Rok 2018

w przewozach intermodalnych.
Podsumowanie Prezesa UTK

Warszawa 2019 r.
 Misja:
Kreowanie bezpiecznych i konkurencyjnych warunków świadczenia usług
transportu kolejowego

Wizja:
Nowoczesny i otwarty urząd dbający o wysokie standardy wykonywania
usług na rynku transportu kolejowego

Urząd Transportu Kolejowego

Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa

www.utk.gov.pl

NIP: 526-26-95-081
 Przewozy intermodalne

dr inż. Ignacy Góra

Prezes
Urzędu Transportu Kolejowego

Szanowni Państwo,

rok 2018 był udany dla transportu towarów koleją. O świetnych wynikach i wzrostach można mówić
także jeśli chodzi o przewozy intermodalne. Osiągnęły one rekordowy w historii poziom ponad
17 mln ton. Oznacza to, że masa ładunków w transporcie intermodalnym w 2018 r. wzrosła o ponad
15% licząc rok do roku. To doskonały wynik ponieważ wzrost masy wszystkich towarów
przewiezionych przez kolej w 2018 r. wyniósł 4%. Wynika z tego, że intermodal rozwijał się dużo
szybciej niż reszta rynku. Od 2010 r. transport intermodalny koleją wzrósł prawie czterokrotnie jeśli
chodzi o masę przewiezionych towarów.
Zwiększająca się co roku liczba przewoźników świadczących usługi przewozu intermodalnego
oznacza rosnące zainteresowanie tym rodzajem transportu. Wskazuje na to również m.in. udział
przewozów intermodalnych pod względem masy towarów, który w 2018 wyniósł 6,8% i wzrósł
w porównaniu z 2017 r. o 0,7 punktu procentowego. W ubiegłym roku nadal rozwijały się przewozy
w ramach Nowego Jedwabnego Szlaku oraz transport towarów napływających do polskich portów.
Dane zebrane przez UTK wskazują na rosnący potencjał transportu intermodalnego oraz dalsze
perspektywy jego rozwoju. Dla dalszego wzrostu istotne jest zapewnienie odpowiednich
parametrów infrastruktury liniowej oraz usługowej. Ważne jest również wprowadzenie projektów
zachęcających do podjęcia działalności w zakresie przewozów intermodalnych przez
nowych przedsiębiorców.
Mam nadzieję, że opracowanie które przedstawiam Państwu będzie cennym źródłem informacji
i pomoże bliżej poznać funkcjonowanie rynku przewozów intermodalnych w Polsce.

Z wyrazami szacunku

3
Tabela skrótów
Przewoźnicy rzeczy

Captrain Polska Captrain Polska sp. z o.o.

CD Cargo Poland CD Cargo Poland sp. z o.o.

CTL Logistics CTL Logistics sp. z o.o.

DB Cargo Polska DB Cargo Polska S.A.

Ecco Rail ECCO Rail sp. z o.o.

EP Cargo EP Cargo a.s.

Eurotrans Eurotrans sp. z o.o.

Inter Cargo Inter Cargo sp. z o.o.

Karpiel Karpiel sp. z. o .o.

Lotos Kolej Lotos Kolej sp. z o.o.

LTE Polska LTE Polska sp. z o.o.

Metrans Polonia Metrans Polonia sp. z o.o.

Olavion Olavion sp. z o.o.

PCC Intermodal PCC Intermodal S.A.

PKP Cargo PKP CARGO S.A.

PKP LHS PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa sp. z o.o.

Rail Polska Rail Polska sp. z o.o.

STK STK S.A.

Transchem Transchem Sp. z o.o.

Zakład Inżynierii Kolejowej Zakład Inżynierii Kolejowej sp. z o.o.

