DIM 9-Cu Sinif

RİYAZİYYAT 9
5 6 7 8 9 10 11
YENİ TƏHSİL PROQRAMI (KURİKULUM) ÜZRƏ

QİYMƏTLƏNDİRMƏ TAPŞIRIQLARI
TEST TAPŞIRIQLARI
RİYAZİYYAT
9
5 6 7 8 9 10 11
> YENİ TƏHSİL PROQRAMI (KURİKULUM) ÜZRƏ

> TEST TAPŞIRIQLARI
«ABİTURİYENT»
jurnalının xüsusi buraxılışı
REDAKSİYA ŞURASI
M.M.Abbaszadə, N.Ə.Babayev, K.R.Aydazadə,
F.Ş.Bədəlbəyli, G.Ç.Gəraybəyli, A.M.Məhərrəmov,
A.M.Paşayev, V.R.Misirov.
REDAKSİYA HEYƏTİ
M.Ə.Bədəlov (baş redaktor), İ.M.Allahverdiyev,
A.H.Bağırov, G.M.Balacanova, A.H.Batıyeva,
N.N.Bayramova, T.A.Bədəlov, M.Ə.Əkbərli,
V.O.Əkbərov, N.L.Əliyev, X.S.Əzimova, A.E.Həbibov,
N.Z.Hüseynova, Ç.C.Xəlilov, X.Z.Kərimova,
A.Ə.Qasımov, S.S.Mərdanov, C.F.Orucov,
O.Y.Şelaginov, H.R.Zeynalov.
Ümumi təhsil müəssisələrində tədris prosesində mənimsənilmiş bilik və bacarıqların yoxlanılması

və qiymətləndirilməsi məqsədilə nəşr edilən bu vəsait Dövlət İmtahan Mərkəzinin Direktorlar
Şurasının sədri, texnika üzrə fəlsəfə doktoru M.M.Abbaszadənin ümumi rəhbərliyi ilə hazırlanmışdır.
Vəsaitin metodiki və texniki cəhətdən hazırlanmasına texnika üzrə fəlsəfə doktoru T.A.Bədəlov və
A.H.Batıyeva rəhbərlik etmişlər.
Vəsait buraxılış imtahanlarına hazırlaşan IX və XI sinif şagirdləri, eləcə də qəbul imtahanlarına
hazırlaşan abituriyentlər üçün etibarlı mənbədir.
Vəsaitdən ümumi təhsil müəssisələrində qiymətləndirmə vasitəsi kimi, həmçinin pedaqoji
yönümlü ali təhsil müəssisələrində və müəllimlər üçün təlim kurslarında metodiki material kimi
istifadə oluna bilər.
Dil və üslub üzrə redaktor:

N.M.Musayev, Ç.İ.Rüstəmov.
Redaktorlar:
N.L.Əliyev, F.A.Atamov.
Texniki redaktor:
X.S.Əzimova (DİM-in sektor müdiri)
Üz qabığının tərtibatı və dizayn:
Laura Abdulla
Kompüter və dizayn:
İ.İ.Cəfərov, X.S.Mirzəyev
Redaksiyanın ünvanı:
AZ1025, Bakı şəhəri, Y.Səfərov küçəsi, 27.
Telefon:
1653 (DİM-in çağrı mərkəzi),
(+99412) 489-02-59 (Redaksiya).
Elektron poçt: abiturient.journal@gmail.com
Web sayt: www.abiturient.az
© DİM – «Abituriyent» – 2017

I hissə
YENİ TƏHSİL PROQRAMI (KURİKULUM) ÜZRƏ QİYMƏTLƏNDİRMƏ TAPŞIRIQLARI
Müəlliflər:
İ.M.Abdullayev BDU-nun dosenti, fizika-riyaziyyat elmləri namizədi
A.Ə.Abdullayev BDU-nun nəzdində “Gənc İstedadlar” liseyinin müəllimi,
fizika-riyaziyyat elmləri namizədi
N.A.Kərimli H.Əliyev adına Müasir Təhsil Kompleksinin müəllimi,
fizika-riyaziyyat elmləri namizədi
N.K.Əliyeva Bakı Modern Təhsil Kompleksinin müəllimi
F.S.Mustafayeva Əməkdar müəllim
P.A.Bayramov AMEA-nın elmi işçisi
Rəyçilər:
K.R.Aydazadə AMEA-nın müxbir üzvü, AMEA İdarəetmə Sistemləri İnstitutunun laboratoriya
müdiri, BDU-nun professoru, f.-r.e.d., “Əməkdar müəllim”
M.Ç.Həmişəyeva Bakı şəhəri 102 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi
Y.Ş.Bilalov Bakı şəhəri 6 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi
II hissə
TEST TAPŞIRIQLARI
Müəlliflər:
M.H.Yaqubov BDU-nun professoru, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, “Əməkdar müəllim”
N.A.Kərimli H.Əliyev adına Müasir Təhsil Kompleksinin müəllimi, fizika-riyaziyyat
elmləri namizədi
F.Z.Vəliyev ADNSU-nun baş müəllimi
B.A.Şahməmmədov Bakı şəhəri 204 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi
K.H.İsmayılov Bakı şəhəri 220 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi
N.M.İbrahimov Bakı şəhəri 101 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi
Rəyçilər:
M.K.Naibova fizika-riyaziyyat elmləri namizədi
N.K.Əliyeva Bakı Modern Təhsil Kompleksinin müəllimi
F.Q.Tağıyev Bakı şəhəri 191 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi
T.K.Əsədov Bakı şəhəri 80 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi
RİYAZİYYAT
(ümumi təhsil müəssisələrinin 9-cu sinfi üçün vəsait)
© DİM – “Abituriyent” – 2017
Dövlət İmtahan Mərkəzinin rəsmi razılığı olmadan kitabın və ya onun hər

hansı hissəsinin təkrar çapı, yayılması, elektron və ya mexaniki üsulla
surətinin çıxarılması QADAĞANDIR!
DÖVLƏT İMTAHAN MƏRKƏZİ - 2017 Bilik qiymətləndirilir
Azərbaycan xalqının gələcəyi, müstəqil

Azərbaycanın gələcəyi gənclərin bu gün aldıqları
bilik, təhsil və tərbiyədən asılıdır.
HEYDƏR ƏLİYEV
ÖN SÖZ
Müasir mərhələdə təhsil sahəsində etməyə imkan yaratmasında da özünü
həyata keçirilən islahatlar biliyin qiymət- göstərir. Dəyişikliklərin inkişafa, tərəq-
ləndirilməsi sistemi qarşısında yeni qiyə doğru istiqamətlənməsi, sözsüz ki,
tələblər qoyur. Qiymətləndirmə təhsil- müsbət haldır. Ancaq bu, dəyişikliklər
alanların biliklərə yiyələnmək, onlardan prosesinin, ümumiyyətlə, təhsil islahat-
istifadə etmək, nəticə çıxarmaq baca- larının rəvan, problemsiz getməsi demək
rıqları haqqında məlumatların toplan- deyildir. Xüsusilə məktəbdaxili qiymət-
ması rolunu yerinə yetirir. Təlim pro- ləndirmənin üsul və vasitələrinin isla-
sesində məzmun standartlarının mənim- hatların tendensiyasına uyğun qurulması
sənilməsinə yönəlmiş fəaliyyəti izləməyə, istiqamətində xeyli işlər görülməlidir.
yoxlamağa, eyni zamanda bu prosesdə Qiymətləndirməyə ciddi elmi-metodiki
qarşıya çıxan problemləri, uğursuzluq- prinsiplərə əsaslanan, özünəməxsus stan-
ların səbəblərini araşdırmağa xidmət edir. dartları, formaları, üsulları, vasitələri və
Qiymətləndirmə təhsilalan və təhsil- bunların reallaşdırılmasına aid prosedur-
verənlərin fəaliyyətini istiqamətləndir- ları olan bir sistem kimi yanaşmaq la-
məkdə, təhsilin keyfiyyətinə nəzarəti zımdır. Nəzərə alınmalıdır ki, qiymət-
təmin etməkdə vacib amildir. Mühüm ləndirmə standartı – təhsilalanların bilik
cəhət ondan ibarətdir ki, islahatların və bacarıq səviyyəsinə qoyulan dövlət
həyata keçirilməsi prosesində qiymət- tələbidir. Odur ki, yeni təhsil proqramları
ləndirmənin məzmun və forması da xeyli (kurikulum) əsasında məktəb dərslik-
dəyişikliyə məruz qalır. Bu dəyişiklik, ilk lərini və metodiki vəsaitləri hazırlayan
növbədə qiymətləndirmənin bilik və mütəxəssislər bu kimi məsələlərin həlli
bacarıqları aşkara çıxarmaqla yanaşı, üzərində çox ciddi işləməlidirlər.
qabiliyyət və kompetensiyaları müəyyən
4/ “Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışı

RİYAZİYYAT | IX sinif
Ümumtəhsil müəssisələrinin V, VI, VII Bəs eyni bir sinif üçün qiymət-
və VIII sinif şagirdləri üçün keçirilən ləndirmə vasitələrinin bu iki formasına
monitorinq imtahanlarının məzmununun aid sual və tapşırıqların təqdim olun-
müəyyənləşdirilməsi istiqamətində hə- masına nə ehtiyac var?
yata keçirilən işlər ölkədə məktəb təhsili
Məsələ burasındadır ki, ölkənin
sahəsində aparılan islahatları izləməyə və
ümumtəhsil məktəblərində 2008-ci ildən
qiymətləndirməyə imkan verir. Buna uy-
ğun olaraq mövcud qiymətləndirmə va- tətbiqinə başlanılan yeni təhsil proq-
sitələri təkmilləşdirilir, yeniləri hazırlanıb ramları (kurikulumlar) hələlik yalnız I-X

tətbiq edilir. Onların yalnız bilikləri deyil, siniflər üçün dərsliklərdə öz əksini tapıb.
həm də bacarıq və qabiliyyətləri aşkara Ötən müddət ərzində hər il aşağıdan
çıxarmaq imkanları araşdırılır. Belə yuxarıya doğru növbəti bir sinif üçün
qiymətləndirmə tapşırıqları işlənib hazır- kurikuluma əsaslanan dərsliklər nəşr
lanarkən qapalı (çoxseçimli) və açıq tipli edilir. Hazırda XI sinifdə oxuyan şagird-
test tapşırıqları ilə yanaşı, diaqramlar, lər tam orta təhsili kurikulum əsasında
sorğular, esselər, sxemlər, cədvəllər, təlim keçmədən, ənənəvi proqram mate-
mətnlər, situasiya tapşırıqlarından riallarını öyrənməklə başa vuracaqlar.
istifadə olunması da diqqət mərkəzində Qarşıdan gələn ildə isə onlar buraxılış və
saxlanılır. qəbul imtahanları verməli olacaqlar.
Hörmətli müəllimlər! Əziz şagirdlər və Kitabın ikinci hissəsində qapalı və açıq
abituriyentlər! Sizə bu vəsaitdə müvafiq tipli test tapşırıqlarının təqdim edilməsi
fənn və sinif üzrə tədris materialları məhz bu zərurətdən irəli gəlir. O ki qaldı
əsasında hazırlanmış qiymətləndirmə müasir məktəb təcrübəsində qiymətlən-
tapşırıqları təqdim olunur. dirmənin müxtəlif formalarından istifadə
edilməsi məsələsinə, qeyd edək ki, eyni
Vəsait 2 hissədən ibarətdir: I hissədə
bir mövzuya və ya məzmuna aid bilik və
yeni tipli qiymətləndirmə tapşırıqları, II
bacarıqların yoxlanılmasında qiymətlən-
hissədə isə qapalı (çoxseçimli) və açıq
dirmənin müxtəlif üsul və vasitələrinin
tipli test tapşırıqları dərc edilib. Həmçinin
vəsaitdə ümumi (9-illik) orta təhsil tətbiqi normal haldır. Əsas şərt odur ki,
səviyyəsi üzrə buraxılış imtahanları üçün qiymət qiymətləndirilən keyfiyyətə mak-

tapşırıq nümunələri və qiymətləndirmə simal dərəcədə uyğun olsun, onu dürüst,
meyarları verilmişdir. obyektiv əks etdirsin.
“Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışı /5

Müəllif kollektivi beynəlxalq miqyasda Vəsait buraxılış imtahanlarına hazır-

baş verən bütün yeniliklərə də həssaslıqla laşan şagirdlər, eləcə də qəbul imtahan-
yanaşır, onları araşdırır, pozitiv və larına hazırlaşan abituriyentlər üçün də
effektiv olan nə varsa, onları öz işlərində etibarlı mənbədir.
yaradıcılıqla tətbiq etməyə çalışır.
Hörmətli oxucular!
Təqdim olunan materialların məzmun,
mündəricat, tərtibat və təqdimat forması Vəsaitlə bağlı qeyd və təkliflərinizi re-
baxımından müxtəlifliyi məhz belə daksiyaya göndərə bilərsiniz (elektron poçt
yanaşma tərzindən qaynaqlanır. ünvanımız: abiturient.journal@gmail.com).
Vəsaitin hər iki hissəsində müəlliflər Sizə əvvəlcədən təşəkkürümüzü bildi-
tərəfindən şagird, abituriyent və fənn ririk.
müəllimlərinə ünvanlanmış “İzahat
vərəqi” təqdim olunub. Burada vəsaitdən
istifadə qaydalarına dair məlumat və M.M.Abbaszadə,
tövsiyələr verilib. Dövlət İmtahan Mərkəzi
Ümidvarıq ki, vəsait həm şagirdlər, Direktorlar Şurasının sədri
həm abituriyentlər, həm də fənn müəl-
limləri üçün faydalı olacaqdır. Şagird və
abituriyentlər ondan istifadə etməklə öz
hazırlıq səviyyələrini yoxlayacaq, intel-
lektual bacarıqlarını inkişaf etdirəcək,
təhlillər, müqayisələr aparmağa həvəslə-
nəcəklər. Müəllimlər isə vəsaitdən yarar-
lanmaqla az vaxt ərzində daha çox şa-
girdin biliyini aşkara çıxara, təkcə ayrı-
ayrı mövzuların deyil, bütövlükdə hər bir
bəhsin, bölmənin, yarımillik və illik
materialların şagirdlər tərəfindən necə
mənimsənildiyini müəyyənləşdirə bilə-
cəklər. Bununla da hər bir şagirdin hazır-
lığının yoxlanılmasına yanaşma imkan-
ları xeyli genişlənəcəkdir.
Vəsait qüvvədə olan tədris proqramına

və fənn kurikulumlarına uyğun tərtib
olunub.
6/ “Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışı

HİSSƏ
I

ZAHAT VRQ
Mlum olduu kimi, 2008-ci ildn bala- monitorinqin tlblrin, hm d kurikulum t-
yaraq Azrbaycan Respublikasnda hr il fnn lblrin cavab vern yeni tipli situasiya taprq-
kurikulumlarnn tlblrin uyun olaraq lar ayr-ayr mzmun xtlri üzr tqdim edil-
müvafiq siniflrin drslik komplektlri nr midir ki, bu da ayr-ayr mzmun xtlri sasn-
edilir. Kurikulumun ttbiqi ümumi thsilin da ld edilmi bir çox bilik v bacarqlarn yoxla-
bütün pilllrind drslik komplektlrinin hr nlmasna v qiymtlndirilmsin imkan yaradr.
fnn üçün müyyn edilmi mzmun xtlri v ddlr v mllr mzmun xtti üzr trtib
mzmun standartlarnn tlblrin uyun- edilmi taprqlarda agirdin 3 standart (10 alt
luunu zruri edir. Hmin tlblr saslanan standart) üzr bilik v bacarqlar yoxlanlr.
qiymtlndirm vasitlrinin hazrlanmas da Bel ki, tklif ediln taprqlar agirdin hqiqi
bu zrurtdn irli glir. stifadniz tqdim ddlri oxuyub-yazmaq, onlar müqayis
ediln bu vsait 9-cu siniflr üçün Azrbaycan etmk, onlar üzrind mllri yerin yetirmk
Respublikasnn Thsil Nazirliyi trfindn v uyun nöqtlri koordinat düz xttind
rsmn tsdiq edilmi mövcud Riyaziyyat göstrmk bacarn, çoxluqlar üzrind
drsliyi v Riyaziyyat üzr fnn mllrin xasslrini msl hllin ttbiq etmk
kurikulumunun tlblri sasnda hazrlanm- vrdilrini akarlamaq üçün tam mqsd-
dr. Vsaitd fnn kurikulumunun Riyaziyyat uyundur. Hmçinin burada n-ci (n>2)
fnni üçün müyyn etdiyi 5 mzmun xtti drcdn kökün, rasional üstlü qüvvtin
(“ddlr v mllr”, “Cbr v funksiyalar”, xasslrini bilmk, müxtsr vurma
“Hnds”, “Ölçm” v “Statistika v ehtimal”) düsturlarnn kömyi il n-ci (n>2) drcdn
üzr 12 sas, 34 alt standart öz ksini tapmdr. kök daxil olan ifadlrin qiymtini tapmaq,
“Riyaziyyat – 9 (Yeni thsil proqram habel praktik msllrin hllind tqribi
(kurikulum) üzr qiymtlndirm taprq- qiymtlndirm aparmaq bacarqlar yoxlanlr.
lar)” indiy qdr nnvi drslik sasnda nr Cbr v funksiyalar mzmun xtti üzr
ediln, yalnz qapal v açq test taprqlarndan tqdim edilmi taprqlarda 3 standart (7 alt
ibart olan qiymtlndirm vasitlrindn bir standart) üzr bilik v bacarqlar yoxlanlr.
çox xüsusiyytlrin gör frqlnir. Burada xtti brabrsizliklr sistemini, tnliklr
Tqdim ediln yoxlama vasitlri hm sistemini, kvadrat brabrsizliklri hll etmk
formativ, hm d summativ qiymtlndirm vrdilri yoxlanlr. Hmçinin cbri prose-
üçün nzrd tutulmu v bloklar klind durlar yerin yetirmk vrdilri, gündlik
verilmidir. Vsaitd 6 tdris vahidi üzr hr hyatda rastlad kmiyytlr arasnda asl-
variant 10 sual v taprqdan ibart olmaqla 24 lqlar funksiyalar vasitsi il ifad etmk
variant tqdim edilmidir. Summativ qiymt- bacarqlar yoxlanlr.
lndirm üçün hr biri 20 sual v taprqdan Hnds mzmun xtti üzr tqdim edilmi
ibart olan 4 variant tklif edilmidir. Variant- taprqlarda 2 standart (8 alt standart) üzr bilik
larda tklif olunan sual v taprqlar bir-birini v bacarqlar yoxlamaq mqsdi qarya qoyu-
tkrarlamr. lur. Bel ki, agirdin hndsi tsvir, tsvvür v
Bundan baqa, hm beynlxalq qiymtln- mntiqi mühakimlrin kömyi il fiqurlarn
dirm standartlarna, hm DM-in keçirdiyi lamt v xasslrini aradrmaq bacarqlar,
habel problem hlli situasiyalarna hndsi
8/ “Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl

Yeni təhsil proqramı (kurikulum) üzrə
qiymətləndirmə tapşırıqları
çevirmlri v simmetriyan ttbiqetm qabiliy- olaraq, hr bir agirddn problemi hlletm,
yti yoxlanlr. mühakimyürütm v isbatetm, ünsiyytqurma,
Ölçm mzmun xttin aid taprqlarda 2 laqlndirm, tqdimetm kimi faliyyt xtlri
standart (2 alt standart) üzr yoxlama aparlmas üzr hazrlql olman tlb edir.
nzrd tutulur. Burada, sasn, agirdin ölçü 9-cu siniflr üzr agird nailiyytlrinin
vahidlri haqqnda biliklri, ölçm xtas, bir qiymtlndirilmsind sütunlu v xtti
ölçü vahidindn digrin keçm bacarqlar diaqramlardan (barqraflardan), Eyler-Venn
yoxlanlr. diaqramndan –
Statistika v ehtimal mzmun xttin aid
tklif ediln taprqlar 2 standart (7 alt standart)
üzr bilik v bacarqlar yoxlamaq üçündür.
,
Burada agirddn statistik mlumatlar topla-
maq, sistemldirmk, thlil etmk, nticni
tqdim etmk tlb olunur. Hmçinin birlm-
lrin növlrini frqlndirm bacarqlar v
Bilirm styirm bilim Öyrndim
onlara aid sad msllri, birlmlrin kömyi BBÖ – ,
il ehtimala aid sad msllri hlletm vrdi-
lri aradrlr.
Riyaziyyatdan situasiya tipli taprqlarn klaster –
verilmsi, ilk növbd agirdlrin biliklrinin
qiymtlndirilmsinin dünya standartlarna
uyunladrlmasdr. Bel ki, bu tipli taprq- (axlndirm) üsullarndan, müxtlif cdvllr-
larda agirdlrin verilmi situasiya daxilind
verilnlri gör bilmk bacar, qoyulmu suallar dn, sxemlrdn v sairdn istifad edilmsi yeni
üçün ttbiqetm vrdilri, qeyri-adi vziyyt- interaktiv (fal) tlim üsullar il baldr.
lrd qrarverm, habel alnm nticlri
Vsaitd agirdin tapra yanama trzini,
tqdimetm bacarqlar yoxlanlr. Situasiya tipli
onun hlli prosesind faliyytini görmk,
taprqlarn üstün chtlrindn biri d müxtlif
nticni düzgün tqdim etmsi üçün bir çox
mzmun xtlrin aid alt standartlarn birg
taprqlarn sonunda bo yerlr buraxlmdr.
yoxlanla bilmsidir. Burada situasiya tipli
taprqlar ayr-ayr mzmun xtlri üzr tqdim Bu da agirdin cavabnn tsadüfi olub-
edilmidir ki, bu da laqli bir neç alt standartn olmadn dqiqldirmy imkan verir.
yoxlanlmas üçün lverilidir. nnvi test taprqlarndan frqli olaraq,
Vsaitin özünmxsus yeni xüsusiyyt- bzi taprq nümunlrind düzgün cavab
lrindn biri d sual v taprqlarn bloklarda tqdim edilmi cavablar içrisindn seçilmir.
yerldirilmsi formasdr. Hr bir blokda Cavab bilik v bacar saysind agirdin özü
vvlc tdris vahidinin v alt standartn ad, yazr. Bir sözl, o öyrndiyi biliyi bacara çevir-
sonra onlara uyun sual v taprqlar tqdim my qabil olduunu saslandrr.
edilir. Hr varianta daxil olan 10 sual v Müllim qiymtlndirm apararkn “Mül-
taprqdan ilk 8-i saddn mürkkb doru lim üçün metodik vsait”d verilmi qiymt-
açq tipli, 9-cu – seçim tapr, 10-cu is lndirm meyarlarna saslana bilr.
uyunluu müyyn etmk tipli test taprdr.
Sual v taprqlar mzmun v formasndan asl Mülliflr
“Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl /9

Tdrisvahidi: 1
Bölm: 1.1n-ci drcdn kök v rasional üstlü qüvvt
Altstandartlar: 1.1.1Hqiqiddlrioxuyurvyazr
1.1.2Hqiqiddlrimüqayisedirvdüzür
1.1.4Çoxluqlarnbirlmsivksimsixasslrinihqiqiddlrçoxluuil
balmsllrhllinttbiqedir
1.2.1nci(n>2)drcdnkökünxasslrinittbiqedrkifadlrinqiymtini
tapr
1.2.2Rasionalüstlüqüvvtinxasslrinittbiqedir
1.2.3nci(n>2)drcdnkökdaxilolanifadlrisadldirir
1.2.4Müxtsrvurmadüsturlarnnci(n>2)drcdnkökdaxilolanifadlr
ttbiqedir
1.3.1Kvadratkökvkubkökdaxilolanifadlrintqribiqiymtinitaprv
nticlrihesablamatexnikasnnttbiqiilalnannticlrlmüqayisedir
A variant
1. y=x3 funksiyasnn qrafiki üzrind olan C v D

nöqtlri koordinat balancna nzrn simmetrikdir.
y
C v D nöqtlrinin ordinatlar frqini tapn.
C
___________________________________________ –2
___________________________________________ 0 x
___________________________________________ D
___________________________________________
10 / “Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl

2. Klasteri doldurun.
aࣴ0, bࣴ0 a<0, bࣴ0

_____ _____
4
a 20b 24
b<0 a<0
_____
_____
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5 a
3. a 2 ifadsinin mnasnn olmas üçün a-nn ala bilcyi natural qiymtlrin cmini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. Cdvli tamamlayn.
A·B =1 A–B= A:B=
A 3
5 3 4 4
74 3 4
4
B 16
32
8 12
32
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
1
5. a-nn hans n kiçik tam qiymtind 2a 18

6 ifadsinin mnas var?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
“Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl / 11

6. a v b ddlrinin qiymtlrin sasn cdvli tamamlayn.
Hans iki ardcl tam dd

arasnda yerlir? a v b-nin tam
dd a >b a=b a<b hisslrinin
cmi
a b
a 23 2 , b 3
28 9 2 v 3 3 v 4 2+3=5
4
a 84 , b 24 3
4
a 2, b 16
6 8
a 27 , b 81
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. fadlrin qiymtlrin sasn hrflri N Natural ddlr çoxluu

Eyler-Venn diaqramnda yazn. Z Tam ddlr çoxluu
Q Rasional ddlr çoxluu
a 3
23 4 rrasional ddlr çoxluu
b 4 8 4 2
1 5 1
c 5
4 8
Q
d 5 125 Z
N
e 6
2 6 16
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________

8. a 23 3 , b 3
30 , c 23 2 ddlrin uyun gln nöqtlri dd oxu üzrind txmini olaraq
qeyd edin.
–5 –4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 5 x
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
9. Doru brabrliklri göstrin.

1 1 1

1. a1,5 a 3 2
a9
2. a 3, 2 : a1, 6
2
a4 3. a 2 a 3 a6
3 7 1
4. 4
5 3
5 4
5.
7
3 4
3 4
6. 9 0 , 25
9 4
3
A) 2, 3, 6 B) 2, 4, 6 C) 1, 4, 5 D) 1, 4, 6 E) 3, 4, 5
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
10. Uyunluu müyyn edin.

1
1
1. 2a 8
4
a. a=4 olduqda qiymti -dir
3
1

b. a=4 olduqda qiymti 0-dr
2. 20 5a
4
c. a=5 olduqda qiymti 0-dr

1

3. 45 9a
2
d. a=4 olduqda mnas yoxdur
e. a=5 olduqda mnas var
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

B variant
1. y=x3 funksiyasnn qrafiki üzrind olan C v D nöqtlri y
koordinat balancna nzrn simmetrikdir. C v D C
nöqtlrinin ordinatlar frqini tapn.
___________________________________________
–3
___________________________________________ 0 x
___________________________________________
___________________________________________ D
2. Klasteri doldurun.
aࣴ0 a<0, bࣴ0

_____ _____
8
a 48b 56
aࣴ0, b<0 a<0

_____
_____
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7a
3. a 4 ifadsinin mnasnn olmas üçün a-nn ala bilcyi natural qiymtlrin cmini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. Cdvli tamamlayn.
A·B=1 A–B= A:B=
A 3
10 3 9 4
19 6 10 5
9
B 20
3 10
10 10
27

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
1
5. a-nn hans n kiçik tam qiymtind 3a 15

8 ifadsinin mnas var?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. a v b ddlrinin qiymtlrin sasn cdvli tamamlayn.

Hans iki ardcl tam dd a v b-nin tam
dd a >b a=b a<b arasnda yerlir? hisslrinin
a b cmi
a 24 2 , b 4
12 9 2 v 3 1 v 2 2+1=3
a 3
9, b 23 4
3
a 2, b 125
3 6
a 9, b 81
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. fadlrin qiymtlrin sasn hrflri N Natural ddlr çoxluu

Eyler-Venn diaqramnda yazn.
Z Tam ddlr çoxluu
1 4 1
a 4 b 3
3 3 27 Q Rasional ddlr çoxluu
2 8
rrasional ddlr çoxluu
c 5
2 5 16 d 3 7 3 49
e 6 36
_______________________________________ Q
_______________________________________ Z
_______________________________________ N
_______________________________________
_______________________________________


8. a 25 2 , b 5
30 , c 25 3 ddlrin uyun gln nöqtlri dd oxu üzrind txmini olaraq
qeyd edin.
–5 –4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 5 x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
9. Doru brabrliklri göstrin.
1 1 1

1. a 3, 6 : a1,8 2
a4
2. a 5,5 a 2 2
a15 3. a 6 a 2 a 12
1 2 8
4. 160, 25 16 4
9 8
4 5. 62 69 6. 43 43
A) 1, 4, 5 B) 2, 4, 6 C) 2, 4, 5 D) 1, 4, 6 E) 3, 4, 5
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

1
a. a=3 olduqda qiymti 0-dr
1. 3a 9
6
1
b. a=4 olduqda qiymti 0-dr

2. 18 6a
6
1
1
c. a=3 olduqda qiymti -dir
2
3. 16 4a
2
d. a=3 olduqda mnas yoxdur

e. a=4 olduqda mnas var
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Tdrisvahidi: 1
Bölm: 1.2 Çevr

Altstandart: 3.1.3 Çevrytoxunanvksninxasslrinittbiqedir
A variant
1. Dairkilli hovuzun çevrsi boyunca brabr msafd 6 dd iq diryi basdrdlar. Hovuzun
mrkzindn hr bir diry qdr olan msaf 8 m-dir. Bu dirklri ardcl birldirmk üçün n az
neç metr naqil lazmdr?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. Klasteri doldurun (AC mrkzi O nöqtsind olan çevry çkilmi toxunandr).
CAB 50q CAB 40q

AMB AOB
C
A n B
CAB 20q CAB 30q

l An B PAOB=
R=6 OB=3
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

3. Yan trfi 6 olan ABCD brabryanl

trapesiyasnda AM=KD=BC=4 olarsa, B C
trapesiyann orta xttini tapn
(AB v CD çevry çkilmi toxunanlardr).
A D
M K
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. Mrkzi O nöqtsind olan çevrd AC toxunan,

AOB D , BAC J , AmB E , AnB M C
A m
olarsa, cdvli tamamlayn. B
40o
O
o
60
n
o
25
300o
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. Mrkzi O nöqtsind olan yarmçevrd AB=AD v A

CED 27q olarsa, Cn D qövsünün drc D
ölçüsünü tapn. n
E
B O C
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

6. Mrkzi O nöqtsind olan çevr il 2 ortaq toxunan olan çevrni v onlarn ortaq toxunanlarn çkin.
7. Mrkzi O nöqtsind olan çevrd BAC=30o, BC=5, A

MK=6, KD=3,5 olarsa, OK-n tapn. K
M D
________________________________________________
O
________________________________________________
B C
___________________________________________________________________________________
8. Saatn çevrsinin uzunluu 12 -dir. Saat v dqiq

qrbi arasnda qalan minor qövsün uzunluunu tapn.
________________________________________________
________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
9. Mrkzi O nöqtsind olan çevr üçün doru brabrliklri

göstrin.

AmC BnD ApB CqD p B
1. AMC 2. AMC n
2 2
M D
ApB CqD A
3. AMB 4. AM·MC=BM·MD
2 O
5. AM·AD=BM·BC 6. AM·MD=BM·MC
q
m
A) 1, 2, 6 B) 1, 3, 6 C) 1, 3, 5 C
D) 2, 3, 4 E) 3, 4, 5
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

10. Mrkzi O nöqtsind olan çevrd D v E bucaqlar üçün uyunluu müyyn edin.
E
O
E D
1. AO= AB D 2. O 3.
D O E
A
B
a. D=E b. D+E=90q c. D=2E d. D+E=360q e. D+E=180q

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
B variant
1. Dairkilli hovuzun çevrsi boyunca brabr msafd 6 dd iq diryi basdrdlar. Hovuzun
mrkzindn hr bir diry qdr olan msaf 9 m-dir. Bu dirklri naqill ardcl birldirmk üçün
n az neç metr naqil lazmdr?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. Klasteri doldurun (AC mrkzi O nöqtsind olan çevry çkilmi toxunandr).

CAB 40q CAB 50q
AMB AOB
C
A n B
CAB 25q CAB 30q

l An B PAOB=
R=3 OB=4
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

3. Yan tərəfi 4 3 olan ABCD bərabəryanlı trapesiyasında

B C
AM=KD=BC=6 olarsa, trapesiyanın orta xəttini tapın
(AB və CD çevrəyə çəkilmiş toxunanlardır).
A D
K M
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. Mərkəzi O nöqtəsində olan çevrədə AC toxunan, AOB   ,

BAC   ,  AmB   ,  AnB   olarsa, cədvəli C
A m
B
tamamlayın.
α 50
O
β 70
n
γ 15
φ 320
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. Mərkəzi O nöqtəsi olan yarımçevrədə AB=AD və A


CED  33 olarsa, Cn D qövsünün dərəcə D
ölçüsünü tapın. n
E
B O C
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. Mərkəzi O nöqtəsində olan çevrə ilə 3

ortaq toxunanı olan çevrəni və onların
ortaq toxunanlarını çəkin. O
“Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışı / 21

7. Mrkzi O nöqtsind olan çevrd BAC=30o, BC=8, A

MK=8, KD=6 olarsa, OK-n tapn.
M K D
________________________________________________ O
________________________________________________
________________________________________________
B C
___________________________________________________________________________________
8. Saatn çevrsinin uzunluu 12 -dir. Saat v dqiq qrbi

arasnda qalan major qövsün uzunluunu tapn.
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
9. Mrkzi O nöqtsind olan çevr üçün doru brabrliklri

göstrin.
CmD BnD DBC D
m
1. DAB 2. ADC
2 2
n
CmD BnD O
3. DAB 4. AD·DC=AB·AC A
2 B
C
2 2
5. AD =AC·AB 6. AC =AB·AD
A) 3, 5, 6 B) 1, 2, 6 C) 4, 5, 6 D) 1, 2, 5 E) 1, 3, 4
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
10. Mrkzi O nöqtsind olan çevrd D v E bucaqlar üçün uyunluu müyyn edin.
E E E D
o o
1. D 2. 3.
o
90q
D
D
a. D+E=135q b. D+E=90q c. D+E=180q d. E e. D+E=360q
2
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Tdrisvahidi: 2
Bölm: 2.1 Kvadratik funksiya

Altstandart: 2.2.3 Kvadratbrabrsizliyihlledir
A variant
1. y x 2x 4 funksiyasnn qrafikinin simmetriya oxunun tnliyini yazn.

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. a, b v c-nin iarlrin gör funksiyann qrafikini sxematik çkin.

y
aࣴ0, bࣴ0, cࣴ0

Dࣴ0 O x
a<0, b=0 c<0

y=ax2+bx+c O x
aࣴ0, bࣴ0 cࣴ0

D<0 O x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

3. a-nn hans qiymtind y

a x a 2 2a 11 funksiyasnn
y
qrafiki kildki kimi olar?

___________________________________________________
O 4 x
___________________________________________________
___________________________________________________
4. Cdvli tamamlayn.
Absis oxu il Artma Qiymtlr
y x 2 bx c Tp nöqtsi
ksim nöqtlri aral çoxluu
y x2 6x 8
(4;–9)
(1; 0) v (3;0)
> 4;f >2;f
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

ax 2 a 2 21 x 5 funksiyas f;2@ aralnda azalr?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. y x 2 funksiyasnn qrafikindn y x m 2 n funksiyasnn qrafikinin alnma qaydasna

sasn cdvli tamamlayn.
Absis oxu boyunca Ordinat oxu boyunca
y x m 2 n sürüdürmk sürüdürmk
y x 22 5
3 vahid sola 4 vahid yuxar
dyimdn 5 vahid aa
6 vahid saa dyimdn
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

7. fadlr uyun rqmlri Eyler-Venn A y x 22 3 funksiyasnn xasslri

dairlrind yazn.
B y x 2 3 funksiyasnn xasslri
1. Qiymtlr çoxluu: >3;f
2. Tp nöqtsinin koordinatlar (2; 3)
3. Qiymtlr çoxluu: f;3@ A B
4. Tyin oblast: f;f
5. Artma aral: >2;f
6. Simmetriya oxu: x=3
7. Azalma aral: >2;f
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
8. Yeddi rngli (yuxardan aa: qrmz, narnc, sar, yal, mavi, göy, bnövyi) göy qurann hr
bir rngi parabola formasndadr. Hr rng uyun parabolann tp nöqtlri arasndak msaf
1
1 vahiddir. Bnövyi rng y x 3x 5 funksiyasnn qrafikin uyundur. Narnc rng
16
uyun parabolann tp nöqtsinin koordinatlarn tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
9. Artma aral >3;f olan funksiyalar göstrin.
x 3 2 x 32 2 x 22 3
2
1. y 2. y 3. y
1
x 32 2 2 x 3 1 x 2 3
2 2
4. y 5. y 6. y
2
A) 2, 4, 6 B) 1, 2, 6 C) 3, 4, 5
D) 2, 4, 5 E) 1, 5, 6
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

10. y ax 2 bx c funksiyasnn qrafiklri üçün uyunluu müyyn edin.
y y y
3 3
1. 2. 3. 2
O 2 x O 2 x O 3 x
a. KQ-ni x=2 olduqda alr

b. BQ-ni x=3 olduqda alr
c. KQ=3
d. KQ=2
e. BQ=3
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

B variant
1. y x 3x 5 funksiyasnn qrafikinin simmetriya oxunun tnliyini yazn.

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. a, b v c-nin iarlrin gör funksiyann qrafikini sxematik çkin.

y
a<0, bࣴ0, c<0

Dࣴ0 O x
aࣴ0, b=0 cࣴ0

y=ax2+bx+c O x
a<0, bࣴ0 c<0

D<0 O x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

a x a 2 4a 16 funksiyasnn
y
qrafiki kildki kimi olar?
____________________________________________________ –4 O x
____________________________________________________
____________________________________________________

4. Cdvli tamamlayn.
Absis oxu il ksim Azalma Qiymtlr

y x 2 bx c Tp nöqtsi
nöqtlri aral çoxluu
y x 2 4 x 12
(–5;–9)
(–3;0) v (1;0)
f;2@ >4;f
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

ax 2 a 2 16 x 7 funksiyas >3;f aralnda artr?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. y x 2 funksiyasnn qrafikindn y x m 2 n funksiyasnn qrafikinin alnma qaydasna

sasn cdvli tamamlayn.
y x m 2 n Absis oxu boyunca

sürüdürmk
Ordinat oxu boyunca
sürüdürmk
y x 52 7
2 vahid sola 3 vahid yuxar
dyimdn 8 vahid aa
7 vahid saa dyimdn
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

7. fadlr uyun rqmlri Eyler-Venn x 4 5 funksiyasnn xasslri

2
A y
dairlrind yazn.
B y x 4 5 funksiyasnn xasslri
1. Tp nöqtsinin koordinatlar (4; 5)
2. Qiymtlr çoxluu: f;5@
A B
3. Tyin oblast: f;f
4. Qiymtlr çoxluu: >5;f

5. Simmetriya oxu: x=5
6. Artma aral: f;4@
7. Azalma aral: f;4@

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
8. Yeddi rngli (yuxardan aa: qrmz, narnc, sar, yal, mavi, göy, bnövyi) göy qurann hr
bir rngi parabola formasndadr. Hr rng uyun parabolann tp nöqtlri arasndak msaf
1
1 vahiddir. Göy rng y x 4x 6 funksiyasnn qrafikin uyundur. Sar rng uyun
25
parabolann tp nöqtsinin koordinatlarn tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

9. Azalma aral f;4@ olan funksiyalar göstrin.

1
1. y x 42 5 2. y x 4 5
2
3. y x 42 5
5
4. y x 52 4 5. y x 5 4
2
6. y 5 x 4 2
2
A) 1, 3, 5 B) 1, 3, 6 C) 2, 5, 6
D) 1, 4, 5 E) 2, 4, 6
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
10. y ax 2 bx c funksiyasnn qrafiklri üçün uyunluu müyyn edin.

1. 2. 3.
y y y
4 4
3
O 3 x O 3 x O 4 x
a. BQ-ni x=4 olduqda alr

b. KQ-ni x=3 olduqda alr
c. BQ=4
d. KQ=4
e. KQ=3
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Tdrisvahidi: 2
Bölm: 2.2Çevrnin tnliyi

Altstandartlar: 3.1.3Çevrytoxunannvksninxasslrinittbiqedir
3.2.3Verilmiikinöqtarasndakmsafdüsturunubilir,mrkzinin
koordinatlarnavradiusunagörçevrnintnliyiniyazr
A variant
1. Bir tpsi koordinat balancnda, simmetriya mrkzi (–4;4) nöqtsind olan kvadratn perimetrini
tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. Mrkzi M nöqtsind olan çevr üçün klasteri doldurun.
a=8
l An B ____
a=4 Çevrnin tnliyi
_______________________
y
M
A(a)
n
O B(a) x
a=3 a=10
SAMB=______ R=_______
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

3. k-nn hans n kiçik tam qiymtind x 2 y 2 4 x 4 y 25 3k 0 tnliyi çevr tnliyi olar?

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. Çevry aid cdvli tamamlayn.
Mrkzinin Üzrind olan

Tnliyi Radiusu Uzunluu
koordinatlar hr hans nöqt
x 22 y 32 16
5 (0; 0)
(–6; –2) 12
(2; 5) (5; 1)
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. Aysun, Nihad v Misir radiusu 12 sm olan pizzan

mrkzi bucaqlar 3:4:5 nisbtind olan sektorlara
böldülr. Nihada n az, Aysuna n çox hiss
düdüyü mlumdursa, onlarn hr birin dün
dilimin sahsini tapn (
=3).
Aysun Nihad Misir
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

6. Koordinat müstvisinin M(6; 2) nöqtsind elektrik mnbyi yerldirilmidir. A(–4; 3), B(2; 9),
C(1; –6) v D(–2; –5) nöqtlrind yerln lampalar naqil vasitsil elektrik mnbyin birldirilir.
Hans nöqtd olan lampa üçün daha çox v n qdr naqil srf edildi?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. Saatn radiusu 6 sm-dir. Saat v dqiq qrbi arasndak

major qövs uyun sektorun sahsini tapn (=3).
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
________________________________________________
8. Radiusu 4 sm olan çevrd AB v CD vtrlri mrkzdn brabr A D

msafddir. CnD 90q olarsa, trixlnmi hissnin sahsini tapn (=3).
O n
________________________________________________________
____________________________________________________________
B C
9. x 32 y 4 2 9 tnliyi il verilmi çevr üçün doru tkliflri göstrin.

1. Mrkzi (–3;4) nöqtsinddir
2. Mrkzi (3;–4) nöqtsinddir
3. Radiusu 6-dr
4. Radiusu 3-dür
5. Koordinat balancndan çevry qdr msaf 3-dür
6. Koordinat balancndan çevry qdr msaf 2-dir
A) 1, 4, 6 B) 2, 4, 5 C) 2, 4, 6
D) 2, 3, 6 E) 1, 3, 5
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

10. R – dairnin radiusu, – sektora uyun mrkzi bucaq olarsa, uyunluu müyyn edin.
1. R 3, D 30q a. Ssektor=3
2. R 6, D 120q b. Ssektor= 3S
4
3. R 3 2 , D 60q c. Ssektor=12
d. Sdair=18
e. Sdair=6
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
B variant
1. Bir tpsi koordinat balancnda, simmetriya mrkzi (5;–5) nöqtsind olan kvadratn perimetrini
tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. Mrkzi M nöqtsind olan çevr üçün klasteri doldurun.
a=9
l AnB ____
a=5 Çevrnin tnliyi
______________________
y
M
A(a)
n
O B(a) x
a=2 a=16
SAMB=____ R=___
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

3. k-nn hans n kiçik tam qiymtind x 2 y 2 6 x 6 y 27 4k 0 tnliyi çevr tnliyi olar?

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. Çevry aid cdvli tamamlayn.

Mrkzinin Üzrind olan
Tnliyi Radiusu Uzunluu
koordinatlar hr hans nöqt
x 42 y 52 25
6 (0; 0)
(–5;–7) 14
(3; 5) (9;–3)
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. Azr, Zeynb v Samir radiusu 9 sm olan pizzan mrkzi bucaq-

lar 2:3:4 nisbtind olan sektorlara böldülr. Zeynb n az,
Samir n çox hiss düdüyü mlumdursa, onlarn hr birin
dün dilimin sahsini tapn (
=3).
Azr Zeynb Samir
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. Koordinat müstvisind M(4; 8) nöqtsind elektrik mnbyi yerldirilmidir. A(–2; 5), B(1; 3),
C(2; –1) v D(–1; –1) nöqtlrind yerln lampalar naqil vasitsil elektrik mnbyin birldirilir.
Hans nöqtd olan lampa üçün daha az v n qdr naqil srf edildi?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

7. Saatn radiusu 6 sm-dir. Saat v dqiq qrbi arasndak

major qövs uyun sektorun sahsini tapn (=3).
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
8. Radiusu 8 sm olan çevrd AB v CD vtrlri mrkzdn brabr A D

msafddir. CnD 90q olarsa, trixlnmi hissnin sahsini tapn (=3).
O n
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
B C
9. x 6 2 y 82 16 tnliyi il verilmi çevr üçün doru tkliflri göstrin.

1. Mrkzi (–6;8) nöqtsinddir
2. Mrkzi (6;–8) nöqtsinddir
3. Radiusu 4-dür
4. Radiusu 8-dir
5. Koordinat balancndan çevry qdr msaf 6-dr
6. Koordinat balancndan çevry qdr msaf 4-dür
A) 1, 4, 5 B) 2, 3, 5 C) 1, 3, 6 D) 1, 3, 5 E) 2, 4, 6
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
10. R – dairnin radiusu, – sektora uyun mrkzi bucaq olarsa, uyunluu müyyn edin.
1. R 4, D 90q a. Ssektor=3
2. R 3, D 120q b. Ssektor=12
c. Ssektor=4
3. R 6 2, D 60q d. Sdair=4
e. Sdair=72
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Tdrisvahidi: 3
Bölm: 3.1 Tnliklr v tnliklr sistemi

Altstandartlar: 2.1.1 Hyatisituasiyayauyunbirdyinlitnlikvyaikidyinliiki
tnliklrsistemitrtibedir
2.2.1 Cbriifadlrüzrindeynilikçevirmlriaparr
2.2.2 Birixtti,digriikidrcliolanikidyinli
tnliklrsisteminihlledir
A variant
y x 2 2,
1. a-ya müvafiq qiymt vermkl ® tnliklr sistemi üçün cdvli doldurun:
¯y a
Tnliklr sisteminin:
iki hlli var bir hlli var hlli yoxdur

a
Sxematik
kil
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. Bucaq msal 2 olan y=kx+b düz xtti il y=x2–2x–8 parabolas bir ortaq nöqty malikdir.
Bu düz xttin Oy oxu il ksim nöqtsinin ordinatn tapn.
Hlli:___________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

x y 4,
3. ® tnliklr sistemini vzetm üsulu il hll edin.
¯x y
2 2
8
Hlli:___________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
4. y x 2 tnliyi il veriln düz xtt aid olan nöqtlr çoxluu A il, x 2 y 2 tnliyi il
veriln parabolaya aid olan nöqtlr çoxluu is B il iar edilmidir. n A B -ni tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5.
®
2 x xy 2 y 11, tnliklr sistemini hll edin v x 2 y 2 -n tapn.
¯2 x xy 2 y 5
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. Usta v agird birinci gün birlikd 100 detal hazrladlar. Usta ikinci gün birinci gündkindn 20%
çox, agird is 10% çox detal hazrlad. Onlar ikinci gün 116 detal hazrlayarlarsa, birinci gün hr
biri neç detal hazrlayar?
Hlli: Tutaq ki, usta birinci gün x detal, agird is y detal hazrlad. Onda, mslnin rtin gör
onlar birinci gün _____ detal hazrladlar. Buradan ______________________ tnliyi alnr.
Usta ikinci gün 20% çox, yni _______ detal, agird is 10% çox, yni ______ detal v birlikd 116
detal hazrladqlarndan, _______________________________tnliyi alnr.
Tnliklr sistemini qurun v onu hll edin:
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

7. 2 x 5 5 2 x tnliyini hll edin v natural köklrinin cmini tapn.

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
8. Biri birdrcli, digri is ikidrcli olan el tnliklr sistemi yazn ki, (7; 3) cütü onun hlli olsun.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
9. n sad ortaq mxrci x3–4x olan ksrlrin daxil olduu tnliklri göstrin.
2. x 8 5
1 5 6 3. 3 5 6
1. 0
x2 x2 x x4 x x2 4 x x
2 7 2 9 2 7 3 5 4
4. 5. 6.
x 4 x
2
x2 x 4 x 1 x x 42
x x2
A) 1; 4; 5 B) 1; 4; 6 C) 2; 3; 5 D) 3; 4; 6 E) 1; 2; 5
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
10. Tnliklr sistemi v onlarn qrafik hllrin gör uyunluu müyyn edin.
x 2 y 1, ° y x 12 , ° y x 12 ,
1. ° 2. 3.
® ® ® 2
°̄ y x 1
2
°̄ y x 1 °̄ x y 1
a. b. c. d. e.
y y y y y
1 1
1
1
–1 O 1 O 1 x O
x –1 x
O 1 x
–1 –1 O 1 x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

B variant
y x 2 1,
1. a-ya müvafiq qiymt vermkl ® tnliklr sistemi üçün cdvli doldurun.
¯y a
Tnliklr sisteminin:
iki hlli var bir hlli var hlli yoxdur
Sxematik
kil
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. Bucaq msal 2 olan y=kx+b düz xtti il y=x2–2x+1 parabolas bir ortaq nöqty malikdir.
Bu düz xttin Oy oxu il ksim nöqtsinin ordinatn tapn.
Hlli:___________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
x y 1,
3. ® tnliklr sistemini vzetm üsulu il hll edin.
¯x y
2 2
7
Hlli:___________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
4. y x 3 tnliyi il veriln düz xtt aid olan nöqtlr çoxluu A il, x 2 y 3 tnliyi il veriln
parabolaya aid olan nöqtlr çoxluu is B il iar edilmidir. n A B -ni tapn.
__________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

x xy y 5,
5. ® tnliklr sistemini hll edin v x 2 y 2 -n tapn.
¯ x xy y 1
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. Usta v agird birinci gün birlikd 140 detal hazrladlar. Usta ikinci gün birinci gündkindn 30%
çox, agird is 10% az detal hazrlad. Onlar ikinci gün 158 detal hazrlayarlarsa, birinci gün hr biri
neç detal hazrlayarlar?
Hlli: Tutaq ki, usta birinci gün x detal, agird is y detal hazrlad. Onda, mslnin rtin gör
onlar birinci gün ______ detal hazrladlar. Buradan _____________________________ tnliyi
alnr. Usta ikinci gün 30% çox, yni _______ detal, agird is 10% az, yni ______ detal v birlikd
158 detal hazrladqlarndan, ____________________________________ tnliyi alnr.
Tnliklr sistemini qurun v onu hll edin:
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. 2 x 9 9 2 x tnliyini hll edin v natural köklrin cmini tapn.

