You are on page 1of 1

William Shakespeare (bapt.

26ê Avrêl 1564 - 23ê Avrêl 1616) [a] şanoger, helbestvan û


lîstikvanek Englishngilîzî bû, ku bi pirranî wekî nivîskarê herî mezin ê zimanê Englishngilîzî û
mezintirîn dramatîstê cîhanê tê hesibandin. [2] [3] [4 ] Ew bi gelemperî wekî helbestvanê
neteweyî yê Englandngilîztanê û "Bard of Avon" (an bi tenê "Bard") tê binav kirin. [5] [b]
Berhemên wî yên mayî, di nav de hevkariyan, ji hin 39 lîstik, [c] 154 sonet, du dirêj pêk tê.
helbestên vegotinê, û çend beytên din, hin ji nivîskariya nediyar. Playsanoyên wî li her zimanê
zindî yê sereke hatine wergerandin û ji yên şanogerên din pir caran têne lîstin. [7] Ew jî hînbûn
û ji nû ve şîrove kirin berdewam dikin.

Shakespeare li Stratford-upon-Avon, Warwickshire hat dinê û mezin bû. Di 18 saliya xwe de, wî
bi Anne Hathaway re zewicî, ku pê re sê zarokên wî çêbûn: Susanna û cêwî Hamnet û Judith.
Demek di navbera 1585 û 1592 de, wî li Londonê wekî lîstikvan, nivîskar û xwedan beşek
pargîdaniyek lîstinê ya bi navê Lordên Chamberlain, ku piştre wekî Mêrên Padîşah tê zanîn, li
Londonê dest bi kariyeriyek serfiraz kir. Di 49 saliya xwe de (dora 1613), ew xuya dike ku
teqawid bûye Stratford, ku ew sê sal şûnda mir. Çend tomarên jiyana taybet a Shakespeare sax
dimînin; vê yekê li ser mijarên wekî xuyangiya fîzîkî, zayendîtiya wî, baweriyên wî yên olî û gelo
ew xebatên ku jê re hatine vegotin ji hêla kesên din ve hatine nivîsandin, fikrên berbiçav geş
kiriye. [8] [9] [10]

Shakespeare piraniya xebatên xwe yên naskirî di navbera 1589 û 1613-an de hilberandiye. [11]
[12] [d] Lîstikên wî yên destpêkê di serî de komedî û dîrok bûn û wekî hin xebatên herî çêkirî
yên di van celeban de têne hilberandin têne hesibandin. Dûv re wî heya 1608-an bi taybetî
trajedî nivîsand, di nav wan de Hamlet, Romeo û Juliet, Othello, King Lear û Macbeth, hemî
wekî xebatên herî baş ên bi zimanê Englishngilîzî têne hesibandin. [2] [3] [4] Di qonaxa dawîn a
jiyana xwe de, wî trajedîkomedî nivîsand (ku wekî evîndarî jî tê zanîn) û bi şanogerên din re
hevkarî kir.

Di jiyana wî de gelek lîstikên Shakespeare di çapên bi kalîte û duristî yên cihêreng de hatin
weşandin. Lêbelê, di 1623 de, du hevalên lîstikvan û hevalên Shakespeare, John Heminges û
Henry Condell, metnek diyarker a ku wekî First Folio tê zanîn tê weşandin, çapek paşîn ya
berhevkirî ya xebatên dramatîk ên Shakespeare ku hemî lê du lîstikên wî tê de bûn. [13] Cild bi
helbestek Ben Jonson ve hate pêşgotin, ku Jonson bi pêşbînîkirî Shakespeare di gotarek nuha
navdar de wekî "ne ji temenê, lê ji bo her demê" silav kir. [13]

You might also like