You are on page 1of 15

Hafiz Abdul Waheed Channa

Lecturer
Department of Basic Sciences & Related Studies,
Mehran University of Engineering & Technology, Jamshoro
channawaheed907@gmail.com
ٰ
‫الحجرت‬ ‫سوره‬

Surah Al Hujrat
(Ruku 2)
ِ ٰ ‫ب ِْس ِم ه‬
‫اّلل َّالر ْ هْح ِن َّالر ِح ْي‬
‫ه ا َٰيُّيه َا َّ ِاَّل ْي َن ها َمنُ ْوا ََل ي َ ْسخ َْر قَ ْو ٌم ِٰم ْن قَ ْو ٍم َع ه اٰس َا ْن يَّ ُك ْون ُْوا خ ْ ًَْيا ِٰم ْْنُ ْم َو ََل ِن َساۗ ٌء ِٰم ْن ِن ٰ َساۗ ٍء َع ه اٰس َا ْن يَّ ُك َّن‬
‫ْس الْ ُف ُس ْو ُق ب َ ْعدَ ْ ِاَليْ َم ِان ۚ َو َم ْن ل َّ ْم يَتُ ْب‬
ُ ْ ‫خ ْ ًَْيا ِٰم ْْنُ َّن ۚ َو ََل تَلْ ِم ُز ْوْٓا َانْ ُف َس ُ ُْك َو ََل تَنَابَ ُز ْوا ِِب ْ ََللْ َق ِاب ۭ ِبئْ َس ِاَل‬
ِ ٰ ‫ه‬
. (11)‫فَ ُاو هلىك ُُه الظل ُم ْو َن‬ ُ َ ۗ
ِٕ
Translation: O you who believe, no men should ever scoff at other
men. May be, the latter are better than the former. Nor should women (ever
scoff) at other women. May be, the latter women are better than the former
ones. And do not find fault with one another, nor call one another with bad
nicknames. Bad is the name of sinfulness after embracing Faith. If anyone
does not repent, then such people are the wrongdoers.
‫رتہمج۔ اے اامین واول! رمد دورسے رمدون اک ذماق ہن اڑاںیئ نکمم ےہ ہک ہی ان ےس رتہب وہن اوڑ ہن وعڑںیت وعڑوتن اک‬
‫ذماقاڑاںیئ نکمم ےہ ہک ہی ان ےس رتہب وہن اوڑ ا سپ ںیم ایک دورسے وک بیع ہن اگلو اوڑ ہن یسک وک برے بقل دو اامین‬
‫ےک دعب قسف برا یام ےہ‪ ،‬اوڑ وج وتہب ہن رکںی ویہ ظامل ولگ ںیہ ۔‬

‫ٽويلء يت ٺـٺويل نہ ڪري‪ ،‬جو متان ) ُاھي حقيقت ڪري(اکننئ ڀال ھجن ۽‬
‫اي اميان وارؤ !ڪا ٽويل ڪنھن َ‬
‫نہ زالون ٻـني زالن سان )ٺـٺوليون ڪن (جو متان ُاھي اکننئ ڀَليون ھجن‪ ،‬۽ نڪي پاڻ ۾ )ھڪ ٻيئ يک (عيب‬
‫َليو ۽ نڪي ھڪ ٻيئ يک ڇبڙن لقنب سان سڏيو جو اميان آاڻڻ اکنپو ِء ڇبڙ َ‬
‫ايئء جو انلو وٺڻ خراب آاھي‪ ،‬۽ جن‬
‫توبھ نہ ڪيئ يس يئ ظامل آاھن‪.‬‬
Message:
 Don’t scoff one another
 Do not find fault with one another.
 Don’t call others with bad nicknames.
‫الظ ِٰن ِا ْ ٌْث َّو ََل َ ََت َّس ُس ْوا َو ََل ي َ ْغ َت ْب ب َّ ْعضُ ُ ُْك ب َ ْعضً ا َا ُ ُِي هب‬
‫الظ ِٰن ۡ ِا َّن ب َ ْع َض َّ‬ ‫ه ا َٰيُّيه َا َّ ِاَّل ْي َن ها َمنُوا ا ْجتَ ِن ُب ْوا َك ِث ْ ًْيا ِ ٰم َن َّ‬
‫اب َّر ِح ْ ٌي (‪)12‬‬ ‫اّلل ِا َّن ه ٰ َ‬
‫اّلل تَ َّو ٌ‬ ‫َا َحدُ ُ ُْك َا ْن َّ ْٰي ُ َ‬
‫ُك لَ ْح َم َا ِخ ْي ِه َم ْي ًتا فَ َك ِر ْه ُت ُم ْو ُه َوات َّ ُقوا ه ٰ َ‬
‫‪Translation: O ye who believe! avoid much suspicion; verily some‬‬
‫‪suspicion is a sin. And espy not, nor backbite one another: would any of you‬‬
‫‪love to eat the flesh of his dead brother? Ye detest that. And fear Allah verily‬‬
‫‪Allah is Relenting, Merciful.‬‬

