Math 1

ÊåöÜëáéï 8ï
Ïé
Ïé ñçôïß
ñçôïß áñéèìïß
áñéèìïß
âéâëéïììÜèçìá 24: -Ïé èåôéêïß êáé ïé áñíçôéêïß áñéèìïß

-ÐáñÜóôáóç ôùí ñçôþí
ìå óçìåßá ìéáò åõèåßáò
- ÓõíôåôáãìÝíåò óçìåßïõ
-Áðüëõôç ôéìÞ ñçôïý áñéèìïý
-áíôßèåôïé áñéèìïß
- Óýãêñéóç ôùí ñçôþí áñéèìþí
âéâëéïììÜèçìá 25: - Ðñüóèåóç ñçôþí áñéèìþí

-Áöáßñåóç ñçôþí áñéèìþí
éïìÜèçì · Ïé èåôéêïß êáé ïé áñíçôéêïß áñéèìïß
ë
éâ · ÐáñÜóôáóç ôùí ñçôþí ìå óçìåßá ìéáò åõèåßáò
24
Â
á
· ÓõíôåôáãìÝíåò óçìåßïõ
· Áðüëõôç ôéìÞ ñçôïý áñéèìïý - Áíôßèåôïé áñéèìïß
· Óýãêñéóç ôùí ñçôþí áñéèìþí
Ποιοι αριθµοί ονοµάζονται θετικοί και ποιοι αρνητικοί;
Θετικοί ονοµαζονται οι αριθµοί, εκτός από το

µηδέν, που είναι µεγαλύτερος από το µηδέν. Έχουν µπροστά
τους το πρόσηµο συν (+), ή δεν έχουν πρόσηµο.
Αρνητικοί ονοµαζονται οι αριθµοί, εκτός από το µηδέν,
που είναι µικρότερος από το µηδέν. Έχουν µπροστά τους
το πρόσηµο (–).
Ποιοι αριθµοί ονοµάζονται ακέραιοι;
Οι φυσικοί αριθµοί, καθώς και οι αρνητικοί αριθµοί

που προκύπτουν από τους φυσικούς, όταν βάλουµε µπρο-
στά το πρόσηµο (–) αποτελούν το σύνολο των ακέραιων.
Πως συµβολίζουµε το σύνολο των ακέραιων αριθµών;
Το σύνολο των ακέραιων αριθµών το συµβολίζουµε

µε το γράµµα Ζ και είναι:
Ζ = {..., –3, –2, –1, 0, +1, +2, +3, ...}.
Τι συµβολίζουµε µε το Ζ*
Το σύνολο των ακέραιων αριθµών, χωρίς το µηδέν

το συµβολίζουµε µε το Ζ* και είναι:
Ζ* = {..., –3, –2, –1, +1, +2, +3, ...}.
Ποιοι αριθµοί ονοµάζονται ρητοί; Πως συµβολίζουµε

το σύνολο των ρητών αριθµών; Τι συµβολίζουµε µε το Q*
298. Οι ρητοί αριθµοί
Οι αριθµοί που είναι σε κλασµατική µορφή ή που

µπορούν να γραφούν σαν κλάσµα, καθώς και οι αντίστοι-
χοι αρνητικοί τους λέγονται ρητοί αριθµοί.Το σύνολο όλων
αυτών των αριθµών το συµβολίζουµε µε το γράµµα Q.
Mε το συµβολισµό Q* ( που το διαβάζουµε : Q άστρο )
δηλώνουµε το σύνολο των ρητών, χωρίς το µηδέν.
Ποιοι αριθµοί ονοµάζονται οµόσηµοι και ποιοι

ετερόσηµοι;
∆ύο ή περισσότεροι µη µηδενικοί ρητοί που έχουν το

ίδιο πρόσηµο λέγονται οµόσηµοι.
∆ύο µη µηδενικοί ρητοί που έχουν διαφορετικά πρόσηµα
λέγονται ετερόσηµοι.
Τι ονοµάζουµε απόλυτη τιµή ενός ρητού αριθµού α;
Έστω ένας ρητός αριθµός α και Α το σηµείο που

παριστάνει τον αριθµό α πάνω στον άξονα. Η απόσταση
του σηµείου Α από το σηµείο Ο λέγεται απόλυτη τιµή του α
και συµβολίζεται µε |α|.
Ποιοι αριθµοί λέγονται αντίθετοι;
∆ύο αριθµοί λέγονται αντίθετοι όταν έχουν έχουν

ίδια απόλυτη τιµή και διαφορετικά πρόσηµα.
Πως συµβολίζεται ο αντίθετος ενός ρητού αριθµού α;
Ο αντίθετος ενός ρητού αριθµού α είναι ο –α.
Τι γνωρίζετε γιά τις αποστάσεις των αντίθετων

αριθµών από την αρχή Ο του άξονα;
Τα σηµεία τα οποία παριστάνουν αντίθετους αριθµούς

στον άξονα ισαπέχουν από το σηµείο Ο.
Οι θετικοί και αρνητικοί αριθµοί - Παράσταση των ρητών µε σηµεία µιας ευθείας - Συντεταγµένες
σηµείου - Απόλυτη τιµή ρητού αριθµού - Αντίθετοι αριθµοί - Σύγκριση των ρητών αριθµών
Οι ρητοί αριθµοί 299.
Η απόλυτη τιµή ενός θετικού αριθµού είναι ο ίδιος ο αριθµός.

Η απόλύτη τιµή ενός αρνητικού αριθµού είναι ο αντίθετός του.
Η απόλυτη τιµή του µηδενός είναι το µηδέν.
Πώς συγκρίνουµε δύο ρητούς αριθµούς;
Από δύο ρητούς αριθµούς µεγαλύτερος είναι εκεί-

νος που βρίσκεται δεξιότερα πάνω στον άξονα
Από δύο θετικούς αριθµούς µεγαλύτερος είναι αυτός που έχει την µε-
γαλύτερη απόλυτη τιµή.
Από δύο αρνητικούς αριθµούς µεγαλύτερος είναι αυτός που έχει την
µικρότερη απόλυτη τιµή.
Κάθε θετικός αριθµός είναι µεγαλύτερος από κάθε αρνητικό αριθµό.
Το µηδέν είναι µεγαλύτερο από κάθε αρνητικό και µικρότερο από κάθε θετικό αριθµό.
Nα εκφράσετε µε την βοήθεια των προσήµων:

α. Κέρδος 300 €.
β. Ζηµία 2500 €.
γ. 2350 µέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
δ. 1850 µέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
ε. Το έτος 333 π.Χ.
στ. Το έτος 35 µ.Χ.
ζ. Πτώση της θερµοκρασίας κατα 4 0C.

