NỘI DUNG ÔN TẬP NGỮ VĂN LỚP 8

A. Tiếng Việt
I. Lí thuyết
- HS nắm được đặc điểm hình thức và chức năng các câu phân loại theo mục đích
nói
1. Câu nghi vấn
a. Hình thức
+ Khi viết, kết thúc bằng dấu chấm hỏi. Ngoài ra khi thực hiện chức năng phụ, có
thể kết thúc bằng dấu chấm, dấu chấm lửng và chấm than (chức năng phụ học ở bài
Câu nghi vấn tiết 2 sẽ học sau).
+ Chứa các đại từ nghi vấn: (ai, gì, nào, bao giờ, vì sao, đâu..); các tình thái từ
nghi vấn (à, ư, hử, hả, chứ, chăng…), các cặp từ nghi vấn (có…không, đã…chưa,
có phải…không), quan hệ hay nối các vế có quan hệ lựa chọn.
b. Chức năng
+ Chức năng chính là dùng để hỏi
+ Chức năng phụ (sẽ học ở tiết 2).
II. Thực hành
1. Xác định chức năng chính và gạch chân dấu hiệu hình thức của những câu nghi
vấn sau ?
a. Hôm qua, bạn Tuấn có đi đá bóng không ?
b. Để tạo lập một văn bản, theo bạn có bao nhiêu phương thức biểu đạt ?
c. Các em đã ôn bài của tuần trước chưa ?
d. Cậu làm hay tớ làm ?
e. Bạn có phải là Thành lớp trưởng lớp 9/6 không ?
f. Hôm nay, mẹ về thăm bà ngoại ạ ?
g. Các bạn ơi! Chúng ta nghỉ học hết tháng 2 hả ?
h. Xin lỗi, bạn tên gì vậy ?
i. Sao con lại to tiếng với em thế ?
2. Trường hợp nào sau đây không phải là câu nghi vấn ?
a. Con dám nghịch điện khi cha mẹ đi vắng sao !
b. Năm nay, thầy bao nhiêu tuổi rồi ạ ?
c. Tết đến, ai cũng vui.
d. Bút đỏ nào là của mình vậy ?
B. Tập làm văn
I. Lí thuyết
1. Nắm được cách làm bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh. HS chú ý
dàn ý sơ lược:
MB: Giới thiệu về danh lam thắng cảnh ấy.
TB: Cung cấp một số kiến thức về danh thắng như: vị trí địa lí; lịch sử ra đời,
nguồn gốc tên gọi; đặc điểm; cấu tạo; vai trò; hướng bảo vệ và phát triển…
KB: Bày tỏ thái độ về danh thắng đó.
* Tài liệu tham khảo thêm về danh thắng Bà Nà và Ngũ Hành Sơn.
+ Vị trí địa lí
Núi Bà Nà toạ lạc ở mô ̣t khu vực thuộc dãy núi Trường Sơn nằm ở thôn An
Sơn, xã Hòa Ninh, huyện Hòa Vang, cách trung tâm thành phố Đà Nẵng 25 km về
phía Tây. Có đô ̣ cao gần 1500m so với mực nước biển.
+ Lịch sử ra đời, nguồn gốc tên gọi
* Lịch sử ra đời: BN được Debay (tên Toàn quyền Đông Dương lúc bấy giờ) tìm
ra năm 1901. Đến năm 1912, thực dân Pháp xây dựng nơi đây thành khu nghỉ
dưỡng nổi tiếng để phụ vụ quan chức Pháp. Sau Cách mạng tháng Tám, Bà Nà dần
vắng bóng người. Khi Pháp quay trở lại xâm lược Việt Nam lần thứ 2 (1958), Bà
Nà bị triê ̣t hạ để chống giă ̣c do chủ trương của Đảng. Từ đấy, BN đi vào quên lãng
cho đến năm đầu năm 1998, UBND thành phố Đà Nẵng quyết định xây dựng lại
Bà Nà thành một khu du lịch sinh thái có quy mô và không ngừng phát triển cho
đến ngày nay.
* Nguồn gốc tên gọi: Giải thích về tên gọi “Bà Nà”, có người cho rằng khi người
Pháp đặt chân lần đầu lên đây, thấy núi có nhiều chuối nên đặt là ”banane”, lâu
ngày người ta đọc chê ̣ch thành Bà Nà. Còn theo nhà văn Nguyên Ngọc, Bà Nà là
tiếng người Katu, nghĩa là “núi của tui”. Ngoài ra còn có nhiều giả thiết khác nữa.
+ Đă ̣c điểm
* Khí hâ ̣u: Vì BN nằm giao thoa giữa miền Bắc và miền Nam nên nó có khí hâ ̣u
thoáng mát, nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng 15-20 °C (cao nhất là 25 °C). Ở
Bà Nà một ngày, du khách sẽ được trải nghiệm cảm giác 4 mùa trong một năm:
sáng – xuân, trưa - hạ, chiều - thu, tối -đông, giống như chốn “Bồng lai tiên cảnh”.
