Modül 2:

Riskleri Değerlendirme

Temel Öğrenme Konuları

1. Risk nedir?
2. Risk değerlendirmesi nedir?
3. Risk değerlendirmeleri nasıl yapılır?

Notlar:

Risk nedir?

Risk herkesin yaşamının bir parçasıdır – riskten kaçınamayız fakat riski etkili bir
şekilde kontrol etmek için bazı şeyler yapabiliriz.
Örneğin, ilk araba kullanmayı ne zaman öğrendiğinizi hatırlıyor musnuz? Muhtemelen ilk
dersinizi sabırsızlıkla beklediniz çünkü artık özgür olmak için çok hevesliydiniz. Diğer
taraftan da, direksiyonun başına ilk defa geçeceğiniz için biraz endişeliydiniz. Her halükarda,
araba kullanmayı öğrenmek belirli riskler içerir. Öğrenme aşamasında olduğunuz için
yanınızda uzman bir eğitmen vardı, bu şekilde riskler konrol edilebilirdi.

Araba kullanmayı öğrenmek, size bir beceri kazandırdığı kadar, riskleri kontrol etmeniz
için de yardımcı olmuştur.

Direksiyon dersi alırken ortamda küçük de olsa bir risk vardır fakat bu riski almadan
hayatınız boyunca kullanacağınız bir beceri olan araba kullanmayı öğrenemezsiniz.

15
Aslında risk derken ne kastediyoruz?

Bir toptan dağıtım şirketine sahip olduğunuzu

düşünün. Deponuz eski bir bina ve çatısının
biraz tadilata ihtiyaca var. Havanın kötü
olmasından endişeleniyorsunuz çünkü bu hem
binaya hem içindeki mazelemelere zarar
verebilir.

Bu durumlarda, yağmur kesinlikle hem binanıza

hem de içindekilere karşı bir tehdit oluşturur. Bir
kaç dakikalık yağmur, dolu ya da kar bir şey fark
ettirmeyebilir, fakat uzun sureli bir sağanak yağış
daha büyük problemlere yol açabilir. Bu durumda
sormanız gerken soru: ‘Yağmurun yağması ne
kadar olası?’

Eğer çatı konusunda bir müdahalede bulunmazsanız ve bir gece yağmur yağarsa,
zararın boyutu deponun içindeki malzemelere ve bu malzemelerin maddi değerine
bağlı olacaktır.

Deponun içindekilerin, tüm hava koşullarına uygun olarak

üretilmiş ve kolaylıkla kuruyabilen plastik bahçe
mobilyaları olduğunu varsayalım. Bu durumda zararın
boyutu küçük olacaktır.

Diğer taraftan, deponun içindekiler televizyonlar ise

yağmurdan dolayı tamamen bozulacaktır. Zarar gören bütün
ürünlerin şirketinize zararı büyük olacaktır.

Sağnak yağışın bahçe mobilyalarına zarar verme

ihtimali azdır, fakat televizyonlara vereceği zarar çok
daha büyüktür.

Burdan şu sonucu çıkarabilirsiniz; kışın sağnak yağışın olma

olasılığı yaza göre daha fazladır. Bu yüzden, çatıyı onarıp
onarmama konusunda karar vermeye çalışıyorsanız, kendinize
muhtemelen şu iki soruyu soracaksınız: ‘yağmur yağma
olasılığı nedir?’ve ‘yağmur yağrsa neye zarar verebilir?’

Notlar:

16
Risk değerlendirmeleri ile ilgili temel terimler

Güvenli bir çalışma Ortamı sağlayabilmek için riskin tanımını anlamanız ve riski tahmin edip,
değerlendirip gerekirse harekete geçmeniz gerekmektedir. Bu süreç üzerinde çalışmaya
başlamadan önce, risk değerlendirmeleri ile ilgili temel terimlere bakalım.

Tehlike zarar verme potansiyeline sahip olan herşeydir. Bu, karmaşık bir makinanın
parçası olabileceği gibi, basit bir fincan kahve de olabilir. Herhangi bir şekilde zarar
verebilecek ise, o halde bu bir tehlikedir.

Tehlikeli olay birinin ya da birşeyin tehlike ile etkileşime girip

sonucunda zararın meydana geldiği olaydır.

Yerde bir çukurun olduğunu varsayalım. Çukurun kendisi (tehlike)

herhangi bir zarara sebep olmuyor, fakat biri takılıp düşerse (tehlikeli
olay) o zaman zararlı hale gelir.

