LISTA METODOLOŠKIH PROCEDURA ZA INTERVENCIJU U KRIZNIM SITUACIJAMA

UDRUŽENJE EMDR ITALIJE U posljednjih 30 godina svedoci smo nastanka i razvoja nove discipline vezane uz
kontekst vanredne situacije koja se susreće sa sve većim interesovanjem i difuzijom: Psihologija kriznih
situacija. Godine 1983. Mitchell i njegove kolege su razvili program Critic Incident Stress (CISM). Ovaj se
program, ili njegove varijante, koristi se u mnogim zapadnim zemljama u nacionalnim planovima za
upravljanje u kriznim situacijama. Krizna situacija koja uključuje celu Italiju u potpunosti je deo onoga što
možemo smatrati kriticnim kolektivnim incidentom, koji je po definiciji svaki događaj sa dovoljnim stresnim
uticajem da nadjača normalne kapacitete reakcije pojedinca ili grupe. To su situacije koje dovode do
prevladavajućeg osećaja ranjivosti i / ili nedostatka kontrole. Scenarij po kojem smo pozvani da
intervenisemo je maksimalno hitan, sličan bioterorizmu. Čitava zajednica pogođena je neverovatnim i
apsurdnim izobličenjem osećaja sigurnosti i kontrole. U tom smislu, Asocijacija EMDR planira da intervenise
od ranih faza nudeći podršku svim žrtvama. Program Intervencija će slediti različita vremena i tehnike
prema primateljima iste. Pozivajući se na klasifikaciju koju su predložili Taylor i Frazer (1989.), a koja žrtve
kritičnih nesreća deli na grupe prema stepenu blizine i ucescsa u događaju, možemo identifikovati osobe
kojima je upućen program psihološke podrške i metode intervencije.

1. Prve žrtve. Oni koji direktno trpe traumatični i hitni događaj.

2. Žrtve drugog tipa. Rođaci i voljene osobe prvog tipa.

3. Žrtve trećeg tipa. Spasilačko osoblje, zdravstveni radnici, policajci, vatrogasci.

4. Žrtve četvrtog tipa. Zajednica koja je uključena u traumatski i događaj, eventualno i odgovorni za sam
događaj.

5. Žrtve petog tipa. Ljudi sa problemom emotivne ravnoteže, tako da, čak i ako nisu direktno uključeni,
mogu biti pogođeni događajem ili razviti posttraumatsku simptomatologiju, s porastom anksiozne
simptomatologije, čak i na kilometre udaljenosti, pod utjecajem medijskog pritiska događaja.

6. Žrtve šestog tipa. Ljudi koji iz različitih razloga imaju osecaj da bi i sami mogli biti žrtve događaja.

VRSTA INTERVENCIJE OPIS CISO. INTERVENCIJA CISO je psiho-edukativna intervencija koja se mora
primeniti odmah nakon nastanka traumatičnog događaja. To uključuje i može biti usmereno na svu
populaciju uključenu u posttraumatsko iskustvo. Unutar CISO-a opisana su, objasnjena i analizirana sljedeća
pitanja: - definicija kritičnog ili potencijalno traumatičnog događaja; - psihološke reakcije koje mogu biti
prisutne, i kod odraslih i kod djece, nakon kritičnih ili potencijalno traumatičnih događaja; - činjenice koje
uitcu na ranjivosti (npr. intenzitet uključenosti, intenzitet apsurda) koji se mogu pojaviti kao faktori koji
utiču na post-traumatski odgovor; - referentne smernice o korisnom ponašanju koje se mora primeniti; -
objašnjenje EMDR (desenzibilizacija i reprocesiranje) kao efikasne metode u liječenju post-traumatskih
reakcija. Defusing Standardizirani metodološki instrument koji se koristi u vrstama brze i hitne
intervencije. Cilj je pomoći ljudima da bi se ublažili i kontrolisali efekti bolnog iskustva. Ova intervencija se
može uraditi na različite načine. Sa pojedincem ili sa grupom ljudi (najviše 20) homogenih medju sobom
(npr. Isti kritični događaj, dob). Tokom postupka, sudionici slobodno dele svoje utiske i iskustva o kritičnom
događaju. Uz to, daju se i neki informacije koji se odnose na psiho-traumatologiju i akutne stresne reakcije.
Defusing-om upravlja nekoliko stručnjaka koji su stručnjaci na području hitnih intervencija i psihologije
traume. Posebno je pogodno za žrtve trećeg tipa.

INTERVENCIJA DEBRIEFING -A : Ova intervencija je jedno od glavnih oruđa za pomoć populaciji zahvaćenoj
kritičnim ili potencijalno traumatičnim događajem, služi za razumijevanje onoga što su osobe doživele kao i
prevencija budućeg razvoja psiholoških problema. Svrhe korištenja ovog alata su: - sprečavanje post-
traumatskog stresnog poremećaja; - smanjenje posttraumatskih reakcija; - brža obrada onoga što se
dogodilo. Kao i defusing , može se koristiti u homogenoj grupi stanovništva a njime upravljaju i provode
profesionalci iz područja psiho-traumatologije i hitnih intervencija, a posebno su pogodni za žrtve trećeg
tipa.

EMDR, otkrice Francine Shapiro iz 1987., danas predstavlja glavno sredstvo u odrednicama WHO-a za
lečenje post-traumatskog stresnog poremećaja. EMDR se bazira i na adaptivnoj obradi informacija.Cilj je da
se naizmeničnim i ritmičnim stimulacijama cerebralnih hemisfera, aktiviraju procesi samoizlečenja mozga i
da se desenzibilisu najvise uznemiravajuci trenutci vezanim za kritične ili potencijalno traumatične
događaje. U hitnim intervencijama koriste se EMDR protokol za nedavni traumatski događaj (Shapiro &
Laub) ili grupni EMDR protokol (Jarero & Artigas), kao i individualni protokoli za stabilizaciju (G. Quinn, E.
Shapiro).