‫آﻧﺎﻟﯿﺰ ﺻﻤﻎ زدو‬

‫‪2‬‬
‫رﮐﺴﺎﻧﺎ ﺳﯿﻔﯽ‪ 1‬و ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﮐﺴﺎﯾﯽ‬
‫‪1‬داﻧﺸﺠﻮي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﻋﻠﻮم و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ‬
‫‪2‬ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺎت ﻋﻠﻤﯽ ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ‬
‫داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ زراﻋﯽ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﮐﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺳﺎري‬
‫ﺳﺎري‪ :‬ﺟﺎده درﯾﺎ‪ -‬ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ‪ -9‬ﺻﻨﺪوق ﭘﺴﺘﯽ ‪578‬‬

‫ﭼﮑﯿﺪه ‪ :‬ﺻﻤﻎ ﺗﺮاوﺷﯽ زدو ﺑﺎ ﻧﺎم ﻋﻠﻤﯽ ‪ Amygdalus scoparia Spach‬ﯾﮏ ﻫﯿﺪروﮐﻠﻮﯾﯿﺪ ﺑﻮﻣﯽ اﯾﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﯿﻔﯽ‬
‫ﺻﻤﻎ زدو )از ﺟﻤﻠﻪ رﻃﻮﺑﺖ‪ ،‬ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ‪ ،‬ﭼﺮﺑﯽ و ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ( اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان رﻃﻮﺑﺖ‪ ،‬ﭘﻮدر ﺻﻤﻎ زدو در آون ﺑﺎ‬
‫‪ 550‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫دﻣﺎي ‪ 100-105‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ وزن ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ روش ﮐﻮره ﮔﺬاري در دﻣﺎي‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان ﭼﺮﺑﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻼل ﻫﮕﺰان ‪-‬ﮐﻠﺮو ﻓﺮم ) ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺴﺎوي( اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰان ﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫روش ﮐﻠﺪال و ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪ 6/25‬اﻧﺪازي ﮔﯿﺮي ﺷﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰان رﻃﻮﺑﺖ‪ ،‬ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ‪ ،‬ﭼﺮﺑﯽ و ﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ‪،% 9/42‬‬
‫‪ % 0/03 ،% 2/23‬و ‪ % 1/05‬ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ‪.‬‬

‫ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي‪ :‬ﺻﻤﻎ زدو‪ ،‬آﻧﺎﻟﯿﺰ‬

‫زدو ﺑﺎ ﻧﺎم ﻋﻠﻤﯽ آﻣﯿﮕﺪاﻟﺲ اﺳﮑﭙﺎرﯾﺎ اﺳﭙﺎچ ) ‪Amygdalus scoparia‬‬

‫‪ ( Spach‬از ﺧﺎﻧﻮاده ﮔﻠﺴﺮﺧﯿﺎن )‪ ، (Rosaceae‬ﺻﻤﻐﯽ اﺳﺖ ﺷﻔﺎف ﮐﻪ از‬ ‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫درﺧﺖ ارژن ﯾﺎ ﺑﺎدام ﮐﻮﻫﯽ در اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﻫﺎي دﻣﺎﯾﯽ ‪ ،‬رﻃﻮﺑﺘﯽ ‪ ،‬ﮔﺰش ﺣﺸﺮات ‪،‬‬
‫اﻓﺰودﻧﯽ ﻫﺎي ﻏﺬاﯾﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در رﯾﺰ ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪ ،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﭘﺎﯾﺪاري ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫ﺑﯿﻤﺎري و ‪ . . .‬ﺗﺮاوش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺻﻤﻎ را »ﺻﻤﻎ ﻓﺎرﺳﯽ« و ﯾﺎ در ﻣﻮاردي »ﺻﻤﻎ‬
‫اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﺻﻮﻻ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﻪ اﻓﺰودﻧﯽ ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫ﺷﯿﺮازي« ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪ [3 ، 5] .‬درﺧﺘﺎن ﺑﺎدام ﮐﻮﻫﯽ ﺑﻮﻣﯽ اﯾﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻨﺘﺰي دارﻧﺪ‪[2] .‬‬
‫در ﻣﻨﺎﻃﻖ وﺳﯿﻌﯽ از ﮐﺸﻮر ﺑﻪ وﯾﮋه اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻣﺮﮐﺰي ﻣﯽ روﯾﺪ‪ [2 ، 3] .‬اﯾﻦ‬