4
 Przewozy intermodalne

Słowniczek

wielkość przewozów towarów (tony) – masa wszystkich przesyłek przyjętych

do przewozu w wagonach towarowych wszystkimi rodzajami pociągów.
Przy obliczaniu ww. wielkości należy stosować następujące zasady:
− w przypadku przewożenia ładunków w opakowaniach za masę
przesyłki przyjmuje się jej całkowitą masę, a więc sumę mas
właściwego ładunku i masy jego opakowania (tary);
− w przypadku przewożenia ładunków w kontenerach masę tych
kontenerów wlicza się do wielkości przewozów ładunków;
− masę kontenerów przewożonych w stanie próżnym wlicza się
również do wielkości przewozów ładunków.
tonokilometr – (tono-km) – jednostka miary pracy przewozowej w transporcie
towarowym liczona jako suma iloczynów masy poszczególnych
przesyłek przewiezionych w wagonach towarowych w komunikacji
krajowej (wewnętrznej) oraz międzynarodowej, wszystkimi rodzajami
pociągów i odległości ich przewozu na terytorium kraju.
TEU – dwudziestostopowa jednostka ekwiwalentna, tj. jednostka
standardowa stosowana dla przeliczenia kontenerów o różnej pojem-
ności (1 kontener 20’ = 1 TEU, 1 kontener 30' = 1,5 TEU itd.).
jednostka – każdy przewożony transportem kolejowym towar w tym: kontener,
samochód ciężarowy/ciągnik siodłowy połączony z naczepą, naczepę
luzem lub wymienne nadwozie samochodowe.
SEPE – system ewidencji pracy eksploatacyjnej. Jest narzędziem
do ewidencjonowania ruchu pociągów na sieci przez zarządcę
infrastruktury.

5
Przewozy intermodalne w 2018 r. w Polsce

Rok 2018 w przewozach intermodalnych charakteryzował się wzrostem

wszystkich parametrów w stosunku do 2017 r. Z danych zebranych przez Urząd
Transportu Kolejowego wynika, że w porównaniu z rokiem poprzednim masa
przewiezionych ładunków wzrosła o 2,3 mln ton, a praca przewozowa
o 0,8 mld tono-km.

Na przestrzeni ostatnich lat systematycznie wzrasta wolumen przewozów

intermodalnych. W 2018 r. w transporcie intermodalnym przewieziono 17 mln ton
ładunków podczas gdy w 2017 r. było to 14,7 mln ton. Oznacza to wzrost o 15,6 %.
Udział przewozów intermodalnych w całym rynku przewozów kolejowych mierzony
masą przewiezionych ładunków osiągnął poziom 6,8%. Był wyższy o 0,7 punktu
procentowego niż w 2017 r.

Rys. 1. Kolejowe przewozy intermodalne w Polsce (w mln ton)

18 17,0
16 14,7
14 12,8
12 10,4
mln ton

9,6
10 8,6
8,1
8
5,9
6 4,4
4 3,3
2
0
2 009 2010 2011 201 2 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8

Praca przewozowa wykonana przy przewozie ładunków kształtowała się na poziomie

6,2 mld tono-km. Porównując to z rokiem 2017 obserwujemy wzrost
o ok. 0,8 mld tono-km (14,8%).

6
 Przewozy intermodalne

Rys. 2. Kolejowe przewozy intermodalne w Polsce (w mld tono-km)

7
6,2
6 5,4
5 4,4
mld ton-km

4 3,4 3,7
3,0 3,1
3 2,4
1,9
2 1,4

0
2009 2010 2011 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8

Dane zebrane przez Urząd Transportu Kolejowego pokazują rozwój rynku

przewozów intermodalnych. Widać rosnące znaczenie Polski jako kraju
tranzytowego łączącego Wschód z Zachodem. Dane dotyczące pociągów
intermodalnych w tranzycie pochodzą z systemu SEPE i pokazują zmiany w relacji lat
2017 i 2018. W 2018 r. największy wzrost połączeń tranzytowych nastąpił na trasie
Terespol (przejście graniczne z Białorusią) do Kunowic (granica niemiecka).
W stosunku do 2017 r. połączenia w tej relacji zwiększyły się ponad dwukrotnie
do poziomu 360 tras uruchamianych średnio miesięcznie.
Istotne jest również znaczenie portów morskich. Największe w Polsce porty
w Gdańsku i Gdyni w 2018 r. przeładowały ponad 2,7 mln TEU podczas gdy w 2017 r.
było to 2,3 mln TEU. Porty są główną bramą do Europy jeśli chodzi o dalszy rozwój
przewozów intermodalnych w Polsce. W portach mogą być odprawiane ładunki
na rynek krajowy oraz w komunikacji międzynarodowej do krajów takich jak
Czechy czy Słowacja.