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
8. Biri birdrcli, digri is ikidrcli olan el tnliklr sistemi yazn ki, (–4; 6) cütü onun hlli olsun.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

9. n sad ortaq mxrci a3–9a olan ksrlrin daxil olduu tnliklri göstrin.
a2 4 4 2 7 3. 1 2 8
1. 0 2.
a4 a a3 a3 a 2
a 9a a
4 1 2 1 8 4 6 1
4. 5. 6. 2 0
a 9 a
2
a3 a 9 a 3
2
a a 9 a
A) 1; 3; 5 B) 2; 4; 6 C) 2; 4; 5 D) 3; 4; 6 E) 1; 2; 5
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
10. Tnliklr sistemi v onlarn qrafik hllrin gör uyunluu müyyn edin.
y x2 1 ° y x 2 1 ° y x 12
1. ® 2. ® 3. ®
¯y x2 °̄ y x 2
2
°̄ x y 1
2
a. b. c. d. e.
y y y y y
2 1
1
2
–1 O
1 –1 O x –1 O 1 x –2 x
–1 –2 O x
O 1 x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

BÖYÜK SUMMATV QYMTLNDRM
Altstandartlar:
1
1.1.1 Hqiqiddlrioxuyurvyazr
1.1.2 Hqiqiddlrimüqayisedirvdüzür
1.1.3 Hqiqidduyunolannöqtnikoordinatdüzxttiüzrindtxmini

göstrir
1.1.4 Çoxluqlarnbirlmsivksimsixasslrinihqiqiddlrçoxluuil

1.2.1 nci(n>2)drcdnkökünxasslrinittbiqedrkifadlrinqiymtini

tapr
1.2.2 Rasionalüstlüqüvvtinxasslrinittbiqedir
1.2.3 nci(n>2)drcdnkökdaxilolanifadlrisadldirir
1.2.4 Müxtsrvurmadüsturlarnnci(n>2)drcdnkökdaxilolan

ifadlrttbiqedir
1.3.1 Kvadratkökvkubkökdaxilolanifadlrintqribiqiymtinitaprv
nticlrihesablamatexnikasnnttbiqiilalnannticlrlmüqayis
edir
2.1.1 Hyatisituasiyayauyunbirdyinlitnlikvyaikidyinliikitnliklr

sistemitrtibedir
2.1.2 Verilmitklifibirdyinliikixttibrabrsizliklrsistemiklind

yazaraqhlledir
2.2.1 Cbriifadlrüzrindeynilikçevirmlriaparr
2.2.2 Birixtti,digriikidrcliolanikidyinlitnliklrsisteminihlledir
2.2.3 Kvadratbrabrsizliyihlledir
3.1.3 Çevrytoxunannvksninxasslrinittbiqedir
3.2.3 Verilmiikinöqtarasndakmsafdüsturunubilir,mrkzinin

koordinatlarnavradiusunagörçevrnintnliyiniyazr
4.2.1 Praktikölçmlrdalnannticlrinhqiqtuyunluunuyoxlayr
A variant
1. M ^6;12;13;15; 4` , L ^6, 7; 8, 6; 9,3; 8, 4` , K ^12 2 ; 13 3 2; 14S ; 8S ; 6 3 5; 7 5 `

çoxluqlarnn elementlrin gör diaqram doldurun.

7
6
5
4
3
2
1
0
……..….,L Natural,…….… ..………..,…..….…
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. nvr v Könül iqfordan müxtlif istiqamtlr hrkt baladlar. Müyyn vaxtdansonra onlar
iqfordan eyni uzaqlqda v aralarndak msaf 6 10 m olarsa, nvr v Könülün koordinat
oxunda koordinatlarn müyyn edin.
–1 O 1 x, m
3. Cüt-cüt qonu olan üç xanada yerln ddlrdn

f
biri natural (A çoxluu), ikincisi mnfi tam dd
(B çoxluu), üçüncüsü is irrasional (C çoxluu) d e
olarsa, a, b, c, d , e, f ddlrinin hans çoxluqlara –9 2 c
aid olmasn müyyn edin v A * C çoxluunu
a 5 b 33 5
tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

4. x-in hans qiymtind y=x2–10x+38 funksiyas n kiçik qiymt alr?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. x verilmi aralqdan olan tam ddlr olarsa, buraxlm yerlri doldurun.
Natural ddlr Mnfi tam

_____________ ddlr
_____________ _____________
_____________
x
3 3 23 5
Tam ddlr n böyük v n

____________ kiçik tam ddlr
____________ _______________
_______________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. A il 6 d x 2 3 aralndan olan tam ddlr çoxluu, B il is 1 d x d 8 aralndan

olan natural ddlr çoxluu iar edilmidir. A B çoxluunu tapn v Eyler-Venn diaqramnda
tsvir edin.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

7. a 0 olduqda A 4
a4 , B 5
a5 ,C 6
a6 , D 7
a7 , E 8
a8 , F 9
a 9 ddlrin gör bo
yerlri doldurun.
= –A =....... =.......
=....... =D =.......
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
1 3 1
8. a 2 3 , b 3 4 , c 5

5 ifadlrini mnal edn a, b, c tam ddlri düzbucaql
paralelepipedin tillri olarsa, onun hcminin n kiçik tam qiymtini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
9. Eyni mrkzli iki dair 3 brabr hissy bölünmüdür.

Böyük dairnin radiusu 6 olarsa, trixlnmi hissnin sahsini tapn.
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
10. 3
2 1 a olarsa, a 3 3a 2 3a 1 ifadsinin qiymtini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

11. Velosiped tkrinin millri el brkidilmidir ki, 21 brabr

ölçülü kiçik, 7 brabr ölçülü böyük qövs yaranmdr.
Kiçik qövsün drc ölçüsü 10q olarsa, böyük qövslrin
drc ölçülrinin cmini tapn.
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
___________________________________________________________________________________
xy a
12. ® olarsa, x 2 y 2 cmini a v b il ifad edin.
¯ x y xy
2 2
b
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
13. Metal günbzin (günbz yarmkür formasndadr) tikintisi zaman onun möhkmliyi üçün AB
diryindn v ona perpendikulyar olan MN atmasndan istifad edilir. OB=8 m, OA=2 m olarsa,
istifad ediln MN atmasnn uzunluunu tapn.
M N
O
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

14. dmanç qumbaran atan zaman qumbara

1
y x 3x 9 parabolas boyunca
2
hrkt etdi. Qumbara idmançnn boyu sviyy-
sindn hans n böyük hündürlüy qalxa bilr?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
15. M nöqtsindn aslm böyük kür yerin sthind

trpnmz vziyytddir. Hmin nöqtdn aslm kiçik
M
kür böyük küry toxunmaqla onun trafnda frlanr.
M nöqtsindn böyük kürnin mrkzin qdr msaf
25 sm, böyük kürnin radiusu 7 sm olarsa, bu nöqtdn
kürlrin toxunma nöqtsin qdr msafni tapn
(MA kürlrin ortaq toxunandr).
________________________________________________
B
________________________________________________

________________________________________________ A
O
________________________________________________
________________________________________________
C
________________________________________________

16. Turist dəstəsi A bazasından çıxaraq düz-

xəttli hərəkət edərək, B məntəqəsindən y
keçməklə C məntəqəsinə getdi. A
C
Turistlərin nə qədər yol getdiyini tapın
(1 dama = 1 km qəbul edilir).
______________________________________
______________________________________ B
______________________________________ 1
______________________________________
–1 O 1 x
______________________________________
–1
______________________________________
______________________________________
17. Təpə nöqtələri 2;3 nöqtəsində yerləşən kvadratik funksiyaları göstərin.

I. y  2 x  2   3 II. y  3 x  2   3 III. y  3  6 x  2 
2 2 2
1 1
IV. y  7 x  2   3
2
V. y  3x  62  3 VI. y  8 x  4   3
2
2 2
A) I, III, V B) I, II, III C) III, IV, V
D) II, IV, V E) I, III, IV
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
18. Mərkəzi O nöqtəsində olan çevrədə  AC   BK   DF , C

 BC  CE olarsa, bərabər vətərləri göstərin. B
I. BC II. BK III. DF
IV. AC V. CE VI. AD A • D
O
A) II, IV, VI B) I, IV, V
C) II, III, IV D) I, II, VI K E
E) II, III, V F
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

19. Çevrlrin tnliyin gör uyunluu müyyn edin.
1. x 2 y 3 a. mrkzi 3; 2 nöqtsind yerlir

2 2
16
2. x 2 y 3
2 2 b. radiusu 5- brabrdir
25
c. mrkzi 2; 3 nöqtsind yerlir
3. x y 6 x 4 y 23
2 2
0
d. radiusu 6-ya brabrdir
e. mrkzi 2; 3 nöqtsind yerlir
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
20. Tnliklr sistemi üçün uyunluu müyyn edin.
x 2 y 2 8, xy 15, a. 5; 3 cütü sistemin hllidir

1. ® 2. ®
¯x y 4 ¯x y 2 b. 3; 1 cütü sistemin hllidir
xy 12, c. 3; 4 cütü sistemin hllidir

3. ®
¯x y 7 d. 4; 3 cütü sistemin hllidir
e. 3; 5 cütü sistemin hllidir
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

B variant
1. A ^7; 18; 12; 16; 41; 52` , B ^5, 6; 4,8; 1;0,3; 8, 4; 2,3; 4, 7` ,
3 S½
®12S ; 18S ; 19 2; 10 3; 12 7; 7 6; 22 2; ; ¾ çoxluqlarnn elementlrin
3 5
C
¯ S 2¿
gör diaqram doldurun.
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
……..….,Q Natural,…….… ..………..,…..….…
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. Eyvaz v Sba iqfordan müxtlif istiqamtlr hrkt baladlar. Müyyn vaxtdansonra onlar
iqfordan eyni uzaqlqda v aralarndak msaf 20 3 m olarsa, Eyvaz v Sbann koordinat
oxunda koordinatlarn müyyn edin.
–2 O 2 x, m
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

3. Cüt-cüt qonu olan üç xanada yerln ddlrdn biri

r
natural (A çoxluu), ikincisi mnfi tam dd
(B çoxluu), üçüncüsü is irrasional (C çoxluu ) q p
olarsa, p, q, r , m, n, k ddlrinin hans çoxluqlara –7 n 5
aid olmasn müyyn edin v B * C çoxluunu tapn. 3 m –12 k
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. x-in hans qiymtind y=x2–16x+48 funksiyas n kiçik qiymt alr?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. x verilmi aralqdan olan tam ddlr olarsa, buraxlm yerlri doldurun.
Natural ddlr Mnfi tam

_____________ ddlr
_____________ _____________
_____________
x
4 2 33 4
n böyük v n
Tam ddlr
kiçik tam ddlr
_____________
_______________
_____________
_______________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

6. A ilə  5 2  x  7 aralığından olan tam ədədlər çoxluğu, B ilə isə  4  x  19 aralığından

olan mənfi tam ədədlər çoxluğu işarə edilmişdir. A  B çoxluğunu tapın və Eyler-Venn
diaqramında təsvir edin.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. a  0 olduqda M  6 a 6 , N  15 a 15 , K  20 a 20 , P  30 a 30 , Q  19 a 19 , R  9 a 9 ədədlərinə
görə boş yerləri doldurun.
= –R =....... =.......
=....... =K =.......
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2 3 1
8. m  4  3 , n  5 4 , k  5 6 ifadələrini mənalı edən m, n, k tam ədədləri düzbucaqlı
 
paralelepipedin tilləri olarsa, onun həcminin ən kiçik tam qiymətini tapın.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

9. Eyni mrkzli iki dair 4 brabr hissy bölünmüdür.

Böyük dairnin radiusu 6 olarsa, trixlnmi hissnin
sahsini tapn.
____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________
10. 3
5 1 b olarsa, b 3 3b 2 3b 1 ifadsinin qiymtini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
11. Velosiped tkrinin millri el brkidilmidir ki, 21

brabr ölçülü kiçik, 7 brabr ölçülü böyük qövs
yaranmdr. Kiçik qövsün drc ölçüsü 15q olarsa,
böyük qövslrin drc ölçülrinin cmini tapn.
_____________________________________________
_____________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
xy m
12. ® olarsa, x 2 y 2 cmini m v n il ifad edin.
¯ x y xy
2 2
n
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

13. Metal günbzin (günbz yarmkür formasndadr) tikintisi zaman onun möhkmliyi üçün AB
diryindn v ona perpendikulyar olan MN atmasndan istifad olunur. OB=20 m, OA=5 m olarsa,
istifad olunan MN atmasnn uzunluunu tapn.
A
M N
O
B
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
14. dmanç qumbaran atan zaman qumbara

1
y x 4 x 16 parabolas boyunca hrkt etdi.
3
Qumbara idmançnn boyu sviyysindn hans n böyük
hündürlüy qalxa bilr?
________________________________________________
________________________________________________
___________________________________________________________________________________
15. M nöqtsindn aslm böyük kür yerin sthind M

trpnmz vziyytddir. Hmin nöqtdn aslm
kiçik kür böyük küry toxunmaqla onun
trafnda frlanr. M nöqtsindn böyük kürnin
mrkzin qdr msaf 13 sm, böyük kürnin
radiusu 5 sm olarsa, bu nöqtdn kürlrin
toxunma nöqtsin qdr msafni tapn
(MA kürlrin ortaq toxunandr).
B
___________________________________________

___________________________________________ A
___________________________________________ O
___________________________________________
___________________________________________ C

16. Turist dstsi A bazasndan çxaraq düzxttli y

hrkt edrk B mntqsindn keçmkl A
C mntqsin getdi. Turistlrin n qdr yol
getdiyini tapn (1 dama = 1 km qbul edilir). B
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________ 1 C
______________________________________
______________________________________ –1 O 1 x
–1
______________________________________
___________________________________________________________________________________
17. Tp nöqtlri 2;3 nöqtsind yerln funksiyalar seçin.

1
2 x 3 2 x 6 2 3 3 4 x 2
2 2
I. y II. y III. y
2
7 x 2 3 35 x 10 3 3 8 x 4 3
2 2 2
IV. y V. y VI. y
A) I, II, III B) I, III, V C) III, IV, VI
D) I, IV, V E)) III, IV, V
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
18. KC CE DK , BC z AC olarsa, C

brabr vtrlri göstrin.
B
I. BC II. KC
III. DK IV. AC
V. CE VI. AD A • D
O
A) I, IV, VI B) I, II, IV C) II, IV, V
D) II, III, V E) II, III, VI K E
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

19. Çevrlrin tnliyin gör uyunluu müyyn edin.
1. x 4 y 5 a. mrkzi (–5; 4) nöqtsind yerlir

2 2
49
2. x 4 y 5 b. radiusu 8- brabrdir
2 2
36
3. x y 10 x 8 y 23 0
2 2 c. mrkzi (4; 5) nöqtsind yerlir
d. radiusu 7-y brabrdir
e. mrkzi (–4; 5) nöqtsind yerlir
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
20. Tnliklr sistemi üçün uyunluu müyyn edin.

xy 20, a. 5; 3 cütü sistemin hllidir
1. ®
¯x y 9
b. 7; 2 cütü sistemin hllidir
xy 14,
2. ®
¯x y 5 c. 5; 4 cütü sistemin hllidir
x 2 y 2 16, d. 4; 5 cütü sistemin hllidir

3. ®
¯x y 2
e. 2;7 cütü sistemin hllidir
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

Tdrisvahidi: 3
Bölm: 3.2 Çoxbucaqllar

Altstandartlar: 3.1.1Snqxttvçoxbucaqlanlaylarnbilir,düzgünçoxbucaqlntsviredir
3.1.2Verilmiüçbucandaxilinvxaricinçevrçkir
3.1.4Dairnindaxilinvxaricinçkilmidördbucaqlnnxasslrini
msllrhllinttbiqedir
variant
1. Düzgün çoxbucaqlnn xarici buca 30°-dir. Cdvli doldurun:
Trflrin Bütün Daxili
say diaqonallarn say bucaqlarn cmi
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. kli çkin v mslni hll edin.

Trfi 3 olan düzgün üçbucan daxilin çevr çkilmidir. Bu çevrnin daxilin çkilmi düzgün
dördbucaqlnn perimetrini tapn.
Hlli:________________________________ kil
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________

3. Daxili bucaqlarnn cmi a) 600°; b) 900°; c) 1680° olan çoxbucaql varm?

gr varsa, bir tp nöqtsindn çxan diaqonallarn sayn tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. MP 58q , KP 76q , NK 102q olarsa,

MNKP dördbucaqlsnn bucaqlarn tapn. N
K
_________________________________________
_________________________________________
_________________________________________
_________________________________________ M P
_________________________________________
5. Oturacaqlar 2 sm v 8 sm olan brabryanl trapesiyann B C

daxilin çkilmi dairnin sahsini tapn.
Hlli: Bo yerlri doldurun.

1. K=_____________________________
2. Daxilin çevr çkilmi dördbucaqlnn xasssin gör
A D
________________________________________________ K
________________________________________________
AB=____________________________________________
3. K üçbucandan K=_________________________
4. K çevrnin ______________, yni d=______________
5. Dairnin radiusu r=______________________________
6. Sdair= _________________________________________

6. Çevr üzrind düzgün onbebucaqlnn tp

nöqtlri verilmidir. 28 v 312 diaqonallar 2
3
M nöqtsind ksiir. sbat edin ki, 2 3 v
8 12 üçbucaqlar brabrtrflidir.
sbat:
1. Bir qövsün drc ölçüsü taplr:
________________________________________
12
________________________________________ 8
________________________________________
2. 2 3 üçbucann bucaqlar taplr:
823 daxil çkilmi buca 38 qövsün söyknir v ____________________ brabrdir.
2312 daxil çkilmi buca ______ qövsün söyknir v ________________ brabrdir.
Onda, 2 3 buca ________________ brabrdir
3. Analoji olaraq 12 8 üçbucann bucaqlar taplr:
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. Demli, _______________________________________________________________________
7. Brabryanl trapesiyann daxilin çkilmi çevr yan trflri 9:16 nisbtind bölür. Bu trapesiyann
hündürlüyü 24 sm olarsa, onun sahsini tapn.
Hlli:___________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Mslnin hllind istifad etdiyiniz bütün teoremlri yazn:

_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

8. ABCD trapesiyasnda DN=NC, AM=MB, MN=10 sm, B C

AK=6 sm, BAD= ADC. kild verilnlr gör tapn:
_________________________________________
_________________________________________ M N
_________________________________________
_________________________________________ A D
K
1. AB=____________________________
2. P(ABCD)=_______________________
3. BK=____________________________
4. S(ABCD)=_______________________
5. Rdair=___________________________
6. lçevr=___________________________
7. Sdair=___________________________
9. Düzgün n-bucaql üçün doru tkliflri göstrin.

1. n=5 olduqda bir tpdn çxan diaqonallarn say 2-dir.
2. n=6 olduqda bir tpdn çxan diaqonallarn say 4-dür.
3. n=6 olduqda daxili buca 120o-dir.
4. n=7 olduqda daxili buca 150o-dir.
5. n=12 olduqda xarici bucaqlarnn cmi 360o-dir.
6. n=10 olduqda xarici buca 18o-dir.
A) 2; 4; 6 B) 1; 4; 6 C) 1; 3; 5 D) 1; 3; 6 E) 2; 4; 5
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

– düzgün çoxbucaqlnn trfidir r – daxil çkilmi çevrnin radiusudur
n – trflrin saydr S – düzgün n-bucaqlnn sahsidir
1.
=6, n=3 a. r= 6 3
2.
=12, n=6 b. S= 9 3
3.
=8, n=4 c. r=4
d. S= 216 3
e. r= 3
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

B variant
1. Düzgün çoxbucaqlnn xarici buca 40°-dir. Cdvli doldurun:

Trflrin Bütün diaqonallarn Daxili
say say bucaqlarn cmi
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. kli çkin v mslni hll edin.

Trfi 2 olan düzgün üçbucan daxilin çevr çkilmidir. Bu çevrnin daxilin çkilmi
düzgün dördbucaqlnn perimetrini tapn.
Hlli:________________________________ kil:
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
3. Daxili bucaqlarnn cmi a) 500°; b) 960°; c) 1080° olan çoxbucaql varm?

gr varsa, bir tp nöqtsindn çxan diaqonallarn sayn tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. MP 38q , KP 96q , NK 122q olarsa,

N
MNKP dördbucaqlsnn bucaqlarn tapn.
K
_________________________________________
_________________________________________
_________________________________________
_________________________________________
M
_________________________________________ P

5. Oturacaqlar 8 sm v 18 sm olan brabryanl B C

trapesiyann daxilin çkilmi dairnin sahsini
tapn.
Hlli: Bo yerlri doldurun.
1. K=_____________________________
2. Daxilin çevr çkilmi dördbucaqlnn xasssin
gör ___________________________________ A D
K
___________________________________________
AB=_______________________________________
3. K üçbucandan K=_____________________
4. K çevrnin _____________, yni d=__________
5. Dairnin radiusu r=_________________________
6. Sdair=____________________________________
6. Çevr üzrind düzgün onskkizbucaqlnn tp 2

nöqtlri verilmidir. 29 v 314 diaqonallar M 3
nöqtsind ksiir. sbat edin ki, 2 3 v 9 14
üçbucqlar brabrtrflidir.
sbat:
1. Bir qövsün drc ölçüsü taplr:
________________________________________ 14
________________________________________
9
________________________________________
2. 2 3 üçbucann bucaqlar taplr:
923 daxil çkilmi buca 39 qövsün söyknir v ____________________ brabrdir.
2314 daxil çkilmi buca _________ qövsün söyknir v ___________________ brabrdir.
Onda, 2 3 buca _____________ brabrdir.
3. Analoji olaraq 14 9 üçbucann bucaqlar taplr:
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
4. Demli, _______________________________________________________________________

7. Brabryanl trapesiyann daxilin çkilmi çevr yan trflri 2:3 nisbtind bölür.
Bu trapesiyann hündürlüyü 12 sm olarsa, onun sahsini tapn.
Hlli:___________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Mslnin hllind istifad etdiyiniz bütün teoremlri yazn:

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
__________________________________ _____________________________________________
8. ABCD trapesiyasnda DN=NC, AM=MB,

MN=12 sm, AK=4 sm, BAD= ADC. B C
kild verilnlr gör tapn:
_________________________________________
_________________________________________ M N
_________________________________________
_________________________________________ A D
_________________________________________
K
1. AB=______________________________
2. P(ABCD)=_________________________
3. BK=______________________________
4. S(ABCD)=_________________________
5. Rdair=____________________________
6. lçevr=_____________________________
7. Sdair=_____________________________

9. Düzgün n-bucaql üçün doru tkliflri göstrin.

1. n=7 olduqda bir tpdn çxan diaqonallarn say 6-dr.
2. n=10 olduqda bir tpdn çxan diaqonallarn say 7-dir.
3. n=8 olduqda daxili buca 20q-dir.
4. n=5 olduqda daxili buca 108q-dir.
5. n=18 olduqda xarici buca 10q-dir.
6. n=10 olduqda xarici bucaqlarnn cmi 360q-dir.
A) 2; 4; 5 B) 1; 4; 6 C) 1; 3; 5
D) 1; 3; 6 E) 2; 4; 6
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

– düzgün çoxbucaqlnn trfidir r – daxil çkilmi çevrnin radiusudur
n – trflrin saydr S – düzgün n-bucaqlnn sahsidir
1.
=2, n=3 a. r= 5 3
2.
=10, n=6
b. S= 3
3.
=12, n=4
c. r=6
d. S= 150 3
3
e. r=
3
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Tdrisvahidi: 4

Bölm: 4.1 Brabrsizliklr

Altstandartlar: 1.1.4Çoxluqlarnbirlmsivksimsixasslrinihqiqiddlrçoxluuil
2.2.3Kvadratbrabrsizliyihlledir
2.3.1Cbribrabrsizliklriintervallarüsuluilhlledir
A variant
1. 2 x t 0 brabrsizliyinin hllr çoxluu A, x 2 3 x 4 brabrsizliyinin hllri çoxluu is

B-dir. AB -ni dd oxunda, > 6; 4@ parçasndak tam hllrini is Eyler-Venn diaqramnda
göstrin.
O x
A B
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

2. Uyun qrafikdn istifad edrk x2+6x+80 brabrsizliyini hll edin.
Hlli:
) x2+6x+8 kvadrat üçhdlisinin köklrini tapn:

__________________________________________________________________________
b) y=x2+6x+8 funksiyasnn qrafikini sxematik qurun v x2+6x+80 brabrsizliyini ödyn
aral qeyd edin.
__________________________________________________________________________
1
O 1 x
Cavab:
3. x-in hans qiymtlrind x 3 6 5 x x 2 ifadsinin mnas var?
Hlli:___________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

4. x 2 t x 3 brabrsizliyini hll edin.
ªx 2 t x 3
Hlli: Brabrsizliklr heytini yazn v hll edin. «
¬x 2 d x 3
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. 2 x 1 3 x 1 brabrsizliyini hll edin.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2
6. m -in hans qiymtlrind 3x –mx–4=0 tnliyinin iki müxtlif hqiqi kökü var?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. Brabrsizliklri intervallar üsulu il hll edin:

a) x x 2 x 3 t 0
2x 3
b) 5;
2 x
c) x 9 x 1 t 0 ;
2
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

8. x2+5x–6<0; –x2+2x+3>0; –x2+10x–250; x2–4x+40; x2–x+7>0; –x2+2x–6<0

brabrsizliklrindn uyun brabrsizliklri seçin v cdvli doldurun.
D>0 D<0 D=0
a>0
Absis oxu il ksim
nöqtlrinin koordinatlar
Sxematik tsvir
Cavab: x x x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
9. Hlli (–3;4) ddlr cütü olan brabrsizliklri göstrin.

1. yࣳ 3 2. x2+y225 3. xࣴ –2 4. xy–12 5. xy12 6. xࣳ –2
A) 2; 4; 5 B) 2; 3; 5 C) 1; 3; 5 D) 2; 4; 6 E) 1; 4; 6
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
10. Uyunluu müyyn edin. y y

a. b.
1. x+y1
2. –2x1 1
–2 O 1 x O x
3. yx2+1
c. y y y
d. e.
1
1 1
1
O x O x 1 x
O

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

B variant
1. xࣴ 4x–1 brabrsizliyinin hllr çoxluu A, 2x+5ࣴ 5x–6 brabrsizliyinin hllr çoxluu is B-dir.
AB çoxluunu dd oxunda, > 6; 4@ parçasndak tam hllrini is Eyler-Venn diaqramnda
göstrin.
O x
A B
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. Uyun funksiyann qrafikindn istifad edrk x2–3x+400 brabrsizliyini hll edin.

Hlli:
) x2–3x+40 kvadrat üçhdlisinin köklrini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
b) y=x2–3x+40 funksiyasnn qrafikini sxematik qurun v x2–3x+400 brabrsizliyini ödyn

aral qeyd edin.

O 1 x
Cavab:
3. x-in hans qiymtlrind x 1 x 2 3 x 10 ifadsinin mnas var?
Hlli:___________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
4. 3 x 5 ! 9 x 1 brabrsizliyini hll edin.
ª3 x 5 ! 9 x 1
Hlli: Brabrsizliklr heytini yazn v hll edin: «
¬ 3 x 5 9 x 1
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

5. 3 x 2 ! x 2 brabrsizliyi hll edin.
Hlli:___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. m-in hans qiymtlrind 2x2–mx–2=0 tnliyinin hqiqi köklri yoxdur?
Hlli:___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. Brabrsizliklri intervallar üsulu il hll edin:
7x 6
a) x 5 x 1 x 6 0 c) x 3 x 7 d 0
2
b) 3
x2
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
8. x2+5x–6<0; –x2+2x+3>0; –x2+10x–250; x2–4x+40; x2–x+7>0; –x2+2x–6<0

brabrsizliklrindn uyun olanlar seçin v cdvli doldurun:
D>0 D<0 D=0
a<0
Absis oxu il ksim

nöqtlrinin koordinatlar
Sxematik tsvir
Cavab: x x x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

9. (3; –4) cütünün hlli olduu brabrsizliklri göstrin.
1. xy–12 2. yࣴ –3 3. xy–1
4. x2+y225 5. xࣳ 2 6. yࣳ –3
A) 2; 5; 6 B) 2; 3; 5 C) 1; 3; 5
D) 3; 4; 6 E) 1; 4; 6
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
1. x y t 1 y b. y
a.
2. 1 d y d 2 1 2
3. y t 1 x 2
O 1 x O x
–1

c. y d. y e. y
1 1
1
–1
O 1 x x –1 O x
O
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Tdrisvahidi: 4
Bölm: 4.2 Vektorlar

Altstandartlar: 3.1.5Müstviüzrindvektoranlayn,vektorlarntoplanmas,çxlmasv
ddvurulmasqaydalarnriyazivfizikimsllrttbiqedir
A variant
1. I turist qrupu A mntqsindn 3 dama imala, 4 dama rq doru hrkt edrk B mntqsin,
II turist qrupu is C mntqsindn 5 dama cnuba, 12 dama qrb doru hrkt edrk D
mntqsin çatd. AB v CD vektorlarnn uzunluunu tapn (1 dama=1 km qbul edilir).
imal y
Qrb rq
Cnub B
A
1 C
–1 O 1 x
–1

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
2. Müxtlif magistrallar boyunca avtomobillrin hrkt istiqamti verilmidir. M1 v M2, M3, M4 v M5

magistrallar paraleldirlr. kl istinad edrk cdvli doldurun.
M4
JG
f
G
e
JG G
M1 d a
G G
M2 c b
JG
k
G
l
M3
M5

Kollinear ks istiqamtli Eyni istiqamtli
vektorlar vektorlar vektorlar
G G G G G G
a v b ; b v c ; e v l ;

3. Tyyar uçu zaman A nöqtsindn B nöqtsin hrkt etdi. Onun yerdyimsinin komponentlri-
ni v yerdyimnin modulunu tapn.
y
22 •B
A• 12
–6 O 18 x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
G G JJJJJJG
4. a m 5;16 b 20; n 4 olarsa, m; n vektorunun uzunluunu tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. Aqil bir nöqtdn çxaraq 150 m qrb, 225 m rq doru hrkt etmidir. Miqyas 1 sm:15 m
olarsa, vzlyici vektorun uzunluunu, istiqamtini tapn v kli çkin.

imal
6. Avtomobil imal-rq istiqamtind
hrkt edir. Avtomobilin hrkt
Qrb rq
sürtinin rq v imal istiqamtlrin-
d komponentlri, uyun olaraq,
Cnub
60 km/saat v 80 km/saat olarsa,
onun sürtinin modulunu v üfüqi
istiqamt meyl bucan tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. Basketbol oyunu zaman I v II

oyunçular trfindn sbt atlan top
d1 v d 2 vektorlar boyunca hrkt I oyunçu
JJG JJG
etmidir. d1 6, d 2 12 , d1 -in meyl
d1 d2
buca 120q, d 2 -nin meyl buca 60q
olarsa, topun yerdyimsinin II oyunçu
komponentlrini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
G G
8. a 2k 3;9 v b 6;12 m vektorlar üçün a 3b rti ödnrs, km hasilini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

G
9. a 5;6 vektoru il kollinear olan vektorlar göstrin.
G G JG
I. b 15;18 II. c 10; 12 III. d 3; 4
G JG JG
IV. e 12;8 V. f 20; 24 VI. g 15; 24
A) I, II, V B) I, II, IV C) II, IV, VI D) III, IV, VI E) I, III, V
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
10. A6;8, B 10;5, C 12;9 nöqtlri üçün uyunluu müyyn edin.
1. AB BC a. komponentlrinin cmi –11-dir

b. komponentlrinin cmi –19-dur
2. AC CB
c. komponentlrinin hasili –102-dir
3. BC CA d. komponentlrinin hasili –48-dir
e. komponentlrinin cmi 19-dur
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

B variant
1. I turist qrupu M mntqsindn 6 dama cnuba, 8 dama qrb doru hrkt edrk N mntqsin,
II turist qrupu is P mntqsindn 9 dama imala, 12 dama rq doru hrkt edrk
Q mntqsin çatd. MN v PQ vektorlarnn uzunluunu tapn (1 dama=1 km qbul edilir).
M
1
–1 O 1 x
–1
P
N
imal
Qrb rq
Cnub

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

2. Müxtlif magistrallar boyunca avtomobillrin hrkt istiqamti verilmidir. M1 v M2; M3, M4 v M5

magistrallar paraleldirlr. kl istinad edrk cdvli doldurun.

M4
JG
G f
e
JG G
d a
M1
G G
M2 c b
JG
k
G
l
M3
M5

Kollinear ks istiqamtli Eyni istiqamtli

vektorlar vektorlar vektorlar
G G G G G G
a v b ; b v c ; e v k ;

3. Tyyar uçu zaman A nöqtsindn B nöqtsin hrkt etdi. Onun yerdyimsinin komponentlri-
ni v yerdyimnin modulunu tapn.
y
16 •B
A• 9
–7 O 17 x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
G JG JJJJJJG
4. c 12; m 7 d n 4;5 olarsa, m; n vektorunun uzunluunu tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. smr bir nöqtdn çxaraq 300 m imala, 240 m cnuba doru hrkt etmidir. Miqyas 1 sm:30 m
olarsa, vzlyici vektorun uzunluunu, istiqamtini tapn v kli çkin.

6. Avtomobil imal-qrb istiqamtind imal
hrkt edir. Avtomobilin hrkt

Qrb rq
sürtinin qrb v imal istiqamtlrind
komponentlri uyun olaraq 30 km/saat
Cnub
v 40 km/saat olarsa, onun sürtinin
modulunu v üfüqi istiqamt meyl
bucan tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. Basketbol oyunu zaman I v II

oyunçular trfindn sbt atlan top
I oyunçu
d1 v d 2 vektorlar boyunca hrkt
JJG JJG
etmidir. d1 8, d 2 10 , d1 -in
d1 d2
meyl buca 135q, d 2 -nin meyl

II oyunçu
buca 45q olarsa, topun yerdyim-
sinin komponentlrini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
G JG
8. c 4m 5;12 v d 5;10 k vektorlar üçün c 2d rti ödnrs, km hasilini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

JG
9. m 3; 5 vektoru il kollinear olan vektorlar göstrin.
G G JG 5
I. n 4;8 II. k 6; 10 III. p 1;
3
G G G
IV. q 9; 15 V. r 8;9 VI. l 9;10
A) II, III , IV B) I, III, VI C) II, III , V
D) I, IV, VI E) I, III, IV
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
10. M 3;4 , N 5;6 , K 6;9 nöqtlri üçün uyunluu müyyn edin.
1. MN NK a. komponentlrinin cmi –14-dür

b. komponentlrinin cmi 0-dr
2. MK KN c. komponentlrinin hasili 14-dür
JJJG JJJJG
3. KN NM d. komponentlrinin hasili –45-dir
e. komponentlrinin hasili –4-dür
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Tdrisvahidi: 5
Bölm: 5.1 ddi ardcllqlar
Altstandartlar: 1.1.4Çoxluqlarnbirlmsivksimsixasslrinihqiqiddlrçoxluuil
2.1.3Ardcllqlarn,ddivhndsisilsillrinxasslrinimslhllin
ttbiqedir
A variant
1. (an) ddi silsilsi üçün cdvld bo xanalar doldurun.
a1 7 19
d 0,3 2
a4 7 –3
a8 5 9
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2. (an) ddi silsilsind a18 -i müxtlif düsturlarla ifad edin.
a2+16d
a18

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
3. (bn) hndsi silsilsind b9·b15 hasilini müxtlif düsturlarla ifad edin .
b6·b18
b9·b15

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
4. 8 m hündürlükdn yer dün top 6 m yüksk-

liy qalxd. Hr sonrak dfd top vvlki
qalxd hündürlüyün eyni hisssi qdr
hündürlüy qalxarsa, n-ci addmda qalxd
hn hündürlüyü üçün cdvli tamamlayn.
n 1 2 3 4 5 n
hn (m) 8
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

5. lk n hddinin cmi Sn=4n–1 düsturu il hesablanan (bn) hndsi silsilsi üçün cdvli doldurun.
n 1 2 4
Sn
bn
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
6. {1; 3; 7; 13; 15} çoxluuna daxil olan ddlrin an=n2–3, an= 3n, an= 2n–1 düsturlar il verilmi
ardcllqlardan hansnn v neçnci hddi olduunu cdvl qeyd edin.
Ardcllqda bel hdd yoxdursa, “–” iarsi yazn.
an 1 3 7 13 15
n2–3 n=2
3n –
2n–1 n=1
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
7. A il 18; 24; .... ddi silsilsinin v B il A B

3; 6; .... hndsi silsilsinin ilk 6 hddindn ibart
çoxluqlar iar edilmidir. Bu çoxluqlar üçün Eyler-
Venn diaqramn qurun.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

8. 36; 12; 4; .... sonsuz hndsi silsilsinin cmini tapn.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
9. (an) ddi silsilsinin hdlri üçün doru olan münasibtlri göstrin.
1. a7–a3=a14–a10 2. a7+a3=a1+a9 3. a2·a6=a3·a4

4. a20=2·a10 5. a5=a1+5d 6. 3(a2+a8)=2(a1+a3+a11)
A) 1; 2; 5 B) 4; 5; 6 C) 1; 3; 5
D) 1; 2; 6 E) 3; 4; 6
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
10. Ardcllqlar üçün uyunluu müyyn edin.
1. 2; 4; 6; ... a. hndsi silsildir

2. 1; 8; 27; ... b. ddi silsildir
3. 2; 4; 8; ... c. n ddi, n hndsi silsildir
d. növbti hddi 16-dr
e. növbti hddi 8-dir
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

B variant
1. (an) ddi silsilsi üçün cdvld bo xanalar doldurun.
a1 5 17
d 0,4 2
a4 5 –3
a9 13 7
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2. (an) ddi silsilsind a16 -n müxtlif düsturlarla ifad edin.
a16
a10+6d

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

3. (bn) hndsi silsilsind b3·b15 hasilini müxtlif düsturlarla ifad edin.
b5·b13
b3·b15

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
4. 9 m hündürlükdn yer dün top 6 m yükskliy

qalxd. Hr sonrak dfd top vvlki qalxd
hündürlüyün eyni hisssi qdr hündürlüy
qalxarsa, n-ci addmda qalxd hn hündürlüyü
üçün cdvli tamamlayn.
n 1 2 3 4 5 n
hn (m) 9
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

5. lk n hddinin cmi Sn=3n–1 düsturu il hesablanan (bn) hndsi silsilsi üçün cdvli doldurun.
n 1 2 4
Sn
bn
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
6. 3; 6; 9; 11; 24 çoxluuna daxil olan ddlrin an= n2+2, an=2n+1, an=3n–3 düsturlar il verilmi
ardcllqlardan hansnn v neçnci hddi olduunu cdvl qeyd edin.
Ardcllqda bel hdd yoxdursa, “–” iarsi yazn.
an 3 6 9 11 24
n2+2 n=1
2n+1 n=1
3n–3 –

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
7. A il 6; 12; .... ddi silsilsinin v B il 3; 6; .... A B

hndsi silsilsinin ilk 6 hddindn ibart çoxluqlar
iar edilmidir. Bu çoxluqlar üçün Eyler-Venn
diaqramn qurun.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

8. 28; 14; 7; .... sonsuz hndsi silsilsinin cmini tapn .
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
9. (an) ddi silsilsinin hdlri üçün doru olan münasibtlr göstrin.
1. a9–a5=a4 2. a6+a5=a1+a10 3. a3·a5=a2·a6

4. a7=a1+6d 5. a18=2·a9 6. 3(a6+a8)=2(a1+a5+a15)
A) 1; 2; 3 B) 2; 3; 6 C) 2; 4; 6
D) 1; 4; 5 E) 2; 4; 5
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
10. Ardcllqlar üçün uyunluu müyyn edin.

1. 1; 3; 5; ... a. ddi silsildir
2. 1; 4; 9; ... b. hndsi silsildir
3. 1; 3; 9; ... c. n ddi, n hndsi silsildir
d. növbti hddi 7-dir
e. növbti hddi 27-dir
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

Tdrisvahidi: 5
Bölm: 5.2Hndsi çevrilmlr. Hrkt

Altstandartlar: 3.2.1Müstviüzrindparalelköçürmanlaynbilirvfiqurlarnçevrilmsin
ttbiqedir
3.2.2Hrktçevrilmsianlaynbilirvikikonqruyentfiqurdanbirini
digrindnhrktçevirmsiilalr
A variant
1. kild 12 konqruyent kvadrat göstrilmidir. A1 A2 A3 A4 A5
A3 nöqtsini B5 nöqtsin çevirn paralel köçürm:
B1 B2 B3 B4 B5
a) B1B2C2C1 kvadratn hans kvadrata;
b) Hans düzbucaqln C3C5D5D3 düzbucaqlsna C1 C2 C3 C4 C5
çevirir?
D1 D2 D3 D4 D5
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2. (x; y)(x–3; y+2) klind verilmi paralel köçürmd A nöqtsi A nöqtsin keçir.
Cdvli doldurun.
A (1; 5) (3; ...)
A (...; 1) (2; 5)
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

3. M nöqtsi A1A2 parçasnn orta nöqtsidir. Cdvli doldurun.
M (1; 5) (3;...)
A1 (3; –4) (–2; 4) (2; 5)
A2 (7; 6) (...; 7)
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
4. (x; y)(x+a; y+b) paralel köçürmsind hr bir nöqt yerini 3 vahid sola, 2 vahid yuxar dyiir.
Bu paralel köçürmd:
a) a v b-ni tapn.
b) hans nöqt (–1; 3) nöqtsin keçir?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
5. Paralel köçürmlri (x; y)(x+a; y+b) klind yazb, hr bir hal üçün a v b-ni tapn.

a=___ a=___
b=___ b=___
3 vahid sola 3 vahid saa
5 vahid yuxar (x; y) 2 vahid yuxar
a=___ a=___
b=___ b=___
4 vahid sola 9 vahid saa
8 vahid aa 7 vahid aa
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

6. Koordinat balancna nzrn ksetmd ABC üçbucann keçdiyi ABC üçbucan qurun v
A, B, C nöqtlrinin koordinatlarn yazn.

y
1
C
–1 O 1 x
–1 A
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
7. Koordinatlar (4;8) olan maddi nöqt hr addmda koordinat balancna nzrn saat qrbinin
hrkti istiqamtind 90° dönür. Bu maddi nöqtnin n-ci addmdak koordinatlar (xn; yn) üçün
cdvli doldurun.
n 1 2 3 4 5 17 2016
(xn; yn) (4;8)
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

8. Koordinat balanc trafnda saat qrbinin hrkti istiqamtind 90° dönmd

AB parçasnn keçdiyi AB parçasn qurun v A v B nöqtlrinin koordinatlarn yazn.
y
2 A
O 2 4 x
–2 B

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
9. Doru tkliflri göstrin.

A(1; –4) nöqtsi
1. Ox oxuna nzrn ksetmd (1; 4) nöqtsin keçir.
2. Oy oxuna nzrn ksetmd (–1; 4) nöqtsin keçir.
3. x=2 düz xttin nzrn ksetmd (3; –4) nöqtsin keçir.
4. y=2 düz xttin nzrn ksetmd (3; 8) nöqtsin keçir.
5. Koordinat balancna nzrn ksetmd (–1; 4) nöqtsin keçir.
6. Koordinat balancna nzrn ksetmd (–4; 1) nöqtsin keçir.
A) 1; 2; 5 B) 2; 4; 5 C) 1; 3; 5 D) 2; 3; 6 E) 1; 3; 6
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
10. Koordinat balanc trafnda saat qrbinin hrktinin ksi a (4; 8)

istiqamtind n° dönmd M(4; 8) nöqtsi il onun keçdiyi b. (–4; 8)
M(x; y) nöqtsi arasnda uyunluu müyyn edin. c. (–4; –8)
d. (–8; –4)
1. n=90° 2. n=180° 3. n=360° e. (–8; 4)
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

B variant
1. kild 12 konqruyent kvadrat göstrilmidir. A1 A2 A3 A4 A5

B5 nöqtsini C3 nöqtsin çevirn paralel köçürm:
a) A4A3B3B4 kvadratn hans kvadrata B1 B2 B3 B4 B5
b) Hans düzbucaqln C1C3D3D1 düzbucaqlsna
çevirir? C4
C1 C2 C3 C5
D1 D2 D3 D4 D5
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2. (x; y)(x+8; y–4) klind verilmi paralel köçürmd A nöqtsi A nöqtsin keçir.
Cdvli doldurun.
A (–3; 7) (...; 8)
A (9; 5) (–2;...)
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
3. M nöqtsi A1A2 parçasnn orta nöqtsidir. Cdvli doldurun.
M (1; 0) (5;... )
A1 (–6; 7) (2; 4) (6; 7)
A2 (2; 3) (...; 1)
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

4. (x; y)(x+a; y+b) paralel köçürmsind hr bir nöqt yerini 2 vahid sola, 3 vahid aa dyiir.
Bu paralel köçürmd:
a) a v b-ni tapn.
b) hans nöqt (3; 7) nöqtsin keçir?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
5. Paralel köçürmlri (x; y)(x+a; y+b) klind yazb, hr bir hal üçün a v b-ni tapn.

a=___ a=___
b=___ b=___
3 vahid saa 2 vahid sola
4 vahid aa (x; y) 3 vahid aa
a=___ a=___
b=___ b=___
7 vahid saa 4 vahid sola
5 vahid yuxar 2 vahid yuxar

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

6. Koordinat balancna nzrn ksetmd ABC üçbucann keçdiyi ABC üçbucan qurun v
A, B, C nöqtlrinin koordinatlarn yazn.
y
B
A
1
–1 O 1 x
–1
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
7. Koordinatlar (3;7) olan maddi nöqt hr addmda koordinat balancna nzrn saat qrbinin
hrktinin ksi istiqamtind 90° dönür. Bu maddi nöqtnin n-ci addmdak koordinatlar (xn; yn)
üçün cdvli doldurun.
n 1 2 3 4 5 17 2017
(xn; yn) (3;7)
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

8. Koordinat başlanğıcı ətrafında saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində 270° dönmədə AB parçasının
keçdiyi A′B′ parçasını qurun və A′ və B′ nöqtələrinin koordinatlarını yazın.
y
2 A
O 2 4 x
–2 B
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
9. Doğru təklifləri göstərin.

A(3; –4) nöqtəsi
1. Ox oxuna nəzərən əksetmədə (–3; 4) nöqtəsinə keçir.
2. Oy oxuna nəzərən əksetmədə (–3; –4) nöqtəsinə keçir.
3. x=2 düz xəttinə nəzərən əksetmədə (1; –4) nöqtəsinə keçir.
4. y=2 düz xəttinə nəzərən əksetmədə (3; –2) nöqtəsinə keçir.
5. Koordinat başlanğıcına nəzərən əksetmədə (4; –3) nöqtəsinə keçir.
6. Koordinat başlanğıcına nəzərən əksetmədə (–3; 4) nöqtəsinə keçir.
A) 1; 2; 5 B) 2; 3; 6 C) 1; 3; 4;
D) 1; 4; 6 E) 2; 3; 5
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

10. Koordinat balanc trafnda saat qrbinin hrkti istiqamtind n° dönmd M(8; 4) nöqtsi il
onun keçdiyi M(x; y) nöqtsi arasnda uyunluu müyyn edin.
1. n=90° a (–8; –4)

2. n=180° b. (–8; 4)
3. n=360° c. (–4; 8)
d. (4; –8)
e. (8; 4)
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

Tdrisvahidi: 6
Bölm: 6.1 Statistika
Altstandartlar: 5.1.1Cdvl,diaqram,histoqramvyaqrafikklindverilmimlumatlar
oxuyubthliledir
5.1.2Statistikmlumatlarmüyynlamtlrgörtsnifedir
5.1.3Statistikmlumatlarndüzgünlüyünümüyynedir
5.1.4Statistikmlumatlarsasndayarananvariantlarntezliyicdvlinitrtib
edirvdiaqramnqurur
A variant
1. IX sinifd oxuyan 50 agirdin doum günü tarixlri verilmidir. Mlumatlar siniflr ayrn v
tezlik cdvlini qurun.
1 2 4 2 15 30 22 21 29 31 15 16 21 23 30 15 7
2 11 5 6 14 13 11 21 23 24 29 17 20 2 1 5 20
10 3 6 7 8 9 12 25 20 30 28 18 19 4 3 17
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
Sinif
1-5 6-10 11-15 16-20 21-25 26-30
(ayn günlri)
Tel //// ///
Tezlik 7 Cmi: 50

2. dman klubunda idmançlarn boylar siniflr üzr paylanmdr. Cdvld bo xanalar doldurun.
Sinif (sm) Tezlik Sinfin orta qiymti Nisbi tezlik

150 161 6
150-----161 6 155,5 0,15
2 40
____--173 10
174--____ 12
____--197 .............
____--____ Cmi: 40
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
3. Bazaya gtiriln konteynerlrin kütlsindn asl olaraq onlarn rast glm tezliyi diaqramda
verilmidir. Kütlsi 32 t-dan yuxar olan konteynerlrin nisbi tezliyini tapn.
Konteyner
20
15
Tezlik
10
5
0
1620 2126 2732 3340
Sinif (kütl, tonla)
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

4. Zooparkdak bzi qularn kütl diapazonu v onlarn rastglm tezliyi verilmidir. Cdvli doldurun
v m n cmini tapn.
Sinif (quun kütlsi, kq) 1-3 4-6 7-10 11-12 12-15
Tezlik (qularn say) m 5 8 3 ..........
Nisbi tezlik 0,28 .......... n 0,12 0,08

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. Qrafikd verilnlr gör cdvli doldurun.

16 Sinfin orta
Sinif Tezlik
14 qiymti
12 0-5
10
6-10
8 Sinfinortaqiymti
6 Tezlik 11-15
4 16-20
2
21-25
0
05 610 1115 1620 2125
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. Histoqramda mtnd ilnn cümldki sözlrd saitlrin tezliyi verilrs, tezlik çoxbucaqlsn qurun.
Saitlr
40
35
30
25
Tezlik
20
15
10
5
0
36 710 1115 1620
Cümldki sözlrin say

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. agirdlrin 300 m msafy qaç müddtlri v onlarn uyun saylar cdvld verilrs, ümumi
mlumata uyun ddi ortan tapn.
Sinif (qaç müddti, dq) Tezlik (agirdlrin say)

5-10 22
11-15 14
16-20 4
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
8. Verilmi mlumat qrupunda tezlik paylanmasna gör ddi orta 12,5 v hr bir sinfin orta qiymti
il tezliyin hasillri cmi 500 olarsa, bütün siniflr üzr tezliklr cmini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

9. Mlumat bazasnda pansionatda dincln adamlarn hovuza getmk tezliklri verilmidir.
Sinif (ya) 21-b 31-40 41-a 51-60 61-70
Tezlik (hft rzind

8 x 5 3 y 32
hovuza getm say)
Tezliklrin cmi
Hans hallarda parametrlr üçün veriln tklif dorudur?

I. a b 20 II. x y 20 III. a b 100
IV. a b 80 V. x y 16
A) I, IV, V B) II, III, IV C) III, IV, V D) I, II, V E) II, III, V
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
10. Mlumat bazasnda ddi qiymtlrin say M, mlumatlarn n kiçik v n böyük

qiymtlri uyun olaraq A 12, B 72 olarsa, uyunluu müyyn edin.
1. M 40
2. M 70
3. M 17
a. Siniflrin say 6-dr
b. ntervaln ölçüsü 10-dur
c. Siniflrin say 7-dir
d. ntervaln ölçüsü 15-dir
e. Siniflrin say 5-dir
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

B variant
1. IX sinifd oxuyan 25 agirdin doum günü tarixlri verilmidir. Mlumatlar siniflr ayrn v
tezlik cdvlini qurun.
1 2 4 2 15 30 22 21 29 30
2 11 5 6 14 13 11 21 23 24
10 3 6 7 8
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
Sinif (ayn günlri) 1-6 7-12 13-18 19-24 25-30

Tel //// ////
Tezlik 3 Cmi: 25
2. dman klubunda idmançlarn boylar siniflr üzr paylanmdr. Cdvld bo xanalar doldurun.
Sinif (sm) Tezlik Sinfin orta qiymti Nisbi tezlik

140 150 6
140-----150 6 145 0,12
2 50
_____--170 12
171--_____ 18
181--190 .............
Cmi: 50
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

3. Bazaya gtiriln konteynerlrin

kütlsindn asl olaraq onlarn rast- Konteyner
glm tezliyi diaqramda verilmidir. 16
14
Kütlsi 21 t-dan az olan konteyner- 12
lrin nisbi tezliyini tapn. 10
Tezlik
8
6
______________________________ 4
______________________________ 2
0
1520 2126 2734 3550
______________________________
Sinif (kütl, tonla)
______________________________
___________________________________________________________________________________
4. Zooparkdak bzi heyvanlarn kütl diapazonu v onlarn rastglm tezliyi verilmidir.

Cdvli doldurun v x y cmini tapn.
Sinif (heyvann kütlsi, kq) 1-10 11-19 20-28 29-40 41-100
Tezlik (heyvanlarn say) .......... 5 12 19 x
Nisbi tezlik .......... 0,1 y .......... 0,12
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. Qrafikd verilnlr gör cdvli doldurun.

