Professional Documents
Culture Documents
38 Ledi Hawkein PDF
38 Ledi Hawkein PDF
rmwdum
aus;Zl;awmf½iS f
v,fwq
D &mawmfb&k m;Bu;D \
rdecYf eG ;f awmf
rlved'gef;
rdwq
f ufe'd gef;
tcef; (1)
a0',dwokcESio
hf EÅo
d ck w&m;awmf
tcef; (2 )
vu©Pma&;ok;H yg; ½IymG ;ykyH g0ifaom
omoe'g,ZÆw&m;awmf
v,fw0D yd óemur®|mef;½Ienf;
owdxm;&ef rSmxm;csuf
tcef; (3)
Ak'K¨ ygÜ ''kvb
’ w&m;awmf
'kvb
’ w&m; ig;yg;
i&Jcef;jyqdck suf
q*wd'eD u
D sr;f vm i&Jcef;Bu;D jyqdck suf
tcef;(4)
ouúm,'d|½d iS ;f wrf; w&m;awmf
tcef; ( 5 )
y&rwf ynwf cGjJ cm;w&m;awmf
y&rwfEiS o
hf EÅwyd nwfjcm;em;yHk
tcef; ( 6 )
edAmÁ efw&m;awmfMu;D
tcef; (7)
rD;ajcmufyg;w&m;awmf
trdEiS t
hf z[laom rD;ESpyf g;
ylaZmftyfaomol[al om q|rD;
tcef; (8)
tcGet
f wkww
f &m;awmf
tcef; (9 )
twGi;f tjyif tylEpS yf g;w&m;awmf
t¹rmou a&onfjyZmwf
--------- Ä ---------
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 1
aus;Zl ; ½S i f
v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;
jrefrmEkdifiHt&yf&yfü ESpfaygif; 30-twGif;
a[mMum;jyoqkH;rawmfrlcJhaom
v,fwDa[mudef;w&m;pm
earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó/
aus;Zl ; awmf ½ S i f
v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ; \
rd e f Y c G e f ; awmf
v,fwOD ;D 0PÖw
d uk,
d af wmfonf rk&H mG NrKd U? v,fwwD u
dk Bf u;D
twGif;ü v,fwDpmoifenf;? pmcsenf;? pum;ajymenf;? orx
0dyóem avhvmyGg;rsm;enf;wkdYukd tifwkduftm;wkdufzdí oif,l
tm;xkwfaepOf 1279 -ckESpf? ewfawmfvqef; (15 ) &ufaeY?
tvkHNrdKUta½SU BuD;acgifawm&ausmif; aus;Zl;awmf½Sif v,fwD
q&mawmfbk&m;BuD;xHrS trdefYawmfpma&muf½Sdí wkduftkyf
bkef;BuD;ESifh oHCmawmfBuD;rsm;ukd ½kdaopGm ½Sdckd;cJhNyD; tvkHNrdKU½Sd
q&mawmfbk&m;BuD;\ ajcawmf&if;okdY ta&mufoGm;&aMumif;/
xkdtcg q&mawmfbk&m;BuD;u rdefYawmfrlonfrSm
]igwk d Y jref r mjynf t wG i f ; ü rS D w if ; aexk d i f M uuk e f a om
oHCmawmfta&twGuf okH;aomif;ausmf av;aomif;cefYrQ
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 2
½Sad omfvnf; pmcspmoif awmaeawmifapmif; acsmif;atmif;yk*Kd¾ vf
wkdYom rsm;jym;acsonf/ xdkaMumifh ,cktcg &[ef;awmfwdkY
abmifrSmom todtvdr®m ÓPfynmrsufpd tqifhqifh yGifhvif;
vsuf &SdaeMuonf/ vlwdkY\abmifrSmum; todtvdr®mÓPf
ynmrsupf d yGiv hf if;xufoefoifo h avmuf rxufoefMubJ tm;
avsmhcgom aeMuavonf/
]xdkxdkNrdKU&GmwdkYü bmomjcm; bk&m;&Sdcdk;ausmif;BuD;awG
omoemjyKpmoifausmif;BuD;awG w&m;a[mq&mawG ESrf;BuJ
xm;ovdk rsm;jym;pnfum;aeonfudk ajrmfvdkufygu vlwdkY\
abmifrSm todtvdr®m ÓPfynmrsufpd tm;enf;qkwfavsmh
aeyHkudkodEdkifavonf/ bmombufodkY aoG;aqmifí w&m;a[m
q&mwdu Yk vnf; ÓPfynmrsupf yd iG v hf if;Mu&Sad om &[ef;awmfwYkd
abmifoYkd rcsO;f ruyf roD0MhH ubJ a&SmifvJT wdr;f z,f yke;f uG,cf u kd yf
a0;&mt&yfuaeNy;D vQif vlwu Ykd o
kd mvQif a[majymaoG;aqmifum
aeMuavonf/
]bmomjcm;bufodkY ajymif;oGm;Muaom Ak'¨bmomvlrsdK;
wdkYonf wpfaeYwpfjcm; rsm;jym;vsuf½Sdaeonfudk q&mawmf
awGUjrifMum;od&onfhtwGuf tonf;emp&maumif;vSay\?
aemiftESpf ESpq f ,fausmv f Qif bmomjcm;w&m;a[m q&mawGukd
tm;½Síd xcGi<hf ucGi&hf cG iG hf &½SMd uNy;D vQif Ak'b ¨ mom\ tudik ;f tcuf
tvufwu Ykd kd zsuq f ;D csKd ;zJw
h &GUJ wapmif; axmif;axmif;aMuatmif
acsrIef;rnfudk twyfodjrifMuojzifh ,ckuwifBudKí Ak'¨bmom
cHwyfBuD;rsm;ukd jyKjyif&ef ta&;tcGifhqdkufa&mufvsuf½Sd\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 3
]cHwyfBu;D rsm;qdo k nfum; vlwaYkd bmifü todtvdrm® ÓPf
ynmyGifhvif;atmif a[mrIajymrIqkH;rrI "r®uxduw&m;a[m
q&mwdu Yk q
kd akd yonf? NrKd U&GmrSm½Sad om vlwt Ykd wGuf NrKd U&Gm½Sd oHCm
awmfrsm; wm0efjzpf\? rdrdwdkYausmif;'g,um-'g,dum? qGrf;
'g,um-'g,dumrwdu Yk kd ausmif;xdik bf ek ;f Bu;D wd\
Yk wm0efyifjzpf\?
ausmif;bk&m;r½Sdao;aom awmBudKawmifMum; vl½kdif;trsm;
wdkYudkvnf; vspfvsLrxm;bJ e,fvSnfh"r®uxdu yk*¾dKvfwdkY\
wm0efjzpf\/
xdaYk Mumifh Ak'b
¨ momBu;D \ rsuEf mS awmfuakd xmufí NrKd Uay:
&yfay: &Gmay:½Sd oHCmawmfwEYkd iS hf e,fvn S "hf r®uxdu yk*Kd¾ vw f uYkd
a[majymrIwm0efBu;D ukd ud, k pf u
D ,
kd if xrf;&GuMf uí qdik &f mqdik &f m
'g,umç 'g,dumrwdu Yk kd todtvdrm® ÓPfynm rsupf yd iG v hf if;&ef
cE¨mç tm,weç "mwfç opömç y#dpo ö rkygÜ 'f a'oem tbd"r®mw&m;
wdkYudk a[majym&rnf/
q&mawmfrmS vnf; ESpaf ygif;ESpq f ,fausmf wdik ;f oljynfom;
wdkYtusdK;ç omoeawmfjrwfBuD;\tusdK;ukd arQmfí-
1/ ,pfrsdK;ig;yg;aomufrIç pm;rIç ckd;rIç wdkufrIç rdkufrJ
rIwdkYukd yaysmufapí EdkifiHNrdKU½Gm om,mNidrf
ouf½SdMuap&ef tm;xkwfjcif;wpfyg;?
2/ xdkxdkNrdKU½GmwdkYrSm vlwdkYüvnf;aumif;? uRJçEGm;
wd&dpämefwdkYüvnf;aumif;? usa&mufjzpfyGm;vsuf
½Sdaeaom yvdyftzsm;a&m*gç wkyfauG;a&m*gç
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 4
umv0rf;a&m*gç ausmufa&m*g qd;k Bu;D tp½Sad om
temqdk;a&m*gqdk; uyfOyg'frsdK;wdkYukd q&mawmf
uk, d w f ikd o
f mG ;a&mufí aeYcsi;f ncsi;f aysmufuif;
atmif jyKvkyfrIwpfyg;?
3/ Ak'¨bmomvlrsdK;wdkYukd rdrdbmomü pdwfapwem
cdkifNrJpGm wnfMuap&ef ajyma[mrIwpfyg;/
þtcsufBuD;okH;yg;wdkYukd aqmif½GufcJhayaMumif;/
]q&mawmfrSm,cktcg rusef;rrm pu©Ka&m*g pGJuyfvm
onfjzpfí xdx k Nkd rKd U½GmXmewdo
Yk Ykd a½S;tcguvdk vSnv hf nf oGm;vm
a[majymjcif;iSm tcGirhf om½Sad ecdu k f wynfah rmif0PÖw d ukd q&m
awmf\ ukd,fpm;jyKvkyfí jrefrmjynfatmufydkif;? txufydkif;
'dpMwdwfNrdKU½Gme,fy,fwdkYukd vSnfhv,fNyD; tbd"r®momoemjyK&ef
q&mawmf\a[majymcsut f wdik ;f yk&ydu
k pf mtkyv
f w
G w f üYkd rSwcf suf
wifumxm;&rnf/ tbd"r®mw&m;a[m ajymvdak om olwt Ykd wGuf
vnf; v,fwDa[mudef;rlopfwpfck &EdkifvdrfhrnfjzpfaMumif;/
]odkYtwGuf q&mawmf\ aemufu 0wfBuD;0wfi,fjyKí
t&yf&yf a[majymaom w&m;pum;rsm;ukd rSwcf suw f ifum xm;
&rnf} [k trdefY½SdygaMumif;/
OD ; pH c sd e f ( OD ; ÓP0H o )
a½T a usmif ; bk e f ; awmf B uD ; ?
tvk H N rd K U/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 5
rl v ed ' gef ;
ao|aZ|? twk v bk e f ; acgif ? ig;rmef a tmif o nf ?
rsm;ajrmif ½SnfMum? 0gav;q,fhig;? w&m;NrdKufa&? AkdvfvlawGukd?
rQa0orI ? uRwf q k o D ; oD ; ? csd r f h c sd r f h w D ; í? rD ; q,f h w pf w ef ?
Nidrf;&mrSefom;? edAÁmefyk&D? ab;rJhjynfodkY? <ucsDpHvGefawmfrlonfh
aemufxGef;awmuf*kPf&nf? ZrÜL'D0,f? ax&fOygvd? p½Sd0Ho?
EG,rysuf? qif;ouf EG,fvm? þtcg0,f? rSD&muif;avmuf?
pG,fpHkaygufom;? rkefaomufrmwif? Zmenf0iftvm;? tvsm;
ok H ; awmif ? euf u s,f a qmif a om? awmawmif M uD ; tv,f ?
vGew f ifw
h ,fonf?h zefjc,f*el ef;? pHjref; aysmaf rG?Y a½TjcaoFw h &xnf?
oHk;vDyd#uwf? ig;&yfedum,f?udk;oG,ft*Fg? "r®u©E¨mtaygif;?
&Spfaomif;av;axmif? usrf;apmifapmify&d,wfwdkYü? jiduyf&GUH&Sm;?
,HkrSm;r&Sd? wwfuRrf;bdí? wdyd#uyg&*l? jzpfawmfrlaom? rHk½GmNrdKU
v,fwq D &mawmfb&k m;Mu;D ta[m0w? cs;D yíruke?f b0*fwek rf Q?
"r®*rDÇ? tqDaowåK? edykPw&? odrf arGYvSaom? owdy|me
a'oem? or®yÜ"mea'oem? £'d¨yg'a'oem? £`E´d,a'oem?
Ava'oem? aAmZÑ*Fa'oem? r*¾*Fa'oem? twuúm0p&?
y@dwa0'eD,? r[medAÁmea'oem? tjzmjzmudk? bmom&SdorQ?
odMu&atmif? rsm;ajrmify&d,m,f? toG,o f ,
G af omOyrmwdjYk zif?h
aumif;pGma[mMum;jyoawmfrlaMumif;/
xdo
k eYkd nf;aumif;vrf;rSe?f twefweft00? a[majymorQ?
obm0"r®? tbd"r®mw&m;&if;MuD;rsm;udk? aemifvmaemifom;?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 6
vl&Siftrsm;wdkY? rSwfom;MunfY½I? a[majymrIjzifh? rIopfwpfck?
&½SEd idk &f ef? &nfoefjy;D cg? ]þ"r®uxma'oem- v,fwDa[mudef;
w&m;pm
w&m;pm} [laomtrnfjzifh þusrf;pmudk q&mawmfMuD;\
trdefYtwdkif; pufwifyHkESdyfEkdif&eftcGihfjyKvdkufonf /
v,f w D O D ; 0PÖ d w
e,f v S n f h " r® u xd u
rH k ½ G m Nrd K U
--------- Ä –––––––––
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 7
rdwfqufed'gef;
aus;Zl;&Sifv,fwDq&mawmfMuD; a&;om;awmfrlcJhaom
usrf;pmrsm;wGif 'DyeDusrf;rsm;pGm yg0ifaeygojzifh 'DyeDqdkvQif
v,fwDq&mawmfMuD; jyKpkaomusrf;[k xifrSwfcJhMuonf/ 'DyeD-
[laomusrf;trnfudk t|uxmusrf;jyK q&mawmfMuD;wdkY vuf
xuftcguyif oHk;pGJcJhMuaomfvnf; 'DyeDtrnfygaom usrf;rsm;
pGmudk v,fwq D &mawmfMu;D jyKpck o 'DyeDqdk v,fwDu}
hJ nfjzpfí ]'D
[kxifrS wfMujcif;jzpfavonf/ pifppfv,fwDq&mawmfMuD;
jyKpkawmfrlcJhaomusrf;pmwdkYwGif 'DyeDusrf;omru #Dumusrf;?
tar;tajz(ykpäm0dóZÆemusrf;)? 0daom"eDusrf;? edó,usrf;?
uAsmvuFm ponfwdkYtjyif þ ]v,f v,f w D a [mud e f ; w&m;pm
w&m;pm}
onfvnf; wpfusrf;wpfzGJY tygt0ifjzpfygonf/
a[mud e f ; -[l o nf
]v,fwDa[mudef;w&m;pm} [kqdk&mwGif ]a[mudef;} udk
]a½Süh jzpfrnft
h aMumif;udk MuKd wifí a[m ajymxm;csurf sm; (Pre-
diction, Prophecy)} jzpfonf[k ,lqaumif;,lqMuayvdrr hf nf/
þae&mü ]a[m}qdo k nfrmS ]a[mMum;? rdeMYf um;? ajymMum;} [laom
teufjzpfjy;D ? ]ude;f }qdo
k nfrmS ]e0paE´ued ;f ? ude;f *Pef;? ude;f puf?
udef;atmif;? ½Sifudef;? aoudef;? udef;ao? wGufudef;? wnfudef;}
ponfwdkYü vmaomteufrsdK;r[kwfbJ ]udef;pH? udef;qif} ponfh
pum;wdkYü vmonfh ]enf;? enf;Oya'} [laomteufrsdK;jzpf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 8
avonf/ odkYjzpfí ]a[mudef;} onf ]a[myHka[menf;? ajymyHk
ajymenf;? a[majymenf;Oya'? a[mvH;k a[mayguf} [kt"dygÜ ,f
&avonf/ ]v,fwDa[mudef;} [kqdk&mwGif v,fwDq&mawmf
MuD;\w&m;a[myHk a[menf;? v,fwDa[mvHk; a[mayguf?
v,fww D &m;a[menf; Oya'o(wpfenf;)v,fwaD [mpOf[q k v
kd kd
onf/ v,fwq D &mawmfMu;D w&m;a[mMum;awmfrcl ahJ omacwfu
EdkifiHtwGif;ü w&m;a[mykH a[menf;trsdK;rsdK;aygufaeygojzifh
tjcm;aom a[mykHa[menf;rsm;ESifhrwl v,fwDq&mawmf\
ukd,fydkifrla[m ajymenf;udk ay:vGifjcm;em;apjcif;iSm ]v,fwD
a[mudef;} [kqdkvdkufjcif;jzpfonf/
a½S ; u q&mwumquf q H a &;
v,fwDq&mawmfbk&m; xif½Sm;½Sdawmfrlaomacwfu
w&m;a[majymMuyku H dk razmfjyrD xdak cwfu q&mwumqufqyH u Hk dk
&dyfpm;rd½kH wifjyvdkygonf/ xdkpOfu &[ef;q&mwdkYonf vlwum
rsm;ukd ta&mw0if qufqHavh? vlrIudpöwGifvnf; pdwf0ifpm;
rIenf;yg;awmfrlMuonf/ vlwumwdkY\ avmuDa&;ESifh ukd,frI
ukd,fwmwdkYwGif bmukdrSpyfpkjcif;r½Sd? odvdkpdwfvnf;r½Sd? ausmif;
wum ausmif ; trrsm; ausmif ; od k Y v maomf r S ar;wpf c G e f ;
ajymwpfcGef;om/ vm&if;udpö avQmufxm;NyD;vQif ]umvukef
w,foGm;awmh] [kcyfwdkwdk pum;jzwfí jyefcdkif;wwf\/ ausmif;
tvSL &[ef;cH½iS jf yK uxdeyf pJG onft h cgrsKd ;rSty w&m;cs;D jri§ ahf om
tavhr½Sd/ wumwumrwdkYu w&m;emvdkí w&m;"r®csD;jr§ifh
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 9
ay;awmfrlyg&ef avQmufxm;vQif w&m;"r®onf avmuDvlom;
wdEYk iS hf rtyfpyfonft
h vm; us,u f s,0f if0h ifh a[mMum;cs;D jri§ jhf cif;
rjyKMuay/ 'um'umrwdu Yk dk ½Sn½f n
S v
f sm;vsm; w&m;a[mjcif;ukd
]tdk;uGJa&avmif;onf} [k a½S;q&mawmfBuD;wdkYu rdefYqdkawmfrl
avonf/
,yf a xmif w &m;
xdkacwfu "r®uxdu&[ef;awmfwdkY\ w&m;a[majym
enf;rSm tcsif;okH;aycefY½Sdaom armif;axmif ay½Guf,yfawmif
BuD;ukd a½SUwnfhwnfhü axmifumxm;NyD; ]AkZÑwDwd Aka'¨g rdefYa[m
0pewf zGifhxkwftyfonfESifhtnD} ponfjzifh w&m;wpfyk'fvkH;
tprStqk;H wpfow H nf;um&Hqufí a[majymaomenf;jzpfonf?
w&m;emy&dowfukd rjrif&atmif ,yfuakd xmifí uG,Nf y;D a[majym
aomenf;jzpfí xdak cwfua[maom w&m;udk ] ,yfaxmifw&m;}
[kac:Muonf/
o*F Z m? a½T u sif E S i f h a ½T t if y if
rEÅav;&wemykaH cwfu ,yfraxmifyJ w&ma[majym&m
wGif emrnfausmaf omq&mawmfBu;D wpfyg;rSm rEÅav;NrKd U taemuf
awmifa';0ef;&yf o*FZmwdu k Bf u;D \ t½Sit
f *¾"r®mvuFm&u0d"Z
r[m"r® &mZ*k½k tu©&m 22-vk;H wHqyd af wmf& o*FZmq&mawmfBu;D
OD;t*¾"r®jzpfonf? o*FZmq&mawmfBuD; a[majymqkH;raom
ykHwdkywfpwdkYudk pkaygif;NyD; ]o*FZmpum;ykHaygif;csKyfusrf;}[k ykHESdyf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 10
xkwfa0cJhMuonf/
o*FZmq&m;awmfESifhwpfacwfwnf; rEÅav;awmifawmf
ajrmuf a½Tusifig;wdkufwGif tzdwfaeYnrsm;ü yxra½Tusif
q&mawmfbk&m;BuD;onf wynfhoHCmawmfrsm;ukd umr0dwufp
aomudavomw&m;wdkY ESdyfpufaomaMumifh wkefvIyfacsmufcsm;
ysufjym;qkwf,kwfrIr½SdMuap&ef umrmeH tm'D0uxmç oDv
oH0&uxmç cEÅDoH0&uxmç tyÜrm'uxm paomodrfarGU
eufeJaom w&m;pum;rsm;ukd ,yfraxmifyJ a[mawmfrlaMumif;
odrSwf&onf? xdkpOfu a½Tusifq&mawmfa[mMum;awmfrlaom
w&m;pum;rsm;ukd ]r[modóaum0g'? plVodóaum0g'}[k
usr;f pmESpaf pmifyx
Hk m;ygonf/
o*FZmq&mawmf? yxra½Tusiq f &mawmfwYkd vGeaf wmfrNl y;D
onfhaemufü rEÅav;NrdKUay:wGif w&m;a[mtaumif;vSonf[k
xif½Sm;ausmfMum;cJhaom "r®uxduq&mawmfBuD;wpfyg;rSm
rEÅav;jrdKU taemufa'0ef; a&Ttifyifausmif;BuD;\ t&Sif
OD;Z0e"Zq&mawmfBuD;jzpfygonf/ xdka&Ttifyifq&mawmfBuD;
a[mMum;aomw&m;awmfrsm;udk pkaygif;í ]a&Ttifyif r"k&
&o"r®yDwd ,yfvSJw&m;;pm} [k ykHESdyfcJhygonf/
,yf v S J w &m;
a½Ttifyifq&mawmfBuD; w&m;pa[maomtcgrSmyif
,yfaxmifw&m;a[menf;acwfuek í
f ,yfvw
JS &m; a[menf;ay:
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 11
xGef;cJhygonf? ]ouú&mZfuav; topfa&;? tpf-a'G;-q-okOf?
w*kPfodefarS;? ,yfvSJcsif; awG;a&mh}[laompmcsdK;t& 1260-
jynfhESpfwGif ,yfvSJw&m;ay:aMumif;od&ygonf? ,yfvSJw&m;qdk
onfrSm "r®uxduudk,fawmfonf ,yfudkaxmifírxm;awmhyJ
,yfuekd aH b;üvSí
J *gxm wpfy'k u f &kd w
G Nf y;D vQif teufqH ½Sn½f n
S f
ay;qDavsmf&m0w¬KZmwfvrf;wpfyk'fudk pdwf0ifpm;zG,faumif;
atmif emcsiaf tmif zGUJ EGUaJ [majymaomenf;jzpfonf? w&m;a[m
aomtcg ,yfudkeHab;üvSJxm;NyD; a[maomenf;jzpfí ],yfvSJ
w&m;}[kac:Muonf/
pd e f Z ed
,yfvw
JS &m;udk pdeZf edpía[monf[k trSwt f om;½Scd yhJ g
onf? pdefZedonf atmufjrefrmjynf anmifwkef;cwåd,Zmwd?
1224-ckzGm;jzpfonf? &efukefNrdKU tv,fawm&ü &[ef;abmifokdY
wufcJhNyD;? 1249-ckESpfwGif rEÅav;NrdKU r[m0dok'¨g½kHta½SU
wduk of aYdk &muf½cdS o
hJ nf? r[m0do'k g¨ ½kq
H &mawmfBu;D u OD;ZedwtoH
aumif;rSef;odí wdkuftwGif; nw&m;yGJrsm;wGif ta[mcdkif;cJh&m
OD;Zedwonf toHaumif; toHaygolyDyD toHudkqJGqJGiifiif
&Gwq f akd [majymojzifh pmawGysuu f ek Nf y[
D q
k o
kd u
l qd\
k ? &,fou l
vnf; &,fMu\? rEÅav; aps;csdKawmfrS nw&m;yJGa[m&ef
OD;Zedwudk vmyifh ta[mcdik ;f &m OD;Zedw\ a[mvk;H a[maygufukd
aps;csKd ol aps;csKd om;rsm;BuKd uMf uNy;D OD;Zedwemrnfausmv f monf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 12
1256-ckESpf? wydkYwGJv rif;uGef;aiGawmifawm&ü yxr
a½Tusifq&mawmfBuD;\ psmyewGif bk&m;½Sif r[my&dedAÁmef
pHawmfcef;ukd nvkH;ayguf OD;Zedwa[mav&m w&m;emolwdkif;
rsuf&nfNzdKifNzdKifusNyD; pdefvSJpdefikH tNidrfhyGJvnf; tapmBuD;uyif
odrf;cJh&avonf? xdktcgrSpí OD;Zedwudk pdefZed-[kac:wGif
Muonf? OD;Zedwudk Munfñkdí vSLvmaom ausmif;av;ausmif;
ta½SUjyif r[m0dok'¨g½kHtwGif;ü ½SdcJhonf? 1260-jynfhESpf OD;Zedw
vlxGufaomtcg ]ax&f½Sif u0defwnfh roufomygouG,f?
a½TusifpdefZed xGuf½Sm&w,f} paom pmcsdK;ay:ygao;onf/
,yf v S J u d k a0zef j cif ;
o*FZmq&mawmf? yxra½Tusifq&mawmf? a½Ttifyif
q&mawmf? pdefZedponfjzifh acwftqufquf w&m;a[m
awmfrMl u&m a[mykaH [menf;wnfNird f £a`E&´ tcsKd ;usaomaMumifh
½Sif½SifvlvloabmusvufcHcJhMuonf? xdkpOfua[mMum;aom
,yfvw JS &m;rsm;aMumifh ]vl'umrsm; w&m;awmfukd a&a&vnfvnf
aoaocsmcsm rSwo f m;em,lrMd uojzifh o'¨gw&m;wd;k yGg;um tusKd ;
rsm;aMumif;} usKd upú t
H ½Siyf @dw"r®\ usKd upú ,
H yfvwJS &m; pmtky?f
yxrwJGed'gef;ü a&;om;xm;ygonf/
xd k t ½S i f r sm; aemuf a y:ayguf v maom ,yf v S J w &m;
"r®uxduudk,fawmfrsm;onf olxufig qef;Mu,fatmif a[m
ajymcJhMu\? Zmwfrif;om;½IH;avmufatmif vuf[efç ajc[ef
r[mqefpmG oHw-kd oH½n S -f oH>rm-tqJ-G tiif-t½SL-t½Iu
d rf sm;jzifh
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 13
zGJUzGJUEGUJEGJU o&b*F0wfudkoGif;í udavomnpfñl; &m*jrL;atmif
a[mMum;cJhMuonf? w&m;a[myv’ifxufwGif &[ef;ESpfyg;
pkHwGJxdkifí olwpfjyefigwpfjyef tcstcsDa[maompkHwGJw&m;?
rEÅav;NrKd U tdraf wmf&mbk&m;Bu;D 0if;twGi;f yifo
h rl ½Syd J aerif;Bu;D
rdrdbmom tNidrfhrif;orD;rsm;oDqdkaomMumoDcsif;udk ar;½kduf
ar;xdk;usepGmoDqdkNyD; aemufqkH;w&m;csumrS a0ae,sMum
owå0gwdkY\ oHo&maMumarsmygí Mumjrifhae&ykHaMumif;ukd
a[mMum;aomMumw&m;ponf ay:aygufcJh ygonf? xdkacwfu
,yfvSJw&m;pmtkyfrsm;pGmay:xGufcJhonf? ,yfvSJ"r®uxdu
tcsKd U\vky&f yfaMumifh omoemawmfnpfax;&onf[k xd&k [ef;½Sif
vlynm½Sdrsm;u a0zefcJhMuonf? rEÅav;NrdKU? bk&m;BuD;wdkufrS
pmcstausmq f &mawmf OD;eE´,
d (uAsmeef) \ a0zefa&; qdik ;f qifh
avajy pmcsdK;rsm;onf tvGefxif&Sm;cJh\/ oDaygapmfbGm;BuD;
qmapmcs,furdrde,ftwGif; oDcsi;fqdkaom ,yfvSJw&m;rsdK;udk
a[mygu yk'rf -10 t& ta&;,lrnf[yk if ydwyf ifwm;qD;cJyh gonf/
v,f w D E S i f h w &m;a[mynm
v,fwDq&mawmfBuD;onf aumZm 1229- ckESpf? &[ef;
wpf0gt&wGif rEÅav;jrdKUawmfajrmufjyif&Sd r[maZmwdum&mr
&wemykHpHausmif;awmfodkYa&muf&SdawmfrlcJhjyD;vQif? pHausmif;
wku
d Bf u;D ü pmoifom;tjzpf (6)0g? wdu
k pf mcs*P0gputjzpf (3)0g
? bk&ifhqHaxmufcH yxrpmawmfcstjzpf(6) 0g ? pkpkaygif; (16)0g
oDwif;okH;aeawmfrlcJhyg\/ xdkodkaepOftwGif; jrefrmpum;udk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 14
xdxdrdrd ajymwwf a[mwwfap&ef a,mrif;BuD;OD;zkd;vIdif?
yd#uwfawmftkyfOD;&efESifh OD;0ZD&ÓPac: aersdK;"r®ausmfol
pmawmfjyift&m&Sd OD;zm;wdkY xH oDwif;aeYwdkif;0wfxm;jyD; oGm;
a&mufrSwfom;oif,lcJhonf[k v,fwDOD;0PÖdw\ v,fwDr[m
ax½kyÜwåduxm (pmrsufESm-70) üazmfjyxm;ygonf/ pmawmf
jyifO;D zm;onf ycef;rif;Bu;D OD;&efa0;? 'kw,
d pHausmif; q&mawmf
Bu;D ? yxrbk&mBu;D q&mawmf? Aef;armfq&mawmf? tkwzf q kd &mawmf
wdkYESifh pmoifzufpmwwf yk*¾dKvfBuD;jzpfygonf/
w&m;a[m0g'
v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ; onf rd r d & [ef ; ysd K b0u
rEÅav; a&TjrdKUawmfüavhvmcJh&onfh jrefrmvlrsdK;wdkYtwGuf
vdktyfaeaom a[majymenf;taMumif;udk ykodrfjrdKU? tpdk;&
txufwef;ausmif; w&m;yGJwGif-
]wd k Y j ref r mvl r sd K ;rsm;cuf a ewmu ud k , f e m;rvnf w J h
udk,frydkifwJh ygVdrsm;udk&Gwfí jrdKifjrdKifqdkifqdkif vIdifvIdifBuD; a[m
ajymwJyh *k Kd¾ vrf sKd ;udrk S vlawmfç vlaumif;ç vlwwfç vljrwfç vlorwf-
[k yifhajr§mufcsD;usL;Muavonf/ wdkYjrefrmvlrsdK;rSm jrefrmvdk
wdusreS u f efpmG ajymqdí k jrefrmem;rSmuGuuf u
G u
f iG ;f uGi;f xif;ceJç
vif;ceJç 0if;ceJç &Si;f ceJ jrifv;Hk xGm;atmif jrefrmqefqef bmom
jyefued ;f Bu;D vdak ew,fuUJG / y|mef; 24- usr;f ygVdukd EIwif aHk qmifjy;D
a[mMum;í emaomoluemaomfvnf; teuft"dyÜg,f jrefrm
udef;BuD;csuf rydkifvQif a[molemolrSm ukodkvfawmhjzifh&yg&JU?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 15
"r®&o=w&m;t&om? "r®obm0=w&m;oabmudkawmh &,l
cH p m;Ed k i f a om tajctaerqd k i f ; bl ; uG J U / vG e f p G m &Ed k i f c J a om
awGMY uKEH ikd af om bk&m;omoemjrwfBu;D ESihf awGMY uKH &wJt h cg a[mrIç
ajymrIç emrIç Mum;rI 0wfauswrf;aus ukodkvf&½kHrQESifh wif;wdrf
a&mif&h rJ aeMueJ/Y wdu Yk jrefrmvlrsKd ;rsm;twGuf a[majymwmjzpfí
jrefrmpum;ESifhajymonf? ygVdvlrsdK;twGuf ajymwm r[kwfbl;}
ponfjzifh rdefYMum;awmfrlcJhygonf/
w&m;pía[mjyD
v,fwq D &mawmfBu;D onf rEÅav;jrKd U? ajrmufjyifpaH usmif;
wdkufBuD;wGif (16) 0g oDwif;okH;aeawmfrlcJhjyD;? ynm&nf0tm;&
avmufaomtcg aumZm 1244-ckESpfwGif rkH&GmjrdKUokdY<uawmfrlí
rk&H mG NrKd U a½Tpnf;ckw
H u
kd q
f &mawmf\ cs;D ajrmufru I ckd ,
H u
l m y&d,wåd
omoemawmfudk jyKpkawmfrlcJhygonf? aumZm 1246-ckESpfwGif
oN*ØK[fOD;0kdif;ausmif;ü oDwif;okH;aeawmfrlygonf? xdkpOftcgu
v,fwDq&mawmfBuD; w&m;a[mMum;ykHudk a½TrkHwif\ v,fwD
aerif;usr;f (pmrsuEf mS -64) ]oN*KØ [f OD;0kid ;f ausmif;ü aexdik af wmfrl
aomtcg yd#uwfydkYcsrIudk acwå&yfem;awmfrlNyD;vQif udk,fawGU
tbd"r®mESihf cE¨mç tm,weç "mwfç y#dpo ö rkygÜ 'fç vu©Pmç opöm
[kqdktyfaom 0dyóemw&m;udk wGifwGifBuD;jyoa[mMum;
awmfrl\? OD;0kdif;bkef;BuD;? ref;jyefq&mawmf w&m;a[mw&m;jy
tvGefYtvGefyJaumif;ygayonf[k txl;ausmfMum;xif½Sm;í
vmawmfrl\}[kazmfjyxm;\? xdkrSwfwrf;t& ]rkH&GmNrdKUay:wGif
aumZm 1246? 47? 48-ckESpfrsm;twGif;u v,fwDq&mawmfBuD;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 16
w&m;pía[mawmfrlcJhonf}[k rSwf,lEdkifygonf/
w&m;OD ; vif ;
rkH&GmNrdKUwGif v,fwDq&mawmfBuD;wdkYrwdkifrDu ]qm;-
qm;vif;? "m;-'Dy,if;? w&m;-OD;vif;}[laom pmcsKd ;ESihf tnDw&m;
ta[mwGif emrnfausmfaom bkef;BuD;OD;vif;[k½SdcJhzl;ygonf?
xdak cwfu rk&H mG wpf0u kd w
f iG f qm;vif;Bu;D rSqm;onf taumif;qk;H ?
"m;wGif 'DyJ,if;"m;onf taumif;qkH;? w&m;ta[mwGifvnf;
rkH&GmNrdKU ompnfvrf;? bkef;pkd;&yfuGuf½Sd wvkH;awm&rS bkef;BuD;
OD;vif;onf tawmfqkH;tausmfqkH;jzpfygonf? wvkH;awm&onf
v,fwDawm&\ ta½SUajrmufbufwGif½SdNyD;? v,fwDawm&ü
odrfrorkwfrDu v,fwDq&mawmfBuD; wvkH;odrfokdY<ua&mufum
oHCmudpöuH uHi,frsm;ukd aqmif&GufawmfrlcJhygonf? xdkpOfu
wvkH;awm&wGif bkef;BuD;OD;vif;ysHvGefcJhNyD; v,fpif&GmrS bkef;BuD;
OD;0g,mrdE´oDwif;okHaecJh\? bkef;BuD;OD;vif; a[maom w&m;
pmrsm;udkpkí aemiftcg ]wvkH;w&m;pm}[k ykHESdyfcJhygonf/
qif ; &J o m;w&m;
aumZm 1249-ckESpfwGif v,fwDq&mawmfBuD;onf
v,fwDawm&okdYcdk0ifawmfrlcJhNyD; jrefrmvlrsdK;wdkY odem;vnftjrif
½Sif;atmif? txl;ojzifhawmolawmifom;wdkY ynmrsufpdtvif;
yGifhap&ef olwdkYem;vnfavmufaom tokH;tEIef;jzifh 0ifqHhcH,l
Edkifavmufaom w&m;"r®mwdkYudk a[mMum;jyoawmfrlygonf?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 17
xd k p Of t cgu v,f w D q &mawmf B uD ; qG r f ; cH < uaom&G m wd k Y r S m
tdrfaxmifwpfpkESpfpkrQ½Sdaom &Gmodrf&Gmi,fuav;rsm;jzpfav
onf? &Hcg xef;awm xef;wJ tdrfpk tdrfwef;rsm;okdY a*gp&*grf<u
awmfryl gonf? avmif;MuaomqGr;f rSm ajymif;qefjzLeDaMumifMum;
jzpfNyD;? qGrf;[if;rSm i½kwfoD;[if;? &Hcg oum&nfukdavmif;Mu\?
