v
GJ rf;rIonf ouúm,'d|d i&Jr;D awmufraI ywnf;?
"mwfobm0rQom {uef½Sdonf? wpfb0vkH; touf½Snfí wnf
aeaom ig[lonf tPkjrLrQr½Sd? þjrifjcif;trI jrifjcif; Bud,m
onfum; "mwfwpfcktoD;omjzpfonf? igr[kwf ig"mwf[líyif
r½Sd? igr[kwfuvnf; igjrifonfr[kwf? tm½kHxdcdkufrIaMumifh
pu©K½yk af y:rSm jzpfay:vmaom tm*EÅK"mwfwpfco k m jzpfonf[k
xifvif;pGmaomÓPfum; jrwfpGmbk&m;\ "r®tarGawmf tppf
wnf;? xdkouúm,'d|d i&JrD;ukd Nidrf;apwwfaom tNrdKufa&BuD;
wnf;/
xdek nf;twl xdx k t
kd oHukd em;jzifMh um;Muaomtcg igMum;
onf[kjzpfonfum; aomw0dnmPfüpJGaom ouúm,'d|d i&JrD;
wnf;? xdkxdkteHYudk ESmacgif;jzifh eHMuaomtcg igeHonf igarT;
onf[jk zpfonfum; Cme0dnmPfüpJaG om ouúm,'d|d i&Jr;D wnf;?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 90
xdxk t kd &omukd vQmjzifo h Md uaomtcg igcsKd onf igcsOo f nf tp½Sd
ojzifh jzpfMuonfum; Zd0gS 0dnmPfüpJaG om ouúm,'d|id &Jr;D wnf;?
twGif;tyjzpfaom wpfukd,fvkH;rSm xdkxdkae&mü xdrSef;odMu
ylrSef;odMu at;rSef;odMu emrSef;odMu usifrSef; ukdufrSef; cJrSef;
anmif;rSef; nmrSef; ,m;rSef; ,HrSef; odMuaomtcg igodonf
igylonf igat;onftp½So d nfjzifh jzpfMuonfum; um,0dnmPf
üpJGaom i&JrD;wnf;/
pdwfESvkH;xJrSm xdkxdktm½kHESifh aygif;qkHí taxGaxG
tvmvm MuHrIzefrIodrIjzpfMuaomtcg igodonf igMuHonf
[kjzpfMuonfum; raem0dnmPfpük pGaJ om i&Jr;D wnf;? <uif;aom
pum;&yfpkudk pu©K0dnmPfrSmuJhodkY ½Sif;vif;pGmcGJjcrf;íodav?
þum;0dnmPfajcmufyg;ü ouúm,'d|d i&JrD;awmufíaerIESifh
xdki&JrD;udk Nidrf;apwwfaom ynm[laom "r®tarGwdkYudk jyqdk
csufwnf;? 0dnmPfajcmufyg;wnf;[laompdwfü "r®tarGawmf
enf;Ny;D \/
rdrrd rd w
d \
Ykd pdwu
f kd y&dnmok;H yg;jzifyh ikd ;f í odEikd Mf uonf½adS omf
avmuDavmukwå&m ESpfjzmaom "r®tarG omoemh tarGwdkYudk
cGifvkH;ydkifavouJhodkY xdkYtwl rdrdrdrdrSm½SdaeMuaom a0'em
apwodwfwpfckudk ydkifjcm;í odEdkifMuvQifvnf; tarGESpfyg;wdkYudk
,ckb0üyif cGifvkH;ydkifEdkifonfomjzpf\/
rdrdwpfudk,fvHk;rSm xdkxdkae&mXmen jzpfay:rI csKyfysuf
aoqH;k rIukd axGaxGvmvm BuzH efxw k f azmfí½IMu&mü pdwu f x kd w
k f
azmfrIxuf a0'em"mwfudk xkwfazmfrIonfomí vG,fonf?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 91
xif&Sm;onf/ a0'emwGifvnf; 'ku©a0'emomí vG,fonf?
xif&Sm;onf/ 'ku©a0'emqdkonfum; rcHomatmif usifemrI
[laom "mwfBud,mBuD;aywnf;/ þae&mü]],ckemívmonf?
,cktemaysmufNy}D } tp&So
d nfjzifh topftopf ,ck ,ckrS aysmuf
Nidrf; csKyfaorI tvGefxif&Sm;onf/ aumif;onf[líjzpfaom
okca0'emvnf; xif&Sm;yg\/
þum; a0'emü 0dyóemÓPfynmwnf;[laom "r®
tarG omoemhtarGazmfí cHpHrIudk t&dyft>rufjyqdkcsufwnf;/
--------- Ä ---------
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 92
tcef; (3)
aus;Zl ; awmf & S i f
v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ; a[mMum;awmf r l t yf a om
Ak ' ¨ K yÜ g ''k v ’ b w&m;awmf
bdu©a0 tyÜrma'e orÜma'x/ 'kv’abm Ak'¨KyÜg a'g
avmuoð?® 'kva’ bm rEkówå y#dvmabm? 'kvb ’ m cPorÜw?då
'kv’bm yAÁZÆm/ 'kv’bH o'¨r®ó0eH/
t*Fkwå&t|uxm? oH,kwft|uxm? ZdemvuFm&#Dum
tprsm;pGmaomusrf;wdkYüvmaom yudPÖuygVdawmf/
bdu©a0=&[ef;wdkY? tyÜrma'e=rarhravsmhaom owd
w&m;ESifh? orÜma'x=jynfhpHkMuukefavmh? avmuoð®=avmuü?
Ak'¨KyÜga'g=bk&m;&SifwkdY\jzpfay:vmjcif;onf? 'kv’abm=&cJ\?
rEkówåy#dvmabm= vl\tjzpfudk&jcif;onf? 'kv’abm=&cJ\?
cPorÜw=då ukov kd jf zpfciG hf cPoifEh iS hf jynfph &kH jcif;onf? 'kvb
’ m=
&cJ\? yAÁZÆm=&[ef;tjzpfonf? 'kv’bm=&cJ\? o'¨r®ó0eH=
olawmfaumif;w&m;udkMum;em&jcif;onf? 'kv’bH=&cJ\/
(tyÜrma'e bdu©a0 orÜma'x/ Ak'¨KyÜga'g 'kv’abm
avmuoð?® rEkówåbma0g 'kva’ bm avmuo®?ð rEkówåbma0g
'kv’abm? 'kv’bm o'¨gorÜwåd/ yAÁZdwbma0g 'kv’abm/
o'¨r®ó0eH twd'kv’bH/ {0H 'd0ao 'd0ao Mo0g'd/ þokdYvnf;
&GwMf uuke\ f /)
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 93
'k v ’ b w&m; ig;yg;
1/ Ak'¨yÜg''kv’b/
2/ rEkówå'kv’b/
3/ o'¨gorÜwåd'kv’b/
4/ yAÁZdwbm0'kv’b/
5/ o'¨r®ó0e'kv’b/
,ckn 'kv’bw&m;ig;yg;xJu ]Ak'¨yÜg''kv’byk'f} ukd
xkwfEkwfí a[majym&vdrfhrnf? aumif;pGm rSwfom;xm;Mu? xdk
Ak'K¨ ygÜ ''kvb’ [laom a0g[m&wHqyd Bf u;D ü edww¬teufç ae,sw¬
teuf ESpfcsufudk od&rnf? edww¬qdkonfum; bk&m;tjzpfudk&rI
vnf;aumif;? ae,sw¬qdkonfum; bk&m;yGifhaomomemacwf
or,\ avmuü tvGefBuHKBudKufcJrIonfvnf;aumif;? ¤if;
teuf ESpfcsufaywnf;/
xdkESpfcsufwGif avmuü bk&m;yGifhrIBuKHBudKufcJykHrSm bk&m;
rnfonf urÇmwdik ;f rSm yGio hf nfr[kw?f r[murÇmBu;D ode;f aomif;
rsm;pGmjcm;NyD;rS yGifhavonf? &Hcgü r[murÇmBuD;toacsFjcm;NyD;rS
yGifhavonf? þum; avmuü bk&m;yGifhrI BuKHBudKufcJykHwnf;/
rdrd\bk&m;yGifh&m omoemESifh BuHKBudKufcJykHum; bk&m;yGifh
aomtcgürSmyif tyg,fpaomt&yfjypf ½SpfXmewdkYü rdrdu
BuKH BuKd uí f aeaomtcg tvGerf sm;acsonf? avmuü bk&m;aygif;
wpf&myGifhvdkYrS wpfqlrawGUvdkuf&? bk&m;aygif;wpfaxmifyGifhírS
wpfqlrawGUvdkuf&? bk&m;aygif; wpfaomif; wpfodef;yGifhírS
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 94
wpfqlrawGUvdkuf&? þuJhokdYjzpfrI ½Sdjyefonf? avmuü bk&m;yGifh
&momoemacwf tvGefBuHKBudKufcJvsuf½Sdonfxuf rdrdrdrdwdkYu
bk&m;yGifhomoemü BuHKBudKuf&mtcGifhonf tqtoacsF om
vGefícufcJjyefavownf;/
,cktcg bmomrsKd ;jcm; tp½Sad omolwo Ykd nf jrefrmEdik if rH mS
aeMuukefaomfvnf; t&yfjypf½Spfyg;wGif tygt0ifjzpfMuukefí
omoemawmfü MuKH MuKd uMf uolwrYkd [kwu f ek /f aemifarwå,sb&k m;
yGiv
hf wåUH &Sad omfvnf; rdrad wGMY uKH &vdrrhf nf[k xifpm;cGiu hf m;&S\ d /
pdwfcsvufcs tm;udk&onfum; r[kwf/ tb,hfaMumifhenf;[lrl
terw*¾twdwfoHo&mü **FgoJvkH;rQru yGifhawmfrlMujyD;aom
bk&m;wdu Yk ykd if vGwaf tmifa&Smifí vmMuao;onfukd aemifwpfql
wnf;rQukd a&Smifavmufrnfavm/ aemifarawå,s bk&m;wpfqu l kd
rqdkxm;bJ bk&m;wpf&mudkyif vGwfatmifa&SmifcGifh&Sd\/ {uEÅ
r[kwfonfudk {uEÅuJhokdY pdwfcsvufcstm;udk;tm;xm;jyKjcif;
rnfonf ynmao;vSaom vljyed ;f &Sijf yed ;f wd\ Yk trIomwnf;/ ,ck
a[majymcJhaom pum;&yfrsm;onfum; Ak'¨KyÜg'kv’b\ edww¬
teuf ESpfcsufwnf;/
ae,sw¬teufrnfonfum; þvlewfjA[®m owå0g
taygif;wdkYrSm bk&m;omoemawmfESifh awGYMuHKrS vGwfjidrf;Edkifaom
ab;Bu;D ESpyf g;onf&\ dS / 0deyd gwab;Bu;D wpfyg;? tyg,fab;Bu;D
wpfyg; ESpfyg;wnf;/
0dedygwab;BuD;qdkonfum; yg&rDtaqmuftOD; BuD;us,f
vSaom tavmif;awmfrsm;udkcsefvSyfí cyfodrf;aom vlowå0g
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 95
taygif;wdt Yk m; vlb Y v
Hk b
Yl 0rSpak wrnf&&dS m b,fbu Hk ikd goGm;rnf[k
rSefwrf; &nf&G,fí oGm;Edkifaom tcGifhr&Sd/ or®oum uHcs&m
aygufvw T o f m xm;Mu&uke\ f / þokYd aoonf aemufukd a&muf
vd&k ma&muf usv&kd mus aygufvw T x f m;Mu&aom 0deyd gwab;Bu;D
onf tvGefaMumufzG,faumif;vS\/ pufqkyfzG,faumif;vS\/
rkef;zG,faumif;vS\/ &GHzG,faumif;vS\/ vefYzG,faumif;vS\/
bk&m;tavmif;awmfBuD;rsm;yifvQif þ0dedygwab;BuD;ukd
rvGefEkdifao;onfhtwGuf tyg,fbkHokdY tcgcgus& acsao;\/
xdtYk wl pwkr[m&mZf wmm0wðomtp&Sad omewfjynfajcmufxyf&dS
ewftaygif;wdkYonfvnf; aoonfhaemufü aygufvTwfusoGm;
onfcsnf;omwnf;/ xdkYtwl ½lybkHç t½lybkH&Sd ykxkZOfjA[®mwdkY
onfvnf; aoonfhaemufü aygufvTwfusoGm;onf wdkYcsnf;
omwnf;/ ,cka[majymcJhonfum; oHo&mü ykxkZOftjzpfESifh
usifvnfMupOftcg tavmif;tvsm ynm&Sdtaygif;wdkYonf
tvGef aMumufMu pufqkyfMuaom 0dedygwab;BuD;[k rSwfMu/
tyg,f a b;BuD ; qd k o nf u m; þowå 0 gtaygif ; wd k Y \
oEÅmefrSm &Sd&SdorQaom ½kyfemrfw&m;wdkY\tavhum; aygufvTwf
xm;vQifa&uJhodkY edrfh&momoGm;jrJ"r®wmjzpf\/ owå0gwdkY\
oEÅmefrmS b0rsm;pGm urÇmtqufqufwiG f olawmfaumif;w&m;ESihf
awGMY uKH &aomb0um; tvGeef nf;yg;\/ tarSmufarSmuf trSm;rSm;
zm;csi;f pm; ig;csi;f pm; Edik &f mpm; rdpmä 'd|Bd u;D wrsm;rsm; 'kp½kud wf &m;
trsdK;rsdK;ESifhukefcJhMuaom b0awGom tvGefrsm;\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 96
xd, k ck olUoEÅmefEiS hf ighoEÅmefxrJ mS ½Sad eMuaom tukov dk f
uHa[mif;pkEiS hf ukov dk u
f aH [mif;pkudk EIid ;f csed o
f nf½adS omf tukov dk f
'kp½kdufuHa[mif; txkyftxnf0efrlum; jrif;rdk&fawmifru
Bu;D us,v f su½f MdS uuke\ f ? ukovdk o f pk ½ku
d uf aH [mif;um; usyaf v;ç
q,fav;ç ydómav;rsm;uJhokdY ½Sd&m\? aoaomtccg av;&m
zufokdYom apmufxdk;oGm;NrJ "r®wmjzpfMuonfESifhtnD vlUjynf
ewfjynf jA[®mjynfrS aoorQwo Ykd nf tyg,foo Ydk mpkMuavuke\ f ?
tyg,fokdYwpfBudrfusvQif b0wpfaxmifESifhvnf; ok*wdbkH
okjYd yefEikd o
f nfr[kw?f b0wpfaomif; wpfoed ;f ESiv hf nf; ok*wdbo Hk Ydk
jyefEdkifonfr[kwf? tyg,fbkHü owå0gawGjynfhí rsm;í½SdaeMu
ykHudkajrmfav/
tyg,fbEHk iS ahf xmufqonf½adS omf vlUbkrH mS vl½o dS nf [lí
yif rajymavmuf? vlUbkHrSefaMumif;udk oufaojy½kH bkHapmifh
uav;rQ½MdS uukeo f nf? ewfjynf jA[®mjynfwrYkd mS vnf; þtwlyif?
þrkH&Gm tvkHNrdKUe,ftwGif;rSm½SdaeMuaom jcowå0gwpfrsdK;ESifh
þpMu0VmwGif vl½SdorQ ewf½SdorQ jA[®m½SdorQudk EdIif;pmvQif
rkH&Gm tvkHNrdKUe,fü½SdorQ jcowå0guyif rsm;jym;&ef½Sdao;onf?
av;uRef;vkH;½Sd jcowå0grS<uif;aom tygowå0gudk qdkzG,fr½Sd?
þokdYaom txiftjrif,kwådudkodav/
þae&mü i&JBuD;½SpfjynfaxmifESifhwuG tyg,fücHpm;Mu
&aom 'ku©BuD;awGudk jyqdk&rnfh tcsufwnf;/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 97
i&J c ef ; jyqd k c suf
Ä odOÆdK0f;ç umv? oHCmw? 'G, a&m½k0g/
Ä wmye 'Gd? t0Dpd? wnf½Sd i&J&Gm/
1/ odOÆdK0f;i&JBuD;/
2/ umvokwfi&JBuD;/
3/ oHCmwi&JBuD;/
4/ a&m½k0i&JBuD;/
5/ r[ma&m½k0i&JBuD;/
6/ wmyei&JBuD;/
7/ r[mwmyei&JBuD;/
8/ t0Dpdi&JBuD;/
þum; ZrÁ L 'D y guRef ; \ atmuf ü wnf ½ S d a om i&J B uD ;
½Spv f ;Hk [krw S Mf u/
Ä aomif;ig;axmifpD? ocsFmnD? ½SpfvDjcm;tuGm/
vlUjynfrS atmuf,lZemwpfaomif;ig;axmiftuGmwGif
od O Æ d K 0f ; i&J B uD ; wnf ½ S d \ ? ¤if ; atmuf ,l Z emwpf a omif ; ig;
axmifpDuGmjcm;í <uif;aom i&JBuD;ckESpfbkHwdkYonfvnf; tqifh
qifhwnf½SdMuukef\? atmufqkH;jzpfaom t0Dpdi&JBuD;onf
odvmyx0Dajray:üwnf\? tvsm;teH ,kZemwpf&mpDESifESif
½SMd u\/
Ä bifç jymç vufç oef? tpOf&H? av;wef Oó'g/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 98
bifyw k if &J? jymyli&J? vufyaH wmi&J? oefvsut f &Guf ½Sad om
opfyifawmi&J[lí Oó'i&JBuD; av;xyfwnf;/ teH,lZem
wpf&mpD½SdMu\/ t&JBuD;½SpfxyfwdkY\Nyifbufü twGif;rSpí
tpOftwdik ;f tqifq h if0h u kd í
f 0du k í f wnf½MdS uaom Oó' i&JBu;D
av;xyfwnf;/ xdOk ó'i&JBu;D wdyk \ jyifbufwpfciG üf Burd yf u kd f
acsmif;i&J? avm[ukriDÇ &J tp½Su d ek af om rsm;aom i&JrsKd ;wdo Yk nf
0ef;&Híwnf½SdMuukef\/ wpfckwpfckaom i&JbHkBuD;wdkYonf
ZrÁL'DyguRef;ESifhtrQ ,lZemwpfaomif; pD½SdMu\/ atmufqHk;
jzpfaom t0Dpid &JBu;D ü cHaeMu&ukeaf om owå0gwdo Yk nf ]0g;usnf
awmufüxnfhíxm;tyfukefaom rkefYn§if;aphwdkYuJhodkY xdpyfjynfh
ESufí aeMuukef\} [kt|uxmBuD;wdkYü rdefYqdkMuukef\/
txufi&JBuD;ckepfbkHwdkYrSmvnf; xdkenf;twl jynfhMuukefonf
[ko&d \/
uk,
d w f iG ;f rSm NrrJ ;D awmufíaeojzifh ESpaf ygif;tode;f ru
&yfwnfr& ajy;íaeaomNyw d må rsKd ;?ESpaf ygif; toacsrF sm;pGm½Sní f
xrif;wpfvkyf a&wpfaygufrS rawGU&aomNydwåmrsdK; tp½Sdojzifh
rjrif0Hh r½I0Hh aMumuf½GHUzG,f&maom 'ku©BuD;awGESifh aeMu&aom
NydwåmrsdK; teEŽSd\/
tvGefBuD;aomukd,f½Sdonfjzpfí tyfezm;rQaom vnf
acsmif;ayguf½Sdojzifh pm;cGifhaomufcGifhr& tNrJqmavmifí
ae&aom umvuÍödu tok&um,frsdK;tp½Sdukefaom rMum;0Hh
rem0Hh aMumufzG,f&maom 'ku©BuD;awGESifh ESpfaygif;toacsF
aeMu&aom tok&um,frsdK; teEŽSd\/ ukef;wd&pämefteEÅ?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 99
xdkYxuftq toacsF wGufa&ocsFmrsm;vSpGmaom a&wd&pämef
teEŽ\ dS /
vlUbkHç ewfbkHç jA[®mbkH[laom ok*wdESpfq,fhckbkHwdkYrS
owå0gwpfa,mufvQif tyg,fav;bkHwdkYrS owå0gtoacsFus
xm;í EdIif;,SOfonf½Sdaomf ok*wdckESpfbkHü owå0gukefav&m\?
tyg,fav;bkHü½Sdaom owå0gum; rukefav&m? þrQavmuf
tyg,fav;bkHonf tokdufttHkBuD;us,fvS\? tb,fhaMumifh
þrQavmuf tyg,fav;bko H nf toku d t f tkBH u;D us,f vSygoenf;
[lrlum; ecodcokwf? umPupäaygyr okwfa'oemwdkYjzifh
ajzqdk&m\/
ecodcokwfqdkonfum; jrwfpGmbk&m;onf vufonf;
awmfay:ü ajrrIefYwdkYudk wifxm;awmfrlí &[ef;wdkYudk þokdY
rdefYawmfrl\? ]cspfom;&[ef;wdkY? r[myx0DajrBuD;½Sd ajrrIefYESifh
ig\vufonf;ay:wGif wif½SdaomajrrIefYonf tb,fursm;
oenf;} [kar;awmfr\ l ? ]vufonf;ay:½Sd ajrrIeu Yf m; tvGeef nf;
vSyg\? r[myx0D½adS jrrIeu Yf m; tvGerf sm;vSyg\} [k &[ef;wdu Yk
avQmufMuukef\? ]cspfom;&[ef;wdkY? xdktwlomvQif wpfaeY
wpfaeYrSm aoqkH;Muukefaom owå0gtaygif;wdkYwGif ok*wdbkHokdY
a&mufMuukefaom owå0gwdkYum; ig\vufonf;ay:½Sd ajrrIefY
uJhokdY tvGefenf;vSukef\? tyg,fbkHokdYa&mufMuukefaom
owå0gwdkYum; r[myx0DajrBuD;½Sd ajrrIefYwdkYuJhokdY tvGefrsm;vS
ukef\} [lí a[mawmfrlaom a'oemukd ecodcokwfqkdonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 100
tyg,f b k H r S a eí vl U bk H o k d Y a&muf & ef c J , Of ; yk H
umPupäaygyrokwfum; &[ef;wkdYukd ac:awmfrlí
]cspfom;&[ef;wkdY? r[mork'´&mü rsufpdESpfbuftpkHysufaom
vdyfi,fwpfaumifonf½dS&m\? r[mork'´&ma&twGif;üom
a&mufrda&muf&m oGm;íae\? tESpfwpf&mrSwpfcg tESpfwpf
axmifrSwpfcg a&ay:okdYay:vm\? xkdr[mork'´&müyifvQif
taygufwpfco k m½Sad om xrf;yk;d i,fwpfco k nf ½S&d m\? avaqmif
&m vIdif;aqmif&m av;rsufESm ½SpfrsufESm arsmygvGifhygíae\?
tESpfwpf&m ESpfwpfaxmifrSwpfcgom ay:aomvdyfi,f\
OD;acgif;okYd xkdxrf;ykd;i,f taygufü pGyfrdEkdif&maom tcGifhonf½Sd
&m\avm}[k ar;awmfrl\? pGyfrdEkdif&maom tcGifhr½Sdyg? okdYaomf
vnf; uyfurÇmrnfonf tvGef½SnfMumvSonfjzpfí vdyfi,f
vnf; raoraysmufygrlum; xrf;yk;d aygufvnf; rykyrf aqG;G ygrlum;
wpf&Hwpfcg pGyfrdEkdif&maom tcGifh½Sd&myg\} [k avQmufukef\/
cspo f m;&[ef;wk?Yd vdyu f ef;xrf;yk;d pGyrf &d maom tcGio
hf nf
tvGefvG,fvSao;\? þok*wdbkHrS tyg,fbkHokdY wpfBudrfus
a&mufavaomol\ þok*wdbkHokdY wpfzefjyefay:vm&ef tcGifh
onf xdkxuftq t&mru tqtaxmifru cJ,Of;vS\?
tb,fhaMumifhenf;qdkaomf w&m;ukdusifhjcif;? ukokdvfaumif;rIukd
jyKjcif;[laom okp½kdufrIrsdK;[lí tyg,fbkHür½Sd? Edkif&mEdkif&m
owfjzwfnOf;qJí pm;aomufjcif; tp½Sdaom'kp½kdufrIwdkYonf
tyg,fbüHk ½S\ d ? ukov dk rf eS ;f ? tukov dk rf eS ;f yifrodMu? touf½n S f
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 101
orQumv ywfv;Hk 'kp½ku d rf I 'kur© w I EYkd iS o
hf maeMu&uke\ f ? xdaYk Mumifh
wpfb0xufwpfb0 jr§Kyfíjr§Kyfíom oGm;Muukef\? epfíepfí
omvQif oGm;Muukef\? xdkYaMumifh xdkvdyfuef; xrf;ydk;pGyfrdrIxuf
þok*wdbkHrS tyg,fbkHokdY wpfBudrfusa&mufavaomol\
þok*wdbo Hk Ydk jyefvm&eftcGio hf nf tqt&mru tqtaxmif
ru cJ,Of;vS\}[k a[mawmfrlaoma'oemonf umPupä
aygyr okwfrnf\/
þokwfüum; tyg,fbkHrSm wpfb0xufwpfb0 0efav;
í 0efav;íoGm;aom tukokdvftopftopfwdkY twGufESifh
wpfb0xufwpfb0 jrKyfíjrKyfíom oGm;ojzifh ok*wdbkHokdY
wpfzefjyefvmcGifhcJ,Of;rIudk a[mawmfrlonf/
t|uxmBuD;wdkYürlum; ]terw*¾oHo&mü usifvnfí
aeMuukefaom owå0gtaygif;wdkYtm; olawmfaumif;w&m;ESifh
jynfhpkHpGmjzpf&aomb0onf tvGefenf;yg;vS\? b0wpfaomif;
b0wpfoed ;f rSm wpfcgwpfcg rBuKH BuKd u&f ? wpfb0vk;H wpfb0vk;H
'd|'d pk ½ku
d t
f rduk t f rSm;wdEYk iS u
hf ek cf &hJ aom b0awGom rsm;vSuek \ f ?
wpfb0wpfb0wGifyif 'd|d'kp½kduf trdkufuHaygif; teEÅ teEÅ
jzpfyGg;Mu\? aoonf\tjcm;rJhüum; wpfuHwpfuHonfom
tusdK;ay;cGifh&\? b0wdkif;b0wdkif;wdkYu usef½Sdaom 'd|d'kp½kduf
uHa[mif;wdkYonf rdrdwdkY tusdK;ay;cGifhr&ao;orQ umvywfvkH;
terw*¾oHo&mü owå0gwdkYoEÅmefrSm jzpfav&m&m tpOfvdkuf
ygíaeMuuke\ f ? tyg,fbrHk nfonf tukov dk w
f \
Ykd Xmeaywnf;?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 102
tyg,fbkHokdY wpfBudrfusavonf½Sdaomf xdkuHa[mif;wdkYonf
aumif;aumif;Bu;D tcGi&hf Muuke\ f ? wpfuv H Qiwf pfb0? wpfuv H Qif
wpfb0 qufcgqufcg ay;cGifh&Muukef\? xdkuHa[mif;wdkY
twGuEf iS hf wpfb0xufwpfb0 jrK§ yí f jrK§ yí f oGm;ojzifh r[mt0Dpd
okdYqdkufav\? r[mt0DpdrSatmufü i&JbkH[lír½SdaomaMumifh
r[mt0Dprd mS pkrd Mu\? þuJo h Ydk wpfcak omuHi,fEiS hf tyg,fou Ydk s
av&m a½S;uHa[mif;awGqufvufrIaMumifh r[mt0Dpdwdkif
atmifjrKyfaví r[mt0DpdrSm xyfcgxyfcgjzpfíae&ojzifh
urÇmysufrSyif t0Dpdi&JrSuRwfvGwfEdkifMurnfh owå0gtaygif;wdkY
onf ,cktcg r[mt0Dpdi&JbkHrSm toacsF,s teEŽSdMuukef\
[lí zGifhqdkMuukef\/
þt|uxmBu;D üum; ok*wdbrHk S tyg,fbo Hk Ydk wpfBurd u f s
a&mufavaomol\ a½S;a½S;aom tukov dk u f aH [mif;awG twGuf
ESifh wpfb0xuf wpfb0 jr§Kyfí jr§KyfíomoGm;Muojzifh ok*wd
bkHokdY wpfzefjyefcGifh cJ,Of;rIudk zGifhqdkMuayukef\/
yxrokwåefü wpfaeY wpfaeYvQif tyg,fbkHü y#doaE¨
wnfaeMuol toacsF,s teEÅrsm;jym;vSonfudk jyawmfrl\?
'kwd,okwåefü ok*wdbkHrS tyg,fbkHokdY wpfBudrfusa&mufcJhvQif
tyg,fbkHrSm tqifhqifhjzpfyGg;íoGm;aom tukokdvfuHopfwdkY
twGuf ok*wdbo Hk Ydk wpfzefjyefa&mufciG hf cJ,Of;onfukd jyawmfr\ l /
t|uxmBuD;wdkYüum; a½S;a½S;aomb0tqufqufwdkYu
tpOfyg½Sí d aeMuaom uHa[mif;wdt Yk wGuf ok*wdbo Hk Ydk wpfzefjyef
&cGifh cJ,Of;rIudk jyawmfrl\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 103
tvkH;pkHaom ygVdç t|uxmç #DumokH;&yfudk pyf[yfESD;
aESmíajymqdvk akd omf ]tyg,fbrHk nfonf} 0ifaygufom½S\d ? xGuf
aygufr½Sd? usaygufom½Sd\? wufaygufr½Sd? jrKyfaygufom½Sd\?
ay:aygufr½Sd? pkefaygufom½Sd\? qefaygufr½Sd}[k qdkxdkuf\? þ
enf;ukd twdwf tem*wf terw*¾oHo&mwpfcGifvkH; pMu0Vm
teEÅvkH;ajrmfjrifMuav/
q*wd ' D e D u srf ; vm i&J c ef ; BuD ; jyqd k c suf
Ä bkHwGifbkHqdk;? i&Jtdk;um;? odOÆdK0f;orkwf? umv
okwfu? oCFmwESifh? a&m½k0r[m? a&m½k0gu?
wmyEéwoGef? wmyefrnf½Sd? t0Dpd[k? wGifbd
ynwf? þ½Sp&f yfu?kd MuyfMuyftNr?J vGwaf tmifc/J
- a&m½k0i&J? r[ma&m½k0i&J? wmyEéi&J? r[mwm
yEéi&Jqdkvdkonf? þum;i&JBuD;½Spfxyf rSwfzG,f
wnf;/
Ä av;xyfrsufESm? 0ef;&Humvsuf? ñ§DpGmpufqkyf?
bifykyfç jymyl? ajymxljynfhESuf? oefvsufç awmif
acgif;? Budrfydkufacsmif;ESifh? aygif;aomfrSefpG?
wpf&mhEpS qf ,f? pGe;f u,f½pS cf ?k i&Jpu
k ?dk 'kp½ku
d rf if;?
vGwfatmif;uGif;/
þum; i&JBuD;½SpfxyfwdkYwGif wpfxyfwpfxyfü Oó'
&ufi&Ji,f wpfq,fhajcmufxyfjym;aMumif; rSwfzG,fwnf;/
vlUjynfro
S nf ,lZemwpfoed ;f ESpaf omif;½Sad om atmufajrt&yfü
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 104
t0Dpdi&JBuD;wnf\/ txufudktqiffhqifhwnf;\/ wpfvkH;ESifh
wpfv;Hk tMum; ,lZemwpfaomif;ig;axmifumG \/ t0Dpid &JtwGi;f
ü tvsm;,lZemwpf&m? teH,Zl emwpf&m? tapmuf,Zl em wpf&m?
jyifty rD;vQaH v;rsuEf mS ? av;rsuEf mS oHww H ikd ;f ? txku;kd ,lZem?
oHwHwdkif;\ ajrtzkH; odrf;qnf;&mt&yf ig;q,fhav;,lZem
½Sdavonf/
bif y k y f i &J i ,f , l Z emav;&m? jymyl i &J i ,f w pf r suf E S m
,lZemok;H &mpDjzpfí av;rsuEf mS tm;jzifh ,lZem wpfaomif;ESp&f m?
oefvsufi&Ji,f xuf0ef;usif,lZemav;&m? Budrfykdufi&Ji,f
,lZemav;&m? Burd yf u dk f acsmif;i&Ji,f urf;ESpzf uf bifyyk o f mG ;c&D;
,lZemESpf&m? xuf0ef;usif tvsm;teHi&Ji,fESifhwuG t0pdi&J
,lZemwpfaomif;? ZrÁL'Dyg? wm0wðom? tok&mjynf aomif;av;
&yfrSwfav? <uif;aomi&JBuD;wkdYonfvnf; twGif;,lZemwpf&m
pDcsn;f /
vlb
Y çHk ewfbçHk jA[®mb h rHk S pkawMuukeaf om ykxZk Ofowå0g
wkdYonf aoaomtcgü 0dedygwab;BuD; uyfwkdufí csvkduf\?
tb,foaYdk &mufMu&m ESpaf ygif;rsm;pGm b0aygif;rsm;pGm tyg,fab;
Bu;D ukd cHMu&\/ þab;Bu;D ESpyf g;ukd vl ewf jA[®m owå0gwko Yd nf
vGwNf ird ;f atmif rwwfEidk Mf u? ikww f w
k cf aH eMu&uke\ f ? ]]oifonf
aoonfaemuf b,fbkHrSmjzpfrvJ}} [k ar;cJhvQif ]]b,frSmod
Ekid rf vJ? uHjypfcs&mjzpf&rSmy}} [k b,forl qkd ajymMuvwåUH / tvGef
aMumufzG,faumif;aom ab;BuD;wnf;? Mum;0hHzG,fr½Sdaom
ab;BuD;wnf;/ ikwfwkwfcHaeMu&ykH oufaownf;/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 105
ÓPfynmESihf jynfph MHk uukeaf om tavmif;tvsm vlynm½Sçd
ewfynm½Sdç rdef;rynm½Sdça,musfm;ynm½SdwdkYonf oHo&mwGif
ykxZk OfwüYkd jzpfav&m&m b0ruGmxufMuyfygí a½SUuqD;qD;um
tNrJ½Sdíaeaom xdkaMumufcGifhBuD;ESpfyg;ukd jrifMuaMumufMu
pufqyk Mf uukeaf omfvnf; aysmufjird ;f atmif rMuaH qmifEikd Mf uukef
aomaMumifh oAÁnKjrwfpmG bk&m;yGi&hf m omoemudk vGepf mG awmifw h
Mu&uke\ f /
'geudkjyKí bk&m;udk awmifhwMu&ukef\/ wwftm;orQ
yknMud,mudkjyKí bk&m;udk awmifhwMu&ukef\/ oDvudkjyKí
bk&m;udkawmifhwMu&ukef\/ yg&rDudkjznfhí bk&m;udk ajrmfMu&
uke\ f / bk&m;ESiahf wGrY S bk&m;omoemESiahf wGU xdak b;Bu;D ESpyf g;\
vufwiG ;f u uRwv f w
G Ef ikd rf nfukd odMuuke\ f a,musmf ;jzpfcv hJ Qif
bk&m;omoemawmfjzpf&rS xdkab;BuD;ESpfyg;\ vufwGif;u
uRwfvGwfEdkifrnfudk odMuukef\/ rdef;rjzpfcJhvQif bk&m;orD;
awmfjzpf&rS xdak b;Bu;D ESpyf g;\ vufwiG ;f u uRwv f wG Ef idk rf nfukd
odMuuke\ f /
xdkokdYodMuaomaMumifh b0rsm;pGm urÇmbmwdkYü tcGifh&
wdkif; &wdkif; yg&rDorÇm&wdkYudk wwftm;orQ qnf;yl;í bk&m;ç
w&m;ç oHCmç omoemudkom wpfarQmfwnf;arQmf? wpfawmifhw
wnf; awmifw h Mu&uke\ f xdo k aYdk wmif;wMu&onfth wdik ;f jrwfpmG
bk&m;\omoemawmfudk MunfndKwwfaom Ak'¨bmomtrsdK;ü
jzpfMujy;D vQif xdu k o
f nft h m;avsmpf mG jrwfpmG bk&m;\ om;awmfBu;D ç
om;awmfvwfç om;awmfi,fç orD;awmfBuD;ç orD;awmfvwfç
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 106
orD;awmfi,ftjzpfokdYa&mufMuukefaomtcg xdkab;BuD;ESpfyg;rS
tjy;D vGwjf ird ;f Muavuke\ f / þab;Bu;D ESpyf g;rS tjy;D vGwjf ird ;f rIukd
y"mejyí Ak'¨KyÜg' 'kv’b[laom a0g[m&wHqdyfawmfBuD;onf
avmuüjzpfxGef;vsuf&Sdownf;/
om;awmfjzpf&rI orD;awmfjzpf&rI xkdab;BuD;ESpfyg;jidrf;rIqdk
onfum; ouúm,'d|cd sKyjf ird ;f onfEiS hf wjyKd ief uf om;awmftjzpf
orD;awmftjzpfokdYvnf;a&mufMuavukef\/ xdkab;BuD; ESpfyg;
vnf; tjyD;vGwfjidrf;Muukef\/
ouúm,'d|dcsKyfjidrf;vQifyif tb,fokdYom;awmftjzpf
orD;awmftjzpfodkY a&mufMuavukefoenf;[lrlum; cE¨mig;yg;
wdkYwGif pdwf[laom 0dnmPu©E¨mwpfckü tewåvu©Pm aumif;
aumif;xifvQifyif ouúm,'d|dcsKyfjidrf;\/ odkYr[kwf zó
apwoduf wpfckü odkYr[kwfa0'emapwodufwpfckü odkYr[kwf
onmapwodufwpfckü odkYr[kwf apwemapwodufwpfckü
tewåvu©Pm aumif;aumif; xifvQiyf if ouúm,'d|cd sKyjf ird ;f \/
tewåvu©Pmaumif;aumif;xifrIrnfonf tedpövu©Pm
aumif;aumif; xifvQif tewåvu©PmxifrIudpöjyD; pD;avawmh
onf/
ouúm,'d|d&Sdao;orQ umvywfvkH; tvkH;pkHaom 'kp½kduf
uHa[mif; 'kp½ku d u
f o
H pfwoYkd nf &Sad eukeaf wmhonf/ tvk;H pkaH om
ud a vomwd k Y o nf tjrJ & S d í aeuk e f a wmh o nf / tvk H ; pk H a om
tyg,fab;wdkYonf pdwfoEÅmefrSmtjrJyg&Sdí aeukefawmhonf/
xdkokdYyg&Sdíaeaomolonf ykxkZOfrnf\/ ykxkZOftjzpfonf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 107
bkHtoD;tjcm;wnf;/ ykxkZOfbkHwnf;/ t,kwftnHhbkH raumif;
qdk;0g;bHk tnpftnrf;bkH qdkvdkonf/
ykxa*0g ,HZaemwd ykxkZÆaem/
t,HZaem=þoltaygif;um;/ ykxa*0=toD;tjcm;aom
t½dkif;tpdkif;rsdK;wnf;/ £wdwo®m=xkdYaMumifh/ ykkxkZÆaem=ykxkZOf
rnf\/ avmuü ewftrsdK;rsdK;wdkYwGif vlom;tpdrf;udkpm;aom
bD;vl; trsdK;rsdK;wkdYwGif tpdrf;pm;bDvl;rsdK;ç o&JrsdK;ç obufrsdK;ç
raumif;qkd;0g;rsdK; qkdouJhodkYvnf;aumif;wnf;/
tewåvu©Pmae&mwus xifjrifí aomwmywådr*fokdY
a&mufonfESifhwjydKifeuf 'd|d[laom ykxkZOftpG,fMuD;onf
uGswí f us\/ tyg,focYkd s&ef pdwEf vS ;kH xJwiG f tpOfyg½Sí
d aeaom
'kp½dkufuHa[mif;teEÅwkdYonf 'd|duGswfvGwf&m tukeftpifyg
avukef\/ a½SUodkYrkdufrJaomif;usef;vwåHUaom 'kpö½dkufuHopf
teEÅwkdYonfvnf; 'd|dcsKyfjidrf;&m tukeftpifygavukef\/
þb0rSpí aemufaemufü usa&muf&vwåaH om tyg,f oHo&m
MuD;onfvnf; 'd|dcsKyfjidrf;&mwGif tukeftpifygav\/ tyg,f
oHo&mMuD; onfomruao;? pnf;pdrfcsrf;om ao;odrfpkwfEkyf
aom vlUb0 ewfb0rsdK; bkef;wefckd; ao;odrfaom vlUb0
ewfb0rsdK; tusifhtrl,kwfnHh½dkif;pdkif;aom vlUb0 ewfb0rsdK;
todtvdrm® ÓPf ynmao;odraf om vlUb0 ewfb0rsKd ;odv Yk nf;
usa&mufjcif;r½Sjd y/D aovQif jrifoh nfxufjrifjh rwfonf xufjrwf
aomb0okYd qefwwfrI wpfvrf;om½Sad wmhonfjzpfí ykxZk Ofw\ Ydk
tvm;onf tukefvHk; uG,faysmuf\/ ykxkZOfbHkudk vGef\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 108
ykxkZOftEG,frS uRwfvGwf\/ t&d,mbHkodkY a&muf\/ jrwfpGm
bk&m;\ om;awmftppf orD;awmftppftjzpfoaYkd &muf\/ 0deyd gw
ab;MuD;tjyD; vGwfjidrf;\/ tyg,fab;MuD;tjyD; vGwfjidrf;\/ xdk
ab;MuD;tyltavmifMuD;ESpfrsdK;rS at;jidrf;&m edAÁmefMuD;twGif;odkY
a&mufav\/ xkdedAÁmefMuD; twGif;rS rxGuf&jyD/
vlUbHk ewfbHk jA[®mbHkwkdYü b0rsm;pGmurÇmtqufquf
usifvnfíoGm;aomfvnf; xdkedAÁmefMuD;twGif;üwnfíom
usiv f nf&awmhonf/ edAmÁ ef0jyifbufoYdk rxGu&f jy/D edAmÁ efjyifbuf
okYd rxGu&f jyD qko d nfum; umvMumanmif;vSí xdak t;jird ;f rIMu;D
yaysmufí oGm;jyefonf[kr½SdjyD/ 'd|day:ívmjyefonf[k r½SdjyD/
twdw'f pk ½ku d u
f aH [mif;awGtwGuf yl&jyefonf[rk ½Sjd y/D tem*wf
'kp½du k f uHawG jzpfvmvwåUH onfudk aMumifMh u&jyefonf[k r½Sjd y/D
tyg,fab;twGuf ylyef&jyefonf[k r½SdjyD/ ,kwfedrfh&mokdY
aygufvTwfusrI[laom 0dedygwab; ay:vmjyefonf[k r½SdjyD/
xdak b;pktwGuaf Mumifh aemufaemuf bk&m;ukd arQm&f awmifw h &
jyefonf[k r½SdjyD/ b0rsm;pGm urÇmrsm;pGm qufumqufum
usiv f nfíoGm;aomfvnf; bk&m;omoemawmfyçaomb0 yçaom
urÇm[lí rawGU&jyD/ þum; edAÁmefjyifbufokdY rxGuf&yHkwnf;/
edAÁmeftwGif;üwnfí aumif;jrwfaom vlUcsrf;om ewf
csr;f om jA[®mch sr;f omwku Yd kd cHpm;pHpm;í oGm;&awmhonf/ 0#f'u k ü©
epfrGef;arsmygaom owå0grsdK;r[kwfjyD/ 0¥edódwowå0grsdK;
r[kwjf y/D vlUbHk ewfbkH jA[®mb h ükH b0rsm;pGm urÇmtquftquf
usiv f nfíaeaomfvnf; 0d0¥ódwowå0grsKd ;taeESihf usiv f nf&
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 109
awmhonf/ oHo&mü arsmrIr[kwfjyD/ tEkyg'daooedAÁmefodkY
qefwuf&m vrf;pcef;rSm uGe;f axmufcsem;rIrsKd ;om ½Sad wmhonf/
uGef;axmufcs&m cs&m xdkxdkb0wkdYü awGU½Sd&morÜwådwdkYudk cHpm;
pHpm;í oGm;rIom ½Sdawmhonf/
vlUcsr;f om ewfcsr;f om jA[®mch sr;f omwku dY kd tukevf ;kH rke;f vSjyD
tm;&vSjyDqdkaomtcgrS cE¨mig;yg;ukd pGefYypfí tEkyg'daoo
edAmÁ efoYkd 0ifav\/ aomwmywård *fot Ydk qku
d w f iG f oOyg'daoo
edAÁmef\twGif;odkY a&mufav\/ vlUb0 ewfb0 jA[®mhb0awG
t<uif;½Sad o;aomaMumifh tEkyg'daoo edAmÁ eftzdYk use½f dS ao;\/
edAÁmefMuD;rSm tocFwr[medAÁmefMuD; wpfckwnf;yifjzpf onf/
oOyg'daootzdkY tEkyg'daoo tzkdY[lí a&mufolyk*¾dKvf\
b0t<uif;½Sd? r½SdtwGufESifhom edAÁmefESpfyg;jzpf&avonf/
'd|cd sKyjf ird ;f rIonf toD;toD;uefu Y u G í f jyqk&d ef e,ftoD;
tjcm;r½Sjd y/D xkt Yd wl twdw'f pk ½ku d f csKyjf ird ;f rI ponfwo Ydk nfvnf;
toD;toD;uefu Y uG í
f jy&efr½Sjd y/D aemufq;kH cE¨m\ csKyjf ird ;f rIvnf;
uefu
Y u
G íf wpfct k oD;wpfyg; jyqk&d efr½Sjd y/D ouúm,'d|d csKyjf ird ;f
onfrpS í aemufq;kH cE¨m csKyjf ird ;f jcif;onf at;rIjird ;f rI tjzpfjzifh
wpfjyifwnf; wpfqufwnf; wpfckwnf;jzpfavawmhonf/
þum; Ak'¨KyÜg''kv’b [laom a0g[m&wHqdyfMuD;ü vkd&if;
y"mejzpfaom ae,sw¬teufudk jyqkdcef;wnf;/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 110
jyqkcd jhJ y;D aom pum;&yfpük ok'g¨ 0goig;bHo k nf owå0gobHk
udk;0 a[mawmfrl&müryg/ tb,faMumifh rygoenf;qdkaomf
xkbd ükH ½Sad om tem*grfjA[®mwko Yd nf txuftxufbo kH Ydk a&TUajymif;
usifvnfrI ½SdMuukefao;aomfvnf; t&d,myk*¾dKvfrsdK;csnf;jzpfí
0d0¥owå0grsKd ; jzpfMuayukeo f nf/ xkaYd Mumifh rygavonf [laom
t|uxm[dwpf um;udak xmufí t&d,myk*Kd¾ vrf eS v f Qif aomwm
yefjzpfí vlUbHçk ewfbçkH jA[®mb h w kH rYdk mS b0rsm;pGm urÇmtqufquf
wufqefusifvnfrI½Sdao;aomfvnf; 0#faumifrsdK; r[kwfayjyD/
0d0¥rsdK;tjzpfESifh usifvnfrIomjzpfonf[k qkdayonf/
ouú m ,'d | d c sKyf j id r f ; jyD ; aomcPrS p í oOyg'd a oo
edAÁmefMuD;\twGif;ü a&mufqkdufwnfae&av\ [laom teuf
onf xifvnf;xif½mS ;\/ a,mifMuolvnf;rsm;\/ cE¨my&deAd mÁ efpH
aomtcgrS edAÁmefokdYa&mufonf[k a,mifMuolrsm;\/ jrwfpGm
bk&m;\ om;awmftjzpf orD;awmftjzpfokdY a&mufMuí 0dedygw
ab;MuD; tjyD;vGwfjidrf;cef;odkY qkdufa&mufaom olwkdYrSomvQif
Ak'¨KyÜg''kv’budk MuHKMudKuf&ol rnfavonf/
--------- Ä ---------
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 111
tcef;(4)
aus;Zl;awmf½Sif
v,fwDq&mawmfbk&m;MuD; a[mMum;tyfaom
ouúm,'d|d½Sif;wrf; w&m;awmf
vl ewf jA[®m owå0gtaygif;wkdYü tjrifhtjrwf twwf
tvdr®mrI ukodkvfw&m;wkdYrnfonf xif½Sm;½SdMuukef\/ t[kwf
trSef tjrifoefaom ÓPfrsufpdrS uif;a0;Muukefaom vlewf
jA[®m owå0gtaygif;wkdYonf xkdtjrifhtjrwf twwftvdr®mrI
ukov dk w
f &m;wkuYd dk yk*Kd¾ vof wå0gjyKMuukeí f ]rnfonfv h l jrifjh rwf
onf? rnfonfhewf jrifhjrwfonf? rnfonfhvl wwfodvdr®monf?
