‫انکپسوالسیون سلولهای زنده پرو بیوتیک‬

‫پگاُ درجاًی (داًطجَی کارضٌاسی ارضذ علَم ٍ صٌايع غذايی‪ ،‬داًطگاُ علَم کطاٍرسی ٍ هٌابع طبيعی گزگاى)‬
‫‪Email: pegahdargany@yahoo.com‬‬

‫چکيذُ‬
‫دسعی ػبَ ‪ٞ‬بی اخیشتٕبیُ ث‪ ٝ‬ػٕت غزا‪ٞ‬بی فٍّٕشای ٔحت‪ٛ‬ی ثبوتشی ‪ٞ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه افزضایؾ یبفتز‪ ٝ‬اػزتبثب‬
‫ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬اثشات ٔفیذ آ٘‪ٟ‬ب س‪ٚ‬ی ػالٔتی ا٘ؼبٖ ت‪ِٛ‬یزذ غززا‪ٞ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیزه خذیزذ اص ا‪ٞ‬زذا ٔ‪ٟ‬زٓ ٔحممزبٖ ٔزی‬
‫ثبؿذبعجك تحمیمبت ص‪ٛ‬ست ٌشفت‪ ٝ‬ثؼیبسی اص ٔحممبٖ اػتفبد‪ ٜ‬اص فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی ِج‪ٙ‬ی ٔثُ پ‪ٙ‬یش ‪ٔ ،‬بػت ‪ ،‬ثؼزت‪ٙ‬ی ‪ٚ‬‬
‫فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی غیش ِج‪ٙ‬ی ٔثُ ٌ‪ٛ‬ؿت ‪ٔ ،‬ی‪ٞ ٜٛ‬ب‪ ،‬غالت ‪ ،‬ؿىالت ‪ٚ‬غیش‪ ٜ‬ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ ٔبتشیىغ غزایی سا ٌزضاسؽ داد‪ٜ‬‬
‫ا٘ذبأب اص ِحبػ تدبسی ػّ‪ٞ َٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ا٘ىپؼ‪ ِٝٛ‬ؿزذ‪ ٜ‬فمزظ دس تقزذاد وٕزی اص فزشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بٔـزب‪ٞ‬ذ‪ٔ ٜ‬زی‬
‫ؿ‪ٛ‬دبیىی دیٍش اص حبُٔ ‪ٞ‬بی ٔ‪ ٟٓ‬ثشای پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ‪ٞ‬ب غزاداس‪ٞٚ‬ب ٔی ثبؿ‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ؿىُ وپؼ‪ َٛ‬یب لزشف ت‪ٛ‬ػزظ‬
‫ؿشوت ‪ٞ‬بی ٔختّف ث‪ ٝ‬وبس ٌشفت‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪٘ٛ‬ذبدس ایٗ ٔمبِ‪ ٝ‬تى‪ِٛٛٙ‬طی ‪ٞ‬بی ٔ‪ٛ‬سد اػتفبد‪ ٜ‬ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬ػّ‪َٛ‬‬
‫‪ٞ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ث‪ٙٔ ٝ‬ؾ‪ٛ‬سحفؼ ثمبی آ٘‪ٟ‬ب‪٘ٚ‬یض ٔبتشیىغ ‪ٞ‬بی غزایی اػتفبد‪ ٜ‬ؿذ‪ ٜ‬دسثخؾ ‪ٞ‬بی تحمیمبتی ‪ٚ‬تدبسی‬
‫ٔ‪ٛ‬سد ثشسػی لشاس ٔی ٌیشد ب‬
‫کلوات کليذی‬
‫ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػ‪ ،ٖٛ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه‪ ،‬تى‪ِٛٛٙ‬طی ت‪ِٛ‬یذ‪ٔ ،‬بتشیىغ‬

‫‪ .1‬هقذهِ‪:‬‬
‫ٔصش و‪ٙٙ‬ذٌبٖ أش‪ٚ‬صی ا٘تؾبس داس٘ذ غزایـبٖ ػبِٓ ثبؿذ ‪ ٚ‬اص ثیٕبسی خّ‪ٌٛ‬یشی و‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬ایٗ دِیّی ثشای افضایؾ تٕبیُ ث‪ٝ‬‬
‫فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیىی ػالٔتی صا ٔی ثبؿذب پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه یه اصغالحی اػت ث‪ٔ ٝ‬ق‪ٙ‬ی ثشای ص٘ذٌی ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ ٔیىش‪ٚ‬اسٌب٘یؼٓ‬
‫‪ٞ‬بی ص٘ذ‪ ٜ‬ایی و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ع‪ٛ‬س ػ‪ٛ‬دٔ‪ٙ‬ذی ػالٔتی ٔیضثب٘ـبٖ ساثبث‪ٟ‬ج‪ٛ‬دتقبدالت ٔیىش‪ٚ‬ثی تحت تأثیش لشاس ٔی د‪ٙٞ‬ذ‪ ،‬تقشیف ٔی ؿ‪٘ٛ‬ذب‬
‫ثبوتشی ‪ٞ‬بی پش‪ ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ث‪ ٝ‬س٘ح ‪ٚ‬ػیقی اص غزا‪ٞ‬ب ٔثُ فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی ِج‪ٙ‬ی (ٔثالَ‪ٔ :‬بػت‪ ،‬پ‪ٙ‬یش‪ ،‬ثؼت‪ٙ‬ی‪ ،‬دػش‪ٞ‬بی ِج‪ٙ‬ی ‪ ٚ‬ببب) ‪ ٚ‬فشا‪ٚ‬سد‪ٜ‬‬
‫‪ٞ‬بی غیش ِج‪ٙ‬ی (ٔثالَ‪ :‬ؿىالت‪ ،‬غالت‪ ،‬آة ٔی‪ٞ ٜٛ‬ب) تّمیح ٔی ؿ‪٘ٛ‬ذب لبثّیت ص٘ذ‪ٔ ٜ‬ب٘ذٖ ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه خیّی ٔ‪ ٟٓ‬اػت صیشا‬
‫ثشای داؿتٗ اثشات ػ‪ ٛ‬دٔ‪ٙ‬ذی ؿبٖ س‪ٚ‬ی ػالٔتی ٔیضثبٖ آ٘‪ٟ‬ب ثبیذ ص٘ذ‪ ٜ‬ثٕب٘‪ٙ‬ذب ثؼیبسی اص ٌضاسؿبت حبوی اص آٖ اػت و‪ ٝ‬دس فشا‪ٚ‬سد‪ٜ‬‬
‫‪ٞ‬بی حب‪ٚ‬ی ػّ‪ِٟٛ‬بی آصاد پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ثمب آ٘‪ٟ‬ب وٓ اػت ِزا فشا‪ ٓٞ‬وشد ٖ ػّ‪ِٟٛ‬بی ص٘ذ‪ ٜ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ثب ٔ‪ٛ‬ا٘ـ فیضیىی ثشای ٔمب‪ٔٚ‬ت دس‬

