Professional Documents
Culture Documents
1)MUTLULUK
2) KORKU
3) İŞTAH
4) STRES
5) ŞİDDET
6) CİNSELLİK🤪
7) MERAK
8) KARAR ALMA
9) İRADE VS
BEYNİMİZ HANGİ SAATTE HANGİ İŞLEVİ GÖRÜYOR?
BEYNİN EN AKTİF OLDUĞU SAAT HANGİSİ?
SAAT 06.45 E VE 18.30’A NEDEN DİKKAT EDİLMELİ, BEYNİMİZDE BU
ESNADA NELER OLUYOR?
ÖĞRENME VE ALGILAMA KAPASİTESİ İÇİN EN UYGUN SAAT HANGİSİ?
SAAT 21.00’DAN SONRA ARABA KULLANANLAR NEDEN DİKKATLİ OLMALI?
BEYİN SAĞLIĞIMIZLA İLGİLİ EN ÇOK KORKTUĞUMUZ HASTALIKLAR
FELÇ NEDEN OLUR?
FELCİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
BEYİN SAĞLIĞINDA FELÇTEN KORUNMANIN YOLLARI NELERDİR?
GELELİM ÇOK SIK YAŞANAN BİR BAŞKA SORUNA… BAŞ DÖNMELERİ… BAŞ
DÖNMELERİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
Baş dönmesi, çok sık karşımıza çıkmakla birlikte sebebini ortaya koymak oldukça zor ve
karmaşıktır. Bu nedenledir ki baş dönmesi yakınmasını nöroloji hekimleri de, kulak burun
boğaz hekimleri de pek sevmez. Çok fazla nedeni vardır ve bu nedenleri tek tek araştırmak
gerekir.
Baş dönmesi yakınması ile gelen hastaya nedeni ortaya koymak için ipucu niteliğinde
sorularımız vardır.
3. Baş dönmenize sarhoş gibi yürüme eşlik ediyor mu? Ediyorsa kendinize şu testi yapın;
sarhoş gibi yürüme ve dengesizlik göz açıkken de var mı yoksa sadece göz kapalı iken
mi oluyor? Bunu test edin. Sadece göz kapalı iken oluyorsa kulak ile ilgili bir neden veya
B12 vitamini eksikliği vardır. Hayır, göz açıkken de oluyorsa mutlaka beyin incelemesi
yaparız.
5. Baş dönmeniz çok kısa ama sık aralıklarla oluyorsa kalbinizde bir sıkıntı, örneğin ritim
bozukluğu olabilir. Kalbinizi inceletmeniz gerekir. Yine kısa süren baş dönmesi ve
baygınlık hissi atakları “gizli sara” hastalığında görülebiliyor. EEG dediğimiz
elektroensefalografi tetkiki yapmalıyız.
Seyrek de olsa, baş dönmesi bazen ciddi bir sebepten de kaynaklanabiliyor. Örneğin kan
basıncındaki ani düşmelerde beyne yetersiz kan ve oksijen gitmesi sonucu baş dönmesi
ortaya çıkıyor. Baş dönmesine neden olan diğer ciddi durumlar arasında kalp kapakçığı
hastalıkları (Aort darlığı), kalp krizleri, şiddetli hipertansiyon atakları veya kritik düzeye inmiş
kan basıncı durumları sayılabilir. Baş dönmesinin bir nedeni de içkulakta yer alan denge
organının iyi çalışmamasıdır. Denge mekanizması, göz hareketlerini de kontrol ettiği için,
vertigoda çevre dönüyormuş gibi de hissediliyor. Baş dönmesinin en sık görülen nedenleri
arasında iç kulakta yerleşen virus enfeksiyonları gösteriliyor.
Dünya’da her 100 kişiden birini, Türkiye’de ise yaklaşık 750 bin kişinin hayatını olumsuz
etkileyen epilepsi hastalığı, hormonlarla etkileşime bağlı olarak bu hastalığa sahip
kadınlarda çoğu zaman cevapsız soru işaretlerine, eksik ya da yanlış uygulamalara neden
olabilmektedir.
