BAB 1.

1 SKALA

1. Skala ialah nisbah jarak sebenar permukaan bumi dengan jarak yang diwakilkan di atas peta
2. Skala digunakan untuk
∼ Memudahkan penyediaan pelan/ peta
∼ Menjimatkan penggunaan ruang
∼ Memudahkan kerja-kerja pembacaan dan pentafsiran peta dijalankan

Jenis Skala

● Terdapat 3 jenis skala iaitu

a) Skala penyata
b) Skala lurus
c) Pecahan wakilan

Skala Penyata
● Skala penyata ialah skala yang dinyatakan menggunakan perkataan.
● Skala ini merupakan skala yang paling mudah difahami.
● Contoh : 1 cm mewakili 1 km

Skala Lurus
● Skala lurus ialah garisan lurus yang ditanda mewakili jarak sebenar di permukaan bumi
● Terdapat dua jenis skala lurus iaitu

● Kelebihan skala ini ialah jarak sebenar akan terus diperoleh jika kita menggunakannya

Pecahan wakilan
● Pecahan wakilan ialah perbandingan jarak di atas peta dengan jarak sebenar di permukaan bumi
● Ianya dinyatakan dalam bentuk pecahan dan dinyatakan tanpa unit
● Contoh :
1 : 100,000

Menukarkan skala penyata, skala lurus dan pecahan wakilan

1. Teliti skala lurus dan nyatakan jarak yang diwakili oleh satu cm
2. Tukarkan jarak sebenar

Jarak

● Jarak adalah ukuran diantara dua titik

● Jarak boleh diukur menggunakan jarak mutlak dan jarak relatif
● Jarak mutlak menggunakan ukuran piawai seperti sentimeter, meter dan kilometer
● Manakala jarak relatif diukur dengan menggunakan masa (minit/jam) atau dalam bentuk kos

Mengukur jarak

● Jarak di dalam peta boleh dibahagikan kepada dua iaitu

a) Jarak lurus
b) Jarak melengkung
● Jarak yang lurus biasanya melibatkan jalan raya, talian eletrik dan jalan keretapi
● Jarak melengkung pula melibatkan jarak ukuran sungai serta kawasan pinggir pantai dan muara
● Peralatan yang digunakan untuk mengukur jarak lulus dan jarak melengkung adalah seperti berikut:-

Jarak lurus Jarak melengkung

1. Pembaris 1. Benang putih
2. Jangka tolok 2. Jalur kertas
3. Jalur kertas 3. Pembaris