You are on page 1of 84

.

Dô án
t
D e Tai:

DÊ;ng cu diÇn môt chieu và hÇ


truyen dÊ;ng TIRISTOR
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
MÓ DÄU
Dieu khiên là mot linh vyc quan trpng trong dòi song xã hoi. Bât kì ó vi
trí nào, bat cú làm mot công viec gì moi chúng ta deu tiep can vói dieu khiên.
Nó là khâu quan trong quyet dinh sq thành bai trong moi hoąt dong cùa chúng ta.
Ngày nay, miac dù dòng dien xoay chieu duoc sù dung rong rãi nhung
dong cø diên mot chieu van ton tąi. Trong công nghiep, dong cø dien mot chieu
dupe sù dung ó nhïing noi yêu cau mó máy lón hoiac yêu cau dieu chinh toc do
bang phăng và phąm vi rong. Vì dong cø dien mot chieu có dțac tính làm viec rat
tot trên các meat dieu chinh toc do (phąm vi dieu chinh rong, tham chí tù toc do
bang 0). Nhung do tiny clay khi sù dung dong cv mot chieu ląi thap hon so vói
dong Hkhh l

g u Sdn ch hh 'd uc ôt chi u cfing là mot úng dung


cùa kÿ thuat dieu khiên. Chinh luu có dieu khiên dùng Tiristo dê dieu chinh dien
ó l h
kícha Who ding c:. He l h g Any thu g
dùnguhn can d n d edien
c
duqc cáp dien tù luói xoay chieu. Nhóm chúng erm gom 4 nguòi duoc giao do
an thiêt kê he thong diêu khiên dong cø dien 1 chiêu. Do an gom 3 phan.
Phán I: Tông quan chung ve dong cø dien mot chieu,và he truyen dong
tirstor
Phán II: Tính chon thiet bi mąch luc mąch dieu khiên
Phán III: Tông hip mąch võng dòng dien.
Noi dung do án chac chan cõn rat nhieu ván de cán bó xung hoàn th en.
C r d
Eùa em do g doànchidh.km xin ck nthunh ca hâ hąb VänDd n cùng
toàn thê các thây co trong bio môn dã tan tinh huóng dan dê em hoàn thành do
án này em xin chăn thành cam on!

SV Luu Vän Thang - 23 - Lóp K9C— TDH


Triróng DHBK Hà Noi --IB -- Do án tot
nghiep Sinhviên: Liru Vãn Thang

SV Luu Vãn Thang - 23 - Ló p K9C— TDH


Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
PHÄN I.
TONG QUAN CHUNG VÉ DONG CÖ DIEN MOT
CHIËU VÀ HE TRUYËN DONG TIRISTOR

I. TÖNG QUAN VË DONG CØ DIĘN MOT CHIËU

1. Cau tąo dong c‹r dien mot chieu

Dong cø dien mot chieu chia thành 2 phãn chính:


Phân tinh ( Stato)
Gom các bio phan chính sau:
Cfc tù chính: là bo phian sinh ra tù truòng, gom lõi sat cfc tü và dây quan
kích tù.
+ Lõi sat cfc tù làm bang thép ki thuiat dien dày ( 0,5 —1) mm ép ląi và tán
cheat.

+ Dây quan kích tù duoc quan bang dây dong bpc cách dien.
Trong các máy công suat nhó, cfc tù chính là mot nam châm vinh
cúu.

Trong các máy công suat trung bình và lón, cfc tù chính là nam châm
dien.

