1

TEKNIK MENJAWAB SEJARAH SPM TAHUN 2020

TIPS KERTAS 1
§ Masa ialah selama 1 jam.
§ 1 soalan dijawab dalam tempoh 1 minit
§ Jawapan yang sama tidak akan berurutan sebanyak 3X
§ Purata jawapan bagi A, B, C dan D ialah 8 hingga 12.
§ Latih tubi koleksi soalan sebenar SPM kertas 1

TIPS KERTAS 2
§ Masa ialah selama 2 jam 30 minit.
§ Satu soalan struktur dijawap dalam tempoh 15 minit
§ Soalan esei pula selama 30 minit untuk satu soalan
§ Soalan KBAT Teks, calon hendaklah menguasai fakta sejarah kemudian menilai /
mengaplikasi / menghubung kait / membanding dengan masa kini
§ Soalan KBAT Umum, boleh berikan jawapan munasabah tetapi mesti mempunyai kaitan
dengan situasi dalam sejarah walaupun jawapan dalam situasi sekarang
§ Jangan menulis jawapan dalam bentuk point atau jadual

TIPS KERTAS 3
§ Masa ialah selama 3 jam (Open Book Test)
§ Pastikan anda membawa buku teks dan bahan ilmiah yang berkaitan dengan tajuk.
§ Pastikan anda menulis nombor soalan dengan betul
§ Sebaik-baiknya setiap soalan dimulakan dengan muka surat yang baru
§ Cadangan pembahagian masa berdasarkan markah

FORMAT MARKAH MASA

1. PENGENALAN 5 Markah 10 minit
2. ISI 10 Markah 15 minit
dan 15 Markah 25 minit
HURAIAN 20 Markah 30 minit
25 Markah 40 minit
30 Markah 50 minit
3. IKTIBAR / NILAI / HARAPAN 5 Markah 10 minit
4. KESIMPULAN 5 Markah 10 minit

2
TEKNIK MEMAHAMI KATA TUGAS DAN CARA MENULIS JAWAPAN BERDASARKAN
KATA TUGAS

BIL KATA TUGAS KATA KUNCI JAWAPAN CARA MENJAWAP

1 • Berikan • ialah • Jawapan perlu dihuraikan
• Jelaskan • iaitu
• Apakah
• Terangkan
• Huraikan
• Sejauh
manakah
2 • Mengapakah • kerana • Perlu ada sebab
• untuk
3 • Bagaimanakah • dengan cara • Perlu ada tindakan atau cara
• melalui
• untuk
4 • Nyatakan • ialah • Jawapan tidak memerlukan
• Senaraikan • iaitu huraian
5 • Adakah • Penegasan sama ada • Pelajar perlu menilai sama ada
• Wajarkah (i) Ya / Tidak bersetuju atau tidak bersetuju
(ii) Wajar / Tidak wajar

Contoh Penulisan:

1. Jelaskan asas-asas penggubalan dasar luar Malaysia?

Asas-asas penggubalan dasar luar Malaysia ialah faktor Sejarah.

2. Mengapakah tamadun awal berlaku di lembah sungai utama?

Tamadun awal berlaku di lembah sungai utama kerana membekalkan sumber makanan
dan minuman

3. Bagaimanakah Rasulullah SAW berusaha untuk menghapuskan amalan tersebut?

Rasulullah SAW berusaha menghapuskan amalan tersebut dengan cara berdakwah
mengajak mereka beriman kepada Allah.

4. Pada pendapat anda, adakah penggunaan emas dalam perbelanjaan seharian sesuai
untuk menggantikan mata wang pada masa kini.
Tidak, ini kerana sukar untuk menentukan ketulenannya. Selain itu, sukar di bawa
kerana saiz dan beratnya akan menentukan nilainya
3
PANDUAN MENULIS ESEI CEMERLANG

Aspek penting untuk menulis ayat lengkap / berlapis / huraian lanjutan

§ Mulakan dengan pangkal ayat

§ Merangkumi F/H/C/I (Fakta, huraian dan contoh serta inferens)
§ Guna penanda wacana keterangan
§ Gunakan Teknik KABUS
§ Ayat lengkap

Contoh soalan:
Jelaskan faktor-faktor imperialisme Barat di Asia Tenggara.

FAKTA/ISI KABUS HURAIAN CONTOH

Kekayaan bahan K: Kerana • konsisten • Bijih timah
mentah A: Agar • perkilangan • Kayu jati
B: Bagi
U: Untuk
S: Supaya

Langkah-langkah penulisan esei yang lengkap.

Langkah 1: Mulakan dengan pangkal ayat

Faktor-faktor imperialisme Barat di Asia Tenggara.

Langkah 2: Penanda wacana keterangan

Ini kerana kekayaan bahan mentah secara konsisten penting untuk memastikan pengeluaran
hasil perkilangan secara besar-besaran
Catatan: Gunakan KABUS untuk menunjukkan adanya huraian lanjutan

Langkah 3: Penulisan contoh

Contohnya, bijih timah di Tanah Melayu dan kayu jati di Burma.

Langkah 4: Penulisan inferens

Kesimpulannya, revolusi perindustrian yang berlaku di Barat telah membawa kepada
imperialisme di Asia Tenggara sehingga meningkatkan pencapaian Barat dalam bidang sains
dan teknologi, terutamanya dalam pelayaran.

Catatan: Gunakan penanda wacana sekiranya memulakan fakta / isi yang baru

4
TEKNIK MEMAHAMI KEHENDAK SOALAN YANG SAMA MAKSUD

ISTILAH PERKATAAN SAMA MAKNA

Definisi Maksud / Makna / Pengertian
Konsep Latar belakang
Faktor Mengapakah / Sebab-sebab / Punca
Cabaran Halangan / Kekangan / Rintangan / Masalah
Langkah Bagaimanakah / Usaha / Tindakan / Cara / Kaedah / Strategi /
Cadangan / Peranan
Kejayaan Pencapaian / Kemajuan / Sumbangan / Pembangunan /
Permodenan
Kesan Implikasi / Impak / Akibat / Respon / Reaksi
Nasionalisme Semangat Patriotik / Kebangsaan / Cinta Akan Negara /
Patriotisme
Kepentingan Kebaikan / Kelebihan / Manfaat / Faedah / Keistimewaan
Perbandingan Persamaan / Perbezaan / Hubungkait / Keunikan
Politik Pemerintahan / Pentadbiran / Kerajaan
Ekonomi Pekerjaan / Sumber Pendapatan
Sosial Cara Hidup / Kemudahan / Pendidikan / Kesihatan
Sosioekonomi Gabungan Sosial dan Ekonomi Berkaitan Taraf Hidup
Perkembangan Gerakan / Bentuk / Corak / Perjuangan
Kedaulatan Kemerdekaan / Keamanan

5
BAB 1: KEMUNCULAN TAMADUN AWAL MANUSIA
Makna Tamadun

LOKASI DAN PROSES PEMBENTUKAN TAMADUN

Tips: Menggunakan isi yang sama untuk menjawab soalan yang berkaitan proses
pembentukan tamadun.

ASPEK TAMADUN
Lokasi • Bermula di lembah sungai. (Perlu ingat setiap sungai)
(i) Mesopotamia: Sungai Eupharates dan Sungai Tigris
(ii) Mesir Purba: Sungai Nil
(iii) Indus: Sungai Indus
(iv) Hwang Ho: Sungai Hwang Ho
Sebabnya • Tanahnya yang subur
• Sumber minuman dan makanan
• Perhubungan dan pengangkutan
Pembentukan • Petempatan kekal
• Berteraskan pertanian
• Sistem pengairan yang baik
• Berkembang menjadi perkampungan
• Kemudiannya menjadi bandar (Perlu ingat bandar setiap tamadun)
• Berkembang menjadi daerah (nome) dan negara kota

6
CIRI-CIRI TAMADUN AWAL MANUSIA

Sumbangan Tamadun Awal Manusia

SUMBANGAN TAMADUN AWAL DUNIA

7
TAMADUN MESOPOTAMIA
(a) Jelaskan perkembangan pengkhususan dari segi pekerjaan masyarakat tamadun
Mesopotamia. (m.s 13 - 14) [8 markah]
§ Wujudnya lebihan hasil pertanian.
§ Meninggalkan pekerjaan sebagai petani.
§ Menjadi peniaga, pedagang dan artisan
§ Perdagangan dikendalikan dengan
wilayah di sekitar Mesopotamia
dan dengan kawasan Lembah Indus.
§ Perdagangan amat penting bagi Mesopotamia
§ Barangan seperti logam, kayu-kayan, emas dan perak dibawa masuk
§ Ditukar dengan hasil pertanian yang dikeluarkan oleh lembah ini.
§ Terdapat pengusaha atau pembuat tekstil, barang tembikar dan alat keperluan harian.
§ Menjadi tukang rumah kerana pertambahan penduduk.
§ Terdapat sebilangan anggota masyarakat yang menjadi tentera.

8
(b) Terangkan sistem pemerintahan dan kedudukan raja dalam tamadun Mesopotamia.
(m.s 12-13) [8 markah]

§ Sistem pemerintahan beraja

berbentuk teokrasi.
§ Raja dianggap sebagai tuhan atau wakil
tuhan atau pemilik tanah.
§ Masyarakat Mesopotamia tidak
menyembah raja mereka sebagai tuhan
kecuali pemerintah raja Naramsin
§ “ Raja Empat Penjuru Alam ”
§ Raja menjadi ketua pentadbir, ketua tentera dan ketua pendeta dalam hal keagamaan.
§ Berkuasa melantik ahli keluarga diraja memegang jawatan di zigurat serta tentukan
bentuk pentadbiran
§ Dibantu para pegawai yang terdiri dari golongan bangsawan dan mempunyai ikatan
keluarga diraja.

9
(c) Pada pandangan anda, mengapakah seseorang raja pada masa dahulu cuba
menguasai wilayah yang luas? [4 markah]
§ Menguasai hasil ekonomi wilayah berkenaan.
§ Menyebarkan kebudayaan penjajah.
§ Menyebarkan agama.
§ Menjadi benteng pertahanan.
§ Menunjukkan kekuatan ketenteraan.
§ Menjadi kebangaan negara.

TAMADUN MESIR PURBA

(a) Jelaskan Sistem Pemerintahan tamadun Mesir Purba. (m.s 19) [4 markah]
§ Raja Firaun sebagai pemerintah tertinggi. Firaun Djoser
§ Dibantu oleh golongan bangsawan
§ Tujuannya untuk menjalankan pentadbiran
§ Seterusnya Rahib yang mengurus keagamaan
§ Pada zaman empayar, terdapat Firaun wanita,
iaitu Firaun Hatsheput.
§ Mengiktiraf wanita sebagai pemimpin dan mempunyai status yang tinggi.

10
(b) Bagaimanakah tamadun Mesir Purba dapat menyumbang kepada peradaban dunia
pada hari ini? (m.s 21) [8 markah]

§ Sumbangan dalam seni bina iaitu piramid

§ Imhotep perkenalkan teknik pembinaan
bangunan menggunakan batu bata
§ Contohnya piramid Sakkara Piramid Sakkara
§ Penciptaan kertas daripada pokok papyrus. Pokok Papyrus
§ Memudahkan penyimpanan khazanah negara supaya • Memumiakan mayat
tidak bergantung dengan kepingan batu bata
• Pengamal perubatan
§ Penciptaan sistem tulisan, iaitu hieroglif
§ Merupakan bentuk rekod yang tertulis dan terpahat • Pembedahan
§ Perkembangan ilmu matematik untuk mengawal banjir • Fizik
§ Contohnya algebra, geometri dan astronomi • Kimia
§ Percaya konsep polteisme (Tuhan Matahari, Tuhan Langit dan Tuhan Angin)
§ Mewujudkan sistem Pendidikan untuk kanak-kanak keluarga atasan
§ Sejak dari umur rendah
§ Diuruskan oleh rumah ibadat
§ Untuk bekerja sebagai jurutulis dan pegawai kerajaan

c) Pada pandangan anda, apakah yang perlu dilakukan oleh pemimpin kita untuk
mencapai ketamadunan bangsa yang hebat seperti tamadun Mesir Purba? [8 markah]
§ Merancang dasar pendidikan yang sempurna
§ Membina banyak Universiti bagi menampung pelajar yang makin ramai
§ Menjalankan penyelidikan dalam pelbagai bidang
§ Menjalankan sistem pemerintahan yang adil dan saksama
§ Menggalakkan persaingan yang sihat dalam bidang pendidikan.
11
§ Memajukan ekonomi dengan lebih kompetitif
§ Menjaga ketamadunan bangsa agar kedaulatan negara terjaga.
§ Menggalakkan pelajar ke luar negara dan mempelajari ilmu sains dan teknologi.

TAMADUN INDUS
(a) Jelaskan lokasi / proses / ciri-ciri pembentukkan tamadun Indus. (m.s 23) [4 markah]
• Terletak di Lembah Sungai Indus • Sumber air dan makanan

• Petempatan kekal
• Pertambahan penduduk
• Berkembang menjadi
• Tanahnya yang subur bandar
• Berteraskan pertanian • Bandar utama Mohenjo-
• Pelabuhan Sutkagen Dor Daro dan Harappa

12
(b) Huraikan sumbangan Tamadun Indus kepada masyarakat dunia. (m.s 27) [4 markah]
• Identitinya ialah Bandar terancang iaitu Mahenjo-Daro dan Harappa
• Dua bahagian utama iaitu • Pembinaan guna batu
(i) Pusat pentadbiran bata daripada tanah liat
(ii) Kawasan perumahan • Guna teknik pembakaran
dengan suhu yang tinggi
• Susunan bandar berasaskan blok segi empat
• dipisahkan oleh jalan raya lurus dan bersambungan antara satu dengan lain

(c) Pada pandangan anda, apakah sifat yang dapat diteladani daripada masayarakat
Tamadun Mesir Purba / Indus untuk membina tamadun masa kini? [8 markah]
§ Kreativiti masyarakat Mesir Purba / Indus yang bijak mengkaji dan mencipta
§ Mementingkan sistem pendidikan / ilmu pengetahuan untuk kemajuan
§ Sifat keterbukaan untuk membuat hubungan dengan tamadun lain seperti
§ Hubungan tamadun Mesir Purba dengan Indus
§ (Perancangan bandar dan pembinaan menggunakan batu bata)
§ Hubungan tamadun Indus dengan Mesopotamia
(Perdagangan dan pembinaan menggunakan batu bata)
§ Hidup aman dan damai membolehkan sesebuah bangsa mencapai kemajuan
§ Sentiasa berusaha tanpa mudah putus asa

13
TAMADUN HWANG HO

(a) Terangkan proses pembentukan tamadun Hwang Ho. (m.s 29) [8 markah]

§ Lembah Hwang Ho yang subur.

§ Menarik penduduk nomad untuk tinggal
menetap dan membina petempatan
§ Tapak Banpo berhampiran Bandar Sian moden
§ merupakan petempatan awal penduduk Hwang Ho
§ Penduduk menjalankan aktiviti pertanian,
penternakan, mengumpul hasil hutan dan memburu.
§ Perkembangan petempatan awal mewujudkan beberapa buah bandar.
§ Antaranya Anyang yang menjadi pusat kerajaan Dinasti Shang.
§ Semasa Dinasti Chou, tamadun ini tersebar hingga ke bahagian selatan Sungai
Yangtze

14
(b) Huraikan susun lapis masyarakat Dinasti Shang dalam tamadun Hwang Ho. (m.s 30)
[4 markah]
§ Raja menduduki lapisan teratas.
§ Diikuti golongan pembesar.
§ Golongan petani membentuk sebahagian besar penduduk.
§ Mereka mendiami kawasan di luar negara kota ini.
§ Golongan artisan memiliki kemahiran menguasai teknologi gangsa
§ Digunakan untuk menghasilkan senjata, perisai dan hiasan pada kereta kuda
§ Kereta kuda digunakan oleh tentera serta peralatan untuk upacara keagamaan
§ Golongan pembesar mampu memiliki tentera dan senjata gangsa.
§ Mereka menggunakan keistimewaan untuk menundukkan golongan bawahan.
§ Golongan paling bawah dalam masyarakat Shang ialah hamba.

(c) Bagaimanakah anda memanfaatkan karya Sun Tzu, 'The Art of War' untuk menguatkan
kecemerlangan diri? (m.s 33) [4 markah]
§ Strategi menangani musuh.
§ Taktik dalam urusan perniagaan.
§ Taktik dalam menghadapi peperiksaan.
§ Menjadi seorang yang tabah dan tegas.
§ Membentuk disiplin diri dan semangat juang.

15
BAB 2: PENINGKATAN TAMADUN

ASPEK PENINGKATAN TAMADUN (PERUNDANGAN)

(a) Jelaskan sistem perundangan Tamadun Rom. (m.s 46) [8 markah]

§ Hukum Kanun 12 (Papan Dua Belas).