rnfonfeh wf wwfov d rd m® onf}[lí ouúm,'d|w d &m;jzifh arSmuf
rSm;pGvJ rf;Muuke\ f /
xdktjrifhtjrwf twwftvdr®mrI ukodkvfw&m;wkdYudkyif
igjyKMuukefí olwpfyg;jyKMuukefí igYudk,fjyKMuukefí olwpfyg;
udk,fjyKMuukefí ]igjrifhjrwfonf? igwwfodvdr®monf? olwpfyg;
jrifhjrwfonf? olwpfyg;wwfodvdr®modvdr®monf}[lí ouúm,
'd|dw&m;jzifh arSmufrSm;pGJvrf;Muukef\/
xdktjrifhtjrwf twwftvdr®mrl ukodkvfw&m;wdkYudkyif
rde;f rjyKMuukeí f a,musmf ;jyKMuukeí f ]rnfonfrh ed ;f rjrifjh rwfonf?
rnfonfah ,mufsm;jrifjh rwfonf? rnfonfrh ed ;f rwwfov d rd m® onf?
rnfonfah ,mufsm;wwfov d rd m® onf}[lí ouúm,'d|jd zifh arSmuf
rSm;pGvJ rf;Muuke\ f /
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 112
xdktjrifhtjrwf twwftod tvdr®mrI ukodkvfw&m;
rnfonfum; yk*¾dKvfowÅ0g r[kwfMuayukef/ twåZD0 r[kwfMu
ayuke/f igolwpfyg;r[kwMf uayuke/f rde;f rç a,musmf ; r[kwMf u
ayukef/ pifppf{uef trSeftm;jzifhrlum; xdktjrifhtjrwf twwf
todtvdr®mrIukodkvfw&m;wdkY\ jzpfay:&ef jzpfyGm;&eftaMumif;
w&m;wdkYESifh aygif;qkHawGUqkHaomtcg tcdkuftvSnfhtm;jzifh
taMumif;cGio hf if&h m avsm&f mjzpf ay:um jzpfymG ;umaeMuukeaf om
"mwfobm0"r® oabmwdkYomwnf;/
ywd½lya'om0gom oyÜK&dolyedó,tp&Sdukefaom
taMumif;w&m;wdkYESifhuif;uGmMuukefaomtcg uG,fyaysmufqkH;
aeMuukefaom "mwfobm0"r®oabmwdkYom jzpfMuukefonf/
xdrk w
S pfyg;vnf; þvlewfjAm[®mowå0gtaygif;wdüYk £óm rapä&
tp&Su d ek af om rodrvdrm® t,kwt f nHh trdu
k t f rJ tukov kd w
f &m;
wdkYrnfonf xif&Sm;&SdMuukef\/
t[kwftrSeftjrifoefaom OmPfrsufpdrSuif;a0;Mu
ukefaom vlewfjAm[®m owå0gtaygif;wdkYonf xdkt,kwftnHh
trdkuftrJrI tukokdvfw&m;wdkYudk yk*¾dKvfowå0gjyKMuukefí
rnfonfv h ol nf tusit hf MuH ,kwn f o
hH nf/ rnfonfv h o l nf rdu k rf J
onf/ rnfonfh ewfonf tusifhtMuH ,kwfnHhonf/ rnfonfh
ewfonf rdkufrJonf[lí ouúm,'d|dw&m;wdkYjzifh arSmufrSm;
pGv
J rf;Muuke\ f /
xdt k ,kwt f nHh trdu k t
f rJrI tukov kd wf &m;wdu
Yk ykd if rde;f r
jyKMuukefí a,musfm;jyKMuukefí rnfonfhrdef;r tusifhtMuH
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 113
,kwfnHhonf? rnfonfha,mufsm; tusifhtMuH,kwfnHhonf? rnf
onfrh ed ;f r rdu k rf o
J nf rnfonfah ,mufsm;rdu k rf o
J nf[í l ouúm,
'd|djzifh arSmufrSm;pGJvrf;Muukef\/
xdkt,kwftnHh trdkuftrJrI tukodkvfw&m;wdkYonfrlum;
yk*¾dKvfowå0g? r[kwfMuayukef/ twåZD0 r[kwfMuayukef/ igç
olwpfyg; r[kwfMuayukef/ rdef;ra,musfm; r[kwfMuayukef/
pifppf{ueftrSef tm;jzifhrlum; xdktrdkuftrJrI tukodkvfw&m;
wdkY\jzpfay:&ef jzpfyGm;&ef tywd½lya'om0go toyÜK&doly
edó, tp&Su d ek af om t,kwt f nHt h aMumif;wdEYk iS hf tcGio
hf if&h m
avsmf&mjzpfay:um jzpfyGm;umaeMuukefaom "mwfobm0 "r®
oabmwdo Yk mwnf;/
xdkrSwpfyg;vnf; þvlewfjA[®m owå0gtaygif;wdkYü
aumif;usdK;udkay;wwfonf[lívnf; rqdk&/ raumif;usdK;udkay;
wwfonf[í l vnf; rqd&k / b0rqk;H rDumvtwGi;f üom aqmif
&GufarG;jrLum aeMu&ukefaom pu©Kç aomw tp&Sdukefaom
w&m;wdkYonf xif;&Sm;&SdMuukef\/ t[kwftrSef tjrifoefaom
OmPfrsufpdrS uif;a0Muukefaom vl ewf jA[®m owå0gtaygif;
wdkYonf xdkpu©Kç aomwtp&Sdukefaomw&m;wdkYudk yk*¾dKvf owå0g
jyKMuukefí rnfonfhvl rnfonfht&mXmeudkMunfhonf ½Ionf
ajr§mfonf jrifonf[lívnf;aumif; ouúm,'d|dw&m;wdkYjzifh
arSmufrmS ; pGv J rf;Muuke\ f / xdpk u©Kç aomw tp&Su d ek af om w&m;
wdu Yk kd yk*Kd¾ vo f wå0gjyKMuukeí f rnfonfv h l rnfonfh t&mXmeudk
em;axmifonf Mum;onf[lívnf;aumif; ouúm,'d|dw&m;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 114
wdjYk zifh arSmufrmS ;pGv J rf;Muuke\ f / xdtYk wl eHrçI vsurf çI awGx Y rd o I rd çI
MuzH efrw I uYkd vkd nf; ]oleo H nf? igeHonf? olvsuo f nf? igvsuo f nf?
olxdyg;onf? olMuHzefonf? igMuHzefonf} [lívnf;aumif;
ouúm,'d|dw&m;jzifh arSmufrSm; pGJvrf;Muukef\/
xdkpu©Kç aomwtp&Sdukefaomw&m;wdkYudkyif rdef;rjyKMu
ukefí a,musfm;jyKMuukefí ]rnfonfhrdef;r jrifonf? Mum;onf?
eHonf? vsufonf? xdyg;onf/ rnfonfha,musfm;jrifonf?
Mum;onf? eHonf? vsufonf? xdyg;onf} [lí ouúm,'d|djzifh
arSmufrSm;pGJvrf;Muukef\/ xdkpu©Kç aomwtp&Sdukefaom w&m;
wdkYrnfonfum; yk*¾dKvfowå0g r[kwfMuayukef/ twåZD0 r[kwf
Muayukef/ igç olwpfyg;r[kwfMuayukef/ rdef;ra,musfm; r[kwf
Muayukef/
pifppf{uef trSet f m;jzifrh ul m; (u) a&S;a&S;üjyKczhJ ;l aom
ukov kd u f t H ukov dk u
f w
H nf;aom rlvaMumif?h (c) wpfu, kd v f ;Hk udk
aygif;aEG;í aoG;ç onf;ajcç avç ovdyfwdkYudk rykyfr&d rodk;rcsOf
Munfvif &Tifvef;onfudkjyKí aumif;pGmapmifhcsKyf tkyfxdef;um
aeayaom Oo®m"mwfr;D wnf;[l;aom taMumif; rD;pmESiu hf if;í
wnfjcif;iSgrpGr;f Ekid af omrD;udk rjywfxnfo h iG ;f aom xif;rD;pmonf
aumif;pGm apmifha&Smuf axmufyHhouJhodkY wpfudk,fvkH;rSm&Sdaom
Oo®m"mwfrD;ESihfwuG ½kyfuvmyftaygif;wdkYudk aumif;pGm apmifh
a&SmufaxmufyHhayukefaom wpfaeYwpfaeYvQif ESpfMudrfESpfMudrf
rsdK;oGif;tyfukefaom tm[m&av;yg;wnf;[laomtaMumif;?
þokv Yd Qif pu©Kç aomwç Cmeç Zd0gS ç um,tp&Su d ek af om vlcE¨m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 115
ewfcE¨m jA[®mcE¨mw&m;wdYk jzpfymG ;jrif&h nS w
f nf aeEdik &f eftaMumif;
wdkYESifh aygif;qkHnDnGwfMuukefaomtcg xdkcE¨mw&m;wdkYonf
tcdu k t f vSnt hf m;jzifh taMumif;tcGihf oif&h mavsm&f mjzpfay:um
jzpfyGm;umaeMuukefaom "mwfobm0 "r®oabmwdkYom jzpfMu
uke\ f /
y#doaE¨wnfaeonfrSpí b,fcPrqdk b,fem&Drqdk
xdkxdktaMumif;w&m;wdkYESifh uif;uGmMuukefaomtcg xif;rD;pm
r&SdcJhvQif rD;vQHrD;awmufcPcsif; csKyfaysmufuG,fqkH;ouJhodkY
cPcsif;csKyf aysmufuG,fqkH;umaeMuukefaom "mwfobm0
"mwfoabmwdkYom jzpfMuukef\/ þokdYaomt"dyÜg,fudk aumif;
pGmodjrif ouf0if xdk;xGif;EdkifMuukefonfjzpfí rdrd\ukd,fcE¨m
olwpfyg;\udk,fcE¨mwdkYün owå0gyk*¾dKvf[k pGJqdkxifrSwfí
aeMuukefaom twå0g'kyg'gefw&m; ouúm,'d|dw&m;wdkYudk
y,f&Sm;½kyf odrf;csKyfjidrf;aysmufuif;Muapjcif;tusdK;iSg ]ukovm
"r®m? tukovm"r®m? tAsmuwm"r®m} [laom tbd"r®ma'oem
awmfjrwfudka[mawmfrlonf/
xdu
k o
k v kd çf tukov
kd çf tAsmuw- ok;H yg;wdo
Yk nf tb,foYdk
vQiyf *k Kd¾ vo
f wå0gr[kw?f "mwfobm0 "r®oufoufwo Ykd m jzpfMu
ukefoenf;[lrl vlewfjA[®mowå0gtaygif;wdkY\ pdwfoEÅmefwGif
xifjrifpGJrSwfíaeMuaom yk*¾dKvfowå0grnfonf touftwdkif;
aeí aoqk;H aomtcg wpfb0vQif wpfcgom aoqk;H jrJ csKyyf suf
uG,faysmufjrJ"r®wm jzpfacsonf/ wpfb0wGif;rSm tcgcgao
qkH;onf? tcgcgcsKyfysuf uG,faysmufonf[lí r&Sdacs/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 116
todtvdr®m[laom ukodkvfw&m;wdkYonf tu,fí
yk*¾dKvfowå0g [kwfrSefuefjim;thH? yk*¾dKvfowå0gonf wpfckaom
b0wGif tpOfjrJouJhokYd csKyfysufuG,faysmufjcif;r&SdouJhodkY
xdktodtvdr®m[laom ukodkvfwdkYonfvnf; tcgcyfodrf;rcsKyf
ruG,fbJ tpOfjrJí aeukef&monf/ aumif;jrwfpifMu,faom
tm½kHESifhwuG aumif;jrwfpifMu,faom tMuHtpnf tod
tvdr®mwdkYonfomvQif y#doaE¨wnfaeonfrS pkwdusonfwdkif
atmif cPrpJ tjrJwnfaeukef&monf/
xdkYtwl raumif;aom avmb a'go arm[[laom
tukov kd w f &m;wdo Yk nf tu,fí yk*Kd¾ vo f wå0g [kwrf eS uf efjim;tH?h
yk * ¾ d K vf o wå 0 gonf wpf c k a omb0wG i f tpOf j rJ o uJ h o k d Y xd k
tukov kd w f &m;wdo Yk nfvnf; tcgcyford ;f rcsKyrf uG,b f J tpOfjrí
J
aeukef&monf/ raumif;aom tm½kHESifhwuG raumif;aom
tMut H pnfwo Ykd nf y#doaE¨wnfaeonfrS pkwu d sonfwikd af tmif
cPrpJ tNrJwnfaeukef&monf/ xdkodkYrlum; rwnfMuayukef/
wpfcw k pfcak om£&d,mykwt f wGi;f üyifvQif aumif;aom
tMuHtpnfaygif; tMudrfwpf&m tMudrfwpfaxmifru? raumif;
aomtMuHtpnfaygif; tMudrfwpf&m tMudrfwpfaxmifru
ajymif;a&TUMuonf/ aumif;aomtMuHtpnfjzpfay:íaepOftcg
raumif;aomtMut H pnfr&S?d raumif;aomtMut H pnf jzpfay:
íaepOftcg aumif;aomtMuHtpnfr&Sd/ ukodkvfpdwf jzpfay:í
aepOftcg tukov kd pf w
d rf &S/d tukovkd pf wd jf zpfay:íaeaomtcg
ukov kd pf w d rf &S/d aumif;pdwaf umif;tMut H pnf jzpfay:aomtcg
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 117
raumif ; aompd w f r aumif ; tMuH t pnf w d k Y o nf csKyf a ysmuf
uG,faysmufukef\/ raumif;pdwf raumif;tMuHtpnfwdkYonf
csKyfysufuG,faysmufonfrSef\/
vlwdkY\cHwGif;rS ay:xGufaompum;oHwdkYonf aemuf
aemufpum;oH ay:xGufaomtcg a&S;a&S; pum;oHwdkYonf
csKuyf suu
f , G af ysmufuek o f uJoh Ydk þtwl [',0w¬Kwnf;[laom
cHwGif;rSay: xGufaompdwfwdkYonf aemufaemuftMuHtpnf
wpfrsdK;wpfrsdK;ay:xGufaomtcg a&S;a&S;tMuHtpnf wpfrsdK;
wpfrsdK;wdkYonf csKyfysufukef\/ uG,faysmufukef\/ wdfrfwdkufrS
wvQyfvQyfay:xGufaom vQyfa&mifwdkYonf aemufaemuf vQyf
a&mif a y:xG u f a omtcg a&S ; a&S ; tMuH t pnf w pf r sd K ;wpf r sd K ;
wdkYonfcsKyfysufuG,faysmufukef\/ þtwl [',0w¬Kwnf;
[laom wdrw f ukd rf aS y:xGuaf om pdwt f Mut
H pnfwo Ykd nf aemuf
aemuftMut H pnf trsKd ;rsKd ;ay:xGuaf omtcg a&S;a&S; tMut H pnf
wpfrsdK;wpfrsdK;wdkYonf csKyfaysmufukef\/ uG,faysmufukef\
wdkufcef;twGif;ü rD;a&mifaea&mifjzpfay:onf&Sdaomf
trdkufarSmifwdkYonf csKyfysufuG,faysmufukefouJhokdY trdkuf
arSmifjzpfay:aomtcg rD;a&mifaea&mifwdkYonf csKyfysufuG,f
aysmufukefouJhokd? þtwl [',0w¬Kwnf;[laomwdkufcef;ü
aumif;aomtMuHtpnfwnf;[laom ta&miftvif;jzpf ay:
onf&adS omf raumif;aomtMut H pnfwnf;[laom trdu k af rSmif
wdkYonf csKyfysufuG,faysmufukef\/ raumif;aom tMuHtpnf
wnf;[laom trdkufarSmifjzpfay:onf&Sdaomf aumif;aomtMuH
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 118
tpnfwnf;[laom ta&miftvif;wdkYonf csKyfysufukef\/
uG,faysmufukef\/
þokdYvQif jzLpifaomukokdvfw&m;wdkYESifh rnf;npfaom
tukodkvfw&m;wdkYonf rdk;arSmifBuD;pGmusí tvGefrdkufrJvSaom
vqkwyf u© wpfq,fih g;&uf nOft h cgü tcgcgysuaf om vQyaf &mif
wdkYESifh tcgcgzkH;vTrf;aomtarSmifwdkYuJhokdY [',0w¬KtwGif;ü
tvSnfhtMudrftm;jzifh wpfckwpfckaom£&d,mykxfrSmyif jzLpif
aom tMuHtpnfaygif; tMudrfwpf&m tMudrfwpfaxmifru
ajymif;a&TUvJvS,f uG,faysmufcsKyfukefíaeonfudk rdrdrdrdwdkY
ukd,frSmyiftxift&Sm; odjrifawGUMuHKMu&ukefonfjzpfí xdkjzL
pifaom tMuHtpnf rnf;npfaomtMuHtpnfwdkYonf touf
xufqkH; rcsKyfruG,fbJ tjrJwnfaeaom yk*¾dKvfowå0gr[kwf
aMumif;? twåZD0r[kwfaMumif; £w¬dyk&dor[kwfaMumif;udk
odtyfuek &f monf/
xdrk w
S pfyg; pu©Kç aomwtp&Su d ek af om tAsmuww&m;
wdrYk mS vnf; avmuü yk*Kd¾ vf owå0goEÅmef rcsKyrf ysuf xif;&Sm;&Sd
aeygvsuf pu©KcsKyfysufuG,fyíaeaomoludkvnf; xifjrifMu
ukef\/ aomu csKyfysufuG,fyíaeaomoludkvnf; xifjrifMu
ukef\/ CmecsKyfysufuG,fyí teHYudkrQrodaomol? Zd0SgcsKyfysuf
uG,fyí t&omudkrQ rodaomoludkvnf; xifjrifMuukef\/
wpfudk,fvkH;ü t*FgBuD;i,f jynfhjzdK;aom yx0Dum,csKyfysuf
uG,yf í t½k;d ta&rQomuse&f adS omol? wpfu, kd v
f ;Hk ü t*FgBu;D i,f
&Trf;&Trf;pdkaom tmaygum, csKyfysufuG,fyí xif;acsmif;uJhokdY
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 119
ajcmufaoGUukefcef;aomol? wpfukd,fvkH;ü tcsrf;tyl[laom
awaZmum, tenf;enf;ajymif;vJcsKyfuG,fí &ufquf&ufjcm;
zsm;emaomol? wpfukd,fvkH;ü t*FgBuD;i,fodkY avQmufoGm;aom
0ga,mum, csKyfysufuG,fyí txtxdkif t,ltiif rpGrf;Edkif
aomolwdkYudkvnf; xifjrifMuukef\/
þokdYvQif wpfckaomb0ü pkwdur®Z½kyfrcsKyfrSDtwGif;ü
tcsdKUaom½kyft*FgwdkY\ tqkH;wdkif csKyfaysmufuG,faysmufrIwdkYukd
vnf;aumif;? aEGOwkç rdk;Owkç aqmif;Owktm;avsmfpGm rdrdwdkY\
uk,d wf iG ;f oEÅmef ovdyo f nf;ajc aoG;"mwfav"mwfw\ Ykd topf
ta[mif;ajymif;vJrI csKyfuG,frIwdkYudkvnf;aumif;? OD;acgif;ü
jzpfaoma&m*grsdK;temrsdK; 0rf;&ifwdkYüjzpfaoma&m*grsdK;temrsdK;
ajct*Fgvuft*FgwdkYüjzpfaom a&m*grsdK; wpfudk,fvHk;ü jzpfaom
a&m*grsdK;temrsdK;wdkYaMumifh wpfpdwfwpfa'oaom udk,ft*Fg
tvHk;pHkaomudk,ft*FgwdkYü rcsrf;omaom ovdyf onf;ajc aoG;
"mwfav"mwfwYdk\ topfta[mif;ajymif;vJrI csKyfuG,frIwdkYudk
vnf;aumif;? OD;acgif;üjzpfaom a&m*grsdK; temrsdK; 0rf;&if
wdkYüjzpfaom a&m*grsdK;temrsdK; ajct*Fgvuft*FgwdkYüjzpfaom
a&m*grsKd ;temrsKd ; wpfu,
kd vf ;kH üjzpfaom a&m*grsKd ;temrsKd ;wdaYk Mumifh
wpfpdwfwpfa'oaom udk,ft*Fg tvHk;pkHaomudk,ft*FgwdkYü
rcsrf;omaom½kyfw&m;? csrf;omaom½kyfw&m;wdkY\ taxGaxG
tenf;enf; ajymif;vJcsKyu f ,G rf wI uYkd v
kd nf;aumif;? vGepf mG xdik jf cif;ç
vGefpGm&yfjcif;ç vGefpGmoGm;jcif;ç tyiftyef; xrf;jcif;ç vkyf
aqmifjcif;wdkYaMumifh wpfpdwfwpfa'oudk,ft*Fg tvHk;pHkaom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 120
ud,
k tf *FgwdüYk rcsr;f omaom½kyw f &m;ç csr;f omaom½kyw f &m;wd\
Yk
taxGaxGtenf;enf; ajymif;vJ csKyfuG,frIwdkYudkvnf;aumif;
roifhaom tpmtm[m&wdkYudk rSD0Jjcif;wdkYaMumifh taxGaxG
tenf;enf; ajymif;vJcsKyfuG,frI Z&m'kAÁv t½G,fodkYa&mufjcif;
aMumifh awmifhwif; ½Tifvef;aom ½kyfw&m;wdkY\ ukefcef;csKyf
uG,rf wI u Ykd v
kd nf;aumif;? ud, k af wGUrsujf rif txift½Sm; ½SMd uukef
onfjzpfí xdpk u©Kç aomwç Cmeç Zd0gS ç um,ç [laomtAsmuw
w&m;wdkYonfvnf; toufxufqHk;rcsKyfruG,fbJ tjrJwnf
aeaomyk*d¾Kvfowå0gr[kwfaMumif;? twåZD0 r[kwfaMumif;?
£wd¬yk&dor[kwfaMumif;udk odtyfukefonf/
rdrd rdrw
d \Ykd ud,k üf xdu
k o k v
kd f tukov kd f tAsmuww&m;
oHk;yg;wdkY\ yk*d¾Kvfowå0gr[kwfaMumif; twåZD0r[kwfaMumif;
£wd¬yk&dor[kwfaMumif;udk odtyfukefonfjzpfí yk*d¾Kvfowå0g
taeESifh om,mpGJvrf;aom ouúm,'d|dw&m;? twåZD0taeESifh
om,mpG J v rf ; aom ouú m ,'d | d w &m;? £wd ¬ y k & d o taeES i f h
om,mpGJvrf;aom ouúm,'d|dw&m;udk y,f½Sm;í xdkukodkvfç
tukov kd çf tAsmuww&m;wd\ Yk taxGaxG tenf;enf; azmufvJ
azmufjyefrI[laom tedpövu©Pmudkvnf;aumif; xdktedpö
vu©PmESifhwuGjzpfjcif;aMumifh aMumufzG,fvefYzG,f jiD;aiGUzG,f
[laom 'ku©vu©Pmudkvnf;aumif;? xdktedpövu©Pm 'ku©
vu©Pm ESpyf g;wdEYk iS w hf uGjzpfjcif;aMumifh rdrw d \
Ykd ud, k t
f *FgtaeESihf
wG,fwmodrf;ydkufjcif;iSg rxdkufrwef[laom tewåvu©Pmudk
vnf;aumif;? aumif;pGmESvHk;oGif;Muukef&monf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 121
tcef; ( 5 )
aus;Zl ; awmf ½ S i f
v,f w D q &mawmf b k & m;MuD ; a[mMum;qH k ; rawmf r l a om
y&rwf ynwf cGJjcm;w&m;awmf
Ä pdwfç apwoduf? ½kyfç edAf av;&yf? y&rwf/
Ä rorkwfbJ? t[kwf½Sdvwf? y&rwf/
Ä t[kwfr½Sd? orkwf½Sdudk? ynwfqdk/
t[kwfr½Sd? orkwf½Sd ESpfcsufudk jcm;em;íjytHh/ ½THUtdkif
wGi;f rSm&Sad om ½TaH jrü El;nHrhH -I 1? zGUJ ap;uyfw, G rf -I 1? at;rI-1? yG½rG -I
1? rJnKd r-I 1? ykyef rH -I 1? iHr-I 1? rsKd aomol\cE¨mudk axmufyahH omtqD
1? þ½Spfckum; t[kwf½Sd/ ¤if;½THUudkMunfh½Iaomtcg tjym;tysOf
o@mefxif\/ þo@mefum; t[kwf½Sd r[kwf/ orkwf½Sdom
jzpf\/ ¤if;½THUudk,lí wpfckaom ae&mrSmykHíxm;? t[kwf½Sd
"mwf ½ S d r sd K ;um; ½S d N rJ y if ½ S d \ / tjym;tysOf o @mef u m;r½S d j yD /
tpktykHo@mef xif&jyef\/ xdktpktykHo@mefrSmvnf; tjrif
axGjym;í pum;cGef;tvDvDtvmvmjzpf&ef tcsuf[lorQonf
tpdwfpdwfaom o@mefi,fpkjzpfí o@mefrMuD; o@mefi,fpk
tvkH;pkHonf oP²meynwfrnf\? orl[ynwf vnf; qdk&\/
xd½k UHT tpktyku H kd vk;H atmifvyk v f Qif tvk;H oP²mefxifjyef\?
0ef;atmifvkyfvQif t0ef;oP²mef? ½SnfatmifvkyfvQif t½Snf
oP²mef? jym;atmifvkyfvQif tjym;oP²mef? okH;axmifhvkyfvQif
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 122
ok;H axmifoh P²mef av;axmifh ig;axmifph onfvyk v f Qif av;axmifh
oP²mef? ig;axmifo h P²mef ponfxifjyef\? ÓPf½adS om olqef;
Mu,fpGmvkyfvQif tedrfh teif; trdktarmuf taumuftauGU
paom t&mtaxmif ruaom oP²meftxl;taxG xif&\?
þtvk;H pkaH omoP²mefpo k nf t[kw½f w
dS pfcrk [kw?f pdwo
f EÅmefrmS
txiftxifudkpGJí t½Sdjzpf&aom orkwf½Sdpkcsnf;omwnf;?
orkwf½SdpkrSm oP²mefwpfrsdK;wpfrsdK;vJíoGm;vQif uG,faysmufí
uke\ f ? t[kw½f dS ½Spcf rk mS uG,af ysmufonf[í l r½S?d t[kw½f ½dS pS cf k
uG,faysmufchJvQif oP²mefxif&efyif r½SdNyD? tukefuG,fyí
oGm;awmhrnf/
wpfzef xdkykHoP²mefudk zsufí EGm;½kyftoGifvkyfjyefthH?
tykHoP²mef tukefuG,faysmuf\? EGm;oP²mefBuD;i,fpk tukef
xifjyef\? y&rw¬w&m;wdrYk nfonf y&rmPkjrLudk tpdww f pfoed ;f
pdwfí wpfpdwfpmrQoP²mef[lí r½SdMu? trlt&m tjcif;t&m
Bud,mrQom½SdMuukef\? xdkYaMumifh tPkjrLrQ tBuD;ti,f tvkH;
tjym;oP²mefxifvQifyif ynwfrQomjzpf\? y&rwfr[kwf?
tvGefao;i,fvSpGmaom ursOf;eDac:Muaomowå0gü toJ
ESvkH;rsufvkH;rsufqef tp½Sdaom t*Fgi,fpk½Sd\? wpfckwpfckaom
t*FgrSm taxmifruaom ½kyfuvmyfpk½Sd\? þodkY½Sdonfudk
axmufí y&rw¬"r®wdkY\ odrfarGUaMumif;oP²mef[lí tPkjrLrQ
r½SdMuaMumif;udk odtyf\? EGm;oP²mefü tBuD;ti,f oP²me
ynwfaygif;uka#todef;ru rsm;\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 123
Munfh½Ií pum;wpfcGef;wpfcGef; jzpfavmufaom toGif
oP²mef wpfckwpfckonf oP²mefynwf wpfckwpfck[lírSwf?
wpfzefEGm;½kyfoP²mefudkzsufí jrif;½kyf qif½kyfponf tqifhqifh
vkyf&müvnf; þenf;odav? ½THUtdkifwGif;üaeaom ½THUtjzpfrSpí
t½kyfoP²mef tqifhqifhajymif;vJíoGm;&mü t[kwf½Sdaom
½Spyf g;aom trlt&mpkum; tqifw h pf&myif ajymif;vJaomfvnf;
uG,faysmufonf azmufjyefonf[lír½Sd? t[kwfr½SdbJ pdwf
oEÅmefwiG f xif&½krH Qjzpfaom oP²meynwfprk mS rlum; uG,af ysmuf
azmufjyefav\/
½Spfyg;aomtrlt&mpkruG,fykHum;- ½THUcJoP²mefrSpí
tqifhqifhvkyforQ oP²mefrSyif ½THUtae El;nHhrI[laom ajr"mwf
onf ½TUH rmíoGm;vQif tqifq h ifch ufrmrI ajymif;vJíomvdu k o
f nf?
oP²me ynwfuhJodkY tqkH;wdkifuG,faysmufí roGm;? tu,fí
ajr"mwfonftqkH;wdkif uG,faysmufí oGm;onfjzpfthH? ajr"mwf
uG,faysmufonfESifhwNydKifeuf xdk½THUcJonf rD;awmufaoaysmuf
ouho J Ykd uG,af ysmufvwåUH ? El;nhaH omyx0DrS cufrmaomyx0DoYkd
tqifhqifhajymif;vJí oGm;onfrSmvnf; ½kyÜevu©Pmtm;jzihf
ajymif;vJrIomjzpfonf? a&S;a&S;oP²mefpk t<uif;rJhuG,f aysmuf
ouJo h Ydk ajr"mwfE,G f t<uif;rJh uG,af ysmufonfr[kw/f zGrYJ w I ,
G f
uyfrI[laom a&"mwf? ylrIat;rI[laom rD;"mwf? awmifhwif;
avsmh&J yG&GrI[laom av"mwf? &THU\tqif;[laom 0PÖ"mwf?
teHY[laom*E¨"mwf? t&om[laom&o"mwf? MoZm[laom
tqD"mwf? þ"mwfcek pfyg;wd\ Yk &TUH o@mefajymif;vJ&m tpOfygí
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 124
aeMuykHudkvnf; ajr"mwfenf; wlodav/ þum; &THUcJwpfckü
t[kwf&Sdaomy&rwf&Spfyg;ESifh t[kwfr&Sdaom ynwfw&m;udk
jcm;em;í jycsufwnf;/
þ&THUcJü tenf;enf;ajymif;vJíjycsufrSm ÓPftjrif&Sif;
vif;í oGm;atmifjycsufwnf;/ ajymif;vJíjy&mü y&rwfESifh
ynwfESpfyg; ÓPftjrifjcm;em;cJhvQif ajymif;vJjcif;r&Sdaom
jrifrh &kd af wmifBu;D rSmyif jcm;em;pGmjrifEidk v
f wåUH / vlUoP²mefponfü
qdkzG,fr&Sd/ þvlUoP²mefüvnf; OD;acgif;oP²mefBuD;wpfckrSmyif
tpdwfpdwfoP²mefi,faygif; todef;rursm;jym;\/
txufüjyqdck NhJ y;D aomtwdik ;f tPkjrLyrmP oef;Oç oef;zs
yrmPoP²mefxifvmvQifyif y&rwftppf r[kwfjyD/ ynwf
tjcif;t&omjzpfonf[k odtyf\/ y&rwftppfudkod& ykHum;
y&rwfpum;udk rMum;zl;aomoludkyif ]þ0w¬Kudkprf;avmh?
rmoavm? aysmhoavm? Murf;oavm? El;nHhoavm}qdkvQif
prf;oyfí rmvQirf monf? aysmv h Qiaf ysmo h nf? Murf;vQiMf urf;onf?
El;nhHvQifEl;nHhonf[k ajymayvwåHU/ xdkodkYajymaomtcg xdkol\
pdwfonf y&rw¬yx0Dudk tm½kHjyK\? y&rw¬yx0Dudk odaom
todyifjzpf\/ y&rw¬yx0Dudkajymonfyifjzpf\/ xdkodkYjzpfaomf
vnf; ,ckigodaom rmrIç aysmhrIç Murf;rIç El;nHhrIonf yx0D"mwf
ac:aom y&rw¬"r®toD;wpfckjzpf\[líum; ÓPfrvdkuf?
oP²meynwfESifh xdktrIpkudk wpfckwnf; wpfom;wnf;xifrSwf
aom rdpämonmtwdkif;om rSwfxifav\/ y&rwfudkodaom
olrSom xdktrIpkonfyx0Dac:aom "mwftoD; y&rwftoD;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 125
jzpf\[kÓPfvdkufEdkifonf/
xdkYtwl xdk0w¬KüyifvQif zGJUpnf;ykYHudk prf;avmh/ ylonfat;
onfudk prf;avmh/ yG&Gonf ryG&Gonfudk prf;avmh/ jzLonfndK
onfudk Munfhprf;avmh/ teHYudkerf;prf;avmh/ t&omudkvQm
ESiw
hf &Ykd ufí prf;avmhqv kd Qif prf;í y&rwfukd twwfajymayvwåUH /
ajymaomfvnf; "mwftoD;toD;[laom todÓPfum; rvdkuf/
oP²meynwfEiS hf xd"k mwfpu k kd wpfcw
k nf; trSwo f nmxm;vwåUH /
y&rwfudkodaomolrSmom zGJUpnf;rIum; a&"mwftoD;wnf;/
ylrIat;rIum; rD;"mwftoD;wnf;/ yGrI&GrI x<urIum; av"mwf
toD;wnf;/ tjzLtndK tqif;um; 0PÖ"mwftoD;wnf;/ teHu Y m;
*E¨ " mwf t oD ; wnf ; / t&omum; &o"mwf t oD ; wnf ; [k
todÓPfvdkufavonf/ MoZm[laomtm[m& "mwfudkum;
xdk0w¬KudkrsdKvQif twåabmudk axmufyHhrI &SdayvwåHY/ xdkaxmufyHY
rIonf wpfyg;aom"mwfwdkY\ trIr[kwf/ MoZm\trIaywnf;/
xdktrIonfyif MoZmaywnf;[kodvwåHY/ þokdYvQif wpfckwpfck
aom 0w¬KwdkYü &Spfck &Spfckaomtjcif;t&mwdkYudk cyfodrf;aom
vlwo Ykd nfyif pdw\ f odjcif;jzifh odMuuke\ f / ÓPf\odjcif;jzifoh m
rodMuuke/f
ÓPf\odjcif;qdo k nfum;-oP²meynwfukd y,fazsmufí
tjcif;t&m&Spfyg;wdkYudk toD;oD; w&m;wpfckpD jzpfMuukef\
[kodjcif;-1?
cufxefrIudkjzpfyGm;wdk;wufatmif ,kwfavsmhaMuysuf
atmif jyKjyifvkyfaqmif&aom enf;vrf;wpfrsdK;? zGJUap;rIudk(v)?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 126
ylrIat;rIudk(v)? wif;MuyfrI yG&GrIudk(v)? tqif;ta&mifudk(v)?
teHYudk(v)? t&omudk(v)? MoZmudk jzpfyGm;wdk;wufatmif qkwf
,kwaf vsmyh g; ukecf ef;atmif jyKjyifvyk af qmif&aomenf; wpfrsKd ;[k
jzpfyGm;&eftaMumif;ESifh qkwf,kwfysufjym;&eftaMumif;pkvnf;
toD;oD; wjcm;pDjzpfMuonf[kodjcif;-2/
xd&k pS yf g;aomtrI &Spyf g;aomtjcif;t&mwdw
Yk iG f b,f ae&m
rsKd ;rSm b,ftrI b,ftjcif;t&m toH;k Muonf? tusKd ;rsm; onf?
b,ftrI b,ftjcif;t&mum; tokH;rus tusdK;,kwfonf?