- Cqc tù phu: d}at giüa cqc tù chính và dùng de cài thien dieu kien làm
viec cùa máy dien và dôi chieu
+ Lõi thép cfc tù phu có thê là mot khoi hoțac có the duoc ghép bói các lá
thép tùy theo che do làm viec.
Xung quanh cfc tù phu dupe d{at dăy quân cfc tù phu, dây quan cuc tù
phu d Gc n
v "d dâydulan phan Eng
' t
11 C G G G to d“ th’ 1 1’ V
1‘

B h q

ô ' b pha Tl chinh sa ‘ ᵉ 1 ‘ ’ ’

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
- Lõi thép phãn úng: dùng dê dán tíí, thuõng dùng nhüng tâm thép ki thuiat
dien dày 0,5mm phu cách dien mong ò hai meat roi ép cheat ląi dê giam tôn
hao do dõng dien xoáy gáy lên.
Trong máy dien nhó, lõi thép phân úng dupc ép tic tiep vào
truc. Trong máy dien lón, giüa trpc và lõi sat có diat giá ròto.
Dăy quan phân úng: là phãn sinh ra súc dien dong và có dòng dien chąy
qua.
Dây quan phãn úng thuõng làm bang dong có bpc cách dien.
Trong máy dien công suat nho, dây quan phan úng dùng dây tiet dien tròn.
Trong máy dien còng suât vùa và lón, dây quân phan úng dùng dăy tiet dien
hình chti nhiat.
Cô góp: dùng dê dôi chieu dòng dien xoay chieu thành mot
chieu. Cø cau chôi than: dùng dê dna dòng dien tù phan quay ra
ngoài.

2. Nguyên lÿ làm viec cùa dong cv dien mot chieu

Khi cho dien áp mot chieu U vào hai chôi dien, trong dăy quan phân úng
có dòng dien Iq. Các thanh dan có dòng dien nam trong tü truòng, së chiu luc
Fdr ác dung làm cho rôto quay.
Khi phan úng quay duoc nùa võng, vi trí các thanh dan dôi cho cho nhau,
do có phien góp dôi chieu dòng dien, gif cho chieu ldc tác dung không dôi,
dàm bão dong cø có chieu quay không dôi.
Khi dong cv quay, các thanh dan cat tù truõng, së cãm úng súc dien dong
Eg.. Ó dong cø dien mot chieu súc dien dong Eg nguoc chieu vói dòng dien Iq
nên súc dien dòng Eg còn dupc gpi là súc phàn dien
Phuong trinh dien + Jg áp là:

3. Phân loąi dțong cv dien mot chieu

Cfing nhu máy phát, dong cv dien duoc phân loąi theo cách kích thích tù

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
thành các dong cø diên sau:

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
Dong cø diên kích tü dóc láp
Dong cø dien mot chieu kích tù doc lap có cuon kích tù duoc cap dien tü
mot nguôn dien ngoài doc lap vói nguon dien căp cho mąch phan úng.
Dong cø kích tü noi tiep
Dong cø kích tù noi tiep có cuon kích tù mac noi tiep vói cuon dây phàn
úng.
Dong cø kích tü hon hop
Dong cø kích tíí hon hçp gôm 2 dăy quan kích tíí: dây quân kích tù song
song và dây quan kích tù noi tiep trong dó dây quan kích tù song song là chu
yeu.

II. KHÁI QUÁT VÊ DIËU KHIËN DONG CØ MOT CHIËU

1. Dac tính cv cùa dong cv dien mot chieu

Tùy theo cách kích thích tü, dong cv dien mot chieu có nhüng tính näng
khác nhau biêu dien bang các duõng diac tính làm viec, diac tính cø khác nhau.
Trong các diac tính dó, quan trong nhat là diac tính cø. Diac tính cø dùng dê
xác dinh diêm làm viêc xác lap hoiac là khào sát diêm làm viec ôn dinh trong
he thong truyen dlong dien.
Diac tính cv cùa dong cø dien là meat phăng tpa do giüa m vói
momen m = f(M).
Trong do án thiet ke này ta chi quan tâm tói loąi dong cø mot chieu kích
tù doc lap
Phnom trình dăc tính cø
Khi dong cø làm viec, rôto mang cuon úng
quay trong tù truòng cùa cuon cam nên trong cuon R,

úng ląi xuat hien mot súc phan dien dong có chieu
KT Rxr
ngupc vói dien áp diat vào phan Eng dong cø.
UT
Phuong trình dien áp ò mąch phan úng dong cø:
U KT

