‫مدیریت دانش‪ ،‬الگویی جهت مدیریت شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری‬

‫رشد فناوري‪ ،‬فصلنامه تخصصي پارک‌ها و مراکز رشد‬

‫زينب ايزديان‪ ،‬بيژن عبداللهي‪ ،‬مراد کياني‬

‫سال دهم‪ ،‬شماره ‪ ،37‬زمستان ‪1392‬‬

‫مدیریت دانش‬
‫الگویی جهت مدیریت شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری‬

‫� مراد کياني‬ ‫� بيژن عبداللهي‬ ‫� زينب ايزديان*‬

‫دانشگاه تهران‬ ‫دانشگاه خوارزمي (استاديار)‬ ‫دانشگاه خوارزمي‪ ،‬تهران‪ ،‬ايران‬
‫تاريخ دريافت‪92/02/16 :‬‬
‫‪kianiekook@gmail.com‬‬ ‫‪biabdollahi@yahoo.com‬‬ ‫‪izadian@ut.ac.ir‬‬
‫تاريخ پذيرش‪92/05/30 :‬‬

‫چکیده‬
‫امروزه موفقيت حال و آينده در رقابت بين سازمان‌ها تا حد کمي مبتني بر تخصص راهبردي منابع فيزيکي و مالي و تا حد زيادي‬
‫مبتني بر مديريت راهبردي دانش و دارايي‌هاي دانشي خواهد بود‪ .‬ظهور شرکت‌ها و سازمان‌هایی که شالوده اصلی آنها مبتنی بر دانش‬
‫و استفاده از ایده‌ها‪ ،‬خالقیت و نوآوری‌هاست‪ ،‬از واقعیت‌های دنیای کسب و کار جدید است‪ .‬از اين رو‪ ،‬در سطح جهان شاهد اتخاذ‬
‫راهبردهاي گوناگوني براي افزايش اثربخشي فعاليت‌هاي علمي و فناورانه و انتقال دستاوردهاي آن به صنعت و بازار هستيم که در این‬
‫بین پارک‌های علمی از جمله راهکارهای مهم برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان هستند‪ .‬آنچه بعد از شکل‌گیری اینگونه مراکز در‬
‫اولویت قرار می‌گیرد‪ ،‬چگونگی اداره شرکت‌های مستقر در پارک‌ها است‪ .‬بنابراين وظيفه سازمان‌ها خلق محيطي براي مديريت دانش‬
‫و دارايي‌هاي دانشي است‪ .‬به بيان روشن‌تر‪ ،‬امروزه چالش مديران آماده کردن محيط مناسب براي رشد و پرورش ذهن انسان در‬
‫سازمان دانش‌محور است‪ .‬در واقع مديريت دانش مبحثي است که در آن يک سازمان آگاهانه و به طور فراگير دانش خود را به صورت‬
‫منابع‪ ،‬اسناد و مهارت‌هاي انساني‪ ،‬جمع‌آوري و سازماندهي مي‌کند‪ ،‬به اشتراک مي‌گذارد و تجزيه و تحليل مي‌نمايد‪ .‬مديريت دانش با‬
‫استفاده از ذخاير پنهان و آشکار دانش و ايجاد فرهنگ مبتني بر دانش‪ ،‬در پارک‌هاي علمي که محل تجمع سازمان‌هاي دانش‌بنيان‬
‫هستند‪ ،‬مي‌تواند يک ابزار و شيوه موفق در جهت هرچه کاراتر نمودن آنها به شمار آيد‪.‬‬

‫واژگان كليدي‬
‫مديريت دانش‪ ،‬شرکت دانش‌بنيان‪ ،‬شرکت‌هاي کوچک و متوسط‪ ،‬پارک علم و فناوري‪.‬‬

‫امروزه موفقيت حال و آينده در رقابت‬
‫بين سازمان‌ها تا حد کمي مبتني بر تخصص‬
‫راهبردي منابع فيزيکي و مالي و تا حد زيادي‬
‫مبتني بر مديريت راهبردي دانش و دارايي‌هاي‬
‫دانشي خواهد بود‪ .‬بنابراين وظيفه يک بنگاه‬
‫خلق محيطي براي مديريت دانش و دارايي‌هاي‬
‫دانشي است‪ .‬به بيان روشن‌تر‪ ،‬چالش مديران‬
‫آماده کردن محيط مناسب براي رشد و پرورش‬
‫ذهن انسان در سازمان دانش‌محور است‪.‬‬
‫بنابراين توانايي مديريت دانش مهارت اساسي‬
‫مديران در اين سازمان‌هاست [‪ .]1‬در واقع‬
‫مديريت دانش مبحثي است که در آن يک‬
‫سازمان آگاهانه و به طور فراگير دانش خود‬
‫‪1. Science Parks‬‬
‫‪2. Research Town‬‬
‫‪3. Technology Regions‬‬
‫معموالً تحت عناويني همچون "پارك علمي‪،"1‬‬
‫"شهرك تحقيقاتي‪" ،"2‬مناطق فناورانه‪ "3‬و غيره‬
‫به اجرا در مي‌آيند‪ .‬اين مكان‌ها با جذب منابع‬
‫انساني‪ ،‬مالي و فيزيكي‪ ،‬از يك سو به توسعه و‬
‫انتقال دانش فناورانه به بنگاه‌هاي صنعتي كمك‬
‫مي‌كنند و از سوي ديگر موجبات شكل‌گيري‬
‫و رشد شرکت‌هاي جديد"فناوري‌محور‪"4‬‬
‫و "دانش‌محور " را فراهم مي‌سازند‪ .‬تجربه‬
‫‪5‬‬
‫سطح جهان شاهد اتخاذ راهبردهاي گوناگوني‬
‫کشورهاي مختلف نشان مي‌دهد که اين‬
‫شرکت‌ها در توسعه فناوري‪ ،‬رونق اقتصادي و‬
‫ايجاد اشتغال مولد نقش اساسي دارند و به گفته‬
‫اکثر صاحبنظران زيربناي اقتصاد دانش‌بنيان به‬
‫شمار مي‌روند [‪.]6‬‬
‫‪4. Technology- Oriented‬‬
‫‪5. Knowledge- Oriented‬‬
‫مقدمه‬
‫در حالي كه جوامع بشري با شتاب‬
‫بي‌سابقه‌اي به سمت جامعه دانشي پيش‬
‫مي‌روند‪ ،‬شواهد و روندهاي جهاني حاكي از‬
‫آن است كه رقابت‌پذيري كشورها به توانايي‬
‫آنها در ايجاد‪ ،‬به كارگيري و انتقال دانش به‬
‫ويژه دانش فناورانه بستگي دارد‪ .‬از اين رو‪ ،‬در‬
‫براي افزايش اثربخشي فعاليت‌هاي علمي و‬
‫فناورانه و انتقال دستاوردهاي آن به صنعت و‬
‫بازار هستيم‪.‬‬
‫يكي از اين راهبردها اجراي برنامه‌هاي فناورانه‬
‫با محور قراردادن يك مكان فيزيكي است كه‬
‫* نويسنده مسئول‬
‫‪64‬‬
‫‪....................................................‬‬
 ‫مدیریت دانش‪ ،‬الگویی جهت مدیریت شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری‬
‫رشد فناوري‪ ،‬فصلنامه تخصصي پارک‌ها و مراکز رشد‬