þokdYqif;&J EGrf;yg;aom&Gmuav;rsm; tdrfpkwJpkuav;rsm;okdY
qGrf;cHxGufí qGrf;uGrf;rjynfhpkHonfudk odMuaomtcg? NrdKUrNrdKU
ay:&yfuGufokdY <uawmfrl&ef awmif;yefMu\? xdktcg q&mawmf
BuD;u ]igu qif;&Jom;awGudkcsD; ajrmufvdkvdkY? crsmrsm;oem;p&m
bmrSr½Sd½SmMubl;? olwdkYem;vnfatmifa[majym csD;ajrmufvdkvdkY
<uwmuJGY} [k wynfhrsm;ukd rdefYqdkawmfrlygonf/
v,f w D w &m;yJ G p NyD
v,fwDq&mawmfBuD;onf aumZm 1250-jynfhESpfrSpí
v,fwDawm&ausmif;0if;twGif; pwifí w&m;a[mMum;awmf
rlcyhJ gonf? xdt
k cgu nw&m;a[mawmfral vh½NdS y;D w&m;emMurnfh
'um'umrrsm;onf tzdwfaeYnuyif ausmif;okdYvma&muf
Oykoaf pmifMh utdyMf uNy;D w&m;em,lMu&ygonf? q&mawmfBu;D u
pBuøwJausmif;uav;twGif;uaeía[mNyD; Oykoftrsm;u
xdw k aJ usmif;teD; opfyif0g;yif&yd af tmufu aeíem,lMu&onf?
nbufjzpfí vomrSet f rd u
f av;xGe;f ñ§x
d m;avonf? aemiftcg
OykofaeYrsm;wGif NrdKUay:y&dowftwGufaeYbuf w&m;wyJG
csD;jr§ifhay;awmfrlygonf? v,fwDq&mawmfBuD;onf rkH&GmNrdKUay:
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 18
qkawmif;jynfhbk&m;&ifjyifESifh NrdKUv,fZ&yf0kdif;bk&m;wdkYwGifvnf;
w&m;yJcG s;D jri§ ahf wmfryl gonf? q&mawmfBu;D w&m;yJ½G v
dS Qif tbd"r®m
q&moJBuD;ESifh OD;MumjrifhwdkYu aMu;pnfxrf;í avSul;ç rkH&Gm
wpf0kdufaMunmay;Mu&onf/
v,fwDawm&bkef;BuD; w&m;ta[maumif;vSonf[k
ausmfMum;aomaMumifh rkH&GmNrdKUay:ae qGrf;'umrBuD;a':aiGOu
w&m;yJGokdYa&mufvmí em,l\? w&m;yJGNyD;vQif ]aMomf---v,fwD
q&mawmf---v,fwDq&mawmfeJYemrnfBuD;vdkufwm? w&m;
ta[muvJaumif;vdu k w f m? ,ckawGU&awmhrS igwdt
Yk rd rf mS aeYwikd ;f
qGrf;cH<uvmwJh a½Tpnf;ckHwdkufu OD;ÓPBuD;ygvm; [½kdU&Jh}[k
ajymaMumif; qdkprSwf½Sdygonf/
Ed k i f i H w G i f ; vS n f h v nf a [mawmf r l j cif ;
aumZm 1278-ck? awmfovif;vüa&;om;awmfrlaom
£Py&dabm* 0depd , ä pmwrf; (aZ,smyl& ykpmä )ü ]1265-ckEpS rf pS í
txufatmufjrefrmEdik if rH mS ESp½f n
S v f rsm; w&m;a[mvSnv hf nf&m}
[kazmfjyxm; aomaMumifh v,fwq D &mawmfBu;D jrefrmEdik if tH wGi;f
w&m;a[mxGufaom ESpfudk 1265-ckESpf[k rSwfom;Edkifygonf?
q&mawmfBuD; a½S;OD;qkH;w&m;a[maomNrdKUrsm rEÅav;NrdKUjzpfNyD;?
a[maomXmerSm uif;0efrif;BuD;\tdrfOD;wGif jzpfygonf? 'kwd,
a[maomNrdKUrSm ysOf;rem;NrdKUjzpfonf? aumZm 1267-ckESpfokdY
a&mufrS &efuek ?f armfvNrKd i?f oxkpH aom atmufjynfatmuf&mG okYd
w&m;a[m<uawmfrlygonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 19
v,f w D t oH
v,f w D q &mawmf B uD ; w&m;yJ G r sm;uk d em,l z l ; ol r sm;\
ajymjycsuft& q&mawmfBuD;\ toHawmfrSm tvGefatmif
aMumif;od&\/ rHk&GmjrKdU? r[mv,fwDwdkuf? edAÁme'DyeDausmif;
q&mawmf OD;eE´rmvmu ]q&mawmfMu;D toHawmfu odyMf u;D wm?
pMuF aH usmif;uaejy;D ajym&if oHvrf;em;uMum;&w,f/ a&S;wke;f u
v,fwq D &mawmfeYJ refvnfq&mawmfwYkd atmufjynfrif;vSjrKd UrSm
twlw&m;a[mMuawmh v,fwDq&mawmfu bmom½dk;½dk;a[m
wmygyJ? xdkifjyD;pum;ajymaeovdkyJ? vly&dowfuvnf; av;ig;
ajcmufaxmif renf;bl;wJh? tJ'Dy&dowfudk aygufatmifa[mEdkif
w,f/ refvnfq&mawmf a[mwJhtcg vloHk;av;qifh avmuf
axmuf&w,f/ toHo'´½yk cf si;f tJoavmuf uGmygw,f}}[k(23-
4-1976)aeY trdefY&dSawmfrlygonf/ v,fwDq&mawmfMuD;\
toHo'´½kyf aumif;vSojzifh refvnfq&mawmfMuD;u ]]wdkYu
awmhvel nf;enf;udk twGi;f Muw d w
f &m; a[mr,fuUJG / y&dowfrsm;
rsm;udak wmh armifv,fwu D a[mvdrrhf ,f}}[kred q Yf akd wmf rlaMumif;
udkvnf; v,fwDOD;vSykdifxHrS rSwfom;&onf/
v,fwDq&mawmfMuD;\ wynfh'um&if; jrpfom;jrdKU
rif;wdik yf iftrwf OD;pHaz\orD; a':wkwu f ]]odraf wmifawm&rSm
q&mawmfMuD; oDwif;oHk;aeawmfrlpOf teD;tem;&Gmrsm;u
w&m;a[m&ef yifo h nft h cg av;wdik pf ifr@yfaqmufí txufrS
w&m;a[mawmf r l y gw,f / q&mawmf M uD ; &J U toH a wmf r S m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 20
tvGefatmifygw,f? [def;vnf;[def;ygw,f/ xdkacwfu toH
aumif;aumif;ESifh a[majymEdkifaom q&mawmfqdkí v,fwD
q&mawmfMuD;wpfyg;om MuHKzl;ygw,f/ a&S;tcgu q&mawmf
MuD;rsm; 'Dvdkw&m;a[mavhr&Sdyg}}[k (4-1-1984) aeYu ajymjy
ygonf/
v,fwDq&mawmfMuD;wdkY w&m;a[maomacwfu toH
csJUpuf[Gef;ponfh ray:ao;ay/ jrefrmjynfodkY aumZm 1296-
ck(c&pf-1934-ck)wGif toHcsJUpufa&muf&SdvmjyD;/ rdk;ñ§if;q&m
awmfMuD;u jrdKUrtrsdK;om;ausmif;a&SU uGif;MuD;xJü toHcsJUpufudk
pwiftok;H jyKjy;D a[mMum;aMumif;udk rd;k n§i;f ax&my'gefusr;f (pm
rsufESm-255)üaz:jyxm;ygonf/
w&m;a[majymrI ü arG U avsmf y k H
v,fwq D &mawmfMu;D onf w&m;emy&dowf axmifaygif;
rsm;pGm em,laom w&m;yGMJ u;d rsKd ;wGif av;ig;n qufía[mawmf
rlouJhodkUw&m;emav;ig;OD; wpfpkrQudkvnf; pdwfvuf&SnfpGm
a[mawmfrlavh ygonf/ rEÅav;jrdKUeef;jrdKUtwGif; uif;0efrif;
MuD;tdrfOD;ü uif;0efrif;MuD;? zefcsuf0efOD;a&Ttdk;? 0ufrpGwf
0efaxmufMuD; paomw&m;emyk*¾dKvfav;ig;OD;udk av;nOfhESifh
ig;&ufa[mawmfr&l m w&m;yGJ tjy;D wGif uif;0efrif;Mu;D OD;aumif;u
]wynfah wmf todaemufus&ygonfb&k m;} txyfxyfajymí,lMuK;H
r&jzpfjy;D vQif touf 68- ESptf &G,&f zdS efcsut
f wGi;f 0ef OD;a&Tt;kd u
vnf; rsuf&nfvnf&GJvsuf þodkYtwå'd|dukdwGef;vSefjzdKzsufí
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 21
tewåor®m'd|dr*¾if 0dZÆmÓPftvif;e,fodkY qdkufa&mufatmif
a[majymonfh tbd"r®mw&m;rsKd ;udk t&Sirf if;wke;f rif;Bu;D rMum;
emvdkuf&avjcif;[k BuD;pGmylaqG;um t&SSifrif;wkef;rif;w&m;udk
owd&rqkH;jzpfcJhavonf/
þae&mü v,fwDq&mawmfBuD;onf uif;0efrif;BuD;?
zefcsuf0efpaom yk*¾dKvfwdkYonf &mxl; BuD;rm;emrnf ausmfMum;
aomyk * ¾ d K vf r sm;jzpf í pd w f v uf & S n f p G m a[mawmf r l o nf [ k
xifzG,f&Sdaomfvnf; aumZm 1256-ckESpf? ewfawmfvwGif
rEÅav;jrdKU *EÅef&yfae touf 60-t&G,f a':ykHtrnf&Sdaom
'umrBuD;wpfOD;wnf;udk "mwfBuD;av;yg;wdkY\ udk,fhtvdkryg
olt
Y vdvk o kd mjzpfwwfysuw f wfaom "r®oabmudk tus,w f 0ifh
a[mMum;awmfrlcJhzl;ygonf/ a':ykHudk a[mMum;jyocJhaom
ur®|mef;w&m;udk ]ykaPÖm0g'ur®|mef;} [laomtrnfjzifh ykEH ySd jf y;D
jzpfygonf/
xdjYk yif aumZm 1265- ckEpS -f 0gqdv
k wGif rk&H mG jrKd U taemuf
awmifvufyefawmif; 0gqdpk MuaF usmif;ü oDwif;ok;H aeawmfrpl Of
&efukefjrdKU? ykZGefawmif&yfrSvmí ur®|mef;tm;xkwfenf;udk
a[majymawmfrcl yhJ gonf/ OD;jrKd Uudk a[majymjyocJah om ur®|mef;
enf;udk ,cktcg ur®|me'DyeD-[laomtrnfjzifh ykHESdyfjyD;jzpf
ygonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 22
v,fwDq&mawmfBuD;onf vufyefawmif;awmifpcef;ü
v,fwyD @dwESiEhf pS yf g;wnf;oDwif;ok;H aeawmfrpl Of wpfaeYaom
qGr;f cHcsed o
f aYdk &mufí awmifo&Ydk jdS refrmwpfwikd cf JG cefu
Y mG vSr;f aom
ausmf&GmodkY qGrf;cH<uawmfrlcJh\/ xdkpOf aemufawmfrSvkdufyg
vmaom v,fwDy@dwudk rZÑdryPÖmoygVdawmfvm(r?2/169/)
rm*@d,okwfBuD;udk a[mawmfrlvm\/ rm*@d,okwfonf
þcE¨mudk,faumifBuD;\ tjypfudkjyaomokwf jzpfav&m q&m
awmfBu;D u cE¨mud, k af umifBu;D onf a&m*gtdrBf u;D ESihf wlaMumif;
tus,fw0ifh½Sif;vif;a[mawmfrlvm\? qGrf;cH&GmokdYcJGaom
vrf;qko H aYdk &mufaomtcg q&mawmfBu;D u qGr;f cH&mG oko Yd mG ;aom
vrf;okYd rvdu k b f J tjcm;vrf;bufoYdk <uoGm;rdonft h wGuf aemuf
awmfrSygvmaom v,fwDy@dwu ]t½Sifbk&m;? onfvrf;
r[kwfygbk&m;}[k avQmufxm;vQif? ][Jh y@dw? eifu ighudk
vrf;jypum;avQmufxm;w,f? iga[mwJh w&m;ukdawmh tm½kH
r½Sdbl;? ighaemufu BuHrdBuH&mBuHNyD;vdkufvmwmudk;? vrf;rSm;oGm;
ojzifh qGrf;wpfxyfiwf½kH ½Sdawmhraygh? iga[mwJhw&m;ukd rem
,lojzifh wpfoo H &mvk;H vrf;rSm;oGm;vdrrhf ,fqw kd mudk eifo&d v hJ m;}
ponfjzifh rdefYqdkawmfrlygonf? þokdYvQif v,fwDq&mawmfBuD;
onf w&m;awmfü tvGeftav;xm;awmfrlygonf/
v,fwDq&mawmfBuD;ukd aumif;pGmodrDvdkufaom NrdKUr
a½T*w
l u
kd q
f &mawmfBu;D t½Siaf uo&moD&u d ]q&mawmfBu;D onf
ausmif ; aqmuf v d k o l u k d OD ; pm;ray;? w&m;emvk d o l u k d o m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 23
OD;pm;ay;aomq&mawmfBuD;jzpfonf}[k (7-8-84) &ufaeYu
rdeq
Yf akd wmfryl gonf/
vl U &G m w&m;yJ G
v,fwDq&mawmfBuD;onf bk&m;yJGç ausmif;yJG½SdvQif
r[m0do'k g¨ ½kq H &mawmfBu;D \ ]wpfEpS w f pfcg? i&J½mS ? vlU&Gmbk&m;yJ}G
aqmifyk'fudk &GwfjyawmfrlNyD; yJGvrf;obifudky,fí w&m;yJGudk
xnfo h iG ;f &ef pD&ifay;awmfral omtavh½adS yonf? aumZm 1281-
ckEpS f anmifav;yifNrKd UESihf av;rdik t f uGm½Sd ZDuek ;f NrKd UrS olBu;D OD;ouf
w&m;a[myifhí anmifav;yifNrdKUokdY <uawmfrlpOfu anmifav;
yifNrdKU ajrmufbufydkif;½Sd &Gmr&yfü oJykHapwD bk&m;yJGusif;yae\?
bk&m;yJGpnfum;&ef OD;zdk;ñkd½kyfao;pifudkoGif;í uç jyMu\?
v,fwDq&mawmfBuD;onf bk&m;yJGrS wD;oHqdkoHwdkYudk Mum;awmf
rlaomtcg ]bmvkyfaeMuwmvJ}ar;awmfrlvQif? 'umrsm;u
]bk&m;yJGwGif ½kyfao;uç aejcif;jzpfygaMumif;}avQmufxm;Mu\?
q&mawmfBuD;u ]bk&m;yJGrSm yJGxnfhawmh ukokdvfrjzpf tukokdvf
omjzpfw,f? obifyt GJ pm; w&m;yJx G nf?h iga[may;r,f}[kred q Yf Nkd y;D ?
xdkw&m;yJGü a½S;OD;yxr w&m;wpfyJGcsD;jr§ifhawmfrlygonf? xdk
anmifav;yifw&m;yJo G Ydk ud,
k w
f ikd rf <uEdik af omtcgü aou©sawmif
OD;wdavmu? v,fwDOD;pE´drm? t½Sifauo&moD&d? v,fwDOD;y'kr
wdkYudk udk,fpm;ta[mvTwfcJh&m rdk;ukwfq&mawmfBuD;OD;0drv
onfyif v,fw"D r®uxdursm;uk, d pf m; xdw k &m;yJüG ESpaf ygif;rsm;pGm
a[mMum;ayawmfrlcJh&ygonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 24
Oyrmaqmif í a[mjcif ;
v,fwDq&mawmfBuD;onf w&m;a[majymawmfrl&mwGif
awmol a wmif o m;wd k Y e m;vnf a p&ef t&yf o k H ; pum;jzif h o m
a[mawmfrlavh½Sdygonf? taMumif;oifhygu Zmwf0w¬KaMumif;
uk d o G w f o G i f ; í a[mawmf r l y gonf ? q&mawmf B uD ; w&m;ud k
em,lzl;olwdkYajymjycsuft& q&mawmfBuD;onf OyrmykHjyKí
a[mawmfral vh½adS Mumif;od&\? rk&H mG NrKd Uae oHcyd t f oif;ol touf
86-ESpft&G,f tbGm;a':pdefjru ]rdrdi,fpOfu q&mawmfBuD;\
w&m;yJGrsm;ukdvdkufí em,lzl;aMumif;? rkH&GmNrdKUay:rSmomru
ausmufumç ompnfç uHjym;&Gmrsm; txdvdkufí em,lcJhaMumif;?
w&m;emy&dowftvGefrsm;aMumif;? q&mawmfBuD;u w&m;a[m
&mwGif vSn;f ESiyhf jHk yKí r@yfEiS yhf jHk yKí a[mawmfryl gaMumif;}ponf
(24-4-1976) aeYuajymjy ygonf/
w&m;emcH
v,fwDq&mawmfBuD;onf w&m;yJGrsm;wGif w&m;emcH
xm;ía[majymavh½Sdygonf? rkH&GmNrdKUw&m;yJG rsm;wGif tifpydwf
awmf OD;vlEdkifç trdefYawmf& OD;ausmhpHç tbd"r®mq&moJBuD;?
jrpfom;odraf wmifw&m;yJw G iG f OD;pHaz? yJc;l wGif 0wfvaHk wmf& OD;pde?f
ppfudkif;wGif 0efaxmufBuD; OD;pHrif;? "EkjzLwGif OD;bdk;rif;?
&efukefNrdKUwGif OD;a½T*dk0fç rdvdE´yJGpm;BuD; OD;pHcsdef? rEÅav;NrdKUwGif
ynm0efOD;ausmf&ef? armfvNrdKifNrdKUwGif ausmif;'umOD;wdk;vkH?
rif;vSNrdKUwGif OD;odrf;armif (Bwd&we)? ykodrfwGif tifpydwfawmf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 25
armifausmfpHponf'umrsm;u w&m;axmuf w&m;emcHvkyfMu
&onf? w&m;emcHrygaom w&m;yJGrsdK;wGif y&dowftwGif;rS
w&m;emaeol'umwpfO;D udk w&m;emcHxm;Ny;D a[mawmfryl gonf?
xdktcgü w&m;emcHvkyfolu pnf;0g;udkufatmif raxmuf
wwf a omtcg q&mawmf B uD ; onf w&m;emcH a xmuf o nf
udkvdkufí a[muGufqdkufatmif a[mawmfrl&ygonf? rkH&Gm
taemufbufurf; anmifyifBu;D qdyw
f &m;yJw
G iG f v,fwq
D &mawmf
BuD;onf w&m;emcHaxmufonfudkvdkufí a[mawmfrlcJhykHrSm
ajymprSwwf iG &f pfygonf/
jrpf q d y f w &m;yG J
v,f w D q &mawmf B uD ; onf rk H & G m Nrd K Utaemuf b uf
csif;wGif;jrpfurf;anmifyifBuD;qdyfü a[mawmf rlpOfujzpfonf?
n 7-em&DcefYwGif w&m;yJGpygonf? w&m;yJGpvQif teD;½Sd'umBuD;
wpfOD;udk-
q&mawmfu - 'umBuD;/
'umBuD; - bk&m;/
q&mawmf - 'umBuD;emrnfu b,fvdkac:owkH;/
'umBuD; - bdk;a½T0ygwJhbk&m;/
q&mawmf - b,ft&yfuwkH;/
'umBuD; - vufyawmif;uygbk&m;/
q&mawmf - udik ;f ---'gjzifh vufyawmif;u bd;k a½T0
aygh/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 26
'umBuD; - wifyghbk&m;/
q&mawmf - 'umBuD;wdkYwpfawGudk qif;&Jatmif ESdyf
pufNyD;aewm b,folawGvJqdkwmod&Jhvm;/
'umBuD; - wifyg? odyghbk&m;/
q&mawmf - udkif;---'gjzifhavQmufprf;/
'umBuD; - om;r,m;awGygbk&m;/
q&mawmf - a[---bmaMumifhvJuJGU? 'umbdk;a½T0&Jh/
'umBuD; - om;r,m;awGaMumifhqif;&Jwmygbk&m;/
q&mawmf B uD ; u jyif í avQmuf x m;apvd k a omaMumif h
xyfíar;aomfvnf; bdk;a½T0urjyifbJ avQmufxm;NrJtwdkif;
avQmufxm;aeaomaMumif; w&m;emcHbdk;a½T0\ pum;udkyif
vdkufí w&m;cGifqifum a[mMum;awmfrlonfrSm-
q&mawmf - udkif;---rif;wdkY'umawGudk qif;&Jatmif
ESyd pf ufaewJh om;awGr,m;awGq&kd mrSm om;[m r,m;uvmwm
r[kwfvm;? t"du&efolu r,m;qdkwJhrdfef;ryJ r[kwfvm;uJGU/
'umBuD; - wifyghbk&m;/
q&mawmf - ud k i f ; ---'gjzif h rif ; wd k Y a ,musf m ;awG u d k
'ku©ay;vSwJh rdef;rawGudk acgif;jzLpG,fusdK; tr,ftdkupNyD;
arG;cgpwGww f rD rS xm;eJ?Y tm;vk;H tukepf vk uJUG ? csi;f wGi;f jrpfBu;D xJ
azmif½u dk ?f tJ'rD ed ;f rawG tm;vk;H ukew
f ifuUGJ ? 0gacgifvrSm a&uBu;D ç
tpD;uvJoefoeJY? arQm&atmif azmifBudK;ajzvuJGU? wu,fawmh
r[kwfbl;ayghuG,f? pdwful;aygh/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 27
'umBuD; - wifyghbk&m;? azmifBudK;ajzNyD;ygNyDbk&m;/
q&mawmf - udkif;---arQmvdkufMupkdYvuJGU? 'um bdk;a½T0
a&---rif;wdkYa,musfm;wpfawGudk 'ku©ay;wJh rdef;rawG csif;wGif;
jrpfBuD;xJ arQmoGm;½SmMuNyDuJGU/
[krdefYqdkawmfrlNyD; q&mawmfBuD;onf o½kyfygygESifh
atmuft&yfawmifbufqDokdYvnfiJhapmif; ai;Munfhawmfrlav
onf? xdktcg w&m;emaeMuaom rdef;ry&dowfrSm acgif;ikHNyD;
cyfukyfukyfrsufESmysufí aeMu&½Sm\? q&mawmfBuD;uqufí-
q&mawmf- uJ-bdk;a½T0a&? tckvmr,fh awmfovif;
vjynfhausmf 10-&ufaeY ta½SUbufurf; avSul;&Gm (,ckrkH&GmNrdKU)
qkawmifjynfhbk&m;u qGrf;vkH;qGrf;avmif;yJGawmfudk wdkYtaemuf
bufurf; anmifyifBuD;&Gmu rkefYavmif;oGm;acs&atmif? rkefYzuf
xkyx f yk rf ,f? rkeq
Yf aD Mumf aMumfr,f? rif;wdaYk ,musmf ;'umawGxuJ
b,folrkefYvkyfwwfovJ? bdk;a½T0aum vkyfwwfuJhvm;/
'umBuD; - wynfhawmf rvkyfwwfygbk&m;? vkyfzl;
vkypf vJ r½Syd gbk&m;? olww Ykd pfawGu wJpyfuav;utp zufcu G f
uav;utp vkyfcdkif;wmudkyJ vkyfay;wwfygw,fbk&m;/
q&mawmf - a[---bdk;a½T0&Jh? bk&m;yJG½SdvdkYrS rkefYuav;
avmif;csifvdkYrS rvkyfrudkifwwfwJh rif;wdkY 'umawGeJY aygif;vdkY
jzifhrawmfbl;? wu,fhomoemudpörSm rdef;r'umrawG rygvQif
b,fhES,fvkyfrvJ? ckeurdef;rawG wifarQmvdkufwJhazmifudk
jyefq,fprf;? tif;- pdwu f ;l eJaY rQmvdo
Yk mayghu,
G ?f wu,fqtkd usKd ;
renf;aybl;vm; bdk;a½T0&Jh/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 28
[kred ;f awmfral omtcg rde;f ry&dowfrmS 0rf;ajrmuf 0rf;om
jzpfMuNy;D yJu
G awmf 'umrwpfO;D uxí ]'grS wdq Yk &mawmf bk&m;}
[kydk;ouFef;wpfpkH? tjcm;'umrrsm;uvnf;pkí ydk;ouFef; wpfpkH
yd;k ouFe;f ESppf v
Hk LS Muonf[\
l /
xd k t cg q&mawmf B uD ; uquf í - ]a,musf m ;ç rd e f ; r
owå0g[lorQqif;&Jatmif ESdyfpufNyD;aeaom t&monf tjcm;
r[kwf? cE¨mig;yg; ½kyfemrfw&momjzpf[k 'ku©opömxdkufaom
w&m;ukd a[mawmfrlygonf? xdkpOfu udk&if0wfjzifh anmifyif
qdyw f &m;yJüG em,lczhJ ;l aom vufyawmif;q&mawmf OD;auo&\
rdefYqdkcsufrS jzpfygonf/
a[mawmf r l a vh ½ S d a omw&m;rsm;
v,f w D q &mawmf B uD ; onf opö m av;yg;ud k av;n?
"mwfBuD;av;yg;ukd av;n? ed,mrig;yg;ukd ig;n? ur®oar®m[-
paom tvif ; ig;yg;uk d ig;n? y#d p ö o rk y Ü g 'f " r® o bm0BuD ;
wpfq,fhESpfyg;udk wpfq,fhESpf nponfjzifh n0gw&m;BuD;rsm;ukd
a[mawmfrlavh½Sdygonf? qquúokwfudkvnf; rusOf;rus,f
ok;H av;nqufí a[mawmfryl gonf? ,if;okYd ok;H av;ig;n qufí
a[mawmfral omtcg w&m;emy&dowfukd w&m;awmfüpdwn f wG Ef ;l
ap&ef yxrOD;nwGif EIwfqufw&m;tjzpf a'0"r®Zmwfawmfudk
a[mawmfral vh½dS ygonf? &Hcgü umrwPSmwGif tqd;k qk;H jzpfaom
&owPSmuko d ½kyaf y:ap&ef 0gwrdorifysH 0w¬KZmwfukd rdwq f uf
tjzpfa[mawmfrlygonf? oHCmawmfrsm;qGrf;uGrf; cufcJaom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 29
NrdKU&GmjzpfcJhvQif qGrf;'getvSL\ tusdK;xl;ykHudk "r®y't|uxmü
vmaom odMum;rif; vlUjynfokdYqif;oufum qif;&Jom;vltdk
a,mifaqmifí t½Sifr[muóy udk,fawmfBuD;udk qGrf;avmif;
ykHw&m;ukd vufokH;xm;í a[mawmfrlygonf/
1288-ck E S p f ? 0gacgif v xk w f v,f w D w &m;owif ; pm
(pmrsuEf mS -39)yg 0do'k g¨ ½k"H r®uxdu OD;yndE\
´ e,*¾g[a'oem
aqmif;yg;wGif v,fwq D &mawmfBu;D \w&m;ukd ud, k af wGUem,lc&hJ
ykHudk atmufygtwdkif; a&;om;azmfjyxm;avonf/
]aus;Zl;½Sifv,fwDq&mawmfBuD; 1269-ckESpf? "EkjzLNrdKUokdY
w&m;pnf B uD ; ½k d u f w D ; awmf r l & ef t wG u f yif h a vQmuf c suf t &
<ua&mufawmfrlwJhtcg OD;yOöif;\ukd,fwdkifausmif;omtjzpfESifh
ig;nywfvkH; w&m;emvdkufcJhzl;w,f? yxrnwGif "r®o*FPDygVd
awmf\ tpqk;H jzpfwhJ ukovm"r®mukd trsKd ;rsKd ;a0zefa[mawmfr&l m
xdkntwGuf ukovm"r®mwpfyk'fESifhyif w&m;yJGtqkH;owfawmf
rlw,f? 'kwd,nwGif tukovm"r®mwpfyk'fESifhyif w&m;yJGtqkH;
owfawmfrlw,f? wwd,nwGif tAsmuwm"r®m wpfyk'fESifhyif
w&m;yJGtqkH;owfawmfrlw,f? xdkpOftcgu rSwfom;cJhzl;wJh
w&m;a[mykHtcsuf tvufawGudk aemif&[ef;tjzpfokdYa&mufí
aemufaMumif;jyefawG;Ny;D wa&;a&;pOf;pm;Munfw h thJ cg ]ukovm
"r®m? tukovm"r®m? tAsmuwm"r®m}wpfyk'fpDudk rlwnfNyD;vQif
ZmwdÓPfjzifhcJGpdwfí trsdK;rsdK;csJUxGif a[mawmfrljcif;aMumif;?
a'oemawmf \ qef ; Mu,f y k H u d k tuk e f r usef a0zef c J G p d w f í
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 30
odjrif&jcif;\ tajccHjzpfayw,fvYkd BuaH wG;Ny;D aus;Zl;½Siv
f ,fwD
q&mawmfBu;D \ *kPaf us;Zl;awmfrsm;ukd pOf;pm;í rukeEf ikd af tmif
tykHBuD;awG;awmrdayw,f}[lí jzpfygonf/
tqD y gaom v,f w D w &m;
rEÅav;NrKd U? tb,&mra½T*q
l &mawmfBu;D OD;t*¾"r®onf
&[ef;odum© (7) 0gt& ouso[ D pmoifwef;atmifNy;D p ouso[ D
pmcswef;vkyfaepOf wpfnaomf w&m;a[maumif;vSonf[k
emrnfausmaf eaom v,fwq D &mawmfBu;D \ w&m;yJu G ekd m,lví kd
w&m;yJGusif;y&m ousoD[bk&m;0if;okdY ywåjrm;q&mawmf
avmif;udk&ifudktazmfjyKNyD; usm;rsufvkH;rD;tdrfuav; qGJí
vmcJhonf? xdknw&m;yJGwGif w&m;emy&dowfrsm; jym;vGef;í
w&m;yJGtem;okdYruyfEdkif? q&mwynfhESpfyg;wdkY vrf;ray:uyif
rdk;wdk;rwfwwf&yfí emMu&onf? tawmfMumMumemNyD;aomtcg
]v,fwDq&mawmf\w&m;onf tqDygonf? t[kwfudk ausmf
oifhayonf} [ktb,&mrq&mawmfu cyfwdkwdkcyfjywfjywf
a0zefcsufcsawmfrlcJhygonf/
tb,&mrq&mawmfBu;D rdeq Yf okd nft
h wdik ;f v,fwq D &m
awmfBu;D \w&m;rsm;onf tqDygonft h wGuf wpfBurd ef mNy;D ygu
tzefzeftxyfxyfemír0EdkifatmifjzpfaeMuonf? aumZm
1269-ckESpf? jymokdvqef; 6-&ufaeY &cdkifwdkif;? ppfawGNrdKU olaX;
OD;&Jausmfol yifhavQmufonfhtwGuf ppfawGNrdKUokdY <uawmfrlNyD;?
ppfawGNrdKUv,f w&m;r@yfBuD;wGif a[mawmfrlygonf? yxrn
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 31
wGif a'0"r®ZmwfEiS o hf &d ZD mwf? 'kw,
d ESihf wwd,nwGif rEkówå
'kv’bw&m;? pwkw¬nwGif oOyg'daooyxredAÁmefw&m;?
yOörnrS e0rntxd ig;nqufí r*¾i½f pS yf g;w&m;? 'ornwGif
omoe'g,ZÆ omoetarGcw H &m;ukd a[mawmfr&l m ppfawGNrKd Uol
NrKd Uom;rsm;onf Oawerif;Bu;D \ [w¬u d EÅad pmif;oHuMkd um;ojzifh
a0;a0;okdY roGm;EdkifaomqifwdkYuJhokdY q&mawmfBuD;\ w&m;
a'oemoHukd ckrH ifMuojzifh w&m;r@yftwGi;f u rxGuEf ikd Mf ubJ
jzpfaeykwH uYkd kd q&ma½T\ v,fwrD [max½kyw Ü u
då xm (pmrsuEf mS -
14)ü azmfjyxm;ygonf/
xdt
Yk wlyif aumZm 1270-jynfEh pS u f armfvNrKd iNf rKd U? awmif
aygufausmif;½Sd avmurSefulESifh avmuOaoQmifapwDESpfql
qDrD;ylaZmfyGJBuD;wGif w&m;a[mMum;&ef opfpufolaX;OD;wdk;vkHu
yifhí armfvNrdKifNrdKUokdY <uawmfrlcJh\? armfvNrdKifNrdKU? usdKufov’mef
awmifay: awmifaygufausmif;Bu;D twGi;f a':vTm\ w&m;a[m
"r®m½kHBuD;twGif; w&m;a[mMum;awmfrl&m armfvNrdKifNrdKUol
NrdKUom;wdkYonf w&m;t&omcHwGif;awGUaeMuí v,fwDq&m
awmfBu;D ukd rdrwd NYkd rKd UrSmyif wpf0gqdak wmfryl g[kavQmufxm; awmif;
yefaomMuaMumifh xdk 1270-jynfEh pS w f iG f usKd uo
f v’mefawmifwef;
tvHwdkifbk&m;awmifbufuGufvyf½Sd pHausmif;awmfü 0guyfqdk
awmfrcl &hJ ygonf? xdpk Ofu armfvNrKd iNf rKd U? &wembkjH rifq h &mawmfEiS hf
wdkifyifNyD; a&m*EÅ&'DyeDusrf;ukd jyKpkawmfrlcJhygonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 32
ta&;tajympG , f p k H
v,fwDq&mawmfBuD;udk rrDvdkufMuolrsm;tzdkY q&m
awmfBu;D jyKpak omusr;f pmukzd wf½NI y;D v,fwq D &mawmfb&k m;Bu;D \
usr;f pmta&;tom;aumif;yku H kd a0zefcs;D usL;Muygonf? rif;uGe;f
wdyd#u"& q&mawmfBuD;u]uaeY a½Tacsmif;acwfESifh csD;rGrf;&if
v,fwDq&mawmfBuD;rsm;a&;om;wJh pmwrf;wpfyk'f wpfyk'fvQif
a½Tacsmif;wpfacsmif;wpfacsmif;avmuf wefzdk;½Sdw,fvdkY csD;rGrf;
ae&w,f? tifrwef pma&;oefYw,f} [k trdefY½Sdawmfrlzl;ygonf?
v,fwDq&mawmfBuD;udk odrDvdkufMuol? v,fwDq&mawmf a[m
aomw&m;yJu G kd em,lvu
kd zf ;l olrsm;url v,fwq D &mawmfBu;D uJoh Ydk
pum;tajymaumif;ç w&m;ta[maumif;aom yk*¾dKvfrsdK; r½Sd
aMumif;csD;usL;Muygonf? v,fwDq&mawmfBuD;\ w&m;yJGudk
em,lzl;aom rEÅav;NrdKU e,l;pDyDvdkif; 0dZdwm½kH q&mawmfBuD;u
]v,fwq D &mawmfBu;D w&m;ta[m aumif;yku H akd jym&&if v,fwD
q&mawmfBuD;a[mw&m;udk emae&if; wcsdKUrsm; r*f&vmovdkvdk
jzpfNy;D vmw,f? w&m;yJNG y;D vdYk tawmfMumrS ud, k t hf ajctaerSeu
f kd
odMuw,f}[k trdefY½Sdzl;ygonf? v,fwDq&mawmfBuD;\ pmay
rsm;ESifh w&m;a[majymrIESpf&yfpvkH;udk &if;ESD;uRrf;0ifol v,fwD
y@dw q&mOD;armifBuD;url ]v,fwDq&mawmfBuD;onf ta&;
aumif;awmfrloavmuf tajymbufwGifvnf; tvGef aumif;
awmfrlaMumif;? ta&;ç tajym pG,fpkH&yk*¾dKvfjzpfaMumifh}ukd eDwd
rmvmusrf;? yxrwJG? (pmrsufESm-170)ü a&;om;cJhygonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 33
a&pBud K q&mawmf B uD ; \arwå m
v,fwDq&mawmfBuD; pmykdYcsbJ w&m;a[mxGufonfudk
rESpof ufaom q&mawmfMu;D wyg; &dcS yhJ g onf/ xdq k &mawmfonf
yckuúLjrdKU r[m0dokwm&mrwdkuf a&pMudKq&mawmfbk&m;MuD;
t&Sif*E¦om& jzpfygonf/ a&pMudKq&mawmfMuD;onf v,fwD
q&mawmfudk rEÅav;jrdKU? opfqdrfhwdkufü aeawmfrlpOftcguyif
cifrifawmfrlcJhí ta0;rSarwåmydkYaeawmfrlygonf/ a&pMudKq&m
awmfMuD;onf pmayydkYcsrIvkyfief;udk tvGeftav;xm;awmfrljyD;
pmcsysufrnfpdk;í qGrf;pOfy&dwfvdkufavhr&dS? c&D;oGm;aomfrS
oabFmay:ü pm0gydkYcsíoGm;awmfrlaom y&d,wfxdyfacgifwif
r[max&fMuD;jzpfawmfrlygonf/ v,fwDq&mawmf yckuúLjrdKUodkY
a&mufí a&pMuKd q&mawmfb&k m;xH OD;cdu k v f maomtcg a&pMuKd
q&mawmfb&k m;Mu;D u]]tif;--rH&k mG v,fwaD wm&rSm pmcsaeonff
pma&;aeonfMum;pOfu &nfnTef;jyD;arwåmydkyg&JU?odkY&mwGif
pmcszsufjyD; tjrdKUjrdKUt&Gm&GmodkY e,fvSnfhw&m;a[maeonf[k
Mum;aomtcg oaAÁowåmxJxnfv h u
kd jf y}D }[kred aYf wmfr&l m v,fwD
q&mawmfMu;D rSm a&pMuKd q&mawmfb&k m;Mu;D \ pdwaf wmfuo kd jd y;D
jzpfí txl;avQmufxm;jcif; rjyKbJ cyfrqdwjf yKH ;aeawmfrcl yhJ gonf/
v,f w D w &m;a[menf ;
v,fwDq&mawmfMuD; w&m;ta[mtajymwGif v,fwD
a[mudef;}}[lí wpfrlqef;atmif ]v,fwDw&m;a[menf;}} udk
wDxGifjyD;onfhaemuf wynfhrsm;udkvnf; xdka[menf;twdkif;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 34
oifMum;ay;í a[majymapygonf/ v,fwDq&mawmfMuD;\
w&m;a[menf ; ud k a&S ; OD ; yxr&&S d c J h o l r S m v,f w D y @d w
(q&mOD;armifMuD; ) jzpfygonf/ v,fwDy@dwudk,fawmfonf
rHk&GmjrdKU? r[mv,fwDwdkuftwGif; v,fwD"r®omvmausmif;ü
tzdwaf eYnwdik ;f nw&m;a[mawmfr&l onf/ v,fwyD @dwonf
rdrdudk v,fwDq&mawmfMuD; w&m;a[menf; oifMum;ay;awmf
rlyHkwdkYudk a'oemrOö&Dusrf;? yxrwGJ\ ed'gef;ü a&;om;xm;cJh
ygonf/ v,fwdq&mawmfMuD;xHrS tewåqdkif&m w&m;a[myHk
trsdK;rsdk;udk rSwfom;cJU&aMumif;udk tewåpu©Kusrf;? ed'gef;ESifh
a'oemrOö&Dusrf;? wwd,wGJ?(pmrsufESm-220)wdkuüazmfjy
xm;onf/ yrm'w&m;ESifhpyfí odMum;rif;arhavsmhyHkudk v,fwD
q&mawmfMuD; a[menf;twdkif; aomwrmvmusrf;? 'kwd,wGJ
(pmrsufESm-120)ü azmfjyxm;\/ v,fwDy@dw\ a'oemrOö&D?
aomwrmvm? om"kokE´&D? edwdrmvm? wdyd#ueDwdpaomusrf;
rsm;wGif v,fwq D &mawmfMu;D xHrS Mum;emcJ&h aom w&m;awmfrsm;
udk azmfjyxm;ygonf/
v,fwyD @dwonf aumZm-1265-ckEpS üf q&mawmfMu;D
ESifhtwl EdkifiHtwGif;vdkufygí w&m;a[mcJh&onf/ xdktcsdefu
v,f w D y @d w onf t&G , f a umif ; çpmwwf ? ta[mtajym
ydik Ef ikd o
f jzifh vdwk &oAÁo'd d̈ jzpfum aiG'*Fg;ud½k ;kd onf[k roH;k pGbJ J
a&T'*Fg;udkomoHk;pGJcJUaMumif;wdkUudk v,fwDOD;aum0d'\ v,fwD
y@dw ZeyÜwu åd xmusr;f ?(pmrsuEf mS -37)ü azmfjyxm;ygayonf/
v,fwyD @dwudk w&m;a[mpifay:wifí yGx J w k jf y;D rMumrDrmS yif
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 35
v,fwyD @dw vlUabmifoo Ykd ufqif;aomtcg r[m0do'k gÁ ½Hqk &m
awmfMu;D u ]],xmydAv0g ca*¾g }}tpcsaD om*gxm?]]awy&dawåe
eóEdÅ}} tpcsDaom*gxm wdkYudka&;jyD; vlUabmifodkY w&m;a[m
xGufaom &[ef;aumif;uav;rsm;onf 'um'umrrsm;ESifh
ta&mvGev f Qif ysupf ;D Muvdrrhf nf[k t"dygÜ ,fygyg v,fwq
D &mawmf
tm; owday;awmfrlcJhygonf/
q&mNrd K U
v,fwDedum,twGif;ü v,fwFDq&mawmfBuD;\ a[m
enf;a[mykHtwdkif; xyfwl&aomyk*¾dKvfonf t*¾r[my@dw
q&mjrLd Uac: v,fwOD ;D 0g,mrjzpfygonf/ OD;0g,mrw&m;a[mykEH iS hf
v,fwDq&mawmfBuD; a[mykHwdkYwlykHudk odrDvdkufol q&mBuD;
yDrDk;eif;u ]OD;0g,mrw&m;rSm v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;a[m
aomw&m;rsm;udk "mwfpufESifhcH,lxm;jyD;zGifhxkwfonfhrvm;
toHa&mçavay;av,la&mç oabma&mç w&m;qifykHa&mxyf
wlíaeavonf/ OD;jrKd U\xl;jcm;csuu f m; wpfco k myd\
k / xdw
k pfcu
k
q&mawmfBu;D a[monfxufyrkd í kd yGu
J sojzifyh &dowfrsm; wtke;f
tkef;jzpfíaejcif;jzpfonf[k} pum;ajyma[menf;usrf; (pmrsuf
ESm-15 )üa&;om;xm;ygonf/
v,fwq D &mawmfBu;D u v,fwOD ;D 0g,mrac: q&mjrKd Uudk
w&m;a[menf;oifawmfrlykHrSm ]w&m; ra[mrDS 3-em&Davmufu
MuKd ívlowl pfpw
Hk pfa,mufEiS rhf Q pum;rajymbJ qdwjf ird &f mt&yfü
rdrad [m ajymrnfh w&m;rsm;udk a&S;OD;ajymoifah ompum; aemufrS
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 36
ajymoifhaompum;ponfjzihf pdwfESvkH;ü owfrSwfyg? jyD;vQif
]Oa|[d0D& 0dZdw o*Fgr} tpcsDaom bk&m;*kPfawmf *gxmudk
ESpfvkH;oGif;í ykwD;pdwfaeyg? jyD;vQifjrdKU&Gmaeol&Sifvltaygif;
jrKd Uapmifeh wf &Gmapmifeh wf ½kup© ;kd bkrp® ;dk taygif;udk txl;&nf&,
G u
f m
arwåmydyYk g ponfjzifh oifMum;ay;awmfryl gonf/ q&mawmfBu;D \
w&m;a[menf; oifMum;ay;ykHrsm;ukdk v,fwDq&mjrdKUu 1280-
jynfhESpf? 0gqdkvxkwf "r®a'oemw&m;owif;pm? (twGJ-10?
trSwf-117? pmrsufESm-3) üa&;om;azmfjyxm;ygonf/
v,f w D 0 Pd Ö w
v,fwyD @dw? v,fwq D &mNrKd U wdaYk cwfaemufyikd ;f v,fwD
q&mawmfBuD;\a[menf;udk vufxyf&cJhaom yk*¾dKvfrSm v,fwD
0PÖdwjzpf\/ v,fwDOD;0PÖdw(q&mBuD;OD;vSwif) onf v,fwD
q&mawmfBu;D xHr&S &dcS ahJ om w&m;a[mykaH [menf;rsm;udk v,fwD
,yfvwJS &m;pmtkyüf &Si;f vif;a&;omxm;ygonf/ xdjYk yif bd;k bd;k Bu;D
v,fwDOD;0PÖdw u-
]bdk;eJYv,fwDy@dwOD;armifBuD;u tarnDtpfr? olY
taru a':xyf? bdk;tarua':&yfwJh/ bkd;u anmifjzLyif&Gmu
aebBuD;NzdK;u v,fwDwdkufudkvdkufydkYwm? v,fwDwdkufxJa&muf
awmh 'kwd,q&mawmfOD;ÓaPm tkyfcsKyfaew,f? v,fwD
q&mawmfbk&m;BuD;u atmufjynfatmuf&Gmudk<uaew,f/
tJ't
D cgu v,fww D u
kd rf mS nudk 10-em&Du 11-em&Dtxd pmjyef
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 37
Mu&w,f/ bkd;uvnf; tJ'Dtcg v,fay:ausmif;ta&SUem;u
wHcGefwdkifewf½kyfay:wufNyD; toHukef[pfNyD;pmjyefaew,f/
wpfaeYawmh v,fwDq&mawmfBuD; atmufjynfrSjyef<uvmNyD;
bdk;&JUpmjyefoHudkMum;awmfrlowJh/ 'Dtcg OD;ÓaPmudk ]b,fu
armifyOöif;vJ? reufjzef ighxHac:cJh} vdkY trdeYf&dSvdkufw,f/ reuf
a&mufawmhq&mawmfBu;D xH0if&wmaygh/ q&mawmfBu;D a&SUa&muf
vdYk OD;ÓaPmu ]a&mufygNyb D &k m;}vdaYk vQmufxm;awmh q&mawmf
BuD;u bdk;&JUZmwd&yf&Gm? q&morm;awGudk ar;w,f/ NyD;awmh
]armifyOöi;f }wJ?h ]rif;&JUtoH[mpmusupf mtHae&r,ft h oHrsK;d r[kwf
bl;uGJU? vlawGudk w&m;a[m&r,hftoH} wJh? NyD;awmh q&mawmf
Bu;D u ]at;...w&m;a[m&mrSmvnf; usuNf y;D a[m&rSmrsK;d r[kwf
bl;uJGU? n0gqkdNyD; v,fwDa[mudef; vkyfa[m&r,f? wdkYjrefrm
vlrsKd;rsm; ygVdawmfawGudk em;vnfydkifEdkifatmif jrefrmpum;yDyDeJY
a[m&ruGJU} wJh/ tJ'DupNyD; q&mawmfBuD;u bdk;udk w&m;a[m
enf;oifay;awmfrlwmygyJ/ w&m;yGJwkdif; aemufuvdkuf&w,f/
cE¨mig;yg;udk yxrOD;pGmwpfneJYta[mcdkif;w,f/ aemufokH;n?
aemufig;n? aemuftvd&k &Sd if&o Sd avmuf csUJ xGiaf [mEdik af tmifoif
ay;w,f/ q&mawmfBuD;u ]a&pBudKç OD;yknç usyif;ç ig;usrf;
pwJyh *k Kd¾ vrf sm;a&;wJh &[ef;cHw&m;ç qGr;f w&m; uxdew f &m;awGukd
usufNyD;awmh edAÁmefqkudkawmif;MuavukefvdkY aAsm½dkufeJY w&m;
wpfyGJNyD;oGm;wmrsKd; rjzpfMuapeJY? wkdYjrefrm vlrsKd;rsm; tod
w&m;&dSvmatmif or®m'd|drsufpdtvif;BuD;aygufvmatmif
a[mjymMu? Ak'K¨ ygÜ ''kvb ’ e0r umvqkw d m &cJw,f? w&m;awmfeYJ
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 38
awGYwkef;,lMuygapuG,f}vdkYvnf; rdefYqkdawmfrlygw,f? bdk;u
awmfawmf a[mEdkifvmawmh ppfudkif;w&m;yGJrSm q&mawmfBuD;u
]wduYk cE¨mig;yg;udk ig;na[mEdik w
f muJUG ? igwdw
Yk ynfh armif0PÖw
d
wdkYu ckepfna[mEkdifw,f}vdkY csD;ajr§mufawmfrlygw,f? bdk;udk
w&m;pifay:pNyD;wifwm armfvNrdKifNrdKU 'dkif;0ef;uGif;*dwfem;u
w&m;yGJrSmjzpfw,f} [lí ajymjyygonf/
v,f w D " r® u xd u rsm;
v,fwq
D &mawmfBu;D \ enf;emtwdik ;f a[majymcJMh uaom
v,fw"D r®uxdursm;rSm aMumif;yef; t&Si£ f E´u? v,fwOD ;D 0g,r
(q&mNrdKU)? v,fwDOD;wdavmu(aouÑawmif)? v,fwDOD;y'kr
(ZrÁKywdacsmif)? v,fwDOD;r[dE´(q&modef;)? v,fwDOD;"r®pm&D
(&efukefacsmif)? v,fwDOD;0PÖdw(OD;vSwif)? v,fwDOD;acrE´
(rkdk;ukwf)? v,fwDOD;udwåd (q&mpdef)? rdk;n§if;q&mawmfOD;okre?
v,fwDOD;aÚ,s(ysOf;rem;)? v,fwDOD;0drv? v,fwDOD;okE´&?
v,fwDOD;tmob? v,fwDOD;ynmoD[(atmifr*Fvm)? v,fwD
OD;Mobmo(anmifukef;)? v,fwDOD;eE´rmvm? v,fwDOD;'Dy
(wy,if;)? v,fwOD ;D 0do'k (¨ rif;vS)? v,fwOD ;D aombe(ajrmif;jr)?
v,fwD OD;em*(aemif rd;k n§i;f "r®uxdu wGaH w;OD;em*)? tbd"r®m
q&moJBuD;? OD;ausmf&ef? OD;pHaz? OD;rif;'if(ysOf;rem;)? q&mBuD;
a':pE´m(aemifq&mNrdKUZeD;) ponfponfjzifh tajrmuftjrm;
&dcS yhJ gonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 39
v,fwD"r®uxdursm;onf olYacwfESifhol ausmfMum; xif
&Sm;cJhMuygonf/ a&S;u rif;uGef;awmif½dk; aiGawmifawm&ü
OD;Zedw(pdeef w d ) w&m;yGJ udek mvdu
k &f aom rif;uGe;f "r®em'wduk rf S
bdk;oHyk&mtrnf&dSudk,fawmfBuD;u]atmifrav;Asm- w&m;a[m
aumif;vdu k wf m? r[m0do'k g¨ &mrq&mawmfBu;D tkyx f m;wJh ocGm;
oD;rSnfhBuD;awG ckrSvSyfawmhw,f}[k csD;rGrf;ouJhokdYyif (a&SUu
oGm;&nfpmtaumif;qk;H rSm ocGm;oD;rSnfh jzpfonf/) v,fwq D &m
awmftkyfxm;aom v,fwD"r®uxduwnf;[laom ocGm;oD;
rSnfhBuD;rsm;onfvnf; vSyfwdkif;arT;aom pm;wdkif;csKdaom ocGm;
rSnBhf u;D rsm;jzpfcyhJ gonf/
v,f w D q &mawmf B uD ; w&m;a[mygrS
v,fwDq&mawmfBuD; jrefrmEdkifiHt0ef;odkYvSnfhvnfí
tNrdKUNrdKUt&Gm&GmwdkYü w&m;a[mawmfrlygaomaMumifh a&S;tcgu
rMum;pzl;jzpfíaeaom r*foHç zdkvfoHç edAÁmefoHrsm;udk Mum;emcGifh
&vmMuonf/ odkYjzpfí t&Siftm'dpö0Hou Ak'¨edum,rSefawmf
BuD;wGif ]uREkfyfwdkYpmoifom;i,facwfwGif r*fzdkvfedAÁmef w&m;
awmfrsm; uG,faysmufwdrfaumvsuf&dScJhav&m v,fwDq&m
awmfBuD; ay:aygufxGef;um;í 'DyeDusrf;rsm;pGmudka&;om;vsuf
w&m;vSnfhvnfa[majymrSom ¤if;r*fzdkvfedAÁmefw&m;rsm; ay:
aygufvmcJhavonf} [k a&;om;xm;avonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 40
199&-ck e pf ½ d k u f q&mBuD ; a&T O a'gif ; \ wpf o uf w m
rSww f rf;? yxrwJ?G (pmrsuEf mS -37) wGiv f nf; rdrt d oufcek pfom;
t&G,favmufu (aumZm 1258-ckepfcefU) ]xdkacwfwGif v,fwD
q&mawmfvnf; rausmfMum;ao;ojzifh edAÁmefr*fzdkvf[lonfrSm
&Ekdifaomacwfr&dSawmhNyD[k jrefrmjynf&[ef;avmuwpfckvkH;u
,lqvsu&f &dS m vl(vl0wfaMumif) qdo k nfrmS um; &[ef;rsm;Ny;D vQif
NyD;Mu&aom acwfjzpf\} [k a&;om;xm;av&m? q&mBuD;
a&TOa'gif;u v,fwDq&mawmfBuD; EdkifiHtwGif; vSnfhvnf a[m
Mum;aom 1260-jynfhESpfa&mufrS wpfEdkifiHvkH; r*foHzdkvfoH Mum;
vm&aMumif; a&;om;vdk&if;jzpfygonf/ xdktaMumif;wdkYudk
&nf&, G í
f yif q&mBu;D ocifu, kd af wmfriId ;f u Edik if jH cm; omoemjyK
av;csKd;uAsmBuD;wGif -
]vlwrf;rSm? O'gef; wrnfomokdY?
onfwpfcg tMuHedyfvdkufwmu?
jynfjrefrm wrÜ'dyfwGifrS?
awmifxdyf a&Ty'kr®m ESifh?
ol&d,mMobmpuf[mu?