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
U = E + Iq ( Rp + Rf)
Trong dó: + Up : dien áp phán úng ( V ) H1. S‹r do noi dây cúa
E
dong cv
:
s
ú
c

d
i
e
n

d
l
o
n
g

p
h
â
n

ú
n
g

(
V

)
R
q

d
i
SV Luu Vän - 23 - Lóp K9C— TDH
Thang
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
e R
n f

t d
r i
ó e
n
c
ù t
a r
ó
m
ą
p
c
h
h
u

p
h c

a ù
n a

ú m
n ą
g c
h
(
D
p
)
h
â
SV Luu Vän - 23 - Lóp K9C— TDH
Thang
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
n c
ø
ú :
n Max - k.G.Ip —+ /, =
g
Neu bò qua các tôn that cø
+ Iq : dòng diên mąch và tôn that thép thÌ Men'
phan úng. M
Tü các phuong trình trên ta
có: diac tính cø cùa dong cø
Súc dien dong E, cùa phan úng dong dien mot chieu
cø là ty le vói toc duo quay cùa rôto : E =
Khi toàn bo các
k.G.in
pN thông so dien cua
Trong dó: +k= he so cau tąo cùa
dong cø dong cø là dinh múc
2ca và không mac thêm
+ G: tù thóng qua mot cqc tù dien tró phu vào mąch
(Wb)
dien tró thì phuong
m: toc do góc cùa rôto, c› - ( rad/s
9 55 trình diac tính cv là:

+ p: so dôi cfc tù chính


+ N: so thanh dan tác dung
cùa cuon dày phan úng
+ a: so dôi mąch nhánh song
song
+
n: toc do
quay
(vòng/phút)
Meat khác,
mòmen dien
tù cùa dong
SV Luu Vän - 23 - Lóp K9C— TDH
Thang
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep

SV Luu Vän - 23 - Lóp K9C— TDH


Thang
Triróng DHBK Hà Do án tot nghiep
Noi
Diac tính cm cua phuong trinh này gpi là diac tính cm ty nhién.
Toc do mg = Up/k.G là tóc do khóng tai ly tuóng.
Khi phu tãi tãng dan UI Mc' 0 den Mc' Md+ hi toc do dong co giãm dân
tíí ci xuong‹»d nên phuong trinh diac tính cm có dang:

Vói: Am = (
dó. sut toc trên dã. c tính co.

Dãc tính cm

Giã thiet phãn Eng dupc bú dú, tü thông


G = const thi phuong trinh diac tính co cúa dong co mot chieu kích tü
doc lap tuyen tính có dang hàm biac nhat y = ax + b nên duõng biêu dien trên
he tpa do M0m là mot duõng thãng cat truc 0s tai mg vói do doc âm.

DTTN

M dm
H2. DÓ TH} DAC TÍNH C€J TÇ’ NHIÊN

2. DIÊU CHINH TÓC DO DONG C€1 MOT CHIÊU


a. Chi tiêu dieu chinh toc dô
Dieu chinh toc do là mot trong nhüng noi dung chính cua truyen dong
dien dong nham dáp úng yêu cãu công nghe cúa các máy sãn xuât. Dê dánh
giá chat lupng cúa mot he thong truyen dong dien thuõng cãn cú vào mot so chi
tiêu sau:
Sai so toc do

SV Luu Vãn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
Sai so tinh tóc do là dąi lupng diac trung cho do chính xác duy tri toc do
diat và duoc dánh giá thông qua:

Mong muon: sai so md


s% càng nhó càng tot.
Tính liên tuc ( do trøn cùa dài dieu chinh)

+ he thong dieu khiên liên tuc


he thong dieu khiên nhay
câp
Mong muon y —+ 1: he truyen dong có thê làm viec ôn dinh ó moi giá
trong suot dài dieu chinh.
Dãi dieu khiên toc do
Dãi dieu khiên toc do ( D) là ti so giïia giá tri lón nhat và giá tri nhò nhat
cùa toc do làm viec úng vói mômen tài dã cho:

D = ‘‘“
^m.n
Mong muon D càng lón càng tot
Ngoài ra còn các chi tiêu khác nhu: chi tiêu kinh te, kích
thuóc... b. Các phuong pháp dieu khiên toc dô dòng co môt
chieu
Vê viec dièu chinh toc dp, dong cø mpt chiêu co nhieu uu diêm so voi
cac loąi dong cø khac: diêu chinh dê dang, chat lupng diêu chinh cao trong mpt
dat rong. ...
Xét phuong trình diac tính cø cùa dong cv dien mot chieu:

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Ta thay räng viec diêu chinh dong cø dien mot chiêu có thê thyc hien
duqc bang cách thay dòi các dąi lupng: Rp , › u
Thuc te có 3 phuong pháp dieu chinh toc do dong cø mot chieu:
Phwwng pháp 1: Thay dôi dien tró phân úng
Dăy là phuong pháp kinh diên dùng dê dieu khiên toc do dong cv trong
nhieu năm.
Nguyên ly dieu khiên
Trong phuong pháp này nguòi ta giü U = Udm: d và noi thèm
diên tró phu vào mąch phăn úng dê täng dien tró phân úng.
Do cúng cùa duòng diac tính cv:

öM (1.Ø g„, )2

Ta thay khi dien tró càng lón thi Ș càng nhò nghia là diac tính cø càng doc
và do dó càng mem hon.

Rt,
R,

M, Mz M,

H3. d}ac tính cv cùa dong cv khi thay doi dien tró phç
Eng vói Rt = 0 ta có do cúng ty nhiên b có giá tri lón nhat nên diac
tính cø tą nhiên có do cúng lón hon tat ca các duõng d}ac tính cø có dien trö
phu.
Nhu vay, khi ta thay dôi Rf ta duoc mot hp diac tính cø thap hon diac tính
cø tq nhiên.
Diac diêm cùa phuong pháp
Dien tro mąch phân úng càng tăng thi do dôc diac tính càng lón, diac
tính cø càng mem, do ón dinh toc do càng kém và sai so toc do càng lón.
Phuong pháp này chi cho phép dieu chinh toc do trong vùng duói toc do
dinh múc ( chi cho phép thay dôi toc duo ve phía giãm).
Chi áp dung cho dong cø dien có công suât nhó, vi tôn hao năng lupng
trên dien tró phu làm giãm hieu suăt cùa dong cø và tren thqc te thuõng dùng ó
dong cv dien trong cân truc.
Dánh giá các chi tiêu
Tính liên tpc: phuong pháp này không thê dieu khiên liên tuc dupc mà
phài dieu khiên nhày câp.
Dài dieu chinh phu thuoc vào chi so mômen tăi. Tai càng nho thì dài
dieu chinh D' max t min Càng nho. Phuong pháp này có thê dieu chinh trong
dai D
=3:1
Giá thành dau tu ban dau ré nhung không kinh te do tôn hao trên diên tro
phu lón.
Chât lupng không cao dù dieu khiên rat døn
gian. Phwirng pháp 2: Thay dôi tíí thông G
Nguyên ly dieu khiên
Giă thiet U= Ud ; R, = const . Muon thay dôi tü thông dang cø ta thay dôi
dòng dien kích tù.
Thay dôi dòng dien trong mąch kích tù bang cách noi noi tiep bien trö
vào mąch kích tú hay thay dôi dien áp cap cho mąch kích tù.
Bình thuòng dong cø làm viec ó che do dinh múc vói kích thích toi da (4›
Øq„) mà phuong pháp này chi cho phép tăng dien tró vào mąch kích tù nèn
chi có the dieu chinh theo huóng giàm tù thông Ø túc là dieu chinh toc do
trong
vùng trên toc do dinh múc.
Khi giàm 4› thì toc do khòng tài ly tuóng o, — tăng, cõn do
Triróng DHBK Hà --II -- Do án tot nghiep
Noi (
) giàm, ta
cúng diac tính co p =
thu duqc hp d}ac tính co nam trên d juc tính
co ty nhiên.