‫‪1‬‬
‫ثشاثش ؿشایظ ٔحیغی ٘بٔغّ‪ٛ‬ة اخیشاَ ٔ‪ٛ‬سد ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬لشاس ٌشفت‪ ٝ‬اػتب ٔیىش‪ٚ‬ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ )ME( ٖٛ‬یه تى‪ِٛٛٙ‬طی لذستٕ‪ٙ‬ذ اػت و‪ٝ‬‬
‫ثشای اػتفبد‪ ٜ‬دس ص‪ٙ‬بیـ غزایی ت‪ٛ‬ػق‪ ٝ‬یبفت‪ ٝ‬اػت ‪ ٚ‬اخبص‪ٔ ٜ‬ی د‪ٞ‬ذ ػّ‪ِٟٛ‬بی ثبوتشیبیی ٔحبفؾت ؿ‪٘ٛ‬ذب ٔیىش‪ٚ‬ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬ث‪ٝ‬‬
‫ٔشاحُ فشا‪ٚ‬سی خبف احتیبج داسد و‪ ٝ‬پیچیذ‪ ٜ‬اػت ‪ ٚ‬ثبفث افضایؾ لیٕت فشا‪ٚ‬سد‪ ٜ‬غزایی ٔی ؿ‪ٛ‬دب(‪)2ٚ1‬‬
‫‪ .2‬پزٍبيَتيکْا‪:‬‬
‫‪ .1.2‬تعزيف‪:‬‬
‫عجك تقشیف ‪ ، FAO/WHO‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ٔیىش‪ٚ‬اسٌب٘یؼٓ ‪ٞ‬بی ص٘ذ‪ ٜ‬ایی ‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ و‪ٚ ٝ‬لتی دس ٔمذاس وبفی ث‪ ٝ‬وبس ٌشفت‪ٝ‬‬
‫ٔی ؿ‪٘ٛ‬ذ اثشا ت ػالٔتی ٔفیذی س‪ٚ‬ی ٔیضثب٘ـبٖ داس٘ذب دس اصغالح‪ ،‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ؿبُٔ س٘ح ‪ٚ‬ػیقی اص ٔیىش‪ ٚ‬اسٌب٘یؼٓ ‪ٞ‬ب فٕذتبَ‬
‫ثبوتشی ‪٘ ٚ‬یض ٔخٕش‪ٞ‬بػت صیشا آ٘‪ٟ‬ب ٔی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ حتی دس س‪ٚ‬د‪ ٜ‬ص٘ذ‪ ٜ‬ثٕب٘‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬اثشات ػالٔتی صایی سا فشا‪ ٓٞ‬و‪ٙٙ‬ذ و‪ ٝ‬دس ایٗ صٔی‪ٝٙ‬‬
‫ثبوتشی‪ٟ‬بی اػیذ الوتیه ‪ ٚ‬ثبوتشی ‪ٞ‬بی غیش اػیذ الوتیه ‪ٔ ٚ‬خٕش‪ٞ‬ب ٔی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ٔغشح ثبؿ‪ٙ‬ذب و‪ ٝ‬دس ایٗ ٔیبٖ‬
‫اػیذالوتیه ثبوتشی‪ٟ‬ب ٔ‪ ٟٓ‬تشیٗ ثبوتشی‪ٟ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬اثشات ػ‪ٛ‬دٔ‪ٙ‬ذی س‪ٚ‬ی ٔیضثب٘ـبٖ داس٘ذب ایٗ ثبوتشی‪ٟ‬ب ٌشْ ٔثجت‬
‫‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ ‪ٔ ٚ‬قٕ‪ٛ‬الَ دس ٔحیغ‪ٟ‬بی ثی ‪ٛٞ‬اصی ص٘ذٌی ٔی و‪ٙٙ‬ذ أب آ٘‪ٟ‬ب ٔی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ ؿشایظ ‪ٛٞ‬اصی سا ‪ ٓٞ‬تحُٕ و‪ٙٙ‬ذب ثیفیذ‪ ٚ‬ثبوتش‪ٞ‬ب٘یض‬
‫ٌشْ ٔثجت‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬دس ‪ٔ 4/5 -8/5 ph‬ی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ سؿذ و‪ٙٙ‬ذ أب آ٘‪ٟ‬ب وبٔالَ ثی ‪ٛٞ‬اصی ا٘ذب ػبیش الوتیه اػیذ ثبوتشی ‪ٞ‬ب (ٔثُ‬
‫الوت‪ٛ‬ثبػیّ‪ٛ‬ع الوتیغ‪ ،‬ا٘تش‪ٚ‬و‪ٛ‬و‪ٛ‬ع فبػی‪ٚ ْٛ‬ببب) ‪ ٚ‬غیش اػیذ الوتیه ثبوتشی‪ٟ‬ب (ٔثُ اؿیشؿیب وّی ٌ‪٘ٚ)nissleٝ٘ٛ‬یضثقضی‬
‫اصٔخٕش‪ٞ‬ب (ٔثُ ػبوبس‪ٔٚ‬بیؼغ ػش‪ٚ‬یضی‪ ،ٝ‬ػبوبس‪ٔٚ‬بیؼ غ ث‪ٛ‬السدی ‪ ٚ‬ببب) ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب فُٕ ٔی و‪ٙٙ‬ذب اِجت‪ ٝ‬لبثُ روش اػت‬
‫ثبوتشی ‪ٞ‬بی ٔشد‪ ٜ‬دس ٔحص‪ َٛ‬اثشات ػالٔتی سا ٘ذاسد ‪ ٚ‬چ‪ ٖٛ‬ص٘ذ‪٘ ٜ‬یؼت‪ٙ‬ذ ٕ٘ی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ٔ‪ٛ‬سد ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬لشاس ٌیش٘ذب‬
‫اص آ٘دبئیى‪ ٝ‬اثشات پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیىی خبف ٌ‪ ٝ٘ٛ‬اػت‪ِ ،‬زا ا٘تخبة خ‪ٙ‬غ ‪ٙٔ ٌٝ٘ٛ ٚ‬بػت أشی ضش‪ٚ‬سی اػتب اثشات ػ‪ٛ‬دٔ‪ٙ‬ذی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب‬
‫ٕٔىٗ اػت ث‪ ٝ‬فّت ت‪ِٛ‬یذ اػیذ ‪ ٚ‬یب ثبوتشی‪ٛ‬ػیٗ ثبؿذ و‪ ٝ‬ثب پبت‪ٛ‬طٖ ‪ٞ‬ب سلبثت ٔی و‪ٙٙ‬ذ ‪ ٚ‬ػیؼتٓ ایٕ‪ٙ‬ی سا تـذیذ ٔی و‪ٙٙ‬ذ ‪ ٚ‬ث‪ٝ‬‬
‫ع‪ٛ‬س وّی ٔمذاس ‪ cfu/gr 116 -117‬دس فشا‪ٚ‬سد‪ ٜ‬لبثُ لج‪ َٛ‬اػتب(‪)2ٚ1‬‬
‫‪ . 2.2‬اثزات سالهتی سايی‪:‬‬
‫ؿ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ صیبدی ٔجت‪ٙ‬ی ثش اثشات ػ‪ٛ‬دٔ‪ٙ‬ذ س‪ٚ‬ی ػالٔتی ٔیضثبٖ ثشای پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب‪ٚ ،‬خ‪ٛ‬د داسدب ٌضاسؽ ؿذ‪ ٜ‬اػت پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب‬
‫ثب تحشیه ػیؼتٓ ت‪ٙ‬ؾیٓ ایٕ‪ٙ‬ی وب‪ٞ‬ؾ وّؼتش‪ ،َٚ‬ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬د تحُٕ الوت‪ٛ‬ص ‪ ٚ‬خّ‪ٌٛ‬یشی اص ػشعبٖ ٘مؾ دسٔب٘ی ایفب ٔی و‪ٙٙ‬ذ‬
‫بپش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ث‪ 3 ٝ‬ؿی‪ٔ ٜٛ‬ی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ فُٕ و‪ٙٙ‬ذ ؛‬
‫ا‪ِٚ‬یٗ س‪ٚ‬ؽ ٔشث‪ٛ‬ط اػت ث‪ ٝ‬ت‪ٙ‬ؾیٓ ػیؼتٓ دفبفی ٔیضثبٖ و‪ ٝ‬احتٕبالَ ٔ‪ٕٟ‬تشیٗ فبُٔ ثشای خّ‪ٌٛ‬یشی ‪ ٚ‬دسٔبٖ ثیٕبسی‪ٟ‬بی‬
‫فف‪٘ٛ‬ی ‪٘ ٚ‬یض دسٔبٖ اِت‪ٟ‬بث‪ٟ‬بی س‪ٚ‬د‪ ٜ‬ایی ٔی ثبؿذب پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ثب ت‪ِٛ‬یذ ثقضی ٔتبث‪ِٛ‬یت‪ٟ‬ب‪ ،‬تشویجبت دی‪ٛ‬اس‪ ٜ‬ػّ‪ِٛ‬ی یب ‪ٔ DNA‬ی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ‬
‫ػیؼتٓ ایٕ‪ٙ‬ی سا تحت تأثیش لشاس د‪ٙٞ‬ذب‬
‫د‪ٔٚ‬یٗ ٔىب٘یضْ فُٕ‪ ،‬اثش ٔؼتمیٓ پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب س‪ٚ‬ی ػبیش ٔیىش‪ ٚ‬اسٌب٘یؼٓ ‪ٞ‬بیی اػت و‪ٔ ٝ‬ی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ پبت‪ٛ‬طٖ ‪ ٚ‬یب ػبیش ٔیىش‪ٚ‬‬
‫اسٌب٘یؼٓ ‪ٞ‬بی ٔضاحٓ ثبؿ‪ٙ‬ذب پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ایٗ ت‪ٛ‬ا٘بیی سا داس٘ذ و‪ ٝ‬ثب پبت‪ٛ‬ط٘‪ٟ‬ب سلبثت و‪ٙٙ‬ذ ‪ ٚ‬اص چؼجیذٖ آ٘‪ٟ‬ب ث‪ ٝ‬س‪ٚ‬د‪ ٜ‬خّ‪ٌٛ‬یشی و‪ٙٙ‬ذب‬
‫‪ ٚ‬دس ٘‪ٟ‬بیت پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ایٗ ت‪ٛ‬ا٘بیی سا داس٘ذ و‪ ٝ‬ثشخی اص ت‪ِٛ‬یذات ٔیىش‪ٚ‬ثی ٔثُ ت‪ٛ‬وؼی‪ٟٙ‬ب ‪ ٚ‬فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی ت‪ِٛ‬یذی ٔیضثبٖ‬
‫ٔثُ ٕ٘ه صفشا‪ٚ‬ی ‪ ٚ‬تشویجبت غزایی سا تحت تأثیش لشاس د‪ٙٞ‬ذب(‪)3‬‬
‫‪ .3‬اًکپسَالسيَى‬
‫‪ .1.3‬تعزيف ٍ اّذاف اًکپسَالسيَى‪:‬‬
‫ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬اص فشای‪ٙ‬ذ‪ٞ‬بی ٔىب٘یىی فیضیى‪ٛ‬ؿیٕیبیی ثشای ث‪ ٝ‬داْ ا٘ذاختٗ یه ٔبد‪ ٜ‬دس یه حبُٔ ث‪ٙٔ ٝ‬ؾ‪ٛ‬ست‪ِٛ‬یذرسات ثب‬
‫لغش ٘ب٘‪ٔٛ‬تش یب ٔیّی ٔتش ٔی ثبؿذب ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬تشویجبت فقبَ صیؼتی ثب وبسثشد‪ٞ‬بی صیبدی دس ص‪ٙ‬بیـ غزایی ٔی ت‪ٛ‬ا٘ذ اػتفبد‪ٜ‬‬
‫ؿ‪ٛ‬د ٔثالَ‪ :‬و‪ٙ‬تشَ ‪ٚ‬او‪ٙ‬ؾ ‪ٞ‬بی اوؼیذاػی‪ ،ٖٛ‬پ‪ٟٙ‬بٖ وشدٖ عقٓ‪ ،‬سً٘‪ ،‬ث‪،ٛ‬فشا‪ ٓٞ‬وشدٖ آصاد ػبصی و‪ٙ‬تشَ ؿذ‪،ٜ‬افضایؾ صٔبٖ‬
‫ٍ٘‪ٟ‬ذاسی ‪ ٚ‬غیش‪ٜ‬ب ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬پ ش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ثشای ٔحبفؾت ػّ‪ِٟٛ‬ب فّی‪ ٝ‬ؿشایظ ٔحیغی ٘بٔغّ‪ٛ‬ة ٘ؼجت ث‪ ٝ‬آصادػبصی و‪ٙ‬تشَ ؿذ‪ٜ‬‬
‫ثیـتش اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬دب ٔ‪ٛ‬اد ا٘ىپؼ‪ ِٝٛ‬ؿذ‪ ٜ‬و‪ٛٔ ٝ‬اد ‪ٞ‬ؼت‪٘ ٝ‬بٔیذ‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪٘ٛ‬ذ دس یه ٔبتشیىؼی پخؾ ٔی ؿ‪٘ٛ‬ذ و‪ ٝ‬پ‪ٛ‬ؿؾ یب‬
‫پ‪ٛ‬ػت‪٘ ٝ‬بٔیذ‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬دب ایٗ ٔ‪ٛ‬اد حبُٔ‪ ،‬اٌش دس ص‪ٙ‬بیـ غزایی اػتفبد‪ ٜ‬ؿ‪٘ٛ‬ذ ثبیذ اص دسخ‪ ٝ‬غزایی ثبؿ‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬لبدس ث‪ ٝ‬تـىیُ ٔب٘قی ثشای‬
‫ٔحبفؾت ٔ‪ٛ‬اد ا٘ىپؼ‪ ِٝٛ‬ؿذ‪ ٜ‬ثبؿ‪ٙ‬ذب ‪ٕٞ‬ب٘غ‪ٛ‬س و‪ ٝ‬دس ؿىُ ؿٕبس‪ 1ٜ‬دیذ‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬د ا٘‪ٛ‬اؿ ٔختّف ا٘ىپؼ‪ٞ ِٝٛ‬ب ٔی ت‪ٛ‬ا٘ذ تـىیُ ؿ‪ٛ‬دب‬