‫واژه ﻫﯿﺪروﮐﻠﻮﺋﯿﺪ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﯽ از ﭘﻠﯽ ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪ ﻫﺎ و ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻫﺎ ﯾﺎ ﭘﻠﯽ ﻣﺮﻫﺎي‬
‫ﻧﻮع ﺻﻤﻎ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮﻣﺴﯿﺮي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ و رﻧﮓ آن در ﻧﻮاﺣﯽ‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻐﻠﯿﻆ ﮐﻨﻨﺪه ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ اﯾﺠﺎد و ﺗﻘﻮﯾﺖ ژل ‪،‬‬
‫ﮔﺮﻣﺴﯿﺮ روﺷﻦﺗﺮ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺮدﺳﯿﺮ اﺳﺖ‪[1 ، 3] .‬‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻒ ﻫﺎ ‪ ،‬اﻣﻮﻟﺴﯿﻮﻧﻬﺎ و دﯾﺴﭙﺮﺳﯿﻮن ﻫﺎ ‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺸﮑﯿﻞ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در درﺟﻪ ﺑﻨﺪي زدو ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮاد ﺧﺎرﺟﯽ و اﻧﺪازه ﻗﻄﻌﺎت )ﮔﺮاﻧﻮل ﻫﺎ(‬
‫ﮐﺮﯾﺴﺘﺎﻟﻬﺎي ﯾﺦ و ﺷﮑﺮ و آزاد ﺳﺎزي ﻋﻄﺮ و ﻃﻌﻢ در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺖ‪ [1] ..‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دارا ﺑﻮدن ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻪ ﺳﻪ رﻧﮓ ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬زرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪[2، 13، 14] .‬‬
‫و ﻗﺮﻣﺰ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺻﻤﻎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ اﻣﻮﻟﺴﯿﻮن ﮐﻨﻨﺪه و ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن‬
‫در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﺑﻪ دﻟﯿﻞ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ وارداﺗﯽ ﻫﯿﺪروﮐﻠﻮﺋﯿﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺻﻤﻎ ﻫﺎي‬
‫ﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﮐﺘﯿﺮا و ﺻﻤﻎ ﻋﺮﺑﯽ در داروﺳﺎزي ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﯽرﺳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻮﻣﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮد آن ﻫﺎ در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ و داروﯾﯽ از ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋه‬
‫ﻋﻠﺖ داﺷﺘﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ در داروﺳﺎزي )ﻗﺮصﺳﺎزي( ﻧﯿﺰ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫اي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬
‫] ‪[1 ، 3‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺣﺪود ‪ 5‬ﮔﺮم از ﭘﻮدر ﺻﻤﻎ وزن ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ درﮐﻮره ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 10‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪ 550‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮي روﺷﻦ و وزن ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫ﺑﺎ دﻣﺎي‪.‬‬
‫ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﯾﮏ دﺳﯿﮑﺎﺗﻮر ﺳﺮد ﺷﺪ و ﭘﺲ از رﺳﯿﺪن ﺑﻪ دﻣﺎي اﺗﺎق وزن‪ .‬ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ در ﺳﻪ ﺗﮑﺮار اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺳﻪ ﺗﮑﺮار ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﺘﻮاي‬
‫ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﻧﺴﺒﺖ درﺻﺪ از وزن ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺑﻪ وزن ﭘﻮدر ﺻﻤﻎ ﺑﯿﺎن‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺤﺘﻮاي ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ‬ ‫‪-4-2‬‬
‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﺻﻤﻎ ﻫﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺟﺰ ﭘﻠﯽ ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪي و‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻫﯿﺪروﮐﻠﻮﺋﯿﺪﻫﺎ در ﺻﻨﺎﯾﻊ‬
‫ﻏﺬاﯾﯽ و ﻗﯿﻤﺖ ﺑﺎﻻي اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻦ اﯾﻨﮑﻪ اﻏﻠﺐ‬
‫ﻫﯿﺪروﮐﻠﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻏﺬاﯾﯽ وارداﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮوج ارز از ﮐﺸﻮر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬اﺳﺘﺨﺮاج و ﻣﺼﺮف ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‬
‫ﻫﯿﺪروﮐﻠﻮﺋﯿﺪي ﺑﻮﻣﯽ ﮐﺸﻮرﻣﺎن اﯾﺮان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اوﺿﺎع اﻗﺘﺼﺎدي ﮐﺸﻮر‬
‫ﮐﻤﮏ ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫ﻣﯿﺰان ﻣﺤﺘﻮاي ﻧﯿﺘﺮوژن ﮐﻞ )‪ (N2‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﮐﻠﺪال ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ و ﻣﺤﺘﻮاي‬

‫ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﯽ ﺑﺎ ﺿﺮب ﻣﻘﺪار ﻧﯿﺘﺮوژن در ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺒﺬﯾﻞ ‪ 6/25‬ﺑﺮآورد ﺷﺪ‪[11] .‬‬ ‫‪ -2‬ﻣﻮاد و روش ﻫﺎ‬

‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺤﺘﻮاي ﭼﺮﺑﯽ‬ ‫‪-5-2‬‬ ‫ﻣﻮاد‬ ‫‪-1-2‬‬

‫ﻣﺤﺘﻮاي ﭼﺮﺑﯽ ﺑﻪ روش اﺳﺘﺨﺮاج ﺑﺎ ﺣﻼل و ﺳﻮﮐﺴﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ [9].‬ﺑﺮاي اﻧﺪازه‬ ‫ﺻﻤﻎ زدو از ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻋﻄﺎري ﺳﻨﺘﯽ ﺷﻬﺮ ﻣﺮودﺷﺖ واﻗﻊ در اﺳﺘﺎن ﺷﯿﺮاز‬
‫ﮔﯿﺮي درﺻﺪ ﭼﺮﺑﯽ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺧﺸﮏ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ‪ 2‬ﮔﺮم از ﻧﻤﻮﻧﻪ را‬ ‫ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﮔﺮاﻧﻮل ﻫﺎي ﺻﻤﻎ زدو ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﺸﻤﯽ ﺗﻤﯿﺰ و ﻧﺎ ﺧﺎﻟﺼﯽ‬
‫وزن ﮐﺮده و درون ﮐﺎﻏﺬ ﺻﺎﻓﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ‪ 1:10‬ﺣﻼل ﻫﮕﺰان –‬ ‫ﻫﺎي آن ﺟﺪا ﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻂ آﺳﯿﺎب ﺧﺎﻧﮕﯽ )‪(Magic Bullet. Germany‬‬
‫ﮐﻠﺮوﻓﺮم ) ﻧﺴﺒﺖ ﺣﻼل ﻫﺎ ‪ (1:1‬اﺿﺎﻓﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ ﺣﺮارت دﯾﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‬ ‫ﭘﻮدر ﺷﺪ‪ ..‬ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﻟﮏ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﺎ ﻣﺶ ﺷﻤﺎره ‪ 100‬ﭘﻮدر رﯾﺰ و ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ‬

‫‪ 30‬ﺧﺸﮏ ﺷﺪ و ﺗﺎ ﭼﻬﺎر رﻗﻢ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ در آون ﺑﺎ دﻣﺎي‬ ‫ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﻮدر ﻫﺎ ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن ﻫﺎي ﺑﻌﺪي در ﮐﯿﺴﻪ ﻫﺎي‬
‫ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ و در ﻓﺮﯾﺰر ﻧﮕﻪ داري ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﻣﻮرد‬
‫اﻋﺸﺎر وزن ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺎ درﺟﻪ‬
‫ﺧﻠﻮص ﺑﺎﻻ و ﻣﺨﺼﻮص آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺻﻤﻎ ﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻔﺎوت ﺳﺎﺧﺘﺎر‬ ‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺤﺘﻮاي رﻃﻮﺑﺖ‬ ‫‪-2-2‬‬
