Literature and philosophy of Law

Agamemnon started the journey to Troy to take part in Trojan War, helping his brother.
His ships were stopped on the way by no wind and the only solution was a tribute to
Artemis, and the goddess wanted Agamemnon´s daughter. His tragic choice was
between his daughter life and his and his soldiers life, who could starve to death on their
ships.

3.04.2020

What have the Greeks ever done for us?

How to read Greek tragedy as jurist, law, legal reasoning, nature of law making, person
of law, person in law (person constructed in a legal system that can have legal
relations).

Athens, Rome and law.

Athens did not establish legal culture, but pantheon, ethos, philosophy to explain justify
roman law. Civil law systems not based on common law of England. USA – roman law
heritage and common law. Scotland – civilian system, roman law. England, Wales –
common law system.

Law contract

What we mean in a modern world as a law system, social contract.

Greek philosophy – explain, justify and organize the roman law. Law of much of the
modern law. Not obvious why and in what way law is necessarily. Not obvious. Positive
law is necessarily.

Constitutions, funding of legal order. Divided into public and private, should be, but
why? Court has to be permanent waiting for cases. Hire judges only when needed? But
then times of extreme need, dictator in Rome, full authority. Discretionary power, like
now Coronavirus Hungary.
Questions of law justice are easy to answer, and we should know it. Like jurist with the
tools of philosophy. Cosmic notion, justice, the way things should be. Universal order
like in Greece, that includes moral order.

Sophocles, Aeschylus, Euripides. Ideas of law, philosophical notions. Illustrates

jurisprudence. Result, desult by the use of different concepts of justice, person, order,
meaning of human actions. Actions of nature, gods, things beyond humans that are acts
of gods. Beyond human capacity. Tragedy – way what case law is destatutes in roman
system. Illustrates jurisprudence, like it illustrates statutes. Finds a law and apply it
properly to the case. Jurisprudence – illustration of concepts and apply in the
philosophy of law. Case law. Seek justice in law, home down a concept. Imagine what
happens when we act like something is true or false. you think through the possibilities.
If you don´t have moral reason you do bad things without imagination. Moral
imagination is be able to see in your mind the possibilities in our choices. Train our
moral imagination. Ancient beginning of the legal institution within a political
community. Permanent law institutions to lead with crime, not only temporary
jurisdiction of courts. In Oresteia there is a permanent court. Tragic not to be able to
support this part of claims. Institutions called into questions. Good in institutions and if
not they´re weak. Particular tragedy.

Oresteia

Division of power, roman public law in practice, later the separation of powers. To have
just rule is divide the power into separation, balance within them. It was thought as
necessarily in Athens. Public – private division in law, permanent, formal legal
institutions.

Clytemnestra judges and executes her husband, her son judges her mother, and kills her.
They both think that they´re doing justice, by the command of Apollo. Chain of
violence. Some kind of justice to it, as Orestes says. Zeus has its justice, and Apollo his
one, every god has it´s own justice and they´re all fighting. Chain of violence. Not come
to the end when everyone has the justice.

Athena – compromise. Disinterested jury to take the case, vested interests. Court will
give a verdict, imperfect, but definitive justice. Divine justice never comes to an end. If
I kill a killer I must be killed – perfect justice. To kill a killer need to kill another killer.
Orestes – ends happy enough in the formation of the court of justice. Imperfect, but
definitive justice. Becomes part of philosophical justification of this court of law.

Guilt, responsibility, authority, freedom, right, promise, contract, duty. Modern legal
concepts are present in divine customary law of this tragedies.

What is odd to the dead enemy? Divine law – pragmatic reasoning. General principle
must apply based on his interests. Law must be general; everyone can find themselves
in somebody else´s shoes.

Divine law side. Allows the funeral.

Philosophy – why the law is that way, analytically and historically. Reasoning, why.
Particular character to law, this sort of law that has made it into what it is. What law
ought to be. Justice. Justice preferable to injustice? Plato republic. It seems plausibly
true, but in cases of me being defended.

Is justice is better than injustice if the injustice makes me happier?

Tragedies – vicious at extreme, to determine a moral imagination, for citizens to be just.