η. Άνοδο της θερµοκρασίας κατα 3 0C.
ι. Θερµοκρασία 35 0C πάνω από το µηδέν.
ια. Αύξηση του πληθυσµού κατα 1,5%.
Λύση
α. +300 ευρώ β. –2500 ευρώ γ. +2350 µέτρα
δ. -1850 µέτρα ε. –333 έτη στ. +35 έτη
ζ. µεταβολή της θερµοκρασίας κατά –4 0C
η. µεταβολή της θερµοκρασίας κατά +3 0C
ι. θερµοκρασία +35 0C
ια. µεταβολή του πληθυσµού κατα +1,5%
Να περιγράψετε τι εκφράζουν οι αριθµοί +200, –330, –1000, +550, 0, +2004:

α. σε υψόµετρα από την επιφάνεια της θάλασσας που µετρήθηκαν σε µέτρα.
β. σε έτη µε αρχή το έτος της γέννησης του Χριστού.
Λύση
Οι παραπάνω αριθµοί εκφράζουν:
α. 200 µέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλλασας, 330 µέτρα κάτω από την επιφάνεια
της θάλλασας, 1000 µέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλλασας, 550 µέτρα πάνω
από την επιφάνεια της θάλλασας, στην επιφάνεια της θάλλασας, 2004 µέτρα πάνω
από την επιφάνεια της θάλλασας αντίστοιχα.
β. το έτος 200µ.Χ , το έτος 330π.Χ , το έτος 1000π.Χ, το έτος 550µ.Χ , (0) το έτος
γέννησης του Χριστού, το έτος 2004 µ.Χ. αντίστοιχα.
Να βρείτε ποιοι από τους παρακάτω αριθµούς είναι θετικοί και ποιοί είναι αρνητικοί;
3 2
+8, –3,5, +0,33, 0, –0,001, + , - 5
5 7
Λύση
3
Θετικοί είναι οι αριθµοί +8, +0,33, +
5
2
Αρνητικοί είναι οι αριθµοί –3,5, –0,001, − 5
7
Το µηδέν δεν είναι ούτε θετικός ούτε αρνητικός αριθµός.
Σε µία πόλη έχει παρατηρηθεί ότι η ελάχιστη θερµοκρασία κατά τις πρώτες πρω-
ινές ώρες του χειµώνα φτάνει –9 0C, ενώ το καλοκαίρι +15 0C. Αν µε x συµβολίσου-
µε τις τιµές της ελάχιστης θερµοκρασίας σε βαθµούς κελσίου, να γράψετε τις ακέ-
ραιες τιµές που µπορεί να πάρει η µεταβλητή x.
Λύση
Η µεταβλητή x µπορεί να πάρει τις τιµές –9, –8, –7, –6, –5, –4, –3, –2, –1, 0, +1, +2, +3,
+4, +5, +6, +7, +8, +9, +10, +11, +12, +13, +14, +15
1 2
Nα τοποθετήσετε τους αριθµούς –5, +9, –8, –3,1 +2,5, –3 , + 2 πάνω στον άξονα.
5 3
Λύση
1
-8 -5 3,1 2,5 +3 9
5
-9 -7 -6 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8
-3, 1 2
2
3
Να βρείτε ποιούς αριθµούς παριστάνουν τα σηµεία Α, Β, Γ, ∆, Ε και Ζ στον παρακάτω άξονα.
Ã = +6 Ä = –2 Z E
-9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
A = +0,5 B = +2,5
Λύση
Α – 8, 4 Β – 3,3 Γ − 6,5 ∆ –1,9 Ε7,8 Ζ2, 7
Να βρείτε τα σηµεία του επιπέδου Α(2,5), Β(-4,2), Γ(-4,-3), ∆(7,-3). Να σχεδιάσετε

το τετράπλευρο µε κορυφές τα σηµεία Α,Β,Γ,∆.
Λύση
Είναι:
3 2 1 3
Να βρείτε την απόλυτη τιµή των αριθµών 3, –2, +5, –9, 0, –1,3 , +0.5, - , + , – 3 , + 5
5 7 2 8
Λύση
Είναι: |3| = 3, |–2| = 2, |+5| = 5, |–9| = 9, |0| = 0, |–1,3| = 1,3 ,
3 3 2 2 1 1 3 3
|+0,5| = 0,5 , − = , + = , −3 =3 , +5 =5 .
5 5 7 7 2 2 8 8
Να βρείτε ποιοι αριθµοί έχουν απόλυτη τιµή:

α. 3 β. 4,2 γ. 0 δ. –5
Λύση
α. Απόλυτη τιµή ίση µε 3 έχουν οι αντίθετοι αριθµοί 3 και -3
β. Απόλυτη τιµή ίση µε 4,2 έχουν οι αντίθετοι αριθµοί 4,2 και -4,2
γ. Απόλυτη τιµή ίση µε 0 έχει ο αριθµός 0
δ. ∆εν υπάρχει αριθµός που να έχει απόλυτη τιµή ίση µε -5 γιατί ως γνωστόν η απόλυτη
τιµή ενός αριθµού είναι πάντα θετικός αριθµός ή µηδέν.
Να βρείτε:
α. όλους τους ακέραιους αριθµούς πού έχουν απόλυτη τιµή µικρότερη του 5.
β. όλους τους ακέραιους αριθµούς πού έχουν απόλυτη τιµή µικρότερη ή ίση του 6.
Λύση
Οι αριθµοί που έχουν απόλυτη τιµή µικρότερη από 5 είναι :
–4, –3, –2, –1, 0, 1, +2, +3, +4.
Οι αριθµοί που έχουν απόλυτη τιµή µικρότερη ή ίση του 6 είναι :
–6, –5, –4, –3, –2, –1, 0, 1, +2, +3, +4, +5, +6.
Να βρείτε έξι διαφορετικούς ρητούς αριθµούς που να έχουν απόλυτη τιµή µεγαλύ-
τερη του 5.
Λύση
Ρητοί αριθµοί µε απόλυτη τιµή µεγαλύτερη του 5 είναι άπειροι. Έξι απ’αυτούς είναι οι:
–8, –9,2, +7,3, +12,1, –10, –12,1
Να κάνετε τις πράξεις:

α. |-3| + |-9| - |2|, β. |-1| + |-8| + |+3| - |-5|, γ. |-13,1| + |-5,9| - |-3| + |+3|.
Λύση
Επειδή
α. |–3| = 3, |–9| = 9 και |2| = 2 έχουµε |–3| + |–9| – |2| = 3 + 9 – 2 = 12 – 2 = 10
β. |–1| = 1, |–8| = 8, |+3| = 3, |–5| = 5 έχουµε:
|–1| + |–8| + |+3| – |–5| = 1 + 8 + 3 – 5 = 9 + 3 – 5 = 12 – 5 = 7

γ. |–13,1| = 13,1 |–5,9| = 5,9, |–3| = 3 και |+3| = 3 οπότε:
|–13,1| + |–5,9| – |–3| + |+3| = 13,1 + 5,9 – 3 + 3 = 19 – 3 + 3 = 19
Να βρείτε τα αποτέλεσµατα των παραστάσεων.

α. 2.32 – 5, β. 3.52 – 5.2 γ. |2.32 – 5| + |3.52 – 5.2|
Λύση
α. 2.32 – 5 = 2.9 – 5 = 18 – 5 = 13
β. 3.52 – 5.2 = 3.25 – 10 = 75 – 10 = 65
γ. Σύµφωνα µε τα α. και β. είναι: |2.32 – 5| + |3.52 – 5.2| = |13| + |65| = 13 + 65 = 78
Να συγκριθούν οι αριθµοί:
α. –8, –13 β. +10, –20 γ. +30, 0, –13
Λύση
α. Οι αριθµοί –8, –13 είναι αρνητικοί οπότε µεγαλύτερος είναι ο αριθµός µε την µικρότε-
ρη απόλυτη τιµή και επειδή |–8| = 8, |–13| = 13 και 8 < 13 συµπεραίνουµε ότι –13 < – 8.
β. Επειδή ο αριθµός 10 είναι θετικός και ο αριθµός –20 είναι αρνητικός (και ως γνωστόν
κάθε θετικός ειναι µεγαλύτερος από κάθε αρνητικό) συµπεραίνουµε ότι –20 < +10.
γ. Επειδή το µηδέν είναι µεγαλύτερο από κάθε αρνητικό και µικρότερο από κάθε θετικό
αριθµό προκύπτει ότι –13 < 0 < +30.
Να γράψετε στη σειρά από το µικρότερο προς το µεγαλύτερο τους αριθµούς: –8, +0,08, –5,
+7, –3,3, +4,8, –0,2, +0,2, –0,3 και κατόπιν να τους τοποθετήσετε πάνω στον άξονα
Λύση
Οι αριθµοί –8, –5, –3,3, –0,2, –0,3 ειναι αρνητικοί και ως γνωστόν µικρότερος είναι αυτος
που έχει µεγαλύτερη απόλυτη τιµή άρα έχουµε τη διάταξη –8 < –5 <–3,3 < –0,3 < –0,2.
Από τους θετικούς +0,08, +10, +7, +4,8, +0,2, +0,08 µεγαλύτερος είναι ο αριθµός µε
την µεγαλύτερη απόλυτη τιµή άρα: +0,08 < +0,2 < +4,8 < +7
Έχουµε λοιπόν: –8 < –5 < –3,3 < –0,3 < –0,2 < +0,08 < +0,2 < +4,8 < +7
Η διάταξη των παραπάνω αριθµών στον άξονα φαίνεται στο παρακάτω σχήµα.
–3,3 –0,3 0,2 4,8 7 9

-9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
–8 –5 –0,2 0,08
Να βρείτε πέντε ρητούς αριθµούς που να είναι:

α. µεγαλύτεροι από τον -6 και µικρότεροι από τον -3.
β. µεγαλύτεροι από τον -3,2 και µικρότεροι από τον -3,1.
Λύση
α. Πέντε ρητοί οπως αυτοί που ζητάµε είναι οι –5,5, –5, –4,5, –4, –3,5 και –3,8 αφου
ισχύει: –6 < –5 < –4,5 < –4 < –3,8 < –3,5 < –3
β. Πέντε ρητοί οπως αυτοί που ζητάµε είναι οι –3, 18, –3,17, –3,15, –3,13 –3,12 αφου
ισχύει: –3,2 < –3,18 < –3,17 < –3,15 < –3,13 < –3,12 < 3,1
Να συγκρίνετε τους αριθµούς:

α. –20 και –12 β. –5,5 και –4,5 γ. –2,5 και 0,1
δ. 5 και 4,8 ε. 0, –1,3 στ. –20004 και 2004
Λύση
Είναι:
α. –20 < –12 β. –5,5 < –4,5 γ. –2,5 < 0,1
δ. 4,8 < 5 ε. –1,3 < 0 στ. –20004 < 2004
Να συµπληρώσετε τα κενά (...) µε ένα από τα σύµβολα <, =, > έτσι ώστε η σχέση που
προκύπτει να είναι αληθής.
α. –7 .....–10 ε. –8......–|–8|
β. –8......–3 στ. 9......|–(–9)|
γ. 10......–20 ζ. -13......–|–13|
δ. 3......|–3| η. -0,1......|–0,1|
Λύση
α. –7 > –10 β. –8 < –3
γ. 10 > –20 δ. 3 = |–3|
ε. –8 = –|–8| (επειδή |–8| = 8) στ. 9 = |–(–9)| |–(–9)| = |9| = 9
ζ. –13 = – |–13| ( −13 = 13) η. −0,1 < −0,1 ( −0,1 = 0,1)
1. Να εκφράσετε µε την βοήθεια των προσήµων τους αριθµούς κέρδη 3000 €, ζηµία
5000 €, δαπάνες 30.000 €, αύξηση θερµοκρασίας 5 0C, µείωση της θερµοκρασίας 3 0C,
αύξηση του ύψους κατα 10cm, 500π.Χ.
2. Να περιγράψετε τι συµβολίζουν οι αριθµοί +2, –3, +5, –7, 11 σε ένα θερµόµετρο το