’O2

0 M

H4. d}ac tính c‹r cüa dong c‹r khi giàm ter
thông

SV Luu Vãn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
Khi tăng toc do dong cø bãng cách giam tíí thông thi dòng dien tăng và
tăng vupt quá múc giá tri cho phép neu mómen khóng dôi. Vì vay muon giü cho
dõng dien không vupt quá giá tri cho phép dong thòi vói viec giàm tù thong thì
ta phài giàm M r theo cùng ti le.
Diac diêm cua phuong pháp
Phuong pháp này có thê thay dôi toc do ve phía tăng.
Phuong pháp này chi dieu khiên ó vùng tãi không quá lón so vói dinh
mùc.
Viec thay dôi tù thông không làm thay dôi dòng dien ngan mąch.
Viêc dieu chinh toc do bang cách thay dòi tù thông là phuong pháp dieu
khien vói công suat không dôi.
Dánh giá các chi tiêu dieu khiên
Sai so toc do lón: diac tính dieu khiên nam trên và doc hon diac tính tu
nhiên.
Dãi dieu khiên phu thuoc vào phan cø cùa máy. Có thê dieu khiên tron
trong dài dieu chinh D = 3 :1
Tính liên tuc: vì công suat cùa cuon dây kích tù be, dòng dien kích tù nhó
nên ta có thê dieu khiên liên tuc vói G - 1
Phuong pháp này duqc áp dung tuong doi phô bien, có thê thay dôi liên
tpc và kinh te ( vì viec dieu chinh toc do thyc hien ó mąch kích tù vói dòng kích
tù = (1 — 10)%Id cùa phan úng nên tôn hao dieu chinh thap).
—+ Dây là phuong pháp gan nhu 1à duy nhat doi vói dong cø diên mot
Gh l e

I ph n ph p3Il Diedch! nh hc dobdn hthe 1 ‘dôi dien áp.


Nguyên lÿ làm viec
G h
(máy p etdeen h enu kích t d c ldp ll cácb ohi adjutant .b) II' o 1

SV Luu Văn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


Triróng DHBK Hà Do án tot nghiep
Noi

DTTN
‘01

‘02

SV Luu Vãn Thang - 23 - Ló p K9C— TDH


Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep

H5. dac tính cv cùa dong cv khi thay doi dien áp


Ó phuong pháp này: U = var;
'fid> = const; Rt = 0
Khi thay dôi phan úng ( thay dôi theo chieu giàm dien áp), vì tù thông
cùa dong cø dupc gift không dôi nên do cúng d}ac tính cv cfing không dôi, còn toc
do không tài lí tuòng my = U /k.Ø thay dôi tùy thuoc vào giá tri dien áp phan
úng.
o dó tea thd du hp diacd nh md song sdn hhâp hon dțac tính cv ty
nhièn pháp' nam uøi oc c p muc.
d¡vn'
to di: ù: phu:g
Dien áp phan úng càng giàm, toc do dlong cø càng thâp.
Dieu chinh tron trong toàn bo dài dieu chinh.
Do cúng dac tinh cø cao và duoc giü không dòi trong toàn dài dièu
chinh. Rhi day d1 tohdp phía gih
G h1 d’ kh’
Phán 'ph 'này dieu khnên v mómen King dn vì G và Ip deu không
dôi.
II 1 d
Danhg d i (' uai ll tÖc d¢ bang sai so toc duo cùa diac tính cø ty
nhiên)
Tính liên tuc: dien áp cùa dong cø dupc dieu khién bang bo bien dôi. Các
bo bien dôi hien nay deu có cóng suat bé nên có thê dieu chinh liên tuc.
SV Luu Vän - 23 - Lóp K9C— TDH
Thang
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
Dài dieu chinh có thê dąt dupc D = 10:1