‫ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻔﺎوت در وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺮ ﮐﺎراﯾﯽ و‬ ‫ﻣﺤﺘﻮاي ﮐﻞ رﻃﻮﺑﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روش )‪ (AOAC,2000‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻇﺮف‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد اﻧﻬﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﭘﻠﯽ ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪي‬ ‫‪ 100‬ﺧﺸﮏ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در‬ ‫اﺳﺘﯿﻞ در آون ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 30‬دﻗﯿﻘﻪ در دﻣﺎي‬
‫ﺻﻤﻎ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺧﻠﻮص آن اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ آن‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﺘﻮاي‬ ‫دﺳﯿﮑﺎﺗﻮر ﺳﺮد ﺷﺪ و ﺗﺎ ﭼﻬﺎر رﻗﻢ اﻋﺸﺎر وزن ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻞ ﻗﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻄﺢ اوروﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ‪ ،‬ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ‪ ،‬رﻃﻮﺑﺖ و ﭼﺮﺑﯽ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ‬ ‫ﺣﺪود ‪ 2‬ﮔﺮم از ﭘﻮدر ﺻﻤﻎ در ﻇﺮف اﺳﺘﯿﻞ وزن ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 5‬ﺳﺎﻋﺖ در آون ﺑﺎ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﺘﻮاي ﺑﺎﻻ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪرات ﺻﻤﻎ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه درﺟﻪ ﺧﻠﻮص آن اﺳﺖ‪[15] .‬‬ ‫‪ 105‬ﻗﺮار داده ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ وزن ﺛﺎﺑﺖ رﺳﯿﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺧﺸﮏ ﺷﺪن‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫دﻣﺎي‬
‫ﺟﺪول ‪ 1‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺻﻤﻎ زدو در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺻﻤﻎ‬ ‫ﻫﺎي ﺧﺸﮏ ﺷﺪه در ﯾﮏ دﺳﯿﮑﺎﺗﻮر ﺳﺮد ﭘﺲ از آن وزن ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻤﻎ ﻋﺮﺑﯽ ]‪ ،[16‬ﮔﻮار ]‪ ،[10‬زاﻧﺘﺎن ]‪ ،[10‬ﮐﺘﯿﺮا ]‪ [4‬و ﮐﺎراﯾﺎ ]‪[12‬‬ ‫اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ در ﺳﻪ ﺗﮑﺮار اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺳﻪ ﺗﮑﺮار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و اﯾﻦ اﺧﺘﻼف ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺗﻔﺎوت در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺻﻤﻎ ﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺘﻮاي رﻃﻮﺑﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ‪:‬‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻤﻎ ﻫﺎ ﺣﺎوي آب ﻣﺎزاد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در درﺟﻪ ﺣﺮارت‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎ و ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي‬
‫زﻧﺪه ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﺎوي ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﺿﺮوري ﺑﺮاي ﻗﺎﻟﺐ‬ ‫)‪(1‬‬
‫ﺣﺸﺮات و ﮐﻨﻪ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪..‬ﮐﻪ ﺗﺨﺮﯾﺐ آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻊ‬ ‫)‪(2‬‬
‫ﺑﺎر آﻟﻮدﮔﯽ ﺷﻮد‪ [15] .‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮاي ﺻﻤﻎ زدو در‬
