Tasarımda Marka İletişimi,

Yönetimi ve Reklam
Sinem Hallı Cezzar
 Marka ismi, logosu,
Ürün formu/dili Diğer duyular
renkleri, slogan

ATL reklam mecraları

Marka deneyimi, (reklam [açıkhava, dergi,
Ambalaj
hikayesi, vaatleri gazete, internet, radio,
sinema, TV]

BTL reklam mecraları; Prodüksiyon (fotoğraf,

Etkinlikler (eğitim,
basılı malzemeler [ürün video çekimleri,
organizasyon, seyahat,
tanıtımları, broşürler, advertorial, reklam filmi,

Marka iletişimi kartlar, kataloglar]) tanıtım filmi)

toplantı)

araçları Fuarlar Sponsorluklar PR çalışmaları

E-marka yönetimi (Web,

sosyal media…)
Sosyal sorumluluk (cif,
ikea karikatürü) – örnek Viral reklamlar
finish, …)
çalışmalar / beğenilen
hesaplar

Marka işbirlikleri
Gerilla çalışmalar Promosyon çalışmaları
(ikea/lego)
 • Trend siteleri
Trendler • Rakipler – kataloglar, web
• Dergiler – Trend sayfaları
Trendler
Trendler
Trendler
 Marka iletişimi
araçlarının ürün
tasarım süreçlerinde
kullanımı
 Hangi marka?
Neden?
Hangi özellikler?
 • Ürünün kendisinde
•
Marka iletişimi •
Çizgilerinde
Renklerinde
araçlarının ürün • Dokusunda
tasarım • Malzemesinde
• Kokusunda
süreçlerinde • Sesinde
kullanımı • Tadında
• Ürünün sunulduğu mekanda
 Marka ismi, logosu,
Ürün formu/dili Diğer duyular
renkleri, slogan

ATL reklam mecraları

Marka deneyimi, (reklam [açıkhava, dergi,
Ambalaj
hikayesi, vaatleri gazete, internet, radio,
sinema, TV]

Marka iletişimi BTL reklam mecraları; Prodüksiyon (fotoğraf,

araçlarının basılı malzemeler [ürün

tanıtımları, broşürler,
kartlar, kataloglar])
video çekimleri,
advertorial, reklam filmi,
tanıtım filmi)
Etkinlikler (eğitim,
organizasyon, seyahat,
toplantı)

ürün tasarım
süreçlerinde Fuarlar Sponsorluklar PR çalışmaları

kullanımı Sosyal sorumluluk (cif,

E-marka yönetimi (Web,
sosyal media…)
ikea karikatürü) – örnek Viral reklamlar
finish, …)
çalışmalar / beğenilen
hesaplar

Marka işbirlikleri
Gerilla çalışmalar Promosyon çalışmaları
(ikea/lego)
 Ürün formu, dili

• Estetik ve fonksiyon bir arada ve başarılı olduğunda marka ön plana çıkıyor.

• Ürün tasarımı ve markayı henüz tasarım aşamasındayken bir arada düşünebilmek önemli.
• Müşteri hangi değer ve faydaları bekliyor?
• Hangi kültürel değerlerle ürün inceleniyor?
• Tüketicinin hangi duygusal ihtiyaçlarına cevap veriyor?
 Anthropomorphic Form

• Insan formundan esinlenen şekiller ürünün

fonksiyonu hakkında bir hikaye anlatmak
istendiğinde etkili
• Dişi formlar -> eğriler, yaylar,
yumuşaklık -> canlılık, şıklık, yaşam
doluluk, cinsellik
• Erkeksi formlar -> köşeli, güçlü, kaliteli,
dayanıklı
• Bebeksi formlar -> yumuşak, heykelsi -
> konfor, rahatlık, güvenlik, dürüstlük,
saflık, oyuncu
 • Bilinçaltına çalışan bir yöntemdir.
• Gizli özellikleri, bilinçaltı tahminleri ve
Anthropomorphic bağlantıları kullanır.
Form
• Öte yandan steryotipleşme kültürlerde
artık önemini kaybetmektedir.
 Marka ismi

• Her şeyden önce markanın “ismi” olmalı.

