Kontrreformacja – działania w celu Reforma katolicka – przemiana wewnętrzna Kościoła powstrzymania jako odpowiedź na krytykę ze strony protestantów postępów reformacji
1545 – 1563 r. sobór trydencki:
1542 r. - - źródłem wiary – Biblia i tradycja, do zbawienia zreformowanie konieczna wiara i dobre uczynki, inkwizycji przez - uznanie 7 sakramentów za nadal obowiązujące, Pawła III, która miała - utrzymanie łaciny jako języka liturgii, rozpatrywać - papież najwyższym autorytetem w kwestiach wiary, odstępstwa od wiary - zaostrzenie dyscypliny wśród duchownych, poprawa ich 1559 r. wprowadzenie wykształcenia, przez Pawła IV- nałożenie na biskupów obowiązku przebywania w indeksu ksiągdiecezjach, wizytowania parafii, zakładania seminariów zakazanych („Index duchownych. Librorum Prohibitorum”) Przyciąganie wiernych do Kościoła przez uroczystą oprawę nabożeństw i wspaniały wystrój świątyń (sztuka Prowadzenie dysput barokowa). teologicznych Popieranie rozwoju literatury i sztuki zgodnej z doktryną z przedstawicielami Kościoła. reformacji, kazania dla Powstanie nowych zakonów – jezuici (1534 r., zał. protestantów. Ignacy Loyola, zatw. w 1540 r. przez papieża Pawła III; zakonnicy prowadzili szkoły i zakładali misje). Jezuitów do Polski sprowadził Stanisław Hozjusz (1564 r.); wybitni przedstawiciele – Jakub Wujek (tłumacz „Biblii”), Piotr Skarga (kaznodzieja króla Zygmunta III, rektor Akademii Wileńskiej). Intensyfikacja działalności kaznodziejskiej dominikanów i franciszkanów. KULTURA RENESANSU W EUROPIE
Dziedzina Przedstawiciel i jego dzieła
M. Kopernik, „O obrotach sfer niebieskich” (1543 r. – teoria Nauki ścisłe heliocentryczna) Giordano Bruno, „O przyczynie i pierwszej zasadzie” (1584 r.) , kontynuacja myśli kopernikańskiej Galileusz*, „Dialog o dwu najważniejszych układach świata, ptolemeuszowym i kopernikańskim” (1632 r.) Erazm z Rotterdamu, „Pochwala głupoty”, przekład Nauki Nowego Testamentu z greki na łacinę humanistyczne Tomasz Morus*, „Utopia” (1516 r. – obraz idealnego – literatura społeczeństwa) polityczna Niccolo Machiavelli*, „Książę” (władca ma rządzić wg zasady „cel uświęca środki”) Andrzej Frycz Modrzewski, „O naprawie Rzeczypospolitej” (1551 r.) Leonardo da Vinci, „Dama z gronostajem”, „Mona Lisa”, Sztuka „Ostatnia wieczerza” (fresk) (malarstwo, Sandro Botticelli*, „Narodziny Wenus” rzeźba, Filippo Brunelleschi, budowa kopuły katedry we Florencji architektura) Donato Bramante, budowa bazyliki św. Piotra w Rzymie * - dodatkowe Rafael Santi, „Szkoła ateńska” (fresk), cykl obrazów przedstawiających Madonnę z Dzieciątkiem, np. „Madonna Sykstyńska”, „Madonna ze szczygłem”; „Złożenie do grobu”; budowa bazyliki św. Piotra w Rzymie Michał Anioł Buonarotti, rzeźby „Dawid”, „Mojżesz”, „Pieta”, freski w Kaplicy Sykstyńskiej, budowa kopuły bazyliki św. Piotra w Rzymie Albrecht Dürer, „Autoportret” Hieronim Bosch*, „Ogród rozkoszy ziemskich”, „Wędrowiec (Syn marnotrawny)” Pieter Bruegel Starszy*, „Wesele chłopskie”, „Triumf śmierci”