‫زينب ايزديان‪ ،‬بيژن عبداللهي‪ ،‬مراد کياني‬

‫سال دهم‪ ،‬شماره ‪ ،37‬زمستان ‪1392‬‬

‫مسأله‪ ،‬يادگيري پويا‪ ،‬برنامه‌ريزي راهبردي‪،‬‬ ‫سازمان‌های پیشرو قرار گرفته است‪ .‬دانش بر‬ ‫را به صورت منابع‪ ،‬اسناد و مهارت‌هاي انساني‪،‬‬
‫‪.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................‬‬

‫تصميم‌گيري و محافظت دارايي هوشي از‬
‫فرسودگي و تباهي به سازمان کمک مي‌کند و‬
‫منجر به انعطاف‌پذيري فزاينده و افزايش هوش‬
‫سازماني مي‌شود‪]13[ .‬‬
‫دقت در تعاريف مدیریت دانش نشان می‌دهد‬
‫که در بيشتر آنها مديريت دانش به عنوان يک‬
‫فرايند در نظر گرفته شده است که اين فرايند‬
‫مجموعه‌اي از فعاليت‌ها را در ارتباط با ساير‬
‫فرايندهاي سازماني انجام مي‌دهد‪ .‬اين فرايند‬
‫موضوعات مختلف و متنوعي را شامل مي‌شود‬
‫و به نتايج گوناگوني در سازمان منتهي مي‌شود‬
‫که عمدتاً حول محور بهره‌وري بيشتر سازمان‪،‬‬
‫دستيابي بيشتر سازمان به اهداف سازماني‪،‬‬
‫توليد دانش‪ ،‬افزايش مزيت رقابتي‪ ،‬تشويق‬
‫به يادگيري و نوآوري‪ ،‬بهبود تصميم‌گيري در‬
‫سازمان و ايجاد ارزش مشتري‪ ،‬دور مي‌زنند‪.‬‬
‫اگر چه نتايجي هم چون بهبود عملکرد‬
‫کارکنان‪ ،‬حفظ‪ ،‬استفاده و کاربرد دوباره دانش‬
‫در سازمان و بهبود و اصالح درک کارکنان و‬
‫انعطاف‌پذيري سازماني نيز از جمله مواردي‬
‫هستند که به عنوان نتيجه فرايند مديريت‬
‫دانش در سازمان مورد توجه نظريه‌پردازان قرار‬
‫گرفته است‪.‬‬
‫نگاه فرايندي به سيستم مديريت دانش‬
‫در سازمان‪ ،‬به ويژه در سازمان‌هاي مبتني‬
‫بر دانش‪ ،‬باعث مي‌شود تا هم جايگاه اين‬
‫فرايند‪ ،‬متناسب با مأموريت سازمان‪ ،‬به خوبي‬
‫و به درستي تعريف و تبيين شود و در نقشه‬
‫فرايندهاي سازمان به خوبي ارتباط و تعامل‬
‫آن با ساير فرايندهاي سازماني مشخص و‬
‫تعريف شود و هم اينکه شاخص‌هاي اثربخشي‬
‫اساس منبع ایجاد‪ ،‬در سه دانش فردی‪ ،‬گروهی‬
‫و سازمانی طبقه‌بندی می‌شود‪ .‬دانش فردی به‬
‫طور ساده دانش تحصیل شده توسط فرد است‬
‫که معموالً ضمنی است‪ ]10[ .‬دانش گروهی‬
‫عبارت از دانش فردی است که افراد دیگری‬
‫به صحت و حقانیت آن اعتماد می‌کنند‪ ،‬آن‬
‫را بین هم به اشتراک می‌گذارند و آن را درک‬
‫می‌کنند‪ .‬باید توجه داشت که دانش گروهی‬
‫فقط یکپارچه‌سازی و حاصل ضرب تفسیرهای‬
‫افراد نیست‪ ،‬بلکه تفسیرها و برداشت‌های افراد‬
‫از حقیقت است که به دانش گروهی منجر‬
‫می‌شود [‪ .]11‬دانش سازمانی دانش گروهی‬
‫چندین واحد یا گروه است که برای تولید دانش‬
‫جدید ترکیب می‌شوند و به صورت ضمنی‬
‫یا آشکار هستند‪ ]10[ .‬دانش فراسازمانی‬
‫مجموعه تالش‌های کسب دانش است که‬
‫مرزهای سازمان را در نوردیده و بیشتر بر‬
‫چیستی فعالیت و نه کجایی و کیستی کارفرما‬
‫متمرکز است [‪ .]12‬مدیریت دانش به معنای‬
‫فعالیت‌های خلق‪ ،‬کسب‪ ،‬اخذ‪ ،‬طبقه‌بندی و به‬
‫کارگیری دانش برای افزایش سطح یادگیری و‬
‫عملکرد سازمانی است‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬فرایندی‬
‫است که سازمان طی آن از سرمایه‌های دانش و‬
‫فکری خود و دیگران ارزش افزوده می‌آفریند‪.‬‬
‫در تعريف مديريت دانش فرهنگ اصطالحات‬
‫آمده است‪ :‬مدیریت دانش عبارت از فرايند‬
‫نظام‌مند جستجو‪ ،‬انتخاب‪ ،‬سازماندهي‪ ،‬پااليش‬
‫و نمايش اطالعات است‪ .‬به طريقي که درک‬
‫کارکنان در زمينه خاص بهبود و اصالح شود و‬
‫سازمان بصيرت و درک بهتري از تجربيات خود‬
‫کسب کند‪ .‬فرايندهاي مديريت دانش‪ ،‬در حل‬
‫جمع‌آوري و سازماندهي مي‌کند‪ ،‬به اشتراک‬
‫مي‌گذارد و تجزيه و تحليل مي‌نمايد‪ ]7[ .‬با‬
‫توجه به تعابير به کار رفته در خصوص مديريت‬
‫دانش‪ ،‬اين نتيجه حاصل مي‌شود که مديريت‬
‫دانش با استفاده از ذخاير پنهان و آشکار دانش‬
‫و ايجاد فرهنگ مبتني بر دانش در سازمان‪،‬‬
‫در پارک‌هاي علمي که سازمان‌هاي دانش‌بنيان‬
‫هستند مي‌تواند يک ابزار و شيوه موفق در‬
‫جهت هرچه کاراتر نمودن آنها به شمار آيد؛‬
‫از این رو ویلیام استاربوک ‪ 1992‬بیان می‌کند‬
‫که مدیریت دانش مناسب‌ترین شیوه و الگوی‬
‫مدیریتی برای سازمان‌های دانش‌بنیان به‬
‫حساب می‌آید‪ .‬از این رو در این مقاله سعی‬
‫شده است ابعاد مختلف مدیریت دانش در‬
‫شرکت‌های مستقر در پارک‌های علم و فناوری‬
‫مورد توجه قرار گیرد‪.‬‬
‫مروري بر ادبيات پژوهش‬
‫مدیریت دانش‬
‫در لغتنامه آکسفورد واژه دانش حقیقت‪،‬‬
‫اطالعات و مهارت‌های به دست آمده به واسطه‬
‫تجربه‪ ،‬تحصیل یا فهم تئوریکی یا عملی از یک‬
‫موضوع تعریف شده است [‪ .]8‬مارکوارت دانش‬
‫را مجموعه‌ای از اطالعات‪ ،‬اصول وتجربه‌هایی‬
‫می‌داند که به صورت فعال اجرا‪ ،‬مدیریت‪،‬‬
‫تصمیم‌گیری و حل مسأله را هدایت می‌کند‬
‫[‪ . ]9‬دانش به عنوان یک منبع راهبردي و‬
‫یک شایستگی کلیدی برای سازمان‌ها از‬
‫اهمیت ویژه‌ای برخوردار است‪ .‬از این رو‬
‫امروزه برای استفاده صحیح از این منبع پر‬
‫ارزش‪ ،‬موضوع مدیریت دانش در دستور کار‬

