Bil Kandungan m.s.

SEJARAH 1249/3 Bukti Malaysia sebuah negara yang berusaha untuk bebas daripada konflik
antarabangsa.

SPM 2020 PILIHAN 1

KERTAS 3 Isu-isu konflik dunia masa kini yang boleh mengheret dunia ke arah tercetusnya
perang pada masa depan.
9-11
5 Langkah / usaha mengatasi konflik dunia.

PILIHAN 2
Bukti peperangan / konflik antarabangsa masih berlaku pada masa kini.

PILIHAN 1
(a) Cabaran yang perlu dihadapi oleh Malaysia dalam menjamin keamanan
negara pada masa kini.
(b) Langkah-langkah yang boleh diambil oleh Malaysia untuk mengatasi
cabaran tersebut.

6 PILIHAN 2
11-13
(a) Cabaran yang dihadapi dunia dalam usaha mewujudkan / mengekalkan
keamanan di dunia.
(b) Langkah-langkah untuk mengatasi cabaran mewujudkan keamanan dunia.
atau:
Usaha / langkah / cara yang dapat dilakukan bagi mengelakkan konflik
Bil Kandungan m.s. dunia / perang masa depan. atau
Usaha / langkah / cara mewujudkan / mengekalkan keamanan sejagat /
dunia.
PILIHAN 1
Situasi politik / konflik antarabangsa di Eropah pada penghujung abad ke-19
1 sehingga awal abad ke-20. 1 PILIHAN 1
Iktibar yang anda peroleh daripada tajuk dikaji.
PILIHAN 2 7 14
Latar belakang perang dunia. PILIHAN 2
Nilai-nilai murni yang perlu menjadi pegangan seluruh warga Malaysia bagi
mengekalkan keamanan.
PILIHAN 1
Faktor-faktor berlakunya perang berikut.
2 (a) Perang Dunia Pertama Buat rumusan tentang tajuk yang dikaji. atau
2-5
(b) Perang Dunia Kedua
Sediakan rumusan berdasarkan perkara berikut: 15
PILIHAN 2 (a) Pengetahuan yang diperoleh
8 (b) Nilai dan unsur patriotisme
Peristiwa Perang Dunia Pertama dan Perang Dunia Kedua.
(c) Harapan untuk mengekalkan kestabilan ekonomi
Kesan Perang Dunia Pertama dan kesan Perang Dunia Kedua.
Kemunculan Blok Dunia dan Perang Dingin serta kesannya kepada dunia. 5-7 16-17
3 Kesan konflik antarabangsa / perang dunia kepada Malaysia. NOTA TAMBAHAN KBAT

Kejayaan / sumbangan Malaysia dalam usaha mewujudkan keamanan dunia

sehingga kini. atau: 8 18-19
KATA KUNCI JAWAPAN SECARA UMUM
4 Bagaimanakah untuk menjadikan Malaysia sebuah negara yang bebas daripada
konflik antarabangsa? atau:
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA

PILIHAN 2
SOALAN 1 Latar belakang Perang Dunia Pertama
[memahami]

PILIHAN 1
Situasi politik / konflik antarabangsa di Eropah pada penghujung abad ke-
19 sehingga awal abad ke-20.
JAWAPAN
Pada penghuiung abad ke-19, negara-negara kecil di Eropah telah bersatu
dan membentuk sebuah negara bangsa yang lebih besar, contohnya, Jerman dan
Itali. Kedua-dua negara ini menyertai kuasa besar Eropah yang lain seperti Britain,
Perancis, Austria-Hungary dan Rusia dalam usaha mendapatkan tanah jajahan.
Nasionalisme yang kuat menyebabkan kuasa-kuasa besar ini sanggup berperang
bagi membuktikan kekuasaan masing-masing. Menjelang penghuiung abad ke-19
dan awal abad ke-20, persaingan sengit berlaku di kalangan kuasa Eropah ini akibat
Imperialisme Baru. Kuasa besar mula bersaing bagi membentuk lingkungan
pengaruh masing-masing untuk mendapatkan bahan mentah dan untuk
memasarkan barangan siap mereka.
JAWAPAN
Perang Dunia Pertama berlangsung antara tahun 1914-1918 dan hanya
berlaku dalam kalangan negara-negara Eropah sahaja. Negara-negara Eropah
yang terlibat dalam peperangan ini ialah Jerman, Britain, Rusia, Perancis, Austria-
Hungary, Serbia, Itali, Belgium dan Turki. Negara-negara di Asia dan Afrika turut
dilibatkan apabila wilayah di kedua-dua benua tersebut menjadi rebutan negara-
negara Eropah untuk dijadikan tanah jajahan.
Perang Dunia Pertama melibatkan dua pihak iaitu Triple Alliance (Perikatan
Tiga Kuasa) dan Triple Entente (Pakatan Tiga Kuasa). Perikatan Kuasa Tengah
atau Triple Alliance dibentuk pada tahun 1882 dan dianggotai oleh negara Jerman,
Austria-Hungary dan Italy. Perikatan ini kemudiannya disertai oleh Turki dan
Bulgaria. Manakala Pakatan Bertiga atau Triple Entente terdiri daripada negara
Britain, Perancis dan Rusia yang dibentuk pada 1907, pakatan ini kemudiannya
disertai oleh Itali dan Jepun.
Akhirnya, Triple Entente yang dipimpin oleh Rusia berjaya menewaskan
Triple Alliance yang diketuai oleh Jerman.

Menjelang awal abad ke- 20, negara Eropah mempunyai dua pakatan, iaitu-
Perikatan Kuasa Tengah dan Pakatan Bertiga. Persaingan antara kedua-dua
pakatan ini mula mengancam perimbangan kuasa dunia yang wuiud pada ketika itu.

Perikatan Kuasa Tengah atau Triple Alliance dibentuk pada tahun 1882 dan
dianggotai oleh negara Jerman, Austria-Hungary dan Italy. Perikatan ini
kemudiannya disertai oleh Turki dan Bulgaria.

Pakatan Bertiga atau Triple Entente terdiri daripada negara Britain,

Perancis dan Rusia yang dibentuk pada 1907, pakatan ini kemudiannya disertai
oleh Itali dan Jepun.