‫‪2‬‬
 ‫ضکل ‪ : 1‬سيستن ّای اًکپسَالسيَى‪ًَ)a :‬ع هخشًی ‪ًَ)b‬ع هاتزيکس ‪ًَ )c‬ع هاتزيکس پَضيذُ ضذُ‬

‫٘‪ٛ‬ؿ ٔخض٘ی ‪ٛ٘ ٚ‬ؿ ٔبتشیىغ بدس ٘‪ٛ‬ؿ ٔخض٘ی یه پ‪ٛ‬ػت‪ ٝ‬اعشا ٔ‪ٛ‬اد ‪ٞ‬ؼت‪ٚ ٝ‬خ‪ٛ‬د داسد ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ایٗ دِیُ وپؼ‪٘ َٛ‬بٔیذ‪ٔ ٜ‬ی‬
‫ؿ‪ٛ‬دب دس ٘‪ٛ‬ؿ ٔبتشیىغ‪ ،‬فبُٔ فقبَ س‪ٚ‬ی ٔ‪ٛ‬اد حبُٔ پخؾ ؿذ‪ ٜ‬اػت ‪٘ ٚ‬یض ٔی ت‪ٛ‬ا٘ذ س‪ٚ‬ی ػغح تـىیُ ؿ‪ٛ‬دب تشویت ایٗ د‪ٛ٘ ٚ‬ؿ‪،‬‬
‫٘‪ٛ‬ؿ ػ‪ ْٛ‬وپؼ‪ َٛ‬سا تـىیُ ٔیذ‪ٞ‬ذ و‪ ٝ‬ؿبُٔ ٔبتشیىغ اػت و‪ ٝ‬فبُٔ فقبَ ت‪ٛ‬ػظ یه پ‪ٛ‬ؿؾ ٔدذداَ پ‪ٛ‬ؿیذ‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬دب دس ٘‪ٟ‬بیت‬
‫ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬یه ػبختبسی سا تـىیُ ٔی د‪ٞ‬ذ ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ایدبد یه فُٕ خذیذ یب ػیؼتٓ ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬سی خذیذ ثشای فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی ثش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه‬
‫ٔ‪ٙ‬دش ٔی ؿ‪ٛ‬دبتى‪ِٛٛٙ‬طی وپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬ػّ‪ِٟٛ‬بی ص٘ذ‪ ٜ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه اص تى‪ِٛٛٙ‬طی وـت ػّ‪ِٛ‬ی تثجیت ؿذ‪ ٜ‬و‪ ٝ‬دس ص‪ٙ‬بیـ ثی‪ٛ‬تى‪ِٛٛٙ‬طی‬
‫اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬د‪ ،‬اػت‪ٙ‬تبج ٔی ؿ‪ٛ‬دب دس استجبط ثب ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب د‪ ٚ‬ػشی اص ٔـىالت ٔغشح ٔی ؿ‪٘ٛ‬ذو‪ ٝ‬فجبست‪ٙ‬ذاص‪:‬‬
‫ا٘ذاص‪ ٜ‬آ٘‪ٟ‬ب (و‪ٔ ٝ‬قٕ‪ٛ‬الَ ثیٗ ‪ ٚ ) µm 5-1‬ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬آ٘‪ٟ‬ب ثبیذ ص٘ذ‪ ٜ‬ثٕب٘‪ٙ‬ذ و‪ٛٔ ٝ‬سد اخیش دس ا٘تخبة تى‪ِٛٛٙ‬طی ٔیىش‪ٚ‬‬
‫ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ٙٔ ٖٛ‬بػت خیّی ٔ‪ ٟٓ‬اػتب چ‪ٙ‬ذیٗ تى‪ِٛٛٙ‬طی ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ٔی ت‪ٛ‬ا٘ذ ث‪ ٝ‬وبس ٌشفت‪ ٝ‬ؿ‪ٛ‬د و‪ٞ ٝ‬ش‬
‫وذاْ اص آ٘‪ٟ‬ب ٔیىش‪ ٚ‬وپؼ‪ِٟٛ‬بیی ثب خ‪ٛ‬اف ٔتفب‪ٚ‬ت دس ا٘ذاص‪ ٜ‬رسات ‪ٛ٘ ٚ‬ؿ وپؼ‪ َٛ‬سا فشا‪ٔ ٓٞ‬ی و‪ٙٙ‬ذب‬
‫ثشای ٔثبَ أ‪ِٛ‬ؼی‪ ٖٛ‬ػبصی ٔ‪ٙ‬دش ث‪ ٝ‬ت‪ِٛ‬یذ س٘ح ‪ٚ‬ػیقی اص ا٘ذاص‪ ٜ‬رسات ثیٗ ‪ 1/2 µm‬تب ‪ٔ 5111‬ی ؿ‪ٛ‬د دس حبِیى‪ٝ‬‬
‫اوؼتش‪ٚ‬طٖ و‪ٛ‬چىتشیٗ س٘ح ا٘ذاص‪ ٜ‬سا ٔی د‪ٞ‬ذ أب رسات صیش ‪ 311 µm‬سا فشا‪ٕ٘ ٓٞ‬ی و‪ٙ‬ذب ت‪ٛ‬ا٘بیی ٔیىش‪ٚ‬اسٌب٘یؼٓ ‪ٞ‬ب ثشای ثمب ‪ ٚ‬تىثیش‬
‫دس ٔیضثبٖ ث‪ٔ ٝ‬یضاٖ صیبدی ػ‪ٛ‬دٔ‪ٙ‬ذی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب سا تحت تأثیش لشاس ٔی د‪ٞ‬ذ ب ‪ٕٞ‬ب٘غ‪ٛ‬س و‪ ٝ‬دس ؿىُ‪٘ 2‬ـبٖ داد‪ ٜ‬ؿذ‪ ٜ‬اػت‬
‫تى‪ِٛٛٙ‬طی ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ٔ ٖٛ‬قٕ‪ٛ‬ال دس ػ‪ٔ ٝ‬شحّ‪ ٝ‬ا٘دبْ ٔی ؿ‪ٛ‬دب‬