‫‪65‬‬
‫مدیریت دانش‪ ،‬الگویی جهت مدیریت شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری‬

‫رشد فناوري‪ ،‬فصلنامه تخصصي پارک‌ها و مراکز رشد‬

‫زينب ايزديان‪ ،‬بيژن عبداللهي‪ ،‬مراد کياني‬

‫سال دهم‪ ،‬شماره ‪ ،37‬زمستان ‪1392‬‬

‫خود را نهادینه کرده و به اشتراک می‌گذارند‬ ‫ذهنی‪ ،‬شهود و تصورات در این حوزه از دانش‬ ‫و کارايي براي فرايند تعريف شود و مجموعه‬
‫و سپس از آن برای وسعت بخشیدن به‬ ‫قرار می‌گیرند‪.‬‬ ‫فعاليت‌هايي که باعث تبديل ورودي‌هاي‬
‫دانش ضمنی خود و تجدید نظر در آن‬ ‫این نوع از دانش که از طریق تسهیم‬ ‫فرايند به خروجي‌هاي آن مي‌شود و منابع و‬
‫استفاده می‌کنند‪.‬‬ ‫تجربیات با مشاهده و تقلید کسب می‌شود‪،‬‬ ‫امکانات مورد نياز براي اين فعاليت‌ها‪ ،‬کام ً‬
‫ال‬
‫همه سازمان‌هاي سالم‪ ،‬دانش را خلق و از‬ ‫ریشه در اعمال‪ ،‬رویه‌ها و احساسات افراد دارد‪.‬‬ ‫مشخص شوند و در نتيجه بتوان با محاسبه و‬
‫آن استفاده مي‌کنند‪ .‬سازمان‌ها بر اثر تعامل با‬ ‫نوناکا و تاکاشی (‪ )1995‬چهار نوع راهبرد‬ ‫پايش شاخص‌ها در جهت هدف‌گذاري و بهبود‬
‫محيط پيرامون خود‪ ،‬اطالعاتي را جذب و آنها‬ ‫خلق و تبدیل دانش‌های صریح و ضمنی در‬ ‫فعاليت‌هاي دانش در سازمان اقدام نمود [‪.]2‬‬
‫را به دانش تبديل مي‌کنند‪ .‬سپس اين دانش‬ ‫سازمان‌ها را ارائه نموده‌اند که عبارتند از‪:‬‬ ‫مدیریت دانش بر سه موضوع اصلی انسان‪،‬‬
‫را با تجربيات‪ ،‬ارزش‌ها و مقررات داخلي خود‪،‬‬ ‫‪ -1‬از دانش ضمنی به دانش ضمنی (اجتماعی‬ ‫ساختار و فناوری تأکید دارد و سعی دارد تا با‬
‫در هم مي‌آميزند تا به اين ترتيب مبنايي براي‬ ‫کردن)‪ :‬در این حالت افراد از طریق ایجاد‬ ‫ایجاد ساختار مناسب و زیرساختارهای فناوری‬
‫اقدامات خود به دست آورند‪ .‬سازمان‌هاي سالم‬ ‫تعامل سعی دارند مستقیماً دانش ضمنی‬ ‫الزم در سازمان و با محور قرار دادن انسان‪ ،‬با‬
‫مسائل را حس مي‌کنند و به شرايط پاسخ‬ ‫خود را با دیگران به اشتراک بگذارند‪ .‬نکته‬ ‫تولید و استفاده صحیح از منابع دانش به اهداف‬
‫مي‌دهند‪ .‬سازمان بدون دانش نمي‌تواند خود‬ ‫در خور توجه این است که شخص قادر‬ ‫سازمانی دست یابد‪ .‬نوناکا و تاکاشی [‪ ]14‬بیان‬
‫را سازمان داده و زنده و پويا‪ ،‬خود را حفظ کند‪.‬‬ ‫است بدون استفاده از زبان‪ ،‬دانش ضمنی‬ ‫می‌کنند که برای اولین بار پوالنی (‪)1966‬‬
‫در واقع محور اصلي اتخاذ و اجراي راهبردها‪،‬‬ ‫را دریافت کند‪ ،‬مث ً‬