m.s. 1

© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020

 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
SOALAN 2:
[Memahami]
PILIHAN 1
Faktor-faktor berlakunya perang berikut.
(a) Perang Dunia Pertama
(b) Perang Dunia Kedua
JAWAPAN
(a) Faktor / sebab Perang Dunia Pertama (1914-1918)
Sebab pertama berlaku Perang Dunia Pertama kerana kegagalan sistem
pakatan untuk mewujudkan keseimbangan kuasa dalam kalangan negara-negara
Eropah. Sistem pakatan ini telah menyebabkan dunia Eropah terbahagi kepada 2
kuasa iaitu Triple Alliance (Perikatan Tiga Kuasa) yang diketuai oleh Jerman dan
disertai oleh Austria-Hungary, Turki dan Bulgaria. Manakala Triple Entente (Pakatan
Bertiga) pula diketuai oleh Rusia yang turut disertai oleh Perancis, Britain, Itali,
Serbia, Romania dan Greece.
Tujuan pakatan ini ialah untuk menyekat mana-mana kuasa atau blok
menjadi lebih kuat daripada lawannya. Selepas tahun 1870, sistem ini berjaya
menghalang meletusnya peperangan dalam kalangan negara-negara Eropah
sehingga tahun 1900.
Sistem pakatan ini tidak lagi sesuai pada abad ke-20 disebabkan oleh
wujudnya persaingan negara-negara Eropah untuk mendapat pengaruh di rantau
Balkan setelah runtuhnya Empayar Turki Uthmaniyah, tindakan Jerman
membesarkan tentera lautnya yang menimbulkan kebimbangan Britian dan
tibdakan Perancis menggunakan bantuan Rusia dengan cara peperangan untuk
mendapatkan semula Alsace-Lorraine.
Keadaan ini menyebabkan wujudnya ketidakstabilan politik yang berterusan
di Eropah. Pergolakan yang berlaku antara tahun 1911 hingga 1914 di negara-
negara Balkan yang bebas daripada penguasaan Turki jelas menonjolkan
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
kegagalan sistem pakatan sebagai satu cara mengawal negara-negara berdaulat
dalam hubungan antarabangsa.
Selepas tahun 1908, sistem pakatan ini tidak bermakna lagi apabila negara
seperti Serbia yang disokong Rusia begitu bebas bertindak dengan menggunakan
ketenteraan, tindakan Austria-Hungary dan Rusia untuk mengukuhkan pengaruh
masing-masing dalam kalangan bangsa Slav dan tindakan Rusia berusaha mencari
jalan keluar bagi angkatan lautnya dari Laut Hitam ke Laut Tengah dengan
menguasai Selat Bosporus dan Istanbul.
Sebab kedua berlaku Perang Dunia Pertama kerana wujudnya
imperialisme ekonomi di Eropah. Hal ini kerana pada penghujung abad ke-19,
negara-negara Eropah mula mencari tanah jajahan baru untuk membolehkan
mereka menjadi kuasa yang kuat di Eropah seperti Jerman, Britain, Perancis dan
Itali. Ini telah menyebabkan wujudnya persaingan antara negara-negara tersebut
untuk mendapatkan tanah jajahan sama ada di Asia, Afrika dan Kepulauan Pasifik.
Negara Jerman dan Itali yang belum mempunyai tanah jajahan berusaha
bersungguh-sungguh untuk mendapatkan tanah jajahan. Oleh itu, Jerman telah
memulakan tindakan dengan merampas tanah jajahan di Afrika daripada negara-
negara yang dianggap lemah seperti Portugal dan Perancis pada tahun 1890-an.
Manakala Itali pula cuba mendapatkan bekas jajahan Turki Uthmaniyah dengan
menakluki Cyrenaica dan Tripoli dan menjadikannya tanah jajahan baharu yang
dikenali sebagai Libya.
Tindakan Jerman ini telah menimbulkan kebimbangan negara Britain dan
Perancis terutamanya apabila Jerman telah bertindak memperbesarkan angkatan
lautnya. Oleh itu, Britain turut memperkuatkan angkatan lautnya untuk melindungi
empayar dan aktiviti perdagangan antarabangsanya.Jerman dilihat mempunyai
kekuatan ekonomi melebihi jirannya iaitu Britain dan Perancis, terutama dalam
pengeluaran besi pada tahun 1900.
Perancis cuba menyaingi Jerman di Morocco pada tahun 1911 sehingga
hampir menggugat kestabilan di Eropah. Kehancuran kerajaan Turki Uthmaniyah
menyebabkan munculnya negeri-negeri Slav yang baru seperti Serbia dan Bulgaria.
Kesan semangat nasionalisme yang melampau,negeri-negeri kecil tersebut berjaya
mengalahkan Turki keluar dari Eropah pada tahun 1908 hingga 1913.
Keadaan ini dirumitkan lagi dengan minat kuasa-kuasa besar seperti
Austria-Hungary dan Rusia untuk mendapatkan pengaruh politik. Pada tahun 1908,
Austria-Hungary berjaya menakluki Bosnia-Herzegovina dan sasaran seterusnya
m.s. 2
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
ialah menguasai Serbia. Bagi menghalang serangan Austria-Hungary ke atasnya,
Serbia berjaya mendapatkan sokongan Rusia yang bercita-cita menguasai Selat
Bosporus dan sebahagian wilayah Turki. Ini telah mendorong ke arah meletusnya
Perang Dunia Pertama di Eropah.
Sebab ketiga berlaku Perang Dunia Pertama kerana wujudnya perlumbaan
teknologi ketenteraan. Perlumbaan senjata telah berlaku terutamanya antara
Jerman, Britain dan Perancis yang telah membawa keuntungan kepada syarikat
pengeluar senjata seperti Syarikat Krupp di Jerman dan Coventry Ordanance Work
di Britain. Pada tahun 1906, Britain berjaya menghasilkan HMS Dreadnought iaitu
sebuah kapal perang yang canggih dan terhebat di dunia pada ketika itu serta
berkuasa tinggi untuk menyaingi angkatan tentera Jerman walaupun melibatkan
peruntukkan perbelanjaan yang besar.
Kuasa besar seperti Britain, Jerman, Rusia dan Austria-Hungary telah
menambah lebih 50% perbelanjaan ketenteraan sekitar tahun 1908 hinggga 1914
terutama apabila golongan tentera semakin berpengaruh dalam bidang politik dan
pentadbiran di sesebuah negara.
Negara Jerman golongan tenteranya bertanggungjawab terus kepada
Kaiser/Raja, nilai-nilai ketenteraan diterima oleh sebahagian besar rakyat Jerman
dan rakyat telah memberi sokongan terhadap pengisytiharaan perang yang dibuat
kerajaan pada tahun 1914. Peningkatan bilangan anggota tentera yang ketara
selepas tahun 1900 telah meningkatkan ketegangan sedia ada dan perang tidak
dapat dielakkan lagi.
Sebab keempat berlaku Perang Dunia Pertama kerana wujudnya idea dan
pendidikan. Sistem pendidikan yang dilaksanakan di beberapa negara Eropah turut
meningkatkan semangat patriotik yang akhirnya menyemai bibit-bibit ke arah
peperangan. Kurikulum pendidikan di Jerman memberi penekanan terhadap
bahasa Jerman telah berjaya menyuburkan semangat cintakan negara dalam
kalangan generasi muda.
Manakala, persatuan-persatuan belia di Jerman diterapkan perasaan
mengagungkan peperangan dan ciri-ciri keperwiraan dengan setiap anggota
sehingga rakyat Jerman percaya mati di medan pertempuran adalah lebih baik
daripada mati di atas katil, malah nama mereka yang terkorban akan dipahat di tugu
peringatan.
Di Perancis pula, pendidikan Sejarah yang dilaksanakan pada tahun 1912
mengingatkan rakyatnya tentang kemungkinan berlakunya perang dan rakyatnya
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
diingatkan supaya membuat persiapan yang sewajarnya. Setiap pelajar diberitahu
kewajipan mempertahankan negara Perancis.
Sebab seterusnya kerana berlaku pembunuhan Arcduke Franz
Ferdinand. Peristiwa pembunuhan Arcduke Franz Ferdinand iaitu pewaris takhta
Austria-Hungary dan isterinya Duchess Sophie di Sarajevo pada 28 Jun 1914 oleh
seorang pemuda Serbia yang merupakan ahli kongsi gelap Black Hand telah
menjadi sebab serta-merta meletusnya Perang Dunia Pertama.
Kerajaan Austria mengambil kesempatan daripada peristiwa ini untuk
menghapuskan kedaulatan Serbia kerana Serbia sudah lama menghasut rakyat
Austria yang berbangsa Serb supaya membebaskan diri daripada pemerintahan
Austria. Tindakan Austria mendapat sokongan sekutunya iaitu Jerman.
Melihatkan keadaan tersebut, Rusia yang merupakan sekutu Serbia
memberi amaran kepada Austria dan bersiap sedia untuk menyerang Austria.
Jerman yang bimbang dengan perkembangan tersebut meminta Rusia
menghentikan persiapannya. Oleh kerana Rusia enggan menuruti saranan Jerman
telah menyebabkan Jerman mengisytiharkan peperangan terhadap Rusia dan
sekutunya.menanggung hutang luar yang amat besar. Maka tidak hairanlah dalam
Perjanjian Versailles, wakil Perancis menuntut ganti rugi yang besar terhadap
Jerman.
(b) Faktor / sebab Perang Dunia Kedua (1939-1945)
Antara sebab berlakunya Perang Dunia Kedua di Eropah ialah
pertembungan ideologi iaitu ideologi demokrasi menentang fasisme dan nazisme.
Fasisme dikaitkan dengan Benito Mussolini yang merupakan seorang dictator Itali
antara tahun 1922 hingga 1943. Fahaman ini mengutamakan kepentingan negara
melebihi kepentingan individu serta menekankan dasar peluasan wilayah. Mussolini
telah menakluk Habsyah di Afrika dan tindakan tersebut mendapat kecaman
antarabangsa dan Liga Bangsa. Selain itu, beliau juga menggunakan kekerasan
dan senjata kimia bagi menghapuskan penentangan penduduk tempatan.
Manakala Nazisme pula muncul di Jerman dan diasaskan oleh Adolf Hitler.
Beliau telah dilantik sebagai Perdana Menteri pada tahun 1933 dan memiliki tentera
peribadi (Parti Nazi) serta mengetepikan perlembagaan dengan menumpaskan
semua tentangan dalam negeri dan melantik dirinya sebagai dictator Jerman pada
tahun 1945. Nazisme juga mengutamakan kepentingan Negara, mengagungkan
bangsa Jerman dan menyatukan bangsa Jerman yang berselerak di Eropah Tengah
dan Eropah Timur.
m.s. 3
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
Sebab kedua meletusnya Perang Dunia Kedua ialah kelemahan
Perjanjian Versailles. Pemimpin Jerman tidak berpuas hati terhadap perjanjian
tersebut. Hitler telah melanggar perjanjian tersebut dengan mengumumkan
pembentukan Tentera Udara Jerman. Selain itu, Jerman juga memperkenalkan