Her tehlikeli olayın olasılığı ve sonucu vardır

Olasılık tehlikeli olayın meydana gelme
olasılığının ölçüsüdür. Eğer çukur
dükkan girişi gibi kalabalık bir alanda
ise, birinin takılıp düşmesi daha
olasıdır. Ancak, çukur trafiğin çok
olmadığı arka bahçe gibi bir alanda ise,
birinin takılıp düşme olasılığı daha
azdır.
Şiddet tehlikeli olayın sonucudur. Eğer
bir çukura takılıp düşerseniz, bir çok
muhtemel sonuç olabilir: ayağınızın
üstüne düşebilirsiniz ve zarar
görmeyebilirsiniz, taşıdığınız şeyleri
düşürebilirsiniz ya da ayağınızda
burkulma ve hatta çatlak olabilir.

Düşük Yüksek Düşük Yüksek

Risk tehlikeli bir olayın meydana gelme olasılığı ve olayın sonucunun

birleşimidir.

Risk = olasılık x sonuç

Eğitim boyunca riskin bu tanımını kullanacağız. Şiddet, bazen sonuç olarak da

adlandırılır – bu terimler birbirleriyle değişimli olarak kullanılabilirler.

17
Risk değerlendirmesi nedir?

Risk değerlendirmesi, uygun maliyetli kontrol önlemleriyle, ciddi iş yeri risklerinin dahi
kontol altına alındığından emin olmak için kullanılan bir araçtır. Riskleri değerlendirmek,
size riskleri kontrol ederken hangisine öncelik vereceğinizi gösterir. Bu modülde riski
nasıl değerlendireceğimizi konuşacağız. 3. Modülde ise riski kotrol etme yollarına
bakacağız.

Basitçe söylemek gerekirse, risk değerlendirmesi iş yerinizde, çalışırken insanların

yaralanmasına veya hastalanmasına sebep olabilecek herseyin dikkatli bir şekilde
incelenmesidir.

Risk değerlendirmesi, öncelikle kimin zarar görebileceğini belirlemek, daha sonra bir
şeylerin ters gitmesinin ne kadar muhtemel olduğuna ve sonuclarının ne kadar ciddi
olacağına karar vermek için yapılır. Risklerin neler olduğunu ve ne kadar önemli olduğunu
hesapladıktan sonra, riskleri ortadan kaldrımaya veya en azından kontrol etmeye
odaklanabilirsiniz.

• Değerlendirmeleri kendiniz yapmak zorunda değilsiniz – emin değilseniz, neyi

değerlendireceklerini bilen, nitelikli ve eğitimli kişilerden yardım alabilirsiniz. Fakat
unutmayınız ki, değerlendirmenin yeterli bir şekilde yapılmasından siz
sorumlusunuz.

• Risk Değerlendirme sürecine diğer insanları – özellikle işi yapan kişileri – dahil
etmek her zaman iyi bir fikirdir. Sizin hemen farkedemediğiniz şeyleri onlar
farkedebilirler. Çalışanlarınızı bu sürece dahil ederek, onlara nelerin ters
gidebileceği ve problemlerden nasıl kaçınılabileceği konusunda düşünmelerine
yardım etmiş olursunuz

Notlar:

18
Bir risk değerlendirmesi size şu
konularda olanak sağlar:

Yasal sorumluluklarınızı
yerine getirmenize yardımcı
Çalışanlarınızı ve başkalarını
olur
zarardan korumak için
yaptıklarınızın yeterli olup
Risk değerlendirmesi yapmak
olmadığını belirtir. Yasal zorunluluğunuzdur.
Yapmadığınız durumlarda cezalarla
Örneğin, yeterince: ve davalarla karşılaşabilirsiniz
• eğitim (İşyerinde Sağlık ve Güvenlik
• bilgi Yönetmelikleri – değişik 1999).
• kişisel koruyucu donanım(KKD)
• sağlık denetimi
sağlıyor musunz?

İşinizi iyi yaptığınızı gösterir ve performansı artırır

Işinizde karşılaştığınız riskleri anlamakla onları

daha iyi kontrol edebilir ve aşağıdaki kazanımları
elde edebilirsiniz:
• potansiyel maliyet tasarrufu
• düşük sigorta pirimleri
• artan itibar.

