7.

Pag-atubang sa mga katungod pinaagi sa pagbalhin sa mga subdivision,

pagtugyan sa wala mabahin nga bahin ug pagmina sa mga sagol nga mineral

7.1 Ang mga katungod ba sa pagpadayon sa pagsusi, pagsuhid ug pagmina nga

mahimo’g mabahinbahin?

Oo. Samtang ang buhat sa pagmina sa pilipinas naghunahuna nga ang usa ka tawo
mahimong mag-aplay alang sa pagsuhid ug mga permiso sa pagmina, gitugotan usab
niini ang bahin nga pagbalhin o paghatag sa mga katungod sa ubang mga
kuwalipikado nga tawo. ang transfeee mahimo nga dugang nga itudlo o ibalhin ang
mga katungod niini sa ubang mga kwalipikado usab. nagresulta kini sa
pagkabahinbahin sa mga katungod sa paghimo og pagsuhid ug pagminus.

7.2 Ang mga katungod ba sa pagpahiuyon sa pagsusi, pagsuhid ug pagmina,

makahimo sa paghupot sa wala mabahin nga bahin?

Sa mga kaso diin ang mga permittees o contractors mga korporasyon o

pakigtambayayong/partnership, ang mga katungod nga gihatag diha sa permiso o
kontrata iya sa eksklusibo sa korporasyon o pakigtambayayong nga gihatag kanila ug
dili igahatag sa wala mabahinbahin nga bahin sa mga naghimo sa korporasyon o
partnership.

7.3 Ang tag-iya ba sa mga katungod sa pagsuhid o pagmina alang sa usa ka panguna
nga mineral, aduna ba usab katungod sa pagsuhid o pagmina alang sa mga
sekondaryong mineral?

Ang aksyon sa Philippine Mining hilum ingon gitugotan ang katungod sa tag-iya sa
pagsuhid o pagmina alang sa mga sekondaryong mineral. Pero, ang MGB nagtugon
nga ang mga permittees o ang mga permit holders magpakita sa ilang tinuig nga
Mineral / Ore Reserve Inventory Report pareho sa panguna ug sekondarya o
accessory nga mga mineral.

7.4 Ang tag-iya sa usa ka katungod sa pagpadayon sa pagsusi, pagsuhid ug pagmina

adunay katungod sa paggamit sa mga katungod sa labi nga mga deposito sa yuta nga
hingtungdan?

Oo Gitugotan ang mga tag-iya sa permiso/permit holdlers nga mo dumala sa mine

waste ug mga mill tailings/galingan nga gagikan sa mga operasyon, nga gihatag nga
makakuha sila usa ka ECC (envirnmetal compliance certificate) gikan sa DENR ug
usa ka Awtoridad nga Magpatindog ug mag-operate (Authority to construct and
Operate/ACO) gikan sa hingtungdan nga Environmental Management Bureau/EMB
Regional Office ug sa DENR.

7.5 Aduna bay mga espesyal nga balaod nga adunay kalabotan sa eksplorasyon sa
dagat ug pagmina?

Ang mga kalihokan sa eksplorasyon sa gawas sa nasud ipatuman pinauyon sa United

Nations Convention on the Law of the Sea ug sa paagiha nga dili makaapekto sa
kaluwas sa nabigasyon sa dagat ug masiguro ang kapuy-an sa uban pang kalihokan sa
dagat sama sa pangisda, aquaculture, transportasyon , ug uban pa.

Ang IRR (implementing rules & regulations) sa Philippine Mining Act naghatag usab
dugang nga mga kinahanglanon alang sa pagkuha og OEP (offshore exploration
permit). Dugang pa, ang mga mosunud nga lugar sa kadagatan giisip nga sirado sa
mga aplikasyon sa pagmina:

1. mga lugar sa gawas sa nasud sa sulud sa 500 metro gikan sa gipasabut nga lebel sa
sulog sa tubig ug mga lugar sa kadagatan sa sulud sa 200 metro gikan sa gipasabut
nga lebad sa gamay nga sulog sa baybayon; ug

2.Sa kaso sa quarrying sa dagat / dagat nga nagkubkob, mga lugar sa baybayon nga
wala pa sa 1,500 metro gikan sa gipasabut nga lebel sa sulog sa yuta o mga isla ug
diin ang giladmon sa dagat dili moubos sa 30 metro nga gisukod sa gipasabut nga
lebel sa dagat.