semula dasar kerahan tenaga bagi membentuk tentera. Pada tahun 1936, tentera
Jerman Berjaya menawan kembali daerah Saar dan Rhineland yang diberikan
kepada Perancis. Pada tahun 1938, Hitler memasukkan Austria ke dalam Jerman.
Pada September 1939, Jerman telah menyerang Poland. Britain dan Perancis
mengisytiharkan perang terhadap Jerman dan bermulanya Perang Dunia Kedua.
Faktor ketiga ialah desakan ekonomi apabila harga saham di Bursa
Saham New York mengalami kemerosotan pada tahun 1929. Gandum yang
merupakan hasil utama Amerika Syarikat, Kanada serta Negara di Eropah Tengah
dan Eropah Timur mengalami kejatuhan harga menyebabkan para petani sukar
untuk memasarkannya sehingga mereka jatuh miskin. Masalah pengangguran
semakin ketara dan ramai rakyat mengalih sokongan kepada parti pembangkang
pimpinan Adolf Hitler. Hitler telah menawan Austria dan Czechoslovakia bagi
mendapatkan bahan mentah dan pasaran bagi Jerman.
Seterusnya, sikap negara-negara yang terlibat juga menjadi faktor
kepada Perang Dunia Kedua. Amerika Syarikat mula menonjolkan diri dan keluar
dari dasar pemencilan yang diamalkan sejak sekian lama. Hal ini kerana Amerika
Syarikat berasa terancam dengan dasar peluasan kuasa Jepun dan curiga dengan
sikap Britain. Menjelang tahun 1930-an, Jepun cuba bersaing dengan Britain untuk
menguasai perdagangan di China manakala Britain yakin bahawa mereka tidak
akan dapat menewaskan Jepun sekiranya mereka berperang. Oleh itu, Britain
sanggup bersekongkol dengan Jepun.
Lain pula halnya di Asia, sebab utama tercetusnya Perang Dunia Kedua di
benua ini adalah disebabkan nasionalisme melampau atau Ultranasionalisme.
Kita Ikki telah membawa aliran baru nasionalisme di Jepun. Beliau mencadangkan
pembentukan semula Negara Jepun oleh tentera dan dilakukan atas nama
maharaja. Pada tahun 1927, sebuah organisasi sulit ditubuhkan oleh pegawai-
pegawai muda tentera bertujuan merancang perubahan politik Jepun. Kemunculan
nasionalisme melampau dalam kalangan tentera adalah disebabkan oleh
kemerosotan politik berparti dan masalah kemelesetan ekonomi. Selain itu,
golongan tentera juga merampas kuasa pemerintahan Jepun kesan pegawai-
pegawai kerajaan yang sering memberi dan menerima rasuah.
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
Dari segi keperluan ekonomi pula, Jepun memerlukan bahan mentah dan
pasaran dari luar Negara kerana pasaran domestic yang lemah serta bahan mentah
yang terhad. Antara tahun 1932 hingga 1937, Jepun memberi tumpuan sepenuhnya
kepada Manchuria yang kaya dengan arang batu dan besi. Wilayah Manchuria turut
menjadi rebutan Negara China. Oleh itu, pada tahun 1937, Perang China-Jepun
telah meletus dan Jepun berjaya menewaskan China.
Amerika Syarikat pula berusaha menghentikan pendudukan Jepun di China
dengan mengenakan sekatan ekonomi terhadap Jepun seperti melarang semua
eksport ke Jepun serta membekukan harta Jepun di Amerika Syarikat. Britain dan
Belanda juga telah menyekat kemaraan Jepun sehingga Jepun kehilangan sumber
minyak yang penting untuk melaksanakan dasar imperialismenya.
Punca terakhirnya ialah keselamatan negara. Yoshida Shion, seorang
intelek Jepun mencadangkan supaya Jepun mengukuhkan pertahanannya dengan
memajukan Pulau Hokkaido, menakluki Kepulauan Ryukyu, menguasai Manchuria,
Formosa (Taiwan) dan menjadikan Korea sebagai negeri naungan. Yamagata
Arimoto memperkenalkan konsep garis kepentingan negara, iaitu kawasan
berhampiran Jepun akan mempengaruhi keselamatan Jepun dan ini menyebabkan
Jepun meluaskan garis keselamatan ke Korea dan utara China. Hal ini
menunjukkan bahawa Jepun mahu mengukuhkan keselamtan negara dengan
menakluk negara-negara jiran.
Kesimpulannya, Perang Dunia Kedua menyaksikan kerakusan pemimpin-
pemimpin negara tertentu cuba bertindak menyaingi antara satu sama lain. Ruang
lingkup Perang Dunia Kedua lebih luas jangkauannnya yang turut melibatkan benua
Eropah, Asia, Afrika dan Kepulauan Pasifik. Keperitan dan kesengsaraan yang
diratapi pihak terlibat memungkinkan generasi hari ini trauma dengan peperangan
dan cuba mengelak daripada berlakunya Perang Dunia Ketiga.
m.s. 4
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
PILIHAN 2
Peristiwa Perang Dunia Pertama dan Perang Dunia Kedua.
JAWAPAN
Peristiwa Perang Dunia Pertama (1914-1918)
Perang Dunia Pertama bermula apabila berlaku serangan Jerman terhadap
Perancis melalui negara berkecuali, iaitu Belgium. Hal ini telah menimbulkan
kemarahan Britain. Negara Britain yang sememangnya bermusuhan dengan
Jerman turut campur tangan dalam peperangan ini. Britain kemudiannya meminta
bantuan Amerika Syarikat. Serangan Jerman terhadap kapal dagang Amerika
Syarikat turut melibatkan negara tersebut dalam peperangan ini.
Peristiwa Perang Dunia Kedua (1939-1945)
Perang Dunia Kedua meletus apabila Jerman menyerang Poland dari timur.
Hal ini menyebabkan Britain dan Perancis mengisytiharkan perang terhadap
Jerman. Manakala Jepun melancarkan serangan mengejut terhadap Pearl Harbour
di Hawaii pada 7 Disember 1941. Kesannya, Jepun berjaya memusnahkan
angkatan perang Amerika Syarikat di Lautan Pasifik. Seterusnya, pihak Jepun
menduduki Tanah Melayu termasuk Singapura setelah berjaya mengalahkan Britain
pada bulan September 1942.
Kuasa Bersekutu (Amerika Syarikat, Britain, Perancis dan Soviet Union)
Berjaya menyelesaikan masalah di Eropah apabila pihak Jerman dikalahkan pada
bulan Mei 1945. Kekalahan Jerman telah mengalihkan perhatian Kuasa Bersekutu
kepada Jepun di Asia. Walaupun Amerika Syarikat memenangi beberapa
peperangannya dengan Jepun tetapi Jepun masih lagi bersemangat meneruskan
perjuangan mereka.
Dengan alasan ingin mengelakkan tempoh peperangan yang lama dan
kehilangan nyawa yang lebih ramai, pada 6 Ogos 1945, Presiden Amerika Syarikat,
Harry Truman, mengarahkan bom atom yang pertama digugurkan di Hiroshima.
Dalam masa yang singkat bandar itu musnah. Dua hari kemudian, bom atom kedua
dijatuhkan di Nagasaki. Perang ini tamat apabila Jepun menyerah kalah dengan
rasminya pada 13 September 1945.
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
SOALAN 3:
[Menganalisis]
(a) Kesan Perang Dunia Pertama dan kesan Perang Dunia Kedua.
(b) Kemunculan Blok Dunia dan Perang Dingin serta kesannya kepada
dunia.
(c) Kesan konflik antarabangsa / perang dunia kepada Malaysia.
JAWAPAN
Kesan Perang Dunia Pertama
Kesan perang dunia pertama dibahagikan kepada tiga iaitu kesan dari segi
politik, ekonomi dan sosial.
Dari segi politik, kesan Perang Dunia Pertama telah menamatkan
pemerintahan beraja di Eropah, misalnya pemerintahan beraja Tsar di Rusia.
Persidangan Damai yang diadakan pada bulan Jun tahun 1919 membawa kepada
pemeteraian Perjanjian Versailles. Melalui perjanjian ini ia telah mengubah peta
Eropah dan membentuk beberapa buah negara baru. Perjanjian Versailles juga
membawa kepada pembentukan Liga Bangsa pada tahun 1919. Matlamat utama
penubuhannya adalah untuk menggalakkan keamanan dan kerjasama
antarabangsa di samping menjamin keselamatan bersama. Keahlian liga ini
termasuk negara-negara bersekutu kecuali Amerika Syarikat dan negara-negara
berkecuali. Namun, liga ini gagal menjamin kesejahteraan dunia.
Dari segi ekonomi pula, negara-negara yang berperang mengalami inflasi
dan kekurangan bekalan makanan. Di Jerman kekurangan makanan menyebabkan
catuan dikenakan ke atas barang makanan seperti roti dan susu. Hutang
peperangan yang tinggi disebabkan perbelanjaan perang yang terlalu besar.
Contohnya pada akhir peperangan, Pakatan Bertiga telah membelanjakan US$125
bilion manakala Perikatan Kuasa Tengah membelanjakan US$60 bilion. Ketika ini
juga berlaku kejatuhan nilai mata wang misalnya, mata wang Mark Jerman
menjunam pada tahun 1914. Pasaran dunia juga mula diambil alih oleh Amerika
Syarikat dan Jepun. Ini amat dirasai oleh negara-negara Eropah terutama Britain,
iaitu sebuah negara industri dunia yang sebelum ini menguasai peratus
m.s. 5
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
perdagangan dunia yang terbesar. Perang Dunia Pertama menyebabkan Britain
kehilangan satu per tiga daripada perdagangan luarnya.
Dari segi kesan sosial dapat dilihat dari kehilangan nyawa yang begitu
ramai. Perang ini telah mengorbankan kira-kira 8.5 juta tentera dan 12.5 juta orang
awam. Harta benda seperti tempat tinggal, hospital, kemudahan awam dan
pengangkutan turut musnah. Keluarga telah terpisah dan ramai kanak-kanak
kehilangan ibu dan bapa. Selepas perang juga berlaku masalah kesihatan kerana
banyak penyakit dari kekotoran serta mayat tidak terurus di merata-rata tempat.
Rumusannya kesan Perang Dunia Pertama sangat besar dan meluas.
Bukan sahaja pihak yang terlibat secara langsung menderita kerana kecederaan,
malah orang awam yang tidak bersenjata lebih ramai yang terkorban. Perang ini
telah merosakkan tamadun manusia yang telah dibina sebelum ini.
Kesan Perang Dunia Kedua
Kesan Perang Dunia Kedua telah membawa kepada penggunaan senjata
bom atom. Presiden Amerika Syarikat, Harry Truman, mengarahkan bom atom yang
pertama digugurkan di Hiroshima. Dua hari kemudian, bom kedua dijatuhkan di
Nagasaki. Dalam masa yang singkat bandar tersebut telah hancur musnah. Ramai
orang yang mati dan cedera serta mengalami kecacatan seumur hidup.
Perang ini juga telah memecah belahkan negara-negara di Eropah dan