Obligations, duty, relations, what is odd from one person to another. How the world can
be organized. Read Greek tragedy, what they´ve done to us (the Greeks)?

29.05.2020

Oresteia, golden age of Greek tragedy. City ruled by Clytemnestra and her lover, the
enemy of the king (subjects, not enemies).

Different choruses. Contextualized. Knows more. They´re wise, but not omniscient.
Helps to interpret what is happening, wise people we should trust.

Takes Homeric circle. Two lines from Homer extended into an entire tragedy on its
own.

Tragedy: opposed of comedy. Comedy is conservative form of presentation of the plot,

at the end the world is restored to its original order, or better. Tragedy ends with
questions, uncertainties, it might be a consensus, peace, resolution. They don´t tend to
restore the status quo. As well as it could be. There is no good choice, either choice will
lead to deaths and tragic things to happen. But you must make a choice. They are in this
situation not because of their choice. No moral blame for a person that is in the
circumstances. No intention, no knowledge. The idea real me inside me. My body can
do something that I didn´t do. Body does things that being had not done itself. Plot is
character and character is plot. Let the doer suffer. No compassion that he had no idea.
Your body had let blood that is your fathers, your body slept with your mother,
Oedipus. The very fact pollutes you no matter what you intended, or somebody else did
it by you. Like gods. The doer has to suffer. Moral consensus at the end, sometimes we
cannot allow the doer to suffer. The details are what matter. Tragedy of Orestis after he
kills his mother, he has to wait till someone comes and vengates it. He had to do it, and
he would be punished if not, and will be punished because he did it. System of vendetta,
local, private justice and gods that are telling them to do it. Justice battling justice
because of the tragedy. Resolution is not restoring the good.

The concept of the person and changing meaning of it. Meta-philosophy of law. Persons
in tragic drama/law. Representation and performance. If I’m not represented, I cannot
perform acts. If you´re not a person, you cannot perform social actions.

Persona – prosopon: a mask that confers the identity, like theater mask. Ceremonial
mask. Identify the player as Athena, Ajax, allow the voice out of the mask and project.
Personages. Theater masks of heroes, gods. Mask gives a public representation of
personage (being with status in the society). Voice comes from that mask. Persons are
equal to what they do. Performance and representative aspect.

Persona: a status within law.

Persons can come as humans or artificial forms. Artificial personality means it has been
constructed, legal personality, my bills, my taxes, my royalty.

Kassandra is not a legal person, she is a property.

Agamemnon´s sacked Troy as king not as a cool guy.

House: personal identity. House is another name for the kingdom. House of Atreus.
Honorable, but how I might to address you. Offspring of the course. Virtue relates to the
person. Gratitude does justice to the person. People relieved because king is back.
Virtue being kept between two vices. Chorus is warning that the good has been
accomplished, but he should be very cautious with this entrance.

Respect without envy. Absence of Agamemnon made her suffer, hopeless woman.
Oresteia

Agamemnon

¹Daj spokój tej purpurze — Klitajmestra podstępnie namawia męża, by po purpurze

wszedł do pałacu, gdyż wie, że w ten sposób ściągnie Agamemnon na siebie gniew
bogów: dla Greków purpura była emblematem boskim, nosili ją bogowie i tylko
wyjątkowo w ich zastępstwie królowie. Zdeptanie purpury nogami jest więc
świętokradztwem.

Do domu swego wkroczę po kraśnym¹⁴² dywanie.

Kasandra: Od bogów przeklęty dom! Ha! Widzę świadków! Znam! Ubite pacholęta
gotują! On sam, On, rodzic, ich mięso zjada!¹⁵¹

Straszna, ohydna biesiada! (ojciec Agamemnona, Atreus, poróżnił się z bratem swym
Tyestesem i zemścił się na nim okrutnie: pod pozorem pojednania zaprosił go na ucztę,
zabił jego własne dzieci i dał nieszczęsnemu do zjedzenia ich mięso. Według podania
słońce odwróciło swe obli cze od tej ohydnej uczty. Jedyny syn Tyestesa, Ajgistos,
który przyszedł na świat po tej zbrodni, ma teraz obowiązek zemsty za zabitych braci na
Agamemnonie, który wedle pojęć starożytnych odpowiada za czynoj