‫اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ ٪ 9/42‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﺻﻤﻎ ﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ‬ ‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺤﺘﻮاي ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ‬ ‫‪-3-2‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﺤﺘﻮاي ﮔﺰارش ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺻﻤﻎ ﮔﻮار ]‪ [10‬و ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﺤﺘﻮاي‬ ‫ﻣﺤﺘﻮاي ﮐﻞ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روش )‪ (AOAC,1990‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ‪.‬اﺑﺘﺪا ﺑﻮﺗﻪ‬
‫رﻃﻮﺑﺖ ﮔﺰارش ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺻﻤﻎ زاﻧﺘﺎن ]‪ [10‬و ﺻﻤﻎ ﻫﺎي ﺗﺮاوﺷﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﺻﻤﻎ‬ ‫‪ 100‬ﺧﺸﮏ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در دﺳﯿﮑﺎﺗﻮر‬ ‫در آون ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 30‬دﻗﯿﻘﻪ در دﻣﺎي‬
‫ﻋﺮﺑﯽ ]‪ ،[16‬ﮐﺘﯿﺮا ]‪ [4‬و ﮐﺎراﯾﺎ ]‪ [12‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺮد ﺷﺪ و ﺗﺎ ﭼﻬﺎر رﻗﻢ اﻋﺸﺎر وزن ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮﺑﯽ اﯾﻦ ﺻﻤﻎ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﻣﯿﺰان ﺑﺎﻻي درﺟﻪ ﺧﻠﻮص و ﻣﺤﺘﻮاي ﭘﻠﯽ ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪ آن ﻣﯽ‬ ‫ﻣﺤﺘﻮاي ﮐﻞ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﻘﺪار ﮐﻞ ﻣﻮاد ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻌﺪ از اﺣﺘﺮاق‪.‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬و ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﮐﻪ از ﺑﺎﻓﺖ ﺧﻮد ﮔﯿﺎه و‬
‫از ﻃﺮﻓﯽ‪ ،‬اﯾﻦ اﺧﺘﻼف در وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﺻﻤﻎ زدو‪ ،‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي‬ ‫ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﻏﯿﺮ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮاد ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ و ﺧﺎك ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﯾﻦ ﭘﻠﯽ ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪ ﺑﻮﻣﯽ اﯾﺮان اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ [15] .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﮐﻞ ﺑﺮاي ﺻﻤﻎ زدو‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب و اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﻤﻎ ﻫﺎ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﺼﻮ‪.‬ﺻﯿﺎت ﺳﺎﺧﺘﺎري و ﻋﻤﻠﮑﺮدي‬ ‫‪ ٪2/23‬اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از دﯾﮕﺮ ﺻﻤﻎ ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻤﻎ ﻋﺮﺑﯽ و‬
‫آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻮدن اﯾﻦ ﺻﻤﻎ‪ ،‬اﻃﻤﯿﻨﺎن از دﺳﺘﺮﺳﯽ ﯾﺎ‬ ‫ﮐﺘﯿﺮا اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﺘﻮاي ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺻﻤﻎ زدو ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﺤﺘﻮاي ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﮔﺰارش ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎزار ﺗﺎﻣﯿﻦ و ﺗﻮﺟﯿﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻮﻣﯽ ﺑﻮدن‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺻﻤﻎ زدو را اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺻﻤﻎ زاﻧﺘﺎن )‪ (٪1/5‬و ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﺤﺘﻮاي ﮔﺰارش ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺻﻤﻎ ﻋﺮﺑﯽ‬