meruntuhkan sistem imperialisme. Selepas tamat perang tersebut telah membawa
kepada penubuhan negara baru. Selepas perang ini juga telah menyebabkan
Perang Dingin berlaku. Perang ini merupakan perang ideologi dan fahaman yang
berbeza.
Perang Dunia Kedua telah menyebabkan negara Jerman terbahagi kepada
dua, iaitu Jerman Barat dan Jerman Timur. Tamatnya Perang Dunia Kedua
memperlihatkan keruntuhan sistem imperialisme barat dan kemerdekaan satu demi
satu tanah jajahan daripada kuasa-kuasa besar Eropah. Amerika Syarikat telah
memberikan kemerdekaan kepada Filipina. Indonesia pula mencapai kemerdekaan
daripada Belanda manakala India dan Tanah Melayu daripada Britain.
Kesan perang tersebut negara-negara baru merdeka ini perlu menangani
masalah yang timbul daripada warisan ekonomi penjajah. Mereka terpaksa
membangunkan ekonomi negara masing-masing dengan penuh kesukaran.
Selepas perang negara baru merdeka berada dalam kumpulan negara belum
membangun dan banyak bergantung kepada bekas negara penjajah.
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
Rumusannya peperangan ini menyebabkan korban nyawa yang tinggi.
Perang ini turut menimbulkan kesedaran tentang pentingnya kesejahteraan dan
kedamaian dunia. Ini membawa kepada pembentukan Pertubuhan Bangsa-Bangsa
Bersatu pada bulan Oktober 1945 bagi menggantikan Liga Bangsa demi keamanan
dunia.
Kemunculan Blok Dunia dan Perang Dingin serta kesannya kepada dunia
Kegagalan dalam siri rundingan penyelesaian Perang Dunia Kedua
menimbulkan bibit perpecahan. Akhirnya membawa kepada kemunculan blok dunia
dan Perang Dingin.
Perang Dingin berlaku sejak tamatnya Perang Dunia Kedua sehinggalah
tahun 1989 apabila sistem komunis Soviet Union hancur. Perang Dingin berlaku
disebabkan ideologi dan fahaman politik yang berbeza. Berlaku persaingan kuasa
antara blok kapitalis yang diketuai oleh Amerika Syarikat dengan blok komunis yang
diketuai oleh Soviet Union.
Tidak berlaku sebarang konflik bersenjata antara kedua-dua blok ini, namun
mereka ingin membuktikan kekuatan masing-masing. Mereka berusaha
menyebarkan pengaruh dan memajukan kepentingan masing-masing di Eropah dan
juga di Asia. Mereka melaksanakan propaganda serta memberi bantuan ekonomi
dan ketenteraan kepada negara-negara yang dipengaruhi. Contohnya kepada
negara-negara Dunia Ketiga yang menjadi rebutan Amerika Syarikat, Soviet Union
dan China.
Kesan kemunculan Blok Dunia dan Perang Dingin telah menyebabkan
munculnya negara-negara yang membentuk kumpulan tersendiri. Kumpulan negara
tersebut akan berada dalam satu blok yang sehaluan dan berusaha untuk bersatu.
Mereka akan bertindak secara bersama bagi menjaga kepentingan ahli. Blok ini
tampil dalam pelbagai bentuk, iaitu sama ada berdasarkan aspek politik, ekonomi
atau geografi.
Kesan Perang Dingin juga menyebabkan berlakunya dua kumpulan ideologi
dan fahaman politik yang berbeza. Hal ini merujuk kepada persaingan kuasa yang
berlaku antara blok kapitalis dan komunis. Blok kapitalis diketuai oleh Amerika
Syarikat, sementara blok komunis diketuai oleh Soviet Union.
Kesan Perang Dingin turut mengubah bentuk persaingan. Di mana tidak lagi
berlaku sebarang konflik bersenjata secara langsung antara kedua-dua blok ini.
m.s. 6
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
Namun, kedua-dua blok ini ingin membuktikan kekuatan masing-masing. Mereka
berusaha menyebarkan pengaruh dan memajukan kepentingan masing-masing di
Eropah dan juga di Asia melalui propaganda serta bantuan ekonomi dan
ketenteraan.
Kesan Perang Dingin turut menyebabkan tertubuhnya pertubuhan
keselamatan. Misalnya penubuhan NATO dan Pakatan Warsaw di Barat.
Sementara di Asia Tenggara muncul Pertubuhan Perjanjian Asia Tenggara
(SEATO). Pada masa ini turut berlaku perlumbaan senjata antara kuasa-kuasa
besar dunia.
Rumusannya konflik antarabangsa yang berlaku telah membawa kepada
perubahan ketara dari segi politik, ekonomi dan sosial kepada negara di seluruh
dunia. Perubahan ini memberikan peluang dan juga cabaran terutamanya kepada
negara-negara baru seperti Malaysia menangani masalah yang berlaku.
Kesan konflik antarabangsa / perang dunia kepada Malaysia.
Kesan Perang Dunia Pertama terhadap negara kita dapat dilihat daripada
aspek kesengsaraan hidup penduduk Tanah Melayu yang tidak terbabit secara
langsung dengan peperangan itu. Hal ini kerana British yang menjajah Tanah
Melayu pada ketika itu mengalami inflasi dan hutang peperangan yang tinggi.
Tonggak ekonomi Tanah Melayu pada ketika itu seperti getah dan bijih timah
terjejas teruk. British telah menyekat eksport getah kepada negara musuhnya.
Penduduk terus tertekan apabila British juga telah mengurangkan tenaga kerja di
ladang-ladang getah yang kebanyakannya pekerja tempatan. British juga telah
mengenakan cukai yang tinggi yang bertujuan untuk membiayai perang di Eropah.
Impaknya, penduduk tempatan merasa tempias yang menyukarkan kehidupan
mereka.
Perang dunia kedua pula telah menyebabkan Tanah Melayu dijajah oleh
Jepun. Hal ini kerana Jepun mula menyerang Tanah Melayu pada 8 Disember 1941.
Sejak itu, Tanah Melayu diletakkan dibawah pentadbiran tentera Jepun sehingga
15 Ogos 1945. Walaupun pendudukan Jepun hanya selama 3 tahun 8 bulan tetapi
telah meninggalkan beberapa kesan sama ada politik, ekonomi mahupun sosial.
Pendudukan Jepun telah membangkitkan kesedaran politik yang mendalam
dalam kalangan penduduk Tanah Melayu terutamanya orang Melayu. Penderitaan
hidup yang dialami dan propaganda Jepun “Asia untuk Asia” telah meningkatkan
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
kesedaran penduduk tempatan untuk berjuang menuntut kebebasan politik dan
kemerdekaan. Kesannya, telah muncul kesedaran politik secara berparti dan
berpersatuan dalam kalangan penduduk Tanah Melayu selepas pendudukan
Jepun. Contoh parti-parti yang muncul ialah UMNO, MCA, MIC, API, AWAS, PKMM,
Hizbul Muslimin dan sebagainya. Selain itu, muncul idea kemerdekaan kesan
daripada pendudukan Jepun ini. Hal ini ekoran daripada janji Jepun untuk memberi
kemerdekaan kepada Tanah Melayu di bawah lingkungan “Indonesia Raya”.
Kesan pendudukan Jepun juga telah mewujudkan hubungan renggang
antara kaum di Tanah Melayu. Hal ini ketara terutama hubungan antara orang
Melayu dengan orang Cina akibat daripada dasar dan layanan Jepun yang berbeza
kepada kaum-kaum tersebut. Layanan baik Jepun kepada orang Melayu telah
menimbulkan kemarahan orang Cina. Malah Jepun telah mengambil orang Melayu
untuk dijadikan polis dan tentera yang mana mereka digunakan oleh Jepun untuk
menentang MPAJA yang terdiri daripada orang Cina.
Akhir sekali, ekonomi dan taraf hidup rakyat Tanah Melayu mengalami
kemerosotan semasa pendudukan Jepun. Ekonomi Tanah Melayu yang bergantung
kepada eksport bijih timah dan getah mengalami kemerosotan kerana pengeluaran
berkurangan akibat peperangan dan juga kerana dasar “Bumi Hangus” yang
diamalkan oleh British. Mereka telah merosakkan pokok-pokok getah, kilang-kilang,
lombong-lombong dan jentera perlombongan sebelum berundur dari Tanah Melayu.
Hal ini bertujuan mengelakkanya daripada jatuh ke tangan Jepun. Tanah Melayu
juga telah putus daripada pasaran antarabangsa bijih timah dan getah kerana Jepun
mengharamkan eksport keduanya kecuali ke Jepun.
Rumusannya, kesan konflik antarabangsa yang berlaku di sebelah dunia
lain juga membawa akibatnya kepada negara kita, Malaysia. Kesannya bukan
sahaja melumpuhkan kehidupan rakyat tetapi juga negara.
m.s. 7
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
SOALAN 4:
[Mengaplikasi]
Kejayaan / sumbangan Malaysia dalam usaha mewujudkan keamanan dunia
sehingga kini.
atau:
Langkah-langkah menjadikan Malaysia sebuah negara yang bebas daripada
konflik antarabangsa.
atau:
Bukti Malaysia sebuah negara yang berusaha untuk bebas daripada konflik
antarabangsa.
JAWAPAN
Kejayaan / sumbangan Malaysia dalam usaha mewujudkan keamanan
dunia sehingga kini ialah menubuhkan MAPHILINDO. Hal ini bertujuan
meningkatkan perhubungan persahabatan dan menyelesaikan pertelingkahan
antara Malaysia-Filipina dan Malaysia-Indonesia. Malaysia mengambil langkah
mengadakan rundingan dengan Filipina dan Indonesia yang membawa kata
sepakat meminta bantuan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB).
Komitmen Malaysia diteruskan dengan penubuhan Persatuan Negara-
Negara Asia Tenggara (ASEAN). Melaluinya, Malaysia berhasrat untuk berbaik-baik
dan mengadakan kerjasama dengan negara-negara jiran. Selain itu, saling
membantu antara negara dalam bidang ekonomi, sosial, kebudayaan dan
sebagainya. Kesannya, kerjasama antara negara ASEAN semakin teguh hingga ke
hari ini.
Seterusnya, Malaysia menandatangani Deklarasi Kuala Lumpur. Hal ini
membawa kepada negara-negara ASEAN sebagai zon aman, bebas dan berkecuali
(ZOPFAN). Melaluinya, keamanan dan kestabilan politik di rantau Asia Tenggara
perlu dikekalkan dan ASEAN tidak akan bersekongkol dengan mana-mana blok
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
Barat atau blok Timur. Impaknya, campur tangan kuasa-kuasa besar dapat
dielakkan.
Malaysia juga terlibat dalam menyelesaikan krisis Vietnam dan
Kampuchea. Hal ini dapat diselesaikan melalui rundingan di Kuala Lumpur pada
tahun 1982. Usaha keamanan berikutnya diteruskan apabila Menteri Luar Malaysia
bersama negara anggota bersetuju bahawa ASEAN ialan Zon Bebas Senjata