ZrÁLvSnfhum? a*g,muxGufovdky?
r*fzdkvfonfrnfjyifwJh v,fwDt&Sif}
[k a&;zGJUcJhavonf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 41
a[mud e f ; pmtk y f j zpf v myk H
þv,fwDa[mudef;w&m;pmudk v,fwDOD;0PÖdw\ rlv
ed ' gef ; ü jyqd k x m;onf h t wd k i f ; aumZmouú & mZf 1279-ck ?
ewfawmfvqef; 15-&ufaeYwGif tvkHNrdKUta&SU? BuD;acgifawm&
ausmif;wGif oDwif;ok;H aeawmfral om v,fwq D &mawmfb&k m;Bu;D
trdefY½Sdonfhtwdkif; v,fwDOD;0PÖdw(q&mBuD;OD;vSwif)onf
v,fwq D &mawmfBu;D w&m;awmfrsm;udk ½du k Ef ydS xf m;jcif;jzpfygonf/
xdka[mudef;w&m;pmudk rEÅav;jrdKU? *kP0wDykHESdyfwdkufu 1286-
ck? 0gqdkvwGif a&S;OD;½kdufESdyfcJhygonf/ xdkpmtkyfrsufESmzkH;wGif
]ZrÁKyum& omoe[dw toif;ydkifpmtkyf] [kazmfjyxm;\/ xdk
aemuf &efukefjrdKU? 51-vrf;? jrefrmtrsdK;om;ykHESdyfwdkufu 'kwd,
tMudrf½kdufESdyfygonf/ ½kdufESdyfaomckepfudk azmfjyrxm;yg/
1935- ckEpS ?f Ed0k ifbmv (1297-ck? wefaqmifrek ;f v)xkwf
okwynm0wDr*¾Zif;ü v,fwaD [mude;f w&m;pmtkyu f kd atmufyg
twdkif; aMumfjimxm;ygonf/
v,f w D a [mud e f ; w&m;pmtk y f M uD ;
txufygw&m;pmtkyfMuD;rSm aus;Zl;&Sifv,fwD q&m
awmf M uD ; onf jref r mEd k i f i H t xuf y d k i f ; ç atmuf y d k i f ; tjrd K Ujrd K U
t&Gm&GmwdkYü ESpfaygif; 30-cefYtwGif;a[mMum;jyoqkH;rawmfrl
tyfaomw&m;rsm;udk pkaygif;um½ku d Ef ydS x
f m;tyfaom pmtkyjf zpfí
q&mawmfBu;D ud, k w
f ikd af [majymonft h wdik ;f w&m;"r®ukd emMum;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 42
vdkygvQif txufyg v,fwDa[mudef;pmtkyfBuD;udk zwf½Iawmf
rlMuyg/
wpftkyf 1d-*J? ,ck-1d/
aus;Zl ; wif r S w f w rf ; vT m
þv,fwDa[mudef;w&m;awmfpmtkyf ½kdufESdyf&eftwGuf
cGifhjyKawmfrlaom rkH&GmjrdKU? r[mv,fwDwdkuf y"meem,u
e0rv,fwDq&mawmfMuD; t*¾r[my@dw b'´EÅauvmo
rax&fjrwf? v,fwDa[mudef; w&m;pmrludk Munfh½IpDppfay;
awmfrlaom Edk ifiHawmfoHCr[mem,utzGJU0if rEÅav;jrdKU?
r[m0dok'¨g½kHwdkuf olaX;wef;ausmif; q&mawmfb'´EÅrmedw
oD&dbd0Hor[max&f? þusrf;pmudkykHESdyf&ef a&S;OD;yxr ay;
tyfcahJ om rlvpmtky&f iS f oxkjH rKd Uae bd;k bd;k Bu;D OD;vSwif (v,fwD
OD ; 0PÖ d w ) &ef u k e f j rd K U usm;ul ; ausmif ; wd k u f q &mawmf B uD ;
t&Sipf uúEd r´ [max&fEiS hf 'Dy, J if;jrKd Ue,f pkid jf yif&mG ausmif;rwdu
k f
q&mawmf t&Sif"r®ygv("r®mp&d,) q&mawmfbk&m;ESifh þusrf;
pmed'gef;a&;om;Edkif&ef ajzMum;ulnDawmfrlcJhMuaom v,fwD
edum,m"dywdq&mawmfBuD;rsm;? v,fwD0Ho v,fwDtEG,f
vlyk*¾dKvfrsm;wdkYtm; þae&mrS OD;cdkuf 0yfwGm;í aus;Zl;rSwfwrf;
wif&SdygaMumif; azmfjyvkdufygonf/
OD ; atmif r G e f (jrwf q k r G e f )
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 43
earm wó b*0awm t&[awm
or®morÁK'ó
¨ /
tcef ; (1)
aus;Zl;awmf&Sif
v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;onf
ouú&mZf 1282-ck? wydkwGJvqef; (2 )&ufaeY
usdKufxdkjrdKU? v,fwDpHausmif;"r®m½kHBuD;üa[mMum;awmfrlaom
a0',d w ok c ES i f h o EÅ d o k c w&m;awmf
,ckn a0',dwokcESifh oEÅdokcw&m;ESpfyg; jcm;em;
csufBuD;rsm;udk bGm;bGm;BuD;ay:oGm;atmif aumif;aumif;BuD;
rSwfvdkufprf;a[h? armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m; )/
a0',dwokcqdw k m armifb;kd MuLwdYk wpfawGcpH m; pHpm;vdYk
rqkH;Edkif r0Edkifaom cHpm;rIpHpm;rI csrf;omrsdK;awGudk qdkonf
[krSwfMu/ vlrSmvnf; vlUtusdK;ay;oavmuf ewfrSmvnf;
ewftusKd ;ay; oavmuf? jA[®mrSmvnf; jA[®mt Y usKd ;ay;oavmuf
udavomrD;awmufBuD;awG e,fus,fjyD; cHpm;rIpHpm;rIbufodkY
wpf,dkifwnf;,dkif wpfvJwnf;vJí ,ckxufxd udavom tyl
awmBu;D xJu ruRwrf vGwEf ikd b f J uRo
H nf xufuRH epfonfxufepf
jrKyfonfxufjrKyfaeMu&wm a0',dwokctwGuf r[kwfvm;uGJY
armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 44
oEÅdokcqdkwmuawmh avmbudavomrD;awmufBuD;awG
a'goudavomrD;awmufBuD;awG arm[udavom rD;awmuf
BuD;awG jidrf;at;í aumif;jrwfaomcsrf;omrsdK;udk qdkonf[k
rSwfMu/ onfvdk oEÅdokcrsdK;udkawmh armifbdk;MuLwdkYwpfawGu
vdck sirf mS r[kwyf gbl;/ bmaMumifv h q
J akd wmh? armifb;kd MuLwdYk oEÅmefü
udavom tylttdu k ?f tykyaf wmMu;D awGu x<uaomif;use;f jy;D
aeaomaMumifh wpfcgwnf; jidrf;at;oGm;rSmawmif pdk;ao;&JU
r[kwfvm;uGJU armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
udavomtylttdkuf tykyf"mwfMuD;rsm;[m urÇmol
urÇmom;wdu Yk kd tyg,fooH &me,fMu;D xJu ruRwrf vGw&f atmif
twif ; wm;qD ; uef Y u G u f í xm;wmawG u G J U armif b d k ; MuL&J U ?
(rSev
f yS gbk&m;)/
onf u d a vomtyl t td k u f tyk y f " mwf M uD ; awG u d k y if
armifbdk;MuLwdkYwpfawGu tat;"mwf tarT;"mwfMuD;awG[k
txifrSm;jyD; ,ckxufxd cHpm;pHpm;vdkYrjyD;bJ warmarmw[dkuf
[ku
d f rylttduk f "mwfMu;D awGaemufoYkd wvdu k wf nf; vdu k af eMu
&wmawGuGJU armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
odkYuavmuf tdkqdk;wJYudavomtylttdkufMuD;awGudk
tylttdkufrSef; rodEdkifMuwm b,foltwGufvnf;qdkawmh
armifb;kd MuLwdw
Yk pfawGu ]igud, k if ghu,
kd }f ESiw
hf aMumfaMumf watmf
atmf ac:aeMuaom twå'd|dBuD;[k wpfcgwnf;pGJcsufxkwfxm;
&r,fuGJY armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 45
tJ'tD wå'|d ad b;Bu;D xif;vif;&Sad eMurSjzifh oHo&m ab;Bu;D
tyg,fab;BuD; 'kpö&dwab;BuD; 0edygweab;BuD;rsm;ESifh tjrJ
awGYMuHKae&wmawGuGJY armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
twå'd|dESifhouúm,'d|d qdkonfum; o'´gomjym;onf?
teufoGm;rSmtwlwl wpfoabmwnf;[k rSwfvdkufMu/ ,ck
armifb;kd MuLwdaYk eMu&aom oHo&me,fBu;D xJrmS twå'|d ad b;Bu;D
awGu opfyif trIdufo½kdufawG xlxyfaygrsm;onfh 0g;awmBuD;
twGif;üaomif;ajymif;½IyfaxG;íaeaom Mucyf0g;½kHBuD;rsm;uJhodkY
ewfjynfrSmvnf; ewfjynftvdkuf jA[®mhjynfrSmvnf; jA[®mhjynf
tvdu k f odr;f ydu
k pf &m twå'|d t
d udik ;f tcufawG[m x<uaomif;
Murf;í ½IyfaxG;aevdkufwm tvGefaMumufp&mvefYp&m wu,f
aumif;wmudk;uGJU? (rSefvSygbk&m;)/
trSwfrJh ayghwD;ayghq &D;wD;a,mifawmif wpfydkif;aMumif
rjzpf M uapES i f h ? owdMuyfMuyf xm;Mu&rnf / twå 'd |d x<u
aomif;usef;rItwGuf olrsm;toufudkowfjzwf&rSmrsm;? ol
wpfyg;Opömcdk;&rSmrsm;? ol\om;r,m; usL;vGefjypfrSm;&rSmrsm;?
vdrfvnfazmufjym; rkom;qdk&rSmrsm;? bdef;uif;uapmf avSmfpm
t&ufwdkYudk aomufpm;rl;,pf&rSmrsm;awmh 0efav;jcif;r&Sd/
wpfaeYwpfaeYrSmyJ Muufaumif0ufaumif iSufaumifawG[m
wpf&mwpfaxmifru "m;vufeufab;BuD;usa&mufjzpfyGm;vsuf
ae&wm[m twå'|d ad b;qd;k Bu;D twGu[ f k tjrt
J pGrJ w
S x
f m;MuuGYJ
armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 46
olrsm;toufrsm;udk owfjzwfwmrSm wpfaumiftwGuf
i&JrSmajcmufb0? 0dyguftusdK;rSmb0aygif; ig;&m? aojcif;qdk;
ESiahf o&wmawG b,fah vmufrsm; aMumufp&maumif;w,fqw dk m
armifbdk;MuLwdkYom arQmfjyD;MunfhMuawmh/ odkYuavmuf aMumuf
p&maumif;aom oHo&me,fMuD;xJrSm aecsifp&m raumifygbl;/
csrf;omuGufu,fvdkYwpfpufrQr&Sd/ 'ku©BuD;awGuom AGufMurf;
jyD;aewmjzpfawmh urÇmay:rSm twå'd|dawG[m ESrf;MuJxm;ovdk
olUoEÅmefighoEÅmefü ra&wGufEdkifatmif rsm;jym;aeMuwmuGJU
armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
xdkuJhokdY twå'd|dab;qdk;BuD; &efajimifhBuD;&SdaeMuaom
olwdkYtm; tb,frSmjidrf;at;jcif;qdkaom oEÅdokccsrf;omcGifh
ta&;t&mBuD;udk &&SdEdkifygtHhenf;/ armifbdk;MuLwdkY urÇmol
urÇ m om;wd k Y \ pd w f r aemtwG i f ; ü 'k p ½k d u f u H a [mif ; awG u
toacsFteEÅyg&SdjyD;aewmjzpfawmh vdrfrmwJhb0uenf;yg;NyD;
trdu k b
f 0 awGuom rsm;íae\? rif;wdYk usKu d x f o dk l usKu
d x f o
kd m;
awGrmS twå'|d w d if;vif;f &daS eonft
h wGuaf Mumifh tyg,ab;Bu;D
0dedygweab;BuD;? 'kpö&dwab;BuD;? ememow¬m&ab;BuD;? tn
bmomab;BuD;wdkYESifh awGUxdMuHKBudKufí vmcJh&wJhb0rsKd;awG[m
ra&wGufEdkifbl;uGJY armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
twå'd|dab;BuD;udk vufowfarG;xm;av a0',dokc
e,fuBu;D us,af v? a0',dwokce,f Bu;D us,af v tyg,faMum
&Snfav? tyg,faMum&Snfav oHo&marsmcsufjrKyfcsuf epfcsuf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 47
aumif;av[k tNrJpGJrSwfMu? oHo&mtyg,fwGif;odkY wpfBudrfqif;
rdjyefNyq
D rkd jS zifh vlb
Y Hk ewfbu Hk akd wmh jyef&vdrOhf ;D rnf[k rxifpm;ygESi/hf
wpfcgwnf;t0Dpq d u kd af tmuf oGm;&rSmuGUJ armifb;kd MuL&JU? (rSev f S
ygbk&m;)/
'gaMumihf armifb;kd MuLwdw
Yk pfawG[m raocifu EIwqf uf
xm;Mua[h/ ]uREkfyfwdkYaovQif vlUbkH ewfbkHrsm;ü roDruyfbJ
t0Dpdcg;awmif;usKdufNyD; qif;oGm;Murnfh t0Dpdol t0Dpdom;
awGyg[k &J&Jwif;wif; 0efcHcsufjyKxm;MuuGJU? twå'd|dab;BuD;
&dSaerSjzifh tjrifhqkH;jzpfaom jA[®mhbkHBuD;uayr,fvdkY t0DpdodkY
wkdifatmif*Rrf;axmifusoGm;&wmyJ? bmaMumifhvJqdk&if aojrJ
"r®wm r&Pab;BuD;ESifh 0dedygwab;BuD;awGu wGJvsufyg&dSav
aomaMumihfwnf;/
usKu
d x
f o
dk al wGuusKu d x
f o
kd m;awGukd ar;r,f? ],ckb0u
aovQif b,fb0odkYoGm;rvJ}vdkY ar;r,f? b,fvdkajzMurvJ
a[harmifbdk;MuL&JU? rif;wdkY usKdufxdkolusKdufxdkom;awG ajzrSmu
q&mawmfBu;D jrifyg&JUuGUJ ? ur®oum uHypfcs&moGm;&rSmy? ud,k o
f mG ;
csifaomb0 a&mufcsifaomb0wdkYü oGm;Edkifa&mufEdkifaom"r®
wmrsKd;rS r[kwfbJ? 0dedygwe y&rf;ywm rvSry udk;½dk;um;&m;
z½dkz&JuswwfwJhab;BuD;u wGJvsufygaeawmh ab;'kku©BuD;awG
AvAGufMurf;aewJh t0Dpdvrf;odkY wef;vef;ajzmifhajzmifh raxmifh
rem; wpfcgwnf; qif;oGm;&rSmuGJU armifbdk;MuL&JU/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 48
t0Dpdtyg,fi&JodkY rusrae&atmif nmay;wmu umr
wPSmBuD;[krSwf? rsufpdt&om taumif;BudKuf? em;t&om
taumif;BudKuf? ESmacgif;t&om taumif;BudKuf? vQmt&om
taumif;BudKuf? udk,ft*Fg tawGYt&om taumif;BudKuf?
pdwrf aemt&om taumif;BuKd uw f mawGu uHa[mif;ode;f aygif;
oef;aygif;awGudk raysmufrysuf&atmif ravsmhyg;&atmif
wdk;yGm;rsm;jym;atmif tultnD tapmifhta&SmufBuD;vm;uGJU
armifb;kd MuL&JU/
b,fi&J uscsio f vJ ajym? rif;wdYk usKu d xf Nkd rKd Uü ,ckujyae
aom½kHyGJBuD;[m tmrcH½kHyGJBuD;[krSwf? uscsifa&mufcsifaomi&Judk
tmrcH½yHk BJG u;D u csay;Edik w
f ,fuUJG ? rif;wdYk usKu
d xf o kd al wG usKu
d x
f kd
om;awG oEÅmefü&daS eaom umrwPSmBu;D [m awmifusjrpfBu;D \
0J,mbufurf;ü wif&dSaeMuaom trdIufo½dkufawGudk rdk;BuD;
onf;xefpGm &GmoGef;aomtcg wpfwdkwpfprusef&atmif tukef
wdu k o
f a&mNy;D qGiJ ifweG ;f cswpfygwnf;,lomG ;wmvdk urÇmay:rSm
&dSaeMuukefaom urÇmolurÇmom;awG[m awmifus jrpfBuD;\
0J,mbufurf;ay:rSm wifaeMuaom trdIufo½dkufawGESifhwl\?
r&Paoab;BuD;ESifhawGUxdvQif umrwPSmBuD;[mu t0Dpdxd
atmif tukefvkH; wHjrufvSnf;í wdkufoa&mNyD; ,loGm;rSmuGJU
armifb;kd MuL&JU/
umrwPSmBu;D u uHa[mif;awGukd nmay;orm;? twå'|d d
ab;Bu;D uvJ uHa[mif;awGukd raysmuf rysu&f atmif vkNH cKaH tmif
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 49
odr;f ydu
k x
f m;orm;? 0deyd gweab;Bu;D uvJ y&rf;ywm ud;k ½d;k um;&m;
usorm;? tarSmuftrSm;ab;BuD;rsm;udk wpfaeYwpfjcm; vGifhyg;
aysmufysuo f mG ;atmif aMumifMh updu
k v
f u
kd Mf u? rvSry t&Suwf pfuJG
tusKd;enf;atmif jyKvkyfwwfwJh umrwPSmBuD;udk tvdkvdkufí
tBudKufudkom &SmMuHpkaqmif;í ay;aeMuygrl rD;cdk;rqkH; rdk;rqkH;
b,fawmhrS vufpwkef;MurSm r[kwfbl;uGJU armifbdk;MuL&JU/
terw*¾ oHo&mBu;D ü rsupf t d &om em;t&om? ESmacgif;
t&om vQmt&om udk,ft*Fgt&om pdwfraemt&omrsKd;udk
cHpm;pHpm;cJ&h wmawG[m ajc&mcsi;f xyfv?Ykd ,ckaeYtxd tm;&wif;
wdrEf ikd wf ,fvyYkd J r&dyS gbl;/ a0',dwokccHpm;rI pHpm;rItwGuEf iS o hf m
aeYukef&ufqkH; tcsdefawGudk tvum;jzKef;ypfaeMuwm Nidrf;at;
rIoEÅo d ck rSmawmh tdyrf ufxaJ wmif xnhrf rufao;bl;? bmaMumifh
vJqdkawmh a0',dokce,ftwGif;odkYom oufqif;epfjrKyfíae
aomaMumifw h nf;? Munfph rf;ygvm; rif;wdYk usKud xf o
kd l usKu
d x
f o
kd m;
awG[m ½kyH BJG u;D udk aiGay;Ny;D a0',dwokcawGukd 0,f,al eMuwm
tb,frSm oEÅdokcbufodkY a&mufEdkifygtHhenf;? a0',dwokc
bufoyYkd gav Nird ;f qdw k o
hJ EÅo
d ck rSa0;av? MuyfMuyfcsr;f omMuav
udavomrD;awmufav? udavomrD;awmufav oEÅdokcrS
a0;av/
urÇmolurÇmom;awG[m a0'[dwokcbufodkYyg aeMu
wmjzpfawmh cHpm;rIpHpm;rIawGudkom &SmazGpkaqmif;um aeMu&
avonf/ urÇmavmuBuD;ü wpfaMumfaMumf wpfatmfatmf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 50
qkawmif;NyD; aeMuonfh txJrSm oEÅdokcuav;ujzifh tenf;
i,frQavmufomygMu&UJ? cHpm;rIpHpm;rI a0',dwokcujzifh AGuf
Murf;NyD; oD;rsKd;pkHya'omBuD;uJhodkY vufzsm;a0aevdkufMuwm[m
wpfurÇmvkH;u ausauseyfeyf jzpfaeMuwmuGJU armifbdk;MuL&JU?
(rSev
f yS gbk&m;)/
Nidrf;at;csrf;omrIoEÅdokcudk qkawmif;w,fqdkayr,fvdkY
Ak'¨bmomt½dk;tpOfrdkY qkawmif;&wm ygav? olwdkYvdkcsifwmu
awmh cHpm;rI pHpm;rI a0',dwokcrsKd;udkom ZGJoefaeMuwmyg?
Munf h p rf ; ygvm;/ usKd u f x D ; ½d k ; bk & m;rS m qk a wmif ; orm;awG
qkawmif;ykHaumif;aumif;rSwfvdkufprf;a[h armifbdk;MuL&JU? (rSef
vSygbk&m;)/
þxD;ESifh,yf wHcGefukuúm; rkav;yGm; MuufvQm
csKd;awmfa& tjzmjzmwdkYudk wefcdk;BuD;bk&m;tm; we*FaEG
om;u qufuyfylaZmfvSL'gef;yg\t&Sifbk&m;? þaumif;
rIaMumifhonfom; onfr,m; ESifh b0tqufquf ruGJ
rysufMubJ qufcgqufcg pdefolaX; a&TolaX; pufydkif
olaX;jzpfMuNyD;onf om;onfr,m;ESifh tenf;qkH; wpfESpf
ESpfacguf okH;acguf a&muf&ygvdk\ t&Sifjrwfbk&m;wJh/
a[monfqkawmif;xJrSm Nidrf;at;csrf;omrIqdkonfh
oEÅdokct&Sif; vGwfuif;aeykHudk MunfhuGJU armifbdk;MuL&JU (rSefvS
ygbk&m;)/qkawmif;orm;rsm;uvnf; urÇmom;rsm;tBudKufudk
vdkufNyD;qkawmif;Mu&wmuGJU/ olwdkYudk tjypfwifzG,fr&dSygbl;/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 51
rde;f ruawmh onfvq kd ak wmif;rS BuKd uMf uwmuG,hf armifb;kd MuL&JU?
(rSev f yS gbk&m;)/
pMumrif;Bu;D ? rE¨mwfrif;Bu;D rsm;\ cHpm;rIppH m;rI a0',dw
okce,fBuD; rnfrQavmufyif BuD;us,faomfvnf; aemufqkH;
wpfaeYusvQif pHpm;rIcpH m;rIawG[m prf;um&SmazGvrYkd &? tv[ó
tcsnf;tEDS; tNyD;Avm okH;&mr0if pdwfwGifazmufjym; arSmufrSm;
p&mtcsuBf u;D awGuUJG armifb;kd MuL&JU? (rSev
f yS gbk&m;)/ oEÅo
d ck rsK;d udk
r&ao;aomol[m av;uRef;vkH;udk tkyfpdk;ydkifeif; pMumrif;BuD;
jzpfaomfvnf; i&Jab;BuD;teEÅ &dSaeaomaMumifh pMumrif;BuD;
rsm;onf 'ku©awmif 'ku©wkH; 'ku©cJBuD;awG[krSwf? odMum;rif;
jA[®mrif;rsm;vnf; 'ku©aumif 'ku©wkH; 'ku©cJBuD;awG[k &J&Jwif;
wif;BuD; qdkEdkifw,fuGJU armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
umrwPSmBuD;udk olwpfckvTwfNyD; tvdkvdkufxm;r,f
qdrk jS zifh tukeAf u
G Mf urf;Ny;D tyg,fav;yg;odYk nmatmfNy;D qif;oGm;
Mu&rSmawG? 'gaMumifh udk,foGm;csif&ma&mufcsif&m a&mufEdkifwm
rsK;d r[kwyf gbJ ayguf vTwf 'vMurf;jzpfae&wmuGUJ armifb;kd MuL&JU?
(rSev f yS gbk&m;)/
umrwPSmBuD;[m odkYuavmuf tdkqdk;aMumif;udk od&dS&
ojzifh umrwPSmBuD;\ tBudKufchpm;rI pHpm;rI a0',dwokc
bufrS jrefjrefBuD;xGufajrmufí Nidrf;at;jcif;oEÅdokcbufodkY
a&mufEdkif&eftcsufrSmawmh twå'd|dBuD;\ OD;acgif;udk tewå
or®m'd|rd *¾i0f Zd mÆ ÓPfwnf;[laom aygufw;l ESit
hf wif;eif;Ny;D rIeYf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 52
rIefYnufnufaysmufysufoGm;atmif azmufcGJypf&r,fuGJU armif
bdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
twå'd|dab;qdk;MuD; jydKuGJysufpD;jyDqdkrSjzifh tyg,foHo&m
'ku©ab;MuD; jidrf;at;oGm;awmhonf/ ¤if;jidrf;at;csufudkyif
urÇmay:rSm taumif;qkH;jzpfavaomaMumifh yxroEÅdokc[k
rSwMf u/ yxroEÅo d ck odaYk &mufvQif y&rf;ywmz&dzk &J ud;k ½d;k um;&m;
uswwfaom 0dedygweab;qdk;MuD;rS wpfcgwnf;uRwfvGwfjidrf;
at;í oGm;&awmhonf/ ¤if;jidrf;at;csufudkyif urÇmay:rSm
taumif;qHk; jzpfavaomaMumifh 'kwd,oEådokc[krSwfMu/
yxroEÅo d ck ESihf 'kw,
d oEÅo
d ck pcef;odYk wef;wef;rwfrwf
qdkufa&mufMuaom olwdkYonf tyg,fi&JodkY usa&mufapwwf
aom 'kp&du k uf aH [mif; teEÅ odeaf ygif;oef;aygif;rsm;pGm ysujf ym;&
avawmhonf/ jrwfpGmbk&m;MuD; ESifhvnf;awGUMuHK& usdK;eyfí
ed,w tajctaeodkYqdkufa&mufojzifh bk&m;twGuf bmom
twGufwdkYaMumifh pdk;&drfaEkmifhaES;jcif;r&Sd&/ bk&m;rSef w&m;rSef
oHCmrSef bmomrSefawGESifhom tjrJawGUMuHKMu&avawmhonf/
xdkYaMumifh tyg,ab;MuD; 'kpö&dwab;MuD; ememowåm&ab;MuD;
tnbmomab;MuD;wdkYrS jidrf;at;jcif;udk urÇmay:rSm taumif;
qHk;jzpfavaomaMumifh wwd,oEÅdokc[krSwfMu/
cHpm;rI pHpm;rI a0',dwokcbufrS jird ;f at;jcif; oEÅo d ck
bufodkY aygufa&mufEdkif&ef tvkyfudkawmh armifbkd;MuLwdkY
0D&,
d "mwfrsKd ;ESihf aygufa&mufEikd rf mS r[kwyf gbl;uGYJ armifb;kd MuL&J/Y
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 53
(rSefvSygbk&m;)/ armifbdk;MuLwdkY 0d&d,wydkif;aMumiform;awGu
awmh rjzpfEdkifygbl;/ rjzpfEkdifygbl;ESifh ,ckaeYxufxd 0d&d,
"mwfMu;D udk vufavsmjh y;D vmcJMY uwm r[kwvf m;uGUJ armifb;kd MuL&JU/
(rSefvSygbk&m;)/ xdkaMumifh jidrf;at;rIqdkaom oEÅdokcbufodkY
raygufra&mufEikd bf EJ iS hf a0',dw okcbufoo Ykd m ,dik v
f eJ pfjrKyjf y;D
aeMuwmuGJU armifbdk;MuL&JU (rSefvSygbk&m;)/
xufoefaom0d&, d "mwfMu;D rsm;twGuf jird ;f at;rIqakd om
oEÅo d ck bufoq Ykd u
kd f a&mufomG ; &yHrk mS awmh vGeaf vjy;D aomtcg
umodwikd ;f Am&mPoDjynfü jA[®'wfrnfaomrif;onf wdik ;f c½dik f
EdkifiHudk tkyfcsKyfjyD; rif;vkyfaew,fuGJU armifbdk;MuL&JU? (rSefvSyg
bk&m;)/ tJ--igwdkYbk&m;tavmif;awmfMuD;uvJ vSnf;rSL;trsdK;ü
jzpfí t&G,fa&mufaomtcg vSnf;ig;&mjzifh ukefoG,ful;oef;
a&mif;0,fa&;udpöjzifh toufarG;jrL&w,fuGJU armifbkd;MuL&JU?
(rSev f yS gbk&m;)/
tJ--waeYoü bk&m;tavmif;awmfMu;D onf vSn;f ig;&m
wdkYjzifh ig;q,fudk;,lZem&Sdaom oJuEåm& c&D;MuD;odkY oGm;Muaom
tcg r&Tifrvef; pdwfyifyef;Muojzifh vSnf;ay:üom tdyfvsuf
pD;eif;vdu k yf gMuonfth wGuf a&mufcsed o
f ifah om t&yfoYkd ra&muf
MubJ rsufpdvnfvrf;vGJjyD; wpfnywfvHk; uEÅm&c&D;cJMuD;rS
rxGufajrmufEdkifMubJESifh wvnfvnfaeonfhtwGif; yljyif;vS
pGmaom aerif;uvnf; ta&SUavmu"mwfu ay:xGufawmh
tcsed af &mufonft h cgrS vSn;f om;awGvnf; tdy&f mrSE;kd Muí rdrw
d Ykd
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 54
oGm;vrf;vmvrf;udk pHkprf;aomtcg rsufpdvnfvrf;rSm;aMumif;
odMuonft h wGuf tvsit f jref vSn;f rsm;uf&k yfqikd ;f apjy;D EGm;rsm;
udkcRwfí oJuEÅm&MuD;jzpfaeonfhtwGuf opfyift&dyftm0go
uvJr&dS aeyljyif;rnfhta&;udk aMumuf&GUHMuaomaMumifh rdrd
wdkYygvmMuaom apmift0wfzsmoifjzL;rsm;udk r@yf t&Htwm;
trdk;tumjyKvkyfjyD; pdk;&drfaMumifhMuvsuf ylyefjyD; aeMu&awmh
wmyJuGJU armifbkd;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
tJ--¤if;vSn;f om;ig;&mawGrmS vJ a&ukecf ef;ojzifh aoaus
ysufpD;&awmhrnfhta&;udk igwdkYbk&m; tavmif;awmfMuD;u
arQmfawG;rdojzifh igonfxufoefaon 0D&d,"mwfMuD;ravsmhbJ
vltaygif;wdkY\ pdwfESvkH; jidrf;at;csrf;omrI&apawmh[k ayguf
wl;udk,lapí pdrf;pdkaomaepmrsufESmawG\ atmuft&yfudk
wl;ap& w,fuUJG armifb;dk MuL&JU(rSev f yS gbk&m;)/ tJxckd PüyifvQif
tawmif ajcmufq,f&t dS &yfoUkd a&mufvQif wpfcak omausmufzsm
MuD;udk awGU&aomaMumifh atmufodkYqufvufwl;azmf&ef rsm;pGm
cJ,Of; av&um;?0D&d,"mwfudk csufcsif; avsmhvdkufMuw,fuGJU
armif bkd;MuL&JU?(rSefvSygbk&m;)/
igwdkYbk&m;tavmif;awmfMuD;onf tvkyftauR; wynfh
i,fudkac:í ]]tarmif? oifonf 0D&d,"mwfudk avsmhvdkufonf
&Sad omf cyford ;f aomvlwo Ykd nf rvSryysupf ;D Muuket f /hH oifonf
xufoefaom 0D&d,udkravsmhrlí þoHcRefudk,ljyD;vQif ausmuf
zsmudk tm;wdkufbdí azmufcGJavmh}}[k apcdkif;vdkufw,fuGJU
armifb;dk MuL&JU?(rSev
f yS gbk&m;)/ tJ xdt k cg tvkyt f auR; wynfih ,f
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 55
onf bk&m;tavmif;awmfMuD;\ pum;udk0efcHí a&wGif;odkY
oufqif;jy;D vQif ausmufzsmudk twif;wvMurf; aygufcaJG vvQif
ausmufzsmMuD;onf tv,fü usdK;aygufí xef;vHk;rQ yrmP
&Sdaoma&onf txufodkY w&Sdefwnf;wufvmyg a&muGJU armif
bkd;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tJ xdktcg rsm;pGmaom vSnf;ukef
onfwdkYonf tm;&0rf;ompGm tvdk&Sdwdkif; aomufcsdK;Mu&í
pd;k &draf MumifMh uAsmyg& tyl"mwf a&iwfaomqif;&Jab;Mu;D rS xGuf
ajrmufí jidrf;at;rIbufodkY csufcsif;ul;ajymif;oGm;&w,fuGJU
armifbdk;MuL&JU?(rSefvSygbk&m;)/
tJwm xufoefaom 0D&d,"mwf wefcdk;BuD;twGufuGJU
armifbkd;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tJ'gaMumifh xufoefaom
0D&d,"mwf wefcdk;tpGrf;rsm;onf tvGefaumif;jrwfcsrf;omaom
oEÅo d ck Nird ;f at;rIbufoYkd a&mufonf\tjzpfukd a[mawmfral om
ygVdawmfBuD;udk aumif;aumif;rSwfvdkufuGJY armifbdk;MuL&JU/
(rSev
f yS gbk&m;)/
tudvmokaem 0PÖ yax cPEÅm?
O'*FaP ww¬ yyH t0dE´KH/
{0Hrked 0D&d, AvlyyaEém?
tudvmok 0daE´ [',ó oEÅð/
(Zm?1/1/Zm?|?q/122/)
tudvmokaem=rysi;f r&duek af om vSn;f ukeo
f nfwo
Ykd nf?
0PÖyax=oJc&D;ü? cPEÅm=wl;ukefvwfaomf? t*FaP=vlwdkY\
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 56
oGm;&majrtjyifjzpfaom? ww¬0PÖyax=xdkoJc&D;ü? yyH=a&udk?
t0dE´KH=&ukef\? {0Hwxm=xdkYtwl? 0D&d,AvlyyaEém=um,Avç
ÓPAvESifhjynfhpkHaom? tudvmok=rysif;r&daom? rked=ynm
½Sdaom&[ef;onf? [',ó=pdwfESvkH;\? oEÅð=Nidrf;at;csrf;om
rIudk/ 0daE´=&&m\/
tJ ' gygVd a wmf B uD ; ud k armif b k d ; MuLwd k Y w awG t&usuf
rSwx f m;&ef tvGeaf umif;w,fuUJG armifb;kd MuL&J?Y (rSev f yS gbk&m;)?
odt
Yk wGuaf Mumifh xufoefaom 0D&, d "mwfBu;D rsm;udk tm;ay;í-
Ä aMumç jcifç ½dk;ç a&? <uif;avap? ukefap om;taoG;/
Ä toufudkrQ? rñ§m&? or®yÜ"mefav;/
[k wdkYoHcdyfuqdkonfhtwdkif; taMum tjcif t½dk; ta&
rQom<uif;usefapawmh rjzpfvQifraebl;ç rtdyfbl;ç rpm;bl;ç
rxbl;ç roGm;bl;ç rvmbl;[k &Jwif;cdkifrmaom auo&mZm
jcaoFhrif;BuD;uhJodkY aygufaygufa&mufa&muf jzpfajrmufatmif
tm;xkwfEdkifvQif oEÅdokc Nidrf;at;csrf;omrIbufodkY a&mufEdkif
yga&muGJU? armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)? odkYtwGufaMumifh
a0',dwokc cHpm;rI pHpm;rI csrf;omrIBuD;qdkwm qif;&J'ku©BuD;
awG[k jrwfpGmbk&m;u a[mawmfrlwmuGJU armifbdkMuL&JU/
,HudOöd a0',dwH tw¬d/ oAÁHwH 'ku©o®ð/
,HudOöd=tvkH;pkHaom? a0a',dwH=a0',dwokconf?
tw¬d=½Sd\? wHoAÁH=xdktvkH;pkHaom a0',dw okcrSeforQonf?