* Sinh thái: Vì khí hâ ̣u thuâ ̣n lợi ấy nên BN có hê ̣ sinh thái đa dạng với khoảng hơn
500 loài thực vâ ̣t và 256 loài động vật có xương sống.  Năm 1986, Bà Nà đã được
Chính phủ công nhận là khu dự trữ thiên nhiên với nhiều động thực vật quý hiếm
như trầm hương, gấu đen châu Á, vượn má hung...Đặc biệt ở đây có cây thông qùy
(thân cây cong như qùy) khoảng gần trăm tuổi và có hoa đào chuông rất quý hiếm.
+ Cấu tạo: (đọc để tham khảo còn khi viết có thể chọn một số địa điểm nổi bật sau:
khoảng 5 địa điểm)
* Suối mơ
Dưới chân núi Bà Nà, là Suối Mơ một điểm du lịch đông khách, vào mùa hè. Ở
đây có thác Tóc Tiên 9 tầng như một mái tóc của một nàng tiên. Khi đi Cáp treo, ta
có thể nhìn thấy suối Mơ đang chảy len lỏi, trắng xóa giữa cánh rừng xanh đại
ngàn vô cùng đẹp mắt.
* Cáp treo
Đến Bà Nà, đầu tiên du khách sẽ được cảm nhận cảm giác bồng bềnh lơ lửng
trên không trung qua tuyến cáp treo đạt 4 kỉ lục thế giới như: tuyến cáp treo một
dây dài nhất thế giới (hơn 5000m), tuyến cáp treo có cao độ chênh lệch giữa ga
trên và ga dưới lớn nhất thế giới (hơn 1000m), tuyến cáp treo có trọng lượng nă ̣ng
nhất… Hệ thống cáp treo Bà Nà – 1 trong 10 tuyến cáp treo ấn tượng nhất thế giới
có công suất bình quân: 6000 khách/h.
* Công viên Fantasy
Trên đường lên đỉnh Núi Chúa, du khách sẽ thấy Fantasy Park. Đây hiện là
khu vui chơi giải trí trong nhà duy nhất ở Việt Nam và trên thế giới có vị trí tọa lạc
trên đỉnh núi. Fantasy Park được xây dựng và thiết kế theo cảm hứng từ hai cuốn
tiểu thuyết nổi tiếng “Hành trình vào trung tâm Trái Đất” và “Hai vạn dặm dưới
đáy biển” của mô ̣t nhà văn Pháp. Khu vui chơi mở ra thế giới giải trí sống động,
hấp dẫn với những trò chơi hấp dẫn cho các bạn nhỏ.
* Đỉnh Núi Chúa
Từ khu làng này, du khách có thể rảo bước đi lên vị trí cao nhất của Bà Nà là
đỉnh Núi Chúa. Nơi đây có gắn cô ̣t mốc ghi lại đô ̣ cao, có nhiều công trình chùa,
tháp…mang dấu ấn tâm linh sâu sắc như Lầu Chuông, Miếu Bà…
* Chùa Linh Ứng
Ở phía cánh tay trái so với đỉnh Núi Chúa, du khách có thể đến với Chùa Linh
Ứng, nơi có nhiều nét giống với Chùa Tam Thai (Ngũ Hành Sơn), đặc biệt, ngôi
chùa có một bức tượng Đức Bổn Sư cao 27 m màu trắng, có Vườn Lộc Uyển - nơi
đức Phật thuyết giáo lần đầu tiên.
* Cầu Vàng
Dưới chân của chùa Linh Ứng, du khách sẽ đến với Cầu Vàng, đi qua vườn
hoa và tới với hầm rượu Debay. Cầu Vàng là một cây cầu bộ hành dài 150, nằm ở
độ cao gần 1400 m so với mực nước biển. Mặt cầu được thiết kế chủ yếu từ gỗ
kiềng, lan can bằng inox mạ vàng. Ở giữa cầu có hai bàn tay khổng lồ nâng đỡ
được tạc từ đá. Nằm ở lưng chừng núi, cây cầu được thiết kế mềm mại, toàn bộ cầu
được phủ một màu vàng lộng lẫy.
* Hầm rượu Debay
Hầm rượu cổ Debay là công trình độc đáo do người Pháp xây dựng, được đào
xuyên sâu trong lòng núi Bà Nà vào năm 1923. Đây là hầm rượu cổ có chiều dài
100m và luôn được giữ nhiệt độ lý tưởng từ 16 độ đến 20 độ C. Du khách có thể
được gửi rượu quý của mình ở đây để tiếp bạn bè khi lên Bà Nà.