§ Undang-undang bertulis yang pertama di Rom
§ Berkaitan dengan undang-undang sivil, adat
dan natural
§ Dipahat pada kayu
§ diletakkan di tempat awam untuk tatapan rakyat
§ digubal pada zaman Republik
§ melahirkan Kod Undang-undang Rom Maharaja Justinian
§ dikenali juga sebagai Undang-undang Justinian

(b) Jelaskan sistem perundangan Tamadun India. (m.s 46) [8 markah]

§ Kitab Dharma Sastra
§ Kitab undang-undang yang paling tua
§ Raja dipertanggungjawab memelihara kesucian dan
kedaulatan undang-undang
§ Segala kesalahan dikenakan denda berdasarkan
tahap serius kesalahan
§ Golongan Brahmin menguruskan undang-undang
§ Mahir dengan hukum- hakam yang berkaitan
keagamaan Kepala Tiang Asoka
§ Zaman Dinasti Maurya, undang-undang yang
berkaitan titah dan perintah raja yang diukir pada tiang batu
§ Dikenali sebagai Tiang Asoka
§ Raja Asoka sentiasa berpegang pada konsep kesejahteraan rakyat, pemerintahan
adil, raja diumpamakan bapa, larangan penyembelihan dalam upacara korban
16
(c) Jelaskan sistem perundangan Tamadun China. (m.s 47) [8 markah]
§ Perundangan berteraskan dua prinsip utama, iaitu
§ Hukuman berat
§ Bercorak kolektif
§ Undang-undang ini berteraskan falsafah legalisme
§ Digubal oleh ahli falsafah iaitu Han Fei Tzu
§ Mengikut falsafah ini, undang-undang tegas dan kukuh dapat
mengawal tingkah laku manusia
§ Menjalankan undang-undang tiada rasa kasihan Han Fei Tzu
§ Undang-undang dan penguatkuasaan harus dipelihara
§ Raja mesti memiliki kuasa yang utuh untuk melaksanakan undang-undang
§ Undang-undang berasaskan ajaran Confucius
§ Menekankan keperluan raja mempuyai budi pekerti yang baik
§ Menjaga keharmonian masyarakat

17
ASPEK PENINGKATAN TAMADUN (EKONOMI)
(a) Jelaskan peningkatan ekonomi. (m.s 50 - 53) [8 markah]
YUNANI
§ Negara kota memberi tumpuan kepada kegiatan perdagangan kecuali Sparta
§ Bentuk muka bumi yang bergunung-ganang dan sesuai untuk pertanian
§ Perdagangan dijalankan di kawasan pesisir pantai seperti Mesir, Syria dan Phoenecia
§ Athens dan Corinth kekurang makanan
§ Mendapatkan makanan dari kawasan di selatan dan Laut Hitam
§ Athens sebagai pusat pengumpulan barang keperluan dari Timur
§ Perdagangan dikenakan cukai dan menyebabkan kenaikan harga barang
§ Ramai rakyat Yunani berpindah ke tempat lain
§ Seperti Alexandria pada Zaman Graeco-Rom

INDIA
§ Anga, Kalinga dan Karusa merupakan pusat perdagangan penting
§ Menghasilkan senjata, gading gajah, emas, berlian dan mutiara
§ Hubungan perdagangan dengan negara luar
§ seperti Sri Lanka, Macedonia dan Asia Tenggara
§ Pelabuhan seperti Tamralipti, Gantashala, dan Kadura
§ Wujud persatuan perdagangan dan perusahaan (Sresthin)
§ Seperti persatuan tukang kayu, tukang logam dan tukang kulit
§ Bertujuan untuk mengawal harga, kualiti barang dan gaji pekerja
§ Undang-undang dibentuk oleh Sresthin dan dikawal oleh raja
§ Mata wang digunakan sebagai medium jual beli
§ Seperti mata wang emas yang dikenali sebagai Dinara
§ Menunjukkan India mempunyai satu dasar kewangan yang sistematik
§ Terdapat perusahaan membuat sutera di Bengal da Benares
18
CHINA
§ Berlaku sejak zaman Dinasti Shang
§ Tenggala diperkenalkan untuk membuat batasan
§ Kolar Kuda untuk menarik tenggala kayu, kereta kuda dan penyisir tanah
§ Penanaman secara bergilir untuk menjaga kesuburan tanah
§ Kawasan bukit diteres untuk pertanian
§ Sistem pengairan
§ Pembinaan terusan untuk sumber air dan pengawalan banjir
§ Perusahaan logam dan tembikar berkembang dan didagangkan ke kawasan luar
§ Alam Melayu, India, Timur Tengah dan Barat
§ Menggunakan Jalan Sutera Darat dan Jalan Laut
§ Terdapat bukti penemuan tembikar di tapak-tapak pelabuhan kawasan tersebut
§ Hasil perusahaan China didagangkan ke luar dan negeri China sendiri
§ Muncul persatuan perdagangan
§ Kelahiran golongan kelas pertengahan yang besar
§ Berlaku perkembangan sistem perhubungan seperti jalan raya, jambatan dan
pengangkutan seperti kereta kuda dan kereta lembu

19
ASPEK PENINGKATAN SOSIAL

(a) Jelaskan sistem pendidikan Tamadun Yunani. (m.s 46) [8 markah]

(i) Pendidikan di Athens

§ Bertujuan melahirkan manusia yang seimbang
§ Seimbang dari sudut rohani dan jasmani
§ Aktiviti pendidikan seperti sukan, muzik, kesusasteraan, seni berpidato
§ Menekankan membaca, menghafal dan menulis yang dititikberatkan di Athens

(ii) Pendidikan di Sparta

§ Bertujuan melahirkan warganegara tentera yang sempurna, gagah dan setia
§ Mementingkan latihan fizikal dan kemahiran senjata
§ Sekolah falsafah telah muncul dan berkembang di negara kota
§ Contohnya Negara kota Athens, Thebes, Elea dan Miletus.
§ Ramai sejarahawan dilahirkan seperti Thucidides dan Herodotus
§ Ahli pemikir sains dan teknologi seperti Thales, Anaximander

(b) Jelaskan sistem pendidikan Tamadun China. (m.s 46) [8 markah]

§ Pendidikan untuk lulus peperiksaan awam kerajaan

§ Terdapat tiga peringkat pendidikan
§ Pendidikan rendah, menengah dan tinggi
§ Pendidikan rendah untuk mengenal dan menghafal tulisan
§ Pendidikan menengah untu mengarang dan sastera
§ Pendidikan tinggi untuk menterjemah buku suci
§ Peperiksaan awam pula terdapat tiga tahap.
§ Tahap pertama Hsiu Tai iaitu peperiksaan di daerah
§ Tahap kedua Chun-Jen iaitu peperiksaan diambil di ibu kota daerah.
§ Tahap ketiga Chin-Shih iaitu peperiksaan akan diadakan dihadapan maharaja.
20
§ Mereka yang berjaya dalam peperiksaan ijazah pertama akan menjadi pegawai kerjaan.
§ Mereka yang berjaya memperoleh ijazah ketiga layak menjadi pendidik

(c) Jelaskan peningkatan sosial dari aspek sains dan teknologi. (m.s 57-58) [4 markah]
(i) YUNANI
(a) Thales • Tokoh matematik yang mengembangkan
ilmu geometri Mesir Purba

(b) Pythagoras • Mempelajari ilmu matematik Mesir dan Babylon serta mengasaskan
gerakan saintifik
• Digelar Pythagorean dan memperkenalkan Teorem Pythagoras
(Ilmu geometri Mesir dan Babylon)
(c) Hippocrates • Bapa Perubatan dan dikaitkan dengan profesion perubatan moden
iaitu Sumpah Hippocrates (Hippocrates Oath) dan juga merupakan
pakar anatomi
(d) Archimedes • Ahli matematik dan fizik
• memperkenal Teori isi padu air dan graviti
(e) Ptolemy • Tokoh astronomi Yunani

21
(ii) ROM
(a) Boethius • Ahli Matematik Rom dan asas matematik Boethius diambil
daripada tamadun Yunani
• Mengaitkan matematik dengan muzik, geometri dan astronomi

(iii) INDIA
(a) Sains dan • Cabang kepada pengetahuan Vedik, manakala pengetahuan
Teknologi tentang astronomi terdapat dalam Rig Veda
(b) Matematik • Ilmu matematik wujud semasa zaman Gupta
• Ahli matematik mengetahui konsep geometri dan
memperkenalkan sistem nombor iaitu angka Brahmin yang
dibaca dari kiri ke kanan
• Angka 10 diwakili dengan simbol alfa.
• Angka Kharosti pula digunakan masa Asoka dan tidak diguna
selepas abad ke 3 M. dan angkanya seakan-akan angka Romawi
• Aryabhata • Ahli Matematik India
• Varahamahira • Berkembang disebabkan kecenderungan masyarakatnya dalam
fisiologi berkaitan Yoga

(iv) CHINA
(a) Perubatan • Konsep keseimbangan antara 2 kuasa iaitu Yang ( aktif) dan Yin
(pasif)
• Membolehkan seseorang berkeadaan sihat dan diguna dalam
asas perubatan tradisional

22
 (b) Teknologi • Bermula di China pd 105 M. oleh Chai Lun (pegawai di istana)
membuat • Mencampurkan bahan mentah seperti rami, buluh dan sayur-
kertas sayuran yang dicincang dan dijadikan pulpa dan diratakan pada
skrin poros, ditoskan dan dikeringkan dalam kepingan yang tipis

ASPEK PENINGKATAN TAMADUN (SENI BINA)

(a) Jelaskan seni bina Tamadun Yunani . (m.s 58) [8 markah]

§ Seni bina mempunyai fungsi penting negara dan raja

§ Pembinaan acropolis oleh Periceles
§ untuk tujuan keagamaan
§ Dalam acropolis terdapat rumah berhala dan Panthenon
§ Panthenon rumah berhala untuk Dewi Athena
§ Malah dibina sebagai kejayaan membebaskan diri daripada
kuasa Persia. PANTHENON
§ Pantheon pula, binaan bentuk kubah terbesar dunia di bina
oleh Maharaja Hadrian.
§ Fungsinya tempat memuja dan menyimpan patung dewa dan kerja awam.

23
(b) Jelaskan seni bina yang terdapat di Rom. (m.s 59) [4 markah]

§ Aquaduct
§ Saluran air yang dibina oleh Rom.
§ Bekalan air dibawa dari gunung untuk kegunaan Rom.
§ Aquaduct paling panjang ialah Marcia sepanjang 91km.
§ Colloseum iaitu bangunan dibina oleh Maharaja Flavian.
§ Fungsinya sebagai tempat pahlawan Rom bertarung dan
juga sebagai Teater. Colloseum
§ Bangunan berbentuk kubah dan boleh memuatkan
penonton sebanyak 50,000-80,000 ribu orang.

(c) Jelaskan seni bina di India dan China (m.s 59) [4 markah]
India
§ Pembinaan Great Bath
§ Kompleks kuil di Gua Ajanta yang mempunyai 20 buah kuil.
§ Kompleks kuil di Gua Ellora pula terdapat 28 buah kuil.
§ Seni bina yang didirikan berkaitan keagamaan.

China
§ Seni bina di China yang terkebal Tembok Besar China
§ Tembok ini sepanjang 1500 batu dari Kansu ke Peking.
§ Fungsinya melindungi Tamadun China daripada serangan musuh.
§ Terdapat juga binaan istana seperti Kota Larangan.

24
BAB 3: TAMADUN AWAL ASIA TENGGARA

KERAJAAN AGRARIA DAN MARITIM

(a) Bandingkan ciri-ciri kerajaan agraria dan maritim. (m.s 75 - 76) [8 markah]

Agraria
§ Kegiatan ekonomi pertanian
§ Ekonomi perternakan
§ Pemungutan hasil hutan dan sungai
§ terletak di lembah sungai
§ kawasan pedalaman di bukit
§ Sistem pengairan yang baik (baray)
§ Tanah yang subur Tanaman padi
Maritim
§ Kegiatan ekonomi perdagangan
§ Ekonomi kelautan
§ Terletak di lembah sungai
§ Pesisir pantai dan kepulauan
§ Terdapat kemudahan pelabuhan
Kemudahan pelabuhan
§ Strategik di laluan perdagangan
§ Tempat persinggahan kapal India dan China
§ Mahir belayar dan membuat perahu

25
(b) Apakah faktor yang boleh kita contohi dari kerajaan Srivijaya dalam memajukan
kegiatan maritimnya? (m.s 80 - 81) [8 markah]

§ Mempunyai kekuatan tentera laut yang besar

§ Dianggotai oleh pelbagai golongan rakyat
§ Mengawal kegiatan perdagangan
di Selat Melaka dan kerajaan.
§ dan mengawal keselamatan
§ Mempunyai pelabuhan yang baik
dan lengkap / bertaraf antarabangsa
§ Menjadi tempat persinggahan kapal
pedagang di antara India dan China.
§ Banyak kemudahan yang disediakan
§ Kemudahan membaiki kapal
§ Gudang menyimpan barang
§ Membekalkan barangan tempatan untuk dieksport
§ termasuklah hasil dan barangan untuk pedagangan antarabangsa.
§ dibekalkan oleh kawasan pemerintahannya dan wilayah yang ditaklukinya
§ Pekerja pelabuhan menguasai pelabuhan antarabangsa
§ Kedudukannya adalah strategik di Selat Melaka.
§ Telah menjadi tempat persinggahan kapal pedagang di antara India dan China.

26
(c) Huraikan faktor-faktor yang menyebabkan pelabuhan Kedah Tua muncul sebagai kuasa
maritim yang hebat. (m.s 81 - 82) [8 markah]

§ Kerajaan ini adalah yang tertua dan telah

menjadi pelabuhan entreport sejak abad ke-5 Masihi
§ berdasarkan bukti jumpaan tembikar China
yang dihasilkan pada Zaman Dinasti Tang
§ Berdagang dengan banyak negara
§ seperti China dan Timur Tengah
§ berdasarkan pelita tembaga yang ditemui dan pelbagai jenis manik yang
merupakan barang dagangan dari beberapa tempat di India, Sri Lanka, dan Burma
turut ditemui.
§ Terdapatnya Gunung Jerai yang menjadi panduan kapal dagang yang keluar masuk
terutamanya pada waktu malam melalui nyalaan api.
§ Kedudukannya yang strategik
§ dilaluan Selat Melaka yang terlindung daripada tiupan angin Monsun Barat Daya
dan Timur Laut.
§ Terdapat kemudahan menyimpan barang dagangan, baiki kapal, tempat
berdagang dan penginapan kepada pedagang.
§ Kekayaan hasil bumi
§ seperti damar, rotan dan sumber bumi seperti timah.
§ Terdapat juga barangan dagangan yang diperoleh dari luar
§ iaitu kain,kapas, sutera,teh,tembikar,kaca dan manik.

27
PENGARUH HINDU BUDDHA DALAM SISTEM PEMERINTAHAN

(a) Jelaskan pengaruh Hindu Buddha dalam sistem pemerintahan. (m.s 85 - 88)
[8 markah]
§ Wujud sistem pemerintahan beraja
§ Gelaran raja digunakan
§ Raja ketua pemerintah
§ Raja berkuasa mutlak
§ Perintah raja menjadi undang-undang
§ Raja bayangan tuhan (dewa raja) Sistem Beraja
§ Dianggap ‘dewa raja’ kerana dipercayai memiliki kesaktian
§ Melambangkan konsep alam semesta(ordekosmos)
§ Adat istiadat pertabalan raja untuk mengukuhkan kedudukan raja

Gambar di bawah merujuk kepada Candi Angkor Wat di Kemboja dan Candi Borobudur di
Indonesia.

Gambar 1 Gambar 2
Candi Angkor Wat Candi Borobudur
28
(b) Apakah yang dimaksudkan dengan monumen? (m.s 88) [4 markah]
§ Monumen ialah bangunan yang diperbuat daripada batu bata
§ Bertujuan untuk memperingati orang ternama atau peristiwa penting
§ Monumen terdiri daripada candi
§ Seperti kuil, wat atau stupa, arca dan patung

(c) Apakah fungsi Candi? (m.s 88) [8 markah]

§ Merupakan monumen keagamaan bagi agama Hindu dan Buddha
§ Berperanan sebagai rumah ibadat
§ Dikenali sebagai Wat di Thailand, Kemboja dan Vietnam
§ Stupa di Burma
§ Berfungsi sebagai tempat menyimpan patung dewa utama
§ Menjadi lambang kepada keagungan seseorang pemerintah berdasarkan kepada
kehebatan seni binanya
§ Candi Angkor Wat melambangkan order kosmos
§ Iaitu raja dan ibu kota sebagai pusat alam, begitu juga dengan candi Borobudur
§ Melambangkan kehebatan ahli seni agama Asia Tenggara dalam melahirkan
monumen keagamaan

29
BAB 4: KEMUNCULAN TAMADUN ISLAM DAN PERKEMBANGANNYA DI MAKKAH
ZAMAN JAHILIAH
(a) Apakah maksud zaman Jahiliah? (m.s 99 - 100 ) [4 markah]
§ Perkataan bahasa Arab § Tidak mengikut ajaran nabi dan rasul
§ Jahala bermaksud jahil § Dianggap zaman kegelapan
§ Tidak mengetahui § Tidak menyembah Allah
§ Tidak mempunyai ilmu pengetahuan § Menyembah Berhala
§ Tidak menerima kebenaran § Mempercayai animisme

(b) Terangkan ciri-ciri masyarakat Arab Jahiliah. (m.s 101 - 102) [4 markah]
Kedudukan wanita Aktiviti perniagaan
§ Dipandang rendah dan tidak berhak § Berasaskan riba
mewarisi harta pusaka § Melakukan penindasan dan penipuan
§ Tanam bayi perempuan hidup-hidup § Pedagang mementingkan
§ Menganggap anak perempuan keuntungan dan kekayaan
menjatuhkan maruah keluarga
Merompak dan merampas
Soal perkahwinan
§ Tiada peraturan khusus § Daripada kafilah
§ Merupakan punca pencarian setiap
§ Seorang lelaki boleh berkahwin
seberapa ramai perempuan individu
§ Eksploitasi golongan berada terhadap
Tidak bermoral golongan miskin
§ Contoh berjudi, zina dan minum arak

30
(c) Mengapakah perubahan yang dibawa oleh Nabi Muhammad s.a.w mendapat
tentangan daripada orang Quraisy Makkah? (m.s 111 - 112) [8 markah]
§ Perubahan dalam kepercayaan
§ Membawa kepercayaan kepada Allah Yang Maha Esa
§ Melarang penyembahan berhala
§ Larangan ke atas kepercayaan animisme
§ Perubahan dalam sistem sosial
§ Menyarankan persamaan taraf sesama manusia
§ Tiada lagi perbezaan darjat antara golongan atasan dan golongan bawahan
§ Memeperkenalkan konsep persaudaraan
§ Perubahan dalam akhlak
§ Dilarang berjudi/ minum arak/ berzina
§ Pembunuhan bayi perempuan ditegah
§ Kedudukan wanita dihormati

Wahyu pertama yang diturunkan oleh Allah kepada Nabi Muhammad s.a.w ialah surah
al-Alaq ayat 1-5.
(d) Bincangkan Kepentingan wahyu pertama yang turun kepada Nabi Muhammad S.A.W
terhadap aspek sosial. (m.s 107-108) [4 markah]

§ Berakhirnya zaman Jahiliah

§ Tuntutan agama terhadap amalan membaca.
§ Mencapai kecemerlangan melalui ilmu
§ Bermulanya ketamadunan Islam
Gua Hira’: Lokasi turunnya wahyu
pertama

31
(e) Bincangkan Kepentingan wahyu kedua yang turun kepada Nabi Muhammad s.a.w
terhadap diri Rasulullah S.A.W dan perkembangan Islam. (m.s 107 - 108) [2 markah]

§ Pengisytiharan Nabi Muhammad S.A.W sebagai Rasulullah atau pesuruh Allah

§ Baginda diwajibkan menyampaikan ajaran Islam kepada seluruh Manusia.
§ Ajaran Islam mula disampaikan secara bijaksana dan terancang.