Unutmayınız ki, kazalar ve hastalıklar yok edici bir etkiye sahiptirler – hayatları
mahevdebilir ya da işinize zarar verebilirler.

Notlar:

19
 Örnek olay 1

Uzun süredir sırt ağrılarından şikayetçi olan hemşireye, ağır hastaların taşınmasını
içeren bir iş verilir. Bu işe uygunluk durumunun değerlendirilmesi içn sağlık bölümüne
de gönderilmez. Iş, hemşirenin sırt ağrılarını daha da kötüleştirir ve sonucunda
ameliyat olur, hastalığı sebebiyle de işten ayrılır. İşvereninden tazminat talep eder ve
£16,000 tazminat alır. İşverenin el ile taşımaya yönelik Risk Değerlendirmesi
yapmaması mahkeme kararıyla, işveren hatası olarak bildirilir.

Örnek olay 2

Bir mutfak tasarımcısı ve üreticisi işgücünün tam potansiyelini ortaya koyamadığını

düşünmektedir – onları işin tüm kademelerine dahil etmek ister. Haftalık
toplantılara iş güvenliği ve risk değerlendirmesi konularını da dahil eder. Şirket
sahibi şu yorumu yapmıştır: ‘Risk Değerlendirmesi hakkında konuşmya
başladığımızdan beri potansiyel tehliklerin daha çok farkına vardık … 16 aydır bir
tek yaralanma olayı dahi yaşamadık.’

Örnek olay 3

Seyahat sektörüne hizmet veren bir şirket, paketleme işindeki riskleri değerlendirir.
Sonuç olarak, işçilerin malzeme taşımadan kaynaklı yaralanmaları azalır, çalışanlar
risk değerlendirme sürecine dahil edilebilir ve iş süreçleri iyileştirilebilir. Şirket şu
anda kalite yönetim sertifikasını almayı ve tedarikçilerinin sağlık ve güvenlik
konularına karşı ciddiyet taşıdıklarını görmek isteyen daha büyük müşterilere
ulşamayı amaçlamaktadır.

Biliyor muydunuz…?

İşyerinde meydana gelen kazaların ve hastalanmaların topluma maaliyeti

her yıl £14 milyardır. Bu maaliyetin £6 milyarlık kısmı maddi kayıpların
temsil ederken, £ 8 milyarlık kısmı da bireylerin çektikleri acı ve sıkıntılar için
ödenen maddi değeri temsil eder.
(Health and Safety Executive 2004).

20
Risk değerlendirmelerini nasıl yaparız?

Bazı durumlarda hemen hemen herşeyin bir tehlike olabileceğini öğrendik. Dolayısıyla, iş
yerinizde bir risk değerlendirmesi yapacağınız zaman, kontrol ettiğiniz herşeyin bir listesini
yapmak önemlidir. Bu liste aşağıdakileri içerebilir;

. faaliyetlerin yer aldığı lokasyonları

. bu faaliyetlere dahil olan insanlar
. kullanılan ekipmanlar
. yapılan işler

Bölgelerin kaba taslak çizimlerini yapmak veya fotoğraflarını çekmek faydalı olabilir.

Listeniz tamamlandığında, yapılan işlerin tam bir resmine kavuşursunuz ve bunu risk
değerlendirmesinin 1. adımında kullanmaya ve listelenizdekilerin hangilerinin tehlike
olduğunu belirlemeye hazırsınız.

Risk değerlendirmeleri karmaşık olmak zorunda değildirler – önemli olan, sonucunda ciddi
zararlar verebilecek bir ya da daha fazla insanı etkileyebilecek önemli tehlikelere
odaklanmaktır.

Risk değerlendirmesi yaparken aşağıdaki aşamalara ihtiyacınız vardır:

1 Aşama: Tehlikeleri belirleyin
Bu bilgiyi kaydettikten sonra:
2 Aşama: riski tahmin edin
4 Aşama: riski değerlendirin
Son olarak, yapmanız gereken:
5 Aşama: bulguları kaydedin
6 Aşama: bulguları gözden geçirin.

21
1 Aşama. Tehlikeleri belirleyin

Size biraz dedektiflik yapma fırsatı! Nelerin olup bittiğini görkek için iş yerinizde dolaşın.
Gerçekten zarara sebep olması beklenen şeylerin neler olduğunu görmeye çalışın. Çalışma
alanlarını, kullanılan ekipmanları ve yapılan aktiviteleri inceleyin. Bu aktivitelerin nasıl
yapılıyor olduğuna özellikle dikkat edin ve çalışanların yaptıkları işleri beklendiği gibi yapıp
yapmadıklarına bakın.