tEÅ&m,fjzpfonf[k toD;oD;tusKd ;&Sprf sKd ; tjypf&pS rf sK;d wjcm;pDjzpf
Muonf[k odjcif;-3/
þodtYk p&So
d nfjzifh &Spaf Mumif;&Spv
f rf; jcm;em;íodjcif;udk
ÓPfoq
d o
kd nf/
y&rwf E S i f h o EÅ w d y nwf j cm;em;yH k
oEå wdynwfqo kd nfum;- a&S;a&S;cPüjzpfaom ta[mif;
ta[mif;pkESifh aemufaemufcPüjzpfaom topftopfpkudk
wpfckwnf;wpfom;wnf;xifaom ynwfaywnf;/ nOfUarSmif
MuD;pGm rdkufaomtcgü MuD;pGmaom rD;½SL;rD;cGufudk OD;acgif;ay:ü
wifxm;í c&D;oGm;aomtcg vl\ywf0ef;usirf mS rD;a&mift0ef;
t0dkif;MuD; vdkufygíae\/ xdkodkYae&mü wpfwdkifc&D; ESpfwdkifc&D;
aygufa&mufatmifyif xdkrD;a&mift0ef; t0dkif;MuD;udk vloGm;&m
tpOfvu kd í
f aeaom wpfcwk nf;aomt0ef;Mu;D t0dik ;f Mu;D [kxif
&\/ rD;awmufrSxGufí ajrrSm jrif&aom rD;a&mifwdkYonfum;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 127
jzpf&mt&yfrS qHjcnfjcrf;rQ ajymif;a½TUjcif; r½SdMuukefrlí csKyfysuf
uG,faysmufMuukef\/ tprSpí þae&m þae&mrS xdkrD;a&mif
½Sdao;\avm[k ar;cJYvQif y&rwfoabmudk rodaom olwdkYum;
]]þae&m r½SdjyD? xdkvloGm;&modkY ajymif;a½TUvdkufygí oGm;jyD}} [k
ajymMuukef\/ y&rwfoabmudk odaomolwdkYrlum; ]]þae&mü
jrif&aom rD;a&mifpkonf þae&mrSmyif csKyfysuf uG,faysmuf
MuukefjyD}} [kajymMuukefvwåHU/
þrD;a&mif0ef;ü Oyrmqifí xifatmifjywdOk ;D tH/h wefc;kd
£'dy¨ g'fEiS hf jynfph akH omolonf a&td;k Mu;D udk OD;acgif;ü wifaaqmif
í xdrk ;D cGurf ;D ½SL;ESit Yf vm;wl a&yef;ya'omMu;D rd;k ½Gmí oGm;cJt Y /YH
a&td;k rSxu G í f ajrüusorQaom a&aygufpo k nf us&mt&yfüom
ysupf ;D uG,af ysmufavuke\ f / xdo
k ol mG ;&modYk vdu k yf gjcif;r½Su
d ek /f
þa&aygufüum; ajr"mwfa&"mwftxktx,f tm;MuD;onfh
twGuf xdx k akd e&mrSm twefMumatmif pdpk w G íf aejy;D rS cef;ajcmuf
uG,faysmufonf/ rD;ürlum; ajr"mwf a&"mwftvGefMuD;EkHU
onfjzpfí rsufawmifwpfcyfrQrwnfEdkifbJ cPcsif;cPcsif;
csKyyf suuf , G af ysmufonf/ csKyyf suu f , G f aysmufcsyf vsijf refvo S Eå
wdynwfqo kd nfum;-a&S;a&S;cPüjzpfaom ta[mif; ta[mif;
pkESifh aemufaemuf cPüjzpfaom topftopfpkudk wpfckwnf;
wpfom;wnf;xifaom ynwfaywnf;/ nOfharSmifMuD;pGm rdkuf
aomtcgü MuD;pGmaom rD;½SL;rD;cGufudk OD;acgif;ay:üwifxm;í
c&D;oGm;aomtcg vl\ywf0ef;usifrSm rD;a&mift0ef;t0dkif;MuD;
vdu k yf gíae\/ xdo k aYkd e&mü wpfwikd cf &D; ESpw
f ikd cf &D; aygufa&muf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 128
atmifyif xdkrD;a&mift0ef;t0dkif;MuD;udk vloGm;&mtpOfvdkufí
aeaom wpfckwnf;aomt0ef;MuD; t0dkif;MuD;[kxif&\/ rD;
awmufrSxGufí ajrrSm jrif&aom rD;a&mifwdkYonfum; jzpf&m
t&yfrS qHjcnfjcrf;rQ ajymif;a½TUjcif; r½SdMuukefrlí csKyfysufuG,f
aysmufMuukef\/ tprSpí þae&m þae&mrS xdkrD;a&mif½Sdao;
\avm[k ar;cJYvQif y&rwfoabmudk rodaomolwdkYum;
]]þae&m r½SdjyD? xdkvloGm;&modkY ajymif;a½TUvdkufygí oGm;jyD}}
[kajymMuuke\ f / y&rwfoabmudk odaomolwrYkd u l m; ]]þae&mü
jrif&aom rD;a&mifpkonf þae&mrSmyif csKyfysuf uG,faysmuf
MuukefjyD}} [kajymMuukefvwåHU/
þrD;a&mif0ef;ü Oyrmqifí xifatmifjywdkOD;tHh/ wefcdk;
£'dy¨ g'fEiS hf jynfph akH omolonf a&td;k Mu;D udk OD;acgif;ü wifaqmifí
xdkrD;cGufrD;½SL;ESifYtvm;wl a&yef;ya'omMuD;rdk;½Gmí oGm;cJYtHY/
a&td;k rSxu G í f ajrüusorQaom a&aygufpo k nf us&mt&yfüom
ysupf ;D uG,af ysmufavuke\ f / xdo
k o l mG ;&modYk vdu
k yf gjcif;r½Sud ek /f
þa&aygufüum; ajr"mwfa&"mwf txktx,f tm;MuD;onfh
twGuf xdx k akd e&mrSm twefMumatmif pdpk w G íf aejy;D rS cef;ajcmuf
uG,faysmufonf/ rD;ürlum; ajr"mwf a&"mwf tvGefMuD;EkHY
onfjzpfí rsufawmifwpfcyfrQrwnfEdkifbJ cPcsif;cPcsif;
csKyyf suuf , G af ysmufonf/ csKyyf suuf , G f aysmufcsuf vsijf refví S
þae&mwGifyif uG,faysmufysufqHk;onf[k rsufjrifoufao
rxif½Sm;onf/ tdk;rSxGufrIrSmvnf; a&yef;a& aygufwdkYrSm tp
tv,ftqHk; tMudwftcJ uGJuGJjym;jym; jrif&onf/ rD;wdkYrSm
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 129
tvGefodrfarGUonfhtwGuf wpfckwjcm;uGJjym;atmif xifEdkif
jrifEdkifawmhonf r[kwf/ r[kwfaomfvnf; a&yef;a&aygufwdkY
xGufusyHkus&mrSm ajymif;a½TUjcif; r½Sd/ csKyfysufuG,faysmufyHk
rjcm;Mujy/D
xdrk ;D 0dik ;f Mu;D twl aeYtcg opfyif&yd f tdr&f yd f ausmif;&dywf \
Ykd
aea½TUwdik ;f a½TU&müvnf;aumif;? vl&yd Ef mG ;&dyw f \Ykd vlEmG ; a½TUwdik ;f
a½TU&müvnf;aumif; odav/ EGm;rsupf w d \ Ykd txiftjrifrnfonf
xifwikd ;f jrifwikd ;f r[kwo f nfomrsm;\/ rD;&xm;pD;oGm;&m 0J,m½Sd
v,f,majra& opfyifawmcsHK awmifMuD; awmifi,fwdkYudk teD;
ta0; MunfhMuaomtcg csmcsmvnfí ajy;oGm;vIyf½Sm;aom
tjcif;t&m[k xifMujrifMuuke\ f / xdo
k Ykd xifMujrifMu&aomfvnf;
xdkopfyifponfwdkY\ rvIyfr½Sm; rajy; roGm;aMumif;udk e*dku
od&if;½SdMuí xifwdkif;r[kwf jrifwdkif; r[kwf[k txiftjrifudk
ÓPfESifh y,fzsufEdkifMuukef\/
y&rw¬"r®t&mwdkYüum; e*kduod&if;r½SdMuonfhtwGuf
txiftjriftwdkif;om t[kwftrSef rSwfMu&onf/ txif
tjrifudk razsmufEdkifMuav/ a'oemawmfudkMum;em&í y&rwf
ÓPfrsufpdudk&aom olwdkYrSmom em;rsufpd txiftjrifwdkYudk
tpOfaq;aMumokwfoify,fazsmufí t[kwftrSefudk ÓPfESifh
azmufxGif;íodEdkifMuukefonf/ owdxm;Muygukef/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 130
ntcg rD ; xG e f ; íxm;&müvnf ; xG e f ; pu rD ; awmuf
onfyifvQif aoonfwikd af tmif wpfcw k nf; xif&\/ nOfah rSmif
wGif;ü vufoef;cefy½Sdaom rD;pudk&rf;&m puf0dkif;MuD;uJYodkY
t0ef;t0dkif;MuD;wpfckwnf; xif&\/ þuJYodkY rsufpdtjrif
txifrnfonf r[kwfonfom tvGefrsm;vS\/ nOfharSmifwGif;
usvQif yef;uefuGJrSxGufaom rD;yGifhrQ ta&mifr½Sd/ tuef;
vk;H vH;k jzpf\/ þodv Yk Qif rsupf jd rifrx
I ifr\I r[kwrf rSerf sm;aMumif;
ao;i,f pkwEf w k af Mumif;udk odMuí t[kwrf w S í
f aeaom rsupf d
tjrif txifpkufdk pGefYypf&m\/
--------- Ä ---------
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 131
tcef; ( 6 )
ouú&mZf 1282-ck? wydkYwGJvqef; 15-&ufaeYn
aus;Zl;½Sif v,fwDq&mawmfbk&m;MuD;
yJcl;jrdKU? wdkif;&if;om;ausmif;MuD;ü a[mMum;awmfrlaom
edAÁmefw&m;awmfMuD;
,ckn 0wfvakH wmf&armifped w f Ykd yJc;l jrKd UMu;D oljrKd UMu;D om;awG
waMumfaMumf watmfatmfarQmjf y;D qkawmif;aeMuwJh edAmÁ efw&m;
awmfMuD;udk ay:vGifxif½Sm;atmif a[mMum;jy&ayvdrfYr,f/
edAÁmefw&m;awmfMuD;onf Ak'¨bmomrSm taumif;qHk;
tjrwfqHk; tcsrf;omqHk;MuD;jzpfí urÇmol urÇmom;awG[m
&vdk,lvdka&mufvdkMuonfhtwGuf wqlqlwnHnH qkawmif;
oHawGonf wpfurÇmvH;k yGuyf u G ½f u
kd jf y;D aewmvm;uGUJ armifped &f UJ ?
(rSefvSygbk&m;)/ odkYayrJYvdkY edAÁmefw&m;MuD;onf jzLovm; rnf;
ovm; ndKovm;qdkwmudkawmh armifpdefwdkYwpfawGu odEdkifr,f
r[kwyf gbl;uGU/J odt Yk wGuaf Mumifh ,ckaeYn aocsm*eod½dS Edik &f ef
edAÁmefw&m;\rsufESmMuD;udk zGifhkjyD;jy&ayvdrfYr,fuGJU armifpdef&JU?
(rSefygbk&m; )/
armifpdefwdkY yJcl;jrdKUMuD;ü ,ckxif½Sm;½Sdaom a½Tarmfa"m
bk&m;a½SUawmfrSm qGrf;abmZOf csdKcsOf&om trsdK;rsdK;ç tarT;eHYom
tcd;k txHtk rsKd ;rsKd ;ç qDr;D za,mif; trsKd rsKd ;wdjYk zifh ylaZmfuefawmhjy;D
a&pufcsaom tcrf;tem;rSm ]]oHom&0#'kua© wm armpew¬m,
t[H baEÅ wdo&aPeo[ yOö*ForÜEém*wH edpö*½k"r®oDvH
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 132
orm'd,dwGm £rmed cg'ed,abmZed,m'ded Ak'¨ó a'r ylaZr}}
[lí qdkMuw,fuGJU/
baEÅ=t½Sifbk&m;/ t[H=bk&m;wynfhawmfonf/ oHom&
0¥'ku©awm=oHo&mwnf;[laom 0#fqif;&JrS armpew¬m,=
uRwfvGwfyg&jcif;tusdK;iSm/ wdo&aPr=o&P*HkoHk;yg;ESifh/
o[=wuG/ yOö*ForÜEém*wH=t*Fgig;yg;ESifhjynfhpHkaom/ edpö*½k
"r®oDvH=edpö*½k"r®oDvudk/ orm'd,dwGm=aumif;pGm cH,lusifhoHk;
aqmufwnfjy;D í? £rmedcg'ed,m'De=d þqGr;f cJz, G f abmZOf&om
tp½SdonfwdkYudk/ Ak'¨ó=jrwfpGmbk&m;tm;/ a'rylaZr=vSL'gef;
ylaZmfygukef\ t½Sifjrwfbk&m;/
tJ'g rif;wdyYk cJ ;l olawG a&pufcsuUJG armifped &f UJ ? (rSeyf g bk&m;)/
¤if;a&pufcsudk q&mawmfMuD;u yJcl;olawG em;vnfoGm;atmif
csJUxGif½Sif;í a[majymr,f/ aocsmpGm rSwfvdkufuGJU/
oHo&mqdo k nfum; cE¨mç tm,weç "mwfw\ Ykd tEkrw*¾
oHo&mumvü b0tqufquf urÇmtqufquftm;jzifh
rjywfrvwfqufvufjzpfymG ;vsuaf eaomtpOfukd oHo&m&,fvYkd
ac:qdk&onf [krSwf/ 0#'ku©qdkonfum; wajymif;jyefjyef acG;ç
0ufç Muufç iSufpaom tyg,fi&Jb0xJodkY rvGJxkwfacsmufjyef
vnfqu kd af &muf&jcifuq d o
kd nf[k rSwv
f u kd u
f UJG armifped &f UJ ? (rSev
f S
ygbk&m;)/
oHo&mqdkwm bmvJ ¿--
1/ yxr atmufoHo&m/
2/ 'kwd, tv,foHo&m/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 133
3/ wwd, txufoHo&m/
[lí oHo&mMuD; okH;acsmif;oHk;oG,f½Sdw,fuGJU armifpdef&JU?
(rSefygbk&m;)/ xdkwGif-
(1) tyg,f av;bkeH ,fy,fMu;D onfyxr atmufoo H &m
rnf\[krSwf?
(2) vljynfESifh ewfjynfajcmufxyfonf 'kwd, tv,f
oHo&m rnf\/ [krSwf/
(3) jA[®mjynfEpS f q,fonf wwd,txufoo H &mrnf\
[krSwfvdkufuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
yxratmufoHo&mMuD;rSmvnf;---
(u) udavo0#f?
(c) ur®0#f?
(*) 0dygu0#f?
[lí atmufoo H &mMu;D \qdik &f mjzpfaom 0#fo;Hk ygwpfrsKd ;?
xdkYtwl tv,foHo&mMuD;\ qdkif&mjzpfaom 0#foHk;yg;wpfrsdK;?
txufoHo&mMuD;\qdkif&mjzpfaom 0#foHk;yg;wpfrsdK;[lí oHk;yg;
oH;k vD[rk w S /f
xd k w G i f yxr atmuf o H o &mBuD ; \ qd k i f & mjzpf a om
0#fo;Hk yg;ü-
(u) udavo0#fqkonfum; armifpdefwdkY urÇmol urÇm
om;awGu ighukd,f ighukd,f[k waMumfaMumf watmfatmfESifh
ac:qdkaeMuaom twå'd|dab;qdk;BuD;ukd ac:qdkonf[krSwf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 134
(c) ur®0#fqdkonfum; armifpdefwdkY\ oEÅmefrSm a½S;a½S;
aom b0teEÅ w d k Y ü vnf ; aumif ; ? ,ck b 0üvnf ; aumif ; ?
trdkuftrSm;jzpfcJhí twå'd|dab;qdk;BuD;\ odrf;ydkufcsufjzifh
twå'|d \ d vufqyk x f wJ iG f ,ckaeYxufwikd f yg½Sí d aeMuukeaf om
tg,fvm;aMumif; tukodkvfuHa[mif; odef;aygif;oef;aygif;
uka#aygif; teEÅwdkYonf twå'd|dab;qdk;BuD; ½SdaeorQumv
ywfvkH; xdktwå'd|dab;qdk;BuD;rS jzpfyGm;vwåHUukefaom tyg,f
vm;aMumif; tukov kd uf aH [mif; ode;f aygif;oef;aygif; uka#aygif;
teEÅonf ur®0#frnf\[krSwf/
(*) 0dygu0#fqw kd muawmhi&Jw&d pämefNyw d må tok&um,f
[kqt kd yfaom tyg,fav;bko H m;wd\ Yk cE¨muk,d af wGudk 0dygu0#f
qdkonf[k rSwfvdkufuGJU armifpdef&JU/
twå'd|dab;qdk;BuD;ukd tyg,foHo&m\qdkif&m udavo
0#f[lí b,ftwGufaMumifh qdk&ygovJ[k armifpdefwdkYukd tjcm;
olrsm;uar;vQif b,fvdkajzrvJuGJU armifpdef&JU/ ]rajzwwfygbl;
rodygbl;}[líom avQmufxm;vdkufygawmh? 'grSyJat;ygw,f/
rif;wdkYwpfawGu t0dZÆmtkyfpdk;csufudk cHaeMu&aom
t0dZmÆ e,form;awGjzpfae&awmh rodrjrif rxif rvif;Edik af om
trdik w f iG ;f Bu;D xJoYkd oufqif;uReH pfí wjrK§ yx f jJ rK§ yaf ewmud;k uG,hf
armifpdef&JU/ 'ghaMumifh odjrifxifvif;Edkifaom 0dZÆmÓPfpcef;odkY
rqduk Ef ikd Mf ubJEiS hf wayaywawaw jzpfcsiw f wfwikd ;f jzpf? ysucf sif
wwfwdkif;ysufaeMuwmuGJU armifpdef&JU/ tJonfawmh t0dZÆme,f
orm;rSe;f odEikd &f ef bmudb k aJ r;ar; ] rodygbl;} [k ]bl;} udo k mvQif
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 135
uefx½dkufcHNyD; a&vJESifhoHk;aeyguGJU armifpdef&JU/
armifped w
f v
Ykd kd t0dZmÆ e,form;awG tajrmuftrsm; &Sad eav
acG;bHak wG 0ufbakH wG MuufbkH iSub f akH wG rsm;jym;Ny;D pnfum;av[k
ezl;ay:rSm vufwifí pOf;pm;NyD;rSwfuGJU armifpdef&JU/ ¤if; acG;
0uf Muuf iSufpaom tyg,fav;bHkwdkYrS uRwfvGwfvdkMuvQif
,cknw&m;a[majymonfh twå'|d v d &kd if; w&m; tcsuBf u;D rsm;udk
ususee aoaocsmcsm rSwfxm;vdkufuGJU armifpdef&JU/ udkif;
q&mawmfu ay:vGifxif&Sm;atmif a[mMum; jyor,f/
twå'd|dab;qdk;BuD;&SdaerSjzifh vlUbHkvlUb0rSm jzpfae&
aomfvnf; atmufwef;usaom acG; 0uf Muuf iSub f b kH 0odo
Yk m
wvnfvnfw0J0J usa&mufNyD; ae&awmhr,fuGJU armifpdef&JU/
xdkYtwl ewfbHk ewfb0 jA[®mbHk jA[®mhb0 jzpfae&aomfvnf;
tyg,f a v;bH k t wG i f ; od k Y o m ck e f q if ; usa&muf M u&wmyJ u G J U
armifpdef&JU/ 'ghaMumifh twå'd|dab;qdk;BuD;ukd tyg,foHo&m\
qdik &f m udavo0#f[k qd&k wmuGUaJ rmifped &f UJ / ur®0#fqw kd muawmh
'kp½kdufq,fyg; raumif;aomw&m;BuD;rsm;udk qdkonf[krSwf/
0dygu0#fqdkonfum; acG;cE¨m 0ufcE¨m MuufcE¨mpaom tyg,f
cE¨mawGudk qdkonf[krSwf/
urÇmolurÇmom;awGonf tMuifrQavmufumvywfvHk;
twå'|d ad b;qd;k Bu;D udk ry,frjzwf&ao;? xdrk Qavmufumvywfv;kH
urÇmolurÇmom;awGonf tyg,fe,ftwGif;rS vGwfuif;Edkifvdrfh
rnf r[kwf/ xdkYaMumifh twå'd|dab;qdk;BuD;udk csdK;zJhzsufqD;&ef
tewåor®m'd|d r*¾ifpcef;BuD;odkYa&mufatmif tewå ykwD;pdyfudk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 136
MuyfMuyfBuD;*½kpdkuf&r,fuGJU armifpdef&JU/
'kwd, tv,foHo&mBuD;\qdkif&m-
(u) udavo0#f qdkwmu umrwPSmBuD;udk qdkvdkonf/
umrwPSm BuD;udkqdkonfum; rsufpdt&om taumif;BudKuf
rIBuD;wpfyg;? em;t&om taumif;BudKufrIBuD;wpfyg;? ESmacgif;
t&om taumif;BudKufrIBuD; wpfyg;? vQmt&om taumif;
BudKufrIBuD;wpfyg;? udk,ft*Fgt&om taumif;BudKufrIBuD;wpfyg;
þtaumif ; Bud K uf r I B uD ; ig;yg;ud k umrwPS m BuD ; [k q d k o nf /
umr*kPfig;yg;wdkYü om,mrufarmrIBuD; ig;yg;wdkYaywnf;/ ¤if;
umrwPSmBuD;onf NiD;aiGUajcmufaoGUBuD; jzpfaeaomaMumifh
tjyifudkomarmhí arQmfí ae&awmhwmbJuGJU armifpdef&JU? (rSefvS
ygbk&m;)/
tJ umrwPSmonf bmeJUwlygovJvq Ykd akd wmh igwdt Yk xuf
tnmrsm;rSm ajymif;qefç vl;qef xrif;rsm;ESifhwlonf[krSwf/
ajymif;qefç vlqefxrif;rnfonf olcY sn;f pm;ygu rjzpfavmufEikd f
avmufatmif eifíomae\? ysKd Uíomae\/ odt Yk wGuf tjyifu
t&Htwm;awGjzpfaom tcsdKç tcsOfçtpyfç tiefç tzefç tcg;ç
trsdK;rsdK;wdkYESifh wGJzufa&marTípm;rSomvQif jrdefjrdef&Suf&SufBuD;
jzpfEkdifwmr[kwfvm;bGJU armifpdef&JU (rSefvSygbk&m;)/ tJ'gvdk
rif;wdkYoEÅmef? wdkYoEÅmefrSm tkyfpkd;vsuf&Sdaeom umrwPSmBuD;
onf taz:rrS;D wpfa,mufx;D wnf;omaer,fqv kd Qif ajymif;qef
vl;qef;xrif;uJo h Ykd ji;D awmuf ajcmufaoGU Bu;D jzpfíomaeav\/
tJ'gaMumifhrdkY tjyifu tcsdKç tcsOfç tpyfç tiefç tzefç tcg;ç
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 137
tqdrfYç ttDpaom [if;trsdK;rsdK;awGESifhwlaom ½lyg½kHç o'´g½kHç
*E¨m½kHç &om½kHç azm|AÁm½kH [laom tm½kHtrsdK;rsdK;awG rGrf;rH
cs,fvS,fí ay;aeMu&wmr[kwfvm;uGJU armifpdef&JU? (rSefvSyg
bk&m;)/
,ck rif;wdkY yJcl;jrdKUoljrdKUom;awGESifh urÇmay:rSm&SdorQ
urÇmolurÇmom;awG[m umr"mwftyk pf ;kd csuu f kd cHaeMu&ojzifh
terw*¾oHo&mupí ,aeYntxd ½lyg½kHç o'´g½kHpaom tm½kH
trsdK;rsdK;wnf;[laom nTeftdkifBuD;xJrSm jr§KyfaeMu&wm r[kwf
vm;uGUJ armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ 'gaMumifh umr wPSmBu;D onf
jiDawmufajcmufaoGUBuD;[krSwf/ rsufpduvnf; rsufpdESifhqdkif&m
tqif;trsKd ;rsKd ;? em;uvnf; em;ESiq hf ikd &f m toHtrsKd ;rsKd ;? ESmacgif;
uvnf; ESmacgif;ESiq hf ikd &f m teHt Y rsKd ;rsKd ;? vQmuvnf; vQmESiq hf ikd &f m
t&omtrsdK;rsdK;? udk,fuvnf; udk,fESifhqdkif&m tawGUtrsdK;rsdK;
wdkYudkom arQmfaeMuwmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tJ-
,cka[majymcJYwJY umrwPSmBuD;[m tv,foHo&m\qdkif&m
udavom0#f [lírSwf/
(c) tv,foHo&m\qdkif&m ur®0#fqdkwmuawmh
onfvrdk w S v
f ukd u
f /YJG rif;wdYk yJc;l olawG yJc;l om;awGu pufoal |;Bu;D
pnf;pdrfcsrf;omrsdK;wdkYudk awmifhwíjyKtyfaom'gerIç oDvrIç
bm0emrIawG? a&TolaX; aiGolaX; ywårsm;olaX; ausmufolaX;
Bu;D awG? pnf;pdrcf sr;f omrsKd ;udk awmifw h íjyKtyfaom 'gerIç oDvrIç
bm0emrIawG? &Gmydik f jrKd Uydik f jynfyikd f wdik ;f ydik f Edik if yH ikd f pMum0Vmydik f
urÇmydifk f pwJY bk&ifrif;jrwfw\ Ykd pnf;pdrcf sr;f omrsKd ;udk awmifw h í
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 138
jyKtyfaom 'gerIç oDvrIç bm0emrIawG? ewfoMd um; jA[®mcsr;f om
rsKd ;udk awmifw h íjyKtyfaom 'gerIç oDvrIç bm0emrIwu Ykd kd tv,f
oHo&m\qdik &f m ur®0#f[q k w
kd ,fuYJG armifped &f UJ ? (rSev
f yS gbk&m;)/
(*) tv,foo H &m\qdik &f m 0dygu0#f qdw k muawmh
vlb Y oHk m;ewfjynfajcmufxyf ewfbo Hk m;wd\Yk cE¨mawGukd 0dygu0#f
[k qdk&w,fuGJU armifpdef&JU/
tb,faMumifh umrwPSmBuD;udk tv,foHo&m\
qdik &f m udavo0#f[í l qd&k ygovJ} [kar;cGe;f &S&d UJ / xdu k mrwPSm
tEko,Bu;D &Sad eaomolonf txufb0*fbrHk mS jzpfaeaomfvnf;
atmufvlbkH ewfbkHodkY w&pf0J0J wvnfvnfom usa&mufí
ae&wmbJuUJG armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ 'gaMumifh umrwPSm
Eko,BuD;udk tv,foHo&m\qdkif&m udavo0#f[kqdk&wmuGJU
armifpdef&JU/ urÇmolurÇmom;awGonf ]tMuifrQavmuf umv
ywfvkH; umrwPSm"mwfBuD;udk wu,fhokc"mwftaersdK;jzifh
xifa,mifxifrmS ; jyKíaeao;\? xdrk Qavmufaom umvywfv;Hk
urÇmolurÇmom;awGonf tyg,fe,fy,fwGif;rS uRwfvGwfcGifh
r&Edkif} [krSwfvdkufuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
(u) wwd,txufoHo&mBuD;\qdkif&m udavo 0#fukd
½S i f ; vif ; íjyOD ; rnf / txuf o H o &m\qd k i f & m ud a vo0#f
qdkwmuawmh b0wPSmukdqdkonf[krSwf/ b0wPSmqdkwmu
txufaumif;uif bkHrSm½SdaeMuaom jA[®mMuD;wdkY\ oEÅmefü½Sd
aeaom psmeftbdÓPf ormywf[q k t
kd yfaom ur®0#fü om,m
aom wPSmwpfyg;? xdu k r®0#f\ tusKd ;wefc;kd £'¨yd g'fwüYkd om,m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 139
aom wPSmwpfyg;? þwPSm ESpyf g;ukd txufoo H &m\ qdik &f m
udavo0#fqdk&w,fuGJU armifpdef&JU/
¤if;b0wPSmBuD;onfbmESifhwlygovJqdkawmh bdef;BudKuf
wJw h ½kwBf u;D ESiwhf ol nf[rk wS ?f bde;f BuKd uw f Jh w½kwBf u;D onf rdr\ d
bdef;½SL&ef ajymif;wHud&d,mtpkHtvifESifh wpfa,mufwnf;
tcef;wHcg;ydwfí NidrfoufpGmbdef;½SLNyD;rSdef;aeonfhtcg tjyifu
rNidrfrouf qlnHyGufNyD; *sdK;*sdK;a*smif;a*smif;ESifh uaomif;ueif;
½kef;&if;qefcwfjzpfaomtm½kHawGudk tvsOf;yiftvdkr½Sdbl;whJ
armifped &f ?hJ onfw½kwBf u;D rSm olbed ;f ½SL&ef ud&, d mawG½v dS QiNf y;D a&m?
tjyifu om;r,m;tm½kçH a&T aiGtm½kH paom tm½kt H rsKd ;rsKd ;awGukd
owd&rSma0;pG? olYxHvmrSmawmif trsm;BuD;pdk;&drfaewmuGJY
armifpdefU&JU? tJ'gvdkbJ jA[®mBuD;udktkyfpdk;aewJh b0wPSmBuD;[m
bdef;BudKufonfh w½kwfBuD;vdk psmeft[kef? psmeft½SdefawGESifh
rSed ;f Ny;D t[kwBf u;D xifí rl;arhavsmah eawmhwmbJ? tJonfjA[®mBu;D
awGrSmawmh tjyifu t&Htwm; taz;tr taxmuftuljzpf
aom ½lyg½kHç o'´g½kHpaom tm½kHtrsdK;rsKd;awGudk tvdkr½Sdbl;uGJU
armifped &f UJ ? olUpsmefwefc;kd awGuo kd myk, H NHk y;D tm;ud;k aewmjzpfawmh
tu,fhpsmeokc"mwfBuD; psmefcsrf;omBuD;bJ[k txifvGJNyD; psmef
csrf;omBuD;xJrSm wvnfwnf;vnf wjr§Kyfwnf;jr§Kyfaewm uGJU
armifpdef&JU/
(c) wwd, txufoHo&mBuD;\qdkif&m ur®0#fqdkwm
uawmh yxrpsmefukodkvf 'kwd,psmef ukodkvftp½Sdaom ½ly
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 140
ukodkvfig;yg;? t½lyukodkvfav;yg;? þr[*¾Kwfukodkvfudk;yg;udk
ur®0#fqdkw,fuGJU armifpdef&JU/
(*) wwd, txufoHo&m\qdkif&m 0dygu0#fqdkwm
uawmh ½lyjA[®mç t½lyjA[®mwdUk \ cE¨mud, k uf kd 0dygu0#fqkd w,fuUJG
armifpdef&JU? ¤if;jA[®mBuD;rsm;onf] tMuifrQavmufumvywfvkH;
b0wPSmBu;D udk okc"mwftaersKd ;jzifrh w S xf if,MHk unftm;udv k suf
½Sad eao;\? xdrk Qavmuf umvywfv;Hk tyg,f0#fusi;f qif;&JwiG ;f
odkY oufqif;usa&muf&rnf} trSefbJuGJU armifpdef&JU/
'gaMumifhr[kwfvm; 0dbif;ygVdawmfBuD;rsm;rSm-
Ou©dwåm yknawaZe?
umr½ly *wð*wm/
b0*¾rÜdp orÜwåm?
yke *päEÅd 'k*¾wð/ (tbd? 0d/ 441)
yknawaZe=rdrdwdkYjyKMuaom 'geç oDvpaom umr
ukodkvf? yxrpsmefç 'kwd,psmefpaom ½lyjA[®mukodkvfwdkY\
t½Sdeft[kefonf? Ou©dwåm=csD;yifhajr§mufwiftyfukefonfjzpfí?
umr½ly*wð=vlYjynfewfjynf[laom umrbkHyxrpsmefpaom
½lyjA[®mbko H ?Ykd *wmydp=a&mufMuukeaf omolwo Ykd nf vnf;aumif;?
b0*¾H=b0*fac:aom t½lyjA[®mbkHodkY? orÜwåmydp= a&mufukef
aomolwdkYonfvnf;aumif;? yke=wpfzef? 'k*¾wð=tyg,fav;
bkH[laom 'k*¾wdbkHodkY? *päEÅd=usa&mufvmMuukef\/
,ck q&mawmfa[majymchJaom oHo&mBuD; okH;aMumif;
okH;oG,fwdkYonf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 141
(1) yxr atmufoHo&mrSm twå'd|dab;qdk;MuD;\
OD;acgif;udk tewåor®m'd|rd *¾i0f Zd mÆ ÓPfwnf;[laom aygufw;l ESihf
twif;'vMurf; azmufcGJjyD;ypf&ef ta&;MuD;w,fuGJU armifpdef&JU/
(2) 'kwd, tv,foHo&mMuD;rSm umrwPSmokc? tyl
tavmif"mwfMuD;\OD;acgif;udk 'ku©wnf;[laom tajrmuf
pdefajymif;MuD;jzifh twif;eif;wGef;uefjyD; jzdKcGif;acszsufjyD;ypf&ef
ta&;MuD;w,fuGJU armifpdef&JU/
(3) wwd, txufoHo&mMuD;rSmvnf;yJ b0wPSm
okc"mwfMuD;\OD;acgif;udk 'ku©wnf;[laom tajrmufpdefajymif;
MuD;jzifh twif;eif;wGef;uefjyD; jzdKcGif;acszsufjyD;ypf&ef ta&;MuD;
w,fuGJU armifpdef&JU/
tJ ,ck½iS ;f vif;í a[mjycJw Y muawmh armifped w f Ykd yJc;l ol
yJcl;om;awG em;vnfoGm;atmif 0#foHk;yg;oHk;vDudk csJUxGifum
jyqdkaewmuGJU armifpdef&JU/
udkif; wpfcgxyfí oHo&m0#f'ku©udk tenf;i,f a[mOD;
r,fuGJU aumif;aumif;MuD;rSwfvdkufprf; armifpdef&JU/ oHo&m0#f
'ku©qdkwmuawmh
1/ Zmwd'ku©wpfyg;?
2/ Z&m'ku©wpfyg;?
3/ r&P'ku©wpfyg;?
4/ aomu'ku©wpfyg;?
5/ y&da'0'ku©wpfyg;?
6/ 'ku© 'ku©wpfyg;/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 142
7/ a'greówpfyg;?
8/ Oyg,mo 'ku©wpfyg;?
9/ tyd,or®a,m*'ku©wpfyg;?
10/ yd,0dyÜa,m*'ku©wpfyg;?
11/ £päm0dCmw'ku©wpfyg;?
þwpfYwpfyg;aom 'ku©tcsufMuD;wdkYudk oHo&m0#f'ku©
vdkYqdkw,fuGJU armifpdef&JU/
1/ Zmwd'ku©qdkonfum; armifpdefwdkY urÇmol urÇm
om;wdkY\ tvdkudk tenf;i,fuav;rQvdkufjcif;r½Sd bJ abmuf
aomufavsmufvsm; jzpfay:jcif;tavhoabm½Sdw,fuGJU armif
pdef&JU/ tJ q&mawmfu armifpdefwdkY yJcl;olyJcl;om;awG em;vnf
atmif OyrmajymjyOD;rnf/ wpfckaom awmt&yf|meMuD;ü
rD;aygufrD;yGm;wdkYonf rdk;MuD;½GmouJYodkY tjrJusa&mufjzpfyGm;í
ae&m\/ wpfa,mufaomolonf MuD;pGmaom ,rf;xkyfudkayGU
ydkufí xdkawmtv,fodkY oGm;&m\/ xdkoltm; rcRwfrvGJvQif
'ku©MuD;pGmjzpfav&m\/ tb,fhaMumifhygvJqdkaomf rD;ESifhawGU
cJYvQif xdkol\ tvdkudkriJYbJrvdkufbJ ,rf;\yuwd tvdktm;
jzifh rD;awmufí xdo k u l ykd if avmifav&maomaMumifw h nf;/ udik ;f
þOyrmudk armifpdefu owdxm;vdkufprf;uGJU/
avmuMuD;oHk;yg;onf udavomrD;wdkYudk vGefpGmjzpfyGm;
apEdkifaom Oyg'ged,w&m;wdkY\ terw*¾oHo&mESifhtrQ tjrJ
jzpfxGef;&mXmejzpfí rD;aygufrD;yGm; rdk;MuD; tjrJ½Gmíaeaom
awmt&yf M uD ; ES i f h w l w ,f u G J U armif p d e f & J U ? (rS e f v S y gbk & m;)/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 143
wpf a ,muf w pf a ,muf a om owå 0 gütpOf y g½S d í aeaom
wpfaxmifig;&m udavomtpktcJ MuD;onf xdkolü&ifcGifydkufí
tpOfyg½Sad om ,rf;xkyMf u;D ESiw hf \l [krw
S /f udavomoH;k yg;onf
,rf;yHkrD;us rD;awmufxatmif vIHUaqmfEdkifaom tm½kHawmMuD;
twdjzpfw,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ avmbw&m;\
jzpf a y:rI o nf ol a wmf a umif ; w&m; tcsKyf t xd e f ; r½S d y gu
taMumif;tm½kH vHUI aqmfwikd ;f ,rf;yHrk ;D usaygufvw T f avsmufvsm;
jzpfcsiwf wfwikd ;f jzpfaeawmhwmyJuUJG armifped &f UJ / (rSev f yS gbk&m;)/
olawmfaumif;w&m; qdkwmuvJ b0wpf&mrSm wpfcgrawGUvdkY
b0wpfaxmifrmS wpfcgrawGUvdYk tvGeaf wGUMuKH cw J ,fuUJG / urÇmol
urÇmom;wdkYuvJ rdrdwdkY\ yuwdtvdk[lí r&MuukefbJ avmb
"r®\tvdkudk rdrdwdkYtvdkjyKvkyfMuí aygufvTwfvdkufpm;jyD; ae
MuwmuGJU armifpdef&JU/ (a&owå0gç ukef;owå0gç vlUavmuç
ewfavmu tukefarQmfMuav)/
urÇmavmuMuD;xJrSm avmb Zmwdç a'goZmwdç arm[
Zmwdpaom udavomZmwdqkd awmMu;D awGviId ;f xjy;D jzpfcsiw f ikd ;f
jzpfaeMuwmuGJU armifpdef&JU/ udavomZmwdqdkonfum; urÇm
avmuMuD;tv,fü udavomwdkY\ ZmwfxGufrIudk qdkwmuGJU
armifpdef&JU/ (rSefvSygbk&m;)/ i&Jç jydwåmç tok&um,fbkHwdkYü
a'goa'greó Zmwfxu G rf MI u;D awGonf tvGeMf u;D us,v f w
S muGUJ
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ a&wd&pämefç ukef;wd&pämefbHkwdkYü
arm[Zmwfxu G rf MI u;D vJ tvGeMf u;D us,o f nf[rk wS /f armifped w
f Ykd
vlavmuMuD;xJrSmvJ tvGefZmwf½Iyfonf[krSwf/ atmufpwk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 144
r[m&mZfbHküvnf; Zmwf½Iyfonf[k rSwf/ txufewfjynfü
avmbZmwf xGufrIMuD;onf tvGefMuD;us,fvSonf[k rSwf/
jA[®mjY ynfwüYkd rmeç'd|Zd mwf tvGeMf u;D us,v f oS nf[rk w S uf UJG armif
pde&f UJ / (rSev f yS gbk&m;)/ tJ ,ckjyvdu k w
f muawmh udavomZmwd
ab;MuD;\ x<uaomif;usrf;rItwGuf aMumufrufzG,f tcsuf
MuD;udk jyqdk&wmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
'kp½kdufwdkY\ Zmwdonfvnf; tvGefaomif;usef;\/
ygPmwdygwapwemponfwo Ykd nf armifped w f oYkd EÅmefü jzpfay:cGihf
qdkufcJYvQif b,ftcgrqdk ygPmwdygwudpöESifhvIHYaqmfíxGuf\/
onfawmh armifped w f [ Ykd m xdak pwemvIaYH qmfwikd ;f olrsm;toufukd
owfjzwfjcif;[kqdktyfaom ygPmwdygwtvkyfudk jyKvkyf&wm
bJuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ t'dEém'geponfwkYdüvnf;
þenf;twly[ J o
k m rSwv f ukd yf gawmhuUJG / todtjrifÓPf bufu
xdik ;f rIid ;f í t½dik ;f tpdik ;f vlrsKd ;wdEYk iS hf usm;ç a>rpaom wd&pämefwüYkd rl
ygPmwdygwZmwfxGufrIBuD;onf rajymyavmufEdkifatmif
Bu;D us,w f muGUJ armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ ,cktcg Oa&mywdu k f
tar&duwdkufwdkYü rdpäm'd|d'kp½kdufZmwfxGufrI tvGefBuD;us,f
wmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tJ,ckjyqdkvdkufwmuawmh
'kp½kduf"r®wdkY\ Zmwfab;BuD;us,fykHudk jyqdkcsuf[k rSwf/
0dygufcE¨mwdkY\ Zmwdonfvnf; aoonf\tjcm;rJhü
armifped w f \ Ykd tvduk kd iJjh cif;r&Sb d J uHypfcs&mü aygufvw T f avsmuf
vsm; jzpfjcifwwfwikd ;f jzpfay:&wmuGUJ armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/
armifped w f Ykd wawG[m r&Pvufeufab;Bu;D usa&mufvu kd v f Qif
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 145
wd&pämefrsdK;wGif b,fwd&pämefrsdK;um;rjzpf[k txdrf;trSwfr&Sd/
acG;Zmwdç 0ufZmwdç EGm;Zmwd ponf tcsufra&G; xGufcsifwwf
wkdif; xGufaewmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ jydwåmrsdK;wGif
b,f j yd w å m rsd K ;um;rjzpf [ k r&S d / tok & um,f r sd K ;wG i f b,f
tok&um,frsdK;um; rjzpf[k r&Sd/ i&JBuD;&SpfxyfwdkYwGifvnf;
vlUjynfrS pkawvQif b,fi&JBu;D ürjzpf[k r&S/d terw*¾oo H &mü
owå0gtaygif;wdo Yk nf pkawonfraS emufü ur®oum uHypfcs&m
[k rdrdwdkYudk,fcE¨mudk tpOfxm0& aygufvTwfxm;Mu&wmuGJU
armifpdef&JU/ tJ xdkenf;twl ewfjynf jA[®mhjynfrS pkawMu&mü
vnf; tukefarQmfav/
0d y guf c E¨ m wd k Y \ Zmwd a b;BuD ; onf tb,f r Qavmuf
aomif;uef;&rf;um;rI Bu;D us,o f enf;} [kov d akd omf tyg,fav;bkH
toduk tf tkBH u;D us,yf ?Hk i&J jyw
d må tok&um,fwüYkd touf&n S yf ?Hk
cPrpJ tjrJcHaeMu&aom 'ku©a0'emwdkY\ jyif;xefykHwdkYudk
tukefarQmfav/ tJ ,ckjyqdkvdkufwmuawmh 0dygcE¨mwdkY\
Zmwdab; BuD;us,fykHudk jyqdkcsuf[krSwf/ Zmwd'ku© BuD;us,frI
wpfcuk jkd yojzifh Z&m'ku© ponfwu Ykd v
kd nf; e,fcsUJ Ekid af vmufaom
ÓPf&SdMuapukefownf;/
oH o &mok H ; oG , f 0#f o k H ; yg;wd k Y u d k rS w f o m;Ed k i f & ef
tusOf ; jyZ,m;-
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 146

1/ udavo0#f
1/ yxratmufoHo&mBuD;ü
{ 2/ ur®0#f/
3/ 0dygu0#f/

(u) twå'd|d/
0#fokH;yg;
{ (c ) 'kp½kdufq,fyg;/
(* ) acG;? 0uf? Muuf? iSufcE¨m/

1/ udavo0#f/
2/ 'kwd,tv,foHo&mBuD;ü
{ 2/ ur®0#f/
3/ 0dygu0#f/
(u) umrwPSm/
0#fo;Hk yg;
{ (c ) 'ge? oDv? okp½kdufq,fyg;/
(* ) vlcE¨m? ewfcE¨m/
1/ udavo0#f/
3/ wwd,atmufoHo&mBuD;ü
{ 2/ ur®0#f/
3/ 0dygu0#f/
(u) b0wPSm/
0#fokH;yg;
{ (c ) ½ly? t½ly? r[*¾Kwf ukokdvfudkyg;
(* ) ½ly? t½ly? jA[®mcE¨m/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 147
ed A Á m ef o k H ; rsd K ; &S i f ; vif ; csuf
edAÁmefqdkwmuawmh aemufuajymqdka[mMum;cJhjyD;aom
Zmwd 'ku©paom oHo&m0#fqif;&JrS uRwfvGwfjcif;udk edAÁmef
vdkYqdk&wmuGJU armifpdef&JU/ tJ xdkuRwfvGwfjcif;edAÁmefonf-
1/ yxredAÁmef?
2/ 'kwd,edAÁmef?
3/ wwd,edAÁmef?
[kedAÁmefokH;rsdK;&Sdw,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m; )/
xdkoHk;rsdK;wdkYwGif-
1/ yxredAÁmefqdkonfum; tyg,foHo&m MuD;\qdkif&m
0#f'ku©wdkY\aemifjzpfay:&ef t<uif;tusefr½Sd csKyfjidrf;jcif;udk
yxredAÁmefqdk&w,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
2/ 'kwd,edAÁmef qdkwmuawmh vlUb0? ewfb0tquf
quf[kqdktyfaom tv,foHo&mMuD;\qdkif&m 0#f'ku©wdkY\
aemifjzpfay:&ef t<uif;tusefr½Sd csKyfjidrf;jcif;udk 'kwd,edAÁmef
qdk&w,fuGJU armifpdef&JU/ (rSefvSygbk&m;)/
3/ wwd,edAÁmef qdkwmuawmh ½lyjA[®mç t½lyjA[®m b0
tqufquf[kqdktyfaom txufoHo&mMuD;\qdkif&m 0#f
'ku©wdkY\ aemifjzpfay:&ef t<uif;tusefr½SdcsKyfjidrf;jcif;udk
wwd,edAÁmef[k qdk&w,fuGJU armifpdef&JU/ (rSefvSygbk&m; )/
armifpdefwdkYcE¨mü tewåÓPftjrifaygufí twå'd|d
t<uif;tusefr½Sd csKyfjidrf;jyDqdkrSjzifh tvHk;pkHaom'd|d tarSmuf
trSm;wdYkrSvnf; wpfcgwnf; uRwfvGwfoGm;awmhwmbJuGJU
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 148
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tyg,fvm;aMumif; odef;aygif;
uka#aygif;rsm;pGm tukov kd u
f aH [mif;uHopfwrYkd v S nf; wpfcgwnf;
uRwfvGwdoGm;awmhwmyJuGJU? armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ twå
'd|dcsKyfjidrf;í tewåor®m'd|dr*¾ifÓPf tjrifoefaomolonf
yxredAÁmefbHk oledAÁmefbHkom;jzpf&avonf/ xdkbHkolbHkom;rsm;
onf tyg,fcE¨m tyg,fb0 teEÅtyg,fbt kH yg,fb0 atmufbkH
atmufb0odkY avsmusjrJ "r®wmvrf;MuD;onfvnf; wpfcgwnf;
uG,af ysmufcsKyjf ird ;f av\/ ud, k tf vd½k &dS m ok*wdbb kH 0 jrifo h nf
xufjrifhjrwfonfxufjrwf&m b0tqufqufodkY qefwufjcif;
[laom "r®wmvrf;opfMuD;wpfckonfom wnf½SdawmhwmyJuGJU
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
vlUbHv k Ul b0wGiv f nf; oDvodum© tvdrrf m® atmufwef;
usí ,kwn f ahH om vlUb0pnf;pdrcf sr;f om? ud, k t f *Fg,kwn f ahH om
vlb0wdrYk v S nf; wpfcgwnf;uRwv f w
G &f í oDvodum© tvdrm® Mu;D
jrwfaom vlb0pnf; pdrcf sr;f om? ud, k t f *Fgjrifjh rwfaom vlUb0ü
omjzpf&awmhwmbJuUJG armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ ewfbekH wfb0
wdkYüvnf; xdktwlomrSwfayawmh/ xdkyxredAÁmefü wnfaom
olonf ykxZk OftjzpfrS uRwv f w G íf t&d,mtjzpfü wnf&av\/
avmuDbHkom;tjzpfrSuRwfvGwfí avmukwå&mbHkom;tjzpfü
wnf&av\/ xdo k rl sm;onf vlUbHk ewfbkH jA[®mbHw k üYkd b0rsm;pGm
urÇmrsm;pGm oHo&müusif vnf&jim;aomfvnf; oHo&mtvsOüf
jr§KyfaomoGm;jcif;? arsmaomoGm;jcif;[lír½Sdbl;uGJU armifpdef&JU?