‫ضکل ‪ -2‬الگَی کلی هزاحل تَليذ هيکزٍکپسَل ّا‬

‫ٔشحّ‪ ٝ‬ا‪ َٚ‬ؿبُٔ تّمیح تشویجبت فقبَ صیؼتی دس ی ه ٔبتشیىغ اػت و‪ٔ ٝ‬یت‪ٛ‬ا٘ذ خبٔذ یب ٔبیـ ثبؿذب صٔب٘یى‪ٞ ٝ‬ؼت‪ٔ ٝ‬بیـ‬
‫اػت ٔبد‪ ٜ‬تّمیحی دس ٔبتشیىغ پخؾ ‪ٚ‬حُ ٔی ؿ‪ٛ‬دب ثشای ٔشحّ‪ ٝ‬د‪ٔ ،ْٚ‬بتشیىغ ٔبیـ پخؾ ٔی ؿ‪ٛ‬د دس حبِیى‪ٔ ٝ‬حّ‪ َٛ‬س‪ٚ‬ی‬
‫‪3‬‬
‫ٔبتشیىغ خبٔذ فـشد‪ ٚ ٜ‬خ‪ٛ‬سد ٔی ؿ‪ٛ‬دب ٔشحّ‪ ٝ‬آخش ؿبُٔ‪ ،‬پبیذاسی ت‪ٛ‬ػظ یه س‪ٚ‬ؽ ؿیٕیبیی (پّیٕشیضاػی‪ ٚ )ٖٛ‬یب فیضیى‪ٛ‬‬
‫ؿیٕیبیی (تـىیُ طَ) ‪ ٚ‬یب فشای‪ٙ‬ذ‪ٞ‬بی فیضیىی (تجخیش‪ ،‬خبٔذػبصی‪ ،‬ا٘قمبد) ٔی ثبؿذب(‪)5ٚ4‬‬
‫‪ .2.3‬هَاد استفاُ ضذُ بزای اًکپسَلِ کزدى سلَلْای پزٍبيَتيک‬
‫‪ .1.2.3‬آثزيٌات‪:‬‬
‫یه پّی ػبوبسیذ عجیقی ٔـتك ؿذ‪ ٜ‬اػت و‪ ٝ‬اص ٌ‪ٞ ٝ٘ٛ‬بی ٔختّف خّجه اػتخشاج ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪ٚ‬اص ‪ٔ D-B‬ب٘‪ٛ‬س‪٘ٚ‬یه اػیذ ‪ٚ‬‬
‫‪ٌّٛ L-α‬س‪٘ٚ‬یه اػیذتـىیُ ٔی ؿ‪ٛ‬دب تشویت ص٘دیش پّیٕش دس ٔمذاس ‪ ٚ‬دس ت‪ٛ‬اِی ت‪ٛ‬صیـ ثش اػبع ٔ‪ٙ‬جـ آثشی‪ٙ‬بت ٔتفب‪ٚ‬ت اػت و‪ٝ‬‬
‫ایٗ ٔ‪ٛ‬اسد س‪ٚ‬ی خ‪ٛ‬اف فّٕىشدی آثشی‪ٙ‬بت ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ ٔ‪ٛ‬اد پ‪ٛ‬ؿـی تأثیش ٔی ٌزاسدب طِ‪ٟ‬بی آة د‪ٚ‬ػت آثشی‪ٙ‬بت ث‪ ٝ‬ع‪ٛ‬س ٌؼتشد‪ ٜ‬دس‬
‫ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬ػّ‪ِٟٛ‬ب اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬د ‪٘ ٚ‬یض آثشی‪ٙ‬بت وّؼیٓ ث‪ ٝ‬دِیُ ػبدٌی اؽ ‪ ٚ‬غیش ػٕی ث‪ٛ‬دٖ ‪ ٚ‬داؿتٗ ت‪ٛ‬ا٘بیی تغبثك‬
‫صیؼتی ‪ ٚ‬وٓ ‪ٞ‬ضی‪ ٝٙ‬ث‪ٛ‬دٖ ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب تشخیح داد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬دب أب اػتفبد‪ ٜ‬اص آثشی‪ٙ‬بت ثشخی ٔقبیت سا ‪ ٓٞ‬داسا ٔی‬
‫ثبؿذ ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ ٔثبَ دا٘‪ٞ ٝ‬بی آثشی‪ٙ‬بت ث‪ ٝ‬ؿشایظ ا ػیذی حؼبع ‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬ثشای ٔمب‪ٔٚ‬ت ٔیىش‪ ٚ‬رسات دس ؿشایظ ٔقذ‪ ٜ‬ػبصٌبس‬
‫٘یؼت ‪ ٚ‬فیت دیٍش ایٗ اػت و‪ ٝ‬ا٘دبْ فشای‪ٙ‬ذ خیّی ٔـىُ اػت فال‪ ٜٚ‬ثش آٖ ٔیىش‪ ٚ‬رسات ث‪ ٝ‬دػت آٔذ‪ ٜ‬خیّی ٔتخّخُ ٔی ثبؿذ‬
‫‪ٚ ٚ‬لتی و‪ٞ ٝ‬ذ ٔحبفؾت ػّ‪ِٟٛ‬ب اص ٔحیغؾ ٔذ ٘ؾش اػت ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ یه ٔب٘ـ فُٕ ٔی و‪ٙٙ‬ذب ثب ایٗ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬د ثب ٔخّ‪ٛ‬ط وشدٖ‬
‫آثشی‪ٙ‬بت ثب ػبیش تشویجبت پّیٕشیٕی ت‪ٛ‬اٖ تب حذ‪ٚ‬دی ٔقبیت سا خجشاٖ وشدب‬
‫‪ .2.2.3‬صوغ صالى ٍ گشاًتاى‪:‬‬
‫صٕغ طالٖ یه پّی ػبوبسیذ ٔیىش‪ٚ‬ثی ٔـتك ؿذ‪ ٜ‬اص ػ‪ٛ‬د‪٘ٛٔٚ‬بع اِ‪ٛ‬دا اػت و‪ ٝ‬اص ‪ٚ‬احذ‪ٞ‬بی تىشاسی چ‪ٟ‬بس ٔ‪ٔٛٙ‬ش تـىیُ‬
‫ؿذ‪ ٜ‬اػت و‪ ٝ‬ؿبُٔ ٌّ‪ٛ‬وض‪ٌّٛ،‬و‪ٛ‬س‪٘ٚ‬یه اػیذ‪ٌّٛ ،‬وض ‪ ٚ‬سأ‪ٛٙ‬ص ٔی ثبؿ‪ٙ‬ذب ٔخّ‪ٛ‬ط صٕغ ‪ٞ‬بی ٌضا٘تبٖ – طالٖ ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ٖٛ‬‬
‫ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه اػتفبد‪ ٜ‬ؿذ‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ ٚ‬دس ٔمبیؼ‪ ٝ‬ثب آثشی‪ٙ‬بت ٔخّ‪ٛ‬ط ٔمب‪ٔٚ‬ت ثبالیی ث‪ ٝ‬ؿشایظ اػیذی ٘ـبٖ ٔی د‪ٞ‬ذب‬
‫‪ .3.2.3‬کاپاکاراجيٌاى‪:‬‬
‫وبپبوبساخی‪ٙ‬بٖ اص پّیٕش‪ٞ‬بی عجیقی اػت و‪ٔ ٝ‬قٕ‪ٛ‬ال دس ص‪ٙ‬بیـ غزایی اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬دب تى‪ِٛٛٙ‬طی و‪ ٝ‬ثشای تشویجبت‬
‫اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬د ث‪ ٝ‬دسخ‪ ٝ‬حشاست ثیٗ ‪ 51 ٚ 41‬احتیبج داسد و‪ ٝ‬دس ایٗ دسخ‪ ٝ‬حشاست ػّ‪ِٟٛ‬ب ث‪ٔ ٝ‬حّ‪ َٛ‬پّیٕش اضبف‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪٘ٛ‬ذ‪ ،‬ثب‬
‫خ‪ٙ‬ه وشدٖ ٔخّ‪ٛ‬ط تب دسخ‪ ٝ‬حشاست اتبق طالتی‪ٙ‬بػی‪ ٖٛ‬ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه دس دا٘‪ٞ ٝ‬بی وبپبوبساخی‪ٙ‬بٖ ثبوتشی‪ٟ‬ب سا دس حبِت ص٘ذ‪ٜ‬‬
‫ٍ٘‪ٔ ٝ‬ی داسدب طِ‪ٟ‬بی ت‪ِٛ‬یذ ؿذ‪ٌ ٜ‬شد ‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬لبدس ث‪ٔ ٝ‬مب‪ٔٚ‬ت دس ثشاثش اػتشع ٘یؼت‪ٙ‬ذب‬
‫‪ .4.2.3‬فتاالت استات سلَلش‪:‬‬
‫ث‪ ٝ‬فّت ایٕٗ ث‪ٛ‬دٖ اص ایٗ تشویت ثشای و‪ٙ‬تشَ ‪ ٚ‬آصاد ػبصی داس‪ ٚ‬دس س‪ٚ‬د‪ ٜ‬اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬دب اص ٔضایبی ایٗ تشویت ایٗ اػت‬
‫و‪ ٝ‬دس ‪ ph‬اػیذی وٕتش اص ‪ٔ 11‬حّ‪٘ َٛ‬یؼتب أب دس ‪ٞ Ph‬بی ثیـتش اص ‪ٔ 6‬حّ‪ َٛ‬اػت‪ ،‬ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬ثبوتشی‪ٟ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ثب ایٗ‬
‫تشویت حبفؼ خ‪ٛ‬ثی ثشای ٔیىش‪ٚ‬اسٌب٘یؼٓ ‪ٞ‬ب دس ؿشایظ حٕالت ٌ‪ٛ‬اسؿی ٔی ثبؿذب‬
‫‪ .5.2.3‬کيتَساى‪:‬‬
‫پّی ػبوبسیذ خغی اػت و‪ ٝ‬اص ‪ٚ‬احذ‪ٞ‬بی ٌّ‪ٛ‬وض آٔیٗ تـىیُ ٔی ؿ‪ٛ‬د‪ٔ ٚ‬ی ت‪ٛ‬ا٘ذ ث‪ٚ ٝ‬ػیّ‪ ٝ‬تـىیُ استجبط ٔتمبعـ دس‬
‫حض‪ٛ‬س آ٘ی‪ٟ٘ٛ‬ب پّیٕشیض‪ ٜ‬ؿ‪ٛ‬دب ایٗ تشویجبت سا٘ذٔبٖ خ‪ٛ‬ثی ثشای افضایؾ ص٘ذ‪ٔ ٜ‬ب٘ذٖ ػّ‪ِٟٛ‬ب ت‪ٛ‬ػظ ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬سا ٘ـبٖ ٘ذاد‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ٚ‬‬
‫تشخیحبَ ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ پ‪ٛ‬ؿؾ اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪٘ٛ‬ذ ٘‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ وپؼ‪َٛ‬ب‬
‫دس حمیمت ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػ‪ ٖٛ‬ثبوتشی‪ٟ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ثب پ‪ٛ‬ؿؾ آثشی‪ٙ‬بت ‪ ٚ‬ویت‪ٛ‬صاٖ ثشای ثبوتشی‪ٟ‬ب ٔحبفؾت دس ثشاثش ؿشایظ‬
‫حٕالت ٌ‪ٛ‬اسؿی سا فشا‪ٔ ٓٞ‬ی و‪ٙ‬ذ ث‪ٙ‬بثشایٗ س‪ٚ‬ؽ خ‪ٛ‬ثی ثشای تح‪ٛ‬یُ ػّ‪ِٟٛ‬بی ثبوتشیبیی ص٘ذ‪ ٜ‬ث‪ ٝ‬س‪ٚ‬د‪ٔ ٜ‬ی ثبؿذبأب ویت‪ٛ‬صاٖ داسای‬
‫ثشخی ٔقبیت ٔثُ اثش ثبصداس٘ذٌی س‪ٚ‬ی ثبوتشی‪ٟ‬بیی ٔثُ اػیذ الوتیه ثبوتشی‪ٟ‬ب ٔی ثبؿذب‬
‫‪ً .6.2.3‬طاستِ‪:‬‬
‫یه پّی ػبوبسیذی اػت و‪ ٝ‬ؿبُٔ تقذاد صیبدی اص ‪ٚ‬احذ‪ٞ‬بی ٌّ‪ٛ‬وض ٔی ثبؿذ و‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ػظ ثب٘ذ‪ٞ‬بی ٌّ‪ٛ‬وضیذی ثب ‪ٔ ٓٞ‬تصُ‬
‫ٔی ؿ‪٘ٛ‬ذب ٘ـبػت‪ ٝ‬فٕذتب ؿبُٔ آٔیّ‪ٛ‬ص (یه پّیٕش خغی اص ‪ٌّٛ -D‬و‪ ٛ‬پیشا٘‪ٛ‬ص و‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ػظ اتصبالت ‪ٌّٛ 4 -1-α‬وضیذی ٔتصُ ٔی‬
‫ؿ‪٘ٛ‬ذ) ‪ ٚ‬آٔیّ‪ٛ‬پىتیٗ (یه پّیٕش ا٘ـقبثی اص ٌّ‪ٛ‬وض ٔتصُ ؿذ‪ ٜ‬ثب اتصبالت ‪ٌّٛ 4 -1-α‬وضیذی ‪ٌّٛ 6–1-αٚ‬وضیذی ثشای لؼٕت‬
‫ؿبخ‪ ٝ‬ایی ٔی ثبؿذ)اػتب‬