…
+ Vai trò
- Bà Nà mang giá trị tâm linh sâu sắc khi mang trong mình nhiều công trình chùa
chiền, miếu, tháp…nhất là tín ngưỡng phâ ̣t giáo…
- BN còn mang đâ ̣m dấu ấn văn hóa vừa cổ truyền vừa hiê ̣n đại của dân tô ̣c. Nếu
như ban ngày Bà Nà khoác lên mình vẻ tinh khôi, rực rỡ thì Bà Nà về đêm lại
mang nét dịu dàng và lãng mạn. BN là nơi tổ chức các hoạt động cô ̣ng đồng, các
hoạt đô ̣ng văn hóa lớn của thành phố, quốc gia…Bà Nà mang giá trị lịch sử…
- BN mang đến cho bạn sự thư giãn thoải mái về tinh thần…
- BN mang đến giá trị kinh tế lớn qua việc phát triển các ngành du lịch, dịch vụ…
- Hơn nữa, BN còn có vai trò gì khi là khu dữ trữ thiên nhiên quốc gia với hê ̣ đô ̣ng
thực vâ ̣t đa dạng, là vành đai bảo vê ̣ thành phố Đà thành bởi những cánh rừng
nguyên sinh...
+ Hướng bảo vê ̣ và phát triển
- Đề ra nô ̣i quy, quy định khi đến với BN
- Tăng cường tuyên tryền về viê ̣c bảo vê ̣, giữ cho BN mô ̣t môi trường phát triển
thuâ ̣n lợi, tự nhiên, không “bê tông hóa” quá mức….
- Mọi người cùng chung tay xây dựng BN…

DANH THẮNG NGŨ HÀNH SƠN

+ Vị trí địa lí
Ngũ Hành Sơn tên chung của một danh thắng gồm 5 ngọn núi đá vôi nhô lên
trên một bãi cát ven biển, có diện tích khoảng 2 km2, gồm: Kim Sơn, Mộc
Sơn, Thủy Sơn (lớn, cao và đẹp nhất), Hỏa Sơn và Thổ Sơn, nằm cách trung
tâm thành phố Đà Nẵng khoảng 8 km về phía Đông Nam, thuộc phường Hòa
Hải, quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng, Việt Nam. Năm 1990, khu danh
thắng này đã được Bộ Văn hóa công nhận là di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia.
+ Lịch sử ra đời, nguồn gốc tên gọi
* Lịch sự hình thành
  Theo một tài liệu năm 1686 thì địa danh núi Non Nước đã xuất hiện trên
văn bản hơn 5 thế kỷ, còn sự ra đời của vùng đất này chắc phải kể đến dấu tích đầu
tiên của người Chăm, sau đó mới là người Việt.
Còn theo các nhà địa chất học, vùng đồng bằng Quảng Nam được hình
thành do sự vận động nâng lên của dãy Trường Sơn Nam và sự bồi đắp của con
sông Thu Bồn và các nhánh sông của nó. Trong quá trình hình thành nên đồng
bằng Quảng Nam, quần thể Ngũ Hành Sơn trước đó là những hòn đảo nằm chơ vơ
giữa biển đông và chỉ dần dần nối vào đất liền khi đồng bằng Quảng Nam được
hình thành. Hiện nay bờ biển rút xa dần và cách chân núi Thủy Sơn khoảng 800
mét. Ngoài ra nó còn gắn với sự tích khác trong dân gian.
* Nguồn gốc tên gọi
Tên “núi Non Nước” có từ lâu đời, và đã đi vào ca dao Việt Nam. Tên “Ngũ Hành
Sơn” chính thức được đặt thông qua văn bản hành chính năm Minh Mạng thứ 18
(1837). Ngoài ra còn có một số tên gọi khác nữa nhưng không thông dụng bằng hai
tên trên.
+ Đă ̣c điểm (tìm hiểu thêm về khí hậu và hệ sinh thái nơi đây).
- Khí hậu ở đây tuy không mát mẻ bằng Bà Nà nhưng do gần biển nên khí hậu
tương đối ôn hòa, dễ chịu.
- Hệ thực vật đa dạng với nhiều loài cây thuốc quý, đặc biệt nổi bật ở đây là hệ
thống hang động. rộng rãi, sáng sủa thoáng mát, nền động bằng phẳng.
+ Cấu tạo: có 5 ngọn núi có tên trong thuyết ngũ hành
* Kim Sơn
Kim Sơn ở phía bắc 2 ngọn Hỏa Sơn. Hình dáng núi trông như một quả chuông
úp sấp, nằm giữa Hỏa Sơn và Thổ Sơn, và bên cạnh dòng sông Trường nối dài
với sông Hàn. Ngày nay dòng sông Trường đã bị bồi lấp một phần thành đồng
ruộng và ao hồ. Nằm tựa lưng vào ngọn núi này là ngôi chùa Quan Âm cổ kính với
động Quan Âm huyền bí.