REAKSI MASYARAKAT ARAB TERHADAP ISLAM

Penyebaran Islam oleh Nabi Muhammad SAW telah menimbulkan reaksi menerima dan
menentang daripada masyarakat Arab.

(a) Mengapakah sebahagian masyarakat Arab menentang penyebaran Islam. (m.s 111)
[4 markah]
§ Kepercayaan berbeza
§ Nabi Muhammad SAW membawa ajaran yang mengesakan Allah
§ Masyarakat Arab menyembah berhala / agama tradisi / animisme
§ Islam menganjurkan persamaan taraf
§ Konsep persaudaraan Islam Animisme
§ Masyarakat Arab mengamalkan semangat kesukuan melampau /
semangat assabiah
§ Islam menekankan akhlak terpuji
§ Orang Arab amalkan perbuatan keji / mencuri / menindas
§ Salah tanggapan terhadap Nabi Muhammad s.a.w
32
§ Bimbang hilang kuasa ke tangan Nabi Muhammad SAW
§ Orang Arab bersaing merebut kuasa kepimpinan
§ Nabi berketurunan pemimpin Makkah
§ Bimbang ekonomi terjejas
§ Perusahaan patung berhala terjejas
Pengukir Berhala

(b) Mengapakah Islam akhirnya diterima oleh masyarakat Arab? (m.s 110 - 111)
[4 markah]
§ Tertarik dengan ajaran Islam
§ Layanan yang sama kepada semua manusia
§ Yakin dengan agama Islam
§ Kemurnian ajaran Islam
§ Kebijaksanaan Nabi Muhammad SAW berdakwah
§ Tidak memaksa memeluk Islam
§ Baginda berdakwah dengan lemah lembut dan berhemah
§ Baginda memujuk menggunakan akal
§ Menggunakan bukti ayat al-Quran semasa menjawab pertanyaan
§ Baginda menunjukkan teladan yang baik

33
BAB 5 : KERAJAAN ISLAM DI MADINAH

PERJANJIAN AQABAH PERTAMA DAN PERJANJIAN AQABAH KEDUA

(a) Nyatakan latar belakang Perjanjian Aqabah Pertama. (m.s 118) [4 markah]

§ Orang Arab Madinah daripada suku Khazraj

mengunjungi Nabi Muhammad S.a.w
§ bertemu di Aqabah
§ kemudian memeluk Islam
§ Sekembali ke Madinah, mereka menyebarkan Islam
§ Tahun 621 M,Sekumpulan Suku Aus dan Khazraj
§ mengunjungi Nabi Muhammad s.a.w sekali lagi
§ terjalin perjanjian antara Nabi Muhammad s.a.w
dengan orang Arab Madinah
§ Dikenali sebagai Perjanjian Aqabah Pertama

(b) Nyatakan perbezaan antara kandungan Perjanjian Aqabah Pertama dengan

kandungan Perjanjian Aqabah Kedua. (m.s 118) [4 markah]
Syarat Perjanjian Aqabah I (621M) Syarat Perjanjian Aqabah II (622M)
• Suku Aus dan Khazraj berjanji akan • Suku Aus dan Khazraj memeluk Islam
beriman kepada Allah dan Rasul. • Mereka berjanji taat setia kepada Nabi
• Berjanji membantu perjuangan Nabi Muhammad s.a.w
Muhammad s.a.w • Mereka menjemput Nabi Muhammad s.a.w
• Mereka berjanji tidak melakukan ke Madinah.
amalan jahiliah seperti mencuri, minum • Mereka berjanji menyediakan tempat
arak dan membunuh bayi perempuan. tinggal.
• Mereka menjanjikan keselamatan
baginda.
34
(c) Apakah kesan / kepentingan Perjanjian Aqabah Pertama dan Perjanjian Aqabah
Kedua yang dimeterai oleh Nabi Muhammad s.a.w dengan orang Madinah? (m.s 119)
[4 markah]
§ Pendakwah Islam iaitu Mus’ab bin Umair
§ Dihantar ke Madinah untuk menyebarkan Islam
§ Dakwah Islam tersebar di Madinah
§ Jaminan keselamatan dan kesanggupan orang Madinah
§ Berlakunya Hijrah orang Islam
§ Dari Kota Makkah ke Kota Madinah
§ Ancaman puak Quraisy dapat dikurangkan
§ Bilangan umat Islam bertambah

35
PIAGAM MADINAH

(a) Apakah maksud Piagam Madinah? (m.s 124) [2 markah]

§ Perlembagaan bertulis
§ dirangka oleh Nabi Muhammad s.a.w.
§ pada tahun 622 M
§ berpandukan wahyu Allah

(b) Nyatakan isi kandungan Piagam Madinah. (m.s 126) [4 markah]

§ Nabi Muhammad s.a.w. pemimpin di Madinah

§ Bebas mengamalkan agama masing-masing
§ Masyarakat Madinah dianggap sebagi satu ummah dan mempunyai tanggungjawab
yang sama.
§ Undang-undang Islam diguna secara menyeluruh.
§ Penipuan dan riba dihapuskan dalam sistem perniagaan.
§ Menjamin keselamatan orang bukan Islam.
§ Masyarakat Madinah tidak boleh bermusuhan sesama sendiri

36
(c) Apakah kepentingan Piagam Madinah? (m.s 128 - 129) [4 markah]

§ Model kerajaan Islam yang unggul sebagai panduan.

§ Kepintaran Nabi Muhammad s.a.w. dikagumi.
§ Amalan riba, penipuan, rasuah tidak dibenarkan.
§ Masyarakat hidup bersatu padu dan aman.
§ Perundangan ini boleh diikuti oleh semua masyarakat.
§ Sistem pemerintahan meletakkan Allah sebagai kuasa tertinggi.
§ Menyusun kehidupan masyarakat lebih sistematik

PENYEBARAN ISLAM
(a) Nyatakan keadaan yang dibenarkan berperang dalam Islam? (m.s 129) [4 markah]

§ Mempertahankan maruah diri, agama dan negara

§ Dilakukan dengan keizinan Allah
§ Setelah mendapat wahyu daripada Allah
§ Ditindas oleh pihak musuh

37
(b) Jelaskan prinsip-prinsip / garis panduan peperangan dalam Islam ? (m.s 130)
[4 markah]
§ Apabila diserang oleh musuh
§ Untuk mencari keamanan
§ Menjaga tempat ibadah
§ Menjaga maruah negara
§ Tidak memusnahkan harta benda
§ Tidak membunuh orang yang lemah seperti orang tua dan kanak-kanak
§ Tidak membunuh orang menyerah diri
§ Tidak membunuh binatang ternakan
§ Tidak memusnahkan tanam-tanaman
§ Tidak merobohkan tempat ibadah
§ Dilarang membunuh manusia yang tidak berdosa
§ Untuk menentang kezaliman dan mempertahankan diri

PERJANJIAN HUDAIBIYAH
(a) Jelaskan peristiwa / sebab yang membawa kepada perjanjian Hidaibiyah. (m.s 131)
[4 markah]
§ Rombongan orang Islam ke Mekah tunai UMRAH disekat di Hudaibiyah
§ Nabi Muhammad SAW hantar Uthman bin Affan untuk terangkan kedatangan
§ Berita kematian Uthman tersebar
§ Sumpah setia / ikrar untuk membela kematian Uthman
§ Quraisy bimbang lalu menemui Nabi Muhammad SAW dan termeterailah perjanjian
Hudaibiyah

38
(b) Nyatakan isi kandungan / syarat Perjanjian Hudaibiyah. (m.s 132) [4 markah]

§ Genjatan senjata 10 tahun

§ Kabilah bebas memihak Makkah atau Madinah
§ Islam memihak Makkah, tidak perlu dipulangkan
§ Memihak Madinah, perlu pulangkan
§ Umat Islam hanya boleh mengerjakan umrah
pada tahun berikutnya

(c) Jelaskan kepentingan / kesan / pengajaran / ulasan tentang Perjanjian Hudaibiyah.

(m.s 133) [4 markah]

§ Haji dilakukan tahun berikutnya

§ Islam bebas memasuki Makkah
§ Dakwah Islam diteruskan
§ Islam semakin tersebar
§ Pengislaman tokoh Quraisy
Khalid Al Walid
§ Kerajaan Madinah diiktiraf

39
PEMBUKAAN SEMULA KOTA MAKKAH

(a) Jelaskan faktor pembukaan semula kota Makkah. (ms 134 - 135) [4 markah]
§ Arab Quraisy telah mencabuli perjanjian Hudaibiyah
§ Tidak hormati hak kebebasan yang dipersetujui bersama
§ Iaitu genjatan senjata selama 10 tahun
§ Peperangan berlaku selepas 2 tahun perjanjian dimeterai
§ Membunuh beberapa orang Bani Khuzaah yang berpihak kepada islam.
§ Strategi jangka panjang bagi penyebaran islam.
§ Memantapkan kedudukan kerajaan Islam Madinah

(b) Terangkan kebijaksanaan strategi yang membawa kepada kejayaan

pembukaan semula kota Makkah. (ms135) [4 markah]
§ Ketokohan Nabi Muhammad SAW
§ Taktik dan strategi peperangan yang berkesan
§ Membentuk empat pasukan tentera yang terdiri daripada 10,000 orang
§ Diketuai oleh Khalid Al-Walid / Abu Ubaidah / Saad bin Ubadah / Zubair al Awwam
§ Memasuki Kota Mekah menerusi empat arah yang berlainan iaitu arah utara, selatan,
barat dan barat daya Mekah.
§ Orang Quraisy dikepung secara rapi
§ Jaminan keselamatan kepada mereka yang terkepung
§ Nabi Muhammad SAW menunjukkan sifat pemaafnya terhadap orang arab Qurasy

40
BAB 6: PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA

KHALIFAH UTHMAN BIN AFFAN

(a) Jelaskan latar belakang khalifah Uthman bin Affan. (m.s 147) [4 markah]
§ Berketurunan bani Umaiyah
§ Lahir pada tahun 576 M
§ Mempunyai ciri-ciri hartawan yang dermawan, matang dan sikap simpati yang tinggi
§ Digelar Zun Nurain (mempunyai dua cahaya)

(b) Jelaskan cara perlantikan khalifah Uthman bin Affan. (m.s 147) [4 markah]
Sistem Syura
§ Melalui sistem syura
§ Cadangan enam orang calon oleh Saidina Umar
§ Abdul Rahman bin Auf menjadi pengerusi pemilihan
§ Diterima dengan persetujuan ramai Persetujuan ramai

41
(c) Jelaskan sumbangan pemerintahan khalifah Uthman bin Affan. (m.s 147)
[8 markah]

§ Menyelaraskan sebutan al-Quran mengikut Mushaf Uthmani

§ Mengukuhkan pertahanan negara
§ Membina angkatan tentera laut Islam pertama
§ Meluaskan wilayah Islam hingga ke Afghanistan, Al-Quran
Samarkand, Tripoli dan Cyprus Mushaf Uthmani
§ Membina jalan raya dan jambatan
§ Membina rumah rehat untuk kemudahan pengembara
§ Meningkatkan ekonomi negara
§ Mengukuhkan peranan Baitulmal
§ Bagi membiayai pembangunan negara
§ Dan memperkuatkan angkatan tentera laut Islam seperti
§ membeli senjata dan kapal. Angkatan tentera laut

KERAJAAN BANI UMAIYAH

(a) Nyatakan latar belakang kemunculan Bani Umaiyah.(m.s 150) [4 markah]
§ Sempena nama keturunan Bani Umaiyah
iaitu Umaiyah b. Abdu Shams
§ Pengasas - Muawiyah b. Abu Sufyan,
- peristiwa penyerahan kuasa daripada
Saidina Hassan b. Ali untuk mengelakkan
perpecahan umat Islam.
§ Tahap 1 - Berpusat di Damsyik.
Gunakan gelaran Khaliah, diasaskan oleh
Khalifah Muawiyah. Kerajaan Bani Umaiyah
§ Tahap 2 - Berpusat di Cordova.
Gunakan gelaran amir diasaskan oleh Abdul Rahman al-Dakhil.
42
(b) Terangkan sumbangan kerajaan Bani Umaiyah dalam bidang sosial. (m.s 151)
[4 markah]

§ Ilmu pengetahuan - Kota Basrah pusat MAKSUD IJTIHAD

penyebaran ilmu Menggunakan
§ Ilmu agama - Hadis keupayaan berfikir
§ Perpustakaan Cordova semaksimumnya
§ Hospital pertama untuk menghasilkan
§ Hospital penyakit kusta penetapan sesuatu
§ Penubuhan baitulmal – Mengendalikan sumber pendapatan hukum syarak
§ Pertanian - Sistem saliran dan penyelidikan benih tanaman berdasarkan
§ Sistem perundangan - berdasarkan ijtihad berpandukan kaaedah-kaedah
b al-Quran, sunah atau ijmak. tertentu.

43
(c) Jelaskan sumbangan kerajaan Bani Umaiyah dalam bidang politik.(m.s 151)
[4 markah]
§ Sistem Khalifah § Sistem urus setia
- ketua pemerintah sebagai - pegawai utama Kumpulkan rekod,
Nabi Muhammad s.a.w mengurus surat
§ Sistem Wazarah § Sistem hijabah
- pelantikan wazir yang mengetuai - jaga keselamaan dan memeriksa
pentadbiran pusat orang yang ingin menemui Khalifah.
§ Sistem Gabenor
- mengetuai pentadbiran wilayah

KERAJAAN BANI ABBASIYAH

(a) Jelaskan latar belakang pembentukan kerajaan Bani Abbasiyah. (m.s 155)
[4 markah]
§ Diasaskan pada tahun 750 M.
§ Revolusi Abbasiyah menggulingkan kerajaan Bani Umaiyah
§ Gerakan dipimpin Ali bin Abdullah
§ Bergerak secara sulit
§ Gerakan terbuka semasa Khalifah Umar Abdul Aziz.
§ Berkempen dengan nama Ahlul Bait
(keluarga Nabi Muhammad s.a.w)
Kota Baghdad
§ Pusat operasi Khurasan, Kufah, Humaimah.
§ Abu salamah al-Khalal, ketua gerakan di Kufah
§ Abu Muslim al-Khurasani, ketua di Khurasan
§ Pusat pemerintahan berpindah dari Damsyik ke Baghdad
§ Pemerintahan bercorak warisan / sistem monarki

44
(b) Terangkan sumbangan kerajaan Bani Abbasiyah dalam bidang ilmu pengetahuan.
(m.s 156 - 157) [8 markah]

§ Kota Baghdad menjadi pusat intektual dan penyebaran ilmu.

§ Perkembangan keilmuan melalui penulisan dan penterjemahan
§ Kegemilangan ini berlaku ketika Khalifah Harun al - Rasyid
§ Baginda membina Baitulhikmah untuk menterjemah karya
falsafah dan sains Yunani
§ Kegiatan penulisan mengikut tiga tahap iaitu; Baitulhikmah
(i) Pertama, mencatat idea dan percakapan
(ii) Kedua, mengumpulkan idea atau mengumpulkan hadis Nabi muhammad S.A.W ke
dalam sebuah buku
(iii) Ketiga, mengarang
§ Ulama terlibat dalam bidang penulisan seperti meyusun hadis dan menghasilkan tulisan
dalam bidang fiqah, tafsir, sejarah dan sebagainya
§ Contoh ulama Iman Malik ( penyusun buku al – muwatta’ ).