Ajgistos, syn Tyestesa. Jest on w tragedii zawsze przedstawiany jako tchórz gdyż mści
się za pomocą niewiasty, Klitajmestry (To nie Agamemnona Małżonkę masz przed
sobą! Upioremć jest ta żona, Ku zemście wyznaczona, Odwiecznym duchem kary, Co
dom ten okrywa żałobą. Co chłonie obiatę nową Za ucztę Atreuszową.) dumny ze
swojej zemsty.

Kasandra: Teraz wieszcz ten święty, Co wieszczką mnie uczynił, w takie mnie
odmętyStrasznego przeznaczenia bezlitośnie wtrąca! Nie ołtarz ci ojcowski ja zobaczę:
wrząca

Krew moja pień czerwoną zleje dzisiaj strugą! A jednak nie pomrzemy bez cześci!
Niedługą Jest chwila, gdy powstanie mściciel¹⁶⁶, co ukarze Swą matkę, za śmierć ojca
śmierć jej niosąc w darze. Przybędzie z obcej ziemi, wygnaniec tułaczy¹⁶⁷, I zbrodni
swego rodu dopełni: rozpaczy Ojcowskiej jęk go przyzwie, bo taką bogowie Związali
się przysięgą!
Orestes wychowywał się z dala od kraju ojczystego, w Focydzie u Strofiosa. Odesłała
go tam sama Klitajmestra, aby go ustrzec przed możliwą zemstą Ajgistosa, który
właściwie powinien wytępić całe męskie pokolenie rodu Atreusa.

Chór: I oto teraz dawnych przodków krew Krwią własną płaci, Swym własnym skonem
płaci innych skon. Słyszący o tym, któż by z naszych braci Chełpić się mógł, Że
mściwy nie sięgnie go bóg?

Klitajmestra: czemuś wówczas nie obwiniał męża, Gdy powziął myśl haniebną, że
miłość zwycięża Ojcowską, i, ni jagnię z swojej licznej trzody, Poświęcił własną córkę,
mego łona młody,

Chór: Zarzut ścigają zarzuty — Któż by rozstrzygać śmiał? Od miecza ten zginął, kto
mieczem Wojuje; kto zbroił, od doli Smutnej się nie wyzwoli! Odwieczne Takie jest
prawo bezsprzeczne I póki w niebie bóg, ten zakon luty¹⁸⁵ Na zawsze będzie trwał.

Ofiarnice

Orestes: Potężne Loksyjasza²¹⁹ nie zdradzą wyrocznie: Toć on mnie na tę drogę pchnął
swymi rozkazy, Krew w żyłach mi ścinając, gdy po kilka razy Pogroził groźbą zemsty,
jeśli nie uśmiercę Zabójców rodziciela, bo — mord na morderce! „Twa dusza — tak
powiedział — sczeźnie, zginie marnie; jak wołu ryczącego, będą cię męczarnie Na
drogach twych ścigały!” Opadną mnie — tak wróżył — widma, Erynije, Z wylanej krwi
ojcowskiej wrzący płód ożyje I sen mi wszelki wydrze. Za hańbę ojca ona w tej
godzinie Straszliwie mi odpowie! Tak, tego chcą bogowie. Tak chcą me ręce. Cóż,
chociaż i zginę?

Chór: Takie jest prawo: męka wstaje z mąk, Krew z krwi się rodzi Hańby ojcowskiej
niepomszczone brzemię!

Elektra: W ohydnym jarzmie uginałam kark.

Chór: Dziedziczny grzechu nasz!²³⁴ Klątwa — to twoja straż! O ty, najkrwawsza z ran,
Komu wytchnienie dasz, Któż twego bólu pan?