Bahin sa mga Mineral Agreement/ MA, ang labing kadaghan nga lugar nga
mahimong i-apply o kuhaon sa usa ka kwalipikado nga tawo bisan unsang
orasa/kanus-a mao ang mosunud:

1. alang sa mga indibidwal-50 nga mga bloke o gibanabana nga 4,050 hectares;

2. alang sa mga korporasyon, pakigtambayayong, asosasyon, o kooperatiba-500 nga

mga bloke o duolan sa 40,500 hectares; ug

3. alang sa eksklusibong economic zone- usa ka labi ka daghang lugar nga mahibal-an
sa kalihim sa rekomendasyon sa MGB Director.

Ang pila sa mga piho nga probisyon nga gitukod bahin sa pagpanghimatuud sa
pagmina sa kadagatan mao ang:

1. ang mga plataporma sa drilling kinahanglan isulod niini ang oil spill containment
boom;
2.Walay laing gamiton kung dili water-based drilling mud / additives ang gamiton;
3. mogamit ang kontraktor sa angay ug episyente nga pamaagi sa pagmina nga aduna
lamang kini gamay nga daotang epekto sa kalikopan sa kadagatan. Ang paggamit sa
usa ka high-pressure water jet sa pagkuha sa mga materyal, gidili;
4.on-board nga pagproseso sa mineral ug pagsulay / pagtuki sa laboratoryo nga
nagkinahanglan nga gamiton ang mga kemikal dili tugotan; ug
5. Ang proseso sa pagminus sa kadako, sama sa pagdugmok ug paggaling, gidili.

Naghatag usab ang MGB og Memorandum Circular No. 005-16 nga naghatag mga
panudlo bahin sa pagmina sa kadagatan.

8.Katungod sa paggamit sa yuta sa ibabaw

8.1 Aduna bay katungod ang tag-iya sa pagdumala sa pagsusi, pagsuhid o pagmina
nga awtomatikong aduna siayay katungod nga magamit ang nawong sa yuta? (R to
use surface of land)
Dili. Ang pagpanag-iya sa ibabaw nga mga lugar sa yuta nagpabilin sa mga tag-iya sa
yuta. Bisan pa, ang mga tag-iya sa permiso ug mga kontraktor mahimong makasulod,
mag-okupar ug mag-explore sa mga lugar nga pagmina o mga yuta pagkahuman
ipahibalo ug bayaran ang makatarunganon nga bayad sa mga tag-iya sa yuta, ug
mahimong mag-ehersisyo alang sa pagsulud ug pagpagawas nga kinahanglanon aron
makapamuhat sa mga kalihokan sa pagmina.

8.2 Unsang mga obligasyon ang adunay katungod sa tagdumala, katungod sa

pagsuhid o katungod sa pagmina nga kaperehas diha sa (vis-à-vis) tag-iya sa yuta?

Ang tag-iya sa katungod sa pagmina mao ang responsable sa bisan unsang kadaot sa
kabtangan sa tag-iya sa yuta, okupante o conscessionaire tungod sa operasyon sa
pagmina. Ang kantidad sa bayad mahimong ibase sa kasabutan tali sa mga partido o
ang pagtino sa Panel of Arbitrators, ang hugpong sa mga opisyales sa MGB nga
gitugutan nga sulbaron ang mga panagbangi nga naglambigit sa mga tag-iya,
nagpuyo, o mga tag-iya. Aron makagarantiyahan ang pagbayad sa tama ug
makatarunganon nga bayad, ang tag-iya sa katungod mag-post og bond sa
hingtungdan nga Regional Office.

8.3 Unsang mga katungod sa pagkuha ang anaa? (What R’s of expropriation exist)

Naghatag ang Batas sa Mining sa Pilipinas nga ang mga kabtangan sa mga kontraktor
sa kinatibuk-an libre gikan sa pagkuha. Bisan pa, ang gobyerno mahimong mogamit
kung ang katuyoan alang sa publiko nga paggamit o alang sa interes sa nasudnon nga
kaayohan o depensa. sa mga ingon niini nga kaso, ang mga langyaw nga namuhunan
o negosyo adunay katungod nga mag-remit sa mga kantidad nga nadawat ingon bayad
sa nakuha nga kabtangan sa kwarta diin ang puhunan sa orihinal gihimo ug sa
exchange rate nga naglungtad sa oras sa remittance.