45
(c) Jelaskan faktor kejatuhan kerajaan Bani Abbasiyah. (m.s 158) [4 markah]

§ Pemerintahan khalifah lemah

§ Muncul kerajaan-kerajaan kecil di kawasan Parsi dan Turki
§ Berakhir apabila Baghdad diserang orang Mongol
§ pimpinan Hulagu Khan

PERTEMBUNGAN TAMADUN
(a) Jelaskan cara pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain. (m.s 164 – 165)
[4 markah]
§ Perdagangan - Nabi Muhammad s.a.w pernah berniaga
di Syam. Pedagang Islam berniga di Teluk Parsi hingga
ke China.
§ Diplomatik - Peneroka Bani Umaiyah ke Utara Selat Gibrtar
di Selatan Sepanyol dan bertemu petempatan bukan Islam
seperti di Cordova, Valencia
§ Penaklukan - Kerajaan Islam membentuk ekspedisi tentera
dan bertembung tamadun luar
§ Kebudayaan - Lahir golongan Mozarab
§ Intelektual - Pertembungan ahi fikir Islam dengan bukan Islam

46
(b) Jelaskan kesan pertembungan tamadun Islam dari segi ilmu pengetahuan.
(m.s 166 - 168) [8 markah]

§ Cendekiawan Islam dan bukan Islam

bertukar pendapat - Ilmuan Islam
menterjemah karya Yunani
§ Penterjemahan
- Perpustakaan Baitulhikmah
§ Ilmu perubatan - Zakaria al-Razi
hasilkan Kitab Al-Hawi
§ Matematik dan astronomi - al-Batani
§ Politik dan undang-undang - al Farabi Seni Bina Masjid Cordova
§ Ilmu Mantik dan Falsafah - Ibn Sina
§ Seni bina - Masjid Cordova
§ Kesusasteraan - Omar Khayyam
§ Pengembaraan - Ibn Battuta

47
BAB 7: ISLAM DI ASIA TENGGARA

TEORI-TEORI KEDATANGAN ISLAM DI ASIA TENGGARA

(a) Jelaskan cara-cara penyebaran Islam di Asia Tenggara. (m.s 175) [8 markah]
Tokoh Teori
John Crawford Islam dari Tanah Arab
Emanuel Gadinho Eredia Islam dari China
Snouck Hurgronje Islam dari India

(i) Teori kedatangan Islam dari Semenanjung Tanah Arab

§ Pedagang Arab memepunyai pusat perdagangan di Canton dan Amoy
§ Ada yang berkahwin dengan wanita tempatan
§ Wujudnya perkampungan Arab bernama Ta Shih di Sumatera Utara

(ii) Teori kedatangan Islam melalui China

§ Canton menjadi pusat perniagaan pedagang Arab
§ Islam berkembang di kalangan peniaga Cina di Canton
§ Pedagang islam Canton dan Amoy berhijrah secara beramai-ramai ke Asia Tenggara
pada tahun 876 M

(iii) Teori kedatangan Islam melalui India

§ Hubungan perdagangan India dengan Asia Tenggara sudah lama terjalin
§ Gujerat sering dikunjungi pedagang Asia Tenggara
§ Makam Malik al-Salih mempunyai ciri buatan India

48
SISTEM PENDIDIKAN
(a) Terangkan ciri-ciri sistem pendidikan formal di Asia Tenggara (m.s 187) [4 markah]

§ Dijalankan di istana, pondok, pasantren, madrasah dan surau

§ Muncul dalam kerajaan Perlak di Sumatera Utara
§ Contohnya Dayah Bukit Ce Breek
§ Mata pelajarannya seperti fikah, hadis dan tafsir
Sekolah Pondok

(b) Huraikan kesan perkembangan institusi pendidikan formal kepada masyarakat Asia
Tenggara pada ketika itu. (m.s 187) [2 markah]
§ Kemunculan insitusi-institusi pendidikan
§ Bermula dari masjid / surau
§ Sekolah pondok menyediakan pelajarnya untuk menjadi seorang guru agama

(c) Mengapakah pendidikan agama perlu diperkukuhkan dalam menghadapi cabaran

globalisasi? [4 markah]
§ Membentuk keperibadian yang mulia
§ Mengamalkan nilai murni dalam kehidupan
§ Mendidik seseorang mematuhi peraturan
§ Dapat membendung melakukan kejahilan

49
EKONOMI

(a) Senaraikan sumber-sumber kewangan baitulmal. (m.s 191) [4 markah]

§ Harta yang diperolehi daripada zakat
§ Contohnya zakat fitrah dan zakat harta
§ Harta milik negara
§ Contohnya minyak
§ Pelaburan dan saham yang dijual
§ Melalui institusi yang ditubuhkan oleh baitulmal

(b) Amalan riba tidak dibenarkan dalam perniagaan dalam kalangan orang Islam.
Apakah keburukan amalan tersebut? [4 markah]
§ Menindas golongan yang susah dan miskin
§ Mewujudkan jurang ekonomi antara masyarakat
§ Berlakunya ketidakadilan dalam perniagaan
§ Membayar pinjaman melebihi jumlah yang dipinjam
§ Merosakkan keimanan dan akhlak manusia
§ Menimbulkan perasaan tidak berperikemanusiaan

50
BAB 8: PEMBAHARUAN DAN PENGARUH ISLAM DI MALAYSIA SEBELUM
KEDATANGAN BARAT
PENGARUH ISLAM DALAM PENTADBIRAN
(a) Terangkan pengaruh Islam dalam sistem pemerintahan di Tanah Melayu.
(m.s 196 - 198) [4 markah]
▪ Penggunaan gelaran pemerintah berkonsepkan Islam
▪ Gelaran sultan Zillullah fil-alam danZillullah fil-ardh yang bermaksud
bayangan Allah di mukabumi
▪ Gelaran Khalifatul Mukminin / pemimpim yang mukmin
▪ Tokoh Islam terkenal seperti Iskandar Zulkarnain dirujuk sebagai asas nasab keturunan
sultan
▪ Golongan ulama menjadi penasihat kepada Sultan

PENGARUH ISLAM DALAM PERUNDANGAN

(a) Bagaimanakah Adat Pepatih diamalkan? (m.s198 - 199) [4 markah]

▪ Mementingkan musyawarah dalam pentadbiran

▪ Musyawarah dihadiri perwakilan semua suku
▪ Tidak dibenarkan berkahwin dalam suku yang sama
▪ Setiap suku mempunyai ketua adat/Lembaga
▪ Pemilihan ketua daripada peringkat bawah
▪ Mengutamakan jurai keturunan sebelah ibu/matrilineal
▪ Anak perempuan diutamakan mewarisi harta pusaka
▪ Hukuman bersifat pemulihan Adat Pepatih

51
(b) Jelaskan ciri-ciri Adat Temenggung yang diamalkan oleh masyarakat Melayu?
(m.s 199-200) [4 markah]

▪ Pentadbiran secara mutlak

▪ Pemilihan ketua berdasarkan warisan
▪ Bebas berkahwin dengan pasangannya-tidak melanggar
ketetapan hukum Islam
▪ Mementingkan jurai keturunan sebelah bapa/parilineal
▪ Anak lelaki diutamakan mewarisi harta pusaka
▪ Hukuman bersifat pembalasan Hukum Kanun Melaka

(c) Hukum Kanun Melaka dan Adat Pepatih ialah dua bentuk sistem perundangan di Tanah
Melayu, iaitu undang-undang bertulis dan undang-undang tidak bertulis.
Nyatakan perkara-perkara yang di senaraikan dalam Hukum Kanun Melaka
(m.s 199 - 200) [4 markah]
§ Tanggungjawab raja dan pembesar
§ Hukuman terhadap kesalahan jenayah
§ Permasalahan ibadah
§ Pantang larang dalam kalangan anggota masyarakat
§ Undang-undang keluarga
§ Jenis-jenis hukuman terhadap kesalahan tertentu

52
(d) Wajarkah adat dan tradisi dikekalkan dan diamalkan pada era moden ini?
Berikan hujah anda. (m.s 198-200) [4 markah]
WAJAR
TIDAK WAJAR
▪ Meneruskan warisan bangsa
▪ Sekiranya menghalang pembangunan negara
▪ Memelihara hubungan
▪ Bercanggah dengan syariat Islam
persaudaraan
▪ Melemahkan perpaduan masyarakat
▪ Memperkukuh perpaduan
▪ Tidak menggalakkan pemikiran dan kemajuan
▪ Memelihara identti bangsa
▪ Mencetuskan permusuhan dan perbalahan

PENGARUH KEDATANGAN ISLAM TERHADAP SOSIOBUDAYA

(a) Jelaskan bentuk sistem pendidikan yang diamalkan dalam masyarakat Melayu. (m.s 201)
[8 markah]
Pendidikan Tidak Formal Pendidikan Formal
(Selepas kedatangan Islam)
• Pendidikan awal atau asuhan yang • Pendidikan secara langsung atau
berlaku dalam keluarga melalui perantaraan institusi seperti
istana, pondok, masjid atau madrasah
• Lebih kepada kemahiran seperti • Pembelajaran teratur dan diajar oleh
memasak, kraf tangan, memanjat orang yang berilmu seperti tok guru
• Belajar tentang agama, sikap kelakuan, • Menekankan aspek keagamaan seperti
adat resam, cara berkawan & menjaga al-Quran dan hadis
maruah
• Penerapan nilai-nilai murni melalui • Ramai ulama dan pendakwah asing
cerita-cerita lisan, pantun & pepatah menetap di Melaka

53
PENGARUH ISLAM TERHADAP EKONOMI
(a) Jelaskan pengaruh Islam terhadap bidang ekonomi masyarakat Melayu di Tanah
Melayu? (m.s 208 - 209) [4 markah]
§ melalui aktiviti perdagangan. § Contohnya wujud jawatan seperti
§ saranan Islam yang menegaskan laksamana dan syahbandar
§ aktiviti ini sebagai sumber rezeki § kewujudan Undang-undang Laut
§ yang besar Melaka.
§ Melaka menjadi pusat perdagangan § sistem sukat dan timbang
§ yang penting § dan kaedah perdagangan
§ kemudahan pentadbiran yang licin § iaitu kaedah pertukaran barang

(b) Jelaskan ciri-ciri Islam yang terdapat pada mata wang negeri Johor pada abad ke-16?
(m.s 210) [8 markah]
§ Diperbuat daripada timah § mata wang emas Johor tertua
§ Dikenali sebagai wang katun mempunyai tarikh tahun 1527
§ Berbentuk bulat atau segi enam § semasa zaman Sultan Alaudin
§ Tidak mempunyai tarikh Riayat Syah
§ Mempunyai tulisan jawi atau Arab § digelar kupang
§ seperti Malik atau Sultan al-Adil. § mengandungi emas seberat
§ tertera nama dan pangkat sultan § 10 grain (0.65 gram)
§ bahagian belakang mata wang tertulis § juga yang mempunyai berat
§ gelaran Islam sultan seperti Khalifatul Muslimin § 49 grains (2.6gram)

54
(c) Terangkan peraturan-peraturan cukai yang dikenakan kepada pedagang-pedagang
yang berdagang pada zaman Kesultanan Melayu Melaka. (m.s 211) [8 markah]

§ Pedagang yang berniaga wajib membayar cukai terhadap barang

§ Di Melaka, cukai yang paling asas ialah cukai tetap (cukai import)
§ para pedagang dari India, Tanah Arab dan Pegu dikenakan cukai sebanyak 6%
§ barang tertentu yang tidak dikenakan cukai
§ Contohnya, beras dan makanan
§ Orang asing yang menetap di Melaka juga dikenakan cukai
§ orang asing dari Kepulauan Melayu dikenakan cukai diraja sebanyak 3%
§ amalan riba adalah dilarang
§ dijelaskan dalam Hukum Kanun Melaka.
§ golongan ceti yang memberikan pinjaman wang adalah dibenarkan
§ Golongan kaya dan berkemampuan diwajibkan membayar zakat
§ Kutipan zakat ini akan disimpan oleh baitulmal.
§ Baitulmal akan menyelenggara harta kerajaan
§ untuk digunakan bagi kepentingan negara

55
BAB 9: PERKEMBANGAN DI EROPAH
REFORMATION
(a) Apakah maksud Reformation.(m.s.220) [4 markah]

§ berasal daripada perkataan Reform

§ Bermaksud melakukan perubahan
atau pembaharuan
§ Membentuk sesuatu yang lebih
baru/lebih baik
§ melakukan pembaharuan dalam
agama Kristian Gereja

(b) Jelaskan faktor-faktor yang mencetuskan Gerakan Reformation. (m.s 220)

[8 markah]
• Kritikan terhadap gereja Katolik
• Gereja meningkatkan usaha pembangunan keduniaan
• Gereja mengamalkan kepincangan, rasuah dan penyelewengan
• Tidak mengikut seperti yang dianjurkan alam kitab Bible
• Penguasa gereja mengamalkan gaya hidup para pemerintah/bangsawan
• Cara hidup yang diamalkan tidak mencerminkan kehidupan beragama
• Unsur penyelewengan yang tidak disenangi oleh banyak pihak
• Penjualan sijil Indulgences surat pengampunan dosa bagi penganut agama Kristian

56
(c) Jelaskan kesan daripada gerakan Reformation ke atas agama Kristian. [8 markah]
§ Negara Eropah berpecah dan berperang mengikut mazhab masing-masing
§ Contohnya, perang keagamaan di Perancis antara tahun 1562-1598
§ Perbalahan agama mengakibatkan kemusnahan dan peperangan
§ Masyarakat Eropah tidak dikuasai oleh satu mazhab sahaja
§ Timbul sikap toleransi antara penganut pelbagai mazhab Kristian
§ Mempergiatkan pendidikan dan menyebarkan fahaman mereka
§ Kuasa gereja telah dicabar secara terbuka
§ Kuasa gereja terhadap kerajaan / monarki berkurangan
§ Monarki ingin membebaskan dirinya daripada penguasaan Paus di Rom

REVOLUSI PERTANIAN DAN REVOLUSI PERINDUSTRIAN

(a) Apakah faktor yang mempengaruhi perkembangan revolusi pertanian di Eropah?
[4 markah]
§ Perubahan sistem penggunaan
§ dan pemilikan tanah
§ Pertambahan penduduk
§ Penggunaan kaedah yang lebih saintifik
§ Penggunaan sistem tanaman giliran
§ pengunaan baja Alat menggali & menugal Pemintal Benang
§ Pemasaran produk pertanian yang berlebihan
§ Penciptaan peralatan baru untuk menggali dan menugal

57
(b) Revolusi Perindustrian membawa perubahan kepada masyarakat di Britian.
Berikan ulasan anda. [8 markah]
§ Kegiatan perkilangan menggantikan kegiatan pertanian
§ Menjadi kegiatan ekonom utama
§ Rakyat telah menjadi buruh kilang / buruh ladang
§ Kemunculan tenaga buruh mahir
§ Kedudukan tuan tanah sebagai tokoh digantikan oleh pengusaha kilang
§ Lebihan produk perindustrian dipasarkan ke luar Negara
§ Kemajuan bidang pengangkutan
§ Rekaan teknologi cth gerabak
§ Kemuculan alat pengangkutan spt kereta api dan kapal wap

(c) Bagaimanakah sumbangan revolusi pertanian kepada perkembangan revolusi

perindustrian di Eropah?
§ Menyediakan modal
§ Pedagang menjadi kaya hasil
§ dari revolusi pertanian
§ Tidak bergantung makanan import
§ Melaburkan lebihan perindustrian
[8 markah]
§ Hasil makanan mampu menampung
§ keperluan permintaan rakyat
§ Dana import dapat dijimatkan
§ Dana digunakan untuk perindustrian
§ Kemajuan teknologi

58
BAB 10: DASAR BRITISH DAN KESANNYA TERHADAP EKONOMI NEGARA

EKONOMI TRADISIONAL

(a) Terangkan ciri-ciri ekonomi tradisional. (m.s 244 - 246) [4 markah]

§ Dikenali sebagai ekonomi sara diri

Kereta
§ Menjalankan pelbagai aktiviti ekonomi lembu
§ seperti bercucuk tanam dan
menangkap ikan
§ Menggunakan peralatan asas seperti Nelayan
cangkul
§ Teknologi menggunakan tenaga Bercucuk tanam / cangkul
binatang atau tenaga manusia

EKONOMI DAGANGAN
(a) Terangkan ciri-ciri ekonomi dagangan. (m.s 246) [4 markah]

§ Kegiatan pertanian atau

perlombongan
§ Melibatkan tenaga buruh yang
ramai Pertanian atau perlombongan
Buruh yang ramai
§ Modal besar
§ Pengeluaran skala yang besar
Modal yang besar Kapal korek
§ Teknologi yang lebih tinggi
§ Pasaran yang lebih luas

59
SISTEM PERTANIAN KOMERSIAL
(a) Jelaskan faktor-faktor perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu.
(m.s 247-250) [4 markah]

§ Perkembangan industri kereta di Eropah

§ Perkembangan industri pembuatan
Kereta
seperti kasut , tayar dan peralatan elektrik
H.N Ridley
§ Dasar British menggalakkan pemodal asing
Industri
§ H.N Ridley memperkenalkan sistem pembuatan
menoreh secara ibidem (tulang ikan herring) Pemodal asing Sistem Ibidem
§ Kadar sewa tanah yang rendah
§ Pengecualian cukai eksport selama 50 tahun
§ Syarikat pengusaha getah mendapat 4% dividen

INDUSTRI PERLOMBONGAN
(a) Bagaimanakah pengusaha Eropah dapat menguasai perusahaan bijih timah
di Tanah Melayu pada awal abad ke-20? (m.s 250 - 252) [4 markah]
§ Memiliki modal yang besar
§ Mampu membuka lombong yang luas
§ Mempunyai teknologi yang canggih
§ Penggunaan kapal korek
§ Membolehkan British melombong
secara besar-besaran Modal besar Kapal korek
§ British meluluskan beberapa enakmen dan undang-undang
§ Memastikan penguasaan British pada semua peringkat perusahaan bijih timah

60
(b) Nyatakan kesan-kesan kedatangan imigran dari China dan India ke Tanah Melayu.
[4 markah]
§ mewujudkan pembentukan masyarakat majmuk
§ petempatan dan jenis pekerjaan rakyat berbeza-beza mengikut kaum.
§ Petempataan penduduk ditentukan oleh faktor pekerjaan mereka.
§ Orang Melayu di kampung, orang cina di bandar dan orang india di ladang getah.
§ Kesan dari segi bahasa turut berlaku.
§ Bahasa pertuturan yang digunakan berbeza antara satu sama lain

(c) Mengapakah British membawa buruh luar bekerja di Tanah Melayu? [8 markah]
§ Mengeksploitasi kekayaan hasil bumi
§ Kepesatan pembangunan pertanian dan perlombongan
§ Mengatasi kekurangan buruh tempatan
§ Buruh India dibawa bekerja di ladang getah
§ Buruh China bekerja di lombong bijih timah
§ Memenuhi keperluan bahan mentah industri
§ Meningkatkan kemasukan pelaburan Eropah
§ Dasar British meminggirkan penduduk tempatan
§ Melaksanakan dasar pecah dan perintah
§ Mengukuhkan penguasaan di Tanah Melayu

61
(d) Jelaskan cara kemasukan buruh China ke Tanah Melayu? [4 markah]
• Di bawa masuk melalui Sistem Tiket Kredit
• Bakal imigran (sin kheh) dikumpulkan dari kampung- di China oleh kheh-thau(ketua)
• Imigran diletakkan di bawah pengawasan nakhoda kapal
• Agensi ini menerima bayaran dari bakal majikan imigran
• Sin kheh membuat perjanjian secara lisan atau bertulis bagi menjelaskan hutang
• Mereka perlu bekerja dengan majikan dalam tempoh tertentu
• 1872, jawatan pegawai pelindung buruh dari China diwujudkan
• bagi mengawasi kemasukan imigran dan 1914,
• sistem tiket kredit digantikan sistem pengambilan kakitangan