Dziedziczny grzech: Pelops zakochał się w Hippodamii, córce króla Ojnomaosa, który
wymagał od ubiegających się o rękę dziewczyny, by wygrali z nim w wyścigu
rydwanów, zaś w razie przegranej obcinał im głowy. Uczciwa wygrana była
niemożliwa, gdyż rydwan Onomajosa ciągnęły nadzwyczajne rumaki podarowane mu
przez Aresa. Pelops przekupił królewskiego woźnicę Myrtilosa obietnicą odstąpienia
mu nocy poślubnej. Wygrawszy jednak wyścig i zdobywszy Hippodamię, zepchnął
Myrtilosa do morza, by nie dać mu przyobiecanej nagrody. Tuż przed śmiercią Myrtilos
przeklął cały ród Pelopsa.

Orestes: Pragnę mieć obrońcę W dzień sądu, iżem mord ten spełnił według prawa, Na
matce mord. Ajgistos — jego dola krwawa Jest słuszna, o nim mówić nie warto. Lecz o
tej, Co takiej dokonała na mężu sromoty, Na ojcu swych, tak dzisiaj nienawistnych
dziatek. Że mord na matce spełnił według praw — na bagnie, Na bogów — tej ohydzie,
na ojca przeklętej, Nikczemnej morderczyni! Sam Loksyjasz, święty Wróżbita, pchnął
mnie k’temu. Wzywam go na sędzię. W wyroczni rzekł mi swojej, że nikt mnie nie
będzie Obwiniał, gdy to spełnię. Lecz jeśliby miała Zawahać się ma ręka, ludzkich
myśli strzała, Chociażby najostrzejsza, nie wniknie do sedna Tych kar, które ma znosić
moja dusza biedna. A teraz — czy widzicie ten pokutny wieniec I różdżkę tę oliwną²⁶²?
Idę, potępieniec, O łaskę błagający, tam, do pępka ziemi. Dola Tułacza z ojczystego
wypędza mnie pola, Rodzoną matkę dłoń ma wszak zabiła krwawa²⁶⁵: I w życiu, i po
śmierci taka moja sława. (Apollo ma władzę oczyszczania od zmazy skalanego krwią
zabójcy)

Chór: Czy też mordercą on? Ach! Kiedyż raz już spocznie klątwa-mściciel, Kiedyż
powstrzyma swój gon²⁶⁷?

Eumenidy

Orestes otoczony Gorgonami i Eryniami

Apollo: Bo matkę wszak zabiłeś na rozkazy moje!

O: Obiecałeś, tak mnie zbaw z tej matni!

K: morderczyni-żona, Ma wina mnie przygniata Lecz ja, któram w sposób Tak straszny
ucierpiała od najdroższych osób Nie widzę, by ktoś z bogów bronił mego prawa, By
dłonie matkobójcze zmogła pomsta krwawa Orestes, matkobójca, uciekł pomście matki!
Tak czynią nowe bogi w ten dzisiejszy czas!³⁰⁷ Na krwawym tronie siedzą, w ciemną
noc Spychają prawa moc. (prawa dawnego, naturalnego, żywiołowego porządku rzeczy.
Do tych praw należy i prawo zemsty, ciągnącej się w nieskończoność; jeżeli bowiem
każda przelana krew woła o pomstę, to nie może być końca tej pomsty, każdy bowiem
mściciel znajduje swego mściciela i łańcuch się przerywa li tylko z chwilą wytępienia
rodu. Zamiast tego nowi bogowie, Apollo i Atena, ustalają sąd, który przerywa łańcuch
zemst. Zamiast więc zemsty występuje prawo; zamiast odruchu żywiołowego — rozum,
tj. to właśnie, co różni nowych bogów od tytanów i nowy porządek świata od starego.
95)

Apollo: Uciekaj! Rozkazujęć! Domu mego ściany, Stolicę moją wieszczą rzuć, płodzie
skalany! Morderczym twój się język nachłeptał zdradliwy! Nie twoje tutaj miejsce!

Chór: I nam przemówić pozwól, władny Apollinie! Nie tylko wziąłeś udział w tej
naocznej winie, Lecz głównym jesteś sprawcą — tyś stworzył tę dolę. Przez ciebie stał
się winien matkobójczej zmazy.

A: Tak, ojca swego pomścił na moje rozkazy Co mówisz! Mord na męża sprowadziła
głowę!

