OSMOZA

• grč. Osmosis-gurati
• Osmoza je koligativno svojstvo.
• Služi za određivanje molarne mase i ima
veliko biološko značenje.
• Osmoza je težnja
molekula otapala da kroz
polupropusnu membranu
prođu iz rjeđe u
koncentriraniju otopinu.
• Polupropusna membrana
je propusna za molekule
otapala ali ne i za
molekule otopljene tvari.
• Citoplazmatska membrana djeluje kao
polupropusna membrana.
• Kad se razrijeđena otopina stavi u dodir s
koncentriranom preko polupropusne membrane
otapalo prolazi kroz membranu.
• Razina koncentrirane otopine se diže pa
nastaje tlak koji djeluje u suprotnom smjeru
• Strujanje se nastavlja sve dok se ne uspostavi
ravnoteža.
• Tlak koji je uspostavljen u trenutku ravnoteže
naziva se osmotski tlak (π).
• Taj proces uvjetuje
strujanje vode
korijenom.
Reverzna osmoza
• Ako se na
koncentriranu otopinu
primijeni veći tlak od
osmotskog, otapalo
prolazi natrag kroz
membranu na stranu
gdje je otopina rjeđa.
 Reverzna osmoza
– pojava kada će otapalo prolaziti iz otopine
veće koncentracije u otopinu manje
koncentracija (ako se hidrostatski tlak
poveća toliko da postane veći od
osmotskog)
– U uređajima za reverznu osmozu morska
voda je pod tlakom većim od njezina
osmotskog (26 bara)
• Osmoza je koligativno svojstvo jer
osmotski tlak ovisi o broju čestica
otopljene tvari a ne o prirodi tvari.
• Van,t Hoffova jednadžba:
PV=inRT
P = i (n/V) R T
=cRTi
Osmoza u živim stanicama
• Stanične membrane eritrocita imaju određeni
osmotski tlak.
• Otopine koje se intravenozno unose u
organizam moraju imati jednak osmotski tlak kao
što ga imaju eritrociti.
• Takve otopine su izotonične.
• Ako je tlak otopine niži nego u stanici
takve otopine su hipotonične. Više vode
ulazi u stanicu nego što izlazi pa ona
može puknuti.
• Ako je viši tlak otopine su hipertonične.
Više vode izlazi iz stanice nego što ulazi
pa se stanica smežura.