• Özgün olmalıdır. Başka bir üründe aynı isim olmamalıdır. (farklı kategori olsa bile)
• Marka ismi itibar ile de ilgili.
• Logo, ambalaj, reklam değişir ancak markanın ismini değiştirmek zordur.
• Iyi isim iyi reklamdır.
• Markanın sağlığını ve ömrünü etkiler, günü arttırır.
• Uluslararası kullanılabilirliğinin olması faydalıdır. Zira bir turist için tanıdık bir marka ona
evini hatırlatır.
 Marka isminin evrimi

• Girişimcinin isminin marka olması: “Eyüp Sabri Tuncer” “Ford”

• Uzun isimlerin kısaltma olarak kullanılması: “BP” “THY”
• Teknolojik ve soyut isimler: “Electrolux” “Vestel”
• Absürt şemsiye isimler: “Yahoo” “Google”
• Anlamlı isimler: “Atlas” “Fly Air”
 Marka ismi türleri

• Fonksiyonel – firmanın, ürünün ya da hizmetin sunduğunu tanımlayan isimler

• BP (British Petroleum), Sahibinden
• Türetilmiş / uydurulmuş – kelime köklerinden yola çıkan ya da eğlenceli ritmik türetilmiş isimler
• Google, Jeep
• Deneysel – fonksiyoneldeki mantıkta yaratılmış olan ancak fonksiyon yerine deneyime
odaklanan isimler
• Land Rover
• Anımsatıcı – güven ya da gücü çağrıştıran isimler
• Jaguar * En başarılı ve hatırlanır olanlar
• Atıflı – kurucu ya da yaratıldığı şehre ithafen isimlendirilmiş türetilmiş ve anımsatıcılı olanlardır.
Fonksiyonel ve deneysel olanlar
• Ford, Guiness
nadiren başarılıdır.
 Başarılı ismin özellikleri

• Kısa
• Ayırt edici
• Uygunluk
• Kolay yazılabilen
• Kolay telaffuz edilebilen
• Hoşluk / sevimlilik
• Esnetilebilir
• Korunabilir. * Markalar insanlara markalarını
öğretmeye çalışırlar, ancak bazı
isimler o kadar kullanışlı ve ürünle
uyumlu olur ki jenerik hale gelir ve
tescillenemez. Ör. Cornflakes, aspirin
 Marka ismi stratejileri

• Tek bir ürün mü yoksa ürün ailesine mi koyulacak?

• Hangi ülke pazarında? – dilsel uygunluk ( Ör. Algida)
• Harf, hece, anlam gibi dilsel parametrelere bakılmalı. Harfin anlamı ve çağrıştırdıkları incelenebilir.
• Mevcut pazardaki ürünlerden ilham alınabilir. Ancak başka bir markayı da çağrıştırmamalıdır.
• Kök belirlenip ondan türetilebilir.
• Hatırlanışı, okuması, söylenişi kolay
• Pozitif anlamlar içeren
• Kısa
• Palindrom “omo” “uhu”
 Marka ismi

İsim Ülke Inmarko Rusya

Kibon Brezilya, Arjantin
Bulgaristan, Hırvatistan, Çek
Cumhuriyeti, Kıbrıs, Yunanistan, Makedonya, Estonya, Macari Kwality Wall's Hindistan, Bhutan, Brunei, Nepal, Sri Lanka
Algida
stan, İtalya, Kosova, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Roma Langnese Almanya
nya, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, Türkiye, Bosna-Hersek
Lusso İsviçre
Bresler Şili, Bolivya Miko Mısır ( ,)‫ميكو‬Fransa
Eskimo Avusturya
Ola Belçika, Hollanda, Lüksemburg, Güney Afrika Cumhuriyeti
Frigo İspanya
Frisko Danimarka Olá Portekiz, Yeşil Burun Adaları, Makao
GB Glace Finlandiya, Norveç, İsveç Pingüino Ekvador
Glidat Strauss İsrail Selecta Filipinler, Komorlar, Tanzanya
Good Humor Amerika Birleşik Devletleri, Kanada Streets Avustralya, Yeni Zelanda
HB İrlanda Tio Rico Venezuela
Helados La Fuente Kolombiya İngiltere, İskoçya, Galler, Lübnan, Çin, Hindistan, Endonezya, Malezya, Singap
Wall's
Holanda Meksika ur, Vietnam, Pakistan, Laos, Tayland
 Marka ismi