'ku©o®ð='ku©xJucsnf;omwnf;/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 57
tJ-'gaMumifh a0',dwokc umrwPSm udavomtyl
tavmif"mwfBuD;rS Nidrf;at;csrf;omrI oEÅdokcbufodkYa&mufEdkif
xufoefvSpGmaom 0D&d,"mwfMuD; cdkifvkHpGmxm;jyD; twå'd|d
ab;qkd;\OD;acgif;udk tewåor®m'd|d r*¾if0dZÆmÓPfwnf;[laom
aygufwl;jzifh twif;'vMurf;tm;ukefvTJjyD; azmufcGJypf&r,fuGJU
armifbdk;MuL&JU? (rSefvSygbk&m;)/
udkif; ,ckna[mMum;cJhjyDaom a0',dwokcESifh oEÅdokc
w&m;ESpfyg; jcm;em;csufBuD;rsm;udk aumif;aumif;BuD; rSwfom;
xm;vdkufMuayawmh/
--------- Ä ---------
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 58
tcef; (2 )
aus;Zl;awmf&Sif
v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;onf
yckuúLjrdKU? e,fydkif0efaxmuf OD;pH&m om;&SifjyKyGJwGif
a[mMum;awmfrltyfaom
vu© P ma&;ok H ; yg; ½I y G m ;yk H y g0if a om
omoe'g,ZÆw&m;awmf
rdr&d ifüjzpfaomom;? olwpfyg;&ifüjzifaomom;udk ESpyf g;
aom tEk*[ ¾ wdjYk zifh jrwfpmG bk&m; omoemawmfwiG ;f okYd oGwo
f iG ;f
cs;D jri§ &hf aom ukov kd \f tusKd ;tmedooH Bu;D jrwfaMumif;udk tb,f
udkaxmufí odtyfygoenf;[lrl-
yg#vdykwfjynfBuD;udktpdk;&awmfrlaom oD&d"r®maomu
rif;BuD;onf jrwfpGmbk&m;omoemawmfü uka#rsm;pGmaom
ypönf;Opömrsm;wdkYudk pGefYvSLawmfrljyD;vQif t&Sifr[marm*¾vd
ykww å ó
d rax&fjrwftm; þokeYd m;awmfavQmufav\/ ]tuREykf f
onf uka#rsm;pGmaom Opömypönf;wkYdudk pGefYvSLygonf/ tuREfkyf
onf jrwfpmG ;bk&m; omoemawmfjrwf\ tarGuckd pH x H u
kd yf gjyaD vm}
[kavQmufav\/ xdt k cg t&Sirf [marm*¾vyd w k w
å ód rax&fu
oD&d"r®maomurif;BuD;tm; þodkYrdefYawmfrlay\/ ]'umawmf
rif;BuD;? jrwfpGmbk&m;omoemawmfjrwfü ypönf;OpömrQudk pGefYvSL
aomolonf b0*fwdkifatmifykHpkí vSLjim;aomfvnf; ypö,
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 59
'g,um[líom qdkxdkufacsonf/ jrwfpGmbk&m; omoemawmf
jrwf\ tarGudkcHpH&aomol[lí rqdkxdkufacs}/
þokdY t&Sifr[marm*¾vdykwåwdórax&f ajzMum;awmf
rlaomtcg oD&d"r®maomurif;BuD;onf þokdY em;awmfavQmuf
jyef\/ ]t&Sib f &k m;? tb,fojYkd yK&aomf jrwfb&k m; omoemawmf
jrwf\ tarGukd cHpx H u
kd yf goenf;}[k avQmufjyefavaomf? jrwfpmG
bk&m;omoemawmfjrwf\ tarGuckd pH x H u
kd af omolukd jyawmrlvkd
onfjzpfí-
]a,m [d aumpd r[m&mZ/ ta¹m0g 'vda'´g0g
twåaem ykwHå yAÁmaZwd=t,H 0kpw ö d r[m&mZ/ 'g,ma'g
omoeó}
r[m&mZ='umawmf r if ; BuD ; / ta¹m0g=uk H v k H < u,f 0
onfvnf;jzpfxaom/ 'vda'´g0g=qif;&JEGrf;yg;onfvnf;jzpfx
aom/ a,m[d aumpd=tMuiftrSwfr&Sdaomolonf/ twåaem=
rdrd\/ ykwåH=om;ajr;udk/ yAÁmaZwd=&Siftjzpf? &[ef;tjzpfjzifh
omoemawmfwGif;odkY oGwfoGif;csD;jr§ifh\/ r[m&mZ='umawmf
rif;Bu;D / t,H=þoluo kd mvQi/f omoeó=omoemawmfjrwf\/
'g,ma'g=tarGudkcH pH&aomol[lí/ 0kpöwd=qdktyf\ [lía[m
awmfrlonf/
t"dyÜm,faomfum;- 'umawmfrif;BuD;? csrf;om<u,f0
aomolyifjzpfap? qif;&JEGrf;yg;aomolyifjzpf ap? tMuifolonf
rdrd&ifüjzpfaom om;ajr;udk jrwfpGmbk&m;omoemawmfwGif;odkY
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 60
oGwfoGif;csD;jr§ifh\? xdkoludkomvQif jrwfpGmbk&m; omoemawmf
jrwf\ tarGukd cHp&H aomol[q k x
kd u
kd af csonf}[lí t"dygÜ ,fvm
acsonf/
tb,fokdYvQif rdrd&ifüjzpfaom om;ajr;udk jrwfpGm
bk&m;omoemawmfwGif;odkY oGwfoGif;csD;jr§ifhaomolonf jrwfpGm
bk&m; omoemawmfjrwf\ tarGudk cHpH&avoenf;[lrlum;
rdrdwdkYvSL'gef;aom ouFef;ç oydwfç y&du©&mwdkYudk0wf½kHvsuf
&SifomraPtjzpf &[ef;yOöif;tjzpfokdY a&mufMuavukefaom
trsd K ;om;wd k Y o nf &S i f o mraPtjzpf &[ef ; yOö i f ; tjzpf o d k Y
a&mufMuavonfEiS hf wpfjyKd ief uf jrwfpmG bk&m;\ om; awmfjrwf
tjzpfokdY a&mufMuavukef\/ t&Sifom&dykwå&m? t&Sifr[m
arm*¾vmef? t&SiftmeE´m? tp&Sdukefaom t&d,moHCmawmf
jrwfwdkY\ nDawmfjrwftjzpfokdY a&mufMuavukef\/
&Sif&[ef;tjzpfokdY a&mufMuukefonfESifhwpfjydKifeuf
t"doDvodu©m omoemawmfjrwf\ tarGudk cHpHMu&ukef\/
t"dpw d o å ud m© omoemawmfjrwf\tarGuckd pH x H u
kd Mf uavuke\ f /
t"dynmodu©m omoemawmfjrwf\/ tarGudk cHpHxdkufMuav
uke\f /
ousykwåd, omuD0ifrif;om; jrwfpGmbk&m;\om;awmf
[laom 0denf;awmfAsm'dwf bGUJ wHqyd ef mrH txl;udk &Muavuke\ f /
&SifomraPjyKqJtcdkufüaomfvnf;aumif;? &[ef;yOÆif;jyKqJ
tcd k u f ü aomf v nf ; aumif ; ? &S i f j zpf z d k Y t *F g &[ef ; jzpf z d k Y t *F g
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 61
yg&SdjrJjzpfayaom ouFef;ç oydwfç y&du©&mwdkYudk vSL'gef;ol
'g,umwdrYk mS vnf; xd&k iS af vmif; &[ef;avmif;wdo Yk nf omuD0if
rif;om; bk&m;om;awmftjzpfokdY a&mufMuavukefonfESifh
wpfjyKd ief uf ouFe;f ç oydwçf y&du&© mpdu
k x
f w
k cf s;D ajrm§ uf vSL'gef;ol
'g,umwdYk onfvnf; rdrw d \Ykd omraP rdrw d \Ykd &[ef;yÍöi;f rsm;udk
taMumif;jyKí jrwfpGmbk&m;\ aqGawmf&if; rsdK;awmf&if; twGif;
oltwGif;om;tjzpfokdY a&mufMuavukef\/ w&m;awmf jrwf\
aqGawmf&if; rsdK;awmf&if; twGif;oltwGif;om;tjzpfokdY a&muf
Muavukef\/ t&Sifom&dykwå&m? t&Sifr[marm*¾vmef? t&Sif
tmeE´ m tp&S d a om t&d , moH C mawmf j rwf w d k Y \ aqG a wmf
&if;rsdK;awmf&if; twGif;oltwGif;om; tjzpfokdY a&mufMuav
ukef\/ jrwfpGmbk&m;omoemawmfjrwf\ trdt&m tzt&m
Ówdrdwåt&mü wnf&jcif; wnf;[laom *kPfaus;Zl;txl;udk
cHpHMu&avukef\/
þuJhokdY rdrdwdkYjyKtyfaom &[ef;aumif;&Sifaumif;rsm;udk
taMumif;jyKí omoemawmfjrwf\ trdt&m tzt&m Ówdrw d å
t&mü wnf&jcif;wnf;[laom *kPfaus;Zl;txl;udk cHpHMu&
onf[k a[mawmfrlayonf/
þuJhokdY omoemawmfjrwf\tarGudk cHpH&jcif;rnfonf
avmuü olaX;ol<u,fç ya'o&mZfç {u&mZfç pMumrE¨mwfrif;
wdkY\ tarGudk cHpH&jcif;xuf tqrsm;pGm omvGefjrifhjrwfav\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 62
odMum;rif; ewfrif; jAm[®mrif;wdkY\tarGudk cHpH&jcif;xuf
tqrsm;pGmomvGefjrifhjrwfav\/ tb,fhaMumifhvQif avmuü
olaX;ol<u,fç ya'o&mZfç {u&mZfç pMumrE¨mwfrif;wd\
Yk tarGukd
cHpH&jcif;xuf tqrsm;pGm omvGefjrifhjrwf&avoenf;qdkaomf-
xdkavmuDtarGtESpfwdkYrnfonf avmbrD;ç a'gorD;ç
arm[rD;ç ZmwdrD;ç Z&mrD;ç r&PrD;ç aomurD;ç y&da'0rD; 'ku©rD;ç
a'greórD;ç Oyg,morD;[laom wpfq,fhwpfyg;aomrD;wdkY\
yGm;pD;awmufavmif&m rD;pmxif;pkozG,f jzpfMuukefonfjzpfí
xdkavmuDtarGudk cHpH&jcif;onf awbkr®u0#f'ku©oHo&mü
umv&SnfMumpGm epfrGef;arsmygzdkYomjzpfacsonf/ omoemawmf
jrwf\ tarGudk cHpH&jcif;onfrlum; xdkwpfq,fhwpfyg;aomrD;udk
tvsiftjrefjidrf;apEkdifaom tjrdKuf&wem oDwma&csrf;ozG,f
jzpfavonfESifh awbkr®u 0#f'ku©oHo&mrS rMumrwif tvsif
aqmpGmuRwfvGwfEdkifaom Oyedó,BuD;jzpfavonf/
uRwfvGwfMuaomtcgüvnf; t&SiftEk½k'¨gç t&Sif
tmeE´mç t&Sif&m[kvm tp&Sdaom olwdkYuJhodkY aemifyGifhawmfrl
vwåHUaom jrwfpGmbk&m;\ aqGawmf&if;rsdK;awmf&if; twGif;ol
twGif;om;tjzpfESifh uRwfvGwfEdkif&maom Oyedó,BuD;jzpf
avonf/ þokaYd omtaMumif;aMumifh olaX;ol<u,fç ya'o&mZfç
{u&mZfç pMumrE¨mwfrif;wdkY\ tarGudkcHpH&onfxuf omoem
awmfjrwf\tarGudk cHpH&jcif;onf tqrsm;pGmom vGefjrifhjrwf
avonf/ þokaYd [mawmfral om a'oemawmfjrwfukd toifEh v S ;Hk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 63
ydkufMuHK;rdMuukefaom w&m;emy&dowftaygif; olawmfaumif;
wdkYonfvnf; terw*¾oHo&mü tvGef&cJvSpGmaom omoe
'g,ZÆ omoemawmfjrwf\ tarGcH ukokdvftxl;udkcHpHMu&jcif;
tusKd ;iSg rdr&d ifüjzpfaom om;ajr;udak omfvnf;aumif; olwpfyg;
wd\Yk om;ajr;udak omfvnf;aumif;? ypö,mEk*[ ¾ ç"r®mEk*[
¾ w&m;
ESpfyg;wdkYjzifh jrwfpGmbk&m; omoemawmfwGif;odkY oGwfoGif;csD;jr§ifh
jcif;wnf;[laom omoe'g,ZÆ ukodkvfr*Fvmw&m;rsm;udk tm;
xkwMf uuke&f monf/
þw&m;um; &Si&f [ef; 'g,umç 'g,umrwdEYk iS hf qdik af om
tarGaywnf;/ omoemhwm0efukd ud, k w
f ikd 0f ifí xrf;aqmifaom
&Sif&[ef;wdkYESifhqdkifaom tarGcHw&m;udk qufvufíajyma[m
vduk Of ;D rnf/
]]omoemh'g,ZÆ=H omoemhtarGc}H } [laom pum;&yfü (u)
omoemhtarGw\ Ykd taxGtjym;udk vnf;aumif;? (c) jrwfpmG bk&m;
cGijhf yKawmfrol nfjzpfí omoemawmfxrf; &[ef;awmfwYkd cHpx H ukd f
aom tarGESifh jrwfpGmbk&m;jrpfy,fawmfrlcJhonfjzpfí omoem
awmfxrf; &[ef;awmfwdkY rcHxkduf rpHxdkufaom tarG[lí
þtarGESpfyg;wdkY\ taxGtjym;udkvnf;aumif; jyawmfrljcif;iSm
rlvyPÖmoygVdawmf "r®'g,m'okwfü-
"r®'g,'g ar bdu©a0 b0x? rm tmrdo'g,m'g
bdu©a0=&[ef;wdkY? wkarS=oifcspfom;&[ef;wdkYonf? ar-
rr=tbjzpfoligbk&m;\? "r®'g,m'g="r®tarGudkom cHpHMuukef
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 64
onf? rmb0x=rjzpf&pfMuukefvifh [lía[mawmfrlonf/
þa'oemawmfjrwf ygXf0,f t"dyÜm,faomfum;- ]]ig\
cspfom; &[ef;rsm;wdkY? oifwdkY\tbjzpfol igbk&m;\ tarGawmf
onf tmrdotarGç "r®tarG[lí ESpfaxGESpfyg;&Sdacsonf? xdkwGif
oifcspfom; &[ef;wdkYonf tbjzpfoligbk&m;\ "r®tarGudkom
cHpH&pfMuukefavmh tmrdotarGudk rcHpHvifhMuukefvifh? tmrdo
tarGukd wHawG;aygufuo hJ Ykd pufqyk &f pfMuavmh}} [lí t"dygÜ ,fvm
ayonf/
þokwåefa'oemawmfjrwfygXf0,f-
(u) tb,fw&m; onf tmrdotarG rnfavoenf;¿/
(c) tb,fw&m;onf "r®tarGrnfavoenf;¿ qdkonf
&Sdaomf-
jrwfpGmbk&m;\ bkef;awmf uHawmf ÓPfawmf wefcdk;awmf
*kPfawmfjrwfudk taMumif;jyKí ,cktcg omoemawfmjrwfü
&[ef;awmf oHCmawmfwdkYtm; jzpfyGm;Muukefaom qGrf;ç ouFef;ç
ausmif;ç aq; ypönf;av;yg;wdkYonf tmrdotarGrnfukef\/
av;q,fhig;0gumvywfvHk; a[mMum;nTefjy qHk;rawmfrl
tyfaom 0denf;ç okweå çf tbd"r®ma'oem awmfjrwfEiS w hf uG oDvç
orm"dç ynm þoHk;yg;aomw&m;wdkYonf "r®tarGrnfukef\/
xdEk pS yf g;wdw
Yk iG f jrwfpmG bk&m;\ bke;f awmf uHawmf ÓPfawmf
wef c d k ; awmf *k P f a wmf w d k Y u d k taMumif ; jyKí omoemawmf
ig;axmifumvywfvHk; omoemawmfxrf; &[ef;oHCmawmf
wdkYtm; rsm;pGmaom ypönf;tmrdotarGwdkYonf jzpfxGef;&pfMu
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 65
ukefvwåHU/ aumif;jrwfaom qGrf;cJzG,fabmZOf tNrdeft&om
[laom tmrdotarGwo Ykd nfvnf; rsm;pGmjzpfxeG ;f &pfMuukev f wåUH ?
aumif;jrwfaom acgrwdkif;üjzpfaom ouFef;t0wftxnfrsdK;?
ydk;csnfjzifhNyD;aom ouFef;t0wftxnfrsdK;? 0gcsnfjzifhNyD;aom
ouFef;t0wf txnfrsdK;? urÜvmcsnfjzifhNyD;aom ouFef;t0wf
txnfrsKd ;? ydu k q
f aH vsmcf snjf zifNh y;D aom ouFe;f t0wf txnfrsKd ;?
zefcsnjf zifNh y;D aom ouFe;f t0wftxnfrsKd ;wdo Yk nf jzpfxeG ;f &pfMu
ukefvwåHU/ ESpfzuftrdk;&Sdaom 0d[m&ausmif;rsdK;? wpfzufaqmif;
rdk;aom t¹a,m*ausmif;? bHkESpfqifhç bHkoHk;qifhç bHkav;qifhç
bHkig;qifh&Sdaom jymom'fausmif;rsdK;tp&Sdaom ausmif;wnf;
[laom tmrdotarGwo Ykd nfvnf; jzpfxeG ;f &pfMuukev f wåUH / axm
ywfqOD ;D tp&Sad om aq;wnf;[laom tmrdotarGwo Ykd nfvnf;
jzpfxGef;&pfMuukefvwåHU/
xdo
k jYkd zpfxeG ;f ukeaf om ypön;f av;yg;wnf;[laom avmb
wPSmtarGwu Ykd kd wHawG;aygufuohJ Ykd pufqyk Mf uukeaf vmh/ avmb
wPSmjzifh om,mrufarmjcif;udk rjzpfapMuukefrlí ypö0u©P
ÓPfynmjzifh aumif;pGmqifjcifí oHk;aqmif&pfMuukefavmh/
0denf;awmfvm ygwdaru©o0H &oDvwnf;[laom "r®tarG? £a`E´
ajcmufyg;udk apmifhxdef;jcif;-£`E´d,oH0&oDvwnf;[laom
"r®tarG? 'g,umwdkYudk avmumrdoESifh jzm;a,mif;aygif;zuf
qufqHcifrifapjcif;udkjyKí vSL'gef;&&Sdaom t"r®d,ypönf;wdkYudk
oH;k aqmifjcif;rS uif;vGwpf ifMu,fjcif;- tmZD0yg&do'k o d¨ v
D wnf;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 66
[laom "r®tarG? "r®d,v'¨ypönf;wdkYü avmbwPSmjzifh om,m
rufarmjcif;udk rjzpfMuapukefrlí ypöa0u©PmÓPf ynmjzihf
aumif;pGmqifjcifí okH;aqmifjcif;- ypö,oEédóDwoDv wnf;
[laom "r®tarG? þpwkyg&dok'¨doDvwnf;[laom oDv"r®
tarGwdkYudkomvQif tPkjrLtzdwftpif t,dkt,Gif;r½Sd rdrdwdkY\
pdwo f EÅmef cE¨yOöu[laom usw D iG ;f uswiG ;f wHwif; aowåmwdüYk
vkHNcHKpGm odkrSD;apmifhxdef;í csrf;ajrhpGm cHpH&pfMuukefavmh/
raumif;aom um,uHç 0pDuHç raemuHç pdwfç apwemç
wPSm&m*ç £ómç rapä&ç "m;jyolcdk;wdkY\ zsufqD;csufESifh
zdwfwpf0ufpifwpf0uf tysufysuftpD;pD; tcsnf;ESD;jzpfí
rukeMf uapukev f if/h xdt
k wl tm½kaH jcmufyg;wdüYk tqD;twm;r&Sd
y&rf;ywm csmcsmywfvnf &yfwnfr& x<uaomif;usrf;í
aeaom rdrdrdrdwkYd\ pdwfrdkufpdwfMurf;udk jidrf0yfydjym;atmif
um,*wmowdç tmemygeówd tp&Sdaom 0dok'¨dbm0emjzifh
aumif;pGmqkH;rjcif;? Oypm&orm"dç tyÜemorm"dwnf;[laom
orm"d"r®tarGwdkYudkomvQif r&vQifrae& t&trdcHpH&pfMu
ukefavmh/
raumif;aom umrpäE´ç Asmyg'ç xderd'¨ç O'¨pöç ukuúKpö
"m;jyolcdk;tqdk;toGrf;wdkYESifh aygif;zufojzifh cufxefaomif;
usef;íaeaom rdrdwdkY\pdwfudk aygufvTwfxm;Muojzifh orm"d
ESpfyg; w&m;tarGESifh uGmvSrf;í raeMuapukefvifh/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 67
xdt
Yk wl rdrd rd rd w d \ Ykd pdwu f ykd if ud, k w f iG ;f oEÅmefrmS tjrw J nf
&Sdíaeaom edpö"r®trSefjzpf\[lívnf;aumif;? om,mESpfouf
pkHrufzG,f&m r*Fvmusufoa&jzpfíaeaom okc"r®trSefjzpf\
[lívnf;aumif;? rdrrd rd w d pYkd w
d uf ykd if yk*Kd¾ v\f tESpf owå0g\tESpf
vlewftrsm; odMum;jA[®m owå0gwd\ Yk tESpjf zpfíaeaom twå
om&trSefjzpf\[lívnf;aumif;? b0rsm;pGm urÇmtqufquf
tarSmuftrSm; xifjrifpGJvrf;íaeMuaom wPSmç rmeç 'd|d
w&m;wdkYudk y,f&Sm;aysmufjidrf;apjcif;iSg rdrd rdrdwdkYpdwf\ tedpö
tcsuf? 'ku©tcsuf? tewåtcsufudk vuf0,fwifxm; ywåjrm;
uJo h x
Ykd if&mS ;ydik yf idk f jrifprG ;f Edik af tmif yGm;rsm;tm;xkwjf cif; 0dyóem
ÓPfynm? xdktarSmuftrSm;wdkYudk t<uif;rJhy,fjzwfEkdifaom
r*fynmç zdkvfynm[laom ynm"r®tarGudkom r&vQif rae&?
t&trd cHpH&pfMuukefavmh/ b0rsm;pGm urÇmtqufqufwdkYü
txiftjriftpOfarSmufrSm;íaeaom rdpämw&m; xdkokH;yg;wdkYudk
rdrdrdrdwdkYudk,fwGif;ü odrf;ydkufarG;jrLíxm;Muojzifh ynmESpfyg;
w&m;tarGESifhuGmvSrf;í raeMuayukefvifh[lí rusOf;rus,f
t"dyÜm,fvm acsonf/
tb,f h a Mumif h jrwf p G m bk & m;onf tmrd o tarG u k d
y,fjrpfawmfral vonfoenf;¿ [lru l m; Oyrmjzifq h odk nf½adS omf
wpfckaomajrt&yfüaygufa&mufMuukefaom tifMuif;yifysdK
wkdYonf ½Sdukef&m\/ tvGef&Tifvef;aom yifpnf ukdif;cuf t&Guf
tyGifhwkdYESifhjynfhpkHMuukef&m\/ ESpfpOf&Gmaom rkd;a&rkd;aygufwkdYjzifh
wpfESpfwjcm; BuD;yGm;pnfyifMuukef&m\/ wpf&Ha&mtcg xkd
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 68
tifMuif;yifysdKwkdYrSm wpfckwpfckaomcufrwkdYü MoZm[&P
rnfaom a&m*gqkd; temqkd;wkdYonf usa&mufpGJuyfukef&m\/
xkda&m*gqkd; temqkd;wkdYukd usa&mufpGJuyfonf½Sdaomf
a½S;OD;pGm xkt
d ema&m*gwkYd usa&mufpu JG yf&m cufrwküYd yGm;pD;jcif;ukd
aus;Zl ; jyKwwf u k e f a om tqD t ap;wk d Y o nf wpf a eY w jcm;
ajcmufaoGY ukefcef;Muavukef\/ xkdcufrwkdYonf tnGefY tcuf
t&GuftyGifhaygufa&mufjcif;r&Sd? tyGm;tpD;&yfwefYMuavukef\
xdak emufprd ;f pdjk cif;udk aus;Zl;jyKwwfuek af om tqDtap;wdo Yk nf
wpfaeYwjcm; ajcmufaoGu Y ek cf rf;Muavuke\ f / xdak emuf xdck ufr
wdkYonf pdrf;pkdjcif;r&Sd ajcmufaoGYaoqkH;Muavukef\/ xdkYaemuf
xdkcufrwdkYESifh eD;&mpyf&m temul;ajymif;í teD;tpyfjzpfMu
ukefaom cufrBuD;wdkYonf ajcmufaoGYaoqkH;Muavukef\/
xdak emuf udik ;f ao;udik ;f i,f cufao;cufi,fwo Ykd nf aoGaY jcmuf
aoqkH;Muavukef\/ xdkaemuf xdka&m*g xdktemwdkYonf yifpnf
yifrESiw hf uG tjrpfBu;D tjrpfao;tukeyf sUH ESaYH vukeí f yifpnfyifr
tjrpfBu;D tjrpfao; tvk;H pkw H o Ykd nf tukeaf jcmufaoGY aoqk;H Mu
ukefí ajrüjydKvJMuavojzifh xif;twdom jzpfMuavukef\/
xdkaemuf xdktyifwdkYrSajrüysHUESHYMuukefaom tcdk;taiGYwdkYaMumifh
xdktyifwdkYudk rSDwG,fí aygufa&mufMuukefaom teD;tpyfjzpf
ukefaom tif;Muif;ysdKwdkYonfvnf; xdktema&m*g ukd,fpDudk,fi
&SdMuavukef\/ xdkt&yfXmewdkYü tifMuif;yifawm rsdK;qufjywf
aví csHKEG,fydwfaygif;twd jzpfav&m\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 69
xdOk yrmESit
hf wl þjrwfpmG bk&m;omoemawmfjrwfüvnf;
trsKd ;aumif;om;wdo Yk nf &[ef;jyK vkyrf nfMupH nfaom umvwdüYk
vnf;aumif;? &[ef;jyKvyk jf y;D p umvwdüYk vnf;aumif; tvGejf zLpif
aom pdwfESvkH; &SdMuukef\/ y&d,wådomoemawmfjrwf\ *kPf
aus;Zl;? y#dywådomoemawmfjrwf\ *kPfaus;Zl;? oDvodu©m
omoemawmfjrwf\*kPaf us;Zl;? orm"da`E´ omoemawmfjrwf\
*kPaf us;Zl;? 0dyóemÓPf ynm omoemawmfjrwf\ *kPaf us;Zl;
rsm;udk Mum;& em& odjrifMu&onf&adS omf xd*k P k af us;Zl;wdu
Yk kd &vdk
,lvdk tm;xkwfvdkukefaom o'¨gqE´w&m;wdkYonf jzpfyGm;Muav
uke\ f / y&d,wf y#dywfEiS phf yfaom o'¨gqE´ vHv Yk Oóm[ w&m;
wdkYonf aeYpOfjzpfyGm;Muukef\/ temqdk;a&m*g qdk;wdkYrS pifMu,f
Muukefaom tif;Muif;yifysdKwdkYonf rdk;a&rdk;ayguf usa&mufwdkif;
usa&mufwdkif; &Tif;pkdpnfum; BuD;yGm;MuukefouJhokdYwnf;/
&[ef;jyKvyk íf toufou d m© &[ef;0g tawmftwefBu;D Mu
ukefonf&Sdaomf ypön;fav;yg;ESifhpyfaom wPSmç &m*ç avmb
w&m;wdkYonf uyfa&mufMuavukef\/ xdktcgrSpí y&d,wf
y#d,wfESifhpyfaom o'¨gqE´ vHk;vOóm[w&m;wdkYonf twdk;
tyGm;r&Sd wefY&yfMuavukef\? MoZm[&Ptemusa&mufojzifh
tnGefY tcuf t&Guf tyGifh topfaygufa&mufwdk;yGm;jcif;
r&SdMuukefaom tifMuif;yifysdKwdkYuJhokdYwnf;/ xdkrSaemufürlum;
y&d,wdÓå Pfynm 0dyóemÓPfynmwdu Yk kd &vd,
k v
l t
kd m; xkwv
f kd
aom o'¨gqE´tap;wdkYonf aoGUajcmufukefcef;Muavukef\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 70
xdkrSaemufü um,*wmowdç tmemygeówd tp&Sdaom
orm"dbm0emw&m;udk &vdk,lvdk tm;xkwfvdkaom o'¨gqE´
tap;wdkYonf aoGYajcmufukefcef;Muavukef\/ xdkrSaemufü
ygwdarmu© oH0&oDvtp&Sad om oDv0do'k wd¨ &m;wdu Yk kd &vd,
k v
l kd
c½koif;yGwfopftoGif pifMu,fvdkaom o'¨gqE´ tap;wdkYonf
aoGYajcmufukefcef;Muav\/ xdktifMuif;yifysdKwdkYrSm tcufBuD;
tcufvwf tcufi,f tukefaoGYajcmufao qkH;MuukefouJh
odw
Yk nf;/
xdkrSaemufü rdrdwdkY\ a&SUarSmufrSm w&m;usrf;*ef pum;udk
ajymqdkonf&Sdaomfvnf;aumif;? oDv0dok'¨dpum; um,*wm
owdt&Sdaom orm"dbm0empum;ç tedpöreodum& tp&Sdaom
ynmbm0em pum;rsm;udk ajymqdkonf&Sdaomfvnf;aumif;?
em;roufom ESvHk;roufom rsufESmroufom &SdMuavukef\/
ajymqdkaomoludkyif y&d,m,fpum;jzifh armif;rJMuavukef\/
omoemawmfjrwf\ "r®EÅ&m,fudk jyKMuavukef\/ tifMuif;yif
ysdKwdkYonf yifpnfyifr tjrpfBuD; tjrpfi,fwdkYESifhwuG aoGY
ajcmufMuukefouJhokdYwnf;/
omoemawmfjrwftpD;tyGm;udk Mum;emjcif;iSgrQ rcsrf;om
eufeJpGmaom "r®EÅ&m,fudk jyKMuukefonfhtwGuf 0#f0dyguf
w&m;wdaYk Mumifh ,ckb&k m;omoemüvnf; uRwv
f rf;vGwvf rf;okYd
ra&muf? aemufbk&m;omoemüvnf; uRwfvGwf&eftcGifhESifh
teifhom;uGma0;Muojzifh a&S;twdwfoHo&mu vmcJhMuonfh
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 71
twdkif; oHo&m'va[m0,f arsmjrJepfjrJ wvJvJom&SdMuukef
vwåHU/ tifMuif;yifysdKwdkYonf ajrüvJí xif;twdomjzpf Muav
ukeo
f uJoh wYdk nf;/
xdyk *k Kd¾ vw f \Ykd wynfwh yef;taygif; aygif;oif;zuf qufqH
orQtvk;H pkw H o Ykd nfvnf; xdo k w
l EYkd iS hf tvm;wlpmG ygMuavuke\ f /
teD;tyg;ü&SMd uaom tif;Muif;yifysKd wo Ykd nfvnf; xdt k ifMuif;yif
wdkYESifh tvm;wlpGm jzpfMuavukefouJhokdYwnf;/
xdkyk*¾dKvfwdkY ysHvGefaoqkH;Muukefonf&Sdaomf xdkyk*¾dKvfwdkY
ae&mxdkif&mwdkufwmausmif;uefwdkYonfvnf; y&d,wfy#dywf
*kPfESifh jynfhpkHaom wynfhwyef;tquftEG,frS qdwfuif;Mu
ukeo f jzifh oke;f zsi;f ysujf ym;íom oGm;Muavuke\ f / xdt k ifMuif;yif
wdkY aygufa&muf&mXmeonf awmcsHKydwfaygif;jzpfíom oGm;av
ouJo h wYdk nf;/
þokdYaom taMumif;aMumifh tpdaEÅ,s okH;vlYxGwfxm;
oAÁnKjrwfpmG bk&m;onf wynfo h m; awmfjzpfMuukeaf om omoem
awmfxrf; &[ef;awmftaygif;wdt Yk m; tvGew f &mMuKH MuKd ucf v hJ pS mG
aom yAÁZw d 'kvb ’ tcGiuhf akd umif;pGmMuKH MuKd u&f &Su d ek jf y;D rS tmrdo
&m* tmrdowPSm temqdk;a&m*gqdk; uif;a&mufMuukefojzifh
0¥'ku©0JMoCoHo&mü jrKyfjrJjrKyf arsmjrJarsm ta[moduH jzpfí
roGm;Muukeaf pjcif;iSm tmrdotarGcrH u I kd y,fjrpfawmfral yonf/
þokdY y,fjrpfawmfrlonfudk toifhESvkH;oGif;rdMuukefaom
olawmfaumif;taygif;wdkYonf &[ef; yOöif;jzpfMuukefonfrSpí
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 72
yxrç 'kw, d ç wwd, t&G,o f ;Hk yg;wdüYk tmrdo&m* tmrdowPSm
temqdk; a&m*gqdk;wdkYudk rdrdwdkY\ pdwfoEÅmefwdkYü tusta&muf
tuyftjiu d kd rcHMuukerf í
l ypöa0u©Pm ÓPfynmjzifh aumif;pGm
apmifha&SmufMuukef&monf/
yxrt&G,frSm ÓPfynmjzifh aumif;pGmrapmifha&Smuf
EkdifMuukefonf&Sdaomf 'kwd,t&G,frSm ÓPfynmjzifh aumif;pGm
apmifha&SmufMuukef&monf/ yxrt&G,f 'kwd,t&G,fwdkYrSm
ÓPfynmjzifh aumif;pGmrapmifah &SmufMuukeo f nf&aSd omf wwd,
t&G,frSm aumif;pGm rapmifha&SmufEdkifMuukef&monf/
,kwftpGqkH; raorD okH;ESpftwGif; ESpfESpftwGif;wdkYü
ESpf&Snfvrsm; vufwGif;odrf;ydkuf om,mcHpHívmcJhaom qGrf;
aumif;ç ouFe;f aumif;ç ausmif;aumif;ç qDO;D axmywf ysm;oum
tp&daS om aq;aumif;rsK;d wdpYk eG yYf pfy,f&mS ;í yd@,
d m avmyqGr;f ç
yHokulouFef;ç opf&Gufausmif; tp&dSaom om,mzG,fr&dSaom
tmrdo0w¬KwdkYESifh rQwjcif;udkjyKMuukefí r[mowdy|mefokwfç
"r®pMumokwfç tewåvu©Pmokwfç r[m&m[kavm0g'okwfç
plV&m[kavm0g'okwf tp&dSaom y&d,wåd"r® okwåEÅ a'oem
rsm;udk aeYaeYnn wwftm;orQ &GwftH o&ZÑ,fjcif;? odu©mç
oDvç tmpm&ç y#dywfrsm;udk aumif;pGmjznfh usijhf cif;? 'Ggwåo ð mum&ç
tmemygetrIrsm;udk pGJNrJjcif;? ½kyfemrf"r® ocFg&wdkY\ tedpö 'ku©
tewåtcsurf sm;udk aumif;pGm ESv;Hk xm;jcif;wnf;[laom "r®tarG
wdkYudk vuf&dSvufudkifjyKí tmrdo&m* tmrdo wPSm temqdk;
a&m*gqdk; wif;vif;ESifhaojcif;iSg roifhjrwfukef&m [k ynmowd
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 73
&dMS uuke&f monf/
xdktmrdoonfvnf; ypö,mrdoç avmumrdoç 0¥rdo
[lí ok;H yg;tjym;&d\ S ? xkod ;Hk yg;wdw Yk iG f jyqdck NhJ y;D aom ypön;f av;yg;
wdkYonf ypö,mrdornfukef\? xdkypönf;av;yg;wdkYudk aygrsm;
apjcif;iSgom,mí jyKvyk t f m;xkwt f yfuek af om y&d,wfrI y#dywfrI
wdo Yk nfvnf; tmrdotzdüYk wnfuek \ f ? avmuü *kPu f suo f a&
tNcHt&H tausmftapm bkef;wefcdk;wdkYonf avmumrdornf
ukef\? xkdavmumrdoudk&jcif;iSg om,mí jyKvkyftm;xkwftyf
ukeaf om y&d,wfrI y#dywfrw I oYkd nfvnf; xdak vmum rdotzdüYk
wnfukef\? vlcsrf;om ewfcsrf;om jA[®mcsrf;om[k qdktyfukef
aom avmuDpnf;pdrfcsrf;omwdkYonf 0¥mrdornfukef\? xdk
0¥mrdoud&k jcif;iSg jyKvyk t f m;xkwt f yfuek af om y&d,wfrI y#dywf
rIwo Ykd nfvnf; 0¥mrdotzdüYk wnfuek \ f / þok;H yg;aom tmrdo
tarGwu Ykd v
kd nf; y,fjrpfawmfrt l yfaom tmrdotarGwYkd [líyif
rSwt f yfuek \ f /
xdtk mrdotarGo;Hk yg;ç tmrdo&m*ç tmrdowPSm ok;H yg;
wdkYukd pifMu,fpGm pGefYcGmy,f&Sm;í 0¥edó&PtusKd;iSm jyKvkyf
tm;xkwftyfukefaom y&d,wfrIç y#dywfrIç oDvrIç orm"drIç
ynmrIwdkYonfomvQif oAÁñkjrwfpGmbk&m; cGifhjyKawmfrltyfaom
"r®tarGrnfay\/
þ"r®tarGudkomvQif tb,fhaMumifh jrwfpGmbk&m;onf
cGifhjyKwdkufwGef;awmfrlayoenf;[lrlum; þ"r®tarGudk cHpHMu
ukefaom olwdkYonfomvQif tvGefwpf&m MuHKBudKufcJvSpGmaom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 74
Ak'y¨ gÜ 'cPyAÁZw d cPudk MuKH BuKd uMf uukeo f nftm;avsmpf mG tvGef
xGuaf jrmufEikd cf v J pS mG aom oHo&m0#f'u k B© u;D rS xGuaf jrmufEikd Mf u
ukefownf;/ xdkYaMumifh þ"r®tarGudkomvQif cGifhjyKwdkufwGef;
awmfrlayonf/
xdk"r®tarGonfvnf; avmuD"r®tarGç avmukwå&m"r®
tarG[lí ESpfyg;tjym;&dSjyef\/ xdkdESpfyg;wdkYwGif aomwmywådr*f
cPodkY ra&mufrDtwGif;ü jyKvkyftm;xkwftyfukefaom y&d,wåd
"r®ç y#dywåd"r®ç oDv"r®ç orm"d"r®ç ynm"r®wdkYonf avmuD"r®
tarGrnfuek \ f / avmukw&å mjzpfuek af om r*fav;yg;ç zdv k af v;yg;ç
edAÁmefw&m;wdkYonf avmukwå&m"r®tarGrnfukef\? xdkESpfyg;
wdkYwGif avmuDjzpfaom "r®tarGpkonf ouúm,'d|dtrI;&dSaom
awmufavmifxed n f ;D udavomrD;wd\ Yk twGi;f ü wnf&jSd cif;aMumifh
ig\ Opöm[lí pdwfcsvufcscHpH&aom xm0&tarG r[kwfav
&um; ted,rç Z*FrtarGomrnfuek \ f ? udavomrD;wd\ Yk twGuf
ESihf ysupf ;D jyKe;f wD;vdvk Qif cPcsi;f jyKe;f wD;ysupf ;D Edik u
f ek \
f ? ,ckaeYrmS
y&d,wåd*kPfESifh vQrf;vQrf;awmuf? aemufaeYrSm Or®wåujzpfEdkif
uke\ f ? ,ckaeYrmS y#dywå*d P k f oDv*kPf orm"d*P k f ynm*kPEf iS hf
vQr;f vQr;f awmuf? aemufaeYrmS aoaomufMuL; ponfjzpfEikd u f ek \
f ?
aemufv aemufESpf aemuft&G,f aemufb0 wdkYüqdkzG,fr&dS/
avmukwå&mjzpfaom "r®tarGpkonfomvQif ouúm,'d|d
trI;&dSaom udavomrD;wdkYESifh a0;pGmuif; vGwfjcif;aMumifh ig\
Opöm[lí pdwfcsvufcscHpH&aom xm0&tarGjzpfayaomaMumifh
ed,mrtarGrnfay\/ xdo k jYkd zpfaomfvnf; xdak vmuD"r® tarGpEk iS hf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 75
uif;í avmukwå&m"r®tarGudk &jcif;,ljcif; cHpHjcif;iSg rwwf
aumif;av&um; xdkavmuD"r®tarGudkvnf; cHpHjcif;iSg cGifhjyK
awmfrlayownf;/ ouúm,'d|duif;&Sif;NyD;aom yk*¾dKvfwdkYürlum;
xdkavmuDjzpfaom "r®tarGpkonfvnf; xm0&ed,mr tvdkü
wnfuek \ f /
tb,fodkY þouúm,'d|duif;&Sif;NyD;aomyk*¾dKvfwdkYtm;
xdkavmuDjzpfaom "r®tarGç avmukwå&mjzpfaom "r®tarGwdkY
onf xm0&ed,mrtarG jzpfMuavukeo f enf;[lru l m;- ,cktcg
omoemawmfwiG ;f ü tMuifow l oYkd nf ,kwpf tG qk;H rdrud , kd cf E¨mrSm
&daS eaom pdw[ f al om wpfcak omw&m;\ tedpt ö csuu f kd vSvBS u;D
xifjrifMuukef\/ tedpötcsufudk vSvSBuD;xifjrifMuukefonf&dS
aomf 'ku©tcsufç tewåtcsufudkvnf; xifjrifMuavukefawmh
onf/ pdwf[laom wpfckaomw&m;\ tewåtcsufudk wpfBudrf
wpfcgrQ vSvBS u;D xifjrifMuukeo f nf&aSd omf ouúm,'d|w d &m;onf
csKyfNidrf;av\/
tewåtcsufudk vSvSBuD;xifjrifojzifh ouúm,'d|d uif;
&Sif;MuukefNyD;aomolwdkYtm; xdkem&D xkdcPrSpí jzpfav&m&m
b0tqufquf urÇmtqufquf oHo&mtqufqufwkdYü
xkdavmuD avmukwå&m "r®tarGESpfyg;wkdYonf tjrJruGmyg½Sd
avawmhonf/ xkdolwkdYtm; ,ckb0rSpí y&dedAÁmefpH&mb0
wkdifatmif b0rsm;pGm urÇmtqufqufwkdYü pdwfESvHk;wGif;rSm
igwkdYjrwfpGmbk&m; omoemawmfjrwfMuD; oHk;yg;vnf; tjrJruGm
yg½Sad vawmhonf/ xko d w
l rYdk mS y&deAd mÁ efp&H mb0wkid af tmif oHo&mü
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 76
omoemuG,fyaom b0[lí r½SdjyD/ omoemuG,fyaom urÇm
[lí r½SdjyD/ y&d,wådomoemawmfvnf; tjrJygavawmh onf/
y#dywådomoemawmfvnf; tjrJygavawmhonf/ oOyg'daoo
edAÁmefwnf;[laom y#da0"omoemawmfjrwfMuD;vnf; tjrJyg
avawmhonf/
tb,fodkYvQif oOyg'daoo edAÁmefwnf;[laom y#da0"
omoemawmfjrwfMuD; tjrJruGmyg½Sdavoenf;[lrlum; xdkol
wkt Yd m; xdo k uúum,'d|d csKyNf ird ;f &m em&DcPü ed,wrdpmä 'd|Bd u;D
ok;H yg;wdv Yk nf; tNy;D csKyf Nird ;f uke\ f ? ajcmufq,fEpS yf g;aom rdpmä 'd|d
wdv Yk nf; tNy;D csKyNf ird ;f uke\
f ? 'd|t d rsKd ;rsKd ;[laom tarSmuf trSm;
tyltavmifwdkY\ csKyfaysmufNidrf;at;rI[laom edAÁmefonf tNrJ
ruGmyg½Sdavawmhonf? b,ftcgrSmrS xdkolwdkYoEÅmef0,f 'd|dESifh
pyfvsOf;aom arSmufrSm;rI ylavmifrI[lí tPkjrLrQraiGU vmNyD?