‫و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﯽ از ﺻﻤﻎ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ ،(٪3/56‬ﮐﺘﯿﺮا )‪ ،(% 3/2‬ﮐﺎراﯾﺎ )‪ (% 5/2‬و اﻣﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ از ﺻﻤﻎ ﮔﻮار‬
‫)‪ (٪11/9‬ﺑﻮد‪[ 4 ، 6 ، 10 ، 11، 12 ] .‬‬
‫ﻣﺤﺘﻮاي ﻧﯿﺘﺮوژن و آﻣﯿﻨﻮ اﺳﯿﺪ ﭘﺎراﻣﺘﺮي ﻣﻔﯿﺪ در ﺗﻤﺎﯾﺰ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﻤﻎ ﻫﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﻀﻮر ﻧﯿﺘﺮوژن ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺴﺮ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ در ﺻﻤﻎ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺗﯽ از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻓﯿﻠﻢ‪ ،‬اﻣﻮﻟﺴﯿﻮن و ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺧﻮاص ﺻﻤﻎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﺤﺘﻮاي‬
‫ﻧﯿﺘﺮوژن ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻠﺪال اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺷﺪ و ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ در ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪ 6/25‬ﺿﺮب ﺷﺪ‪.‬از اﯾﻦ رو ﻣﺤﺘﻮاي ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﺻﻤﻎ زدو ‪ 1/05‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ‪ .‬و ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫ﺗﺮ از ﻣﺤﺘﻮاي ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﮔﺰارش ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺻﻤﻎ ﻋﺮﺑﯽ )‪ ،(% 2/31‬ﺻﻤﻎ ﮔﻮار )‪،(٪ 8/2‬‬
‫ﺻﻤﻎ ﮐﺘﯿﺮا )‪ ،(% 2/59‬ﮐﺎراﯾﺎ )‪ (% 1/2‬و ﺻﻤﻎ زاﻧﺘﺎن )‪ (٪ 5/4‬ﺑﻮد‪[ 4 ، 10 ، 11 ، 12].‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺤﺘﻮاي ﭼﺮﺑﯽ ﺻﻤﻎ زدو ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﻘﺪار ﺟﺰﺋﯽ از‬
‫ﻟﯿﭙﯿﺪ ﻫﺎ در اﯾﻦ ﺻﻤﻎ اﺳﺖ و ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ % 0/03‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﺤﺘﻮاي ﭼﺮﺑﯽ‬
‫ﮔﺰارش ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺻﻤﻎ ﺷﻨﺒﻠﯿﻠﻪ )‪ (% 7/24‬اﺳﺖ‪[9] .‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺻﻤﻎ زدو داراي وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت از ﺳﺎﯾﺮ ﺻﻤﻎ ﻫﺎ ﺑﻮده و ﻣﺤﺘﻮاي ﺟﺰﺋﯽ رﻃﻮﺑﺖ‪ ،‬ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ و‬
‫ﺟﺪول ‪ -1‬ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺻﻤﻎ زدو‬
‫ﺻﻤﻎ ﮐﺎراﯾﺎ‬ ‫ﺻﻤﻎ ﮐﺘﯿﺮا‬ ‫ﺻﻤﻎ زاﻧﺘﺎن‬ ‫ﺻﻤﻎ ﮔﻮار‬ ‫ﺻﻤﻎ ﻋﺮﺑﯽ‬ ‫ﺻﻤﻎ زدو‬ ‫وﯾﮋﮔﯽ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬
‫وزﻧﯽ‪-‬‬ ‫)‪%‬‬ ‫وزﻧﯽ‪-‬‬ ‫)‪%‬‬ ‫)‪ %‬وزﻧﯽ‪-‬‬ ‫وزﻧﯽ‪-‬‬ ‫)‪%‬‬ ‫)‪ %‬وزﻧﯽ‪-‬‬ ‫وزﻧﯽ‪-‬‬ ‫)‪%‬‬
‫وزﻧﯽ(‬ ‫وزﻧﯽ(‬ ‫وزﻧﯽ(‬ ‫وزﻧﯽ(‬ ‫وزﻧﯽ(‬ ‫وزﻧﯽ(‬
‫‪16/52‬‬ ‫‪10/4‬‬ ‫‪10/2‬‬ ‫‪8/6‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪9/42‬‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ‬
‫‪5/2‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪11/9‬‬ ‫‪3/56‬‬ ‫‪2/23‬‬ ‫ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﮐﻞ‬
‫‪1/2‬‬ ‫‪2/59‬‬ ‫‪5/4‬‬ ‫‪8/2‬‬ ‫‪2/31‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫ﭼﺮﺑﯽ‬

‫ﻋﺒﺎﺳﯽ‪ ،‬س‪ .‬ﻣﺤﻤﺪی‪ ،‬س‪ .‬رﺣﯿﻤﯽ‪ ،‬س‪ ،‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﺨﺸﯽ از ژﻻﺗﯿﻦ ﺑﺎ ﺻﻤﻎ ﻓﺎرﺳﯽ‬