οποίο είναι βαθµολογηµένο σε βαθµούς Κελσίου.
3. Ποιοί από του παρακάτω αριθµούς είναι θετικοί και ποιοι είναι αρνητικοί –20, 0,
1 2
–3, +9, –8,2, +3, 5, − , −3
2 5
4. Να βρείτε ποιοι από τους αριθµούς –9, +5, +2, -3 , +9 , +3, –5,6, +7,1 είναι
οµόσηµοι µε τον: α. +3 β. –2.
1 2 2
5. Να χωρίσετε τους αριθµούς –3, +2,2, –5,2, –7, +2, –9, −5 , + 7 , − 9
3 5 7
σε δύο οµάδες οµόσηµων αριθµών.
6. Να σχεδιάσετε το τρίγωνο ΑΒΓ µε κορυφές τα σηµεία του

επιπέδου Α(4,5), Β(2,1) και Γ(7,1).
Να σχεδιάσετε το ύψος Α∆ του τριγώνου και να βρείτε τις
συντεταγµένες του σηµείου ∆.
7. Να βρείτε τις συντεταγµένες των κορυφών του πενταγώνου ΑΒΓ∆Ε.
8. Να βρείτε την απόλυτη τιµή των αριθµών:

2 12 1 1
8, –14, –32, –1,32, +7,2 , − , + , −2 , +2
3 5 5 9
9. Να βρείτε ποιοι αριθµοί έχουν απόλυτη τιµή: α. 8 β. 5,1 γ. 0 δ. –7
10. Να βρείτε:
α. όλους τους ακέραιους αριθµούς πού έχουν απόλυτη τιµή µικρότερη του 4.
β. όλους τους ακέραιους αριθµούς πού έχουν απόλυτη τιµή µικρότερη ή ίση του 4.
γ. όλους τους ακέραιους αριθµούς πού έχουν απόλυτη τιµή µικρότερη ή ίση του µηδενός.
δ. όλους τους ακέραιους αριθµούς πού έχουν απόλυτη τιµή µικρότερη του µηδενός.
11. Να βρείτε έξι διαφορετικούς θετικούς ρητούς αριθµούς που να έχουν απόλυτη τιµή
µεγαλύτερη του 3.
12. Να βρείτε έξι διαφορετικούς αρνητικούς ρητούς αριθµούς που να έχουν απόλυτη
τιµή µεγαλύτερη του 8.
13. Να κάνετε τις πράξεις:

α. |–5| + |–4| – |–2|, β. |–3| + |–7| + |–2| – |–5|, γ. |–1,12| + |–4,88| – |–4| + |+4|.
14. Να κάνετε τις πράξεις:

−1 3 1 1 3 1 1
α. + +2 − 3 + − β. 0,5 + +3 −2 +−
2 5 10 4 4 2 3
1 1
γ. −0,5 + +3, 2 − 2 +−
4 2
15. Να βρείτε τα αποτέλεσµατα των παραστάσεων.

α. 3.22 – 5.2, β. 5.42 – 3.52 γ. | 3.22 – 5.2 | + |5.42 – 3.52|
16. Να βρεθούν οι ρητοί αριθµοί x για τους οποίους ισχύει:

1
α. |x| = 2, β. |x| = 3, γ. |x| = –4 δ. |x| = 0,3 ε. |x| =
2
17. Να βρείτε τους αντίθετους των αριθµών:

2 2 1 2
+3,2 , –4,8, +8,2, –5, –9, +7, − , − 3 , + , − 3
7 5 7 3
18. ∆ύο σηµεία Α, Β του άξονα παριστάνουν δύο αντίθετους αριθµούς. Αν η απόσταση
τους είναι ίση µε 30 µονάδες, να βρείτε ποιούς αριθµούς παριστάνουν τα σηµεία αυτά.
19. Να συγκριθούν οι αριθµοί σε κάθε περίπτωση:

α. –8 και –15 β. –32 και –20 γ. –22 και 0 δ. 15 και 0
ε. –30 και 2 στ. –5,1 και -5,01
20. Να γράψετε στη σειρά από το µικρότερο προς το µεγαλύτερο τους αριθµούς:
–9, +11, +1,08, –4, +8, –4,3, +5,8, –0,3, +0,3, –0,4
και κατόπιν να τους τοποθετήσετε πάνω στον άξονα.
21. ∆ίνονται οι αριθµοί –3,5, +7,2, –3,1, –0,2, +3,8, 0.

α. Να τους παραστήσετε πάνω στον άξονα.
β. Να τους διατάξετε από τον µικρότερο προς τον µεγαλύτερο.
22. Να βρείτε πέντε ρητούς αριθµούς που να είναι:

α. µεγαλύτεροι από τον –8 και µικρότεροι από τον –4.
β. µεγαλύτεροι από τον –2,2 και µικρότεροι από τον –2,1.
23. Να συµπληρώσετε τα κενά (...) µε ένα από τα σύµβολα <, =, > έτσι ώστε η σχέση
που προκύπτει να είναι αληθής.
α. –8 .....–10 β. –9......–7 γ. 10......–30 δ. 5......|–5|
ε. –9......–|–9| στ. –6......–|–(–6)| ζ. 12......–|–12| η. –0,3......|–0,3|
24. Αν για την µεταβλητή x ισχύει |x| < 5, να βρείτε όλες τις ακέραιες τιµές της
µεταβλητής x.
25. Οµοίως αν: α. x ≤ 3 β. –8 < x < –2
Ερώτηση 1
α. Ποιοί αριθµοί ονοµάζονται θετικοί και ποιοί αρνητικοί;
β. Ποιοί αριθµοί λέγονται αντίθετοι; Πως συµβολίζεται ο αντίθετος ενός ρητού
αριθµού α;
Ερώτηση 2
α. Τι ονοµάζουµε απόλυτη τιµή ενός ρητού αριθµού α;
β. Με τι ισούται η απόλυτη τιµή ενός θετικού αριθµού, ενός αρνητικού και του
µηδενός;
Άσκηση 1
Να συµπληρώσετε τα κενά (.......) µε ένα από τα σύµβολα <, =, > έτσι ώστε η σχέση που
προκύπτει, να είναι αληθής.
α. –7.....–3 β. –9.....–6 γ. 9.....–6
δ. 0.....|–5| ε. –3.....|–3| στ. –5.....–|–5|
ζ. 13.....0 η. –13.....13
Άσκηση 2
Να γίνουν οι πράξεις: α. |–5| + |–3| + |–9|
β. |–8| – |–4| + |–15|
γ. |–13,5| + |3,5| – |–3,1|
ë éïìÜèçì
éâ · Ðñüóèåóç ñçôþí áñéèìþí
25
Â
á · Áöáßñåóç ñçôþí áñéèìþí
Πώς προσθέτουµε δύο οµόσηµους ρητούς;
Για να προσθέσουµε δύο οµόσηµους ρητούς,

προσθέτουµε τις απόλυτες τιµές τους και στο άθροισµα αυτό
βάζουµε το κοινό πρόσηµό τους.
Πώς προσθέτουµε δύο ετερόσηµους ρητούς;
Για να προσθέσουµε δύο ετερόσηµους ρητούς αφαι-

ρούµε τη µικρότερη απόλυτη τιµή από την µεγαλύτερη και
στην διαφορά αυτή βάζουµε το πρόσηµο του ρητού που
έχει τη µεγαλύτερη απόλυτη τιµή. Αν η διαφορά των από-
λυτων τιµών είναι µηδέν, τότε το άθροισµα είναι µηδέν.
Πως αφαιρούµε δύο ακέραιους;
Για να βρούµε τη διαφορά δύο ακέραιων αριθµών,

προσθέτουµε στον µειωτέο τον αντίθετο του αφαιρετέου.
Ο παραπάνω κανόνας ισχύει και στην περίπτωση που
θέλουµε να αφαιρέσουµε δύο οποιουσδήποτε ρητούς
αριθµούς.
Τι ονοµάζουµε διαφορά του ρητού αριθµού β, από

τον ρητό αριθµό α;
Αν έχουµε τους ρητούς αριθµούς α και β, τότε ο ρη-

τός αριθµός x ο οποίος προστιθέµενος στον β µας δίνει τον
α ονοµάζεται διαφορά του β από τον α.
Ο αριθµός α λέγεται µειωτέος και ο β αφαιρετέος και το

α – β διαφορά του β από το α.
π.χ. (–3) – (+7) = (–3) + (–7) = –10. Ο ακέραιος α = –3 είναι
ο µειωτέος, ο β = +7 ειναι ο αφαιρετέος και το αποτέλεσµα
γ = –10 είναι η διαφορά του β = +7 από το α = –3
Στις ασκήσεις για να βρούµε την διαφορά α – β δύο ρητών
αριθµών α,β, προσθέτουµε στον α τον αντίθετο του β,
δηλαδή: α – β = α + (–β)
Να υπολογίσετε τα αθροίσµατα (οµόσηµοι):

α. (+3) + (+4) β. (+4 ) + (+8) γ. (–3 ) + (–4)
δ. (–5) + (–7 ) ε. (–8 ) + (–3)
Λύση
α. (+3) + (+4) = +7 β. (+4) + (+8) = +12 γ.(–3 ) + (–4 ) = –7
δ. (–5) + (–7) = –12 ε. (–8) + (–3) = –11
Να υπολογίσετε τα αθροίσµατα (ετερόσηµοι):

α.(+4) + (–3) β. (+4) + (–8) γ. (–3) + (+4)
δ. (–5) + (+7) ε. (–8) + (+3)
Λύση
α. (+4) + (–3) = +1 β. (+4) + (–8) = –4 γ. (–3 ) + (+4) = +1
δ. (–5) + (+7) = +2 ε. (–8) + (+3) = –5
Να υπολογισθούν τα παρακάτω αθροίσµατα:

α. (+3) + (+4) β. (+2,2) + (+3,1) γ. (–5) + (–8)
δ. (–3,4) + (–8,2) ε. (–10) + (0) στ. (+5) + (–2)
ζ. (+9) + (–12) η. (–2,5) + (+7,3) θ. (–0,8) + (+0,8)
 2  6
ι.  +  +  - 
 5  5
Πρόσθεση ρητών αριθµών - Αφαίρεση ρητών αριθµών

Λύση
α. (+3) + (+4) = +7 β. (+2,2) + (+3,1) = +5,3 γ. (–5) + (–8) = –13
δ. (–3,4) + (–8,2) = –11,6 ε. (–10) + (0) = –10 στ. (+5) + (–2) = +3
ζ. (+9) + (–12) = –3 η. (–2,5) + (+7,3) = +4,8 θ. (–0,8) + (+0,8) = 0
 2  6 4
ι.  +  +  -  = -
 5  5 5
Να υπολογίσετε τις διαφορές (οµόσηµοι):

α. (+3) – (+4) β. (+4) – (+8) γ. (–3) – (–4)
δ. (–5) – (–7) ε. (–8) – (–3)
Λύση
α. (+3) – (+4) = (+3) + (–4) = –1 β. (+4) – (+8) = (+4) + (–8) = –4
γ. (–3) –(–4) = (–3) + (+4) = +1 δ. (–5) –(–7) = (–5) + (+7) = +2
ε. (–8) – (–3) = (–8) + (+3) = –5
Να υπολογίσετε τις διαφορές (ετερόσηµοι):