jzpfav&mb0wdkYrSm 'd|dtwGufESifh aMumufrufzG,f arSmufrSm;
íaeMuukeaf om owå0gawGukd jrif&wdik ;f jrif&wdik ;f igwdrYk mS þuJo h Ydk
aom tarSmufBuD;trSm;ab;wdkYrS vGwfNidrf;csrf;omayNyD[lí
xdkedAÁmefcsrf;omukd tNrJcHpm;pHpm;um usifvnfMu&ukef\/
cyfodrf;aomowå0gwdkYrSm tyg,fokdYus&ef ty&my&d,
a0'eD, tukov dk u f aH [mif;wdo Yk nf pdwo f EÅmefwiG f toacst
F eEÅ
yg½SdíaeMuukef\? xdktukokdvfuHa[mif;wdkYonf ouúm,'d|d
csKyfNidrf;&m wpfcsufwnf;tukefygMuavukef\? xdktukokdvfuH
a[mif;teEÅwdkY\ csKyfaysmufat;Nidrf;jcif;[laom edAÁmefcsrf;om
onfvnf; tNrJyg½SdMuukef\? xdkenf;wl tyg,fav;yg;[laom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 77
'k*¾wdoHo&monfvnf; tNyD;csKyfNidrf;avukef\? tyg,fab;
twGufESifh 'ku©BuD;pGmjzpfíaeMuaomowå0gwdkYudk jrif&wdkif;
jrif&wdkif; rdrdwdkYrSm tyg,fab;Nidrf;rIBuD;ay:av\? xdkouúm,
'd|dcsKyfNidrf;NyD;aomolwdkYtm; tyg,f'k*¾wd[laomoHo&m r½SdNyD?
vlUbkH ewfbkH jA[®mbkH[laom ok*wdoHo&mom½Sdawmhonf? xdk
ok*wdoHo&mrSvnf; uyfokH;yg;ç t&yfjypf½Spfyg;ç &efolrsdK;ig;yg;ç
0dyÜwådw&m;av;yg;wdkYESifh wpf&HwpfqpfrQ rawGUrBuHKMu&ukefNyD/
pwkr[m&mZfbüHk tESpu f ;kd oef;? wm0wðombküH tESpo f ;Hk
uka#ajcmufoef; tp½Sdonfjzifh tued|wdkifatmif b0rsm;pGm
urÇmtqufqufwdkYü igwdkYjrwfpGmbk&m;\ avmukwå&mcsrf;om
tarGBuD;udk &ifcGifydkufí ewfcsrf;om jA[®mcsrf;omwdkYudk bkHpOf
pHpm;í oGm;Mu&ukefvwåHU? aemiftem*wfjzpfaom tukokdvfuH
teEÅwdkYonfvnf; ouúm,'d|dcsKyfNidrf;&mwGif tukefygMuav
ukef\? jzpfav&mb0wdkYü rmwkCmwuuHxdkufaomolwdkYudk
jrif&wdik ;f jrif&wdik ;f igwdrYk mS þuJo h aYdk omuHBu;D vGwNf ird ;f ayNy[D k
0rf;ajrmufMu&ukefvwåHU? <uif;aom yOömeEÅ&d,uHBuD;xdkufaom
olwu Ykd vkd nf;aumif;? ygPmwdygw tp½Sad om 'kp½ku d q f ,fyg;ESihf
jynfph aHk omolwu Ykd v
kd nf;aumif;? jrifwikd ;f jrifwikd ;f igwdrYk mS þuJo h Ydk
aom tukokdvfuHwdkY vGwfNidrf;ayukefNyD[k 0rf;ajrmufMu&ukef
vwåHU? þokdYvQif ouúm,'d|d csKyf;NyD;aomolwdkYtm; b0rsm;pGm
urÇmtqufqufwdkYü pdwfoEÅmefrSm oOyg'daooedAÁmefwnf;
[laom y#da0"omoemawmfjrwfBuD; tNrJruGmyg½SdíaeykHudk
odtyf\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 78
xdkolwdkYtm; jzpfav&m&m urÇmtqufqufwdkYü &wem
okH;yg;vnf; tNrJruGm yg½SdMuavawmhonf? olawmfaumif;
Opömckepfyg;vnf; tNrrJ uGmyg½SMd uavawmhonf? aAm"dyu©, d w&m;
okH;q,fhckepfyg;vnf; tNrJruGmyg½SdMuavawmhonf? þokdYvQif
rdrd rdrw d \ Ykd oEÅmefü pdwwf nf;[laom wpfcak omw&m;\ tewå
tjzpfudk tcsufvSvS xifjrifMuojzifh ouúm,'d|d uif;½Sif;Mu
ukeNf y;D aom olwt Ykd m; ,ckb0rSpí y&deAd mÁ efp&H m b0wdik af tmif
b0tqufqufwdkYü avmuDavmukwå&m ESpfjzmaom"r®tarG
tNrJxm0& ed,mrjzpfíaeykHudk odtyf\/
,ckb0ü avmukwå&m"r®tarGudk r&Edkif r,lEdkifMuukef
ao;aom vlvl½Sif½Sif ynm½Sdtaygif; olawmfaumif;wdkYonf
jyqdkcJhNyD;aom wpfckckaom okwåefa'oemawmfwnf;[laom
y&d,wå"d r®tarG? t,kwq f ;Hk tm;jzifh ]tedpmö 0wocFg&m? OyÜg'0,
"r®ad em} tp½Sad om wpfy'k w f pf*gxmaom y&d,wå"d r®tarGEiS w hf uG
jyqdck NhJ y;D aom y&dywå"d r®? vljzpfct hJ YH tmZD0|ruoDvwnf;[laom
oDv"r®tarG? &[ef;jzpfcJYtHh pmwkyg&dok'd¨ oDvwnf;[laom
oDv"r®tarG? 'Gwðåomum,ç tmemygepaom wpfckckaom
ur®|mef;udk pGJjrJjcif;wnf;[laom orm"d"r®tarG? t,kwfqHk;
tm;jzifh rdrdoEÅmefü&Sdaom pdwfwnf;[laom wpfckwnf;[laom
w&m;ü vu©Pma&;oH;k yg;wifí qifjcifo;kH pGjJ rjJ cif;wnf;[laom
ynm"r®tarG? þavmuD"r®tarGwdkYudk MudK;pm;tm;xkwfí
,lMuukefaomolwdkYudkonfum; plVaomwyefyk*¾dKvfrnfukef\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 79
aoonf\ tjcm;rJYü ewf&Gmok*wdb0odkY a&mufMuukef
onf&Sdaomf a&muf&mbHkb0wdkü avmukwå&mtarGudk cHpHMu&
ukev f wåUH / tb,foYkd cHpMH u&ukev f wåUH enf;[lru
l m; jrwfpmG bk&m;
vufxufawmfü xdkxdkewfjynfrS tuRwf&muukefaom t&d,m
ewfwdkYonf ,cktcgü ewfjynfajcmufxyfrSm xdkxdkewfjynfESifh
tjynf&h adS eMuuke\ f / om0w¬jd ynfrS tuRw&f Muukeaf om 0domcg?
temxydPt f p&Sad om uka#rsm;pGmaom om0w¬jd ynfojl ynfom;
wdo Yk nf ,cktcg ewfjynfajcmufxyfrmS tjynf&h MdS uuke\ f / xdt
Yk wl
&mZj*dK[fjynfrS tuRwf&Muukefaom AdrdÁom&rif; tp&Sdaom
tuka#rsm;pGmaom &mZj*dK[fjynfoltp&Sdonfjzifh wdkif;MuD;
aomVo rZÑdrwpfajrjyifvHk;rS tuRwf&Muukefaom toacsF
teEÅrsm;vSpGmukefaom rZÑdrwdkif;ol wdkif;om;wdkYonf ,cktcg
ewfjynfajcmufxyfrSm tjynfh&SdMuukef\/
xdkt&d,mewfwdkY\ touftydkif;tjcm;tm;jzifh igwdkY
jrwfpGmbk&m; omoemawmfjrwfonf pwkr[m&mZfewfjynfrSm
tESpu f ;kd oef;wdik af tmif wnfvwHUå / pwkr[m&mZfewfjynfrmS tESpf
udk;oef;wkifatmif r*fwHcg;ç zdkvfwHcg;çedAÁmefwHcg;ç [if;vif;
yGifhvwHåU/ wm0wðombkHrSm tESpfoHk;uka#ajcmufoef;wdkifatmif
r*fwHcg;ç zdkvfwHcg;ç edAÁmefwHcg; [if;vif;yGifhvwHå/ ,mrmtp
&Sad om txuftxufaom ewfjynfwrYkd mS vnf; toufwrf;tm;
avsmfpGm omoemawmfwnfxGef;vwHå/ jA[®mjynfwdkYüvnf;
yxrpsmefbHkrSm þurÇmysufonfhwdkifatmif igwdkYjrwfpGmbk&m;
omoemawmfjrwfMu;D wnfvwH/å 'kw, d psmefbrHk mS r[murÇmMu;D
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 80
&SpfurÇmwdkifatmif? wwd,psmefbHkrSm r[murÇmMuD;ajcmufq,fh
av;urÇmwdkifatmif? a0[yæKdvfbHkrSm r[murÇmMuD;ig;&mwdkif
atmif? tued|bHrk mS r[murÇmMu;D wpfaomif; ajcmufaxmifwikd f
atmif igwdjYk rwfpmG bk&m; omoemawmfjrwfMu;D wnfxeG ;f vwåUH /
pwkr[m&mZftp&Sdaom atmufbkHwdkYü toufwrf;
apYjyD;rS txuftxufbHkodkYa&mufaom t&d,myk*¾dKvfwdkYESifh
ydkif;jcm;íqdkonf&Sdaomf txuftxufbHkwdkYrSm rsmpGmaom
ESpfta&twGuf rsm;pGmaom urÇmta&twGufwdkYonf wdk;yGm;
ukef&mao;\/ ,cktcgü vljynfrS jyqdkcjhJyD;aom avmuD"r®
tarGudk t&trd MuDK;pm;tm;xkwfí aoonf\tjcm;rJYü xdkxdk
ewfjynfrSmjzpfMu&ukefaom &Sif&Sifvlvl olawmfaumif;taygif;
wdkYonf rdrd rdrdwdkYjzpf&mewfjynfrSm okH;XmewdkYü avmukwå&m
tarGudk &EkdifMu,lEdkifMuaMumif;udk t*Fkw¬dK&fygVdawmfü oAÁnK
jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlonf/
oHk;Xmeqdkonfum;--
,cktcg vljynfrS avmuD"r®tarGudk &ifcGifydkufí ewf
jynfüjzpfMuavukefaomolwdkYonf jzpfonf\ tjcm;rJYü r*fzdkvf
udk &MuukefvwåHU[líwpfXme--1/
xdkodkYrdrdwdkYtvdktavsmuf r&wnfEdkifMuukefonf&Sdaomf
ewfjynfü&SdESifhMuukefaom t&d,mewfwdkY\ qHk;rcsufudkemcHí
r*fzdkvfudk&MuukefvwåHU[lí/ wpfXme--2/
xdkodkYr&EkdifMuukefonf&Sdaomf ewfjynfajcmufxyfrSm
tpOfxm0& wpfvwpfvvQif &SpMf urd &f pS Mf urd f ok"r®mwGif Mu;D us,f
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 81
pGmaom w&m;emtpnf;ta0;wdkYonfjzpfMuukef\/ &Hcg&Hcg
odMum;rif; ewfrif;MuD;wdkYonf w&m;a[mMuukef\/ &Hcg&Hcg
"r®uxduewfom;wdkYonf w&m;a[mMuukef\/ &Hcg&Hcg jA[®m
jynfrv S mí jA[®m"r®uxduewfom;wdo Yk nf w&m;a[mMuuke\ f /
xdkw&m;emtpnf;ta0;rSm r*fzdkvfudk &MuukefvwåHU[lí/ wpf
Xme-3/
þodkY ,cktcg vljynfrS rwfjynfodkYa&mufMu&m a&muf&m
ewfjynfrSm r*fzdkvfedAÁmefudk&Mu&ef oHk;Xmeudk a[mMum;awmf
rlonf/
xdkoHk;XmewdkYwGif wpfckaomXmeü tuRwfw&m;&Mu
ukeo f jzifh om0wÅjd ynfol &mZj*Kd [jf ynfol tp&Su d ek af om rZÑrd wdik ;f
oltaygif;wdEYk iS hf bHpk Ofpt
H jzpfjzifh Zmwfaygif;rdMuukeí f tued|bHk
wdkifatmif 0domcg? temxydPftp&Sdaom rZÑdrwdkif;olwdkYESifh
twlwuG t&yf&yfaom ewfcsr;f om t&yf&yfaom jA[®mcsr;f om
wdu Yk kd tpOftwdik ;f b0rsm;pGm urÇmtqufquf cHppH pH m;í oGm;Mu
ukefvwåHU/ þodkYvQif ,cktcg vljynfrSm avmukwå&m tarGudk
r&Edik rf ,lEikd Mf uukeaf o;aom olwo Ykd nfjyqdck jhJ y;D aom avmuD"r®
tarGudk t&trdMudK;pm;tm;xkwf&monf/ ,ckb0 aoonf\
tjcm;rJYü ewf&Gmok*wdb0rSmjzpfMuí jzpf&mXmeewfjynfrSm
avmukw&å mtarGukd {uEÅ&Edik , f El ikd af Mumif;udkd odMuuke&f monf/
awbkr®u ocFg&w&m;trsm;&SdMuonfwGif pdwfwnf;
[laom wpfckaomw&m;\ tewåtcsufudk rdrd&& vSvSxifjrif
EdkifvQifyif avmukwå&mtarGudk {uEÅ&EdkifaMumif;udktb,fodkY
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 82
odtyfavoenf;[lrlum;---
]]0dnmaP bdu©a0 tm[ma& y&dnmaw emr½lyH
y&dnmwH a[mwd/ emr½lay y&dnmaw t&d,om0uó
ew¬d udOöd Owå&d u&Pd,EÅd 0'grd}}
(oH?1/ 324)
[lí a[mawmfrlaom ed'ge0*¾oH,kwfygVdawmfjrwfudk
axmufí odtyfavownf;/
bdu©a0=&[ef;wdkY/ 0dnmaP[ma&=0dnmPm[m&udk/
y&dnmaw=y&dnmoH;k yg;jzifh ydik Ef ikd o f nf&adS omf/ emr½ly=H emrfw&m;
½kyfw&m;ESpfyg;udk/ y&dnmwH=tvdkvdkydkifEdkifawmhonf/ a[mwd=
jzpf\/ emr½lay=emrfw&m;ç½kyw f &m; ESpyf g;ud/k y&dnmaw=ydik Ef ikd f
onf&adS omf/ t&d,mom0uó=igbk&m; wynfo h m;tm;/ Owå&=d
xdkYxuftvGef/ udÍöd=wpfpkHwpf&mrQ/ u&PD,H=jyKbG,fudpöonf/
ew¬d=r&SdjyD/ £wd=þodkY/ 0'grd=igbk&m;a[mawmfrl\/
t"dyÜg,faomfum;--rdrdrdrdwdkY\ oEÅmefü&SdMuaom pdwf
wnf;[laom 0dnmPm[m&w&m;wpfcu k kd y&dnmok;H yg;jzifh ydik Ef ikd f
atmif tm;xkwfEdkifonf&Sdaomf xdkpdwfrS<uif;aom a0'emu©E¨mç
onmu©Em¨ ç ocFg&u©Em¨ wnf;[laom emrfcE¨mwdu Yk v kd nf;aumif;?
½kyt f |0Do[laom ½kycf E¨mudv k nf;aumif;? toD;tjcm; tm;xkwf
zG,u f pd rö &Sjd y?D tvdv k ykd ikd Ef ikd af vawmhonf? xd½k yk ef mrfw&m;ESpyf g;udk
ydik Ef ikd v
f Qivf nf; ydik Ef idk jf y;D aomigbk&m;\ wynfo h m;tm; xdx k uf
tvGeftm;&efudpö[lí wpfpkHwpfckrQr&SdjyD/ tvkH;pkHudpö jyD;jidrf;
awmhonf/ avmukw&å m"r® tarGcu H pd ö cGivf ;Hk ydik Ef ikd af vawmhonf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 83
[lí t"dyÜg,fvmacsonf/
y&dnmok;H ygqdo k nfum;-
]wd a óm y&d n m-Ówy&d n mç wd & Py&d n mç
y[mey&dnm}
[laomygXfESifhtnD Ówy&dnmç wd&Py&dnmç y[me
y&dnm-[lí y&dnmwdkYonf okH;yg;tjym; &Sfdukef\/
xdkokH;yg;wdkYwGif-
]tm&r® P 0d Z mee vu© P H pd w å H / yk A Á * F r &oH ?
tEkoE¨mewm ypöKy|meH? emr½ly y'|meH}
[lívmonfESifhtnD vu©Pç &oç ypöKy|mefç y'|mef
[laom tcsufav;yg;wdkYjzifh rdrdrdrdwdkY\ pdwfudk ydkifydkifEdkifEdkif
odjcif;onf Ówy&dnmrnf\/
]pdw=Hå pdwo f nf/ tm&r®P0dZmeevu©P=H tm½ku H kd odjcif;
vu©Pm &S\ d ? ykA*Á rF &oH=apwoduwf \ Ykd a&SUaqmifa&SUoGm;jzpfí
jy|mef;jcif; udp&ö \ dS ? tEkoE¨mewmypöKy|meH=ud, k w f iG ;f ü rpJrvyf
tpOfpyfjcif;vQif xifaomwHcGef&Sd\? emr½ly y'|meH=apwoduf
w&m; 0w¬K½kyfw&m;vQif eD;pGmaomjzpfaMumif;&Sd\/
atmufajcz0g;tjyifrpS í txufO;D acgif;a& tjyifwikd f
atmif twGif;tyjzpfaom wpfudk,fvkH;ü tyfoGm;&mrQ rvyf&
atmif tm½kHxdcdkufwdkif; qdkufwdkufwdkif; tpOfjzpfyGm;íaeaom
rdrd rdrw
d \Ykd pdwu f kd þtcsuaf v;yg;wdjYk zifh ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd o
f jd cif;onf
Ówy&dnmrnf\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 84
xdkodkY tpOfjzpfyGm;íaeaompdwfudk tedpövu©Pmç 'ku©
vu©Pmç tewåvu©PmwdkYjzifh ydkfifydkifEdkifEdkif odjrifjcif;onf
wd&Py&dnmrnf\/
tedpövu©Pmqdkonfum; vuf,majcz0g;tjyifü tm½kH
xdckdufrI xif&Sm;&SdaeqJtcg xdcdkuf&mXmeü apwoduf cE¨mokH;
yg;wdEYk iS w
hf uG wvQr;f vQr;f jzpfay:\/ tm½kx
H cd ukd rf I jywfpaJ omtcg
xdkae&mXmeüyifvQif apwodufcE¨mokH;yg;wdkYESifhwuG tukefvkH;
csKyu f ,G af oqk;H uke\ f / vuf0aJ jcz0g;tjyifü tm½kx H cd u
dk jf yefvQif
xdckduf&mXmeü xdkYtwl apwodufcE¨m okH;yg;wdkYESifhwuG wvQrf;
vQrf;jzpfay:\/ tm½kHxdcdkufrI jywfpJjyefvQif xdkae&mXmeü
apwodufcE¨mokHyg;wdkYESifhwuG tukefcsKyfuG,f aoqkH;\/ þokYd
tp&Sdonfjzifh twGif;tywpfudk,fvkH;rSm tm½kHqdkufwdkuf&m
qdkufwdkuf&mXmewdkYü wvQyfvQyfjywfaom vQyfppfa&mif\ wdrf
wdkufwGif;rSm rpJrpJjzpfay:jcif;? rpJrpJcsKyfuG,fjcif;uJhodkY þ
udk,fwGif;rSm rpJrpJjzpfay:jcif;? rpJrpJcsKyfysufaoqkH;jcif;onf
pdwf\ tedpövu©Pmrnf\/
'ku©vu©Pmqdkonfum; tMuifrQavmufaom b0
oHo&mumvywfvkH; xdkuJhodkY rpJrpJ csKyfysuf aoqkH;jcif;? tedpö
vu©Pm&Sdaompdwfudk rdrdrdrdwdkY\ udk,fwGif;t*FgjyKí vlYb0
ewfb0 jA[®mb0wdüYk usiv f nfMuuke\f / xdbk 0wdo Yk nf twnf
rjrMJ uukeo f jzifh tyg,fi&JüwdoYk m tzefwvJvJ rpJrpJ usa&muf
aeMuukef\/ jzpfav&m&mb0wdkYüvnf; toufwrf;&SdorQ
umvywfv;Hk tvsOrf jywf tpOfrjywf topftopf rpJjzpfay:í
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 85
aeygapjcif;tusdK;iSg toufarG;rI tm½kHajcmufjzm tpmauR;rI
wdjYk zifh b0wdik ;f b0wdik ;f tusyt f wnf; qif;&J yifyef;Mu&uke\ f /
þokdYjzpfjcif;onf pdwf\'ku©vu©Pmrnf\/
tewåvu©Pmqdkonfum; twår[kwfaom vu©Pm
wnf;/ tb,fov Ydk Qif pdwo
f nfy*k Kd¾ vo f wå0gwd\ Yk twår[kwaf v
oenf;[lru l m; yk*Kd¾ vo f wå0gwdrYk nfonf xdx k b
kd b Hk 0wdüYk y#doaE¨
wnfaerIjzifh wpfBudrfwpfcgrQomjzpfjcif;rnfonf ½SdMuukef\?
wpfcw k pfcak omb0rSm wpfa,mufwpfa,mufaom owå0gonf
tBurd Bf urd t f cgcgjzpfonf[í l r½SMd uavuke?f aoqk;H aomtcgü
om wpfbw Hk pfb0rSm aocsed af &mufaomtcg wpfBurd w f pfcgrQom
aojcif;rnfonf½SdMuukef\? wpfckwpfckaomb0rSm wpfa,muf
wpfa,mufaomowå0gonf tBurd Bf urd t f cgcgaoonf csKyo f nf
[lí r½SdMuavukef? tedpövu©Pm½Sdaom þpdwfrSmrlum; tedpö
tcsufrSm jyqdkcJhNyD;aomtwdkif; wpfudk,fvkH;rSm tm½kHxdcdkuf&m
xdkxdkt*Fgü wpfxdkifwGif;rSmyif tBudrftcgrsm;pGm rpJrpJtopf
topfjzpfjcif;? rpJrpJaoaysmufcsKyfqkH;jcif;onf xifvif;pGm
½Sdae\/
þpdwo f nf tu,fí yk*Kd¾ vo f wå0gwd\ Yk trmcHtxnfcH
pifppfreS af om twåom&jzpfcjhJ im;tH?h yk*Kd¾ vo f wå0gwdEYk iS hf tjzpfruJ?G
tysufruJG wpfvkH;wnf;wpfpkwnf;omjzpfav&m\? þokdYrlum;
r[kwf? yk*¾dKvfowå0grSmrlum; wpfb0vkH;rSmyif wpfcgjzpf wpfcg
aoom ½SdMuukef\? pdwfrSmrlum; wpfxdkifwGif;rSmyif tcgcgjzpfrI
tcgcgaorI xif½mS ;½Sad e\? þokv Yd Qif pdwof nf yk*Kd¾ vo f wå0gwd\ Yk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 86
twår[kwaf om tewåoabmompifppfjzpf\? þokjYd zpfjcif;onf
pdwf\tewåvu©Pmrnf\? þvu©Pma&;okH;yg;wdkYjzifh rdrd
rdrwd \Ykd pdwuf kd ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd x
f ifjrifEikd jf cif;onf wd&Py&dnmrnf\/
y[mey&dnmqdkonfum; xdkvu©Pma&;okH;yg;wdkYwGif
pdwf\tedpövu©Pm pdwf\tewåvu©PmwdkYudk ydkifydkifEdkifEdkif
xifjrifMuonf½Sdaomf pdwfonf wpfb0vkH; udk,fcE¨mxJrSm tNrJ
wnf a e\[l í vnf ; aumif ; ? pd w f o nf yk * ¾ d K vf o wå 0 gwd k Y \
twåom&jzpf\[lívnf;aumif;? om,mpJv G rf;aom wPSmrme
wdkYESifhwuG ouúm,'d|dw&m;onf t<uif;rJhcsKyfNidrf;av\?
aomwmyefy*k Kd¾ vo f aYdk &mufav\? pdw\ f 'kuv © u©Pmukd ydik Ef ikd pf mG
xifjrifMuonf½adS omf pdwo f nf owå0gwdrYk mS txGwt f jrwfr*Fvm
ozG,o f m okcBu;D pifppfjzpf\[lí om,mpJv G rf;aom wPSmrme
wdkYESifhwuGudavomtvkH;pkHwdkYonf r*fav;yg; tpOftwdkif; csKyf
Nidrf;avukef\/
&[EÅmtjzpfwdkifatmif a&mufEdkifMuukef\? þokdYvQif
a½S;OD;pGm ouúm,'d|dudk t<uif;rJhy,fjcif;onfvnf;aumif;?
aemufü r*fokH;yg;tpOftm;jzifh tvkH;pkHaom udavomwdkYudk
t<uif;rJyh ,fjcif;onfvnf;aumif;? y[mey&dnmrnf\? þokv Yd Qif
]0dnmaP bdu©a0 tm[ma& y&dnmaw} [laoma'oemawmf
jrwf y gXf ü 0d n mPm[m&[k q d k t yf a om rd r d r d r d w d k Y \ pd w f u d k
y&dnmok;H yg;wdjYk zifh ydik ;f jcm;í odyyHk ikd Ef ikd yf Hk tpDt&ifrsm;ukd aumif;
pGmodMuuke&f monf? xdo k yYdk ikd Ef ikd pf mG odjrifMu&müvnf; rdrrd rd w d \ Ykd
pdwfudk tedpötcsuf tewåtcsuf vu©PmESpfyg;ukd aumif;pGm
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 87
xifjrifMuojzifh ouúm,'d|d csKyfNidrf;jcif;[laom yxry[me
y&dnmokYd a&mufMuukeo f nf½adS omf tvk;H pkaH om avmuD"r®tarG
avmukwå&m"r®arGwdkYonf txufü jyqdkcJhNyD;aomtwdkif; b0
rsm;pGm urÇmtqufqufwüYkd xdo k w
l \
Ykd pdwo f EÅmefrmS tpOfxm0&
NrJMuavukefawmhonf/
þokYd a[mawmfrt
l yfaom "r®'g,m'okweå f a'oemawmf
rsm;ukd Mum;emMu&ukeaf om olawmfaumif;taygif;wdo Yk nf ter
w*¾b0oHo&mwdkYü tpOfawGUBuHKcHpm;pHpm;í vmcJhMuukefaom
tmrdotarG tESpfrsm;ukd pGefYypfy,f½Sm;Muukefí ,ckb0rSpí
y&dedAÁmefpH&mb0wdkifatmif b0rsm;pGm urÇmtqufqufwdkYü
tyg,fav;yg;ç uyfokH;yg;ç t&yfjypf½Spfyg;ç &efolrsdK;ig;yg;ç 0dyÜwåd
w&m;av;yg; tvkH;pkHaomrdpäm'd|drsdK; tvkH;pkHaom 'kp½kduftrdkuf
rsdK;wdkYrS tpOfxm0&uRwfvGwfat;Nidrf;jcif;okdY ,ckrsufarSmuf
a&mufapEdkifaom "r®tarG omoemhtarGrsm;udkom ,ckb0
r&rae BudK;pm;tm;xkwfMuukef&mownf;/
1/ udavo0#f
1/ yxratmufoHo&mBuD;ü
{ 2/ ur®0#f/
3/ 0dygu0#f/
(u) twå'd|d/
0#fokH;yg;
{ (c ) 'kp½kdufq,fyg;/
(* ) acG;? 0uf? Muuf? iSufcE¨m/
1/ udavo0#f/
2/ 'kwd,tv,foHo&mBuD;ü
{ 2/ ur®0#f/
3/ 0dygu0#f/
(u) umrwPSm/
0#fo;Hk yg;
{ (c ) 'ge? oDv? okp½kdufq,fyg;/
(* ) vlcE¨m? ewfcE¨m/
1/ udavo0#f/
3/ wwd,atmufoHo&mBuD;ü
{ 2/ ur®0#f/
3/ 0dygu0#f/
(u) b0wPSm/
0#fokH;yg;
{ (c ) ½ly? t½ly? r[*¾Kwf ukokdvfudkyg;
(* ) ½ly? t½ly? jA[®mcE¨m/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 147
ed A Á m ef o k H ; rsd K ; &S i f ; vif ; csuf
edAÁmefqdkwmuawmh aemufuajymqdka[mMum;cJhjyD;aom
Zmwd 'ku©paom oHo&m0#fqif;&JrS uRwfvGwfjcif;udk edAÁmef
vdkYqdk&wmuGJU armifpdef&JU/ tJ xdkuRwfvGwfjcif;edAÁmefonf-
1/ yxredAÁmef?
2/ 'kwd,edAÁmef?
3/ wwd,edAÁmef?
[kedAÁmefokH;rsdK;&Sdw,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m; )/
xdkoHk;rsdK;wdkYwGif-
1/ yxredAÁmefqdkonfum; tyg,foHo&m MuD;\qdkif&m
0#f'ku©wdkY\aemifjzpfay:&ef t<uif;tusefr½Sd csKyfjidrf;jcif;udk
yxredAÁmefqdk&w,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
2/ 'kwd,edAÁmef qdkwmuawmh vlUb0? ewfb0tquf
quf[kqdktyfaom tv,foHo&mMuD;\qdkif&m 0#f'ku©wdkY\
aemifjzpfay:&ef t<uif;tusefr½Sd csKyfjidrf;jcif;udk 'kwd,edAÁmef
qdk&w,fuGJU armifpdef&JU/ (rSefvSygbk&m;)/
3/ wwd,edAÁmef qdkwmuawmh ½lyjA[®mç t½lyjA[®m b0
tqufquf[kqdktyfaom txufoHo&mMuD;\qdkif&m 0#f
'ku©wdkY\ aemifjzpfay:&ef t<uif;tusefr½SdcsKyfjidrf;jcif;udk
wwd,edAÁmef[k qdk&w,fuGJU armifpdef&JU/ (rSefvSygbk&m; )/
armifpdefwdkYcE¨mü tewåÓPftjrifaygufí twå'd|d
t<uif;tusefr½Sd csKyfjidrf;jyDqdkrSjzifh tvHk;pkHaom'd|d tarSmuf
trSm;wdYkrSvnf; wpfcgwnf; uRwfvGwfoGm;awmhwmbJuGJU
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 148
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tyg,fvm;aMumif; odef;aygif;
uka#aygif;rsm;pGm tukov kd u
f aH [mif;uHopfwrYkd v S nf; wpfcgwnf;
uRwfvGwdoGm;awmhwmyJuGJU? armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ twå
'd|dcsKyfjidrf;í tewåor®m'd|dr*¾ifÓPf tjrifoefaomolonf
yxredAÁmefbHk oledAÁmefbHkom;jzpf&avonf/ xdkbHkolbHkom;rsm;
onf tyg,fcE¨m tyg,fb0 teEÅtyg,fbt kH yg,fb0 atmufbkH
atmufb0odkY avsmusjrJ "r®wmvrf;MuD;onfvnf; wpfcgwnf;
uG,af ysmufcsKyjf ird ;f av\/ ud, k tf vd½k &dS m ok*wdbb kH 0 jrifo h nf
xufjrifhjrwfonfxufjrwf&m b0tqufqufodkY qefwufjcif;
[laom "r®wmvrf;opfMuD;wpfckonfom wnf½SdawmhwmyJuGJU
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
vlUbHv k Ul b0wGiv f nf; oDvodum© tvdrrf m® atmufwef;
usí ,kwn f ahH om vlUb0pnf;pdrcf sr;f om? ud, k t f *Fg,kwn f ahH om
vlb0wdrYk v S nf; wpfcgwnf;uRwv f w
G &f í oDvodum© tvdrm® Mu;D
jrwfaom vlb0pnf; pdrcf sr;f om? ud, k t f *Fgjrifjh rwfaom vlUb0ü
omjzpf&awmhwmbJuUJG armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ ewfbekH wfb0
wdkYüvnf; xdktwlomrSwfayawmh/ xdkyxredAÁmefü wnfaom
olonf ykxZk OftjzpfrS uRwv f w G íf t&d,mtjzpfü wnf&av\/
avmuDbHkom;tjzpfrSuRwfvGwfí avmukwå&mbHkom;tjzpfü
wnf&av\/ xdo k rl sm;onf vlUbHk ewfbkH jA[®mbHw k üYkd b0rsm;pGm
urÇmrsm;pGm oHo&müusif vnf&jim;aomfvnf; oHo&mtvsOüf
jr§KyfaomoGm;jcif;? arsmaomoGm;jcif;[lír½Sdbl;uGJU armifpdef&JU?
(rSefvSygbk&m;)/ twå'd|dMuD;½SdaeMuaomolwdkY\ oHo&mü
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 149
usifvnf&wmuawmh jrpfa&tvsOfüusa&muf ajcmufaoGUaom
opfwkH;uJhodkY jrKyfaomusifvnfjcif;/ arsmaomusifvnfjcif;?
jzpf&avawmhwmbJuGJU armifpdef&JU/
twå'd|duif;aysmufcsKyfjidrf;í tewåor®m'd|d r*¾if0dZÆm
ÓPfpcef;odYk qdu k af &mufuek af omolw\ Ykd usiv f nfjcif;rSmrlum;
jrKyfaomusifvnfjcif;? arsmaomusifjcif;[lí r½Sd&awmhbl;uGJU
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ jrpf½kd;jrpfpOfwavQmufü oabFmMuD;
i,fwUkd onf tvd½k &dS m jrpfpOfwavQmufomG ;vmí aeMubdouJo Y Ukd
rdrwd tYkd vd½k &dS m ok*wdbb kH 0wpfavQmufoYkd oGm;vmíomaeMu&
ukefw,fuGJU armifpdef&JU/ jzpfav&m&m bkHb0üvnf; avmuD
csrf;om? avmukwå&mcsrf;om ESpfyg;udktpkH cHpm;&awmhwmyJuGJU
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ vljzpfaomb0ü vlYcsrf;om edAÁmef
csrf;om[k qdktyfaom csrf;omESpfyg;udk pG,fpkHcHpm;&onf[lvdk/
onfae&mü armifpdefwdkYwawGu edAÁmefbkHrSm avmuDpnf;pdrf
csr;f om cHpm;rIppH m;rI &Sad eygao;ovm;[k q&mawmfxH avQmuf
xm;&ef &Sw d ,fr[kwv f m;uGUJ armifped &f UJ ? (rSevf yS gbk&m;)/ wdvYk ,fwD
a[mudef; edAÁmefuawmh avmuDpnf;pdrf csrf;omcHpm;rI pHpm;rI
BuD;awG&Sdaeao;w,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ 0domcg
'g,dumrBu;D onf ykP0Ö ¹eolaX;om;ESihf wpfO;D udw k pfO;D arwåm
ull;vl;*a[pyfí vufxyfvdkufwm[m yxredAÁmefbkHrSm r[kwf
wmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
tJ wdkYv,fwDedAÁmefuawmh avmuDcsrf;om avmukwå&m
csrf;om ESpfrsdK;pvkH; pG,fpHkcHpm; pHpm;&w,fuGJU armifpdef&JU?
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 150
(rSefvSygbk&m;)/ q&mawmfBuD;u v,fwDedAÁmefa[mudef;BuD;
xGifxm;&wmu armifpdefwdkY yJcl;olawG yJcl;om;awG tMudKufudk
tvdkufoifh tqifoifhatmif csJUxGifxm;&wmuGJU armifpdef&JU/
avmuk w å & med A Á m ef c srf ; omBuD ; ud k cH p m;pH p m;yk H u awmh
onfvrkd w S v
f ukd Mf u/ 'kp½duk rf uI dk jyKusií hf aeaom olrsm;ukd awGU&
jrif& Mum;& od&onf½adS omf ]aMomf þolrsm;onf raumif;aom
'kp½dkufrIBuD;rsm;ukd jyKvkyfMuay\/ tyg,f0#fusif; qif;&JwGif;odkY
usa&muf½SmMuOD;rSmyguvm;? ighrSmawmh þuJhodkYaom raumif;
rI'kp½kdufab;BuD;rS b0tqufqufvGwf&ayNyD uRwf&ayNyD
Nidrf;&ayNyD}[k MuD;pGmaom tzdk;rjzwfEdkifaom 0rf;omcsufBuD;
jzpfay:&awmh'gyJuUJG armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ acG;awGç 0ufawGç
MuufawG iSuaf wG tp½Sad omtyg,fbo Hk m;owå0grsm;udk awGUjrif&
aomtcg ]aMomfþowå0grsm;onf qif;&J'u k w© iG ;f Bu;D eufeaJ ypG
ighrSmrlum; þuhJodkYaom tyg,fqif;&J'ku©rS vGwf&ayNyD uRwf&
ayNyD Nidrf;csrf;&ayNyD} [k BuD;pGmaom tzdk;rjzwfEdkifaom 0rf;om
csufBuD; jzpfay:&awmhwmyJuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
armifpdefwdkYwpfawGu olaX; ol<u,f ya'o&mZfwdkY\
avmuDpnf;pdrfcsrf;omBuD;awGudk tvGefaumif;jrwfonf[k
xifaeMuwm r[kwfvm;uGJUarmifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ edAÁmef
csrf;omrSmawmh vGwfrIuRwfrI Nidrf;rIcsKyfrIjzpfí txnf0w¬Kudk
rjrif&aomaMumifh Bu;D jrwfonf[k rxifwwfMubl;uGUJ armifped &f UJ ?
(rSev f yS gbk&m;)/ xdaYk Mumifh urÇmolurÇmom;awG[m tvGeu f s,f
0ef;½Snfvsm;vSpGmaom oHo&me,BuD;ü wjr§Kyfwnf;jr§Kyf wepf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 151
wnf;epfaeMuwmuGJUarmifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
avmuDcsrf;omrsdK;awGqdkwmu wu,faumif;jrwfaom
csrf;omrsdK;r[kwf vGwfNidrf;rI[laom edAÁmefcsrf;omrSomvQif
BuD;us,faumif;jrwfwmuGJUarmifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ pMum
rE¨mwfrif;wdkY\ pnf;pdrfcsrf;omxuf i&Jb0rS tpOfxm0&
vGwfNidrf;rIBuD;onf tqodef;oefuka# ra&rwGufEdkifatmif
BuD;jrwfwmuGJUarmifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ xdkYtwl ewfrif;
odMum;rif; jA[®mrif;wd\ Yk avmuDpnf;pdrf csr;f omxuf tqode;f
oef;uka# ra&wGufEdkifatmif BuD;jrwfonf[krSwf? jrwfpGmbk&m;
omoemawmfjrwfBuD;udk awGUMuH&ygvkd\ vGefrif;pGmawmifhw
Mu&mü olaX;ol<u,fwdkY\ avmuDNifrf;rIcsKyfrI[laom edAÁmef
csr;f omtwGuo f m aMumfaMumf watmfatmf qkawmif;Mu&wmuGUJ
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
udik ;f 'kw,d edAmÁ efBu;D qufvufNy;D rSwvf udk Of ;D uGUJ armifped &f UJ ?
(rSev f yS gbk&m;)/ 'kw, d edAmÁ ef qdw
k muawmh udavomumrwPSm
tylttdu k f 'kp½du k x
f al jymvSaom vlb Y v
Hk bYl 0? ewfbeHk wfb0wdrYk S
tpOfxm0& vGwfrIuRwfrI Nidrf;rIcsKyfrIBuD;udk 'kwd,edAÁmefBuD;[k
ac:qdk&wmuGJUarmifpdef&JU/ ¤if;'kwd,edAÁmefü umrwPSmBuD;udk
y,fjzwf&ef ta&;BuD;vS\/ odkYtwGuf vlYcE¨mç ewfcE¨mwdkY\
'ku©tcsufBuD;wdkYudk xifatmifjrifatmifMunfh½I&m tem*grdr*f
udk&ojzifh xdkumrwPSmBuD;onf t<uif;tusefr½Sd uRwfvGwf
csKyfNidrf;&awmhwmyJuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tJ ¤if;umr
wPSmBuD; csKyfNidrf;onfESifhwNydKifeuf vlYtjzpfç ewftjzpfudk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 152
ay;Edkifaomukodkvfur®b0wdkUESifh vlYcE¨mç ewfcE¨mtqufquf
wdkYonfvnf; wpfcgwnf; t<uif;tusefr&Sd uRwfvGwfcsKyfjidrf;
&awmhwmyJuUJG armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ vlcY E¨mç ewfcE¨mwd\ Yk
'ku©tcsufBuD;rsm;udkjrif&mü Oyrmwpfckajymjyr,f aumif;
aumif;BuD; rSwfvdkufprf;uGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
rpifbifyw k af owåmBu;D wpfco k nf &Sad v&m\/ xdak owåm
Bu;D \ jyifyü teDt0gpaom aq;trsKd ;rsKd ;? yk;d zJuwåyD g tp&Sad om
txnftrdsK;rsKd ; cs,v f ,
S vf su&f \dS / twGi;f ürlum; rpifbifyw k f
awGtjynf&h \ dS / bDv;l Bu;D o&JBu;D obufBu;D ok;H aumifvnf;&S\ d /
tqdyfxefaom a>rqdk;uif;qdk; trsdK;rsdK;vnf;&Sdav\/ raumif;
aomrpifbifyw k af wGukd pm;aomufíaeaom yd;k avmufawGvnf;
tjynfh&Sdav&m\/
þOyrmü armifpdefwdkY umrbkHom;wdkY\ cE¨monf rpif
bifykyfwdkYjzifhjynfhaom aowåmBuD;i,fESifh wlw,fuGJU armifpdef&JU?
(rSevf yS gbk&m;)/ wPSmç rmeç 'd|o d ;Hk yg;onf aowåmwGi;f ü&Sad eaom
bDv;l Bu;D o&JBu;D obufBu;D ok;H aumifEiS w hf w l ,fuUJG armifped &f UJ ?