‫ےس ےتچب ڑوہ‪( ،‬ویکہکن) ضعب امگن (دالخ) گناہ ںیہ ۔ اوڑ‬
‫ب‬ ‫رتہمج۔ اے ولوگ وج اامین الےئ وہ‪( ،‬ولوگن ےک یاڑے ںیم) تہب امگن رکےن‬
‫ایک دورسے یک وٹہ ںیم ہن ےگل ڑوہ ۔ اوڑ ہن مت ںیم ےس وکیئ یسک یک تبیغ رکے۔ ھال مت ںیم ےس وکیئ (اس یات وک) وگاڑا رکے اگ ہک اےنپ‬
‫رمے وہےئ اھبیئ اک وگشت اھکےئ؟ وت ہی (یقینا) مت وک وگاڑا ںیہن (وت تبیغ ویکن وگاڑا وہ)۔ اوڑ اہلل (ےک بضغ) ےس دڑےت ڑوہ‪ ،‬کشیب وہ‬
‫برا یہ وتہب وبقل رکےن واال (اوڑ) ہشیمہ ڑمح رکےن واال ےہ۔‬

‫گامينء )ڪرڻ (اکن پاڻ پليو‪ ،‬ڇو تہ ڪا بدگامين ڪرڻ گناھ آاھن ۽ نہ ڪي‬ ‫ٿوريء (بد َ‬
‫َ‬ ‫اي اميان وارؤ !ھگيڻ )۽‬
‫جاسويس ڪريو ۽ نہ ڪو اوھان مان ھڪ‪ ،‬ٻيئ يج گال ڪري‪ ،‬ڀال اوھان مان ڪو ھڪڙو پنھنجي ُميئ ڀا ُء‬
‫جو گوشت اکئڻ پس ند ڪندو آاھي ڇا‪ ،‬جنھن اکن نفرت ڪندا آاھيو؟ ۽ هللا اکن ڊڄو‪ ،‬ڇو تہ هللا توبھ قبول‬
‫ڪندڙ مھرِبن آاھي‪.‬‬
Message:
 Avoid bad Suspicion.

 Avoid Spying.

 Avoid Backbiting.
‫ه ا َٰيُّيه َا النَّ ُاس ِاانَّ َخلَ ْق هن ُ ُْك ِٰم ْن َذ َك ٍر َّو ُانْ هٰث َو َج َعلْ هن ُ ُْك ُش ُع ْو ًِب َّوقَ َباۗى َل ِل َت َع َارفُ ْوا ِا َّن اَ ْك َر َم ُ ُْك‬
‫ِٕ‬ ‫اّلل عَ ِل ْ ٌي َخب ْ ٌِْي )‪(13‬‬ ‫ىُك ِا َّن ه ٰ َ‬ ‫ِع ْندَ ه ٰ ِ‬
‫اّلل َاتْ هق ُ ْ‬
‫‪Translation: O‬‬ ‫‪mankind! We have created you from a male and a female,‬‬
‫‪and made you into nations and tribes, that you may know one another.‬‬
‫‪Verily, the most honourable of you with Allah is that (believer) who has At-‬‬
‫‪Taqwa. Verily,Allah is All-Knowing, All-Aware.‬‬