Nuklear. Bukti ini menunjukkan Malaysia komited dengan matlamat mengekalkan
keamanan serantau.
Malaysia turut memainkan peranan mengurus dan menyelesaikan konflik di
Pulau Mindanao, selatan Filipina dan usaha misi diplomasi Malaysia ini berakhir
dengan termeterainya proses damai antara Bangsamoro dengan kerajaan Filipina.
Pada peringkat dunia, Malaysia merupakan ahli Pertubuhan Persidangan
Islam (OIC). Hal ini kerana Malaysia mengambil langkah untuk mengeratkan
hubungan sesama negara Islam, di samping mengekalkan perdamaian antara
negara Islam. Buktinya, Malaysia menjadi perantara dalam menyelesaikan
peperangan Iran-Iraq. Malaysia juga menyokong perjuangan rakyat Palestin untuk
mendapatkan hak mereka sehingga kini.
Melalui Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB), Malaysia berusaha
mencapai matlamat PBB iaitu menjamin keamanan dan keselamatan dunia.
Malaysia membantu menyelesaikan konflik antarabangsa. Contohnya, menyertai
pasukan pendamai PBB untuk menamatkan perang saudara di Congo (Zaire) dan
mewakili pasukan pengaman PBB ke Namibia bagi membantu negara itu mencapai
kemerdekaan. Selain itu, menghantar pasukan pemerhati ke sempadan Iran-Iraq
dan Kampuchea serta menghantar pasukan pengaman ke Bosnia.
Bukan itu sahaja, Malaysia juga lantang bersuara di PBB menentang dasar
Apartheid di Afrika Selatan. Malaysia juga menyarankan agar Benua Antartika
menjadi warisan dunia yang diletakkan di bawah hak milik atau kuasa semua negara
di dunia. Malaysia juga berpendirian tegas mendesak PBB berusaha menyelesaikan
masalah Palestin dengan menganjurkan Persidangan Antarabangsa tentang
Palestin di Kuala Lumpur.
Rumusannya, Malaysia adalah sebuah negara yang cintakan keamanan
sejagat dan sangat prihatin terhadap pelbagai isu dan konflik yang boleh
menjejaskan keamanan serantau dan antarabangsa.
m.s. 8
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
SOALAN 5:
[Menilai]
PILIHAN 1
(a) Isu-isu konflik masa kini yang boleh mengheret dunia ke arah
tercetusnya perang pada masa depan.
(b) Langkah / usaha mengatasi konflik dunia.
JAWAPAN
Isu-isu konflik yang boleh mengheret dunia ke arah tercetusnya perang masa
depan.
Isu-isu konflik yang boleh mengheret dunia ke arah tercetusnya perang
antaranya termasuklah isu keagamaan. Hal ini kerana isu agama dan mazhab yang
berbeza menjadi punca utama meletusnya konflik yang membawa kepada
peperangan. Penganut agama dan mazhab yang berbeza ini, membentuk pakatan
dalam kalangan negara yang seperjuangan untuk menghadapi musuh masing-
masingnya. Contohnya, antara negara-negara Kristian dengan Islam dan golongan
Sunni dan Syiah. Dalam pada itu, pakatan tersebut bersaing mencipta dan
mengumpul senjata yang lebih canggih untuk menghadapi peperangan. Selain itu,
mereka meningkatkan semangat assabiah antara mereka. Mereka beranggapan
kemenangan dalam sesuatu perang akan meningkatkan imej dan maruah pakatan
tersebut. Kesannya, konflik ini boleh membawa dunia ke kancah peperangan.
Isu kedua ialah isu pangkalan tentera. Hal ini kerana kuasa-kuasa besar
telah mendirikan pangkalan tenteranya di negara-negara lain. Ini merupakan satu
ancaman keselamatan kepada dunia. Di pangkalan tentera tersebut, mereka
menempatkan kapal-kapal perang, senjata perang, tentera dan sebagainya.
Contohnya, negara China telah mendirikan pangkalan tentera di Sri Lanka dan
Pakistan. Tujuannya adalah untuk mengancam keselamatan negara India. Ini
menyebabkan negara India terpaksa menguji beberapa bom nuklearnya di Lautan
Hindi semata-mata ingin menunjukkan kepada China bahawa India sedia
menghadapi serangan daripada China sama ada dari utara ataupun selatan.
Impaknya, keselamatan negara di rantau itu berada di ambang peperangan.
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
Seterusnya, konflik yang berkaitan isu pelancaran peluru berpandu dan
pengujian bom nuklear. Hal ini kerana kuasa-kuasa besar juga ingin membuktikan
kehebatan dan kekuatannya dengan melancarkan peluru berpandu dan menguji
bom nuklear yang diciptanya kepada pihak luar agar negara-negara lain
berwaspada terhadap negara tersebut. Ini terbukti apabila Korea Utara melancarkan
beberapa kali peluru berpandu yang mengancam keselamatan Korea Selatan dan
Jepun. Pelancaran peluru berpandu oleh Korea Utara itu dilakukan sebagai amaran
terhadap Jepun yang menyertai Amerika Syarikat menyokong sekatan terbaru
terhadap Korea Utara oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB). Pelancaran
peluru berpandu dan pengujian bom nuklear boleh mewujudkan keadaan renggang
antara negara-negara jiran. Hal ini demikian, negara-negara tersebut bersekongkol
dengan negara lain sehingga mewujudkan pakatan. Impaknya, keadaan ini juga
mampu membawa dunia ke kancah peperangan.
Akhir sekali ialah isu penguasaan ekonomi. Hal ini kerana kuasa-kuasa
besar ingin menunjukkan kekuatan mereka dengan menguasai ekonomi negara lain
terutamanya negara-negara sedang membangun dan miskin. Mereka cuba
mencorak ekonomi sesebuah negara yang lemah dan miskin dengan memberi
pinjaman wang kepada negara tersebut. Justeru, negara tersebut terpaksa tunduk
dan mengikuti telunjuk kuasa-kuasa besar ini. Kuasa-kuasa besar ini berlumba satu
sama lain untuk menguasai ekonomi negara-negara lain sehingga mewujudkan
pakatan yang berbentuk ekonomi. Ini akan mengheret ke arah peperangan pada
masa yang akan datang. Contohnya, Amerika Syarikat memberi pinjaman kepada
Indonesia melalui IMF. Akibatnya, penduduk di negara-negara sedang membangun
dan miskin terpaksa bergantung kepada imbangan perdagangan yang negatif.
Langkah / usaha mengatasi konflik dunia.
Keamanan dunia dapat diwujudkan dengan menjalin hubungan
kerjasama antara negara serantau dan antarabangsa. Kerjasama ini dapat
memupuk persefahaman antara negara negara untuk mengelak konflik.
Sehubungan itu, semua negara diseru agar menyertai pertubuhan-pertubuhan
supaya dapat mengekalkan keamanan dunia. Contohnya, Malaysia telah
menganggotai beberapa pertubuhan seperti Pertubuhan Negara-Negara Asia
Tenggara (ASEAN), Pertubuhan Negara-Negara Berkecuali (NAM), dan
Pertubuhan Kerjasama Negara-Negara Islam (OIC) dan Pertubuhan Bangsa-
Bangsa Bersatu (PBB). Penglibatan sebegini dapat mengurangkan ataupun
m.s. 9
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
meleraikan konflik yang berlaku antara negara. Justeru, konflik berkenaan tidak
akan membawa musibah yang lebih besar seperti peletusan perang dunia.
Selain itu, perbalahan antara negara seakan-akan sukar untuk dielakkan
apabila masing-masing cuba mengeksploitasi sumber kekayaan yang terdapat di
muka bumi ini demi kelangsungan ekonomi negara masing-masing. Keadaan ini
terjadi maka meja rundingan ialah platform yang paling ampuh untuk
menyelesaikan konflik yang timbul dan bukannya dengan mengangkat senjata.
Dalam hal ini, Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ) di The Hague, Belanda telah
banyak berjasa dalam menyelesaikan pertikaian antara negara seperti perebutan
Pulau Ligitan dan Sipadan oleh Malaysia dan Indonesia serta Pulau Batu Putih
antara Malaysia dan Singapura. Tuntasnya, setiap perumitan yang timbul hendaklah
diselesaikan dengan penuh berhemah ibarat menarik rambut di dalam tepung,
rambut tidak putus, manakala tepung pula tidak berselerak.
Di samping itu, keamanan global boleh dikekalkan jika diberi layanan yang
adil dan saksama kepada semua pihak. Kuasa-kuasa besar dunia sewajarnya
memberikan layanan yang adil kepada semua negara tanpa melabelkan negara-
negara yang tertentu sebagai sekutu ataupun musuhnya. Buktinya, peristiwa 11
September 2001 dikatakan berpunca daripada kebencian puak militan terhadap
Amerika Syarikat yang bersikap pilih kasih dalam isu-isu antarabangsa yang
memberikan keuntungan kepada rakan sekutunya, khususnya Israel. Rumusannya,
keadilan dan kesaksamaan layanan antara semua pihak merupakan kunci
keamanan sesebuah negara dan dunia.
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
PILIHAN 2
Bukti peperangan / konflik antarabangsa masih berlaku pada masa kini.
JAWAPAN
Negara-negara di dunia masa kini sedang dilanda konflik yang tidak pernah
selesai bermula dari Timur hingga ke Barat dan dari Utara hingga ke Selatan. Hal
ini menunjukkan seolah-olah dunia yang sepatutnya bertamadun tinggi, mencapai
tahap kemajuan dan kecanggihan lebih baik, namun kini jelas berada dalam konflik
berterusan.
Bukti yang menunjukkan konflik berlaku di Timur adalah konflik maritim di
Laut China Selatan. Pertelingkahan antara tujuh negara yang saling berebut dan
menuntut pemilikan lautan melibatkan Brunei, China, Taiwan, Malaysia, Indonesia,
Filipina dan Vietnam membuktikan konflik ini tidak akan pernah selesai. Contohnya,
Kepulauan Spratly terus menjadi zon panas apabila kawasan itu sekali lagi menjadi
medan pertembungan kuasa serantau antara China dan Amerika Syarikat (AS).
Selain itu, China dan Vietnam sudah berkonfrontasi banyak kali di sekitar Kepulauan
Spratly dan Paracel yang menjadi rebutan. Pertembungan itu menyebabkan ratusan
tentera kedua-dua negara terbunuh.
Konflik di Timur juga melibatkan negara Filipina yang berkonflik lama di
Mindanao. Ribuan nyawa terkorban sejak konflik antara kerajaan Manila dengan
gerakan Bangsa Moro. Hanya sekarang baharu persetujuan damai dimeterai.
Manakala di Indonesia, terbaharu adalah di Papua Barat. Pertempuran antara