12 Sinfin orta
Sinif Tezlik
10
qiymti
0-5
8
6-10
6 Sinfinortaqiymti
Tezlik
11-15
4
16-20
2
0 21-25
05 610 1115 1620 2125
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

6. Histoqramda mtnd ilnn cümllrdki sözlrd samitlrin tezliyi verilrs, tezlik çoxbucaqlsn
qurun.
Saitlr
50
40
30
Tezlik
20
10
0
710 1115 1620 2130
Cümllrdki sözlrin say
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. agirdlrin 400 m msafy qaç müddtlri v onlarn uyun saylar cdvld verilrs, ümumi
mlumata uyun ddi ortan tapn.
Sinif (qaç müddti, dq) Tezlik (agirdlrin say)
6-12 24
13-18 16
18-25 10
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________

8. Verilmi mlumat qrupunda tezlik paylanmasna gör ddi orta 15,2 v hr bir sinfin orta qiymti
il tezliyin hasillri cmi 760 olarsa, bütün siniflr üzr tezliklr cmini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
9. Mlumat bazasnda pansionatda dincln adamlarn hovuza getmk tezliklri verilmidir.
Sinif (ya) 11-20 21-a 31-40 b-50 51-60
Tezlik (hft rzind

x 12 y 14 11 60
hovuza getm say)
Tezliklrin cmi
Hans hallarda parametrlr üçün veriln tklif dorudur?

I. a b 71 II. x y 13 III. x y 23
IV. b a 11 V. a b 80
A) I, III, IV B) II, III, V C) I, IV, V D) I, II, III E) I, II, IV
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
10. Mlumat bazasnda ddi qiymtlrin say M, mlumatlarn n kiçik v n böyük

qiymtlri uyun olaraq A=19, B=99 olarsa, uyunluu müyyn edin.
1. M=10 a. Siniflrin say 6-dr

2. M=30 b. ntervaln ölçüsü 20-dir
3. M=50 c. Siniflrin say 5-dir
d. Siniflrin say 4-dür
e. ntervaln ölçüsü 16-dr
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Tdrisvahidi: 6
Bölm: 6.2Ehtimal
Altstandartlar: 5.2.1Birlmlrinnövlrinifrqlndirirvonlaraaidsadmsllrihlledir
5.2.2Statistikmlumatlarsasndahadislrinbavermmümkünlüyünü
proqnozladrr
5.2.3Birlmlrinkömyiilehtimalaaidsadmsllrihlledir

A variant
1. 5, 6, 8 rqmlrinin kömyi il neç üçrqmli dd düzltmk olar?

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. ABRAKADABRA sözünün hrflrini neç müxtlif üsulla düzmk olar?

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
3. Musiqi mktbinin bölmlr üzr agirdlrinin say diaqramda verilmidir. Mktbin hesabat
konsertind çx etmk üçün müxtlif altlrdn ibart neç duet (iki ifaç) düzltmk olar?
Musiqi mktbi
12
10
8
Say
0
Tar Kamança Gitara

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. Bölmə rəhbəri birinci, məşqçi sonuncu olmaqla 6 idmançını yarış meydançasına neçə üsulla çıxarmaq
olar?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. Çevrə üzərində verilmiş A, B, C, D, E, F nöqtələrini neçə üsulla düzmək olar?

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. İki çevrə tərpənməz M nöqtəsində xaricdən

R Q
toxunurlar. Böyük çevrə üzərində nöqtələrin • •
B A
yerləşmə üsulları kiçik çevrə üzərində • • •S
nöqtələrin yerləşmə üsullarının sayından neçə C• •M •P
dəfə çoxdur (M nöqtəsi nəzərə alınmır)? • •F
D • •K
E •
N
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
7. Torbada müxtəlif ölçüdə 10 kürəcik var. Geriyə qaytarmaq şərtilə 3 kürəni neçə üsulla çıxarmaq olar?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

8. Nöqtlrin yerini doldurun.
n=8, k=5
.......P.......=... .......P.......=... .......C......=...
Permutasiya Permutasiya Kombinezon

yerldirm
9. Seçilmi üç kürciyin müxtlif rnglrd olmas hadissinin ehtimal hans hallarda düzgün
hesablanmdr?
I. 3 5 6 / 13C3 II. 5 4 7 / 16C3 III. 2 7 10 / 16C4
IV. 5 7 11 / 23C3 V. 5 8 9 / 22C3 VI. 3 4 5 / 60C3
A) I, II , V B) I, III, VI C) II, III , V D) II, IV, V E) I, II, VI

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
10. Uyunluu müyyn edin. Çevr üzrind verilmi A, B, C , D, E , F , G nöqtlrinin ardcl

birldirilmsi yolu il fiqurlar düzldilmidir.
1. Uclar bu nöqtlrd olan parçalarn say a. 7C6-dr

2. Tp nöqtlri bu nöqtlrd olan üçbucaqlarn say b. 21-dir
3. Tp nöqtlri bu nöqtlrd olan altbucaqllarn say c. 7C2-dir
d. 35-dir
e. 7C3-dür
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

B variant
1. 4, 3, 9 rqmlrinin kömyi il neç üçrqmli dd düzltmk olar?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. ARKTKA sözünün hrflrini neç müxtlif üsulla düzmk olar?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
3. Musiqi mktbinin bölmlr üzr agirdlrinin say diaqramda verilmidir. Mktbin hesabat
konsertind çx etmk üçün müxtlif altlrdn ibart neç duet (iki ifaç) düzltmk olar?
Musiqi mktbi
9
8
7
6
5
Say
4
3
2
1
0
Tar Kamança Fortepiano
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

4. Bölmə rəhbəri birinci, məşqçi ikinci olmaqla 8 idmançını yarış meydançasına neçə üsulla çıxarmaq
olar?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. Çevrə üzərində verilmiş M, N, K, P, Q, R, S nöqtələrini neçə üsulla düzmək olar?

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. İki kvadrat tərpənməz ortaq təpə nöqtəsinə

malikdirlər. Böyük kvadrat üzərində nöqtələrin
●
yerləşmə üsulları sayı kiçik kvadrat üzərində ●
●
nöqtələrin yerləşmə üsullarının sayından neçə ●
dəfə çoxdur? ● ● ●
_______________________________________ ● ● ●
●
_______________________________________ ● ●
●
_______________________________________ ● ●
_______________________________________ ●
_______________________________________
___________________________________________________________________________________
7. Verilmiş 20 şəkildən 4-nü stendə neçə üsulla yerləşdirmək olar?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
114 / “Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışı

8. Nöqtlrin yerini doldurun.
n=12, k=7
.......P.......=... .......P.......=... .......C......=...
Permutasiya Permutasiya Kombinezon

yerldirm
9. Seçilmi iki kürciyin hrsinin bir rngd olmas hadissinin ehtimal hans hallarda düzgün
hesablanmdr?
I. 5 7 / 12C2 II. 4 7 / 11C3 III. 7 10 / 17C2
IV. 6 12 / 18C2 V. 5 9 / 45C2 VI. 7 9 / 63C2
A) I, III, IV B) I, II , V C) III, V, VI D) II, IV, V E) I, II, VI

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
10. Uyunluu müyyn edin. Çevr üzrind verilmi M , N , K , P, Q, R, S , T , F nöqtlrinin

ardcl birldirilmsi yolu il fiqurlar düzldilmidir.
1. Tp nöqtlri bu nöqtlrd olan bebucaqllarn say a. 9C5-dir

2. Uclar bu nöqtlrd olan parçalarn say b. 84-dür
3. Tp nöqtlri bu nöqtlrd olan üçbucaqlarn say c. 9C2-dir
d. 126-dr
e. 9C3-dür
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

BÖYÜK SUMMATV QYMTLNDRM
Altstandartlar:
2
1.2.5 Praktikmsllrinhllin(bankmliyyatlarnda,satqiymtinin
dyimsind)faizindüsturlarnttbiqedir
2.1.2 Verilmitklifibirdyinliikixttibrabrsizliklrsistemiklind
yazaraqhlledir
2.1.3 Ardcllqlarn,ddivhndsisilsillrinxasslrinimslhllin
ttbiqedir
2.2.3 Kvadratbrabrsizliyihlledir
2.3.1 Cbribrabrsizliklriintervallarüsuluilhlledir
3.1.1 Snqxttvçoxbucaqlanlaylarbilir,düzgünçoxbucaqlntsviredir
3.1.2 Verilmiüçbucandaxilinvxaricinçevrçkir
3.1.4 Dairnindaxilinvxaricinçkilmidördbucaqlnnxasslrini
msllrhllinttbiqedir
3.1.5 Müstviüzrindvektoranlayn,vektorlarntoplanmas,çxlmasv
ddvurulmasqaydalarnriyazivfizikimsllrttbiqedir
3.2.1 Müstviüzrindparalelköçürmanlaynbilirvfiqurlarn
çevrilmsinonuttbiqedir
3.2.2 Hrktçevrilmsianlaynbilirvikikonqruyentfiqurdanbirini
digrindnhrktçevirmsiilalr
4.1.1 Törmölçüvahidlrininbirindndigrinkeçir
4.2.1 Praktikölçmlrdalnannticlrinhqiqtuyunluunuyoxlayr
5.1.1 Cdvl,diaqram,histoqramvyaqrafikklindverilmimlumatlar
oxuyubthliledir
5.1.2 Statistikmlumatlarmüyynlamtlrgörtsnifedir
5.1.3 Statistikmlumatlarndüzgünlüyünümüyynedir
5.1.4 Statistikmlumatlarsasndayarananvariantlarntezliyicdvlini
trtibedirvdiaqramnqurur
5.2.1 Birlmlrinnövlrinifrqlndirirvonlaraaidsadmsllri
hlledir
5.2.2 Statistikmlumatlarsasndahadislrinbavermmümkünlüyünü
proqnozladrr
5.2.3 Birlmlrinkömyiilehtimalaaidsadmsllrihlledir

A variant
1. Altbucaql miarn tiysinin onun trfi il ml

gtirdiyi buca tapn.
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________

__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
2. Sahsi 12 ha olan ABCD bazasnda anbarlar B

C
perimetr boyunca yerlmilr. Baza rhbrliyi
effektli idaretm üçün ba ofisi bütün hasarlardan
eyni uzaqlqda yerldirmidir. AB=180 m, Ofis

BC=100 m, CD=120 m, AD=200 m olarsa,
ba ofis AD hasarndan hans msafd yerlr?
____________________________________________ D
____________________________________________ A
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
3. Sahsi 80 3m 2 olan dömni parketlmk

üçün trfi 8sm olan altbucaql parketdn
neçsi lazmdr?
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________

4. Yarlarda mktbi tmsil edck agirdlrin sayn 3 nfr azaltsaq onlarn say 3 v 6 arasnda, 2 nfr
atrrsaq 9 v 12 arasnda dyiir. vvlcdn yarlarda neç nfrin itirak nzrd tutulmudur?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. Yannsöndürn man çaydan 200 m, qza yeri is çaydan 300 m msafddir. Man qza yerindn
o
hans msafddir? Manla qza yerinin üfüqi komponentlrinin frqini tapn (=60 ).
y
D D
Çay
x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. kild verilmi aralqlarn birlmsi hans brabrsizliyin hlli ola bilr?
O x

–3 –2 0 4 6
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

7. Yarmsfera günbzin dayanql üçün AM, MB, M

N
AN, NB dirklri vurulmudur. qlanma üçün iki
C
diryin C ksim nöqtsindn lampa aslmdr.
AM, BN dirklri döm müstvisi il 30° bucaq
ml gtirir. Oturacaqdak dairnin radiusu 5 3 B
A
olarsa, lampann aslma hündürlüyünü tapn. O
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
K G
8. Uzunluu 10 , meyl buca 150° olan a vektoru b m;5 3 vektoru il kollinear olarsa, m-i tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
G G
9. u + v vektorunun komponentlrini tapn.
y B
G
u G
v
A
C
x
O
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

10. Qrafiki olaraq verilmi ardclln ilk 10 hddinin cmini tapn.
an

1 2 3 n
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
11. Hdlri cmi koordinat müstvisind verilmi ddi silsilnin n-ci hddinin düsturunu yazn.
Sn
O n
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

12. Trfi 6 4 3 olan brabrtrfli üçbucan tp nöqtlrindn qar trflr paralel düz xtlr
çkilir. 5 bel addmdan sonra alnan üçbucan sahsini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
13. 30 hddi olan ddi silsilnin cüt yerd duran hdlrinin cmi 1200, tk yerd duran hdlrinin
cmi 600 olarsa, silsil frqini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
1
14. Silsil vuruu olan sonsuz hndsi silsilnin tk yerd duran hdlrinin cmi 16 olarsa, bütün
2
hdlrinin cmini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
15. Torbada 2 qara, 3 a, 5 yal kürcik var. Torbadan bir dfy çxarlan 3 kürcikdn n az birinin
a olmas hadissinin ehtimaln tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
y
16. A, B, C fiqurlar arasnda
olan hndsi çevrilmlri
yazn.
A C
–1 O 1 x
–1

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
17. Brabrsizliklrdn hansnn hlli qrafik uyundur?

y
I. x x 5 d 0
II. x x 5 d 0
III. x 2 5 x d 0
IV. x 2 x 5 ! 0 1

O 1 x
V. 10 x d 2 x 2
A) I, II, III B) II, III, IV

C) I, III, V D) I, III, IV
E) II, IV, V
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
18. Verilmi vektorlardan hanslarn komponentlri düzgün taplmdr?
A
B
F
1 C
O 1 x
E
D

JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG

I. AB BE 7; 6 II. AF FC 4;5 III. BF FD 7; 0
JJJG JJJG JJJG JJJG
IV. AC CD 2; 1 V. AD DF 2;5
A) I, III, IV B) I, III, V C) II, III, IV
D) I, IV, V E) I,II, IV
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

x 4 5, a. x 2 ! 3
1. ®
¯ x 4 ! 5 b. x 3 t 8
ª x 2 3,
2. « c. x 4 ! 5
¬x 2 ! 3
d. x 3 d 8
x 3 d 8,
3. ®
¯ x 3 t 8 e. x 4 5
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
20. ddi silsillr üçün uyunluu müyyn edin.

a. d 6
1. S n 2n 2 3n b. a1 8
2. S n 3n 2 5n c. d 8
3. S n 4n 2 5n d. a1 1
e. a1 9
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

B variant
1. Bebucaql miarn tiysinin onun trfi il ml

gtirdiyi buca tapn.
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
2. Sahsi 15 ha olan ABCD bazasnda anbarlar perimetr B

C
boyunca yerlmilr. Baza rhbrliyi effektli
idaretm üçün ba ofisi bütün hasarlardan eyni
uzaqlqda yerldirmidir. AB=160 m, BC=80 m, Ofis

CD=140 m, AD=220 m olarsa, ba ofis BC
hasarndan hans msafd yerlr?
D
A
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
3. Sahsi 81 3m 2 olan dömni parketlmk üçün

trfi 6 sm olan altbucaql parketdn neçsi
lazmdr?
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
____________________________________________

4. Mktbi yarlarda tmsil edck agirdlrin sayn 4 nfr azaltsaq onlarn say 8 v 11 arasnda,
6 nfr azaltsaq 7 v 10 arasnda dyiir. vvlcdn yarlarda neç nfrin itirak nzrd
tutulmudur?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. Yannsöndürn man çaydan 150 m, qza yeri is çaydan 200 m msafddir. Man qza yerindn
hans msafddir? Manla qza yerinin üfüqi komponentlrinin frqini tapn (=60q).
y
D D
Çay
x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
6. kild verilmi aralqlarn birlmsi hans brabrsizliyin hlli ola bilr?
O x

–5 –1 0 2 7

7. Yarmsfera günbzin dayanql üçün AM, MB,

AN, NB dirklri vurulmudur. qlanma üçün N M
iki diryin C ksim nöqtsindn lampa C
aslmdr. AN, BM dirklri döm müstvisi

il 60q bucaq ml gtirir. Oturacaqdak

dairnin radiusu 6 3 olarsa, lampann aslma A B
O
hündürlüyünü tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
G G
8. Uzunluu 13, meyl buca 120q olan b vektoru a m;26 3 vektoru il kollinear olarsa, m-i tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
G G
9. u + v vektorunun komponentlrini tapn.
y B
G
u
G
v
A
O x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

10. Qrafiki olaraq verilmi ardclln ilk 15 hddinin cmini tapn.

an

1
n
1 2 3

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
11. Hdlri cmi koordinat müstvisind verilmi ddi silsilnin n-ci hddinin düsturunu yazn.
Sn
O n
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

12. Trfi 8 4 3 olan brabrtrfli üçbucan tp nöqtlrindn qar trflr paralel düz xtlr çkilir.
6 bel addmdan sonra alnan üçbucan sahsini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
13. 40 hddi olan ddi silsilnin cüt yerd duran hdlrinin cmi 1800, tk yerd duran hdlrinin
cmi 800 olarsa, silsil frqini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
1
14. Silsil vuruu olan sonsuz hndsi silsilninn tk yerd duran hdlrinin cmi 18 olarsa, bütün
3
hdlrinin cmini tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
15. Torbada 4 qara, 5a, 10 yal kürcik vardr. Torbadan bir dfy çxarlan 3 kürcikdn n az
birinin yal olmas hadissinin ehtimaln tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

16. A, B, C fiqurlar arasnda olan hndsi çevrilmlri yazn.
A C
–1 O 1 x
–1
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
17. Brabrsizliklrdn hansnn hlli qrafik uyundur?
I. x 2 x 5 d 0 II. x x 3 d 10 III. x 2 3x 10 d 0
IV. x 2 x 5 d 0 V. 10 x d x 2 3
A) II, IV, V B) II, III, V C) I, III, IV
D) I, IV, V E) II, III, IV

1

O 1 x
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
18. Verilmi vektorlardan hanslarn komponentlri düzgün taplmdr?
A
D B
1
O 1 x
E C
JJJG JJJG JJJG JJJG

I. AC CE 5;7 II. AB BC 3; 8 III. DE EB 12; 0
JJJG JJJG
IV. AE ED 7;1 V. DC CF 2; 4
A) I, III, IV B) I, II, V C) II, III, IV
D) I, IV, V E) I, III, V

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

x 6 9, a. x 8 d 11
1. ®
¯ x 6 ! 9 b. x 6 9
x 8 d 11,
2. ® c. x 6 ! 9
¯ x 8 t 11
d. x 5 d 8
ª x 5 d 8,
3. «
¬x 5 t 8 e. x 5 t 8
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
20. ddi silsillr üçün uyunluu müyyn edin.

1. S n 2n 2 5n a. d 4
b. a1 3
2. S n n 6n
2
c. d 2
3. S n 5n 2 7 n d. d 10
e. a1 12
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

STUASYA TAPIRIQLARI
ddlr v mllr
Situasiya. “N etmli?”
Müxtlif ölçülü be kürciyin hcmlri cdvld verilmidir. ki yolda bu kürciklri
oturacann diametri n böyük kürciyin diametrin brabr olan silindr formasnda olan qabn oxuna
3V
keçirmlidirlr. Kürciyin radiusu R 3 düsturu (burada, V kürciyin hcmidir), silindrin hcmi
4S
is V Sr 2 H düsturu (burada, r silindrin oturacann radiusu, H is onun hündürlüyüdür) il
hesablanr.
32S 108S 16S 125S 108S

V , sm3
3 3 3 6 6

Altstandartlar:1.1.4.Çoxluqlarnbirlmsivksimsixasslrinihqiqiddlrçoxluuilbal
msllrhllinttbiqedir.
1.2.1.nci(n>2)drcdnkökünxasslrinittbiqedrkifadlrinqiymtinitapr.
1. Kürciklrin radiuslarn tapn. R – hqiqi, Q – rasional, I – irrasional, N – natural ddlr çoxluu

olarsa, radiuslarn uzunluqlarna uyun ddlr üçün R I , Q N çoxluunu yazn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Altstandartlar:1.1.2.Hqiqiddlrimüqayisedirvdüzür.
1.1.3.Hqiqidduyunolannöqtnikoordinatdüzxttiüzrindtxminigöstrir.
2. Kürciklrin radiuslarna uyun olan ddlri artan

srada düzün. Bu ddlrdn irrasional olann hans
iki nöqt arasnda yerldiyini müyyn edin.
0 0,5
O A E B F C D x, sm
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
Altstandartlar:1.2.3.nci(n>2)drcdnkökdaxilolanifadlrisadldirir.

1.3.1.Kvadratkökvkubkökdaxilolanifadlrintqribiqiymtinitaprvnticlri
hesablamatexnikasnnttbiqiilalnannticlrlmüqayisedir.

3. Silindr formal qabn hündürlüyü tam dd olarsa, onu tapn.
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________

Cbr v funksiyalar
Situasiya. “Amfiteatr”
Amfiteatr klind konsert
salonunda yerlr yuxardan aaya
doru azalr. Bütün yerlrin say
60n 5n 2 düsturu il hesablanr.
Burada n-sralarn say olmaqla,
sralanma yuxardan aaya doru
aparlr.

Altstandart:2.2.3Kvadratbrabrsizliyihlledir.
1. Amfiteatrda hr srada vvlkindn 10 yer az olarsa, n çoxu neç yer ola bilr?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Altstandart:2.1.3Ardcllqlarn,ddivhndsisilsillrinxasslrinimslhllinttbiqedir.
2. Amfiteatrn birinci srasnda neç yer olar?

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Altstandart:2.1.3Ardcllqlarn,ddivhndsisilsillrinxasslrinimslhllinttbiqedir.
3. Amfiteatrda n aa srada 2 yer, hr növbti srada vvlkindn 2 df çox yer olarsa, bütün yerlri
n çoxu neç sraya yerldirmk olar? n yuxardak srada neç yer olar?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Hnds
Situasiya. “Penni-Farting” 1870-ci ild Ceyms Starli trfindn istehsalna balanm velosipedlrin
yar hr il keçirilir. Yürü A mntqsindn B mntqsindk d1 , B mntqsindn
C mntqsindk d 2 vektorlar boyunca olacaqdr. Velosipedlrin böyük tkrinin diametri 1,5 m,
kiçik tkrin diametri 0,5 m v iki tkr arasnda olan n qsa msaf 20 sm-dir. Koordinat balanc
olaraq tkrlrin mrkzlrindn keçn düz xttin üfüqi ox (absis oxu) il ksim nöqtsini götürmk
lazmdr.
Altstandart: 3.2.3Verilmiikinöqtarasndakmsafdüsturunubilir,mrkzininkoordinatlarna
vradiusunagörçevrnintnliyiniyazr.
1. Kiçik çevrnin mrkzinin koordinatlar 0, 6 m; 0, 25 m olarsa, böyük tkrin çevrsinin tnliyini yazn.
• O2
O1 R
•
r
x
O
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

Altstandart:3.1.3Çevrytoxunannvksninxasslrinittbiqedir.
2. Böyük tkrdn koordinat balancna qdr n qsa msafni tapn.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

Alt standartlar: 3.1.5 Müstvi üzrind vektor anlayn, vektorlarn toplanmas, çxlmas v dd
vurulmasqaydalarnriyazivfizikimsllrttbiqedir.

JJG
3. A nöqtsind start edn velosipedçilr C nöqtsind fini çatdlar. d1 1, 2 km; 1,9 km v
JJG
d 2 0,8 km; 0, 4 km olarsa, start mntqsi il fini mntqsini birldirn yerdyimnin
modulunu tapn.
d2
C
d1
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

Statistika v ehtimal
Situasiya. “ahmat almind”
3. ahmat turnirind oyunlarn müddti (dqiq il)

cdvld verilmidir.
5 12 15 7 9 8 24 18
16 8 14 22 30 15 17 19
20 25 30 32
Altstandartlar:5.1.1.Cdvl,diaqram,histoqramvyaqrafikklindverilmimlumatlaroxuyub
thliledir.
5.1.4.Statistikmlumatlarsasndayarananvariantlarntezliyicdvlinitrtibedirv
diaqramn qurur.
1. Mlumat siniflr ayrn v tezlik cdvlini trtib edin.
Sinif Tezlik Sinfin orta qiymti Nisbi tezlik
5-10
29-32 3
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
Siniflrin say 2 k ! 20 rtin sasn taplr. Burada, rti ödyn n kiçik k ________ .
32 5
Demli, siniflrin say =_________. Bir sinfin intervalnn uzunluu taplr: ________ .
k
5-10 sinfin dümü oyunlarn say tezliyi müyynldirir. Hmin sinifd n böyük qiymt il n
kiçik qiymti müyyn edib onlarn ddi ortas – sinfin orta qiymti taplr. Tezliyin ümumi saya
nisbti nisbi tezliyi verir.

Altstandart:5.2.3Birlmlrinkömyiilehtimalaaidsadmsllrihlledir.
2. Keçirilmi oyunlardan seçilmi ixtiyari ikisinin n qsa müddtli (5 v 7) olmas hadissinin

ehtimaln tapn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Altstandart:5.2.1Birlmlrinnövlrinifrqlndirirvonlaraaidsadmsllrihlledir.
3. Statistika üçün hr sinifdn bir oyun thlil edilir. Bel oyunlar çoxluunu neç üsulla
düzltmk olar?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

BEYNALXALQ QYMTLNDRMY UYUN STUASYA TESTLR

Situasiya testlri il agirdlrin bilik v qabiliyytlrini, bu biliklri tcrübd ttbiq ed bilmsi
vrdilrini daha yax yoxlamaq mümkündür.
agirdlrin riyazi hazrlnn yoxlanmas mzmunca riyazi savad anlay üzrind qurulub. Riyazi
savad olan adam aadak xüsusiyytlr malik olmaldr:
- traf mühitd meydana gln v riyazi üsullarla hll edil biln problemlri drk etmyi;
- bu problemlri riyazi dild ifad etmyi;
- riyazi fakt v üsullardan istifad edrk bu problemlri hll etmyi;
- istifad olunan hll üsullarn analiz etmyi;
- qoyulan mslni nzr almaqla alnan nticlri interpretasiya etmyi;
- nticlri düzgün ifad etmyi v yazma bacarmaldr.
Taprqlarn mzmunu dörd mzmun sahsindn birin aid olmaldr:
Fza v forma – fzada v müstvid hndsi forma v münasibtlr aid olan suallar;
Dyim v asllq – müxtlif proseslrd dyinlr arasnda riyaz asllqlarn tsviri il laqli
suallar;
Miqdar(say)- ddlrl bal suallar (adtn bel suallar hesaba aid olur);
Qeyri-müyynlik – ehtimal v statistik asllqlara aid suallar (bu suallar muasir informasiya
cmiyytin birbaa aidiyyat olan v ehtimal nzriyysi v riyazi statistikann tdqiqat predmeti olan
sahlrl bal olur).
Suallarn mzmunu bir çox ölklrd riyaziyyat üzr mktb proqramnn nnvi bölmlrin aid
olur: hesab(ddlr), funksiyalar, hnds, ehtimal, statistika, diskret riyaziyyat.
agirdlrin riyazi savad dedikd onlarn riyazi bilik, bacarq, tcrübsi v müxtlif problemlri
riyazi üsullarla müvffqiyytl hll ed bilmk qabiliyyti baa düülür.
drak prosesind üç qrup riyazi sviyy diqqti clb edir: tsvvür, laqnin müyyn olunmas,
mühakim.
I.Situasiya.“Birqalannsirri”

Dniz knarndak qalann üç qüllsi var. Sahildn I, II v III qülllr çxmaq üçün quradrlm
pillknlr uyun olaraq a, b v c sayda pilldn ibartdir. Qülllrin giri qaplar dniz sviyysindn
uyun olaraq F, G, H hündrlükddirlr (H>G>F).
Göstri. F a h, G b h, H c h , burada h-bir pillnin hündürlüyüdür.

H
G
F
Taprq 1. Birinci pillkn 70 pilldn, ikinci pillkn 90 pilldn, üçüncü pillkn is 110
pilldn ibartdir. II qüllnin giri qapsnn dniz sviyysindn hündürlüyü I qüllninkindn 4 m çox
olarsa, III qüllnin giri qaps dniz sviyysindn hans hündürlükd olar (cavab m-l verin)?
Cavab: 22
Hlli: a=70, b=90, c=110

G-F=4m=400sm
G F 400
h 20 sm
ba 20
H c h 110 20 2200 sm 22 m
Taprq 2. II qüllnin sviyysi I qüllnin sviyysindn 1,5 df böyükdür. III qüllnin sviyysi
II-dn 15 pill çoxdur. Bir pillnin hündürlüyü 20 sm v I qülld 40 pill olarsa, III qüll dniz
sviyysindn hans hündürlükd olar (cavab sm-l verin)?
Cavab: 1500
Hlli: G=1,5F=1,5ah
H=G+15h= 1,5ah+15h=1200+300=1500 sm=15m.
Taprq 3. I qüllnin giri qaps dniz sviyysindn 20m hündürlükddir. Digr qülllrin hr
birinin giri qapsnn dniz sviyysindn hündürlüyü vvlki qüllnin dniz sviyysindn
hündürlüyündn 1,5 df çoxdur. Bir pill 18sm olarsa, III pillknd pilllrin say n qdrdir?
Cavab: 250
Hlli: H 1,5G 1,5 1,5F 2,25 20 45m

H 4500
250
h 18
Mzmun: Miqdar, dyim v asllq

Bacarq: laqnin müyyn olunmas, hesablama, mühakim.

IIsituasiya.“Adgünü”

Üç dost: Nihad, Orxan v Seyran eyni ilin eyni aynn bazar
günlrind anadan olmular. Nihad Orxandan böyük v Seyrandan
kiçikdir.
Taprq 1. Hr üç dost ayn cüt sayl günlrind anadan

olmular. Dostlarn doum tarixlri cmini tapn.
Cavab: 48
Hlli: rt gör Seyran Nihaddan v Nihad is Orxandan böyükdür. Seyran -2, Nihad-16, Orxan
-30 tarixli günlrd anadan olmular. Onda, 2+16+30=48.
Taprq 2. Hr üç dost qsa ild ayn tk sayl günlrind anadan olmular v n kiçik dost ayn
axrnc günü anadan olmular. Dostlarn doum tarixlri cmini tapn.
Cavab: 51
Hlli:Bu halda ayn bazar günlri iki cür sralanr: 3-10-17-24-31 v ya 1-8-15-22-29. Aydndr ki,
il qsa olduu üçün hr iki hal götürül bilmz, ona gör d 3-10-17-24-31 sras götürülür.
Onda, rt gör Seyran – ayn 3-ü, Nihad 17-si, Orxan is 31-i anadan olmular.
Demli, 3+17+31=51.
Taprq 3. Dostlar uzun ilin fevral aynn tk sayl bazar günlri anadan olmular. Ortancl dostun
doum tarixi neçdir?
Cavab: 15
Hlli: Ayn bazar günlri 1-8-15-22-29 kimi sralanmdr. Demli, ortancl dostun doum tarixi
15-dir.
Mzmun: Dyim, kmiyyt.

Riyazi bacarq: laqnin müyyn olunmas, mühakim.

IIIsituasiya.“Gzinti”
Olan itl gzintiy çxmdr. Eyni bir zaman

müddtind olan a msaf gedinc, it b msafy
qaçaraq geri dönür v sahibin qaydr. S olann
getdiyi msaf, S1 itin cmi getdiyi msaf,
n – itl sahibinin görülri saydr.
Düstur: S n a olann getdiyi msaf, S1 n 2b a itin cmi getdiyi msafdir.
Taprq 1. Olan 30m msaf gedinc it 40m msafy qaçaraq ona qaydr. tin cmi getdiyi
msaf 1600m olarsa, olann getdiyi yolu tapn.
Cavab: 960m
S S1 S 1600
Hllli: n , , S 960 m
a 2 b a 30 2 40 30
Taprq 2. Olan cmi 200m gedinc, it d cmi 300m msaf qt edir. Olan bir görü
müddtind 4m gedrs, it bu zaman müddtind n qdr msaf qaçar?
Cavab: 5
S1 2b a b a S1 S a § S1 · 4 § 300 ·
Hlli: 2 1, b ¨ 1¸ , b ¨ 1¸ 2 2,5 5m .
S a a 2 S 2 ©S ¹ 2 © 200 ¹
Taprq 3. Gzinti zaman itin getdiyi bütün yol olann getdiyi yoldan 300 m çoxdur. Eyni zaman
müddtind olan 30m, it is 40m msafy qaçaraq qaydarsa, bütün müddt rzind onlarn görü
saylarn tapn.
Cavab: 15
Hlli: n 2 b a n a 2n b a 300 , n b a 150 , n 10 150 , n 15 .
Mzmun: iqdar, asllq.
Riyazi bacarq: laqnin müyyn olunmas v mühakim.

IVsituasiya.“Tarixbirbax”

Azrbaycann paytaxt Bak hrinin simvolu olan möhtm
“Qz qalas” dairvi qülldn v kontrfors (dayaq divar) hissdn
ibartdir. Qalann hündürlüyü birinci mrtbdn balayaraq 28m-
dir. Qüll hiss 8 mrtbdn ibartdir. Birinci mrtbnin
hündürlüyü 3m, digr mrtblrin hündürlyü is tqribn 2,5 m-
dir. Hr mrtb günbz formal tavanla örtülmüdür. Qalann
birinci mrtbd iç diametri 6,5m, sonuncu mrtbd is 7m-dir.
Divarn qalnl birinci mrtbd 5m, sonuncu mrtbd is
4m-dir.
Taprq 1. Qalann hündürlüyünün n qdri mrtblrd tavan tikintisin getmidir?

Cavab: 7,5 m.
Hlli: Nzr alsaq ki, birinci mrtbnin tavansz hündürlüyü 3m, hr mrtbnin hündürlüyü is
2,5 m-dir, demli 8 mrtbnin srf divar hündürlüyü 7 2,5 3 20,5m olar. Ona gör d, 28m
hündürlüyün 7,5 m-i yalnz tavan tikintisin getmidir.
Taprq 2. Qalann içind mrtblrsiz bo hcm n qdr olar? S 3

Cavab: 3829
Düstur: V
1
3

SH R 2 Rr r 2
Hlli: Qalann içi, aa oturacann radiusu 6,5m, yuxar oturacann
radiusu 7m v hündürlüyü 28m olan ksik konus formasndadr. Verilmi
düsturu nzr alsaq qalann daxildn hcmi 3829m3 olar.
Taprq 3. Bayram münasibtil Qala divarlarnn üstünd perimetr boyunca hr bir metrdn bir
bayraq asld. Cmi neç bayraq lazm oldu?
Cavab: 90
Düstur: Çevrnin uzunluq düsturu C 2SR kimidir S 3 .

Hlli: rt gör yuxar hissd qalann xarici diametri 15m –dir. Çevrnin uzunluq düsturuna gör
C 2SR 2 3 15 90m v demli, 90 bayraq lazmdr.
Riyazi bacarq: laqnin müyyn olunmas, mühakim v hesablama.

Vsituasiya.Syaht

Dalar qoynunda bir-birindn aral üç turist bazas var: “Günli”,
“Qartal” v “Qafqaz”. Hr bazann 3-günlük, 5-günlük v 7-günlük
xidmt tarifi var.
Göstri. gr syyah Günli bazasnda 1-3 gün qalarsa, 60 man;
4-5 gün qalarsa 75 man v 6-7 gün qalarsa 84 man ödyir.
Digr bazalarda da qiymtlr analoji qaydada hesablanr.
Bazann ad
Günli Qartal Qafqaz
Gün
3 60 man 42 man 57 man
Taprq 1. Turist hr bazada 3 gün qalmaq üçün n qdr xrc çkr?
Cavab: 159 manat.
Hlli: S= 60+42+57=159 man.
Taprq 2. Turist gündlik xrci n az olmaq rti il hr bazada qalarsa, cmi neç gün qala bilr?
Cavab: 21 gün
Hlli: “Günli” bazasnda n ucuz birgünlük xrc 84man:7gün=12 man, “Qartal” bazasnda n
ucuz birgünlük xrc 84man:7gün=12 man, “Qafqaz” bazasnda is 49man:7gün=7 man olduu
üçün turist cmi 7+7+7= 21 gün qala bilr.
Taprq 3. n bahal gzinti turist neçy baa glir?
Cavab: 187 manat
Hlli: 60:3=20man, 70:5=14man, 57:3=19 man o demkdir ki, turist 3 gün 60 manat ödmkl
“Günli”d, 5 gün 70 manat ödmkl “Qartal”da v 3 gün 57 manat ödmkl “Qafqaz”da
qalmaqla n bahal syaht etmi olur.
Riyazi bacarq: laqnin müyyn olunmas, mühakim v hesablama.

II
HİSSƏ
TEST TAPŞIRIQLARI
ZAHAT VRQ
Bildiyimiz kimi, Azrbaycanda intel- Nümun 1.
lektual sviyynin yoxlanlmasnda test (Hesablama)
metodu iyirmi be ildir ki, uurla ttbiq
olunur. Bu müddt rzind müxtlif növlü
f x 5 x 2 29 x 8 funksiyas üçün
imtahanlarda çoxseçimli test taprqlarn-
dan, 2011-ci ildn is açq tipli test taprq- f(2)+f(–2)-ni hesablayn.
larndan da istifad olunur. Bunu nzr
alaraq, toplulara ninki yalnz qbul
Cavab: 24
imtahanna dün fnlr üzr, habel digr
fnlr üzr d açq tipli test tapr
nümunlri daxil etmiik ki, agirdlrd 2 4
bel test modellri il ilmk vrdilri 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
yaransn.
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Aada açq formal test taprqlarnn 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
tiplri, yanlarnda is doru cavablarn 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
qeyd olunduu cavab kart nümunlri 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
verilir. 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6
7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7
Birinci tip (hesablama) taprqlarda
8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8
cavab ddl ifad olunur. Bu tip
9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9
taprqlar hesablama tlb edir. Msl v . .. . .. . .. . .. . .. . ..
ya misal hll edilir v cavab taplr. Cavab
tam dd v ya ondabir dqiqlikl ifad
edilmi ksr dd olmaldr. Cavab "Cavab kinci tip taprqlar uyunluu müy-
kart"nda onlar qeyd etmk üçün nzrd yn etmy aid olan taprqlardr. Bu tip
tutulmu damalara birincidn (sol dama-
taprqlarda iki çoxluq klind tqdim
dan) balayaraq hr damada bir rqm
olmaqla ardcl yazlr v hr bir rqmin edilmi siyah, sxem v ya cdvlin
altndak sütunda müvafiq dair qaralanr. elementlri arasndak uyunluu müy-
Ondabir dqiqlikd alnan cavabda vergül
yn etmk tlb olunur. Onlar arasndak
ayrca damada yazlr v altndak sütunda
müvafiq dair qaralanr. Ölçü vahidlri uyunluq taplr v "Cavab kart"nda qeyd
göstrilmir. edilir.

Test tapşırıqları RİYAZİYYAT | IX sinif
Nümun 2. Aada qiymtlndirm meyarlar tqdim

(Uyunluu müyyn etmk) olunur:
10. Çevr tnliklri üçün uyunluu 5 BALLI SSTEM ÜZR

müyyn edin. QYMTLNDRM MEYARLARI
10 test tapr 20 test tapr

1. x2+ y2–2y=16 olduqda olduqda
2 2
2. x +2x+ y +2y =14 Düzgün Düzgün
3. x2–4x+ y2+2y =4 cavablarn Qiymt cavablarn Qiymt
say say
a. R=4
9 – 10 5 18 – 20 5
b. mrkzi (0; 1) nöqtsinddir
6–8 4 12 – 17 4
c. mrkzi (2; –1) nöqtsinddir
4–5 3 8 – 11 3
d. R=3
e. mrkzi (–1; –1) nöqtsinddir 1–3 2 1–7 2
Mülliflr
Cavab: 1-b; 2-ae; 3-cd
1 2 3 1 2 3
a a a a a a
b b b b b b
c c c c c c
d d d d d d
e e e e e e
Mütxssislrin, ekspertlrin rylri,

tcrübli müllimlrin v thsil müssis-
lrinin tcrübsi nzr alnaraq agirdlrin
biliklrinin qiymtlndirilmsi üçün 5 ball
qiymtlndirm sistemi sas götürülüb.

Tdrisvahidi: 1
Bölm: 1.1. n-ci drcdn kök v rasional üstlü qüvvt
Mövzu: 1.1.1 n-ci drcdn kök
A variant 6. 4
x 3 brabrsizliyini hll edin.
A) [0; 3) B) [0; 81)
C) (–f; 81) D)
1. (3 5 ) 2 4 (2 5 ) 4 ifadsini
sadldirin. E) (–f; 3)
A) 5–2 5 B) 5
C) 0 D) –1 7. b-nin hans qiymtlrind 3
b3 d 4 b 4 bra-
E) 1
brsizliyi dorudur?
A) yalnz 0dbd1 B) yalnz bd 0
2. 5
32 8 (3)8 ifadsinin qiymtini
C) bR D) yalnz b t 0
hesablayn.
E) yalnz 1 d b d 1
A) –5 B) 1 C) –1
D) 5 E) 0
8. 11 21 11 21 ifadsinin qiymtini
3. Hans münasibt dorudur?
A) 3 5 3 5 5 B) 21 ( 5) 7 3 hesablayn.
5
C) 7
(2)14 4 D) 12 (3) 6 3
9. 4
375 4 135 ifadsinin qiymtini hesablayn.
E) 7 7 7
4 4
6 10. Uyunluu müyyn edin.

4. ksrinin mxrcini irrasionallqdan azad
5
4 1. a 3 7
edin. 2. a 7 2 2 7
A) 35 8 B) 35 4
3. a 3 11 6 3
35 4
C) D) 6 5 4 E) 365 4 a. a<0
2
b. 6<a<7
5. Hans dd n böyükdür? c. 7<a<8
3 5 d. 4<a<5
A) 0,7 B) 0,7
e. –4<a<–3
4 6
C) 0,7 D) 0,7 E) 0,7

B variant 5. Hans ifadnin qiymti müsbtdir?
A) 15
57
1. 4
( 7 3) 7 ifadsini sadldirin.
4
B) 5
40 4 90
A) 3 B) 2 7 3
C) 5
30 3 10
C) –3 D) 2 7 3
D) 3
40 4
E) 9
E) 3 100 5
6. 4
x ! 2 brabrsizliyini hll edin.
2. 5
48 162 ifadsinin qiymtini hesablayn.
5
A) [2; f) B)
A) 6
C) (4; f) D) (16; f)
B) 12
E) (–f; 16)
C) 6 5 2
D) 35 16 7. b-nin hans qiymtlrind 3
b3 t 4 b 4 bra-
E) 35 8 brsizliyi dorudur?
A) B) b 0
3. Hans dd n böyükdür? C) b0 D) b R
A) 3
0,8 E) 1 d b d 1
3
B) 0,7 4
8. 54 24 ifadsinin qiymtini hesablayn.
3
C) 0,6
3
D) 0,5 9. 3
5 17 3 5 17 ifadsinin qiymtini
E) 3
0,4 hesablayn.

b b a a 1. a 14 6 3
4. a ifadsini sadldirin.
b ab a
2. a 2 7
A) 2 b
3. a 5 34 6
B) 2 a
a. 5<a<6
C) a b. 4<a<5
D) ab c. a<0
d. –3<a<–4
E) b
e. 3<a<4

Mövzu: 1.1.2 Rasional üstlü qüvvt

1
A variant 6. x3 4 brabrsizliyini hll edin.
1 A) [0; 2)
1. 97 4ddi hans arala daxildir? B) (–f; 64)
A) (3; 4) C) [0; 64)
B) (4; 5) D)
C) (5; 6) E) (2; f)
D) (2; 3)
E) (6; 7) 7. y–0,5=9 tnliyini hll edin.
A) r3
2. Hans ifadnin qiymti müsbtdir? 1
B)
1 3
A) 7 3 2 1
1 1
C) r
9
B) 70 4 30 3 1
1 1 D)
81
C) 40 5 60 6
1
E)
D) 52 5
1 1 4
E) 73 8. 72 3 3 3 ifadsinin qiymtini tapn.
3. Hans dd n kiçikdir? 1 1

1 1 1 § 1 ·3 § ·
1 6
9. 17 3 26 6 17 2 ¸ ifadsinin
¨ 2 ¸ ¨
A) 0,7 7 B) 0,7 6 C) 0, 7 5 ¨ ¸ ¨ ¸
1 1
© ¹ © ¹
D) 0,7 4 E) 0, 7 3 qiymtini tapn.
2, 5
§ 21 1 · 10. Tnliklrl hllr çoxluu arasnda
4. ¨ c 3 c 3 ¸ ifadsini qüvvt klind
¨ ¸ uyunluu müyyn edin.
© ¹
göstrin. 1 1 a. x(0; f)
A) c4,5 B) c5 C) c6 D) c5,5 E) c4 1. x 3 x 3 4 b. x=8
1 3
c. x=2
5. 91,83–0,6 ifadsinin qiymtini hesablayn. 2. x 2 x 2 4
A) 3 1 1
d. x=r2

B) 9 3. x 3
x 3
1 e. x(–f; 0)(0; f)
C) 1
D) 27
E) 6

3 3
B variant a4 8b 2
1
6. 1 1 1
b 2 ifadsini sadldirin.
a2 2a 4 b 2 4b
1. 5
32 6 64 ifadsinin qiymtini hesablayn. 1 1
A) 0 A) a4 2b 2
B) –4 1 1
C) 4 B) a4 b2
D) 6 1
E) –6 C) a 4
1
D) 2b 2
5 1 1
8
§ 1 · § 1 ·2 E) a 2 b 2
2. ¨ 7 4 ¸ ¨ 9 5 ¸ ifadsinin qiymtini
¨ ¸ ¨ ¸
© ¹ © ¹ 1
hesablayn. 7. x 3 2 brabrsizliyini hll edin.
A) 46 A)
B) 40
B) (–f; –8)
C) –58
C) (–8; 0)
D) 45
D) (–f; –2)
E) –40
E) (–f; f)
1
1 1
3. 100 7 ddinin tam hisssini tapn.
§ 1 ·2 § 1 ·2
A) 10 8. ¨10 2 1¸ ¨10 2 1¸ ifadsinin qiymtini
B) 2 ¨ ¸ ¨ ¸
© ¹ © ¹
C) 1 hesablayn.
D) 5
E) 9
2
9. x 5 4 tnliyini hll edin.
4. Hans dd n böyükdür?
1 1
A) 0,5 7 B) 0,5 6 10. Tnliklrl hllr çoxluu arasnda
1 1
uyunluu müyyn edin.
C) 0,5 5 D) 0,5 4
1
E) 0,5 3 1 1
1. x x
5 5
1 a. hlli yoxdur
1 1 1

1 b. x=r1
1
5. 93 3 ifadsinin qiymtini hesablayn.
3 2. x x
5 5
0 c. x=1
A) 3 1 7
d. x=r3
B) 9 3. x x
4 4
9
C) 27 e. x=3
D) 81
E) 6

Bölm: 1.2 Çevr

Mövzu: 1.2.1 Çevrd bucaqlar. Çevrd parçalar
A variant 6. Çevrnin 60q-li mrkzi bucann söykndiyi

vtrin uzunluu 6 sm-dir. Çevrnin
1. Söykndiyi qövsün drc ölçüsü 36° olan diametrini tapn.
daxil çkilmi bucan qiymtini tapn. A) 15 sm
B) 6 sm
A) 144q B) 72q C) 36q
C) 8 sm
D) 18q E) 54q
D) 9 sm
E) 12 sm
2. 50q-li mrkzi bucaa uyun daxil çkilmi
bucan qiymti ny brabrdir? 7. Çevrnin AB vtrinin grdiyi qövsün drc
A) 100q B) 25q ölçüsü 76°-dir. Bu vtrl onun ucundan
C) 75q D) 50q çkilmi AC toxunannn ml gtirdiyi iti
E) 125q buca tapn.
A) 152q B) 38q C) 19q
3. Vtrlr arasndak D) 14q E) 76q
bucan tapn. 65q
A) 65q 8. AM=6 sm, DM=8 sm, C A
B) 70q BD=12 sm olarsa, M
C) 75q D
AC-ni tapn (sm-l). O
D) 80q B D
E) 10q 85q
4. Çevrnin xaricind götürülmü M nöqtsindn 9. Mrkzi O nöqtsi C m

bu çevrni A, B v C, D nöqtlrind ksn olan çevrd
MB v MD ksnlri çkilmidir. MA=8 sm, A=36q olarsa, B A
AmC qövsü neç
O
MB=16 sm v MC=6,4 sm olarsa, MD-ni
tapn. drcdir?
A) 14,4 sm
B) 12,8 sm
C) 22,4 sm 10. O – çevrnin mrkzi, B
D) 20 sm AB – toxunan,
E) 30 sm AD – ksn olarsa, A C O
D
uyunluu müyyn
5. Çevrnin xaricind götürülmü nöqtdn bu
edin.
çevry toxunan v ksn çkilmidir.
Ksnin uzunluu 18 sm v onun çevrnin a. AB= 4 3
xaricind qalan hisssi 8 sm olarsa, toxunann 1. AC=2, OD=3,5 b. AB=6
uzunluunu tapn.
2. AC=4, OC=2,5 c. AB= 3 2
A) 15 sm B) 10 sm
C) 26 sm D) 14 sm 3. AD=12, OC=4 d. AB= 10
E) 12 sm e. AB= 2 7

B variant 6. Radiusa brabr olan vtrin grdiyi qövsün

drc ölçüsünü tapn.
A) 80q B) 120q C) 180q
1. Söykndiyi qövsün drc ölçüsü 66q olan
D) 60q E) 90q
daxil çkilmi bucaqla ona uyun mrkzi
bucan cmini tapn.
7. Çevrd AB vtrinin grdiyi qövsün drc
A) 99q B) 33q C) 132q
ölçüsü 48q-dir. Bu vtrl onun ucundan ç-
D) 198q E) 114q
kilmi AC toxunannn ml gtirdiyi iti bu-
ca tapn.
2. Daxil çkilmi bucan drc ölçüsü 36q
A) 48q
olarsa, bu bucaa uyun mrkzi buca
B) 24q
tapn.
C) 120q
A) 72q B) 18q C) 54q
D) 114q
D) 144q E) 90q
E) 96q
3. Ksnlr arasndak
bucan tapn. 8. AM=10 sm, DM=6 sm, C B
A) 61q BD=3 sm olarsa, AC-
M
34q 88q D
B) 52q ni tapn (sm-l). O
A
C) 38q
D) 32q
E) 27q
9. O nöqtsi çevrnin B
4. Çevrnin xaricind götürülmü M nöqtsindn mrkzi, A 46 q m
bu çevrni A, B v C, D nöqtlrind ksn olarsa, AmB qövsü C A
MB v MD ksnlri çkilmidir. MA=10 sm,
O
neç drcdir?
MB=18 sm v MC=12 sm olarsa, MD-ni
tapn.
A) 14,4 sm
10. O – çevrnin
B) 21,6 sm
mrkzi, AC v C
C) 15 sm
AE – ksnlr, B
20
D) sm AB=5, BC=7 olarsa,
3 A E
uyunluu müyyn D O
E) 16 sm
edin.
5. Çevrnin xaricind götürülmü nöqtdn bu 1. AD=2 a. DE=4
çevry toxunan v ksn çkilmidir. 2. AD=3 b. OE=5,5
Ksnin uzunluu 12 sm v onun çevrnin 3. AD=4 c. OE=7
xaricind qalan hisssi 3 sm olarsa, toxunann d. OE=8,5
uzunluunu tapn. e. OE=14
A) 10 sm B) 4 sm C) 6 sm
D) 9 sm E) 7 sm

C variant 6. Çevrnin diametrindn iki df kiçik olan

vtrin grdiyi qövsün drc ölçüsünü tapn.
A) 60q
1. 76°-li mrkzi bucaa uyun daxil çkilmi
bucan drc ölçüsünü tapn. B) 30q
A) 152q B) 38q C) 120q
C) 76q D) 114q D) 90q
E) 94q E) 45q
2. Mrkzi bucaqla ona uyun daxil çkilmi 7. Çevrnin vtri il bu vtrin ucundan çkil-
bucan frqi 36q olarsa, daxil çkilmi mi toxunan arasndak bucaq 40q olarsa, bu
bucan qiymtini tapn. vtrin grdiyi qövsün bucaq qiymtini tapn.
A) 72q B) 36q A) 90q
C) 108q D) 144q B) 20q
E) 54q C) 60q
D) 120q
3. Ksnlr arasndak E) 80q
bucan tapn.
A) 26q 8. EN=2,5 sm, CK=7 K N
63q 127q E
B) 80q sm, KE=2 sm
C
C) 71q olarsa, ME-ni tapn O
M
D) 41q (sm-l).
E) 32q
4. Çevrnin xaricind götürülmü M nöqtsindn 9. Mrkzi O nöqtsi B

bu çevrni A, B v C, D nöqtlrind ksn olan çevrd C
A
MB v MD ksnlri çkilmidir. MB=16 sm, ABC=126q
O
MA=6 sm v MD=24 sm olarsa, MC-ni tapn. olarsa, AOC -nn
A) 14 sm drc ölçüsünü
B) 6 sm tapn.
C) 9 sm
D) 4 sm
E) 3 sm
10. Çevrd AB v CD A C
– vtrlr, AE=2EB
5. Çevrnin xaricind götürülmü nöqtdn bu
olarsa, uyunluu E
çevry toxunan v ksn çkilmidir.
müyyn edin.
Toxunann uzunluu 8 sm, ksnin çevr
B
daxilindki hisssi 12 sm olarsa, ksnin 1. CE=3, ED=6 D
uzunluunu tapn. 2. CE=4, ED=8
3. CE=5, ED=10 a. AB=10
A) 18 sm
b. AB=12
B) 4 sm
c. AB=15
C) 20 sm
d. AB=8
D) 14 sm
e. AB=9
E) 16 sm