‫رتہمج۔ اے ولوگ! مہ ےن مت شت وک ایک(یہ) رمد و وعڑت ےس دیپا ایک ےہ اوڑ اس ےئل ہک مت ا سپ ںیم ایک دورسے وک اچہپون‬
‫ےبنک ےلیبق انب د بئے ںیہ‪ ،‬اہلل ےک بردیک مت شت ںیم یا زعت وہ ےہ وج شت ےس ڑیادہ دڑےن واال ےہ نیقی امون ہک اہلل دایا اوڑ یاربخ ےہ۔‬

‫اي ماڻھؤ !بيشڪ اسان اوھان يک ھڪ مڙس ۽ ھڪ زال مان پيدا ڪيو ۽ اوھان يک ذاتيون ۽ پاڙا ڪيوسون تہ )اوھني پاڻ ۾ (‬
‫ھڪ ٻيئ يک سڃاڻو‪ ،‬بيشڪ اوھان مان وڌيڪ مان وارو هللا وٽ ُاھو آاھي‪ ،‬جيڪو اوھان مان وڌيڪ پرھزيگار آاھي‪ ،‬بيشڪ‬
‫هللا )سڀ (ڄاڻندڙ خرب رکندڙ آاھي‪.‬‬
Circumstances of Revelation:
This verse was revealed on the occasion of the conquest of Makkah. When it
was time for prayer, the Holy Prophet ‫صیل هللا عليہ وسمل‬
asked Sayyidna Bilal ‫تعاٰل عنہ‬
‫ ریض هللا ه‬to call the adhan. One of the pagan Quraish
cynically remarked:
Thank God that my father died before this happened, and he did not have to
see this bad day. Harith Ibn Hisham remarked: Could Muhammad not find
anyone better than this black crow to sound the adhan in the Sacred Mosque!
Abu Sufyan said: I do not wish to utter anything for fear that the master of the
heavens will inform him. Thus Jibra'il ‫ عليہ السالم‬came down and informed the
Holy Prophet ‫ صیل هللا عليہ وسمل‬about this conversation. The Holy Prophet ‫صیل هللا عليہ‬
‫ وسمل‬called them and asked them about it. They admitted. At this, the current
verse was revealed.
‫قَالَ ِت ْ َاَل ْع َر ُاب ها َمنَّا قُ ْل ل َّ ْم ت ُْؤ ِمنُ ْوا َو هل ِك ْن قُ ْولُ ْوْٓا َا ْسلَ ْمنَا َولَ َّما ي َ ْدخ ُِل ْ ِاَليْ َم ُان ِ ِْف‬
‫اّلل غَ ُف ْو ٌر‬َ ٰ ‫اّلل َو َر ُس ْو َ َٗل ََل يَـ ِل ْت ُ ُْك ِٰم ْن َا ْ َْعا ِل ُ ُْك َشـ ْيـــــًٔا ِا َّن ه‬ َ ٰ ‫قُلُ ْو ِب ُ ُْك َوِا ْن ت ُِط ْي ُعوا ه‬
‫( ِان َّ َما الْ ُم ْؤ ِمنُ ْو َن َّ ِاَّل ْي َن ها َمنُ ْوا ِِب ه ٰ ِّلل َو َر ُس ْو ِ َٖل ُ َّْث لَ ْم يَ ْرَتَ بُ ْوا َو ه َٰج ُد ْوا ِ َِب ْم َوا ِلهِ ْم‬14)‫َّر ِح ْ ٌي‬
ۗ
(15)‫الص ِدقُ ْو َن‬ ٰ ‫اّلل ُاو هلى َك ُ ُُه ه‬ ِ ٰ ‫َو َانْ ُف ِسه ِْم ِ ِْف َس ِب ْي ِل ه‬
ِٕ
Translation: The Bedouins say, :We have come to believe. Say, :You have not
come to believe; instead, you (should) say, _We have surrendered‘ and the
belief has not entered your hearts so far. If you obey Allah and His Messenger,
He will not curtail (the reward of) any of your deeds in the least. Surely Allah is
Most-Forgiving, Very-Merciful. Believers, in fact, are those who believe in Allah
and His Messenger, then have no doubt, and struggle, with their riches and their
lives, in the way of Allah. Those are the truthful.
‫داہییت ولگ ےتہک ںیہ ہک مہ اامین الےئ۔ ا ت ہہک دےئجی ہک دڑتقیقح مت اامین ںیہن الےئ نکیل مت وین وہک ہک مہ‬
‫اسالم الےئ احالہکن ایھب یک اہمتڑے دولن ںیم اامین دالخ یہ ںیہن وہا مت ارگ اہلل یک اوڑ اس ےک ڑوسل یک‬
‫فرامربنداڑی رکےن وگل ےگ وت اہلل اہمتڑے اامعل ںیم ےس ھچک یھب مک ہن رکے اگ۔ کشیب اہلل ےنشخب واال رہمیان ےہ‪.‬‬
‫ومنم وت وہ ںیہ وج اہلل رپ اوڑ اس ےک ڑوسل رپ (اکپ) اامین الںیئ رھپ کش و ہبش ہن رکںی اوڑ اےنپ امولن ےس اوڑ‬
‫اینپ اجونن ےس اہجد رکےت ڑںیہ یہی ےچس اوڑ ڑاشت وگ ںیہ ‪.‬‬