rakyat dengan tentera tercetus. Kini keadaan semakin tegang kerana ada kumpulan
yang menggerakkan tuntutan untuk bebas daripada Indonesia.
Begitu juga yang berlaku di selatan Thailand, iaitu krisis antara Bangkok
dengan pejuang pemisah Pattani belum reda sehingga kini. Sejak peristiwa 2004,
ribuan terbunuh kerana menuntut kemerdekaan. Di Myanmar, keadaan semakin
kompleks apabila kerajaan Myanmar masih tidak menyelesaikan isu Rohingya dan
beberapa etnik minoriti yang bertempur dengan tentera.
Tidak ketinggalan juga konflik yang berlaku di India. Hal ini kerana krisis
golongan fanatik Hindu yang menerajui kerajaan menyasarkan minoriti Muslim,
Kristian dan Dalit. Kesannya, keganasan berleluasa yang menyebabkan ramai
terbunuh. Kini India berkonflik dengan Pakistan dalam isu Kashmir. Hak warga
m.s. 10
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
Kashmir dinafi oleh India dan terbaharu India mengenakan sekatan ke atas Kashmir
yang menjejaskan kehidupan penduduk Kashmir. Lebih parah lagi apabila India juga
berkonspirasi dengan AS dan Israel untuk menjatuhkan Pakistan.
Selain itu, berlaku konflik antara Amerika Syarikat (AS) dengan Korea Utara
berkaitan isu senjata nuklear. Hal ini kerana setiap kali Korea Utara melancarkan
ujian peluru berpandu nuklear, AS menyatakan kesediaan untuk berperang. Pada
masa yang sama, AS juga menghadapi konflik perdagangan dengan China.
Sehingga kini, konflik antara dua kuasa besar itu semakin serius kerana mereka
saling mencabar antara satu sama lain. Impaknya, perang perdagangan itu akan
menjejaskan ekonomi dunia.
Ditambah pula ketegangan memuncak antara Arab Saudi dengan Iran. Hal
ini kerana Arab Saudi dengan sokongan kuat AS mahu melancarkan perang
terhadap Iran. Manakala di Afghanistan pula berlaku krisis antara golongan Taliban
dengan kerajaan yang disokong oleh AS. Rundingan antara Taliban dan AS gagal,
menunjukkan tidak Nampak aka nada penyelesaian di Afghanistan. Kesannya, yang
kini telah mengorbankan ribuan nyawa rakyat.
Di Iraq sejak pencerobohan AS, kini berlaku konflik berterusan antara
kumpulan ISIS dengan kerajaan yang menunjukkan tidak akan ada jalan
penyelesaian. Begitu juga dengan isu Palestin yang berlarutan lebih 70 tahun. Hal
ini berlaku kerana keganasan dan pencerobohan rejim Zionis Israel terhadap warga
Palestin tidak pernah berhenti sehingga kini malah bertambah buruk. Gaza terus
dikepung dan diserang Israel manakala Tebing Barat dikawal ketat oleh Israel.
Contohnya, Baitulmuqaddis dan Masjid Al-Aqsa terus diancam oleh Yahudi Israel.
Dalam hal ini, Israel terus disokong oleh AS dalam apa sahaja tindakan.
Barat dan negara Eropah juga tidak terlepas daripada krisis. Buktinya
berlaku kebangkitan rakyat yang turun ke jalanan seperti di Perancis, Ukraine,
Britain malah di AS sendiri. Ditambah lagi krisis politik dan kebangkitan rakyat yang
bergolak di Sudan, Tunisia, Nigeria, Somalia dan terbaharu di Mesir.
Rumusannya, bukti telah menunjukkan bahawa keamanan dunia kini
semakin tergugat kerana konflik yang berlaku di seluruh dunia. Adakah keadaan
dunia kini dapat dipulihkan daripada pelbagai krisis dan konflik yang semakin
merebak ini? Adakah dunia kini sedang menghampiri Perang Dunia Ketiga? Ia
bergantung kepada kepimpinan dunia hari ini dan akan datang yang sepatutnya
lebih waras dan memikirkan nasib generasi seterusnya.
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
SOALAN 6:
Mencipta / Menjana Idea
PILIHAN 1
(a) Cabaran yang perlu dihadapi oleh Malaysia dalam menjamin keamanan
negara pada masa kini.
(b) Langkah-langkah yang boleh diambil oleh Malaysia untuk mengatasi
cabaran tersebut.
JAWAPAN
Cabaran yang dihadapi Malaysia dalam menjamin keamanan negara pada
masa kini.
Cabaran yang dihadapi Malaysia dalam menjamin keamanan negara pada masa
kini ialah untuk mewujudkan kestabilan politik supaya sistem kerajaan menjadi lebih
kukuh. Hal ini kerana pergolakkan politik dalam negara turut memberi kesan dalam
ketenteraman kehidupan masyarakat malahan turut menjejaskan ekonomi negara.
Kesan negatif yang ketara akibat daripada kekalutan politik jelas memberi impak
terhadap keyakinan pelabur dan peniaga asing mahupun tempatan, selain turut
menimbulkan keresahan rakyat mengenai prospek kesejahteraan hidup untuk
tempoh akan datang. Dengan itu, pergaduhan dan keadaan huru hara boleh
tercetus akibat daripada rasa tidak puas hati rakyat sekiranya kekalutan politik di
negara kita tidak ditangani secara berhemah oleh ahli politik.
Seterusnya bagi menjamin keamanan Malaysia menghadapi cabaran untuk
membina masyarakat yang adil dan saksama ekonominya serta melahirkan
masyarakat yang makmur ekonominya. Isu jurang ekonomi yang wujud antara kaum
perlu ditangani dengan bijak supaya insiden rusuhan kaum 13 Mei 1969 tidak lagi
berulang. Malahan jurang ekonomi antara penduduk bandar dengan luar bandar
juga perlu diberi perhatian supaya kes-kes jenayah seperti mencuri dan merompak
dapat dihapuskan. Selain itu, kemasukan pekerja asing yang terlalu ramai turut
menjejaskan peluang pekerjaan penduduk tempatan. Secara tidak langsung
pendapatan rakyat yang rendah turut memberi kesan kepada kesejahteraan
negara.
m.s. 11
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
Akhir sekali, cabaran yang dihadapi Malaysia ialah mewujudkan bangsa
Malaysia bersatu padu kerana perpaduan merupakan asas kekuatan sesebuah
negara. Hal ini kerana bangsa Malaysia yang terdiri daripada masyarakat majmuk
mempunyai perbezaan dari aspek leluhur, budaya, bahasa dan kepercayaan akan
mudah timbul perbalahan jika tiada rasa tolak ansur dan persefahaman. Impaknya,
memperkasakan semangat kekitaan dalam kalangan bangsa Malaysia menjadi
menjadi tugas yang mencabar.
Langkah-langkah yang boleh diambil Malaysia untuk mengatasi cabaran
menjamin keamanan dalam negara.
Langkah untuk mengekalkan keamanan negara bermula dengan
kekukuhan sistem pemerintahan dan pentadbiran kerajaan. Hal ini kerana
pemimpin yang berketerampilan, berakhlak mulia, amanah dan bertanggungjawab
mampu untuk memastikan kelancaran pentadbiran negara kita. Selain itu,
pemimpin juga perlulah mempunyai intergriti yang tinggi supaya dapat mengelakkan
penyelewengan kuasa bahkan haruslah memberi keutamaan kebajikan rakyat.
Impaknya, kepercayaan dan sokongan rakyat terhadap pemimpin akan
mewujudkan pentadbiran yang berkesan bahkan mengekalkan kedaulatan negara
kita.
Seterusnya, kerajaan perlulah terus merancang dan melaksanakan dasar
pembangunan yang mampu menyediakan peluang pekerjaan yang mencukupi
kepada penduduk tempatan. Untuk itu, kestabilan politik perlu dikekalkan agar dapat
menarik pelabur asing meningkatkan dana pelaburan di negara kita. Di samping itu,
kerajaan juga perlu mengamalkan dasar mengutamakan rakyat tempatan dalam
memenuhi sector pekerjaan berbanding buruh asing. Kesannya, pendapatan
penduduk tempatan akan meningkat sekaligus negara bertambah makmur.
Akhir sekali, Langkah bagi mengatasi cabaran mewujudkan bangsa
Malaysia yang bersatu ialah mengukuhkan perpaduan dalam kalangan rakyat
Malaysia. Hal ini dapat dilakukan apabila rakyat sentiasa hidup bersatu padu dan
mengutamakan sikap saling menghormati antara kaum. Pelbagai aktiviti, program
dan kempen berterusan mampu mencapai matlamat ini dengan mudah kerana
masyarakat lebih arif akan pentingnya hidup bersatu padu di Malaysia ini. Amalan
toleransi dalam kehidupan sudah ada cuma perlu dikukuhkan lagi. Isu-isu negatif
dan politik perkauman wajib dielakkan supaya keharmonian masyarakat tidak
tergugat. Impaknya, satu bangsa Malaysia dapat diwujudkan dengan amalan sikap
berteraskan negara Malaysia. Hal ini mampu menjamin keamanan dan
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
kesejahteraan negara. Justeru itu, dengan mengamalkan prinsip Rukun Negara
sekali gus menerapkan nilai-nilai patriotisme ke dalam diri juga merupakan aspek
yang perlu dilaksana dalam usaha mewujudkan masyarakat bersatu. Intihanya,
masyarakat yang bersatu mampu mengekalkan kedaulatan negara bahkan dapat
mengelakkan daripada tercetusnya keadaan huru-hara dan kacau-bilau.
PILIHAN 2
(a) Cabaran yang dihadapi dunia dalam usaha mewujudkan / mengekalkan
keamanan di dunia.
(b) Usaha / langkah / cara yang dapat dilakukan bagi mengelakkan konflik
dunia / perang masa depan.
Cabaran bagi mengekalkan keamanan dunia
Cabaran bagi mengekalkan keamanan dunia ialah persaingan kuasa-kuasa
besar dunia. Kuasa-kuasa besar dunia seperti Amerika Syarikat, China, Rusia dan
lain-lain sering berlumba-lumba untuk menunjukkan kekuatan dan kehebatan
masing-masing. Sebagai contoh, China telah mendakwa sebahagian besar Laut
China Selatan adalah zon ekslusif miliknya dan tidak membenarkan mana-mana
negara memasukinya. Tindakan China yang mencabuli undang-undang perairan
antarabangsa ini telah menyebabkan Amerika Syarikat menghantar armada lautnya
ke Laut China Selatan. Pertembungan kedua-dua kuasa besar ini sudah tentulah
akan mencetuskan konflik yang lebih buruk dan menggugat keamanan
antarabangsa.
Cabaran seterusnya ialah kuasa-kuasa besar dunia seringkali
mempengaruhi keputusan Majlis Keselamatan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu
(PBB). Sebagai ahli tetap dalam majlis tersebut, mereka memiliki kuasa pembatal
(veto power) terhadap satu-satu resolusi yang akan dilaksanakan. Sebagai contoh,