‫‪4‬‬
‫٘ـبػت‪ٔ ٝ‬مب‪٘ ،ْٚ‬ـبػت‪ ٝ‬ایی اػت و‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ػظ آ٘ضیٓ ‪ٞ‬بی پب٘ىشاتیه دس س‪ٚ‬د‪ ٜ‬و‪ٛ‬چه ‪ٞ‬ضٓ ٕ٘ی ؿ‪ٛ‬د(آٔیالص)٘ـبػت‪ٔ ٝ‬مب‪ْٚ‬‬
‫ٔی ت‪ٛ‬ا٘ذ ث‪ ٝ‬س‪ٚ‬د‪ ٜ‬ثضسي ثشػذ خبئیى‪ٔ ٝ‬ی ت‪ٛ‬ا٘ذ آ٘دب تخٕیش ؿ‪ٛ‬دب فال‪ ٜٚ‬ثش آٖ ٘ـبػت‪ٔ ٝ‬مب‪ ْٚ‬ث‪ ٝ‬فّت فّٕىشد پشی ثی‪ٛ‬تیه ث‪ٛ‬د٘ؾ‬
‫ٔی ت‪ٛ‬ا٘ذ ت‪ٛ‬ػظ ثبوتشی‪ٟ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه دس س‪ٚ‬د‪ٔ ٜ‬صش ؿ‪ٛ‬دب دس ٘‪ٟ‬بیت ٘ـبػت‪ٔ ٝ‬مب‪ ْٚ‬یه ػغح ایذ‪ ٜ‬آَ ثشای چؼج‪ٙ‬ذٌی ػّ‪ِٟٛ‬بی‬
‫پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ث‪ٌ ٝ‬شا٘‪ٞ َٛ‬بی ٘ـبػت‪ ٝ‬اػت ‪ ٚ‬ایٗ فُٕ ٔی ت‪ٛ‬ا٘ذ تح‪ٛ‬یُ پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب دس خبیٍب‪ ٜ‬ص٘ذ‪ ٚ ٜ‬فقبَ ٔتبث‪ِٛ‬یىی س‪ٚ‬د‪ ٜ‬سا تـذیذ‬
‫و‪ٙ‬ذب‬
‫‪ .7.2.3‬صالتيي‪:‬‬
‫یه صٕغ پش‪ٚ‬تئی‪ٙ‬ی اػت و‪ ٝ‬یه طَ ثشٌـت پزیش حشاستی سا تـىیُ ٔی د‪ٞ‬ذ ‪ ٚ‬ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ث‪ٝ‬‬
‫ت‪ٟٙ‬بیی یب دس تشویت ثب ػبیش تشویجبت اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬دب ث‪ ٝ‬فّت ٔب‪ٞ‬یت آٔف‪ٛ‬تشی ث‪ٛ‬د٘ؾ وب٘ذیذای خ‪ٛ‬ثی ثشای ‪ٕٞ‬ىبسی ثب پّی‬
‫ػبوبسیذ‪ٞ‬بیی ٔثُ صٕغ طالٖ ٔی ثبؿذب‬
‫‪ .8.2.3‬پزٍتَئيي ّای ضيز‪:‬‬
‫پش‪ٚ‬ت‪ٛ‬ئیٗ ‪ٞ‬بی ؿیش حبُٔ ‪ٞ‬بی عجیقی ثشای ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬فّت ػبختبس‪ٚ‬خ‪ٛ‬اف فیضیى‪ ٛ‬ؿیٕیبیی آ٘‪ٟ‬ب˛‬
‫ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ ػیؼتٓ تح‪ٛ‬یّی ٔی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ اػتفبد‪ ٜ‬ؿ‪٘ٛ‬ذب ثشای ٔثبَ پش‪ٚ‬تئی‪ٟٙ‬ب خ‪ٛ‬اف طالتی‪ٙ‬ی ؿذٖ خ‪ٛ‬ثی داس٘ذ‪ٚ‬ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ٖٛ‬‬
‫ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه اػتفبد‪ ٔ ٜ‬ی ؿ‪٘ٛ‬ذ و‪ ٝ‬ایٗ خبصیت اخیشا وـف ؿذ‪ ٜ‬اػتب ‪٘ ٚ‬تید‪ٔ ٝ‬غبِقبت ٘ـبٖ داد و‪ ٝ‬اػتفبد‪ ٜ‬اص پش‪ٚ‬تئیٗ‬
‫‪ٞ‬ب ث‪ ٝ‬فّت خبصیت لبثّیت تغبثك صیؼتی یه س‪ٚ‬ؽ خبِت ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ‪ٞ‬ب ٔی ثبؿ‪ٙ‬ذب(‪)12ٚ9ٚ7ٚ6‬‬
‫‪ . 3.3‬رٍضْای پخص ضذى‪:‬‬
‫‪ .1.3.3‬اتوايش ضذى‪:‬‬
‫‪‬خطک کزدى پاضطی‬
‫یه ٔحّ‪ٔ َٛ‬حت‪ٛ‬ی ػّ‪ِٟٛ‬بی ص٘ذ‪ ٜ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ‪ٔ ٚ‬بتشیىغ پّیٕشی آٔبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬دب ٔبتشیىغ پّیٕشی ٔقٕ‪ٛ‬ال صٕغ فشثی ‪ٚ‬‬
‫٘ـبػت‪ ٝ‬اػت چ‪ ٖٛ‬آ٘‪ٟ‬ب عی فشای‪ٙ‬ذ خـه وشدٖ تٕبیُ داس٘ذ ٔیىش‪ٚ‬رسات وش‪ٚ‬ی تـىیُ د‪ٙٞ‬ذب اص ٔضایبی خـه وشدٖ پبؿـی ˛‬
‫ػشفت ‪ٞ ٚ‬ضی‪٘ ٝٙ‬ؼجتبَ وٓ فشا‪ٚ‬سی ٔی ثبؿذب ایٗ تى‪ٙ‬یه ث‪ٔ ٝ‬یضاٖ صی بدی تدذیذ پزیش اػت ‪ ٟٓٔ ٚ‬تشیٗ ا‪ٕٞ‬یت آٖ ایٗ اػت و‪ٝ‬‬
‫ثشای وبسثشد‪ٞ‬بی ص‪ٙ‬قتی ٔ‪ٙ‬بػت ٔی ثبؿذب یىی اص ٔقبیت خـه وشدٖ پبؿـی ایٗ اػت و‪ ٝ‬ایٗ تى‪ٙ‬یه صٔی‪ ٝٙ‬وبسثشدی وٕی داسد‬
‫أب ٔـىُ فٕذ‪ ٜ‬اػتفبد‪ ٜ‬اص حشاست ثبال دس ایٗ س‪ٚ‬ؽ ٔی ثبؿذ و‪ ٝ‬ثشای ثمب ثبوتشی‪ٟ‬ب ٔ‪ٙ‬بػت ٘یؼتب ثشای ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬د ثمب پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب لجُ‬
‫اص خـه وشدٖ ث‪ٔ ٝ‬حیظ ٔحبفؾ‪ٟ‬بیی ٔی ت‪ٛ‬اٖ اضبف‪ٕٛ٘ ٝ‬دب ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ ٔثبَ ٘ـبػت‪ٌ ٝ‬شا٘‪ِٛ‬ی لبثّیت ص٘ذ‪ٔ ٜ‬ب٘ذٖ پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب سا دس‬
‫ع‪ َٛ‬خـه وشدٖ ‪ ٚ‬ا٘جبسداسی ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬د ٔی د‪ٞ‬ذ ‪ ٚ‬فیجشٔحّ‪٘ َٛ‬یض لبثّیت ص٘ذ‪ٔ ٜ‬ب٘ذٖ پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب سا دس ع‪ َٛ‬ا٘جبسداسی افضایؾ ٔی‬
‫د‪ٞ‬ذ ٔث ُ تشی ‪ٞ‬ب ِ‪ٛ‬ص و‪ ٝ‬یه ٔحبفؼ و‪ٙٙ‬ذ‪ٌ ٜ‬شٔبیی اػتب فال‪ ٜٚ‬ثش آٖ وپؼ‪ِٟٛ‬بی خـه ؿذ‪ ٜ‬پبؿـی ٔی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ ت‪ٛ‬ػظ یه الی‪ٝ‬‬
‫اضبفی ث‪ٙٔ ٝ‬ؾ‪ٛ‬س حفبؽت ؿذٖ دس ثشاثش ؿشایظ اػیذی ٔحیظ ٔقذ‪ ٜ‬یب وب‪ٞ‬ؾ اثشات صیبٖ آ‪ٚ‬س ٕ٘ى‪ٟ‬بی صفشا‪ٚ‬ی پ‪ٛ‬ؿب٘ذ‪ ٜ‬ؿ‪٘ٛ‬ذب(‬
‫ؿىُ ؿٕبس‪)3 ٜ‬‬