(rSefvSygbk&m;)/ twå'd|dMuD;½SdaeMuaomolwdkY\ oHo&mü
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 149
usifvnf&wmuawmh jrpfa&tvsOfüusa&muf ajcmufaoGUaom
opfwkH;uJhodkY jrKyfaomusifvnfjcif;/ arsmaomusifvnfjcif;?
jzpf&avawmhwmbJuGJU armifpdef&JU/
twå'd|duif;aysmufcsKyfjidrf;í tewåor®m'd|d r*¾if0dZÆm
ÓPfpcef;odYk qdu k af &mufuek af omolw\ Ykd usiv f nfjcif;rSmrlum;
jrKyfaomusifvnfjcif;? arsmaomusifjcif;[lí r½Sd&awmhbl;uGJU
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ jrpf½kd;jrpfpOfwavQmufü oabFmMuD;
i,fwUkd onf tvd½k &dS m jrpfpOfwavQmufomG ;vmí aeMubdouJo Y Ukd
rdrwd tYkd vd½k &dS m ok*wdbb kH 0wpfavQmufoYkd oGm;vmíomaeMu&
ukefw,fuGJU armifpdef&JU/ jzpfav&m&m bkHb0üvnf; avmuD
csrf;om? avmukwå&mcsrf;om ESpfyg;udktpkH cHpm;&awmhwmyJuGJU
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ vljzpfaomb0ü vlYcsrf;om edAÁmef
csrf;om[k qdktyfaom csrf;omESpfyg;udk pG,fpkHcHpm;&onf[lvdk/
onfae&mü armifpdefwdkYwawGu edAÁmefbkHrSm avmuDpnf;pdrf
csr;f om cHpm;rIppH m;rI &Sad eygao;ovm;[k q&mawmfxH avQmuf
xm;&ef &Sw d ,fr[kwv f m;uGUJ armifped &f UJ ? (rSevf yS gbk&m;)/ wdvYk ,fwD
a[mudef; edAÁmefuawmh avmuDpnf;pdrf csrf;omcHpm;rI pHpm;rI
BuD;awG&Sdaeao;w,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ 0domcg
'g,dumrBu;D onf ykP0Ö ¹eolaX;om;ESihf wpfO;D udw k pfO;D arwåm
ull;vl;*a[pyfí vufxyfvdkufwm[m yxredAÁmefbkHrSm r[kwf
wmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
tJ wdkYv,fwDedAÁmefuawmh avmuDcsrf;om avmukwå&m
csrf;om ESpfrsdK;pvkH; pG,fpHkcHpm; pHpm;&w,fuGJU armifpdef&JU?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 150
(rSefvSygbk&m;)/ q&mawmfBuD;u v,fwDedAÁmefa[mudef;BuD;
xGifxm;&wmu armifpdefwdkY yJcl;olawG yJcl;om;awG tMudKufudk
tvdkufoifh tqifoifhatmif csJUxGifxm;&wmuGJU armifpdef&JU/
avmuk w å & med A Á m ef c srf ; omBuD ; ud k cH p m;pH p m;yk H u awmh
onfvrkd w S v
f ukd Mf u/ 'kp½duk rf uI dk jyKusií hf aeaom olrsm;ukd awGU&
jrif& Mum;& od&onf½adS omf ]aMomf þolrsm;onf raumif;aom
'kp½dkufrIBuD;rsm;ukd jyKvkyfMuay\/ tyg,f0#fusif; qif;&JwGif;odkY
usa&muf½SmMuOD;rSmyguvm;? ighrSmawmh þuJhodkYaom raumif;
rI'kp½kdufab;BuD;rS b0tqufqufvGwf&ayNyD uRwf&ayNyD
Nidrf;&ayNyD}[k MuD;pGmaom tzdk;rjzwfEdkifaom 0rf;omcsufBuD;
jzpfay:&awmh'gyJuUJG armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ acG;awGç 0ufawGç
MuufawG iSuaf wG tp½Sad omtyg,fbo Hk m;owå0grsm;udk awGUjrif&
aomtcg ]aMomfþowå0grsm;onf qif;&J'u k w© iG ;f Bu;D eufeaJ ypG
ighrSmrlum; þuhJodkYaom tyg,fqif;&J'ku©rS vGwf&ayNyD uRwf&
ayNyD Nidrf;csrf;&ayNyD} [k BuD;pGmaom tzdk;rjzwfEdkifaom 0rf;om
csufBuD; jzpfay:&awmhwmyJuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
armifpdefwdkYwpfawGu olaX; ol<u,f ya'o&mZfwdkY\
avmuDpnf;pdrfcsrf;omBuD;awGudk tvGefaumif;jrwfonf[k
xifaeMuwm r[kwfvm;uGJUarmifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ edAÁmef
csrf;omrSmawmh vGwfrIuRwfrI Nidrf;rIcsKyfrIjzpfí txnf0w¬Kudk
rjrif&aomaMumifh Bu;D jrwfonf[k rxifwwfMubl;uGUJ armifped &f UJ ?
(rSev f yS gbk&m;)/ xdaYk Mumifh urÇmolurÇmom;awG[m tvGeu f s,f
0ef;½Snfvsm;vSpGmaom oHo&me,BuD;ü wjr§Kyfwnf;jr§Kyf wepf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 151
wnf;epfaeMuwmuGJUarmifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
avmuDcsrf;omrsdK;awGqdkwmu wu,faumif;jrwfaom
csrf;omrsdK;r[kwf vGwfNidrf;rI[laom edAÁmefcsrf;omrSomvQif
BuD;us,faumif;jrwfwmuGJUarmifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ pMum
rE¨mwfrif;wdkY\ pnf;pdrfcsrf;omxuf i&Jb0rS tpOfxm0&
vGwfNidrf;rIBuD;onf tqodef;oefuka# ra&rwGufEdkifatmif
BuD;jrwfwmuGJUarmifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ xdkYtwl ewfrif;
odMum;rif; jA[®mrif;wd\ Yk avmuDpnf;pdrf csr;f omxuf tqode;f
oef;uka# ra&wGufEdkifatmif BuD;jrwfonf[krSwf? jrwfpGmbk&m;
omoemawmfjrwfBuD;udk awGUMuH&ygvkd\ vGefrif;pGmawmifhw
Mu&mü olaX;ol<u,fwdkY\ avmuDNifrf;rIcsKyfrI[laom edAÁmef
csr;f omtwGuo f m aMumfaMumf watmfatmf qkawmif;Mu&wmuGUJ
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
udik ;f 'kw,d edAmÁ efBu;D qufvufNy;D rSwvf udk Of ;D uGUJ armifped &f UJ ?
(rSev f yS gbk&m;)/ 'kw, d edAmÁ ef qdw
k muawmh udavomumrwPSm
tylttdu k f 'kp½du k x
f al jymvSaom vlb Y v
Hk bYl 0? ewfbeHk wfb0wdrYk S
tpOfxm0& vGwfrIuRwfrI Nidrf;rIcsKyfrIBuD;udk 'kwd,edAÁmefBuD;[k
ac:qdk&wmuGJUarmifpdef&JU/ ¤if;'kwd,edAÁmefü umrwPSmBuD;udk
y,fjzwf&ef ta&;BuD;vS\/ odkYtwGuf vlYcE¨mç ewfcE¨mwdkY\
'ku©tcsufBuD;wdkYudk xifatmifjrifatmifMunfh½I&m tem*grdr*f
udk&ojzifh xdkumrwPSmBuD;onf t<uif;tusefr½Sd uRwfvGwf
csKyfNidrf;&awmhwmyJuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tJ ¤if;umr
wPSmBuD; csKyfNidrf;onfESifhwNydKifeuf vlYtjzpfç ewftjzpfudk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 152
ay;Edkifaomukodkvfur®b0wdkUESifh vlYcE¨mç ewfcE¨mtqufquf
wdkYonfvnf; wpfcgwnf; t<uif;tusefr&Sd uRwfvGwfcsKyfjidrf;
&awmhwmyJuUJG armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ vlcY E¨mç ewfcE¨mwd\ Yk
'ku©tcsufBuD;rsm;udkjrif&mü Oyrmwpfckajymjyr,f aumif;
aumif;BuD; rSwfvdkufprf;uGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
rpifbifyw k af owåmBu;D wpfco k nf &Sad v&m\/ xdak owåm
Bu;D \ jyifyü teDt0gpaom aq;trsKd ;rsKd ;? yk;d zJuwåyD g tp&Sad om
txnftrdsK;rsKd ; cs,v f ,
S vf su&f \dS / twGi;f ürlum; rpifbifyw k f
awGtjynf&h \ dS / bDv;l Bu;D o&JBu;D obufBu;D ok;H aumifvnf;&S\ d /
tqdyfxefaom a>rqdk;uif;qdk; trsdK;rsdK;vnf;&Sdav\/ raumif;
aomrpifbifyw k af wGukd pm;aomufíaeaom yd;k avmufawGvnf;
tjynfh&Sdav&m\/
þOyrmü armifpdefwdkY umrbkHom;wdkY\ cE¨monf rpif
bifykyfwdkYjzifhjynfhaom aowåmBuD;i,fESifh wlw,fuGJU armifpdef&JU?
(rSevf yS gbk&m;)/ wPSmç rmeç 'd|o d ;Hk yg;onf aowåmwGi;f ü&Sad eaom
bDv;l Bu;D o&JBu;D obufBu;D ok;H aumifEiS w hf w l ,fuUJG armifped &f UJ ?
(rSefvSygbk&m;)/ usef&Sdaomudavomtrsm;onf xdkaowåm
wGif;ü&Sdaeaom tqdyfxefaom a>rqdk; uif;qdk;trsdK;rsdK;wdkYESifh
wlw,fuUJG armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ Zmwdç Z&mç r&Pç aomuç
y&da'0paom 'ku©tcsufBuD;rsm;onf/ xdkaowåmwGif;ü rpif
bifykwfwkYdudk pm;aeMuaom ydk;avmuftrsm;ESifh wlw,fuGJU
armifped &f UJ ?(rSevf yS gbk&m;)/ tvGew f &m vefzY , G f &GzH ,
G f aMumufz,G f
rkef;zG,faumif;vSaom cE¨memrf ½kyftaumifykyfBuD;wdkY\ 'ku©
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 153
tcsuBf u;D awGukd ususee odjrifxif&mS ;Edik &f ef cE¨mig;yg; a[mude;f
w&m;Bu;D rSmrS ay:vGix f if&mS ;vdrrhf uGUJ armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/
udkif; wwd,edAÁmefBuD;udkqufvufí rSwfvdkufOD;uGJU/
aemufu yJc;l olawGu tdyif u kd af eMuxifyg&JU armifped &f UJ ? (rSev f yS g
bk&m;)/ rif;wdkYyJcl;olawG[m umrtykyf"mwfBuD;u tkyfpkd;jyD;ae
wmjzpfawmh wwd,edAÁmefBuD;udk oabmusrSmr[kwfbl;uGJU/
cE¨mig;yg; t<uif;tusefr&Sd wpfcgwnf;csKyfjidfrf;r,fqdkvQif
a0',dwokc cHpm;rI pHpm;rI e,fBu;D qdik &f m tm½kt H rsKd ;rsKd ;awGuvJ
wpfcgwnf;csKyfjidrf;&rSmudkuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ onf
awmh bmMudKufEdkifrvJ/ wwd,edAÁmefBuD;[m tajcmufwdkufBuD;
jzpfraeaybl;vm;uGUJ armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ rifwYkd yJc;l olawG
uawmh a0',dwokcumrwPSm tylttdkuftykyf "mwfBuD;\
tkypf ;kd csuuf kd cHaeMu&ojzifh cHpm;rIppH m;rI udavom tylttdu k f
tyky"f mwfBu;D awGEiS hf pyfvsO;f aom pum;rsKd ;awGukd Mum;emae&ygrS
a&awGUaom Mumyef;MuD;rsm;uJYodkY &Tif&Tifvef;vef; ESpfESpfouf
oufjzpfrSmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
tJonfawmh rif;wdyYk cJ ;l olawG[m tykw"f mwf td;k pd;k vsuf
&Sad om vif;wBu;D rsm;ESihf wlaew,fuUJG armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/
vif;wBuD;rsm;[m olwdkYtem;oGm;jyD; ]tarmifvif;wBuD;a&?
b,fawm b,fawmifrS tausmfpHyg eHYomu&ruf tarT;tMudKif
awG tvGefaygwmuvm;} [kajymvQif vif;wuMudKufrSmr[kwf
bl;uGJU armifpdef&JU/ bmaMumifhvJqdkawmh vif;wqdkwJh taumif
rsdK;u tykyf"mwftkyfpdk; aewmjzpfawmh tarT;tMudKif "mwf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 154
awGESifhqdkvQif uefYvefYqefYusifbufjzpfaewmuGJU/ 'gaMumifh
tarT;tMuKd i"f mwfqv kd Qif vif;wu rsuaf Mumwnfrh mS r[kwb f ;l uGUJ
armifpdef&JU/ vif;w oabmusudk ajymr,fqdkvQif ]tarmif
vif;wa&? b,fawmb,fawmifrmS raumif;aom acG;aoaumif
ykyaf wG 0ufaoaumifyyk af wG tvGeaf ygrsm;wmuvm;} [kajymvQif
tvGefoabmusrSmyguGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tJonf
tykyf"mwftkyfpdk;vsuf&Sdaom vif;wBuD;rsm;ESifh armifpdefwdkY
yJcl;olawGESifh wlaew,fuGJU/
umrwPSm tylttdkuftykyf"mwfBuD;awG tkyfpdk;csuf
BuD;rsm;udk cHaeMu&aom armifpdefwdkYyJcl;olawG\em;rSm ]wwd,
edAÁmefBuD;onf cE¨mig;yg;t<uif;tusefr&Sd csKyfjidrf;&awmh\/
cHpm;zG,fpHpm;zG,f toG,foG,faom tm½kHawGvJ tukefcsKyf
aysmuf&awmh\ h } vdaYk jymvQif oabmusrmS r[kwb f ;l uGUJ armifped &f UJ ?
(rSefvSygbk&m;)/ bmaMumifhvJqdkawmh armifpdfefwdkY yJcl;olawG&JU
oEÅmefü avmbudavom tylttdkuf tykwf"mwfBuD;awG?
a'goudavom tylttdu k f tyky"f mwfBu;D awG? arm[udavom
tylttdkuf tykwf"mwfBuD;awGu pD;eif;tkyfpdk; vTrf;rdk;jyD;aewm
jzpfawmh cHpm;rI pHpm;rIawG r&Sad wmhb;l vdq Yk v
kd Qif uefv Y efq
Y efu
Y sif
bufjzpfí rsuaf Mumwnfrh mS r[kwb f ;l uGUJ armifped &f UJ / armifped wf Ykd
yJc;l olawGoabmusukd ajymr,fqv kd Qif avmbudavomawGEiS hf
qdik &f m cHpm;rI pHpm;rI a0',dwokcbufu rsm;onfxufrsm;atmif
BuD;onfxufBuD;atmif &Trf;&Trf;pdkpdkBuD;ajymrSom rsm;pGmoabm
usuek rf mS r[kwv f m;uGUJ armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ wwd,edAmÁ efü
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 155
rSwf&eftcsufBuD;rSm 'd|dç rme xlajymMuukefaom ½lyjA[®mbkH
t½lyjA[®mbkH tvkH;pkHwdkYrS tpOfxm0&vGwfrIuRwfrI jidrf;rI
csKyfrIBuD;ukd wwd,edAÁmefqdkw,fuGJY armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
xdkwwd,edAÁmefwdkifatmif aygufa&mufEdkifMuukefaom olwdkY
onfum; &[EÅmtppfjzpfMuukeí f umrbkçH ½lybkçH t½lybk[ H al om
bkHokH;yg;wdkYrS tpOfxm0&vGwfMu uRwfMu jidrf;Mu csKyfMu&ukef
w,fuUJG armifped &f UJ / ,ckb0wGif y&deAd mÁ ef0ifMuavuke\ f [lv/kd
¤if; wwd,edAÁmefü b0wPSmBuD;udk y,fjzwf&ef ta&;
BuD;vS\/ odkYtwGufaMumifh jA[®mhcE¨mwdkY\ 'ku©tcsufBuD;wdkYudk
xifjrifatmifMunfh½I&m t&[wår*fudk&ojzifh xdkb0 wPSmBuD;
onf t<uif ; tusef r &S d uRwf v G w f c sKyf j id r f ; &awmh w myJ u G J U
armifped &f UJ ? (rSev
f yS gbk&m;)/ tJ ¤if;b0wPSmBu;D csKyjf ird ;f onfEiS hf
wpfjyKd ief uf jA[®mtjzpfuakd y;Edik af om ukov dk u f r®b0wdEYk iS hf jA[®m
cE¨mtqufqufwo Ykd nfvnf; wpfcgwnf; t<uif;tuserf &Sd uRwf
vGwfcsKyfjidrf;&awmhwmyJuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
'kw, d edAmÁ efü a[mjycJah omOyrmESit hf vm;wl Oyrmwpfck
a[mrnf aumif;aumif;rSwfvdkufprf;uGJU armifpdef&JU? (rSefvSyg
bk&m;)/ zGJaowåmBuD;wpfckonf&Sdav&m\/ xdkzGJaowåmBuD;\
jyifyü teDt0gpaom aq;trsKd ;rsKd ; jc,fv, S v f su&f \
dS / twGi;f ü
rSmrlum; zGJMurf;awG tjynfh&Sd\/ bDvl;BuD;o&JBuD; obufBuD;
ok;H aumifonfvnf;&S\ d / tqdyx f efaoma>rqd;k uif;qd;k trsKd ;rsKd ;
vnf;&Sd\/ raumif;aom zGJMurf;awGudk pm;aomufíaeaom
ydk;trsdK;rsdK;vnf;&Sd tjynfh&Sd\/ þOyrmü ½lyjA[®mç t½lyjA[®m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 156
BuD;wdkY\ cE¨monf zGJEkzGJMurf;wdkY jzifhjynfhaom aowåmBuD;i,fESihf
wlw,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ wPSmç rmeç 'd|dokH;yg;
wdkYonf/ aowåmwGif;ü&SdaombDvl;BuD; o&JBuD; obufBuD;
okH;aumifESifh wlw,fuJGU armifpdef&JU?(rSefvSygbk&m;)/ xdkrSwpfyg;
aom udavomw&m;rsm;onf aowåmwGif;ü&Sdaom tqdyfxef
aom a>rqdk; uif;qdk;trsdK;rsdK;ESifhvnf; wlw,fuGJU armifpdef&JU?
(rSev f yS gbk&m;)/ Zmwdç Z&mç r&P 'kur© sm;onf xdak owåmwGi;f ü
zGJEkzGJMurf;wdkYudk pm;aeMuaomydk;rsdK;ESifhwlw,fuGJU armifpdef&JU?
jA[®mcE¨mBuD;rsm;onf zGJEkzGJMurf;wdkYjzifh jynfhaom aowåmBuD;ESifh
wlykHrSm zGJMurf;rnfonf b,f[mrStokH;rus ydk;pmrTm;pm rD;pmrQ
omjzpfwmyJuGJU armifpdef&JU/
xdtk wl þowå0grsm;onf terw*¾oo H &mü b0cE¨mudk
&cJMh uonfrmS teEÅ&MdS uavjy/D odaYk omftyg,0#f'u k © taygif;wGif
,aeYxufwikd f tb,f'u k w© pfcu
k rkd Q y,fjzwfEikd jf y[D k r&Sad o;bl;uGUJ
armifped &f UJ / Z&mç r&P rD;pmrQomjzpfí ukeq f ;Hk cJah v\/ xdak Mumifh
jA[®mcE¨monf tokH;rusaom zGJMurf;aowåmBuD;ESifh wlw,fuGJU
armifpdef&JU/
1/ yxratmufoHo&mBuD;csKyfjidrf;jcif;udk yxredAÁmef
[krSwf? tewå ta&;BuD;onf/
2/ 'k w d , tv,f o H o &mBuD ; csKyf j id r f ; jcif ; ud k 'k w d ,
edAÁmef[krSwf? 'ku©ta&;BuD;onf/
3/ wwd , txuf o H o &mBuD ; csKyf j id r f ; jcif ; ud k wwd ,
edAÁmef[krSwf? 'ku©ta&;BuD;onf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 157
tJ'gaMumifh b0wPSmOD;pD;aewJh jA[®mBu;D rsm;[m psmeft&Sed f
psmeft[kefawGESifh aysmfykdufrl;½ll;jyD; rdrd\xGufvrf; vGwfvrf;
uRwfvrf;udkrS rarQmfrawG;bJESifhom tcsdefawGtvum; jzKef;ypf
wmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ zGJaowåmBuD;ESifhwlaom
jA[®mBu;D rsm;\ bkb H 0udk pufqyk &f &HG mS Muí b0wPSmBu;D udk 'ku©
vufeufBu;D jzifh wpfcgwnf; emvHrxEdik af tmif twif;jzKd zsuyf pf
&r,fuGJU armifpdef&JU/
tJ - ,cka[majymcJhjyD;aom edAÁmefokH;&yfrSmvnf;yJ
Ak'b¨ mom omoemawmftwGi;f ü yxroHo&mBu;D \ csKyjf ird ;f &m
yxredAÁmefudk&jcif;iSg tvGefta&;BuD;w,fuGJU armifpdef&JU/
xdkedAÁmefudkvnf; ,ckvlYb0üaomfvnf;aumif;? ewfjynfodkY
a&mufí ewfb0üaomfvnf;aumif;? &Edkifaom tcGifhumv
&Sw
d ,fuUJG armifped &f UJ / armifped w
f w
Ykd awG[m bk&m;omoemawmf
jrwfBuD;ESifhawGMuHKygvsuf þyxredAÁmefudkrQ r&cJhonf&Sdaomf
vdk&if;tusdK;udkr&bJ vGJjcif;BuD;vGJoGm;&rSmawGuGJU armifpdef&JU/
,ckumvBu;D xJü urÇmolurÇmom;wdo Yk nf rdrw
d uYkd ,
kd u
f kd
,ckbk&m;omoemawmfwGif;rSm edAÁmefudkr&EdkifMuukefjyD aemuf
t&darawå,sjrwfpGmbk&m; omoemokdYa&mufrS &EdkifMuvdrfhrnf
rSwfxifvsuf &SdaeMuukefwmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ xdk
rSwfxifcsufonf ed,wAsm'dwf&jyD;aom yk*d¾KvfwdkYrSom rSwfxif
csuftwdkif; &EdkifMuukefvwåHU/ ed,wAsm'dwfudk r&bl;aom
armifped w
f vYkd kd ted,w urÇmol urÇmom;wdrYk mS rlum; rSwx f ifcsuf
twdkif; &EdkifMu&ef tvGefcJ,Of;vSwmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSyg
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 158
bk&m;)/ cJ,Of;ykHrSm onfvdkrSwfvdkuf/
,ckbk&m;omoem uG,fvGefjyD;onfhaemuf arawå,sjrwf
pGmbk&m; yGifhawmfrl&mumvuvJ tvGefa0;uGmvsuf&Sdao;w,f
uGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ vlYb0aygif; ewfb0aygif;
odef;aomif;rsm;pGm usifvnfMu&aomfvnf; xdkjrwfpGmbk&m;
omoemokdY a&mufEdkifMurnfr[kwfbl;uGJU armifpdef&JU? (rSefvSyg
bk&m;)/ pyfMum;üvnf; omoemy trdu k af wmBu;D xJrmS usiv f nf
Mu&vdrOhf ;D r,f/ twå'|d d ab;qd;k Bu;D wif;xif;ESihf xdt k rduk af wmBu;D
twGi;f rSm b0aygif;rsm;pGm usiv f nf&onf&adS omf tyg,fbw Hk iG ;f
okYd b0aygif;rnfrQus&vdrrhf nf udk rodEikd Mf uaybl;uGUJ armifped &f UJ ?
(rSefvSygbk&m;)/ tJ---tyg,fbkHodkY wpfMudrfwpfcg uscJhjyefvQif
vnf; atmuft0Dpw d ikd af tmifpek q f if;wwfaom cEÅm"r®wmvrf;
BuD;twdkif; tyg,fe,fwcGifrSmyif b0aygif;odef;aygif;rsm;pGm
usifvnfíae&onf&Sdaomf xdkjrwfpGmbk&m; omoemawmfESifh
awGMY uKH &efta&; ta0;Bu;D a0;uGmí ae&vdrrhf nfukd rodEikd b f ;l uGUJ
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
arawå,sjrwfpGmbk&m;onf ,cktEÅ&uyfukefí aemuf
tEÅ&qkwfuyfwGif vlwdkYtoufwpfodef;wrf;ü yGifhawmfrl vdrfh
rnfuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ omoemawmftESpf ESpfodef;
okH;odef; wnfxGifjyD;í uG,foGm;vdrfhr,fwJh armifpdef&JU? (rSefvS
ygbk&m;)/ tJ ---tESpEf pS o f ed ;f ok;H ode;f qdak omumvonf i&JbüHk
wpfb0 ESpb f 0rQom [krw S Mf u/ arawå,sjrwfpmG bk&m; omoem
uG,fonfhaemuf þurÇmrSm yGifhvm&ef bk&m;r&SdawmhbJ trdkuf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 159
awmhBuD;txd jzpfjyD;aeawmhrSmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
tJ---þurÇmukefí aemifvmrnfhurÇmawGuvJ oknurÇmawG
omrsm;pGmvmukefí tarSmifawmBuD;twd trdkufawmBuD;twd
jzpfMurSmawGuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
,ck igwdaYk *gwrjrwfpmG bk&m; omoemawmfwiG f vlUtjzpf
&SiftjzpfudkMuukefaomolwdkYrSm aemufbk&m;omoemESifh tvGef
tcGio hf ifah vsmí
f tvGepf cef;qdu k w f u kd o
f nf[rk w
S Mf u/ vlUtjzpf
uk&d Muaomfvnf; &if;ES;D &ef vuf&b dS &k m;omoemESihf uRwv f wG &f ef
aemufbk&m;omoemeD;vSpGmudk tvGefMuHKMudKufcJvS\? ,ck
MuHKMudKufMuayjyD/
,ckomoemawmfwGif;üjyK&aom 'geç oDvç bm0em
ukodkvfaMumifh ,ckb0rSpkawí omoemwnfxGef;&m vlrsdK;rSm
jzpfvQifvnf; ukokdvfyg&rDw&m; yGm;rsm;cGifh&MuOD;rSmyJuGJU
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ txufpwkr[m&mZf rSmjzpf&vQif
vnf; jrwfpmG bk&m;om;awmftppfjzpfMuayukeaf om aomwmyefç
ou'g*grfç t&d,moljrwfw\ Ykd tv,füjzpfí bk&m;*kPaf usZ;l ?
w&m;awmf*kPfaus;Zl;? oHCmawmf*kPfaus;Zl;? eufeJaom
owdy|mef or®yÜ"mefpaom w&m;pum;wdkYudk Mum;emí aeMu
&OD;rSmyJuJGU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ wm0wðomç ,mrmç
wkodwmponfwdkYrSmjzpfvQifvnf; xdkYtwlrSwfMu/
,cktcg ewfjynfajcmufxyfwdkYü bk&m;omoem pnfum;
qJ pnfum;wkef;yif&Sdao;w,f/ tpdk;&jzpfaom ewfrif;BuD;
odMum;rif;BuD;wkYduvnf; bk&m;om;awmftppf t&d,myk*d¾Kvf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 160
awGuvm;uGUJ armifped &f UJ / (rSev f yS gbk&m;)/ ,cktcg pwkr[m&mZf
ewfjynfrSm bk&m;y&dedAÁmefpHí t&ufav;q,fausmf ig;q,fcefY
rQom &Sdao;w,f/ wm0wðomrSm t&ufESpfq,fausmfcefYrQom
&Sdao;w,f/ ,cktcg bk&m;omoem ewfjynf jA[®mjynfrsm;rSm
xGefum;qJ xGef;um;wkef;yif &Sdao;w,f[k rSwfMu/
bk&m;vufawmfü&SdMuaom om0w¬djynfol &mZj*dK[fjynf
oltp&Su d ek af om uka#ode;f oef;ru rsm;vSpmG ukeaf om rZÑrd wdik ;f
olwdkif;om; bk&m;om;awmf orD;awmftppfjzpfMuayukefaom
olwo Ykd nf ,cktcg pwkr[m&mZfrmS tjynf?h wm0wðomrSmtjynf?h
,mrm/ wkwdomrSm tjynfh&SdMuukef\/ tJ --- arawå,sbk&m;
tavmif;awmfvnf; wkow d mrSm&Sad eao;onf/ bk&m;y&deAd mÁ efpH
awmfro l nfah emuf tESpEf pS qf ,fausmcf efY twGi;f rSmjzpfMuukeaf om
rZÑdrwdkif;ol wdkif;om; bk&m;om;awmf orD;awmfwdkYvnf; ,ck
ewfjynfrSm tjynfhyif&SdaeMuwmuvm;uGJU armifpdef&JU? (rSefvSyg
bk&m;)/
xdkYaemuf oD[kdVf (oD&dvuFm) odkY omoemawmfa&mufí
oD[Vkd rf jS zpfMuukeaf om bk&m;om;awmf orD;awmf tppfwv Ykd nf;
,ck ewfjynfrSm tjynfhyif&SdaeMuukefonf/ ,ck armifpdefwdkY
wpfawGrSm 0domcg temxydPftp&Sdaom olwdkYudk pmqdk pmawGU
ESiohf m vGr;f aeMu&wm r[kwv f m;uGUJ (rSev
f yS gbk&m;)/ ,ckb0rS
aoí ewfjynfodkYa&mufMuvQif 0domcg temxydPftp&Sdaom
bk&m;vufxufawmf&dS om0w¬jd ynfo?l &mZj*Kd [jf ynfol tp&Sad om
uka#odef;oef;ruaomolwdkYESifh ewfjynfodkYusrS Zmwfaygif;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 161
Mu&vdrfhrnfuGJU? (rSefvSygbk&m;)/
xdktcgolwdkYudkMunfndKtm;usí tqkH;trudk cH,lí
aomwmyefvnf;jzpfEdkif\/ ou'g*grfvnf;jzpfEdkif\/ xdkodkY
rjzpf&aomfvnf; ,ckb0üjyKMuaom 'geç oDvç bm0em ukov kd f
aMumifh ewfjynfro S nf vljY ynfü? vljY ynfroS nf ewfjynfüqufum
qufumjzpfí arawå,sjrwfpmG bk&m; omoemawmfEiS hf awGUMuí
twkr&Sdaom jrwfpGmbk&m;\ teEÅbkef;awmf wef;cdk;awmfwdkYudk
udk,fwdkif'd| zl;jrifMu&í tuRwfw&m;udk {uefrkcs&Muayvdrfh
r,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
xdaYk Mumifh ,ckb0 bk&m;omoemawmfwiG ;f ü pcef;aumif;
udkxdkifrdvsuf tcsufMuíaeonfudk ÓPfrsufpdjzifh Munfh½Ií
odMu&r,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;) þuJhokdY pcef;aumif;
tcsufaumif;uaeí 'geç oDv tpxm;í tedpö0dyóem
'ku©0dyóem tewå0dyóemodkYwdkifa&mufatmif raerem;
tm;xkwyf gG ;rsm;MuygvQif yxredAmÁ efç 'kw, d edAmÁ efç wwd,edAmÁ ef[k
qdktyfaom okH;wefaom vrf;rSef pcef;rSefBuD;okdY rauGUraxmifh
tajzmifh{uef qdkufa&mufMu&vdrfhr,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSyg
bk&m;)/ udkif; -----,ckaeYn þwGif&yfqdkif;í w&m; wpfxkH;ydkif;
vdu
k jf y;D /
--------- Ä ---------
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 162
tcef; (7)
ouú & mZf 1270-jynf h E S p f ? waygif ; vqef ; (8)&uf a eY
aus;Zl ; awmf & S i f v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ;
yk o d r f j rd K U? [d k u f p ul ; ausmif ; BuD ; wG i f
a[mMum;awmf r l a om
rD;ajcmufyg;w&m;awmf
avmabm a'gaomp arma[mp?
rmwmydwmp ylZdwm/
',Sem Ek*¾[a|e?
qaVaw t*¾dor®wm/
avmabmp=avmbonf v nf ; aumif ; / a'gaomp=
a'goonfvnf;aumif;/ arma[mp=arm[onfvnf;aumif;/
rmwmp=rdcifonfvnf;aumif;/ ydwmp=zcifonfvnf;aumif;/
yl Z d w mp=yl a Zmf x d k u f a omol o nf v nf ; aumif ; / qaVaw-
{awq=xdkajcmufyg;wdkYudk/ ',SemEk*¾[a|e=avmifjrdKufwwf
aomteuf/ csD;ajr§mufwwfaomteufESpfyg;aMumifh/ t*¾d
or®wm=rD;[lí orkwftyfukef\/
tdk ---vlrsm;taygif;wd?Yk avmbç a'goç arm[ç trdç tzç
ylaZmfxdkufaomol[kqdktyfaom þajcmufyg;wdkYonf avmif
jrKd ujf cif;? cs;D ajrm§ ufjcif;udjk yKwwfaomaMumifh rD;ESiw
hf o
l jzifh rD;[lí
rnfuek \ f /
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 163
t"dyÜg,fum; rD;üoabmESpfrsdK;&Sd\/ ESpfrsdK;[lonfum;-
(1) ¤if ; ud k yrmPjyK vpf v yf a ygh w ef p G m jyKuk e f a om
olwdkYtm;vnf;aumif;? ¤if;wdkYESifhpyfqdkifaom Opömypönf;wdkYtm;
vnf;aumif;? tuRrf;avmifjrdKufwwfukef\/ aq;vdyfaomuf
½laomolonf aq;vdyfrD;udk tav;rjyK*½krpdkufbJaevQif
tzdk;xdkufwefaom ¤if;\txnft0wfudk rMurDavmifjrdKufap
vdrfhrnf/ rD;jcpfqHü wnf&SdaomrD;"mwfonf tenf;i,fyifjzpf
aomfvnf; ¤if;\ tpGrf;owådrSm BuD;us,faomwdkufwm tdrf&m
jrdKUjyjynf&GmwdkYudk jymjzpfatmifuRrf;avmifapEdkif\/ rD;jcpfqH
wpfcük &Sad omrD;"mwfonf ZrÁL'Dygü &So d rQaom taqmufttk[ H l
orQwu Ykd kd tuketf pif ruRr;f avmifEikd [ f í l rqdrk ajym&m/ ¤if;ESihf
eD;pyfvQif wpfcrk useu f ek cf ef;atmif avmifuRr;f apEdik \f / þpum;
&yfum; rD;\',Sewåoabm? avmifjrdKufwwfaom teufo
abmwnf;/
(2) xdkrD;onf rdrdu tav;*jyKí apcdkif;vQif tvdkqE´
[lorQwdkYudk jyD;ajrmufatmif aqmif&Guf csD;ajr§mufwwfaom
tEk*[ ¾ oabmvnf;&Sad y\/ xdpk um;rSe\ f / þavmuü cyford ;f
aom vltaygif;wdo Yk nf rD;jzifeh yfpmG csujf yKwaf MumfavSmt f yfaom
tpmtm[m&wdu Yk o kd mvQif tjrrJ jywf wpfoufywfv;Hk oH;k pm;í
touf&n S Mf u&uke\ f / xdrk ;D onfyifvQif tvGeo f wå½d v
dS pS mG aom
jy'g;"mwfç oH"mwfwdkYukd tpdrf;[kqdktyfaom tmruoabmrS
ajymif;vJapí aumif;pGmusuo f nf[qk tkd yfaom okyuúoabmodYk
a&mufapNyD;vQif tm,kod'¨dç "eod'¨dtp½Sdaom od'¨dtrsdK;rsdK;ukd
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 164
Ny;D pD;atmifaqmif½u G af y\? xdrk ;D jzifh jyKjyiftyfonf½adS omf t½dik ;f
oufoufjzpfaom a½T"mwfç aiG"mwfwdkYonf xl;qef;aom
tuGif;tuGif;tcsnf txnftrsdK;rsdK;tjzpfodkY a&mufMuukef\/
xdrk ;D ukad umif;pGm apcdik ;f Ekid o
f nf½adS omf rD;oabFmBu;D ç rD;&xm;Bu;D
wdkYukdyifvQif a0;vHvSpGmaom NrdKU½GmwdkYukd rMum jzef;awm vsif
aqmpGm a&mufEikd af tmif aqmif,o l ,fy;kd Edik af y\/ þodYk ponfjzifh
rD;\ tEk*[ ¾ oabmonf tvGerf sm;pGmyif ½Sad cs\/ þum; rD;\
tEk*¾[w¬oabm csD;ajr§mufwwfaom teufaywnf;/
þt"dygÜ ,fjzifjh yqdck NhJ y;D rD;\tpGr;f owåo d abmukd odavmuf
wef&mNy/D ,cktcgatmufü vufp½Scd ahJ om avmbpaom w&m;
wdkY\ rD;ESifhwlyHkukd qufvufíjyqdkaytHh/
avmbrD ;
avmbonf rD;ykHBuD;wpfckjzpf\/ avmbqdkonfum;
pm;vdkrIç 0wfvdkrIçwky*kPfNydKifvdkrIç vdkcsifrItrsdK;rsdK;aywnf;/ xdk
avmbrD;onf ,ckypöu©rsufarSmufb0üvnf; rdrdrdS&myk*¾dKvfukd
avmifNrKd uw f wf\/ pkawonfrS aemufwrvGeb f 0üvnf; vdu k f
vHavmifNrdKufwwf\/
,ckb0ü avmifNrdKufykHrSm avmbrD;onf wpfpkHwpf&m
ESpfoufzG,faom 0w¬KwpfckcküpGJNid\/ xdkodkYpGJNidaomtcgrSpí
xd0k w¬Ku&dk vdrk çI rdryd ikd Ef ikd v
f rkd çI oH;k pGv
J rkd w
I o
Ykd nf rsm;pGmjzpfay:vm
ukef\/ xdktcg xdkolonf £a`E´taetxdkif azmufjyefNyD;vQif
xd0k w¬Kü pGvJ rf;wyfruf tdypf ufraysmEf ikd ½f adS eojzifh r&ç&aMumif;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 165
axmifaomif;ruaom tm;xkwfrI aMumifhMupdkufrIwdkYjzifh tyif
tyef; tEGrf;te,frsm;ukd cH&av\/ trsdK;rsdK;aom 'kp½kdufrI
wdkYukdyif ZGwfwdk;jyK&avawmh\/ [d&DMowåyÜw&m;wdkYrSuif;qdwf
ojzifh r½SufEdkifraMumufEdkifjzpf&av\/ wpf&hwpfcg rif;pdk;&mZm
wd\Yk tmPmudyk if vGeq f efí jyKusihf aqmif½u G rf \
d / xdo
k jYkd yu
k sihf
onfhtwGuf aiG'Pfç Budrf'Pfç axmif'Pf ponfrsm;ukdcH&jcif;?
xdkxuf BuD;av;aomtrIjzpfvQif toufqkH;½IH;atmif uGyfrsuf
rIrsm;ukdyif cH&wwf\/ þum; ,ckypöu©b0ü avmbrD;\
avmifNrdKufykHaywnf;/
wrvGefb0ü vdkufvHavmifNrdKufyHkrSm xdkavmbrD;onf
tyg,fi&JwdkYü qif;&JBuD;pGm ½SnfMumav;jrifh at;cGifhcsrf;omESifh
rzuf? qufumqufumavmifNrdKufjcif;ukd cH&ukef\/ tyg,frS
vGwfjyefygaomfvnf; vlaumif;olaumif;[lí awmfawmfESifh
rjzpfEikd af cs/ ao;ao;EkwEf w
k çf ,kw,
f w k rf mrm atmufusaemuf
usaom vlrsKd;ewfrsKd;wdkYomvQifjzpf&\/ bkef;rJhuHrJh n§dK;n§dK;
EGr;f EGr;f omjzpfí olawmfaumif;\w&m;ukrd Q emMum;cGirhf &atmif
'ku©dwZmwfü jzpf&wwf\/ þum;wrvGefb0ü avmbrD;\
vdkufvHavmifNrdKufyHkwnf;/
tavmb
odkY&mwGif xdkavmbonf y,ftyfaom y[mwAÁw&m;
jzpfí y[m,uw&mrsdK;jzifh wpfpwpfp y,fazsmufvQif avmb
"mwfrSajymif;vJí tavmb"mwfjzpfay:vm\/ avmb"mwf
r[kwo f nfuykd if tavmb"mwf[ak c:onf/ rvdck sirf çI rpGv
J rf;rIç
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 166
rom,mrIç wyfjcif;uif;rIrsm;aywnf;/ avmbtwGuf us,0f ef;
vSpGmaom 'ku©e,f&SdorQudk tavmbonf ypöKyÜefoHo&mwdkYü
csrf;omtrsdK;rsdK;udkvnf;avmif;? usufoa& r*FvmtrsdK;rsdK;
*kPftrsdK;rsdK;ukdvnf;aumif;? ay;wwfay\/ rdrd\rDS&mjzpfaom
yk*¾dKvfudk trsdK;rsdK;aom csD;ajr§mufrIwdkYjzifh jyKpkcsD;ajr§mufwwf\/
ypöKyeÜ üf tMuiforl mS avmb"mwfenf;í tavmb"mwf
onftm;BuD;pGm&Sd\/ xdkoludk olawmfaumif;[lí qdktyf\/
avmb"mwfBuD;aomolonf vdkcsifrufarmjcif;tm;BuD;ojzifh
rMumrMum t&Suf&wwfjcif;ç rMumrMum rsufESmrvSjzpf&jcif;ç
vltrsm;wd\ Yk ajymrIqrkd I apmif;ajrmif; csKycf s,rf rI sm;udk rMumrMum
cH& awGUBuHK&wwf\/ tavmb"mwf&Sdaom olrSmrlum; aumif;
uiftv,fü pifMu,fa&mif&rT ;f wufxeG ;f aom vjynf0h ef;Bu;D yrm
vGefpGmusufoa&r*Fvm&Sdí vltrsm;wdkY\ ,kHMunf tm;xm;
ud;k pm;&mwpfqjl zpf&\/ y&dowfw\ Ykd tv,fü wifw h ,ford af rGUí
jyKro l a&GUtcsuw f oYkd nf vltaygif;wdYk ESpof ufpmG vdu k ef m aqmif
&GuMf uuke\ f / aoaomtcgwdik af tmif wpfpw Hk pf&mrQ twåmEk0g'
ab;? y&mEk0g'ab;wdkYESifhrawGUrMuHK&bJ MunfMunfat;at;
csrf;csrf;omompkaw&\/ aoonfrS aemufumüvnf; avmu
BuD;xJü &SnfoD;vSpGm wpfurÇmvkH; tkef;tkef;qlvIduf odkufjrdKuf
&nfcsif; *kPfowif;wdkYjzifh xif;vif; ausmfapm\/
wrvGefb0ürlum; xdktavmb "mwfcH&Sdaomolonf
vl&Y mG ewf&yf jrwfaomb0wdüYk om jzpf&\/ wpfpw Hk pf&m ,kwef rd hf
onf[lír&Sd/ wpfqifhxufwpfqifh jrifhxufjrifhí &ifhoefaom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 167
yg&rD&Sif bkef;uH&Sifom jzpf&\/ BuD;rm;jrifhjrwfaom vlaumif;
ewfaumif; jA[®maumifb0udk&í trsm;wdkY\ rSDcdkudk;uG,f&m
csn;f om jzpfav\/ tqk;H pGet f m;jzifh vsiv
f sijf refjref b0wdw
k Ekd iS hf
r*fzdkvfedAÁmefudk&í vGefuJxl;jrwfvSpGmaom csrf;omudk cHpm;
pHpm;&av\ þum;avmbrD;ESiphf yfqikd af om pum;&yfpak ywnf;/
a'gorD ;
a'goonfvnf; rD;ykHBuD;wpfckjzpf\/ a'goqdkonfum;
trsKd ;rsKd ; Murf;Murf;wrf;wrf; y&rf;ywm jyKusirhf I um,uHtm;jzifh
"m;vSv H ufeufwjYkd zifh ykwcf wfowfjzwfnO§ ;f yef;ESyd pf ufr?I olwpfyg;
udk rn§mrwm&uf&ufpufpuf MuL;vGefapmfum;rI? udk,ftrlt&m
awmifhwif;Murf;MuKwfrIwdkYaywnf;/ 0pDuHtm;jzifh qJa&;rIç
Murf;wrf;pGmajymqdkrIç olwpfyg;wdkY\ em;rcHomatmif ajymqdkrI
rsm;aywnf;/ raemuHtm;jzifh olwpfyg;udk remvdk0efwdkrdpämjzpfrI
csKycf s,af pmif;ajrmif;rIç jiLplrçI toufudk aoqk;H atmif awmifw h
rIrsm;aywnf;/
xdk a'gorD;onf ,ckypöur© suaf rSmufb0üvnf;aumif;?
