1- Yukarıdaki şekilde, birim şekil-değiştirme dağılımı ve iç kuvvetleri gösterilen betonarme

dikdörtgen kesit için fc= 20 MPa, fy= 420 MPa’dır.

a) Verilen tarafsız eksen derinliği (c= 264 mm) ve gerçek dağılım için k1= 0.767, k2= 0.409 ve
k3= 0.85 olduğuna göre, beton basınç kuvvetini (Fc) hesaplayınız.
b) c= 264 mm, kesitin taşıma gücünü kaybettiği durumdaki tarafsız eksen derinliği olduğuna göre,
bu kesitin kırılma türünü belirleyiniz, (Es= 2×105 MPa).

Çözüm:
a) Şekilden de görüleceği üzere, basınç gerilmelerinin, yüksekliği c ve genişliği b olan betonarme
kesit üzerinde oluşturduğu hacim yani basınç kuvveti,
Fc= k1(k3 fc)bc= 0.767(0.85×20)250×264×10-3= 860.6 kN’dur.

b) Eğilme etkisindeki betonarme bir kesit taşıma gücünü, basınç bölgesindeki en dışta yer alan
beton lifin birim kısalması εc= εcu= 0.003 olduğunda kaybeder. Bu durumda yani kırılma
gerçekleştiğinde, çekme bölgesindeki donatının birim uzama değeri,
 cu s (450  40)  264
 → s  0.003  0.00166 olarak bulunur.
c (450  40)  c 264
Bu değer (εs= 0.00166), çekme donatısının akma dayanımına ulaştığı andaki birim uzama değeri
(εsy= fy / Es= 420/2×105= 0.0021) ile karşılaştırılıp, kırılma türüne karar verilir.

εs= 0.00166 < εsy= 0.0021 olarak bulunduğuna göre, bu kırılma türü basınç kırılmasıdır.

Betonarme kesit taşıma gücünü kaybettiğinde, çekme bölgesinde kesit yüzüne en yakın çekme
donatısının εs birim uzaması, henüz εsy akma birim uzamasına ulaşmadığından, kırılmaya betonun
davranışı hakim olur (yani σs= εs Es ≤ fy= 420 MPa). Beton gevrek bir malzeme olduğundan, ayrıca
kırılma anında çekme bölgesindeki donatı akmamış olduğundan (kırılmayı haber verecek çatlaklar
da oluşmadığı için), gevrek bir kırılma meydana gelecektir; istenmeyen, dolayısıyla kaçınılması
gereken bir kırılma türüdür.

1/2
2- Şekilde gösterilen kesite etkiyen eksenel yükü ve momenti, eşdeğer gerilme dağılımı kabulüne
göre hesaplayınız (As1= As2= 600 mm2, fc= 25 MPa, fy= 420 MPa).

Çözüm:
Uygunluk denklemi
0.003 𝜀 𝑠2 0.003 𝜀𝑠2
= 𝑐−𝑑′ → = 109−35 → εs2= 0.00204 < εsy= fy / Es= 420/2×105= 0.0021
𝑐 109

σs2= εs2 Es= 0.00204×2×105= 408 MPa ≤ fy= 420 MPa

0.003 𝜀𝑠1 0.003 𝜀
𝑠1
= 𝑑−𝑐 → = (500−35)−109 → εs1= 0.0098 > εsy= 0.0021 (çekme kırılması)
𝑐 109

σs1= εs1 Es= 0.0098×2×105= 1960 MPa > fy= 420 MPa olamayacağı için σs1= 420 MPa

Denge denklemleri
Fc + ΣFsi= N
Fs1= As1 σs1= 600×420/1000= 252 kN
Fs2= As2 σs2= 600×408/1000= 244.8 kN
Fc= 0.85fc(k1c)b= 0.85×25(0.85×109)×300/1000
Fc= 590.6 kN
Fc + ΣFsi= N → 590.6 + 244.8 - 252= N
N= 583.4 kN (basınç)

ΣMağ.m.= M= Fc(xp - k1c/2) + ΣFsi xi

M= Fc(xp - k1c/2) + ΣAsi σsi xi
(xp= h/2= 500/2= 250 mm)

M= 590.6(250 - 0.85×109/2) + 244.8×215 + 252×215= 227102.5 kNmm= 227.1 kNm

2/2