‫ضکل ‪ -3‬ضواتيک رٍش خطک کزدى پاضطی‬

‫‪ ‬خطک کزدى پاضطی اًجوادی‪:‬‬

‫‪5‬‬
‫س‪ٚ‬ؿی اػت و‪ ٝ‬اص تشویت ٔشاحُ فشا‪ٚ‬سی خـه وشدٖ ا٘دٕبدی ‪ ٚ‬خـه وشدٖ پبؿـی حبصُ ٔی ؿ‪ٛ‬دب ػّ‪ِٟٛ‬بی‬
‫پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه دس یه ٔحّ‪ِٛ‬ی ‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬یه فبص ثخبس ػشد ‪ ٚ‬یه ٔبیـ وشای‪ٛ‬ط٘یه ٔثُ ٘یتش‪ٚ‬طٖ ٔبیـ اتٕبیض ٔی ؿ‪ٛ‬دبایٗ ٔشحّ‪ٝ‬‬
‫یه ا٘تـبس اص لغشات ٔ‪ٙ‬دٕذ سا ت‪ِٛ‬یذ ٔی و‪ٙ‬ذب ػپغ لغشات ٔ‪ٙ‬دٕذ دس یه خـه وٗ ا٘دٕبدی خـه ٔی ؿ‪٘ٛ‬ذ‪ ،‬خـه وشدٖ‬
‫ا٘دٕبدی پبؿـی ٔضایبی صیبدی ٔثُ فشا‪ ٓٞ‬وشدٖ ا٘ذاص‪ ٜ‬و‪ٙ‬تشَ ؿذ‪ٛ٘ ،ٜ‬احی ػغح ٔخص‪ٛ‬ف ثضسٌتش اص وپؼ‪ِٟٛ‬بی خـه ؿذ‪ٜ‬‬
‫پبؿـی سا داسا ٔی ثبؿذب ایٗ تى‪ٙ‬یه ثشخی ٔقبیت سا ‪ ٓٞ‬داسد و‪ ٝ‬ؿبُٔ اػتفبد‪ ٜ‬ا٘شطی ثبال‪ ،‬صٔبٖ فشا‪ٚ‬سی ع‪ٛ‬ال٘ی ‪ٞ ٚ‬ضی‪ ٝٙ‬آٖ ‪-31‬‬
‫‪ 51‬ثبس ثیـتش اص خـه وشدٖ پبؿـی اػتب وپؼ‪ِٟٛ‬ب ثشای حفبؽت ؿشایظ ٘بٔؼبفذ ٔحیغی ٔی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ ت‪ٛ‬ػظ یه پ‪ٛ‬ػت‪ ٝ‬اضبفی‬
‫پ‪ٛ‬ؿیذ‪ ٜ‬ؿ‪٘ٛ‬ذب(‪)11ٚ8ٚ4‬‬
‫‪ .2.3.3‬اهَلسيَى ساسی‪:‬‬
‫‪ ‬اهَلسيَى ساسی ٍ صالتيٌاسيَى يًَی؛‬
‫أ‪ِٛ‬ؼی‪ ٖٛ‬ػبصی یه تى‪ٙ‬یه ؿیٕیبی ی ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬ػّ‪ِٟٛ‬بی ص٘ذ‪ ٜ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه اػت ‪ ٚ‬اص ‪ٞ‬یذس‪ٚ‬وّ‪ٛ‬ئیذ‪ٞ‬بیی ٔثُ‬
‫(آِظی‪ٙ‬بت‪ ،‬وبساخی‪ٙ‬بٖ ‪ ٚ‬پىتیٗ) ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ ٔ‪ٛ‬اد ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی و‪ٙ‬ذباص‪ َٛ‬ایٗ تى‪ٙ‬یه ثش اػبع فبص ٔذا‪ ٚ ْٚ‬غیش ٔذا‪ْٚ‬‬
‫اػتب ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬دس یه أ‪ِٛ‬ؼی‪ ٖٛ‬یه أ‪ِٛ‬ؼی فبیش ‪ ٚ‬یه ػ‪ٛ‬سفبوتب٘ت (فبُٔ فقبَ ػغحی) ٔ‪ٛ‬سد ٘یبص اػتبیه فبُٔ‬
‫خبٔذ و‪ٙٙ‬ذ‪( ٜ‬وّشیذ وّؼیٓ) ثقذاَ ث‪ ٝ‬أ‪ِٛ‬ؼی‪ ٖٛ‬اضبف‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪ٛ‬دب تى‪ٙ‬یه أ‪ِٛ‬ؼی‪ ٖٛ‬اص ٘ؾش ٔمیبع وبسی آػبٖ اػتب ‪ٔ ٚ‬یضاٖ ثمبی‬
‫ثبالیی اص ثبوتشی‪ٟ‬ب سا ایدبد ٔیى‪ٙ‬ذب وپؼ‪ِٟٛ‬بی ث‪ ٝ‬دػت آٔذ‪ ٜ‬لغش وٕی داس٘ذ أب فیت فٕذ‪ ٜ‬ایٗ س‪ٚ‬ؽ ایٗ اػت و‪ ٝ‬ا٘ذاص‪ ٚ ٜ‬ؿىُ‬
‫ثضسٌی سا فشا‪ٔ ٓٞ‬ی و‪ٙ‬ذبس‪ٚ‬ؽ أ‪ِٛ‬ؼی‪ ٖٛ‬ت‪ٛ‬ػظ اختال ػشفت تالعٓ ‪ٔ ٚ‬یضاٖ آة‪/‬س‪ٚ‬غٗ لبدس ث‪ ٝ‬ت‪ِٛ‬یذ ا٘ذاص‪ٔ ٜ‬یىش‪ ٚ‬وپؼ‪ِٟٛ‬بی‬
‫‪ٞ‬ذ ٔی ثبؿذبدا٘‪ٞ ٝ‬بی طَ ٔی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ دس‪ٔ ٖٚ‬حّ‪ َٛ‬پّیٕش د‪ ْٚ‬ثشای ایدبد یه الی‪ ٝ‬پ‪ٛ‬ؿـی ‪ٚ‬اسد ؿ‪٘ٛ‬ذ و‪ ٝ‬ایٗ فُٕ یه ٔحبفؾت‬
‫اضبفی ثشای ػّ‪ِٟٛ‬ب سا فشا‪ٔ ٓٞ‬ی و‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬ؿبیذ خ‪ٛ‬اف اسٌب٘‪ِٛ‬پتیىی سا ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬د ثخـذب(ؿىُ ؿٕبس‪)4ٜ‬‬

‫ضکل ‪ -4‬ضواتيک رٍش اهَلسيَى ساسی‬

‫‪ ‬اهَلسيَساسی ٍ صالتيٌاسيَى آًشيوی‪:‬‬

‫یه ٔـىُ ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬والػیه اػتفبد‪ ٜ‬اص پ‪ٛ‬ؿـ‪ٟ‬بیی ٔثُ آِظی‪ٙ‬بت‪ ،‬وبپب وبساخی‪ٙ‬بٖ‪ ،‬صٕغ طالٖ یب ٌضا٘تبٖ اػت‬
‫و‪ ٝ‬دس ثشخی وـ ‪ٛ‬س‪ٞ‬ب دس ص‪ٙ‬بیـ ِج‪ٙ‬ی اخبص‪ ٜ‬داد‪ٕ٘ ٜ‬ی ؿ‪٘ٛ‬ذب ٔحّ‪ٔ َٛ‬ی ت‪ٛ‬ا٘ذ اص پش‪ٚ‬تئی‪ٟٙ‬بی ؿیش اػتفبد‪ ٜ‬و‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬دس آٖ‬
‫پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ت‪ٛ‬ػظ یه طالتی‪ٙ‬بػی‪ ٖٛ‬تحشیه ؿذ‪ ٜ‬آ٘ضیٕی ا٘ىپؼ‪ ِٝٛ‬خ‪ٛ‬ا‪ٙٞ‬ذ ؿذب پش‪ٚ‬ت‪ٛ‬ئی‪ٟٙ‬بی ؿیش داسای خ‪ٛ‬اف طالتی‪ٙ‬بػی‪ ٖٛ‬فبِی‬
‫‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬آ٘‪ٟ‬ب حبّٔ‪ٟ‬بی عجیقی ثشای پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ٔی ثب ؿ‪ٙ‬ذب ایٗ س‪ٚ‬ؽ ت‪ِٛ‬یذ رسات وش‪ٚ‬ی ‪٘ ٚ‬بٔح‪ َٛ‬دس آة ٔی و‪ٙ‬ذب یه ٕ٘‪ ٝ٘ٛ‬اص‬
‫ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬ت‪ٛ‬ػظ طالتی‪ٙ‬بػی‪ ٖٛ‬س٘ت ت‪ٛ‬ػظ ‪ٞ‬ذثه ‪ٕٞ ٚ‬ىبساٖ دس ػبَ ‪٘ 2119‬ـبٖ داد‪ ٜ‬ؿذ‪ ٜ‬اػتب‬
‫‪ ‬اهَلسيَى ساسی ٍ پليوزيشاسيَى بيي ٍجْی‪:‬‬
‫پّیٕشیضاػی‪ ٖٛ‬ثیٗ ‪ٚ‬خ‪ٟ‬ی یه تى‪ٙ‬یه خبیٍضیٗ اػت و‪ ٝ‬دس یه ٔشحّ‪ ٝ‬ا٘دبْ ٔی ؿ‪ٛ‬د‪ ،‬تى‪ٙ‬یه ث‪ ٝ‬تـىیُ یه أ‪ِٛ‬ؼی‪ٖٛ‬‬
‫٘یبص داسد فبص غیش ٔذا‪ ْٚ‬ؿبُٔ یه ػ‪ٛ‬ػپب٘ؼی‪ ٖٛ‬آثی ثب ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ٔی ثبؿذ ‪ ٚ‬فبص ٔذا‪ ْٚ‬یه حالَ آِی اػتب ثشای ؿش‪ٚ‬ؿ‬