wrvGeb f 0üvnf;aumif;? rdr\ d rS&D m yk*Kd¾ vu
f kd avmifjrKd uw
f wf\/
ypöu©rsufarSmufb0ü avmifjrdKufykHrSm wpfpkHwpf&m rdrd\ rESpf
ouftyfaom ted|m½kH0w¬Kü a'gorD;onf pGJjid\/ xdktcg
xdlolonf xdk0w¬KtwGuf pdwfESvkH;rcsrf;romcsif;ç wylaEG;aEG;
wa&;a&;ESifh aqG;aompdwfjzifhom ae&jciff;wnf;[laom 'ku©udk
cH&\/ xdka'gorD; pGJNidzl;aomol\ tay:üomvQif owd&wdkif;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 168
a'gorD;awmufavmif\/ wpfenf;tmjzifh xdkol\ ysufpD;ukdom
vQif tpOfrjywfBupH rD \ d / xdo k t
l ay:ü &efNiKd ;zGUJ jcif;ç trI tayguf
½Smjcif;ç csKyfcs,fapmif;ajrmif;jcif;rsm;ukd jyKrd\/ rdrduMoZm
tPm½Sí d vTr;f rd;k ESyd pf ufEikd yf gvQif tpGr;f ½So
d rQ n§O;f yef;ESyd pf uf\/
toufukdyifaomfvnf; owfjzwfEdkifatmif wenf;enf;jzifh BuH
pnfrd\? Bud;rm;av;vHvSpGmaom tukodkvf'kp½kdufrIBuD;wdkYukdyif
twif;jyKusifhrdav\/
a'0'wfonf rdr\ d oEÅmefü a'gorD;avmifNrKd uv f su½f adS e
aomaMumifh t*¾yk*¾v ruk#oif;uspf "r®&mZfapmzsm; rif;w&m;
ukyd if y&deAd mÁ ef0ifp<H uoGm;avatmif *dZÑu#k af wmifzsm;rS ausmuf
jym;jzifv h rdS chf sjcif;? emVm*D&d qifjzifh eif;owf&ef apvTwjf cif;rsm;ukd
jyKukef\/ xdkYjyif rdrd\rdwfaqGjzpfaom tZmwowf rif;om;
i,fonf a'0'wfrS a'gorD;puf ul;,Sujf yefyY mG ;vmojzifh aus;Zl;
½S i f c rnf ; awmf t&d , mAd r Á d o m& rif ; BuD ; uk d y if owf j zwf í
ydwkCmwu uHxdkufatmif jyKusifhrdav\/
xdka'goonf arwåm"mwf\ pifppf qefYusifbufBuD;
jzpf\/ vltrsm;wd\ Yk ½G½H mS pufqyk zf ,
G &f m w&m;Bu;D jzpf\? xdak 'go
rD;pGJjidvsuf&Sdaeoludk vlwdkif;vdkyif &efjidK&efxm;jyKMuonfhjyif
rdr\d ud, k af pmifah '0g or®mewftrsKd ;rsKd ;uvnf; rke;f xm;Muuke\ f /
xdok \ l tusKd ;rJUudo k mvQif tayguf&mS í MupH nfMuuke\ f / xdok u l kd
tcGio hf mvQif pD;yGm;csr;f omrSpí wpfqifx h ufwpfqifh toufao
onfwdkifatmif zdpD;ESdyfpuf\/ xdkolonf BuD;yGm;zG,f&mjzpfaom
trItrsdK;rsdK;wdkYudk wpfpkHwpf&mrQ aqmif&GufvkyfudkifcGifhudk r&Edkif
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 169
bJ&Sdí wpfaeYwjcm;EGrf;yg; qkwf,kwfwwf\/
a'gorD;onf obm0tm;jzifh avmbrD;rsm;xuf BuD;rm;
jyif;xefaomaMumifh rdr\ d rS&D myk*Kd¾ vu
f kd [',0w¬KrpS í ½kycf E¨mpkukd
uRrf;avmifysufpD;íusap\/ vSy&Tif;pkd EkysdK½kyfqif;rsm;udkvnf;
twif;ysupf ;D atmif avmifjrKd u\ f / aomurD;onfvnf; a'goESihf
*dkPf;wlaomrD;yifjzpfí xdkaomurD; awmufavmifvQifvnf;
wpfaeYwjcm; n§dK;ajcmufydef;csKH;í toufaoqkH;atmifyif
zdp;D ESyd pf uf\/ Asoew&m;onf a'gorD; aomurD;wdu Yk kd tm;Bu;D
pGmawmufavmifap&ef xufoefaomtaMumif; tcsufBuD;awG
jzpfay\/ þum; ypöu©b0ü a'gorD;avmifykH\ t>rufwnf;/
wrvGefb0ürlum; xdka'gorD;onf rD;i&Jç "m;i&Jç vSi&J
xJoYkd twif;qGcJ sí jyif;jyxufoefvpS mG aom qif;&Ja0'emwdu Yk kd
cHpm;ap\/ xdki&JrS vGwfjyefygaomfvnf; ½kyfqif;oP²mef
ÓPfynmcsdKU wJhíbkef;rJhuHrJhjzpfaom vlrsdK;ewfrsdK;wdkYüjzpfap\
xdkolonf jzpfav&mb0wdkYü toufwdkjcif;ç a&m*gqdk; temqdk;
uyfa&mufjcif;ç OyCmwuuHjzifh twif;ESyd pf ufí ½kyw f &ufao
aMuysufpD;jcif;rsm;udkomvQif tzefwvJvJawGUMuHK&wwf\/
þum; wrvGefb0ü avmifjrdKufykHt>rufpum;&yfaywnf;/
ta'go (arwå m )
od&Yk mwGif xdak 'goonf y[mwAÁw&m;rsKd ;yif jzpfay&um;
y[m,uw&mrsdK;jzifh wpfpwpfpy,fazsmufvQif a'go"mwfrS
ajymif;vJí ta'go"mwfjzpfay:vm\/ a'go"mwfr[kwfonf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 170
udkyif ta'go "mwf[lí ac:a0:onf/ ta'goqdkonfum;
jA[®p&dk w
f &m; av;yg;wGiyf g0ifaom arwåmw&m;aywnf;/ rMurf;
wrf;rI? El;nHhodrfarGUrI? owå0gtrsm;ay:ü tusdK;pD;yGm; vdkvm;rI?
ab;uif;apvdkrI? 'Pfuif;apvdkrI? csrf;omapvdkrI rsm;jzpf\/
xdkta'gownf;[laom arwåmonf a'gorD;twGuf
us,f0ef;vSpGmaomtyl[lorQudk tvkH;pkH y,fowfEdkif\/ arwåm
"mwfonf uk@maem'wf tdkifjrwfa&oDwmwdkYxuf tqrsm;pGm
omvGefí at;jrapEdkifaom w&m;jzpf\/ arwåmjzifh pdrhfxkHxm;
tyfaomyk*¾dKvfonf tjrJrjywf tjrdKufa&udk csdK;&bdouJhodkY
½lyum,\at;jrcsrf;omjcif;? emrum,wnf;[laom pdwf\
at;jrcsrf;omjcif;udk &\/ {um'or arwåmedoHo-[kqdk
tyfaom arwåmtusKd ; wpfq,fw h pfyg;wduYk okd nfvnf; ud,
k af wGU
'd| MuHK&awGU&av\/ arwåm"mwfonf rdrdrSD&myk*¾dKvfudkomvQif
at;jrapEkdifonfr[kwfao;? arwåmysHUESHUorQ owå0gtrsm;udk
at;jrapEdkifaom "mwfBuD;wpfckjzpf\/
þypöu©b0ü xdkarwåmw&m;ESifhjynfhpkHaom yk*¾dKvfudk
vlewftaygif;wdkYudkyif MunfndKpkHruf ESpfoufjrwfEdk;Muukef\/
arwåmonf vlMunfnKd ewfMunfnKd aom vlcspf ewfcspf w&m;Bu;D
wpfckaywnf;/ vltaygif;wdkYonf arwåm"mwf&Sdaom yk*d¾Kvfudk
qnf;uyfcçpm;um vdkufemjrJjrHnDpGmaqmif&GufMuukefojzifh
&efolrsdK;ig;yg;[lí r&Sdacs/ xdkol\ pnf;pdrfOpöm &wem abm*
[lorQwdkYonf ig;0&efol jiLplrmefrsuf aESmuf,SufzsufqD;jcif;
uif;í yGio hf pfpyef; qef;opfpf vuJo
h Ykd usuo f a&r*Fvm trsKd ;rsKd ;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 171
wdkYjzifh jynfhjzdK; vdIifxkH\/ xdkaMumifh arwåmw&m;jzifhaeaomoludk
jA[®mrif;wd\ Yk aejcif;uJo h Ykd aeEdik af omol[í
l jrwfpmG bk&m;vnf;
a[mMum;awmfrl\/
wrvGefb0üum; xdkarwåm"mwfonf jA[®mhjynfodkYwdkif
atmif ydkYaqmifcsD;ajr§mufEdkif\/ arwåm"mwfcH&Sdaom olonf
jzpfav&m&mb0wdüYk vltrsm;wdjYk rifvQif cspcf ifMunfnzkd , G &f mudk
aqmifEdkifaom ½kyfqif;t*Fgvu©PmESifh jynfhpkH\/ El;nHhodrfarGU
,Ofaus;zG,f&maom udk,ftrlt&m? EIwftrlt&mESifh vnf;jynfh
pkH\/ vlwdkY\ tv,f&SifwdkY\ tv,fü wifhw,faom*kPfa&mif
usuo f a&a&mifwu Ykd kd aqmifEikd af om bke;f uHorÇmwdEYk iS jhf ynfph \
Hk /
xdok u l kd NiKd ;ol&efbufjyKvsujf iLplí apmif;ajrmif;rnfo h v l nf;r½S?d
wpkw H pf&m tEÅ&m,fjyKrnfo h v
l nf; r½S?d yuwdpif;vk;H acsm ta&m
taESmr½Sdaom okcudk&wwfacs\? xdkarwåm"mwfonf wpfqifh
xufwpfqifh &ifhoefvmaomtcg b0wdkwdkESifh r*fzdkvfedAÁmef
csrf;omrsm;udk vsifjrefpGm &apEdkif\? þum; a'gorD;ESifh pyfqkdif
aom pum;&yfpkaywnf;/
arm[rD ;
arm[onfvnf; rD;ykBH u;D wpfcak ywnf;? arm[qdk onfum;
awGa0rI? rdef;armrI? rvdr®mrI? rodjrif rxifvif;rI? arharh rl;rl;
½l;½l;ESrf;ESrf;jzpfrI? aomufMuL;pm;MuL;aysmfMuL;rIrsm;jzpf\/ xdk
arm[rD;onf ypöu©b0üvnf;aumif;? wrvGefb0üvnf;
aumif;? rdrd\rSDckd&myk*¾Kdvfudk avmifNrdKufwwfonfomjzpf\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 172
ypöu©b0ü xdkarm[rD;½Sdaomolonf qGHUçtçusdK;çuef;
rpGrf;roefolwdkYyrm t&m&mwdkYü tokH; rusjzpf\? vlayghvlay?
vlavvlviG w hf o Ykd mjzpfuek \ f ? aomufMuL;pm;MuL; aysmjf rL;rl;arhjcif;
trIwdkYüom aysmfydkufvdkufpm;Mu\? xdkol\avmuDOpöm &wem
a&TaiGwo Ykd nfvnf; rwd;k ryGm; ysujf ym;qkw, f w
k af om tajctae
odkYa&mufukef\/ xdkolonf rdrdü&½SdNyD;aom *kPfod&f t½SdeftrsdK;
rsdK;wdkYudkvnf;ukefatmif jzKef;wD;zsufqD;\? r&r½Sdao;aom
*kPo f ed w
f u Ykd v kd nf; &atmifjyKvyk &f ef tpGr;f owåw d oYkd nfw;Hk uke\
f ?
wpfpw Hk pf&m jyKz, G uf pö[o l rQwrYkd mS pOf;pm;qifjcifjcif;? edor®ÓPf
uif;í yJw h ufrygavSem0guho J Ykd xif&maygufvw G f jyKusiw hf wf\?
jyKjyKorQaom trIrsm;vnf; vdk&mra&muf rNyD;ajrmufbJ qif;&J
tzwfwif½kHom ½Sdwwfacs\/
arm[onf ynmÓPfEiS hf ajzmifah jzmifq h efuY siaf om w&m;
jzpfí arm[p½du k ½f adS omolonf t&m&mwdüYk yif orÜZnw&m;rS
uif;í cRwfacsmfrSm;,Gif;wwf\? 0dpdudpämtrsdK;rsdK; O'¨pötrsdK;
rsdK;awGESifh ylyifaomu 'ku©a&mufvsufom ae&wwf\? ÓPf
ynmESifh oufqdkifaom t&mXm[leorQwdkYü olwpfyg;wdkY\
atmufusaemufusomvQif jzpf&\? olawmfaumif;wdYk a[majym
aomw&m; "r®rsm;udk ususeeodjrifrrI S uif;a0;av\? oJaomif
jyif\twGif;0,f jrm;ajrmifvSpGmaom a&wdkYoGef;avmif;aomf
vnf; t&mrxif tzwfrwif½SdavouJhodkY xdkol\pdwfwGif
olawmfaumif;wd\ Yk w&m;wefeY m;wnfaejcif;r½S?d ½kww f &ufu, G f
aysmufwwfojzifh a&üa&;om;tyfaom ta&;tom;ESifhvnf;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 173
wlav\/
arm[onf awmifa0S;wkwq f rJG ygaom oluef;c&D;oGm; yrm
ajzmifhrSefonf[lí r½SdvS? wpfcgwpf&H ql;csKHwdk;eif; wGif;usif;
usa&muf\? wpfcgwpf&H &THUEGHxlajym rpifawmESifh acG;awm
0ufawm ab;awm tEÅ&m,fawmxJodkYvnf; 0ifa&mufrd\?
xdkYtwl ynmwnf;[laom awmifa0S;wkwfqGJrSuif;aom arm[
orm;onf oHo&mvrf;c&D;udk avQmufomG ;&m wpf&w H pfcg avmb
rD;ykHBuD;odkYvnf;wdk;0ifrd\? wpf&Hwpfcg 'd|dawmBuD;odkY 0ifrd\?
wpf&Hwpfcg rmeawmBuD;xJodkY0ifrd\? wpf&Hwpfcg a'gorD;ykHBuD;
wGi;f odv Yk nf;oufqif;rd\? wpf&w H pfcg £ómawmç rpä&, d awmç
ukuúKpöawmodkY0ifrd\? xdkodkY0ifrdvmaomaMumifh ypöu©b0ü
½Suzf ,G t f rsKd ;rsKd ;wdu
Yk kd vufa&muf&½S\
d ? olwpfyg;wd\Yk pGypf rJG t
I rsKd ;
rsdK;wdkYudkvnf; cH&av\? rif;ab; rif;'PftrsdK;rsdK;wdkYudkvnf;
cH&av\? olawmfaumif;wdkYu aygif;oif;qufqHjcif;udkrjyKbJ
rsufESmvTJjcif;udkvnf;cH&av\? þodkYponfjzifh arm[rD;\
ypöub © 0ü avmifNrKd uyf pHk cef;vrf;onf tvGew f pf&mrsm;vSpmG \/
wrvGefb0ürlum; a,bk,stm;jzifh arm[onf ÓPf
ynmrSuif;í tzsif;tjzKef; tokH;rusaom wd&pämefb0wdkYü
jzpfapwwf\? arm[xlxyf owdvpfvyfaom zGwfywwfç
ykwfoifç wufwlç tdrfajr§mifç wDç arQmhç uRwfç c½kç a,mufoGm;ç
ig;ç wd&pämefpaom tvGef,kwfnHhvSpGm owå0gtrsdK;rsdK;wdkYü
jzpfapwwf\? tyg,fav;bkHrSvGwfjyefygaomfvnf; ÓPfynm
tESpfuif;aom vlzsif;vlnHhrsdK;wdkYüvnf;aumif;? taveawm
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 174
aomauma,maum ,H0gwH0g waAÁmaomw¬ tokH;rusaom
vlrsdK;üvnf;aumif;? vlqGHUvlt vlevlEkHrsdK;wdkYüvnf;aumif;?
olawmfaumif;w&m;rS a0;uGmaom &yfjypf½Spfyg;t0iftyg
ypöEÅa'o 0erdvu©L awmolawmifom; vlrsdK;üvnf;aumif;?
jzpfapwwf\? r*fÓPfzdkvfÓPfwdkYESifh wpfpwpfp a0;uGm&m
rsuu f ,G rf &l m trsKd ;wdüYk vnf;aumif; toD;oD;jzpfapwwf\? þodYk
ponfjzifh arm[\ wrvGeftusdK;onf rsm;jym;vSpGm\/
tarm[
od&Yk mwGif xdak rm[onf y[mwAÁw&m;rsKd ;jzpf&um; wpfp
wpfp y,fcGmvQif arm[ZmwdrSajymif;í tarm[Zmwf jzpfay:
vm\? arm[ r[kwfonfudk tarm[qdk\? tarm[onf
arm[\ ajzmifhajzmifh qefYusifbufw&m;aywnf;? xdktarm[
udyk if ÓPfynmç 0dZmÆ ç or®m'd|çd "r®0pd ,ç 0Dro
H mç pdEmÅ [lí toD;
oD;ac:a0:\? oabmtm;jzifh odjrifr?I xd;k wGi;f rI? ayguf a&mufr?I
vdrm® rI? wwfr?I uRr;f usirf rI sm;aywnf;? xdt
k arm[ wnf;[laom
ynmonf ypöKyÜef oHo&m ESpfjzmaomXmewdkYü aumif;jrwfaom
tusdK;xl;udk jzpfapEdkif\/
ypöKyÜefb0ü ynmudktaMumif;jyKí wwfodvdr®m vl&m
vlazmf0ifaomtjzpfoYkd a&muf&ap\/ ynmjzifh &Snjf rifph mG umv
ywfvkH;&&Sdaom touf0dnmPfESifhwuG cE¨mudkapmifh&\/ ]ÓPf
onf toufudk apmifhonf} qdkaompum;t& ÓPfynmonf
trsKd ;rsKd ;aom touftEÅ&m,fwrYkd S apmifah &Smufay\/ þynmjzifh
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 175
trsdK;rsdK;aom toufarG;rIrsm;udk oifMum;wwfajrmuf&\/
þavmuü ynmES i f h p uf q d k i f í touf a rG ; rI w d k Y o nf
tvGefw&m rsm;jym;ukef\/ tpdk;&w&m;rzufESifh &mZ0wfqdkif&m
twwftrsdK;rsdK;ç olaX;bufqdkif&m ul;oef;a&mif0,frI twwf
trsdK;rsdK;ç vkyfaqmifa&; Xmeqdkif&m tif*sifeD,mtwwftrdsK;rdsK;
aq;bufqdkif&mtwwftrsdK;rsdK;ç rD;&xm; rD;oabFm pufud,m
qdkif&mtwwftrsdK;rsdK;ç O,smOfv,f,m pdkufysdK;rIqdkif&m twwf
trsdK;rsdK;ç pmoifausmif;BuD;wdkYESifhqdkif&m ynma&;Xme twwf
trsdK;rsdK;ç ajr"mwf a&"mwf ausmuf"mwf ponfwdkY\ taMumif;
t&mtvk;H pku H kd tukeo f pd rG ;f Edik af om avm"mwfynm bufqikd &f m
twwftrdsK;rdsK;ç ysKdUuAsm vuFmpmayoDukH; zGJUEGJUjcif;qdkif&m
twwftrsdK;rsdK;ç ,if;okdY twwfodyÜHtrsdK;rsdK;udkvnf; ynmjzifh
wwfodvdr®m&ay\/ þodkYponfjzifh avmuDbuf ynmpkonf
rsm;jym;vSpGm\/ xdkynmpkwdkYwGif wpfckckü qkH;cef;wdkifa&muf
wwfajrmufvdr®mojzihf &&Sdaeaom toufcE¨mudk arG;jrL&ay\/
ynmjzifhtoufarG;rIudk jrifhjrwfaom toufarG;rI [lí qdktyf
ay\/
xdq
k tkd yfcjhJ y;D aom ynmrsm;udw k wfuRr;f ojzifh urÇmay:ü
tausmt f apm vlBu;D vlaumif;tjzpfukd &Edik af y\/ wpfwikd ;f vk;H \
rSDcdk&myk*¾dKvfBuD;wpfa,muftjzpfodkY a&mufEkdifay\/ xdkyk*¾dKvf
uG,fvGefí oGm;onfhaemuf urÇmay:ü v0ef;BuD;toGif ae0ef;
BuD;toGif tpOftm;jzifh ausmfapmxGef;um;í &Sd&pfav\/
xdak vmuDynmrdsK;wdrYk w S pfyg; avmukw&å mynmrsKd ;[lorQuv kd nf;
tarm[ac:aom ynmjzifhomvQif aygufa&muf&&SdEdkifay\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 176
oHo&mxJü jiD;aiGUEdkifaom edAÁdE´ÓPf? oHo&m0efBuD;ukd tvGef
aMumuf&GHU vSpGmaom b,ÓPf? oHo&m0efBuD;rS tvGefxGuf
ajrmufvakd om rkOw dö u
k rswmÓPf? oHo&m0efBu;D \ tjypfa'goudk
vSvBS u;D xifjrifEikd af omtm'De0 ÓPfwo Ykd nfvnf; ynmÓPf\
udpöBuD;wdkYaywnf;/ xdkrSwpfyg; yxrr*fÓPfç 'kwd,r*fÓPfç
wwd,r*fÓPfç pwkw¬r*fÓPfwdkYonfvnf; ynmÓPf\
udpöBuD;wdkYaywnf;/
xdrk w
S pfyg; w&m;tvk;H pku H kd tukeo f pd rG ;f Edik af om oAÁñw
k
ÓPf? tydwftyif tqD;twm;r&Sd jrifpGrf;Edkifaom tem0&P
ÓPf? 0&Zdefvufeuf rdk;MudK;pufuJhodkY xufjrufpGmaom r[m
0ZD&ÓPftp&Sdaom jrwfpGmbk&m;wdkYESifhom qdkif&mjzpfaom
ÓPftrsKd ;rsKd ;wdoYk nfvnf; xufjruf&ifo h ef ynmÓPf\ udpBö u;D
wdkYaywnf;/ xdkrSwpfyg; 'dAÁpu©KÓPf tp&SdaomtbdnmOf
wdkYonfvnf; ynmÓPf\ udpöBuD;wdkYaywnf;/
wrvGeftusdK;tm;jzifh tarm[ wnf;[laom ynmonf
tEkyg'daooedAmÁ efoYkd a&mufatmif pifMu,fx;l jrwfaom tusKd ;
xl;wdu Yk okd mvQif ay;pGr;f Edik \
f / ynmp½ku d &f adS omolonf oHo&m
üyJwh wfygaom avSoabFmBu;D rsm;uJo h Ykd rwdr;f rapmif; raumuf
rauGUtvdk&Sd&mXmeokdYomvQif ajzmifhrwfpGm oGm;a&mufapEdkif\/
ynmonf oHo&m\ yJYwwfBuD;ESifhwlacs\/ trsdK;rsdK;aom
udavomtnpftaMu;wdjYk zifh tarSmiftwdjynfah eaom oHo&m
wduk Bf u;D xJü ynmonf tvGew f pf&mxGe;f vif;vSpmG aom "mwfr;D
wdkifESifhwl\/ ]ewd¬ ynm orm tmbm}[lonfESifhtnD ynmESifh
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 177
wlaom ta&miftvif;rnfonfr&Sdacs/ ynm-wnf;[laom
ta&miftvif;jzifhomvQif owå0gwdkYonf [kwfrSefaom twdkif;
olawmfaumif;wdkY\ w&m;udk wwfodem;vnfí raumif;
aomtjypfa'go umrm'De0[lorQwdkYudk jrifpGrf;EdkifMuukef\/
ynmwnf;[laom "mwfcHudktrSDjyKí olawmfaumif;wdkY\ w&m;
a&mifonf ajymifajymif awmufavmufEdkif\/ þavmu wpfck
vkH;ü ynmwnf;[laom y&rw¬"mwfonf xif&Sm;r&Sdygrlum;
olawmfaumif;wd\ Yk w&m;[lí wpfpw Hk pf&mrQ r&Scd UJ av&m/ bk&m;
omoemawmfonfvnf; wpfaeYwpf&uf wpfeHeufrQ rwnfcJh
av&m/ wpfavmuvkH;onf tarSmifBuD;twdjzpfcJhav&m\/
xdrk w
S pfyg; ynmwnf;[laom tarm[onf oHo&mBu;D \
rsupf Bd u;D vnf;jzpfay\/ þrsupf jd zifyh ifvQif qd;k qd;k aumif;aumif;
taMumif;[kwfonf r[kwfonfudk odjrifMu&ukef\/ oHo&mrS
xGufajrmufaMumif;jzpfaom w&m;aumif;w&m;rSefwdkYudkvnf;
þÓPfynmrsufpdjzifhomvQif jrifEdkifMuukef\/ t0dZÆmarSmif
wdkufBuD;xJü cGJí jrifEdkifaomrsufpdum; ynmrsufpdwpfckom
&Sdacs\/ ynm"mwfcH&Sdaomolonf oHo&müajzmifhrwfpGm usif
vnf&í vlaumif;ewfaumif;b0wdüYk om jzpf&av\/ jzpfav&m
b0wdüYk rdpmä 'd|v d rl sKd ;[lí rjzpfavbJ or®mt,lomjzpf& av\/
ur®óuwmÓPfonf xdkol\jzpfav&mb0wdkYü jrJpGmvdkufyg
av\/ xdkolrSm jzLpifajzmifhrwfaomt,l&Sdaom trdsK;aumif;
wdkYü ÓPfynmwn;f[laom&wemonf b0wdkif;ü &aeMujzpf
aom oHo&mtarGtESpfBuD;jzpf\/ jzpfav&mwdkYü ynmwnf;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 178
[laom wHcGefjzifh tvGefausmfMum;aom yk*¾dKvfxl; yk*¾dKvfjrwfBuD;
omvQif jzpf&av\/ tqkH;pGefaomb0ü ynm"duZmwfjzifh
uRwfwef;0if&wwfacs\/ þum; arm[rD;ESifhpyfí qdktyfaom
pum;pkaywnf;/
azmfjytyfaom pum;tpOftm;jzifh rmwdumüwnfxm;
tyfaom rD;ajcmufyg;wdkYwGif avmbrD;ç a'gorD;ç arm[rD;wdkY\
taMumif;udk aumif;pGmod&m\/ xdkodkYqdkcJhjyD;aom rD;okH;yg;onf
owå0gwdkY\ twGif;oEÅmefü udef;atmif;wwfaomaMumifh
tZÑwrå ;D rnf\/ twGi;f rD;ok;H yg;[kqv kd okd nf/ xdt k wGi;f rD;ok;H yg;
wdkYonf tjrJtpGJudef; 0yfwnfaerI[kqdktyfaom tEko,udpö
tm;jzifhvnf; owå0gwdkYudk tjrJrjywfavmifNrdKufwwfonfom
jzpfuek \
f / [',0w¬KtwGi;f ü Oyg'fjzpfay:rI x<uaomif; use;f rI
[kqdktyfaom y&d,k|meudpöjzifhvnf; owå0gwdkYudk avmifjrdKuf
wwf o nf o mjzpf u k e f \ / Oyg'f j zpf a y:½k H r QwG i f rwef Y p m;bJ
um,uH\ azmufjyefusL;vGerf ?I 0pDu\ H azmufjyef usL;vGerf rI sm;
udkjzpfapí xdxda&mufa&muf apmfapmfum;um; jzpfrI[kqdktyf
aom 0Dwduúrudpöjzifhvnf; owå0gwdkYudk twif; avmifjrdKuf
wwfuek \ f /
xdktwGif;rD;okH;yg;wdkYonf rdrdwdkY\wnf&mrDS&m yk*¾dKvfwdkYudk
twif;avmifjrKd uí f jyKe;f wD;zsuq
f ;D wwfuek \ f / usLyif0g;yifw\ Ykd
twGi;f ü jzpfay:aomtoD;onf rdrrd &SD musLyif0g;yifrsm;udk jyKew f ;D
atmifjymrIefYjzpfatmifowfavouJhodkYvnf;aumif;? ayyifü
jzpfaomayoD;onf rdrd\rSD&mayyifBuD;udk owfavbdouJYodkY
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 179
vnf;aumif;? rSwf&m\/
avmabm a'gaom p arma[m p?
yk&doH ygayapwoH/
[ðoEÅd twåorÇLwm?
wpom&H 0 ozvH/ (oH? 1/ 70)/
[lío*gxm0*¾ oH,kwfygVdawmfü a[mawmfrl\/
teuf u m; m;- wpom&H = tumvQif t ES p f j zpf í aeaom
usLyifç 0g;yifç ayyifponfrsm;udk/ ozvH=rddrd\ toD;onf/
[ðowd£0=ESdyfpufowfjzwfbdouJYodkY/ wxm=xdkYtwl/ twå
orÇLwm=rdrdukd,f xJüjzpfyGm;ukefaom/ avmabmp=avmb
onfvnf;aumif;/ a'gaomp=a'goonfvnf;aumif;/ aw=
xdwk &m;wdoYk nf/ ygyapwoH=,kwrf maom pdwaf epdwx f m;&Sad om/
yk&doH=rdrdwdkYrSD&mowå0gudk/ [ðoEÅd=n§Of;qJowfjzwfwwfukef\/
trd E S i f h t z[l a om rD ; ES p f y g;
trdESifhtzwdkYudk r½kdraojyKvkyfvQif xdkom;orD;wdkYtm;
avmifjrdKufwwf\/ om;orD;wdkYjyK&maom 0wå&m;ESifhnDpGm t½kd
taojyKvQif ypöKyÜefoHo&mwdkYü trsdK;rsdK;tpm;pm;aom pD;yGm;
csrf;omBuD;rsm;udk &Edkif\/
rdbESpfyg;wdkYtm; t½kdtaorjyK 0wå&m;ysufuGufaom
olwdkYrSm þavmuüyif vltaygif;wdkY\ uJh&JUjypfwifjcif;udk
cH&wwf\/ wpfpw Hk pf&m Bu;D us,pf mG aom tusKd ;rJBh u;D rsm;udv
k nf;
awGUMuHKwwf\/ ]bkefBuD;aomfvnf; oufr&Snf? ouf&Snfaomf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 180
vnf; bkef;rBuD;} qdkaompum;uJhokdY xdkodkYrdbESpfyg;ü t½dktao
uif;rJhaomolonf BuD;yGm;&eftvkH;pkHwdkYrS tukefqkwf,kwfwwf
acs\/ jzpfymG ;aomOpömwdv Yk nf; rwnfwb YH J ysupf ;D aom oabm
odkYom a&mufwwfacs\/ touf&Snfjcif;ç temuif;jcif;wnf;
[laom vmbfBuD;wdkYrSvnf; qkwf,kwfwwf acs\/ tu,fíyif
touf&n S yf gaomfvnf; bke;f rJu h rhH hJ pm;&efaomuf&efcsKd UwJh ud;k uG,f
&mrJh jzpfwwf\/
rdbESpfyg;wdkYudk r½kdaovQif rdrdwdkYufdkapmufa&Smufaom
udk,fapmifhewfrSpí or®ma'0ewftaygif;wdkYu rkef;xm;wwf
ukef\/ aumif;rGefBuD;yGm;&ef tcGifhtvrf;wdkYudk ydwfyifwm
;jrpfwwfukef\/ [efYqD;umuG,fwwfukef\ xdkYaMumifhyifvQif
xdkolrSmBuD;yGm;&ef tvkH;pkHwdkYrS tukefcsdKUwJhwwfukef\/ xdkolwGif
rmwmydwk Oy|meH qdkaom r*Fvmw&m;BuD;rSuif;qdwfav\/
xdaYk Mumifh xdok ul kd r*Fvmr&Sad om ol[í l vnf;aumif;? t0r*Fv
[lívnf;aumif; qdt k yf\/ usuo f a&r&Sad omolç ,kwrf maom
ol[í l vnf;aumif; qdx k u
kd \ f / umvuPÖeD wforD; ude;f 0yfaom
ol[lívnf;aumif; qdktyf\/ rdbESpfyg;wdkYtm; t½kdtaorjyK
vkyfrIESifh pyfvsOf;í usrf;*efwdkYü rsm;pGmzGifhqdkaomt&mwdkYonf
xif&mS ;pGm&Su
d ek \
f / aovGeo f nfraS emufumv wrvGeb f 0ürlum;
xdkolonf rmwmydwkOy|mer*FvmrS uif;ojzifh r*Fvm&Sdaom
olwdkY\ae&m ewf&Gmok*wdodkYvm;Edkif&eftaMumif; r&Sdonfom
jzpf\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 181
tu,f í rmwk C mwuç yd w k C mwuuH x d k u f a tmif
jypfrSm;vQif teEÅ&d,uHxdkufí aovQifrkcspifppf tyg,fodkYoGm;
vdrrhf nfjzpf\/ olwpfyg;udk ESyd pf ufowfjzwfvQif ygPmwdygwuH
rQomxdu k \f / teEÅ&, d uHrxdu k /f aovQirf ck styg,foYkd oGm;&vdrhf
rnf[krqdkom/ trdudkaomfvnf;aumif;? tzudkaomfvnf;
aumif; ESdyfpufowfjzwfrdvQif ygPmwdygwuH xdkuf½kHru
teEÅ&d,uHxdkuf\/ aovQif rkcstyg,fodkYoGm;&\/ tb,frQ
avmufBuD;aom ukodkvfuHwdkYyif&Sdapumrl wm;qD;ír&Edkifacs/
o*¾EÅ&m,f r*¾EÅ&m,fjzpf\/ bcif AdrÁdom&rif;BuD;udkowfrdaom
tZmwowfrif;\BuD;av;aomjypf'Pfjzifh i&JcHpH&onfudk
axmufav/ xdkYaMumifh rdbwdkYudk r½kdrao rav;rpm; 0wfw&m;
csKd UwJh r*Fvmysucf ahJ omf teEÅ&, d uHBu;D wdo Yk aYkd &mufatmif avmif
jcif;BuD;avmifjrdKufrIudk cH&vdrfhrnf/
rdbESpyf g;udk tdrOf ;D ewfBu;D wdt Yk wl MunfjzLaomapwemjzifh
*½k*g&0ouúpöjyKvkyfí ½kdaoav;jrwfpGm vkyfauR;arG;jrLrdvQif
rmwmydwOk y|meH[í l a[mawmfrt l yfaom a'oemawmfEiS t hf nD
r*Fvmw&m;xl;udk&Edkif\/ xdkoludkr*Fvm&Sdaomolç usufoa&
&Sdaomolç r,kwfrmaomolç oD&dewforD; udef;0yfaomol [lí
qdt k yf\/
rmwmaywåd b&HZEÅK-ponfjzifh o*gxm0*¾oH,kwfü a[m
awmfrt l yfaom wm0wðomewftrsm;wkdY aeYpOfrjywf cs;D rGr;f aom
w&m;ckepfyg;wdkYwGifvnf; rdbudk½kdaopGm vkyfauR;rIrsm;onf
yxrw&m;Bu;D jzpfay\/ rdcifEiS b hf cifaus;Zl;&Siw f t
Ykd m; ½kad opGm
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 182
vkyaf uR;jyKpo k ul kd rdr\d ud, k af pmifeh wfrpS í tvk;H pkaH om or®ma'0
ewfaumif; ewfjrwfwdkYonf cspfvSaom om;udk rdbrsm;apmifh
a&SmufouJhodkY jrwfEkd;cspfcifpGm apmifha&Smuf uukef\/ xdkodkYewf
aumif; ewfjrwfwYkd apmifah &Smufepd ö apmifrh jcif; udck &H aomolonf
tcgcyfodrf; aumif;aomtm½kHwdkYudkomvQif awGYMuHKcHpm;&\/
aumif;jrwfaomtcGifhtvrf; pD;yGm;csrf;om wdk;wufaMumif;
tMuHaumif; tpnfaumif;udkom MuHpnfrd\/ vltaygif;wdkY
onfvnf; xdo k ul kd cs;D rGr;f jrwfE;kd Muuke\f / vlMunfnKd ewfMunfnKd
yk*¾dKvfrGef yk*d¾Kvfxl;[k qdktyf\/
xdok ul kd trdbufEiS q hf ikd af om aqGrsKd ;taygif;? tb bufEiS hf
qdkifaom aqGrsdK;taygif;wdkYonf tvGefvQifcspfcif jrwfEdk;Mu
ukef\/ trsdK;tEG,fESifhpyfí csD;rGrf;zG,f&m wpfpkHwpf&m pum;
jzpfay:ívmvQif aqGrsdK;ÓwumwdkY\ EIwfzsm;ü xdkol\ *kPf
aus;Zl;pum;onf tjrJwnfbdouJhodkYjzpf\/ rdbjzpfaom
olwdkYuvnf; vdr®maomom;wpfa,muf vdr®maomorD; wpf
a,muf[lí tm;udk;tm;xm;jyKvsuf trlt&m tvkH;pkHwdkYü
,kHMunfpGm vTJtyfjcif;udkcH&\/ trsdK;tEG,fudk pifMu,fpGm apmifh
a&Smuf vwåHUaom om;orD;wdkY[lí trSwfjyKjyD;vQif *kPfusuf
oa&ESifh pyfvsO;f aom "r®tarGrsm;udk xdo k w l t
Ykd m; tyfEiS ;f uke\
f /
xdo k rl mS ypöub © 0üyif r*Fvmusuo f a& tarGtESpf ud&k í
vl&Sify&dowfwdkYtv,fü wifhw,faom rsufESm £a`E´ tae
txm;jzifh &J&ifhpGmoGm;vm0ifxGufjcif;udk jyKvkyfEdkifí vlMunfndK
ewfMunfndK yk*¾dKvfwpfa,muf jzpfaomaMumifh avmuDOpöm
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 183
&wemwdkYonfvnf; wdk;wufpnfyifpGm jzpfukef\/ xdkol\
vkyfaqmifa&;Xme[lorQwdkYonfvnf; tpprSmyif wGifwGif
us,fus,f ae&mwus tcGifhtvrf; oifhavsmfpGmjzpfukef\/
tusdK;tcGifhudk zHGUNzdK;pGmay;rnf[k iHhvifharQmfwí aeMuukefaom
ty&my&d,ukov dk f apwemuHa[mif;wdo Yk nf xdyk *k Kd¾ vo f EÅmefrmS
tvdk½Sdoavmuf us,fus,f0ifh0ifh tusdK;ay; cGifhudk &Muukef\/
xdktcg BuD;us,fxl;jrwfvSpGmaom ukov0dygu okczvtusdK;
xl;wdu Yk kd jzpfapuke\ f / xdt
k usKd ;xl;wdu
Yk kd &½Sad omtcg vltaygif;
wd\Yk ½kad otm;uk;d Mu&m rS&D mwnf&m[kqt kd yfaom vlBu;D vlaumif;
tjzpfudk &ukef\/ avmuxJü tvdk½Sdoavmuf BuD;yGg;csrf;om
wdik ;f Bu;D yGg;Edik \f / BupH nforQaom t&mXmetvk;H pkw H o Ykd nf tukef
atmifjrifí aqmifvdkuforQaom ta&;t&m wdkYonfvnf;
aumif;rGeaf useyfpmG Ny;D pD;xajrmufMuuke\ f / touf½n S jf cif;ESihf
vnf; jynfhpkHukef\/ temuif;jcif; ab;&ef uif;jcif;wdkYESifhvnf;
jynfhpkHukef\/ touf½SnforQumvywfvkH; pnf;pdrfOpömukH xH
<u,f0 BuD;vSaom csrf;omudk&í aysmfum ½Tifum aeMuukef\/
rdbESpyf g;ukd ½kad oaomol\ om;orD;[lorQwo Ykd nfvnf;
rdrdudkjyefí ½kdaoMuukef\/ wlaomtusdK;ukd cHpm;&ukef\/
rdrad jymqdq k ;Hk rorQukd om;orD;wdu Yk vduk ef mMuuke\ f / rdr\ d trsKd ;
tEG,o f nf pifMu,foef½Y iS ;f pGm qufvufygG ;pD;uke\ f / þonfum;
rdbESpfyg;ukd ½kdaoorIjyKpk vkyfauR;aomol\ ypöu©rsufarSmuf
b0ü &½SdcHpm;tyfaom tusdK;xl;BuD;rsm;aywnf;/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 184
rdbESpfyg;ukd ½kdaopGmjyKpkvkyfauR;í rmwmydwk Oy|me
r*Fvmudk aumif;pGmvufudkif&½Sdaomolonf ewfjynf vljynf
wnf;[laom ok*wdb0 usuo f a&r*Fvm½S&d mbkXH mewdo Yk Ydk aovGef
onfrSaemuf wrvGefb0ü a&muf&ukef\/ jzpfav&m&mb0
wdkYüvnf; vlwum ewfwumwdkYxuf xl;jrwfaom pnf;pdrf
Opömwdu Yk kd &Edik af cs\/ rGejf rwfqef;Mu,fvpS mG aom &wemtrsKd ;rsKd ;
wdkYudk &Edkifacs\/
,m'doH 0yÜaw ADZH? wm'doH [&aw zvH/
(oH? 1/ 229/)
,m'doH=tMuifokdYoabm½Sdaom? ADZH=rsdK;aphudk? 0yÜaw=
pku
d yf sKd ;tyf\? wm'do=H xdo k oYdk abm½Sad om? zvH=toD;uk?d [&aw=
aqmifay\/
þa'oemawmfESifhtnD jzpfav&m&mb0wdkYü wlrQaom
tusdK;ukd&í rdrd\om;ajr; ponfwdkYonf rdrd\tay:ü txl;
ojzifh ½kdaoaumfa&mf ylaZmfjrwfEdk;Muukef\/ þavmuBuD;ü
om;BuD;orD;BuD;jzpfaom olwdkYu ESdyfpufuvljyKrI rxDrJhjyifjyKrI
uvefuqef jyefvSefajymqdkrIrsm;udk cHae&aom 'ku©xuf BuD;
us,af om 'ku[ © í
l r½Sad cs/ þ'kur© rI sKd ;ukd jrwfpmG bk&m; vufxuf
awmftcgrSpí ,ckxufwdkifBuD;&ifhaom rdcifrsm;rSm awGUBuHK&
wwfaom 'kuB© u;D jzpfay\/ rdbudk ½kad oaumfa&mf ylaZmfcs;D ajrm§ uf
axmufyo hH N*KØ [af vh ½Sad omolonf xdo k aYdk om 'kur© sKd ;ukd oHo&m
xJü rawGUrBuKH &acs/ aom0pöówm*kPf ESijhf ynfph aHk om rdbwd\ Yk
pum;ukd ajr0,frusvu kd ef mwwfaom rdbwd\ Yk ESv;Hk tvdo k o
Ydk m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 185
vdkufí usifhwwfaom om;aumif; orD;aumif; om;vdr®m orD;
vdr®mwdkYudkom &wwfacs\/
o*gxm0*¾ o H , k w f y gVd a wmf ü ewf o m;wpf a ,muf \
avQmufcsufwGifvnf; ]a,m p ykwåm eróa0g} (oH? 1/ 7/)
[lí a[mawmfrl\/
ykwåmeH=om;orD;taygif;wdkYwGif? a,m p=tMuifom;
orD;onfrlum;? tóa0g=rdbwdkYpum;ukd ½kdaoaumif;rGefpGm
vdu
k ef may\? aom=xdo k m;orD;onf? aZa|m=tjrwfq;Hk aywnf;/
t"dyÜg,fum; rsm;pGmvSaomom;orD;wdkYwGif tMuifom;
orD;onf t½kyftqif;t*FgcsdKUwJhapumrl rdbwdkY\pum;ukd
em;axmifí rdbwdu Yk kd 0wå&m;odpmG ESihf vkyaf uR;jyKpak y\/ xdo k m;
orD;onfomvQif tjrwftxGwfqkH;[lí qdkvdkonf/
xdkokdYaom tó0*kPfESifhjynfhpkHaom om;aumif;&wem?