• Büyük markaların bir kısmında isim marka karakteri hakkında hiç bir ip ucu vermez. Tüm
anlamı “marka kişiliği” oluşturur. Ör. Coca Cola, Google, Starbucks vs.

• Sesler “harfler” nötr değildir. Yapılarından gelen çağrışımları vardır.

 Dilsel analiz

• Marka ve şirket isimlerinin kullanılışı ülkeden ülkeye değişiklik gösteriyor.

• ABD’de A, C ve S harfleri öne çıkıyor.
• Türkiye‘de ise marka isimlerinin çoğu S-Ş, T ve A harfleriyle başlarken, şirketler isimlerinin ilk harfleri olarak A
ve B’yi tercih ediliyor.
• ABD’de marka isimlerinde I, W, J, Z, Q, U, X ve Y, şirket isimlerinde de yine Q, X, Y ve Z en az tercih edilen
harfler.
• Türkiye’de marka isimlerinde J, U-Ü ve Z, şirket isimlerinde de F, L, R, V ve Z çok rağbet görmüyor.
• Fonetik, harf ve kelimelerin o dildeki kullanım sıklığı, telaffuz kolaylığı, anlamı ve yüklendiği
değerler, harflerin görüntüsü, akılda kalıcılığı…
• A - ilk harf, en yüksek değer… yabancı, egzotik, romantic
• O – latini çağrıştırır. Romantiktir.
• X – görünürdür. Hristiyanlıkta yeri vardır. Farklı kullanımları da vardır (çarpım, 10, kısaltma olarak vs)
 Dilsel analiz – harflerin anlamları
• A : Algılama gücü ve mantık yürütme kabiliyeti yüksek kişiliği temsil
eder.
• B : Önsezileri kuvvetli kişiliği temsil eder. En olumsuz olaylarda dahi
umutlarını yitirmeyen kişiliktir.
• C : Güzel sanatlara yatkınlığı temsil eden duygusal kişiliği ifade eder.
• Ç : Zevk ve sefa düşkünü kişiliği temsil eder.
• D : Üstün gücü, hırslı ve zorluklara direnen kişiliği ifade eder.
• E : Ruhsal karışıklığı, üzüntü ve sevinci birarada yaşayan ve ruhsal
gel-gitleri olan kişiliği ifade eder.
• G - Ğ: İnatçı kişilik, gerginlik ve üstün güçlere sahip olma arzusunu
ifade eder.
• H : Sakin ve durağan bir kişiliği ifade eder.
• I-İ : Hassas, duygusal ve kırılgan bir kişiliği temsil eder.
• J : Kaprisli ve kıskanç kişilik belirtisidir.
• K : Başarılı, ünvan sahibi ve daima yükselen bir kişiliği ifade eder.
• L : Sanatsal yönleri güçlü, kabiliyetli kişilik ifadesidir.
• M : Ticarete yatkınlık ve yüksek zeka, seviyeli kişiliği ifade eder.
• N : Üstün güçlere sahip, sağduyulu kişiliği ifade eder.
• önleri güçlü, kabiliyetli kişilik ifadesidir.
• O-Ö : Gizemli kişilik sahibidir. Gizliliği sever ve duygularını açığa
vurmaktan kaçınan tiplerdir.
• P : Kendinden emindirler, girdikleri ortamda kendine güvenli
tavırlarıyla dikkat çekerler.
• R : Tereddütlü kişilik demektir, karar vermede zorlanmalar
yaşarlar.
• S-Ş : Hayalperestliği sembolize eder. Aşırı hayal kuran bir
kişiliktir.
• T : Oldukça ketum tavırlı ve duygularını karşısındakine açmayı
zor başarabilen kişiliği temsil eder.
• U-Ü : Durgun görünümlü, çok ağır hareket eden, işlerini ağırdan
alan bir profil çizer.
• V : Kendi içine dönük, umursamaz bir kişiliği ifade eder; bana
dokunmayan yılan bin yaşasın felsefesiyle hareket eden kişilik
örneğidir.
• Y : Geçmişteki izleri, üzüntü ve diğer olayları sürekli yaşarlar,
geçmişlerini asla unutmazlar ve güçlü bir kişilik yapısı
gösterirler.
• Z : Bilimsel açıdan başarılı, okumayı seven, akademik anlamda
başarılı kişilik ifadesidir.
Marka Hikayeleri
 Logo