(rSefvSygbk&m;)/ usef&Sdaomudavomtrsm;onf xdkaowåm
wGif;ü&Sdaeaom tqdyfxefaom a>rqdk; uif;qdk;trsdK;rsdK;wdkYESifh
wlw,fuUJG armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ Zmwdç Z&mç r&Pç aomuç
y&da'0paom 'ku©tcsufBuD;rsm;onf/ xdkaowåmwGif;ü rpif
bifykwfwkYdudk pm;aeMuaom ydk;avmuftrsm;ESifh wlw,fuGJU
armifped &f UJ ?(rSevf yS gbk&m;)/ tvGew f &m vefzY , G f &GzH ,
G f aMumufz,G f
rkef;zG,faumif;vSaom cE¨memrf ½kyftaumifykyfBuD;wdkY\ 'ku©
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 153
tcsuBf u;D awGukd ususee odjrifxif&mS ;Edik &f ef cE¨mig;yg; a[mude;f
w&m;Bu;D rSmrS ay:vGix f if&mS ;vdrrhf uGUJ armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/
udkif; wwd,edAÁmefBuD;udkqufvufí rSwfvdkufOD;uGJU/
aemufu yJc;l olawGu tdyif u kd af eMuxifyg&JU armifped &f UJ ? (rSev f yS g
bk&m;)/ rif;wdkYyJcl;olawG[m umrtykyf"mwfBuD;u tkyfpkd;jyD;ae
wmjzpfawmh wwd,edAÁmefBuD;udk oabmusrSmr[kwfbl;uGJU/
cE¨mig;yg; t<uif;tusefr&Sd wpfcgwnf;csKyfjidfrf;r,fqdkvQif
a0',dwokc cHpm;rI pHpm;rI e,fBu;D qdik &f m tm½kt H rsKd ;rsKd ;awGuvJ
wpfcgwnf;csKyfjidrf;&rSmudkuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ onf
awmh bmMudKufEdkifrvJ/ wwd,edAÁmefBuD;[m tajcmufwdkufBuD;
jzpfraeaybl;vm;uGUJ armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ rifwYkd yJc;l olawG
uawmh a0',dwokcumrwPSm tylttdkuftykyf "mwfBuD;\
tkypf ;kd csuuf kd cHaeMu&ojzifh cHpm;rIppH m;rI udavom tylttdu k f
tyky"f mwfBu;D awGEiS hf pyfvsO;f aom pum;rsKd ;awGukd Mum;emae&ygrS
a&awGUaom Mumyef;MuD;rsm;uJYodkY &Tif&Tifvef;vef; ESpfESpfouf
oufjzpfrSmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
tJonfawmh rif;wdyYk cJ ;l olawG[m tykw"f mwf td;k pd;k vsuf
&Sad om vif;wBu;D rsm;ESihf wlaew,fuUJG armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/
vif;wBuD;rsm;[m olwdkYtem;oGm;jyD; ]tarmifvif;wBuD;a&?
b,fawm b,fawmifrS tausmfpHyg eHYomu&ruf tarT;tMudKif
awG tvGefaygwmuvm;} [kajymvQif vif;wuMudKufrSmr[kwf
bl;uGJU armifpdef&JU/ bmaMumifhvJqdkawmh vif;wqdkwJh taumif
rsdK;u tykyf"mwftkyfpdk; aewmjzpfawmh tarT;tMudKif "mwf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 154
awGESifhqdkvQif uefYvefYqefYusifbufjzpfaewmuGJU/ 'gaMumifh
tarT;tMuKd i"f mwfqv kd Qif vif;wu rsuaf Mumwnfrh mS r[kwb f ;l uGUJ
armifpdef&JU/ vif;w oabmusudk ajymr,fqdkvQif ]tarmif
vif;wa&? b,fawmb,fawmifrmS raumif;aom acG;aoaumif
ykyaf wG 0ufaoaumifyyk af wG tvGeaf ygrsm;wmuvm;} [kajymvQif
tvGefoabmusrSmyguGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ tJonf
tykyf"mwftkyfpdk;vsuf&Sdaom vif;wBuD;rsm;ESifh armifpdefwdkY
yJcl;olawGESifh wlaew,fuGJU/
umrwPSm tylttdkuftykyf"mwfBuD;awG tkyfpdk;csuf
BuD;rsm;udk cHaeMu&aom armifpdefwdkYyJcl;olawG\em;rSm ]wwd,
edAÁmefBuD;onf cE¨mig;yg;t<uif;tusefr&Sd csKyfjidrf;&awmh\/
cHpm;zG,fpHpm;zG,f toG,foG,faom tm½kHawGvJ tukefcsKyf
aysmuf&awmh\ h } vdaYk jymvQif oabmusrmS r[kwb f ;l uGUJ armifped &f UJ ?
(rSefvSygbk&m;)/ bmaMumifhvJqdkawmh armifpdfefwdkY yJcl;olawG&JU
oEÅmefü avmbudavom tylttdkuf tykwf"mwfBuD;awG?
a'goudavom tylttdu k f tyky"f mwfBu;D awG? arm[udavom
tylttdkuf tykwf"mwfBuD;awGu pD;eif;tkyfpdk; vTrf;rdk;jyD;aewm
jzpfawmh cHpm;rI pHpm;rIawG r&Sad wmhb;l vdq Yk v
kd Qif uefv Y efq
Y efu
Y sif
bufjzpfí rsuaf Mumwnfrh mS r[kwb f ;l uGUJ armifped &f UJ / armifped wf Ykd
yJc;l olawGoabmusukd ajymr,fqv kd Qif avmbudavomawGEiS hf
qdik &f m cHpm;rI pHpm;rI a0',dwokcbufu rsm;onfxufrsm;atmif
BuD;onfxufBuD;atmif &Trf;&Trf;pdkpdkBuD;ajymrSom rsm;pGmoabm
usuek rf mS r[kwv f m;uGUJ armifped &f UJ ? (rSev f yS gbk&m;)/ wwd,edAmÁ efü
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 155
rSwf&eftcsufBuD;rSm 'd|dç rme xlajymMuukefaom ½lyjA[®mbkH
t½lyjA[®mbkH tvkH;pkHwdkYrS tpOfxm0&vGwfrIuRwfrI jidrf;rI
csKyfrIBuD;ukd wwd,edAÁmefqdkw,fuGJY armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
xdkwwd,edAÁmefwdkifatmif aygufa&mufEdkifMuukefaom olwdkY
onfum; &[EÅmtppfjzpfMuukeí f umrbkçH ½lybkçH t½lybk[ H al om
bkHokH;yg;wdkYrS tpOfxm0&vGwfMu uRwfMu jidrf;Mu csKyfMu&ukef
w,fuUJG armifped &f UJ / ,ckb0wGif y&deAd mÁ ef0ifMuavuke\ f [lv/kd
¤if; wwd,edAÁmefü b0wPSmBuD;udk y,fjzwf&ef ta&;
BuD;vS\/ odkYtwGufaMumifh jA[®mhcE¨mwdkY\ 'ku©tcsufBuD;wdkYudk
xifjrifatmifMunfh½I&m t&[wår*fudk&ojzifh xdkb0 wPSmBuD;
onf t<uif ; tusef r &S d uRwf v G w f c sKyf j id r f ; &awmh w myJ u G J U
armifped &f UJ ? (rSev
f yS gbk&m;)/ tJ ¤if;b0wPSmBu;D csKyjf ird ;f onfEiS hf
wpfjyKd ief uf jA[®mtjzpfuakd y;Edik af om ukov dk u f r®b0wdEYk iS hf jA[®m
cE¨mtqufqufwo Ykd nfvnf; wpfcgwnf; t<uif;tuserf &Sd uRwf
vGwfcsKyfjidrf;&awmhwmyJuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
'kw, d edAmÁ efü a[mjycJah omOyrmESit hf vm;wl Oyrmwpfck
a[mrnf aumif;aumif;rSwfvdkufprf;uGJU armifpdef&JU? (rSefvSyg
bk&m;)/ zGJaowåmBuD;wpfckonf&Sdav&m\/ xdkzGJaowåmBuD;\
jyifyü teDt0gpaom aq;trsKd ;rsKd ; jc,fv, S v f su&f \
dS / twGi;f ü
rSmrlum; zGJMurf;awG tjynfh&Sd\/ bDvl;BuD;o&JBuD; obufBuD;
ok;H aumifonfvnf;&S\ d / tqdyx f efaoma>rqd;k uif;qd;k trsKd ;rsKd ;
vnf;&Sd\/ raumif;aom zGJMurf;awGudk pm;aomufíaeaom
ydk;trsdK;rsdK;vnf;&Sd tjynfh&Sd\/ þOyrmü ½lyjA[®mç t½lyjA[®m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 156
BuD;wdkY\ cE¨monf zGJEkzGJMurf;wdkY jzifhjynfhaom aowåmBuD;i,fESihf
wlw,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ wPSmç rmeç 'd|dokH;yg;
wdkYonf/ aowåmwGif;ü&SdaombDvl;BuD; o&JBuD; obufBuD;
okH;aumifESifh wlw,fuJGU armifpdef&JU?(rSefvSygbk&m;)/ xdkrSwpfyg;
aom udavomw&m;rsm;onf aowåmwGif;ü&Sdaom tqdyfxef
aom a>rqdk; uif;qdk;trsdK;rsdK;ESifhvnf; wlw,fuGJU armifpdef&JU?
(rSev f yS gbk&m;)/ Zmwdç Z&mç r&P 'kur© sm;onf xdak owåmwGi;f ü
zGJEkzGJMurf;wdkYudk pm;aeMuaomydk;rsdK;ESifhwlw,fuGJU armifpdef&JU?
jA[®mcE¨mBuD;rsm;onf zGJEkzGJMurf;wdkYjzifh jynfhaom aowåmBuD;ESifh
wlykHrSm zGJMurf;rnfonf b,f[mrStokH;rus ydk;pmrTm;pm rD;pmrQ
omjzpfwmyJuGJU armifpdef&JU/
xdtk wl þowå0grsm;onf terw*¾oo H &mü b0cE¨mudk
&cJMh uonfrmS teEÅ&MdS uavjy/D odaYk omftyg,0#f'u k © taygif;wGif
,aeYxufwikd f tb,f'u k w© pfcu
k rkd Q y,fjzwfEikd jf y[D k r&Sad o;bl;uGUJ
armifped &f UJ / Z&mç r&P rD;pmrQomjzpfí ukeq f ;Hk cJah v\/ xdak Mumifh
jA[®mcE¨monf tokH;rusaom zGJMurf;aowåmBuD;ESifh wlw,fuGJU
armifpdef&JU/
1/ yxratmufoHo&mBuD;csKyfjidrf;jcif;udk yxredAÁmef
[krSwf? tewå ta&;BuD;onf/
2/ 'k w d , tv,f o H o &mBuD ; csKyf j id r f ; jcif ; ud k 'k w d ,
edAÁmef[krSwf? 'ku©ta&;BuD;onf/
3/ wwd , txuf o H o &mBuD ; csKyf j id r f ; jcif ; ud k wwd ,
edAÁmef[krSwf? 'ku©ta&;BuD;onf/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 157
tJ'gaMumifh b0wPSmOD;pD;aewJh jA[®mBu;D rsm;[m psmeft&Sed f
psmeft[kefawGESifh aysmfykdufrl;½ll;jyD; rdrd\xGufvrf; vGwfvrf;
uRwfvrf;udkrS rarQmfrawG;bJESifhom tcsdefawGtvum; jzKef;ypf
wmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ zGJaowåmBuD;ESifhwlaom
jA[®mBu;D rsm;\ bkb H 0udk pufqyk &f &HG mS Muí b0wPSmBu;D udk 'ku©
vufeufBu;D jzifh wpfcgwnf; emvHrxEdik af tmif twif;jzKd zsuyf pf
&r,fuGJU armifpdef&JU/
tJ - ,cka[majymcJhjyD;aom edAÁmefokH;&yfrSmvnf;yJ
Ak'b¨ mom omoemawmftwGi;f ü yxroHo&mBu;D \ csKyjf ird ;f &m
yxredAÁmefudk&jcif;iSg tvGefta&;BuD;w,fuGJU armifpdef&JU/
xdkedAÁmefudkvnf; ,ckvlYb0üaomfvnf;aumif;? ewfjynfodkY
a&mufí ewfb0üaomfvnf;aumif;? &Edkifaom tcGifhumv
&Sw
d ,fuUJG armifped &f UJ / armifped w
f w
Ykd awG[m bk&m;omoemawmf
jrwfBuD;ESifhawGMuHKygvsuf þyxredAÁmefudkrQ r&cJhonf&Sdaomf
vdk&if;tusdK;udkr&bJ vGJjcif;BuD;vGJoGm;&rSmawGuGJU armifpdef&JU/
,ckumvBu;D xJü urÇmolurÇmom;wdo Yk nf rdrw
d uYkd ,
kd u
f kd
,ckbk&m;omoemawmfwGif;rSm edAÁmefudkr&EdkifMuukefjyD aemuf
t&darawå,sjrwfpGmbk&m; omoemokdYa&mufrS &EdkifMuvdrfhrnf
rSwfxifvsuf &SdaeMuukefwmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ xdk
rSwfxifcsufonf ed,wAsm'dwf&jyD;aom yk*d¾KvfwdkYrSom rSwfxif
csuftwdkif; &EdkifMuukefvwåHU/ ed,wAsm'dwfudk r&bl;aom
armifped w
f vYkd kd ted,w urÇmol urÇmom;wdrYk mS rlum; rSwx f ifcsuf
twdkif; &EdkifMu&ef tvGefcJ,Of;vSwmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSyg
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 158
bk&m;)/ cJ,Of;ykHrSm onfvdkrSwfvdkuf/
,ckbk&m;omoem uG,fvGefjyD;onfhaemuf arawå,sjrwf
pGmbk&m; yGifhawmfrl&mumvuvJ tvGefa0;uGmvsuf&Sdao;w,f
uGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ vlYb0aygif; ewfb0aygif;
odef;aomif;rsm;pGm usifvnfMu&aomfvnf; xdkjrwfpGmbk&m;
omoemokdY a&mufEdkifMurnfr[kwfbl;uGJU armifpdef&JU? (rSefvSyg
bk&m;)/ pyfMum;üvnf; omoemy trdu k af wmBu;D xJrmS usiv f nf
Mu&vdrOhf ;D r,f/ twå'|d d ab;qd;k Bu;D wif;xif;ESihf xdt k rduk af wmBu;D
twGi;f rSm b0aygif;rsm;pGm usiv f nf&onf&adS omf tyg,fbw Hk iG ;f
okYd b0aygif;rnfrQus&vdrrhf nf udk rodEikd Mf uaybl;uGUJ armifped &f UJ ?
(rSefvSygbk&m;)/ tJ---tyg,fbkHodkY wpfMudrfwpfcg uscJhjyefvQif
vnf; atmuft0Dpw d ikd af tmifpek q f if;wwfaom cEÅm"r®wmvrf;
BuD;twdkif; tyg,fe,fwcGifrSmyif b0aygif;odef;aygif;rsm;pGm
usifvnfíae&onf&Sdaomf xdkjrwfpGmbk&m; omoemawmfESifh
awGMY uKH &efta&; ta0;Bu;D a0;uGmí ae&vdrrhf nfukd rodEikd b f ;l uGUJ
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
arawå,sjrwfpGmbk&m;onf ,cktEÅ&uyfukefí aemuf
tEÅ&qkwfuyfwGif vlwdkYtoufwpfodef;wrf;ü yGifhawmfrl vdrfh
rnfuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ omoemawmftESpf ESpfodef;
okH;odef; wnfxGifjyD;í uG,foGm;vdrfhr,fwJh armifpdef&JU? (rSefvS
ygbk&m;)/ tJ ---tESpEf pS o f ed ;f ok;H ode;f qdak omumvonf i&JbüHk
wpfb0 ESpb f 0rQom [krw S Mf u/ arawå,sjrwfpmG bk&m; omoem
uG,fonfhaemuf þurÇmrSm yGifhvm&ef bk&m;r&SdawmhbJ trdkuf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 159
awmhBuD;txd jzpfjyD;aeawmhrSmuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
tJ---þurÇmukefí aemifvmrnfhurÇmawGuvJ oknurÇmawG
omrsm;pGmvmukefí tarSmifawmBuD;twd trdkufawmBuD;twd
jzpfMurSmawGuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
,ck igwdaYk *gwrjrwfpmG bk&m; omoemawmfwiG f vlUtjzpf
&SiftjzpfudkMuukefaomolwdkYrSm aemufbk&m;omoemESifh tvGef
tcGio hf ifah vsmí
f tvGepf cef;qdu k w f u kd o
f nf[rk w
S Mf u/ vlUtjzpf
uk&d Muaomfvnf; &if;ES;D &ef vuf&b dS &k m;omoemESihf uRwv f wG &f ef
aemufbk&m;omoemeD;vSpGmudk tvGefMuHKMudKufcJvS\? ,ck
MuHKMudKufMuayjyD/
,ckomoemawmfwGif;üjyK&aom 'geç oDvç bm0em
ukodkvfaMumifh ,ckb0rSpkawí omoemwnfxGef;&m vlrsdK;rSm
jzpfvQifvnf; ukokdvfyg&rDw&m; yGm;rsm;cGifh&MuOD;rSmyJuGJU
armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ txufpwkr[m&mZf rSmjzpf&vQif
vnf; jrwfpmG bk&m;om;awmftppfjzpfMuayukeaf om aomwmyefç
ou'g*grfç t&d,moljrwfw\ Ykd tv,füjzpfí bk&m;*kPaf usZ;l ?
w&m;awmf*kPfaus;Zl;? oHCmawmf*kPfaus;Zl;? eufeJaom
owdy|mef or®yÜ"mefpaom w&m;pum;wdkYudk Mum;emí aeMu
&OD;rSmyJuJGU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/ wm0wðomç ,mrmç
wkodwmponfwdkYrSmjzpfvQifvnf; xdkYtwlrSwfMu/
,cktcg ewfjynfajcmufxyfwdkYü bk&m;omoem pnfum;
qJ pnfum;wkef;yif&Sdao;w,f/ tpdk;&jzpfaom ewfrif;BuD;
odMum;rif;BuD;wkYduvnf; bk&m;om;awmftppf t&d,myk*d¾Kvf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 160
awGuvm;uGUJ armifped &f UJ / (rSev f yS gbk&m;)/ ,cktcg pwkr[m&mZf
ewfjynfrSm bk&m;y&dedAÁmefpHí t&ufav;q,fausmf ig;q,fcefY
rQom &Sdao;w,f/ wm0wðomrSm t&ufESpfq,fausmfcefYrQom
&Sdao;w,f/ ,cktcg bk&m;omoem ewfjynf jA[®mjynfrsm;rSm
xGefum;qJ xGef;um;wkef;yif &Sdao;w,f[k rSwfMu/
bk&m;vufawmfü&SdMuaom om0w¬djynfol &mZj*dK[fjynf
oltp&Su d ek af om uka#ode;f oef;ru rsm;vSpmG ukeaf om rZÑrd wdik ;f
olwdkif;om; bk&m;om;awmf orD;awmftppfjzpfMuayukefaom
olwo Ykd nf ,cktcg pwkr[m&mZfrmS tjynf?h wm0wðomrSmtjynf?h
,mrm/ wkwdomrSm tjynfh&SdMuukef\/ tJ --- arawå,sbk&m;
tavmif;awmfvnf; wkow d mrSm&Sad eao;onf/ bk&m;y&deAd mÁ efpH
awmfro l nfah emuf tESpEf pS qf ,fausmcf efY twGi;f rSmjzpfMuukeaf om
rZÑdrwdkif;ol wdkif;om; bk&m;om;awmf orD;awmfwdkYvnf; ,ck
ewfjynfrSm tjynfhyif&SdaeMuwmuvm;uGJU armifpdef&JU? (rSefvSyg
bk&m;)/
xdkYaemuf oD[kdVf (oD&dvuFm) odkY omoemawmfa&mufí
oD[Vkd rf jS zpfMuukeaf om bk&m;om;awmf orD;awmf tppfwv Ykd nf;
,ck ewfjynfrSm tjynfhyif&SdaeMuukefonf/ ,ck armifpdefwdkY
wpfawGrSm 0domcg temxydPftp&Sdaom olwdkYudk pmqdk pmawGU
ESiohf m vGr;f aeMu&wm r[kwv f m;uGUJ (rSev
f yS gbk&m;)/ ,ckb0rS
aoí ewfjynfodkYa&mufMuvQif 0domcg temxydPftp&Sdaom
bk&m;vufxufawmf&dS om0w¬jd ynfo?l &mZj*Kd [jf ynfol tp&Sad om
uka#odef;oef;ruaomolwdkYESifh ewfjynfodkYusrS Zmwfaygif;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 161
Mu&vdrfhrnfuGJU? (rSefvSygbk&m;)/
xdktcgolwdkYudkMunfndKtm;usí tqkH;trudk cH,lí
aomwmyefvnf;jzpfEdkif\/ ou'g*grfvnf;jzpfEdkif\/ xdkodkY
rjzpf&aomfvnf; ,ckb0üjyKMuaom 'geç oDvç bm0em ukov kd f
aMumifh ewfjynfro S nf vljY ynfü? vljY ynfroS nf ewfjynfüqufum
qufumjzpfí arawå,sjrwfpmG bk&m; omoemawmfEiS hf awGUMuí
twkr&Sdaom jrwfpGmbk&m;\ teEÅbkef;awmf wef;cdk;awmfwdkYudk
udk,fwdkif'd| zl;jrifMu&í tuRwfw&m;udk {uefrkcs&Muayvdrfh
r,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;)/
xdaYk Mumifh ,ckb0 bk&m;omoemawmfwiG ;f ü pcef;aumif;
udkxdkifrdvsuf tcsufMuíaeonfudk ÓPfrsufpdjzifh Munfh½Ií
odMu&r,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSygbk&m;) þuJhokdY pcef;aumif;
tcsufaumif;uaeí 'geç oDv tpxm;í tedpö0dyóem
'ku©0dyóem tewå0dyóemodkYwdkifa&mufatmif raerem;
tm;xkwyf gG ;rsm;MuygvQif yxredAmÁ efç 'kw, d edAmÁ efç wwd,edAmÁ ef[k
qdktyfaom okH;wefaom vrf;rSef pcef;rSefBuD;okdY rauGUraxmifh
tajzmifh{uef qdkufa&mufMu&vdrfhr,fuGJU armifpdef&JU? (rSefvSyg
bk&m;)/ udkif; -----,ckaeYn þwGif&yfqdkif;í w&m; wpfxkH;ydkif;
vdu
k jf y;D /
--------- Ä ---------
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 162
tcef; (7)
ouú & mZf 1270-jynf h E S p f ? waygif ; vqef ; (8)&uf a eY
aus;Zl ; awmf & S i f v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ;
yk o d r f j rd K U? [d k u f p ul ; ausmif ; BuD ; wG i f
a[mMum;awmf r l a om
rD;ajcmufyg;w&m;awmf
avmabm a'gaomp arma[mp?
rmwmydwmp ylZdwm/
',Sem Ek*¾[a|e?
qaVaw t*¾dor®wm/
avmabmp=avmbonf v nf ; aumif ; / a'gaomp=
a'goonfvnf;aumif;/ arma[mp=arm[onfvnf;aumif;/
rmwmp=rdcifonfvnf;aumif;/ ydwmp=zcifonfvnf;aumif;/
yl Z d w mp=yl a Zmf x d k u f a omol o nf v nf ; aumif ; / qaVaw-
{awq=xdkajcmufyg;wdkYudk/ ',SemEk*¾[a|e=avmifjrdKufwwf
aomteuf/ csD;ajr§mufwwfaomteufESpfyg;aMumifh/ t*¾d
or®wm=rD;[lí orkwftyfukef\/
tdk ---vlrsm;taygif;wd?Yk avmbç a'goç arm[ç trdç tzç
ylaZmfxdkufaomol[kqdktyfaom þajcmufyg;wdkYonf avmif
jrKd ujf cif;? cs;D ajrm§ ufjcif;udjk yKwwfaomaMumifh rD;ESiw
hf o
l jzifh rD;[lí
rnfuek \ f /
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 163
t"dyÜg,fum; rD;üoabmESpfrsdK;&Sd\/ ESpfrsdK;[lonfum;-
(1) ¤if ; ud k yrmPjyK vpf v yf a ygh w ef p G m jyKuk e f a om
olwdkYtm;vnf;aumif;? ¤if;wdkYESifhpyfqdkifaom Opömypönf;wdkYtm;
vnf;aumif;? tuRrf;avmifjrdKufwwfukef\/ aq;vdyfaomuf
½laomolonf aq;vdyfrD;udk tav;rjyK*½krpdkufbJaevQif
tzdk;xdkufwefaom ¤if;\txnft0wfudk rMurDavmifjrdKufap
vdrfhrnf/ rD;jcpfqHü wnf&SdaomrD;"mwfonf tenf;i,fyifjzpf
aomfvnf; ¤if;\ tpGrf;owådrSm BuD;us,faomwdkufwm tdrf&m
jrdKUjyjynf&GmwdkYudk jymjzpfatmifuRrf;avmifapEdkif\/ rD;jcpfqH
wpfcük &Sad omrD;"mwfonf ZrÁL'Dygü &So d rQaom taqmufttk[ H l
orQwu Ykd kd tuketf pif ruRr;f avmifEikd [ f í l rqdrk ajym&m/ ¤if;ESihf
eD;pyfvQif wpfcrk useu f ek cf ef;atmif avmifuRr;f apEdik \f / þpum;
&yfum; rD;\',Sewåoabm? avmifjrdKufwwfaom teufo
abmwnf;/
(2) xdkrD;onf rdrdu tav;*jyKí apcdkif;vQif tvdkqE´
[lorQwdkYudk jyD;ajrmufatmif aqmif&Guf csD;ajr§mufwwfaom
tEk*[ ¾ oabmvnf;&Sad y\/ xdpk um;rSe\ f / þavmuü cyford ;f
aom vltaygif;wdo Yk nf rD;jzifeh yfpmG csujf yKwaf MumfavSmt f yfaom
tpmtm[m&wdu Yk o kd mvQif tjrrJ jywf wpfoufywfv;Hk oH;k pm;í
touf&n S Mf u&uke\ f / xdrk ;D onfyifvQif tvGeo f wå½d v
dS pS mG aom
jy'g;"mwfç oH"mwfwdkYukd tpdrf;[kqdktyfaom tmruoabmrS
ajymif;vJapí aumif;pGmusuo f nf[qk tkd yfaom okyuúoabmodYk
a&mufapNyD;vQif tm,kod'¨dç "eod'¨dtp½Sdaom od'¨dtrsdK;rsdK;ukd
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 164
Ny;D pD;atmifaqmif½u G af y\? xdrk ;D jzifh jyKjyiftyfonf½adS omf t½dik ;f
oufoufjzpfaom a½T"mwfç aiG"mwfwdkYonf xl;qef;aom
tuGif;tuGif;tcsnf txnftrsdK;rsdK;tjzpfodkY a&mufMuukef\/
xdrk ;D ukad umif;pGm apcdik ;f Ekid o
f nf½adS omf rD;oabFmBu;D ç rD;&xm;Bu;D
wdkYukdyifvQif a0;vHvSpGmaom NrdKU½GmwdkYukd rMum jzef;awm vsif
aqmpGm a&mufEikd af tmif aqmif,o l ,fy;kd Edik af y\/ þodYk ponfjzifh
rD;\ tEk*[ ¾ oabmonf tvGerf sm;pGmyif ½Sad cs\/ þum; rD;\
tEk*¾[w¬oabm csD;ajr§mufwwfaom teufaywnf;/
þt"dygÜ ,fjzifjh yqdck NhJ y;D rD;\tpGr;f owåo d abmukd odavmuf
wef&mNy/D ,cktcgatmufü vufp½Scd ahJ om avmbpaom w&m;
wdkY\ rD;ESifhwlyHkukd qufvufíjyqdkaytHh/
avmbrD ;
avmbonf rD;ykHBuD;wpfckjzpf\/ avmbqdkonfum;
pm;vdkrIç 0wfvdkrIçwky*kPfNydKifvdkrIç vdkcsifrItrsdK;rsdK;aywnf;/ xdk
avmbrD;onf ,ckypöu©rsufarSmufb0üvnf; rdrdrdS&myk*¾dKvfukd
avmifNrKd uw f wf\/ pkawonfrS aemufwrvGeb f 0üvnf; vdu k f
vHavmifNrdKufwwf\/
,ckb0ü avmifNrdKufykHrSm avmbrD;onf wpfpkHwpf&m
ESpfoufzG,faom 0w¬KwpfckcküpGJNid\/ xdkodkYpGJNidaomtcgrSpí
xd0k w¬Ku&dk vdrk çI rdryd ikd Ef ikd v
f rkd çI oH;k pGv
J rkd w
I o
Ykd nf rsm;pGmjzpfay:vm
ukef\/ xdktcg xdkolonf £a`E´taetxdkif azmufjyefNyD;vQif
xd0k w¬Kü pGvJ rf;wyfruf tdypf ufraysmEf ikd ½f adS eojzifh r&ç&aMumif;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 165
axmifaomif;ruaom tm;xkwfrI aMumifhMupdkufrIwdkYjzifh tyif
tyef; tEGrf;te,frsm;ukd cH&av\/ trsdK;rsdK;aom 'kp½kdufrI
wdkYukdyif ZGwfwdk;jyK&avawmh\/ [d&DMowåyÜw&m;wdkYrSuif;qdwf
ojzifh r½SufEdkifraMumufEdkifjzpf&av\/ wpf&hwpfcg rif;pdk;&mZm
wd\Yk tmPmudyk if vGeq f efí jyKusihf aqmif½u G rf \
d / xdo
k jYkd yu
k sihf
onfhtwGuf aiG'Pfç Budrf'Pfç axmif'Pf ponfrsm;ukdcH&jcif;?
xdkxuf BuD;av;aomtrIjzpfvQif toufqkH;½IH;atmif uGyfrsuf
rIrsm;ukdyif cH&wwf\/ þum; ,ckypöu©b0ü avmbrD;\
avmifNrdKufykHaywnf;/
wrvGefb0ü vdkufvHavmifNrdKufyHkrSm xdkavmbrD;onf
tyg,fi&JwdkYü qif;&JBuD;pGm ½SnfMumav;jrifh at;cGifhcsrf;omESifh
rzuf? qufumqufumavmifNrdKufjcif;ukd cH&ukef\/ tyg,frS
vGwfjyefygaomfvnf; vlaumif;olaumif;[lí awmfawmfESifh
rjzpfEikd af cs/ ao;ao;EkwEf w
k çf ,kw,
f w k rf mrm atmufusaemuf
usaom vlrsKd;ewfrsKd;wdkYomvQifjzpf&\/ bkef;rJhuHrJh n§dK;n§dK;
EGr;f EGr;f omjzpfí olawmfaumif;\w&m;ukrd Q emMum;cGirhf &atmif
'ku©dwZmwfü jzpf&wwf\/ þum;wrvGefb0ü avmbrD;\
vdkufvHavmifNrdKufyHkwnf;/
tavmb
odkY&mwGif xdkavmbonf y,ftyfaom y[mwAÁw&m;
jzpfí y[m,uw&mrsdK;jzifh wpfpwpfp y,fazsmufvQif avmb
"mwfrSajymif;vJí tavmb"mwfjzpfay:vm\/ avmb"mwf
r[kwo f nfuykd if tavmb"mwf[ak c:onf/ rvdck sirf çI rpGv
J rf;rIç
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 166
rom,mrIç wyfjcif;uif;rIrsm;aywnf;/ avmbtwGuf us,0f ef;
vSpGmaom 'ku©e,f&SdorQudk tavmbonf ypöKyÜefoHo&mwdkYü
csrf;omtrsdK;rsdK;udkvnf;avmif;? usufoa& r*FvmtrsdK;rsdK;
*kPftrsdK;rsdK;ukdvnf;aumif;? ay;wwfay\/ rdrd\rDS&mjzpfaom
yk*¾dKvfudk trsdK;rsdK;aom csD;ajr§mufrIwdkYjzifh jyKpkcsD;ajr§mufwwf\/
ypöKyeÜ üf tMuiforl mS avmb"mwfenf;í tavmb"mwf
onftm;BuD;pGm&Sd\/ xdkoludk olawmfaumif;[lí qdktyf\/
avmb"mwfBuD;aomolonf vdkcsifrufarmjcif;tm;BuD;ojzifh
rMumrMum t&Suf&wwfjcif;ç rMumrMum rsufESmrvSjzpf&jcif;ç
vltrsm;wd\ Yk ajymrIqrkd I apmif;ajrmif; csKycf s,rf rI sm;udk rMumrMum
cH& awGUBuHK&wwf\/ tavmb"mwf&Sdaom olrSmrlum; aumif;
uiftv,fü pifMu,fa&mif&rT ;f wufxeG ;f aom vjynf0h ef;Bu;D yrm
vGefpGmusufoa&r*Fvm&Sdí vltrsm;wdkY\ ,kHMunf tm;xm;
ud;k pm;&mwpfqjl zpf&\/ y&dowfw\ Ykd tv,fü wifw h ,ford af rGUí
jyKro l a&GUtcsuw f oYkd nf vltaygif;wdYk ESpof ufpmG vdu k ef m aqmif
&GuMf uuke\ f / aoaomtcgwdik af tmif wpfpw Hk pf&mrQ twåmEk0g'
ab;? y&mEk0g'ab;wdkYESifhrawGUrMuHK&bJ MunfMunfat;at;
csrf;csrf;omompkaw&\/ aoonfrS aemufumüvnf; avmu
BuD;xJü &SnfoD;vSpGm wpfurÇmvkH; tkef;tkef;qlvIduf odkufjrdKuf
&nfcsif; *kPfowif;wdkYjzifh xif;vif; ausmfapm\/
wrvGefb0ürlum; xdktavmb "mwfcH&Sdaomolonf
vl&Y mG ewf&yf jrwfaomb0wdüYk om jzpf&\/ wpfpw Hk pf&m ,kwef rd hf
onf[lír&Sd/ wpfqifhxufwpfqifh jrifhxufjrifhí &ifhoefaom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 167
yg&rD&Sif bkef;uH&Sifom jzpf&\/ BuD;rm;jrifhjrwfaom vlaumif;
ewfaumif; jA[®maumifb0udk&í trsm;wdkY\ rSDcdkudk;uG,f&m
csn;f om jzpfav\/ tqk;H pGet f m;jzifh vsiv
f sijf refjref b0wdw
k Ekd iS hf
r*fzdkvfedAÁmefudk&í vGefuJxl;jrwfvSpGmaom csrf;omudk cHpm;
pHpm;&av\ þum;avmbrD;ESiphf yfqikd af om pum;&yfpak ywnf;/
a'gorD ;
a'goonfvnf; rD;ykHBuD;wpfckjzpf\/ a'goqdkonfum;
trsKd ;rsKd ; Murf;Murf;wrf;wrf; y&rf;ywm jyKusirhf I um,uHtm;jzifh
"m;vSv H ufeufwjYkd zifh ykwcf wfowfjzwfnO§ ;f yef;ESyd pf ufr?I olwpfyg;
udk rn§mrwm&uf&ufpufpuf MuL;vGefapmfum;rI? udk,ftrlt&m
awmifhwif;Murf;MuKwfrIwdkYaywnf;/ 0pDuHtm;jzifh qJa&;rIç
Murf;wrf;pGmajymqdkrIç olwpfyg;wdkY\ em;rcHomatmif ajymqdkrI
rsm;aywnf;/ raemuHtm;jzifh olwpfyg;udk remvdk0efwdkrdpämjzpfrI
csKycf s,af pmif;ajrmif;rIç jiLplrçI toufudk aoqk;H atmif awmifw h
rIrsm;aywnf;/
xdk a'gorD;onf ,ckypöur© suaf rSmufb0üvnf;aumif;?
wrvGeb f 0üvnf;aumif;? rdr\ d rS&D m yk*Kd¾ vu
f kd avmifjrKd uw
f wf\/
ypöu©rsufarSmufb0ü avmifjrdKufykHrSm wpfpkHwpf&m rdrd\ rESpf
ouftyfaom ted|m½kH0w¬Kü a'gorD;onf pGJjid\/ xdktcg
xdlolonf xdk0w¬KtwGuf pdwfESvkH;rcsrf;romcsif;ç wylaEG;aEG;
wa&;a&;ESifh aqG;aompdwfjzifhom ae&jciff;wnf;[laom 'ku©udk
cH&\/ xdka'gorD; pGJNidzl;aomol\ tay:üomvQif owd&wdkif;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 168
a'gorD;awmufavmif\/ wpfenf;tmjzifh xdkol\ ysufpD;ukdom
vQif tpOfrjywfBupH rD \ d / xdo k t
l ay:ü &efNiKd ;zGUJ jcif;ç trI tayguf
½Smjcif;ç csKyfcs,fapmif;ajrmif;jcif;rsm;ukd jyKrd\/ rdrduMoZm
tPm½Sí d vTr;f rd;k ESyd pf ufEikd yf gvQif tpGr;f ½So
d rQ n§O;f yef;ESyd pf uf\/
toufukdyifaomfvnf; owfjzwfEdkifatmif wenf;enf;jzifh BuH
pnfrd\? Bud;rm;av;vHvSpGmaom tukodkvf'kp½kdufrIBuD;wdkYukdyif
twif;jyKusifhrdav\/
a'0'wfonf rdr\ d oEÅmefü a'gorD;avmifNrKd uv f su½f adS e
aomaMumifh t*¾yk*¾v ruk#oif;uspf "r®&mZfapmzsm; rif;w&m;
ukyd if y&deAd mÁ ef0ifp<H uoGm;avatmif *dZÑu#k af wmifzsm;rS ausmuf
jym;jzifv h rdS chf sjcif;? emVm*D&d qifjzifh eif;owf&ef apvTwjf cif;rsm;ukd
jyKukef\/ xdkYjyif rdrd\rdwfaqGjzpfaom tZmwowf rif;om;
i,fonf a'0'wfrS a'gorD;puf ul;,Sujf yefyY mG ;vmojzifh aus;Zl;
½S i f c rnf ; awmf t&d , mAd r Á d o m& rif ; BuD ; uk d y if owf j zwf í
ydwkCmwu uHxdkufatmif jyKusifhrdav\/
xdka'goonf arwåm"mwf\ pifppf qefYusifbufBuD;
jzpf\/ vltrsm;wd\ Yk ½G½H mS pufqyk zf ,
G &f m w&m;Bu;D jzpf\? xdak 'go
rD;pGJjidvsuf&Sdaeoludk vlwdkif;vdkyif &efjidK&efxm;jyKMuonfhjyif
rdr\d ud, k af pmifah '0g or®mewftrsKd ;rsKd ;uvnf; rke;f xm;Muuke\ f /
xdok \ l tusKd ;rJUudo k mvQif tayguf&mS í MupH nfMuuke\ f / xdok u l kd
tcGio hf mvQif pD;yGm;csr;f omrSpí wpfqifx h ufwpfqifh toufao
onfwdkifatmif zdpD;ESdyfpuf\/ xdkolonf BuD;yGm;zG,f&mjzpfaom
trItrsdK;rsdK;wdkYudk wpfpkHwpf&mrQ aqmif&GufvkyfudkifcGifhudk r&Edkif
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 169
bJ&Sdí wpfaeYwjcm;EGrf;yg; qkwf,kwfwwf\/
a'gorD;onf obm0tm;jzifh avmbrD;rsm;xuf BuD;rm;
jyif;xefaomaMumifh rdr\ d rS&D myk*Kd¾ vu
f kd [',0w¬KrpS í ½kycf E¨mpkukd
uRrf;avmifysufpD;íusap\/ vSy&Tif;pkd EkysdK½kyfqif;rsm;udkvnf;
twif;ysupf ;D atmif avmifjrKd u\ f / aomurD;onfvnf; a'goESihf
*dkPf;wlaomrD;yifjzpfí xdkaomurD; awmufavmifvQifvnf;
wpfaeYwjcm; n§dK;ajcmufydef;csKH;í toufaoqkH;atmifyif
zdp;D ESyd pf uf\/ Asoew&m;onf a'gorD; aomurD;wdu Yk kd tm;Bu;D
pGmawmufavmifap&ef xufoefaomtaMumif; tcsufBuD;awG
jzpfay\/ þum; ypöu©b0ü a'gorD;avmifykH\ t>rufwnf;/
wrvGefb0ürlum; xdka'gorD;onf rD;i&Jç "m;i&Jç vSi&J
xJoYkd twif;qGcJ sí jyif;jyxufoefvpS mG aom qif;&Ja0'emwdu Yk kd
cHpm;ap\/ xdki&JrS vGwfjyefygaomfvnf; ½kyfqif;oP²mef
ÓPfynmcsdKU wJhíbkef;rJhuHrJhjzpfaom vlrsdK;ewfrsdK;wdkYüjzpfap\
xdkolonf jzpfav&mb0wdkYü toufwdkjcif;ç a&m*gqdk; temqdk;
uyfa&mufjcif;ç OyCmwuuHjzifh twif;ESyd pf ufí ½kyw f &ufao
aMuysufpD;jcif;rsm;udkomvQif tzefwvJvJawGUMuHK&wwf\/
þum; wrvGefb0ü avmifjrdKufykHt>rufpum;&yfaywnf;/
ta'go (arwå m )
od&Yk mwGif xdak 'goonf y[mwAÁw&m;rsKd ;yif jzpfay&um;
y[m,uw&mrsdK;jzifh wpfpwpfpy,fazsmufvQif a'go"mwfrS
ajymif;vJí ta'go"mwfjzpfay:vm\/ a'go"mwfr[kwfonf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 170
udkyif ta'go "mwf[lí ac:a0:onf/ ta'goqdkonfum;
jA[®p&dk w
f &m; av;yg;wGiyf g0ifaom arwåmw&m;aywnf;/ rMurf;
wrf;rI? El;nHhodrfarGUrI? owå0gtrsm;ay:ü tusdK;pD;yGm; vdkvm;rI?