‫ال از طریق ارتباط رودرو‪.‬‬ ‫در تحقیقات خود به طور تلویحی دانش را به‬
‫براي دستيابي به اهداف سازماني‪ ،‬رويکرد و نوع‬ ‫‪ -2‬از دانش صریح به دانش صریح ( ترکیب)‪:‬‬ ‫دو دسته آشکار و پنهان تقسیم کرده است‪.‬‬
‫نگاهي است که در هر سازمان به مفاهيمي‬ ‫دومین حالت تبدیل دانش به دنبال ترکیب‬ ‫بر همین اساس آنها بیان می‌کنند که دانش‬
‫نظير مديريت دانش در مجموعه خود دارد‪.‬‬ ‫کردن بخش‌های مختلف دانش آشکار نگاه‬ ‫آشکار (صریح) می‌تواند در قالب واژگان و اعداد‬
‫داشته شده توسط اشخاص و در نتیحه‬ ‫بیان و به شکل داده‌ها‪ ،‬فرمول‪ ،‬مشخصات‪،‬‬
‫شركت‌هاي دانش بنيان‬ ‫ارائه شکلی نو و جدید است‪ .‬مث ً‬
‫ال اطالعات‬ ‫دستورالعمل‌ها و نظایر آن تسهیم شود‪ .‬این‬
‫پارك علم و فناوري به گفته گريدينگز‬ ‫مختلف در یک زمینه خاص را از بخش‌ها‬ ‫نوع دانش می‌تواند به آسانی کدگذاری شود و‬
‫(‪ )2005‬و ديويس (‪ )2009‬به عنوان زيرساخت‬ ‫و دپارتمان‌های مختلف سازمان گرفته و‬ ‫به سادگی بین افراد به طور رسمی و نظام‌مند‬
‫حمايتي با ايجاد شرايط الزم براي رشد و‬ ‫جمع‌آوری کنیم و در یک گزارش واحد‬ ‫منتقل شود‪ .‬این نوع دانش را می‌توان در قالب‬
‫توسعه شركت‌هاي دانش‌بنيان و مؤسسات‬ ‫بگنجانیم‪.‬‬ ‫یک فرمول علمی یا کتابچه راهنما بین افراد‬
‫نوپاي مبتني بر فناوري و همچنين كاهش‬ ‫‪ -3‬از دانش ضمنی به دانش صریح‬ ‫سازمان منتشر کرد‪ .‬دستورالعمل‌ها‪ ،‬مقررات‪،‬‬
‫مخاطره آنها‪ ،‬از افراد خالق با ايده‌هاي نوآورانه‬ ‫(برونی‌سازی)‪ :‬کدگذاری و رمزبندی تجربه‬ ‫قوانین‪ ،‬رویه‌های انجام کار‪ ،‬آيین‌نامه‌ها‪ ،‬شرح‬
‫حمايت مي‌كنند‪ .‬مأموريت اصلي پارك‌هاي‬ ‫و بینش به شکلی که قابل استفاده توسط‬ ‫جزئیات و همانند اینها که به صورت رسمی‬
‫علم و فناوري حمايت از شركت‌ها و مؤسسات‬ ‫دیگران باشد‪ ،‬مث ً‬
‫ال از طریق گفتگو و پرسش‬ ‫در بین افراد سازمان به آسانی قابل انتقال‬
‫دانش‌بنيان و فناور‪ ،‬به منظور توسعه فناوري‌ها‬ ‫و پاسخ‪ ،‬دانش ضمنی خود را به شکل‬ ‫هستند‪ ،‬همه دانش صریح به حساب می‌آیند‪.‬‬
‫و دانش موجود و خلق دانش و فناوري جديد‬ ‫ملموس درآوریم‪.‬‬ ‫از طرف دیگر دانش پنهان (ضمنی) در ذهن‬
‫است [‪ .]15‬كسب و كارهاي دانش‌بنيان نقش‬ ‫‪ -4‬از داشن صریح به دانش ضمنی‬ ‫افراد موجود است و به طور عمیق در اقدامات‪،‬‬
‫مهمي در اثربخشي توليد‪ ،‬تبلور دانش در‬ ‫(درونی‌سازی)‪ :‬زمانی که افراد دانش صریح‬ ‫تجارب و ارزش‌های افراد می‌باشد‪ .‬مدل‌های‬