D variant 6. Çevrnin diametrinin yarsna brabr olan

A) 60q
1. Söykndiyi qövsün drc ölçüsü 96° olan
B) 120q
daxil çkilmi bucaqla uyun mrkzi
bucan cmini tapn. C) 30q
A) 144q B) 57q C) 48q D) 80q
D) 192q E) 72q E) 90q
7. Çevrnin vtri il bu vtrin ucundan çkil-

2. Çevrnin mrkzi buca 114q olarsa, bu
mi toxunan arasndak bucaq 32q olarsa, bu
bucaqla ona uyun daxil çkilmi bucan
frqini tapn.
A) 16q
A) 57q B) 0q C) 38q
B) 64q
D) 76q E) 48q
C) 80q
D) 48q
3. Toxunanla
E) 58q
ksn
arasndak 142q
8. AM=4 sm, CM=8 sm,
bucan tapn. 54q A D
DM=6 sm olarsa, M
AB-ni tapn.
A) 38q B) 44q C) 52q O
B
C
D) 66q E) 98q
4. Çevrnin xaricind götürülmü M nöqtsindn 9. O nöqtsi çevrnin B

bu çevrni A, B v C, D nöqtlrind ksn mrkzi, C
A
MB v MD ksnlri çkilmidir. MC=8 sm, AOC=112q olarsa,
O
MD=18 sm v MA=9 sm olarsa, MB-ni tapn. ABC -nin drc
A) 18,25 sm ölçüsünü tapn.
B) 24 sm
C) 16 sm
D) 20 sm 10. Çevrd AC v A D
E) 18 sm DE – vtrlr,
BE=3BD olarsa,
5. Çevrnin xaricind götürülmü nöqtdn bu uyunluu B
çevry toxunan v ksn çkilmidir. müyyn edin. C
Toxunann uzunluu 18 sm, ksnin çevr E
xaricind qalan hisssi 12 sm olarsa, ksnin a. DE=20
1. AB=4, BC=12
uzunluunu hesablayn. b. DE=16
2. AB=3, BC=4
A) 12 sm c. DE=12
3. AB=5, BC=15
B) 27 sm d. DE=8
C) 30 sm e. DE=6
D) 24 sm
E) 28 sm

Tədris vahidi: 2
Bölmə: 2.1 Kvadratik funksiya

Mövzu: 2.1.1 Kvadratik funksiya. y=│x│funksiyası
A variantı 5. y=x2–8 parabolasının təpə nöqtəsinin koordi-

natlarını tapın.
1. Hansı funksiyanın qrafiki paraboladır? A) (2; –8)
2 1 B) (0; –8)
A) y   B) y   x C) (–8; 0)
x 2
1 2 2 D) (8; 0)
C) y   x D) y   E) (0; 8)
2 x2
1
E) y  2
6. y  2x  5 funksiyasının azalma aralığını
2
x
tapın.
2. Qrafik hansı funksiyaya uyğundur?
y A) 5;   B)  ; 0 
4 C)  ; 5 D) 3;  
E)  ; 3
0 3
x
7. y–x2–7x parabolası ilə y–7x–1 düz xəttinin
kəsişmə nöqtələrinin koordinatlarını tapın.
A) y  2 x  4 B) y  x  4  2 A) (0; 0), (0; –1)
B) (6; 1), (8; 1)
C) y  x  3  1 D) y  2 x + 3  2
C) (–7; 1), (7; 7)
E) y=2|x–3|–2 D) kəsişmirlər
y E) (–1; 6), (1; –8)
3. Hansı funksiyanın
qrafiki verilib?
A) y=(x+1)(x–3) 8. f  x   5x 2  29 x  8 funksiyası üçün
B) y=(x–1)(x+3) f(2)+f(–2)-ni hesablayın.
C) y=(x–3)(x+3) -1 0 3 x
D) y–(x–1)(x+1) -3 9. y–x2+2x+8 funksiyasının ən böyük qiymətini
E) y–x2+1 tapın.
4. y=x2+8x+15 funksiyasının qrafikinin Ox oxu 10. Uyğunluğu müəyyən edin.

ilə kəsişmə nöqtələrinin koordinatlarını tapın. 1. y=(x–3)2+4 a. təpə nöqtəsi (–3; 4)-dür
A) (–3; 0), (–5; 0)
2. y=–(x+3)2+4 b. təpə nöqtəsi (–3; –4)-dür
B) (0; –3), (0; –5) 2
3. y=(x+3) –4 c. təpə nöqtəsi (3; –4)-dür
C) (0; 15)
D) (0; –15) d. təpə nöqtəsi (3; 4)-dür
E) (3; 0), (–5; 0) e. (–; –3]-də artandır
156 / “Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışı

B variant 5. y –x2–10 parabolasnn tp nöqtsinin

koordinatlarn tapn.
A) (10; 0) B) (0; 7)
1. Hans funksiyann qrafiki paraboladr?
§ 2 5·
3 1 C) ¨ ; ¸ D) (–1; 0)
A) y B) y x © 5 2¹
x 3
1 2 x E) (0; –10)
C) y x D) y 1
3 3
6. y x 3 3 funksiyasnn azalma aral-
1 2
E) y
x n tapn.
A) f; 3@
2. Qrafik hans funksiyaya uyundur? B) > 3; f
C) > 3; 3@
y
4 D) >3; f
E) >0; 3@
-3
0 x
-2
7. y –x2+4x parabolas il y=4x–9 düz xttinin
ksim nöqtlrinin koordinatlarn tapn.
A) y x+ 2 3
A) (3; 21), (–3; –3)
B) y 2 x+ 3 B) (–3; –21), (3; 3)
C) y 2 x+3 2 C) (–3; 3), (3; –3)
D) ksimirlr
D) y 2 x - 3 2 E) (0; 0), (0; –9)
E) y 4 x - 2 4
8. g x 2 x 2 7 x 5 funksiyas üçün
3. Hans funksiyann y g(3)+g(–3)-ü hesablayn.
qrafiki verilib?
A) y=(x–2)2+3 9. y=x2–2x+15 funksiyasnn n kiçik qiymtini
B) y=(x+2)2–3 1
tapn.
2
C) y=(x–2)2–3 0 x
D) y=(x+3)2+2
-3 10. Uyunluu müyyn edin.
E) y=(x–3)2+2
1. y=(x+7)2–3
2. y=–(x–7)2+3
4. y=x2–7x+12 funksiyasnn qrafikinin Ox oxu 3. y=(x+7)2+3
il ksim nöqtlrinin koordinatlarn tapn.
a. tp nöqtsi (–7; 3)-dür
§ 2·
A) (3; 0), (4; 0) B) (0; 3), ¨ 0; ¸ b. tp nöqtsi (7; 3)-dür
© 3¹ c. tp nöqtsi (7; –3)-dür
§ 2· d. tp nöqtsi (–7; –3)-dür
C) ¨ 3; ¸ D) ksimir
© 3¹ e. (–f; 7]-d artandr
E) (–3; 0), (–4; 0)

Bölm: 2.2 Çevrnin tnliyi

Mövzu: 2.2.1 ki nöqt arasndak msaf.
Çevrnin tnliyi. Dair sektoru v seqmenti
A variant 6. m-in hans mnfi qiymtind A(7; 3) v

B(m; 8) nöqtlri arasndak msaf 13-
1. Mrkzi (2; -1) olan v (4; -3) nöqtsindn brabr olar?
keçn çevrnin tnliyi hansdr? A) –1
A) (x–2)2+(y+1)2=8 B) –5
B) (x–2)2+(y+1)2=4 C) –7
C) (x+2)2+(y–1)2=8 D) –4
D) (x–2)2+(y–1)2=16 E) –3
E) (x+2)2+(y+1)2=16
7. Tp nöqtlri A(8; 0), B(0; 15) v C(0; 0)
2. Radiusu 6 sm olan dairnin, sahsi 9 sm2 olan üçbucan perimetrini tapn.
olan sektora uyun mrkzi bucan tapn. A) 23
A) 60q B) 45q
B) 45
C) 90q D) 30q
C) 30
E) 120q
D) 36
3. (x+4)2 +(y–1)2=10 tnliyi il veriln E) 40
çevrnin absis oxunu ksdiyi nöqtlri
arasndak msafni tapn. 8. A(6; 5) nöqtsindn (x+2)2+(y+1)2=9 tnliyi il
A) 7 B) 6 C) 8 D) 4 E) 9 veriln çevry qdr olan msafni tapn.
4. Diametrinin uc nöqtlri A(–7; –6) v B(5; 10) 9. trixlnmi dair

olan çevrnin radiusunu tapn. seqmentinin sahsini
A) 10 B) 5 C) 16 (=3) hesablayn. 150q 12
D) 12 E) 8 O
5. x2+y2 25 tnliyi il veriln çevry A(–4; 3)

nöqtd toxunann tnliyi hansdr?
3 25
A) y x
4 4
B) y 4 x 3 10. Uyunluu müyyn edin.
4 25 1. x2–6x+y2=16 a. R=5
C) y x 2. x2+6x+ y2+2y =6 b. mrkzi (0; 3)-dür
3 3
D) y 3 x 4 3. x2+ y2–6y =0 c. mrkzi (3; 0)-dr
d. R=3
4 25
E) y x e. mrkzi (–3; –1)-dir
3 3

B variant 6. k-nn hans müsbt qiymtind A(8; k) v

B(3; 7) nöqtlri arasnda msaf 13-
brabr olar?
1. Mrkzi (1; -2) olan v (3; -4) nöqtsindn
A) 12
keçn çevrnin tnliyi hansdr?
B) 16
A) (x+1)2+(y–2)2=8
C) 5
B) (x–1)2+(y–2)2=16
D) 19
C) (x–1)2+(y+2)2=8
E) 25
D) (x+1)2+(y–2)2=4
E) (x–1)2+(y–2)2=8
7. Tp nöqtlri A(0; 0), B(0; 12) v C(5; 0) olan
2. Mrkzi buca 72q olan sektorun sahsi üçbucan perimetrini tapn.
16 sm2 olarsa, dairnin sahsini tapn. A) 40
A) 48 sm2 B) 46
B) 90 sm2 C) 30
C) 40 sm2 D) 36
D) 60 sm2 E) 32
E) 80 sm2
8. A(5; 6) nöqtsindn (x+1)2+(y+2)2=9 tnliyi il
3. (x+1)2+(y–4)2=10 tnliyi il veriln çevrnin veriln çevrnin n uzaq nöqtsin qdr olan
ordinat oxunu ksdiyi nöqtlri arasndak msafni tapn.
msafni tapn.
A) 6 9. trixlnmi dair
B) 7 seqmetinin sahsini
C) 8 (=3) hesablayn. 150q
8
D) 4 O
E) 9
4. Diametrinin uc nöqtlri A(6; 7) v B(-10; -5)

olan çevrnin radiusunu tapn.
A) 16 10. Uyunluu müyyn edin.
B) 5
C) 10 1. x2+y2–2y=16 a. R=4
2 2
D) 12 2. x +2x+ y +2y=14 b. mrkzi (0; 1)-dir
E) 8 3. x2–4x+y2+2y =4 c. mrkzi (2; –1)-dir
5. x2+y2 25 tnliyi il veriln çevry A(-3; 4) d. R=3

nöqtsind toxunann tnliyi hansdr? e. mrkzi (–1; –1)-dir
4 25 3 25
A) y x B) y x
3 3 4 4
C) y 3 x 4 D) y 4 x 3
3 25
E) y x
4 4

Tdrisvahidi: 3
Bölm: 3.1Tnliklr v tnliklr sistemi

Mövzu: 3.1.1 Tnliklr v tnliklr sistemi
A variant 5. 3x 2 x 6 tnliyinin neç kökü var?

A) bir
B) iki
1. 3x8+x10–11=0 tnliyinin drcsi neçdir? C) üç
A) 8 D) kökü yoxdur
B) 2 E) sonsuz sayda
C) 18
D) 10
E) 19 7 x y 17 ,
6. ® tnliklr sistemindn
¯49x y 187
2 2
2. a- nn neç tam qiymtind ax–6=0 tnliyinin x y cmini tapn.

kökü tam dd olar? A) 4 B) 5
A) 3 C) 7 D) 12
B) 4 E) 15
C) 12
D) 6 xy 12 ,
E) 8 7. ® tnliklr sistemi üçün x y -i
¯x y 8
tapn.
x y 5, A) 0 B) 6 C) 4
3. ® tnliklr sisteminin neç hlli
D) 1 E) 3
¯x y
2 2
1
var? 8. x3+4x=5x2 tnliyinin böyük kökünü tapn.
A) hlli yoxdur
B) 1
C) 2 x 2 3xy 6 ,
9. ® tnliklr sistemindn x-i tapn.
D) 3 ¯x 3 y 2
E) 4
10. ax+1=b–x tnliyi üçün uyunluu müyyn
4. q-nün hans qiymtlrind x –20x+q=0 2 edin.
tnliyinin kökü yoxdur? 1. a= –1, b=1 a. yalnz bir hlli var
A) (–10; 10) 2. a= –1, b=2 b. sonsuz sayda hlli var
B) (–f; f) 3. a=1, b=1 c. hlli yoxdur
C) (10; f) d. x= 7 hllr çoxluuna
D) (100; f) daxildir
E) (0; 10) e. x= 0 hlli deyil

B variant 1 1
° x y 5,
°
6. ® tnliklr sistemindn xy
1. 5x2(x+1)–5x3–1=0 tnliyinin drcsi neçdir? ° 1 1 13
A) 3 °¯ x 2 y 2
B) 1
hasilini tapn.
C) 2
D) 4 1 1 3
A) B) C)
E) 6 6 8 8
D) 5 E) 7
6 15
2. m-in hans qiymtlrind 4x=m–1 tnliyinin
kökü mnfidir?
x 2 2 y 6 ,
A) (1; f) 7. ® tnliklr sistemindn x y
B) (–f; 0) ¯ x y 1
C) (–f; 1) cminin böyük qiymtini tapn.
D) (–1; 2) A) 7
E) (0; 2)
B) 2
C) 3
° x 2 y 2 17 , D) 9
3. ® tnliklr sisteminin neç hlli E) 5
°̄ x 2 y 2 19
var? 8. 8x4–2x3=0 tnliyinin böyük kökünün iki
A) 4
mislini tapn.
B) 1
C) 2
D) 3 x 2 4 xy 18 ,
9. ® tnliklr sistemindn x-i
E) hlli yoxdur ¯x 4 y 3
tapn.
4. q- nün hans qiymtlrind x2–20x+q=0
tnliyinin iki müxtlif kökü var? 10. ax–2=b+x tnliyi üçün uyunluu müyyn
A) (–f; 100@ edin.
B) (–f; f)
C) (–f; 100) 1. a=1, b=2 a. yalnz bir hlli var
D) (0; f) 2. a=1, b= –2 b. sonsuz sayda hlli var
E) (0; 101) 3. a= –1, b= –2 c. hlli yoxdur
d. x=0 hlli deyil
5. 2x 3 x 2 tnliyinin neç kökü var? e. x=5 hllr çoxluuna
daxildir
A) bir
B) iki
C)kökü yoxdur
D) üç
E) sonsuz sayda

C variant x 2 y 18 ,
6. ® tnliklr sistemindn (x+y)
¯x 2 y 0
1. x2–5x+15=0 tnliyinin neç hqiqi kökü var?
cminin böyük qiymtini tapn.
A) 1
B) 2 A) 6
C) 3 B) 4
D) sonsuz sayda C) 12
E) kökü yoxdur D) 2
E) 18
2. k-nn hans qiymtlrind 2x=k+1 tnliyinin
köklri müsbtdir? 7. y=2x2–5x+2 parabolasnn absis oxu il
A) (–f; –1) ksim nöqtlrinin koordinatlarn tapn.
B) (–1; f) § 1 ·
C) (–f; f) A) ¨ ; 0 ¸ , (0; 2)
© 2 ¹
D) (–7; 3)
E) (–2; 0) §1 ·
B) ¨ ; 0 ¸ , (2; 0)
©2 ¹
3. Tnliklrdn hansnn hqiqi kökü yoxdur? C) (0; 2)
A) 2x–1 =5 D) (–1; 2)
B) 10x2–3x+1=0 E) (0; 8)
C) x2+26x+152=0
D) x6+5x=0 8. q-nün hans qiymtind x2–20x+q=0
E) x3 –7 tnliyinin iki brabr kökü var?
x 2 y 2 2 , 2 y 2 7 xy 6 ,
4. ® tnliklr sisteminin neç hlli 9. ® tnliklr sistemindn y-i
¯x y 3 ¯2 y 7 x 3
var? tapn.
A) hlli yoxdur
B) 1 ax 6 y 12
C) 2 10. ® tnliklr sistemi üçün
D) 3 ¯3 x 2 y b
E) 4 uyunluu müyyn edin.
5. x4+6x2–27=0 tnliyinin böyük kökünü tapn. 1. a=3, b=12 a. yalnz bir hlli var
A) 3 2. a=9, b=4 b. sonsuz sayda hlli var
B) 3 3. a=9, b=12 c. hlli yoxdur
C) 9 d. (4; 0) hllidir
D) 7 e. (0; 0) hllidir
E) –7

D variant ° x 2 y 2 16 ,
6. ® tnliklr sisteminin neç hlli
°̄ y x 2 25
1. k-nn hans qiymtlrind 2x2–15x+k=0 var?
tnliyinin hqiqi kökü yoxdur? A) 1
1 B) 2
A) (0; 28 )
8 C) hlli yoxdur
1 D) 3
B) ( 28 ; f)
8 E) 4
C) (–f; f)
D) (0; 5) 7. y=2x2–6x+1 parabolas il y=2x–5 düz xtti-
E) (0; f) nin ksim nöqtlrinin koordinatlarn
tapn.
2. Cmi 8-, hasili 15- brabr olan ddlrdn A) (–3; 5)
kiçiyini tapn. B) (–1; 3), (–3; 1)
A) 4 C) (1; –3), (3; –1)
B) 5 D) (1; –3), (3; 1)
C) 7 E) ksimirlr
D) 3
E) 2 2 y 2 3xy 12 ,
8. ® tnliklr sistemindn y-i
¯2 y 3x 3
3. Tnliklrdn hansnn hqiqi kökü yoxdur? tapn.
A) 3x–1 =0
B) 1–7x =3 9. a-nn hans qiymtind M(2; 24) nöqtsi
C) 9x2–x–17=0 y=ax2+x+2 parabolasna aiddir?
D) x3= - 9
E) 2x2–x+8=0
3x ay 6
10. ® tnliklr sistemi üçün
4. p-nin hans qiymtind x2+px+49=0 tnliyinin
¯6 x 4 y b
iki brabr kökü var? uyunluu müyyn edin.
A) ±14
1. a=2, b=6 a. yalnz bir hlli var
B) ±7
2. a=2, b=12 b. sonsuz sayda hlli var
C) ±4
3. a=4, b=12 c. hlli yoxdur
D) ±49
d. (0; 3) hllidir
E) 0 e. (1; 0) hllidir
5. x4–x2–12=0 tnliyinin kiçik kökünü tapn.

A) 2 B) –3
C) –2 D) 3
E) 0

Bölm: 3.2Çoxbucaqllar
Mövzu: 3.2.1 Çoxbucaqllar
A variant 6.
ki düzgün skkizbucaqlnn perimetrlri
nisbti 2:3 kimidir. Onlarn xaricin çkilmi
çevrlrin uzunluqlar nisbtini tapn.
1. Hr bir daxili buca 108q olan düzgün
A) 3:5
çoxbucaqlnn neç trfi var?
B) 1:2
A) 6 B) 4
C) 1:3
C) 5 D) 7
D) 2:3
E) 8
E) 2:5
2. Hr bir xarici buca 10q olan düzgün
7. O nöqtsi çevrnin B
çoxbucaqlnn neç trfi var?
A) 15 B) 10 mrkzi, A=45q,
C) 12 D) 18 AB= 2 sm olarsa, 45q
A C
E) 36 çevrnin uzunluunu Î
tapn.
3. Trfi 3 sm olan düzgün üçbucan daxilin A) 2 S sm
çkilmi çevrnin uzunluunu tapn. B) 2 S sm
A) 2 S sm C) 2 2S sm
B) S sm D) 4 S sm
C) 3S sm E) 3 2S sm
D) 2 3S sm
E) 3S sm 8. Qabarq doqquzbucaqlnn neç diaqonal var?
4. Trfi 2 sm olan kvadratn xaricin çkilmi 9. Sahsi 84 sm2 olan ABCDEFG düzgün
çevrnin uzunluunu tapn. yeddibucaqlsnn xaricin çkilmi çevrnin
A) 4 S sm mrkzi O nöqtsidir. ABCDO çoxbucaqls-
nn sahsini hesablayn (sm2-l).
B) S sm
C) 2 S sm
10. Bucaqlarndan biri 40° olan qabarq
D) 2 S sm n-bucaqlnn qalan bucaqlarnn cmi D-ya
E) 3 S sm brabrdirs, uyunluu müyyn edin.
5. Perimetri 12 sm olan düzgün altbucaqlnn 1. n=5 D

daxilin çkilmi çevrnin radiusunu tapn. 2. n=7 a. 860°
A) 3 sm b. 500°
3. n=12 c. 800°
B) 2 3 sm
C) 2 sm d. 1760°
D) 4 sm e. 1220°
E) 3 sm

B variant 6.
ki düzgün n-bucaqlnn daxilin çkilmi
çevrlrin diametrlri nisbti 3:5 kimidir.
Onlarn perimetrlri nisbtini tapn.
1. Qabarq çoxbucaqlnn daxili bucaqlarnn
A) 3:5
cmi 900q olarsa, onun trflrinin sayn
B) 3:8
tapn.
C) 2:5
A) 7
D) 1:2
B) 5
E) 5:8
C) 6
D) 8
E) 9 7. O nöqtsi çevrnin B
mrkzi, C=60q,
2. Hr bir xarici buca 36q olan düzgün BC=3 sm olarsa, 60q
A C
çoxbucaqlnn neç trfi var? çevrnin uzunluunu Î
A) 36 tapn.
B) 8 A) 6 S sm
C) 12 B) 3 S sm
D) 10 C) 4 S sm
E) 16 D) 9 S sm
E) 8 S sm
3. Perimetri 3 3 sm olan düzgün üçbucan
xaricin çkilmi çevrnin radiusunu tapn.
A) 2 sm 8. Qabarq yeddibucaqlnn neç diaqonal var?
B) 3 sm
C) 3 sm 9. O nöqtsi ABCDE düzgün bebucaqlsnn
daxilin çkilmi çevrnin mrkzidir.
D) 2 3 sm
ABCO dördbucaqlsnn sahsi
E) 1 sm 48 sm2-dir. AEDCO bebucaqlsnn
sahsini hesablayn (sm2-l).
4. Perimetri 8 sm olan kvadratn daxilin
çkilmi çevrnin radiusunu tapn.
A) 2 sm 10. Bucaqlarndan biri 70° olan qabarq
B) 1 sm n-bucaqlnn qalan bucaqlarnn cmi D-ya
C) 3 sm brabrdirs, uyunluu müyyn edin.
D) 3 sm
1. n=6 D
E) 2 sm 2. n=9 a. 1550°
3. n=11 b. 1320°
5. Trfi 3 sm olan düzgün altbucaqlnn c. 650°
xaricin çkilmi çevrnin diametrini tapn. d. 970°
A) 4 sm e. 1190°
B) 3 sm
C) 6 sm
D) 3 3 sm
E) 3 2 sm

C variant 6. Medianlar nisbti 1:3 kimi olan brabrtrfli

üçbucaqlarn perimetrlri nisbtini tapn.
A) 1:2
1. Hr bir daxili buca 144q olan düzgün B) 2:3
çoxbucaqlnn neç trfi var? C) 1:4
A) 10 B) 8 D) 3:4
C) 13 D) 6
E) 1:3
E) 15
2. Daxili buca xarici bucandan 2 df böyük 7. O nöqtsi uzunluu

olan düzgün çoxbucaqlnn neç trfi var? Ú
2 2S sm olan
A) 8 B) 5 çevrnin mrkzi,
C) 7 D) 6
A=45q olarsa, A 45q
Á
E) 10 Î
AC-ni tapn.
A) 2 sm
3. Radiusu 2 3 sm olan çevrnin daxilin
çkilmi brabrtrfli üçbucan perimetrini B) 3 sm
tapn. C) 2 sm
A) 18 sm D) 2 2 sm
B) 6 sm
E) 3 sm
C) 6 3 sm
D) 3 3 sm
8. Bir tpsindn çxan diaqonallarn say 11
E) 9 2 sm olan qabarq çoxbucaqlnn trflrinin sayn
tapn.
4. Kvadratn daxilin v xaricin çkilmi
çevrlrin radiuslarnn nisbtini tapn.
A) 1:2 9. O nöqtsi ABCDEFGHK düzgün doqquzbu-
caqlsnn xaricin çkilmi çevrnin
B) 1: 3
mrkzidir. SABCDEO=28 sm2 olarsa, SAKHGO-nu
C) 2 :3 tapn (sm2-l).
D) 2 : 3
10. Çevr xaricin çkilmi trapesiyann orta
E) 1: 2
xtti 18, yan trflrindn biri a, digri b
olarsa, uyunluu müyyn edin.
5. Radiusu 3 sm olan çevrnin xaricin
çkilmi düzgün altbucaqlnn trfini tapn. 1. a=18 a. b=17
A) 1 sm 2. a=15 b. b=22
3. a=19 c. b=21
B) 3 sm
d. brabryanl trapesiyadr
C) 2 sm
e. trapesiyann xaricin
D) 2 3 sm çevr çkmk olar
E) 2 2 sm

D variant 6. Perimetrlri nisbti 3:5 olan iki kvadratn

diaqonallarnn nisbtini tapn.
A) 2:5
1. Qabarq çoxbucaqlnn daxili bucaqlarnn B) 3:8
cmi 1980q olarsa, onun trflrinin sayn C) 5:8
tapn. D) 1:2
A) 16
E) 3:5
B) 12
C) 10
D) 14 7. Radiusu 10 sm olan çevr xaricin çkilmi,
E) 13 perimetri 72 sm olan qabarq çoxbucaqlnn
sahsini tapn.
2. Daxili buca xarici bucana brabr olan A) 360 sm2
düzgün çoxbucaqlnn neç trfi vardr? B) 300 sm2
A) 3 C) 240 sm2
B) 4 D) 720 sm2
C) 5 E) 480 sm2
D) 6
E) 8 8. Bir tpsindn çxan diaqonallarn say 14
olan qabarq çoxbucaqlnn trflrinin sayn
3. Düzgün üçbucan daxilin v xaricin
tapn.
çkilmi çevrlrin radiuslar nisbtini tapn.
A) 1:3
B) 2:3 9. Radiusu 6 2 olan çevrnin daxilin çkilmi
C) 1:4 brabryanl düzbucaql üçbucan katetinin
D) 1:2 uzunluunu tapn.
E) 1: 2
10. Çevr xaricin çkilmi trapesiyann perimetri
4. Radiusu 2 sm olan çevrnin daxilin 68, yan trflrindn biri a, digri b olarsa,
çkilmi kvadratn perimetrini tapn. uyunluu müyyn edin.
A) 4 sm
1. a=17 a. brabryanl trapesiyadr
B) 2 2 sm
C) 8 sm 2. a=18 b. trapesiyann xaricin çevr
3. a=21 çkmk olar
D) 4 2 sm
c. b=13
E) 16 sm
d. b=16
5. Düzgün altbucaqlnn xaricin çkilmi e. b=19
çevrnin radiusunun daxilin çkilmi
çevrnin radiusuna nisbtini tapn.
2
A) B) 3 C) 2
3
D) 2 E) 3

BRNC YARIML ÜZR

YEKUNLADIRICI TEST TAPIRIQLARI (CBR)
3 1 5
A variant 5. b 4 a 5 olarsa, b 2 -i a il ifad edin.
8 2
1. f(x)=3x2–2x+4 olarsa, f(3t+1)–i tapn. A) a2 B) a 3 C) a 3
A) 27t2+12t +5 15 4
B) 27t2–9t+4 D) a8 E) a3
C) 27t2+5
6. Hans ifadnin mnas yoxdur?
D) 27t 2+12t –4
A) 5
3 B) 6
2
E) 3t2
C) 6
(2)4 D) 7
(2)4
2. y=(x+3)2–1 funksiyasnn qrafikini göstrin. E) 5
32
y y
7. y x2 6x 1 parabolasnn tp nöqtsi

A) -3 B) harada yerlir?
0 x 1
A) I rübd
-1
0 3 x B) II rübd
y y C) III rübd
D) IV rübd
3 E) koordinat balancnda
C) D)
3
0 x 0 1 x 8. 2x2–4x+5 kvadrat üçhdlisinin n kiçik
-1 qiymtini tapn.
y
A) 3 B) 1 C) 0
D) –3 E) –1
E)
0 x 9. a<0 olduqda, 4 32 a 6 b 5 ifadsind vuruu kök
iarsi xaricin çxarn.
A) 2 ab 4 2 a 2 b
3. 7
(6)7 8 ( 7)8 4 ( 3)8 ifadsinin B) 2 ab 4 2 a 2 b
qiymtini hesablayn. C) 4ab 2ab
A) 4 B) –4 C) 10 D) 2ab4 ab
D) –22 E) –9
E) ab4 2ab
4. f(x)=2x2–7x+3 funksiyasnn sfrlarn tapn.
1 1 1 1
A) ; 3 B) ; 3 C) ; 3 10. 1014 ddinin tam hisssini tapn.
2 2 2
A) –1 B) 4 C) 10
1
D) ; 3 E) yoxdur D) 2 E) 3
2

11. a-nn neç natural qiymtind ax+8=0 3

17. 5 2 6 9 4 5 ifadsinin qiymtini
tnliyinin kökü tam dddir?
A) 4 tapn.
B) 8
4
C) 3 18. 25 75 27 ifadsinin qiymtini
D) 2
hesablayn.
E) 6

12. y=x2–4x parabolas il y=25–4x düz xttinin 1. a=0,7
ksim nöqtlrinin koordinatlarn tapn. 2. a=–3
A) (0; 0), (0; 25)
3. a=99
B) (–5; –5), (5; 15)
C) ksimirlr
a. 7 a ! 8 a
D) (–5; 5), (5; 5)
E) (–5; 45), (5; 5) b. 8
a9a
c. a 6 ! a 8
xy 12 , d. a 5 0
13. ® sistemindn x2+y2–n hesablayn. 1
¯ x y 8
e. a5 -in mnas yoxdur
A) 20
B) 72
C) 40 20. Qrafiklrl funksiyalar arasnda uyunluu
D) 64 müyyn edin.
y
E) 36
1. 0
x
x 3 xy y
2 2
19 ,
14. ® sistemindn xy
¯x y 1 y
hasilini tapn. 2.
0 x
A) 12
B) 1 y
C) 30
D) 20
E) 10 3. x
0
3 3
a. y 3x2
15. 12 19 12 19 ifadsinin
2
qiymtini tapn. b. y
x
c. y x
1 1

0,5
16. 14 7 2 8 ifadsinin qiymtini tapn.
6 d. y x3
e. y x3

B variant 6. y=_x_+5 funksiyasnn qiymtlr çoxluunu

tapn.
A) ( f; f )
B) >0; f
3
§ 4 ·5 3
1. ¨ x 3 ¸ x 5 ifadsini sadldirin. C) >5; f
¨ ¸
© ¹ D) (f; 0)
E) 0; 5@
2 2

5 5
A) x B) x
1

C) x 5 7. Hans ifadnin mnas yoxdur?
1 3 1 1
D) x 5
E) x 5 A) 05 B) 35
1 1

C) ( 5) 2
D) 5 3
2. Hans dd n böyükdür? 1

E) 7 2
1 1

A) 8 5 B) 8 6
1 1

7

4
8. a<0 olduqda, 3a 4 b ifadsind vuruu kök
C) 8 D) 8
1
iarsi altna saln.

E) 8 3 A) 4 9 a 2 b
4
B) 81 a 4 b
4
C) 9a2 b
3. 4
( 7) ( 7) ifadsinin qiymtini
8 5 5
D) 4 81 a 4 b
hesablayn.
E) 4 9 a 2 b 2
A) 56 B) –42
C) –14 D) 42
4
E) 36 9. 99 hans iki natural dd arasnda yerlir?
A) 1 v 2
1
B) 2 v 3
4. 9 2 0,251 32 0,6 ifadsinin qiymtini
C) 9 v 10
hesablayn. D) 4 v 5
A) 0 B) 1 C) –1 E) 3 v 4
D) 7 E) –3
5
10. 7 17 5 7 17 ifadsinin qiymtini
2 1 8 hesablayn.
5. b 3 a 4 olarsa, b 9 -i a il ifad edin. A) 1,5
2 1 B) 2,5
A) a 3 B) a 3 C) 2
4 1 D) 3
C) a 9 D) a 6 E) 4
2
E) a9

11. x3–x2–4x+4=0 tnliyinin köklrinin cmini 18. f(x)=ax2+bx+c y

tapn. funksiyasnn
A) 5 qrafikin gör
B) 1
f(7)–f(–7)+f(8)
C) 4 –1 0 3 x
D) 3 ifadsinin qiymtini
E) 10 hesablayn.
–3
2
12. y=x –4x+6 parabolas il y=x+2 düz xttinin
ksim nöqtlrinin koordinatlarn tapn. 19. Uyunluu müyyn edin.
A) (1; 3); (4; 6) 1. a 2 3 11
B) (–1; –3); (4; 6)
2. a 3 3 5
C) (1; –3); (4; 6)
D) (–1; 3); (4; –6) 3. a 7 2
E) ksimirlr a. a<3
b. 7<a<8
x 2 2 xy 2 y 2 10 , c. 4<a<5
13. ® sistemindn y2-n tapn. d. 5<a<6
¯x y 3 e. a>9
A) 0 B) 2 C) 4
D) 1 E) –2 20. Qrafiklrl funksiyalar arasnda uyunluu
müyyn edin.
6
14. 89 5 6 89 5 ifadsinin qiymtini y
hesablayn.
A) 8 1.
B) 4 0 x
C) 6 y
D) 3
E) 2
2. x
0
15. 3

7 2 9 6 11 4 7 ifadsinin
y
qiymtini tapn.
§ 1 a1,5 3.
0,5 · § 1 a ·
1,5
a 0,5 ¸
0 x
16. a=7 olarsa, ¨ a ¸ ¨
©1 a ¹ ©1 a
0,5 0,5
¹
ifadsinin qiymtini tapn. 3
a. y
x
x y 3 2
17. ® 3 tnliklr sistemini ödyn b. y
¯ x x y 75 x
2
y-in kiçik qiymtinin modulunu tapn. c. y x

d. y 2x2
e. y 3x 2

C variant 7. Hans dd n böyükdür?

A) 10 0 ,7
1. f(x)=x2+2x–4 olarsa, f(t–1)-i tapn. B) 9
0, 7
A) t2–5 B) t2–4t–5 C) 8
0, 7
2
C) t –4t–6 D) t 2+4
E) t2 D) 7
0, 7
6
E) 0, 7
2. Hans funksiyann y
qrafiki verilib? 3 4
A) y –(x+1)(x–3) 8. 10 19 4 10 19 ifadsinin qiymtini
B) y –(x–1)(x+3) hesablayn.
C) y=(x+1)(x–3) -1 0 3 x A) 3 B) 6
D) y=(x+1)(x+3) C) 9 D) 4
E) y –x2+3 E) 2
9. y –x2+5x–8 parabolas il y –x–3 düz xttinin

3. a-nn hans qiymtlrind 8 a 8 a ksim nöqtlrinin koordinatlarn tapn.
brabrliyi dorudur? A) (–4; 1); (8; 5)
A) 0 < a < 1 B) a t 0 B) (–4; 1); (5; 8)
C) –1 < a < 1 D) a d 0 C) (1; –4); (5; –8)
E) a t 8 D) (1; –4); (–5; 8)
E) ksimirlr
5
4. a3 a2 (at0) ifadsini ksr üstlü qüvvt
klind göstrin. x 2 y xy 2 6 ,
1 2 10. ® sistemindn xy hasilini
A) a 3
B) a 5 ¯x y 3
2 1 3 tapn.
C) a 3
D) a5 E) a 7 A) 3 B) 2 C) 1
D) 4 E) –6
5. Hans ifadnin qiymti müsbtdir?
1 2
A) 7
(3)5 B) 5
30 2 11. –x kvadrat üçhdlisinin köklrini tapn.
4
C) 4
20 3 D) 7 3 1 1
A) r B) 0 C)
E) 3
10 2 2 16
1 1
D) r E)
6. y=ax2+bx+c y 4 16
funksiyasnn
qrafikin gör a v c-
nin iarsini müyyn 0 x
12. Hans funksiyann qrafiki paraboladr?
edin. 4
A) y B) y 4x2
A) a>0, c=0 x2
B) a<0, c=0 x
C) y 4x D) y
C) a>0, c<0 4
D) a<0, c>0 1
E) a=0, c<0 E) y
x

13. y –x2+7 parabolasnn tp nöqtsinin koor- D variant

dinatlarn tapn.
A) (0; 7) B) (0; 4) C) (0; –9) 1. 16–x2 kvadrat üçhdlisinin köklrini tapn.
D) (7; 0) E) (0; –7) A) r 2 B) r 4
C) 0 D) r8
14. y x 4 2 funksiyasnn artma
2
E) yoxdur
araln tapn.
A) > 4; f B) f; 4 @ C) > 4; 2 @ 2. Hans funksiyann qrafiki paraboladr?
D) 2; f E) f; 4 3 3
A) y B) y
x x2
3 C) y 3x 2 D) y 3x
15. a a3 a a n olarsa, 9n ny brabrdir?
E) y x 2
16. a 4
19 8 3 4 3 olarsa, 3. y=x2–1 parabolasnn tp nöqtsinin koordi-
a 2 13 ifadsinin qiymtini tapn. natlarn tapn.
A) (–1; 0)
B) (–1; 2)
§1 a a · §1 a a ·
17. a= 0,3 olarsa, ¨¨ a ¸¸ ¨¨ a ¸¸ C) (0; –1)
© 1 a ¹ © 1 a ¹ D) (–2; 0)
ifadsinin qiymtini tapn. E) (–1; 1)
4. y 3 x 1 2 funksiyasnn artma aral-

2
18. a 4
11 6 2 3 2 olarsa,
3 7 a ifadsinin qiymtini tapn. n tapn.

A) >2; f
19. Uyunluu müyyn edin. B) >1; f
C) 1; f
1. a 3 3 9 2. a 24 5
D) f;1@
3. a 6 3 E) 1; f
a. 2<a<3
b. 6<a<7 5. y=x2–5x parabolas il y=16–5x düz xttinin
c. a>11 ksim nöqtlrinin koordinatlarn tapn.
d. 10<a<11 A) (0; 0), (0; 16)
e. 5<a<6 B) ksimirlr
C) (–4; 4), (4; 0)
20. Uyunluu müyyn edin. D) (4; 4), (–4; –4)
E) (–4; 36), (4; –4)
1. –3(x–1)2+2 a. n kiçik qiymti 2-dir
2. 2(x–1)2–3 b. n kiçik qiymti –3-dür 6.
4
x < 2 brabrsizliyini hll edin.
3. (x+1)2+2 c. n böyük qiymti 2-dir A) (– f ; 16)
d. n böyük qiymtini x=–3 B) [0; 16)
olduqda alr C) [0; 2)
e. n kiçik qiymtini x=1 D) (– f ; 2)
olduqda alr E)

7. y 5 x 3 funksiyasnn n böyük 14. b-nin hans qiymtlrind 3x2+bx+3=0

qiymtini tapn. tnliyinin iki müxtlif kökü var?
A) 3 B) 5 C) 15 A) (5; f )
D) 1 E) 0 B) (–6; 6)
C) (6; f)
8. y=ax2+bx+c funksiya- y D) (f; 6) (6; f)
snn qrafikin gör a E) (–3; 3)
v c-nin iarsini
müyyn edin. 15. y=x2–6x+51 funksiyasnn n kiçik qiymtini
A) a>0, c>0 0 x tapn.
B) a>0, c<0
C) a<0, c>0
D) a<0, c<0 16.
3
3 17 6 26 6 17 ifadsinin qiymtini
E) a>0, c=0 tapn.
x 2 2 xy 3 y 2 17 , 17. y=–x2+4x+23 funksiyasnn n böyük

9. ® sistemindn y2-n
¯x y 3 qiymtini tapn.
tapn.
A) 2 B) 4 C) 8 D) 6 E) 9 18. a 4 7 4 3 2 3 olarsa, a-nn
qiymtini tapn.
10. y 4 x 3 funksiyasnn n böyük qiym-
tini tapn. 19. Uyunluu müyyn edin.
A) 3 B) 0 C) 12 2
1. a= 2. a=–7
D) 1 E) 4 3
3. a=77
1 1
11. b-nin neç tam qiymtind 6–bx=0 tnliyinin a. a 7 ! a 8
kökü tam dddir? 1 1
A) 9 B) 6 C) 8 D) 5 E) 3 b. a 8 a 9
c. a 4 ! a 6
12. 2x3–4x2+8–4x=0 tnliyinin köklrinin cmini
tapn. d. 3 a ! 5 a
1
A) 8
e. a5 -in mnas yoxdur
B) 4 2
C) 2 2 20. Uyunluu müyyn edin.
D) 3 2 1. –5(x–2)2+1
E) 2 2. –(x+2)2+5
3. (x+2)2+1
3
13. 75 45 ifadsinin qiymtini tapn.
A) 5 a. n kiçik qiymti 1- brabrdir
b. n kiçik qiymti 5- brabrdir
B) 25
c. n böyük qiymti 1- brabrdir
C) 55 d. n böyük qiymti 5- brabrdir
D) 35 e. n kiçik qiymtini x=–2 olduqda alr

E) 15

BRNC YARIML ÜZR

YEKUNLADIRICI TEST TAPIRIQLARI (HNDS)
A variant 6. A (–3; 2), B (0; 5), C (4; 4), D (5; 5) nöqtl-

rindn neçsi x2+y2=22 tnliyi il verilmi
1. IV rübd yerln A nöqtsindn absis oxuna çevrnin daxili oblastnda yerlir?
qdr olan msaf 3-, ordinat oxuna qdr A) biri
olan msaf 2-y brabrdir. A nöqtsinin B) ikisi
koordinatlarn tapn. C) üçü
A) (2; –3) B) (–3; –2) C) (3; 0) D) dördü
D) (2; 0) E) (2; 3) E) heç biri
2. x-in hans qiymtlrind A(x; 7) v B(6; –1) 7. A(–4; 3) nöqtsindn keçn v mrkzi (1; 5)
nöqtlri arasndak msaf 10-a brabrdir? nöqtsind olan çevrnin tnliyini göstrin.
A) –1 v 0 A) (x+1)2+(y+5)2=29
B) 0 v 6 B) (x–1)2+(y–5)2=89
C) 0 v 7 C) (x–1)2+(y–5)2=29
D) –12 v 0
D) (x+4)2+(y–3)2=54
E) 0 v 12
E) (x–4)2+(y–3)2=58
3. Diametri 8 sm olan çevrnin mrkzindn
6 sm msafdn keçn düz xtt bu çevrni 8. Düz xtdn diametri 8 sm olan çevrnin
neç nöqtd ksir? mrkzin qdr olan msaf 7 sm-dir.
A) ksmir Bu düz xtdn çevry qdr olan msafni
B) 1 tapn.
C) 2 A) 7,5 sm B) 4 sm
D) 3 C) 7 sm D) 8 sm
E) 4 E) 3 sm
4. x2+y2–6x+8y–11=0 çevrsinin mrkzinin
9. II rübd yerln A nöqtsindn absis oxuna
koordinatlarn tapn.
qdr olan msaf 4-, ordinat oxuna qdr
A) (3; –4)
olan msaf 6-ya brabrdir. A nöqtsinin
B) (–3; –4) koordinatlarn tapn.
C) (4; –3) A) (2; 3) B) (4; 6)
D) (–4; –3) C) (–6; 4) D) (3; 2) E) (–4; 6)
E) (6; –8)
10. A (2; 1) v B (4; 3) nöqtlri verilmidir.
5. A(7; 0) v B(–1; –6) nöqtlri arasndak Diametri AB olan çevrnin tnliyi hansdr?
msafni hesablayn.
A) (x–2)2+(y–3)2=25
A) 10
B) 7 B) (x–3)2+(y–2)2=4
C) 6 C) (x–3)2+(y–2)2=2
D) 8 D) (x–3)2+(y–2)2=8
E) 12 E) (x–2)2+(y+3)2=2

11. x-in hans qiymtlrind A(7; 0) v B(x; 6) 17. ax by 24 0 tnliyi il verilmi düz xtt
nöqtlri arasndak msaf 10-a brabrdir? absis oxunu absisi –4 olan nöqtd, ordinat
A) –1; 15 oxunu is ordinat 3 olan nöqtd ksirs,
B) 1; –15 (3b+a) ifadsinin qiymtini tapn.
C) 1; 15
D) 7; 0 18. M(–2;17) y
E) –7; 0 nöqtsindn verilmi 9
O
çevrnin mrkzin
2 2
12. (x+2) +(y–1) =13 tnliyi il verilmi çevr qdr olan msafni 1
üzrind ordinat 3 olan neç nöqt var? tapn. 0 3 x
A) bel nöqt yoxdur
B) 4
C) 3
D) 2
Düz xtdn diametri 12 olan çevrnin
E) 1
mrkzin qdr olan msaf a-ya brabrdir.
13. M (0; 3) nöqtsi, uclar N (2; 5) v K (x; y) 1. Düz xtt çevry toxunur
olan parçann ortasdr. K (x; y) nöqtsinin 2. Düz xttin çevr il iki ortaq nöqtsi var
koordinatlarn tapn. 3. Düz xttin çevr il ortaq nöqtsi yoxdur
A) (1; 4)
a. a=4
B) (2; 8)
C) (2; 1) b. a=5
D) (–2; 1) c. a=6
E) (–2; –1) d. a=7
e. a=20
14. A (3; –3), B (4; 0), C (2; 5), D (6; 1) nöq-
tlrindn neçsi x2+y2=20 tnliyi il verilmi
20. x 1 y 7
2 2
çevrnin xarici oblastnda yerlir? 45 çevrsi v A nöqtsi
A) biri arasndak uyunluu müyyn edin.
B) ikisi
C) üçü 1. A – çevrnin daxilinddir
D) dördü 2. A – çevrnin üzrinddir
E) heç biri 3. A – çevrnin xaricinddir
15. Düz xtdn diametri 12 sm olan çevry a. A(7;–4)

qdr n qsa msaf 3- brabrdir. Çevrnin b. A(5;3)
mrkzindn bu düz xtt qdr olan c. A(5;–9)
msafni tapn (sm-l). d. A(–2;–1)
e. A(0;0)
16. Mrkzi (–8;3) nöqtsind olub, koordinat
balancndan keçn çevrnin tnliyi
( x a)2 ( y b)2 c olarsa, a b c
ifadsinin qiymtini tapn.

B variant 6. (x–1)2+(y+3)2=21 tnliyi il verilmi çevr

üzrind absisi 5 olan neç nöqt var?
1. M(4; –2) v N(8; –5) nöqtlri verilmidir. A) bel nöqt yoxdur
MN vektorunun koordinatlarn tapn. B) 1
A) (–4; 3) C) 2
B) (4; –3) D) 3
C) (12; –7) E) 4
D) (3; –4)
E) (4; –7) 7. C (–2; 1) nöqtsi, uclar A (1; 5) v B (x; y)
olan parçann ortasdr. B (x; y) nöqtsinin
2. x2+y2–4x+8y–16=0 çevrsinin radiusunun koordinatlarn tapn.
uzunluunu tapn. A) (0; 3)
A) 5 B) 4 C) 6
D) 2 E) 3 B) (–1; 6)
C) (5; 3)
3. O nöqtsi dairnin À D) (–5; 3)
mrkzidir. AO A BO, E) (–5; –3)
AO=2 sm olarsa, trixln-
mi hissnin sahsini Á 8. A (3; 0) v B (–1; 4) nöqtlri verilmidir.
Î
tapn. Diametri AB olan çevrnin tnliyini göstrin.
A) (x–1)2+(y–2)2=64
A) ( S –2) sm2 B) (x–1)2+(y–2)2=8
B) (4– S ) sm2 C) (x–3)2+(y–4)2=25
C) (4 S –2) sm2
D) (x–3)2+(y+4)2=8
D) ( S +2) sm2
E) x2+y2=32
E) ( S –1) sm2
4. Diametri 10 sm olan çevrnin mrkzindn 9. A(–3; 4) nöqtsindn ordinat oxuna qdr olan
3 sm msafdn keçn düz xtt çevrni neç msafni tapn.
nöqtd ksir? A) 3
A) ksmir B) 5
B) 1 C) –3
C) 2 D) 4
D) 3 E) 7
E) 4
5. A(–2; 1) nöqtsindn keçn v mrkzi

10. A(0; 7) v B(–6; –1) nöqtlri arasndak
O(4; 9) nöqtsind olan çevrnin
msafni hesablayn.
tnliyini göstrin.
A) (x–2)2+(y–1)2=100 A) 10
B) (x+2)2+(y–1)2=97 B) 7
C) (x+2)2+(y+1)2=100 C) 6
D) (x+4)2+(y+9)2=97 D) 8
E) (x–4)2+(y–9)2=100 E) 12

11. (x–2)2+(y+3)2=16 v (x+1)2+(y–1)2=9 16. ax by 18 0 tnliyi il verilmi düz xtt

çevrlrinin mrkzlri arasnda msafni absis oxunu absisi –9 olan nöqtd, ordinat
tapn. oxunu is ordinat 6 olan nöqtd ksirs,
A) 7 (b–a) ifadsinin qiymtini tapn.
B) 5
C) 4
17. N(5;12) nöqtsindn y
D) 8
verilmi çevrnin
E) 6
mrkzin qdr olan O
3
msafni tapn.
12. A(–2; 1) nöqtsindn (x–2)2+(y+2)2=144
0 1 9 x
tnliyi il veriln çevry qdr olan
msafni tapn.
A) 4 18. Daxildn toxunan iki çevrdn biri digrinin
B) 12 mrkzindn keçir. Radiuslarn frqi 3 olarsa,
C) 5 böyük radiusu tapn.
D) 7
E) 13 19. Uyunluu müyyn edin.
Düz xtdn diametri d olan çevrnin
13. m-in hans müsbt qiymtind A(10; m) v mrkzin qdr olan msaf 6-ya brabrdir.
B (–2; 2) nöqtlri arasnda msaf 15- 1. Düz xtt çevry toxunur
brabr olar? 2. Düz xttin çevr il iki ortaq nöqtsi var
A) 8 3. Düz xttin çevr il ortaq nöqtsi yoxdur
B) 12
C) 11 a. d=10
D) 9 b. d=12
E) 13 c. d=14
d. d=6
e. d=16
14. x2+2x+y2–4y–4=0 tnliyi il veriln çevrnin
20. x 5 y 2
2 2
diametrini tapn. 40 çevrsi il A nöqtsi
A) 9 arasndak uyunluu müyyn edin.
B) 6
C) 4 1. A – çevrnin daxilinddir
D) 8 2. A – çevrnin üzrinddir
E) 5 3. A – çevrnin xaricinddir
a. A(–1;1)
15. Mrkzi (2;–7) nöqtsind olub, koordinat b. A(7;4)
balancndan keçn çevrnin tnliyi c. A(–2;0)
( x a ) 2 ( y b) 2 c klind olarsa, d. A(6;–6)
c e. A(–1;0)
ab

Tdrisvahidi: 4
Bölm: 4.1Brabrsizliklr
Mövzu: 4.1.1 Brabrsizliklr
xx 1
2
A variant 5. 0 brabrsizliyini hll edin.
x3
A) 3;1 B) 3; 0
1. y x 3 funksiyasnn tyin oblastn tapn.
C) f;1 D) 3; f
A) > 3; 3@ B) >0; f
E) 1; 3
C) 3; f D) 0; f E) >3; f
2 x 1 ! 7
2. Qrafikdki trixlnmi hiss hans 6. ® brabrsizliklr sistemini
brabrsizliyin hllin uyundur? ¯18 3 x ! 2 x
hll edin.
y
A) (2; 5)
B) (3; 6)
C) (4; 8)
1 D) (4; 9)
0 2 x E) (3; 8)
A) 2 x y t 1 B) x 2 y t 1
7. x 3 x 2 t 0 brabrsizliyini hll edin.
C) x + 2 y t 2 D) 2 x + y d 2
E) 2 x y d 2 A) (– f ; –1)
B) (–1; 1)
C)
ª3 x 5 x 7 D) (– f ; 0)
3. « brabrsizliklr heytini E) ^ 0` * >1; f
¬ 2( x 3) 4 x 12
hll edin.
A) 3;1 6; f B) 3;0 6; f 8. x 2 4 x 3 d 0 brabrsizliyinin natural
hllrinin say neçdir?
C) f;3 6; f D)
E) f;-6 3; f 4
9. ! 1 brabrsizliyinin neç tam hlli var?
x
4. x 4 1 brabrsizliyini hll edin.
A) f; f
B) 1. x 2 3x 9 ! 0 a.
b. (– f ; f )
C) 1; 4 2. x 2 3x 9 0
c. (0; 6)
D) 4;1 3. x 3 9 0
2
d. (3; 9)
E) 5;1 e. (– f ; 0) (6; f )

B variant x 3
5. ! 0 brabrsizliyini hll edin.
7 3
1. y 2 x funksiyasnn tyin oblastn tapn. A) 3; 3
A) f; 2@ B) f; 2 B) 3; f
C) >0; f D) >2; f C) >0; f
E) 2; 2 D) f; 3
2. Qrafikdki trixlnmi hiss hans

E) 3; 7
brabrsizliyin hllin uyundur?
y 4 x 21 x
6. ® brabrsizliklr sistemini
¯3x 1 3 5x
2 hll edin.
1 A) 7;7
0 x
B) 7; 1 1; f
C) 7; f
A) 2 x y t 2
D) f;7
B) 2x+y2
C) 5x + 2 y > 3 E) 1;7
D) 3 x + y < 2
E) x 2 y t 1
7. x 2 1 x 7 0 brabrsizliyini hll edin.
A) 7; 7
ª2 x 5 ! x 2 B) 7; 1 1; f
3. « brabrsizliklr heytini hll
¬3( x 1) 24 C) 7; f
edin. D) f; 7
A) f;-3 7; f E) 1; 7
B) f; 7 3; f
C) 3;f 8. x 3 brabrsizliyinin neç tam hlli var?
D)
E) 7;3 9.
7
! 1 brabrsizliyinin neç tam hlli var?
x
x 1
4. t 0 brabrsizliyini hll edin. 10. Uyunluu müyyn edin.
x2
A) 1; 2
1. x 2 2 x 3 0 a.
B) f; 2@ >1; f
2. x 2 2 x 3 ! 0 b. (– f ; f )
C) 2;1@ c. (2; 4)
x 2
2
40
D) > 2;1@
3.
d. (0; 4)
E) f; 2 >1; f e. (– f ; 2) (4; f )

C variant 5. x 2 x ! 0 brabrsizliyini hll edin.