7
Rys. 3. Najważniejsze trasy intermodalne w Polsce w 2018 r.

8
 Przewozy intermodalne

W 2018 r. przewoźnicy kolejowi przetransportowali rekordową liczbę jednostek

ładunkowych. Przewieziono po raz pierwszy w historii ponad 1,2 mln jednostek.
Rynek osiągnął poziom 1 259 tys. sztuk, z czego blisko 1 212 tys. to kontenery.
W porównaniu z 2017 r. liczba przetransportowanych jednostek wzrosła o ok. 16,4%.

Rys. 4. Kolejowe przewozy intermodalne w Polsce (w tys. sztuk)

1400 1 259
1200 1 081
liczba jednostek w tys. sztuk

1000 951

800 700 745

645 689
600 489
400 345
267
200

0
2009 2010 2011 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8

Analizując przewozy intermodalne pod kątem liczby TEU w 2018 r. przewieziono

koleją 1 894 tys. TEU. W porównaniu z 2017 r. stanowiło to wzrost o 13,6%.

Rys. 5. Kolejowe przewozy intermodalne w Polsce (w tys. TEU)

2000 1 894
1800 1 667
1600 1 436
TEU w tys. sztuk

1400
1200 1 054 1 123 1 114 1 152
1000
799
800
570
600 430
400
200
0
2009 2010 201 1 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8

W transporcie intermodalnym przewozi się głównie kontenery. Ich udział w ogólnej

liczbie jednostek na koniec 2018 r. wyniósł 96,3%. Najwięcej przewożono jednostek
20- i 40-stopowych, które stanowiły odpowiednio 47,8% i 43,8% ogólnej liczby.
Udział pozostałych kontenerów wyniósł odpowiednio: 25-stopowych – 0,2%,
30- stopowych – 1,6%, 35-stopowych – 0,5% i 45-stopowych – 2,3%.
Naczepy i przyczepy samochodowe stanowiły 1,5% wykorzystywanych jednostek,
a wymienne nadwozia samochodowe 0,6%.

9
Rys. 6. Udział poszczególnych jednostek transportowych w 2018 r.

kontenery 25'
2 682 kontenery 20'
0,21% 601 266
samochody ciężarowe 47,8%
3 957
0,3%
kontenery 35'
6 683
0,5%
wymienne nadwozia
samochodowe
7 213 kontenery 40'
0,6% 551 432
43,8%
inne
17 005 naczepy i przyczepy
1,4% samochodowe
18 857 kontenery 30'
1,5% kontenery 45'
20 309 29 129
1,6% 2,3%

Podobnie, jak w latach poprzednich w 2018 r. największy udział w transporcie

intermodalnym miało PKP Cargo, zarówno pod względem masy jak i wykonanej pracy
przewozowej (odpowiednio 46,5% i 52,3% udziału w rynku). Z roku na rok rośnie
jednak znaczenie innych uczestników w tym segmencie rynku.

Rys. 7. Udział przewoźników w rynku przewozów intermodalnych wg masy w 2018 r.

Captrain Polska Metrans

13,73% 3,65%
PCC Intermodal
10,00% Lotos Kolej
2,79%

Ecco Rail
DB Cargo Polska
2,09%
7,54%
PKP CARGO LTE Polska Eurotrans
46,46% 6,03% 1,62%
PKP LHS
1,51%
Rail Polska
0,98%
ZIK Sandomierz
0,81%
CTL Logistics
0,64%
Bartex Karpiel
0,005% 0,62%
EP Cargo
0,01% Transchem Olavion CD Cargo Poland STK Inter Cargo
0,02% 0,23% 0,32% 0,42% 0,52%