* Mô ̣c sơn
Mộc Sơn ở phía Đông Nam, nằm song song với núi Thủy Sơn. Dù mang tên là
"mộc", nhưng cây cối ở đây rất ít do bị khai thác nhiều.
* Thủy Sơn
Thuỷ Sơn nằm trên bãi đất rộng khoảng 15 ha, cao khoảng 160 m. Vì núi có ba
đỉnh nằm ở ba tầng giống như ba ngôi sao Tam Thai nên còn có tên gọi là núi Tam
Thai. Đây là ngọn núi lớn, cao và đẹp nhất, thường được nhiều người đến tham
quan. Thượng Thai: là ngọn cao nhất (106 m) , có nhiều địa danh như Vọng Giang
Đài, đô ̣ng Huyền không, động Linh Nha,...Trung Thai: là ngọn thấp hơn một chút
có động Vân Thông ( Hang Lên Trời), động Thiên Long ( Hang Rồng), ...Hạ Thai:
là ngọn thấp nhất của Thuỷ Sơn, đáng kể có: chùa Linh Ứng, tháp Xá Lợi…Đặc
biệt, trên Thuỷ Sơn còn có hai di vật cổ quý hiếm, đó là tấm bia Phổ Đà Sơn và
tấm Kim bài hình quả tim lửa có bút tích của vua Minh Mạng ban tă ̣ng.
* Hỏa Sơn
Hỏa Sơn ở phía Tây Nam, đối diện với hòn Kim Sơn. Đây là một hòn kép, gồm
có một hòn Âm và một hòn Dương. Âm Hỏa Sơn nằm gần đường Lê Văn Hiến,
cây cối mọc ở các kẻ đá, có một cái hang thông từ sườn phía nam ra sườn phía bắc.
Nhân dân địa phương thường đi theo đường này đến các hòn Kim Sơn và Thổ Sơn.
Nơi Âm Hỏa Sơn không có động. Hòn Dương Hỏa Sơn (tên dân dã là "núi Ông
Chài") nằm ở phía tây.
* Thổ sơn
Đây là ngọn núi đất, thấp nhất nhưng cũng dài nhất, trông như con rồng nằm
dài trên bãi cát. Núi có hai tầng lô nhô những khối đá trên đỉnh, cây cỏ thưa thớt do
bị phá hoại nhiều. Đây từng là nơi người Chăm ở và hiê ̣n nay còn dấu tích công
trình kiến trúc của họ.
+ Vai trò
- Ngũ Hành Sơn mang giá trị văn hóa tâm linh sâu sắc với viê ̣c thờ cúng
nhiều vị thần thánh và cả tín ngưỡng phâ ̣t giáo…
- Nơi đây còn có giá trị về mă ̣t lịch sử …
- Không những thế, du ngoạn với Ngũ Hành Sơn, du khách không chỉ được
hòa mình vào không gian của những lễ hội, của phong cảnh hữu tình, của làng
nghề nhộn nhịp…, mà còn có được một kỳ nghỉ dưỡng lý tưởng bên bãi biển Non
Nước.
- Mặt khác, cũng như BN, NHS mang giá trị kinh tế lớn.
- Cuối cùng, chúng ta cũng cần thấy được vai trò của danh thắng này trong
viê ̣c bảo vê ̣ hê ̣ sinh thái nơi đây với nhiều đô ̣ng thực vâ ̣t quý hiếm.
+ Hướng bảo vê ̣ và phát triển:
2. Xem lại một số kiến thức sau để chuẩn bị cho việc học phương thức biểu đạt
nghị luận sau bài tập làm văn số 5:
- Khái niệm về luận điểm, luận cứ và lập luận ? (học lớp 7).
- Thế nào là đoạn văn ? Câu chủ đề, từ ngữ chủ đề là gì ? Cách trình bày đoạn văn
(lập luận diễn dịch, quy nạp,…) ? (học kì 1 –lớp 8).
II. Thực hành
1. Tham khảo nội dung liên quan đến danh thắng Bà Nà và Ngũ Hành Sơn ở trên
để hoàn thiện nội dung bài tập làm văn số 5- Thuyết minh về một danh thắng ở
Thành phố Đà Nẵng (Bà Nà, Ngũ Hành Sơn).
2. Dựa vào kiến thức cũ về văn nghị luận đã học ở lớp 7 để:
a. Lập dàn ý chi tiết cho đề sau: Em có những suy nghĩ gì về câu nói của M. Go-
rơ-ki : “Hãy yêu sách, nó là nguồn kiến thức, chỉ có kiến thức mới là con
đường sống”.
b. Dựa vào kiến thức đoạn văn đã học ở học kì 1 để triển khai một ý trong dàn ý
chi tiết của đề trên.