Bu saha yürüyüşüne yaparak, risklerinin değerlendirilmesi gereken hiç bir tehlikeyi göz ardı
etmediğinizden emin olacaksınız.

a) Yönettiğiniz bölge/bölgelerin tarifi

Her lokasyondaki fizikseş yerleşimd düzenini ve

yürütülen aktiviteleri gözlemleyin. Örneğin,
çalışanların gereksiz bir şekilde risk altında
olmadan çalışabilecekleri yeterli alan var mı?
Çalışma alanı işin düzgün yapılması için
emniyetli mi?

Koridorlar ve merdivenler gibi ortak alanları da

düşünmelisiniz – bu alanlarda risk
değerlendirmesinde yer almayan örneklere
rastalanabilir çünkü iki yönetici de, işyerindeki
aktiviteden bir diğerinin sorumlu olduğunu düşünmüş
olabilir.

Notlar:

22
 b) Yürütülen aktiviteleri değerlendirin
İş yerinizdeki tüm aktiviteleri çalışma Başlamadan
önce ve devam ederken değerlendirin. Rutin ve rutin
olmayan işleri de göz önünde bulundurun.
İşyerinizi ziyaret etmeye gelen yükleniciler,
ziyaretçiler, sade vatandaşlar ve izinsiz giren kişiler
de sizin sorumluluğunuzdadır. Ayrıca genç işçiler,
eğitim görenler, hamile çalışanlar gibi ek ihtiyaçları
olan kişileri de unutmamalısınız.

c) İşyerinde kullanılan kalıcı ve geçici

ekipmanlar, maddeler/malzemeleri değerlendirin

İş yerinizde kullanılan araç, makina, ekipman ve diğer

maddeleri gözden geçirin. Amaca uygunlar mı değil
mi? Kurulumları üretici talimatlarına göre mi yapılmış?
Üretici talimatları doğrultusunda mı kullanılıyorlar?

Eğer ekipmanlar – örneğin fotokopi makinaları ve kaldırma

ekipmanları – bölümler tarafından ortaklaşa kullanılıyorsa,
diğer yöneticilerle risk değerlendirmesini yapmanın kimin
sorumluluğunda olduğu konusunda fikir birliği yapmanız
gerekir.

Yeni bir ekipman ya da malzeme almanız durumunda, bunların da risk değerlendirmesine

eklemeniz gerekir. Çalışanlarınızla ve onların temsilcileriyle konuşup çalışma alanlarında
kendilerinin tehlike olarak görüdükleri herhangi bir şeyin olup olmadığını öğrenen – sizin
gözünüzden kaçan bir takım tehlikeleri onlar farketmiş olabilirler.

Bu bilgileri kaydetmek içn Sayfa 36 dakine benzer bir liste kullanabilirsiniz.

Notlar:

23
2 Aşama Farklı bölgelerde gerçekleştirilen aktiviteler

Tehlikeleri belirlediğinize göre şimdi riskleri Tahmin edebilirsniz. Bunun için, Kimin nasıl
yaralacağını bilmeniz gerekir.

Her bir iş ve tehlike için kimin yaralanabileceği

konusunda net olmalısınız. Bu kişilerin nasıl
yaralanabileceini belirlemelisiniz.

Saha içinde ve dışında çalışanları göz önünde

bulundurmanız gerekir. Örneğin, satış temsilcileri ve
mühendislerin çok sık seyehat etmelerinden dolayı
sabit bir çalışma alanları olmayabilir.

Yeni doğum yapan veya hamile çalışanlar, fiziksel

sakatlıkları bulunan çalışanların özel bazı
gereksinimleri olabilir.

Çalışma alanını ziyaret eden müteahhitlerden, ziyaretçilerden, vatandaşlardan, çalışma

alanına izinsiz girenlerden de siz sorumlusunuz. Ayrıca genç çalışanlarla stajerlerin de ek
ihtiyaçları olacağından unutulmaması gerekmektedir.

Notlar:

Biliyor muydunuz…?

Genç çalışanlar, daha yaşlı çalışanlardan % 50 oranında daha çok kaza

yaparlar. (European Agency for Safety and Health at Work)

24
Tehlikeler neler olduğu ve kimlerin Zarar görebileceği belirlendiğine göre her riskin
ağırlığını ölçmek gerekmektedir.