(e) Jelaskan cara kemasukan buruh India ke Tanah Melayu? [4 markah]

§ Sistem Kontrak
§ Majikan membiayai tambang
§ Buruh akan bekerja
§ Untuk jangka masa tertentu
§ Bayaran antara 9 hingga 13 sen sehari
§ Berlaku pemerasan dan penindasan
seperti perhambaan
§ Digantikan dengan Sistem Kangani
§ Penguatkuasaan Undang-Undang Tabung
Imigresen India
§ Sistem Kangani
§ Kangani bermaksud ketua, tandil
atau mandur
§ Kangani diberi kepercayaan oleh
majikan
§ Diberikan wang pendahuluan
§ Membiayai perbelanjaan buruh
sehingga tiba di Tanah Melayu

62
(f) Mengapakah Malaysia menjadi tumpuan kedatangan buruh asing? [8 markah]
§ Negara yang pesat membangun § Malaysia negara yang aman dan
§ Menawarkan banyak peluang pekerjaan selamat
§ Gaji yang tinggi kerana nilai § Politik yang stabil
mata wang yang tinggi § Mudah mendapatkan permit kerja
§ Menggalakkan kemasukan buruh luar § Mudah keluar dan masuk negara

INSTITUSI KEWANGAN DAN INSURANS

(a) Apakah kesan pengenalan institusi kewangan dan insuran?
Berikan penjelasan anda. [4 markah]
§ Menjana pertumbuhan ekonomi negara
§ Menyediakan pinjaman kepada pelabur
§ Memajukan industri negara
§ Pengenalan sistem kewangan moden
Pertumbuhan
yang berorientasikan kadar faedah yang ekonomi Bank menyediakan pinjaman
tinggi
§ Mempercepat kemasukan dana asing
§ Menggalakkan pelaburan asing

63
SISTEM PENDIDIKAN VERNAKULAR

(a) Apakah maksud pendidikan vernakular? (m.s 265) [2 markah]

§ Sistem pendidikan menggunakan bahasa ibunda masing-masing

§ sebagai bahasa pengantar

(b) Jelaskan ciri-ciri sistem pendidikan vernakular pada zaman penjajahan British di
Tanah Melayu. (m.s 265) [8 markah]
§ Sekolah untuk kaum masing-masing
§ Sekolah Melayu hanya di peringkat sekolah rendah
§ Kurikulumnya terbatas
§ Bahasa pengantar ialah bahasa ibunda masing-masing
§ Sukatan pelajaran sekolah cina dan india dibawa dari negara asal
§ Guru-guru diambil dari negara asal
§ Buku teks dibawa dari negara asal
§ Pendidikan tamil di kawasan bandar disediakan oleh British
§ Pendidikan Tamil di kawasan ladang getah, disediakan oleh pengurusan ladang
§ Sekolah Cina dibiayai oleh saudagar cina

64
SEKTOR PERKILANGAN

(a) Nyatakan sebab perkembangan lambat bagi sektor perkilangan di Tanah Melayu.
(m.s 266 - 267) [4 markah]
§ Lebih tertumpu terhadap pengeluaran bahan mentah
§ Bijihtimah dan getah untuk tujuan eksport
§ Barangan perkilangan telah diimport.
§ Mewujudkan saingan kepada barangan perkilangan tempatan

(b) Mengapakah sektor pengilangan di Tanah Melayu tertumpu pada barangan

berasaskan getah? (m.s 247 -249 ) [4 markah]

§ Terdapatnya bekalan sumber bahan mentah

getah
Syarikat Kasut Bata
§ Kesan dasar British memperkenalkan tanaman
getah sebagai tanaman komersial.
§ Bekalan sumber tenaga buruh luar yang cukup
§ Kemasukan pemodal luar khusus pemodal Eropah
dan China yang mengambil peluang untuk
meneroka bidang pengilangan
§ Bagi tujuan penghasilan barangan eksport yang baharu selain bahan mentah yang
member pulangan lumayan

65
SISTEM PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGAN
(a) Jelaskan sejarah perkembangan jalan kereta api semasa penjajahan British di tanah
Melayu. (m.s 267 & 268) [4 markah]
§ Faktor kemunculan disebabkan oleh perkembangan kegiatan perlombongan
§ Tujuan dibina untuk mempercepatkan proses mengangkut bijih timah ke pelabuhan
§ Jalan kereta api yang pertama menghubungkan Taiping dengan Port Weld
§ Kesan pembinaan jalan kereta api ini membawa kepada pembukaan ladang getah
§ Orang Eropah melabur dalam tanaman getah
§ Mempercepatkan pengangkutan
§ Membawa banyak muatan

(b) Jelasakan sejarah perkembangan jalan raya semasa penjajahan British di Tanah
Melayu. (m.s 267 & 268) [4 markah]
§ Membina jalan berturap dan tanah merah
§ Untuk mengangkut bijih timah dan getah
§ Jalan raya dibina di Kawasan perlombongan bijih timah dan ladang getah
§ Jalan raya penting apabila kenderaan bermotor diperkenalkan
§ Pembinaan jalan raya dari Seberang Perai ke Melaka
§ Pembinaan Jalan raya menghubungkan Perlis dan Singapura
§ Pembinaan Jalan raya di antara Kuala Lumpur dan Kuantan
§ Memudahkan hubungan Pantai Barat dan Pantai Timur

66
 TINGKATAN 5
BAB 1: KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARA
IMPERIALISME BARAT DI ASIA TENGGARA
(a) Huraikan maksud imperialisme. (m.s 3 ) [4 markah]
§ Dasar sesebuah negara meluaskan pengaruh dan wilayah
§ Dengan menjajah negara lain / penjajahan / penaklukan
§ Demi kepentingan-kepentingan tertentu iaitu ekonomi / sumber kekayaan
§ Selain itu demi kepentingan politik / tanah jajahan
§ Belaku sejak zaman empayar Yunani dan empayar Rom

(b) Huraikan faktor-faktor imperialisme Barat. (m.s 5 - 7 ) [8 markah]

§ Kekayaan bahan mentah
§ Asia Tenggara mempunyai tanah yang subur dan kaya dengan bahan mentah.
§ Revolusi perindustrian yang tercetus menghasilkan barang besar-besaran.
§ Memerlukan bahan mentah secara konsisten
§ Sistem pengangkutan dan perhubungan seperti penciptaan kapal wap
§ Bahan muatan lebih banyak di angkut dengan saiz kapal yang besar.
§ Persaingan kuasa-kuasa Barat yang berlumba-lumba mendapatkan tanah jajahan
§ Semakin luas tanah jajahan, semakin bertambah kekayaan dan sanjungan

67
PERKEMBANGAN NASIONALISME
(a) Terangkan faktor-faktor kemunculan nasionalisme di Asia Tenggara. (m.s 14)
[8 markah]

Faktor
• Dasar penjajahan Barat
• Pengaruh agama
• Karya kesusasteraan
• Sistem pendidikan
• Kemunculan golongan
intelektual
• Pengaruh media massa
• Sistem pengangkutan dan
perhubungan
Huraian
Menimbulkan perasaan tidak puas hati rakyat tempatan
Menyatukan rakyat tempatan
Menyampaikan mesej kesengsaraan dan kekecewaan
Sikap pilih kasih dalam menyediakan kemudahan pendidikan
Menyedarkan masyarakat dan memimpin gerakan nasionalisme
Menyebarkan idea-idea nasionalisme dan antipenjajah
Memudahkan hubungan dalam kalangan nasionalis

(b) Jelaskan perbandingan perkembangan nasionalisme tahap pertama dengan tahap

kedua. (m.s 18) [4 markah]

ASPEK TAHAP 1 TAHAP 2

Sifat Setempat Nasional
Organisasi Tidak berorganisasi Berorganisasi
Matlamat • Isu kebudayaan dan • Kemerdekaan
keagamaan • Membentuk kerajaan sendiri yang
• Hak peribumi berdaulat
• Memperbaiki taraf hidup • Memajukan bangsa
Corak Perjuangan Terbuka Radikal
Pemimpin Golongan pertengahan Golongan berpendidikan dan
berpendidikan Barat dan Asia berpengetahuan luas dalam bidang
Barat kebudayaan dan ilmu pengetahuan
Barat
68
(c) Jelaskan perkembangan nasionalisme tahap pertama dengan tahap kedua di Filipina.
(m.s 18) [8 markah]
Tahap 1
§ Jose Rizal melalui gerakan dakyah setempat
§ Disokong oleh golongan pertengahan yang berpendidikan barat
§ Pengaruh yang kuat
§ Menuntut bangsa Filipina diberikan hak yang sama seperti bangsa Sepanyol
§ Kebebasan bersuara
§ Mendesak kerajaan Sepanyol melakukan pembaharuan politik, ekonomi dan sosial
§ Dibuang negeri ke Dapitan dandikenakan hukum bunuh

Tahap 2
§ Andres Bonifacio melalui penubuhanKatipunan
Sepanyol
§ Menyatukan bangsa Filipina dan mencapai kemerdekaan.
§ Berjaya mengusir Sepanyol
§ Kerjasama dengan Amerika Syarikat
§ Amerika berkuasa terhadap Filipina
§ Nasionalis Filipina kembali menuntut kemerdekaan Amerika Syarikat

69
(d) Jelaskan perkembangan nasionalisme tahap pertama dengan tahap kedua di
Thailand. (m.s 22) [8 markah]

Tahap 1
§ Penguasaan politik oleh
kerabat diraja
§ Penentangan terhadap raja
berkuasa mutlak
§ Kelemahan sistem pentadbiran
§ Sikap boros Raja Vajiravudh
§ Menubuhkan Parti Rakyat
§ Berlakunya Revolusi Thai
§ Menamatkan sistem raja
berkuasa mutlak
Tahap 2
§ Cengkaman ekonomi Kapitalis Barat dan
China
§ Phibul Songram meluluskan undang-undang
§ Menggalakkan penduduk pribumi untuk
melibatkan diri dalam aktiviti ekonomi
§ Membubarkan sekolah dan akhbar Cina
§ Jawatan tertinggi hanya untuk penganut
agama Buddha
§ Menukar nama negara Siam kepada
Thailand yang bermaksud Tanah Bebas

(d) Jelaskan perkembangan nasionalisme tahap pertama dengan tahap kedua di

Indonesia. (m.s 19 - 21) [8 markah]
Tahap 1 Tahap 2
§ Raden Adjeng Kartini § Perjuangan parti politik
§ Isu Pendidikan § Sarekat Islam / Parti komunis
§ Memajukan pendidikan kaum wanita Indonesia / Parti Nasionalis
§ Pendedahan kemunduran dan penindasan Indonesia
§ Muhammadiyah § Menuntut kemerdekaan dengan
§ Menyebarkan Islam cara kekerasan
§ Menghindari Sekularisme Barat § Pemimpin ditangkap
dan Agama Kristian § Parti Nasionalis Indonesia
§ Membina Sekolah dan Klinik diharamkan
§ Parti Nasionalis Indonesia diharamkan

70
(e) Jelaskan perkembangan nasionalisme tahap pertama dengan tahap kedua di Burma.
(m.s 21) [8 markah]
Tahap 1
§ Sami Buddha dan Golongan Elit
§ Persatuan Belia Buddha seperti U Ba Pe
§ Tujuannya mengekalkan tradisi Buddha dan
memajukan pendidikan
§ Isu Kasut menimbulkan kemarahan Isu kasut

Tahap 2
§ Laporan Montagu – Chelsford menyatakan
Burma belum bersedia memerintah
§ Revolusi Pelajar menuntut penubuhan universiti
§ Golongan sami mencetuskan pemberontakan Saya San Revolusi Pelajar
§ Perlembagaan Burma 1935 membolehkan pilihan raya diadakan
§ Dr. Ba Maw yang menang pilihan raya dilantik menjadi Perdana Menteri pertama

71
BAB 2 :NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA
PERJUANGAN PEMIMPIN TEMPATAN MENENTANG BRITISH
(a) Huraikan sebab-sebab penentangan tokoh-tokoh berikut (m.s 33 - 34) [4 markah]

(i) Rentap
§ Menentang James Brooke 1853
§ Lokasi Penentangan di Sungai Skrang
§ Menghapuskan Orang Iban
§ Orang Iban dianggap Lanun
Rentap

(ii) Haji Abdul Rahman Limbong (m.s 31-32)

§ Seorang Ulama
§ Tidak berpuas hati dengan sistem cukai
§ Membantah undang-undang Tanah
Haji Abdul Rahman Limbong

(b) Huraikan penentangan tokoh-tokoh diatas. (m.s 31 - 34) [8 markah]

RENTAP HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG

• Rentap dan pengikutnya berjaya mengusir • Mengetuai penduduk membersihkan tanah
James Brooke • 1925, membuka tanah milik Tengku Nik
• James Brooke menyerang dan membakar Maimunah ibn Sultan Zainal Abidin III
kampong mereka • 1928 melakukan serangan bersenjata
• Rentap dan pengikutnya berundur ke Bukit terhadap bangunan kerajaan di Kuala Berang
Sadok namun diserang lagi • Berjaya menawan Bangunan dan sepasukan
• Tentera James Brooke berjaya lagi bersedia menyerang British
mengalahkan Rentap pada tahun 1861

72
(c) Terangkan sebab-sebab penentangan Dato Maharaja Lela di Perak (m.s 37) [4 markah]

§ British memungkiri fungsinya sebagai penasihat seperti

yang termaktub dalam Perjanjian Pangkor 1874.
§ Para pembesar menolak sistem cukai yang menghapuskan
hak mereka.
§ Para pembesar menolak pengguasaan British ke atas
kawasan mereka.
§ Para pembesar menolak campur tangan British dalam adat
resam dan hal ehwal tempatan.
§ J.W.W Birch tidak menghormati sistem sosial masyarakat
tempatan dan tidak tahu berbahasa Melayu

(d) Jelaskan sebab penentangan Yamtuan Antah Seri Menanti di Negeri Sembilan.
(m.s 39) [4 markah]
§ British menduduki Sungai Ujong
§ British menyokong Dato’ Kelana menduduki Terachi dan Paroi
§ British menawan Bukit Putus, Jempul dan Terachi.
§ Pada tahun 1888, Yam Tuan Antah menandatangani perjanjian damai

73
(e) Jelaskan sebab penentangan Dato’ Bahaman di negeri Pahang. (m.s 40)
[4 markah]
§ J.P. Rodjers dilantik sebagai § Pemungutan hasil tanah
Residen Pahang yang pertama. § Sistem cukai
§ Menolak pelaksanaan undang-undang British § Penubuhan pasukan polis luar
§ Bertentangan dengan adat resam. § Menghakis kuasa Dato’ Bahaman
§ Dan sistem politik tempatan § Sebagai Orang Kaya Setia
§ Sistem kehakiman Perkasa Pahlawan Semanta

GERAKAN NASIONALISME SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA

(a) Huraikan faktor-faktor pemangkin nasionalisme di Tanah Melayu sehingga Perang
Dunia Kedua. (m.s 45 - 49)
Faktor-faktor Pemangkin Nasionalisme
Pengenalan sistem politik Barat
Perkembangan sistem pendidikan
Dasar British
Kemunculan mesin cetak
[8 markah]
Huraian
• Memusnahkan sistem politik tempatan
• Residen mengambil alih pentadbiran negeri
• Kelahiran golongan intelek Melayu
• Berfikir untuk kemajuan bangsa
• Menggalakkan sesiapa saja datang Tanah Melayu
• Golongan imigran menguasai ekonomi T. Melayu
• Penyebaran ilmu pengetahuan
• Mendorong penentangan terhadap British

74
(b) Jelaskan isu yang dibangkit oleh akhbar / majalah / novel di Tanah Melayu sehingga
Perang Dunia yang Kedua. (m.s 51 - 53). [8 markah]

MEDIA RUMUSAN ISU YANG DIBANGKITKAN

AKHBAR § Kepentingan pendidikan
Penulis: § Martabat Bahasa Melayu
1. Zainal Abidin Ahmad § Meningkatkan taraf hidup
(Zaba) § Sikap orang Melayu
2. Abdul Rahim Kajai § Dasar pilih kasih British
3. Dato’ Onn Ja’afar
MAJALAH § Pendidikan anak-anak Melayu
Penulis: § Memupuk semangat perpaduan
1. Yusuf Ahmad § Meniupkan semangat nasionalisme
2. Dato’ Nik Mohamad § Meningkatkan taraf hidup
3. Zainon Sulaiman § Sikap orang Melayu
§ Menggalakkan wanita mendapatkan
pendidikan
NOVEL § Meniupkan semangat nasionalisme
Penulis: § Menghargai sumbangan tokoh
1. Ahmad Bakhtiar § Kepentingan mempelajari sejarah
2. Ishak Haji Muhammad § Menggalakkan wanita mendapatkan
3. Harun Aminurrashid pendidikan

75
(c) Terangkan peranan persatuan Melayu dalam meningkatkan semangat nasionalisme
di Tanah Melayu sehingga Perang Dunia yang Kedua. (m.s 54 - 56). [8 markah]

Kesatuan Melayu Persatuan Sahabat Pena Kesatuan Melayu Muda

Singapura (KMS) Malaya (PASPAM)
• Pengasas : Mohammad • Pengasas : S.M Zainal
Eunos Abdullah Abidin B.A
• Menjaga kepentingan • Menggalakkan ahli-ahlinya
sosioekonomi penduduk berkenal-kenal
melayu singapura • Bertukar-tukar pendapat
• Mendapatkan sebuah bagi memajukan diri sendiri
kawasan penempatan dan bangsa
khas bagi orang melayu • Menggalakkan perpaduan
dan persaudaraan
(KMM)
• Pengasas : Ibrahim Haji
Yaakob
• Menggalakkan perpaduan
pemuda Melayu
• Meningkatkan tahap
pendidikan orang Melayu