A) >0; 2 @ B) 0; 2
1
1. y funksiyasnn tyin oblastn C) 0; f D) f; 2
3 x
E)
tapn.
A) f; 3@
6. –2; 2 v 0 ddlrindn hans xx 2 x 1 t 0
B) f; 3
brabrsizliyinin hllidir?
C) 0; f
A) yalnz 0
D) >3; f B) 0 v 2
E) f; 0 C) yalnz 2
D) r 2
2. 2 x 1 ! 3 brabrsizliyini hll edin. E) hams
A)
B) 3; 3 7.
x 2

9 x 3
t 0 brabrsizliyini hll edin.
x2
C) f; f
A)
D) 0; f
B) 2; 3@
E) 2; 5
C) f; 2@ >3; f
D) > 2; 3@
3. x 2 3x 7 0 brabrsizliyini hll edin.
E) f; 2 >3; f
A) 1; 3
B) f; f
§ 15 · 2
C) 3; f 8. ¨ 4 ¸ x 3 0 brabrsizliyinin tam
© x¹
D) 3; 7
hllrinin cmini tapn.
E)
8
9. ! 1 brabrsizliyinin neç tam hlli var?
x 9
2
x
4. t 0 brabrsizliyi il eynigüclü
x
brabrsizlik hansdr? 10. Uyunluu müyyn edin.
A) x x 3x 3 ! 0 v x r3
B) x 3 x 3 ! 0 v x 0 1. x 2 2 x 1 t 0 a.
C) x x 3 x 3 t 0 2. x 2 x 1 d 0 b. {1}
2
c. (– f ; f )
D) xx 9 ! 0 v x 0 3. x 2 2 x 1 0
d. (0; 1)
E) x x 3x 3 ! 0 e. (– f ; 0) (1; f )

D variant x2
6. –5; –7 v 0 ddlrindn hans 0
x
1 brabrsizliyinin hllidir?
1. y funksiyasnn tyin oblastn
4 x 2 A) –5
B) heç biri
tapn.
C) –7
A) 2; f B) > 2; 2 @ D) 0
C) f; 2 2; f D) 0; 4 E) hams
E) 2; 2
7. y x 9 2 x funksiyasnn tyin
oblastn tapn.
2. x 2 2 x 9 ! 0 brabrsizliyini hll edin. A) > 9;2@
A) B) f; f B) f; 2@
C) 2; 7 D) 0; f C) f; 9
E) 2; 9 D) > 2;9@
E) > 2;9@
3. x 3 ! 1 brabrsizliyini hll edin. § 5· 2

8. ¨1 ¸ x 6 0 brabrsizliyinin tam
A) 2; 4 B) f; 2 4; f © x¹
C) 4; f D) f; 4 hllrinin cmini tapn.
E) 2; 4 x 8
9. d 0 brabrsizliyinin neç tam hlli
x5
var?
4. I. x d 0 ; II. x t 0 ; III. x t 1 ; IV. x d 1
brabrsizliklrindn hans x ! 1 10. Uyunluu müyyn edin.
brabrsizliyi il eynigüclüdür?
1. x 2 4 x 4 d 0 a. (– f ; f )
A) I B) II C) III b.
2. x 2 4 x 4 t 0
D) IV E) heç biri c. {2}
3. x 2 4 x 4 ! 0
d. (0; 2)
e. (– f ; 2) (2; f )
5. x-in hans qiymtlrind f x x 2 1
funksiyas 15-dn böyük qiymtlr alr?
A) f; 1 15; f
B) 4; 4
C) f; 4 4; f
D) 1;15
E) 1;15

Bölmə: 4.2 Vektorlar

Mövzu: 4.2.1 Vektorlar
A variantı 6. MA  BA  BC  CK cəmini tapın.

A) 0

1. m-in hansı qiymətində a m; –3 vektorunun B) AK
uzunluğu 5-ə bərabərdir? C) MK
A) 8 B) 10
D) AB
C) 12 D) 4 E) 2
E) AC
2. e  7 olarsa,
b  3 4  3 3   3 4
7. a  ; , b ; , c 1; 1 , d ; 
a  b  c  d  e -ni 5 5 5 5 5 5
a e d vektorları verilmişdir. Kollinear vektorlar
hesablayın.
cütünü göstərin.
A) 35  
B) 28 A) a və b
c  
C) 21 B) b və c
 
D) 14 C) a və d
E) 7  
D) a və c
 
 E) c və d
3. m-in hansı qiymətində a 4; –6 və

b 2; m vektorları kollineardır?  
8. a –3; 2, b –1; 5 vektorları verilmişdir.
A) –1 B) 2 C) –2  
a +2 b vektorunun uzunluğunu tapın.
D) 3 E) –3
 5 12  1 2  
4. a  ; , b ; , c 0; –1 9.  a vektorunun uzunluğu 15-ə bərabərdir.
13 13 3 3 
a –3; 4 olduqda, ││-nı tapın.
vektorlarından hansıların uzunluğu vahidə
bərabərdir?  
  10. a –2; 6 və b vektorları arasında
A) yalnız a B) yalnız b
   uyğunluğu müəyyən edin.
C) yalnız c D) a və b
    
E) a və c 1. b 9; 3 a. a  b  7; 9
  
2. b 4;  12 b. a və b kollineardır
5. ABCD – paraleloqramdır. AB vektoru ilə   
kollinear olan vektor hansıdır? 3. b  9; 3 c. a  b  2;  6
 
A) CD B) BD d. a  b  7; 3

C) AC D) AD e. b  12
E) BC

B variant 5. ABCD paraleloqramdr. Hans brabrlik

dorudur?
G
JJJG JJJG JJJG
G 1. AB AD AC
1. a ¢2; –4² v b ¢–3; 8² vektorlar verilmidir. JJJG JJJG
G G G 2. AB CD 0
a + b cmin brabr olan c vektorunu tapn. JJJG JJJG JJJG
G 3. BC BD CD
A) c ¢3; –4²
G A) yalnz 1
B) c ¢–5; 12²
G B) yalnz 3
C) c ¢–3; 4²
G C) 1 v 3
D) c ¢5; –4²
G D) 1 v 2
E) c ¢–1; 4²
E) 2 v 3
G G G
2. a ¢6; 2² v b ¢0; –1² vektorlar verilmidir. G
6. a ¢2; 5² v b ¢4; 3² vektorlar verilmidir.
G G G G
2 a – b vektorunun uzunluunu tapn. a + b vektorunun uzunluunu tapn.
A) 5 A) 10 B) 12 C) 14
B) 10 D) 16 E) 8
C) 14
D) 13 7. ABCD paraleloqram-
E) 15 B C
nn iti buca 60q,
trflri 2 v 3 olarsa,
1 JJJG JJJG JJJG JJJG
3. ABCD paraleloqramnda
2

AC DB AB BC -ni
A
60q
D
hesablayn.
cmini tapn.
JJJG A) 19 B) 13
A) A B
JJJG
B) AD C) 17 D) 4 E) 5
JJJG
C) CB
JJJG 8. Trfi 6 olan brabrtrfli ABC üçbuca
D) CD
JJJG verilmidir. AB AC -ni hesablayn.
E) BC
G
9. m-in hans qiymtind a ¢2m–1; –3² v
G 1 5 G G 2 10 G
4. a ; , b 3; 15 , c ; b ¢1; –1² vektorlar ks istiqamtlidir?
3 9 17 17
G
vektorlarndan hans x 1; 5 vektoru il
kollineardr? JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG
G 1. CA – BD AD – CB a. AD
A) yalnz a JJJG
G JJJG JJJG JJJG JJJG b. BC
B) yalnz b 2. BA – CA AD – BC JJJG
G G JJJG JJJG JJJG JJJG c. DA
C) a v b 3. DA – DB DC – BC G
G G d. 0
D) a v c JJJG
G G e. AC
E) b v c

Tdrisvahidi: 5
Bölm: 5.1ddi ardcllqlar

Mövzu: 5.1.1 ddi ardcllqlar
A variant 74
6. an ardcllnn neç hddi 0,01-dn
n 1
kiçikdir?
1. an 3n 1 düsturu il verilmi ardclln
A) sonsuz sayda
beinci hddini tapn. B) 73
A) 14 B) 5 C) 12 C) 74
D) 4 E) 9 D) 75
E) 80
3 (1) n
2. I. xn II. xn III. xn 2n 1 2n
n n2 7. Ümumi hddi an düsturu il verilmi
ardcllqlarndan hans mhduddur? n 1
A) I v III B) II v III ardcllq üçün 4a3 7a6 cmini tapn.
C) yalnz I D) yalnz II A) 18 B) 14
E) I v II C) 20 D) 16 E) 15
3n 2 n 1
3. I. yn 1
n
n 2
II. yn 3n 1 III. yn 2 8. Ümumi hddi an düsturu il
n n
ardcllqlarndan hans artandr? verilmi ardclln neç tam hddi var?
A) yalnz III B) yalnz I
C) I v II D) yalnz II 2n
E) I v III 9. Ümumi hddi an ( 1) ndüsturu il
n
verilmi ardcllq üçün a2 a5 frqini tapn.
4. an n 2 2n ardcllnn 35- brabr olan
hddinin nömrsini tapn. n 2 9n k
A) 6 B) 7 C) 4 10. Ümumi hddi an düsturu il
D) 8 E) bel hdd yoxdur
n
verilmi ardclln tam hdlrinin say il k
arasnda uyunluu müyyn edin.
5. an 0,4n 7 ardcllnn ilk müsbt hddini
1. k=1 a. iki
tapn.
2. k=3 b. bir
A) 0,1
3. k=4 c. be
B) 0,3
d. üç
C) 0,2
e. dörd
D) 0,4
E) 0,7

B variant 39
6. an ardcllnn neç hddi 0,01-dn
2n 1
12 kiçikdir?
1. an düsturu il verilmi ardclln A) 39
5n 1
yeddinci hddini tapn. B) 38
C) sonsuz sayda
2 1 12
A) B) C) D) 40
3 3 35
E) 50
D) 7 E) 8
5 (1) n 3n
2. I. xn II. xn III. xn n2 1 7. Ümumi hddi an düsturu il verilmi
n 2
n n 1
ardcllqlarndan hans mhduddur? ardcllq üçün 5a4 8a7 cmini tapn.
A) yalnz II A) 32
B) I v III B) 28
C) yalnz I C) 33
D) I v II D) 36
E) II v III E) 30
1n 5n 1 III. yn 3 5n 2 n 5
3. I. yn II. yn 8. Ümumi hddi an düsturu il
n n 1 n
ardcllqlarndan hans azalandr? verilmi ardclln neç tam hddi var?
A) yalnz III
B) yalnz II
3n
C) I v III 9. Ümumi hddi an ( 1) ndüsturu il veril-
D) I v II n
E) II v III mi ardcllq üçün a2 2a4 cmini tapn.
4. an 3n n 2 ardcllnn 54- brabr olan

n2 7n k
hddinin nömrsini tapn. 10. Ümumi hddi an düsturu il
n
A) 6
verilmi ardclln tam hdlrinin say il k
B) 7
arasnda uyunluu müyyn edin.
C) 8
D) 9 1. k=2 a. bir
E) bel hdd yoxdur 2. k=6 b. iki
3. k=1 c. üç
5. an 8 0,3n ardcllnn ilk mnfi hddini
d. dörd
tapn. e. be
A) –0,2
B) –0,1
C) –0,3
D) –0,4
E) –0,7

Mövzu: 5.1.2 ddi silsil
A variant 5. (an) ddi silsilsind a13=17 olarsa, a8+ a18

cmini tapn.
1. Ardcllqlardan hans ddi silsildir? A) 34
B) 35
A) an n3
C) 29
5 D) 42
B) an
n E) 51
C) an 2 3n
D) an 3 n2 6. (an) ddi silsilsind a1 –3, d=0,8 olarsa,
onun ilk 11 hddinin cmini tapn.
3n 2
E) an A) 15
5
B) 11
C) 12
2. –27; –24; … ddi silsilsinin ilk müsbt
D) 10
hddini tapn.
E) 13
A) 1
B) 2 7. (an) ddi silsilsind a21=33, a39=36,6 olarsa,
C) 3 onun ilk 6 hddinin cmini tapn.
D) 4 A) 186
E) 5 B) 176
C) 177
3. (an) ddi silsilsind a17=23, a24=37 olarsa, D) 165
silsilnin frqini tapn. E) 192
A) 3
B) 2 8. (an) ddi silsilsind a5+ a9=12 olarsa, onun
C) 1,8 ilk 13 hddinin cmini tapn.
D) 2,4
E) 2,2 9.
lk n hddinin cmi Sn=n2–3n düsturu il hesab-
lanan ddi silsilnin beinci hddini tapn.
4. (an) ddi silsilsind a5=7, a11=10 olarsa,
a21-i tapn. 10. (an) ddi silsilsi üçün uyunluu müyyn
A) 13 edin.
B) 16 1. a1=8, d=–0,2 a. mhduddur
C) 15 2. a1=–8, d=0,2 b. azalandr
D) 14 3. a1=5, d=0,3 c. a101=12
E) 18 d. a41z0
e. S81z0

B variant 5. (an) ddi silsilsind a17=9,8 olarsa, a14+ a20

cmini tapn.
A) 21,4
1. Ardcllqlardan hans ddi silsildir? B) 9,8
A) –3; 0; 3 … C) 16,8
1 D) 19,6
B) –3; 1; …
3 E) 18,4
C) –5; 5; –5 …
1 1 1 6. (an) ddi silsilsind a1 –2, d=0,6 olarsa,
D) ; ; …
2 4 6 onun ilk 21 hddinin cmini tapn.
E) 0; 1; 0; 1 … A) 65
B) 78
C) 84
2. 3; 2,6 … ddi silsilsinin neç hddi D) 68
müsbtdir? E) 90
A) 7
B) 8 7. (an) ddi silsilsind a7=19, a19=22,6 olarsa,
C) 9 onun ilk 4 hddinin cmini tapn.
D) 10 A) 72,4
E) 12 B) 63,2
C) 78,4
D) 70,6
3. (an) ddi silsilsind a7=13, d=0,7 olarsa, a1-i E) 68,4
tapn.
A) 8,1 8. (an) ddi silsilsind a7+ a11=20 olarsa, onun ilk
B) 9,5 17 hddinin cmini tapn.
C) 8,8
D) 12,3 9.
lk n hddinin cmi Sn=2n2+n düsturu il
E) 12 hesablanan ddi silsilnin altnc hddini
tapn.
4. (an) ddi silsilsind a3=7, a9=25 olarsa, a14-ü

10. (an) ddi silsilsi üçün uyunluu müyyn
tapn.
edin.
A) 48
B) 33 1. a1=6, d=–0,3 a. n artandr, n d azalandr
C) 36 2. a1=–6, d=0,3 b. azalandr
D) 43 3. a1=7, d=0,2 c. a21z0
E) 40 d. a31=13
e. S61=183

C variant 5. (an) ddi silsilsind a5+ a27=7,8 olarsa,

a16-n tapn.
A) 2,8
1. Ardcllqlardan hans ddi silsildir? B) 4,2
n C) 3,9
A) an 2
3 D) 3,5
3 E) 2,9
B) an 2
n
C) an 3n n 2 6. (an) ddi silsilsind a1 –7, d=2 olarsa, onun
D) an 3 2n ilk 17 hddinin cmini tapn.
A) 145
E) a n n3 B) 149
C) 126
2. 71; 68 … ddi silsilsinin ilk mnfi hddini D) 162
tapn. E) 153
A) –1
7. (an) ddi silsilsind a21=20, a27=23 olarsa,
B) –2
C) –3
A) 300
D) –4
B) 293
E) –68
C) 275
D) 295
3. (an) ddi silsilsind a1 –7, d=3 olarsa, a9-u E) 282
tapn.
A) 19 8. (an) ddi silsilsind a9=8 olarsa, onun ilk 17
B) 20 hddinin cmini tapn.
C) 14
D) 17 9.
lk n hddinin cmi Sn=2n2–n düsturu il
E) 13 hesablanan ddi silsilnin altnc hddini
tapn.
4. (an) ddi silsilsind a13=34, a20=37,5 olarsa,

silsilnin frqini tapn.
edin.
A) –0,5
B) 0,5 1. an=3n–2 a. a1=5, d=3
C) 0,7 2. an=2n+3 b. a1=1, d=1
D) –0,7 3. an=n c. a1=5, d=2
E) –3 d. a1=1, d=3
e. Sn=n2+4n

D variant 5. (an) ddi silsilsind a3=18, a18=21 olarsa,

a28-i tapn.
A) 24 B) 23 C) 23,6
1. Ardcllqlardan hans ddi silsildir? D) 23,4 E) 28
A) 5; 10; 20 …
B) 8; 13; 18 … 6. (an) ddi silsilsind a7+ a29=31,2 olarsa,
C) 7; –7; 7 … a18-i tapn.
1 1 1 A) 24,2
D) ; ; …
5 7 9 B) 16,4
E) 5; –5; 5 … C) 62,4
D) 15,6
2. –47; –43 … ddi silsilsinin neç hddi E) 18,1
mnfidir?
A) 19 7. (an) ddi silsilsind a1=3, d=7 olarsa, onun
B) 13 ilk 20 hddinin cmini tapn.
C) 14 A) 1400 B) 1280
D) 11 C) 1350 D) 1300
E) 12 E) 1390
3. (an) ddi silsilsind a1=0,7, d=6 olarsa, a5-i 8. (an) ddi silsilsind a19=40 olarsa, onun ilk
tapn. 37 hddinin cmini tapn.
A) 28,1
B) 30,7 9.
lk n hddinin cmi Sn=6n2–4n düsturu il
C) 19,7 hesablanan ddi silsilnin üçüncü hddini
D) 6,7 tapn.
E) 24,7

4. (an) ddi silsilsind d –0,3 olarsa, a25–a19
edin.
frqini tapn.
1. an=2n a. a1=1, d=1
A) –1,8
2. an=3n–2 b. a1=1, d=3
B) –1,5
3. an=n+1 c. a1=2, d=2
C) –2,4
d. a1=2, d=1
D) –2,1
e. Sn=n2+n
E) –1,2

Mövzu: 5.1.3 Hndsi silsil

A variant 6. (bn) hndsi silsilsind b7= 3 olarsa,
b5 b6 b7 b8 b9 hasilini tapn.
1. Ardcllqlardan hans hndsi silsildir?
1 1 1 A) 9 3
A) ; ; … B) 5; 10; 15 …
5 10 20 B) 6 3
2 4 16 C) 5 3
C) ; ; … D) 3; 1; 3 …
3 9 81 D) 27
E) 1; 3; 8 …
E) 27 3
5 1
2. ; ; … hndsi silsilsinin vuruunu
9 3 7. Hndsi silsilnin ilk 3 hddinin cmi 4,
tapn. sonrak 3 hddinin cmi 108 olarsa, onun
5 3 5 birinci hddini tapn.
A) B) C)
6 5 27 8 4
A) B)
5 8 13 13
D) E)
9 27 4 8
C) D)
9 27
1 5
3. (bn) hndsi silsilsind b1=24, q olarsa, E)
2 9
onun altnc hddini tapn.
3 3 8. (bn) hndsi silsilsind b5=48, b6=96 olarsa,
A) B) C) 3
8 4 onun ilk 6 hddinin cmini tapn.
5
D) 6 E)
6 2
9. b1=15, q olan (bn) sonsuz hndsi
3
2 silsilsinin cmini tapn.
4. (bn) hndsi silsilsind b15=90, q olarsa,
3
b17-ni tapn.
10. (bn) hndsi silsilsi üçün uyunluu
A) 48
müyyn edin.
B) 60
C) 120 1. b1= –40, a. n artandr, n d azalan
D) 20 1
E) 40 q b. artandr
2 c. azalandr
5. (bn) hndsi silsilsind b1=5, q=3 olarsa, 2. b1=40,
onun ilk 4 hddinin cmini tapn. 1 d. n böyük hddi 20-y
q
A) 150 2 brabrdir
B) 225 3. b1= –40,
C) 200 e. n böyük hddi 10-a
1
D) 180 q brabrdir
E) 210 2

B variant 1
6. (bn) hndsi silsilsind b4= 3 , b5=7 olarsa,
2
203 219
1 1 1 A) B)
A) ; ; … 16 16
3 6 9
217 218
1 1 1 C) D)
B) ; ; … 15 15
2 6 18
C) 5; 7; 9 … 217
E)
D) 5; –15; 25 … 16
E) –1; 2; –2 …
7. (bn) hndsi silsilsind b7= 2 olarsa,
2. 0,4; 1,2; … hndsi silsilsinin vuruunu
tapn. b3 b5 b7 b9 b11 hasilini tapn.
A) 6 A) 4 2
B) 0,3
C) 0,8 B) 2 2
D) 1,5 C) 5 2
E) 3 D) 4
E) 8 2
1
3. (bn) hndsi silsilsind b1=75, q olarsa,
5
onun beinci hddini tapn. 3
8. Vuruu olan sonsuz hndsi silsilnin cmi
3 9 5
A) B)
5 25 45-dir. Silsilnin ilk hddini tapn.
3 2
C) D) 3 E)
25 15 9. (bn) hndsi silsilsind b1+b2+b3=6, b4–b1=42
olarsa, onun q vuruunu tapn.
2 3
4. (bn) hndsi silsilsind b20= , q olarsa,
9 2
b23-ü tapn. 10. (bn) hndsi silsilsin aid uyunluu
3 3 4 müyyn edin.
A) B) C)
4 8 9
1 a. artandr
1 7 1. b1=60, q
D) E) 3 b. azalandr
3 9
1 c. bütün hdlri mnfidir
2. b1=– 60, q
5. (bn) hndsi silsilsind b1=20, q=2 olarsa, 3 d. n böyük hddi 20-y
onun ilk 5 hddinin cmini tapn. 1 brabrdir
A) 620 3. b1=–60, q e. n kiçik hddi –20-y
3
B) 640 brabrdir
C) 480
D) 320
E) 600

C variant 6. (bn) hndsi silsilsind b7– b1=18, q=7 olarsa,

A) 2
B) 3
A) bn=3+2n
B) bn=3+2n C) 4
C) bn 3 2n D) 6
D) bn=n2 E) 9
3
E) bn
n 7. (bn) hndsi silsilsind b3= 7 olarsa, onun
ilk 5 hddinin hasilini tapn.
2
2. (bn) hndsi silsilsind b1=18, q olarsa, A) 49 7
3
onun beinci hddini tapn. B) 35 7
4 5 1
A) 3 B) 3 C) 3 C) 7 7
9 9 2
4 5 D) 5 7
D) 2 E) 2
9 9
E) 25 7
8
3. (bn) hndsi silsilsind b10= , q=3 olarsa,
9 1
8. b1=24, q= olan (bn) sonsuz hndsi
b13–ü tapn. 3
A) 30 silsilsinin cmini tapn.
B) 36
C) 24
D) 18 9. (bn) hndsi silsilsind b7+b5=15, b10+b8=120
E) 21 olarsa, b8-i tapn.
4
4. (bn) hndsi silsilsind b1= , q=2 olarsa,
21 10. (bn) hndsi silsilsi üçün uyunluu
onun ilk 6 hddinin cmini tapn. müyyn edin.
A) 15
B) 14
1. bn=3–n a. q 3, b1 3
C) 13
D) 12 2. bn=3n
b. q 3, b1 6
E) 18 3. bn=2·3n
1 1
c. q , b1
5. (bn) hndsi silsilsind b4=13, b7=39 olarsa, 3 3
b10-u tapn. 1
A) 78 d. q , b1 1
B) 52 3
n 1
C) 117 e. Sn 3 3
D) 91
E) 109

D variant 6. (bn) hndsi silsilsind b4= 3 olarsa, onun

ilk 7 hddinin hasilini tapn.
1. Ardcllqlardan hans hndsi silsildir? A) 9 3
A) bn 2 3n B) 27 3
B) bn=2+3n C) 7 3
C) bn=2+3n
D) 27
D) bn=n3
3 E) 49 3
E) bn
n
7. (bn) hndsi silsilsind b6–b4=2, b9–b7=54
7 olarsa, b7-ni tapn.
2. (bn) hndsi silsilsind b1= , q=5 olarsa, 1
25 A) 7
b4-ü tapn. 4
2 7 3
A) 1 B) 7 C) B) 6
5 25 4
D) 35 E) 30 1
C) 6
4
3 2 1
3. (bn) hndsi silsilsind b20= , q= olarsa, D) 7
16 3 6
b23-ü tapn. 7
E) 5
1 2 4 8
A) B) C)
8 9 9
1 7 8. (bn) hndsi silsilsind b10– b1=27, q=10
D) E) olarsa, onun ilk 9 hddinin cmini tapn.
18 28
4. (bn) hndsi silsilsind b1=0,4, q=2 olarsa, 3

9. b1=3, q= olan (bn) sonsuz hndsi silsil-
onun ilk 4 hddinin cmini tapn. 4
A) 8 sinin cmini tapn.
B) 4,8
C) 5,4
10. (bn) hndsi silsilsi üçün uyunluu
D) 12,4
müyyn edin.
E) 6
1. bn=2–n a. q 2, b1 6
2 2. bn=2 n
b. q 2, b1 2
5. (bn) hndsi silsilsind b2=14, b5= olarsa,
49
onun vuruunu tapn. 3. bn=3·2n 1 1
c. q , b1
3 2 2 2
A) B)
14 7 1
d. q , b1 1
1 4 2
C) D)
14 7 e. Sn 2n1 2
1
E)
7

Bölm: 5.2 Hndsi çevrilmlr. Hrkt

Mövzu: 5.2.1 Hndsi çevrilmlr. Hrkt
A variant 6. A (–2; a) v B (b; –2) nöqtlri koordinat

balancna nzrn simmetrik olarsa, a v
b-ni tapn.
1. A(–8; 5) nöqtsini B(1; 2) nöqtsin çevirn
A) a=2; b=2
paralel köçürm vektoru hansdr?
A) ¢–7; 7² B) a –2; b –2
B) ¢9; –3² C) a –2; b=2
C) ¢–9; 3² D) a=2; b –2
D) ¢7; –7² E) a=3; b –3
E) ¢3; 8²
7. A (2; a) v B (b; 2) nöqtlri C (1; 1) nöqtsin
2. xc x 2, yc y 2 düsturu il verilmi nzrn simmetrik olarsa, a v b-ni tapn.
paralel köçürmd (1; 1) nöqtsi hans A) a=3; b=0
nöqty keçir? B) a=1; b=1
A) (–1; 3) C) a=2; b=2
B) (3; 1) D) a=0; b=1
C) (3; –1) E) a=0; b=0
D) (0; 0)
E) (1; 1) 8. A(–1; 2) nöqtsini B(2; 6) nöqtsin çevirn
paralel köçürm vektorunun uzunluunu tapn.
3. Düzgün dördbucaqlnn neç simmetriya oxu
var?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 9. Rombun neç simmetriya oxu var?
4. ¢4; 8² vektoruna gör paralel köçürmd 10. Uyunluu müyyn edin.

(–1; 2) nöqtsi hans nöqty keçir? 1. (3;–4) nöqtsi
A) (5; 6) 2.(–3;–4) nöqtsi
B) (3; 10) 3. (3; 4) nöqtsi
C) (3; 6)
D) (–5; –6) a. Ox oxuna gör simmetriyada (3; 4)
E) (–3; –10) nöqtsin çevrilir
b. Ox oxuna gör simmetriyada (3;–4)
5. Koordinat müstvisind koordinat nöqtsin çevrilir
balancna nzrn saat qrbinin hrkti c. Ox oxuna gör simmetriyada (–3; 4)
istiqamtind 90q dönmd (–3; 6) nöqtsi nöqtsin çevrilir
hans nöqty keçir? d. Koordinat balancna nzrn
A) (3; –6) simmetriyada (–3; 4) nöqtsin çevrilir
B) (–3; 6) e. Koordinat balancna nzrn
C) (–6; –3) simmetriyada (3; 4) nöqtsin çevrilir
D) (6; 3)
E) (–3; –6)

B variant 6. A (0; a) v B (b; –3) nöqtlri koordinat

balancna nzrn simmetrik olarsa, a v
b-ni tapn.
1. xc x 5, yc y 3 düsturu il verilmi A) a=0; b=3
paralel köçürmd (2; 2) nöqtsi hans B) a=3; b=0
nöqty keçir? C) a –3; b=0
A) (–3; –5)
D) a=0; b –3
B) (5; –3)
E) a=1; b=2
C) (–3; 5)
D) (3; 5)
E) (3; 3) 7. A (2; a) v B (b; 4) nöqtlri C (0; 1) nöqt-
sin nzrn simmetrik olarsa, a v b-ni
tapn.
2. xc x 2, yc y 2 düsturu il verilmi
A) a –2; b –2
paralel köçürmd hans nöqt (1; 1) B) a=2; b=2
nöqtsin keçir? C) a=2; b=0
A) (–3; 1)
D) a=1; b=1
B) (–1; 3)
C) (3; –1) E) a=3; b –3
D) (–3; –1)
E) (1; –1) 8. A(0; 7) nöqtsini (–8; 1) nöqtsin çevirn
paralel köçürm vektorunun uzunluunu
3. Düzgün altbucaqlnn neç simmetriya oxu tapn.
var?
A) 4 9. Düzgün üçbucan neç simmetriya oxu var?
B) 7
C) 8 10. Uyunluu müyyn edin.
D) 5 1. (1;2) nöqtsi
E) 6 2. (–1;–2) nöqtsi
3. (–1;2) nöqtsi
4. ¢2; –5² vektoruna gör paralel köçürmd
(3; 8) nöqtsi hans nöqty keçir? a. Ox oxuna gör simmetriyada (–1;–2)
A) (5; 3) nöqtsin çevrilir
B) (–5; –3) b. Ox oxuna gör simmetriyada (1;–2)
C) (–5; 0) nöqtsin çevrilir
D) (1; 13) c. Oy oxuna nzrn simmetriyada (1;–2)
E) (1; 3) nöqtsin çevrilir
d. Oy oxuna nzrn simmetriyada (1; 2)
5. Koordinat müstvisind koordinat nöqtsin çevrilir
balancna nzrn saat qrbinin hrkti e. Koordinat balancna nzrn
istiqamtind 90q dönmd (4; –8) nöqtsi simmetriyada (–1;–2) nöqtsin çevrilir
hans nöqty keçir?
A) (4; –8)
B) (8; 4)
C) (8; –4)
D) (–4; 8)
E) (–4; –8)

Tdrisvahidi:
Bölm:
6
6.1 Statistika. Ehtimal

Mövzu: 6.1.1 Statistika.
Permutasiya v kombinezon. Ehtimal
A variant 6. Bir zr atldqda cüt xal dümsi ehtimaln

tapn.
A) 0,8 B) 0,75
1. Yarda itirak edn 8 idmançnn kütllri
C) 0,2 D) 0,4 E) 0,5
74kq, 75kq, 76,4kq, 77,6kq, 81kq, 82,5kq,
82,5kq v 83kq-dr.
dmançlarn n böyük
kütl frqinin orta kütl il cmini tapn. 7.
ki zr atldqda 7 xal dümsi ehtimaln tapn.
A) 88 B) 82 5 1
A) B)
C) 92 D) 89 E) 94 36 6
5 7
C) D)
P 6 P4 6 36
2. 6 3
ifadsinin qiymtini hesablayn.
6 P2 6 P3 5
E)
A) 7 B) 12 C) 4 D) 8 E) 9 12
P 8. Çevr üzrind 4 nöqt qeyd edilmidir.

3. 6 3
( 8 C3 7 C4 ) ifadsinin qiymtini Tplri bu nöqtlrd olan neç uçbucaq
7 P4
hesablayn. qurmaq olar?
A) 21 B) 7 C) 3 D) 6 E) 18
9.
ki metal pul atldqda hr ikisind eyni üzün
4. 6 agirdi neç üsulla dairvi masa arxasnda dümsi ehtimaln tapn.
yldirmk olar?
A) 720 10. Uyunluu müyyn edin.
B) 240 Qutuda rngi a olmayan n kürcik var.
C) 90 Qutuya iki a kürcik atldqdan sonra
D) 120 tsadüfi çxarlan bir kürciyin a olmas
E) 180 ehtimaln tapn.
1. n=1
5. Qutuda 6 a, 4 sar v 2 qara kürcik var.
Tsadüfi çxarlan 5 kürcikdn 3-ü a v 2. n=4
2-si sar olmas ehtimaln tapn. 3. n=6
5 7 7 1 1 4
A) B) C) a. b. c.
33 33 12 3 4 5
5 5
D) E) 2 3
12 36 d. e.
3 8

B variant 6. Bir zr atldqda tk xal dümsi ehtimaln

tapn.
1. Yarda itirak edn 8 idmançnn yalar 17, A) 0,8 B) 0,75
18, 18, 19, 19, 20, 20 v 21-dir.
dmançlarn C) 0,2 D) 0,5
n böyük ya frqinin orta yala cmini tapn. E) 0,4
A) 20
B) 24
C) 23 7.
ki zr atldqda xallar cminin 8 olmas
D) 25 ehtimaln tapn.
E) 19 5
A)
36
P 5 P4 5
2. 8 8
ifadsinin qiymtini hesablayn. B)
7 P7 3 P3 6
A) 28 1
B) 25 C)
6
C) 32
7
D) 24 D)
E) 36 36
5
E)
P 12
3. 10 10
( 6 C3 7 C3 ) ifadsinin qiymtini
11 P11
hesablayn. 8. Çevr üzrind 5 nöqt qeyd edilmidir.

A) 6 Tplri bu nöqtlrd olan neç uçbucaq
B) 12 qurmaq olar?
C) 4
D) 5
9.
ki metal pul atldqda yalnz birind kil üzü
E) 8
dümsi ehtimaln tapn.
4. 7 agirdi neç üsulla dairvi masa arxasnda
yldirmk olar? 10. Uyunluu müyyn edin.
A) 820
B) 740
1. n P2 132
C) 900
D) 620 2. n C2 36
E) 720 C3
n
3. 15
n
5. Qutuda 5 a, 3 sar v 2 qara kürcik var.
Tsadüfi çxarlan 4 kürcikdn 2-si a v a. n=9
2-si sar olmas ehtimaln tapn. b. n=12
5 1 7 c. n=10
A) B) C)
7 7 12 d. n=11
5 1 e. n=8
D) E)
12 4

Bölm: 6.2 Planimetriyann bzi bölmlrinin tkrar

Mövzu: 6.2.1 Hndsnin sas anlaylar
A variant 6. Uyun trflri perpendikulyar olan iki

S
bucaqdan biri olarsa, ikinci buca tapn.
S 4
1. Frqi olan qonu bucaqlar tapn. S 3S S 5S
6 A) v ya B) v ya
5S 7 S 5S S 4 4 6 6
A) ; B) ; S 2S S S
12 12 6 2 C) v ya D) v ya
S 5S 3S S S 3 3 4 2
C) ; D) ; E) S; S 2S
6 6 2 2 3 E) v ya
5 5
2. D–E-n tapn.
A) 30q B) 10q 7. Bucaqlar 2:3:7 nisbtind olan üçbucan n
D 70q
kiçik bucan tapn.
C) 20q D) 60q
E) 40q
50q
A) 10q B) 20q C) 40q
E D) 30q E) 60q
3. ABC bucann trflri arasndan ixtiyari BD 8. ABD=110q, M

üas keçirilmidir. ABD v DBC BD=CD olarsa, D
bucaqlarnn tnbölnlrinin ml gtirdiyi MDC neç
bucaq 50q olarsa, ABC bucann qiymtini drcdir? 110q
tapn. A B C
A) 90q B) 50q C) 60q
D) 100q E) 70q 9. Düz xtdn 4 sm msafd yerln nöqtdn
bu düz xtt hr birinin uzunluu 5 sm olan
4. d1 || d2, A=100q, iki mail çkilmidir. Maillrin oturacaqlar
d1 A
B=40q olarsa, arasndak msafni tapn (sm-l).
C-ni tapn. 100q
A) 120q C d2
40q 10. b düz xtti a1 v b
a1
B) 100q a2 düz xtlrini 2 1
3 4
C) 60q B ksndirs,
6 5 a2
D) 80q uyunluu
7 8
E) 150q müyyn edin.
1. daxili çarpaz bucaqlardr
5. Uzunluu a olan parça dörd brabr hissy 2. xarici birtrfli bucaqlardr
bölünmüdür. Birinci v üçüncü hisslrin 3. uyun bucaqlardr
orta nöqtlri arasndak msafni tapn.
a. 1 v 5
a 3a
A) a B) C) b. 3 v 7
4 4 c. 3 v 5
2a a d. 2 v 7
D) E)
3 2 e. 1 v 8

B variant 6. Uyun trflri paralel olan iki bucaqdan biri

50q olarsa, ikinci buca tapn.
1. Frqi 50q olan qonu bucaqlar tapn. A) 60q v ya 120q
A) 20q; 160q B) 30q v ya 150q
B) 30q; 150q C) 50q v ya 130q
C) 40q; 90q D) 60q v ya 130q
D) 80q; 130q E) 20q v ya 160q
E) 65q; 115q
7. Bucaqlar 1:3:5 nisbtind olan üçbucan n
2. kild verilnlr gör böyük bucan tapn.
D–E-n tapn. 50q D A) 100 q
A) 30q B) 90q
B) 20q C) 80q
C) 10q D) 60q
80q
D) 50q E E) 150q
E) 40q
8. MDC=100q, M
3. ABC bucann trflri arasndan ixtiyari BD BD=CD olarsa,
üas keçirilmidir. ABD v DBC bucaq- D
100q
ABD neç
larnn tnbölnlrinin ml gtirdiyi bucaq
drcdir?
S
olarsa, ABC bucann qiymtini tapn.
10 A B C
S S S
A) B) C)
3 4 5
9. Düz xtdn 8 sm msafd yerln nöqtdn
S S bu düz xtt iki brabr mail çkilmidir.
D) E)
6 2 Maillrin oturacaqlar arasndak msaf
12 sm olarsa, maillrin uzunluqlarnn cmini
4. d1 || d2, A=100q,
d1 A tapn (sm-l).
C=150q olarsa,
B-ni tapn. 100q
A) 70q C d2 10. b düz xtti a1 v a2
a1 2 1
B) 80q 150q
düz xtlrini ksndir-
3 4
s, uyunluu müy-
C) 60q B a2 6 5
yn edin.
D) 50q 7 8
E) 45q b
1. Xarici çarpaz
5. AB parças dörd brabr hissy bölünmüdür. bucaqlardr
a. 2 v 6
Birinci v üçüncü hisslrin orta nöqtlri 2. Daxili birtrfli
b. 4 v 5
arasndak msaf a-dr. AB parçasnn uzun- bucaqlardr
c. 1 v 5
luunu tapn. 3. Uyun bucaqlardr d. 2 v 8
A) 3a B) a C) 2a D) 4a E) 5a e. 3 v 6

Mövzu: 6.2.2 Üçbucaqlarn oxarl
A variant 6. ABC üçbucanda AD tnböln, AB=8 sm,

BD=5 sm v AC=6,4 sm olarsa,
1. Uyun trflri 12 sm v 16 sm olan iki oxar DC parçasnn uzunluunu tapn.
çoxbucaqldan birincinin perimetri 60 sm A) 4 sm B) 9 sm
olarsa, ikincinin perimetrini tapn. 105
C) sm D) 10,04 sm
A) 80 sm B) 45 sm 32
C) 72 sm D) 76 sm E) 6 sm
E) 90 sm
7. Perimetrlri cmi 110 sm, oxarlq msal 1,2
2. Uyun hündürlüklri 2:3 nisbtind olan iki olan iki oxar üçbucan perimetrlrini tapn.
oxar üçbucaqdan birincinin perimetri 30 sm A) 54 sm v 56 sm
olarsa, ikincinin perimetrini tapn. B) 65 sm v 45 sm
A) 45 sm B) 20 sm C) 62 sm v 42 sm
C) 60 sm D) 90 sm E) 50 sm D) 50 sm v 60 sm
E) 40 sm v 70 sm
3. ABC üçbucanda B
MN||AC, BN=2 sm, 8. ABC v A1B1C1 oxar üçbucaqlarnn perimetr-
CN=MN=3 sm M N lri, uyun olaraq, 70 sm v 80 sm-dir,
olarsa, AC trfinin A1B1–AB=2 sm olarsa, AB-ni tapn (sm-l).
uzunluunu tapn. A C
35 9. DAM MCB , A C
A) 9 sm B) sm C) 4,5 sm M
3 DM=6 sm, AM=4 sm,
D) 15 sm E) 7,5 sm CM=10 sm olarsa, D
BM-i tapn (sm-l). B
4. ABC üçbucanda A 40q , B 60q ,
CK – tnbölndir. Hans münasibt dorudur? 10. ABC üçbucanda B
A) 'ACK ~ 'BCK MN 3
B) 'ABC ~ 'ACK MN||AC ,
N
AC 7 M
C) 'ABC ~ 'CBK
olarsa, uyunluu
D) 'ABC = 'BCK müyyn edin. A C
E) 'ACK = 'BCK
AM 9
5. C 90q , CDAAB , A 1. a.
MB 16
AD=18 sm, CD=12 sm 3
olarsa, BC trfinin NC b.
D 2. 4
uzunluunu tapn. BC 9
c.
B S 40
C 3. MBN
S AMNC 4
d.
A) 3 13 sm B) 4 13 sm 3
C) 5 13 sm D) 6 13 sm 4
e.
7
E) 2 13 sm

B variant 6. ABC üçbucanda AD tnböln, AB=10 sm,

BD=4 sm v AC=15 sm olarsa, CD parçasnn
1.
ki oxar çoxbucaqlnn uyun trflri 6 sm uzunluunu tapn.
v 10 sm-dir. Birinci çoxbucaqlnn perimetri A) 9 sm B) 11 sm
42 sm olarsa, ikinci çoxbucaqlnn 8
perimetrini tapn. C) sm D) 37,5 sm
3
A) 52 sm B) 25,2 sm E) 6 sm
C) 48 sm D) 70 sm
E) 60 sm
7. Perimetrlri cmi 140 sm, oxarlq msal 2,5
2. Uyun medianlar 4:5 nisbtind olan iki oxar olan iki oxar üçbucan perimetrlrini tapn.
üçbucaqdan birincinin trflrindn biri 20 sm A) 40 sm v 100 sm
olarsa, ikinci üçbucan uyun trfini tapn. B) 36 sm v 104 sm
A) 30 sm B) 16 sm C) 56 sm v 84 sm
C) 25 sm D) 24 sm D) 60 sm v 80 sm
E) 35 sm
E) 50 sm v 90 sm
MN||AC, BN=3 sm, 8. ABC v A1B1C1 oxar üçbucaqlarnn
CN=9 sm v MN=2 sm M N perimetrlri, uyun olaraq, 64 sm v 72 sm,
olarsa, AC trfinin A1B1–AB=3 sm olarsa, AB-ni tapn (sm-l).
uzunluunu tapn. A C
A) 8 sm
B) 10 sm 9. MDA MBC ,
A
C) 4,5 sm AM=8 sm, CM=6 sm C
M
D) 8,5 sm v AD=4 sm olarsa,
E) 6 sm BC-ni tapn (sm-l). D
B
4. ABC üçbucanda A=35q, B=75q,
CK – tnbölndir. Hans münasibt dorudur?
A) 'ABC ~ 'ACK 10. ABC üçbucanda
B) 'ABC ~ 'CBK DE||AC,
BD 2 B
C) 'ACK ~ 'BCK DA 5
D) 'ABC = 'BCK olarsa, uyunluu D E
E) 'ACK = 'BCK müyyn edin.
A C
5. C 90q , CDAAB , A DE
1.
AC=5 sm, AD=4 sm AC 25 45
olarsa, AB trfinin D EC a. b.
uzunluunu tapn. 2. 49 49
BC 4 5
A) 7,25 sm c. d.
C B S 49 7
B) 3,75 sm 3. ADEC
C) 2,25 sm S ABC 2
e.
D) 6,25 sm 7
E) 4,25 sm

Mövzu: 6.2.3 Fiqurlarn sahsi
A variant 6. Trflri 5,6 v 7 olan üçbucan xaricin

çkilmi çevrnin radiusunu tapn.
1. Eni 6 sm, diaqonal 10 sm olan düzbucaqlnn 35 6
A) 9 B) C) 18
sahsini tapn. 6
A) 48 sm2 B) 60 sm2 C) 30 sm2 35 6 5 6
D) 24 sm2 E) 36 sm2 D) E)
24 12
2. Diaqonallar 3 sm v 4 sm olan rombun
7.
ki düzgün n-bucaqlnn perimetrlri 2:3
sahsini tapn.
nisbtinddir. Onlarn sahlri nisbtini tapn.
A) 15 sm2
A) 2:3 B) 4:9 C) 4:25
B) 12 sm2
D) 3:5 E) 5:6
C) 3 sm2
D) 6 sm2
8. Yan trflri 12 sm, tp buca 30° olan
E) 18 sm2
brabryanl üçbucan sahsini tapn
(sm2-l).
3. Katetlri 9 sm v 10 sm olan düzbucaql
üçbucan sahsini tapn.
9. ABCD paraleloqramnda
A) 60 sm2 B C
BE=EA, SAECD =12 sm2
B) 90 sm2
olarsa, SABCD-ni tapn E
C) 30 sm2 2
(sm -l). 12sm2
D) 50 sm2
A D
E) 45 sm2
4. Oturacaqlarnn cmi 12 sm, hündürlüyü 4 sm 10. Paraleloqramn

olan trapesiyann sahsini tapn. sahsi S, B E C
A) 36 sm2 BE 2 CF S1 S2

, 2 F
B) 12 sm2 EC 3 DF S3
C) 48 sm2 olarsa, uyunluu A D
D) 24 sm2 müyyn edin.
E) 30 sm2
S1
1. 1 1
5. Oturaca 8 sm olan brabryanl üçbucan S a. b.
yan trfi 5 sm-dir. Üçbucan daxilin 8 6
S2
çkilmi çevrnin radiusunu tapn. 2. 1 19
S c. d.
4 1 5 30
A) sm B) sm S3
3 3 3. 27
C) 5 sm D) 1 sm S e.
40
2
E) sm
3

B variant 6. 30q-li buca qarsndak trfi 5 sm olan

üçbucan xaricin çkilmi çevrnin
1. Perimetri 16 sm olan kvadratn sahsini tapn. radiusunu tapn.
A) 26 sm2 A) 3 sm
B) 16 sm2 B) 2,5 sm
C) 9 sm2 C) 5,5 sm
D) 36 sm2 D) 4 sm
E) 20 sm2 E) 5 sm
2. Sahsi 20 sm2, kiçik trfi 2 sm olan 7. Sahlri 16:25 nisbtind olan iki düzgün
paraleloqramn böyük hündürlüyünü tapn. n-bucaqlnn perimetrlri nisbtini tapn.
A) 25 sm A) 1:9
B) 5 sm B) 1:5
C) 10 sm C) 1:4
D) 4 sm D) 4:5
E) 6 sm E) 16:25
3. Trflri 4 sm, 5 sm v 7 sm olan üçbucan 8. Diaqonallar 8 sm v 6 sm olub, 30q-li bucaq

sahsini tapn. altnda ksin trapesiyann sahsini tapn
A) 16 sm2 (sm2-l).
B) 2 6 sm2
C) 8 sm2 MN – orta xtt v
D) 4 6 sm2 S'MBN = 2 sm2
M N
E) 8 3 sm2 olarsa, SAMNC -ni
tapn (sm2-l).
A C
4. Hipotenuzu 2 sm olan brabryanl
düzbucaql üçbucan sahsini tapn.
10. Paraleloqramn
A) 0,5 sm2
sahsi S,
B) 1 sm2 B E C
CF BE 3
2 3, S1
S2
C) sm2 FD EC 5 F
2 olarsa, uyunluu
S3
A D
D) 2 sm2 müyyn edin.
E) 3 sm2
S1 9 5
1. a. b.
5. Trfi 2 sm olan brabrtrfli üçbucan S 16 16
daxilin çkilmi çevrnin radiusunu tapn. S2 11 1
2. c. d.
3 S 16 8
A) 2 sm B) sm C) 3 sm
3 3
S3 e.
D) 1 sm E) 3 sm 3.
S 16

C variant 6. Perimetri 24 sm, daxilin çkilmi çevrnin

radiusu 2 sm olan üçbucan sahsini tapn.
1. Diaqonal 2 sm olan kvadratn sahsini tapn. A) 16 sm2 B) 12 sm2 C) 24 sm2
A) 2 sm2 B) 4 sm2 C) 1 sm2 D) 48 sm2 E) 24 2 sm2
D) 9 sm2 E) 6 sm2
7. Oturaca 6 sm v yan trfi 5 sm olan

2. Perimetri 8 sm, bucaqlarndan biri 150q olan
brabryanl üçbucan xaricin çkilmi
rombun sahsini tapn.
çevrnin radiusunu tapn.
A) 1 sm2
1 1
B) 4 sm2 A) 3 sm B) 2 sm C) 3 sm
8 3
C) 2 sm2
D) 9 sm2 D) 4 sm E) 2 3 sm
E) 3 sm2
8. Sahlri 25 S sm2 v 9 S sm2 olan iki dair
3. Trflri 2 sm olan brabrtrfli üçbucan xaricdn toxunurlar. Dairlrin mrkzlri
sahsini tapn. arasndak msafni tapn (sm-l).
A) 4 sm2
B) 2 3 sm2 9. ABC üçbucanda Á
C) 3 sm 2 AD v CE
medianlardr.
D) 6 sm2 Å Ä
S'AOE = 4 sm2 Î
2
E) 3 2 sm
olarsa, S'ABC –ni
A Ú
tapn (sm2-l).
4. Kateti 5 sm v hipotenuzu 13 sm olan
düzbucaql üçbucan sahsini tapn.
A) 65 sm2
10. ABCD brabryanl B C
B) 30 sm2
trapesiyasnda BC=6,
C) 32,5 sm2
AD=14, CE A AD
D) 15 sm2 A E D
olarsa, uyunluu
E) 40 sm2
müyyn edin.
5. Orta xtti 4 sm, hündürlüyü 5 sm olan S ABC 2 1

1. a. b.
trapesiyann sahsini tapn. S ABCD 5 10
A) 30 sm2 1 1
S c. d.
B) 10 sm2 2. ACE 2 5
S ABCD
C) 40 sm2 3
D) 20 sm2 SCED e.
3. 10
E) 10 3 sm2 S ABCD

D variant 5. Sahsi 121 sm2, orta xtti hündürlüyün

brabr olan trapesiyann hündürlüyünün
uzunluunu tapn.
1. Eni 5 sm olan düzbucaqlnn diaqonallar
60q-li bucaq altnda ksiir. Düzbucaqlnn A) 11 sm B) 9 2 sm C) 22 sm
sahsini tapn. D) 11 2 sm E) 9 sm
A) 10 3 sm2
6. Katetlri 6 sm v 8 sm olan düzbucaql
B) 25 sm2
üçbucan daxilin çkilmi çevrnin
C) 75 sm2
radiusunu tapn.
D) 25 3 sm2 A) 1 sm B) 4 sm C) 3 sm
E) 30 sm2
D) 2 sm E) 8 sm
2. Diaqonallar 6 sm v 8 sm olub, 300-li bucaq 7. Mrkzi C nöqtsi olan dairnin sahsini tapn.
altnda ksin paraleloqramn sahsini tapn. A) 4 S y
5
A) 48 sm2 B) 9 S
B) 24 sm2 C) 16 S
C) 6 sm2 D) S
1
D) 12 sm2 E) 12 S B O x
E) 12 2 sm2
8. Radiusu 10 sm olan çevrnin daxilin
3. ABC üçbucann çkilmi üçbucan 30q-li buca qarsndak
C
sahsi 18 sm2 v trfini tapn (sm-l).
BD=2AD olarsa,
9. Sahlri 16 S v 4 S olan iki dair daxildn
ADC üçbucann
toxunurlar. Dairlrin mrkzlri arasndak
sahsini tapn.
msafni tapn.
A) 12 sm2 A D B
B) 6 sm2
10. ABCD brabryanl
C) 9 sm2 B C
trapesiyasnda BC=6,
D) 3 sm2
AD=10, CE A AD
E) 6 2 sm2 olarsa, uyunluu A D
E
müyyn edin.
4. Sahsi 28 sm2, katetlrindn biri 7 sm olan
S ABC
düzbucaql üçbucan ikinci katetinin 1. 1 5
uzunluunu tapn. S ABCD a. b.
2 16
A) 6 sm S ACE 3 3
2.
B) 14 sm S ABCD c. d.
C) 7 sm
8 16
SCED 1
D) 4 sm 3. e.
E) 8 sm S ABCD 8

KNC YARIML ÜZR

A variant 6. b1=7, q=2 olan (bn) hndsi silsilsinin ilk n
hddinin cmi hans düsturla hesablanr?
1. I. xn=3n; II. xn=3n; III. xn=3n+1; IV. xn=3n+1 A) S n 7 2 n 7
ardcllqlarndan hans hndsi silsildir? B) S n 7 2 n 1
A) II B) III C) IV
D) I E) heç biri C) S n 7 2n
D) S n 7 2n 1
1
2. (bn) hndsi silsilsind b1=48, q – olarsa, E) S n 7 2n 7
2
b5-i tapn.
A) 1,5 B) –3 C) 3 7. b5=56, b8=7 olan (bn) hndsi silsilsinin
D) –1,5 E) 2 vuruunu tapn.
1 1
A) B) 8 C)
3 8 2
3. 6; 3; ; … sonsuz hndsi silsilsinin cmini
2 1
tapn. D) 2 E)
4
A) 18
2
B) 11 3
3 8. b1=12, q= olan sonsuz hndsi silsilnin
4
1
C) 12 cmini tapn.
2
A) 90 B) 36 C) 56
D) 15
D) 80 E) 48
E) 12
3x 1 4x
4. f ( x) funksiyasnn tyin oblastn 9. t 0 brabrsizliyinin tam hllrinin
x 6
x 2 3x
cmini tapn.
tapn.
A) ( f; f ) A) –11
B) –5
B) (f;0@ >3; f) C) –1
C) ( f;0) D) 0
D) (f;0) (3; f ) E) 10
E) ( f;3)
10. (an) ddi silsilsind a9=5,2, a17=7,6 olarsa,
2 silsilnin frqini tapn.
5. b19=36, q= olan (bn) hndsi silsilsind A) 0,3
3
b21-i tapn. B) 0,4
A) 16 B) 81 C) 24 C) 0,2
D) 32 E) 36 D) –0,8
E) –0,4

11. –2; 2; 0 ddlrindn hans, 16.

lk n hddinin cmi Sn=n(2n–1) düsturu il
x 2
4 x 3 t 0 brabrsizliyinin hllidir? hesablanan ddi silsilnin 6-c hddini tapn.
A) heç biri
B) –2 v 2 17. a14=24 olan (an) ddi silsilsind a11+a17
C) yalnz 2 cmini tapn.
D) 0 v 2
E) hams 18.
kirqmli natural ddlrin cmini tapn.
12. Birinci dd ikincidn 2 df, üçüncüdn 3 19. (bn) sonsuz hndsi silsilsi üçün uyunluu
df, dördüncüdn 4 df, beincidn 5 df müyyn edin.
v altncdan 6 df kiçikdir. Bu ddlrin n 2
böyük frqi 20 olarsa, onlarn ddi ortasn 1. b1 45, q
3
tapn. 2
A) 12 2. b1 5, q
3
B) 14 1
C) 16 3. b1 6, q
3
D) 21 a. azalandr
E) 18 b. artandr
c. S=9
C3 11 d. S=27
13. Hesablayn: 6
.
5 P3 3 e. S=–15
A) 4
B) 8 20. Uyunluu müyyn edin.
C) 2 1. 1;3;7;13;...
D) 1 1 3 9
2. ; ; ;...
E) 6 17 17 17
1 3 5
3. ; ;1; ;...
14. Bir zr v bir metal pul atldqda 6 xal v 2 4 4
kil üzü dümsi ehtimaln tapn.
a. artan ddi silsildir
5 5 1
A) B) C) b. artan hndsi silsildir
12 24 12
c. azalan ddi silsildir
1 7
D) E) d. azalan hndsi silsildir
24 12
e. artan ardcllqdr, ancaq n ddi, n d
hndsi silsil deyil
15. (bn) hndsi silsilsind b3=18, b4=54 olarsa,
b1-i tapn.