Aşağıdaki üç nokta göz önünde tutulmalıdır:

 kimler risk atlında

 birşeylerin ters gitme olasılığı nedir

 sonuç ne kadar ciddi olabilir

Aylık cam temizleme sürecinde, küçük yerel bir firmadan gelen temizlikçilerin üç katlı
apartmanın camlarını temizlemek için merdiven kullandıklarını düşünün.

Düşme olasılıkları nedir? Bunu değerlendirmek için, bir kaç faktörü bir arada
düşünmeniz gerekir, örneğin:

• Merdivenin sağlamlığı
• Basamakların durumu
• Kullanılan ayakkabının çeşidi
• Aydınlatma derecesi.

İlgili tüm faktörleri göz önüne aldığınızda, düşme olasılığını değerlendirebilirsiniz. Üçlü
matris kullanarak bunu yapmanın faydalı olduğunu göreceksiniz:

Düşük (1): olayın olması muhtemel değil ise

Orta (2): olayın olması belirsiz ise

Yüksek (3): olayın olması muhtemel ise.

25
Düşme olasılığını hesapladığınıza göre, aynı hesaplamayı şimdi şiddet için de
yapmalısınız.

Eğer pencereyi temizleyen çalıan merdivenden düşerse, olası sonuç ne olabilir? Bir
kez daha, bir çok faktörü bir arada düşünmeniz gerekir, örneğin:

• düşüş yüksekliği
• düşmeyi durudurmaya yardım eden herhangi birşeyin olup olmadığı
• çalışanın neyin üstüne düşeceği.

İlgili tüm faktörleri göz önüne aldığınızda, düşme şiddetini değerlendirebilirsiniz. Bir kere
daha, üçlü matris kullanarak bunu yapmanın faydalı olduğunu göreceksiniz:

Düşük (1): ilk yardım gerektiren küçük yaralanmalar –

örneğin, sıyrık ya da küçük kesikler

Orta (2): daha fazla tıbbi destek gerektiren yaralanmalar –

örnegin, dikiş gerektiren kesikler ya da kırık kemikler

Yüksek (3): büyük yaralanmalar, felç ya da ölüm gibi.

Şimdi riskin derecesini tahmin edebilirsiniz – risk düşük

mü, orta mı yoksa yüksek mi.
Hatırlatma: risk = olasılık x şiddet

Pencereyi temizleyen kişinin, merdivenin sağlam ve güvenli olmasından dolayı

düşmesinin mümkün olmayacağını düşünebilir ve olasılığı düşük (1) olarak
değerlendirebilirz. Pencereyi temizleyenin en düşük basamaktan düştüğünde, sonucun en
üstteki basamaktan düştüğü kadar şiddetli olmayacağına karar verebiliriz – böylece alt
basamaklar için olasılık düşük (1), üst basamaklar için ise yüksektir (3)

Tanımladığımız iki sonuç için, iki tane risk derecemiz vardır.

1 x 1 = 1 ve 1 x 3 = 3

Bir diğer durumda, merdivenin kötü bir biçimde, güvensiz ve bozuk zeminde olduğunu
varsayalım. Bu durumda merdivenden düşme olasılığını yüksek (3) olarak
derecelendiririz. Bir kez daha, yukarıda olduğu gibi, düşmenin ciddiyeti düşükten (1)
yükseğe (3) doğru derecelendirilebilir. Bu yüzden iki tane risk derecemiz vardır:

3 x 1 = 3 ve 3 x 3 = 9

26
Biliyor muydunuz…?

2008/09 yılları arasında, 19,000 ciddi yaralanma raporlanmıştır (Health

and Safety Executive, 2009)

Notlar:

27
4 Aşama: Riski değerlendirin
Pekala, riski tahmin ettiniz ve riskin seviyesini hesapladınız – peki şimdi ne
yapacaksınız?

Genellikle, risk derecesi yükseldikçe, riskin ciddiyeti artar ve önlem almak gerekir.
Alacağınız önlemlerin aciliyetine karar vermeyi kolaylaştırmak için, her bir risk seviyesi
için bir önlem/aksiyon seviyesi belirleyebilirsiniz.

Riskin bu şekilde Tahmin edilip değerlendirilmesine “Risk Matrisi” yaklaşımı denir – bu

sıklıkla kullanılan bir araçtır.