(d) Apakah tindakan yang dilakukan oleh Kesatuan Melayu Muda untuk menghalau British
dari Tanah Melayu? (m.s 56) [4 markah]
§ Bekerjasama dengan Jepun dan menjadi propaganda Jepun
§ Menjadikan Warta Malaya sebagai alat propaganda anti-British
§ Mengelilingi Tanah Melayu mencari sokongan menentang British
§ Menyediakan kader-kader yang dikenali tentera semut untuk menentang British

76
BAB 3: KESEDARAN PEMBINAAN BANGSA DAN NEGARA

LATAR BELAKANG PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA

(a) Jelaskan usaha pembentukan negara bangsa Itali oleh Count Camillo Benso di
Cavaur. (m.s 67 – 68). [8 markah]
§ Usaha menyatukan wilayah
§ Menghalau orang Austria dari Itali
§ Mengamalkan realpolitik yang dipelopori
Niccolo Machiavelli dalam bukunya the Prince
§ Mewajarkan apa cara seperti tipu helah, kekerasan bersenjata dan
peperangan untuk mencapai matlamat
§ Bekerjasama dengan nepoleon III (pemerintah Perancis) menewaskan Austria
§ Mengadakan pungutan suara
§ Memperoleh sokongan majoriti rakyat untuk menyatukan Itali
§ Membantu Prussia menewaskan Austria
§ Prussia memulangkan wilayah Venetia kepada Itali
§ Menyatukan Rom dan Itali membentuk negara bangsa Itali setelah Perancis
mengundurkan tentera dari Rom
§ Penyatuan Itali berlandaskan pemerintahan monarki

(b) Jelaskan usaha pembentukan negara bangsa di Jerman oleh Otto Eduard von
Bismark. (m.s 69 – 71). [8 markah]

§ Menyatukan Jerman (1871)

§ Mengamalkan realpolitik
§ Politik darah dan besi
§ Pemalsuan dokumen
§ Provokasi
§ Menggunakan tipu helah
§ Ugutan untuk mencetuskan peperangan
77
§ Rakyat menerima sistem kediktatoran Bismark untuk menyatukan Jerman
§ Menggunakan isu membenci kuasa asing untuk membangkitkan semangat rakyat
Prussia di medan tempur
§ Berperang dengan Denmark (1864), Austria (1866) dan Perancis (1870)

(c) Terangkan isi kandungan Undang-undang Tubuh Kerajaan Terengganu. (m.s 85 - 86)
[4 markah]
§ Pemerintahan bercorak Raja Berperlembagaan
§ Islam sebagai agama rasmi negeri Terengganu
§ Pemerintah mesti beragama Islam, berbangsa Melayu, lelaki dan merupakan waris sultan
yang memerintah Terengganu.
§ Sultan dibantu Majlis Mesyuarat Kerajaan dan Jemaah Menteri
§ Majlis Mesyuarat Kerajaan diketuai oleh Menteri Besar yang dilantik sultan
§ Menteri yang dilantik mesti beragama Islam, berbangsa Melayu, rakyat Terengganu serta
mengaku taat setia kepada sultan dan negeri.
§ Jemaah Menteri berhak memilih Naib Menteri Besar setelah diperkenan oleh sultan

78
(d) Jelaskan peranan Majlis Mesyuarat di Terengganu. (m.s 86) [4 markah]
§ Membantu sultan dan Jemaah Menteri mentadbir negeri.
§ Menggubal undang-undang dan peraturan negeri.
§ Menjaga kebajikan rakyat dan keamanan negeri.
§ Menjalin hubungan persahabatan dengan negara lain.
§ Waris sultan atau menteri dilarang mengkhianati pemerintah negeri dan ditegah daripada
menyerahkan negeri kepada kuasa lain.
§ Jemaah Menteri berhak memilih Naib Menteri Besar setelah diperkenan oleh sultan.

(e) Nyatakan Fasal-Fasal yang terkandung dalam Undang-Undang Tubuh Kerajaan

Terengganu 1911. (m.s 86) [4 markah]
§ Perlantikan raja § Tanggungjawab pembesar
§ Syarat menjadi raja § Kedudukan agama Islam
§ Waris takhta. § Ketaatan kepeda pemerintah
§ Tertib raja § Kesalahan khianat kepada negeri
§ Zuriat sultan § Pemilihan Menteri Besar dan Naib
§ Raja yang belum cukup umur Menteri Besar
§ Tegahan kepada raja § Kepentingan dan agenda mesyuarat
§ Sara hidup kerabat diraja kerajaan
§ Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri § Mengadakan perjanjian
§ Hubungan kerajaan dengan negeri lain

79
NEGERI SEMBILAN – PRINSIP DEMOKRASI DAN KONSEP PERSEKUTUAN
(a) Huraikan latar belakang konsep persekutuan di Negeri Sembilan. (m.s 87) [4 markah]
§ Negeri Sembilan terdiri daripada sembilan buah negeri iaitu:
§ 1. Sungai Ujong 2. Rembau 3. Johol 4. Jelebu 5. Jempol
6. Seri Menanti 7. Inas 8. Terachi 9. Gudang Pasir
§ Raja Melewar yang bergelar Yamtuan Besar menjadi raja di Negeri Sembilan
§ Yamtuan Besar bersemayam di Seri Menanti
§ Negeri sembilan adalah negeri Melayu pertama yang bentuknya mirip persekutuan.
§ Sistem pemerintahan yang diamalkan ialah Adat perpatih

(b) Jelaskan hierarki pemerintahan Adat Perpatih (m.s 87- 88) [8 markah]
§ Perlantikan pemimpin dibuat daripada peringkat paling bawah iaitu Anak Buah, diikuti
Buapak, Lembaga dan Undang yang akan melantik Yang Dipertuan Besar
§ Yang Dipertuan Besar merupakan pemerintah tertinggi
§ tetapi baginda tidak berhak melantik pembesar
§ Perlantikan pembesar dibuat oleh Undang, Lembaga, Buapak, dan Anak Buah
§ Setiap keputusan yang dibuat adalah berdasarkan perundingan baginda dengan Undang
§ Undang dipertanggungjawabkan memilih Yang Dipertuan Besar
§ Dibawah Undang ialah Lembaga yang dipilih oleh Buapak
§ Lembaga ialah Ketua Suku anggota masyarakat
§ Setiap lembaga bertanggungjawab terhadap suku masing-masing
§ Lembaga berkuasa memilih individu yang layak menjadi Undang
§ Buapak ialah Ketua Perut. Setiap anggota Perut dikenal sebagai Anak Buah
§ Buapak menjadi tempat rujukan setiap masalah terutama yang berkaitan dengan adat

80
BAB 4: PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA MALAYSIA
PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1948
(a) Nyatakan faktor yang mendorong kepada pembentukan Persekutuan Tanah Melayu
pada tahun 1948. (m.s 103 - 104) [4 markah]
§ Ketegasan orang Melayu
§ membantah Malayan Union
§ Sikap politik Melayu yang sederhana
§ Sokongan pegawai tinggi British
§ Gesaan Piagam Atlantik 1945
§ UMNO tidak menuntut kemerdekaan
§ Perpaduan orang Melayu Bantah Malayan Union Sir Edward Gent

(b) Terangkan langkah-langkah ke arah pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 1948

(PTM 1948). (m.s 104 - 106) [4 markah]
§ Jawatankuasa Eksekutif ditubuhkan
§ Mesyuarat di King’s House
§ Perundingan ditentang oleh orang
§ dagang dan orang Melayu radikal
§ pimpinan Dr. Burhanuddin al-Helmy
§ AMCJA dan PUTERA menentang
§ British dan UMNO King’s House Dr. Burhanuddin al-Helmy
§ Jawatankuasa Perunding ditubuhkan
§ untuk mendapatkan pandangan orang
§ dagang dan Melayu radikal
§ 1 Februari 1948, PTM 1948 ditubuhkan secara rasmi

81
(c) Jelaskan ciri-ciri utama Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu (PTM) pada tahun 1948?
(m.s 107 - 108) [4 markah]
§ Persekutuan dibentuk
§ ( 9 + 2NNS = 11 buah negeri)
§ Diketuai Pesuruhjaya Tinggi British
§ Raja Berperlembagaan diwujudkan
§ Senarai Persekutuan dan
§ Senarai Negeri dibentuk
Raja Berperlembagaan Kedudukan istimewa
§ Kedudukan istimewa orang Melayu

TOKOH-TOKOH PENGGERAK PERSEKUTUAN TANAH MELAYU

(a) Senaraikan dua tokoh yang terlibat mendesak British agar melindungi kepentingan orang
Melayu beserta Raja-raja Melayu. (m.s 109) [2 markah]

(i) _________________________ (ii) _________________________

(b) Apakah tuntutan tokoh-tokoh penggerak Persekutuan Tanah Melayu 1948.

(m.s 108 - 109) [4 markah]
Kuasa raja
§ Kuasa raja dikembalikan dikembalikan
§ Perlindungan kepada rakyat Melayu
dikekalkan
§ Tidak menolak kehadiran British
§ Hal ehwal ketuanan Melayu dipelihara Kehadiran British ditolak

82
BAB 5: PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA YANG MERDEKA
SISTEM AHLI
(a) Terangkan maksud Sistem Ahli. (m.s 117) [4 markah]
§ Melatih penduduk tempatan dan kaum lain
§ Menerajui pentadbiran Tanah Melayu
§ Di cetuskan oleh Dato’Onn Ja’afar
§ Perbincangan dengan Sir Henry Gurne
§ Sir Henry Gurney mencadangkan model negara Kenya
dan Rhodesia Utara
§ dipersetujui Majlis Raja-Raja Melayu Dato’ Onn Ja’afar

(b) Senaraikan ciri-ciri Sistem Ahli (m.s 117 - 118) [4 markah]

§ Sistem kabinet bayangan

§ di kenali sebagai Ahli
§ Pelantikan ahli dibuat oleh Pesuruhjaya Tnggi Birish
§ Sembilan orang ahli
§ 5 Penduduk Tanah Melayu,
§ 4 pegawai British
§ 5 penduduk Tanah Melayu: 3 Melayu, 1 Cina, 1 India.

83
PAKATAN MURNI
(a) Jelaskan maksud pakatan murni. (m.s 119). [4 markah]

§ Usaha semua kaum di Tanah Melayu

§ Menghasilkan satu kerjasama
§ Tolak ansur melalui pakatan dan rundingan
§ Jalan penyelesaian menyatuhkan pelbagai kaum

(b) Terangkan langkah-langkahyang dilaksanakan ke arah mewujudkan Pakatan Murni.

(m.s 119 - 121). [4 markah]

§ Penubuhan Jawatankuasa Hubungan

§ Antara Kaum (CLC)
§ Pembukaan keahlian UMNO kepada
bukan Melayu
§ Penubuhan Parti Kemerdekaan Malaya (IMP)
§ Penubuhan persidangan Kebangsaan
bertujuan untuk mencapai kerjasama politik
§ Menganjurkan Konvensyen Kebangsaan yang
menjadi asas pembentukan Parti Perikatan

84
(c) Jelaskan kejayaan Parti Perikatan dalam melaksanakan Pakatan Murni. (m.s 107-108).
[4 markah]
§ Kerjasama UMNO-MCA telah memenangi
Pilihan Raya Majlis Perbandaran Kuala Lumpur
§ Parti Perikatan menang dalam Pilihan Raya
Negeri (1954)
§ Tunku Abdul Rahman menjadi Ketua Menteri
§ Anggota kabinet daripada pelbagai kaum
§ Tunku Abdul Rahman mengetuai rundingan
§ kemerdekaan

PERJANJIAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1957

(a) Apakah tujuan pembentukan Suruhanjaya Reid? (m.s 125) [2 markah]

§ Merangka perlembagaan bagi Persekutuan Tanah Melayu yang akan merdeka

§ Membincangkan perlembagaan
§ Menyusun perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu

85
(b) Jelaskan isu yang dijadikan panduan asas Suruhanjaya Reid. (m.s 125 - 126)
[4 markah]
• Pembentukan sebuah kerajaan persekutuan yang kuat
• Pemberian kuasa autonomi kepada negeri
• Kedudukan Raja-Raja Melayu AGAMA
• Hak istimewa orang Melayu
• Pewujudan satu bangsa Persekutuan Tanah Melayu • Kerajaan
• Kerakyatan jus soli Persekutuan
• Agama Islam sebagai agama rasmi • Kedudukan
Raja

(c) Senaraikan isi-isi penting Perjanjian Pesekutuan Tanah Melayu. (m.s.127) [8 markah]
§ Pembentukan sebuah kerajaan Persekutuan
§ Pemisahan kuasa Persekutuan dengan kuasa Negeri
§ Prinsip jus soli diterima
§ Kedudukan istimewa orang Melayu dikekalkan
§ Agama Islam sebagai agama rasmi
§ Tanah Simpanan Melayu dikekalkan
§ Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan
§ Yang di-Pertuan Agong (YDPA) sebagai ketua negara
§ Pentadbiran negara bersifat demokrasi berparlimen • YDPA
§ Institusi Raja dijadikan Raja Berperlembagaan • Raja Berperlembagaan

86
(d) Kepentingan Perjanjian Pesekutuan Tanah Melayu. (m.s.127) [4 markah]
§ Kerajaan demokrasi dibentuk § Persetujuan kaum menerusi pakatan
§ Konsep Raja Berpelembagaan murni
dilaksanakan § Hak mutlak penduduk tempatan untuk
§ Sokongan semua kaum memerintah
mewujudkan perpaduan § Kaitkan dengan isi-isi perjanjian
(skema soalan c)

PERANAN TOKOH-TOKOH KEMERDEKAAN

Jelaskan peranan tokoh-tokoh kemerdekaan. (m.s 131 - 132) [4 markah]

(a) Tunku Abdul Rahman (c) Tun H.S.Lee

§ Presiden UMNO § Tokoh MCA
§ Ketua Parti Perikatan § Memulakan kerjasama antara
§ Perdana Menteri kaum
§ Mengendalikan pakatan murni § Menteri Kewangan PTM yang
antara kaum pertama
§ Mengetuai rombongan kemerdekaan § Menyertai rombongan rundingan
kemerdekaan ke London
(b) Tun Abdul Razak
§ Timbalan Presiden UMNO (d) Tun V.T.Sambanthan
§ Timbalan Perdana Menteri § Presiden MIC
§ Perunding tuntutan kemerdekaan di § Bersama-sama Tunku Abdul
London Rahmanmendapatkan
§ Perunding dalam menyiapkan kemerdekaan
Perlembagaan Kemerdekaan § Menyokong dasar kerjasama
§ Perdana Menteri yang kedua (1970) kaum
§ Menteri Pembangunan Luar Bandar § Menyeru kaum India memberikan
§ Bapa Pembangunan Malaysia kesetiaan kepada negara

87
BAB 6: PENGUKUHAN NEGARA DAN BANGSA MALAYSIA

FAKTOR-FAKTOR PEMBENTUKAN MALAYSIA

(a) Huraikan faktor-faktor yang membawa kepada pembentukan Malaysia? (m.s138)

[8 markah]
(i) Faktor politik
§ Keselamatan – ancaman komunis
§ Lee Kuan Yew menggunakan alasan ini untuk mendesak British menggabungkan
Singapura dengan Tanah Melayu
§ Kemerdekaan – penubuhan Malaysia mempercepatkan kemerdekaan Sarawak, Sabah,
Singapura dan Brunei yang masih belum mampu berkerajaan sendiri
§ Dekolonisasi – proses Dekolonisasi British terhadap negeri-negeri yang belum
membangun. Pada masa ini hampir semua negara di Asia Tenggara telah merdeka.

(ii) Faktor ekonomi

§ kerjasama serantau dapat memanfaatkan sumber yang ada di dalam negeri seperti getah
dan bijih tiimah di Tanah Melayu, kayu balak di Sabah dan Sarawak.

(iii) Faktor sosial

§ Dapat mengimbangkan jumlah dan kadar pertumbuhan kaum dengan memasukkan
Sabah, Sarawak dan Brunei ke dalam Persekutuan Malaysia
§ Juga menunjukkan dasar semangat setia kawan antara Persekutuan Malaysia dengan
Sarawak, Sabah dan Singapura untuk sama-sama memajukan negeri masing-masing
demi kepentingan bersama.