‫‪66‬‬
‫‪....................................................‬‬
 ‫مدیریت دانش‪ ،‬الگویی جهت مدیریت شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری‬
‫رشد فناوري‪ ،‬فصلنامه تخصصي پارک‌ها و مراکز رشد‬
‫زينب ايزديان‪ ،‬بيژن عبداللهي‪ ،‬مراد کياني‬
‫سال دهم‪ ،‬شماره ‪ ،37‬زمستان ‪1392‬‬
‫جدول ‪ -1‬تخصيص و كاربرد دانش جهت رشد توانمندي كسب و كارهاي دانش بنيان‬
‫‪.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................‬‬
‫محوري نظير نوآوري‪ ،‬مهارت‪ ،‬زمنيه تخصصي‪،‬‬
‫ارتباطات‪ ،‬بازاريابي و هماهنگي صنعت با‬
‫قابليت‌هاي گوناگون ارائه شده است‪.‬‬
‫مدیریت دانش در شرکت‌های دانش‌بنیان‬
‫بيشتر مطالعاتي که تاکنون انجام گرفته‬
‫مديريت دانش‪ ،‬عوامل موفقيت و پيامدهاي آن‬
‫را در سازمان‌هاي بزرگ مورد بررسي قرار داده‬
‫است و مطالعات کمي به بررسي اين عوامل‬
‫در شرکت‌هاي کوچک و متوسط پرداخته‬
‫است [‪ .]21‬هر چند شرکت‌هاي کوچک و‬
‫متوسط از جهاتي مانند فرايندهاي توليدي‪،‬‬
‫تأمين منابع‪ ،‬سبک‌هاي مديريتي تقريباً شبيه‬
‫به سازمان‌هاي بزرگ هستند اما بايد در نظر‬
‫‪67‬‬
‫محصوالت و خدمات جديد‪ ،‬ارتقاء سطح اقتصاد‬
‫و رفاه و توليد ثروت و ارزش افزوده در يك‬
‫جامعه ايفا مي‌كنند و حركت به سوي نوآوري‬
‫و ايجاد تغيير در تركيب محصوالت و خدمات‬
‫در قلمرو فعاليت‌هاي يك شركت دانش‌بنيان‬
‫قرار دارد‪ .‬در واقع كسب و كارهاي دانش‌بنيان‬
‫مبتني بر نشر‪ ،‬اشاعه و استفاده از اطالعات‪،‬‬
‫دانش و خلق آن را بنا مي‌نهند‪ .‬اين كسب و‬
‫كارها بيشتر از ساير شركت‌ها خود را با تغيير و‬
‫تحوالت نوظهور در محيط كسب و كار همگام‬
‫نموده و براي بقا در محيط‌هاي رقابتي تالش‬
‫مي‌كنند [‪ .]16‬به اعتقاد كالرك (‪ ،)2001‬هر‬
‫اندازه كه بنگاه اقتصادي دانش‌بنيان از دانش‬
‫در ساختارهاي خود بيشتر استفاده كند‪ ،‬بر‬
‫ارزش آن افزوده شده و چرخه تكامل‌يافته‌تري‬
‫از بالندگي به وجود مي‌آورد [‪ .]17‬كسب و‬
‫كارهاي دانش‌بنيان شركت‌هايي هستند كه‬
‫با خلق دانش و نوآوري جهت ايجاد ارزش‬
‫در محيط رقابتي به فعاليت مشغول هستند‪.‬‬
‫شركت‌هاي دانش‌بنيان در فرايند توسعه‬ ‫به اعتقاد سويبي (‪ ،)2001‬ارزش‌آفريني براي‬
‫محصول‪ ،‬ارتقاء دانش و توجه به عوامل مؤثر‬ ‫مشتريان و مديريت آن يكي از عوامل كليدي‬
‫برعملكرد مديريتي در اين كسب و كارها امري‬ ‫موفقيت و بقاي اين شركت‌ها است‪ .‬همچنين‬
‫ضروري و اجتناب ناپذير است [‪.]18‬‬ ‫اين شركت‌ها در تبيين و مدل‌سازي فرايندهاي‬
‫مطالعات آلبينو و همكاران (‪،)2004‬‬ ‫توليد‪ ،‬تحقيق و توسعه‪ ،‬غني‌سازي علمي و‬
‫مودامبي و آگاروال (‪)2003‬؛ گوياي اين‬ ‫فني‪ ،‬آموزش‪ ،‬پرورش و توسعه انساني‪ ،‬انتقال‬
‫واقعيت است كه اين شركت‌ها از دانش و‬ ‫دانش و نشر و اشاعه نوآوري در هر كشور نقش‬
‫اطالعات استفاده مي‌كنند تا با تحليل دقيق‪،‬‬ ‫مهم ايفا مي‌كنند‪ .‬با توجه به اينكه سرعت باالي‬
‫پاسخ مناسبي براي همگام شدن با شتاب و‬ ‫تغيير و تحول در عرصه دانش و فناوري باعث‬
‫تحول در مؤلفه‌هاي محيطي بازار‪ ،‬همچنين‬ ‫افزايش تعداد محصوالت و فناوري‌هاي كسب و‬
‫سليقه‌ها و نيازهاي مشتريان ارائه دهند [‪.]19‬‬ ‫كارهاي دانش‌بنيان معرفي مي‌شود و در عين‬
‫در جدول ‪ 1‬نحوه تخصيص و كاربرد دانش‬ ‫حال اين محصوالت به سرعت منسوخ شده و از‬
‫در اين شركت‌ها جهت رشد توانمندي‌هاي‬ ‫عرصه رقابت خارج مي‌شوند‪ ،‬در نتيجه مداومت‬
‫مدیریت دانش‪ ،‬الگویی جهت مدیریت شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری‬
‫زينب ايزديان‪ ،‬بيژن عبداللهي‪ ،‬مراد کياني‬
‫و انتقال دانش به کار مي‌برد‪ .‬راهبردهاي‬
‫مديريت دانش بسيار متنوع بوده و اين تنوع‬
‫به اقتضايي بودن آنها اشاره مي‌کند [‪ .]4‬به‬
‫عبارتي تنوع راهبرد مديريت دانش ناشي از‬
‫تأکيدي است که هر يک از آنها برجنبه‌هاي‬
‫مختلف دانش دارند‪.‬‬
‫چوی و لی (‪ )2003‬با توجه به دو محور‬
‫توجه و تمرکز بر دانش پنهان و توجه و تمرکز‬
‫بر دانش آشکار در سازمان‌ها‪ ،‬چهار راهبرد‬
‫مدیریت دانش را در حوزه کاربرد دانش‬
‫پیشنهاد کرده‌اند که عبارت است از‪:‬‬
‫‪ -1‬راهبرد انسان‌محور‪ :‬توجه زیاد به دانش‬
‫پنهان و توجه کم به دانش آشکار؛‬
‫‪ -2‬راهبرد پویا‪ :‬توجه زیاد به دانش پنهان و‬
‫آشکار؛‬