İŞİ DURDUR
ARTAN ŞİDDET

Hemen Önlem Al

Aksiyon AL
İyileştirme Yolları Ara

Aksiyon Yok
Başka kontrol önlemine gerek yok.
İzle - Gözlemle

ARTAN OLASILIK

Biliyor muydunuz…?

2013/14 yıllarında, yaklaşık olarak 29.3 milyon iş günü kaybı meydana

gelmiştir. Bu kaybın 23.5 milyonu hastalıklardan ve 4.7 milyonu
yaralanmalardan dolayıdır (Health and Safety Executive, 2014)

28
Notlar:

29
Olasılığı ve şiddeti tahmin etmek için, olaslık ve şiddetle ilgili beş tanımı bulunan beşli
matrisi de kullanabilirsiniz.

Dolayısıyla, olasılık şöyle derecelendirilebilir:

1) Çok düşük – tehlikeli olayın olmasının bir milyonda 1 ihtimali vardır

2) Düşük – tehlikeli olayın olmasının 100,000’de 1 ihtimali vardır

3) Orta – tehlikeli olayın olmasının 10,000’de 1 ihtimali vardır

4) Yüksek – tehlikeli olayın olmasının 1,000’de 1 ihtimali vardır

5) Çok yüksek – tehlikeli olayın olmasının 100 de 1 ihtimali vardır.

Şiddet ise şu şekilde derecelendirilebilir:

1) Çok hafif – yaralanma yok

2) Hafif – ilk yardım gerektiren küçük çapta yaralanmalar

3) Orta – üç güne kadar devamsızlık

4) Ciddi – üç günden fazla devamsızlık

5) Çok ciddi – ölüm.

Bu yaklaşım, üçlü matrise göre orta derecedeki riskler konusunda daha iyi tanımlayıcıdır.

Notlar:

30
5 x 5 matriste önlem seviyeleri aşağıdaki gibi olabilir:

20 - 25
İşi Durdur
Aktiviteyi durdur ve hemen önlem al
ARTAN ŞİDDET

Acil Aksiyon Al
15 - 16 Gerekirse işi durdurup acil aksiyon al. Mevcut
konrolleri koru.

8 - 12 Aksiyon Al
Belirlenen süre içerisinde iyileştirme yollari

3-6 İzle
Önemli değişiklikler var ise bir sonraki
gözden geçirmede iyileştirmeye git.

ARTAN OLASILIK 1-2 Aksiyon Yok

Başka kontrol önlemine gerek yok.

Risk tahmin teknikleri ve önlem seviyeleri şirketler arasında farklılık gösterir. Unutmayınız
ki, risk değerlendirmesini yapmanın bir çok yolu vardır. Kendi durumunuza en uygun
metodu kullanmanız önemlidir. Genellikle, karmaşık süreçler daha ileri seviyede
metodları gerektirir.

Kendi kuruluşunuzda risk tahminlerinin ve değerlendirmelerinin nasıl

yapıldığına öğrenin. Önlem almanız gerektiğinde, riski azaltmak için ne
yapmanız gerektiğine karar vermeniz gerekecek.

Modül 3’de, size uygun olan farklı risk azaltma yollarını konuşacağız.

Unutulmamalıdır ki, hiç bir zaman sıfır risk diye bir derecelendirme yoktur, daima bir şeylerin
meydana gelme olasılığı vardır. Aynı zamanda, riski azaltmak için birşey yaptığınızda,
aldığınız önlemlerin yeterli olup olmadığını görmek için riskleri tekrardan tahmin edip
değerlendirmeniz gerekmektedir.

Stage 4: Bulgularınızı kaydedin

Risk değerlendirmesini tamamladığınıza göre, şimdi önemli

bulgularınızı kaydetmelisiniz. Bu sadece iyi bir uygulama değil
aynı zamanda, 5 ya da daha fazla çalışanınız var ise Yasal bir
gerekliliktir.

31
Bulgularınızı kaydetmek için nasıl bir form kullandığınız önemli değildir – Sayfa 37 ve 38’
deki ne benzer bir Risk Değerlendirme Formu ya da kendi hazırladığınız bir form olabilir.
Önemli olan aktivite ile ilgli kaydettiğiniz bilgilerin hepsinin formda yer almasıdır –
örneğin, tehlike, tehlikeli olayın olasılık ve sonucu, ve risk derecesi.