‫‪6‬‬
‫‪ٚ‬او‪ٙ‬ؾ پّیٕشیضاػی‪ ٖٛ‬فبُٔ ػبصٌبس صیؼتی و‪ ٝ‬دس فبص ٔذا‪ٔ ْٚ‬حّ‪ َٛ‬اػت اضبف‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪ٛ‬دب لغشات ث‪ ٝ‬دػت آٔذ‪ ٜ‬حب‪ٚ‬ی ػّ‪ِٟٛ‬بی‬
‫پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬دس یه غـبء ل‪ٛ‬ی ‪٘ ٚ‬بصن پ‪ٛ‬ؿب٘ذ‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪٘ٛ‬ذب اص ایٗ س‪ٚ‬ؽ ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ٔ ٖٛ‬یىش‪ ٚ‬اسٌب٘یؼٓ ‪ٞ‬ب ث‪ٙٔ ٝ‬ؾ‪ٛ‬س‬
‫ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬د ت‪ِٛ‬یذاتـبٖ دس عی تخٕیش اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬دب(‪)11ٚ9ٚ4‬‬

‫‪ .3.3.3‬رٍش اکستزٍصى‪:‬‬
‫یه س‪ٚ‬ؽ فیضیىی ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬ػّ‪ِٟٛ‬بی ص٘ذ‪ ٜ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ٔی ثبؿذ ‪ ٚ‬اص ‪ٞ‬یذس‪ٚ‬وّ‪ٛ‬ئیذ‪ٞ‬بیی ٔثُ (آِظی‪ٙ‬بت ‪ٚ‬‬
‫وبساخی‪ٙ‬بٖ ) ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ ٔ‪ٛ‬اد ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬دس ایٗ س‪ٚ‬ؽ اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬دبدس ٔیىش‪ ٚ‬ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ت‪ٛ‬ػظ‬
‫اوؼتش‪ٚ‬طٖ ؿبُٔ پشتبة وشدٖ تحت فـبس ٔحّ‪ٔ َٛ‬حت‪ٛ‬ی ػّ‪ِٟٛ‬ب اص عشیك یه ٘بصَ ٔی ثبؿذب اٌش دس یه ؿشایظ ٔحیغی و‪ٙ‬تشَ‬
‫ؿذ‪ ٜ‬تـىیُ لغش‪ٞ ٜ‬باتفبق ثیفتذ تى‪ٙ‬یه ث‪ ٝ‬ص‪ٛ‬ست دس آ‪ٚ‬سدٖ وپؼ‪٘ َٛ‬بْ داسد و‪ ٝ‬ایٗ فُٕ تشخیحبَ ت‪ٛ‬ػظ یه خت ٘بصَ ِشصاٖ ‪ٚ‬‬
‫چشخ‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬ا٘دبْ ٔی ؿ‪ٛ‬دب (ؿىُ ؿٕبس‪)5ٜ‬‬

‫ضکل ‪ -5‬تکٌَلَصی رٍش اکستزٍصى‬

‫اػتفبد‪ ٜ‬اص خشیبٖ ٔتحذإِشوض یب یه ٔیذاٖ اِىتش‪ٚ‬اػتبتیىی ثشای تـىیُ لغش‪ٞ ٜ‬ب‪ ،‬یىی دیٍش اص تى‪ٙ‬یى‪ٟ‬بی ٔقٕ‪ َٛ‬اػتب‬
‫اوؼتش‪ٚ‬طٖ یه س‪ٚ‬ؽ اسصاٖ ‪ ٚ‬ػبد‪ ٜ‬اػت و‪ ٝ‬اص س‪ٚ‬ؽ اخشایی آسأی دس آٖ اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬د تب ثبفث صذٔ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه‬
‫٘ـ‪ٛ‬د ‪ ٚ‬تقذاد ثیـتشی اص ػّ‪ِٟٛ‬ب ص٘ذ‪ ٜ‬ثٕب٘‪ٙ‬ذب دس ایٗ تى‪ِٛٛٙ‬طی اص حالِ‪ٟ‬بی صیبٖ آ‪ٚ‬س اػتفبد‪ٕ٘ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬د ‪٘ ٚ‬یض تحت ؿشایظ ‪ٛٞ‬اصی ‪ٚ‬‬
‫غیش ‪ٛٞ‬اصی ا٘دبْ ٔی ؿ‪ٛ‬دب ٔ‪ٕٟ‬تشیٗ فیت ایٗ س‪ٚ‬ؽ ایٗ اػت و‪ ٝ‬اػتفبد‪ ٜ‬اص آٖ دس ٔمیبع ت‪ِٛ‬یذ ثبال˛ ث‪ ٝ‬فّت تـىیُ آ‪ٞ‬ؼت‪ ٝ‬دا٘‪ٝ‬‬
‫‪ٞ‬بی ٔیىش‪ ˛ٚ‬ػخت ٔی ثبؿذب‬
‫‪ .4.3.3‬اًکپسَالسيَى تَسط پَضاًذى ٍ تزاکن‪:‬‬
‫دس س‪ٚ‬ؽ پ‪ٛ‬ؿب٘ذٖ ‪ -‬پبؿؾ‪٘ ،‬یبص اػت و‪ٛٔ ٝ‬اد ‪ٞ‬ؼت‪ ٝ‬دس ؿىُ خبٔذ ثبؿ‪ٙ‬ذ ‪ٕٞ ٚ‬ب٘غ‪ٛ‬س و‪ ٝ‬دس ؿىُ ‪6‬دیذ‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬د ثبیذ دس‬
‫ؽشف‪ٟ‬بی عشاحی ؿذ‪ ٜ‬خبف دس حبَ حشوت ٍ٘‪ ٝ‬داؿت‪ ٝ‬ؿ‪٘ٛ‬ذب اص ٔضایبی ایٗ س‪ٚ‬ؽ ایٗ اػت و‪ ٝ‬دس ٔمیبع ثبال ث‪ ٝ‬ساحتی لبثُ ا٘دبْ‬
‫اػت ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ایٗ دِیُ اػت و‪ ٝ‬اغّت ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ثشای غزا داس‪ٞٚ‬ب اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬دب دس ایٗ س‪ٚ‬ؽ پ‪ٛ‬ؿؾ ‪ٞ‬بی‬
‫چ‪ٙ‬ذ الی‪ ٝ‬ث‪ٚ ٝ‬خ‪ٛ‬د ٔی آی‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬روش ایٗ ٘ىت‪ ٝ‬خیّی ٔ‪ ٟٓ‬اػت و‪ٔ ٝ‬ؼّظ ؿذٖ ث‪ ٝ‬ایٗ ‪ٚ‬ؽ ػخت ٔی ثبؿذب(‪)11ٚ4‬‬