orD;aumif;&wemwdkYudk &EdkifcJvS\/ rdbudk ½kdaoavh½Sdaom
olwo Ykd mvQif þokaYd om om;&wem orD;&wemwdu Yk kd &Edik u
f ek \
f /
om;orD;rsm;ukd om;&wem orD;&wem[k qdk&onfrSm om;wdkif;
orD;wdkif;ukd ,H0gwH0gac:qdk&rnfr[kwf/ 0wå&m;ukd wwfod
vdr®mí vdkufemaqmif&Gufojzifh rmwmydwkOy|me r*FvmESifh
jynfhpkHaom om;orD;wdkYudkomvQif om;&wem orD; &wem[k
ac:qdk xdkuf\/
xdkokdYr[kwfaom om;,kwforD;,kwf 0efxkyf0efydkawG
udkrlum; toa&udk rJhapwwf\/ 'ku©t&yf&yf ¤if;wdkYESifhpyfí
rdbwdkYtay:ü xyfrHydkrdkí vmrnfjzpf&um; &wem[lí ac:qdk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 186
&rnf a0;pG? taveawm aomaum a,maum waAÁm aomw¬
tokH;rusaom om;rsdK;orD;rsdK;om[lí qdkxdkufukef\/ trdIuf
ozG,f vlUe,frSm ½Iyfaom om;orD;? tnpftaMu;yrm vlU&Gm
wGiyf rkd akd om om;orD;? z½kzd &J Buí J ypfxu
kd af om om;orD; wd[ Yk í l
qdkxdkufqdktyfukefonf/ xdkokdYaom om;orD;rsdK;twGufaMumifh
rdbwdkYrSm wpfoufywfvkH; 'ku©0efxkyfBuD;ukd xrf;&Guf&onfESifh
wluek \ f /
þokdYaom'ku©rsdK;rS vGwf&efrlum; rmwmydwk Oy|me
ukokdvfr*FvmBuD; wpfyg;om½Sdacsonf/ þukokdvfr*FvmBuD;ukd
jyKvyk &f efvnf; rsm;pGmcJ,Of;vSonfr[kw/f rdru d ,
kd u
f kd aumif;pGm
aqmufwnfrI twåor®m yPd"dr*FvmBuD;udk Muyfwnf;jrJjrHpGm
xm;í rdbESpyf g;udk ½dak opGm vkyaf uR;½krH Qomjzpf\/ rdbwd[ Yk ol nf
vnf; wjcm;rSm wrifwum oGm;a&muf&SmazG&aom 0w¬KrsdK;
r[kw/f tdrw f iG ;f yif toif&h dS aeMuaom tdrOf ;D ewfBu;D wdaYk ywnf;/
rdrdaeaomtdrfwGif;rSmyif ukodkvfjyK&m v,f,m ajrBuD;
wdkYonf toifh&SdMuukefonf[lí vG,fulpGmESifh owd&xdkufvS
ayukef\/ xdkrdbwdkYonf om;orD;wdkYtm; rsm;jym;BuD;us,faom
aus;Zl;&SifjzpfaomaMumifh tm[kae,s*kPfxdkuf\/ tjrwfwESdK;
MuKd ;MuKd ;pm;pm; &SmazGpak qmif;um aqmif,v l maom OpömESpw f jYkd zifh
ylaZmfjcif;iSgxdkufaom *kPf&Sd\/ xdk*kPfxdkufouf&SdaomaMumifh
rdbESpyf g;onf tm[lae,s*d¾ rD;ykBH u;D vnf; rnf\/ avmuü&Sad om
rD;udk ½dak oorI aMumifMh ujyKaomf vlowå0gwd\ Yk csuaf &;jyKwaf &;vdk
ao;onfr&Sd/ rD;ESifhpyfaom udpötwGuf wGifwGifus,fus,f
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 187
&Guaf qmifouJo h Ykd xdrk b
d ESpq f l wnf;[laom rD;ykBH u;D udk ½dak oorI
jyKpkvkyfauR;aom trdsK;om;trsdK;orD;wdkYtm;vnf; ypöKyÜefüjzpf
aom tusdK;aus;Zl;w&m; wrvGefüjzpfaom tusdK;aus;Zl;w&m;
Bu;D rsm;onf txufuazmfjycJo h nft h wdik ;f Bu;D rm;xGeu f m;apvdrhf
rnfjzpf\/
rdbESpfyg;udk r½dkrao rvkyfauR;rI rnfonfum; tMuif
om;orD;onf rdbwdkYpdwfESvkH;ylyefap&ef emMunf;ap&ef jyefvSef
ajymqdkrI? rdbwdkY\ pum;udkem;raxmifrI? auR;wkHYauR;vSnfh
arG;wkaYH rG;vSnu hf rkd jyK ½dik ;f jypGmypf pGex Yf m;rIrsm;udk qkv d okd nfjzpf\/
tcsdKUa,musfm;rdef;rwdkYonfum; rdrdwdkYtajctae BuD;jrifh
&SMd uaomtcg OpömpD;yGm;csKd UwJu h ek af om trdtbwdu Yk kd av;pm;rrl
*½krpdkufaeMuavukef\/ rdef;rwdkYrSmvnf; vif a,musfm;\
pum;udk em,lMu&í vifa,musmf ;rMunfrom &Srd nfukd pd;k &drMf u
&í? a,musmf ;wdrYk mS vnf; r,m;rde;f rwd\ Yk t&dyt f jcnfukd Munf&h í
ZeD;rdef;rudk aMumuf&GHUMu&í i,f&G,fpOftcgu pwnfvsuf
igwdkYom; orD;wdkYonfum; tdk;rif;rpGrf; Opömukefcef;&Sdaomf
jyKpkvkyfauR;Muvdrfhrnf[laom txiftm;udk;ESifhMudK;yrf;pGm
arG;jrLcJah om aus;Zl;&Sif rdtb kd tdrk sm;udk pGeyYf pfxm;Muukeo f nfjzpfí
rsuf&nfylwdkYjzifhjynfhaom rsufpdwdkYjzifhom aeY&uf&SnforQ yl
aqG;Mu&ukefaom 'ku©onfrdb BuD;rsm;udk rMumrMum awGUjrif
&cJhavjyD/
,if;odkY rdbESpfyg; ylyefaomuBuD;av om;orD;wdkYtm;
xdt k m[kae,s*rd¾ ;D onf Ni;D Ni;D ajymifajymif aeY½o dS rQawmufavmif
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 188
ukefonf jzpfaomaMumifh xdkom; xdkorD;wdkYrSm rD;avmifwdkifikwf
twl rjzLrpifaom tusdK; rwdk;ryGm;aom usufoa& taxG
axGaom 'ku©BuD;rsm;udk awGUMuHK&wwfacs\? odkYjzpfí trsdK;
aumif;om; trsdK;aumif;orD;wdkY? BuD;rm;aomaus;Zl;½Sif rdrd
wdkY\rdcifbcifrsm;udk bk&m;tavmif;awmf ok0PÖomrpaom
olawmfaumif;wdkYuhJodkY ½dkaoav;jrwfpGm vkyfauR;rI rmwmydwk
Oy|me r*FvmBuD;udk &Gufaqmiftm;xkwfMuukefavmh? oHo&m
ypöKyeÜ f ESpw
f efumv ESpb
f 0vk;H ESpyf g;½I;H aom rD;aoG;wk;H rD;avmif
wdkifikwftae rjzpfMuapESifh? MuyfMuyfowdxm;Muavukef/
yl a Zmf t yf a omol [ l a om q|rD ;
ylaZmftyfaomol ½dkaotyfaomol[lonfum; avmu
okH;yg;\udk;uG,f&m jrwfpGmbk&m;onfvnf;aumif;? jrwfpGm
bk&m;\wynfhom;oHCmawmfwdkYonfvnf;aumif;? xdkYjyifw&m;
ojzifhusifhMuHtm;xkwfí aeavh½SdMuukefaom &aoh y&dAdkZfwdkY
onfavnf;aumif;? rdrx d uftouftm;jzifBh u;D aomol *kPt
f m;
jzifhBuD;aom olwdkYonfvnf;aumif;? rdrdtay:ü w&m;ojzifh
aus;Zl;½Sdzl;aomolwdkYonfvnf;aumif;? þodkYaomolwdkYonf
ylaZmftyfaom ½dkaotyfaomolwdkYrnfukef\? xdkylaZmftyf½dkao
tyfaom olwdkYudk ylZeD,yk*¾dKvf[lí jrwfpGmbk&m;a[mMum;
awmfrl\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 189
xdkylaZmftyfaom ½dkaotyfaom olwdkYudk r½dkrao rav;
rpm;jyKvkyfvQif ypöKyÜef oHo&mESpfjzmaom umvü avmif
NrdKufjcif;udkcH&wwf\? xdkYaMumifh ylZeD,yk*¾dKvfonf rD;ESifhwl\?
þypöub © 0ü ½dak otyfaom olukd r½drk aojyKvyk jf cif;onf ylZmp
ylZae,smeH[lí a[mawmfrltyfaom r*Fvmw&m;rSqkwf,kwf
ysufpD;onfrnf\? xdkYaMumifh xdkoludk r*Fvmr½Sdaomol t0
r*Fvdu yk*¾dKvf? tvu©duyk*¾dKvf[lívnf;aumif;? usufoa&
r½dSaomol[lívnf;aumif;? umvuPÖDewforD; udef;0yfaom
ol[í l vnf;aumif;? qdx k u
kd af v\? xdyk al Zmfxu kd f ½dak oxdu k af om
olrsm;udk r½dkraoaechJvQif rsm;pGmaom vltaygif;wdkYu xdkoludk
uhJ&Jjypfwif pum;ajymMum; qdk>rufwwfMuukef\? xdkolrSmvnf;
Bu;D yGm;avmufz, G af om tusKd ;trsKd ;rsKd ;wdrYk S qkw, f w k w f wfacs\?
toufpnf;pdrrf sm;udak omfvnf; xdyg;a&muf½adS tmifysupf ;D zdMYk uKH
awGU&wwf\? ylZeD,yk*Kd¾ vjf zpfayaom cEÅ0D g'½Si&f aohukd jypfrmS ;
rdí toufpnf;pdrEf iS w hf uG ysupf ;D avzl;aom uvmAkrif; ponf
udkaxmufav/
xdkylZeD,yk*¾dKvfrsm;udk raxrhJjrifjyKvkyfchJvQif rdrdrSm
odoifhodxdkufaom w&m;"r®wdkYudkrod&bJ w&m;wnf;[laom
vmbfBuD;rSvnf;vGJ&av\? vdr®mp&mtrsdK;rsdK; BuD;yGm;p&m
trsdK;rsdK;wdkYrSvnf; qkwf,kwf&wwfacs\? xdkodkYr½dkraojyKvkyf
onft h wGuf *g&0r*FvmBu;D vnf; ysupf ;D av\? xdo k w l t
Ykd ay:ü
axmifaxmifvmT ;vTm;<um;<um;0if0h ifh jyKvyk jf yefvQiv f nf; ed0gw
r*Fvmysupf ;D jyef\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 190
t0r*Fvduyk*¾dKvf\tjzpf usufoa&r½Sd r*Fvmr½Sdaom
ol,w k t f jzpfoaYkd &muf&av\? xdyk Zl ed, yk*Kd¾ vu f kd r½drk aojyKvyk í
f
tjypfpum;ajymMum;a&&Gwv f Qif tvGe, f w
k rf mvSpmG aom 0ov
yk*Kd¾ vrf nfaMumif; okweå yd gwf 0ovokwüf jrwfpmG bk&m;a[mMum;
awmfrl\? rD;ykHBuD;udk wpfpkHwpfa,mufaomolu oGm;a&mufí
xdyg;chv J Qif rD;ykBH u;D rSm wpfpw
Hk pf&memusijf cif;ponfrjzpf? xdyg;vm
aomolrSmomvQif ylavmifjcif;'ku©udk cH&avouhJodkY xdktwl
ylZeD,yk*¾dKvfudk r½dkrao xdyg;ajymqdkchJvQif cH&aomylZeD,
yk*¾dKvfrSm wpfpkHwpf&m *kPfysufpD;ívnf;roGm;? xdyg;aomolrSm
omvQif rsm;pGm'kp½dkuftnpftaMu; tzwfwifcH&av\/
þavmuü igwdkYAk'¨bmom omoemawmfwGif;rSmyif
ylZmpylZeD,r*Fvmonf tawmfyifcsdKUwhJwwfMuukef\? rdrd
Munfñdkaomyk*¾dKvfudkrlum; txl;yifydkrdkomvGefí jr§ifhjr§ifhajr§muf
ajr§mufajymywwfMu\? rdrdMunfñdkaom yk*¾dKvfrSwpfyg; tjcm;
aomyk*¾dKvf tjcm;aom*dkPf;jzpfvQif oDv0EÅyn0EÅ vZÆDayov
yk*¾dKvfBuD;rsm;yifjzpfaomfvnf; xdkyk*¾dKvfBuD;rsm;udk xdxdyg;yg;
ESdyfESdyfe,fe,f ajymqdkvG,fwwfMuukef\? tu,fí rdrdwdkY
rMunfñdkEdkifchJMuygrl EIwfydwfí wdwfqdwfpGmom aeoifhacs\?
tjypfukd rajymqdrk ad p&m? rvSLvdv k Qiv
f nf; rvSLbJa½Smifví JT om
ae&m\? tjypfudk rajymqdkwhJ&m/
omrnao;ao;odrfodrfyk*¾dKvfrsm;udk ajymqdkrdvQif awmf
awmfwefwef ayghyg;ygao;\? {&mr oDv0EÅ yn0EÅ vZÆaD yov
0,0k'¨dyk*¾dKvfBuD;rsm;udk xdxdyg;yg;ajymqdkygrl tvGefw&mBuD;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 191
av;jyif;jyvSpGmaom 'kp½dkuf0efxkyfBuD;rsm;udk aqmif,l o,fydk;
onfrnf\? ylZeD,tjypfudk xm;bdOD;? ]tcsif;csif;jzpfaom
yk*Kd¾ vrf sm;\ tjypfuykd if r½I&mrajymrqd&k m? rdr\ d tjypfuo kd mvQif
½Ijrif&m\}[lí "r®y'ygVdawmfponfü jrwfpGmbk&m; a[mMum;
awmfrl\/
rdrdwdkYudk,fwGif þb0uHaumif;axmufrí &½Sdaeaom
oorÇm&Zd0gS vQmuav;wpfco k nf trsKd ;rsKd ;aom'kp½du
k f trsKd ;rsKd ;
aomtjypfwdkYudk vIyfumvIyfumESifh rsm;pGmqnf;ylEdkif\? 0denf;
a'oemawmfü Owå&drEkó"r®udkajymqdkí yg&mZduodkYa&muf
atmif xdkvQmuav;onf &GufaqmifEdkifav\? yOömeEÅ&d,
uHBuD;wdkYwGif txl;tm;jzifh oHCab'uuHBuD;ajrmufatmifyif
&GufaqmifEdkif\? rdwfBuD; aqGBuD;wdkYudk uGJjym;aprI? rdrdESifh aygif;
oif;aeMurdwfppfaqGppfwdkYudkyif rkefYrkefYnufnuf uGJysufonf
wdkifatmif jyKvkyfrIwdkYudkaomfvnf; &GufaqmifEdkif\? xdkYaMumifh
xdkvQmuav;wpfckonf BuD;vSpGmaom "m;oefvsufwdkYxuf
tqrsm;pGm xufjrufvSonfudk ,kHMunfpdwfcs odxdkufvSay\/
olwpfyg;wd\ Yk tjypfukd ajymqd&k efta&;odYk usa&mufvQif
¤if;vQmonf pufuo Jh Ykd tvGew
f pf&m vnfywfvaS cs\? olwpfyg;
wd\Yk *kPaf us;Zl;udk ajymqd&k efta&;odYk usa&mufygrlum; ¤if;vQm
onf ausmufawmifBu;D rsm;xufyif av;vHxikd ;f rIid ;f vsu½f adS cs\?
BuD;us,fvSpGmaom ppfoabFmBuD;rsm; yhJwufBuD;rsm;udk oufom
pGmjzifh Edkifeif;atmifudkifí yhJEdkif\? ESpfvufrrQavmuf½Sdaom
þvQmwpfcu k kd Edik ef if;atmifyEJh ikd yf gvQif þavmuü vlvrd m® jzpfí
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 192
tvGefwpf&modyfonf;ao0yfaomol[lí csD;rGrf; xdkufav\?
bk&m;tp½Sdaom ylZeD,yk*¾dKvfwdkY\ tay:ü teEÅ&d, uHxdkuf
avmufatmif ylZmp ylZeD, r*Fvmysuv f Qif aoonf\ tjcm;rhüJ
pifppftyg,foo Ykd mG ;&rnf rSeaf cs\? cstyfaom0efxyk o f nf rkcsrvGJ
usjcif;jrJouhJodkY i&JodkYus&rnf pifppfjzpfav\/
xdyk Zl eD,rD;uho J Ykd Bu;D rm;aomtjypf½í dS avmifjcpfapwwf
aom*kPfwlrD;wpfck½Sdao;\? xdkrD;udk r½dkraorav;rpm; jyKvkyf
aomtcg trsKd ;orD;rde;f rrsm; oHo&mypöKyeÜ w f üYkd avmifNrKd uw
f wf
av\? tb,frD;enf;[lrlum; *[yw*¾dac:aom tdrf½Sif
vifa,musfm;wnf;[laom rD;ykHBuD;aywnf;? rdef;rwdkYonf rdrdwdkY
t½Sifocif vifa,mufsm;udk Ekdifvdkrif;xuf ESdyfpufuvl jiLpl
aqmifhatmifh rajzmifhESvkH; usihfokH; aexdkifchJaomfvnf;aumif;?
xdv k ifa,mufsm;udk r,m;rde;f rwd0Yk wå&m;ESit hf nD av;av;jrwfjrwf
½dk½dkaoao rjyKvkyfchJaomfvnf;aumif;? xdkvifa,musfm;udkyif
½ke½Yf ek MYf urf;Murf; y&rf;ywm eifiguq Burd ;f yoHa[muf atmfaiguf
qJa&;chJaomfvnf;aumif;? xdkrdef;rrSm aus;Zl;½Sifvifa,mufsm;
wnf;[laom rD;ykHBuD;avmifNrdKufí wpfaeYxufwpfaeY ajcmuf
aoGUaom ta&tom;acgifyg;MuHKvSDaom taoG;t&nf rMunf
rvifaom rsuEf mS jzifo h m tdrüf ae&avojzifh xdrk ed ;f r½Sad omtdrf
onf usufoa&r*Fvmr½Sd jzpfav\/
tdrfapmifhewf &Gmapmifhewf ewfaumif;ewfjrwfwdkYonf
vnf; xdkusufoa&r*Fvmr½Sd&m tdrfrSzJcGm xGufoGm;aMuav
ukef\? pD;yGm;vmbfvmbwdkYonfvnf; wpfaeYxufwpfaeY
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 193
wa&GUa&GUqkw, f w k f ysujf ym;wwfavuke\ f ? tb,faMumifq h akd omf
pD ; yG m ;Opö m wd k ; wuf a Mumif ; a&m*gOy'f u if ; vG w f a Mumif ; ud k
apmifah &Smufrç pwwfMuukeaf om or®ma'0ewfwYkd pGeyYf pfxu G cf mG
oGm;MuavaomaMumifv h nf;aumif;? xduk suo f a&r*Fvm r½Sad om
rsufESmqdk;rç tkyfcsKyfBuD;pdk;aexdkifaomtdrfudk rdwfaumif; aqG
aumif; vltaygif;wdo Yk nf a½Smifvo
JT mG ;MuavaomaMumifh vnf;
aumif;? wpfaeYxufwpfaeY rdwfaqGysufí pD;yGm; vmbf vmb
wdkYonfvnf; ysufjym;qkwf,kwf&avukef\/
xdkodkY OpömpD;yGm;ysufjym;avaom rdef;rtm; pdwf rMunf
romjzpfí a&m*gtemwdkYonfvnf; zdpD; ESdyfpufvmav ukef\?
wpfcgwpf&H a,mufsm;olawmfaumif;wdkYu rcHr&yfEdkifojzifh
xdkrdef;rudk pGefYypf xGufajy;avaomtcg om;i,forD;i,f wdkYESifh
wuG rDScdkudk;uG,f&mrhJjzpfí rsuf&nfylwdkYjzifh pD;,dkvsufae &av
aom rdef;rrsm;udkyif rsm;pGmawGUMuHK&zl;av\? þonfum;
vifa,mufsm;wnf;[laom *[yw*¾drD;udk r½dkrao rxDav;pm;
apmfum;½dkif;yspGmjyKvkyfaom rdef;rwdkYtm; ypöu©rsufarSmufüyif
avmifNrdKufykHtjcif;t&m t>rufjzpf\/
tMuifrdef;ronf rdrd\t&Sifvifa,musfm;udk aMumuf
vnf;aMumuf\? cspfvnf;cspf\? ½dkaoav;jrwfpGmvnf; jyKpk
vkyaf uR;av\/ rdr\ d t&Sio f cif vifa,musmf ;udk vGeuf sL;ívnf;
rusifhwwf/ om,macsiHpGm rdef;raumif;yDyD r,m;0wf ig;yg;ESifh
tnD jyKpkvkyfauR;av\/ vifa,musfm;\ pdwfoabm tvdk
twdkif;odkYomvQif vdkufíusifhavh&Sd\/ xdkrdef;rudkrlum; xdk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 194
*[yw*¾ d r D ; onf ravmif j rd K uf ½ k H o mru avmuü&S d a om
usufoa&r*FvmBuD;wdkYudk tvdk&Sdwdkif;ay;í csD;ajr§mufwwf
avukef\/ xdkrdef;rudk rdrd\t&Sif vifa,mufsm;uvnf; cifcif
rifrif MuifMuifemem n§mwmaygif;oif;í tvk;H pkaH om ypön;f Opöm
&wema&TaiGwu Ykd v
kd nf; MunfMunf,, Hk Hk vTyJ t
Hk yfEiS ;f jcif;cH&av\/
rdrdwdkY vifa,musfm;rsm;\ jrwfEdk;,kHMunfrIudk &&SdMuaom rdef;r
taygif;wdkYonfum; pMumrif;\ rdzk&m;acgifBuD;yrm at;csrf;
om,mpGm om;orD;a>c&Hy&dowfESifhwuG pdwf0rf;ruGJrjym; tnD
tnGwfae&avukef\/
xdkodkYaom rdef;rtdrfh&SifwdkYtm; r&ao;aompD;yGm;Opöm
vmbfoyfyumwdo Yk nf wpfaeYwjcm; 'Da&rsm;odYk wd;k yGm;avuke\ f /
vltaygif;wdo Yk nfvnf; aumif;cs;D axmrem Mobmpum;>rufMum;
csD;rGrf;Muavukef\/ or®ma'0 ewfrsm;pGmwdkYonfvnf; apmifh
a&Smufedpörpavukef\/ xdkodkY ewfaumif; ewfjrwfwdkY rjywfrç
pavaomtdrf&Siftm; usufoa&r*FvmwdkYonf yGifhvef;om,m
onfjzpfaomaMumifh rdwaf umif; aqGaumif;wdo Yk nfvnf; pkaygif;
a&mufvmwwfavukef\/ txl;tm;jzifhum; xdkodkY usufoa&
r*Fvm&Sdaom tdrfokdY &aoh&[ef;olawmf oljrwfwdkYonfvnf;
uyfa&mufMuavukefojzifh olawmfaumif;wdkY\ w&m;BuD;rsm;udk
Mum;emrSwfom;&avojzifh xl;jcm;aom vlYb0 orÜwådpuf0if
olawmfpifrdef;rjrwf jzpf&av\/
wrvGefavmuürlum; rdrdwdkYudk;uG,f&m vifa,musfm;udk
Edkifvdkrif;xuf ESdufpufuvl jyKrIajymMum; apmfum;½dkif;jyaom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 195
rde;f rwdo Yk nf þb0rSpak whusonf&adS omf ] ,xmouH eduad© wåm
{0Hed&a,} [laom a'oemawmfBuD;t& r[mwmyei&JBuD;odkYcs
tyfaom 0efxyk jf rKyaf vonfyh rm rkcs{uef usa&mufMu&rnfom
vQifrSef\/ xdkokdYvifa,musfm;udk r½dkrao rxDavpm; apmfum;
aomrdef;rwkdYonf wmyei&JBuD;ü usa&muf cHMu&avaMumif;udk
owåwdedygwf? oHudpöZmwfü jrwfpGmbk&m;a[mMum;awmfrl\/
t*Fw k Kåd &f ygVdawmfüvnf; rde;f rwdrYk mS twGi;f rD;ok;H yg; tyrD;av;yg;
&SdaMumif;udka[mawmfrl\/ twGif;rD;okH;yg;rSm avmbç a'goç
arm[w&m; rD;okyH g;udq k o kd nf/ tyrD;rSm trdç tbç rD;ESpyf g;ESihf
,ckjytyfaom ylaZmfxu kd af om yk*Kd¾ vw
f nf;[laom 'u©ad P,s*d¾
rD;wpfyg;? rdrdwdkYvifa,musfm;wnf;[laom *[yw*¾drD; wpfyg;
tm;jzifh tyrD;av;yg;jzpf\/
vifa,musmf ;udk rxDavpm; usiahf zmufjym;vsuf apmfum;
aomrde;f rwdYk usc&H vwåUH aom r[mwmye i&JBu;D onfum; igwdYk
wnfaeMuaom r[myxDþajrMuD;atmuf ,lZemaygif; udk;
aomif; tuGmwGif tapmuf,lZemwpf&m tvsm;teH,lZem
wpfaomif; us,0f ef;aomajrOrifBu;D ü wnf&\ dS / xdrk [mwmye
i&JBu;D ü tvQw H ajymifajymif awmufavmifaomoHajrtjyif&\ dS /
a&wGufjcif;iSg rpGrf;&mojzifh toacsF,steEÅ rsm;jym;vSpGmaom
i&Joo l wå0gwdjYk zifv
h nf;jynfah e\/ þi&JBu;D ü tvQw H ajymifajymif
awmufavmifuek af om oHawmifBu;D wdo Yk nf&udS ek \
f / xdok aH wmif
Bu;D wd\ Yk ywfvnf0ef;usif oHajrtjyifwüYkd xef;awmBu;D oP²mef
ayawmBuD; oP²mefuJhodkY oHajrrSaygufíxMuukefaom tvGef
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 196
xufjraom tzsm;&Su d ek af om tvQw H ajymifajymif awmufavmif
ukefaomoHwHpdkY oHwHusif oHcRefBuD; oHwdkifBuD;wdkYonf pdkufxl
vsuf&SdMuukef\/ i&Jxdef;wdkYonf tvQHwajymifajymif awmuf
avmifaom vufeufwjYkd zifh ½du k Ef u
S yf w
k cf wfuek v
f suf i&Joo l wå0g
wduYk kd oHawmifBu;D wdt Yk ay:odYk wufa&mufajy;oGm;apMuuke\ f /
i&Jolowå0gwdkYonf udk;&mr& ½dkufESufjcif;'ku©udk rcHr&yfEdkifMu
onf j zpf í tvQH w ajymif a jymif awmuf a vmif a om xd k o H
awmifBuD;wdkYtay:odkY wufa&mufajy;oGm;ukef\/ xdkodkYwuf
a&muf a jy; oG m ;Muojzif h awmif x d y f o d k Y a &muf M uaomtcg
jyifxef;pGmwdu k cf wfvmukeaf omavwko dY nf xdik &Jol owå0gwdu Yk kd
cdkudk;&mr& vGifhygíusefjyefatmif wpfzefwdkufvTifhukef\/ i&Jol
owå0gwdkYonf xdkavüvGifhygí awmifajcwdkYü pdkufxlvsuf&Sd
ukefaom oHwHusif oHwHpdkYwdkY\ tay:odkY OD;acgif;apmufxdk;
usavukef\/
wHcGefwdkifwdkYü pGyfíxm;tyfaom *VKef½kyfç e*g;½kyfç
[oFm½kyfwdkYuJhodkY oHwHusifwkdY\txufüpGyfvsuf rjrif0Hhr½I0Hh
wvGev Yf eG fY wvufvufawG aeMuuke\ f ? wpfzef i&Jxed ;f wko
Yd nf
tvQHwpfajymifajymif awmufaom oHvSHwef oHwHcsLwkdYjzifh
xkd;BudwfqGJiifí atmufoHajrtjyifokdY usa&mufapMuukef\?
wpfzef i&Jxdef;wkdYonf txl;xl;tjym;jym;aom vufeufwkdYjzifh
½kdufESufykwfcwfvsuf tvQHwajymifajymif awmufavmifaom
oHawmifBuD;wkdYokdY wufapMuukef\? awmifxdyfokdYa&mufjyefvQif
,cifuuJhokdY avwkdYwkdufcwfjyefojzifh oHwpkdYBud;wkdYtay:okdY
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 197
wpfzefvGifhpifusa&muf&jyefukef\/
þokv Yd Qif tMuifrQavmuf umvywfv;Hk rdrw d jYdk yKtyfaom
raumif;rIuHwkdYonf ukefjcif;okdY ra&mufukefao;? xkdrQavmuf
aom umvywfvkH; qkdcJhNyD;cJhaom enf;twkdif;jzifhom onf;xH
jyif;jy Bu;D rm;vSaom 'kuu © dk tjyefjyeftvSev f eS f cHaeMu&uke\ f ?
tESpfwpfodef; tESpfwpfoef; tESpftuka# tESpftoFacsyif
MumjrifhMuukefaomfvnf; xkd'ku©rS ruRwfrvGwfMu&avukef?
þokv Yd Qif r[mwmyei&JBu;D üBu;D rm;jyif;jy qif;&JvaS om 0#f'u k ©
trsdK;rsdK;wkdYukd vifa,musfm;wkdYtm; apmfum;½kdif;jy r½kdraojyK
vkyfMuaom rdef;rwkdYonfcHpm;Mu&ukef\/ xkdi&Jü ESpfaygif;
toacsFru Mumjrifhvmaomtcg ¤if;rSwpfzef jyefvnfvGwf
ajrmufjyefojzifh tu,fwEÅd vlb Y v Hk b
Yl 0ukd &cJah vjim;aomfvnf;
xkt d ukov dk u f w
H \ Ydk tusKd ;qufaMumifh xkrd ed ;f rwkrYd mS jzpfav&m&m
oHo&mb0wküYd ½kyq f if;oP²mef Mueftifvu©Pm t*FgcsKd UwJjh cif;?
vlYavmuü tokH;r0if usufoa&r*Fvm wpfpkHwpf&m r½Sdaom
'Gepf #m;rsKd ; yef;rIu d o f eG rf sKd ; ½GpH &m npfpw k w f u,fEw k af om vl,w k f
rmrsdK;wkdYüom jzpf& wwfavukef\? olawmfaumif; w&m;wkdYESifh
a0;uGm&mt&yfwüYdk rde;f rrsKd ;wküYd om jzpf&avuke\ f ? NrKd UBu;D jyBu;D
wkdYtv,fwGif jzpf&aomfvnf; olawmfaumif;wkdYESifh a0;uGm&m
jzpfaom jynfhwefqmrwkdY\ ae&mwkdYokdYa&mufí rolawmftrsdK;
rsKd ;wk\
Yd abmifü tukov dk t f rsKd ;rsKd ;wku Yd odk m aeYpOfaeYwidk ;f yGm;vsuf
aoonf\ tjcm;rJüh ,cifujyqkcd ahJ om wmyei&JBu;D ponfwo Ydk Ydk
wzefjyefí a&mufNrJa&muf&avukef\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 198
þonfum; vifa,musmf ;udk r½drk aorxDav;pm; apmfum;
azmufjyef tusifhwefaom rdef;rwdkYtm; *[yw*¾drD; avmifyHk
tusdK;<uif;udk t>rufrQjyqdkjcif;wnf;/
xdk*[yw*¾drD;wnf;[laom vifa,musfm;udk r,m;rdef;r
wdkY\ 0wå&m;ESifhtnD ½ddkaoav;jrwfpGm jyKpkvkyfauR;avh&SdMu
ukefaom trsdK;aumif;orD;rdef;rwdkYrSmrlum; þb0rS pkawrae
aovGeMf uukeo f nf&adS omf usuo f a&r*Fvm&S&d m olawmfaumif;
w&m;xGe;f um;&m bHXk mewdo Yk aYkd &mufMu&í Bu;D jrifah om yxrwef;
vlYpnf;pdrfBuD;rsm;udk &wwfMuav\/
vljY ynfavmuwGif tcsKd Uaomrde;f rwdo Yk nf a½TaiGOpöm &wem
pdeaf usmuf taqmufttHpk aom abm*orÜwBdå u;D wdEYk iS hf jynfph MkH u
avaomfvnf; rdrdwdkYvifa,musfm;rsm;tay: MoZmr&Sd aoG;
aqmifír&/ xdka,musfm;uvnf; xdkrdef;rrSwpfyg; vdkufpm;
aysmfyg;avh&SdMujyefaomaMumifh aeYnOfhrjywf tlonf; jywfa<u
rwwf pdw'å u k B© u;D rsm;udk &&Syd al qG;aeMu&aom rde;f rtaygif;wdu Yk kd
rMumrMum awGUjrif&av\/ b0oHo&mu vifa,musmf ;udk ½dak o
orI tav;jyKcJhaom rdef;rwdkYrSmrlum; xdk'ku©rsdK;wdkYrS t<uif;rJh
vGwfuif;csrf;omvsuf rdrda,musfm;rsm;tay:ü MoZmwduúr
BuD;rm;í xdka,musfm;wdkYonf rdrdwdkYtvdkodkYom vdkufyg&wwf
avukef\/ ewfjynfewf½GmwdkYüvnf; xdkYtwlyifjzpf\/ vif
a,musfm;udk ½dkaoav;jrwfavh&Sdaom rdef;rwdkYonf tvdk&Sdí
qkywåemjcif;udjk yKonf&adS omf a,musmf ;b0udk vsijf refpmG &Edik \ f /
vifurkd ½dak oaomrde;f rwdo Yk nfum; a,musmf ;b0udk r&Edik Mf u&m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 199
[lí em&'Zmwfü jrwfpmG bk&m; a[mMum;awmfr\ l / tusO;f csKyu f kd
qdak omfum; vifa,musmf ;udk ½dak oav;jrwfpmG vkyaf uR;jyKpak om
rde;f rtaygif;wdrYk mS vlUjynfpek q f ef ewfjynfpek q
f ef cHpm;pHpm;Mu&í
b0wdkwdkESifh r*fzdkvfedAÁmefudk &EdkifMuav\/
xdkodkYazmfjytyfaom ,kwådtaxmuftxm; bk&m;a[m
a'oemawmfBuD;rsm;t& trsdK;aumif; orD;rdef;rwdkYrSm rvTJom
ra&Smifom rdrdwdkYESifh tNrJxm0&qufqHíom aeMu&aom
vifa,musmf ; wnf;[laom rD;yHBk u;D udk r½drk aojyKvyk u f rD;wdrYk nf
onf tmPmzDqefavhr&Sd? tuRrf;avmifNrdKufwwfav ouJhodkY
xdkYtwl vifa,musfm;wnf;[laom *[yw*¾drD;BuD; avmifNrdKuf
ojzifh BuD;us,faom ypöKyÜef rsufarSmuf usa&muf cHpm;&vwåHU
aom tjypfBu;D wdu Yk kd ½IarQmaf xmufxm; rsm;rsm;Bu;D owd&Muukef
vsuf aemufaemufu vGecf NhJ y;D aomtjypfwYkd yaysmufMuavatmif
rdrdwdkYt½Sifocif vifa,mufsm;wdkYudk ½dkaopGmawmif;yef c,
uefawmhMuí aemiftouf½SnforQ umvywfvkH;vnf; ½dkao
av;jrwfpmG *½k*g&0 ouúpjö yKí vifa,mufsm;wnf;[laom rD;udk
apcdkif; tokH;jyKvkyfMuavukef? þonfum; ylZeD,rD;ESifh *kPfwl
aom *[yw*¾v d ifa,mufsm; rD;avmif NrKd uyf t Hk csuu f kd t>rufrQ
jycef;wnf;/
a,mufsm;wdkYrSmvnf; ZeD;rdef;rwdkYtm; vifa,mufsm;wdkYu
jyK&maom0wå&m;ESifhtnD rjyKchJaomaMumifhvnf;aumif;? rdrdwdkY
ZeD;rdef;rrSwpfyg; tjcm;aomrdef;rrsm;ü azmufjym;usifh MuH
usL;vGejf cif;aMumifv h nf;aumif;? a&muftyfcpH m;tyfaom tjypf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 200
wdo Yk nf rderf wdEYk iS hf xyfwx l yfrQyifjzpfav\? tus,u f kd a0zefí
odMuav/
tdk---wumawmf a,mufsm;wdkY? oifwdkY\ ajc&if;tvkyf
tauR;jzpfaom tdrf½Sifrdef;rowå0g taygif;wdkYudk Muifem
oem;Muukefavmh? xdkrdef;rwdkYrSm oifa,mufsm;wdkYwnf;[laom
*[yw*¾drD;nD;nD; ajymifajymifawmufavmifchJaomtcg t
BuD;us,frSpGmaom 'ku©BuD;rsm;udk rn§mrwmvGefusL;í usifhMu
aomaMumifh olcY rsmrde;f rwdrYk mS onf;zsm;wkeq f yf rcHr&yfEikd &f um;
a'gorD;yGm;BuD;rm; awmufavmifavojzifh rdrdwdkYt½Sif vif
a,musmf ;Bu;D udyk if ½dak ocsiv f suf r½drk aoEdik ?f udik ;f ñTwf csivf suf
rudik ;f rñTwo f m? AsmygayGaemuf a&mufwwf&m&mjzpfí xdak us;Zl;
½SifBuD;udkyif qJa&;aigufirf;y&rf;ywm eifyJiq ajymqdkMu&av
uke\ f ? odjYk zpfí rdrw d ZYkd eD;cifyeG ;f rudk oem;Muifem onft h avsmuf
csD;ajr§mufrnfqdkvQif ig\twGuf þrdef;rrSm rD;ravmifygap
ownf;[k Muyfwnf;jrJjrHpGm rdrdwdkYudk,fudk apmifha½Smuf aqmuf
wnfí ZeD;wlpkHedAÁmefbkHudk cdkvIH&onfwdkifatmif usifhaqmif&
rnf[al om Oya'oudv k nf; a,mufsm;wdt Yk wGuf t>rufrQ azmfjy
tyfavonf/
ylZeD,rD;ESifh*kPfwlaom *[yw*¾dvifa,mufsm;rD;udk
Mum;n§yfazmufxGif; xifvif;azmfjytyf onfrSwpfyg; xdkylZeD,
rD;\avmifNrdKufykHtusdK;rsm;udk qufvufíqdkOD;thH? ylaZmfxdkuf
ylaZmftyf ylaZmfoifh ylaZmf&maom q&morm; &wemok;H yg; aus;Zl;
w&m;rsm;olwu Ykd kd rylaZmfbJ t½dt k aorjyKbJ tav;tjrwf rjyKbJ
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 201
>cif;csefvSyfxm;chJaomfvnf;aumif;? xdkuH\tusdK;qufonf
tyg,fe&ufodkY usa&muf½kHrQru jzpfavwdkif;aomb0wdkYrSm
bmbfoygyumenf;yg;wwfjcif;? bkef;rhJuHrhJ csdKUwhJMuHKvSDpGm jzpf&
wwfjcif;? rdru d dk ylaZmfrnfo
h l ½dak ornfo h l cpm;rnfo h l aus;Zl;qyf
rnfholwdkY enf;yg;wwfjcif;udk jzpfapwwf\/
rdrd\ vufatmufi,fom;wdkYu awmfvSefwwf\? aus;Zl;
udkacsypfwwf\? uwnKw *kPfaus;Zl; rcHpm;&bJ ½Sdwwfacs\?
rdrd\wynfhi,fom;wdkYu *kPfwk*kPfNydKifjyKvkyfí ajc&mwdkif;um
raxrhJjrifjyK wwfavukef\? þavmuBuD;ü vufatmuf
i,fom;wdkYuaomfvnf;aumif;? wynfhwyef;wdkYuaomfvnf;
aumif;? Edkifvdkrif;xuf ESdyfpufuvl *kPfwk*kPfrQwkyNydKifqdkif
tEdik &f rI tvkt,ufjyKjcif;rsm;udk cHaeMu&ukeaf omvlMu;D rsm;ESihf
q&mBu;D orm;Mu;D wdrYk mS tonf;ESv;Hk aMujyKe;f ysupf ;D avmufz, G f
tBuD;tus,fepfemMu&aom 'ku©BuD;rsm;udk vSvS&wwfacs\?
wynfrh o k v d u apmif;q&m*kwv då udk *kPNf yKd iof nft
h wGuf pdwyf suf
p&mqif;&J&ykHudk axmufav/
xdkodkYaom 'ku©rsdK;udk ylZmpylZeD,r*Fvmysufí jyqdktyf
chJNyD;aom q|rD;avmifolwdkYrSm rsm;pGmMuHKawGU&wwfav\?