‫‪ -3‬راهبرد سیستم‌محور‪ :‬توجه کم به دانش‬
‫پنهان و توجه زیاد به دانش آشکار؛‬
‫‪ -4‬راهبرد منفعل‪ :‬توجه کم به دانش پنهان‬
‫و آشکار‪.‬‬
‫میزان و سطح تمرکز بر دانش آشکار با‬
‫زمینه کدگذاری و ذخیره دانش سازمانی برای‬
‫دستیابی و استفاده از آن مشخص می‌شود‪ ،‬در‬
‫حالی که میزان و سطح تمرکز بر دانش پنهان‬
‫با درجه کسب و تسهیم دانش پنهان از طریق‬
‫تعامالت بین فردی مشخص می‌شود [‪.]25‬‬
‫ارتباط بین راهبرد پویا و عملکرد سازمانی‬
‫از دو دیدگاه و نقطه نظر متفاوت مشاهده‬
‫شده است‪ .‬یک دیدگاه از خطر راهبرد "توقف‬
‫و رکود در نقطه وسط" انتقاد می‌کند‪ ،‬بر هر‬
‫دو راهبرد سیستم‌محور و انسان‌محور تأکید‬
‫دارد و مدعی است که شرکت‌ها باید اکثرا ً و‬
‫عمدتاً یک راهبرد را پیگری کنند‪ .‬دیدگاه‬
‫مفهوم مدیریت دانش همچون مفاهیمی نظیر‬
‫مدیریت تحول و مدیریت تغییر در سازمان‬
‫می‌نگرد‪ .‬دیدگاه دوم معتقد است که در هر‬
‫حوزه‌ای از سازمان‌ها که بر اساس مدل‌های‬
‫مختلف از جمله مدل زنجیره ارزش پورتر‬
‫مفهوم و جایگاه مدیریت اطالعات تعریف شده‬
‫است‪ ،‬می‌توان آن را با مدیریت دانش جایگزین‬
‫نمود و دیدگاه سوم به مفهوم مدیریت دانش‬
‫از دیدگاه سیستمی و راهبردي نگریسته است‪.‬‬
‫راهبرد مدیریت دانش مسیر حرکت در جهت‬
‫اهداف سازمان را مشخص می‌نماید که هدف‬
‫اصلی آن بالفعل ساختن مدیریت دانش در‬
‫سازمان است‪ .‬در راهبرد مدیریت دانش فرایند‬
‫و استانداردسازی‬ ‫پیاده‌سازی‪ ،‬فعالیت‌ها‬
‫اجزاء اصلی راه حل‌ها مد نظر قرار می‌گیرند‪.‬‬
‫مجموعه عملیات‌ها و فعالیت‌های سازمان در‬
‫پرتو راهبرد مدیریت دانش موجب می‌گردد تا‬
‫نظام مدیریت دانش به صورت مؤثر و کارآمد‬
‫عمل نماید‪ ،‬به فرهنگ سازمان ملحق گردد و‬
‫در راستای حمایت از سازمان‪ ،‬به کارکرد مؤثر‬
‫خود ادامه دهد‪ .‬ماهیت سازمان‪ ،‬نوع محصوالت‬
‫و خدمات‪ ،‬و ماهیت دانشی که سازمان با‬
‫آن سر و کار دارد از عوامل اصلی انتخاب‬
‫راهبرد مناسب مدیریت دانش در سازمان‌ها‬
‫و شرکت‌ها می‌باشند‪ .‬صاحبنظران زيادي‬
‫معتقدند يکي از عوامل موفقيت در اجراي‬
‫کسب و کارهاي کوچک و متوسط انتخاب‬
‫راهبردهاي مناسب مديريت دانش و تعهد به‬
‫اجراي آنهاست‪ .‬اين راهبردها بايد متناسب با‬
‫اهداف‪ ،‬منابع و عملکرد شرکت انتخاب شود‬
‫[‪ .]3‬راهبرد مديريت دانش رويکردي است که‬
‫يک سازمان براي ايجاد‪ ،‬ذخيره‪ ،‬به کارگيري‬
‫رشد فناوري‪ ،‬فصلنامه تخصصي پارک‌ها و مراکز رشد‬
‫سال دهم‪ ،‬شماره ‪ ،37‬زمستان ‪1392‬‬
‫داشت که اين شرکت‌ها نسبت به تغييرات‬
‫داخلي و خارجي حساسيت بااليي دارند و‬
‫در مقايسه با سازمان‌هاي بزرگ براي تأمين‬
‫منابع مالي و انساني خود با مشکل روبه‌رو‬
‫هستند [‪ .]22‬يکي از راه حل‌هايي که اين‬
‫شرکت‌ها براي رويارويي با چالش‌هاي موجود‬
‫در ‪ 20‬سال اخير مورد توجه قرار داده‌اند‪،‬‬
‫استفاده هوشمندانه از مديريت دانش است‪.‬‬
‫صاحبنظران معتقدند شرکت‌هاي با توانايي‬
‫يادگيري بيشتر‪ ،‬شانس بهتري براي ماندگاري‬
‫در بازار دارند و به عبارتي قدرت يادگيري‬
‫و دانش از منابع ديگر بيشتر است‪ .‬توسعه‬
‫اين ديدگاه و شواهد تجربي مبني بر نقش‬
‫مثبت مديريت دانش در شرکت‌هاي کوچک‬
‫و متوسط‪ ،‬به گسترش حمايت‌ها از تشکيل‬
‫شرکت‌هاي نوآور دانش‌بنيان منجر شد‪]23[ .‬‬
‫مطالعاتي که به بررسي پيامدهاي مديريت‬
‫دانش در شرکت‌هاي کوچک پرداخته است‬
‫نشان مي‌دهد با تقويت مديريت دانش در‬
‫شرکت‌هاي کوچک و متوسط موفقيت سازماني‬
‫افزايش مي‌يابد [‪ .]21‬چونگ و همکاران ‪2006‬‬
‫اظهار داشتند بهبود سيستم‌هاي جذب‪ ،‬انتقال‬
‫و ذخيره‌سازي دانش موجب بهبود مهارت و‬
‫بهره‌وري کارکنان مي‌گردد‪ .‬کسب دانش در‬
‫زمينه نيازها و خدمات مورد پسند مشتريان‪،‬‬
‫موجب تسهيل تصميم‌گيري در مورد تعامل‬
‫با مشتريان مي‌شود‪ .‬جذب و افزايش دانش‬
‫سازماني کارکنان موجب مي‌گردد تا آنها در‬
‫مقابل تغييرات انعطاف بيشتري از خود نشان‬
‫دهند [‪ .]24‬بررسی دیدگاه‌ها در مورد مدیریت‬
‫دانش در سازمان‌ها نشان می‌دهد سه دیدگاه‬
‫اصلی در این زمینه وجود دارد‪ :‬یک دیدگاه به‬
‫‪68‬‬
‫‪....................................................‬‬
 ‫مدیریت دانش‪ ،‬الگویی جهت مدیریت شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری‬
‫رشد فناوري‪ ،‬فصلنامه تخصصي پارک‌ها و مراکز رشد‬