B variant 6. (bn) hndsi silsilsind b1+b2+b3=26 v

b4–b1=52 olarsa, birinci hddi tapn.
1. Hans ardcllq hndsi silsildir? A) 3
1 1 1 B) 1
A) , , ;... C) 2
2 3 4
B) 5; 10; 15 D) –2
C) 2; 8; 32; ... E) –1
D) –3; –6; 12; 24;…
E) –5; 0; 5; 0 2
7. b1=6 v q= olan sonsuz hndsi silsilnin
3
2. b1=5 v q=2 olan (bn) hndsi silsilsind ilk 6 cmini tapn.
hddin cmini tapn. A) 21
A) 315 B) 9
B) 295 C) 12
C) 225 D) 15
D) 320 E) 18
E) 290
8. x2–2x–15<0 brabrsizliyinin tam hllrinin
3. ddi silsil ml gtirn üç müsbt ddin sayn tapn.
cmi 15-dir. Onlarn ikincisindn 1 çxb, A) 7
digrlrini dyimsk, hndsi silsil alnar. B) 8
vvlki üç ddin hasilini tapn. C) 9
A) 105 D) 10
B) 80 E) 6
C) 120
D) 91
9. x-in hans qiymtlrind (3x–9)(x+2)(4–x)
E) 108
hasili mnfidir?
4. –x2+9 t 0 brabrsizliyinin tam hllrinin A) f; 2 3; 4
sayn tapn. B) 2; 3 4; f
C) 2; 3 >4; f
A) 1
B) 5
C) 4 D) 3; 6
E) 3; f
D) 6
E) 7
5. (x2–9)(x2+2) t 0 brabrsizliyini hll edin. 10. (an) ddi silsilsind a19=30, a33=2 olarsa,
A) (2; 2] [3; f) a14-ü tapn.
B) (f; 2] [2; 3] A) 16
B) 18
C) (f; 3] [3; f)
C) 20
D) [–3; 3] D) 24
E)
E) 40

C4 5 P3 15 P15 31 17. (an) ddi silsilsind a5 + a9 =16 olarsa,

11. Hesablayn: 7
.
5 C3 7 P4 14! 4 P4 S13-ü tapn.
A) 6
B) 12 18. a1 –5, d –3 olan (an) ddi silsilsind
C) 2 –38- brabr olan hddin nömrsini tapn.
D) 4
E) 8
19. (bn) sonsuz hndsi silsilsi üçün uyunluu
müyyn edin.
12. Qutuda 6 a v 4 qrmz kürcik var.
1
Tsadüfi çxarlan 5 kürcikdn 3-ü a v 2-si 1. b1 36, q
3
qrmz olmas ehtimaln tapn.
2
1 10 7 2. b1 15, q
A) B) C) 7
7 21 12
1
D)
5
E)
5 3. b1 12, q
21 7 5
a. artandr
13. Ardcllqlardan hans ddi silsildir? b. azalandr
1 c. S = 10
A) x n
n d. S = –21
2
B) xn =3n e. S = 54
C) xn =2n(n–1)
D) xn =n(n–1) 20. Uyunluu müyyn edin.
E) xn =2n
1 1 1
1. ; ; ;...
2 3 4
14. a4+a18 =24 olan (an) ddi silsilsind a11 –i
1 3 5
tapn. 2. ; ; ;...
15 15 15
A) 12
1 3 9
B) 18 3. ; ; ;...
4 8 16
C) 14
a. artan ddi silsildir
D) 28
b. azalan ddi silsildir
E) 24
c. artan hndsi silsildir
15. 3+5+7+…+49 cmini tapn. d. azalan hndsi silsildir
e. azalan ardcllqdr, ancaq n ddi, n d
16. 0,2; 0,4; ... hndsi silsilsind 6,4- brabr hndsi silsil deyil
olan hddin nömrsini tapn.

C variant 6. (an) ddi silsilsind a1=5, d=0,3 olarsa, a8-i

tapn.
A) 7,1
1
1. I. xn = ; II. xn =2–n; III. xn =2–n+1; B) 7,4
n
C) 6,8
1
IV. xn = ardcllqlarndan hans hndsi D) 8,3
n 1
E) 6,9
silsildir?
A) IV
B) I n2 7n+6
7.Ümumi hddi an düsturu il
C) III n
D) II verilmi ardclln neç hddi tam dddir?
E) heç biri A) 4
B) 6
1 C) 8
2. (bn) hndsi silsilsind b1=54, q – olarsa,
3 D) 12
b4-ü tapn. E) 16
A) 2
B) –2 8. b6=96 v q=2 olan (bn) hndsi silsilsind
C) –6
S5-i tapn.
D) 6
A) 45
E) 9
B) 75
3. (bn) hndsi silsilsind b4=40, b5=80 olarsa, C) 189
b1-i tapn. D) 149
A) 5 B) 2 E) 93
C) 10 D) 4
E) 6
9. Cmi 21 olan üç müsbt dd ddi silsil
5x 3 ml gtirir. Bu ddlr uyun olaraq 2; 3
4. f(x)= funksiyasnn tyin
x 3x 2
2 v 9 lav etsk, alnan ddlr hndsi silsil
oblastn tapn. ml gtirr. vvlki üç ddin n
A) böyüyünü tapn.
B) (f; 1) (0,2; f) A) 11
C) (1; 2) B) 8
D) (–2; –1) C) 14
E) (f;1) (2; f) D) 9
E) 17
1
5. b1=16 v q= olan (bn) hndsi silsilsind P3 5 P4
2 10. Hesablayn: 6
.
b6-n tapn. 5 C3 4!
1 1 A) 17
A) 1 B) C)
4 2 B) 8
1 3 C) 20
D) E)
8 8 D) 16
E) 12

11. Ardcllqlardan hans ddi silsildir? 17. a5+a17=12 olan (an) ddi silsilsind a11-i
A) xn =3n+1 tapn.
3
B) x n
n2 18. (an) ddi silsilsind a13+a18=4,2 olarsa,
C) xn = n 1
D) xn =2n
3
E) x n
n
1. a 33 9
12. a4=18 v a9=38 olan (an) ddi silsilsind 2. a 2 4 5
d-ni tapn.
3. a 6 3
A) 5
B) 4
a. 2<a<3
C) 3
b. 6<a<7
D) 6
c. a>11
E) 8
d. 10<a<11
e. 5<a<6
13.
lk n hddinin cmi Sn=2n(n–3) düsturu il
hesablanan (an) ddi silsilsind a5 -i tapn.
20. Ümumi hddin düsturu il verilmi
A) 12
ardcllqlar üçün uyunluu müyyn edin.
B) 20
C) 8 n
D) 14 1. an
n 1
E) 9
2. an n2 1
14. a3+a8=21 olan (an) ddi silsilsind S10-u 1
3. an
tapn. 4n
A) 210
B) 105 a. a1 a4 1,3
C) 165 b. a4 a2 12
D) 157,5 c. 4a4–a1=0
E) 96
d. a4 a1 0,3
e. 2a2+4a4=0,5
15. 18; 12; 8; … sonsuz hndsi silsilsinin
cmini tapn.
16. d –2 v a1 –8 olan (an) ddi silsilsind

–40-a brabr olan hddin nömrsini tapn.

D variant 6. Birinci hddi b1=17, cmi S=68 olan sonsuz

(bn) hndsi silsilsinin q vuruunu tapn.
1. (bn) hndsi silsilsinin ilk n hddinin cmi 1 1 3
A) B) C)
hans ifad il müyyn olunur? 3 4 4
b1 ( q n 1) 2 1
A) D) E)
q 1 3 2
b1q n 1
B) 7. (x2–1)(x2+4) d 0 brabrsizliyini hll edin.
q 1
A) [–1; 1]
b1q n 1 B) (f; 1] [1; f]
C)
q 1 C) [–1; 4]
D) b1 q n 1 D) [–1; 2]
b1 ( q n 1) E)
E)
q 1
2
8. b1= , q=3 olan (bn) hndsi silsilsind b4-ü
2. 24+12+6+3+… sonsuz hndsi silsilsinin 9
cmini tapn. tapn.
A) 48 B) 54 C) 60 A) 12
D) 80 E) 90 B) 18
C) 6
D) 24
3. (bn) hndsi silsilsind b7=9 olarsa, b6 b8
E) 9
hasilini tapn.
A) 18 B) 27 C) 9
D) 81 E) 54
6 x 12
9. t 1 brabrsizliyinin n böyük
4. 16–x t 0 brabrsizliyinin tam hllrinin
2 2x 8
sayn tapn. mnfi tam hllini tapn.
A) 6 A) –4
B) 7 B) –5
C) 8 C)
D) 9 D) –3
E) sonsuz sayda E) –2
5x 10. 2 x 1 ! 7 brabrsizliyinin tam hllrinin

5. t 0 brabrsizliyinin tam hllrinin
x 7 sayn tapn.
cmini tapn. A) sonsuz sayda
A) 20 B) 7
B) –13 C) 6
C) 0 D) 5
D) 6 E) 4
E) –6

11. 10 agirddn neç müxtlif üsulla üç-üç 16. b6=96 v b3=12 olan (bn) hndsi silsilsind
növbtçi seçmk olar? birinci hddi tapn.
A) 80
B) 140 17. b11=18 olan (bn) hndsi silsilsind b7 b15
C) 160 hasilini tapn.
D) 120
E) 100 18.
lk n hddinin cmi Sn=2n(n–1) düsturu il
hesablanan (an) ddi silsilsind a7-ni tapn.
12.
ki zr atldqda 9 xal dümsi ehtimaln
tapn. 19. Uyunluu müyyn edin.
1 5 4 3
A) B) C) 1. a 2 11
9 18 9
2. a 33 5
5 1
D) E)
9 18 3. a 7 2
a. a<3
13. Birinci dd ikincidn 2 df, üçüncüdn 3
b. 7<a<8
df, dördüncüdn 4 df, beinçidn 5 df
c. 4<a<5
v altncdan 6 df kiçikdir. Bu ddlrin
d. 5<a<6
ddi ortas 14 olarsa, onlarn n böyük
e. a>9
frqini tapn.
A) 24 20. Ümumi hddin düsturu il verilmi ardcllq
B) 16 üçün uyunluu müyyn edin.
C) 22
D) 20 1. an 2n2 1
E) 18 1
2. an
2n
14. a7+a13=32 olan (an) ddi silsilsind a10 -u n
3. an
tapn. n2
A) 24
B) 8 a. a1 4a4 1
C) 4 b. a3 a2 10
D) 16
c. a2 2a4 0,5
E) 28
d. a2 a3 1,1
15. 3+7+11+…+35 cmini tapn. e. a1 a3 10

KNC YARIML ÜZR

G
A variant 6. m-in hans müsbt qiymtind a 0;1 v
G G G
G G b 1; m vektorlar |5 a + b |= 5 2 rtini
1. a 3; 2 v b 2; 3 olarsa, c 2a 3b
ödyir?
vektorunun koordinatlarn tapn. A) 0 B) 2 C) 3
A) (12; 13) D) 1 E) 4
B) (0; 13)
C) (0; –13) 7. Çevrnin daxilin çkilmi ABC üçbucanda
D) (–12; 13) B buca 46q , A bucann söykndiyi qövsün
E) (13; 0) drc ölçüsü 184° olarsa, C bucan tapn.
A) 42° B) 92° C) 44°
D) 88° E) 60°
2. x c x 3, yc y 1 düsturlar il veriln pa-
ralel köçürmd (–2; 6) nöqtsi hans nöqty 8. Çevrnin daxilin çkilmi düzgün üçbucan
çevrilir? trfi 12 sm olarsa, bu çevrnin daxilin
A) (5; –7) çkilmi kvadratn trfini tapn.
B) (1; 5) A) 2 17 sm
C) (0; 0) B) 4 6 sm
D) (3; –1)
E) (–6; –6) C) 6 2 sm
D) 7 sm
E) 3 6 sm
3. Hr bir daxili buca hr bir xarici bucandan
36° böyük olan düzgün çoxbucaqlnn neç
9. Trfi 24 sm olan düzgün üçbucan daxilin
trfi var?
çevr çkilmidir. Bu çevrnin xaricin
A) 8 B) 4 C) 6
çkilmi düzgün altbucaqlnn trfini tapn.
D) 7 E) 5 A) 8 sm
B) 7 sm
4. Bir tpdn çxan diaqonallarnn say 9 olan C) 6 sm
qabarq çoxbucaqlnn neç trfi var? D) 9 sm
A) 9 B) 12 E) 12 sm
C) 10 D) 11
E) 16 10. Uzunluu 2 S sm olan çevrnin xaricin çkil-
mi brabrtrfli üçbucan trfini tapn.
1
5. Xaricin çkilmi çevrnin radiusu 6 2 sm A) 2 3 sm B) sm
olan kvadratn daxilin çkilmi çevrnin 3
radiusunu tapn. 2
C) 3 sm D) sm
A) 6 sm B) 4 sm C) 2 sm 3
D) 3 sm E) 5 sm E) 2 sm

11. S 'ABC =5 sm2 16. Düzbucaql klind olan ban uzunluu

olarsa, ABCDEF B C enindn 2 df böyük, sahsi is 200 m2
düzgün altbucaq- olarsa, ban enini tapn (m-l).
lsnn sahsini tapn. A D
A) 36 sm2 17. 60q-li buca qarsndak trfi 6 3 sm
B) 20 sm2 olan üçbucan xaricin çkilmi çevrnin
C) 25 sm2 F E radiusunu tapn (sm-l).
D) 60 sm2
E) 30 sm2 18. Trfi 3 sm olan brabrtrfli üçbucan
xaricin çkilmi çevrnin radiusunu tapn
12. O nöqtsi çevrnin m B
(sm-l).
mrkzi, CAB=27q
olarsa, AmB -ni A C
O 19. Uyunluu müyyn edin.
tapn.
Düzgün n-bucaqlnn mrkzi trafnda
A) 117q
müstvinin müyyn buca qdr dönmsi
B) 54q zaman düzgün n-bucaql özün çevrilir.
C) 108q
D) 126q 1. D 120q
E) 90q 2. D 90q
3. D 72q
13. Mrkzlri eyni, radiuslar 5 sm v 4 sm olan
çevrlr arasnda qalan dairvi halqann
a. n=3
sahsini tapn.
b. n=4
A) 9 S sm2
c. n=5
B) S sm2
d. n=6
C) 4 S sm2
e. n=8
D) 10 S sm2
E) 6 S sm2 20. M(2;–1) nöqtsin nzrn simmetrik olan
A1(x1;y1) v A2(x2;y2) nöqtlri arasnda
14. Diaqonallar 3 sm v 4 sm olan iki kvadratn uyunluu müyyn edin.
sahlri nisbtini tapn.
A) 9:25 1. A1(3;5)
B) 3:4 2. A1(0;7)
C) 3:7 3. A1(1;0)
D) 4:9
E) 9:16
a. A2(3;–2)
b. A2(1;3)
15. Katetlri 3 sm v 6 sm olan düzbucaql c. A2(4;–9)
üçbucan xaricin çkilmi çevrnin radiu- d. A2(–4;7)
sunu tapn (sm-l). e. A2(1;–7)

B variant 6. Radiusu 5 3 sm olan çevr daxilin çkilmi

brabrtrfli üçbucan trfinin uzunluunu
1. xc=x–3, yc=y–3 düsturlar il veriln paralel tapn.
köçürmd hans nöqt (5; –2) nöqtsin keçir? A) 10 sm
A) (0; 0) B) 5 3 sm
B) (2; –1)
C) 3 3 sm
C) (8; 1)
D) (8; 3) D) 15 sm
E) (–3; 8) E) 10 2 sm
2. M(4; 2) v N(8; –5) nöqtlri verilmidir. 7. Daxili bucaqlarnn cmi 1260° olan düzgün
çoxbucaqlnn hr bir daxili bucan tapn.
MN vektorunun koordinatlarn tapn.
A) 60°
A) ¢–4; 3²
B) 108°
B) ¢4; –3² C) 135°
C) ¢12; –7² D) 140°
D) ¢3; –4² E) 150°
E) ¢4; –7²
8. Uzunluu 4 S sm olan çevrnin daxilin
3. Daxili bucaqlar 1, 3, 6, 8 ddlri il mütna- çkilmi brabrtrfli üçbucan trfini
sib olan qabarq dördbucaqlnn n kiçik tapn.
bucan tapn.
A) 2 3 sm
A) 100°
B) 60° B) 4 sm
C) 20° C) 2 sm
D) 180° D) 2 2 sm
E) 30° E) 3 sm
4. kil sasn 9. Diametri 16 sm olan çevrnin daxilin düzgün

3sinD–2cosD-n y altbucaql çkilmidir. Trfi bu
hesablayn. altbucaqlnn trfin brabr olan kvadratn
5 2 xaricin çkilmi çevrnin radiusunu tapn.
A) B) D x
2 3 A) 5 3 sm
6 0 3 5
C) 1 D) B) 6 2 sm
5
C) 4 2 sm
8
E) D) 8 sm
5 E) 6 sm
5. Perimetrlri 2:3 nisbtind olan iki düzgün
altbucaqlnn böyük diaqonallarnn nisbtini 10. M(m; –3) v N(8; n), MN ¢4; –3² olarsa,
tapn. m v n-ni tapn.
A) 2:5 A) m=4, n –6
B) 4:9 B) m=8, n –3
C) 2:3 C) m=12, n=6
D) 3:5 D) m –12, n –6
E) 2:9 E) m –4, n=0

11. Verilmi çevrnin daxilin çkilmi düzgün 16. Kateti 6 2 sm olan brabryanl düzbucaql
yeddibucaqlnn, skkizbucaqlnn v üçbucan xaricin çkilmi çevrnin
doqquzbucaqlnn a7, a8, a9 trflrini radiusunu tapn (sm-l).
müqayis edin.
A) a7<a8<a9 17. Sahsi 49 sm2 olan kvadratn perimetrini
B) a7<a9<a8 tapn (sm-l).
C) a9<a8<a7
D) a9<a7<a8 18. kil sasn y
E) a7=a8=a9 3tgD+8ctgD-n
hesablayn.
12. Çevrnin daxilin çkilmi ABC üçbucanda D
A 65q v C 38q olarsa, B bucann 0 3 5 x

söykndiyi qövsün qiymtini tapn.
A) 38,5°
B) 77°
C) 154° Düzgün n bucaqlnn mrkzi trafnda
D) 76° müstvinin müyyn buca qdr dönmsi
E) 126° zaman düzgün n-bucaql özün çevrilir.
13. Radiusu 5 olan çevrnin daxilin çkilmi 1. D 80q

çoxbucaqlnn perimetri: 27, 30, 33 ddlrin- 2. D 90q
dn hans ola bilr? 3. D 48q
A) yalnz 27
B) yalnz 30 a. n=6
C) yalnz 33 b. n=8
c. n=9
D) 27 v 30
d. n=15
E) 30 v 33
e. n=12
14. O nöqtsi çevrnin 20. N(–1;3) nöqtsin nzrn simmetrik olan

mrkzi, AOC=104q B
B1(x1;y1) v B2(x2;y2) nöqtlri arasnda
olarsa, ABC -ni tapn. A C uyunluu müyyn edin.
A) 128q O
B) 108q 1. B1(0;5)
C) 52q 2. B1(2;7)
3. B1(4;0)
D) 256q
E) 104q a. B2(–4;–1)
b. B2(–6;6)
c. B2(–3;–4)
15. Qabarq çoxbucaqlnn diaqonallarnn say
d. B2(3;4)
44 olarsa, trflrinin sayn tapn.
e. B2(–2;1)

C variant 6. Bir tpdn çxan diaqonallarnn say 15 olan

qabarq çoxbucaqlnn neç trfi var?
A) 18 B) 17 C) 16
1. M(4; –2) v MN ¢4; –3² olarsa, N nöqtsinin
D) 15 E) 14
koordinatlarn tapn.
A) (–4; 3)
B) (8; –5) 7. K(6; m), P(n; 8), KP ¢9; –20² olduu
C) (0; –1) mlumdur. m+n cmini tapn.
D) (12; 7) A) 40 B) 35 C) 43
E) (–4; –6) D) –13 E) 13
2. Paralel köçürmd (–1; 2) nöqtsi (3; 3) nöq- 8. Kateti 2 sm olan brabryanl düzbucaql
tsin çevrilirs, hans nöqt (5; 5) nöqtsin üçbucan daxilin çkilmi çevrnin
çevrilr? radiusunu tapn.
A) (1; 4) A) 2 sm
B) (0; 3)
B) 2 2 sm

C) (1; 3)
D) (2; 2) C) 2 2 sm
E) (2; 4) D) 2 2 sm
E) 1 sm
3. Trfi 12 sm olan düzgün dördbucaqlnn
daxilin çkilmi çevrnin uzunluunu tapn. 9. Radiusu R olan çevrnin daxilin trfi a olan
A) 12S sm düzgün n-bucaql çkilmidir. Bu çevrnin
B) 18S sm xaricin çkilmi düzgün n-bucaqlnn
C) 24S sm trfini tapn.
D) 20S sm 2aR aR
A) B)
E) 26S sm aR 4R2 a2
2aR 2aR
4. Qabarq dördbucaqlnn daxili bucaqlar C) D)
4R a
2 2
R2 a2
2, 4, 5, 7 ddlri il mütnasibdir.
aR
n böyük buca tapn. E)
A) 160° B) 40° C) 80° R2 a2
D) 100° E) 140°
10. Radiusu 6 3 sm olan çevr xaricin çkil-
5. Daxili buca xarici bucandan 4 df böyük mi brabrtrfli üçbucan trfinin uzun-
olan düzgün çoxbucaqlnn neç trfi var? luunu tapn.
A) 8 A) 12 sm
B) 10 B) 18 sm
C) 11 C) 24 sm
D) 12 D) 36 sm
E) 14 E) 28 sm

G G 16. Sahsi 24 sm2 v katetlrindn biri 6 sm olan

11. b 4; 3 v c 2; 2 olarsa, a 3b 2c
düzbucaql üçbucan xaricin çkilmi
vektorunun koordinatlarn tapn.
çevrnin radiusunu tapn (sm-l).
A) ¢16; 5²
B) ¢–16; 5²
17. Trfi 12 2 , buca 45° olan rombun
C) ¢–5; 16²
daxilin çkilmi çevrnin 200°-li qövsünün
D) ¢–16; –5²
uzunluunu tapn ( =3 qbul edin).
E) ¢5; 16²
18. Düzgün üçbucan xaricin çkilmi dairnin
12. kil sasn sahsinin daxilin çkilmi dairnin sahsin
3tgD–2ctgD-n y nisbtini tapn.
hesablayn.
A) –3 19. Koordinat balanc trafnda müstvinin
D
B) 3 3 saat qrbinin hrkti istiqamtind buca
0 5 x
C) –2,5 qdr dönmsind A(3;7) nöqtsinin
D) 2,5 çevrildiyi nöqt il arasndak uyunluu
E) 4 müyyn edin.
13. Çevrnin daxilin çkilmi ABC üçbucanda 1. D 90q

A buca 50q , B bucann söykndiyi qövsün 2. D 180q
drc ölçüsü 150° olarsa, C bucan tapn. 3. D 270q
A) 110° a. (–3;–7)
B) 75° b. (7;–3)
C) 80° c. (–7;–3)
D) 100° d. (–7;3)
E) 55° e. (3;–7)
14. Uzunluu 2 S sm olan çevrnin daxilin

20. M(–3;5) nöqtsi il x=x+a, y=y+b düsturu
çkilmi düzgün altbucaqlnn perimetrini
il verilmi paralel köçürmd onun
tapn.
çevrildiyi M(x;y) nöqtsi arasnda
A) 4 sm
B) 1 sm
C) 12 sm 1. a=7, b=–2
D) 6 sm 2. a=3, b=–7
E) 8 sm 3. a=2, b=7
a. M(1;–2)
15. Radiusu 3 sm olan çevr xaricin sahsi b. M(0;–2)
9 3 sm2 olan üçbucaq çkilmidir. c. M(4;3)
Bu üçbucan perimetrini tapn (sm-l). d. M(–4;–3)
e. M(–1;12)

D variant 6. Daxili bucaqlarnn cmi 1440° olan düzgün

çoxbucaqlnn daxili bucan tapn.
1. xc=x–1, yc=y+7 düsturlar il veriln paralel A) 135° B) 140° C) 108°
köçürmd M(–4; –3) nöqtsi hans nöqty D) 144° E) 120°
keçir?
A) (4; 3) B) (–4; 3) C) (4; –3) 7. Eyni bir çevrnin xaricin çkilmi düzgün
D) (–5; 4) E) (–3; 3) skkizbucaqlnn, doqquzbucaqlnn v
onbucaqlnn a8, a9, a10 trflrini müqayis
2. kil sasn y edin.
2sinD–4cosD-n A) a8<a9<a10
hesablayn. B) a8=a9=a10
A) 4 D
x C) a8<a10<a9
B) 3,5 -3 0 5
D) a10<a9<a8
C) 3
E) a10<a8<a9
D) –4
E) –3
8. Perimetri 60 sm olan düzgün altbucaqlnn
3. Tp buca 60q, daxilin çkilmi çevrnin xaricin çkilmi çevrnin uzunluunu tapn.
A) 30 S sm
radiusu 3 sm olan brabryanl üçbucan
B) 10 S sm
oturacan tapn.
C) 40 S sm
A) 5 sm
B) 6 sm D) 20 S sm
C) 7 sm E) 24 S sm
D) 3 3 sm
E) 4 sm 9. Çevrnin daxilin trfi 8 2 sm olan kvadrat
çkilmidir. Bu çevrnin daxilin çkilmi
4. Uyun böyük diaqonallar 1:2 nisbtind olan düzgün üçbucan trfini tapn.
iki düzgün altbucaqlnn perimetrlri A) 4 3 sm
nisbtini tapn.
A) 2:3 B) 8 3 sm
B) 1:3 C) 6 2 sm
C) 1:2
D) 1:4 D) 6 3 sm
E) 2:5 E) 8 2 sm
5. Katetlri 7 sm v 3 sm olan düzbucaql 10. Radiusu 5 olan çevrnin xaricin çkilmi

üçbucan xaricin çkilmi çevrnin çoxbucaqlnn perimetri 25, 30, 35 ddlrin-
radiusunu tapn. dn hans ola bilr?
A) 3 sm A) yalnz 25
B) 4 sm B) yalnz 30
C) 1,5 sm C) yalnz 35
D) 2,5 sm D) 25 v 30
E) 2 sm E) 30 v 35

11. Mrkzi O nöqtsi B 15. Diaqonallarnn say 20 olan qabarq

olan çevrd çoxbucaqlnn trflrinin sayn tapn.
A C
AOC=110q olarsa,
O 16. Trfi 16, buca 30° olan rombun daxilin
ABC -ni tapn.
çkilmi çevrnin 240° -li qövsünün
A) 250q uzunluunu tapn ( =3 qbul edin).
B) 125q
C) 220q 17. Trfi 6 sm, onun qarsndak buca 30°-y
D) 70q brabr olan üçbucan xaricin çkilmi
E) 140q çevrnin radiusunu tapn (sm-l).
18. Düzgün 6-bucaqlnn daxilin çkilmi

12. Çevrnin daxilin çkilmi ABC üçbucanda
dairnin sahsinin xaricin çkilmi dairnin
B 36q v C 74q olarsa, A bucann
sahsin nisbtinin iki mislini tapn.
söykndiyi qövsün drc ölçüsünü tapn.
A) 70° 19. Uyunluu müyyn edin.
B) 140° Radiusu 12 olan çevr daxilin çkilmi
C) 35° düzgün n-bucaqlnn trfi a-ya brabrdir.
D) 110° 1. n=3
E) 165° 2. n=4
3. n=6
13. Mrkzi O nöqtsi olan m B
çevrd A=42q olarsa, a. a=12
AmB -nin drc A O C b. a 12 3
ölçüsünü tapn. c. a 6 3
A) 48q d. a 6 2
B) 96q e. a 12 2
C) 42q
20. x=x+a, y=y+b düsturu il verilmi paralel
D) 84q
köçürmd N(x;y) nöqtsi il onun çevrildiyi
E) 138q M(–7;3) nöqtsi arasnda uyunluu müyyn
edin.
14. A(1;1), B(2;3), C(0;4) v D(–1;2) nöqtlri
verilmidir. ABCD dördbucaqlsnn növünü 1. a=2, b=5
müyyn edin. 2. a=–4, b=1
A) kvadrat 3. a=1, b=–3
B) brabryanl trapesiya a. N(–5;8)
C) düzbucaql trapesiya b. N(–3;4)
D) düzbucaql olmayan paraleloqram c. N(–3;2)
E) trflri brabr olmayan düzbucaql d. N(–8;6)
e. N(–9;–2)

LLK MATERAL ÜZR

A variant 6.
x 3 2x
tnliyinin köklrinin
2x 3 2 3 2
cmini tapn.
1. f(x)= x 1 funksiyasnn tyin oblastn
tapn. A) –1,5 B) 0 C) 2 3
A) [1; +f) D) –2 3 E) 1,5
B)
C) [–1; 1]
D) (–f; +f) x y 8,
7. ® 2 sistemindn xy hasilini
¯ x y 16 2 xy
2
E) (0; +f)
tapn.
2. Hans funksiyann y A) 1
qrafiki verilib? B) –12
1 x C) 10
A) y –(x–1)2–1 0
D) –10
B) y –(x–1)2 -1
-2 E) 12
C) y –(x+1)2–1
D) y =(x–1)2+1
E) y –x2–2 8. a1 –8, d=2 olan ddi silsilnin 21-ci hddini
tapn.
A) 32
B) 40
C) 42
3. 14 6 5 14 6 5 ifadsinin D) –48
qiymtini hesablayn. E) –32
A) 2 5 B) 0 C) 6
D) 2 5 E) –6 9. a4+a15 =620 olan (an) ddi silsilsind S18-i
tapn.
A) 5550
4. x–0,5x2,5=9 tnliyini hll edin. B) 5570
A) –3 C) 5560
B) 3 D) 5580
C) r 3 E) 4095
D) 0; 3
E) 9
5 C3 5 C 4
10. Hesablayn. -i hesablayn.
4 C 2 4 C3
2x 1
5. d 1 brabrsizliyinin n kiçik tam A) 0,5 B) 1
x 1
C) 1,5 D) 2,5
hllini tapn.
E) 6
A) 0 B) –1 C) –2
D) 2 E) 3

2 a3
11. 15; 5; 1 ; … sonsuz hndsi silsilnin 18. an ddi silsilsind 1 v
3 a5
cmini tapn.
a1 a7 36, d ! 0 olarsa, bu ardclln ilk
A) 22
9 hddinin cmini tapn.
B) 23,5
C) 24,5
D) 25,5
1. 3x 2 2 x 5
E) 22,5
2. 5 x 2 3x 2
12. y=x2+4x+1 parabolas il y=2x–6 düz xttinin 3. x 2 7 x 12
ksim nöqtlrinin koordinatlarn tapn. a. köklri 1 v –0,4-dür
A) ksimirlr b. köklri 3 v 4-dür
B) (2; 1), (0; 0) 2
c. köklri –1 v 1 -dür
C) (3; –1), (–1; 3) 3
D) (–2; –12), (0; 1) d. n kiçik qiymti –0,25-dir
E) (0; 1), (0; –6) e. n kiçik qiymti –2-dir

13. x3+27=0 tnliyini hll edin. y
A) 3 B) –3 C)
D) 0 E) r 3 –1 1
1. 0 x

1
§ 1 ·4
14. ¨ 6 2 ¸ : a 6 b10 4 ifadsini sadldirin. y
©a b ¹
1 a3 2
A) ab2 B) C) 2.
3 3
a b b3
D) a2b2 E) b2 1 x
0
y
x3 mx 14
15. m-in hans qiymtind ksri
x2 2
3.
ixtisar olunandr?
–1 0 x
1 2 6
16. 2
x 2x 2 x 2x 3
2
x 2x 4
2
a. y 2( x 1)2
tnliyini hll edin.
b. y 2( x 1)
2
c. y 2 x 1
2
x 5
2
17. x 1 brabrsizliyinin
d. y x 2
2
(–50; 100) intervalnda neç tam hlli vardr?

e. y 2x 2
2

B variant 6.
x 3 2x
tnliyinin köklrinin
2 3 x 5x 3
1. f(x)= x 2 funksiyasnn tyin oblastn cmini tapn.
tapn. A) 3
A) (0; +f)
B) – 3
B) (–2; 2)
C) [0; 2) C) 0
D) [–2; +f) D) 2 3
E) [2; +f) E) 2 3
2. Hans funksiyann y
qrafiki verilib? x y 7 ,
7. ® 2 sistemindn xy hasilini
A) y –(x–1)2+1 ¯ x y 9 2 xy
2
B) y=(x–1)2–1 tapn.
C) y=(x+1)2–1
A) 10
D) y=(x–1)2 0 1
x B) –9
E) y –x2+1 -1
C) –8
D) –10
E) 8
3. 15 6 6 15 6 6 ifadsinin qiymtini
hesablayn. 8. a1 =3, a7 –9 olarsa, (an) ddi silsilsinin
A) 6 –29-a brabr olan hddinin nömrsini tapn.
B) 2 6 A) 16
C) 0 B) 17
D) –6 C) 18
E) – 2 6 D) 19
E) 22
4. x0,5x1,5=1 tnliyini hll edin.
9. a3+a14 =420 olan (an) ddi silsilsind S16-n
A) –1
tapn.
B) r 1
C) 1 A) 3200
D) 0; 1 B) 3350
E) 0 C) 3340
D) 3330
5x 7 E) 3360
5. d 1 brabrsizliyinin n böyük tam
x 1
hllini tapn. 10. 10 agirddn neç müxtlif üsulla iki
A) –2 növbtçi seçmk olar?
B) 0 A) 30
C) 1 B) 35
D) –1 C) 60
E) 2 D) 50
E) 45

1 1 x 2 2x 7
11. 1; ; ; … sonsuz hndsi silsilnin 16. x 2 2 x 4 tnliyini hll edib,
2 4 x 2x 3
2
cmini tapn. (3–x) ifadsinin qiymtini tapn.

A) 3
B) 2
x 8
2
C) 4 17. ! x 1 brabrsizliyinin (-50;
D) 5 50) intervalnda neç tam hlli vardr?
E) 2,5
a7
1 18. an ddi silsilsind 1 ,
§ ·2 a3

4 1
12. ¨ 2 b 2 ¸ : a 2 b 2

2 ifadsini sadldirin.
¨a b ¸ a2 a8
© ¹ 25 , d ! 0 olarsa, onun ilk 12
A) b 4 9
hddinin cmini tapn.
b2
B)
ab
1
C) 2
b 1. x 2 8 x 15
D) b2 (a+b) 2. 2 x 2 3x 5
E) b2
3. 4 x 2 3x 7
13. y –2x2+6x funksiyasnn qrafikinin oX oxu a. kökü yoxdur

il ksim nöqtlrinin koordinatlarn tapn. b. köklri 3 v 5-dir
A) (0; 1), (3; 0) c. köklri –1 v 1,75-dir
B) (0; 0), (3; 0) d. n kiçik qiymti –1-dir
C) (–1; 3) e. n kiçik qiymti –7-dir
D) yoxdur
E) (0; 0), (0; 3) 20. Uyunluu müyyn edin.
10 1. f(x)=(x-1)2+3
14. . x 4 x 2
2
2 tnliyinin kökl- 2. f(x)=–(x+1)2+3
x 4x 5
rinin cmini tapn. 3. f(x)=(x+1)2–3
A) 6
a. (–f; 1] intervalnda azalr, [1; +f)-da artr
B) 7
b. (–f; 3] intervalnda azalr, [3; +f)-da artr
C) 8
D) 5 c. (–f; –1] intervalnda azalr, [–1; +f)-da
E) 9 artr
d. (–f; –1] intervalnda artr, [–1; +f)-da
x3 nx 2 16 azalr
15. n-in hans qiymtind ksri e. (–f; 1] intervalnda artr, [1; +f)-da azalr
x2
ixtisar olunandr?

C variant x 3
2
6. ! x 1 brabrsizliyini hll edin.
A) ( f; 2)
1 B) (0; f )
1. f(x)= funksiyasnn tyin oblastn tapn.
x 1 C) ( f; 2)
A) (1; +f) D) (2; f)
B) [1; +f) ) ( 2; f )
C) (–f; 1)
D) (0; +f) x y 4,
E) (–1; 1) 7. ® 2 sistemindn y2 -n
¯ x 2 xy 2 y
2
25
2. Hans funksiyann tapn.
y
A) 9
qrafiki verilib?
B) 10
A) y –x2+1 C) 16
1
B) y=(x–1)2+1 x D) –1
C) y –(x–1)2+1 -1 0 E) 4
D) y=(x+1)2–1
E) y –(x+1)2+1 8. a1 –2, a20 –192 olan (an) ddi silsilsinin
–92-y brabr olan hddinin nömrsini
tapn.
1 1
§ b2 a 2 · 2 § 1 · 2 A) 11
3. ¨¨ 4
¸ :¨ 2
¸ © b a 2 ¸¹ ifadsini B) 10
© a ¹ C) 9
sadldirin. D) 12
E) 14
1 ba
A) a2 B) C)
a2 a2 9. a1+a2+a3+…+ a17 =136 olan (an) ddi
b a
2 2
1 silsilsind a6+a12 cmini tapn.
D) E) A) 18
a2 a3
B) 14
C) 16
4. 28 10 3 28 10 3 ifadsinin D) 20
qiymtini hesablayn. E) 15
A) 20 3 B) –10 C) 10 10. Qutuda 4 a, 4 sar v 2 qara kürcik var.
D) 0 E) – 20 3 Tsadüfi çxarlan 5 kürcikdn üçünün a v
ikisinin sar olmas ehtimaln tapn.
1 3
5 1
5. x 2 x 2 16 tnliyini hll edin. A) B)
33 33
A) –4
2 5
B) 0; 4 C) D)
21 21
C) 8
7
D) r 4 E)
E) 4 33

11. –16; –8; –4; … sonsuz hndsi silsilnin x2 4x

16. 2x tnliyini hll edin, (2x+3)
cmini tapn. x 4 4x
A) –31 ifadsinin qiymtini tapn.
B) –32
n 7,8 5,16 düsturu il verilmi
2
C) –30 17. an
D) –28 ardclln n N n kiçik hddini tapn.
E) –42
18. Çevr üzrind 7 nöqt qeyd edilmidir.
3

2 Tplri bu nöqtlrd olan neç üçbucaq
12. (a ) 4
7 :a 7
ifadsini qüvvt klind qurmaq olar?
göstrin.
A) a2 19. Uyunluu müyyn edin.
B) a3 1. 6 x 2 x 2
C) a–3 2. 6 x 2 x 2
D) a–2 3. 3x 2 5 x 2
E) a a. vuruqlarndan biri (2x+1)-dir
b. vuruqlarndan biri (2x–1)-dir
4
13. x –81=0 tnliyini hll edin. c. vuruqlarndan biri (3x–2)-dir
A) 9 d. vuruqlarndan biri (3x+2)-dir
B) ±3 e. vuruqlarndan biri (3x–1)-dir
C)
D) 81 20. Uyunluu müyyn edin.
E) ±9 1. f ( x) x2 3
2. f ( x) x 2 3
14. Hans dd n böyükdür?
3. f ( x) x2 3
A) 3 11
a. f; 2@ intervalnda azalr, > 2; f -da
B) 6 120
artr
C) 5
b. f; 2@ intervalnda artr, > 2; f -da
D) 1
E) 2 azalr
c. f; 2 @ intervalnda artr, > 2; f -da azalr
x 4 14 x 3 49 x 2 d. f; 2 @ intervalnda azalr, > 2; f -da artr

15. x=8 olduqda, ifadsinin
x 3 7x 2
e. f; 3@ intervalnda azalr, >3; f -da artr
qiymtini hesablayn.

D variant x 3
2
6. x 1 brabrsizliyini hll edin.
A) (0; f )
1. f(x)= 1 x funksiyasnn tyin oblastn B) ( 2; f )
tapn.
C) (4; f)
A) [–1; 1]
B) (–f; 1] D) ( f; 2)
C) ) ( f; 4)
D) (–1; 1)
E) [1; +f) x y 3,
7. ® 2 sistemindn xy
¯ x 3xy y x y
2
2
2. Hans y hasilini tapn.
funksiyann qrafiki A) 4
verilib? 2 B) –4
A) y=(x–1)2+1 C) 3
1
B) y=(x–1)2+2
D) –3
C) y=(x+1)2+1 0 1
E) 2
D) y – (x–1)2+1
E) y=x2+1 8. a1 =7, d=4 olarsa, (an) ddi silsilsinin 18-ci
1 hddini tapn.

1
3. §¨ 10 2 ¸ : ·4
1
a2b2 4 ifadsini sadldirin. A) 75
©a b ¹ B) 68
1 C) 73
A) 3
a D) 65
1 E) 74
B) 3
ab 9. a1+a2+a3+…+ a19 =171 olan (an) ddi
C) a2 silsilsind a4+a16 cmini tapn.
D) a3b A) 15
1 B) 20
E) 2
a C) 22
D) 16
E) 18
4. 16 6 7 16 6 7 ifadsinin
qiymtini hesablayn. 10.
ki zr atldqda 10 xal dümsi ehtimaln
A) –16 tapn.
B) 12 7 1
A)
C) 32 9
D) 6 5
B)
E) 4 7 12
4
1 5
C)
9
5. x 2 x 2 4 tnliyini hll edin. 1
A) –2 B) 2 D)
12
C) 0; 2 D) r 2
E) 4 5
E)
18

11. 9; –3; 1; … sonsuz hndsi silsilnin cmini 18. an 9,19 (n 4,7)2 düsturu il verilmi
tapn.
ardclln n N n böyük hddini tapn.
A) 5,75
B) 6,75
C) 6,25 19. Uyunluu müyyn edin.
D) 6
E) 7,5 1. 8 x 2 10 x 3
2. 2 x 2 x 3
12. 3 16a5 b6 ifadsind vuruu kök iarsi 3. 8 x 2 5 x 3
altndan çxarn.
a. vuruqlarndan biri (2x–3)-dür
A) 2ab2 3 a
b. vuruqlarndan biri (x+1)-dir
B) 2ab2 3 2a c. vuruqlarndan biri (x–1)-dir
3 d. vuruqlarndan biri (2x+3)-dür
C) 2ab2 2a 2
e. vuruqlarndan biri (4x–1)-dir
D) 2ab2 a
E) 4ab ab 2 20. Uyunluu müyyn edin.
y
13. Hans tnliyin hlli yoxdur?
A) x6=7 x
1. –1 0 1
B) x5 –2
C) x4 –16 –2
D) x6=0
y
E) x7 –3
14. (x2+x–4)( x2+x–3)=12 tnliyinin köklrinin

cmini tapn. 2. 0 3 x
A) 3
B) 1
C) –3 y
D) 5
0 1
E) –2 x
3. –2
x 4 22 x 3 121x 2
15. x=11 olduqda, ifadsinin
x 3 11x 2
qiymtini hesablayn.
a. y 2( x 1)
2
b. y 2x 2
3x 9 2
16. x tnliyini hll edin, (5–x)
3 x x 3 c. y x 2 3x
d. y x 2 3x
x 3 ax 6 e. y 2( x 1)
2
17. a-nn hans qiymtind ksri
x3
ixtisar olunandr?