Znaczący udział wśród pozostałych przewoźników pod względem przewiezionej

masy w transporcie intermodalnym w 2018 r. zanotowały: Captrain Polska należący

10
 Przewozy intermodalne

do francuskiej grupy kapitałowej SNCF, DB Cargo Polska, PCC Intermodal

i LTE Polska. Ich łączny udział w rynku, biorąc pod uwagę przewiezioną masę, wyniósł
37,3%. Biorąc pod uwagę wykonaną pracę przewozową to poza PKP Cargo,
najwyższy udział w rynku pod tym względem miały spółki Captrain Polska, DB Cargo
Polska, PCC Intermodal oraz LTE Polska. Łączny udział tych przewoźników wyniósł
35,9%. Zwraca uwagę systematycznie rosnący udział w rynku Captrain Polska.
Na koniec 2018 r. spółka ta osiągnęła 13,7% udziału w przewiezionej masie oraz
12,5% w wykonanej pracy przewozowej. Dla porównania w 2017 r. było to 8,7%
udziału w przewiezionej masie oraz 7,3% w wykonanej pracy przewozowej,
a w 2016 r. odpowiednio 6,5% i 6,4%.

Rys. 8. Udział przewoźników w rynku przewozów intermodalnych wg pracy przewozowej w 2018 r.

Captrain Polska
12,52%

Lotos Kolej
DB Cargo Polska
2,51%
10,18%
Ecco Rail
PKP CARGO 2,44%
PCC Intermodal
52,27%
8,03% Metrans
2,34%
LTE Polska
5,21% CTL Logistics
1,03%

PKP LHS
1,03%

Karpiel
0,81%
CD Cargo Poland
EP Cargo 0,47%
0,0005% Rail Polska
Majkoltrans 0,40%
Bartex
0,002%
0,001% STK
Transchem Eurotrans ZIK Sandomierz Olavion
0,02% 0,04% 0,12% 0,20% 0,38%

Z roku na rok rośnie liczba przedsiębiorstw oferujących usługi przewozów

intermodalnych. W 2018 r. przewozy intermodalne realizowało 20 przewoźników.
W 2017 r. było ich 18, podczas gdy w 2016 r. na rynku intermodalnym funkcjonowało
13 spółek. Na przestrzeni ostatnich dwóch lat usługi transportu intermodalnego
na polskim rynku rozpoczęło więc 7 nowych przewoźników.
Dominującą pozycję na rynku przewozów intermodalnych ma PKP Cargo. Jednak
rynek ten jest otwarty i stwarza duże możliwości rozwoju. Na przestrzeni ostatnich
lat widać, że następuje na nim wzrost udziału mniejszych podmiotów. Dlatego warto
zwrócić uwagę na to, że spółki świadczące głównie usługi transportu intermodalnego
takie jak PCC Intermodal czy Metrans Polonia, dotychczas działające na niewielką

11
skalę w przewozach, w 2018 r. zwiększyły znacząco swój udział w rynku.
Przedsiębiorcy ci łączyli jednocześnie działalność przewoźnika i operatora
logistycznego. Sytuacja na rynku przewozów intermodalnych stwarza konieczność
przygotowania przez wszystkich przewoźników konkurencyjnych ofert
odpowiadających na potrzeby zleceniodawców.
Polska ze względu na swoje położenie geograficzne ma potencjał do rozwoju
wolumenu przewozów intermodalnych. Istotną rolę w tym procesie ma zarządca
infrastruktury. Powinien dążyć do zapewnienia przepustowości sieci, która odpowie
na wzrastające potrzeby transportowe. Ważne jest również dostosowanie
infrastruktury do obsługi pociągów o długości do 750 m. Przy czym prace
modernizacyjne należy odpowiednio planować, tak by w sposób istotny nie zakłócać
ruchu pociągów, ani ich nie opóźniać. Dla przewoźników istotna jest również
regularność i punktualność połączeń, gdyż większy przychód można osiągnąć
z efektywnej eksploatacji taboru.

12
Szczegółowe wyniki dotyczące przewozów intermodalnych znaleźć można na stronie
internetowej www.utk.gov.pl w dziale Przewozy intermodalne w 2018 r. w zakładce
Statystyka przewozów towarowych.

13