Genellikle, aşağıdaki bilgilerin kaydedilmesi faydalıdır:

• Risk değerlendirmesini yapan kişinin bilgileri

• Değerlendirmenin tarihi ve saati
• Değerlendirdiğiniz bölge, çalışan, ekipman ve aktivitenin detayları
• Risk seviyeleri ile birlikte tanımladığınız tehlikeler
• Mevcut kontrol önlemleri ve ne kadar işe yaradıkları
• Değerlendirmenin gözden geçirme tarihi.

5 Aşama: Bulgularınızı gözden geçirin

Neredeyse bitirdik! Hepimizin bildiği gibi, iş hayatında bazı
şeyler değişir – örneğin, çalışma prosedürleri değişir, yeni
ekipmanlar alırız ve çalışan giriş çıkışları olur. Aynı şey
yeni bilgiler ortaya çıktığında da olur, örneğin; işyerinde
kullanılandığınız maddeler ile ilgili bilgiler. Bu tür
değişiklikler meydana geldiğinde risk
değerlendirmelerininizi gözden geçirmeniz gerekir.

Özellikle yeni değişikliklerin ya da bilgilerin olduğu

durumlarda risk değerlendirmelerini gözden geçirmek iyi
bir uygulamadır. Ortaya çıkan yeni bilgiler ve değişiklikler
doğrultusunda risk değerlendirmesinin güncellendiğinden
emin olun. Risk değerlerinin düşük olduğu durumlarda da,
bu değerlerin düşük seviyede tutulduğundan emin olmak
için gözden geçirilmelidirler.

3. Modülde, riskleri kontrol etmek için atmanınz gereken adımlardan bahsedeceğiz.

Biliyor muydunuz…?

2013/14 yıllarında 133 kişi iş esnasında hayatını kaybetmiştir (Health and

Safety Executive 2014).

32
 Notlar:

Biliyor muydunuz…?

Her yıl 1 milyondan fazla kişi, iş ile alakalı olduğunu düşündüğü sağlık
sornları yaşamaktadır. (Health and Safety Executive 2014).

33
Doğru anlayalım

Risk Değerlendirmesi basit bir süreçtir, fakat doğru yaptığınızdan emin olmak için size
biraz ipuçları verelim.

• Değerlendirmenizin uygun ve yeterli olduğundan emin olun. Doğru bilgiye sahip

misiniz ve doğru insanları ve teknikleri kullanıyor musunz? Bazen belirli bir alanda
uzman bilgi sahibi birisinden yardım alma ihtiyacı duyabilirsiniz, örneğin kimyasallar
konusunda

• Risk değerlendirmesi riskler hakkında yargıda bulunmayı içerir – bunun tam bir bilim
olmadığı açıktır. Ancak, olasılık ve sonucu tahmin etmek için kullandığınız bilginin
kalitesi, risk değerlendirmelerindeki nesnelliği azaltmada yardımcı olur. Örneğin, ilgili
kaza ve olay verilerini kullanın.
• Aktivitelerini değerlendirdiğiniz kişileri de değerlendirmeye dahil etmek önemlidir. Bir
işin nasıl yapıldğını bildiğinizi düşünebilirsiniz – ama onlar o işin nasıl yapıldığına
gerçekten bilirler.
• Risk değerlendirmelerinin iş sahasının bölgesel durumuyla iligili olduğundan emin olun.
Sizin sahanızda da yapılan bir aktivite için başka bir yerde yapılmış risk
değerlendirmesi sizin durumunuz için geçerli olmayabilir. Bu risk değerlendirmesini
kendi durumunuza uygun hale getirmeniz gerekebilir. Örneğin, aynı görevi yapmak için
farklı sahalarda farklı ekipmanlar kullanılabilir, bu da riski etkileyebilir.
• İnsanların yanlız çalıştığı ya da beklenmedik bir durum ile karşılaştığı durumlarda,
örneğin; bir makinanın çıkardığı yeni bir arıza, çalışanlar yeni duruma uyacak şekilde
anlık risk değerlendirmesi yapabilirler. Bir yönetici olarak, çalışanlarınızın bu görevleri
üstlenmek ve riskleri değerlendirmek için ne kadar yetkin olduklarını göz önünde
bulundurmalısınız.

Notlar:

34
Özet

1. Risk nedir?

2. Risk değerlendirmesi nedir?

3. Risk değerlendirmesinin beş adımına yazınız.

35
36
37
38