‫بدوي چوندا آاھن تہ‪ ،‬اميان اندو اٿؤن )اي پيغمرب کني (چئو تہ‪) ،‬حقيقت ڪري (اميان نہ آاندو َاٿو‪ ،‬پر )اينئ (چئو تہ‬
‫اسني ُمسلامن ٿيا آاھيون ۽ اڃا اوھان يج دلني ۾ اميان ھگڙيو )يئ (نہ آاھي‪ ،‬۽ جيڪڏھن هللا ۽ س ندس پيغمرب جو‬
‫چيو مڃيندؤ تہ اوھان يج ْعلن مان اوھان يک ڪھج )بہ (ھگٽ نہ ڏيندو‪ ،‬ڇو تہ هللا خبش ڻھار مھرِبن آاھي‪.‬‬
‫(حقيقت ۾) مؤمن رڳو ُاھي آاھن‪ ،‬جن هللا ۽ س ندس پيغمرب يت اميان آاندو‪ ،‬وري (ڪو) شڪ نہ ڪيائون ۽ هللا‬
‫يج واٽ ۾ پنھنجن مالن ۽ پنھنجن ُجسن سان ھجاد ڪيائون‪ ،‬اھي يئ سچا آاھن ‪.‬‬
‫(ي َ ُمنه ْو َن عَلَ ْي َك‬16). ‫ي ٍء عَ ِل ْ ٌي‬
َْ ‫ك‬ ُ ٰ ‫اّلل ي َ ْع َ ُمل َما ِِف ال َّس هم هو ِت َو َما ِِف ْ َاَل ْر ِض َو ه‬
ِٰ ُ ‫اّلل ِب‬ ُ ٰ ‫اّلل ِب ِديْ ِن ُ ُْك َو ه‬
َ ٰ ‫قُ ْل َاتُ َع ِل ٰ ُم ْو َن ه‬
َ ٰ ‫( ِا َّن ه‬17.)‫كُك ِل ْ ِاليْ َم ِان ِا ْن ُك ْن ُ ُْ هص ِد ِق ْ َني‬
‫اّلل‬ ُ ٰ ‫َا ْن َا ْسلَ ُم ْوا قُ ْل ََّل تَ ُمنه ْوا عَ َ ََّل ِا ْس َال َم ُ ُْك ۚ ب َ ِل ه‬
ْ ُ ‫اّلل ي َ ُم هن عَلَ ْي ُ ُْك َا ْن َه هد‬
(18).‫اّلل ب َ ِص ْ ٌْۢي ِب َما تَ ْع َملُ ْو َن‬ ُ ٰ ‫ي َ ْع َ ُمل غَ ْي َب ال َّس هم هو ِت َو ْ َاَل ْر ِض َو ه‬

