Professional Documents
Culture Documents
Suplemen Topik 11
Suplemen Topik 11
DERIVATIF
A. Pengertian Derivatif
Perhatikan gambar berikut ini :
dy f ( x x) f ( x)
f ' ( x) lim atau dy = f’(x) dx
dx x 0
x
df
y = f(x) maka y’ = f ' ( x)
dx
1
Definisi .III.A.1.
1. Misal fungsi f terdefinisi pada selang I yang bukan suatu titik. Fungsi f dikatakan mempunyai
turunan pada selang I, jika turunannya (f’) terdefinisi.
2. Derivatif pertama dari y = f(x) terhadap x
dy f ( x x) f ( x)
lim
dx x 0 x
dy
= y’ = f ' ( x) .
dx
B. Rumus-rumus Derivatif
Jika u, v, w fungsi dari x dan a, b, c, n konstanta maka:
d
1. (c ) 0
dx
d
2. (cx) c
dx
d
3. (cx n ) ncx n 1
dx
d du dv dw
4. (u v w ...) = ...
dx dx dx dx
d du
5. (cu) c
dx dx
d dv du
6. (uv) u v
dx dx dx
d dw dv du
7. (uvw) uv uw vw
dx dx dx dx
du dv
v u
d u dx dx
8. , v 0
dx v v2
d n du
9. (u ) n u n 1
dx dx
dy dy du
10. .
dx du dx
du 1
11.
dx dx
du
2
dy
d
12. du
dx dx
du
d du
13. sin u cos u
dx dx
d du
14. cos u sin u
dx dx
d du
15. tan u sec 2 u
dx dx
d du
16. cot u csc 2 u
dx dx
d du
17. sec u sec u tan u
dx dx
d du
18. csc u csc u cot u
dx dx
d 1 du
19. sin 1 u
dx 1 u dx
2
d 1 du
20. cos 1 u
dx 1 u 2 dx
d 1 du
21. tan 1 u
dx 1 u 2 dx
d 1 du
22. cot 1 u
dx 1 u 2 dx
d 1 du
23. sec 1 u
dx u u 2 1 dx
d 1 du
24. cse 1u
dx u u 2 1 dx
d a 1 du
25. log u .
dx u ln a dx
d 1 du
26. ln u .
dx u dx
d u du
27. a a u ln a
dx dx
d u du
28. e eu
dx dx
3
d du
29. sinh u cosh u
dx dx
d du
30. cosh u sinh u
dx dx
d du
31. tanh u sec h 2 u
dx dx
d du
32. coth u c sec h
dx dx
d du
33. sec hu sec hu tanh u
dx dx
d du
34. c sec hu c sec hu cthu
dx dx
d 1 du
35. sinh 1 u .
dx u 2 1 dx
d 1 du
36. cosh 1 u
dx u 3 1 dx
d 1 du
tanh 1 u
37. dx 1 u 2 dx
1 u 1
d 1 du
coth 1 u .
38. dx 1 u 2 dx
u 1 \ / u 1
d 1 du
39. sec h 1u
dx u 1 u 2 dx
d 1 du
40. cseh1u
dx u 1 u 2 dx
Contoh III.B.1.
1. Jika f(x) = x sin x
maka f’(x) = x cos x + 1. sin x = x cos x + sin x
4
x. cos x 1sin x
f’(x) = ,x0
x2
1 3
4. Jika f(x) = 2x5 – 3x2 - , maka
x x2
f'(x) = 10x4 - 6x + x-2 -6x-3.
1 x
5. Jika f(x) = , x 1, maka
1 x
f'(x) = {(-1)(1+x)-1(1-x)}/(1+x)2.
Contoh III.C.1.
1. Jika f(x) = sin (tan x), maka f'(x) = {cos(tan x)}sec2x
1 x
2. Jika f(x) = sec , maka
1 x
1 x 1 x
f'(x) = {sec tan }{{(-1)(1+x)-1(1-x)}/(1+x)2}
1 x 1 x
5
dy 2x
dx 2y
dy x
dx y
dy d2y
2) Jika x + xy2 = x sin y cari dan
dx dx 2