LLK MATERAL ÜZR

A variant 6. Trflri AB=7 sm, BC=5 sm, AC=6 sm olan
ABC üçbucann A bucann kosinusunu
1. Rombun neç simmetriya oxu var? tapn.
A) 1 B) 2 C) 3 6 7 8
A) B) C)
D) 4 E) yoxdur 7 9 9
9 5
2. Trflri 8 sm, 16 sm v 20 sm olan üçbucaa D) E)
11 7
oxar üçbucan perimetri 55 sm olarsa, kiçik
trfini tapn. 7. Trflri 12 sm v 16 sm, iti büca 30q olan
A) 12 sm paraleloqramn hündürlüklrinin cmini tapn.
B) 10 sm A) 13 sm B) 14 sm
C) 16 sm
C) 12 sm D) 15 sm
D) 8 sm
E) 11 sm
E) 9 sm
8. Üçbucaqda a=8 sm,
3. ABC üçbucanda AB=16 sm, BC=20 sm,
AC=27 sm olarsa, B bucann tnbölninin b=16 sm, D=30q a E
AC trfini böldüyü hisslrin uzunluqlarn olarsa, E-n tapn. D
tapn. A) 45q b
A) 12 sm v 15 sm B) 90q
B) 13 sm v 14 sm C) 120q
C) 10 sm v 17 sm D) 80q
D) 9 sm v 18 sm E) 60q
E) 7 sm v 27 sm
4. ABCD trapesiyasnda B C
9. xc x 2 v yc y 1 düsturlar il verilmi
ABD=BCD, paralel köçürmd (–2; 4) nöqtsi hans
BD=16 sm v A D nöqty çevrilir?
BC=10 sm olarsa, A) (0; 0) B) (4; 3)
AD oturacan C) (–4; 5) D) (0; 3)
tapn. E) (4; 5)
A) 26 sm B) 25,8 sm
C) 25,6 sm D) 24 sm E) 27 sm 10. Uzunluqlar 5 sm v 8 sm olan iki trfi
arasndak buca 60q olan üçbucan xaricin
5. PA=4 sm, AB=12 sm, P C çkilmi çevrnin radiusunu tapn.
PD=20 sm olarsa, A
7 3 3 3
PC-ni tapn. A) sm B) sm
3 7
D 9 3 6 2
B C) sm D) sm
A) 4 sm B) 5,2 sm 7 5
C) 3,2 sm D) 4,8 sm 7 2
E) 2,4 sm E) sm
9

11. Hr bir daxili buca 120q olan düzgün n- 17. Radiuslar 8 v 3 olan çevrlr xaricdn
bucaqlnn neç trfi var? toxunurlar. Onlarn iki ortaq xarici
A) 6 toxunanlar çkilmidir. Toxunanlarn
B) 8 ksim nöqtsindn kiçik çevrnin
C) 10 mrkzin qdr olan msafni tapn.
D) 9
E) 12 18. ABCD trapesiyasnda
BAC CDA, AD 20, AC 12, CD 9
12. Qabarq skkizbucaqlnn neç diaqonal olarsa, AB-ni tapn.
var?
A) 15 B C
B) 18
C) 20 A D
D) 16
E) 14
19. Trfi 12, kor buca 120° olan romb üçün
13. Hans rtlr ödndikd ax+by+c=0 düz xtti
absis oxuna paralel olur?
A) a z 0, b 0, c 0 1. Hündürlüyü
B) a 0, b z 0, c z 0 2. Kiçik diaqonal
C) c=0 3. Böyük diaqonal
D) b z 0, c z 0 a. 12
E) c z 0 b. 6 3
c. 6
14. Radiusu 6 sm olan çevrd uzunluu 3S sm d. 18
olan qövsün bucaq ölçüsünü radianla ifad
e. 12 3
edin.
S S S
A) B) C) 20. Uyunluu müyyn edin. Üçbucaqda x-in
4 6 2
mümkün natural qiymtlrinin cmini tapn.
S 2S
D) E)
3 3
8
6
15. Katetlri 5 v 12 olan düzbucaql üçbucan
daxilin v xaricin çkilmi çevrlrin x
mrkzlri arasndak msafnin kvadratnn
iki mislini tapn. 1. – üçbucan n böyük bucadr a. 7
2. – üçbucan n kiçik bucadr b. 55
16. Hipotenuza çkilmi tnböln hipotenuzu
1: 3 nisbtind bölürs, bu düzbucaql 3. – iti bucaqdr c. 42
üçbucan hipotenuzuna çkilmi medianla d. 36
tnböln arasndak bucan drc ölçüsünü e. 12
tapn.

B variant 6. Üçbucaqda a=8 sm, b=7 sm v J=120q olarsa,

c trfini tapn.
1. Düzbucaqlnn neç simmetriya oxu var? A) 13 sm
A) 2 B) 14 sm
B) 3 C) 10 sm
C) 4 D) 12 sm
E) 11 sm
D) 1
E) yoxdur
7. Trflri 4 sm v 6 sm, kor buca 120q olan
2. ABC v A1B1C1 oxar üçbucaqlarn paraleloqramn sahsini tapn.
perimetrlri 3:5 nisbtinddir. A) 12 3 sm
A1B1–AB=6 sm olarsa, AB-ni tapn. B) 12 6 sm
A) 8 sm
B) 10 sm C) 4 3 sm
C) 9 sm D) 6 2 sm
D) 6 sm
E) 6 3 sm
E) 7 sm
3. Katetlri 6 sm v 8 sm olan düzbucaql 8. Üçbucaqda a=6 sm,

üçbucan düz bucaq tpsindn çkilmi D=60q, E=45q olarsa,
b a
mediann tapn. b trfini tapn.
A) 4 3 sm A) 3 2 sm D E
B) 5 sm B) 2 3 sm
C) 6 sm
C) 2 6 sm
D) 5 2 sm
D) 4 2 sm
E) 2 5 sm
E) 3 3 sm
4. Çevrnin daxilin çkilmi ABC üçbucanda
A=60q, B=70q olarsa, C bucana uyun 9. ABC üçbucanda AB=15 sm, BC=20 sm v
qövsün drc ölçüsünü tapn. 3
sin C olarsa, A bucann qiymtini tapn.
A) 120q 4
B) 140q A) 90q
C) 100q B) 60q
D) 150q C) 120q
E) 130q D) 150q
E) 30q
5. SF:SM=3:4 v S
SE–SN=4 sm F M 10. xc x 1 v yc y 3 düsturlar il verilmi
olarsa, paralel köçürmd hans nöqt (–2; 4)
SN-i tapn. nöqtsin çevrilir?
A) 13 sm A) (–3; 7)
B) 12 sm B) (3; –4)
C) 10 sm E N C) (–1; –2)
D) 9 sm D) (0; 4)
E) 15 sm E) (–3; –2)

11. Daxili bucaqlarnn cmi 1260q olan qabarq 17. Radiuslar 4 v 9 olan iki çevr xaricdn
çoxbucaqlnn neç trfi var? toxunurlar. Onlarn iki ortaq xarici
A) 10 toxunanlar çkilmidir. Toxunanlarn
B) 9 ksim nöqtsindn böyük çevrnin
C) 8
mrkzin qdr olan msafni tapn.
D) 7
E) 11
18. ABCD trapesiyasnda B C
12. Diaqonallarnn say 9 olan qabarq
çoxbucaqlnn trflrinin sayn tapn. BAD BDC ,
A) 5 BC 5, CD 6, BD 8 A D
B) 6 olarsa, AB-ni tapn.
C) 7
D) 8
E) 9 19. Trfi 18, iti buca 60° olan romb üçün
13. Hans rtlr ödndikd ax+by+c=0 düz xtti uyunluu müyyn edin.
ordinat oxuna paralel olur? 1. Hündürlüyü
A) a z 0, b 0, c z 0 2. Kiçik diaqonal
B) a 0, b z 0, c 0 3. Böyük diaqonal
C) c=0
a. 24
D) b z 0
E) a=0, b=0 b.18
c. 18 2
14. AB vektorunun d. 9 3
y
koordinatlarn tapn. B
5
A) ¢3; 4² e. 18 3
B) ¢7; 0² A
C) ¢4; 5² -3 4 x 20. Uyunluu müyyn edin.
D) ¢7; 5² Üçbucaqda x-in mümkün natural qiymtlrinin
E) ¢1; 5² cmini tapn.
15. Katetlri 9 v 12 olan düzbucaql üçbucan 12

5
daxilin v xaricin çkilmi çevrlrin
mrkzlri arasndak msafnin kvadratnn x
iki mislini tapn.
1. – kor bucaqdr a. 58
16. Hipotenuza çkilmi median düz buca 2:3 2. – iti bucaqdr b. 55
nisbtind bölürs, bu düzbucaql üçbucan c. 50
3. – üçbucan n böyük
hipotenuzuna çkilmi tnbölni il d. 45
bucadr
hündürlüyü arasndak bucan drc e. 40
ölçüsünü tapn.

JJJG JJJJG
C variant 6. ON OM -i tapn.
y
A) 6 N
3
1. ABCD paraleloqramnda AB=3 sm, BC=6 sm B) 26
v D=60q olarsa, BAC-ni tapn. 2 M
C) 12 x
A) 45q B) 60q C) 90q O 3
D) 12 -4
D) 30q E) 20q
E) 19
2. ABC üçbucanda AC=12 sm v A=120q
olarsa, AB trfin çkilmi hündürlüyü 7. Katetlri 6 sm v 8 sm olan düzbucaql
tapn. üçbucan xaricin çkilmi çevrnin
A) 17 sm radiusunu tapn.
A) 4 sm B) 5 sm C) 6 sm
B) 3 2 sm
D) 3 5 sm E) 3 sm
C) 6 3 sm
D) 4 2 sm 8. 60q-li qövsünün uzunluu 17S sm olan
E) 15 sm çevrnin uzunluunu tapn.
A) 102S sm B) 51S sm
3. Hans rt ödndikd ax+by+c=0 düz xtti C) 68S sm D) 60S sm
koordinat balancndan keçir? E) 90S sm
A) a=0, b z 0
B) a z 0, b 0 9. Düzgün üçbucan daxilin çkilmi çevrnin
C) c=0 radiusu 16 3 sm olarsa, xaricin çkilmi
D) a z 0, c z 0 çevrnin radiusunu tapn.
E) b z 0, c z 0
A) 16 6 sm B) 32 3 sm
4. Xaricin çkilmi çevrnin radiusu 10 sm olan C) 24 2 sm D) 18 6 sm
üçbucan 60q-li buca qarsndak E) 20 3 sm
trfinin uzunluunu tapn.
A) 5 3 sm 10. Hündürlüklri 8 sm v 12 sm, sahsi 144 sm2
B) 10 3 sm olan paraleloqramn perimetrini tapn.
A) 64 sm 62 sm
C) 15 3 sm
C) 60 sm 80 sm
D) 18 sm
E) 72 sm
E) 8 2 sm
11. Sahsi 24 sm2, diaqonallarndan biri 6 sm
5. Hr bir daxili buca hr bir xarici bucandan olan rombun trfini tapn.
3 df böyük olan düzgün çoxbucaqlnn neç A) 5 sm
trfi var? B) 6 sm
A) 6 C) 8 sm
B) 5
C) 8 D) 4 2 sm
D) 7 E) 4 3 sm
E) 10

12. Üçbucan orta xttinin üçbucaqdan ayrd 17. ABCD

üçbucan sahsi verilmi üçbucan paraleloqramnda B C
sahsinin hans hisssidir? DN:NC=2:3 olarsa,
N
A) 0,1 SBCN:SABN nisbtini
B) 0,5 tapn. A D
C) 0,25
D) 0,2
E) 0,4 18. Düzbucaql üçbucaqda iti bucan tnbölni
qardak kateti 4 sm v 5 sm uzunluunda iki
13. Oturaca 8 sm v yan trfi 5 sm olan parçaya ayrr. Bu üçbucan sahsi neç
brabryanl üçbucan xaricin çkilmi sm2-dr?
çevrnin radiusunu tapn.
1 19. Uyunluu müyyn edin.
A) 4 sm
2 Düzgün n-bucaqlnn hr bir daxili buca ,
1 hr bir xarici buca -dr.
B) 4 sm
6
1. n=6
1
C) 6 sm 2. n=8
2
3. n=10
1
D) 5 sm
3 a. =36°
1 b. =45°
E) 5 sm c. =135°
6
d. =60°
14. ABCD düzbucaqlsnda A bucann tnbö- e. =120°
lni DC trfini iki brabr hissy bölür.
AD=10 sm olarsa, düzbucaqlnn sahsini 20. ABCD trapesiyasnda
tapn. BF||CD, CE||AB, B C
A) 1 dm2 DE 8
olarsa, O
B) 2 dm2 AE 3
C) 3 dm2 uyunluu müyyn A E F D
D) 2,5 dm2 edin.
E) 1,5 dm2 9
a.
S ABCE 16
1.
15. ABC üçbucanda A 20q , B 25q -dir. SCED b.
5
AC düz xttin endirilmi hündürlük BK=7 SCED 8
olarsa, KC parçasnn uzunluunu tapn. 2. 4
S ABCD c.
7
16. Çevr xaricin çkilmi brabryanl S BCO
3. 9
trapesiyann diaqonallarnn uzunluu 10-a S EFO d.
25
brabr olub, oturacaqla 60°-li bucaq ml 3
gtirir. Trapesiyann yan trfinin e.
4
uzunluunu tapn.

D variant 6. Hans rtlr ödnildikd ax+by+c=0 düz xtti

koordinat balancndan keçmir?
1. Trflri 5 sm, 6 sm v kiçik diaqonal 7 sm A) c z 0
olan paraleloqramn iti bucann kosinusunu B) a 0, b z 0
tapn. C) a z 0, b 0
A) 0,5 D) c=0
B) 0,2 E) a+b+c=0
C) 0,8
D) 0,6 7. Trfi 12 sm olan kvadratn daxilin çkilmi
E) 0,7 çevrnin radiusunu tapn.
2. Trfi 12 sm v bu trf qarsndak buca A) 4 2 sm
30q olan üçbucan xaricin çkilmi B) 4 sm
çevrnin radiusunu tapn. C) 8 sm
A) 15 sm D) 6 sm
B) 12 sm E) 4 3 sm
C) 16 sm
D) 14 sm
8. Kvadratn perimetrinin onun daxilin çkilmi
E) 10 sm
çevrnin uzunluuna nisbtini tapn.
A) 4:S
3. xc x a v yc y b düsturlar il verilmi
B) 8:S
paralel köçürmd A (0; 5) nöqtsi B (2; 0)
nöqtsin çevrilir. a+b cmini tapn. C) 4 2 :S
A) 3 D) 6:S
B) –3 E) 3 2 :S
C) 0
D) 7
E) –7 9. OM v ON
vektorlarnn skalyar y
4. Hündürlüklri 12 sm, 10 sm v 6 sm olan hasilini tapn. N
üçbucan daxilin çkilmi çevrnin 3
A) 15
radiusunu tapn. B) 9 4 x
20 23 19 C) –9 –3 O
A) sm B) sm C) sm –1 M
7 7 7 D) –15
12 14 E) 0
D) sm E) sm
5 5
10. Trflri 9 sm v 4 sm olan düzbucaql il
5. Hr bir daxili buca hr bir xarici bucandan eyni böyüklükd olan kvadratn trfini tapn.
100q böyük olan düzgün çoxbucaqlnn neç A) 5 sm
trfi var?
B) 6 sm
A) 12
C) 4 sm
B) 9
C) 14 D) 3 3 sm
D) 10 E) 3 2 sm
E) 16

11. Trfi 10 sm, diaqonallar 3 v 4 ddlri il 17. ABCD B C

mütnasib olan rombun sahsini tapn. paraleloqramnda
A) 86 sm2 AE 5
B) 90 sm2 olarsa,
ED 3
C) 96 sm2 SBEC:SABE
D) 80 sm2 nisbtini tapn.
A E D
E) 84 sm2
18. Düzbucaql üçbucaqda iti bucan tnbölni
12. Yan trflri 10 sm v oturaca 16 sm olan qardak kateti 3 sm v 5 sm uzunluunda iki
brabryanl üçbucan sahsini tapn. parçaya ayrr. Bu üçbucan sahsi neç sm2-
A) 48 sm2 dr?
B) 40 sm2
C) 64 sm2 19. Uyunluu müyyn edin.
D) 54 sm2 Düzgün n bucaqlnn hr bir daxili buca ,
E) 60 sm2 hr bir xarici buca -dr.
1. n=5
13. Sahsi 25S sm2 olan dairnin çevrsinin 2. n=9
uzunluunu tapn.
3. n=12
A) 25S sm
B) 10S sm a. =72°
C) 5S sm b. =72°
D) 15S sm
c. =108°
E) 10 2 S sm d. =40°
e. =150°
14.
ti buca 45q, kiçik oturaca 4 sm, hündür-
lüyü 6 sm olan düzbucaql trapesiyann 20. ABCD
sahsini tapn. trapesiyasnda B C
A) 36 sm2 BE||CD, CF||AB,
B) 24 sm2 FE 1 O
C) 42 sm2 olarsa, A F E D
AF 3
D) 40 sm2 uyunluu
E) 32 sm2 müyyn edin.
1
a.
15. ABC üçbucanda A 18q , B 27q -dir. 1.
S ABCF 3
BC düz xttin endirilmi hündürlük AN=6 S ABE 1
b.
olarsa, CN parçasnn uzunluunu tapn. 9
SCFD 2
2. c.
S ABCD 5
16. Yan trfi 6 3 olan çevr xaricin çkilmi
3
brabryanl trapesiyann diaqonal S FOE d.
3. 2
oturacaqla 30°-li bucaq ml gtirir. Bu S BOC
trapesiyann diaqonallarnn uzunluunu 5
e.
tapn. 3

E variant 6. O nöqtsi dairnin C D

mrkzidir. AOB =137q, 43°
1. Hipotenuzu katetlrinin birindn iki df COD =43q v AO=6 sm Î

böyük olan düzbucaql üçbucan iti bucaqla- olarsa, trixlnmi
137°
rnn frqini tapn. hisslrin sahlri A
B
A) 50q B) 60q C) 40q cmini tapn.
D) 30q E) 75q A) 9 S sm2
B) 36 S sm2
2. ADM BCM , A
C) 18 S sm2
C
AD=4 sm, DM=6 sm M D) 12 S sm2
v CM=3 sm olarsa,
D E) 15 S sm2
BC-ni tapn. B
A) 2,4 sm 7. Trflri 4 sm, 7 sm v 9 sm olan üçbucan
B) 2 sm kiçik trfin çkilmi hündürlüyün uzunlu-
C) 1,8 sm unu tapn.
D) 3,2 sm A) 60 sm B) 62 sm
E) 3 sm
C) 45 sm D) 65 sm
3. 120°-li qövsünün uzunluu 5 olan çevrnin E) 58 sm
uzunluunu tapn.
A) 60 8.
ki trfi 5 v 9 olan üçbucan üçüncü tr-
B) 15 finin mümkün olan n böyük tam qiymtini
C) 10 tapn.
D) 24 A) 14 B) 13 C) 4
E) 20 D) 12 E) 45
4. Dairnin radiusunu 4 df artrdqda onun 9. Daxilin çkilmi çevrnin radiusu 2 sm

sahsi neç df artar? olan kvadratn xaricin çkilmi çevrnin
A) 4 df radiusunu tapn.
B) 6 df A) 4 sm
C) 2 df
B) 2 2 sm
D) 16 df
E) 10 df C) 2 sm
D) 2 sm
E) 3 sm
5. Trfi 1 olan ABCD kvadratnda
JJJG JJJG JJJG
AB AC AD -ni tapn. 10. Sahsi 36 3 sm2 olan brabrtrfli
A) 2 üçbucan daxilin çkilmi çevrnin
B) 2 2 radiusunu tapn.
A) 3 sm
2
C) B) 3 sm
2
C) 12 sm
D) 1
D) 4 sm
E) 2 E) 2 3 sm

11. Sahsi 25 sm2 olan düzbucaql üçbucan iti 15. Radiusu 3 2 olan çevr daxilin çkilmi
bucaqlarndan biri 20q, sahsi 64 sm2 olan düzgün 12 bucaqlnn sahsini tapn.
ikinci düzbucaql üçbucan iti bucaqlarndan
biri is 70q-dir. Üçbucaqlarn perimetrlrinin 16. Sahsi 18 olan kvadratn xaricin çkilmi
nisbtini tapn. çevrnin radiusunu tapn.
A) 5:13
B) 25:64
17. Radiusu 2 3 , qövsünün drc ölçüsü 210°
C) 5:8
olan dair seqmentinin sahsini tapn ( =3
D) 8:13
qbul edin).
E) 3:5
1 AD 2 AE 3
12. Sahsinin hisssi 9 S sm2 olan dairnin 18. , , B
4 DC 3 EB 5
45, EF & AC
%
)
.
diametrini tapn. S E
K
F
A) 12 sm olarsa, S ABC -ni tapn. A D

C
B) 6 sm
C) 3 sm
D) 18 sm 19. ABC üçbucanda B
E) 16 sm BD A AC ,
ABK CBK ,
13. Trflri 4 sm, 5 sm v 7 sm olan üçbucan
AF FC olarsa,
böyük bucann kosinusunu tapn. A
F K D C
uyunluu
1
A) müyyn edin.
5
29 a. BK
B) 1. mediandr
35 b. AK
2. tnbölndir
5 c. AF
C) 3. hündürlükdür
7 d. BD
e. BF
7
D)
9
5 20. ABCD paraleloqram üçün uyunluu
E)
7 müyyn edin.
1. ABCD – rombdur
14. Trflri 4, 5 v 7 olan üçbucan sahsini
2. ABCD – kvadratdr
tapn.
3. ABCD – düzbucaqldr
A) 5 10
a. BD A AC , BD AC
B) 4 6
b. BAC CAD, BD z AC
C) 7 10 c. BD AC , BAC z CAD
D) 4 3 d. AB BC , BD z AC
E) 12 3 e. A B, AB BC

6. ABC üçbucanda Á
F variant AD=DE=EC,
1. Hipotenuzu katetlrinin birindn iki df
S'DBE =13 sm2
böyük olan düzbucaql üçbucan böyük iti olarsa, S'ABC ni -ni
bucan tapn. À Ú
tapn. Ä Å
A) 85q B) 30q
C) 45q D) 60q A) 42 sm2
E) 40q B) 26 sm2
C) 19,5 sm2
2. DAM CBM , A C D) 32,5 sm2
AD=9 sm, M E) 39 sm2
AM=6 sm v
BM=2 sm olarsa, D B 7. ABC üçbucanda A=100q; B=50q v AK
BC-ni tapn. tnbölndir. Hans münasibt dorudur?
A) 2,4 sm B) 4 sm A) ' ABK a ' ACK
C) 2,5 sm D) 1,5 sm B) ' ABC a ' ABK
E) 3 sm C) ' ABC a ' KAC
D) ' ABK= ' CAK
3. Uzunluu 36 sm olan çevrnin 40q-li qövsü- E) ' ABC= ' ABK
nün uzunluunu tapn.
A) 6 sm B) 4 sm 8. Perimetrlri 2:3 nisbtind olan iki oxar
C) 9 sm D) 10 sm çoxbucaqlnn sahlri nisbtini tapn.
E) 8 sm A) 2:3
B) 4:9
4. Sahlri 1:16 nisbtind olan iki dairdn ki- C) 2:5
4 D) 9:25
çiyinin radiusu sm olarsa, böyüyünün çev- E) 4:25
S
rsinin uzunluunu tapn.
A) 48 sm 9. Katetlrindn biri 5 sm, digri is
B) 64 sm hipotenuzdan 1 sm kiçik olan düzbücaql
C) 32 sm üçbücan sahsini tapn.
D) 40 sm A) 50 sm2
E) 42 sm B) 20 sm2
C) 25 sm2
5. O nöqtsi radiuslu r olan D) 30 sm2
çevrnin mrkzidir. E) 40 sm2
B A
120q
OA OB OC -ni 10. A(–3; 5), B(–1; 5), C(7; 0) nöqtlri
120q O JJJG JJJG
tapn. ) verilmidir. AB AC -ni tapn.
A) 3r C A) 18
B) 0 B) 22
C) r 3 C) 13
D) 2r D) 11
E) 2 E) 31

11. Xaricin çkilmi çevrnin radiusu 12 sm 17. Radiusu 3 2 , qövsünün drc ölçüsü 150°
olan kvadratn daxilin çkilmi çevrnin
olan dair seqmentinin sahsini tapn ( =3
diametrini tapn.
qbul edin).
A) 6 sm
B) 6 2 sm 18. ABC üçbucanda
C) 6 3 sm EK||BC, A
D) 4 3 sm AK 3 CD 5
, , E K
KB 2 DB 3 F
E) 4 2 sm
SAEF 18 olarsa, C D
B
12. 40°-li bucaa uyun dair sektorunun sahsi S ABC -ni tapn.
4 olan dairnin daxilin çkilmi düzgün
altbucaqlnn trfinin uzunluunu tapn. 19. BE A AC , AD DC , BF FC olarsa, ABC
A) 6 üçbuca üçün uyunluu müyyn edin.
B) 9
C) 3 B
D) 2 3
F
E) 3 2
A D E C
13. Trflri 4, 5, 7 olan uçbucan kiçik
bucann kosinusunu tapn. 1. Median a. BE
23 24 29
A) B) C) 2. Orta xtt b. BD
35 35 35
31 32 3. Hündürlük c. DF
D) E)
35 35 d. AD
e. EF
14. Trflri 5, 13 v 12 olan üçbücan böyük
trfin çkilmi mediann uzunluunu tapn. 20. ABCD – paraleloqram (O diaqonallarn
A) 6 ksim nöqtsidir) üçün uyunluu
B) 2,5 müyyn edin.
C) 5,5
D) 5 1. ABCD – rombdur
E) 6,5 2. ABCD – düzbucaqldr
3. ABCD – kvadratdr
15. Sahsi 108 olan düzgün 12 bucaqlnn a. AC BD, BAO z OAD

xaricin çkilmi çevrnin radiusunu tapn. b. AC A BD, BAO 45q
c. BAD BCD 180q, AOB 90q
16. Radiusu 4 3 olan çevrnin daxilin d. AB BC , AC z BD
çkilmi kvadratn sahsini tapn. e. AB A BC , AC A BD

G variant 6. xc x a v yc y b düsturlar il verilmi

paralel köçürmd A (–3; 2) nöqtsi B (1; 3)
1. ABC v A1B1C1 oxar üçbucaqlarnda nöqtsin çevrilir. a+b cmini tapn.
AB=18 sm, A1B1=9 sm, AC=26 sm olarsa, A) 0
A1C1-i tapn. B) 6
A) 16 sm C) 4
B) 13 sm D) 3
C) 19 sm E) 5
D) 15 sm
E) 18 sm y
7. MN vektorunun
N 3
uzunluunu tapn.
2. Düzbucaql üçbucaqda hipotenuz 10 sm,
katetlrdn biri 8 sm-dir. O biri katetin A) 5
hipotenuz üzrindki proyeksiyasn tapn. B) 3 1 M
A) 3 sm C) 14 -2 0 1 x
B) 4 sm D) 15
C) 2,4 sm
D) 3,2 sm E) 13
E) 3,6 sm
8. Sahsi 96 m2 olan düzbucaqlnn trflri 2:3
3. ABC üçbucanda BE tnböln, AB=18 sm, nisbtind olarsa, düzbucaqlnn trflrini
AC=21 sm v AE=12 sm olarsa, BC-ni tapn. tapn.
A) 13 sm A) 8 m, 12 m
B) 13,5 sm B) 6 m, 16 m
C) 14 sm C) 12 m, 18 m
D) 12 sm D) 9 m, 11 m
E) 15 sm E) 7 m, 12 m
4. Çevrnin AB v CD A 3 2
C 9. Sahsi sm olan brabrtrfli üçbucan
vtrlri M nöqtsind
3
ksiir. AB=22 sm, M D tnbölnini tapn.
CD=20 sm v AM=6 sm
A) 1 sm
olarsa, CM v DM-i B
tapn. B) 1,5 sm
A) 8 sm v 12 sm C) 2 sm
B) 13 sm v 7 sm D) 1,8 sm
C) 11 sm v 9 sm E) 1,4 sm
D) 6 sm v 14 sm
E) 10 sm v 10 sm 10. Hipotenuzu 8 sm, iti bücaqlarndan biri
digrindn iki df böyük olan düzbucaql
5. Kvadratn neç simmetriya oxu var? üçbucan sahsini tapn.
A) 1 A) 8 2 sm2
B) 2 B) 8 3 sm2
C) 3
C) 16 sm2
D) 4
E) yoxdur D) 9 2 sm2
E) 18 sm2

11. Trflri 4 sm, 5 sm v 7 sm olan üçbucan 16. Radiusu 14 olan çevrnin daxilin
xaricin çkilmi çevrnin radiusunu tapn. çkilmi trapesiyann böyük oturaca
30 6 mrkzdn keçir v kiçik oturacaq
A) sm radiusa brabrdir. Trapesiyann
25
perimetrini tapn.
30 6
B) sm
29 17. Trflri 5, 12, 3 olan üçbucan sahsini
35 6 tapn.
C) sm
24
D) 2 sm 18. Oturacaqlar 9 v 19 olan brabryanl
E) 3 sm trapesiyann diaqonallar qarlql
perpendikulyardrsa, onun sahsini tapn.
12. Oturacaqlar 6 sm v 10 sm, diaqonal 10 sm
olan brabryanl trapesiyann sahsini tapn. 19. Uyunluu müyyn edin.
A) 45 sm2 O nöqtsi ABC üçbucann daxilin çkilmi
B) 42 sm2 çevrnin mrkzidir.
C) 54 sm2
D) 50 sm2 B
E) 48 sm2
O
A
13.
ki hündürlüyü 3 v 7 olan üçbucan üçüncü
hündürlüyünün mümkün olan tam C
qiymtlrinin cmini tapn.
A) 7 1. B 90q a. AOB 110q
B) 9 2. A 60q b. AOC 135q
C) 11
3. C 40q c. BOC 120q
D) 12
d. AOC 90q
E) 15
e. AOB 80q
14. Qabarq 9 bucaqlnn n çoxu neç daxili
buca 50°-dn kiçik ola bilr? 20. Uyunluu müyyn edin.
A) 1 1. Simmetriya oxu yoxdur
B) 2 2. 2 simmetriya oxu var
C) 3
3. 4 simmetriya oxu var
D) 6
E) 7 a. paraleloqramn
b. rombun
15. AB – toxunan, B c. düzbucaqlnn
A
O – çevrnin d. kvadratn
mrkzi, AB=6, D F e. brabryanl trapesiyann
C
AD=3, FC=4, O
FE=8 olarsa, BF-i
E
tapn.

H variant 5. S nöqtsindn çevry uzunluu 10 sm olan

ksn v uzunluu 4 sm olan toxunan
çkilmidir. Ksnin çevr xaricind qalan
1. ABC v A1B1C1 oxar üçbucaqlarnda hisssinin uzunluunu tapn.
PABC=46 sm, PA1B1C1 =69 sm v AB=16 sm A) 2 sm
B) 1,6 sm
olarsa, A1B1-i tapn.
C) 2,6 sm
A) 24 sm
D) 2,2 sm
B) 26 sm
E) 1,8 sm
C) 25 sm
D) 27 sm
6. Brabrtrfli üçbucan neç simmetriya oxu
E) 20 sm
var?
A) 1
2. Düzbucaql üçbucan 25 sm- brabr olan B) 2
hipotenuzuna çkilmi hündürlüyü 12 sm C) 3
olarsa, katetlrin hipotenuz üzrindki D) 4
proyeksiyalarn tapn. E) yoxdur
A) 14 sm v 11 sm
B) 13 sm v 12 sm
7. Xaricin çkilmi çevrnin radiusu 5 2 sm
C) 15 sm v 10 sm
olan kvadratn daxilin çkilmi çevrnin
D) 16 sm v 9 sm
radiusunu tapn.
E) 17 sm v 8 sm
A) 3 2 sm
3. ABCD trapesiyasnda B C B) 5 sm
ABC=ACD, BC=8 sm, C) 4 2 sm
AD=18 sm olarsa, AC A D D) 6 sm
diaqonalnn uzunluunu E) 7 sm
tapn.
8. Sahsi 400 sm2, trflrinin nisbti 1:4 olan
A) 12 sm
düzbucaqlnn böyük trfini tapn.
B) 14 sm A) 30 sm
C) 13 sm B) 40 sm
D) 15 sm C) 60 sm
E) 11 sm D) 50 sm
E) 45 sm
4. Çevrnin AB diametri CD vtrini M
nöqtsind ksir. AB=30 sm, BM=6 sm, 9. ABC üçbucanda AB=6 sm, AC=9 sm v
CD=26 sm olarsa, CM v DM-i tapn. A=30q olarsa, üçbucan sahsini tapn.
A) 18 sm v 8 sm A) 13,5 sm2
B) 24 sm v 4 sm B) 14 sm2
C) 6 sm v 20 sm C) 14,5 sm2
D) 20 sm v 8 sm D) 13 sm2
E) 19 sm v 7 sm E) 15 sm2

10. Hipotenuzu 5 sm olan düzbucaql üçbucan 15. AB–toxunan,

katetlrindn biri o birindn 1 sm böyükdür. O–çevrnin mrkzi, C
Üçbucan sahsini tapn. AB= 5 2 , AF=FD, O
A) 5 sm2 ED=2, BE=1 olarsa, E
F D
B) 10 sm2 CE-ni tapn. A
C) 6 sm2 B
D) 8 sm2
E) 9 sm2
16. Perimetri 80 olan trapesiyann kiçik
11. M nöqtsi ABC üçbucann BC trfini oturaca onun xaricin çkilmi çevrnin
BM:MC=2:3 nisbtind bölür. S'ABM=36 sm2 radiusuna brabrdir, böyük oturaca is
olarsa, S'ABC-ni tapn. çevrnin mrkzindn keçir. Bu çevrnin
A) 60 sm2 radiusunu tapn.
B) 72 sm2
C) 90 sm2 17. Trflri 9; 12; 15 olan üçbucan sahsini
D) 80 sm2 tapn.
E) 76 sm2
18. Oturacaqlar 11 v 15 olan brabryanl
12. ABCD dördbucaqlsnda AB=BC=2 sm, trapesiyann diaqonallar qarlql
AD=4 sm, CD=2 2 sm v B=90q olarsa, perpendikulyardrsa, onun sahsini tapn.
sahsini tapn.
19. Uyunluu B
A) 4 sm2
B) 6 sm2 müyyn edin.
C) 8 sm2 O nöqtsi ABC O
2 üçbucann daxilin C
D) 4 2 sm çkilmi çevrnin
A
E) 4 3 sm2 mrkzidir.
a. AOB 150q
13.
ki hündürlüyü 2 v 5 olan üçbucan üçüncü 1. A 30q b. AOB 110q
hündürlüyünün mümkün olan tam 2. B 100q c. AOC 140q
qiymtlrinin cmini tapn. 3. C 40q d. BOC 105q
A) 15
e. BOC 125q
B) 12
C) 9
D) 7 20. Uyunluu müyyn edin.
E) 5 1. Bir simmetriya oxu var
2.
ki simmetriya oxu var
14. Qabarq 8-bucaqlnn n çoxu neç daxili 3. Dörd simmetriya oxu var
buca 70°-dn kiçik ola bilr?
A) 1 a. rombun
B) 2 b. kvadratn
C) 3 c. brabryanl trapesiyann
D) 6 d. paraleloqramn
E) 7 e. çevrnin

ÜMUMİ ORTA (9-illik) TƏHSİL SƏVİYYƏSİ ÜZRƏ

BURAXILIŞ İMTAHANININ BİRNİCİ MƏRHƏLƏSİ
ÜÇÜN TAPŞIRIQ NÜMUNƏLƏRİ

Açıq tipli test tapşırıqlarının hər birinin sonunda müvafiq tapşırığı yerinə yetirmək üçün yer ayrılmışdır.
Amma nəzərə almaq lazımdır ki, buraxılış imtahanının "sual kitabçası"nda hər tapşırıq üçün belə yerlər
ayrılmayacaq (yalnız tapşırıqların şərti olacaq). İmtahanda tapşırıqların həlli və cavabları "sual
kitabçası"nda deyil, yalnız "cavab vərəqi"ndə yazılmalıdır. "Cavab vərəqi"nin nümunəsi ilə kitabın
275‐282‐ci səhifələrində tanış ola bilərsiniz.
Riyaziyyat fənnindən təqdim edilmiş bu test blokunda buraxılış imtahanının birinci mərhələsi üzrə
yeni təhsil proqramı (kurikulum) əsasında Ədədlər və əməllər, Cəbr və funksiya, Həndəsə, Ölçmə, Statistika
və ehtimal məzmun xətlərinə aid aşağıdakı alt standartlar üzrə bilik və bacarıqların yoxlanılması və
qiymətləndirilməsi nəzərdə tutulmuşdur:
V sinif üzrə:
1.1.4. İki sonlu çoxluğun birləşməsini və kəsişməsini tapır.
1.2.5. Ədədin hissəsini və faizini tapır.
2.2.3. Sadə bərabərsizliklərin natural həllərini tapır.
3.1.3. Üçbucağın və dördbucaqlının perimetrini, düzbucaqlının və kvadratın sahəsini hesablayır.
3.1.4. Paralelepipedin və kubun səthinin sahəsini və həcmini hesablayır.
5.1.4. Cədvəl və ya diaqramlar əsasında müəyyən nəticələr çıxarır.
VI sinif üzrə:
1.2.2. Vurma və bölmənin xassələrini tətbiq edir.
1.2.5. Nisbət, tənasüb, düz mütənasib, tərs mütənasib kəmiyyətlərə və faizə aid sadə məsələləri həll edir.
3.1.2. Tərəfinə və ona bitişik bucaqlarına görə üçbucağı və radiusuna görə çevrəni qurur.
VII sinif üzrə:
1.1.4. Çoxluqların birləşməsi və kəsişməsi xassələrini məsələlər həllinə tətbiq edir
4.1.1. Eyni adlı kəmiyyətlərin ölçü vahidlərinin birindən digərinə keçir.
5.2.1. Aparılan sınaqda elementar hadisələrin sayını tapır və onun əsasında hadisənin ehtimalını hesablayır.
VIII sinif üzrə:
1.2.2 . Tam üstlü qüvvətin xassələrini tətbiq edir.
2.1.1. Həyati situasiyaya uyğun kvadrat tənlik qurur.
2.2.2. Kvadrat tənlikləri həll edir.
3.1.3. Pifaqor teoremini tətbiq edir, iti bucağın triqonometrik funksiyalarının təriflərini bilir və bəzi
bucaqların triqonometrik funksiyalarının qiymətini tapır.
IX sinif üzrə:
1.2.3. n-ci (n>2) dərəcədən kök daxil olan ifadələri sadələşdirir
2.2.3. Kvadrat bərabərsizliyi həll edir.
3.1.3. Çevrəyə toxunan və kəsənin xassələrini tətbiq edir.

A variant
1
1. Kvadratn sahsi 225 sm2-dir. Radiusu kvadratn trfinin
-n brabr olan çevrni xtke v
3
prgarn kömyi il qurun. Qurmann yerin yetirilmsi mrhllrini ardcllqla (qurmann
alqoritmini) yazn.
Qurmann alqoritmi:
2. Sinif agirdlrinin iki idman drnyin getmsi haqqnda mlumatlar barqrafda göstrilmidir.
Sinifd 40 agird oxuyur v onlarn 12,5%-i bu drnklrdn heç birin getmir. Hr iki drny
gedn agirdlrin sayn tapn.
Voleybol
dman növü
Futbol
0 5 10 15 20 25 30
agirdlrin say

Cavab:
2
§ 4 a 3b 4 ab 3 1 ab ·
3. ¨ 4 ¸ ifadsini sadldirin.
¨ b a ab ¸
© ¹
Cavab:

4. 3 u 3 u 3 ölçülü Rubik kubiki 27 brabr kuba

bölünmüdür. Bir kiçik kubun tili 2 sm olarsa,
Rubik kubunun tam sthinin sahsini tapn.
Cavab:
B
5. Çevr xaricin çkilmi dördbucaqlda
AM 5 sm, PD 8 sm, KC 6 sm, BN 7 sm M
olarsa, AP, DK, CN, BM parçalarn v A
dördbucaqlnn perimetrini tapn. N
.
P
C
K

Cavab:
6. Parkda aaclar crg il kilmidir. Hr crgd aaclarn say crglrin sayndan 5 vahid çoxdur.
Parkda cmi 204 aac kilrs, bir crgdki aaclarn sayn tapn. Mslni tnlik qurmaqla hll
edin.
Cavab:
7. Delfinin hrkt trayektoriyas

1
y x 3 x 5 funksiyas il
2
verilmidir. Delfin suyun sthindn hans n
böyük hündürlüy qalxa bilr (delfinin hrkt
sürti m/san il nzrd tutulur)? Alnan
cavab santimetrl ifad edin.

Cavab:
Siz tqdim olunmu situasiyan diqqtl oxuyun v burada verilmi mlumatlardan istifad
edrk 8 – 10 sayl taprqlar cavablandrn. Nzr aln ki, hr taprqda alnan
ntic hmin situasiya il bal növbti taprqlarda istifad oluna bilr.
Situasiya. “Ticart mrkzi”. Girii
yalnz birinci mrtbdn olan ikimrtbli
ticart mrkzind mrtblr aras pillkn
döm il 30q bucaq ml gtirir. Bir pillnin
hündürlüyü 20 sm-dir.
8. min pillknd pilllri iki-iki qalxr, Ramil is eyni pillknd pilllri üç-üç qalxr. Pillkndki
pilllrin saynn 29-dan çox, 35-dn az olduunu v min il Ramilin addmlarn yarmçq
atmadan qalxdqlarn nzr alsaq, birinci mrtbnin hündürlüyünü tapn.
Cavab:

9. Pillknin uzunluunu tapn.
Cavab:
10. Gün rzind ticart mrkzin 400 nfr

mütri glmi, onlardan 250 nfri birinci
mrtbd, 300 nfri ikinci mrtbd, 200
nfri hr iki mrtbd al-veri etmidir.
Ticart mrkzin gln tsadüfi seçilmi
mütrinin al-veri etmsi ehtimaln tapn.
Cavab:

B variant
1. A çoxluu 6 n 12 brabrsizliyinin natural hllri çoxluu, B is 8 n 15 brabrsizliyinin
natural hllr çoxluu olarsa, Eyler-Venn diaqramnn elementlrini yazn.
A B
2. ABCD paraleloqramnda O diaqonallarn ksim nöqtsidir v BM=MC. ABCD paraleloqramnn

sahsi 32 olarsa, MOC üçbucann sahsini tapn.
B M C
O
A D
Cavab:
3. p -nin hans müsbt qiymtind 5 p 25 2

3
ifadsinin mnas yoxdur? Cavabnz saslandrn.
Cavab:
saslandrma:

4. Nisbti 2:3 olan el iki dd tapn ki, onlara uyun olaraq 6 v 12 lav etdikd alnan ddlr 3:5
nisbtind olsunlar.
Cavab:
D D
5. AB=5 sm, A 40 , B 60 olarsa, xtke v transportirdn istifad etmkl ABC üçbucan
qurun. Qurmann yerin yetirilmsi mrhllrini ardcllqla (qurmann alqoritmini) yazn.
Qurmann alqoritmi:

6. Diaqramda natural a ddinin sad vuruqlar v onlarn say verilmidir. a ddi 160 v 520
ddlrindn hansna qalqsz bölünür? Cavabnz saslandrn.
12
10
8
6
say
4
2
0
2 5 13
sad vuruqlar
Cavab:
saslandrma:
7. Kvadrat formal lövhdn eni 30 sm olan düzbucaql hiss ksildi. Lövhnin qalan hisssi sahsi
2800 sm2 olan düzbucaqldr. Kvadrat lövhnin sahsini tapn. Tapr kvadrat tnlik qurmaqla
hll edin.
Cavab:

Siz tqdim olunmu situasiyan diqqtl oxuyun v burada verilmi mlumatlardan

istifad edrk 8 – 10 sayl taprqlar cavablandrn. Nzr aln ki, hr taprqda
alnan ntic hmin situasiya il bal növbti taprqlarda istifad oluna bilr.
Situasiya. “Gül maazas”. Gül maazasna hr biri 4

manatdan 40 dd qzlgül, hr biri 5 manatdan 31 dd
orxideya v hr biri 3 manatdan bir neç zanbaq alb gtirdilr.
8. Maazaya gtiriln zanbaqlarn say 30-dan çox, 40-dan azdr.

Zanbaqlarn hamsn istifad etmkl hm hr birind 5, hm d
hr birind 7 dd olmaqla zanbaq buketlri hazrlamaq olar.
Maazaya neç zanbaq gtirilib?
Cavab:

9. Maazaya gtiriln güllr içrisindn tsadüfi seçiln gülün qzlgül v ya orxideya olmas
ehtimaln tapn.
Cavab:
10. Qzlgül v zanbaqlardan istifad etmkl 30 manat dyrind buket hazrland. Buketd
zanbaqlarn say qzlgüllrin sayndan 2 df çox olarsa, buketdki qzlgüllrin sayn tapn.
Cavab:

Taprq nümunlri üçün qiymtlndirm

meyarlar
A variant
Taprq 1.
1 1
Hlli: S a2 o a2 225sm 2 o a 15sm o R a 15sm 5sm
3 3
Çevrnin qurulmas alqoritmi:
1. Çevrnin O mrkzi müstvi üzrind qeyd edilir.
2. Prgarn az uzunluu 5 sm olan parça qdr açlr (xtke üzrind).
3. Prgarn iti ucu O nöqtsind olmaqla çevr qurulur.
Bal kalas Meyarlar

a. Mslnin hll prosesi (kvadratn trfinin 15 sm olmas, çevrnin radiusunun 5
1 bal
sm olmas taplb, qurma prosesi yazlb) yazlmaqla tlb olunan çevr qurulub.
1
b. Kvadratn trfinin 15 sm olmas v çevrnin radiusunun (kvadratn trfinin
3
hisssinin) 5 sm olmas taplb, qurma prosesi yazlmayb v ya shv yazlb.
c. Kvadratn trfinin 15 sm olmas taplb, amma çevrnin radiusu (v ya kvadratn
2 1
bal trfinin hisssi) shv taplb, shv taplan radiusa uyun qurma prosesi düz
3 3
yazlb.
1
d. Kvadratn trfi shv taplb, amma shv taplan bu trf uyun olaraq onun
3
hisssi doru taplb v qurma prosesi düzgün yazlb.
e. Kvadratn sah düsturundan istifad edilrk trfinin 15 sm olmas taplb,
çevrnin radiusu taplmayb v ya shv taplb, qurma prosesi yazlmayb v ya
shv yazlb.
1 f. Kvadratn trfi v çevrnin radiusu shv taplb, amma qurma prosesi shv
bal taplan radiusa uyun düz yazlb.
3
1
g. Kvadratn trfi shv taplb, amma shv taplan bu trf uyun olaraq onun
3
hisssi doru taplb, qurma prosesi yazlmayb v ya shv yazlb.
0 bal h. a-g bndlrind sadalanan hallardan baqa digr bütün hallar

Taprq 2.
40 12,5
n V 22, n F 28, 5, n V * F 40 5 35,
Hlli: 100
n V F n V n F n V * F 22 28 35 15
Bal kalas Meyarlar

a. Voleybol drnyin gednlrin say (22), futbol drnyin gednlrin say (28),
1 bal drny getmynlrin say (5) taplmaqla yana hr iki drny gednlrin say
(15) doru taplb.
b. Voleybol drnyin gednlrin say (22), futbol drnyin gednlrin say (28) v
drny getmynlrin say (5) doru taplb, amma taprn doru cavab
taplmayb v ya shv taplb.
2 c. Voleybol drnyin gednlrin say (22), futbol drnyin gednlrin say (28) v
bal n az bir drny gednlrin say (35) doru taplb, amma digr mliyyatlar
3
aparlmayb v ya shvdir.
d. Drny getmynlrin say (5) v n az bir drny gednlrin say (35) doru
taplb, amma digr mliyyatlar aparlmayb v ya shv aparlb.
e. Voleybol drnyin gednlrin say (22) v futbol drnyin gednlrin say (28)
doru taplb, amma digr mliyyatlar aparlmayb v ya shv aparlb .
1 f. Drny getmynlrin say (5) doru taplb, amma digr mliyyatlar
bal aparlmayb v ya shv aparlb.
3
g. n az bir drny gednlrin say (35) doru taplb, amma digr mliyyatlar
aparlmayb v ya shv aparlb.
0 bal h. a-g bndlrind sadalanan hallardan baqa digr bütün hallar
Taprq 3.
Hlli:
I üsul.