,ckumv qkwu f yfavmuBu;D ürlum; þodaYk om'kuB© u;D rsKd ;awGukd
cHaeMu&ukefaom vlBuD;vlaumif;wdkYESifh q&maumif; orm;
aumif;wdo Yk nf tvGew f pf&mrsm;jym;avuke\ f ? xdo
k jYkd yqdck NJh y;D aom
enf;twdik ;f vlBu;D vlaumif; q&morm;aumif;wdu Yk kd ylyifaomu
'kut © xnfBu;D udk ay;wwfuek af om vufatmufi,fom; wynhf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 202
trsm;wdkYudk &nfawmfrlí ygXZmwfygVdawmfü-
opöH uda&0 rm[Hok?
e&m {upöd,m £"/
u|H edyv0dwH aoa,sm?
eawG0 upöda,m ea&m/ (Zm? 1/ 17/)
[lía[mawmfrl\/
edyv0dwH=a&xJrSq,fwifíxm;tyfaom/ u|H=rD;qdkuf
pzG,f xif;wkH;i,fonf/ aoa,sm=jrwfavao;\/ {upöda,m=
tcsKd Uaom/ ea&m=aus;Zl;acsypf vlaynpfonf/ eawG0aoa,sm=
xif;wk;H rQtjzpf pifppfrjrwfonfomvQiw f nf; / £wd=þodaYk om
pum;udk/ £"=þavmuü/ {upöd,m=tcsdKUukefaom/ e&m=
ynm&Sdol vltaygif;wdkYonf/ tm[Hok=yk&mPfpum; rdefYMum;
awmfrzl ;l Muuke\ f / £'H=þyk&mPfpum;onf/ opöu H ad &0=pifppf
{uefrkcs rSefavpGwum;/
t"dygÜ ,ftusO;f csKyf qdvk &kd if;um; þavmuü a&üarsmí
vmonfudk q,f,líxm;tyfaom rD;pmxif;wkH;onf jrwfav
ao;\/ Edkifvdkrif;xuf ESdyfpufuvl *kPfwl*kPfrQ wkyjydKifqdkif
tEdkif&rI tvkt,ufjyKvkyfwwfaom aus;Zl;rJholtcsdKUvlonf
xif;wkH;avmufrQrjrwf[lí a&S;ynm&SdwdkY rdefYMum;aom yk&mPf
pum;a[mif;onf rSefavpG[lvdk/
ylZeD,yk*¾dKvfwdkYudk ylZmp ylZae,smeH[lí a[mawmfrltyf
aomtwdkif; t½dktao tav;tjrwfjyKí qnf;uyfrI edrfhcsrI
½dkaorI ylaZmfrI vSL'gef;rI ay;urf;rIrsm;udkjyKvQif þuJhokdYjyKaom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 203
olonf ylZmpylZeD, r*Fvmudk vufa&muf&&Sad omol rnfay\/
yknud&d,m0w¬Kq,fyg;wdkYwGif typm,e ukodkvfxl;udk qnf;yl;
aomolvnf; rnfay\/ r*Fvm&Sdaomol usufoa&&Sdaomol
oD&dewforD; udef;0yf&mjzpfaomol [lívnf;ac:qdkxdkufay\/
ypöKyÜefoHo&m ESpfjzmXmewdkYü vlMunfndK ewfMunfndK yk*¾dKvfjrwf
BuD;wpfOD; jzpfay\/ xdkolonf trsdK;rdsK;aom usufoa& trsdK;
rsKd ;aomtjct H &H trsKd ;rsKd ;aom vmbfoyfyumwdu Yk kd &wwfacs\/
xdo k \ l vufatmufi,fom; wynfw h oYkd nf txl;ojzif½h akd ojcif;?
&Scd ;kd ylaZmfjcif;? cpm;qnf;uyfjrwfE;kd jcif;rsm;udv k nf; jyKMuuke\ f /
rdrdü&SdjyD;aom y&dowfwdkYonfvnf; ruJGYrjym; wom;wnf;
nDnw G af phpyfí tabZÆy&do yk*Kd¾ vt f jzpfu&kd wwfacs\/ jzpfav
&m&m oHo&mb0wdkYü rdrd\vufatmufi,fom; wynfh rsm;u
Edkifvdkrif;xuf ESdufpufuvl *kPfwl*kPfrQ wkyjydKifqdkif tEdkif&rI
tvkt,ufjyK jcif;aMumifhjzpfaom 'ku©rsm;udk rawGU rMuKH&acs/
0wå&m;odpGm vdr®macsiH ausyGefEl;eyf avsmufywf ,Ofaus;aom
vufatmufi,fom; wynfhrsm;\ylaZmfrI ½dkaorI rsm;udk&í
tvGew f &m Munfomcsr;f ajrh aysmaf rGU&wwfacs/ rdrjd yKpyk sKd ;axmif
tyfaom tyif;toif; *dkPf;*PwdkYonfvnf; rdrd\qkH;rpum;
Mo0g'rsm;udk wom;wnf; vdu k ef mcH,ul ek \f / rdrad qmif&u G v
f akd om
twdkif; raoGrvSef vdkufemjyK usifhMuukef\/
a,musfm;jzpfvQif ,oolaX;om;r[muyÜde rif;BuD;rsm;
uJhodkY i,fom; wynfhtaygif;wdkYESifhwuG nDnGwfaphpyfxl;jrwf
,Ofaus;aom y&dowfwdkYjzifh aysmf&TifpGmoHo&müvnf;&í
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 204
tEkyg'daoo edAÁme"mwf okcjrwfudk qnf;uyfcdkvIH&av\/
rdef;rjzpfvQif 0domcgç taemZmç omrm0wDç b'´gwdkYuJhodkY vuf
atmufi,fom; wynfhy&dowfrsm;ESifhwuG aysmf&TifpGm oHo&m
üusiv f nf&í tEkyg'daooedAmÁ e "mwfock jrwfukd qnf;uyfcv kd HI
&onfjzpfuek \ f /
þpum;&yfum; ylZeD,[kqt kd yfaom q|rD;ESiphf yfvsO;f í
tusOf;t>rufrQjzpfaom pum;&yfwnf;/
trdç tbç ylZeD,yk*¾dKvf þoHk;yg;udk tyrD;oHk;yg;[lí
qdktyf\/ rdef;rwdkYrSmrlum; vifa,musfm; wnf;[laom *[ywd
rD;udx k nfí h tyrD;av;yHk &Sad v\/ þrD;rsm;udk r&krd ao rxDav;
pm; ,Gif;rSm;azmufjyef rawmfrwef udk,fEIwfESvHk;oHk;yg;jzifh
jypfrSm;vGefusL;cJhaomf oHo&mypöKyÜef ESpfwefumv ESpfb0vHk;
qH k ; &I H ; ysuf p D ; avtH h o nf o mjzpf í tMuif t rsd K ;aumif ; om;
a,musfm;wdkYonfvnf;aumif;? trsdK;aumif; orD;rdef;rwdkYonf
vnf;aumif; MuOfa&Smifapmifah &Smuf jyKvyk &f u G af qmiftyfonfukd
jyKvkyf&Gufaqmifvsuf udk,fusdK;udk,fpD;yGm;udk MuD;rm;wifhw,f
&Sad tmif vdu k ef mjyKusi&hf rnf[al om Oya'oudv k nf; azmfjytyf
avNyD/ t*kFwå&edum,f? wduedygwfygVdawmfjrwfü atmufyg
twdkif; a[mawmfrlonfudkvnf; usufrSwf vdkufemMu&monf/
1/ rmw&d ydw&d pmyd?
a,m rdpäm y#dyZÆwd/
wxm*aw 0g orÁKa'¨?
tx 0g wó om0au/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 205
2/ A[kOö aom yo0wd?
tyknH wm'daom ea&m/
£a"0eh *&[EÅd?
ypöyg,Oö *päwd/ (tH? 1? 311/)
a,m=tMuifoo l nf/ rmw&dpmyd=rdcifüaomfvnf; aumif;/
ydw&dpmyd=zcifüaomvnf;aumif;/ rdpäm=rSm;rSm;,Gif;,Gif; (0g)
r&kdrao/ y#dyZÆwd=usifh\/ tx0g=xdkrSwpfyg;/ wxm*aw=
a&S ; bk & m;wd k Y u J h o d k Y vmjcif ; aumif ; awmf r l a om/ orÁ K a'¨ 0 g=
jrwfpGmbk&m;üaomfvnf;aumif;/ wó=xdkjrwfpGmbk&m;\/
om0au0g=wynfhom;taygif; olawmfaumif;rsm;üaomfvnf;
aumif;/ rdpäm=rSm;rSm;,Gif;,Gif; (0g) r&kdrao/ y#dypöwd=usifh\/
wm'daom=xdkodkYoabm&Sdaom/ aomea&m=xdkolonf/ tyknH=
raumif;rIudk/ A[kOö=rsm;pGmyifvQif/ yo0wd=qnf;yl;pkaqmif;
onfrnf\/ eH=xdkoludk/ £a"0=þrsufarSmufb0üyifvQif/
y@dwm=ynm&SdwdkYonf/ *&[EÅd=uJh&JU&IwfcsMuavukef\/ ypö=
wrvG e f b 0ü/ tyg,Oö = tyg,f a v;yg;od k Y vnf ; / *pä w d =
oGm;&av\/

1/ rmw&d ydw&d pmyd?


a,m or®m y#dyZÆwd/
wxm*aw 0g orÁKa'¨?
tx 0g wó om0au/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 206
2/ A[kOö aom yo0wd?
yknH {wm'daom ea&m/
£a"0eH yoHoEÅd?
ypö oa*¾ yarm'wd/ (tH? 1/ 311/)
a,m=tMuifoo l nf/ rmw&dpmyd=jrif;rd&k af wmifEiS hf yHak qmif
EIid ;f vnf; twdik ;f rod aus;Zl;&do
S nfh arG;rdcif üaomfvnf;aumif;/
ydw&dpmyd=jrif;rdk&fawmifavmuf ruajrmufom; aus;Zl;rsm;bd
arG;onfhtb ydw&üaomfvnf;aumif;/ or®m=aumif;aumif;
rGefrGef (0g) ½kd½kdaoao/ y#dyZÆwd=usifh\/ tx0g=xdkrSwpfyg;/
wxm*aw=a&S ; bk & m;wd k Y u J h o d k Y vmjcif ; aumif ; awmf r l a om/
orÁKa'¨0g=jrwfpGmbk&m;üaomfvnf;aumif;/ wó=xdkjrwfpGm
bk&m;\/ om0ua0g=wynfhom;taygif; olawmfaumif; rsm;ü
aomfvnf;aumif;/ or®m=aumif;aumif;rGefrGef (0g)½kd½kdaoao
av;av;jrwfjrwf/ y#dyZÆwd=usifh\/ {wm'daom=xdkodkYoabm
&Sdaom/ aomea&m=xdkolonf/ yknH=aumif;usdK;csrf;om &&m&
aMumif; aumif;aomtrIu/kd A[kO=ö rsm;pGmyifvQi/f yowd=qnf;yl;
pkaqmif;&onfrnf\/ eH=xdkoludk/ £a"0=þrsufarSmufb0ü
yifvQif/ y@dwm=ynm&SdwdkYonf/ yoHoEÅd=csD;rGrf;Muavukef\/
ypö=wrvGeb f 0ü/ oa*¾=ewfjynfü/ yarm'wd=0rf;ajrmuf0rf;om
aysmfum&Tifumae&av\/
--------Ä--------
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 207
tcef; (8)
ouú&mZf 1270-jynfhESpf waygif;v? ykodrfjrdKUwGif
aus;Zl;awmf&Sif v,fwDq&mawmfbk&m;MuD;
a[mMum;awmfrlaom
Ak'¨bmom0ifwdkY ay;aqmif&aom
tcG e f t wk w f w &m;awmf
,cktcg Ak'¨bmomjrefrmvlrsdK;wdkYrSm xrf;&Gufay;aqmif
Mu&aom tcGefXmeMuD; av;yg;&Sdonf/ av;yg;qdkonfum;-
1/ edAÁmefcGef wpfyg;?
2/ ewfjynfok*wdcGefwpfyg;?
3/ tpdk;&cGefwpfyg;?
4/ tyg,fcGefwpfyg;wdkY jzpf\/
xdkav;yg;wdkYwGif edAÁmefcGefqdkonfum; edAÁmefudk &nfoef
awmifwh í vufO;D vufzsm; ay;urf;vSL'gef;rIonf edAmÁ eftwGuf
tcGefquf&aomaMumifh edAÁmefcGefrnf\/
ewfjynfok*wdcGef[lonfum; þb0rSpkawrae aovGef
Mu&aomtcg aemufb0ü aumif;jrwf&mbHk XmewdkYodkYa&muf&ef
aemufb0ü usrf;om&eftwGuf &nfoefcsufESifhjyKaom yknmbd
ocFg& ukodkvf'gerIrsm;onf ewfjynfok*wdcGefrnf\/
tpdk;&cGefqdkonfum; v,fcGefç ,mcGefç vlcGefç tdrfcGefç
tjrwfawmfaMu;cGeçf jrLeDpyD g,fceG f tp&Sad om tcGet
f rsKd ;rsKd ;wdu
Yk kd
tpdk;&rif;wdkYtm; ay;aqmif&aomtrIonf tpdk;&cGefrnf\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 208
tyg,f c G e f q d k o nf u m; bd e f ; &I a omol bd e f ; pm;aom
olwdkYonf bdef;zdk;aiGwdkYudk bdef;qdkifodkY aeYpOf ay;oGif;Mu&onf
vnf;aumif;? t&ufç xef;&nfç pdrf&nfç "ed&nfaomufaom
olwdkY\ t&ufzdk; xef;&nfzdk; "ed&nfzdk;aiGwdkYudk t&ufqdkif
xef;&nfqdkif "ed&nfqdkifwdkYokdY aeYpOf aeYwdkif; ay;MurIrsm;onf
vnf;aumif;? jrif;NydKif EGm;NydKif vSnf;NydKif avSNydKif zJ½kduf teD
axmifx;kd tp½Sad om avmif;aMu;pm;aMu;wdEYk iS hf ukeu f srrI sm;onf
vnf;aumif;? ½kyH GJ ZmwfyGJ tNird yhf aGJ ysmyf g;&eftvdiYk gS bk&m;yJG aysmyf GJ
upm;yJGpaom taysmftyg;vdkufpm;rIwdkYtwGuf ukefusrIrsm;
tuket f vk;H pkoH nfvnf;aumif;? tyg,fceG rf nf\? tb,faMumifh
tyg,fcGefqdk&oenf;qdkaomf aovGefonfrS aemufb0wdkYü us
a&mufcHpm;Mu&ef aMu;aiGay;í i&Jb0awGudk 0,f,lMurI?
wd&pämefb0awGukd 0,fMurI? Nydwåmb0awGudk 0,f,lMurI?
tok&um,f b0awGudk 0,f,lMurI jzpfavaomaMumifhwnf;/
xdktcGefav;rsdK;wdkYwGif tyg,fav;yg;tcGefonf tvGef
w&mtm;BuD;vSav\/ ykodrfNrdKUü wpfaeYwpfaeYvQif bdef;q,fh
ESpfvkH; q,fESpfvkH;ukef\/ bdef;wpfvkH;vQif aiG'*Fg; (80) us\/
bde;f q,fEh pS vf ;Hk vQif aiGu;kd &mhajcmufq,f (960) us\/ ykord Nf rKd UrSm
wpfaeYwpfaeYwiG f bde;f zd;k twGuf tyg,fceG af iGaygif; ud;k &mhajcmuf
q,f (960)oGm;\/ q,f&ufwGif udk;axmifajcmuf&m (9600)
oGm;\/ wpfvwGif ESpfaomif;½Spfaxmif½Spf&m (28800) oGm;\/
wpfEpS w f iG f ykord Nf rKd UrS bde;f zd;k twGuf tyg,fceG af iGaygif; ok;H ode;f
av;aomif;ig;axmifajcmuf&m (345600) oGm;\/ t&ufzdk;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 209
xef;&nfz;kd pdr&f nfz;kd use½f adS o;\/ xdt k zd;k rsm;ESiw hf uG awG;qcsihf
arQmo f nf½adS omf ykord Nf rKd UrS wpfEpS w f pfEpS w
f iG f ,pfrsKd ;zd;k tyg,fceG f
aiGaygif; ajcmufoed ;f ausmaf tmufrenf;&m/ jrefrmEdik if w H pf0ef;vk;H rS
wpfESpftwGuf ,pfrsdK;zdk;tyg,fcGefaiGaygif; ckepfuka# ckepfoef;
ausmfrQukefusonf[k owif;pmrsm;wGif awGUjrifMuzl;\/
txuf j rpf n mrS pD ; qif ; vmuk e f a om jrpf a &wd k Y o nf
ork'´&myifv,fokdY aeYrpJç nrpJtNrJpD;0ifMuukefouJhokdY xdkYtwl
,cktcg igwdjYk refrmEdik if rH S wpfaeYwpfaeYvQif ,pfrsKd ;zd;k tyg,fceG f
aiGaygif;ESpo f ed ;f ausmf ESpo
f ed ;f ausmtf rSeo f mG ;&m\/ wpfvwpfv
vQif ajcmufoef;ausmf ajcmufoef;ausmf trSeo f mG ;&m;\/ ,cktcg
igwdkYjrefrmEdkifiHü ,pfrsdK;zdk;tyg,fcGefonf þrQavmufBuD;rm;
rsm;jym;vsuf½Sdae\/
rdrwd v Ykd uf½dS Opömtiftm;ESirhf wef txl;tcRef tvGet f uJ
wkyNyKd iq f ikd 0f wfrI pm;rI <um;rI 0grI ok;H pJrG wI EYkd iS hf aeYpOfuek u
f saom
aMu;aiGrsm;udkvnf; rvdr®mrI rdkufrJrIavmbwPSmBuD;rm;rI
rmefrme axmifvTm;rIwdkYaMumifh ukefus&onfjzpfí tyg,fcGefü
xnfo h iG ;f a&wGu&f m\/ xdpk um;onfreS \ f / ,cktcg igwdjYk refrm
EdkifiHwGif a,musfm; rdef;raygif;wdkYonf 0wfpm;wefqmqif,if
0wfpm;rIü wpfO;D twkudk wpfO;D vdu k Mf uívnf;aumif;? wpfO;D xuf
wpfOD; tomtvGef tvkt,kNydKifqdkif armufarmfMuívnf;
aumif;? Oa&mywdkuf tar&duefjynf *syefjynf *smreDjynf
z&efppfjynfpaom wdkif;BuD;jynfBuD;wdkYrSxGufaom ydk;csnftrsdK;
rsdK;wdkYjzifh &ufvkyfaom txnft0wf? okd;csnftrsdK;rsdK;wdkYjzifh
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 210
&ufvyk af om txnft0wf? *Gr;f csnt f rsKd ;rsKd ;wdjYk zifh &ufvyk af om
txnf t 0wf ? yd w f q ef ; trsd K ;rsd K ; o&uf x nf q ef ; trsd K ;rsd K ;
ouúvwfqef;trsdK;rsdK; zJvkHcsnf zJykqdk;tqef;trsdK;rsdK;wdkYudk
olUxufum; igomBuD;omatmif qif,if0wfpm; tzdk;tajrmuf
tjrm;ay;í <um;0gyvTm;Muavukef\/
tdrfaxmifrItokH;taqmif[lorQüvnf; xdktwlyif/
0ifaiGudkrcsifhwGuf vuf½SdOpömESifhrrQ? jrifjrifu& Oa&mywdkufu
qdv k Qif 0,f,o l ;Hk pJMG uavuke\f / a,musmf ;wdrYk mS vnf; a,musmf ;
wdtYk avsmuf rdr\ d taetajcESihf rawmfrwef ravsmu f efrnfukd
rcsifhwGuf/ wdkufxGufauzdeyf ½SyftusÐtrsdK;rsdK; rdk;umtqef;
vrf;oGm;qdik u f ,f toG,o f ,
G wf u
Ykd kd 0,f,o l ;Hk pJG <um;0gMuonfjh yif
a½TxnfaiGxnftjcnftuGif; pdefausmuf&wemwdkYudkvnf; 0wf
qif<um;0gMuukef\/ xdkokdY<um;0gyvTm;rIESifh ukefusorQ Opöm
b@mpkonf tyg,fe&ufokdY tcGefquf&onf rnf\/
rdef;rwdkYrSmrlum; xdkxufydkrdk omvGefpGm0wfpm; 0g<um;Mu
avao;\/ yd;k zJuwåyD g omcgydwaf csmwdu Yk kd vnf;aumif;? *syefwikd ;f
jzpfxnfopfurÜvm arGU&maumfaZm tacsmtEk[lorQwdkYudk
vnf;aumif;? tarT;rsdK; eHYomrsdK; ykvif;rsdK;teEÅ txkyfrsdK;teEÅ
zmbl;rsdK;teEÅ tvS&nf to&nf rsufESmacseHYom ponfwdkYudk
aomfvnf;aumif;? tzdk;aiG tajrmuftjrm;ay;í 0,f,lokH;pJG
<um;0garmfarmufMuukef\/ xdkYjyif a½TxnfESifh pyfqdkifaom
t&mwdkYudkvnf; vufaumuf vufusyf em;uyfvufpGyfwdkYudk
ESpfpOfajymif;vJí yef;wdrfq&m ÓPfvTmwdkif; Budrfzefaygif;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 211
wpf&mru topftopf jyKjyif0wfqifMuavuke\ f / pdeaf usmuf
&wemwdkYudkvnf; xdktwlyif vlwpfudk,fvQif &EdkiforQBuHzefí
em;uyfvufpyG f &ifx;kd vufaumuf Mu,fo;D qH xd;k trsKd ;rsKd ;jyKvyk f
tzdk;ajrmuf tjrm;ay;í 0wfqifMuavukef\/ tcsdKUaom
&efuek Nf rKd U armfvNrKd iNf rKd U paomNrKd UBu;D jyBu;D wdüYk aexdik Mf uukeaf om
trsdK;orD;rdef;rwdkYonf rdrdwdkYrSm udk,fydkifvuf½SdOpömuvnf;
enf;yg;cJhav\/
r<um;csifroGm;csifvQif raeomaom yJGxdkifac: pdefNydKif
yJGBuD;rsm;uvnf; BuHKBudKufcJhav\/ xdktcg yGJaeYrwdkifrD okH;&uf
av;&ufavmufuyif BudKwifí pdef½Sdol bmblolaX;wdkYxHü
tcay;íaomfvnf;aumif;? rsuEf mS emaomolxrH mS tcray;rlí
aomfvnf;aumif;? r&ru yifyef;Bu;D pGm vdu k v f ½H mS azG iSm;&rf;Mu
avuke\ f / wpf&w H pfcg iSm;&rf;írS rjynfph EHk ikd v f Qif a,musmf ;jyKvyk f
olwu Ykd yif ulniD mS ;&rf; ay;Muavao;\/ xdo k iYdk mS ;&rf; 0wfqifum
pdefNydKifyJGBuD;okdYoGm;a&mufí wpfa,muft&dyfudk wpfa,muf
Munfv h suf Muyfwnf;vSpmG rde;f raygif;wpf&mESp&f m yltu kd af nmif;
nmrI 'kuB© u;D rsm;udck , H í l armufarmf0g<um;um aeMuonfrsm;udk
rMumrMum Mum;&zl;\? xdkodkYaom 0wfpm;wefqm qif,ifrIrsm;
onfvnf; tyg,fodkY tcGefoGif;quf&rIom jzpfav\/
tb,fhaMumifhqdkaomf xdkodkYt0wftrsdK;rsdK; tpm;trsdK;rsdK;
tqifwefqm trdfsK;rdsK;udk 0wfpm;qif,if wkyNydKifqdkif tEdkif
tom<um;0grIrsm;onf rvdrm® ynmrho J w
l rYkd mS rmeç wPSm £ómç
rpä&,d paom t,kww f rmw&m;wdYk wd;k yGm;Bu;D rm;í tyg,fav;yg;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 212
odkYom vm;&rnfpifppf jzpfacsaomaMumifhvnf;aumif;? xdkodkY
wkyNydKifqdkiftEdkif&rI <um;0grIudk jyKvdkukefaomolwdkYonf Opöm
pD;yGm;udk tqrwef&atmif ½SmazG&avukef\? aumif;aom
ukefoG,frI v,fvkyfrIwdkYESifh w&m;ojzifhr&chJaomf rw&m;rI
tukov kd f 'kp½duk Bf u;D wdu
Yk kd jyKí r&t&½SmazG&avuke\ f ? xdaYk Mumifh
vnf; tyg,fav;yg;tpmjzpfí tyg,fcGefquf&onfyif rnf
av\/
xdok Ykd tBu;D tus,af ,mufsm;jzpfvQif a,mufsm;tavsmuf
rdef;rjzpfvQif rdef;rtavsmuf NrdKUBuD;ol NrdKUBuD;om;wdkY 0g<um;
jyKvkyfykHpHjyMuonfudk twktyvdkufí awmom; awmol vl
taygif;wdkYuvnf; qif,if0wfpm; 0g<um;Muukef\? &efukef
om;rsm; twkudkvdkufí awmNrdKUaus;&Gae vltaygif;wdkYuvnf;
qif,if0wfpm; 0g<um;Muukev f su?f &efuek o f rl sm; twkuv kd u kd í
f
awmNrdKUaus;&Gmae rdef;rtaygif;wdkYuvnf; qif,if0wfpm;
0gMum;Muukefvsuf tyg,fcGefoGif;qufMuaomaMumifh ,cktcg
igwdkYjrefrmEdkififiHrSm aeYpOfukefusaom tyg,fcGeftvGefBuD;rm;
rsm;jym;vsuf½Sdae\? xdktyg,fcGef tEIwft,lrsm;onfhtwGuf
EdkifiHolEdkifiHom;wdkYrSm Opömypönf;rGJí qif;&JolwdkYtvGef rsm;av
uke\ f /
ypönf;OpömrGJí qif;&JoltvGefrsm;aomaMumifh ,ckigwdkY
Edik if rH mS edAmÁ efceG f tvGeq f w k ,
f wk \
f ? xdx
k Nkd rKd U&Gmwdik ;f rSmyif bk&m;
opf wefaqmif;opf ausmif;opf Z&yfopf aemufjzpf aemufyGm;
tvGeef nf;yg;\? bk&m;a[mif; wefaqmifa[mif; ausmif;a[mif;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 213
Z&yfa[mif; tNydKtysufwdkYonfom rsm;Muukef\/
tpd;k &cGerf mS rlum; jrefrmrif;wdv Yk ufxufEiS hf t*Fvyd rf if;wdYk
vufxufrwlacs? jrefrmrif;wdYk tkypf ;kd aomtcg þEdik if rH mS aMu;aiG
Opömvnf; tvGew f pf&m½Sm;yg;\? tpd;k &cGev f nf;tvGeef nf;yg;\?
EdkifiHjyKpkrIvnf; enf;yg;\? EdkifiHüqif;&Jol csrf;omolrQw\?
t*Fvdyfrif;wdkYvufxufü þEdkifiHrSm aMu;aiGtqwpf&mru
aygrsm;aMumif;um; atmufjrefrmEdkifiHrSm a½S;tcgu v,f,m
us,jf yefyY mG ;rsm;\? vkyo f ;D vkycf eG w
f o
Ykd nf tqwpf&mru wd;k yGm;
av\? a½S;tcgrSm pyg;twif;wpf&mvQif aiGwpfq,fusyf
rQom&\/ ,cktcg pyg;wif;wpf&mvQif aiGwpf&mausmf&\?
a½S;tcgü tiSm;t&rf;vkyfudkif&ef tvkyfBuD;tudkifBuD; tvGef
enf;yg;\? ,cktcg tvkyBf u;D tudik Bf u;D tvGeaf ygrsm;\? a½S;tcg
ul;oef; a&mif;0,fMurIao;odrf\? ,cktcg ta&mif;t0,f
BuD;us,fMuav\? odkYtwGuf ,cktcg þjrefrmEdkifiHrSm a½S;tcg
jrefrmrif;wdkYvufxufESifhpmvQif tqwpf&mru aMu;aiGOpöm
aygrsm;avonfjzpf\/
tpd k ; &tcG e f tqwpf & mru rsm;jcif ; taMumif ; um;
a½S;tcgü tcGefaumifcH&mXme tvGefenf;yg;\? aumifcHaom
ae&mrSmvnf; taphtpyftvGeef nf;yg;\? qif;&Jom;wdw Yk rd ;f om
a½Smifomrsm;\? ,cktcgü tcGefaumufcH&mXme tvGefrsm;\?
tqwpf&mru wdk;wufvsuf½Sd\? tcGefaumufcHaomae&m
rSmvnf; tvGeftaphtpyfrsm;\? qif;&Jom;wdkY rwdrf;om
ra½Smifom ½Sd\? odkYjzpfí tpdk;&cGefonfvnf; a½S;tcguxuf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 214
tqwpf&mru ydkrdkrsm;jym;jcif;jzpfav\? tpdk;&tcGefawmf
ydkrdkrsm;jym;avonfhtwGuf vkHYv0D&d,r½Sd ysif;&dayghwef aemuf
aemufuuHuo kd mvQif tm;ud;k tm;xm;jyKvyk Mf uí owd arhavsmh
aeavh½SdMuaom wkdif;&if;om;vlrsdK;wdkYonf wpfaeYxuf wpfaeY
pD;yGm;Opöm qkwf,kwfysufjym; vlrGJomvQif rsm;Muukef\/
vkHYv0D&d,aumif;aom EdkifiHom;wdkYESifh NydKif,Sofzufr&
NrKd UBu;D jyBu;D wd\ Yk tv,frS wpfaeYxufwpfaeY NrKd UpGeNf rKd Uem; awmBuKd
awmifMum; tcGeftwkwf taumuft,lenf;yg;aomt&yfwdkYodkY
wdrf;a½Smifajy; oGm;&avukef\? vkHYv0D&d,aumif;í pD;yGm;Opöm
aygrsm;<u,f0Muukefaom tjcm;wdkif;&if;om; w½kwfvlrsdK;
ukvm;vlrsKd ; t*Fvyd v f rl sKd ;wdo
Yk mvQif xdNk rKd UBu;D jyBu;D wd\
Yk tv,fü
BuD;us,faom tajcBuD;tjrpfBuD;wdkYudk pdkufxlvsuf tpdk;&rif;wdkY
Oya'ESifhtnD cGJcefYaumufcHaom tcGefawmfrsm;udk aMuvnf
atmif ay;aqmifaeEdik Mf uuke\ f ? odjYk zpfí tpd;k &rif;wdYk aumuf,l
aomtcGeftwkwfBuD;&mrSmvnf; BuD;onf[lí rqdkomacs/
xdktcGefwdkYudk ay;aqmifEdkifonfxufydkrdkí OpömpD;yGm;
rsm;jym;avatmif MuHpnfa&; vkyfaqmifa&;wdkYudkomvQif wdk;
wufcsUJ xGií f ysi;f &dayghwefaomolwYkd wpfaeYwjcm; wpfvwpfyg;
ao;odrNf yed zf si;f í tEG,t f rsKd ;wdwYk efc;kd r½Sd bmomt,l0g'ysujf ym;
qkw, f w k f ½Srd nfjzpfaomtjypfBu;D wdu Yk kd rsujf rif'|d MuKH awGUMuvsuf
trsdK;bmom omoemfawmf\ BuD;yGm;aMumif; aumif;jrwfaom
vkHYv0D&d,½Sdjcif;? trsdK;om;csif; ½dkif;yif; ulnDavh½Sdjcif;? wpfOD;udk
wpfOD;xl;aomarwåm tap;udkxyfavmif;í zGJYpnf; nDnGwfjcif;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 215
wdkYudk jzpfMuap&monf/
Ed k i f i H j yKpk r I tqwpf & mrursm;aMumif ; um; Ed k i f i H r S m
aumufc&H ½Sad om tcGeaf wmfaiGwu Ykd kd uefo
Y wf ydik ;f jcm;a0ykjH yKvyk í
f
ppfwyfawmftrsdK;rsdK;udk zGJYpnf;&jcif;? EdkifiHwGif;ü NrdKUopf &Gmopf
wnfaxmifjcif;? vrf;Bu;D vrf;i,f azmufvyk jf yKjyifjcif;? wHwm;Bu;D
wHwm;i,f wnfaqmufjyKjyifjcif;? rD;&xm; rD;oabFmrsm;
wnfaxmifjcif;? a&wGif;a&uef? qnfBuD;qnfi,f? ajrmif;BuD;
ajrmif;i,f wl;azmfjcif;? NrdKU&GmwdkYudkoefY½Sif; om,matmif pDrHjyK
jyifjcif;? tNrdKUNrdKU t&Gm&GmwdkYü odyÜHausmif;BuD;ausmif;i,f wnf
axmifjcif;? olemtaxmuftyHhjzpfaom aq;½kHBuD; aq;½kHi,f
wnfxm;jcif;? &mZ0wf½kH;BuD; ½kH;i,fwnfxm;jcif;paom t&m
txmifru EdkifiHjyKpkrIt&yf&yfwdkYonf jzpfyGm;ukef\/
,cktcg qif;&Jolrsm;í csrf;omolenf;aMumif;um;
tyg,fav;yg;cGef tEkwft,lrsm;jcif;? tpd;&cGef taumuft,l
rsm;í vltaygif;wdkY MuHpnfvkyfaqmifa&; ayghzsif;jcif;? rdk;acgif
a&½Sm;jcif;ESifh EGm;owf½kH ay:aygufjcif;wdkYaMumifhjzpf\/
þpum;ü EGm;owf½kHay:aygufjcif;onf tb,fodkYEdkifiH
qif;&JaMumif;jzpfoenf;[lrlum; rdk;acgifrsm;onftwGuf v,f
,mO,smOfuikd ;f uRe;f vkycf if;ajra&wdo Yk nf wpfEpS w f jcm; tqDMoZm
cef;ajcmufí oGm;ukef\? EGm;acs;uRJacs;wdkYonf tqDMoZmudk
ay;Edkifukef\? EGm;acs; uRJacs;rxnfhbJ vkyfaqmif&m pyg;wif;
wpf&mrQomxGuaf omv,fonf EGm;acs; uRaJ cs;xnfí h vkyaf qmif
vQif pyg;twif;wpf&mhig;q,f ESpf&mxGuf\? v,f,mxGefrI
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 216
wdrYk mS vnf; EGm;nHu h Rn
J wHh EYkd iS x
hf uG cf aJh omf v,f,majrwpfEpS w f jcm;
wdraf umí oGm;\? EGm;aumif; uRaJ umif;ESix hf eG cf aJh omf v,f,m
ajr wpfESpfwjcm;csdKifh0Srf; jynfhvQrf;íoGm;\? EGm;owf½kHay:
aygufonftwGuf wpfEpS w f jcm; uREJ mG ;enf;yg;avojzifh v,f,m
vkygcif;rsm;ü EGm;acs;uRaJ cs; tvGeef nf;yg;\? uREJ mG ;enf;yg;ojzifh
uRJzdk;EGm;zdk;tvGefBuD;onfhtwGuf uRJaumif;EGm;aumif;udk rudkif
EdkifMu? uRJnHhEGm;nhHwdkYESifhom xGufMu&ojzifh v,f,mvkyfcif;wdkY
onf wpfESpfwjcm; toD;tcGefqkwf,kwf\/
EGm;owf½kH½Sd&mXmewdkYodkY t&yf&yfaoma'oXmewdkYrS bDvl;
obuf tprf;o&J ewfqdk;ewf0g;wdkYonf pkívmMuavukef\?
EGm;owf½kHMum½Snfavav xdkt&yfü ewfqdk;ewf0g;yGm; rsm;av
avjzpf\? xdkewfqdk; ewf0g;wdkYonf vlwdkY\vnf;aumif;? uRJEGm;
wdkY\vnf;aumif;? taoG;tqDwdkYudk tvGefBudKufMuukef\?
rdrdwdkYwefcdk;jzifh temqdk;a&m*gqdk;wdkYudk jzpfyGm;apí taoG;tqD
wdu Yk kd pkw, f rl sKd aomufMuuke\ f ? vlou l REJ mG ;wdo Yk nf taoaysmuf
rsm;uke\ f ? xdaYk Mumifh wpfuRe;f wpfEikd if o H o Ykd mG ;í ypön;f Opöm½SmMurH I
tvkyfBuD;r½Sdaom jrefrmEdkifiHü EGm;owf½kHay:aygufjcif;onf
wpfEpS w f jcm; Opömypön;f ½Sm;yg;aMumif;? a&m*gOyg'frsm;jym;aMumif;
{uefpifppfjzpfownf;/
xdo k aYkd zmfjytyfNy;D aom tcGew f u Ykd kd vltaygif;wdo Yk nf aeYpOf
xrf ; aqmif a y;oG i f ; Mu&uk e f \ / xd k o d k Y a y;oG i f ; Mu&aom
tcGew f w Ykd iG f tpd;k &cGeo
f nf þypöub © 0ü rdrw d t Ykd ay:odYk usa&muf
vwåHYaom ab;&efOy'f cdk;ol"m;jy&SdorQwdkYudk umuG,f½kHrQru
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 217
aeY&uf&n S of rQ pd;k &drrf I aMumifMh urIr&S?d yuwdMunf vifat;jrpGm
tvdk&Sd&mbmom t,l0g'wdkYudk vdkufem usifhokH;Edkif &efjzpfaom
aMumifh wrvGefavmu twGufvnf; taESmuft,Suf r&Sdaom
csrf;omokcudk&aponfyifrnf\/ odkYjzpfíw&m;Oya'ESifh tnD
oóar"paom tvGefawmfrsm;udk aumuf,l&mü nnf;nL;0ef
av;rIr&Sad p&/ Bu;D pGmaom vkv YH 0D&, d jzifh OpömpD;yGm;udk t&&SmazGí
aMuvnfatmif ay;aqmifoifhay/
bdef;½IrIç t&ufaomufrIç xef;a&aomufrIç uaZmf&nf
aomufrçI umvl;ac: "ed&nfaomufrçI jrif;jyKd içf EGm;jyKd içf avSjyKd içf
vSnf;jydKifç zJ½kdufç teDaxmifxdk;çAvDvkH;xdk;ç a<utHypfpaom
upm;enf; trsdK;rsdK;wdkYjzifh ukefusrI? wpfOD;udkwpfOD; wkyjydKifqdkif
tEkdifvkí a&TaiGpdefausmuf 0if;0if;awmufrQ 0g<um;yvTm;Mu
ojzifh ukeu f srwI rYkd mS rlum; tyg,fav;yg;vm;aMumif; wPSmç rmeç
'd|d[laom yyOöw&m;wdkY\ wdk;yGm;aMumif;jzpfaomaMumifh ypöKyÜef
avmuü aysmyf u dk af rGUavsm&f onf[q k &kd aomfvnf; ynm&Sd olawmf
aumif;wdYk txl;pufqyk &f &HG mS aom t&mwdo Yk m jzpfav\/ olawmf
aumif;trsKd ;t½d;k Ak'o ¨ mbmrSeu f ,pfrsKd ;aomufrI upm; avmif;
pm;jyKrIwdkYudk rjyKMuOfa&SmifMujrJjzpfonfhtjyif tusdK;pD;yGm;
ESirhf pyfaom txl;tcRef tvGet f uJ <um;0grIwu Ykd v
kd nf; rjyKMuOf
a&SmifMuukef&monf/ odkYjzpfí xdktyg,fcGefrsm;onf ypöKyÜef
avmuüvnf; olawmfaumif;tjzpfrq S ;Hk ½I;H &ef? wrvGeaf vmuü
vnf; tyg,fav;yg;vm;&ef? oHo&m0#fü usiv f nfajy;oGm;&efom
jzpfaomaMumifh tusdK;pD;yGm;ESifh rpyfaom tcGefrnf\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 218
ewf&mG ok*wdceG Ef iS hf edAmÁ efceG rf mS rlum; aovGeo f nfh tjcm;rJh
b0rSpí b0wdik ;f b0wdik ;f vlcsr;f om ewfom csr;f om orÜwrdå sm;
udk tvG,fwulay;Edkif½kHrQru 'ku©cyfodrf; at;jidrf;&m jzpfaom
edAmÁ efcsr;f om Bu;D udv
k nf; tvG,w f ul&,lEikd &f efjzpf\/ odjYk zpfí
yifyef;BuD;pGm&SmazG&&Sdaom rdrdOpömypönf;&yfwdkYudk ypöKyÜef pD;yGm;
wrvGef pD;yGm;ESirhf pyfaom tyg,fceG t f wGuof m jzpfaprlí ypöKyeÜ f
pD;yGm; wrvGefpD;yGm; rsm;ajrmifrnfh tcGefXmeBuD;wdkYudk ay;oGif;
ojzifh csrf;omokcBuD;rsm;udk &,lMuukef&monf/
--------- Ä ---------
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 219
tcef; (9 )
aus;Zl ; awmf & S i f v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ;
a[mMum;awmf r l t yf a om
twGif;tjyif tylESpfyg;w&m;awmf
A[d'¨tylç tZÑwåtyl "mwfESpfyg;wdkYESdyfpufrIaMumifh
owå0gtaygif;wdkY\ qif;&Jyifyef;MuykHudk jyqdkOD;tHh/
½lyg½kHç o'´g½Hkç *E¨m½Hkç &om½Hkç azm|AÁm½Hk[k qdktyfaom
avmuDtm½Hk umr*Hik g;yg;onf tbd"r®m a'oemawmfenf;tm;jzifh
vl ewf jA[®m owå0gaumifawGukd twif;t"r® pGNJ iad wmufavmif
íaeaom A[d'¨rD;awmufrD;vQHawG rnfukef\/
owå0gwdkY\ oEÅmefüwnf&Sdaeaom yOö'Gg&ESifh yOö0dnmP
"mwfwo Ykd nf A[d't ¨ ylvmorQawGukd oabm&Sw d ikd ;f vufoifch í H
qif;&JtrsKd ;rsKd ;jzpfygG ;avatmif jyKpyk sKd ;axmifíaeaom tZÑwu då
twGif;tyl"mwf rnfukef\/
yOö'Gg&qdkonfum; rsufpdç em;ç ESmacgif;ç vQmç udk,f [k
qdktyfaom w&m;ig;yg;wdkYaywnf;/ pu©Kç aomwç Cmeç Zd0Sgç
um, [k ygVdbmomtm;jzifh ac:&\/
yOö0dnmP"mwfqdkonfum; ,cif pu©Kpaom 'Gg&ig;yg;ü
jzpfay:aom 0dnmP"mwfig;yg;udk qdkownf;/
xdo k Ykd ½lyg½Ht
k p&Sad om A[d't ¨ ylr;D ESihf pu©K'gG &ç pu©K0n
d mP
"mwf tp&Sad om tZÑwu då tyl"mwfw\ Ykd pyfqufaygif;í awmuf
avmifaerIaMumifh ykxkZOfowå0gwdkYrSm &yfwnf&mudkrS r&EdkifbJ
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 220
tNryJ if wqif;&Jwnf; &Sad eMuuke\ f / w[ke;f [ke;f wajymifajymif
wpfudk,fvHk;awmufavmifí aeMu&ukef\/ xdkodkYw[kef;[kef;
wajymifajymif awmufavmifíaeonf\ tjzpfaMumifh
]oAÁH bdu©a0 tm'dwåHaue tm'dwåH? &m**¾dem a'go*¾dem
arm[*¾dem tm'dwåH/ Zmwd,m Z&m, r&aPe aomau[d
y&da'a0[d 'kau©[d a'greaó[d Oyg,mao[d tm'dwåH} [lí
a[mawmfrl tyfavonf/
bdua© 0=&[ef;wd?Yk oAÁ=H tvH;k pHak om wpfavmuvH;k onf?
tm'dwåH=w[kef;[kef;wajymifajymif awmufavmifaeownf;?