• Görsel detaylar sözlü iletişimden daha önce fark edilir.

• Izleyicinin gözünde, kişinin deneyimini tarifleyen ve bir sonraki karşılaşmaya kadar da bu
tecrübeyi pekiştiren ayırtedici işaret.

• Logo marka değildir. Önce marka içgörüsü sonra logo gelir.

• Istenilen duyguyu, bağlantıları uyandırması önemlidir.

• Zamanla evrilebilir. Ancak müşterinin zihnindeki hikaye ve deneyimle bağını korumalıdır.

 Logo

• Ideal logo:
• Basit
• Şık
• Ekonomik – renk vs açısından
• Uyumlu – farklı kültürlerde
• Pratik – sorunsuzca boyutlandırılabilir
• Unutulmaz
• Duygu uyandıran
 Logo

• Logo tipleri:
• Kelime
• Sembol
• Kelime + sembol
• Kısaltma
 Logo hikayesi

• THY, 20 Mayıs 1933'de T.C. Devlet Hava Yolları ismiyle kurulur.

• 1956 yılında ise Türk Hava Yolları olarak değiştirilip uluslararası
arenada Turkish Airlines olarak kullanılmaya başlanır.
• Lufthansa Turnası ve Devlet Hava yollarının kuşunu yan yana
koyduğumuzda benzerlik hemen göze çarpıyor.
• 1956 yılında Türk Hava Yolları THY olarak isim değiştirdikten
sonra, THY ismine hız efekti ekledikleri bir logoyu kullanmaya
başlarlar.
• 1956 yılında yeni bir logoya sahip olmak için yarışma
düzenlerler. Mesut Manioğlu’nun Yaban Kazı figürü yarışmayı
kazanmasının ardından hız efektli THY logotype ve yaban kazı
bir arada kullanılmaya başlanır.
• 1986 yılında amblemden THY yazısı çıkarılarak sadeleşmeye
gidilir.
• 2000’li yılların başında uluslararası kimlik kazandırmak için THY
logosu Bülent Erkmen’e emanet edilir. Yeni yazı karakteri, daha
doygun bir mavi renk ve dairesel amblemdeki 3 boyutlu görüm
ile son halini alır ve göklerdeki yeni macerasın başlar.
Logoların evrimi
 2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10
Logo Tasarım Trendi

• Sadeleşme
 2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10
Logo Tasarım Trendi

• Farklı geometriler – low poly

 2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10
Logo Tasarım Trendi

• Alışılmadık yazı tipleri

 2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10
Logo Tasarım Trendi

• Renk geçişleri
 2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10
Logo Tasarım Trendi

• İç içe geçmiş tasarımlar

 2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10
Logo Tasarım Trendi

• Kaotik düzen
 2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10
Logo Tasarım Trendi

• Geometrik harfler
 2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10
Logo Tasarım Trendi

• Simgeler
 2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10
Logo Tasarım Trendi

• Ölçeklendirme
 2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10
Logo Tasarım Trendi

• Metinlerle yaratılan eksiklik hissi

Logo uygulaması