2
2 § 4 ab 4 a 2 4 b 2 ·
§ 4 a 3b 4 ab3 1 ab · ¨ 1 ab ¸
¨ 4 ¸ ¨ 4 ¸
¨ b a ab ¸¹ b a ab ¸
© ¨
© ¹

2
§ 4 ab a b · § 4
2
¨ 1 ab ¸ 1 ab ·
4 ¨¨ ab 4 ¸
¨ b a ab ¸ © ab ¹¸
© ¹
2 2
§ ab 1 ab · § 1 ·

2
¨¨ ¸¸
4
¨4 ¸ ab ab
© ab ¹
4
© ab ¹

II üsul.
2
§4 ·
§4 3 4 3 ·
¨ a b ab 1 ab ¸
2 §4 3 4 3·
¨ ab ¨ a b ab ¸ b a 1 ab ¸
© ¹

¨ ¸
¨
©
b a 4 ab ¸
¹
¨
¨
4 ab b a

¸
¸
© ¹
2 2
§ ab
¨
a b b a 1 ab ·
¸ §
¨ b a ·
¸
¨¨
©
4 ab b a ¸¸
¹
¨¨ 4 ab b a ¸¸
© ¹
2

§ 1 · 4 ab
2
¨¨
4 ¸¸
ab
© ab ¹
Bal kalas Meyarlar
a. fadnin sadldirilm prosesi yazlmaqla cavab ( ab ) doru taplb (hll
1 bal
üsulundan asl olmayaraq).
b. fadnin sadldirilm prosesi sonadk aparlmasa da, surtd ortaq vuruq
1 mötriz xaricin doru çxarlb (hll üsulundan asl olaraq 4 ab v ya ab ),
bal
2 amma sonrak mliyyatlar aparlmayb v ya sonrak mliyyatlarda mexaniki
shv yol verilib.
0 bal c. a-b bndlrind sadalanan hallardan baqa digr bütün hallar
Taprq 4.
Hlli: a 3 2 sm 6 sm; S tam 6 a2 6 36 sm 2 216 sm 2
Bal kalas Meyarlar
a. Taprn hll prosesi yazlmaqla Rubik kubunun tam sthinin sahsi (216 sm2
1 bal
v ya 216 v ya 6 36 sm2 v ya 6 36) doru taplb.
b. Rubik kubunun tili (6 sm) doru taplb, amma tam sthinin sahsi taplmayb v
0 bal ya shv taplb.
c. a bndind sadalanan hallardan baqa digr bütün hallar
Taprq 5.
Hlli:
AP AM 5 sm; DK DP 8 sm,
CN CK 6 sm, BM BN 7 sm
AD 5sm 8sm 13sm; BC 7sm 6sm 13sm,
DC 8sm 6sm 14sm; AB 5sm 7sm 12sm
P AB BC CD AD 12sm 13sm 14sm 13sm 52sm

Bal kalas Meyarlar

a. Taprn hll prosesi yazlmaqla dördbucaqlnn perimetri (52 sm v ya 52)
1 bal
doru taplb.
b. AP, DK, CN v BM parçalarndan (uzunluqlar uyun olaraq 5 sm, 8 sm, 6 sm v
7 sm-dir) istniln üçünün uzunluu doru taplb v qalan birinin uzunluuna
baxlmayb.
1 c. AP=AM, DK=DP, CN=CK v BM=BN olduu (dördü d) yazlb v digr
bal
2 mliyyatlar aparlmayb v ya shv aparlb.
d. AP, DK, CN v BM parçalarnn uzunluqlar taplmadan dördbucaqlnn
perimetri 5 8 6 7 2 26 2 52 klind hesablanb.
0 bal e. a-d bndlrind sadalanan hallardan baqa digr bütün hallar
Taprq 6.
Hlli: I üsul. Crglrin sayn x , bir crgdki aaclarn sayn x 5 götürüb x x 5 204
kvadrat tnliyini alr. Kvadrat tnliyin köklrinin x1 17, x2 12 olduunu v vvlc crglrin
saynn 12, sonra is bir crgdki aaclarn saynn 17 olduunu tapr.
II üsul. Bir crgdki aaclarn sayn x , crglrin sayn x 5 götürüb x x 5 204
kvadrat tnliyini alr. Kvadrat tnliyin köklrinin x1 17, x2 12 olduunu tapr v bir crgdki
aaclarn saynn 17 olduunu qeyd edir.
Bal kalas Meyarlar

a. Bir crgdki aaclarn say mchul il iar edilmkl v ya crglrin say
mchul il iar edilmkl uyun olaraq x x 5 204 v ya x x 5 204
1 bal
tnliklrindn biri v ya bu tnliklr ekvivalent olan bir tnlik qurulub v
qurulan tnlik hll edilrk taprn doru cavab (17) taplb.
b. Bir crgdki aaclarn say mchul il iar edilmkl v ya crglrin say
mchul il iar edilmkl uyun olaraq x x 5 204 v ya x x 5 204
1 tnliklrindn biri v ya bu tnliklr ekvivalent olan bir tnlik qurulub, amma
bal
2 sonrak mliyyatlar aparlmayb v ya shv yerin yetirilib.
c. Tnlik qurulub v hll edilib, amma taprn doru cavab taplmayb (ntic
çxarlmayb).
d. Tnlik qurulmadan hesablamalar aparlmaqla taprn doru cavab taplb.
0 bal
e. a-c bndlrind sadalanan hallardan baqa digr bütün hallar

Taprq 7.
1
Hlli: I üsul. y x 3 x 5 düsturunda ikihdlinin kvadratn ayraq.
2
y
1
2
x 3 x 5
2

1 2
x 2 x 15
2

1 2
x 2 x 1 16

1
2
x 1 2
16
1
2
x 12 8 d 8 hmax 8 m=800 sm
II üsul. Parabolann tp nöqtsinin koordinatlarnn taplmas düsturlarndan istifad edk:
b 4ac b 2
x0 v y0 .
2a 4a
Onda, y0 üçün 8 m alarq. Demli, cavab 800 sm-dir.
Bal kalas Meyarlar

a. Taprn hlli yazlmaqla (hll üsulundan asl olmayaraq) doru cavab (800 sm
1 bal
v ya 800) taplb.
1 1
b. Taprq I üsulla hll edildikd ( x 1) 2 8 v ya (( x 1) 2 16)
2 2
ifadlrindn biri alnb (yni tam kvadrat ayrlb) v bu ifaddn sonrak
1 mrhllr yazlmayb v ya shvdir.
bal
2
4ac b 2
c. Taprq II üsulla hll edildikd y0 düsturu yazlb v ya ttbiq
4a
edilib, amma cavab shv taplb.
4ac b 2
d. Taprq II üsulla hll edildikd y0 düsturu yazlmayb, yalnz
4a
b
0 bal x0 düsturu yazlb v ya ttbiq edilib (doru v ya shv ttbiq
2a
edilmsindn asl olmayaraq).
e. a-c bndlrind sadalanan hallardan baqa digr bütün hallar
Taprq 8.
Hlli:
KOB(2 ;3)=6, 29 6n 35, 6n 30, 30 20 600 sm=6 m

Bal kalas Meyarlar

1 bal a. Taprn hlli yazlmaqla doru cavab (600 sm v ya 600 v ya 6 m) taplb.
b. 2 v 3 ddlrinin KOB-u (6) taplb, sonrak mliyyatlar aparlmayb v ya shv
1 aparlb
bal
2 c. Pilllrin saynn 30 olduu birbaa taplb (KOB (2; 3) taplmayb), hündürlük
is 3020=600 sm=6 m klind hesablanb.
0 bal d. a-c bndlrind sadalanan hallardan baqa digr bütün hallar
Taprq 9.
Hlli:
c
a c 2 a 12 m , a mrtblr arasndak msaf, c-is pillknin uzunluudur.
2
Bal kalas Meyarlar
0
a. Düzbucaql üçbucaqda 30 -lik bucan qarsnda duran katetin xasssini ttbiq
c
etmkl ( a c 2 a ) doru cavab (12 m v ya 12) taplb.
2
b. Düzbucaql üçbucaqda iti bucan qarsnda duran katetin hesablanmas
1 bal
düsturunu ( a c sin30D ) ttbiq etmkl doru cavab (12 m v ya 12) taplb.
c. Düzbucaql üçbucan digr elementlrini (digr iti buca, digr kateti v s.)
tapmaqla (digr bucan kosinusunun taplmasn v ya Pifaqor teoremini ttbiq
etmkl) doru cavab (12 m v ya 12) taplb.
0 bal d. a-c bndlrind sadalanan hallardan baqa digr bütün hallar
Taprq 10.
Hlli:
P(AB)=P(A)+P(B)–P(AB)=300+250–200=350
Ticart mrkzind al-veri edn alclarn say 350 olacaq (50 nfr mütri al-veri
etmyib). Onda lverili hallarn say 350, mümkün hallarn say 400 olduundan ticart mrkzin
350 7
gln tsadüfi seçilmi mütrinin al-veri etmsi ehtimal p olar.
400 8
Bal kalas Meyarlar

a. Taprn hll prosesi yazlmaqla doru cavab (seçilmi mütrinin al-veri
etmsi
1 bal
7 350
ehtimal - v ya ) taplb.
8 400
1 b. Ticart mrkzind al-veri edn alclarn say (350) doru taplb, amma
bal
2 sonrak mrhllr yazlmayb v ya shvdir.
0 bal c. a-b bndlrind sadalanan hallardan baqa digr bütün hallar

B variant
Taprq 1.
Hlli:
6 < n < 12 brabrsizliyini ödyn natural ddlr 7, 8, 9, 10 v 11, 8 < n < 15 brabrsizliyini ödyn
natural ddlr is 9, 10, 11, 12, 13 v 14-dür. Onda A ^7, 8, 9, 10, 11` , B ^9, 10,11,12,13,14` . Bu iki
çoxlua uyun Eyler-Venn diaqram aadak kimi olacaq:
A B
9 10 12
7 13
8 11 14
Bal
Meyarlar
kalas
a. Taprn hll prosesi tam doru yazlb (n az hr iki brabrsizliyi ödyn natural
ddlr doru yazlb v sonra Eyler-Venn diaqramnn elementlri düzgün
doldurulub v ya n az A v B çoxluqlarnn hr ikisi doru yazlb v sonra Eyler-
1 bal
Venn diaqramnn elementlri düzgün doldurulub);
b. Eyler-Venn diaqramnn elementlri düzgün doldurulub (brabrsizliklri ödyn
natural ddlr yazlmad halda da);
c. Hr iki brabrsizliyi ödyn natural ddlr doru yazlb, amma Eyler-Venn
diaqramnn elementlri shv yazlb v ya ümumiyytl yazlmayb;
d. Hr iki brabrsizliyi ödyn natural ddlr (v ya A v B çoxluqlarnn hr ikisi)
doru yazlb v A \ B ^7,8` , B \ A ^12,13,14` , A B ^9,10,11` çoxluqlarnn üçü
d doru yazlb (Eyler-Venn diaqramnn elementlrinin ümumiyytl yazlmad
hallarda);
1 e. A v B çoxluqlarnn hr ikisi doru yazlb, Eyler-Venn diaqramnn üç hisssindn
bal ( A \ B, B \ A v A B) istniln birinin elementlri düzgün doldurulub, amma digr
2
iki hisssinin elementlri shv yazlb v ya ümumiyytl yazlmayb;
f. Brabrsizliklri ödyn natural ddlrin yazlnda v ya A v B çoxluqlarnn
yazlnda ciddi brabrsizlik (<) iarsi il d iarsinin qardrlmasndan yarana
bilck shvlr (n az biri üçün) olduqda (bu tipli shv Eyler-Venn diaqramnn
dodurulmasna da tsir etdikd qiymtlndirm yen bu bnd sasn aparlr);
g. Eyler-Venn diaqramnnda brabrsizliklrin özünü d onlar ödyn ddlrin
üzrind yazdqda (Eyler-Venn diaqramnn özü shv olsa da);
0 bal h. Digr bütün hallarda.
Taprq 2.
Hlli:
I üsul. Mlumdur ki, paraleloqramn hr hans diaqonal onu iki brabr üçbucaa, üçbucan hr hans
median is bu üçbuca sahlri brabr olan iki üçbucaa ayrr. Bu xasslri ardcl olaraq ABCD
paraleloqramna (birinci xassni), ABC üçbucana (ikinci xassni) v AMC üçbucana (ikinci
xassni) ttbiq edk. Onda
S AMC S ABC S ABCD 32
SMOC 4
2 4 8 8
alarq.

II üsul. Paraleloqramn qar trflrinin orta nöqtlrini birldirn MK v B M C

EF parçalarn çkk. Akardr ki, bu zaman alnan AEOK, EBMO, OMCF v
S ABCD E F
KOFD paraleloqramlar brabrdir. Onda SOMCF . Digr trfdn, O
4 A D
mlumdur ki, MOC v OCF üçbucaqlar brabrdir (üçbucaqlarn K
SOMCF S ABCD
32
brabrlik lamtlrindn istniln birin gör). Onda SMOC 4.
28 8
III üsul. Paraleloqramn BD diaqonaln da çkk. Bu zaman diaqonallarn
ksimsindn alnan 4
S ABCD 32
dd üçbucan (AOB, BOC, COD v AOD) sahlri brabr olacaq. Onda SBOC 8.
4 4
SBOC 8
BOC üçbucanda OM mediandr. Onda SMOC 4.
2 2
Diqqt! Tapr göstriln üsullardan baqa üsullarla da hll etmk mümkündür. Yoxlama zaman
bel halla (vurulanan üsullardan frqli üsulla doru hll il) qarladqda hmin hll üsulunun
mrhllriniqiymtlndirmmeyarnnbndlrinuyunladraraqqrarlarvermklazmdr.
Bal
Meyarlar
kalas
a. Üsulundan asl olmayaraq taprn hll prosesi doru yazlb (hr üsula uyun
olaraq istifad olunan xasslr hr hans formada vurulanmaldr) v doru cavab
1 bal 32
( v ya 4) taplb;
8
b. Üsulundan asl olmayaraq taprn hll prosesi doru yazlb, amma yol veriln hr
hans bir mexaniki shv gör cavab shv taplb;
32
c. Üsulundan asl olmayaraq taprn hll prosesi yazlb v doru cavab ( v ya 4)
8
taplb, amma hll zaman istifad olunmal xasslr heç bir formada vurulanmayb
(bu zaman hans üsuldan istifad edildiyi ya tsvirdn, ya fiqurlardan n az birinin
adlandrlmas vasitsil baa düülmlidir, ks halda qiymtlndirm j bndin
sasn aparlr);
d. Taprq I üsulla hll edildikd, MOC üçbucann sahsinin ABC üçbucann
S AMC S ABC
sahsindn 4 df kiçik ( SMOC ) olduu taplb (uyun xass hr hans
2 4
formada qeyd edilmkl) v ya AMC üçbucann sahsinin ABCD paraleloqramnn
1 sahsindn 4 df kiçik olduu taplb (uyun xass hr hans formada qeyd
bal
2 edilmkl), amma hll prosesinin davam ya shvdir, ya da ümumiyytl yoxdur;
e. Taprq II üsulla hll edildikd, OMCF paraleloqramnn sahsinin ABCD
S ABCD
paraleloqramnn sahsindn 4 df kiçik ( SOMCF ) olduu taplb, amma
4
hll prosesinin davam ya shvdir, ya da ümumiyytl yoxdur;
f. Taprq III üsulla hll edildikd, diaqonallarn ksimsindn alnan bir üçbucan
sahsinin paraleloqramn sahsindn 4 df kiçik olduu (v ya 8- brabr olduu)
taplb, amma hll prosesinin davam ya shvdir, ya da ümumiyytl yoxdur;
g. Paraleloqram tsvird diaqonallar v onlarn ksim nöqtsindn keçib trflrin
paralel olan parçalar vasitsil 8 üçbucaa ayrlb v taprn doru cavab yazlb;
h. Üsulundan asl olmayaraq taprn hll prosesi zif yazlb, amma kil üzrind
düzgün tsvir edilib (bu zaman hans üsulla hll etdiyi kildki tsvirindn mütlq
hiss olunmaldr);

Bal
Meyarlar
kalas
32
i. Yalnz cavab ( v ya 4) yazlb, hll yazlmayb;
8
j. Tapra aid olmayan baqa xasslrdn istifad edildikd;
0 bal k. Cavabn doru yazlb yazlmadndan asl olmayaraq yalnz ddlr üzrind bir
neç hesablama aparlb (bu zaman hans üsuldan istifad edildiyi n tsvirdn, n
fiqurlardan n az birinin adlandrlmas vasitsil, n d baqa hr hans vasit il
baa düülmür);
l. Digr bütün hallarda.
Taprq 3.
p
3 1 3
Hlli: 5 p 25 5 25
2 2
. Akardr ki, 0 olduqda bu ifadnin mnas

3
p2 25

3
olmayacaq. Onda p2 25 0 o p2 25 0 o p2 25 o p B5 . Taprn rtind p-nin müsbt
qiymti tlb edildiyi üçün cavab p 5 -dir.
saslandrma. “Ksrin mxrci sfra brabr olduqda bu ksrin mnas yoxdur” v ya “sfra bölm
mümkün deyil” v ya “Sfrn qüvvti mnfi dd olduqda mnas yoxdur” bu fikirlr ekvivalent olan
hr hans baqa bir ifad (fikir) il saslandrlr.
Qeyd. “Sfra brabr olan ifadnin mnas yoxdur”, “ddi sfra vurmaq olmaz”, “Mnfi ddin
qüvvtimnfiolabilmz”klindfikirlrsaslandrmakimiqbuledilmir.
Bal
Meyarlar
kalas
a. Taprn hll prosesi doru yazlb (ifadnin mnasnn olmayaca haln ksrin
mxrcinin sfra brabr olduu hal olmas hr hans kild mütlq vurulanmaldr)
v doru cavab (5 v ya B 5) taplb;
1 bal
b. Taprn cavab (5 v ya B 5) yazlb v saslandrmada göstriln fikirlrdn
istniln biri il v ya hmin fikirlr ekvivalent olan hr hans baqa bir ifad (fikir)
il saslandrlb;
c. Taprn hll prosesi doru yazlb (ifadnin mnasnn olmayaca haln ksrin
mxrcinin sfra brabr olduu hal olmas vurulanmayb) v doru cavab (5 v ya
1 B 5) taplb;
bal
2 d. p z 5 yazlb, v ya p-nin qiymti ümumiyytl yazlmayb v ya p-nin qiymti shv
yazlb, saslandrma is p 5 üçün uyun glir;
e. p 5 qiymti taprn rtind veriln ifadd yerin qoyulub hesablanb, amma n

0 bal saslandrma yoxdur, n d p 5 qiymtinin nec tapld yazlmayb;
f. Yalnz cavab yazlb, n hll yazlb, n d saslandrlb;
g. Digr bütün hallarda.
Taprq 4.
Hlli:
2x 6 3
I üsul. Nisbti 2:3 olan iki dd 2x v 3x olsun. Onda, olmaldr. Bu tnliyi hll etsk
3x 12 5
2x 6 3
o 5 2x 6 3 3x 12 o10x 30 9x 36 o x 6
3x 12 5

2x 6 3x 12
alarq. Demli, axtarlan ddlr 12 v 18-dir. Bu üsul il hll zaman ekvivalent
3 5
tnliyi d qurula bilr.
II üsul. Nisbti 2:3 olan ddlrin msal (nisbt vuruu) x, nisbti 3:5 olan ddlrin (sonrak
ddlrin) is mütnasiblik msal (nisbt vuruu) y olsun.
2x 6 3 y
Onda, ® klind tnliklr sistemi alarq. Bu tnliklr sistemini hll edrk x 6 v y 6
¯3x 12 5 y
alarq. Buradan 2x 12, 3x 18 alnar.
Demli, axtarlan ddlr 12 v 18-dir.
x 2
° y 3
°
III üsul. Bu ddlrdn birincisi x, digri y olsun. Onda, ® tnliklr sistemini alarq. Bu
° x6 3
°¯ y 12 5
tnliklr sistemini hll edrk x 12, y 18 taparq.
IV üsul (Seçm üsulla). Seçm yolla taprn rtini ödyn ddlrin 12 v 18 olduu taplr v
dorudan da rti öddiklri yoxlanlr.
Bal
Meyarlar
kalas
a. Taprn I v ya II v ya III üsulla (IV üsul, yni seçm üsulu bu bnd uyun deyil)
1 bal hll prosesi doru yazlb (tnlik v ya tnliklr sistemi qurulub v hll edilib) v
doru cavab (12 v 18) taplb;
b. Taprn hll prosesi doru yazlb, amma yol veriln hr hans bir mexaniki shv
gör cavab shv taplb;
2x 6 3
c. Taprq I üsulla hll edildikd doru tnlik ( v ya
3x 12 5
5 2x 6 3 3x 12 v ya baqa ekvivalent tnlik) qurulub, amma bu tnlik shv
hll edilib v ya ümumiyytl hll edilmyib;
2x 6 3 y
d. Taprq II v ya III üsulla hll edildikd doru tnliklr sistemi ® (v ya
¯3x 12 5 y
2x 6 3 y
(nisbt vuruqlarnn frqli hrfl iar edilmsi mütlqdir) v ya
1 3x 12 5 y
bal
2 x 2
° y 3
° 3x 2 y
® v ya ® v ya baqa ekvivalent tnlik) qurulub, amma bu
° x6 3 ¯5x 3 y 6
°¯ y 12 5
tnliklr sistemi shv hll edilib v ya ümumiyytl hll edilmyib;
e. Taprq I v ya II üsulla hll edildikd qurulan tnlik v ya tnliklr sistemi doru
hll edilib, amma sonra taprn cavab ya shv taplb, ya da ümumiyytl
taplmayb;
2x 6 3x
f. klind tnlik qurulub v hll edilrk taprn doru cavab taplb;
3x 12 5x
g. Taprq seçm üsulla (IV üsulla) hll edilib;

Bal
Meyarlar
kalas
2x 6 3x
h. klind tnlik qurulub, amma taprn cavab shv taplb v ya
3x 12 5x
0 bal ümumiyytl taplmayb;
i. Taprq seçm üsulla (IV üsulla) hll edilib, amma cavab doru taplmayb;
j. Yalnz cavab yazlb, hll yazlmayb;
k. Digr bütün hallarda.
Taprq 5.
Hlli:
Qurmann tsviri:

C
A B A B A B
Qeyd1.agirdintsvirinmrhllriniayrlqdaçkmsitlbolunmur.Birkilçkmklqurman
tsviretmsiyetrlidir.
Qurmann alqoritmi:
1. Xtkedn istifad etmkl AB 5 sm parças çkilir;
2. Transportirdn istifad etmkl A buca qurulur;
3. Transportirdn istifad etmkl B buca qurulur;
4. Bu bucaqlarn ortaq olmayan trflrinin ksim nöqtsi hr hans C nöqtsi il iar edilir;
Alnan ABC üçbuca axtarlan üçbucaqdr.
Qeyd2.Alqoritmixtiyaridüzxttçkmklbalanlbsa,bunticyheçbirtsiretmir.
Qeyd3.Alqoritmd2 ciaddm(Abucannqurulmasn)vya3 cüaddm(Bbucannqurulmasn)
ilkaddmkimidyazmaqolar.Buzaman1 ciaddm(parçannqurulmasaddm)2 ciaddmkimi
verilmlidir.Buhalnticyheçbirtsiretmir.
Qeyd4.ABparçastransportirdnxtkekimiistifadedilmkldqurulabilr.Buhalnticyheçbir
tsiretmir.
Bal
Meyarlar
kalas
a. Taprn rtind tlb olunan üçbucan qurulmasnn hm düzgün tsviri verilib,
hm d qurmann alqoritmi yuxarda veriln fikirlr v ya bu fikirlr ekvivalent olan
1 bal ifadlr vasitsil tam doru yazlb (bu zaman sas mqam çertyoj altlrindn düz-
gün istifad edilmsi v alqoritmd mrhllrin ardcllnda shv yol veril-
mmsidir. Qeyd 2 v Qeyd 3-d vurulanan hallar mrhl ardcll shvi deyil);
b. Qurmann alqoritmi tam doru yazlb (bu zaman sas mqam çertyoj altlrindn
2 düzgün istifad edilmsi v alqoritmd mrhllrin ardcllnda shv yol
bal verilmmsidir. Qeyd 2 v Qeyd 3-d vurulanan hallar mrhl ardcll shvi
3 deyil), tsviri is ümumiyytl verilmyib;
c. Qurmann düzgün tsviri verilib, amma alqoritmind cüzi shvlr var;

Bal
Meyarlar
kalas
d. Qurmann alqoritmi tam doru yazlb (bu zaman sas mqam çertyoj altlrindn
düzgün istifad edilmsi v alqoritmd mrhllrin ardcllnda shv yol
verilmmsidir. Qeyd 2 v Qeyd 3-d vurulanan hallar mrhl ardcll shvi
deyil), tsvirind is shvlr var;
1
bal e. Qurmann düzgün tsviri verilib, alqoritmi ümumiyytl yazlmayb;
3 f. Qurmann alqoritmind cüzi shvlr var, tsviri is shvdir v ya ümumiyytl
yoxdur;
g. Qurmann tsviri dorudur, alqoritmindki shvlr cüzi olmasa da tsvir zidd deyil
(v ya tsviri inkar etmir);
Alqoritmd cüzi shvlr dedikd nzrd tutulur:
- altlrin n az birinin adnn yazlmamas (bucaqlarn qurulmas zaman transportirin bir df
yazlmas yetrlidir);
- AB parçasnn xtkel deyil, prgarla qurulmas.
Tsvird shv dedikd nzrd tutulur:
- kiçik bucan (yni 40 -li bucan) böyük bucaqdan (60 -li bucaqdan) böyük görünmsi;
- A v B bucaqlarndan birinin düz bucaq kimi v ya kor bucaq kimi görünmsi v ya üçüncü
bucan (bu bucan drc ölçüsü 80 -dir) kor bucaq kimi görünmsi.
Taprq 6.
Hlli:
I üsul. Mlumdur ki, ܽ ddi o dd qalqsz bölünr ki, hmin ddin hm bütün sad vuruqlar a
ddinin d sad vuruqlar olsun, hm d hmin ddin sad vuruqlarnn say a ddinin uyun sad
vuruqlarnn sayndan çox olmasn. Diaqrama sasn mlumdur ki, a 24 57 1311 . Veriln ddlri
sad vuruqlarna ayraq:
160 25 5, 520 23 5 13 .
a ddinin sad vuruqlar il 160 ddinin sad vuruqlarn müqayis etsk, görrik ki, a ddi 160-a
qalqsz bölünmür. Çünki, 160-n sad vuruqlarnda 2 vuruunun biri çoxdur. a ddinin sad
vuruqlar il 520 ddinin sad vuruqlarn müqayis etdikd is, görrik ki, a ddi 520-y qalqsz
bölünür. Çünki, 520-nin sad vuruqlarnn say a ddinin uyun sad vuruqlarnn sayndan çox deyil.
Demli, a ddi 520- qalqsz bölünür.
II üsul. a ddini 160 v 520 ddlrin bölk:

24 57 1311 24 57 1311 56 1311 24 57 1311 24 57 1311
v 2 56 1310 .
160 25 5 2 520 23 5 13
Göründüyü kimi, a ddini 160-a böldükd qalq qalr, 520- böldükd is qalq qalmr. Demli, a
ddi 520- qalqsz bölünür.

Qeyd: 520 nin doru cavab olmasnn sbbi olaraq “160 da 13 vuruunun olmamas” v ya “a
ddinin130 aqalqszbölünmsi”klindfikirlrsaslandrmakimiqbuledilmir.

Bal
Meyarlar
kalas
a. Taprn I üsulla hll prosesi doru yazlb (a ddinin sad vuruqlarnn yazlb
yazlmadndan asl olmayaraq, n az 160-n v 520-nin sad vuruqlar yazlb v a
ddinin sad vuruqlar 160 v 520-nin sad vuruqlar il müqayis edilib) v doru
1 bal
cavab (520) taplb;
b. Taprn II üsulla hll prosesi doru yazlb (a ddi 160 v 520-nin hr ikisin
bölünüb yoxlanlb) v doru cavab (520) taplb;
c. Taprn hll prosesi doru yazlb, amma diaqramdan 5 v 13 vuruqlarndan ancaq
birinin sayn götürrkn shv edib;
d. 160-n v 520-nin sad vuruqlar yazlb (a ddinin sad vuruqlarnn yazlb
yazlmadndan asl olmayaraq), amma a ddinin sad vuruqlar 160 v 520-dn
yalnz birinin sad vuruqlar il düzgün müqayis edilib;
e. Hm a ddinin, hm d 160-n v 520-nin sad vuruqlar yazlb, amma ܽ ddinin
2 sad vuruqlar 160 v 520-nin sad vuruqlar il shv müqayis edilib v ya
bal ümumiyytl müqayis edilmyib;
3 f. a ddinin sad vuruqlar yazlb, 160 v 520 ddlrindn yalnz birinin sad
vuruqlar doru yazlb v a ddinin sad vuruqlar il düzgün müqayis edilib,
amma digrinin sad vuruqlar shv yazlb v ya a ddinin sad vuruqlar il shv
müqayis edilib v ya ümumiyytl yazlmayb;
g. Taprq II üsulla hll edildikd a ddi 160 v 520 ddlrindn yalnz birin
bölünüb v düzgün ntic çxarlb (hmin dd qalql v ya qalqsz bölünmsi),
digrin ya shv bölünüb, ya da ümumiyytl bölünmyib;
h. Taprn hll prosesi doru yazlb, amma diaqramdan 2 vuruunun sayn
götürrkn shv edib;
1 i. 160-n v 520-nin sad vuruqlar yazlb, digr yazlanlar shvdir v ya heç bir
bal mliyyat aparlmayb;
3
j. a ddinin sad vuruqlar yazlb, digr yazlanlar shvdir v ya heç bir mliyyat
aparlmayb;
k. Taprn hll prosesi doru yazlb, amma diaqramdan 2, 5 v 13 vuruqlarndan
0 bal istniln ikisinin sayn götürrkn shv edib;
l. Digr bütün hallarda.
Taprq 7.
Hlli:
I üsul. Kvadratn trfini x il iar edk. Onda lövhnin 30
qalan hisssinin (sahsi 2800 sm2 olan düzbucaqlnn) eni
x 30 olacaq. Hmin düzbucaqlnn uzunluu el kvadrat
lövhnin trfin brabr olduundan, onun sahsi
x x 30 il ifad olunacaq. Onda tapr hll etmk
üçün x x 30 2800 o x2 30 x 2800 0 tnliyini

alarq. Bu tnliyi hll edrk –40 v 70 köklrini taparq. 2800sm2
Uzunluu mnfi ddl ifad etmk mümkün
olmadndan –40 kökündn istifad etmirik. Demli,
kvadrat lövhnin trfinin uzunluu 70 sm-dir. Onda bu
lövhnin sahsi 4900 sm2 olar.

II üsul. Tapr lövhnin qalan hisssinin enini x il iar etmkl d hll etmk olar. Bu zaman
x x 30 2800 klind tnlik alnacaq. Bu tnliyin köklri is 40 v –70-dir. Demli, kvadratn
trfi 40+30=70 olacaq. Buradan is alnr ki, lövhnin sahsi 4900 sm2-dir.
III üsul. Tapr 30 x 2800 30 x 30 klind tnlik qurmaqla da hll etmk olar.
2
Bal
Meyarlar
kalas
a. Üsulundan asl olmayaraq taprn hll prosesi doru yazlb (kvadrat tnlik v ya
ona ekvivalent olan baqa bir tnlik qurulub, hll edilib v kvadrat lövhnin sahsi
1 bal (iki düzbucaqlnn sahsinin cmi kimi tapld halda da) taplb) v doru cavab
(4900) taplb (bu zaman kvadrat tnliyin lazm olmayan kökü taplmaybsa v ya
shv taplbsa yen bu bnd uyun qiymtlndirilir);
b. Üsulundan asl olmayaraq taprn hll prosesi doru yazlb, amma yol veriln hr
hans bir mexaniki shv gör cavab shv taplb;
2 c. Taprn rtin uyun kvadrat tnlik qurulub v hll edilrk köklri taplb v ya
bal n az diskriminant doru yazlb (bir kökü shv tapld halda), amma kvadratn
3 sahsi shv taplb v ya ümumiyytl taplmayb;
d. Taprn rtin uyun kvadrat tnlik qurulub, bu kvadrat tnliyin köklri shv
taplb, amma shv taplan bu kök uyun olaraq kvadrat lövhnin sahsi taplb;
e. Kvadrat tnlik shv qurulub, amma qurulan kvadrat tnliyin köklri doru taplb v
buna uyun olaraq kvadrat lövhnin sahsi taplb;
1 f. Taprn rtin uyun kvadrat tnlik qurulub, amma bu kvadrat tnlik shv hll
bal edilib v ya ümumiyytl hll edilmyib v kvadrat lövhnin d sahsi shv taplb v
3 ya ümumiyytl taplmayb;
g. Kvadrat tnlik shv qurulub, amma qurulan kvadrat tnliyin köklri doru taplb,
buna uyun olaraq kvadrat lövhnin sahsi shv taplb;
Taprq 8.
Hlli:
Taprn rtin sasn demk olar ki, zanbaqlarn sayn göstrn dd hm 5-, hm d 7-y tam
(qalqsz) bölünmlidir. Baqa sözl, bu dd 5 v 7-nin ortaq bölünnlri içrisindn axtarlmaldr.
Taprn digr rtin gör is 5 v 7-nin ortaq bölünnlri içrisindn 30 v 40 ddlrinin arasnda
yerlni bizim axtardmz dddir. Bu dd is 35-dir (el 5 v 7-nin KOB-udur).
Bal
Meyarlar
kalas
a. Taprn hll prosesi doru yazlb (5 v 7-nin ortaq bölnlri aradrlb, onlar
1 bal içrisindn 30 v 40 arasnda yerln axtarlb) v doru cavab (35) taplb;
b. KOB(5;7)=35 v ya KOB(7;5)=35 yazlb;
c. 5ή7=35 v ya 7ή5=35 yazlb, digr yazlanlarn taprn hllin aidiyyat yoxdur v
ya shvdir v ya ümumiyytl baqa heç n yazlmayb;
1 d. 35:5=7, 7:7=1 (v ya 35:7=5, 5:5=1) v ya 35:7=5, 35:5=7 (v ya 35:5=7, 35:7=5)
bal yazlb, digr yazlanlarn taprn hllin aidiyyat yoxdur v ya shvdir v ya
2 ümumiyytl baqa heç n yazlmayb;
e. 30< x <40 klind (v ya buna ekvivalent kild brabrsizlik yazlb v doru
cavab (35) taplb;
0 bal f. Digr bütün hallarda.

Taprq 9.
Hlli:
40 31 71
I üsul. Ehtimallarn toplanmas düsturunu ttbiq etmkl taparq (burada 106 – alnan
106 106 106
bütün güllrin, 40 – qzlgüllrin, 31 – orxideyalarn saydr).
II üsul. Qzlgül v orxideyalarn saynn cmi taplr v buna uyun ehtimal hesablanr: 40+31=71,
71
demli, axtarlan ehtimal – dir.
106
III üsul. Axtarlan ehtimal el maazaya gtiriln güllr içrisindn tsadüfi seçiln gülün zanbaq
olmamas hadissinin ehtimalna brabrdir. Zanbaqlarn say 35 olduundan seçiln bir gülün zanbaq
106 35 71
olmamas hadissinin ehtimal olar.
106 106
Bal
Meyarlar
kalas
§ 71 ·
a. Taprn cavab ¨ ¸ doru taplb v heç olmasa bir cüml (v ya bir fikir, v ya
© 106 ¹
1 bal bir hesablama) il bu cavabn nec taplmas yazlb;
b. Bundan vvlki taprqda yol veriln hr hans shv gör güllrin say shv taplb
v ya ümumiyytl taplmayb v buna uyun olaraq bu taprqda da cavab shv
alnb, amma hll prosesi doru yazlb;
c. Bundan vvlki taprqda cavab doru taplb (yni zanbaqlarn say doru taplb),
amma bu taprqda hr hans bir mexaniki shv gör güllrin cmi say (106) v ya
qzlgül v orxideyalarn cmi say (71) shv taplb v buna uyun olaraq da ehtimal
shv taplb;
1 § 40 20 ·
bal d. Üsulundan asl olmayaraq ayrlqda qzlgül olma ehtimal ¨ v ya ¸ v ya
2 © 106 53 ¹
§ 31 ·
orxideya olma ehtimal ¨ ¸ taplb (ikisindn birinin taplmas yetrlidir), amma
© 106 ¹
taprn doru cavab taplmayb v ya shv taplb (ehtimallarn toplanmas teoremi
ttbiq edilmyib v ya shv ttbiq edilib);
§ 71 ·
e. Yalnz cavab ¨ ¸ yazlb;
0 bal © 106 ¹
f. Digr bütün hallarda.

Taprq 10.
Hlli:
I üsul. Buketdki qzlgüllrin say x olsun. Onda zanbaqlarn say 2x olacaq. Situasiyada verilnlr
gör bir dd qzlgül 4, bir dd zanbaq 3 manatadr. Bu rtlr uyun tnlik quraq:
4 x 3 2x 30 .
Bu tnliyi hll edrk x = 3 alarq: 4 x 3 2x 30 o 4x 6x 30 o10x 30 o x 3 .
x
II üsul. Zanbaqlarn say x olsun. Onda qzlgüllrin say olacaq. Buradan
2
x 6
4 3 x 30 o 5x 30 o x 6 alarq. Demli, qzlgüllrin say 3 -dür.
2 2
y 2x
Qeyd.Taprvvl ® klindtnliklrsistemiqurmaqladahlletmkolar.
¯3x 4 y 30
Bal
Meyarlar
kalas
a. Üsulundan asl olmayaraq taprn hll prosesi doru yazlb (tnlik v ya tnliklr
sistemi qurulub v hll edilib) v doru cavab (3) taplb;
b. Üsulundan asl olmayaraq taprn hll prosesi doru yazlb (tnlik v ya tnliklr
1 bal
sistemi qurulub v hll edilib), amma cavab kimi zanbaqlarn say yazlb v ya baqa
dd yazlb v ya cavab (qzlgüllrin say) ümumiyytl yazlmayb; bu bnd c
bndindn mütlq frqlndirilmlidir!
c. Üsulundan asl olmayaraq taprn hll prosesi doru yazlb (tnlik v ya tnliklr
sistemi qurulub v hll edilib), amma sonra ziddiyytli mliyyatlar aparlb; b
bndindn mütlq frqlndirilmlidir!
d. Üsulundan asl olmayaraq taprn hll prosesi doru yazlb, amma yol veriln hr
1
bal hans bir mexaniki shv gör cavab shv taplb;
2 e. Taprn rtin uyun tnlik ( 4 x 3 2x 30 v ya buna ekvivalent olan baqa
tnlik) v ya tnliklr sistemi qurulub, amma bu tnlik shv hll edilib v ya
ümumiyytl hll edilmyib;
f. Taprq seçm üsulla hll edilib v qzlgüllrin say doru yazlb;
g. Tnlik v ya tnliklr sistemi shv qurulub, amma qurulan tnliyin köklri doru
taplb;
0 bal
h. kimchullu tnlik (msln: 4x 3y 30 ) yazlb v birbaa cavab yazlb;

i. Digr bütün hallarda.

"Cavab vrqi"nin nümunsi

A variant




B variant




ÜMUM (9 illik) ORTA THSL SVYYS ÜZR

BURAXILI MTAHANININ KNC MRHLS
ÜÇÜN TEST TAPIRII NÜMUNLR
1. KOB(a;b)=6 olarsa, a+b cminin n böyük 6. a ddinin b %-i 8, b ddinin c %-i 6 olarsa,
qiymtini tapn. a
A) 7 B) 12 C) 8 nisbtini tapn.
c
D) 9 E) 18
1 3 1 2 4
A) B) C) D) E)
2. Brabr hisslr bölünmü kvadratn 8 4 4 3 3
trixlnmmi hisssi trixlnmi hisssinin
hans hisssini tkil edir? a b b
7. 5 brabrliyindn a+b cmini
2 3
tapn.
A) 30 B) 50 C) 40
D) 35 E) 45

8. x x 4 x a çoxhdlisinin standart
2
3 4 1 2 2 klind x-in msal doqquz olarsa, x2 -nn

A) B) C) D) E) msaln tapn.
5 5 3 5 3 A) 6 B) 8 C) 10
3. 5, 28 : 0, 0...0 528000 brabrliyinin D) 9 E) 12
N1
m sayda
9. x4 4x3 16x 16 çoxhdlisini vuruqlara
doru olmas üçün m-i tapn.
ayrn.
A) 4 B) 3 C) 7
B) x 2 x 2
2
D) 2 E) 6 A) x 2 3 x 2
D) x 2 x 2
3
4. dd oxunda 4-dn 10 vahiddn kiçik C) x 2 2 x 2
msafd yerln n kiçik tam ddi tapn. E) x 2 4 x 2
A) –7 B) 13 C) –5
D) –6 E) 12
a 2 b2 a 2 ab b 2
10.
a b 3ab a b a b
3 2
5. Cdvl sasn a ddinin b-nin neç faizi 2ab
olduunu tapn.
ifadsini sadldirin.
3 rrasional ddlrin say
3,14 2
14 a 1 1
4 A) B) C) a+b
1 a b a b
2 9 0 –7 b
2 Rasional ddlrin say 1
D) a – b E)
A) 30% B) 40% C) 50% a b2
2
D) 60% E) 80%

16. x 362 0 brabrsizliyinin n böyük tam

1 5 1 2
3
11. 6 4 , 58 , 05, 9 6 , 0–4, 0 5 ifadlrindn
neçsinin mnas yoxdur?
x 5
A) 3 B) 4 C) 5 D) 2 E) 6 hllini tapn.
A) 8 B) 2 C) 7
12. m-in hans qiymtind 9 m
64 4 brabrliyi D) 4 E) 3
doru olar?
A) 7 B) 3 C) 6 D) 5 E) 4 17. Rqqaslar meydançada birinci crgd 1 nfr,
hr sonrak crgd is vvlkindn 3 nfr
13. A, B v C uyun olaraq, 2-y, 3- v 5- artq olmaqla düzüldülr. Bu qayda il 10-cu
bölünn ddlr çoxluudur. trixlnmi crgd neç rqqas düzül bilr?
hissy uyun gln çoxluu tapn. A) 22 B) 25 C) 28
D) 31 E) 34
A B
18. bn hndsi silsilsind b2 2 , b6 10
olarsa, b1 b3 b5 b7 hasilini tapn.

A) 20 B) 5 C) 40
D) 4 10 E) 2 10
C
19. a-nn hans qiymtind y ax2 2 10 x a
A) 6-ya bölünn ddlr çoxluu
B) 15- bölünn ddlr çoxluu funksiyasnn qiymtlr çoxluu >3;f olar?
C) 10-a bölünn ddlr çoxluu A) 5 B) 4 C) –2
D) 30-a bölünn ddlr çoxluu D) 2 E) –3
E) 12-y bölünn ddlr çoxluu
20. BA||EF, BC||ED, ABC 2 x 10 q ,
14. Hr iki kökü mnfi olan tnliklri göstrin.
1. x2+8x+3=0 FED x 70 q olarsa, ABC -ni tapn.
2. x2+7x–5=0
3. 2x2+9x+7=0 A F
4. x2–11x+4=0
5. x2+14x–6=0
6. x2+12x+4=0
A) 1; 3; 5 B) 1; 3; 6 B
C
C) 2; 4; 5 D) 3; 5; 6
E) 2; 4; 6 D E
x 2 2 xy y 2 36, A) 60o B) 70o

15. ® tnliklr sistemindn
¯x y 2 C) 50o D) 65o
xy hasilini tapn. E) 55o
A) –6 B) 12 C) –10
D) 18 E) 8

21. AB v CD parçalar M nöqtsind ksiir. 26. Sahlri 6 sm2 v 96 sm2 olan iki düzbucaql
AMC v MDB brabrtrfli üçbucaqlarnn üçbucan bir iti bucaqlar brabrdir. Böyük
perimetrlri cmi 60 olarsa, AB parçasnn üçbucan perimetrinin, kiçiyin perimetrin
uzunluunu tapn. olan nisbtini tapn.
A) 10 C
A) 3 B) 2 C) 4 D) 8 E) 6
B) 6
C) 30 27. Simmetriya mrkzi (3; 5), tp
D) 20 A B nöqtlrindn biri (6; 8) nöqtsind yerln
M
E) 15 kvadratn perimetrini tapn.
D A) 12 B) 24 C) 16 D) 32 E) 36
22. Mrkzi O nöqtsind olan çevrd AB||CD, JJJG JJJG JJJG
28. ABCD paraleloqramnda AC BD D
JJJG G JJJG JG
AnB CmD 220q olarsa, AkC
vektorunu AB x v AD y vektorlar il
qövsünün drc ölçüsünü tapn.
A) 40o n ifad edin.
A B G JG
B) 70 o
A) 2 x 2 y
k G JG B C
C) 60o O B) x 2 y
D) 80o G JG
C D C) 2x y
E) 90o G
D) 2x A D
m JG G
E) 2 y x
23. Bir tpdn çxan diaqonallarn say 5 olan
düzgün çoxbucaqlnn daxili bucan tapn.
29. Hcmi, xtti ölçülri 2 sm, 4 sm v 8 sm olan
A) 135o B) 120o C) 144o
D) 126 o
E) 152 o düzbucaql paralelepipedin hcmin brabr
olan kubun tam sthinin sahsini tapn.
24. Yan trfi 3 sm olan brabryanl A) 66 sm2
trapesiyann diaqonal onun iti bucann B) 124 sm2
tnbölnidir. Trapesiyann perimetri 15 sm
C) 96 sm2
olarsa, onun böyük oturacan tapn.
A) 4 sm B) 5 sm C) 7 sm D) 72 sm2
D) 6 sm E) 3 sm E) 84 sm2
25. Kvadratn daxilind verilmi dairnin radiusu 30. 0, 3, 7, 8 rqmlrindn üçrqmli ddlr
1 düzldilmidir. Bu ddlrdn tsadüfn
onun trfinin -n brabrdir. Kvadratn
3 götürülmü birinin 5- qalqsz bölünmsi
perimetri 36 sm olarsa, trixlnmi hissnin ehtimaln tapn.
sahsini tapn (
=3).
2 1 2
A) 72 sm2 A) B) C)
5 8 3
B) 48 sm2
1 1
C) 42 sm2 D) E)
D) 64 sm2 4 6
E) 54 sm2

Mündəricat
Ön söz........................................................................................................................................................................................................................ 4
I hissə
YENİ TƏHSİL PROQRAMI (KURİKULUM) ÜZRƏ QİYMƏTLƏNDİRMƏ TAPŞIRIQLARI
İzahat vərəqi ................................................................................................................................................................. 8
1.1 n-ci dərəcədən kök və rasional üstlü qüvvət ................................................................................................................................... 10
1.2 Çevrə ............................................................................................................................................................................................................... 17
2.1 Kvadratik funksiya ....................................................................................................................................................................................... 23
2.2 Çevrənin tənliyi ........................................................................................................................................................................................... 31
3.1 Tənliklər və tənliklər sistemi .................................................................................................................................................................... 37
Böyük summativ qiymətləndirmə 1 ......................................................................................................................... 43
3.2 Çoxbucaqlılar ................................................................................................................................................................................................ 58
4.1 Bərabərsizliklər ............................................................................................................................................................................................. 66
4.2 Vektorlar ......................................................................................................................................................................................................... 74
5.1 Ədədi ardıcıllıqlar ........................................................................................................................................................................................ 84
5.2 Həndəsi çevrilmələr. Hərəkət .................................................................................................................................................................. 92
6.1 Statistika ...................................................................................................................................................................................................... 101
6.2 Ehtimal ......................................................................................................................................................................................................... 110
Böyük summativ qiymətləndirmə 2 ....................................................................................................................... 116
SİTUASİYA TAPŞIRIQLARI .............................................................................................................................................................................. 132
BEYNALXALQ QİYMƏTLƏNDİRMƏYƏ UYĞUN SİTUASİYA TESTLƏRİ ........................................................................................... 139
II hissə
TEST TAPŞIRIQLARI
İzahat vərəqi ............................................................................................................................................................. 146
1.1 n-ci dərəcədən kök və rasional üstlü qüvvət................................................................................................................................... 148
1.2 Çevrə .............................................................................................................................................................................................................. 152
2.1 Kvadratik funksiya ..................................................................................................................................................................................... 156
2.2 Çevrənin tənliyi .......................................................................................................................................................................................... 158
3.1 Tənliklər və tənliklər sistemi .................................................................................................................................................................. 160
3.2 Çoxbucaqlılar .............................................................................................................................................................................................. 164
Birinci yarımil üzrə yekunlaşdırıcı test tapşırıqları (Cəbr) ..................................................................................... 168
Birinci yarımil üzrə yekunlaşdırıcı test tapşırıqları (Həndəsə) .............................................................................. 175
4.1 Bərabərsizliklər ........................................................................................................................................................................................... 179
4.2 Vektorlar ....................................................................................................................................................................................................... 183
5.1 Ədədi ardıcıllıqlar ...................................................................................................................................................................................... 185
5.2 Həndəsi çevrilmələr. Hərəkət ................................................................................................................................................................ 195
6.1 Statistika. Ehtimal ...................................................................................................................................................................................... 197
6.2 Planimetriyanın bəzi bölmələrinin təkrarı........................................................................................................................................ 199
İkinci yarımil üzrə yekunlaşdırıcı test tapşırıqları (Cəbr) ..................................................................................... 207
İkinci yarımil üzrə yekunlaşdırıcı test tapşırıqları (Həndəsə)................................................................................ 215
İllik material üzrə yekunlaşdırıcı test tapşırıqları (Cəbr) ....................................................................................... 223
İllik material üzrə yekunlaşdırıcı test tapşırıqları (Həndəsə) ................................................................................ 231
ÜMUMİ (9 illik) ORTA TƏHSİL SƏVİYYƏSİ ÜZRƏ BURAXILIŞ İMTAHANININ
BİRİNCİ MƏRHƏLƏSİ ÜÇÜN TAPŞIRIQ NÜMUNƏLƏRİ .............................................................................. 247
ÜMUMİ (9 illik) ORTA TƏHSİL SƏVİYYƏSİ ÜZRƏ BURAXILIŞ İMTAHANININ
İKİNCİ MƏRHƏLƏSİ ÜÇÜN TEST TAPŞIRIĞI NÜMUNƏLƏRİ ............................................................................. 283
I hissə
Abdullayev İmran Məmmədəli oğlu

Abdullayev Aqşin Əbil oğlu
Kərimli Nizami Adil oğlu
Əliyeva Nigar Kamil qızı
Mustafayeva Firəngiz Səməd qızı
Bayramov Paşa Allahverdi oğlu
II hissə
TEST TAPŞIRIQLARI
Yaqubov Məmməd Haqverdi oğlu
Kərimli Nizami Adil oğlu
Vəliyev Fərhad Zübeyir oğlu
Şahməmmədov Bəylər Ağaqulu oğlu
İsmayılov Kərim Həmdulla oğlu
İbrahimov Nurəddin Məhərrəm oğlu
RİYAZİYYAT
(ümumi təhsil müəssisələrinin 9-cu sinfi üçün vəsait)
Kitab “Abituriyent” jurnalı redaksiyasında

yığılmış, səhifələnmiş və redaktə olunmuşdur.
Fiziki çap vərəqi 36. Çapa imzalanmışdır 24.08.17.
Riyaziyyat seriyası üzrə tiraj 15000.
© DİM – “Abituriyent” – 2017

DIM 9-Cu Sinif

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

DIM 9-Cu Sinif

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

RİYAZİYYAT 9

YENİ TƏHSİL PROQRAMI (KURİKULUM) ÜZRƏ

> YENİ TƏHSİL PROQRAMI (KURİKULUM) ÜZRƏ

Ümumi təhsil müəssisələrində tədris prosesində mənimsənilmiş bilik və bacarıqların yoxlanılması

Dil və üslub üzrə redaktor:

© DİM – «Abituriyent» – 2017

© DİM – “Abituriyent” – 2017

Dövlət İmtahan Mərkəzinin rəsmi razılığı olmadan kitabın və ya onun hər

Azərbaycan xalqının gələcəyi, müstəqil

4/ “Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışı

sitələri təkmilləşdirilir, yeniləri hazırlanıb ramları (kurikulumlar) hələlik yalnız I-X

səviyyəsi üzrə buraxılış imtahanları üçün qiymət qiymətləndirilən keyfiyyətə mak-

“Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışı /5

Müəllif kollektivi beynəlxalq miqyasda Vəsait buraxılış imtahanlarına hazır-

Vəsait qüvvədə olan tədris proqramına

6/ “Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışı

YENİ TƏHSİL PROQRAMI (KURİKULUM) ÜZRƏ

8/ “Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl

“Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl /9

Bölm: 1.1n-ci drcdn kök v rasional üstlü qüvvt

1. y=x3 funksiyasnn qrafiki üzrind olan C v D

10 / “Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl

aࣴ0, bࣴ0 a<0, bࣴ0

A·B =1 A–B= A:B=

“Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl / 11

6. a v b ddlrinin qiymtlrin sasn cdvli tamamlayn.

Hans iki ardcl tam dd

7. fadlrin qiymtlrin sasn hrflri N  Natural ddlr çoxluu

12 / “Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl

9. Doru brabrliklri göstrin.

10. Uyunluu müyyn edin.

c. a=5 olduqda qiymti 0-dr

“Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl / 13

aࣴ0 a<0, bࣴ0

aࣴ0, b<0 a<0

A·B=1 A–B= A:B=

14 / “Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl

6. a v b ddlrinin qiymtlrin sasn cdvli tamamlayn.

7. fadlrin qiymtlrin sasn hrflri N  Natural ddlr çoxluu

“Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl / 15

9. Doru brabrliklri göstrin.

10. Uyunluu müyyn edin.

d. a=3 olduqda mnas yoxdur

16 / “Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl

Bölm: 1.2 Çevr

2. Klasteri doldurun (AC mrkzi O nöqtsind olan çevry çkilmi toxunandr).

CAB 50q CAB 40q

 CAB 20q CAB 30q

“Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl / 17

3. Yan trfi 6 olan ABCD brabryanl

4. Mrkzi O nöqtsind olan çevrd AC toxunan,

5. Mrkzi O nöqtsind olan yarmçevrd AB=AD v A

18 / “Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl

7. Mrkzi O nöqtsind olan çevrd BAC=30o, BC=5, A

8. Saatn çevrsinin uzunluu 12 -dir. Saat v dqiq

9. Mrkzi O nöqtsind olan çevr üçün doru brabrliklri

“Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl / 19

a. D=E b. D+E=90q c. D=2E d. D+E=360q e. D+E=180q

2. Klasteri doldurun (AC mrkzi O nöqtsind olan çevry çkilmi toxunandr).

 CAB 25q CAB 30q

20 / “Abituriyent” jurnalnn xüsusi buraxl

3. Yan tərəfi 4 3 olan ABCD bərabəryanlı trapesiyasında

4. Mərkəzi O nöqtəsində olan çevrədə AC toxunan, AOB   ,

7. fadlrin qiymtlrin sasn hrflri N Natural ddlr çoxluu

9. Doru brabrliklri göstrin.

10. Uyunluu müyyn edin.

7. fadlrin qiymtlrin sasn hrflri N Natural ddlr çoxluu

9. Doru brabrliklri göstrin.

10. Uyunluu müyyn edin.

CAB 50q CAB 40q

CAB 20q CAB 30q

7. Mrkzi O nöqtsind olan çevrd BAC=30o, BC=5, A

8. Saatn çevrsinin uzunluu 12 -dir. Saat v dqiq

9. Mrkzi O nöqtsind olan çevr üçün doru brabrliklri

CAB 25q CAB 30q

7. Mrkzi O nöqtsind olan çevrd BAC=30o, BC=8, A

8. Saatn çevrsinin uzunluu 12 -dir. Saat v dqiq qrbi

9. Mrkzi O nöqtsind olan çevr üçün doru brabrliklri

1. y x 2x 4 funksiyasnn qrafikinin simmetriya oxunun tnliyini yazn.

6. y x 2 funksiyasnn qrafikindn y x m 2 n funksiyasnn qrafikinin alnma qaydasna

7. fadlr uyun rqmlri Eyler-Venn A y x 22 3 funksiyasnn xasslri

9. Artma aral >3;f olan funksiyalar göstrin.

10. y ax 2 bx c funksiyasnn qrafiklri üçün uyunluu müyyn edin.

1. y x 3x 5 funksiyasnn qrafikinin simmetriya oxunun tnliyini yazn.

Absis oxu il ksim Azalma Qiymtlr

6. y x 2 funksiyasnn qrafikindn y x m 2 n funksiyasnn qrafikinin alnma qaydasna

y x m 2 n Absis oxu boyunca

dyimdn 8 vahid aa

7 vahid saa dyimdn

7. fadlr uyun rqmlri Eyler-Venn x 4 5 funksiyasnn xasslri

4. Qiymtlr çoxluu: >5;f

7. Azalma aral: f;4@

9. Azalma aral f;4@ olan funksiyalar göstrin.

10. y ax 2 bx c funksiyasnn qrafiklri üçün uyunluu müyyn edin.

3. k-nn hans n kiçik tam qiymtind x 2 y 2 4 x 4 y 25 3k 0 tnliyi çevr tnliyi olar?

9. x 32 y 4 2 9 tnliyi il verilmi çevr üçün doru tkliflri göstrin.

3. k-nn hans n kiçik tam qiymtind x 2 y 2 6 x 6 y 27 4k 0 tnliyi çevr tnliyi olar?