α. (+4) – (–3), β. (+4) – (–8), γ. (–3) – (+4), δ. (–5) – (+7), ε. (–8) – (+3),
Λύση
α. (+4) – (–3 ) = (+4) + (+3) = +7 β. (+4) – (–8) = (+4) + (+8) = +12
γ. (–3) – (+4 ) = (–3) + (–4) = –7 δ. (–5) – (+7) = (–5) + (–7) = –12
ε. (–8 ) – (+3) = (–8) + (–3) = –11
Να υπολογίσετε τις διαφορές:

α. (+5) – (–2) β. (+5) – (+4) γ. (+7) – (–9) δ. (+6) – (+18)
ε. (–3) – (–8) στ. (–3) – (+7) ζ. (–5) – (–3) η. (–7) – (+4)
Λύση
α. (+5) – (–2) = (+5) + (+2) = +7 β. (+5) – (+4) = (+5) + (–4) = +1
γ. (+7) – (–9) = (+7) + (+9) = +16 δ. (+6) – (+18) = (+6) + (–18) = –12
ε. (–3) – (–8) = (–3) + (+8) = +5 στ. (–3) – (+7) = (–3) + (–7) = –10
ζ. (–5) – (–3) = (–5) + (+3) = –2 η. (–7) – (+4) = (–7) + (–4) = –11
Να υπολογίσετε τις παραστάσεις α – β και β – α όταν:

1. α = +3, β = +5 2. α = +7, β = –10
3. α = –8, β = +13 4. α = –3, β = –9
Λύση
1. α – β = (+3) – (+5) = (+3) + (–5) = –2, β – α = (+5) – (+3) = (+5) + (–3) = +2
2. α –β = (+7) – (–10) = (+7) + (+10) = +17, β – α = (–10) – (+7) = (–10) + (–7 ) = –17
3. α – β = (–8) – (+13) = (–8) + (–13) = –21, β – α = (+13) – (–8) = (+13) + (+8) = +21

4. α – β = (–3) – (–9) = (–3) + (+9) = +6, β – α = (–9) – (–3) = (–9) + (+3) = –6
Να υπολογίσετε τον x ώστε να είναι αληθείς οι παρακάτω ισότητες:

(να λυθούν οι εξισώσεις)
α. x + (+5) = 8 β. x + (–5) = 9
Λύση
α. Είναι: x + ( +5) = 8 β. Είναι: x + ( −5) = 9
ή x = 8 − ( +5) ή x = 9 − ( −5)
ή x = 8 + ( −5) ή x = 9 + ( +5)
x = +3 x = 14
Να λύσετε την εξίσωση: |x + 3| = 4

Λύση
ισχύει |x + 3| = 4
Αν |x + 3| = 4 είναι:
x+3=4 ή x + 3 = –4
οπότε x=4–3 ή x = –4 –3
Άρα x=1 ή x = –7
Γενικά, αν x = θ , όπου θ θετικός αριθµός τότε είναι x = −θ ή x = θ

1. Να υπολογίσετε τα αθροίσµατα:
1. ( +3) + ( +7 ) 2. ( +9 ) + ( +10 ) 3. ( −8 ) + ( −13) 4. ( −12 ) + ( −31)
5. ( −5) + ( −8) 6. ( −9 ) + ( −12 ) 7. ( +4 ) + ( +15 ) 8. ( −10 ) + ( +8 )
9. ( −12 ) + ( +13) 10. ( +10 ) + ( −7 ) 11. ( +8) + ( −3) 12. ( −13) + ( +15 )
13. ( −19 ) + ( +8 ) 14. ( −20 ) + ( +15 ) 15. ( −9 ) + ( +32 )
 2  1
16. ( −15,3) + ( +7,5) 17. ( −17, 4 ) + ( +19,1) 18.  −  +  + 
 3  5
 2  7  2  1
19.  −  +  +  20.  −  + ( +0, 2 ) 21.  +  + ( −0,31)
 5  3  3  2
2. Να προσθέσετε καθένα από τους αριθµούς: –3, –5, +6 µε καθένα από τους αριθ-
µούς: +3, +5, -6
3. Να βρείτε ποιον αριθµό πρέπει να προσθέσουµε:

α. στο +10 για να βρούµε άθροισµα 15
β. στο –10 για να βρούµε άθροισµα –15
γ. στο +8 για να βρούµε άθροισµα –3
δ. στο –12 για να βρούµε άθροισµα 13
ε. στο +7 για να βρούµε άθροισµα +4
4. Να τοποθετήσετε κατάλληλα πρόσηµα στα κενά (...) ώστε να προκύψουν αληθείς

ισότητες.
α. (+ 4) + (...8) = 12 β. (–3) + (...4) = –7 γ. (...4) + (–5) = –1
δ. (...5) + (...3) = +8 ε. (...4) + (...2) = –6 στ. (...9) + (...2) = –11
ζ. (...12) + (...10) = –2 η. (...3) + (...19) = +16 θ. (...1) + (...4) = –5
ι. (–2) + (...3) = ...1 ια.(+8) + (...5) = ... 3 ιβ. (+5) + (...12) = ...7

5. Να συµπληρωθεί ο πίνακας:
6. Να συµπληρώσετε κατάλληλα τα κενά (...) ώστε να προκύψουν αληθείς ισότητες:

α. (+3) + (+... ) = ... 10 β. (–... ) + (–9) =... 17
γ. (...) + (+5) = –7 δ. (...) + (+20) = +5
7. Να υπολογίσετε το άθροισµα α + β όταν:

i. α = +2, β = +3 ii. α = –5, β = –6 iii. α = –7, β = +5
iv. α = –4, β = –13 v. α = +8, β = –8
8. Να συµπληρώσετε τον πίνακα:

9. Αν x = (+3) + (–8) και y = ( –7) + (–4), να υπολογίσετε τις παραστάσεις:

A = x + y, Β = 2x = x + x , Γ = 2y = y + y, ∆ = Γ + y, E = B +∆
 2 3  1  1  1
10. Αν x =  −  +   , y =  −3  + 4 και z =  −2  +  +3  να υπολογίσετε τις
 5 5  2  2  5
παραστάσεις: A = x + y, B = x + z, Γ=y+z
11. Να υπολογίσετε τα αθροίσµατα: α. (–|–2|) + (+|–9|) ,