ab;uif;apvdkrI? 'Pfuif;apvdkrI? csrf;omapvdkrI rsm;jzpf\/
xdkta'gownf;[laom arwåmonf a'gorD;twGuf
us,f0ef;vSpGmaomtyl[lorQudk tvkH;pkH y,fowfEdkif\/ arwåm
"mwfonf uk@maem'wf tdkifjrwfa&oDwmwdkYxuf tqrsm;pGm
omvGefí at;jrapEdkifaom w&m;jzpf\/ arwåmjzifh pdrhfxkHxm;
tyfaomyk*¾dKvfonf tjrJrjywf tjrdKufa&udk csdK;&bdouJhodkY
½lyum,\at;jrcsrf;omjcif;? emrum,wnf;[laom pdwf\
at;jrcsrf;omjcif;udk &\/ {um'or arwåmedoHo-[kqdk
tyfaom arwåmtusKd ; wpfq,fw h pfyg;wduYk okd nfvnf; ud,
k af wGU
'd| MuHK&awGU&av\/ arwåm"mwfonf rdrdrSD&myk*¾dKvfudkomvQif
at;jrapEkdifonfr[kwfao;? arwåmysHUESHUorQ owå0gtrsm;udk
at;jrapEdkifaom "mwfBuD;wpfckjzpf\/
þypöu©b0ü xdkarwåmw&m;ESifhjynfhpkHaom yk*¾dKvfudk
vlewftaygif;wdkYudkyif MunfndKpkHruf ESpfoufjrwfEdk;Muukef\/
arwåmonf vlMunfnKd ewfMunfnKd aom vlcspf ewfcspf w&m;Bu;D
wpfckaywnf;/ vltaygif;wdkYonf arwåm"mwf&Sdaom yk*d¾Kvfudk
qnf;uyfcçpm;um vdkufemjrJjrHnDpGmaqmif&GufMuukefojzifh
&efolrsdK;ig;yg;[lí r&Sdacs/ xdkol\ pnf;pdrfOpöm &wem abm*
[lorQwdkYonf ig;0&efol jiLplrmefrsuf aESmuf,SufzsufqD;jcif;
uif;í yGio hf pfpyef; qef;opfpf vuJo
h Ykd usuo f a&r*Fvm trsKd ;rsKd ;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 171
wdkYjzifh jynfhjzdK; vdIifxkH\/ xdkaMumifh arwåmw&m;jzifhaeaomoludk
jA[®mrif;wd\ Yk aejcif;uJo h Ykd aeEdik af omol[í
l jrwfpmG bk&m;vnf;
a[mMum;awmfrl\/
wrvGefb0üum; xdkarwåm"mwfonf jA[®mhjynfodkYwdkif
atmif ydkYaqmifcsD;ajr§mufEdkif\/ arwåm"mwfcH&Sdaom olonf
jzpfav&m&mb0wdüYk vltrsm;wdjYk rifvQif cspcf ifMunfnzkd , G &f mudk
aqmifEdkifaom ½kyfqif;t*Fgvu©PmESifh jynfhpkH\/ El;nHhodrfarGU
,Ofaus;zG,f&maom udk,ftrlt&m? EIwftrlt&mESifh vnf;jynfh
pkH\/ vlwdkY\ tv,f&SifwdkY\ tv,fü wifhw,faom*kPfa&mif
usuo f a&a&mifwu Ykd kd aqmifEikd af om bke;f uHorÇmwdEYk iS jhf ynfph \
Hk /
xdok u l kd NiKd ;ol&efbufjyKvsujf iLplí apmif;ajrmif;rnfo h v l nf;r½S?d
wpkw H pf&m tEÅ&m,fjyKrnfo h v
l nf; r½S?d yuwdpif;vk;H acsm ta&m
taESmr½Sdaom okcudk&wwfacs\? xdkarwåm"mwfonf wpfqifh
xufwpfqifh &ifhoefvmaomtcg b0wdkwdkESifh r*fzdkvfedAÁmef
csrf;omrsm;udk vsifjrefpGm &apEdkif\? þum; a'gorD;ESifh pyfqkdif
aom pum;&yfpkaywnf;/
arm[rD ;
arm[onfvnf; rD;ykBH u;D wpfcak ywnf;? arm[qdk onfum;
awGa0rI? rdef;armrI? rvdr®mrI? rodjrif rxifvif;rI? arharh rl;rl;
½l;½l;ESrf;ESrf;jzpfrI? aomufMuL;pm;MuL;aysmfMuL;rIrsm;jzpf\/ xdk
arm[rD;onf ypöu©b0üvnf;aumif;? wrvGefb0üvnf;
aumif;? rdrd\rSDckd&myk*¾Kdvfudk avmifNrdKufwwfonfomjzpf\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 172
ypöu©b0ü xdkarm[rD;½Sdaomolonf qGHUçtçusdK;çuef;
rpGrf;roefolwdkYyrm t&m&mwdkYü tokH; rusjzpf\? vlayghvlay?
vlavvlviG w hf o Ykd mjzpfuek \ f ? aomufMuL;pm;MuL; aysmjf rL;rl;arhjcif;
trIwdkYüom aysmfydkufvdkufpm;Mu\? xdkol\avmuDOpöm &wem
a&TaiGwo Ykd nfvnf; rwd;k ryGm; ysujf ym;qkw, f w
k af om tajctae
odkYa&mufukef\/ xdkolonf rdrdü&½SdNyD;aom *kPfod&f t½SdeftrsdK;
rsdK;wdkYudkvnf;ukefatmif jzKef;wD;zsufqD;\? r&r½Sdao;aom
*kPo f ed w
f u Ykd v kd nf; &atmifjyKvyk &f ef tpGr;f owåw d oYkd nfw;Hk uke\
f ?
wpfpw Hk pf&m jyKz, G uf pö[o l rQwrYkd mS pOf;pm;qifjcifjcif;? edor®ÓPf
uif;í yJw h ufrygavSem0guho J Ykd xif&maygufvw G f jyKusiw hf wf\?
jyKjyKorQaom trIrsm;vnf; vdk&mra&muf rNyD;ajrmufbJ qif;&J
tzwfwif½kHom ½Sdwwfacs\/
arm[onf ynmÓPfEiS hf ajzmifah jzmifq h efuY siaf om w&m;
jzpfí arm[p½du k ½f adS omolonf t&m&mwdüYk yif orÜZnw&m;rS
uif;í cRwfacsmfrSm;,Gif;wwf\? 0dpdudpämtrsdK;rsdK; O'¨pötrsdK;
rsdK;awGESifh ylyifaomu 'ku©a&mufvsufom ae&wwf\? ÓPf
ynmESifh oufqdkifaom t&mXm[leorQwdkYü olwpfyg;wdkY\
atmufusaemufusomvQif jzpf&\? olawmfaumif;wdYk a[majym
aomw&m; "r®rsm;udk ususeeodjrifrrI S uif;a0;av\? oJaomif
jyif\twGif;0,f jrm;ajrmifvSpGmaom a&wdkYoGef;avmif;aomf
vnf; t&mrxif tzwfrwif½SdavouJhodkY xdkol\pdwfwGif
olawmfaumif;wd\ Yk w&m;wefeY m;wnfaejcif;r½S?d ½kww f &ufu, G f
aysmufwwfojzifh a&üa&;om;tyfaom ta&;tom;ESifhvnf;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 173
wlav\/
arm[onf awmifa0S;wkwq f rJG ygaom oluef;c&D;oGm; yrm
ajzmifhrSefonf[lí r½SdvS? wpfcgwpf&H ql;csKHwdk;eif; wGif;usif;
usa&muf\? wpfcgwpf&H &THUEGHxlajym rpifawmESifh acG;awm
0ufawm ab;awm tEÅ&m,fawmxJodkYvnf; 0ifa&mufrd\?
xdkYtwl ynmwnf;[laom awmifa0S;wkwfqGJrSuif;aom arm[
orm;onf oHo&mvrf;c&D;udk avQmufomG ;&m wpf&w H pfcg avmb
rD;ykHBuD;odkYvnf;wdk;0ifrd\? wpf&Hwpfcg 'd|dawmBuD;odkY 0ifrd\?
wpf&Hwpfcg rmeawmBuD;xJodkY0ifrd\? wpf&Hwpfcg a'gorD;ykHBuD;
wGi;f odv Yk nf;oufqif;rd\? wpf&w H pfcg £ómawmç rpä&, d awmç
ukuúKpöawmodkY0ifrd\? xdkodkY0ifrdvmaomaMumifh ypöu©b0ü
½Suzf ,G t f rsKd ;rsKd ;wdu
Yk kd vufa&muf&½S\
d ? olwpfyg;wd\Yk pGypf rJG t
I rsKd ;
rsdK;wdkYudkvnf; cH&av\? rif;ab; rif;'PftrsdK;rsdK;wdkYudkvnf;
cH&av\? olawmfaumif;wdkYu aygif;oif;qufqHjcif;udkrjyKbJ
rsufESmvTJjcif;udkvnf;cH&av\? þodkYponfjzifh arm[rD;\
ypöub © 0ü avmifNrKd uyf pHk cef;vrf;onf tvGew f pf&mrsm;vSpmG \/
wrvGefb0ürlum; a,bk,stm;jzifh arm[onf ÓPf
ynmrSuif;í tzsif;tjzKef; tokH;rusaom wd&pämefb0wdkYü
jzpfapwwf\? arm[xlxyf owdvpfvyfaom zGwfywwfç
ykwfoifç wufwlç tdrfajr§mifç wDç arQmhç uRwfç c½kç a,mufoGm;ç
ig;ç wd&pämefpaom tvGef,kwfnHhvSpGm owå0gtrsdK;rsdK;wdkYü
jzpfapwwf\? tyg,fav;bkHrSvGwfjyefygaomfvnf; ÓPfynm
tESpfuif;aom vlzsif;vlnHhrsdK;wdkYüvnf;aumif;? taveawm
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 174
aomauma,maum ,H0gwH0g waAÁmaomw¬ tokH;rusaom
vlrsdK;üvnf;aumif;? vlqGHUvlt vlevlEkHrsdK;wdkYüvnf;aumif;?
olawmfaumif;w&m;rS a0;uGmaom &yfjypf½Spfyg;t0iftyg
ypöEÅa'o 0erdvu©L awmolawmifom; vlrsdK;üvnf;aumif;?
jzpfapwwf\? r*fÓPfzdkvfÓPfwdkYESifh wpfpwpfp a0;uGm&m
rsuu f ,G rf &l m trsKd ;wdüYk vnf;aumif; toD;oD;jzpfapwwf\? þodYk
ponfjzifh arm[\ wrvGeftusdK;onf rsm;jym;vSpGm\/
tarm[
od&Yk mwGif xdak rm[onf y[mwAÁw&m;rsKd ;jzpf&um; wpfp
wpfp y,fcGmvQif arm[ZmwdrSajymif;í tarm[Zmwf jzpfay:
vm\? arm[ r[kwfonfudk tarm[qdk\? tarm[onf
arm[\ ajzmifhajzmifh qefYusifbufw&m;aywnf;? xdktarm[
udyk if ÓPfynmç 0dZmÆ ç or®m'd|çd "r®0pd ,ç 0Dro
H mç pdEmÅ [lí toD;
oD;ac:a0:\? oabmtm;jzifh odjrifr?I xd;k wGi;f rI? ayguf a&mufr?I
vdrm® rI? wwfr?I uRr;f usirf rI sm;aywnf;? xdt
k arm[ wnf;[laom
ynmonf ypöKyÜef oHo&m ESpfjzmaomXmewdkYü aumif;jrwfaom
tusdK;xl;udk jzpfapEdkif\/
ypöKyÜefb0ü ynmudktaMumif;jyKí wwfodvdr®m vl&m
vlazmf0ifaomtjzpfoYkd a&muf&ap\/ ynmjzifh &Snjf rifph mG umv
ywfvkH;&&Sdaom touf0dnmPfESifhwuG cE¨mudkapmifh&\/ ]ÓPf
onf toufudk apmifhonf} qdkaompum;t& ÓPfynmonf
trsKd ;rsKd ;aom touftEÅ&m,fwrYkd S apmifah &Smufay\/ þynmjzifh
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 175
trsdK;rsdK;aom toufarG;rIrsm;udk oifMum;wwfajrmuf&\/
þavmuü ynmES i f h p uf q d k i f í touf a rG ; rI w d k Y o nf
tvGefw&m rsm;jym;ukef\/ tpdk;&w&m;rzufESifh &mZ0wfqdkif&m
twwftrsdK;rsdK;ç olaX;bufqdkif&m ul;oef;a&mif0,frI twwf
trsdK;rsdK;ç vkyfaqmifa&; Xmeqdkif&m tif*sifeD,mtwwftrdsK;rdsK;
aq;bufqdkif&mtwwftrsdK;rsdK;ç rD;&xm; rD;oabFm pufud,m
qdkif&mtwwftrsdK;rsdK;ç O,smOfv,f,m pdkufysdK;rIqdkif&m twwf
trsdK;rsdK;ç pmoifausmif;BuD;wdkYESifhqdkif&m ynma&;Xme twwf
trsdK;rsdK;ç ajr"mwf a&"mwf ausmuf"mwf ponfwdkY\ taMumif;
t&mtvk;H pku H kd tukeo f pd rG ;f Edik af om avm"mwfynm bufqikd &f m
twwftrdsK;rdsK;ç ysKdUuAsm vuFmpmayoDukH; zGJUEGJUjcif;qdkif&m
twwftrsdK;rsdK;ç ,if;okdY twwfodyÜHtrsdK;rsdK;udkvnf; ynmjzifh
wwfodvdr®m&ay\/ þodkYponfjzifh avmuDbuf ynmpkonf
rsm;jym;vSpGm\/ xdkynmpkwdkYwGif wpfckckü qkH;cef;wdkifa&muf
wwfajrmufvdr®mojzihf &&Sdaeaom toufcE¨mudk arG;jrL&ay\/
ynmjzifhtoufarG;rIudk jrifhjrwfaom toufarG;rI [lí qdktyf
ay\/
xdq
k tkd yfcjhJ y;D aom ynmrsm;udw k wfuRr;f ojzifh urÇmay:ü
tausmt f apm vlBu;D vlaumif;tjzpfukd &Edik af y\/ wpfwikd ;f vk;H \
rSDcdk&myk*¾dKvfBuD;wpfa,muftjzpfodkY a&mufEkdifay\/ xdkyk*¾dKvf
uG,fvGefí oGm;onfhaemuf urÇmay:ü v0ef;BuD;toGif ae0ef;
BuD;toGif tpOftm;jzifh ausmfapmxGef;um;í &Sd&pfav\/
xdak vmuDynmrdsK;wdrYk w S pfyg; avmukw&å mynmrsKd ;[lorQuv kd nf;
tarm[ac:aom ynmjzifhomvQif aygufa&muf&&SdEdkifay\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 176
oHo&mxJü jiD;aiGUEdkifaom edAÁdE´ÓPf? oHo&m0efBuD;ukd tvGef
aMumuf&GHU vSpGmaom b,ÓPf? oHo&m0efBuD;rS tvGefxGuf
ajrmufvakd om rkOw dö u
k rswmÓPf? oHo&m0efBu;D \ tjypfa'goudk
vSvBS u;D xifjrifEikd af omtm'De0 ÓPfwo Ykd nfvnf; ynmÓPf\
udpöBuD;wdkYaywnf;/ xdkrSwpfyg; yxrr*fÓPfç 'kwd,r*fÓPfç
wwd,r*fÓPfç pwkw¬r*fÓPfwdkYonfvnf; ynmÓPf\
udpöBuD;wdkYaywnf;/
xdrk w
S pfyg; w&m;tvk;H pku H kd tukeo f pd rG ;f Edik af om oAÁñw
k
ÓPf? tydwftyif tqD;twm;r&Sd jrifpGrf;Edkifaom tem0&P
ÓPf? 0&Zdefvufeuf rdk;MudK;pufuJhodkY xufjrufpGmaom r[m
0ZD&ÓPftp&Sdaom jrwfpGmbk&m;wdkYESifhom qdkif&mjzpfaom
ÓPftrsKd ;rsKd ;wdoYk nfvnf; xufjruf&ifo h ef ynmÓPf\ udpBö u;D
wdkYaywnf;/ xdkrSwpfyg; 'dAÁpu©KÓPf tp&SdaomtbdnmOf
wdkYonfvnf; ynmÓPf\ udpöBuD;wdkYaywnf;/
wrvGeftusdK;tm;jzifh tarm[ wnf;[laom ynmonf
tEkyg'daooedAmÁ efoYkd a&mufatmif pifMu,fx;l jrwfaom tusKd ;
xl;wdu Yk okd mvQif ay;pGr;f Edik \
f / ynmp½ku d &f adS omolonf oHo&m
üyJwh wfygaom avSoabFmBu;D rsm;uJo h Ykd rwdr;f rapmif; raumuf
rauGUtvdk&Sd&mXmeokdYomvQif ajzmifhrwfpGm oGm;a&mufapEdkif\/
ynmonf oHo&m\ yJYwwfBuD;ESifhwlacs\/ trsdK;rsdK;aom
udavomtnpftaMu;wdjYk zifh tarSmiftwdjynfah eaom oHo&m
wduk Bf u;D xJü ynmonf tvGew f pf&mxGe;f vif;vSpmG aom "mwfr;D
wdkifESifhwl\/ ]ewd¬ ynm orm tmbm}[lonfESifhtnD ynmESifh
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 177
wlaom ta&miftvif;rnfonfr&Sdacs/ ynm-wnf;[laom
ta&miftvif;jzifhomvQif owå0gwdkYonf [kwfrSefaom twdkif;
olawmfaumif;wdkY\ w&m;udk wwfodem;vnfí raumif;
aomtjypfa'go umrm'De0[lorQwdkYudk jrifpGrf;EdkifMuukef\/
ynmwnf;[laom "mwfcHudktrSDjyKí olawmfaumif;wdkY\ w&m;
a&mifonf ajymifajymif awmufavmufEdkif\/ þavmu wpfck
vkH;ü ynmwnf;[laom y&rw¬"mwfonf xif&Sm;r&Sdygrlum;
olawmfaumif;wd\ Yk w&m;[lí wpfpw Hk pf&mrQ r&Scd UJ av&m/ bk&m;
omoemawmfonfvnf; wpfaeYwpf&uf wpfeHeufrQ rwnfcJh
av&m/ wpfavmuvkH;onf tarSmifBuD;twdjzpfcJhav&m\/
xdrk w
S pfyg; ynmwnf;[laom tarm[onf oHo&mBu;D \
rsupf Bd u;D vnf;jzpfay\/ þrsupf jd zifyh ifvQif qd;k qd;k aumif;aumif;
taMumif;[kwfonf r[kwfonfudk odjrifMu&ukef\/ oHo&mrS
xGufajrmufaMumif;jzpfaom w&m;aumif;w&m;rSefwdkYudkvnf;
þÓPfynmrsufpdjzifhomvQif jrifEdkifMuukef\/ t0dZÆmarSmif
wdkufBuD;xJü cGJí jrifEdkifaomrsufpdum; ynmrsufpdwpfckom
&Sdacs\/ ynm"mwfcH&Sdaomolonf oHo&müajzmifhrwfpGm usif
vnf&í vlaumif;ewfaumif;b0wdüYk om jzpf&av\/ jzpfav&m
b0wdüYk rdpmä 'd|v d rl sKd ;[lí rjzpfavbJ or®mt,lomjzpf& av\/
ur®óuwmÓPfonf xdkol\jzpfav&mb0wdkYü jrJpGmvdkufyg
av\/ xdkolrSm jzLpifajzmifhrwfaomt,l&Sdaom trdsK;aumif;
wdkYü ÓPfynmwn;f[laom&wemonf b0wdkif;ü &aeMujzpf
aom oHo&mtarGtESpfBuD;jzpf\/ jzpfav&mwdkYü ynmwnf;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 178
[laom wHcGefjzifh tvGefausmfMum;aom yk*¾dKvfxl; yk*¾dKvfjrwfBuD;
omvQif jzpf&av\/ tqkH;pGefaomb0ü ynm"duZmwfjzifh
uRwfwef;0if&wwfacs\/ þum; arm[rD;ESifhpyfí qdktyfaom
pum;pkaywnf;/
azmfjytyfaom pum;tpOftm;jzifh rmwdumüwnfxm;
tyfaom rD;ajcmufyg;wdkYwGif avmbrD;ç a'gorD;ç arm[rD;wdkY\
taMumif;udk aumif;pGmod&m\/ xdkodkYqdkcJhjyD;aom rD;okH;yg;onf
owå0gwdkY\ twGif;oEÅmefü udef;atmif;wwfaomaMumifh
tZÑwrå ;D rnf\/ twGi;f rD;ok;H yg;[kqv kd okd nf/ xdt k wGi;f rD;ok;H yg;
wdkYonf tjrJtpGJudef; 0yfwnfaerI[kqdktyfaom tEko,udpö
tm;jzifhvnf; owå0gwdkYudk tjrJrjywfavmifNrdKufwwfonfom
jzpfuek \
f / [',0w¬KtwGi;f ü Oyg'fjzpfay:rI x<uaomif; use;f rI
[kqdktyfaom y&d,k|meudpöjzifhvnf; owå0gwdkYudk avmifjrdKuf
wwf o nf o mjzpf u k e f \ / Oyg'f j zpf a y:½k H r QwG i f rwef Y p m;bJ
um,uH\ azmufjyefusL;vGerf ?I 0pDu\ H azmufjyef usL;vGerf rI sm;
udkjzpfapí xdxda&mufa&muf apmfapmfum;um; jzpfrI[kqdktyf
aom 0Dwduúrudpöjzifhvnf; owå0gwdkYudk twif; avmifjrdKuf
wwfuek \ f /
xdktwGif;rD;okH;yg;wdkYonf rdrdwdkY\wnf&mrDS&m yk*¾dKvfwdkYudk
twif;avmifjrKd uí f jyKe;f wD;zsuq
f ;D wwfuek \ f / usLyif0g;yifw\ Ykd
twGi;f ü jzpfay:aomtoD;onf rdrrd &SD musLyif0g;yifrsm;udk jyKew f ;D
atmifjymrIefYjzpfatmifowfavouJhodkYvnf;aumif;? ayyifü
jzpfaomayoD;onf rdrd\rSD&mayyifBuD;udk owfavbdouJYodkY
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 179
vnf;aumif;? rSwf&m\/
avmabm a'gaom p arma[m p?
yk&doH ygayapwoH/
[ðoEÅd twåorÇLwm?
wpom&H 0 ozvH/ (oH? 1/ 70)/
[lío*gxm0*¾ oH,kwfygVdawmfü a[mawmfrl\/
teuf u m; m;- wpom&H = tumvQif t ES p f j zpf í aeaom
usLyifç 0g;yifç ayyifponfrsm;udk/ ozvH=rddrd\ toD;onf/
[ðowd£0=ESdyfpufowfjzwfbdouJYodkY/ wxm=xdkYtwl/ twå
orÇLwm=rdrdukd,f xJüjzpfyGm;ukefaom/ avmabmp=avmb
onfvnf;aumif;/ a'gaomp=a'goonfvnf;aumif;/ aw=
xdwk &m;wdoYk nf/ ygyapwoH=,kwrf maom pdwaf epdwx f m;&Sad om/
yk&doH=rdrdwdkYrSD&mowå0gudk/ [ðoEÅd=n§Of;qJowfjzwfwwfukef\/
trd E S i f h t z[l a om rD ; ES p f y g;
trdESifhtzwdkYudk r½kdraojyKvkyfvQif xdkom;orD;wdkYtm;
avmifjrdKufwwf\/ om;orD;wdkYjyK&maom 0wå&m;ESifhnDpGm t½kd
taojyKvQif ypöKyÜefoHo&mwdkYü trsdK;rsdK;tpm;pm;aom pD;yGm;
csrf;omBuD;rsm;udk &Edkif\/
rdbESpfyg;wdkYtm; t½kdtaorjyK 0wå&m;ysufuGufaom
olwdkYrSm þavmuüyif vltaygif;wdkY\ uJh&JUjypfwifjcif;udk
cH&wwf\/ wpfpw Hk pf&m Bu;D us,pf mG aom tusKd ;rJBh u;D rsm;udv
k nf;
awGUMuHKwwf\/ ]bkefBuD;aomfvnf; oufr&Snf? ouf&Snfaomf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 180
vnf; bkef;rBuD;} qdkaompum;uJhokdY xdkodkYrdbESpfyg;ü t½dktao
uif;rJhaomolonf BuD;yGm;&eftvkH;pkHwdkYrS tukefqkwf,kwfwwf
acs\/ jzpfymG ;aomOpömwdv Yk nf; rwnfwb YH J ysupf ;D aom oabm
odkYom a&mufwwfacs\/ touf&Snfjcif;ç temuif;jcif;wnf;
[laom vmbfBuD;wdkYrSvnf; qkwf,kwfwwf acs\/ tu,fíyif
touf&n S yf gaomfvnf; bke;f rJu h rhH hJ pm;&efaomuf&efcsKd UwJh ud;k uG,f
&mrJh jzpfwwf\/
rdbESpfyg;wdkYudk r½kdaovQif rdrdwdkYufdkapmufa&Smufaom
udk,fapmifhewfrSpí or®ma'0ewftaygif;wdkYu rkef;xm;wwf
ukef\/ aumif;rGefBuD;yGm;&ef tcGifhtvrf;wdkYudk ydwfyifwm
;jrpfwwfukef\/ [efYqD;umuG,fwwfukef\ xdkYaMumifhyifvQif
xdkolrSmBuD;yGm;&ef tvkH;pkHwdkYrS tukefcsdKUwJhwwfukef\/ xdkolwGif
rmwmydwk Oy|meH qdkaom r*Fvmw&m;BuD;rSuif;qdwfav\/
xdaYk Mumifh xdok ul kd r*Fvmr&Sad om ol[í l vnf;aumif;? t0r*Fv
[lívnf;aumif; qdt k yf\/ usuo f a&r&Sad omolç ,kwrf maom
ol[í l vnf;aumif; qdx k u
kd \ f / umvuPÖeD wforD; ude;f 0yfaom
ol[lívnf;aumif; qdktyf\/ rdbESpfyg;wdkYtm; t½kdtaorjyK
vkyfrIESifh pyfvsOf;í usrf;*efwdkYü rsm;pGmzGifhqdkaomt&mwdkYonf
xif&mS ;pGm&Su
d ek \
f / aovGeo f nfraS emufumv wrvGeb f 0ürlum;
xdkolonf rmwmydwkOy|mer*FvmrS uif;ojzifh r*Fvm&Sdaom
olwdkY\ae&m ewf&Gmok*wdodkYvm;Edkif&eftaMumif; r&Sdonfom
jzpf\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 181
tu,f í rmwk C mwuç yd w k C mwuuH x d k u f a tmif
jypfrSm;vQif teEÅ&d,uHxdkufí aovQifrkcspifppf tyg,fodkYoGm;
vdrrhf nfjzpf\/ olwpfyg;udk ESyd pf ufowfjzwfvQif ygPmwdygwuH
rQomxdu k \f / teEÅ&, d uHrxdu k /f aovQirf ck styg,foYkd oGm;&vdrhf
rnf[krqdkom/ trdudkaomfvnf;aumif;? tzudkaomfvnf;
aumif; ESdyfpufowfjzwfrdvQif ygPmwdygwuH xdkuf½kHru
teEÅ&d,uHxdkuf\/ aovQif rkcstyg,fodkYoGm;&\/ tb,frQ
avmufBuD;aom ukodkvfuHwdkYyif&Sdapumrl wm;qD;ír&Edkifacs/
o*¾EÅ&m,f r*¾EÅ&m,fjzpf\/ bcif AdrÁdom&rif;BuD;udkowfrdaom
tZmwowfrif;\BuD;av;aomjypf'Pfjzifh i&JcHpH&onfudk
axmufav/ xdkYaMumifh rdbwdkYudk r½kdrao rav;rpm; 0wfw&m;
csKd UwJh r*Fvmysucf ahJ omf teEÅ&, d uHBu;D wdo Yk aYkd &mufatmif avmif
jcif;BuD;avmifjrdKufrIudk cH&vdrfhrnf/
rdbESpyf g;udk tdrOf ;D ewfBu;D wdt Yk wl MunfjzLaomapwemjzifh
*½k*g&0ouúpöjyKvkyfí ½kdaoav;jrwfpGm vkyfauR;arG;jrLrdvQif
rmwmydwOk y|meH[í l a[mawmfrt l yfaom a'oemawmfEiS t hf nD
r*Fvmw&m;xl;udk&Edkif\/ xdkoludkr*Fvm&Sdaomolç usufoa&
&Sdaomolç r,kwfrmaomolç oD&dewforD; udef;0yfaomol [lí
qdt k yf\/
rmwmaywåd b&HZEÅK-ponfjzifh o*gxm0*¾oH,kwfü a[m
awmfrt l yfaom wm0wðomewftrsm;wkdY aeYpOfrjywf cs;D rGr;f aom
w&m;ckepfyg;wdkYwGifvnf; rdbudk½kdaopGm vkyfauR;rIrsm;onf
yxrw&m;Bu;D jzpfay\/ rdcifEiS b hf cifaus;Zl;&Siw f t
Ykd m; ½kad opGm
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 182
vkyaf uR;jyKpo k ul kd rdr\d ud, k af pmifeh wfrpS í tvk;H pkaH om or®ma'0
ewfaumif; ewfjrwfwdkYonf cspfvSaom om;udk rdbrsm;apmifh
a&SmufouJhodkY jrwfEkd;cspfcifpGm apmifha&Smuf uukef\/ xdkodkYewf
aumif; ewfjrwfwYkd apmifah &Smufepd ö apmifrh jcif; udck &H aomolonf
tcgcyfodrf; aumif;aomtm½kHwdkYudkomvQif awGYMuHKcHpm;&\/
aumif;jrwfaomtcGifhtvrf; pD;yGm;csrf;om wdk;wufaMumif;
tMuHaumif; tpnfaumif;udkom MuHpnfrd\/ vltaygif;wdkY
onfvnf; xdo k ul kd cs;D rGr;f jrwfE;kd Muuke\f / vlMunfnKd ewfMunfnKd
yk*¾dKvfrGef yk*d¾Kvfxl;[k qdktyf\/
xdok ul kd trdbufEiS q hf ikd af om aqGrsKd ;taygif;? tb bufEiS hf
qdkifaom aqGrsdK;taygif;wdkYonf tvGefvQifcspfcif jrwfEdk;Mu
ukef\/ trsdK;tEG,fESifhpyfí csD;rGrf;zG,f&m wpfpkHwpf&m pum;
jzpfay:ívmvQif aqGrsdK;ÓwumwdkY\ EIwfzsm;ü xdkol\ *kPf
aus;Zl;pum;onf tjrJwnfbdouJhodkYjzpf\/ rdbjzpfaom
olwdkYuvnf; vdr®maomom;wpfa,muf vdr®maomorD; wpf
a,muf[lí tm;udk;tm;xm;jyKvsuf trlt&m tvkH;pkHwdkYü
,kHMunfpGm vTJtyfjcif;udkcH&\/ trsdK;tEG,fudk pifMu,fpGm apmifh
a&Smuf vwåHUaom om;orD;wdkY[lí trSwfjyKjyD;vQif *kPfusuf
oa&ESifh pyfvsO;f aom "r®tarGrsm;udk xdo k w l t
Ykd m; tyfEiS ;f uke\
f /
xdo k rl mS ypöub © 0üyif r*Fvmusuo f a& tarGtESpf ud&k í
vl&Sify&dowfwdkYtv,fü wifhw,faom rsufESm £a`E´ tae
txm;jzifh &J&ifhpGmoGm;vm0ifxGufjcif;udk jyKvkyfEdkifí vlMunfndK
ewfMunfndK yk*¾dKvfwpfa,muf jzpfaomaMumifh avmuDOpöm
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 183
&wemwdkYonfvnf; wdk;wufpnfyifpGm jzpfukef\/ xdkol\
vkyfaqmifa&;Xme[lorQwdkYonfvnf; tpprSmyif wGifwGif
us,fus,f ae&mwus tcGifhtvrf; oifhavsmfpGmjzpfukef\/
tusdK;tcGifhudk zHGUNzdK;pGmay;rnf[k iHhvifharQmfwí aeMuukefaom
ty&my&d,ukov dk f apwemuHa[mif;wdo Yk nf xdyk *k Kd¾ vo f EÅmefrmS
tvdk½Sdoavmuf us,fus,f0ifh0ifh tusdK;ay; cGifhudk &Muukef\/
xdktcg BuD;us,fxl;jrwfvSpGmaom ukov0dygu okczvtusdK;
xl;wdu Yk kd jzpfapuke\ f / xdt
k usKd ;xl;wdu
Yk kd &½Sad omtcg vltaygif;
wd\Yk ½kad otm;uk;d Mu&m rS&D mwnf&m[kqt kd yfaom vlBu;D vlaumif;
tjzpfudk &ukef\/ avmuxJü tvdk½Sdoavmuf BuD;yGg;csrf;om
wdik ;f Bu;D yGg;Edik \f / BupH nforQaom t&mXmetvk;H pkw H o Ykd nf tukef
atmifjrifí aqmifvdkuforQaom ta&;t&m wdkYonfvnf;
aumif;rGeaf useyfpmG Ny;D pD;xajrmufMuuke\ f / touf½n S jf cif;ESihf
vnf; jynfhpkHukef\/ temuif;jcif; ab;&ef uif;jcif;wdkYESifhvnf;
jynfhpkHukef\/ touf½SnforQumvywfvkH; pnf;pdrfOpömukH xH
<u,f0 BuD;vSaom csrf;omudk&í aysmfum ½Tifum aeMuukef\/
rdbESpyf g;ukd ½kad oaomol\ om;orD;[lorQwo Ykd nfvnf;
rdrdudkjyefí ½kdaoMuukef\/ wlaomtusdK;ukd cHpm;&ukef\/
rdrad jymqdq k ;Hk rorQukd om;orD;wdu Yk vduk ef mMuuke\ f / rdr\ d trsKd ;
tEG,o f nf pifMu,foef½Y iS ;f pGm qufvufygG ;pD;uke\ f / þonfum;
rdbESpfyg;ukd ½kdaoorIjyKpk vkyfauR;aomol\ ypöu©rsufarSmuf
b0ü &½SdcHpm;tyfaom tusdK;xl;BuD;rsm;aywnf;/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 184
rdbESpfyg;ukd ½kdaopGmjyKpkvkyfauR;í rmwmydwk Oy|me
r*Fvmudk aumif;pGmvufudkif&½Sdaomolonf ewfjynf vljynf
wnf;[laom ok*wdb0 usuo f a&r*Fvm½S&d mbkXH mewdo Yk Ydk aovGef
onfrSaemuf wrvGefb0ü a&muf&ukef\/ jzpfav&m&mb0
wdkYüvnf; vlwum ewfwumwdkYxuf xl;jrwfaom pnf;pdrf
Opömwdu Yk kd &Edik af cs\/ rGejf rwfqef;Mu,fvpS mG aom &wemtrsKd ;rsKd ;
wdkYudk &Edkifacs\/
,m'doH 0yÜaw ADZH? wm'doH [&aw zvH/
(oH? 1/ 229/)
,m'doH=tMuifokdYoabm½Sdaom? ADZH=rsdK;aphudk? 0yÜaw=
pku
d yf sKd ;tyf\? wm'do=H xdo k oYdk abm½Sad om? zvH=toD;uk?d [&aw=
aqmifay\/
þa'oemawmfESifhtnD jzpfav&m&mb0wdkYü wlrQaom
tusdK;ukd&í rdrd\om;ajr; ponfwdkYonf rdrd\tay:ü txl;
ojzifh ½kdaoaumfa&mf ylaZmfjrwfEdk;Muukef\/ þavmuBuD;ü
om;BuD;orD;BuD;jzpfaom olwdkYu ESdyfpufuvljyKrI rxDrJhjyifjyKrI
uvefuqef jyefvSefajymqdkrIrsm;udk cHae&aom 'ku©xuf BuD;
us,af om 'ku[ © í
l r½Sad cs/ þ'kur© rI sKd ;ukd jrwfpmG bk&m; vufxuf
awmftcgrSpí ,ckxufwdkifBuD;&ifhaom rdcifrsm;rSm awGUBuHK&
wwfaom 'kuB© u;D jzpfay\/ rdbudk ½kad oaumfa&mf ylaZmfcs;D ajrm§ uf
axmufyo hH N*KØ [af vh ½Sad omolonf xdo k aYdk om 'kur© sKd ;ukd oHo&m
xJü rawGUrBuKH &acs/ aom0pöówm*kPf ESijhf ynfph aHk om rdbwd\ Yk
pum;ukd ajr0,frusvu kd ef mwwfaom rdbwd\ Yk ESv;Hk tvdo k o
Ydk m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 185
vdkufí usifhwwfaom om;aumif; orD;aumif; om;vdr®m orD;
vdr®mwdkYudkom &wwfacs\/
o*gxm0*¾ o H , k w f y gVd a wmf ü ewf o m;wpf a ,muf \
avQmufcsufwGifvnf; ]a,m p ykwåm eróa0g} (oH? 1/ 7/)
[lí a[mawmfrl\/
ykwåmeH=om;orD;taygif;wdkYwGif? a,m p=tMuifom;
orD;onfrlum;? tóa0g=rdbwdkYpum;ukd ½kdaoaumif;rGefpGm
vdu
k ef may\? aom=xdo k m;orD;onf? aZa|m=tjrwfq;Hk aywnf;/
t"dyÜg,fum; rsm;pGmvSaomom;orD;wdkYwGif tMuifom;
orD;onf t½kyftqif;t*FgcsdKUwJhapumrl rdbwdkY\pum;ukd
em;axmifí rdbwdu Yk kd 0wå&m;odpmG ESihf vkyaf uR;jyKpak y\/ xdo k m;
orD;onfomvQif tjrwftxGwfqkH;[lí qdkvdkonf/
xdkokdYaom tó0*kPfESifhjynfhpkHaom om;aumif;&wem?
orD;aumif;&wemwdkYudk &EdkifcJvS\/ rdbudk ½kdaoavh½Sdaom
olwo Ykd mvQif þokaYd om om;&wem orD;&wemwdu Yk kd &Edik u
f ek \
f /
om;orD;rsm;ukd om;&wem orD;&wem[k qdk&onfrSm om;wdkif;
orD;wdkif;ukd ,H0gwH0gac:qdk&rnfr[kwf/ 0wå&m;ukd wwfod
vdr®mí vdkufemaqmif&Gufojzifh rmwmydwkOy|me r*FvmESifh
jynfhpkHaom om;orD;wdkYudkomvQif om;&wem orD; &wem[k
ac:qdk xdkuf\/
xdkokdYr[kwfaom om;,kwforD;,kwf 0efxkyf0efydkawG
udkrlum; toa&udk rJhapwwf\/ 'ku©t&yf&yf ¤if;wdkYESifhpyfí
rdbwdkYtay:ü xyfrHydkrdkí vmrnfjzpf&um; &wem[lí ac:qdk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 186
&rnf a0;pG? taveawm aomaum a,maum waAÁm aomw¬
tokH;rusaom om;rsdK;orD;rsdK;om[lí qdkxdkufukef\/ trdIuf
ozG,f vlUe,frSm ½Iyfaom om;orD;? tnpftaMu;yrm vlU&Gm
wGiyf rkd akd om om;orD;? z½kzd &J Buí J ypfxu
kd af om om;orD; wd[ Yk í l
qdkxdkufqdktyfukefonf/ xdkokdYaom om;orD;rsdK;twGufaMumifh
rdbwdkYrSm wpfoufywfvkH; 'ku©0efxkyfBuD;ukd xrf;&Guf&onfESifh
wluek \ f /
þokdYaom'ku©rsdK;rS vGwf&efrlum; rmwmydwk Oy|me
ukokdvfr*FvmBuD; wpfyg;om½Sdacsonf/ þukokdvfr*FvmBuD;ukd
jyKvyk &f efvnf; rsm;pGmcJ,Of;vSonfr[kw/f rdru d ,
kd u
f kd aumif;pGm
aqmufwnfrI twåor®m yPd"dr*FvmBuD;udk Muyfwnf;jrJjrHpGm
xm;í rdbESpyf g;udk ½dak opGm vkyaf uR;½krH Qomjzpf\/ rdbwd[ Yk ol nf
vnf; wjcm;rSm wrifwum oGm;a&muf&SmazG&aom 0w¬KrsdK;
r[kw/f tdrw f iG ;f yif toif&h dS aeMuaom tdrOf ;D ewfBu;D wdaYk ywnf;/
rdrdaeaomtdrfwGif;rSmyif ukodkvfjyK&m v,f,m ajrBuD;
wdkYonf toifh&SdMuukefonf[lí vG,fulpGmESifh owd&xdkufvS
ayukef\/ xdkrdbwdkYonf om;orD;wdkYtm; rsm;jym;BuD;us,faom
aus;Zl;&SifjzpfaomaMumifh tm[kae,s*kPfxdkuf\/ tjrwfwESdK;
MuKd ;MuKd ;pm;pm; &SmazGpak qmif;um aqmif,v l maom OpömESpw f jYkd zifh
ylaZmfjcif;iSgxdkufaom *kPf&Sd\/ xdk*kPfxdkufouf&SdaomaMumifh
rdbESpyf g;onf tm[lae,s*d¾ rD;ykBH u;D vnf; rnf\/ avmuü&Sad om
rD;udk ½dak oorI aMumifMh ujyKaomf vlowå0gwd\ Yk csuaf &;jyKwaf &;vdk
ao;onfr&Sd/ rD;ESifhpyfaom udpötwGuf wGifwGifus,fus,f
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 187
&Guaf qmifouJo h Ykd xdrk b
d ESpq f l wnf;[laom rD;ykBH u;D udk ½dak oorI
jyKpkvkyfauR;aom trdsK;om;trsdK;orD;wdkYtm;vnf; ypöKyÜefüjzpf
aom tusdK;aus;Zl;w&m; wrvGefüjzpfaom tusdK;aus;Zl;w&m;
Bu;D rsm;onf txufuazmfjycJo h nft h wdik ;f Bu;D rm;xGeu f m;apvdrhf
rnfjzpf\/
rdbESpfyg;udk r½dkrao rvkyfauR;rI rnfonfum; tMuif
om;orD;onf rdbwdkYpdwfESvkH;ylyefap&ef emMunf;ap&ef jyefvSef
ajymqdkrI? rdbwdkY\ pum;udkem;raxmifrI? auR;wkHYauR;vSnfh
arG;wkaYH rG;vSnu hf rkd jyK ½dik ;f jypGmypf pGex Yf m;rIrsm;udk qkv d okd nfjzpf\/
tcsdKUa,musfm;rdef;rwdkYonfum; rdrdwdkYtajctae BuD;jrifh
&SMd uaomtcg OpömpD;yGm;csKd UwJu h ek af om trdtbwdu Yk kd av;pm;rrl
*½krpdkufaeMuavukef\/ rdef;rwdkYrSmvnf; vif a,musfm;\
pum;udk em,lMu&í vifa,musmf ;rMunfrom &Srd nfukd pd;k &drMf u
&í? a,musmf ;wdrYk mS vnf; r,m;rde;f rwd\ Yk t&dyt f jcnfukd Munf&h í
ZeD;rdef;rudk aMumuf&GHUMu&í i,f&G,fpOftcgu pwnfvsuf
igwdkYom; orD;wdkYonfum; tdk;rif;rpGrf; Opömukefcef;&Sdaomf
jyKpkvkyfauR;Muvdrfhrnf[laom txiftm;udk;ESifhMudK;yrf;pGm
arG;jrLcJah om aus;Zl;&Sif rdtb kd tdrk sm;udk pGeyYf pfxm;Muukeo f nfjzpfí
rsuf&nfylwdkYjzifhjynfhaom rsufpdwdkYjzifhom aeY&uf&SnforQ yl
aqG;Mu&ukefaom 'ku©onfrdb BuD;rsm;udk rMumrMum awGUjrif
&cJhavjyD/
,if;odkY rdbESpfyg; ylyefaomuBuD;av om;orD;wdkYtm;
xdt k m[kae,s*rd¾ ;D onf Ni;D Ni;D ajymifajymif aeY½o dS rQawmufavmif
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 188
ukefonf jzpfaomaMumifh xdkom; xdkorD;wdkYrSm rD;avmifwdkifikwf
twl rjzLrpifaom tusdK; rwdk;ryGm;aom usufoa& taxG
axGaom 'ku©BuD;rsm;udk awGUMuHK&wwfacs\? odkYjzpfí trsdK;
aumif;om; trsdK;aumif;orD;wdkY? BuD;rm;aomaus;Zl;½Sif rdrd
wdkY\rdcifbcifrsm;udk bk&m;tavmif;awmf ok0PÖomrpaom
olawmfaumif;wdkYuhJodkY ½dkaoav;jrwfpGm vkyfauR;rI rmwmydwk
Oy|me r*FvmBuD;udk &Gufaqmiftm;xkwfMuukefavmh? oHo&m
ypöKyeÜ f ESpw
f efumv ESpb
f 0vk;H ESpyf g;½I;H aom rD;aoG;wk;H rD;avmif
wdkifikwftae rjzpfMuapESifh? MuyfMuyfowdxm;Muavukef/
yl a Zmf t yf a omol [ l a om q|rD ;
ylaZmftyfaomol ½dkaotyfaomol[lonfum; avmu
okH;yg;\udk;uG,f&m jrwfpGmbk&m;onfvnf;aumif;? jrwfpGm
bk&m;\wynfhom;oHCmawmfwdkYonfvnf;aumif;? xdkYjyifw&m;
ojzifhusifhMuHtm;xkwfí aeavh½SdMuukefaom &aoh y&dAdkZfwdkY
onfavnf;aumif;? rdrx d uftouftm;jzifBh u;D aomol *kPt
f m;
jzifhBuD;aom olwdkYonfvnf;aumif;? rdrdtay:ü w&m;ojzifh
aus;Zl;½Sdzl;aomolwdkYonfvnf;aumif;? þodkYaomolwdkYonf
ylaZmftyfaom ½dkaotyfaomolwdkYrnfukef\? xdkylaZmftyf½dkao
tyfaom olwdkYudk ylZeD,yk*¾dKvf[lí jrwfpGmbk&m;a[mMum;
awmfrl\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 189
xdkylaZmftyfaom ½dkaotyfaom olwdkYudk r½dkrao rav;
rpm;jyKvkyfvQif ypöKyÜef oHo&mESpfjzmaom umvü avmif
NrdKufjcif;udkcH&wwf\? xdkYaMumifh ylZeD,yk*¾dKvfonf rD;ESifhwl\?
