Professional Documents
Culture Documents
Ludwik Olek
INFORMATYKA
i
Technologia
Informacyjna
Lekcja 7 i 8
Przegląd oprogramowania
Przegląd
oprogramowania
1. Potrafisz dokonać klasyfikacji
oprogramowania ze względu na jego
funkcje.
2. Znasz podstawowe prawne zasady
użytkowania oprogramowania.
Zestaw programów systemowych
tworzący spójną całość podporządkowaną
wspólnej koncepcji nosi nazwę systemu
operacyjnego
n) gry komputerowe.
Programy narzędziowe
• programy wykonujące zadania związane z
zarządzaniem, optymalizacją lub analizą
działania systemu operacyjnego, programu,
elementów sprzętu, określonego urządzenia
peryferyjnego dla danego komputera lub
nawet grupy komputerów (sieci).
• Porządkują one system, usuwają zbędne pliki
i poprawiają wydajność komputera.
• Programy te nierzadko są wbudowane w
system operacyjny.
• W celu poznania innych niż w/w
programów użytkowych, lub
dowiedzenia się czegoś więcej na temat
powyższych programów warto
odwiedzić stronę:
www.dobreprogramy.com
Zadanie domowe
Wymień i opisz najważniejsze programy narzędziowe:
a) programy służące robieniu porządku na dysku
b) programy służące tworzeniu lub (i) zmiany
rozmiarów partycji dyskowych, a także dzieleniu i
łączeniu partycji
c) managery plików
d) edytor rejestru
e) programy antywirusowe,
f) programy przyspieszające pracę z plikami, folderami
i programami:
g) sterowniki
h) programy służące odzyskiwaniu danych, usuniętych
z dysku
i) programy służące identyfikacji sprzętu
komputerowego oraz systemu operacyjnego.
Licencja na oprogramowanie
• ustawa o prawie autorskim - Dziennik Ustaw nr
24 z 4.02.1994
• programy komputerowe powinny być
wykorzystywane na podstawie licencji
• programy freeware
• programy shareware
• wersje demonstracyjne
Wszystkie powyższe typy licencji są
rozprowadzane na podstawie tak zwanego
zamkniętego oprogramowania, czyli
oprogramowania, które jest rozprowadzane
bez możliwości wglądu w kod źródłowy.
Rodzaje licencji komputerowych:
• Freeware – jest licencją, która umożliwia
nieodpłatne rozprowadzanie
oprogramowania.
• W tej licencji zazwyczaj można wyróżnić dwa
podtypy: darmowa dla wszystkich lub
darmowa tylko do użytku domowego (co
oznacza, że firmy i instytucje muszą płacić).
• Programy typu freeware można
rozpowszechniać, (nagrywać znajomym na
płytę lub umieszczać na stronie WWW) lecz
przy rozprowadzaniu nie można czerpać
korzyści majątkowych.
Shareware
• programy posiadające tego typu
licencję są udostępniane bezpłatnie, ale
tylko na jakiś okres próbny, w celu aby
użytkownik mógł go przetestować i w
ten sposób sprawdzić, czy jest on wart
zakupu.
• Kiedy skończy się możliwość
testowania użytkownik powinien
zdecydować, czy program zakupić, czy
też z niego zrezygnować.
W programach typu shareware
są różnego typu ograniczenia;
• a) trial – program rozprowadzany na podstawie takiej licencji
ma ograniczenia czasowe, to znaczy, że będzie działał przez
określoną ilość dni (od 7 do 90) od momentu zainstalowania,
• b) demo – program posiadający tego typu licencję ma
ograniczenia funkcyjne, to znaczy, że zablokowana jest część
funkcji; zazwyczaj w taki sposób są rozprowadzane gry, które
charakteryzują się tym, że można wypróbować jeden lub dwa
poziomy
• c) limit uruchomień – program charakteryzujący się tego typu
własnością ma ograniczenia uruchomieniowe (od 5 do 100),
• d) nagware – program ten jest wyposażony w nachalne
komunikaty przypominające o tym, że należy go zarejestrować
• e) Adware – w programach tego typu znajdują się reklamy i to
właśnie dzięki nim wydawcy czerpią zyski.
• f) Cardware – programy tego typu są bezpłatne, lecz
użytkownik chcąc legalnie korzystać z programu, musi przysłać
autorowi kartkę pocztową.
Oprogramowanie otwarte.
• Do tego typu oprogramowania należy
oprogramowanie rozpowszechniane na podstawie
licencji Public Domain. Oprogramowanie tego typu
nie ma twórcy, a przyczyną może być zrzeczenie się
praw autorskich przez autora, brak spadkobierców
lub też upływ określonego czasu od daty śmierci
autora (wówczas wygasają prawa autorskie).
• Obok otwartego oprogramowania jest również
oprogramowanie wolne (ang. Free software).
Programy tego typu charakteryzują się licencją, w
umowie której wszyscy użytkownicy mają
bezproblemowy dostęp do programu i jego kodu
źródłowego. W ramach wolnego oprogramowania
powstała Powszechna Licencja Publiczna GNU.
Sprawdź, czy potrafisz?
• Zapoznaj się z treścią umowy licencyjnej
jednego z programów do którego masz
dostęp – zapisz wnioski w zeszycie.
• Wyszukaj w Internecie program typu
shareware i zapoznaj się z warunkami
jego legalnego użytkowania – sporządź
notatkę w zeszycie.