β. (+|+8|) + (–|10|)
12. Να υπολογίσετε τις διαφορές:

α. (–3) – (–5) β. (–13) – (–4) γ. (–14) – (–5) δ. (+5) – (+3)
ε. (–4) – (–12) στ. (–9) – (+7) ζ. (+12) – (+10) η. (–3) – (–19)
θ. (–1) – (–4) ι. (–3) – (0) ια. (0) – (–7) ιβ. (0) – (+6)
ιγ. (–12) – (–12) ιδ. (–13) – (+13)

α. (–2,5) – (+3,2) β. (–7,3) – (+8,1) γ. (–3,9) – (–2,1) δ. (+4,02) - (+2,13)
ε. (–5) – (+6,2) στ. (–7,6) – (+7,6) ζ. (–5,3) – (–5,3) η. (+14,82) – (0)
ι. (0) – (–9,15)

 2  1  7  1  2  4  1  1
α.  +  –  +  β.  +  −  +  γ.  +  −  +  δ.  +  −  + 
 5  5  2  2  3  3  5  5
 6  3  2  3  1  2  2  1
ε.  −  −  −  στ.  −  −  −  ζ.  −  −  −  η.  −  −  − 
 7  8  5  8  2  3  5  7
 2  5  1  2  1  7  3  5
θ.  −  −  +  ι.  −  −  +  ια.  +  −  −  ιβ.  −  −  + 
 3  7  5  3  8  5  8  4
 2  1  5  1  7 2
ιγ.  −  + 3 ιδ.  +  + ( −0, 2 ) ιε.  −2  + (0,1) ιζ.  +3  +  −  ιη. 0 +  
 7  5   7   2   2  5
15. Η µέγιστη θερµοκρασία µίας περιοχής το καλοκαίρι είναι 40οC και η ελάχιστη το χειµώνα
είναι –10 0C. Να βρείτε τη διαφορά ανάµεσα στη µέγιστη και την ελάχιστη θερµοκρασία.

16. Ένας αθλητής καταδύσεων εκτελεί κατάδυση από βατήρα ύψους 10m, και φτάνει
σε βάθος 3,70 m.Να βρείτε πόσο απέχει ο βατήρας από το σηµείο στο οποίο έφτα-
σε ο αθλητής.
17. Nα λυθούν οι εξισώσεις:

α. x + (–2) = –5 β. x – (–3) = –8 γ. x – (+6) = –8 δ. –4 + x = –7
ε. –8 – x = –9 στ. –(–3) + x = –8 ζ.–(–5) –x = –5
18. Ποιόν αριθµό πρέπει να προσθέσουµε στο –4 για να βρούµε άθροισµα ίσο µε:
α. –5 β. –6 γ.10 δ. –16
1 1  3
ε. 0.6 στ. 2,1 – (–2,2) ζ. − ( −0, 2 ) η. −  −2 
2 2  5
19. Να βρείτε από ποιόν αριθµό πρέπει να αφαιρέσουµε το (–5) για να βρούµε διαφορά
1 1  3
α. –2 β. –3 γ. +7 δ. − ( −0, 2 ) ε. −  −2 
2 2  5
20. Αν α = 1 , β = ( −0, 2 ) , γ = −2 3 να επαληθεύσετε την ισότητα: (α + β) – γ = α +(β –γ)

2 5
21. Να υπολογίσετε τις παραστάσεις α – β και β – α όταν:

1) α = +5, β = +8 2) α = +9, β = –12
3) α = –11, β = +16 4) α = –7, β = –12
22. Να αντικαστήσετε µε κατάλληλα πρόσηµα τα κενά ώστε να προκύψουν αλη-

θείς ισότητες:
α. (+4) – (...8) = –4 β. (–3) – (...4) = +1 γ. (... 4) – (–5) = +1
δ. (...5) – (–3) = +8 ε. (...4) – (+2) = –6 στ. (–9) – (...2) = –11
23. Να συµπληρώσετε κατάλληλα τα κενά ώστε να προκύψουν αληθείς ισότητες:

α. (+3) – (–... ) = ... 10 β. (–... ) – (+9) = ... 17
γ. (... ) – (–5) = –7 δ. (...) – (–20) = +5
24. Να υπολογίσεται τη διαφορά α – β όταν:

i. α = +4, β = +6 ii. α = –4, β = –5 iii. α = –17, β = +15
iv. α = –8, β = –17 v. α = +10, β = –10

25. Να συµπληρώσετε τον πίνακα:
26. Αν x = (+3) – (+2) και y = (–7) – (+2), να υπολογίσετε τις παραστάσεις:

A = x – y, Β = 2y = y + y, Γ = Α– B
 2  3  1  1  1
27. Αν x =  −  −  − , y =  −3  − ( −2 ) και z =  −3  −  −2  ,
 3  2  2  3  4
να υπολογίσετε τις παραστάσεις:
A = x – y, B = y – z, Γ = z – x, ∆ = Α + Β + Γ.
28. Να υπολογίσεται τα αθροίσµατα: α. (–|–3|) – (+|–8|),
β. (+|–5|) – (–|–4|)

Ερώτηση 1
α. Πως προσθέτουµε δύο οµόσηµους αριθµούς;
β. Πως προσθέτουµε δύο ετερόσηµους αριθµούς;
Ερώτηση 2
α. Πως αφαιρούµε δύο ακεραίους;
β. Τι ονοµάζουµε διαφορά του ρητού αριθµού β από τον ρητό αριθµό α;
Άσκηση 1
Να γίνουν οι πράξεις:
α. (+3) + (+4) β. (+5) + (–8) γ. (–8) + (–9) δ. (–10) + (+18)
1  1  2 2  1
ε. (–3) + στ.  −2  +  +3  ζ.   +  −  η. (–0,33) + (+1,22)
3  3  5 5  4
Άσκηση 2
Να υπολογισθούν οι διαφορές α – β και β – α αν:
α. α = –3 και β = –5 β. α = +7 και β = –4 γ. α = –0,5 και β = +0,7
Άσκηση 3
Να αντικαστήσετε µε κατάλληλα πρόσηµα τα τα κενά (...) ώστε να προκύψουν αληθείς
ισότητες.
α. (+4) – (...9) = –5 β. (...4) – (+3) = –7
γ. (...4) – (–9) = +5 δ. (...5) – (–4) = +9
Άσκηση 4
Να συµπληρώσετε κατάλληλα τα κενά (...) ώστε να προκύψουν αληθείς ισότητες.
α. (+3) – (–...) = ... 8 β. (–...) – (+9) = ... 12 γ. (...) – (–5) = –1