Translation: Say, :Would you apprise Allah of your religion, while Allah knows
all that is in the heavens and all that is in the earth, and Allah is All-Knowing
about every thing. They oblige you that they have accepted Islam, (as if it was a
favour shown to you). Say, :Do not oblige me for your accepting Islam. Rather,
Allah makes you obliged for His having guided you to the Faith, if you are
truthful. Surely Allah knows the Unseen of the heavens and the earth, and Allah
keeps in sight whatever you do.
‫رتہمج۔ (اے ربمغیپ‪ ،‬ان دمایعن اامین ےس) وہک‪ ،‬ایک مت اہلل وک اےنپ دنی یک ربخ دے ڑےہ وہ؟ احالہکن اہلل اجاتن ےہ وج ھچک ا امسونن‬
‫ںیم اوڑ وج ھچک ڑنیم ںیم ےہ اوڑ اہلل ہر زیچ ےک احل ےس یاربخ ےہ۔ (اے ربمغیپ‪ )،‬ہی ولگ مت رپ ااسحن اتجےت ںیہ ہک وہ اسالم ےل‬
‫ا ےئ۔ مت (ان ےس) وہک ہک ھجم رپ اےنپ اسالم (الےن) اک ااسحن ہن ڑوھک‪ ،‬ہکلب ہی اہلل اک مت رپ ااسحن ےہ ہک اس ےن مت وک اامین یک‬
‫دہابت دی ارگ مت (وایعق دوعی ٰاسالم ںیم) ےچس وہ ۔ یقینا اہلل ا امسونن اوڑ ڑنیم ےک بیغ (یک یاوتن) وک اجاتن ےہ اوڑ وج ھچک مت رک‬
‫ڑےہ وہ اہلل اس وک دھکی ڑاہ ےہ۔‬
‫اي پيغمرب !کني (چئو تہ‪ ،‬پنھنجو دين هللا يک ڄاڻائيندا آاھيو ڇا؟ ۽ جيڪي آاسامنن ۾ آاھي ۽ جيڪي زمني ۾ آاھي سو‬
‫)سڀ (هللا ڄاڻندو آاھي ۽ هللا س ڀڪنھن ش يئ يک ڄاڻندڙ آاھي)اي پيغمرب (!اسالم آاڻڻ جو تو يت احسان رکندا آاھن‪،‬‬
‫)کني (چئو تہ‪ ،‬مون يت پنھنجي اسالم )آاڻڻ (جو احسان نہ رکو‪ ،‬بلڪ اوھان يت هللا احسان رکندو آاھي‪ ،‬جو اوھان‬
‫يک اميان يج ھدايت ڪيائني‪ ،‬جيڪڏھن )اوھني (سچا آاھيو‪) ،‬تہ ِاھا ڳالھ سچي ڄاڻو ‪.‬بيشڪ هللا آاسامنن ۽ زمني‬
‫جو ڳھج ڄاڻندو آاھي‪ ،‬۽ جيڪي ڪندا آاھيو سو هللا ڏس ندڙ آاھي ~‬
Background of Revelation
According to Imam Baghawi, this verse was revealed in connection with the
tribe of Banu Asad. A few members of that tribe came up to the Holy Prophet
‫ صیل هللا عليہ وسمل‬in Madinah during a severe drought. These people were not
sincere believers. They had expressed their Islam merely to demand financial
help from the Muslim Sadaqat funds. As they were not believers in the real
sense of the word, they were unaware of Islamic injunctions and manners.
They spread filth and excrement on the streets of Madinah. In the
marketplaces they increased the prices of necessary items. First they made a
false claim of faith in the presence of the Holy Prophet ,‫صیل هللا عليہ وسمل‬second
they wanted to deceive him; and third they regarded their Islam as a favour to
him.
They said: "We embraced Islam without any conflict: we did not fight
against you as did other tribes for a length of time and then they became
Muslims; therefore you should value us." This was a sort of disrespect
to the Messenger ,‫صیل هللا عليہ وسمل‬because they considered their Islam as a
favour to him. Their sole purpose was to derive financial aid from the
Muslim Sadaqat funds, enrich themselves and eradicate their poverty.
True and sincere faith is the most precious possession of a Muslim. By
accepting Islam, he does no show a favour to anybody; on the contrary,
it is a favour of Allah that he is guided to the Truth. On this occasion, the
current set of verses was revealed in which their false claim is refuted
and they have been taken to task for boasting of their so-called
kindness and favour conferred upon the Holy Prophet .‫صیل هللا عليہ وسمل‬

You might also like