þypöub © 0ü ½dak otyfaom olukd r½drk aojyKvyk jf cif;onf ylZmp
ylZae,smeH[lí a[mawmfrltyfaom r*Fvmw&m;rSqkwf,kwf
ysufpD;onfrnf\? xdkYaMumifh xdkoludk r*Fvmr½Sdaomol t0
r*Fvdu yk*¾dKvf? tvu©duyk*¾dKvf[lívnf;aumif;? usufoa&
r½dSaomol[lívnf;aumif;? umvuPÖDewforD; udef;0yfaom
ol[í l vnf;aumif;? qdx k u
kd af v\? xdyk al Zmfxu kd f ½dak oxdu k af om
olrsm;udk r½dkraoaechJvQif rsm;pGmaom vltaygif;wdkYu xdkoludk
uhJ&Jjypfwif pum;ajymMum; qdk>rufwwfMuukef\? xdkolrSmvnf;
Bu;D yGm;avmufz, G af om tusKd ;trsKd ;rsKd ;wdrYk S qkw, f w k w f wfacs\?
toufpnf;pdrrf sm;udak omfvnf; xdyg;a&muf½adS tmifysupf ;D zdMYk uKH
awGU&wwf\? ylZeD,yk*Kd¾ vjf zpfayaom cEÅ0D g'½Si&f aohukd jypfrmS ;
rdí toufpnf;pdrEf iS w hf uG ysupf ;D avzl;aom uvmAkrif; ponf
udkaxmufav/
xdkylZeD,yk*¾dKvfrsm;udk raxrhJjrifjyKvkyfchJvQif rdrdrSm
odoifhodxdkufaom w&m;"r®wdkYudkrod&bJ w&m;wnf;[laom
vmbfBuD;rSvnf;vGJ&av\? vdr®mp&mtrsdK;rsdK; BuD;yGm;p&m
trsdK;rsdK;wdkYrSvnf; qkwf,kwf&wwfacs\? xdkodkYr½dkraojyKvkyf
onft h wGuf *g&0r*FvmBu;D vnf; ysupf ;D av\? xdo k w l t
Ykd ay:ü
axmifaxmifvmT ;vTm;<um;<um;0if0h ifh jyKvyk jf yefvQiv f nf; ed0gw
r*Fvmysupf ;D jyef\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 190
t0r*Fvduyk*¾dKvf\tjzpf usufoa&r½Sd r*Fvmr½Sdaom
ol,w k t f jzpfoaYkd &muf&av\? xdyk Zl ed, yk*Kd¾ vu f kd r½drk aojyKvyk í
f
tjypfpum;ajymMum;a&&Gwv f Qif tvGe, f w
k rf mvSpmG aom 0ov
yk*Kd¾ vrf nfaMumif; okweå yd gwf 0ovokwüf jrwfpmG bk&m;a[mMum;
awmfrl\? rD;ykHBuD;udk wpfpkHwpfa,mufaomolu oGm;a&mufí
xdyg;chv J Qif rD;ykBH u;D rSm wpfpw
Hk pf&memusijf cif;ponfrjzpf? xdyg;vm
aomolrSmomvQif ylavmifjcif;'ku©udk cH&avouhJodkY xdktwl
ylZeD,yk*¾dKvfudk r½dkrao xdyg;ajymqdkchJvQif cH&aomylZeD,
yk*¾dKvfrSm wpfpkHwpf&m *kPfysufpD;ívnf;roGm;? xdyg;aomolrSm
omvQif rsm;pGm'kp½dkuftnpftaMu; tzwfwifcH&av\/
þavmuü igwdkYAk'¨bmom omoemawmfwGif;rSmyif
ylZmpylZeD,r*Fvmonf tawmfyifcsdKUwhJwwfMuukef\? rdrd
Munfñdkaomyk*¾dKvfudkrlum; txl;yifydkrdkomvGefí jr§ifhjr§ifhajr§muf
ajr§mufajymywwfMu\? rdrdMunfñdkaom yk*¾dKvfrSwpfyg; tjcm;
aomyk*¾dKvf tjcm;aom*dkPf;jzpfvQif oDv0EÅyn0EÅ vZÆDayov
yk*¾dKvfBuD;rsm;yifjzpfaomfvnf; xdkyk*¾dKvfBuD;rsm;udk xdxdyg;yg;
ESdyfESdyfe,fe,f ajymqdkvG,fwwfMuukef\? tu,fí rdrdwdkY
rMunfñdkEdkifchJMuygrl EIwfydwfí wdwfqdwfpGmom aeoifhacs\?
tjypfukd rajymqdrk ad p&m? rvSLvdv k Qiv
f nf; rvSLbJa½Smifví JT om
ae&m\? tjypfudk rajymqdkwhJ&m/
omrnao;ao;odrfodrfyk*¾dKvfrsm;udk ajymqdkrdvQif awmf
awmfwefwef ayghyg;ygao;\? {&mr oDv0EÅ yn0EÅ vZÆaD yov
0,0k'¨dyk*¾dKvfBuD;rsm;udk xdxdyg;yg;ajymqdkygrl tvGefw&mBuD;
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 191
av;jyif;jyvSpGmaom 'kp½dkuf0efxkyfBuD;rsm;udk aqmif,l o,fydk;
onfrnf\? ylZeD,tjypfudk xm;bdOD;? ]tcsif;csif;jzpfaom
yk*Kd¾ vrf sm;\ tjypfuykd if r½I&mrajymrqd&k m? rdr\ d tjypfuo kd mvQif
½Ijrif&m\}[lí "r®y'ygVdawmfponfü jrwfpGmbk&m; a[mMum;
awmfrl\/
rdrdwdkYudk,fwGif þb0uHaumif;axmufrí &½Sdaeaom
oorÇm&Zd0gS vQmuav;wpfco k nf trsKd ;rsKd ;aom'kp½du
k f trsKd ;rsKd ;
aomtjypfwdkYudk vIyfumvIyfumESifh rsm;pGmqnf;ylEdkif\? 0denf;
a'oemawmfü Owå&drEkó"r®udkajymqdkí yg&mZduodkYa&muf
atmif xdkvQmuav;onf &GufaqmifEdkifav\? yOömeEÅ&d,
uHBuD;wdkYwGif txl;tm;jzifh oHCab'uuHBuD;ajrmufatmifyif
&GufaqmifEdkif\? rdwfBuD; aqGBuD;wdkYudk uGJjym;aprI? rdrdESifh aygif;
oif;aeMurdwfppfaqGppfwdkYudkyif rkefYrkefYnufnuf uGJysufonf
wdkifatmif jyKvkyfrIwdkYudkaomfvnf; &GufaqmifEdkif\? xdkYaMumifh
xdkvQmuav;wpfckonf BuD;vSpGmaom "m;oefvsufwdkYxuf
tqrsm;pGm xufjrufvSonfudk ,kHMunfpdwfcs odxdkufvSay\/
olwpfyg;wd\ Yk tjypfukd ajymqd&k efta&;odYk usa&mufvQif
¤if;vQmonf pufuo Jh Ykd tvGew
f pf&m vnfywfvaS cs\? olwpfyg;
wd\Yk *kPaf us;Zl;udk ajymqd&k efta&;odYk usa&mufygrlum; ¤if;vQm
onf ausmufawmifBu;D rsm;xufyif av;vHxikd ;f rIid ;f vsu½f adS cs\?
BuD;us,fvSpGmaom ppfoabFmBuD;rsm; yhJwufBuD;rsm;udk oufom
pGmjzifh Edkifeif;atmifudkifí yhJEdkif\? ESpfvufrrQavmuf½Sdaom
þvQmwpfcu k kd Edik ef if;atmifyEJh ikd yf gvQif þavmuü vlvrd m® jzpfí
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 192
tvGefwpf&modyfonf;ao0yfaomol[lí csD;rGrf; xdkufav\?
bk&m;tp½Sdaom ylZeD,yk*¾dKvfwdkY\ tay:ü teEÅ&d, uHxdkuf
avmufatmif ylZmp ylZeD, r*Fvmysuv f Qif aoonf\ tjcm;rhüJ
pifppftyg,foo Ykd mG ;&rnf rSeaf cs\? cstyfaom0efxyk o f nf rkcsrvGJ
usjcif;jrJouhJodkY i&JodkYus&rnf pifppfjzpfav\/
xdyk Zl eD,rD;uho J Ykd Bu;D rm;aomtjypf½í dS avmifjcpfapwwf
aom*kPfwlrD;wpfck½Sdao;\? xdkrD;udk r½dkraorav;rpm; jyKvkyf
aomtcg trsKd ;orD;rde;f rrsm; oHo&mypöKyeÜ w f üYkd avmifNrKd uw
f wf
av\? tb,frD;enf;[lrlum; *[yw*¾dac:aom tdrf½Sif
vifa,musfm;wnf;[laom rD;ykHBuD;aywnf;? rdef;rwdkYonf rdrdwdkY
t½Sifocif vifa,mufsm;udk Ekdifvdkrif;xuf ESdyfpufuvl jiLpl
aqmifhatmifh rajzmifhESvkH; usihfokH; aexdkifchJaomfvnf;aumif;?
xdv k ifa,mufsm;udk r,m;rde;f rwd0Yk wå&m;ESit hf nD av;av;jrwfjrwf
½dk½dkaoao rjyKvkyfchJaomfvnf;aumif;? xdkvifa,musfm;udkyif
½ke½Yf ek MYf urf;Murf; y&rf;ywm eifiguq Burd ;f yoHa[muf atmfaiguf
qJa&;chJaomfvnf;aumif;? xdkrdef;rrSm aus;Zl;½Sifvifa,mufsm;
wnf;[laom rD;ykHBuD;avmifNrdKufí wpfaeYxufwpfaeY ajcmuf
aoGUaom ta&tom;acgifyg;MuHKvSDaom taoG;t&nf rMunf
rvifaom rsuEf mS jzifo h m tdrüf ae&avojzifh xdrk ed ;f r½Sad omtdrf
onf usufoa&r*Fvmr½Sd jzpfav\/
tdrfapmifhewf &Gmapmifhewf ewfaumif;ewfjrwfwdkYonf
vnf; xdkusufoa&r*Fvmr½Sd&m tdrfrSzJcGm xGufoGm;aMuav
ukef\? pD;yGm;vmbfvmbwdkYonfvnf; wpfaeYxufwpfaeY
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 193
wa&GUa&GUqkw, f w k f ysujf ym;wwfavuke\ f ? tb,faMumifq h akd omf
pD ; yG m ;Opö m wd k ; wuf a Mumif ; a&m*gOy'f u if ; vG w f a Mumif ; ud k
apmifah &Smufrç pwwfMuukeaf om or®ma'0ewfwYkd pGeyYf pfxu G cf mG
oGm;MuavaomaMumifv h nf;aumif;? xduk suo f a&r*Fvm r½Sad om
rsufESmqdk;rç tkyfcsKyfBuD;pdk;aexdkifaomtdrfudk rdwfaumif; aqG
aumif; vltaygif;wdo Yk nf a½Smifvo
JT mG ;MuavaomaMumifh vnf;
aumif;? wpfaeYxufwpfaeY rdwfaqGysufí pD;yGm; vmbf vmb
wdkYonfvnf; ysufjym;qkwf,kwf&avukef\/
xdkodkY OpömpD;yGm;ysufjym;avaom rdef;rtm; pdwf rMunf
romjzpfí a&m*gtemwdkYonfvnf; zdpD; ESdyfpufvmav ukef\?
wpfcgwpf&H a,mufsm;olawmfaumif;wdkYu rcHr&yfEdkifojzifh
xdkrdef;rudk pGefYypf xGufajy;avaomtcg om;i,forD;i,f wdkYESifh
wuG rDScdkudk;uG,f&mrhJjzpfí rsuf&nfylwdkYjzifh pD;,dkvsufae &av
aom rdef;rrsm;udkyif rsm;pGmawGUMuHK&zl;av\? þonfum;
vifa,mufsm;wnf;[laom *[yw*¾drD;udk r½dkrao rxDav;pm;
apmfum;½dkif;yspGmjyKvkyfaom rdef;rwdkYtm; ypöu©rsufarSmufüyif
avmifNrdKufykHtjcif;t&m t>rufjzpf\/
tMuifrdef;ronf rdrd\t&Sifvifa,musfm;udk aMumuf
vnf;aMumuf\? cspfvnf;cspf\? ½dkaoav;jrwfpGmvnf; jyKpk
vkyaf uR;av\/ rdr\ d t&Sio f cif vifa,musmf ;udk vGeuf sL;ívnf;
rusifhwwf/ om,macsiHpGm rdef;raumif;yDyD r,m;0wf ig;yg;ESifh
tnD jyKpkvkyfauR;av\/ vifa,musfm;\ pdwfoabm tvdk
twdkif;odkYomvQif vdkufíusifhavh&Sd\/ xdkrdef;rudkrlum; xdk
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 194
*[yw*¾ d r D ; onf ravmif j rd K uf ½ k H o mru avmuü&S d a om
usufoa&r*FvmBuD;wdkYudk tvdk&Sdwdkif;ay;í csD;ajr§mufwwf
avukef\/ xdkrdef;rudk rdrd\t&Sif vifa,mufsm;uvnf; cifcif
rifrif MuifMuifemem n§mwmaygif;oif;í tvk;H pkaH om ypön;f Opöm
&wema&TaiGwu Ykd v
kd nf; MunfMunf,, Hk Hk vTyJ t
Hk yfEiS ;f jcif;cH&av\/
rdrdwdkY vifa,musfm;rsm;\ jrwfEdk;,kHMunfrIudk &&SdMuaom rdef;r
taygif;wdkYonfum; pMumrif;\ rdzk&m;acgifBuD;yrm at;csrf;
om,mpGm om;orD;a>c&Hy&dowfESifhwuG pdwf0rf;ruGJrjym; tnD
tnGwfae&avukef\/
xdkodkYaom rdef;rtdrfh&SifwdkYtm; r&ao;aompD;yGm;Opöm
vmbfoyfyumwdo Yk nf wpfaeYwjcm; 'Da&rsm;odYk wd;k yGm;avuke\ f /
vltaygif;wdo Yk nfvnf; aumif;cs;D axmrem Mobmpum;>rufMum;
csD;rGrf;Muavukef\/ or®ma'0 ewfrsm;pGmwdkYonfvnf; apmifh
a&Smufedpörpavukef\/ xdkodkY ewfaumif; ewfjrwfwdkY rjywfrç
pavaomtdrf&Siftm; usufoa&r*FvmwdkYonf yGifhvef;om,m
onfjzpfaomaMumifh rdwaf umif; aqGaumif;wdo Yk nfvnf; pkaygif;
a&mufvmwwfavukef\/ txl;tm;jzifhum; xdkodkY usufoa&
r*Fvm&Sdaom tdrfokdY &aoh&[ef;olawmf oljrwfwdkYonfvnf;
uyfa&mufMuavukefojzifh olawmfaumif;wdkY\ w&m;BuD;rsm;udk
Mum;emrSwfom;&avojzifh xl;jcm;aom vlYb0 orÜwådpuf0if
olawmfpifrdef;rjrwf jzpf&av\/
wrvGefavmuürlum; rdrdwdkYudk;uG,f&m vifa,musfm;udk
Edkifvdkrif;xuf ESdufpufuvl jyKrIajymMum; apmfum;½dkif;jyaom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 195
rde;f rwdo Yk nf þb0rSpak whusonf&adS omf ] ,xmouH eduad© wåm
{0Hed&a,} [laom a'oemawmfBuD;t& r[mwmyei&JBuD;odkYcs
tyfaom 0efxyk jf rKyaf vonfyh rm rkcs{uef usa&mufMu&rnfom
vQifrSef\/ xdkokdYvifa,musfm;udk r½dkrao rxDavpm; apmfum;
aomrdef;rwkdYonf wmyei&JBuD;ü usa&muf cHMu&avaMumif;udk
owåwdedygwf? oHudpöZmwfü jrwfpGmbk&m;a[mMum;awmfrl\/
t*Fw k Kåd &f ygVdawmfüvnf; rde;f rwdrYk mS twGi;f rD;ok;H yg; tyrD;av;yg;
&SdaMumif;udka[mawmfrl\/ twGif;rD;okH;yg;rSm avmbç a'goç
arm[w&m; rD;okyH g;udq k o kd nf/ tyrD;rSm trdç tbç rD;ESpyf g;ESihf
,ckjytyfaom ylaZmfxu kd af om yk*Kd¾ vw
f nf;[laom 'u©ad P,s*d¾
rD;wpfyg;? rdrdwdkYvifa,musfm;wnf;[laom *[yw*¾drD; wpfyg;
tm;jzifh tyrD;av;yg;jzpf\/
vifa,musmf ;udk rxDavpm; usiahf zmufjym;vsuf apmfum;
aomrde;f rwdYk usc&H vwåUH aom r[mwmye i&JBu;D onfum; igwdYk
wnfaeMuaom r[myxDþajrMuD;atmuf ,lZemaygif; udk;
aomif; tuGmwGif tapmuf,lZemwpf&m tvsm;teH,lZem
wpfaomif; us,0f ef;aomajrOrifBu;D ü wnf&\ dS / xdrk [mwmye
i&JBu;D ü tvQw H ajymifajymif awmufavmifaomoHajrtjyif&\ dS /
a&wGufjcif;iSg rpGrf;&mojzifh toacsF,steEÅ rsm;jym;vSpGmaom
i&Joo l wå0gwdjYk zifv
h nf;jynfah e\/ þi&JBu;D ü tvQw H ajymifajymif
awmufavmifuek af om oHawmifBu;D wdo Yk nf&udS ek \
f / xdok aH wmif
Bu;D wd\ Yk ywfvnf0ef;usif oHajrtjyifwüYkd xef;awmBu;D oP²mef
ayawmBuD; oP²mefuJhodkY oHajrrSaygufíxMuukefaom tvGef
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 196
xufjraom tzsm;&Su d ek af om tvQw H ajymifajymif awmufavmif
ukefaomoHwHpdkY oHwHusif oHcRefBuD; oHwdkifBuD;wdkYonf pdkufxl
vsuf&SdMuukef\/ i&Jxdef;wdkYonf tvQHwajymifajymif awmuf
avmifaom vufeufwjYkd zifh ½du k Ef u
S yf w
k cf wfuek v
f suf i&Joo l wå0g
wduYk kd oHawmifBu;D wdt Yk ay:odYk wufa&mufajy;oGm;apMuuke\ f /
i&Jolowå0gwdkYonf udk;&mr& ½dkufESufjcif;'ku©udk rcHr&yfEdkifMu
onf j zpf í tvQH w ajymif a jymif awmuf a vmif a om xd k o H
awmifBuD;wdkYtay:odkY wufa&mufajy;oGm;ukef\/ xdkodkYwuf
a&muf a jy; oG m ;Muojzif h awmif x d y f o d k Y a &muf M uaomtcg
jyifxef;pGmwdu k cf wfvmukeaf omavwko dY nf xdik &Jol owå0gwdu Yk kd
cdkudk;&mr& vGifhygíusefjyefatmif wpfzefwdkufvTifhukef\/ i&Jol
owå0gwdkYonf xdkavüvGifhygí awmifajcwdkYü pdkufxlvsuf&Sd
ukefaom oHwHusif oHwHpdkYwdkY\ tay:odkY OD;acgif;apmufxdk;
usavukef\/
wHcGefwdkifwdkYü pGyfíxm;tyfaom *VKef½kyfç e*g;½kyfç
[oFm½kyfwdkYuJhodkY oHwHusifwkdY\txufüpGyfvsuf rjrif0Hhr½I0Hh
wvGev Yf eG fY wvufvufawG aeMuuke\ f ? wpfzef i&Jxed ;f wko
Yd nf
tvQHwpfajymifajymif awmufaom oHvSHwef oHwHcsLwkdYjzifh
xkd;BudwfqGJiifí atmufoHajrtjyifokdY usa&mufapMuukef\?
wpfzef i&Jxdef;wkdYonf txl;xl;tjym;jym;aom vufeufwkdYjzifh
½kdufESufykwfcwfvsuf tvQHwajymifajymif awmufavmifaom
oHawmifBuD;wkdYokdY wufapMuukef\? awmifxdyfokdYa&mufjyefvQif
,cifuuJhokdY avwkdYwkdufcwfjyefojzifh oHwpkdYBud;wkdYtay:okdY
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 197
wpfzefvGifhpifusa&muf&jyefukef\/
þokv Yd Qif tMuifrQavmuf umvywfv;Hk rdrw d jYdk yKtyfaom
raumif;rIuHwkdYonf ukefjcif;okdY ra&mufukefao;? xkdrQavmuf
aom umvywfvkH; qkdcJhNyD;cJhaom enf;twkdif;jzifhom onf;xH
jyif;jy Bu;D rm;vSaom 'kuu © dk tjyefjyeftvSev f eS f cHaeMu&uke\ f ?
tESpfwpfodef; tESpfwpfoef; tESpftuka# tESpftoFacsyif
MumjrifhMuukefaomfvnf; xkd'ku©rS ruRwfrvGwfMu&avukef?
þokv Yd Qif r[mwmyei&JBu;D üBu;D rm;jyif;jy qif;&JvaS om 0#f'u k ©
trsdK;rsdK;wkdYukd vifa,musfm;wkdYtm; apmfum;½kdif;jy r½kdraojyK
vkyfMuaom rdef;rwkdYonfcHpm;Mu&ukef\/ xkdi&Jü ESpfaygif;
toacsFru Mumjrifhvmaomtcg ¤if;rSwpfzef jyefvnfvGwf
ajrmufjyefojzifh tu,fwEÅd vlb Y v Hk b
Yl 0ukd &cJah vjim;aomfvnf;
xkt d ukov dk u f w
H \ Ydk tusKd ;qufaMumifh xkrd ed ;f rwkrYd mS jzpfav&m&m
oHo&mb0wküYd ½kyq f if;oP²mef Mueftifvu©Pm t*FgcsKd UwJjh cif;?
vlYavmuü tokH;r0if usufoa&r*Fvm wpfpkHwpf&m r½Sdaom
'Gepf #m;rsKd ; yef;rIu d o f eG rf sKd ; ½GpH &m npfpw k w f u,fEw k af om vl,w k f
rmrsdK;wkdYüom jzpf& wwfavukef\? olawmfaumif; w&m;wkdYESifh
a0;uGm&mt&yfwüYdk rde;f rrsKd ;wküYd om jzpf&avuke\ f ? NrKd UBu;D jyBu;D
wkdYtv,fwGif jzpf&aomfvnf; olawmfaumif;wkdYESifh a0;uGm&m
jzpfaom jynfhwefqmrwkdY\ ae&mwkdYokdYa&mufí rolawmftrsdK;
rsKd ;wk\
Yd abmifü tukov dk t f rsKd ;rsKd ;wku Yd odk m aeYpOfaeYwidk ;f yGm;vsuf
aoonf\ tjcm;rJüh ,cifujyqkcd ahJ om wmyei&JBu;D ponfwo Ydk Ydk
wzefjyefí a&mufNrJa&muf&avukef\/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 198
þonfum; vifa,musmf ;udk r½drk aorxDav;pm; apmfum;
azmufjyef tusifhwefaom rdef;rwdkYtm; *[yw*¾drD; avmifyHk
tusdK;<uif;udk t>rufrQjyqdkjcif;wnf;/
xdk*[yw*¾drD;wnf;[laom vifa,musfm;udk r,m;rdef;r
wdkY\ 0wå&m;ESifhtnD ½ddkaoav;jrwfpGm jyKpkvkyfauR;avh&SdMu
ukefaom trsdK;aumif;orD;rdef;rwdkYrSmrlum; þb0rS pkawrae
aovGeMf uukeo f nf&adS omf usuo f a&r*Fvm&S&d m olawmfaumif;
w&m;xGe;f um;&m bHXk mewdo Yk aYkd &mufMu&í Bu;D jrifah om yxrwef;
vlYpnf;pdrfBuD;rsm;udk &wwfMuav\/
vljY ynfavmuwGif tcsKd Uaomrde;f rwdo Yk nf a½TaiGOpöm &wem
pdeaf usmuf taqmufttHpk aom abm*orÜwBdå u;D wdEYk iS hf jynfph MkH u
avaomfvnf; rdrdwdkYvifa,musfm;rsm;tay: MoZmr&Sd aoG;
aqmifír&/ xdka,musfm;uvnf; xdkrdef;rrSwpfyg; vdkufpm;
aysmfyg;avh&SdMujyefaomaMumifh aeYnOfhrjywf tlonf; jywfa<u
rwwf pdw'å u k B© u;D rsm;udk &&Syd al qG;aeMu&aom rde;f rtaygif;wdu Yk kd
rMumrMum awGUjrif&av\/ b0oHo&mu vifa,musmf ;udk ½dak o
orI tav;jyKcJhaom rdef;rwdkYrSmrlum; xdk'ku©rsdK;wdkYrS t<uif;rJh
vGwfuif;csrf;omvsuf rdrda,musfm;rsm;tay:ü MoZmwduúr
BuD;rm;í xdka,musfm;wdkYonf rdrdwdkYtvdkodkYom vdkufyg&wwf
avukef\/ ewfjynfewf½GmwdkYüvnf; xdkYtwlyifjzpf\/ vif
a,musfm;udk ½dkaoav;jrwfavh&Sdaom rdef;rwdkYonf tvdk&Sdí
qkywåemjcif;udjk yKonf&adS omf a,musmf ;b0udk vsijf refpmG &Edik \ f /
vifurkd ½dak oaomrde;f rwdo Yk nfum; a,musmf ;b0udk r&Edik Mf u&m
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 199
[lí em&'Zmwfü jrwfpmG bk&m; a[mMum;awmfr\ l / tusO;f csKyu f kd
qdak omfum; vifa,musmf ;udk ½dak oav;jrwfpmG vkyaf uR;jyKpak om
rde;f rtaygif;wdrYk mS vlUjynfpek q f ef ewfjynfpek q
f ef cHpm;pHpm;Mu&í
b0wdkwdkESifh r*fzdkvfedAÁmefudk &EdkifMuav\/
xdkodkYazmfjytyfaom ,kwådtaxmuftxm; bk&m;a[m
a'oemawmfBuD;rsm;t& trsdK;aumif; orD;rdef;rwdkYrSm rvTJom
ra&Smifom rdrdwdkYESifh tNrJxm0&qufqHíom aeMu&aom
vifa,musmf ; wnf;[laom rD;yHBk u;D udk r½drk aojyKvyk u f rD;wdrYk nf
onf tmPmzDqefavhr&Sd? tuRrf;avmifNrdKufwwfav ouJhodkY
xdkYtwl vifa,musfm;wnf;[laom *[yw*¾drD;BuD; avmifNrdKuf
ojzifh BuD;us,faom ypöKyÜef rsufarSmuf usa&muf cHpm;&vwåHU
aom tjypfBu;D wdu Yk kd ½IarQmaf xmufxm; rsm;rsm;Bu;D owd&Muukef
vsuf aemufaemufu vGecf NhJ y;D aomtjypfwYkd yaysmufMuavatmif
rdrdwdkYt½Sifocif vifa,mufsm;wdkYudk ½dkaopGmawmif;yef c,
uefawmhMuí aemiftouf½SnforQ umvywfvkH;vnf; ½dkao
av;jrwfpmG *½k*g&0 ouúpjö yKí vifa,mufsm;wnf;[laom rD;udk
apcdkif; tokH;jyKvkyfMuavukef? þonfum; ylZeD,rD;ESifh *kPfwl
aom *[yw*¾v d ifa,mufsm; rD;avmif NrKd uyf t Hk csuu f kd t>rufrQ
jycef;wnf;/
a,mufsm;wdkYrSmvnf; ZeD;rdef;rwdkYtm; vifa,mufsm;wdkYu
jyK&maom0wå&m;ESifhtnD rjyKchJaomaMumifhvnf;aumif;? rdrdwdkY
ZeD;rdef;rrSwpfyg; tjcm;aomrdef;rrsm;ü azmufjym;usifh MuH
usL;vGejf cif;aMumifv h nf;aumif;? a&muftyfcpH m;tyfaom tjypf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 200
wdo Yk nf rderf wdEYk iS hf xyfwx l yfrQyifjzpfav\? tus,u f kd a0zefí
odMuav/
tdk---wumawmf a,mufsm;wdkY? oifwdkY\ ajc&if;tvkyf
tauR;jzpfaom tdrf½Sifrdef;rowå0g taygif;wdkYudk Muifem
oem;Muukefavmh? xdkrdef;rwdkYrSm oifa,mufsm;wdkYwnf;[laom
*[yw*¾drD;nD;nD; ajymifajymifawmufavmifchJaomtcg t
BuD;us,frSpGmaom 'ku©BuD;rsm;udk rn§mrwmvGefusL;í usifhMu
aomaMumifh olcY rsmrde;f rwdrYk mS onf;zsm;wkeq f yf rcHr&yfEikd &f um;
a'gorD;yGm;BuD;rm; awmufavmifavojzifh rdrdwdkYt½Sif vif
a,musmf ;Bu;D udyk if ½dak ocsiv f suf r½drk aoEdik ?f udik ;f ñTwf csivf suf
rudik ;f rñTwo f m? AsmygayGaemuf a&mufwwf&m&mjzpfí xdak us;Zl;
½SifBuD;udkyif qJa&;aigufirf;y&rf;ywm eifyJiq ajymqdkMu&av
uke\ f ? odjYk zpfí rdrw d ZYkd eD;cifyeG ;f rudk oem;Muifem onft h avsmuf
csD;ajr§mufrnfqdkvQif ig\twGuf þrdef;rrSm rD;ravmifygap
ownf;[k Muyfwnf;jrJjrHpGm rdrdwdkYudk,fudk apmifha½Smuf aqmuf
wnfí ZeD;wlpkHedAÁmefbkHudk cdkvIH&onfwdkifatmif usifhaqmif&
rnf[al om Oya'oudv k nf; a,mufsm;wdt Yk wGuf t>rufrQ azmfjy
tyfavonf/
ylZeD,rD;ESifh*kPfwlaom *[yw*¾dvifa,mufsm;rD;udk
Mum;n§yfazmufxGif; xifvif;azmfjytyf onfrSwpfyg; xdkylZeD,
rD;\avmifNrdKufykHtusdK;rsm;udk qufvufíqdkOD;thH? ylaZmfxdkuf
ylaZmftyf ylaZmfoifh ylaZmf&maom q&morm; &wemok;H yg; aus;Zl;
w&m;rsm;olwu Ykd kd rylaZmfbJ t½dt k aorjyKbJ tav;tjrwf rjyKbJ
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 201
>cif;csefvSyfxm;chJaomfvnf;aumif;? xdkuH\tusdK;qufonf
tyg,fe&ufodkY usa&muf½kHrQru jzpfavwdkif;aomb0wdkYrSm
bmbfoygyumenf;yg;wwfjcif;? bkef;rhJuHrhJ csdKUwhJMuHKvSDpGm jzpf&
wwfjcif;? rdru d dk ylaZmfrnfo
h l ½dak ornfo h l cpm;rnfo h l aus;Zl;qyf
rnfholwdkY enf;yg;wwfjcif;udk jzpfapwwf\/
rdrd\ vufatmufi,fom;wdkYu awmfvSefwwf\? aus;Zl;
udkacsypfwwf\? uwnKw *kPfaus;Zl; rcHpm;&bJ ½Sdwwfacs\?
rdrd\wynfhi,fom;wdkYu *kPfwk*kPfNydKifjyKvkyfí ajc&mwdkif;um
raxrhJjrifjyK wwfavukef\? þavmuBuD;ü vufatmuf
i,fom;wdkYuaomfvnf;aumif;? wynfhwyef;wdkYuaomfvnf;
aumif;? Edkifvdkrif;xuf ESdyfpufuvl *kPfwk*kPfrQwkyNydKifqdkif
tEdik &f rI tvkt,ufjyKjcif;rsm;udk cHaeMu&ukeaf omvlMu;D rsm;ESihf
q&mBu;D orm;Mu;D wdrYk mS tonf;ESv;Hk aMujyKe;f ysupf ;D avmufz, G f
tBuD;tus,fepfemMu&aom 'ku©BuD;rsm;udk vSvS&wwfacs\?
wynfrh o k v d u apmif;q&m*kwv då udk *kPNf yKd iof nft
h wGuf pdwyf suf
p&mqif;&J&ykHudk axmufav/
xdkodkYaom 'ku©rsdK;udk ylZmpylZeD,r*Fvmysufí jyqdktyf
chJNyD;aom q|rD;avmifolwdkYrSm rsm;pGmMuHKawGU&wwfav\?
,ckumv qkwu f yfavmuBu;D ürlum; þodaYk om'kuB© u;D rsKd ;awGukd
cHaeMu&ukefaom vlBuD;vlaumif;wdkYESifh q&maumif; orm;
aumif;wdo Yk nf tvGew f pf&mrsm;jym;avuke\ f ? xdo
k jYkd yqdck NJh y;D aom
enf;twdik ;f vlBu;D vlaumif; q&morm;aumif;wdu Yk kd ylyifaomu
'kut © xnfBu;D udk ay;wwfuek af om vufatmufi,fom; wynhf
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 202
trsm;wdkYudk &nfawmfrlí ygXZmwfygVdawmfü-
opöH uda&0 rm[Hok?
e&m {upöd,m £"/
u|H edyv0dwH aoa,sm?
eawG0 upöda,m ea&m/ (Zm? 1/ 17/)
[lía[mawmfrl\/
edyv0dwH=a&xJrSq,fwifíxm;tyfaom/ u|H=rD;qdkuf
pzG,f xif;wkH;i,fonf/ aoa,sm=jrwfavao;\/ {upöda,m=
tcsKd Uaom/ ea&m=aus;Zl;acsypf vlaynpfonf/ eawG0aoa,sm=
xif;wk;H rQtjzpf pifppfrjrwfonfomvQiw f nf; / £wd=þodaYk om
pum;udk/ £"=þavmuü/ {upöd,m=tcsdKUukefaom/ e&m=
ynm&Sdol vltaygif;wdkYonf/ tm[Hok=yk&mPfpum; rdefYMum;
awmfrzl ;l Muuke\ f / £'H=þyk&mPfpum;onf/ opöu H ad &0=pifppf
{uefrkcs rSefavpGwum;/
t"dygÜ ,ftusO;f csKyf qdvk &kd if;um; þavmuü a&üarsmí
vmonfudk q,f,líxm;tyfaom rD;pmxif;wkH;onf jrwfav
ao;\/ Edkifvdkrif;xuf ESdyfpufuvl *kPfwl*kPfrQ wkyjydKifqdkif
tEdkif&rI tvkt,ufjyKvkyfwwfaom aus;Zl;rJholtcsdKUvlonf
xif;wkH;avmufrQrjrwf[lí a&S;ynm&SdwdkY rdefYMum;aom yk&mPf
pum;a[mif;onf rSefavpG[lvdk/
ylZeD,yk*¾dKvfwdkYudk ylZmp ylZae,smeH[lí a[mawmfrltyf
aomtwdkif; t½dktao tav;tjrwfjyKí qnf;uyfrI edrfhcsrI
½dkaorI ylaZmfrI vSL'gef;rI ay;urf;rIrsm;udkjyKvQif þuJhokdYjyKaom
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 203
olonf ylZmpylZeD, r*Fvmudk vufa&muf&&Sad omol rnfay\/
yknud&d,m0w¬Kq,fyg;wdkYwGif typm,e ukodkvfxl;udk qnf;yl;
aomolvnf; rnfay\/ r*Fvm&Sdaomol usufoa&&Sdaomol
oD&dewforD; udef;0yf&mjzpfaomol [lívnf;ac:qdkxdkufay\/
ypöKyÜefoHo&m ESpfjzmXmewdkYü vlMunfndK ewfMunfndK yk*¾dKvfjrwf
BuD;wpfOD; jzpfay\/ xdkolonf trsdK;rdsK;aom usufoa& trsdK;
rsKd ;aomtjct H &H trsKd ;rsKd ;aom vmbfoyfyumwdu Yk kd &wwfacs\/
xdo k \ l vufatmufi,fom; wynfw h oYkd nf txl;ojzif½h akd ojcif;?
&Scd ;kd ylaZmfjcif;? cpm;qnf;uyfjrwfE;kd jcif;rsm;udv k nf; jyKMuuke\ f /
rdrdü&SdjyD;aom y&dowfwdkYonfvnf; ruJGYrjym; wom;wnf;
nDnw G af phpyfí tabZÆy&do yk*Kd¾ vt f jzpfu&kd wwfacs\/ jzpfav
&m&m oHo&mb0wdkYü rdrd\vufatmufi,fom; wynfh rsm;u
Edkifvdkrif;xuf ESdufpufuvl *kPfwl*kPfrQ wkyjydKifqdkif tEdkif&rI
tvkt,ufjyK jcif;aMumifhjzpfaom 'ku©rsm;udk rawGU rMuKH&acs/
0wå&m;odpGm vdr®macsiH ausyGefEl;eyf avsmufywf ,Ofaus;aom
vufatmufi,fom; wynfhrsm;\ylaZmfrI ½dkaorI rsm;udk&í
tvGew f &m Munfomcsr;f ajrh aysmaf rGU&wwfacs/ rdrjd yKpyk sKd ;axmif
tyfaom tyif;toif; *dkPf;*PwdkYonfvnf; rdrd\qkH;rpum;
Mo0g'rsm;udk wom;wnf; vdu k ef mcH,ul ek \f / rdrad qmif&u G v
f akd om
twdkif; raoGrvSef vdkufemjyK usifhMuukef\/
a,musfm;jzpfvQif ,oolaX;om;r[muyÜde rif;BuD;rsm;
uJhodkY i,fom; wynfhtaygif;wdkYESifhwuG nDnGwfaphpyfxl;jrwf
,Ofaus;aom y&dowfwdkYjzifh aysmf&TifpGmoHo&müvnf;&í
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 204
tEkyg'daoo edAÁme"mwf okcjrwfudk qnf;uyfcdkvIH&av\/
rdef;rjzpfvQif 0domcgç taemZmç omrm0wDç b'´gwdkYuJhodkY vuf
atmufi,fom; wynfhy&dowfrsm;ESifhwuG aysmf&TifpGm oHo&m
üusiv f nf&í tEkyg'daooedAmÁ e "mwfock jrwfukd qnf;uyfcv kd HI
&onfjzpfuek \ f /
þpum;&yfum; ylZeD,[kqt kd yfaom q|rD;ESiphf yfvsO;f í
tusOf;t>rufrQjzpfaom pum;&yfwnf;/
trdç tbç ylZeD,yk*¾dKvf þoHk;yg;udk tyrD;oHk;yg;[lí
qdktyf\/ rdef;rwdkYrSmrlum; vifa,musfm; wnf;[laom *[ywd
rD;udx k nfí h tyrD;av;yHk &Sad v\/ þrD;rsm;udk r&krd ao rxDav;
pm; ,Gif;rSm;azmufjyef rawmfrwef udk,fEIwfESvHk;oHk;yg;jzifh
jypfrSm;vGefusL;cJhaomf oHo&mypöKyÜef ESpfwefumv ESpfb0vHk;
qH k ; &I H ; ysuf p D ; avtH h o nf o mjzpf í tMuif t rsd K ;aumif ; om;
a,musfm;wdkYonfvnf;aumif;? trsdK;aumif; orD;rdef;rwdkYonf
vnf;aumif; MuOfa&Smifapmifah &Smuf jyKvyk &f u G af qmiftyfonfukd
jyKvkyf&Gufaqmifvsuf udk,fusdK;udk,fpD;yGm;udk MuD;rm;wifhw,f
&Sad tmif vdu k ef mjyKusi&hf rnf[al om Oya'oudv k nf; azmfjytyf
avNyD/ t*kFwå&edum,f? wduedygwfygVdawmfjrwfü atmufyg
twdkif; a[mawmfrlonfudkvnf; usufrSwf vdkufemMu&monf/
1/ rmw&d ydw&d pmyd?
a,m rdpäm y#dyZÆwd/
wxm*aw 0g orÁKa'¨?
tx 0g wó om0au/
ZtpodYk v,fwDa[mudef;w&m;pm 205
2/ A[kOö aom yo0wd?
tyknH wm'daom ea&m/
£a"0eh *&[EÅd?
ypöyg,Oö *päwd/ (tH? 1? 311/)
a,m=tMuifoo l nf/ rmw&dpmyd=rdcifüaomfvnf; aumif;/
ydw&dpmyd=zcifüaomvnf;aumif;/ rdpäm=rSm;rSm;,Gif;,Gif; (0g)
r&kdrao/ y#dyZÆwd=usifh\/ tx0g=xdkrSwpfyg;/ wxm*aw=
a&S ; bk & m;wd k Y u J h o d k Y vmjcif ; aumif ; awmf r l a om/ orÁ K a'¨ 0 g=
jrwfpGmbk&m;üaomfvnf;aumif;/ wó=xdkjrwfpGmbk&m;\/
om0au0g=wynfhom;taygif; olawmfaumif;rsm;üaomfvnf;
aumif;/ rdpäm=rSm;rSm;,Gif;,Gif; (0g) r&kdrao/ y#dypöwd=usifh\/
wm'daom=xdkodkYoabm&Sdaom/ aomea&m=xdkolonf/ tyknH=
raumif;rIudk/ A[kOö=rsm;pGmyifvQif/ yo0wd=qnf;yl;pkaqmif;
onfrnf\/ eH=xdkoludk/ £a"0=þrsufarSmufb0üyifvQif/
y@dwm=ynm&SdwdkYonf/ *&[EÅd=uJh&JU&IwfcsMuavukef\/ ypö=
wrvG e f b 0ü/ tyg,Oö = tyg,f a v;yg;od k Y vnf ; / *pä w d =
oGm;&av\/