MERYEME MÜ JDE

’Elizabet’in hamileliğinin altıncı ayında Tanrı, Melek

Cebrail’i Celile’de bulunan Nasıra adlı kente, Davut’un
soyundan Yusuf adındaki adamla nişanlı kıza gönderdi.
Kızın adı Meryem’di. Onun yanına giren melek, “Selam,
ey Tanrı’nın lütfuna erişen kız! Rab seninledir”
dedi.Söylenenlere çok şaşıran Meryem, bu selamın ne
anlama gelebileceğini düşünmeye başladı. 30Ama
melek ona, “Korkma Meryem” dedi, “Sen Tanrı’nın
lütfuna eriştin. 31Bak, gebe kalıp bir oğul doğuracak,
adını İsa koyacaksın. 32O büyük olacak, kendisine
‘Yüceler Yücesi’nin Oğlu’ denecek. Rab Tanrı O’na, atası
Davut’un tahtını verecek. 33O da sonsuza dek Yakup’un
soyu üzerinde egemenlik sürecek, egemenliğinin sonu
gelmeyecektir.”Meryem meleğe, “Bu nasıl olur? Ben
erkeğe varmadım ki” dedi.Melek ona şöyle yanıt verdi:
“Kutsal Ruh senin üzerine gelecek, Yüceler Yücesi’nin
gücü sana gölge salacak. Bunun için doğacak olana
kutsal, Tanrı Oğlu denecek. ‘’
Luka 1:26 - 35
ERKEN TEMSİLLER

Meryem’e mü jde ; yaklaşık 800 yıl boyunca

mimarların ve ressamların ilgisini en çok çeken
konulardan biri olsun ilk temsilleri Roma’nın
yeraltı mezarlarında bulundu. Ö lü mlü ler için bu
freskler, Mesih’in zafer mesajı niteliğ ini
taşımaktaydı. Hemen hemen ilk ö rneklerinden olan
bu fresk tahminen 2. ya da 3. yü zyıla ait, Priscilla
Catacomb’unda bulunan bir kemere ait. Fresk’de
Meryem yü ksek destekli bir sandalye ü zerinde
oturmuş, karşısında duran Cebrail, bü tü n
tasvirlerde gö rü ldü ğ ü gibi sağ kolunu Meryem’e
doğ ru kaldırmış.
Meryem Mesih aracılığ ı ile dü nyayı kurtarmak olan
planın başlangıcıydı. Bu da onun tanrının sevgisinin
ve mucizesinin ilk tanığ ı durumuna getiriyordu.
Bö ylelikle 4. ve 5. yü zyıla gelinirken Meryem’e
mü jdenin daha derin anlamlar kazanması
kaçınılmaz oldu. Bu durumda sanata aynı şekilde
yansıdı.Bu yü zyıllara gelindiğ inde tasvirler daha
ayrıntılı bir hal aldı.
6. Yü zyıla gelindiğ inde ise Meryem ve Melek
tasvirlerinin yeri değ işti. Figü rler bö ylece latin
harflerinin yö nü nde okunabiliniyordu. ( Soldan-sağ a)
Cebrail bu dö nemde genel olarak bir asa tutardı.
Tanrının ışığ ıyla aydınlanan gö k de tasvir edilirdi.
Meryem genellikle duygularını belli eden şekilde
tasvir edilmezdi. Tasvirler yalnız sembolik anlamlar
taşırdı.

BİZANS DÖ NEMİ
 Bü yü k Roma İmparatorluğ u Doğ roma ve Batı Roma
olarak ikiye ayrıldığ ında, her iki tarafta da kilise
farklılıklar gö steriyordu. O dö nemler için sanat kilise
içindi ve ne yö nde ilerleyeceğ ine de kilise karar verirdi.
745 yılında Doğ u Roma’da tü m dini tasvirler yasaklandı.

Dini tasvirler de putperestlik sayılıyı-ordu. Bu dö nem bu

kurala uymayan ve sınırlarını zorlayan Bizanslılar
Meryem betimlemesini çokça kullandılar.

Ö te yandan geleneğ e verilen ö nem Meryem tasvirlerinin

imgeleştirilmesine sebep olmuştu. Ancak bu Bizanslı
sanatçıların ö zgü rlü k alanını daraltmadı. İlk Hristiyanlık
dö neminin aksine tasvirler Bizans kliselerinin içini
kaplayan gö rkemli yapıtlara dö nü ştü .

XIII ve XIV. YÜ ZYILLAR

Bizans dö neminin sanatı ne yazık ki XIII. Yy kadar bile
gelememişti. Bu yü zyıla gelindiğ inde Fransa’da doğ an Gotik sanat
Avrupa’nın çoğ unu etkisi altına aldı. Gotik sanat, gö rkemin,
yeryü zü ndeki cennetin ve inceliklerin sanatıydı. Bu dö nemlerin
sanatçıları da ince ayrıntılar ü zerinde çalışmışlardı.

Resimde Cebrail Meryem’i selamlamak için gö kten iniyor.

Resimde meleğ in ağ zından çıkanları okumakta mü mkü n; ‘’ Ave
Maria, gratis plena ( Selam sana, ey Tanrı’nın lü tfuna eren kadın’’ )
Melek gene sağ elini kaldırmış, sol elinde ise bir zetin dalı tutuyor.
Meryem çokca tasvir edildiğ i gibi kitabını okuyor ve onu
gö rdü ğ ü nde şaşkına uğ ruyor. Bu dö nemde duygular da
resmedilmiş. İkisinin ortasında ise bakireliğ in ve saflığ ın simgesi
olan zambak dolu bir vazo. Zambak dolu vazo bu dö nemden
sonraki hemen hemen her tasvirde mutlaka yer almıştır.