‫‪7‬‬
 ‫ضکل ‪ -6‬تکٌَلَصی پَضاًذى پاضطی‬

‫‪ً .4‬تيجِ گيزی‪:‬‬

‫تى‪ِٛٛٙ‬طی ٔیىش‪ ٚ‬ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬ت‪ٛ‬ػظ ثؼیبسی اص ؿشوت‪ ٟ‬ب ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ یه س‪ٚ‬ؽ تـذیذ ٔمب‪ٔٚ‬ت ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه دس‬
‫ثشاثش حٕالت ٌ ‪ٛ‬اسؿی ‪٘ ٚ‬یض ثشای افضایؾ صٔبٖ ٍ٘‪ٟ‬ذاسی ٌ‪ٞ ٝ٘ٛ‬بی ثبوتشیبیی دس فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی غزایی وـف ؿذ‪ ٜ‬اػتب دس اوثش‬
‫ٔ‪ٛ‬اسد ثش ای ا٘ىپؼ‪ ِٝٛ‬وشدٖ ػّ‪ِٟٛ‬بی ص٘ذ‪ ٜ‬پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ‪ٞ‬ب ثی‪ٛ‬پّیٕش‪ٞ‬بی عجیقی ٔثُ آِظی‪ٙ‬بت‪ ،‬وبپبوبساخی‪ٙ‬بٖ ‪ٚ‬صٕغ طالٖ اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی‬
‫ؿ‪٘ٛ‬ذب أب اٌش چ‪٘ ٝ‬تبیح دس ٔمیبع آصٔبیـٍب‪ ٞ‬ی خ‪ٛ‬ة ث‪ٛ‬د ‪ِٚ‬ی تى‪ِٛٛٙ‬طی ‪ٞ‬بی اػتفبد‪ ٜ‬ؿذ‪ ٜ‬دس ٔمیبع ثبالػختی ‪ٞ‬بیی ث‪ٕٞ ٝ‬شا‪ٜ‬‬
‫داؿت‪ ٝ‬ا٘ذب ‪ٔ ٚ‬ـىُ فٕذ‪ ٜ‬دیٍش ایٗ اػت و‪ ٝ‬دس ثشخی اص وـ‪ٛ‬س‪ٞ‬بی اس‪ٚ‬پبیی افض‪ٚ‬دٖ ثقضی اص پّی ػبوبسیذ‪ٞ‬ب دس فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی ِج‪ٙ‬ی‬
‫ٔدبص ٘یؼت ب ثب ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی ِج‪ٙ‬ی ٔضیت‪ٟ‬بی فٕذ‪ ٜ‬ایی ثشای پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب سا داس٘ذ فال‪ ٜٚ‬ثش ت‪ِٛ‬یذ فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی‬
‫پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ِج‪ٙ‬ی ٔحممبٖ اخیشاَ س‪ٚ‬ی ت‪ٛ‬ػق‪ ٝ‬عجمبت ٔختّف غزایی ثشای ت‪ِٛ‬یذ غزا‪ٞ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه خذیذ ٔتٕشوض ؿذ‪ٜ‬‬
‫ا٘ذبٔیىش‪ٚ‬ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬ثشای وبسثشد‪ٞ‬بی ص‪ٙ‬قتی ثب ٔـىُ صیبدی س‪ٚ‬ثش‪ٔ ٚ‬ی ثبؿذب اص یىؼ‪ٔ ٛ‬ـىالت تى‪ِٛٛٙ‬طیىی ثشای ث‪ ٝ‬دػت‬
‫آ‪ٚ‬سدٖ ٔیىش‪ ٚ‬وپؼ‪ِٟٛ‬ب ثب ث‪ٟ‬تشیٗ خ‪ٛ‬اف ٔغشح اػت ‪ ٚ‬اص ػ‪ٛ‬ی دیٍش تٕبیُ ٔصش و‪ٙٙ‬ذ‪ ٜ‬ث‪ ٝ‬ػٕت غزا‪ٞ‬بی خذیذ ثبیذ ٔ‪ٛ‬سد ت‪ٛ‬خ‪ٝ‬‬
‫لشاس ٌیشد‪ِ ،‬زا ثب ت‪ٛ‬ػق‪ ٝ‬تى‪ِٛٛٙ‬طی ‪ ٚ‬ت‪ِٛ‬یذ فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ٔت‪ٛٙ‬ؿ ثش پبی‪ ٝ‬آة ٔی‪ٞ ٜٛ‬ب ‪ ٚ‬غالت ‪ ٚ‬ؿىالت˛ فال‪ ٜٚ‬ثش فشا‪ٚ‬سد‪ٜ‬‬
‫‪ٞ‬بی ِج‪ٙ‬ی ٔی ت‪ٛ‬اٖ ٔیىش‪ ٚ‬ا٘ ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ ٖٛ‬سا ثب فّٕىشد ثبال ‪ ٚ‬دس س٘ح ‪ٚ‬ػیقی ث‪ ٝ‬وبس ثشدب یه ٔـىُ ٔ‪ ٟٓ‬ثشای ا٘ىپؼ‪ٛ‬الػی‪ٖٛ‬‬
‫پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب وب‪ٞ‬ؾ ا٘ذاص‪ ٜ‬رسات اػت صیشا ایٗ ٔ‪ٛ‬سد س‪ٚ‬ی خ‪ٛ‬اف حؼی ‪ ٚ‬ثبفت ٔحص‪ َٛ‬اثش ٔ‪ٙ‬فی داسدبدس ٔمیبع آصٔبیـٍب‪ٞ‬ی‬
‫ٔقٕ‪ٛ‬ال اص أ‪ِٛ‬ؼی‪ ٖٛ‬ػبصی اػتفبد‪ٔ ٜ‬ی ؿ‪ٛ‬د‪ ،‬أب ایٗ تى‪ٙ‬یه ثشای وبسثشد‪ٞ‬بی غزایی ث‪ ٝ‬چ‪ٙ‬ذ دِیُ داسای ٔقبیجی اػتب حض‪ٛ‬س س‪ٚ‬غٗ‬
‫ثبلیٕب٘ذ‪ ٜ‬س‪ٚ‬ی ػغح وپؼ‪ َٛ‬ثشای ثبفت ‪ ٚ‬خ‪ٛ‬اف اسٌب٘‪ِٛ‬پتیىی ٔحص‪ َٛ‬صیبٖ آ‪ٚ‬س اػتب ‪ ٚ‬ایٗ س‪ٚ‬غٗ ثبلیٕب٘ذ‪ٔ ٜ‬ب٘ـ تّمیح وپؼ‪ِٟٛ‬ب‬
‫دس ٔحص‪ٛ‬الت سطیٕی ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪٘ ٚ‬یض ایٗ س‪ٚ‬غٗ ثبلیٕب٘ذ‪ ،ٜ‬ػ‪ٛ‬سفبوتب٘ت یب أ‪ِٛ‬ؼی فبیش ث‪ ٝ‬وبس سفت‪ٔ ˛ٝ‬ی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ ثشای ػّ‪ِٟٛ‬بی‬
‫پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ػٕی ثبؿ‪ٙ‬ذب تّمیح ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ث‪ ٝ‬س٘ح ‪ٚ‬ػیقی اص ٔحص‪ٛ‬الت غزایی ث‪ ٝ‬دِیُ ٘بٔ‪ٙ‬بػت ث‪ٛ‬دٖ ٔبتشیىؼ‪ٟ‬بی غزایی‬
‫(ٔثُ ‪ ph‬پبییٗ یب سلبثت ثب ٔیىش‪ٚ‬ث‪ٟ‬ب) ‪ ٚ‬داؿتٗ ؿشایظ ٘بٔ‪ٙ‬بػت ثشای ا٘جبسٔب٘ی ٔحذ‪ٚ‬د ٔی ؿ‪ٛ‬دب دس ع‪ َٛ‬ػبِ‪ٟ‬بی ٌزؿت‪ ٝ‬اػتفبد‪ٜ‬‬
‫اص پشی ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب ‪ ٚ‬فیجش‪ٞ‬ب ث‪ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ فبُٔ ٔحبفؾت و‪ٙٙ‬ذ‪ ٜ‬ثشای ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه افضایؾ یبفت‪ ٝ‬اػت ث‪ٙ‬بثشایٗ ثب ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬ث‪ٝ‬‬
‫فبوت‪ٛ‬س‪ٞ‬بی ایٕ‪ٙ‬ی ثبیذ تحمیمبت ثیـتشی ثشای ث‪ٟ‬ی‪ ٝٙ‬ػبصی اػتفبد‪ ٜ‬اص ػّ‪ِٟٛ‬بی پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه ا٘ىپؼ‪ ِٝٛ‬ؿذ‪ ٜ‬ا٘دبْ ؿ‪ٛ‬دب دس ٘تید‪ ٝ‬ثب‬
‫ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ػ‪ٛ‬دٔ‪ٙ‬ذی ‪ٞ‬بی فشا‪ ٓٞ‬ؿذ‪ ٜ‬ت‪ٛ‬ػ ظ پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیى‪ٟ‬ب تٕبیُ ٔصش و‪ٙٙ‬ذ‪ ٜ‬ثشای ٔحص‪ٛ‬الت غزایی‪ٛ٘ ،‬ؿیذ٘ی ‪ٞ‬ب ‪ٔ ٚ‬ىُٕ ‪ٞ‬بی‬
‫غزایی حب‪ٚ‬ی ایٗ تشویجبت دس حبَ افضایؾ اػت ‪ ٚ‬ثذی‪ٟ‬ی اػت و‪ ٝ‬ثب ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬ثب افضایؾ تمبضبی ٔصش و‪ٙٙ‬ذ‪ ٜ‬ثبصاس پش‪ٚ‬ثی‪ٛ‬تیه آی‪ٙ‬ذ‪ٜ‬‬
‫خ‪ٛ‬ثی خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ داؿت‬

‫‪8‬‬
 "‫ "هٌابع ٍ هزاجع‬.5

[1]Borgogna, M., Bellich, B., Zorzin, L., Lapasin, R., Cesàro, A., 2010. Food
microencapsulation of bioactive compounds: rheological and thermal characterisation of non-
conventional gelling system. Food Chemistry 122 (2), 416–423
[2]Jankovic, I., Sybesma, W., Phothirath, P., Ananta, E., Mercenier, A., 2010.
Application of probiotics in food products – challenges and new approaches. Current Opinion in
Biotechnology 21 (2), 175–181
[3] Weichselbaum, E., 2009. Probiotics and health: a review of the evidence. Nutrition
Bulletin 34 (4), 340–373.
[4] De Vos, P., Faas, M.M., Spasojevic, M., Sikkema, J., 2010. Encapsulation for
preservation of functionality and targeted delivery of bioactive food
components. International Dairy Journal 20 (4), 292–302.
[5] Champagne, C.P., Kailasapathy, K., 2008. Encapsulation of probiotics. In: Garti,
N.(Ed.), Delivery and Controlled Release of Bioactives in Foods and Nutraceuticals.
Woodhead publishing Ltd., Cambridge, UK, pp. 344–369.
[6] Mortazavian, A.M., Azizi, A., Ehsani, M.R., Razavi, S.H., Mousavi, S.M.,
Sohrabvandi S ., Reinheimer J.A., 2008. Survival of encapsulated probiotic bacteria in Iranian
yogurt drink (Doogh) after the product exposure to simulated gastrointestinal conditions.
Milchwissenschaft 63 (4), 427–429.
[7]Urbanska, A.M., Bhathena, J., Prakash, S., 2007. Live encapsulated Lactobacillus
acidophilus cells in yogurt for therapeutic oral delivery: preparation and in vitro analysis of
alginate–chitosan microcapsules. Canadian Journal of Physiology and Pharmacology 884–893.
[8]Semyonov, D., Ramon, O., Kaplun, Z., Levin-Brener, L., Gurevich, N., Shimoni, E.,
2010. Microencapsulation of Lactobacillus paracasei by spray freeze drying. Food
Research International 43 (1), 193–202
[9] Livney, Y.D., 2010. Milk proteins as vehicles for bioactives. Current Opinion in
Colloid and Interface Science 15 (1–2), 73–83.
[10] Champagne, C., Fustier, P., 2007a. Microencapsulation for the improved delivery of
bioactive compounds into foods. Current Opinion in Biotechnology 18 (2), 184–190.
[11]Kailasapathy, K., 2009. Encapsulation technologies for functional foods and
nutraceutical product development. CAB Reviews: Perspectives in Agriculture,
Veterinary Science, Nutrition and Natural Resources 4 (6).
[12]Maillard, M., Landuyt, A., 2008. Chocolate: an ideal carrier for probiotics. Agro
Food Industry Hi-Tec 19 (3 Suppl.), 13–15.