Chór: Nie mord to, gdy nie spełnion jest na krwi rodzonej (wedle najstarszego prawa
zemsta ściga tylko tego, kto zabił krewnego, bo tylko taki mord jest zbrodnią 97)

A: Niech rzecz się u Pallady rozstrzyga ołtarzy!

Sąd w świątyni pallady w Atenach.

Chór: Tam się przekonasz, że wszelaki człek, Gdy z prawych zeszedł dróg. Niepomny,
co jest bóg, Rodzic lub gość, Pokaran będzie po wieczysty wiek. Hadesu³¹⁸
sprawiedliwej nie ujdziesz potędze: Mają podziemia sędzię, Co winnych karać będzie,
Co wszystko w swojej zapisuje księdze. Zsyłamy grozę mąk Na wszelki ludzki twór,
Jeżeli dla praw nie ma części

Chór/Erynie: Na matce swojej własnej mord popełnił krwawy

Atena: Czy zabił przymuszony? Czy z jakiej obawy? Nie godzi się przysięgą uprawniać
bezprawia Rzecz zbadamy do dna.

Orestes: Krew lubą Ojcowską chciałem pomścić własnej matki zgubą. Współwinny tu
Loksyjasz. On mi groził bowiem Męczarnią, jeśli mordem za mord nie odpowiem.
Czym słusznie tak postąpił, lub nie, ty, o pani, Rozstrzygaj:
Atena: Lecz prawa nikt i onym zaprzeczyć nie może. Jeżeli nie odniosą zwycięstwa w
tym sporze, Wnet duch ich obrażony kraj mój zniszczyć umie: W swym jadzie go
pogrąży, w przeraźliwej dżumie.³³⁸ Tak jest z tą naszą sprawą. A że ich żądania
Odrzucić ni go przyjąć, gdyż zło się wyłania Z jednego i drugiego, przeto więc, jeżeli
Wyrokić już niezbędne, z swych obywateli Wybiorę zaprzysięgłą godnych sędziów radę
I urząd ten po wieki stanowię Wy zasię dowody I świadki mi przywiedźcie, iżby prawo
szkody Nijakiej nie doznało Orestes tu będzie Zwycięzcą Pobite nie jesteście. Licznymi
głosami On zapadł i nie po to, aby wam się dusza Płoniła Siedzibę i schron godny
znajdziecie w tej ziemi! Ołtarze wam przystroją cni obywatele U mego siądziesz boku
(szacunek dla starych praw, bez nich żadne gospodarstwo się nie uda)

Apollo: Przychodzę jako świadek Zjawiłem się tu również jako oskarżony, Współwinny
mordu matki, współwinny tej zbrodni. A onać, powitawszy słowami przyjaźni, Zaprosi
strudzonego do zdradzieckiej łaźni Utracił wódz okrętów przechwalebne życie! Nie
matka jest ci dziecka swego płodzicielką!³⁴⁷ Matka, Ojciec Nie! Nie! Ona hoduje li
nasienie świeże, A potem co, ni zastaw, w swą opiekę bierze Przytoczęć dowody, Że
ojciec sam, bez matki, spłodził. Oto młodej Bogini stoi postać

Orestes: I mąż jej, i mój ojciec równie padł z jej ręki od winy go krwawej Loksyjasz i
Pallada zwolnili, a z nimi Ten trzeci, ten największy pomiędzy wielkimi Zbawcami³⁶⁰,
on, co pragnąc uczcić śmierć rodzica, Ode mnie łaskawego nie odwrócił lica Na przekór
mojej matki wspólniczkom!”. Przysięgam tej krainie i temu ludowi

Na wieki, że nikt stamtąd — ni ja, ani nowi Książęta — nie wyruszy z wojennym
oszczepem Przeciwko temu miastu.

Chór: Mordując, wszak nie była jednej krwi z swym mężem Ziemię waszą klęska
niezmożona Nawiedzi, jeśli wyrok prawo moje spaczy. Zaraza dziś na was i mór³⁶⁴,

Zniszczenie wam język mój wieści!