Amerika Syarikat seringkali menggunakan kuasa tersebut untuk menidakkan
resolusi yang berkaitan pencabulan kedaulatan Palestin oleh Israel. Akibatnya,
ramai penduduk Palestin menjadi pelarian di bumi sendiri apabila rejim Zionis
m.s. 12
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
sewenang-wenangnya membuka petempatan haram. Tindakan rejim Zionis
tersebut telah mencetuskan pemberontakan bersenjata dalam kalangan penduduk
Palestin dan sehingga kini wilayah Tebing Barat itu masih bergolak sehingga
mengorbankan penduduk yang tidak bersalah.
Selain itu, dunia juga menghadapi cabaran mengekalkan keamanan apabila
wujud perlumbaan membangunkan senjata pemusnah. Menurut stastistik yang
dikeluarkan oleh PBB, sejumlah 38 buah negara di dunia memiliki senjata nuklear
termasuk lima negara kuasa besar dunia. Negara-negara tersebut telah
mengadakan beberapa siri ujian senjata nuklear yang mengancam keselamatan
negara jiran. Malahan, perbezaan ideologi telah menjadikan krisis ini lebih buruk
apabila ujian tersebut dilihat sebagai tindakan provokasi untuk mecabar kedaulatan
negara lain. Sebagai contoh, Korea Utara telah menjalankan beberapa siri ujian
senjata nuklear yang didakwa mampu membedil ibu kota Korea Selatan, Seoul dan
sejauh bandar Tokyo, Jepun. Situasi ini tentulah mencetuskan ketegangan di
wilayah tersebut apabila Korea Selatan dan Jepun juga memiliki senjata nuklear.
Intihanya, selagi pembangunan senjata nuklear ini tidak diharamkan, tidak mustahil
konflik antarabangsa akan terus membarah sehingga mencetuskan peperangan.
Usaha / langkah / cara yang dapat dilakukan bagi mengelakkan konflik dunia
/ perang masa depan.
JAWAPAN
Usaha / langkah / cara yang dapat dilakukan bagi mewujudkan keamanan
sejagat ialah dengan menyelesaikan masalah melalui rundingan. Hal ini penting
kerana dapat mengelakkan berlaku konflik antara negara di dunia seterusnya dapat
menghalang daripada peperangan. Langkah ini patut diambil bagi mengelakkan
kehilangan nyawa sama ada orang awam mahupun anggota tentera yang menjadi
benteng pertahanan negara. Sebagai contoh, dalam kes Pulau Batu Putih yang
menjadi tuntutan bertindih antara negara Malaysia dan Singapura. Melalui
rundingan, kedua-dua negara bersetuju untuk menyelesaikan perkara tersebut di
Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ). Walaupun Singapura menang dalam
penghakiman tersebut, Malaysia telah menerima keputusan tersebut dengan
terbuka dan berjaya mengelakkan sebarang konflik serantau.
Langkah seterusnya ialah Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB)
perlulah memainkan peranan dengan lebih proaktif dalam menjalankan
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
tanggungjawabnya sebagai badan keamanan dunia. Peranan PBB perlu diperkasa
bagi menjamin kestabilan politik dunia dan hak asasi manusia terbela. Hal ini kerana
semua negara di dunia sepatutnya mematuhi prinsip resolusi PBB iaitu menjamin
keamanan dan keadilan kepada dunia. Negara-negara kuasa veto seperti Amerika
Syarikat, Rusia, China, Perancis dan Britain sepatutnya tidak melampaui kuasa PBB
kerana semua negara anggota PBB berhak mendapat manfaat yang sama
terutamanya negara-negara kecil seperti Palestin. Sepatutnya, negara-negara kaya
membantu negara-negara miskin terutama Dunia ketiga. Diskriminasi dan
kepentingan kuasa melampau patut dielakkan. Begitu juga dengan amalan dasar
berbaik-baik antara negara perlu dikukuhkan. Impaknya, sebarang bentuk
keganasan perlu ditolak dan semua negara di dunia perlu menghormati kedaulatan
negara lain demi memupuk kesejahteraan dunia.
Negara-negara di dunia juga perlu berpegang kepada nilai sejagat. Hal ini
dapat dilakukan dengan mengamalkan prinsip keadilan terhadap semua negara.
Sebagai anggota PBB, semua negara sepatutnya mengutamakan semangat setia
kawan dengan menghormati negara lain. Contohnya, persaingan dalam
menghasilkan senjata nuklear bertujuan mengatasi dan menguasai negara lain
sepatutnya tidak berlaku.
Seterusnya, para pemimpin dunia perlu ada kesedaran sivik yang tinggi
iaitu mengutamakan keamanan dunia berbanding kepentingan kuasa. Kepentingan
inilah yang menindas negara-negara kecil dan lemah. Justeru, pemimpin dunia
generasi baharu perlu dididik pentingnya mengekalkan keamanan dunia sejak awal
lagi kerana dunia hari ini menjadi warisan mereka pada masa akan datang.
Kesannya, pemimpin yang berkualiti kelak mampu memimpin dan menjadikan dunia
ke arah yang lebih baik.
Langkah seterusnya dengan mengutamakan sikap saling menghormati
pegangan ideologi setiap negara. Walaupun pegangan ideologi berbeza tidak
menjadi penghalang antara negara untuk saling menjalinkan kerjasama yang erat
dalam pelbagai bidang seperti politik, ekonomi dan sosial demi kesejahteraan warga
dunia.
Tuntasnya, negara-negara di dunia perlu mematuhi kata sepakat yang
dicapai menerusi PBB mahupun keputusan yang ditetapkan oleh Mahkamah Dunia.
Justeru itu, segala keputusan yang dibuat perlu dihormati dan diterima dengan
berlapang dada agar keamanan dunia terus berkekalan.
m.s. 13
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
SOALAN 7:
[Nilai / Iktibar / Unsur Patriotisme]
PILIHAN 1
Iktibar yang anda peroleh daripada tajuk dikaji.
JAWAPAN
Iktibar yag diperoleh daripada tajuk yang dikaji ialah pemimpin perlu bijak
merancang dasar hubungan luar iaitu mengamalkan dasar berbaik-baik dengan
semua negara agar dapat menjamin kestabilan politik, mengekalkan persefahaman
dan mengukuhkan hubungan perdagangan. Kesannya, selain dapat mengelakkan
konflik antara negara, ekonomi sesebuah negara juga turut berkembang pesat.
Justeru, kita harus mencontohi ketokohan para pemimpin negara yang
mengamalkan sikap bekerjasama dan mengutamakan diplomasi demi
mengekalkan keamanan sejagat.
Iktibar kepada diri pula, kita harus mempersiapkan diri dengan pelbagai
ilmu. Hal ini dapat melahirkan masyarakat yang kreatif dan inovatif untuk bersaing
secara sihat di peringkat antarabangsa. Buktinya, kita hari ini telah mampu
mengeluarkan kereta nasional seperti kereta proton dan juga mampu membina
pencakar langit yang hebat seperti KLCC. Hal ini kerana kita mempunyai tenaga
pakar dan modal insan setanding negara maju. Impaknya, warganegara Malaysia
yang maju akan disegani bahkan dicontohi oleh negara luar.
Seterusnya, iktibar kepada bangsa ialah kita perlu mengamalkan sikap
toleransi antara kaum supaya negara berada dalam keadaan aman. Kekacauan di
negara lain perlu dijadikan iktibar dengan mengukuhkan keharmonian di negara kita
kerana hal ini dapat menjamin kemakmuran negara dan kestabilan politik.
Tegasnya, kita perlu hidup bersatu padu dan bertoleransi demi keamanan negara
dan kesejahteraan rakyat.
Selain itu, masyarakat juga perlu bersikap terbuka dan sedia menerima
perubahan yang membawa kepada kebaikan negara. Hal ini kerana keamanan
negara terletak pada cara masyarakat bertingkah laku dan menyokong sesama
sendiri. Penting bagi kita sebagai masyarakat mengelakkan isu-isu negatif dan
menolak keganasan. Contohnya, terlibat dalam demonstrasi menentang kerajaan
dan seumpamanya. Justeru, keamanan negara menjadi tanggungjawab bersama
kita sebagai rakyat Malaysia.
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
PILIHAN 2
Nilai-nilai murni yang perlu menjadi pegangan seluruh warga Malaysia bagi
memperkukuhkan keamanan.
JAWAPAN
Nilai-nilai murni yang perlu menjadi pegangan seluruh warga Malaysia bagi
memperkukuhkan keamanan ialah sentiasa mementingkan nilai perpaduan. Oleh itu,
semua warga dunia perlu hidup saling menghormati antara satu sama lain. Perkara
ini sangat penting terutamanya hal-hal berkaitan budaya sesuatu kaum. Elakkan
berbicara hal-hal sensitif yang boleh memecahkan perpaduan. Sebaliknya,
kukuhkan perpaduan melalui aktiviti yang mampu memupuk kemesraan.
Contohnya, meraikan sambutan Hari kebangsaan secara bersama-sama bukan
sahaja dapat memupuk semangat patriotisme malahan dapat mengeratkan
silaturahim antara kaum. Tegasnya, mengamalkan perpaduan antara kita dapat
mengekalkan keharmonian dan memacu kemakmuran negara.
Di samping itu, nilai setia kawan perlu dipraktikkan bagi menjaga hubungan
yang baik dengan semua negara. Sebagai rakyat Malaysia yang bertanggungjawab
dan patriotik, adalah menjadi kewajipan kita untuk mempertahankan keamanan dan
keharmonian dengan menahan diri daripada melakukan perbuatan provokasi dan
keganasan yang akan mengakibatkan konflik dan kekacauan dalam negara
mahupun dengan negara luar. Sebagai contoh, kita perlulah membantu negara
yang memerlukan bantuan dari segi sokongan moral mahupun bantuan fizikal
seperti Malaysia for Syria dan Care 4 Syria.
Seterusnya, menghormati kedaulatan negara lain. Rakyat Malaysia perlu
mempunyai nilai tersebut bagi memastikan hubungan persahabatan dengan semua
negara dapat dipupuk dan dikekalkan. Tambahan pula, sebarang isu atau
ketidaksefahaman dapat dielakkan. Bukan itu sahaja, kerjasama antara negara
dapat dikembangkan secara menyeluruh dalam pelbagai bidang seperti sektor
ekonomi dan sosial. Selanjutnya, menyelesaikan masalah melalui rundingan dan
penglibatan yang aktif dalam pertubuhan serantau. Kesannya, dengan penerapan
semangat ASEAN dalam kalangan negara serantau maka keamanan rantau Asia
Tenggara berjaya dipelihara.
m.s. 14
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA

RUMUSAN 2
SOALAN 8:
[Rumusan] Sediakan rumusan berdasarkan perkara berikut:

(a) Pengetahuan yang diperoleh

(b) Nilai dan unsur patriotisme
(c) Harapan untuk mengekalkan keamanan negara
RUMUSAN 1

Buat rumusan tentang tajuk yang dikaji.

JAWAPAN

Pengetahuan yang diperoleh ialah peperangan mengakibatkan kematian

dan kemusnahan. Peperangan boleh dielakkan dengan menjalinkan hubungan baik
JAWAPAN dengan semua negara tanpa mengira ideologi. Peristiwa atau konflik antarabangsa
akan meninggalkan kesan terhadap politik antarabangsa. Justeru, terbentuklah
kerjasama antarabangsa dan serantau bagi mencari persefahaman politik dan
Pengetahuan yang diperoleh dari tajuk yang dikaji ialah hasil perbezaan ekonomi.
ideologi dan sikap mementingkan diri dan tamak menyebabkan berlakunya Perang
Selain itu, semua negara hendaklah menyokong usaha untuk memelihara
Dunia Pertama, Perang dunia Kedua, dan Perang Dingin. Peperangan
keamanan sejagat dan menentang keganasan global. Untuk itu, sebagai rakyat
mengakibatkan kemeelsetan ekonomi, kemusnahan harta benda dan kematian.
yang bertanggungjawab, kita haruslah berani mempertahankan negara dan
Setiap negara hendaklah menyelesaikan pertikaian secara diplomasi,
mengutamakan perpaduan kaum. Kita juga haruslah menyemai perasaan syukur
mengamalkan sikap toleransi dan meningkatkan kemajuan negara.
dan bangga sebagai rakyat Malaysia.
Manakala rakyat pula haruslah terus menyokong dasar-dasar kerajaan dan
Harapan saya untuk mengekalkan kemanan negara ialah dengan menolak
perlu mengelakkan campurtangan kuasa asing demi memelihara kedaulatan
sebarang campur tangan luar agar tidak berlaku konflik yang boleh mengancam
negara. Rakyat haruslah sentiasa bekerjasama, tolong-menolong, dan menyokong
keamanan sejagat.
kerajaan yang memerintah bagi mengekalkan keahrmonian negara.
Kita juga haruslah mengutamakan keharmonian kaum dan berganding bahu agar
Akhir sekali keamanan dan kemakmuran negara menjanjikan masa depan
ekonomi negara dapat ditingkatkan. Akhir sekali, harapan saya adalah agar semua
ekonomi Malaysia dapat dipacu dengan lebih cemerlang.
negara dapat bersama-sama mengekalkan kesejahteraan dunia.

♥♥♥♥♥

m.s. 15

© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020

 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
NOTA TAMBAHAN KBAT
Kesan peperangan kepada sesebuah negara
Kesan peperangan kepada rakyat di sesebuah negara yang berperang
ialah mereka diancam kematian. Hal ini kerana peperangan menyebabkan banyak
nyawa orang awam melayang baik yang dewasa, kanak-kanak, mahupun warga
tua. Ramai juga akan mengalami kecacatan akibat kecederaan semasa perang dan
banyak juga yang mati akibat penyakit yang begitu mudah merebak semasa
peperangan berlaku.
Selain itu, berlaku juga kemusnahan besar harta benda persendirian dan
awam. Peperangan mengakibatkan harta benda rosak, bangunan runtuh dan
terbakar. Kesannya, berlaku kerugian mencecah angka berbilion-bilion dolar
Amerika.
Seterusnya, berlaku peningkatan pelbagai masalah sosial contohnya gejala
depresi, tekanan perasaan dan traumatism terutama dalam kalangan kanak-kanak.
Hal ini akan menjejaskan pembangunan sumber manusia pada masa depan.
Masalah lain yang akan berlaku ialah peningkatan jenayah seperti merogol dan
mencuri harta benda. Impaknya, hidup rakyat sentiasa berada dalam ketakutan dan
banyak kegiatan harian akan terjejas.
Peperangan juga mengancam pembangunan sektor pendidikan sesebuah
negara. Hal ini kerana kadar keciciran akan meningkat kerana sekolah terpaksa
ditutup, pendidikan tinggi terganggu dan universiti juga terpaksa ditutup. Paling
terjejas adalah golongan kanak-kanak jika peperangan berlaku dalam tempoh masa
panjang kerana prasarana pendidikan tidak dapat disediakan.
Tidak dinafikan juga peperangan mampu menjejaskan banyak sektor
ekonomi sesebuah negara seperti perindustrian, pertanian, pelancongan,
perkhidmatan dan perdagangan. Impaknya, akan menimbulkan krisis ekonomi
seperti inflasi dan pengangguran yang memburukkan kehidupan rakyat serta
kesejahteraan negara.
© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020
Akhir sekali, peperangan juga menyebabkan berlakunya krisis makanan
dan kesihatan dalam kalangan rakyat negara yang terlibat. Hal ini kerana kurang
bahan makanan dan bekalan ubat-ubatan yang membawa kepada kebuluran dan
penularan penyakit. Kesannya, taraf kesihatan rakyat merosot dan ramai yang
medapat penyakit akibat kurang zat makanan. Contohnya seperti yang berlaku
zaman Jepun di Tanah Melayu pada tahun 1941-1945.
Pergolakan / konflik yang berlaku di luar negara memberi kesan kepada
Malaysia
Selepas insiden pengeboman di Istanbul, Jakarta dan Charsadda, Pakistan,
berlaku pula letupan bom di Kaherah serta di Mogadishu, Somalia. Semua kejadian
ini tercetus dalam negara Islam. Hal ini berlaku kerana dibuktikan terdapat anasir
luar yang menghuru-harakan negara Islam yang mana mereka melaga-laga dan
menyemai sikap kebencian melampau dalam kalangan umat Islam di dalam negara
itu sendiri.
Kesannya, mereka yang tidak bersalah akan terbunuh dan nyawa rakyat
Malaysia akan terancam di negara berisiko berlakunya peristiwa yang tidak diingini.
Justeru, kita harus berterima kasih dan bersyukur kerana sehingga hari ini, pasukan
keselamatan negara masih lagi mampu mengekalkan keamanan.
Ramai warganegara Malaysia yang berada di seberang laut seperti pelajar,
pelancong, pegawai kedutaan dan peniaga. Walaupun insiden yang disebutkan tadi
berskala kecil, kebarangkalian berlakunya peperangan besar dalam sesebuah
negara atau antara beberapa negara, adalah tidak mustahil seperti di Yaman.
Buktinya, situasi politik yang semakin panas di rantau Arab meresahkan umat Islam
memandangkan setiap tahun ramai jemaah Malaysia menunaikan ibadah umrah
dan haji.
Dijangkakan lebih banyak konflik akan berlaku pada tahun ini, manakala
konflik sedia ada di beberapa negara tidak menampakkan tanda penyelesaian. Jika
berlaku perkara tidak diingini di negara luar membabitkan warganegara Malaysia,
kita yakin terhadap kemampuan Angkatan Tentera Malaysia (ATM), Majlis
Keselamatan Negara (MKN), Wisma Putra dan lain-lain agensi kerajaan dalam
membawa mereka pulang ke tanah air.
m.s. 16
 NOTA BIMBINGAN SEJARAH KERTAS 3 SPM 2020 TEMA 12: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA

Prestasi pasukan keselamatan negara sememangnya terbukti seperti Ops
Piramid pada Februari 2011 yang berjaya membawa keluar pelajar Malaysia dari
Mesir menggunakan pesawat C-130 Tentera Udara Diraja Malaysia (TUDM).
Pesawat C-130 walaupun mempunyai kelemahan tertentu, namun boleh mendarat
di kawasan tidak berturap, mampu membawa muatan pelbagai bentuk selain
penumpang dan boleh terbang dalam jarak yang jauh. Justeru, Malaysia khususnya
TUDM perlu mempunyai pesawat strategik berenjin jet supaya boleh diatur gerakan
dengan pantas ke mana-mana lokasi merentas benua untuk menyelamatkan
warganegara Malaysia.
Kedudukan geografi Malaysia yang dipisahkan oleh Laut China Selatan
juga adalah faktor utama mengapa pesawat strategik berenjin jet diperlukan apatah
lagi keadaan keselamatan tidak menentu di perairan Timur Sabah yang
bersempadan dengan Selatan Filipina.
Pada 2016 yang lalu, negara China menggunakan pesawat penumpang
awam, China Southern Airlines (berenjin jet) untuk mendarat di atas pulau buatan
manusia di Fiery Cross Reef yang turut dituntut oleh Filipina. Lihatlah bagaimana
pesawat seperti itu digunakan untuk tujuan strategik dan pertahanan walaupun
mendapat tentangan pelbagai pihak termasuk dari Amerika Syarikat (AS).
Kepulauan Spratly diketahui dunia sebagai salah satu titik panas yang boleh
menimbulkan konflik besar kerana tuntutan bertindih yang belum dapat diselesaikan
sehingga hari ini.
Selain itu, majlis ini juga akan memantau pelaksanaan dasar dan langkah
strategik mengenai keselamatan negara. Perkara 149 di dalam Perlembagaan
Persekutuan juga dengan jelas menyatakan mengenai perundangan menentang
perbuatan subversif, tindakan yang memudaratkan ketenteraman awam dan
sebagainya.
Berita mengenai 46 rakyat Malaysia termasuk wanita dan kanak-kanak
yang menyertai kumpulan militan Negara Islam (IS) di Syria sangat
membimbangkan kita. Hal ini dapat dielakkan sekiranya kita berfikiran matang dan
rasional ketika melayari serta membaca maklumat di dalam media sosial. Periksa
dan teliti terjemahan al-Quran serta hadis Rasulullah SAW dengan pihak yang
berwajib agar kita tidak mudah terpesong dengan bahan tidak tulen yang
mengelirukan.
Rumusannya, kita perlu pelihara kesejahteraan serta keamanan negara
seperti termaktub pada Perkara 1, Perlembagaan Persekutuan. Setiap minda
warganegara Malaysia adalah barisan hadapan kepada pertahanan negara kerana
maklumat yang dibaca di media sosial adalah 'lautan' yang sarat dengan pelbagai
unsur termasuk sampah dan racun yang boleh menghancurkan kedaulatan tanah
air seperti yang berlaku di Syria serta Iraq.

Rakyat Malaysia yang kerap ke luar negara untuk tujuan perniagaan,

urusan peribadi dan sebagainya dinasihatkan agar sentiasa berhati-hati serta tahu
bagaimana hendak berhubung dengan Kedutaan/Pesuruhjaya Tinggi Malaysia di
seberang laut. Ini memudahkan urusan komunikasi jika berlaku sesuatu perkara
yang tidak diingini. Bagi warganegara Malaysia yang tidak ke luar negara, sama-
samalah kita menjaga keselamatan tanah air ini dengan tidak mudah melatah
apabila cepat berkongsi maklumat tidak sahih di dalam media sosial.

Keprihatinan Kerajaan Persekutuan mengenai ancaman keselamatan

mutakhir ini diterjemahkan dalam Rang Undang-Undang Majlis Keselamatan
Negara 2015. Antara fungsi utama majlis ini ialah untuk merumuskan dasar dan
langkah strategik mengenai keselamatan negara, termasuk kedaulatan, integriti
wilayah, pertahanan, kestabilan sosiopolitik, kestabilan ekonomi, sumber strategik,
perpaduan negara dan kepentingan lain yang berhubung dengan keselamatan
negara.

m.s. 17

© ADIWIRA SEJARAH PPD BANGSAR PUDU KUALA LUMPUR 2020