Kadınlar için kritik öneme sahip dönemler olan hamilelik, düzenli regl periyodları (adet
dönemleri) ve menopoz ile epilepsi arasında yakın bir ilişki mevcuttur.
Epilepsi ve Hamilelik
Çocuk sahibi olmak isteyen epilepsi hastası kadınlar; gebelik süresince tedaviden,
epilepsinin bebek üzerindeki etkisine ve doğum yöntemine kadar epilepsi ve gebeliğin
ilişkisi hakkında endişe duyabilmektedir. Düzenli ilaç tedavisi gören epilepsi hastası
kadınlar gebelik konusunda bazı korku ve kaygılarla hareket etse de doktorlarının
yönlendirmesi doğrultusunda her sağlıklı kadın gibi çocuk sahibi olabilecekleri
unutulmamalıdır. Epilepsinin, gebelikte bebeğe ya da anneye zarar vereceği gibi bilgiler
kadınlar ve eşleri üzerinde psikolojik bir baskıya neden olabilmektedir. Konuyla ilgili
güvenilir bilgiyi nöroloji uzmanı ve kadın hastalıkları uzmanından öğrenmeli, eğitimsiz
kişilerden alınan bilgilere itibar etmemelidir.
Çocuk sahibi olmak isteyen epilepsi hastası kadınların öncelikle doktoruna başvurması ve
tedavinin düzenlenmesi için bilgi alması önemlidir. Hamileliğin planlanması ile
gebelikteki risklerin mümkün olduğunca azaltılması ve epilepsi nöbetlerinin kontrol altına
alınması sağlanabilir. Planlanmayan gebeliklerde ise kullanımı devam eden ilacın
kesilmesi ya da ilaç dozunda doktora danışılmadan değişiklik yapılması nöbetleri
tetikleyebileceği için anne ve bebeğin hayatını tehlikeye atabilir.
Bu durumda da öncelikle olarak doktora danışılması gerekmektedir.
Epilepsi ve Menopoz
Epilepsi hastalığının neden olduğu nöbetler, kadınlardaki hormonal değişimlerden
etkilenebilir. Bu durum; menopoz döneminde epilepsi hastası kadınların bazılarında nöbet
sayısının azalması bazılarında artması, bazılarında ise epilepsi nöbetlerinin başlaması ile
örneklendirilebilir.
Kadınların her ay belirli bir düzen doğrultusunda gerçekleşen regl periyodlarında da
menopoz ve hamilelikte olduğu gibi hormon değişikleri gerçekleşir. Regl dönemindeki bu
değişiklikler epilepsi hastası kadınlardaki nöbetlerin sıklığını da etkileyebilir.
Felç sıklıkla geleceğini önceden haber verir. Felç gelişmeden riskli kişilerin koruyucu
tedavisi en önemli yaklaşım olmalıdır. Felcin önlenmesinde yaşam şekli değişiklikleri
arasında özellikle beslenme çok önemli. Beslenmede doymuş yağ asitleri ve basit
karbonhidrat içeren yiyeceklerden kaçınmak, lifli besinler yemeye özen göstermek,
meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek, tuzu kısıtlamak önem taşır. Özellikle Akdeniz
diyetinin felçten koruyucu (zeytinyağı ve sebze içerikli diyet) olduğu ortaya konulmuştur.
Felç sıklıkla geleceğini önceden haber verir. Felç gelişmeden riskli kişilerin koruyucu
tedavisi en önemli yaklaşım olmalıdır. Felcin önlenmesinde yaşam şekli değişiklikleri
arasında özellikle beslenme çok önemli. Beslenmede doymuş yağ asitleri ve basit
karbonhidrat içeren yiyeceklerden kaçınmak, lifli besinler yemeye özen göstermek,
meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek, tuzu kısıtlamak önem taşır. Özellikle Akdeniz
diyetinin felçten koruyucu (zeytinyağı ve sebze içerikli diyet) olduğu ortaya konulmuştur.