88
(b) Galurkan langkah-langkah pembentukan Malaysia. (m.s 149 - 152) [8 markah]
§ Tunku Abdul Rahman menerangkan konsep, tujuan dan matlamat penubuhan Malaysia
§ Menubuhkan Jawatankuasa Perunding Perpaduan Kaum (JPPK)
§ Untuk menerangkan tentang gagasan Malaysia
§ Penubuhan Suruhanjaya Cobbold
§ Untuk meninjau pandangan rakyat Sabah dan Sarawak tentang gagasan Malaysia
§ Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK) ditubuhkan
§ Mewajarkan kemasukan Sabah dan Sarawak ke dalam Persekutuan Malaysia
§ Membincangkan hak dan kepentingan penduduk Sabah dan Sarawak
§ 31 Ogos 1963, Persekutuan Tanah Melayu, Singapura, Sabah dan Sarawak bersetuju
membentuk Malaysia
§ Tentangan dari Filipina dan Indonesia menyukarkan pembentukan Malaysia
§ Wakil Malaysia ke UNMM dibentuk untuk meninjau pendapat rakyat Sabah dan Sarawak
§ Hasil tinjauan mendapati majoriti rakyat Sabah dan Sarawak bersetuju menyertai
Persekutuan Malaysia

89
PERJANJIAN MALAYSIA 1963
AKTA MALAYSIA DAN INTI PATI PERJANJIAN MALAYSIA
(a) Jelaskan definisi Akta Malaysia. (m.s 154) [2 markah]

§ Akta yang memperuntukkan

Penggabungan negeri-negeri
§ yang dinamai Malaysia
§ Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan
Singapura

(b) Huraikan inti pati Akta Malaysia dimasukkan ke dalam Perlembagaan malaysia.
(m.s 155). [8 markah]
§ Agama Islam agama Persekutuan
Kecuali Sabah & Sarawak
§ Agama lain bebas diamalkan
§ Bahasa Melayu dijadikan bahasa
kebangsaan
§ Bahasa Inggeris dan bahasa lain
masih boleh digunakan
§ Sabah & Sarawak bahasa rasmi ialah bahasa Inggeris selepas 10 tahun Hari Malaysia
§ Sabah & Sarawak diberi kuasa kawal hal ehwal imigresen dan perkhidmatan awam
§ Rakyat Sabah & Sarawak mendapat taraf yang sama dengan orang Melayu Semua
urusan hal ehwal luar tanggungjawab Kerajaan Persekutuan

90
BAB 7: SISTEM PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN NEGARA
RAJA BERPERLEMBAGAAN
(a) Apakah yang dimaksudkan dengan Raja Berperlembagaan? [4 markah]
§ Sistem pemerintahan beraja mengikut perlembagaan
§ Tonggak negara dan ketua negara
§ Bertindak berdasarkan perlembagaan dan nasihat
Perdana Menteri.
§ Tidak boleh bertindak bersendirian
§ Dipilih daripada 9 orang raja Melayu secara bergilir
§ Merupakan simbol perpaduan rakyatYang di-Pertuan Agong

(b) Jelaskan bidang kuasa Yang di-Pertuan Agong seperti yang termaktub dalam
perlembagaan Malaysia. (m.s 168) [8 markah]
§ Ketua negara
§ Mengetuai 3 bidan kerajaan:Badan Perundangan,Badan
Pemerintah dan Badan Kehakiman.
§ Berkuasa memanggil dan membubarkan Parlimen
§ ketua Tertinggi Angkatan Bersenjata
§ Menjaga kedudukan dan hak istimewa orang Melayu
§ Ketua agama Islam § Melantik pengerusi dan ahli
§ Mempunyai budi bicara melantik Perdana Menteri. Suruhanjaya Pilihan raya
§ Berkuasa melantik dan melucutkan Jemaah Menteri § Melantik hakim
§ Mengisytiharkan undang-undang darurat § Melantik Peguam Negara.

91
PILIHAN RAYA

(a) Apakah maksud pilihan raya? (m.s 177) [2 markah]

§ Proses memilih wakil rakyat untuk memerintah
§ Dilakukan secara sulit
§ Pengiraan undi dibuat secara terbuka dan keputusannya direkodkan.

(b) Huraikan Peranan Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR). (m.s 177) [2 markah]
§ menjamin pilhan raya yang adil
§ Menjamin pilhan raya yang bebas
§ Menentukan sempadan pihan raya
§ Menjalankan pendaftaran pemilih
§ Mengendalikan pilhan raya

(c) Apakah syarat-syarat yang perlu ada pada seseorang calon bagi melayakkannya
bertanding dalam pilihanraya? (m.s 178) [4 markah]

§ warganegara Malaysia
§ Berumur 21 tahun
§ Bermastautin di Mlalaysia
§ Sempurnaakal
§ Bukanseorangmuflis
§ Tidak memegang jawatan dalam perkhidmatan awam
§ Tidak disabitkan kesalahan oleh mahkamah

92
(d) Apakah syarat-syarat yang membolehkan seseorang itu menjadi pengundi.
(m.s 179 - 180) [4 markah]
§ Namanya terdapat dalam senarai daftar pemilih
§ Warganegara Malaysia.
§ Berumur 21 tahun.
§ Bermastautin atau tidak bermastautin di Malaysia.
§ Tinggal di mana-mana kawasan pilihanraya
§ Mengundi dalam sebuah kawasan pilihanraya sahaja.

(e) Berikan maksud pada Jata Negara Berikut. (m.s 188) [4 markah]

93
(f) Maksud Jalur Gemilang. (m.s 189) [4 markah]

(g) Mesej Lagu Kebangsaan. (m.s 191) [4 markah]

94
BAB 8: PEMBANGUNAN DAN PERPADUAN UNTUK KESEJAHTERAAN

DASAR EKONOMI BARU (DEB)

(a) Terangkan kejayaan pelaksanaan Dasar Ekonomi Baru (DEB) bermula pada tahun
1971- 1990. (m.s 201 - 206) [4 markah]

§ Pembangunan kawasan luar bandar

(LPN/LKIM/UDA/RISDA/LPP/ PETRONAS)
§ Pembangunan pertanian dan perindustrian
§ Pembukaan tanah besar-besaran (KEJORA /
KETENGAH / DARA / KESEDAR)
§ Penumpuan kepada perusahaan berat /
berasaskan modal / teknologi tinggi (PROTON)
§ Pelaburan modal asing/perusahaan baru dibuka
(Likas (Sabah)
§ Zon perdagangan bebas diperkenalkan
§ Kajian Dasar Perindustrian Malaysia
§ Dasar Dasar Pensyarikatan / Penswastaan
Malaysia dilaksanakan
§ Mengimbangi pemilikan harta / saham
perindustrian bumiputera dengan kaum bukan
bumiputera (PNB)/ (ASN) dilancarkan

(b) Jelaskan iktibar yang diperoleh daripada pelaksanaan Dasar Ekonomi Baru (DEB)?
(m.s 201 - 206) [4 markah]
§ Mementingkan ilmu pengetahuan /
§ Rajin berusaha untuk mencapai kejayaan
kemahiran
§ Perpaduan asas kejayaan § Berwawasan/ berimpian dalam
§ Toleransi antara kaum meningkatkan corak kehidupan
§ Berusaha memajukan diri § Bijak mengambil peluang dalam
§ Kerjasama dalam pelbagai kaum / pelbagai bidang
masyarakat § Berdaya saing antara kaum
§ Berdikari untuk memajukan diri § Bersyukur dan amanah dengan
sumber yang sedia ada
95
DASAR PENSYARIKATAN
(a) Bagaimanakah Dasar Pensyarikatan Malaysia dilaksanakan? (m.s 206 - 207)
[4 markah]
§ Diperkenalkan pada 25 Februari 1983
§ Merangsang penglibatan sektor
swasta secara aktif / berkesan
§ Malaysia dianggap sebagai sebuah
syarikat
§ Dimiliki secara bersama oleh kerajaan
dan sektor swasta
§ Semua kakitangan awam/ swasta
memiliki saham/ pekerja
dipertanggungjawabkan untuk
memajukan syarikat / Malaysia
§ Sebuah panel perunding antara pihak
kerajaan dan swasta ditubuhkan
§ Pegawai kerajaan ditempatkan di syarikat swasta / untuk menjalin hubungan /
berkongsi kepakaran
§ Sektor swasta perlu memahami dasar kerajaan / mengutamakan kepentingan nasional
dalam aktiviti ekonomi/mendapatkan keuntungan yang maksimum
§ Pihak kerajaan memberikan perkhidmatan sokongan/memudahkan operasi sektor
swasta

96
DASAR PENSWASTAAN
(a) Jelaskan matlamat Dasar Penswastaan? (m.s 207 - 208) [4 markah]

§ Dilancarkan oleh Dato Seri Dr. Mahathir

Mohamad pada bulan Mac 1983
§ Kerajaan memindahkan perkhidmatan /
perusahaan / kepentingan / pelaburan /
kuasa tertentu kepada sektor swasta
§ Mengurangkan beban kewangan
kerajaan
§ Meningkatkan produktiviti
§ Meningkatkan kualiti perkhidmatan /
barangan
§ Mempercepat pembangunan ekonomi negara melalui pelaburan modal sektor swasta
§ Mengalihkan tumpuan terhadap pembangunan sektor lain

DASAR PERTANIAN
(a) Jelaskan matlamat / strategi dasar Pertanian Negara dalam pembangunan ekonomi
Malaysia. (m.s 206) [4 markah]

97
DASAR HALA TUJU CARA BARU
(a) Jelaskan matlamat / strategi dasar Hala Tuju Cara Baru dalam pembangunan ekonomi
Malaysia. (m.s 208) [4 markah]

DASAR PENINGKATAN DAYA PENGELUARAN NEGARA

(a) Jelaskan matlamat / strategi dasar Daya Pengeluaran Negara dalam pembangunan
ekonomi Malaysia. (m.s 208) [4 markah]

98
DASAR KEPENDUDUKAN
(a) Jelaskan matlamat / strategi dasar Kependudukan dalam pembangunan ekonomi
Malaysia. (m.s 209) [4 markah]

(b) Dalam mencapai matlamat Dasar Kependudukan, Malaysia terpaksa menghadapi

cabaran dari aspek sosioekonomi. Apakah cabaran tersebut dan bagaimanakah cara
menghadapinya? [8 markah]
§ Kekurangan bekalan makanan
§ Tingkatkan bidang tanaman makanan
§ Kerajaan lancarkan Dasar Agro makanan Negara
§ Masalah perumahan rakyat
§ Pembinaan projek perumahan baru / banyakkan perumahan mampu milik
§ Projek perumahan mampu milik / PR1MA
§ Kekurangan peluang pekerjaan / pengangguran
§ Tingkatkan pelaburan dari dalam / luar negara untuk menambah peluang pekerjaan
§ Pelaburan negara China dalamProjek Forest City di Johor

99
RUKUN NEGARA
(a) Bagaimanakah Rukun Negara memupuk perpaduan dan kesejahteraan rakyat.
(m.s 210 - 212) [8 markah]
§ Diisytiharkan pada 31 Ogos 1970/MAGERAN- pembentukan ideologi Negara /
§ Prinsip-prinsip Rukun Negara: kepercayaan kepada Tuhan/agama menjadi pegangan
rakyat Malaysia
§ Prinsip-prinsip Rukun Negara:
kesetiaan kepada Raja dan Negara /
YDPA sebagai ketua Negara / Raja
melayu sebagai ketua Negeri/simbol
penyatuan rakyat
§ Prinsip-prinsip Rukun Negara:
keluhuran perlembagaan / menuntut
rakyat menerima / mematuhi /
menyanjungi / mempertahankannya.
§ Prinsip-prinsip Rukun Negara:
kedaulatan undang-undang / menuntut
menghormati undang-undang/rakyat
hidup aman damai
§ Prinsip-prinsip Rukun Negara:
kesopanan dan kesusilaan/amalkan
nilai-nilai murni / jamin kehidupan
masyarakat yang harmoni / penyayang / saling menghormati.
§ (mana-mana jawapan yang munasabah)

100
(b) Sebagai warganegara Malaysia, bagaimanakah anda berusaha untuk melaksanakan
mesej yang terkandung dalam Prinsip Rukun Negara? (m.s 210 - 212) [4 markah]

§ Peka kepada perkembangan semasa

§ Menggunakan hak dalam sistem demokrasi
secara rasional
§ Bersikap inovatif dan kreatif
§ Setia kepada raja dan negara
§ Mengamalkan ajaran agama masing-masing
§ Berusaha meningkatkan kecemerlangan diri
§ Saling hormat menghormati antara masyarakat
pelbagai kaum

AKTA BAHASA KEBANGSAAN

(a) Jelaskan strategi Akta Bahasa Kebangsaan untuk menyokong usaha menjamin
perpaduan dan mengukuhkan Bahasa Melayu dalam kalangan rakyat di Tanah
Melayu? (m.s 216) [4 markah]
§ Kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan
§ Termaktub dalam perkara 152 perlembagaan
§ Martabatkan Bahasa Melayu bagi menjamin perpaduan rakyat
§ Menubuhkan Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP)
§ Pelancaran minggu Bahasa dan Pelancaran Bulan Bahasa
§ Slogan Bahasa Jiwa Bangsa.
§ Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar untuk mewujudkan perpaduan.
§ Penubuhan Universiti Kebangsaan Malaysia membuktikan bahasa Melayu mampu
menjadi bahasa Ilmu.
§ Bahasa Melayu juga digunakan di mahkamah pada tahun 1990

101
BAB 9 : MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
PERANG DUNIA KEDUA
(a) Namakan pakatan dan negara yang terlibat dalam Perang Dunia Kedua. (m.s233)
[2 markah]
§ Kuasa Bersekutu ialah Amerika Syarikat, Britain, Perancis dan Soviet Union.
§ Kuasa Paksi terdiri daripada Jerman, Itali dan Jepun.

(b) Terangkan peristiwa yang membawa kepada Perang Dunia Kedua.(m.s 233)
[4 markah]
§ Jerman menyerang Poland dari Barat.
§ USSR (Union of Soviet Socialist Republics) menyerang Poland dari Timur.
§ Britain dan Perancis isytihar perang terhadap Jerman.
§ Pada 7 Disember 1941, Jepun serang Pearl Harbour.
§ Kesannya, pangkalan perang Amerika Syarikat di Lautan Pasifik telah musnah.

(c) Huraikan faktor-faktor tercetusnya Perang Dunia Kedua (m.s231-233). [8 markah]

§ Perjanjian Versailles menyebabkan Jerman tidak puas hati.
§ Jerman hilang tanah jajahan.
§ Jerman diarah kurangkan saiz angkatan tentera.
§ Perubahan politik di Jerman dengan kehadiran Adolf Hitler.
§ Hitler melanggar Perjanjian Versailles.
§ Hitler membina angkatan tentera yang besar.
§ Jepun berjaya menguasai negara-negara di Timur.
§ Jepun ingin membebaskan negara di Timur daripada penjajahan Barat.
§ Tahun 1929, berlaku kemelesetan ekonomi dunia.
§ Negara Eropah lain mengurangkan peruntukan tentera.
§ Tetapi Jerman mengukuhkan ketenteraannya.
§ Sebab Jerman mahu mengalihkan perhatian rakyat daripada masalah ekonomi.

102
(d) Nyatakan kesan-kesan Perang Dunia Kedua. (m.s 234) [8 markah]
§ Jerman terbahagi kepada Jerman Barat dan Jerman Timur.
§ Sistem imperialisme Barat runtuh.
§ Tanah jajahan merdeka daripada kuasa-kuasa besar Eropah.
§ Filipina merdeka daripada Amerika Syarikat.
§ Indonesia merdeka daripada Belanda.
§ India dan Tanah Melayu merdeka daripada Britain.
§ Banyak nyawa terkorban.
§ Muncul kesedaran tentang pentingnya keamanan dunia.
§ Liga Bangsa diganti dengan Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (PBB).
§ Muncul Blok Dunia iaitu Blok Kapitalis dan Blok Komunis.
§ Berlaku Perang Dingin sebab perbezaan fahaman politik.

103
BLOK DUNIA DAN PERANG DINGIN
(a) Nyatakan latar belakang Blok Dunia. (m.s 234) [4 markah]
§ Perang Dunia Kedua cuba diselesaikan melalui beberapa persidangan.
§ Namun, mengalami kebuntuan hingga muncul Blok Dunia dan Perang Dingin.
§ Blok Dunia ialah usaha negara sehaluan untuk bersatu.
§ Bertindak bersama bagi menjaga kepentingan ahli.
§ Wujud dalam pelbagai bentuk seperti politik dan ekonomi.
§ Blok Dunia semasa Perang Dingin berasaskan faktor geografi dan politik.

(b) Apakah maksud Perang Dingin? (m.s 234 - 235) [4 markah]

§ Berlaku sejak tamat Perang Dunia Kedua hingga tahun 1989.
§ Disebabkan perbezaan fahaman politik.
§ Persaingan kuasa antara Blok Kapitalis diketuai Amerika Syarikat.
§ dengan Blok Komunis diketuai Soviet Union.
§ Tandatangan Perjanjian Atlantik Utara atau NATO pada tahun 1949.

(c) Apakah yang berlaku semasa Perang Dingin? (m.s 234 - 235) [8 markah]

§ Tiada konflik senjata.

§ Kedua-dua blok cuba menyebarkan pengaruh.
§ Pengaruh di Asia melalui propaganda, ekonomi dan bantuan tentera.
§ Berlaku perlumbaan senjata.
§ Soviet Union ada bom atom (1949).
§ Amerika Syarikat berjaya menguji bom hidrogen (1952).
104
§ Muncul Negara-negara Dunia Ketiga.
§ Negara ini tidak memihak mana-mana Blok Dunia.
§ Mengamalkan sikap berkecuali.
§ Menjadi rebutan kuasa besar.

(d) Nyatakan kesan Perang Dingin. (m.s 235). [4 markah]

§ Pembentukan dua Blok Dunia.

§ Blok komunis dengan Blok Kapitalis.
§ Penubuhan NATO oleh kuasa kapitalis.
§ Pakatan Warsaw oleh kuasa komunis.
§ Pertubuhan Perjanjian Asia Tenggara atau South-East Asia Treaty Organisation
(SEATO).
§ Perlumbaan senjata antara blok dunia.
§ Pembentukan Pergerakan Negara-negara Berkecuali (NAM).

105
(e) Nyatakan perbandingan ideologi antara Blok Dunia. (m.s 235) [4 markah]

§ Dari segi politik, Blok Kapitalis bercorak pemerintahan demokratik.

§ Pemilihan kerajaan melalui pilihan raya.
§ Manakala Blok Komunis pula bercorak diktator.
§ Hanya Parti Komunis sahaja diiktiraf.
§ Dari segi ekonomi, Blok Kapitalis membenarkan peluang perniagaan.
§ Manakala Blok Komunis pula perniagaan hanya diuruskan kerajaan sahaja.
§ Dari segi sosial, Blok Kapitalis menyokong kebebasan individu sepenuhnya.
§ Manakala Blok Komunis pula kebebasan individu dikawal.