‫زينب ايزديان‪ ،‬بيژن عبداللهي‪ ،‬مراد کياني‬

‫سال دهم‪ ،‬شماره ‪ ،37‬زمستان ‪1392‬‬

‫دیگر مدعی است که نه راهبرد انسان‌محور و‬

‫‪.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................‬‬

‫نه راهبرد سیستم‌محور به تنهایی برای اداره‬

‫شکل ‪ -1‬مدل پيشنهادي مديريت دانش‬
‫منظور دسته‌بندی انواع دانش موجود در‬
‫مدل پیشنهادی‪ ،‬از مدل نوناکو و تاکوچی الگو‬
‫گرفته شده است‪ .‬بنابراين با توجه به دو حوزه‬
‫درون و بیرون سازمان‪ ،‬مجموعه گسترده‌ای‬
‫از منابع دانشی شامل دانش ضمنی درونی‪،‬‬
‫دانش آشکار درونی‪ ،‬دانش ضمنی بیرونی و‬
‫دانش آشکار بیرونی تعریف می‌شود‪ .‬با تکیه‬
‫بر این چهار حوزه به عنوان منابع دانش‪ ،‬ایده‪،‬‬
‫خالقیت و نوآوری‪ ،‬می‌توان گستره‌ای وسیع‬
‫و جامع از منابع دانش‌زا و دانش‌آفرین‪ ،‬برای‬
‫استفاده و به کارگیری موفق مدیریت دانش‪ ،‬در‬
‫چارچوب اهداف شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم‬
‫آورد‪ .‬مراحل این مدل در شکل ‪ 1‬نشان داده‬
‫شده است [‪.]5‬‬
‫دوم مجموعه‌ای وسیع از ابزارها و موجودیت‌ها‬
‫جمع‌بندي‬
‫با توجه به رسالت و مأموريت اصلي‬
‫پارك‌هاي علمي و فناوري يعني حمايت از‬
‫شركت‌هاي دانش‌بنيان‪ ،‬اين مراكز نيازمند ساز‬
‫و كارهايي هستند كه با پيوند بين نظريه و‬
‫عمل زمينه‌ساز تجلي دانش در محصوالت و‬
‫خدمات باشند‪ .‬از اين رو نهادينه‌سازي مديريت‬
‫دانش در آنها مي‌تواند به تحقق اين امر كمك‬
‫مؤثر و کارآمد دانش سازمانی کافی نیستند و‬
‫یک رویکرد همزیستی را توصیه می‌کند‪]26[ .‬‬
‫راهبرد دانش‪ ،‬روش ویژه‌ای است برای‬
‫بهینه‌سازی خلق و تبدیل دانش به مزیت‬
‫رقابتی در سازمان‪ .‬از دیدگاه زاک‪ ،‬راهبرد‬
‫دانش برای پرکردن شکاف بین دانش موجود‬
‫و دانش مورد نیاز تدوین می‌شود [‪.]26‬‬
‫در توجه بر مشتریان‪ ،‬تأمین کنندگان‪ ،‬دولت‬ ‫هدف راهبرد دانش پاسخگویی به سؤاالت‬
‫و رقبا خالصه شده است‪ .‬به عبارتی در بیان‬ ‫راهبردي می‌باشد که بر هوشمندی رقابتی و‬
‫ارتباط سازمان با منابع دانشی خارج از سازمان‪،‬‬ ‫سیستم‌های بازیابی دانش داخلی تأکید دارد‪.‬‬
‫صرفاً به زنجیره ارزش سازمان اکتفا شده است‬ ‫به محض اینکه دانش کافی در دسترس باشد‪،‬‬
‫و سایر منابع موجود در خارج از حلقه زنجیره‬ ‫استراتژیست‌ها می‌توانند ترکیب هماهنگی‬
‫ارزش مورد توجه قرار نگرفته است‪ .‬در مدل‬ ‫را بین نقاط قوت‪ ،‬نقاط ضعف‪ ،‬فرصت‌ها و‬
‫پیشنهادی شیرمحمدی و همکاران (‪،)1391‬‬ ‫تهدیدات سازمان به وجود آورند‪ .‬به طور کلی‬
‫منابع دانش‌زای سازمان به دو حوزه درون‬ ‫انجام هر تالشی در زمینه مدیریت دانش‪ ،‬باید‬
‫سازمان و منابع بیرون سازمان تقسیم می‌شود‪.‬‬ ‫بخشی از یک مجموعه فرایند تدوین راهبرد‬
‫حوزه درون سازمان شامل مجموعه دانش‬ ‫کسب و کار سازمان باشد و باید در راستای‬
‫موجود در بین منابع انسانی و کارکنان سازمان‪،‬‬ ‫جهت‌گیری‌های آتی سازمان و اهداف سازمان‬
‫ساختار و فرایندهای کاری سازمان می‌باشد‪ .‬به‬ ‫حرکت کند‪ .‬از این رو یکی از مسائل اساسی‬
‫عبارتی در این حوزه بیشترین توجه به دانش‬ ‫در این سازمان‌ها انتخاب راهبردهای مناسب‬
‫موجود در داخل مرزهای سازمان است‪ .‬بخش‬ ‫دانشی و به دنبال آن انتخاب یک مدل مناسب‬
‫مدیریت دانش است‪.‬‬
‫را شامل می‌شود که می‌توان آنها را در قالب‬ ‫مطالعه مدل‌های گوناگون مدیریت دانش‬
‫رقبا‪ ،‬مشتریان‪ ،‬سهام‌داران‪ ،‬دولت‪ ،‬شهروندان‬ ‫نشان می‌دهد که همه مدل‌ها با وجود داشتن‬
‫جامعه‪ ،‬افراد دانشگر جامعه‪ ،‬کتابخانه‌ها‪،‬‬ ‫وجوه اشتراک و تأکید بر ابعاد مهم از مدیریت‬
‫مؤسسات تحقیقاتی‪ ،‬پژوهشگاه‌ها‪ ،‬دانشگاه‌ها‬ ‫دانش‪ ،‬بنابر مقتضیات و موقعیت‌های سازمانی‪،‬‬
‫و ‪ ...‬متصور شد‪ .‬در این مدل‪ ،‬در تعریف از‬ ‫تنها بر روی جنبه‌های خاصی توجه دارند‪ .‬ولی‬
‫محیط بیرونی هیچگونه مرز و محدودیتی در‬ ‫آنچه در اکثر مدل‌ها آشکار است‪ ،‬کم توجهی‬
‫دسترسی به منابع دانش‌زا به منظور جستجو‪،‬‬ ‫به محیط بیرون و منابع دانشی موجود در‬
‫کسب و تسخیر دانش قائل نشده است‪ .‬به‬ ‫بیرون سازمان است‪ .‬یا اینکه این موضوع تنها‬