9 Kalikopan

9.1 unsa nga mga pagtugot sa kinaiyahan ang gikinahanglan aron makahimo ang
pagpaniid, pagsuhid ug operasyon sa pagmina?

Kinahanglan ang usa ka EWP (environmental work program) sa wala pa ang pag-
apruba sa usa ka aplikasyon alang sa usa ka EP (environmental program).

Kinahanglan ang usa ka Environmental Compliance Certificate / ECC sa wala pa ang

pagtugot sa mga Mineral Agreement o Financial tecnichal assistance agreement/
FTAA. Aron masiguro ang usa ka ECC, ang usa ka tigpasiugda kinahanglan nga mag-
andam ug magsumite us aka pahayag sa epekto sa kinaiyahan /Environmental impact
statement (EIS), nga kauban ang baseline nga mga kahimtang sa kalikopan, mga
pagsusi sa epekto ug ebidensya sa konsulta sa mga hingtungdan.

9.2 Unsa nga mga probisyon ang kinahanglan buhaton alang sa pagtipig sa mga
tailings ug uban pang mga produkto nga basura ug alang sa pagsira sa mga mina?

Kinahanglan nga kuhaon una sa mga permiso ang clearance gikan sa Mines and
Geosciecne Bureau/MGB, nga walay pagpihig sa ubang mga permiso gikan sa mga
ahensya sa DENR, sa wala pa tukuron ug pag-operate sa mga building tailings o mga
waste dam.Gikinahanglan ang mga permiso sa paghimo og mga plano sa kaandam sa
emerhensya ug aron atubangon ang mga hinungdanon nga mga hitabo, nga gisusi sa
MGB sa wala pa maisyu ang nahisgutang clearance.

Alang sa pagsira sa mga minahan, ang Mining Act IRR nagkinahanglan nga ang usa
ka katapusan nga rehabilitasyon ug decommissioning plan (FMRDP)/Final Mine
Rehabilitation & Decommissioning o mine closure plan nga iupod sa Environmental
Protection & Enhancement Program/EPEP nga isumite sa mga kontraktor sa Mine
Rehabilitation Fund Committee, aron magiyahan ang rehabilitasyon sa nakubkoban,
mined-out ug nabalda nga mga lugar.

9.3 Unsa ang mga obligasyon sa pagsira sa tag-iya sa usa ka katungod sa pagsusi,
katungod sa pagsuhid o katungod sa pagmina?

Pagkahuman sa yugto sa pagtapos sa operasyon sa pagmina, ang tanan nga lugar nga
gitrabahoan nga bukas, ang mga lugar nga gitrabahuhan sa ilawom sa yuta, mga mine
waste ug mga tailings, mga quarry site ug uban pa nga mga landforms nga nahamok
sa pagmina, lakip na ang mga nabalda sa panahon sa pagsuhid, kinahanglan nga
progresibo nga mapasig-uli sumala sa FMRDP nga naka butang pud sa ECC ug / o
EPEP.Ingon kadugangan, ang pag-decommissioning ug rehabilitasyon sa mine site
magtumong sa paghimo usa ka katakus sa paggamit sa yuta nga magamit ug haduol
aron mapahulam ang paggamit sa wala pa ang kasamok sa lugar sa minahan, gawas
kung ang uban pa nga labi ka kaayohan nga paggamit sa yuta nga gitino ug
gikasabutan sa pakigtambayayong (partnership) sa mga lokal nga komunidad ug
LGUs.

9.4 Aduna bay nga mga kinahanglanon sa pag-zona o pagplano nga magamit sa
paggamit sa usa ka katungod sa pagsusi, pagsuhid o pagmina?