aue=tb,fr;D jzifh w[ke;f [ke;f wajymifajymif awmufavmifae
oenf;/ &m**¾ed m=&m*rD;jzif?h a'go*¾ed m=a'gorD;jzif?h arm[*¾ed m=
arm[rD;jzifh? tm'dwåH=w[kef;[kef;wajymifajymif awmufavmif
ae\/ Zmwd,m(ay) Oyg,mao[d=ZmwdrD;ç Z&mrD;ç r&PrD;
aomurD;ç y&da'0rD;ç 'ku©rD;ç a'greórD;ç Oyg,mo rD;wdkYjzifh/
tm'dwåH=w[kef;[kef;wajymifajymif awmufavmifíaeav\/
pu©K'gG &paom 'Gg&ajcmufyg;wdüYk &m*rD;ç a'gorD;ç arm[rD;
w[kef;[kef; awmufavmifaeaom tjcif;t&mpkudkjy&m\/
½lyg½Hu
k kd om,mESpo f uf pHrk ufjrwfE;kd wwfaom ½lywPSm? o'´g½Huk kd
om,mESpfouf pHkrufjrwfEdk;wwfaom o'´wPSm? *E¨m½Hkudk
om,mESpfouf pHkrufjrwfEdk;wwfaom *E¨wPSm? &om½Hkudk
om,mESpfouf pHkrufjrwfEdk;wwfaom &owPSm? azm|AÁ½Hkudk
om,mESpfouf jrwfEdk;wwfaom azm|AÁwPSm? &m*rD;awmuf
tZÑwåduç A[d'¨tylESpfyg;twGufaMumifh oefoefoGef;oGef; ½Trf;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 221
½Trf;pdkpdk aygufyGm;vma&mufMuukef\/
xdkyOö'Gg&duwPSmwdkY\ jzpfyGg;rIaMumifh wPSm\ uRef
oaygufjzpfukefaom owå0gwdkYonf wPSmwnf;[laom t&Sif
ocif\ Munfu h marQmu
f mESihf ½lyg½Hpk onfwu Ykd kd r&vQirf ae aocsif
vQifaoapawmh[k tmruswef&mü tvum;oufouf tm;us
NyD;vQif *½kpdkufíaeMu&ukef\/
wPSm"mwfESifh wPSm\r[mrdwfjzpfaom t0dZÆmwdkY\
arSmufrmS ;aprIaMumifh owå0gvkyí f aeaom vlaumif ewfaumif
wd&pämefaumifwdkY\ ylvQiftylrSef;rod qif;&JvQif qif;&JrSef;rod
rsupf rd w dS u
f m a&muf&ma&muf ayguf&mayguf aemifcgvm aemifcg
aps; oHo&mqdkonfrsm;udk tav;rQrjyK *½krpkduf wPSmaemuf
odkYom vdkuf&ukef\ ukd,fvuft*FgvIyf&Sm;rI wnf;[laom
um,uHtrsKd ;rsKd ;ç EIwt f *Fg vIy&f mS ;rI[k qdt k yfaom 0pDut H rsKd ;rsKd ;ç
axGaxGvmvm MuHpnfrI[kqdktyfaom raemuHtrsdK;rsdK;wdkYonf
vnf;aumif;? jrwfaom ukovyu©odkY rygEkdifMuukefbJ wPSm
tkyfpdk;í tmPmvTrf;rdk;aom avmuDe,fbufodkYom udkif;Mu
½Idif;MuOD;nGwfMuukef\/ b,fvdkyifBuD;aom'kp½dkufrIjzpfap 0ef
rav;bJ jyKEdkifMuukef\/ xdkodkYjyKEdkifrIonf twGif;tya&m
pyfíylaomaMumifh wPSmrD;awmufonftwGufESifh jyKukefaom
tcsufaywnf;/
wPSmrD;xí jyKavorQaomuHwdkYonfvnf; oHo&mBuD;
rSm rD;topfarT;zd&Yk m rD;pmtoifu h kd jyKpyk sKd ;axmifonfrnfuek \ f /
xdkodkYowå0gawGudk i&Jrif;BuD;uvnf; jiD;aiGUcHavonfr&SdbJ
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 222
rdrid &Je,foo Ykd m tyg&atmif qGiJ ifac:aqmifavonf/ xdo k wå0g
awGtwGuf jyw d må bkb H ufuvnf; ac:csio f rl &Sm;? EGm;- uRpJ aom
wd&pämefbu Hk vnf; qGí J ,lcsio f rl &Sm;? tyg,fom; tyg,fow l uYkd
r[mrdwpf mcsKyEf iS hf taqGcifyeG ;f jyKvyk ½f o Hk mvQif arQmv f ifih pH m;í
aeMu&ukef\/ aooGm;onfhaemuftcg uGJaeaomaqGnm
wumwdEYk iS hf awGU&bdouJo h Ykd rdwaf qGr&Sm; rsm;csiw f ikd ;f aygrsm;aom
tyg,fom;tyg,fol rdwfwlaqG&if;wdkYESifh aygif;oif; qufqHMu
ukef\/ tcsdKUaomolwdkYrSm þbkHuraorDvQif wrifapmifhíac:
aqmifMuuke\ f / c&D;OD;MuKd qkd jyKvmMuuke\ f / xdaYk Mumifh aocgeD;
tcgwGif ]vleufBuD;vmygonf? vleDBuD;vmygonf} [lí ajymqdk
onfudk rMumrMum Mum;od&ygavonf/
þae&mü okwåefenf;tm;jzifh twGif;rD;tyrD;rsm;udk
qdk&ygvQif &Sd&SdorQaomowå0gtaygif;wdkYonf om;orD;twGuf
tdrfol r,m;twGuf rdwfcifyGef;rsm;twGuf rifpdk;&mZmtwGuf
jyKz, G &f &dS odS rQaom udpt ö vkpH w Hk o
Ykd nf rdru d ykd al vmifapwwfaom
tywdkYrnfukef\/ xdktyAm[D&udpöawG vIHYaqmfwdkufwGif;rIESifh
raeomrxdkifom tm;uGuf&Edkifp&mr&Sdatmif um,uHjzifh
aqmif&GufvkyfudkifrI? 0pDuHjzifhajymqdkvkyfudkifrI? raemuHjzifhMuH
pnfrIonf twGif;tylrD;awGrnfukef\/ avmukwå&mbuf
oufoufrqdkifaom trIudpöonf tcsnf;tESD;tvum; vlrdkuf
rsm;wdYk vkyu f ikd Mf uKd ;pm;aom taveawmtrIupd rö sm;omjzpfaom
Amvkóu k rú nfuek \ f /
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 223
AmvmeH Oókauúm Amvkókauúm/
AmvmeH=bmrSef;rodaom owå0gwdkY\/ Oókauúm=tusdK;
rrsm; tvum;tm;xk w f r I w nf ; / £wd w o® m =xd k Y a Mumif h /
Amvkókauúm=Amvkókuúrnf\/ avmukwå&mta&;ESifhpyfí
wpfpkHwpf&mbmrSef;rodaom ykxkZOfowå0gwdkY\ rawG;rawm
aomaum a&maumtae jyKvyk jf cif;udpö trI½yI af wG[q k v kd o kd nf/
avmuDowå0gwdo Yk nf xdAk mvkóuú[q k t kd yfaom trI½yI f
awG\ tyltyif taqmwvsif wdkufwGif;ESdk;aqmfrIawGaMumifh
*½kBuD;pdkufum raeomrxdkifomatmif wvIyfvIyf w&Sm;&Sm;
oGm;wke;f vmwke;f jyKvyk &f u G af qmifí aeMuuke\ f / xdu k pd t ö rI½yI f
Amvkóu k aú wGukd jyKvyk o f nft h wGuf b,fvkd tusKd ;&Syd goenf;[k
MunfhygvQif bmwpfckrQ tokH;rusqdkonfum; xdkAmvkókuú\
jird ;f &m avmwå&m ta&;udpt ö wGuEf iS hf bmrQtok;H rusqv kd o kd nf/
]ygeDxu J aiG ygeDxo J aYkd &mufavonf} qdak ompum;yku H UJ odYk
avmuDta&;trI½yI [ f ol rQwo Ykd nf avmuDe,ftwGi;f rSmomvQif
tcsnf;ESD;aysmufysufavukef\/ odkY&mwGif "r®pu©Kudk r&Muukef
aom tE¨yx k Zk OfwrYkd mS xdak vmuDtrIawGuykd if tjrwfwEd;k xifí
cifcifrifrif aqmif&u G vf yk u f ikd Mf uuke\f / xktd rIupd u ö rkd vkyv f Qif
vky&f avatmif tpd;k &xHrmS avQmufvmT oGi;f í vkyu f ikd Mf uuke\ f /
olaX;ukrÜPDBuD;rsm;xHrSmaomfvnf; avQmufvTmoGif;í vkyfudkif
Muuke\ f / b,fvykd ifvyk af qmifMuKd ;pm; ygaomfvnf; aemufq;Hk ydwf
uaeí wGufvdkufvQif bmrQtokH;rus xrif;uav;0 ½kHom
½So
d nf? b,fvydk if0wfqifyvTm;aomfvnf; rdru d ,dk u f dk eEGi;f okwí f
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 224
jc,fvS,fovkd½Sd\? AmvkókuúudpöwkdY vkyfaqmifEkdifaom owåd
½Sdayonf? tvkyfaumif;vSayonftwGufESifh ½Sifbk&ifBuD;tjzpf
okw Yd idk af tmif ausmaf pmí emrnfBu;D vmaomfvnf; aemufq;Hk wpf
&ufrSm aysmufysufavawmh onfomjzpf\/
þt"dyÜg,fpkukd&nfí---
1/ BudK;BudK;rif;rif;? vkyfaqmifjcif;um;? xrif;0
½kHrQom wnf;/
2/ 0dk;0dk;0if;0if;? 0wfqifjcif;um;? eEGif;o½kHrQom
wnf;/
3/ *kPef o YH wif;? ausmaf Zmjcif;um;? qD;ESi;f us½rHk Qom
wnf;-[lí a½S;q&mBuD;wdkYpyfqdkMu\/
xdkodkY Amvkókuú wnf;[laom Am[D&udpörD;awGtwGuf
ESifh ylylyefyefaqmif½Gufvkyf&ykH? aeylpaom tylBuD;rsm;ukdrS trI
rxm;EdkifbJ oGm;vmqif;&J&ykHukd xkwfjyvwåHUaom t¹rmou
tavmif;awmf\ Zmwf0w¬Kjzifh odrSwfMu&m\/
t¹rmou a&onf j yZmwf
igwdkYjrwfpGmbk&m;onf a½S;EkpOftcg Am&mPoDjynf
awmfBuD;0,f ypönf;OpömcsdKUwJhvSpGmaom trsdK;ü jzpfav\/
ukodkvfuHtcGifhromao;ojzifh wpfpHkwpf&mtvkyftudkif[lí
tBuD;tus,fr&SdbJ tdrfpOfwdkufpOfavQmufí a&a&mif;um
pm;&aom a&xrf;orm;a,musfm;jzpfawmfrl\/ b,fawmhtcgrS
ydrk akd oma½TaiG[í l r&SEd ikd /f vkyv
f yk pf m;pm; 0g;0g;rsKd rsKd qo
kd uJo
h o
Ykd m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 225
&Sdawmfrl\/ orifarG;&if;usm;pm; &if;qdkouJhokdY &orQonf
pm;aomufrIESifh avmufi½Hkom&Sd\/ pm;aomuf&ygaomfvnf;
reufpmacsmufcsuf aeYv,f&pS cf suf nud;k csuEf iS o hf mae&\/ r0
w0 toufrao½Hkom &Sd\/
ESpfaygif;ESpfq,feD;eD; &SmazGpkaqmif; a&a&mif;ukrÜPD
vkyaf om tvkyrf mS wpfyx J uf0ufac:aom ydu k q
f EH pS jf ym;omvQif
tjrwftpGef;&Sd\/ xdkydkufqHESpfjym;udk&av&m vGefpGm0rf;ajrmuf
vSojzifh bPfwdkufBuD;wnfxm;rnf[kMuHjyD;vQif jrdKU½dk;ajrmuf
wHcg;ajc&if;rSm wGif;eufEdkiforQeufatmifwl;jyD;vQif aemif
tvdk&Sdaomtcg&atmif[kjr§Kyfxm;av\/ odkufq&mwl;azmfí
r&Edkifatmif *gxmrEÅ&m;rsm;udkvnf; pDrHjyD;vQif ewfbDvl;
tapmift h a&Smufrsm;udvk nf; pDrí
H xm;rnfv h u©Pm vGepf mG vkjH cKH
atmifjyK\/ xdkydkufqHESpfjym; vufudkif&SdaomaeYuwnf;upí
a&S;uESirhf sm;pGmrwlbJ olaX;toGi0f ifjy;D vQif oDcsi;f uav;rsm;udk
oDqdkumESifh y0guav;rsm;udk tpcyf&Snf&SnfaxmifjyD;vQif
vla&mifvl0gjyvsuf rdef;rrsm;udk vdkcsifaompdwfESifh csdwfpum;
axhpum;wdkYudk tokH;jyKí jyKH;jyHK; jyHK;jyHK;ESifh a&xrf;avh&Sd\/
]&SmvQifawGU MumvQifarh} qdkaompum;ykHuJhodkY Muif,m
oufxm; cspfr,m;udktvdk&Sdojzifh rdrdtm; ESpfoufrnfholudk
&Smavaomf awmifjyifwHcg;teD;ü a&onfwpfOD;\orD;ESifh
awGMY uKH av\/ a&onfrrSmvnf; toufEpS q f ,fausmaf vmufe;D eD;
a&a&mif;aom tvkyrf pS ak qmif;í yku d q f EH pS jf ym;yifyrkd akd omaMumifh
xdkydkufqHESpfjym;udk jrdKUawmf\awmifwHcg;teD;ü BuD;us,fpGm
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 226
bPfwdkufwpfckjyKjyD;vQif jr§KyfESHvQdKU0Sufíxm;\/xdka&onf
vifr,m;ESpaf ,mufwo Ykd nf ud,
k pf u
D ,dk pf D ykid q f ikd Mf uaom ydu k q f H
ESpfjym;udk wpfOD;wpfOD; rajymMubJ ESajrmaompdwfESifhom
aeYwikd ;f vkyu f ikd í f pm;aomufMuuke\ f / ]cspaf omfvnf; ,kcH o J nf?
,kaH omfvnf; ykcH o J nf} qdak ompum;t& vGepf mG cspcf ifaom vif
r,m;jzpfMuygvsuf Opömypön;f ta&;ESiu hf sawmhcg ydu k q
f H ESpjf ym;
uav;avmufrQ ykHírtyfEdkifbJ &Sdavonfum; avmu "r®wm
jzpfyvHk u©Pmwl\/
wpf & H a omtcg uqk e f v jynf h a eY 0d o mcgeu© w f E S i f h
,SOaf om yGo J bifBu;D onf Am&mPoDwpfjynfv;Hk tke;f tke;f uRwf
uRwf jzpfapvsuf pnfpnfum;um; aysmyf g;zG,&f mBu;D jzpfvwf\/
xdktcgtavmif;awmf a&onf vif;r,m;ESpfa,mufwdkYonf
olwumwd\ Yk 0if;0if;0g0g oGm;MuvmMu aysmaf rGMY uonfukd jrifMu
avvQif rdrw d v Ykd nf; vuf0v J uf,m ESpjf zm,Suw f JG vufcsi;f qGí J
yGJoGm;vdkaomqE´&SdMuukef\/ vifr,m;&cgpwGif Aef;jy vdkaom
qE´ESifh twlwlvufwGJí vrf;avQmuf&vQif awmfawmfBuD;
t&om &Sv d rd rhf nf[k xifjrifMuojzifh olrsm;wdu Yk o hJ Ykd 0domcg eu©wf
obifyGJodkY tm;cJíoGm;vdkykH vu©Pmwlavonf/
xdktcg ZeD;jzpfol a&onfru pwifíajymqdkonfrSm ]tdk
-tarmif? ,cktcg BuD;pGmaom 0domcg yGJobifonf pnfyifpGm
jzpfay:íaeqJMuHK\/ xdkyGJobifudk aysmfaysmf&Tif&Tif oGm;a&muf&
vQif ]a&onfvifr,m; a&onfvifr,m;} vdkY trsm;u Munfh½I
ac:iifMuojzifh pdwfBuD;0ifp&mjzpfvdrfhrnf/ odkYtwGuf xdkyGJ
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 227
obifodkY oGm;a&mufaomtcg okH;pGJ&efoifhrSm odkrSD;odrf;qnf;
íxm;aom a&T aiG b@m &wembPfwu kd rf mS b,frQ&ydS g oenf;}
[k ar;jref;av\/
xdktcg a&onfa,musfm;udkESpfjym;u r,m;udkcspfcifpdwf
tm;BuD;vSojzifh rdrdodkxm;aom bPfwdkufBuD;wpfck&SdaMumif;udk
ajymMum;vdo k jzifh ]tdk -ZeD;oufEHS armifrh surf eS ?f rcserf cRi;f tvif;
zGifhazmfí ajym&vQif þavmuü &Sd&SdorQaomvlrsm;rSm tm;udk;
zdkYwpfckpD &SdNrJ"r®wm jzpfacsonf/ armifhrSmvnf; &SnfMumaom
ESpfv&ufwdkYywfvHk; roHk;rpGJbJ pkaqmif;íxm;aomOpömpkudk
bPfwu kd Bf u;D wpfcjk yKí tcdik t f Nro J rkd ;DS jrK§ yEf í
HS xm;onf/ tu,fí
taMumif;&Sdygrl ylp&mr[kwf? odkjr§Kyfíxm;aom xdkb@mwdkuf
BuD;udk zGifhvSpfí ,l½HkrQom&Sdawmhonf} [k ajymMum;av&mwGif
ZeD;oufxm;cspfr,m;u tm;&ESpfouf vif*kPfrsm;wufNyD;vQif
zufrvdk jrLrvdk rsufESmay;csdKcsdKESihf ajymqdkar;jref;jyefonfrSm
]armif\ajymoH pum;udk Mum;vQifMum;csif; MuufoD;awG wzsif;
zsif;ESifh tvGefyif0rf;ajrmufvSygonf/ odkY&mwGif armif\ bPf
wdu k o
f nf b,fae&mrSwnf&í dS b@m&wemaygif; ta&twGuf
rSm uka#aygif; b,frQavmuf &Sdygoenf;} [k ar;jref;av\/
xdktcg a&xrf;orm; bBuD;om;u jyefMum;ajymqdkjyef
onfrSm ]tdk-tdrfolewf&Sif cspfyef;yif oifar;jref;aom uka#
uk#mavmufrQESifh b,fhaMumifh bPfwdkufBuD;wpfck jyKvkyfwnf
axmifvrd rhf nfenf;? ig\bPfwu kd rf mS þAm&mPoDNrKd UawmfBu;D \
ajrmufbufwHcg;teD; BuD;pGmaomNrdKU½dk;BuD;ESifh&yfvsuf wnf&Sd\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 228
xdbk @mwdu k Bf u;D twGi;f rSm cJc, J Of;,Of; igxm;aom ypön;f aygif;
rSm t¹rmou wpfy0J ufjzpfonf} [k ajymMum;av&m wpfy0J uf
qdkonfudk em;rvnfwJhao;ojzifh r,m;u xyfrHí ar;&mwGif
]wpfyJ0ufqdkonfum; ydkufqHESpfjym; r[kwfygavm} rsufESmBuD;
cyfxm;xm;ESifh ajymMum;wHkYjyefav\/
xdtk cgwGirf S bPfwu kd Bf u;D qdu
k wnf;u tm;cJí em;axmif
aeaom a&onfr\ ajrmufjrifí h aeaom pdwEf v S ;kH onf jAKe;f ceJ
usojzifh &,f&rSmuvJ cyf&Suf&Suf? jrnfwGefajymqdk&rSm uvJ
cyfcufcuf jzpfaeojzifh wpfpHkwpf&m pum;rajymbJ qdwf
qdwfaeav\/ xdktcg a&onfa,musfm;u xyfrHíar;onfrSm
]tdk-tb,f? ighrSm&Sdaom bPfwdkufESifh ydkufqHESpfjym;ukdjzifh xif
&Sm;pGm azmfjyajymMum;&avNyD/ oifhrSmvnf; wpfpHkwpf&m b@m
wdkufrsm;&SdyHk vu©Pmwlonf/ oif\rsufESm ½Tifvef;yHkudk
axmufvQif a½TolaX;uawmfavmufeD;eD; ypönf;&Sdvdrfhrnf[k
igxifonf/ [kwaf omtwdik ;f rqdik ;f rwG rkcsreS &f mudk ajymqd&k rnf}
[k ar;jref;av&mwGif a&onfoufxm; Muifr,m;u pum;
tus,rf csUJ bJ ]uREyfk rf mS vnf; armifuo hJ yYkd if wpfoufv;Hk vkyu f ikd f
pkaqmif;íxm;aom ydkufqHESpfjym;&Sdygonf/ ¤if;ydkufqHESpfjym;udk
awmifwHcg;0teD; jrdKU½dk;BuD;tajcem;rSm jr§KyfESHYíxm;ygonf}
[l í ajymMum;av\/ xd k o d k Y a jymMum;onf u k d Mum;avvQif
tavmif;awmfa&onfa,musfm;onf pdwftm;jrifhajrmuf olaX;
*kPfa&mufa&mufESifh cyfarmufarmuf ajymMum;onfrSm ]aumif;
ygjyD ESr? oifrh mS &Sad om wpfy0J uf? ighrmS &Sad om wpfy0J uf Opömrsm;udk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 229
,ckyGJawmfBuD;rSm xkyfazmf,liifMuukeftHh/ xdkwpfyJ0uf ESpfck
aygif;pyfjyD;um a&T'*Fg;ESifh EGwfpuúLrsm; ]vJjyD;vQif okH;pGJ aysmf
arGUMu&ef ta&;omvdkawmhonf/ oif\b@mwdkufudkvnf;
,aeYyifoGm;ízGifhacs/ ig\b@m wdkufudkvnf; ,ckyifoGm;í
zGifhawmhrnf} [kajymqdkjyD;vQif uqkefvtcg aeylxD;xD; aeYv,f
em&Djyef ESpfcsufavmuf tcsdefBuD;rSm xD;vJryg zdeyfvJrygbJ
yljyif;pGmaom oJuEÅm&c&D;udkjzwfoef;í rdrdbPfwdkuf&Sd&m
ajrmufjrdKU½dk;odkYvmcJhav\/ vrf;avQmufoGm;vmpOfrSmvnf;
Munfvif&iT yf spmG oDcsi;f rsm;udk oDqí kd xdx k &kd &So
d rQaomyef;rsm;udk
yefqifvsufom aeyludkowdr& atmufuoJuEÅm& tyludk
ESvkH;rxm;EdkifbJ eufjzefcgwGif Muif,moufxm; cspfr,m;ESifh
rjym;ruGJ vufcsif;wGJí yGJoGm;&efta&;udkom awG;vsuf vmcJh
av\/ þae&mü ZeD;armifESHyGJMunfh&efudpöwnf;[laom A[d'¨
tyl"mwf\ ESdK;aqmfwdkufwGef;rIaMumifh tvGefylvSaom aeyl
oJyrl sm;udrk S owdr&Edik bf J oDcsi;f oHwpmpmESihf at;at; omom
oGm;Edkifavonf/
,ckavmurSmvnf; yGJwnf;[laom A[d'¨rD;yl vIHYaqmf
xdk;usifhvQif wpfpkHwpf&m aqmif&GufzG,f&Sd&if; udpöBuD;rsm;udkrS
raqmif&GufMuukef/ tdyf&rSef;rod pm;&rSef;rod EGrf;EGrf;csdcsdESifh
pyg;Bu;D arG csujf iad om owå0guJo h Ykd jzpfMuavukeo f nf/ yGw
J nf;
[laom A[d't ¨ m½koH nf þrQavmufyif owå0gwku dY kd avmifjrKd uf
Edkifavonf/ odkY&mwGif ,cktcgrSmrlum; jrdKU&Gme,fy,frSm &SdMu
ukefaom olawmfaumif; taygif;wdkYu yGJobifavmufrSru
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 230
aysmfarGYapEdkifaom w&m;obifBuD;rsm;udk xlaxmif zGifhvSpfay;
onft h wGuf Zmwf½Hk ½kyH JG ½kyaf o;yGJ wnf;[laom yGo J bifrsm;onf
vlrsm;wd\ Yk pdwuf rkd sm;pGm ESyd pf ufx;kd usichf iG u f kd r&Muavukeo f jzifh
yGJvrf;obif Munfh½IolwdkY wpfaeYwjcm; enf;yg;vmonfudk
'd|awGUjrif&í rsm;pGm 0rf;ajrmuf zG,Bf u;D jzpfMu&av\/ xdaYk Mumifh
"r®uxdu yk*d¾KvfausmfwdkYESifh w&m;yGJjyKvkyf&ef pDrHMuukefaom
olawmfaumif;taygif;wdkYudk rsm;pGmaus;Zl;wifxdkufayonf/
xdkodkY txufuvnf;aeyl atmufuvnf;oJyl eHab;
&Sprf suEf mS wdu
kY vnf; wHvQyt f ylwjYkd zifh 0dik ;f 0ef;íaeaom tylx;D
xD;tv,fü xD;zdeyfrygbJ oDcsif;oDqdkumESifh oGm;vmvsuf
&Sad eaom tavmif;awmf a&onfa,musmf ;udk Am&mPoDjynf&h iS f
bk&ifrif;w&m;BuD; txufeef;jrifhu avomeef;wHcg;udkzGifhí
MunfhaecdkufwGifjrifav\/ jrifvQifjrifcsif; vGefpGmtHhMoMujcif;
jzpfí MuHpnfonfrSm þolonf tjcm;olwdkYoGm;vmaomtcsdef
r[kwfbJ &J&Jndawmufavmifaom tylBuD;xJü xD;zdeyfryg
oDcsif;qdkumESifh oGm;a&mufEdkifonfudk axmufvQif xdkolü BuD;
us,pf mG aqmif&u G zf , G f ta&;udp&ö v dS rd rhf nf/ xdo k \ l Bu;D us,pf mG
aqmif&GufzG,fta&;udpö&Sdvdrfhrnf/ xdkol\ BuD;us,fpGmaom
ta&;udk xif;&Sm;pGmodz&Ykd ef ac:íar;awmfrt l [hH k MujH y;D rS rif;csi;f
vkvifwpfa,mufukd ac:jy;D vQif aeyloyJ Bl u;D tjyifü avQmufomG ;
íaeaom þolukd vsijf refpmG oGm;í ig\tmPmawmfEiS yhf gatmif
ac:cJh&rnf[k apvTwfawmfrl\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 231
apvTwftyfaom rif;csif;vkvifonfvnf; vsifjrefpGm
oGm;ví a&onfa,musfm;\ tyg;odkY uyfjyD;vQif ]tcsif;
a,musfm;? oifhudk igwdkY\ocif bk&ifrif;jrwfu trdefYawmf
rSwfojzifh ac:cJh&ef vmcJhayonf/ odkYtwGuf ,ckyifigESifhtwl
eef;awmfBuD;odkYvdkufcJh&rnf} [kajymavvQif rdrdydkufqHESpfjym;
,l&efudpöu ta&;BuD;vSojzifh a&onfa,musfm;u jyefíajymjy
onfrSm ]cspfaqG ---ighrSmvGefpGmBuD;us,f aqmif&GufzG,faom
ta&;udpörsm; ½kyfw&uf vwfwavm ylylaEG;aEG;qdkufa&mufí
aeygonf/ ighrSm wpfpkHwpf&m jypfrIjypf'Pfvnf; r&Sdyg/ rif;wdkY
&Sifbk&ifvkyfaom oludkom ta&;BuD;í rvdkufEdkifaMumif; igrSm
vdkufonf[k jyefajymavawmh} [kqdkav\/ xdktcg rif;csif;
vkvifu þolonf wpfpkHwpf&mrif;wdkY\ pdwfoabmudk rod
onfjzpfí þodkYqdkykHvu©Pmwlonf/ þrQavmuf awmus
½dkif;pdkif;aomoludk twif;yifac:iiftHh[k MuHjyD;vQif a&onf
a,musfm;\ vuf½kH; vufarmif;rsm;udk twif;udkifqGJí ]tcsif;
a,musmf ;? &Sibf &k ifqo kd ul kd tb,foYkd rSwx f ifbo
d enf;? vlwum
wd\ Yk toufO;D qHuykd ikd í f owfEikd jf zwfEikd f aoapEdik af om tmPm
&Sijf zpfonf/ tu,fí oifrvdu k yf gvQif oif\OD;acgif; udjk zwfí
aoonfhwdkifatmif owfvdrfhrnf} ajymaomumvwGifrS tu,f
rsm;aoíoGm;vQif ol\r,m; a&onfrESifh eu©wfobifudk
roGm;&rnfudkpdk;&drfvSaomaMumifh &Sifbk&ifxHodkY vdkufOD;rSawmf
vdrfhrnf[kMuHjyD;vQif eef;awmfodkY vdkufívmcJhav\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 232
eef;awmfBu;D twGi;f cif;tyfaom &mZyv’ix f ufüaeaom
bk&ifrif;jrwf\ a&SUawmfodkY a&mufavvQif raMumufr&GHUbJ
&J&ifhaompdwfjzifh ]t&Sifrif;jrwf? owfvdkíyif uREkfyfudkac:
awmfrloavm? odkYwnf;r[kwf csD;ajr§mufaxmufyifhvdkíyif
ac:ygoavm? taMumif;ESpyf g;udk jcm;em;pGmrdeaYf wmfryl g/ uREykf rf mS
jyKvkyfaqmif&GufzG,f udpörsm;onf tm;BuD;pGmylyefvSojzifh
umv&SnfMumpGmae&ef tcGifhtcgr&Sdyg/ vsifjrefpGm rdefYawmfrlyg}
[k avQmufwifav\/
xdktcg &Sifbk&ifjyKvkyfaomoluvnf; tjcm;olr[kwf/
&SiftmeE´m\tavmif;awmfjzpfavojzifh a&S;a&S;aom tpOf
tqufu qif;oufaygif;pnf;ívmaom yg&rD"mwf\ ESKd ;aqmfrI
aMumifh xdt k avmif;awmf a&onfa,musmf ;udk jrifpuyif cspcf if
&Tiv
f ef;aompdwf El;nHah ysmif;aysmah ompdwf &Sad wmfro
l jzifh ]a&onf
a,musfm;? oifhudk rif;jypfrif;'Pfjzifh aoap&ef ac:awmf
rlonfr[kwf? oifhtm; ar;jref;vdkaom ta&;wpfckaMumifhom
ac:awmfrlonf}[k qdkíatmufüyg&Sdaom *gxmjzifh ar;jref;
awmfrl\/
O'¨H wywd tm'dapöm?
ta"m wywd 0gvkum/
tx *g,od 0w¬med?
e wH wywd tmwayg/ /
O'¨H=txufaumif;uifu/ tm'dapöm=yl&Sdefxefjyif; &Sifae
rif;onf/ wywd=ylavmifíae\/ ta"m=atmufajr tjyifu/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 233
0gvkum=oJjyifBuD;onf/ wywd=ylavmifíae\/ tx=xdk
odkYjzpfygvsuf/ 0w¬med=t0wfykqdk;wdkYudk/ ed0odwGm=0wfqifí/
*g,od=oDcsi;f oDqEkd ikd bf \ d / wH=oifu h /kd tmwayg=txufuaeyl
atmufoJylonf/ ewywd=rylbJyif&Sdygoavm/
t"dyÜg,fum; m;- tcsif;a,musfm;? ,ck oifoGm;aomtcsdef
onf yl&edS 0f if;0if;awmufavmifaom tcsed af ywnf;/ vltrsm;udk
rqdkxm;ESifh aus;iSufwd&pämefrsm;yif ysHoGm;vl;vmaom tcg
r[kwfay/ txufaumif;uifu aerif;onfvnf; twif;ylí
ae\/ atmufajrtjyifüwnf&Sdaom oJuEÅm&BuD;onfvnf;
jymylrD;wrQylyefvS\/ xdkodkY tylESpfyg;n§yfíaeaom uEÅm&BuD;
v,facgifrSm xD;ESifhzdeyfrsm;udkrS raqmifbJ oifoGm;vmí ae
bd\/ oif\EIwfuvnf; wpmpmwat;at;ESifh aw;oDcsif;rsm;
udyk if &Tiv
f ef;pGm oDqEkd ikd b
f \ d / txufuaeylEiS hf atmufu oJajr
uEÅm& tylrsm;onf oift h m; rylEikd b
f &J ydS goavm/ oif\ud,
k rf mS
ylavmifp&m uif;Edkifatmif "mwfow¬Kjy'g;ESifh aq;rsm;udk
aqmifygoavm/ rSefaomtwdkif; avQmufxm;yg}[k ar;awmfrl
av&mwGif vsijf refpmG xí atmufuyg&Sad om *gxm ud&k w G qf íkd
avQmufMum;av\/
e rH wywd tmwayg?
tmwyg wy,EÅd rH/
tw¬m [d 0d0d"m &mZ?
aw wy,EÅd e tmwayg/ (Zm? 1/ 180/)
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 234
&mZ=rif;jrwf/ tmwayg=txufaeyl atmufoJylonf/
rH=ighu?kd ewywd=rylapEdik yf g/ tmwyg=tuREyfk \ f vufiif; ylyefí
aeaom ta&;udpö tyltavmifwdkYonfomvQif? rH= tuREkfyfudk?
wy,EÅ=d raeomatmif vGepf mG ylyefMuapuke\ f / [d=xdpk um;rSepf ?G
tw¬m=tuREfkyf\ tusdK;pD;yGg;wdkYonf? 0d0d"m=tvGefwpf&m
rsm;vSygukef\/ aw=xdktuREkfyf\ tusdK;pD;yGg;wdkYonfomvQif?
wyEÅd=ylavmifapukefyg\/ tmwyg=aeyloJylwdkYonf? e wyEÅd=
rylapEdkifukef/
t"dyÜg,fum; ]vlwdkYocif eef;BuD;&Sif ,ckaEGtcgumvü
ylaomaeylEiS hf oJuEÅm&tyluav;rsm;onf tuREykf u f kd rylEikd yf g/
xdxk ufyif jyif;xefpmG ylavmifvsuaf eaom uREykf \ f ud, k af &;udpö
wdoYk nfomvQif xufjrufpmG ylyefMuygukeo f nf/ ,cktcg uREykf üf
vufiif;ta&;Bu;D íaeaom pD;yGm;a&;rsm;onf tvGew f pf&mrsm;
vSygonf/ xdkpD;yGm;a&;wdkYuomvQif aeyloJylrsm;xuf ylyefvSyg
onfygbk&m;} [k avQmufxm;av\/
þodkY a&onfa,musfm; avQmufxm;aom ygVd*gxmudk
axmufí jyKvkyfzG,fudpörsm;onf aeylponfwdkYxuf omvGefí
ylyefapEdkifaMumif;udk odom&ayonf/ xdkodkYavQmufxm;aom
pum;udk jynfh&Sifrif;BuD; Mum;awmfrlavvQif xdkol\udpöonf
vGefpGmBuD;rm;onfrSm rkcs[kwfvdrfhrnf[k awG;awmawmfrljyD;rS
]oif\vufiif;ylyefíaeaom pD;yGm;a&;udprö sm;udk ightm; ajymMum;
yg}[k rdeaYf wmfral v\/ a&onfa,musmf ;u ]t&Sib f &k m;? uREykf \ f
pD;yGm;a&;udpBö u;D rsm;qdo
k nfrmS tjcm;r[kwyf g/ ,cktcg wpfjrKd Uvk;H
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 235
tkef;tkef;uRwfuRwf pnfpnfum;um; aysmfyg;zG,f&mjzpfaom
0domcgeu©wfobifBuD; jzpfaeaMumif;udk t&Sifjrwfvnf; od
awmfrlvdrfhrnf? xdk0domcgeu©wfobiftcgBuD;rSm uREkfyfwdkY
ZeD;cifyeG ;f ESpaf ,muf vufcsi;f wGí J aysmyf 0JG ifMu&ef ta&;udpBö u;D
jzpfay:íaeygonf/ xdkodkY eu©wfobifyGJodkY oGm;aomtcg okH;
pG&J ef uREyfk jf rK§ yEf í
HS xm;aom bPfwu kd Bf u;D zGi&hf ef ,ck uREykf o f mG ;qJ
udpöBuD;rsm;jzpfygonf}[k avQmufxm;av\/
xdt k cg bk&ifrif;jrwfu xdak &onfa,musmf ;\ Bu;D us,f
aom pum;udk Mum;odawmfrlvQif vGefpGmrsm;jym;aom b@m
&wemwdjYk zifjh ynfah om bPfwu kd Bf u;D jzpfayvdrrhf nf/ xdo k jYkd zpfvQif
iguyif ppfonfAv kd yf grsm;udk tultyHah pvTwf wl;azmfí ay;awmf
rlt[ hH í
l MupH nfawmfrí l arjref;awmfro l nfrmS ]tcsi;f a,musmf ;?
toif\ bPfwdkufBuD;qdkonfrSm b,fae&mXmeü wnf&Sdyg
oenf;? b,frQavmufaom a&TaiG&wemwdjYk zifh jynfv h QyH akd rmufí
pdefausmufbPfwdkufBuD;jzpfygoenf;} [lí ar;awmfrlav&m
]t&Sifbk&m;? uREfkyf\bPfwdkufBuD;onf þjrdKUawmf\ ajrmuf
rsufESm jrdKU½dk;BuD;ESifhwpfpyfwnf; wnfvsuf&Sdygonf/ uREkfyfonf
ESpfaygif;ESpfq,fausmf okH;q,feD;eD; a&a&mif;ukrÜPDBuD;zGifhí
vkyfudkif&mrS ydkrdkaom b@mpkrSm wpfyJ0ufac: ydkufqHESpfjym;
jzpfygonf}[lí avQmufxm;av\/
xdpk um;udMk um;vQif rif;Bu;D ESiw fh uG rSL;rwftaygif;wdu Yk
aomif;aomif;uRufuRuf &,f&TifMujyD;vQif oem;Muifemjcif;
&Sad wmfral om bk&ifrif;jrwfu ]tcsi;f a,musmf ;? þydu k q f EH pS jf ym;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 236
twGuEf iS hf tyltjyif; qif;&Jcí H roGm;avESi?hf iguyif ay;awmfrl
vdkufrnf} [k rdefYawmfrlav&m rdrdOpömtwGufESifh tmom rjzwf
Edkifaom a&onfa,musfm;u ]t&Sifbk&m;? t&Sifay;oem;awmf
rlaom ydkufqHESpfjym;udk ,lygrnf? jiif;y,fvdrfhrnf r[kwfyg?
odkY&mwGif uREfkyf\ ydkufqHESpfjym;udkvnf; oGm;í,lyg&ap}[k
avQmufwif\/
xdkodkYavQmufwifvQif ]roGm;avvifh? wpfyg;aom b@m
udk igay;awmfrlrnf} ponfjzifh rdefYawmfrlygaomfvnf; ]t&Sifay;
orQuv kd nf; ,lygrnf? uREykf \ f ydu k q
f EH pS jf ym;udv k nf; ,lygOD;rnf}
[líom txyfxyf wifavQmufav\/ xdkodkYwpfqifh xuf
wpf q if h w uf í ay;oem;awmf r l & m wd k i f ; awmf j ynf a wmf u d k
wpf0ufcGJí rif;jyKbufjzpfaom tdrfa&SUOy&mZm\ pnf;pdrfawmf
wdkifatmif ay;awmfrlav\/ xdktdrfa&SUrif;\ pnf;pdrfawmfodkY
wdik rf yS if rdryd u
kd q
f EH pS jf ym;udk vdck si&f ufom;ESiv hf Qif tEdik Ef ikd w
f if;wdrf
a,mifjyKí ]aumif;ygjy}D [lí0efcaH vonf/ xdt k cgupí a&onf
a,mufsm;onf tdrfa&SUrif;\pnf;pdrfudk &av\/ a&onfronf
vnf; OD;acgif;xufu a&td;k ESihf a&yk;H rsm;udck sí tdraf &SU rdz&k m;Bu;D
jzpfav\/
xdkodkY tdrfa&SUrif;\pnf;pdrfudk&vQif rMumjrifhrDyif wyf
axmifwmAdkvfxkESifh xdkajrmufjrdK;½dk;Mum;ü odkxm;aom ydkufqH
ESpjf ym;udk oGm;a&mufxw k ,
f al v\/ xdaYk emuf bk&ifrif;jrwfBu;D ESihf
twlwuG O,smOfawmfodkY xGufMuav&m xdkt¹rmou tdrfa&SU
rif;\ aygifay:wGif rif;BuD;OD;acgif;xm;í pufawmfac:av\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 237
xdt
k cg a&mifw h ufavmfrmaomwPSm\ ESKd ;aqmfcikd ;f aprIaMumifh
wdkif;jynfBuD; wpfckvkH;udk vdkcsifvSojzifh a&onftjzpfu tdrf
a&SUrif;tjzpfodkYa&mufatmif csD;ajr§mufawmfrlaom aus;Zl;&Sif
bk&ifrif;jrwfBu;D udyk if taoowf&ef MupH nfjypfrmS ;vsuf ok;H Murd f
wdkifwdkif oefvsufjzifh csdef&G,frdav\/
odkY&mwGif bk&m;avmif;jzpfonfhtwGuf owdynm&Sdol
jzpfaomaMumifh rowfjzwfbJ oefvsufudk ½kyfodrf;Edkifavonf/
oefvsufudk½kyfodrf;csxm;í rif;BuD;udkxapí ajcü0yfvsuf
]t&Sifrif;jrwf? tuREfkyf\tjypfudk onf;cHawmfrlyg} [k½dkaopGm
awmif;yefavQmufav\/ rif;BuD;vnf; ]igüMuL;vGeftyfaom
oiftdrfa&SUrif;\tjypf wpfpkHwpf&mwdkYonf r&Sdacs? xdkodkYtjypf
r&Sb
d v
J suf tb,fukd igonf;cHtehH nf;}[k qdak vaomf rdrvd eG Mf uL;
rdorQ MuHpnfrdorQwdkYudk avQmufxm;av\/ xdktcg rif;BuD;
uvnf; ]tdk--taqG? tb,faMumifh ighudkowf&tHhenf;? þxD;
þeef;udk odrf;jref;pdk;pHvdkygoavm? igwrlum; oifhukdcçpm;aom
tdrfa&SUrif;jzpftHh} [k qdkavvQif? t¹rmourif;onf ]t&Sifrif;
jrwf ay;oem;awmfral om tdraf &SUrif;\ tjzpfuv kd nf; tuREykf f
tvdkr&Sdawmhyg? tuREfkyfonf umr\tjypfudk aumif;pGm jrifjyD
jzpfaomaMumifh &[ef;jyKygawmhtHh}[k avQmufMum;\/ umr\
tjypfpum;udk azmfjya[mMum;vsuf O'gef;usL;av\/
t'´oH umr aw rlvH?
ouFyÜg umr Zm,od/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 238
e wH ouFyÜ,dómrd?
{0H umr ea[[dod/ /
umr=qdk;npf,kwfpGm þum,mudk rdpämvrf;jy tyg,f
usatmif rkcsMuHx [,fumr/ aw=oifumr\/ rlvH=t&if;
tjrpfudk/ t'´oH=ÓPpu©K o[JjyKí ,ck&SmpOf igjrifjyD/ umr=
[,f umr / ouFygÜ =&ZÆe, d ponftm½kH umr*kPu f kd ckrH ifrmS ;,Gi;f
MuHrdjcif;aMumifh/ wGH=oifonf/ Zm,wd=jzpfay:í vm&ay\/
umr=[,f umr/ wH=oifu h /kd t[H=igonf/ yke=wpfzef/ eouFyÜ
,dómrd=rMurH pnfbJ aeawmht/hH {0H=þodrYk MurH pnfbaJ eonf
&Sad omf/ wG=H oifonf/ rrEÅa&=ig\twGi;f oEÅmefü/ e a[[do=d
rjrif&vwåHUonfomvQifwnf;/
þodYk O'gef;usL;qdí
k wpfzef w&m;a[mvdjk yefaomaMumif-h
tyÜgyd umrm e tvH?
A[l[d yd e wyÜwd/
tomwm Amvvmyem?
y&d0aZÆ,s Z*¾awm/
r[m&mZ=jrwfaomrif;BuD;/ tyÜgydumrm=tenf;i,f
jzpfuek af om 0w¬Kumrç udavomumrwdo Yk nfvnf;/ r[mZeó=
vlrsm;taygif;tm;/ e tvH=rvkrH avmufEikd Mf uavuke/f A[l[yd =d
rsm;pGmukefaom umrwdkYjzifhvnf;/ r[mZaem=vlrsm;onf/
ewyÜwd=ra&mifh&JEdkifMuukef/ umrm=umrwdkYonf? tomwm=
rom,mtyfuek /f umrm=umrwdo Yk nf? Amvvmyem=olru kd w
f u
Ykd kd
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 239
ighOpöm ighOpöm[k qdak pwwfuek \
f / £ar=þumrwdu
Yk ?kd Z*¾awm=
okwfoifaomtm;jzifh? y&d0aZÆ,s=a0;onfxuf a0;atmif
wjznf;jznf; a&SmifuGif;Muukef&m\/
þodYk t¹rmoutdraf &SUrif;onf vltaygif;wdt
Yk m; w&m;
a[mMum;í [dr0EÅmodkY0ifí &[ef;jyKvsuf psmeftbdnmOfwdkYukd
jzpfapíaeav\/ þZmwfawmfum; t|uedygwfwGifyg&Sd\/
t¹rmou Zmwf[í l ac:\/ **FrmvZmwf[í l vnf; ac:onf/
þZmwfawmfudkaxmufí Amvkókuúwnf;[laom A[d'¨
tyl"mwfwdkY\ ESdyfpufxdk;usifhyHk? xdk Amvkókuúrsm;onf aeyl
oJylwdkYru ylyefapEdkifaMumif;udk odom&ayonf/ xdkYjyif wPSm
w&m;onf ajrm§ ufyifrh nfo h &l v
dS Qif a&mifw
h ufcsiw
f ikd ;f a&mifw
h uf
avmfrmyHrk sm;udv
k nf; þZmwfawmfjzifh xif&mS ;pGm odomvSonf/
---------- Ä ----------

You might also like