‫‪69‬‬
‫ الگویی جهت مدیریت شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری‬،‫مدیریت دانش‬
‫ مراد کياني‬،‫ بيژن عبداللهي‬،‫زينب ايزديان‬
14. Nonaka. I.&, Tackeuchi. H, The
Knowledge- creating company. Oxford
press. New York. www.amazon.com
(eBook),1995.
15. Griddings, S. R. Marketing for
incubator managers and guidelines to
assist their clients in their marketing,
workshop on science and technology
parks: market and planning,
Isfahan,2005.
16. Davis, S. Becoming a knowledge-
base business. International Journal of
Technology Management, 14, 60-73.
2009.
17. Clark, T. The knowledge economy.
Education Training Journal, 43, 189-
196.2001
18. Sveiby,K.A knowledge-based
theory of the firm to guide in strategy,
formulation. Journal of Intercultural
Capital, 2(4), 344-358,2001.
19. Albino, V, Garavelli, A. C, &
Gorgogline, M, Organization and
technology in knowledge transfer.
Benchmarking An International
Journal, 11(6). 12-13,2004.
20. Kumar, V. International marketing
research, New Delhi of India,
Prentice,2003.
21. Migdadi,m , "Knowledge
management enabler and outcomes
in the small and medium sized
enterprises", Journal of Industrial
management & data systems. 109.No.
6,2009.
22. Martinez, Micael, Jimenez, Daniel
, The effectiveness Of TQM: The
key role of organizational learning
in small in businesses, International
small business Journal, V:27,www.isb.
sagepub.com,2009.
23. Tipping, M.J & SOhi,R.S, IT
competency and firm performance: Is
organizational learning a missing link,
Strategic management Journal, V. 24,
N.8,2003.
24. Chong, S.C, Wong, K.Y. and Binshan,
L, Criteria for measuring knowledge
management performance outcomes
in organizations, Journal of Industrial
Management & Data Systems, Vol.
106 No. 7.2006.
25. Choi. Byounggu. &. Lee H, An
empirical investigation of KM
styles and their effect on corporate
performance. Elsevier. Information
and management Journal. iss 40,2003.
26. Zack, M, Knowledge and strategy.
Institute for knowledge Management,
Williamsburg, V. A.1999.
‫ فصلنامه تخصصي پارک‌ها و مراکز رشد‬،‫رشد فناوري‬
1392 ‫ زمستان‬،37 ‫ شماره‬،‫سال دهم‬
‫منابع‬ ‫ به عبارت ديگر توجه به چرخه مديريت‬.‫كند‬
‫ كاربرد مدل‬،‫ معصومه‬،‫ بهرام؛ مداح‬،‫ صلواتي سرچشمه‬. 1
‫ در گزارش‌دهي سرمايه‌هاي دانشي مؤسسات‬ARC ‫ انتقال و‬،‫ كاربرد‬،‫ كشف‬،‫دانش شامل توليد‬
‫ ص‬،15 ‫ شماره‬،‫ فصلنامه رشد فناوري‬،‫دانش‌بنيان‬ ‫ذخيره‌سازي دانش منافع كمي و كيفي زيادي‬
1387 ،47-41
‫ الگوي استرات‍ژيك‬،‫ سعيد‬،‫ محمد؛ موسوي‬،‫ اعرابي‬. 2 ‫را براي سازمان در بردارد و منجر به افزايش‬
،‫مديريت دانش براي ارتقاي عملكرد پژوهشگاه‌ها‬
‫ ش‬،‫فصلنامه پژوهش و برنامه‌ريزي در آموزش عالي‬ .‫بهره‌وري و اثربخشي این شركت‌ها مي‌گردد‬
51،1388
،‫ هادي‬،‫ زينب؛ مصدق‬،‫ محمد؛ ايزديان‬،‫ ميركمالي‬. 3 ‫دانش نقش برجسته‌ای را در فعالیت‌های افراد‬
‫بررسي وضعيت مديريت دانش در شركت‌هاي‬
‫دانش‌بنيان مستقر در شهرك علمي تحقيقاتي‬ ‫و سازمان‌ها ایفا می‌کند و سرمایه‌های فکری‬
1390 ،28 ‫ شماره‬،‫ رشد فناوري‬،‫اصفهان‬
‫ حركت به فراسوي‬:‫ مديريت دانش‬،‫ فريبا‬،‫ عدلي‬. 4 ‫به تدریج جایگزین سرمایه‌های قابل لمس‬
1384 ،‫ فراشناختي انديشه‬:‫ تهران‬،‫دانش‬
،‫ محمد رضا؛ ذبيحي‬،‫ شجاعي‬،‫ مهدي‬،‫ شير محمدي‬. 5 ‫ در همین راستا‬.‫در کسب و کارها می‌گردد‬
‫ ارائه الگوي مفهومي مديريت‬،‫ زينب‬،‫محسن؛ ميرايي‬
‫ كنفرانس ملي‬،‫دانش براي شركت‌هاي دانش‌بنيان‬ ،‫و با اهمیت یافتن روز افزون توجه به ایده‌ها‬
،‫كارآفريني و مديريت كسب و كارهاي دانش‌بنيان‬ ‫ سازمان‌های مختلف به‬،‫خالقیت و نوآوری‌ها‬
.1391
6. Massa, Silvia. Testa, Stefania, A ‫ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان باید از مدل‌های‬
knowledge management approach to
organizational competitive advantage: ‫مناسبی برای مدیریت دانش درون سازمانی و‬
Evidence from the food sector.
European Management Journal. Vol. ‫برون سازمانی خود استفاده کنند تا بتوانند با‬
27, Iss. 2; pg. 129,2009.
7. Wiig.Karl.M, Knowledge ‫کسب مزیت‌های رقابتی شانس ماندگاری خود‬
management: an emerging discipline
rooted in a long history. Knowledge .‫را در عرصه صنعت و جامعه بیشتر نمایند‬
Research Institute.Inc,1999.
8. Oxford Dictionary. "Knowledge"
in Oxford Dictionary. Retrieved
25 April 2012 from: http://
oxforddictionaries.com/definition/
knowledge?q=Knowledge,2012.
9. Marquardt, J. M, Building the learning
organization: Mastering the five
elements for cooperate learning. 2006.
10. Hatch J. Defining organizational
knowledge: Turning individual
knowledge into organizational
intellectual capital. Retrieved 24 April
2012 from: http://knol.google.com/k/
jamie-hatch/definingorganizational-
knowledge/1pcw8flfr6sz5/2,2010.
11. Richter J. F, The Asian economic
catharsis: How Asian firms
bounce back from crisis. Westport,
Connecticut, USA: Greenwood
Publishing Group.2000.
12. Cohen E. The information universe:
Issues in informing, science and
information technology. Informing
Science Institute,2006.
13. Cambridge Dictionary. "Knowledge"
in Cambridge Advanced .Learner's
Dictionary & Thesaurus. Retrieved
25 April 2012 from:,http://dictionary.
cambridge.org/dictionary/british/
knowledge?q=knowledge,2011.
70
....................................................