Adunay mga lugar, sa ilalum sa Philippine Mining Act ug ang IRR diin ang mga
aplikasyon alang sa MAs o FTAAs wala gitugotan:

1. Sa military ug uban pang mga reserbasyon sa gobyerno, gawas sa una nga gisulat
nga clearance sa hingtungdan nga ahensya sa gobyerno;

2. Duol o ilawom sa publiko o pribado nga mga bilding, sementeryo, arkeolohiko ug

makasaysayanon nga mga lugar, mga taytayan, haywey, agianan sa tubig, riles, mga
reservoir, dam o uban pang mga proyekto sa inprastraktura, publiko o pribado nga
mga buhat, lakip ang mga plantasyon o hinungdanon nga mga pananum, gawas sa
sinulat nga pagtugot sa ahensya sa gobyerno o pribado nga entidad nga hingtungdan;

3. sa mga lugar nga natabunan sa balido ug aduna nay mga katungod sa pagmina;

4. sa mga lugar nga tin-aw nga gidili sa balaod;

5. sa mga lugar nga natabunan sa mga gagmay nga mina sama sa gihubit sa balaod,
gawas kung adunay una nga pagtugot sa mga gagmay nga mga minero, diin ang
Royalty nga bayad pinaagi sa paggamit sa mga mineral kinahanglan nga
pagaisahanon sa mga partido, giingon nga ang royalty namahimomng usa ka trust
fund alang kini sa socioeconomic development sa komunidad nga hingtungdan;ug

6. Sa mga Virgin Forest o berhin nga kalasangan, giproklamar ang mga reserba sa
kagubatan sa tubig, mga lugar nga disyerto, mga kakahoyan nga bakhaw, mga mossy
forest, mga nasyonal nga parke, mga kagubatan sa probinsya / munisipalidad, mga
parke, greenbelts, game refuge ug mga santuwaryo sa mga langgam nga gihubit sa
balaod, ug sa mga lugar nga tin-aw nga gidili ilalom sa National Integrated Protected
Areas System.

Dugang pa, ang mga mosunud nga lugar gideklara nga sirado alang sa mga kontrata,
konsesyon, ug kasabutan sa mineral ubos sa EO 79:

1. mga yuta nga agrikultura, dugang sa mga yuta nga sakop sa Comprehensive
Agrarian Reform Law, lakip ang mga plantasyon ug mga lugar nga gigahin sa mga
bililhon nga pananum, ug strategic agriculture and fishiries development zones/
istratehikong agrikultura ug pangisda nga sona ug mga dangpanan sa mga isda ug
santuwaryo nga gideklara sa Sekretaryo sa Departamento sa Agrikultura ug

2. lugar nga pag-uswag sa turismo/ tourism development areas, ingon nahibal-an sa

National Tourism Development Plan;ug uban pang mga kritikal nga lugar, mga
ecosystem sa isla ug mga lugar nga adunay epekto sa pagmina sama sa pagtino sa
karon ug mga teknolohiya sa pagmapa nga mahimong maila sa DENR pinauyon sa
mga naa na nga balaod, lagda ug regulasyon.

10. Lumad nga titolo ug Katungod sa Yuta

10.1 Ang paghupot ba sa titulo nga lumad o ubang mga katungod sa paggamit sa
pamalaod nga adunay gahum, aduna bay epekto sa pagsusi, pagsuhid o operasyon sa
pagmina?

Oo. Gihatagan ug prayoridad ang mga Lumad nga Komunidad or Indigenous Cultural
COmmunities (ICCs ug mga Lumad nga Katawhan/indigenous people (IP) sa pag-ani,
pagkuha, pag-uswag o pagpahimulos sa mga natural nga kahinguhaan sa sulud sa
ilang mga yutang kabilin. Ang mga partido kinahanglan nga maghimo usa ka
kasabutan sa mga ICC ug mga IP nga nagpaila sa royalty payment, nga mahimong dili
moubos sa 1% sa kinatibuk-ang output. AKaning maong royalty, kinahanglan nga
bahin sa usa ka trust fund alang sa kaayohan sa sosyo-ekonomiko sa Mga ICC ug IP.

Dugang pa, wala’y mga MA, FTAA, o permiso sa pagmina ang ihatag sa mga lugar
nga gipailalom sa mga sertipiko sa mga yutang kabilin/ancestral domains o pag-
angkon sa katigulangan o sa mga lugar nga gipamatud-an sa Regional Office o ubang
opisina o ahensya sa gobyerno nga gitugotan sa balaod alang sa katuyoan sa pag
okupar sa mga ICC ilalum sa usa ka pag-angkon niini nga gitawag ug time-
immemorial possession, gawas sa ilang FPIC.