‫و اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻨﺪر ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﺎﺳﺘﯿﻞ ﻓﺮا ﺳﻮدﻣﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺠﻠﮫ ﻣﮭﻨﺪﺳﯽ ﺑﯿﻮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﺮان‬
‫)‪.( 121 – 131 ) ، 1390 ، 1(42‬‬
‫]‪[6‬‬ ‫‪Amin, A. M., Ahmad, A. S., Yin, Y. Y., Yahya, N., & Ibrahim,‬‬
‫‪N. (2007). Extraction, purification and characterization of‬‬
‫‪durian (Durio zibethinus) seed gum. Food Hydrocolloids, 21(2),‬‬
‫‪273-279‬‬
‫]‪[7‬‬ ‫‪AOAC Association of Official Analytical Chemists, 2000,‬‬
‫‪Official Methods of Analysis (17thed.), Washington, DC:‬‬
‫‪AOAC, USA‬‬
‫]‪[8‬‬ ‫‪AOAC. (1990). In K. Helrich (Ed.), Official Methods of‬‬
‫‪Analysis (15th ed.). Arlington, VA, USA: Association of‬‬
‫‪Official Analytical Chemists,Inc‬‬
‫]‪[9‬‬ ‫‪Brummer, Y. Cui,.W. Wang, Q. 2003. Extraction, purification‬‬
‫‪and physicochemical characterization of fenugreek gum. Food‬‬
‫‪Hydrocolloid 17, 229–236.‬‬
‫]‪[5‬‬
‫ﻣﺮاﺟﻊ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ ﺻﻤﻎ ﺷﯿﺮازی )زدو( ‪ .‬ﺷﻤﺎره ‪ . 1346 .442‬ﮐﺮج ‪ :‬ﻣﻮﺳﺴﮫ‬ ‫]‪[1‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان‬
‫ﺧﺎﻟﺼﯽ‪ ،‬ه‪ .‬ﻋﻠﯿﺰاده‪ ،‬م‪ .‬رﺿﺎزاد ﺑﺎری‪ ،‬م‪ ،1391 .‬ﺑﺮرﺳﯽ وﯾﮋﮔﯽ ھﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﻮ‬ ‫]‪[2‬‬
‫ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮدی ﺻﻤﻎ زدو ﺗﺮاوﺷﯽ از ﮔﯿﺎه ‪Amygdalus scoparia‬‬
‫‪ Spach‬در ﻣﻨﻄﻘﮫ ﻣﯿﺎن ﺟﻨﮕﻞ اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس‪ ،‬ﻧﺸﺮﯾﮫ ﭘﮋوھﺶ ھﺎی ﻋﻠﻮم و ﺻﻨﺎﯾﻊ‬
‫ﻏﺬاﯾﯽ اﯾﺮان‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ . 8‬ﺷﻤﺎره ‪ . 3‬ص ‪.317 – 326‬‬
‫ﺧﺮﻣﯽ‪ ،‬ب‪ ،1385 .‬زدو – ﺻﻤﻎ ﻓﺎرﺳﯽ ‪ .‬ﻣﺎھﻨﺎﻣﮫ دام ‪،‬ﮐﺸﺖ و ﺻﻨﻌﺖ ‪ .‬ﺷﻤﺎره‬ ‫]‪[3‬‬
‫‪. 80‬ص ‪.23‬‬
‫زرﮔﺮان‪ ،‬ع‪ .‬ﻣﺤﻤﺪی ﻓﺮ‪ ،‬م‪ .‬ﺑﻼﻏﯽ‪ ،‬س‪ ،1387 .‬ﻣﻘﺎﯾﺴﮫ ﺑﺮﺧﻲ ﺗﺮﻛﯿﺒﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﻲ‬ ‫]‪[4‬‬
‫و وﯾﮋﮔﻲ ھﺎي رﺋﻮﻟﻮژﯾﻚ ﺻﻤﻎ ﻛﺘﯿﺮاي اﯾﺮاﻧﻲ ﺗﺮاوﯾﺪه از دو ﮔﻮﻧﮫ ﮔﻮن ‪A.‬‬
‫‪ rahensis‬و ‪، A. floccosus‬ﻣﺠﻠﮫ ﻋﻠﻮم ﺗﻐﺬﯾﮫ و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﻲ اﯾﺮان‪ ،‬ﺳﺎل ﺳﻮم‪،‬‬
‫ﺟﻠﺪ ‪ ،4‬ص ‪.9-17‬‬
[10] Cui, W., & Mazza, G. (1996). Physicochemical characteristics
of flaxseed gum. Food Research International, 29(3e4), 397-
402.
[11] Jahanbin, K. Moini, S. Gohari, A, R. Emam-Djomeh, Z. Masi,
P.2012. Isolation, purification and characterization of a new
gum from Acanthophyllum bracteatum roots. Food
Hydrocolloids 27 (2012) 14e21
[12] Janaki, B. and Sashidhar, R. B., 1998, Physico-chemical
analysis of gum kondagogu (Cochlospermum gossypium): a
potential food additive. Food Chemistry, 61, 231-236.
[13] Nasirpour A . Food Hydrocolloids Food formulation course,
1391
[14] Nishinari, K .2008. Structure and Properties of Food
Hydrocolloids - Gels, Emulsions and Foams . Foods Food
Ingredients J. Jpn., Vol. 213, No.5, 2008
[15] Pachuau,L. Lalhlenmawia, H. Mazumder, B.2012.
Characteristics and composition of Albizia procera (Roxb.)
Benth gum. Industrial Crops and Products. 40, 90– 95
[16] Yebeyen, D., Lemenih, M. and Feleke, S., 2009, Characteristics
and quality of gum arabic from naturally grown Acacia senegal
(Linne) Willd trees in the Central Rift Valley of Ethiopia. Food
Hydrocolloids, 23, 175–180.