Genellikle inmenin tedavi edilebildiği bilinmediği için hastaların hastaneye
ulaştırılmasında çok geç kalınmaktadır. Bu hastalıkta tedavi yönünde eksik bilinenler
var toplumda sanki felç tedavi edilemez gibi bir ön yargı var. Ancak günümüzde felç
eğer ilk saatlerde hastaneye ulaştırılırsa ve ne kadar çabuk müdahale edilirse tedavi
edilebilir bir durum. Hastaların felç geçirse bile yeniden toplumdaki yaşantısına geri
dönmesi çok daha kolay gözüküyor. Toplumumuz henüz bu tedavinin farkında değil, bu
tedavinin farkındalığını artırmamız gerekiyor.
Felç tedavisi girişimsel anlamda yeni bir yaklaşım, pıhtı oluştuktan sonra oksijensizliğe
hassas beyin dokusunu kurtarmak ve oluşacak hasarı önlemek gerekiyor. Felç
geçirdikten sonra her geçen dakika milyonlarca hücre ölümü demektir. Toplardamar
yolu ile pıhtı eritici tedavilerin inmenin ilk 4.5 saatinde, beyin anjiografisi yapılarak
damarda pıhtının çıkartılması yöntemi yani mekanik pıhtı çıkarma yöntemi ise ilk 8
saatte hastaya mutlaka uygulanmış olması gerekiyor. Tedavi ilk 3 saatte yapıldığında 7
hastanın birinde, ilk 4.5 saat içinde yapıldığında 11 hastanın 1 tanesi tamamen
iyileşiyor.
Ani bir felç durumunda aspirin kullanalım mı?
Felç beyin kanaması da olabilir damar tıkanıklığı da olabilir. Kanı inceltici bir ilaç
verdiğimizde kanamayı artırabiliriz. O nedenle kendi başımıza kanı sulandırıcı bir ilaç
almamalıyız.
Felçte tansiyon ölçüp tansiyon ilacı hemen verelim mi?
Kesinlikle böyle bir hastada tansiyonu yüksekse düşürmek için bir ilaç vermeye gerek
yoktur. Buradaki temel sorun felç en çok yüksek tansiyon olanlarda gelişiyor ama felç
geçirdiğimiz sırada tansiyon yüksek ise onu düşürmemek gerekir çünkü bir damar
tıkanıyor damar beyne kan götürür. Tansiyon için ilaç verirsek tansiyon düşer ve beyne
giden kan azalır. Ani felç durumunda tansiyon ilacı vermemek gerekiyor.
Ani felç durumunda hastaya kolonya dökelim su serpelim mi?
Su vermek kolonya dökmek alıştığımız bir şey hastayı kendine getirmeye çalışıyor gibi
görünür ama aslında bunlar hep bize zaman kaybettiriyor zamanı boşa geçirmemize
neden oluyor. Zamandan çalıyor oysa bizim hızlı hareket etmeye ihtiyacımız var acilde
yapacaklarımız için zaman kısıtlı. Hastayı bir an önce acile yetiştirmemiz lazım. Felç
geçirdiğinde hastanın yutması bozuk olabilir. Beslememeye, su içirmeye çalışmamak
lazım akciğerlere kaçabilir ve zatürreye yol açarak hastalığın hızla kötüleşmesine
neden olabilir.
yalnız değilse, yanındaki kişiye önemli görevler düşüyor. Yüzdeki felci anlamak için hastanın
gülümseyip, dişlerini göstermesi istenebilir; bu şekilde yüzün bir tarafa kayıp kaymadığı
görülebilir. İki kolunu havaya kaldırması söylenebilir; eğer biri erken düşerse sıkıntı var
demektir. Kişi ayağa kalkmaya çalışırken kalkamıyor, konuşmakta güçlük çekiyor ve düzgün
serpmek, başını soğuk suyun altına tutmak gibi işlemlerle vakit kaybedilmemelidir. Eğer
ambulansın gelmesi uzun sürecekse, kendi arabanızla hastanın olabilecek en kısa sürede
hastaneye götürülmesi gerekmektedir