DASAR-DASAR LUAR MALAYSIA

(a) Nyatakan konsep dan latar belakang dasar luar Malaysia. (m.s 236) [4 markah]

§ Hubungan diplomatik dengan negara luar

§ Dasar merangkumi maklumat, rancangan dan tindakan terhadap sesebuah negara
§ Konflik antarabangsa
§ Peluang dan cabaran
§ Usaha membina identiti dan mewujudkan kerjasama
§ Contohnya, dasar luar Malaysia iaitu berbaik-baik dengan semua negara

106
(b) Jelaskan matlamat dasar luar Malaysia. (m.s 236) [4 markah]
§ Memelihara kepentingan nasional
§ Menjamin keselamatan rakyat
§ Mengekalkan kedaulatan negara
§ Menggalakkan pembangunan
§ Kemajuan ekonomi
§ Mengekalkan keamanan sejagat
§ Menjamin hubungan diplomatik Kemajuan Ekonomi Hubungan diplomatik
§ Menjamin kepentingan bersama

(b) Jelaskan bentuk hubungan luar Malaysia. (m.s 237) [4 markah]

(i) Hubungan bilateral

§ hubungan secara terus
§ dengan negara tertentu
§ Contohnya Malaysia dengan Singapura
Hubungan bilateral Hubungan multiliteral
(ii) Hubungan multiliteral
§ Hubungan dalam bentuk
§ kumpulan dan pertubuhan
§ Contohnya Pertubuhan Serantau iaitu ASEAN dan Komanwel

107
(c) Terangkan prinsip-prinsip penggubalan Dasar Luar Malaysia. (m.s 236 - 237)
[8 markah]

§ Menyelesaikan sesuatu masalah melalui meja

bulat / rundingan
§ Malaysia menolak sekeras-kerasnya perdebatan
§ Menolak tindakan kekerasan
§ Contohnya tegas mendesak PBB
§ Selesaikan masalah Palestin Meja bulat / rundingan
§ Mengamalkan prinsip berbaik- baik
§ Menjamin hubungan diplomatik
§ Contohnya perjanjian keselamatan dengan ASEAN
§ Malaysia banyak bergantung kepada prinsip-prinsip
berkecuali
§ Keengganan Malaysia terlibat dalam pakatan ketenteraan
§ Contohnya menandatangani Deklarasi ZOPFAN PBB

(d) Terangkan faktor-faktor yang menjadi asas penggubalan dasar luar Malaysia.
(m.s 237 - 239) [8 markah]

(i) Faktor sejarah

§ Sejak zaman Kesultanan Melayu Melaka
§ Menjalin hubungan dagangan dengan China dan Arab
§ Menyertai Komanwel meneruskan hubungan diplomatik
§ Dapatkan bantuan Komanwel menentang komunis Kesultanan Melayu Melaka

108
(ii) Faktor ekonomi
§ Malaysia merupakan negara pengeluar utama
§ Bijih Timah & getah
§ Jalinkan hubungan ekonomi dengan Britain & AS
§ Untuk pasaran dan modal Bijih timah dan getah

(iii) Faktor politik

§ Mengamalkan pemerintahan demokrasi berparlimen
§ Jalin hubungan dengan negara demokrasi
§ Contohnya Thailand dan Indonesia
Demokrasi Berparlimen
(iv) Faktor geografi
§ Kedudukan strategi
§ Bersempadan dengan banyak negara serantau
§ Contohnya Singapura, Thailand dan Indonesia
§ Perairannya menjadi laluan utama perdagangan Negara serantau ASEAN
(v) Faktor demografi
§ Jalin hubungan diplomatik yang baik dengan negara Islam
§ Contohnya Arab Saudi dan Mesir
§ Menentang pencerobohan dan penindasan Palestin
§ Menentang Dasar Apartied iaitu diskriminasi kaum OIC, Palestin, Apartied

109
(e) Terangkan perkembangan dasar luar Malaysia pada Tahap pertama (Tunku Abdul
Rahman) yang bersifat pro-barat (m.s 240) [4 markah]
(i) Faktor Politik
§ Menerima ancaman komunis (PKM)
§ mendapat bantuan pertahanan dari negara Komanwel
§ seperti Britain, Australia, New Zealand
§ Malaysia menandatangani perjanjian pertahanan Inggeris-
§ Tanah Melayu atau Anglo-Malayan Defence Treaty (AMDA)
(ii) Faktor ekonomi
§ memberikan tumpuan 2 hasil utama, iaitu Bijih Timah & Getah Tunku Abdul Rahman
§ mengharapkan permintaan Barat seperti Britain

(f) Terangkan perkembangan dasar luar negara pada tahap kedua (Tun Abdul Razak
dan Tun Hussien Onn) (m.s 241) [4 markah]
§ Dasar berkecuali dan berbaik-baik
§ dengan semua negara
§ peranan dimainkan dalam AMDA
§ semakin berkurangan
§ kurangnya peranan Britain di Timur
§ jalinkan persahabatan dengan
§ semua negara khususnya negara Tun Abdul Razak Tun Hussein Onn
§ jiran seperti Vietnam
§ tujuannya mengatasi masalah pelarian Vietnam di Malaysia

110
(g) Terangkan perkembangan dasar luar negara pada tahap ketiga (Dato Seri Dr.
Mahathir Mohammad). (m.s 241 - 242) [8 markah]

§ mengekalkan dasar tahap kedua

§ penekanan kepada kepentingan ekonomi
§ isu-isu perdagangan, pelaburan dan pembangunan
§ menjalinkan hubungan yang lebih erat dengan negara ASEAN
§ Dasar Pandang Ke Timur diperkenalkan
§ menggalakkan rakyat Malaysia mengamalkan nilai-nilai baik
§ dan etika pengurusan kerja yang baik Dato Seri Dr. Mahathir
§ mempertingkatkan hubungan dua hala Mohammad
§ contohnya menerusi lawatan
§ menjalinkan hubungan politik dan perdagangan dengan negara dunia ketiga

MALAYSIA DALAM PERTUBUHAN ANTARABANGSA

KOMANWEL
(a) Nyatakan latar belakang penubuhan Komanwel. (m.s 242) [4 markah]

§ Pertubuhan Komanwel dibentuk pada tahun 1931.

§ Anggotanya terdiri daripada negara bekas tanah
jajahan Britain yang telah merdeka.
§ Keanggotaannya terdiri daripada 54 buah negara. Pertubuhan Komanwel
§ Negara maju dan juga negara sedang membangun.
§ Matlamat penubuhan Komanwel adalah untuk membina semangat setia kawan dalam
kalangan negara anggota.
§ Mewujudkan kerjasama dalam segala bidang.
111
(b) Huraikan sumbangan Malaysia dalam pertubuhan Komanwel. (m.s 244) [8 markah]

§ Membuat beberapa usul bagi membela kepentingan negara-negara sedang

membangun dalam Sidang Kemuncak Ketujuh di New Delhi pada tahun 1987.
§ Contohnya, isu yang melibatkan pencerobohan negara Israel terhadap rakyat Palestin.
§ Malaysia turut mengemukakan cadangan bagi menghapuskan dasar Aparteid di Afrika
Selatan dalam Sidang Kemuncak Kelapan di Harare, Zimbabwe.
§ Menjadi Naib Presiden dalam Sidang Kemuncak NAM di Belgrade, Yugoslavia.
§ Ini menunjukkan penghormatan yang diberikan kepada negara Malaysia sebagai negara
yang berpengaruh.
§ Malaysia juga telah berjaya menjadi tuan rumah kepada Sidang Kemuncak NAM yang
ke-13 pada tahun 2003.
§ Sidang kemuncak ini mencatatkan penyertaan tertinggi dengan kehadiran 63 buah
negara ahli, iaitu 31 Ketua Negara dan 32 Ketua Kerajaan.
§ Sidang ini jberjaya mendaftarkan dua negara baru, iaitu Timur Leste dan Pulau Catalina.

112
NEGARA-NEGARA SELATAN

(a) Jelaskan latar belakang Negara-Negara Selatan? (m.s 250) [8 markah]

§ Dikenali juga sebagai Negara-Negara Dunia Ketiga.
§ Mempunyai banyak persamaan segi latar belakang ekonominya.
§ Pernah dijajah oleh kuasa Barat.
§ Masih bergantung kepada negara maju dalam pemasaran bahan mentah.
§ Tidak mempunyai kepakaran.
§ Tiada modal untukmemproses bahan mentah menjadi barangan siap.
§ Dikenakan syarat perdagangan yang tidak adil.
§ Seperti kawalan terhadap harga barang mentah.
§ Pinjaman dikenakan kadar faedah yang tinggi.
§ Bermatlamat untuk mengatasi harga eksport bahan-bahan mentah.
§ Mahu meningkatkan kerjasama ekonomi dan teknikal.
§ Tidak mahu bergantung kepada negara-negara maju.

(b) Terangkan peranan dan sumbangan Malaysia dalam Negara Selatan-Selatan.

( m.s 251) [4 markah]

§ Idea penubuhannya daripada Dato Seri Dr. Mahathir Mohamad semasa Sidang
Kemuncak NAM di Zimbabwe pada tahun 1987.
§ Strateginya adalah dengan menubuhkan Kumpulan 15 atau G15 pada tahun 1989.
§ Sidang kemuncak G15 yang pertama telah diadakan di Kuala Lumpur pada tahun 1990.
§ Merancang kerjasama dalam bidang sains dan teknologi.
§ Penubuhan Pusat Pertukaran Data Pelaburan Perdagangan danTeknologi Selatan
(SITTDEC) di Kuala Lumpur.
§ Penubuhan Sistem Keistimewaan Perdagangan Global (GSTP).
§ Penubuhan kemudahan kredit
§ Mekanisme kewangan pembiayaan perdagangan.
113
PERTUBUHAN PERSIDANGAN ISLAM (OIC)
(a) Nyatakan latar belakang penubuhan OIC? (m.s 251) [4 markah]

§ Pertubuhan Persidangan Islam OIC (Organisation

of Islamic Cooperation) ialah pertubuhan antarabangsa
§ di kalangan negara-negara Islam.
§ Mempunyai delegasi tetap ke Pertubuhan Bangsa-Bangsa
Bersatu (PBB).
§ Pertubuhan ini terdiri daripada gabungan 57 negara Islam OIC
seluruh dunia.
§ Kebanyakkannya dari negara-negara Timur tengah,
Utara Afrika, Balkan dan Asia Selatan.
§ Di tubuhkan pada tahun 1971.
§ Idea Tunku Abdul Rahman.
§ Ibu pejabat pertubuhan ini terletak di Jeddah, Arab Saudi.

114
(b) Jelaskan matlamat penubuhan pertubuhan Islam Sedunia (OIC). (m.s 251) [8 markah]
§ Matlamat penubuhan OIC ialah mengeratkan hubungan antara negara-negara Islam di
seluruh dunia.
§ Mewujudkan kerjasama dalam semua bidang.
§ Contohnya kerjasama dalam bidang ekonomi yang mampu menbantu negara-negara
yang miskin atau sedang bergolak.
§ Matlamat penubuhan OIC untuk mendamaikan persengketaan antara negara Islam.
§ Negara-negara Islam diserata dunia menghadapi peperangan dan persengketaan di
dalam negara sendiri.
§ Contohnya peperangan yang berlaku di Syria.
§ Memastikan tempat-tempat suci Islam dihormati dan tidak dicemari.
§ Wakil suara masyarakat Islam diseluruh dunia.
§ Menjadi saluran untuk menyatakan kepentingan dan permasalahan umat Islam
sejagat. Contohnya kesengsaraan masyarakat Islam di Palastine, Iraq dan Syria.

(c) Huraikan peranan Malaysia dalam pertubuhan OIC? (m.s 251) [4 markah]
§ Tunku Abdul Rahman diberikan penghormatan menjadi Setiausah Agung OIC
§ Menjadi perantara dalam menyeselaikan konflik negara Islam.
§ Contohnya, menyokong perjuangan rakyat Palestin dalam perjuanga mereka untuk
mendapatkan semula tanah air mereka daripada Israel.
§ Tuan rumah Persidangan OIC pada tahun 1974 dan 2003.
§ Menganjurkan persidangan menentang pengganas pada tahun 2002.
§ Menyuarakan pendapat dalam bidang ekonomi.
§ Mencadangkan penggunaan mata wang sama untuk perdagangan dalam kalangan
anggota OIC.
§ Contohnya penggunaan dinar emas.
115
ASEAN
(a) Kemukakan matlamat penubuhan ASEAN. (m.s 256) [4 markah]

§ Mengekalkan kestabilan politik di rantau Asia Tenggara.

§ Membantu antara satu sama lain dalam bidang ekonomi, sosial
dan kebudayaan.
§ Meningkatkan taraf hidup penduduk melalui kerjasama
dalam bidang pertanian, perdagangan dan perindustrian.
§ Memberikan kerjasama dan membantu dalam bentuk latihan dan penyelidikan.
§ Mengadakan hubungan yang erat dengan persatuan atau pertubuhan serantau dan
antarabangsa.

116
(b) Kemukakan bentuk kerjasama kebudayaan yang dilaksanakan oleh ASEAN.
(m.s 259) [4 markah]
§ Mengadakan festival kebudayaan dan kesenian.
§ MenubuhkanTabung Kebudayaan ASEAN.
§ Mengadakan pertukaran rancangan radio dan televisyen.
§ Kerjasama pelancongan.
§ Mengadakan tahun Melawat ASEAN pada 1992.
§ Mengadakan Sukan ASEAN.

(c) Jelaskan kerjasama ekonomi yang dilaksanakan oleh ASEAN. (m.s 258) [4 markah]
§ Membentuk kerjasama dalam projek-projek perindustrian.
§ Melaksanakan projek baja urea di Bintulu (Sarawak) serta Acheh (Indonesia).
§ Kerjasama ekonomi melalui zon Kawasan Perdagangan Bebas ASEAN atau ASEAN
free Trade Area (AFTA).
§ Dato Seri Dr Mahathir Mohamad mencadangkan Ekonomi Asia Timur atau East Asian
Economic Caucus (EAEC).
§ Memperluas skop kerjasama ekonomi bagi rantau sebelah sini yang melibatkan China,
Jepun dan Korea Selatan.
§ Program ini dinamakan Perundingan Kerjasama secara tidak rasmi tetap terus diadakan
melalui konsep ASEAN + 3.
§ Kerjasama ASEAN dengan negara-negara timur iaitu China, Jepun dan Korea.
§ Menteri-menteri luar negara Asia Timur dijemput menghadiri majlis kerjasama ekonomi.

117
(d) Apakah yang dimaksudkan Kawasan Perdagangan Bebas Asia Tenggara (AFTA)?
(m.s 258) [4 markah]
§ Kerjasama ekonomi ASEAN diumumkan pada sidang kemuncak di Singapura 1992.
§ Menghapuskan sekatan dagangan di kalangan negara-negara ASEAN.
§ Menggalakkan kerjasama di kalangan negara-negara anggota.
§ Mewujudkan pasaran yang luas kerana penduduk yang ramai.
§ Mengembangkan industri.
§ Meningkatkan pengeluaran barang.
§ Meningkatkan kerjasama ekonomi negara-negara ASEAN.

CABARAN MASA DEPAN

(a) Kepentingan Teknologi Maklumat dan Komunikasi. (m.s 261) [4 markah]

§ Proses komunikasi lebih mudah, pantas dan berkesan.

§ Perkongsian dan pemindahan kepakaran secara atas talian.
§ Memudahkan proses pembelajaran sepanjang hayat. Contohnya Open University
Malaysia.
§ Menjimat kos dan perbelanjaan.
§ Pembayaran bil dan pemindahan wang lebih selamat dan cepat.
§ Menyokong perkembangan Koridor Raya Multimedia.

118
(b) Latar belakang Koridor Raya Multimedia (MSC). (m.s 261) [4 markah]

§ Koridor Raya Multimedia merupakan satu kawasan strategik.

§ Mencakupi KLCC sehingga KLIA, termasuklah Putrajaya dan Cyberjaya.
§ Ditubuhkan untuk memanfaatkan sepenuhnya perkembangan teknologi maklumat
dan multimedia global.
§ Melahirkan masyarakat yang bermaklumat.

(c) Kepentingan Koridor Raya Multimedia (M.S.C). (m.s 261) [4 markah]

§ Mewujudkan Kerajaan Elektronik yang berpusat di Putrajaya.
§ Pusat pentadbiran ini akan menggunakan teknologi komputer dan multimedia dalam
urusan kerajaan.
§ Tertubuhnya Sekolah Bestari yang mengaplikasi penggunaan ICT dalam pendidikan.
§ Dapat membina lebih banyak pusat penyelidikan dan pembangunan (R&D) teknologi
multimedia yang maju dengan kerjasama syarikat besar dan universiti.

119
(d) Jelaskan konsep K-ekonomi. (m.s 262) [2 markah]

§ K-ekonomi ialah ekonomi berlandaskan pengetahuan iaitu merujuk kepada keupayaan

seseorang menggunakan ilmu pengetahuan
§ Bagi mencapai satu nilai baru untuk membawa kemajuan.

(e) Apakah kepentingan K-ekonomi. (m.s 262) [4 markah]

§ Mampu bersaing meningkatkan mutu pengeluaran dan perkhidmatan yang disediakan.

§ Penggerak utama menjana keuntungan, kemajuan, peluang kerja dan perkongsian pintar.
§ Menggalakkan rakyat menggunakan segala penciptaan baru untuk meningkatkan
kemajuan.
§ Modal intelek dan tenaga kerja yang berpengetahuan.
§ Menginovasikan kaedah pengurusan ekonomi sedia ada
§ Kunci utama dalam menentukan kejayaan ekonomi.

120
(f) Jelaskan konsep K-masyarakat. (m.s 263) [2 markah]

§ K-masyarakat merujuk kepada masyarakat yang sentiasa berusaha membaiki

§ Memperkayakan diri dengan pengetahuan untuk terus bersaing.

(g) Apakah kepentingan K-masyarakat. (m.s 263) [4 markah]

§ Selari dengan konsep pembelajaran sepanjang hayat.

§ Kerajaan menyediakan prasarana untuk pertumbuhan masyarakat, terutamanya bidang
pendidikan.
§ Membangunkan dan menyusun semula sistem pendidikan negara.
§ Pengubahsuaian kurikulum untuk melahirkan pelajar yang kreatif dan dinamis supaya
§ Melahirkan tenaga kerja yang berpendidikan tinggi dan berkemahiran tinggi.
§ Contohnya, sekolah wawasan memupuk interaksi kaum dan daya saing.
§ Memupuk perasaan cinta terhadap perkembangan teknologi maklumat.
§ Contohnya, kerajaan membina sekolah Bestari yang dilengkapi dengan prasana
teknologi maklumat.

121
 122

HUBUNGI IPRO TEAM: 019-3887219