Math 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Math 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ÊåöÜëáéï 8ï

âéâëéïììÜèçìá 24: -Ïé èåôéêïß êáé ïé áñíçôéêïß áñéèìïß

âéâëéïììÜèçìá 25: - Ðñüóèåóç ñçôþí áñéèìþí

Ποιοι αριθµοί ονοµάζονται θετικοί και ποιοι αρνητικοί;

Θετικοί ονοµαζονται οι αριθµοί, εκτός από το

Ποιοι αριθµοί ονοµάζονται ακέραιοι;

Οι φυσικοί αριθµοί, καθώς και οι αρνητικοί αριθµοί

Πως συµβολίζουµε το σύνολο των ακέραιων αριθµών;

Το σύνολο των ακέραιων αριθµών το συµβολίζουµε

Το σύνολο των ακέραιων αριθµών, χωρίς το µηδέν

Ποιοι αριθµοί ονοµάζονται ρητοί; Πως συµβολίζουµε

Οι αριθµοί που είναι σε κλασµατική µορφή ή που

Ποιοι αριθµοί ονοµάζονται οµόσηµοι και ποιοι

∆ύο ή περισσότεροι µη µηδενικοί ρητοί που έχουν το

Τι ονοµάζουµε απόλυτη τιµή ενός ρητού αριθµού α;

Έστω ένας ρητός αριθµός α και Α το σηµείο που

Ποιοι αριθµοί λέγονται αντίθετοι;

∆ύο αριθµοί λέγονται αντίθετοι όταν έχουν έχουν

Πως συµβολίζεται ο αντίθετος ενός ρητού αριθµού α;

Ο αντίθετος ενός ρητού αριθµού α είναι ο –α.

Τι γνωρίζετε γιά τις αποστάσεις των αντίθετων

Τα σηµεία τα οποία παριστάνουν αντίθετους αριθµούς

Η απόλυτη τιµή ενός θετικού αριθµού είναι ο ίδιος ο αριθµός.

Πώς συγκρίνουµε δύο ρητούς αριθµούς;

Από δύο ρητούς αριθµούς µεγαλύτερος είναι εκεί-

Nα εκφράσετε µε την βοήθεια των προσήµων:

ζ. Πτώση της θερµοκρασίας κατα 4 0C.

Να περιγράψετε τι εκφράζουν οι αριθµοί +200, –330, –1000, +550, 0, +2004:

Να βρείτε ποιούς αριθµούς παριστάνουν τα σηµεία Α, Β, Γ, ∆, Ε και Ζ στον παρακάτω άξονα.

Να βρείτε τα σηµεία του επιπέδου Α(2,5), Β(-4,2), Γ(-4,-3), ∆(7,-3). Να σχεδιάσετε

Να βρείτε ποιοι αριθµοί έχουν απόλυτη τιµή:

Να κάνετε τις πράξεις:

β. |–1| = 1, |–8| = 8, |+3| = 3, |–5| = 5 έχουµε:

|–1| + |–8| + |+3| – |–5| = 1 + 8 + 3 – 5 = 9 + 3 – 5 = 12 – 5 = 7

Να βρείτε τα αποτέλεσµατα των παραστάσεων.

–3,3 –0,3 0,2 4,8 7 9

Να βρείτε πέντε ρητούς αριθµούς που να είναι:

Να συγκρίνετε τους αριθµούς:

2. Να περιγράψετε τι συµβολίζουν οι αριθµοί +2, –3, +5, –7, 11 σε ένα θερµόµετρο το

6. Να σχεδιάσετε το τρίγωνο ΑΒΓ µε κορυφές τα σηµεία του

7. Να βρείτε τις συντεταγµένες των κορυφών του πενταγώνου ΑΒΓ∆Ε.

8. Να βρείτε την απόλυτη τιµή των αριθµών:

9. Να βρείτε ποιοι αριθµοί έχουν απόλυτη τιµή: α. 8 β. 5,1 γ. 0 δ. –7

13. Να κάνετε τις πράξεις:

14. Να κάνετε τις πράξεις:

15. Να βρείτε τα αποτέλεσµατα των παραστάσεων.

16. Να βρεθούν οι ρητοί αριθµοί x για τους οποίους ισχύει:

17. Να βρείτε τους αντίθετους των αριθµών:

19. Να συγκριθούν οι αριθµοί σε κάθε περίπτωση:

21. ∆ίνονται οι αριθµοί –3,5, +7,2, –3,1, –0,2, +3,8, 0.

22. Να βρείτε πέντε ρητούς αριθµούς που να είναι:

25. Οµοίως αν: α. x ≤ 3 β. –8 < x < –2

á · Áöáßñåóç ñçôþí áñéèìþí

Πώς προσθέτουµε δύο οµόσηµους ρητούς;

Για να προσθέσουµε δύο οµόσηµους ρητούς,

Πώς προσθέτουµε δύο ετερόσηµους ρητούς;

Για να προσθέσουµε δύο ετερόσηµους ρητούς αφαι-

Πως αφαιρούµε δύο ακέραιους;

Για να βρούµε τη διαφορά δύο ακέραιων αριθµών,

Τι ονοµάζουµε διαφορά του ρητού αριθµού β, από

Αν έχουµε τους ρητούς αριθµούς α και β, τότε ο ρη-

Ο αριθµός α λέγεται µειωτέος και ο β αφαιρετέος και το

Να υπολογίσετε τα αθροίσµατα (οµόσηµοι):