SV Luu Vän - 23 - Lóp K9C— TDH


Thang
Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
—› Dây là phuong pháp duy nhat có thê dieu chinh liên tic toc do dong
cø trong vùng toc do thâp hon toc do dinh múc doi vói dong cø mot chieu.
Qua viec xét ba phuong pháp dieu chinh toc do dong cø ta tháy
phuøng pháp dieu chinh diên áp phan úng là triet dê và có nhieu uu diem hon
cà nên ta chon phuong pháp này dê dieu khiên toc do dong cø dien mot chieu
CÁC BO BIËN DÖI DË DIËU CHİNH DIEN ÁP PHÄN ÚNG CÚA DONG CØ
Hê thong F- D :He thong F - D là mot trong các phuong án dieu chinh toc do
dong cv mot chieu bang phuong pháp thay dôi dien áp phăn úng.
Nguyên lÿ dieu khiên

MSX

DC

Theo sø do thì dong cø D o bien dôi dien năng xoay chieu cùa luói thành
cø năng trên truc cùa nó rôi truyen sang truc cùa máy phát F, máy phát F bien
dôi cø năng dó thành dien năng mot chieu dê cung cap cho dlong cø D, dong cø
mot chieu chuyên thành cø năng trên truc làm quay máy sàn xuat.
Dê dieu khiên toc do dong cv can dieu khiên dien áp dțat trên hai dau dong
cø, thông qua súc diên dong cùa máy phát: E = kMF MF-
Khi máy phát F duoc quay vói toc do KMF co dinh, súc dien dong cùa máy
phát EMF phu thuoc vào dòng kích tù IkMF theo luat duòng cong tù hóa: EMF
k MF MF Œ.I kMF

Xét phuong trình d{ac tính cø:

k D‹t› D
•D•D )z .M

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Triróng DHBK Hà Noi Do án tot nghiep

TS

TS

SV Luu Vãn Thang - 23 - Ló p K9C— TDH


Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep

H6. dac tính cv cüa he (F — D)


Ta thay khi dieu chinh dòng diên kích tù cùa máy phát ta dieu chinh dupc

toc dô không tài cùa hê thong m = “^ “^ I còn dô cúng


k
k D 4› D “ ’"

diac tính CCfT tF-D thi giü nguyên.

Do dó các duòng diac tính cø là mot hp duòng thăng song song.


Trong mąch lqc cùa he F - D khóng có phan tù phi tuyen nào nên he có
nhüng diac tính dlong rat tot, rât linh hoąt khi chuyen các trąng thái làm viec. He
F - D có các diac tính cø dien dây ca 4 góc phan tu cùa meat phäng tpa do.
+ Diac diêm cùa he F - D
* in diém
Sq chuyên dôi trąng thái làm viec răt linh hoąt, khà näng quá tài lón.
Phąm vi dieu chinh tăng (cö 30:1; chi khi dùng trong mąch kín).
Dieu chinh toc do bang phăng trong phąm vi dieu chinh.
Viêc dieu chinh tien hành trên các mąch kích tù nên ton hao nhó.
He dieu chinh don giãn.
*Nhxgc diem
Dùng nhieu máy dien quay trong dó ít nhăt là hai máy dien mot chieu,
gây on lón, công suat lap diat máy ít nhat gâp 3 lăn công suat tài yêu cau.

SV Luu Văn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


Von dau tu cao, cong kenh ton diên tích

SV Luu Văn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
Hieu suát cùa he thăp ( khóng quá 75%) Hien nay
Dieu chinh sâu b1 hąn che nguòi ta

khuynh
huóng
thay the
he F - D
bang he
thong
CL - D

thong
CL - D
môt
chieu
He thong
CL - D mot chieu
dùng bio bien dôi
là mot loąi nguon
dieu áp mot
chieu. Khi noi
nó vào mąch
phăn úng vói
dong cv
dien mot chieu kích tù
doc lap ta së dupc he
thong CL - D.
K
h

SV Luu Văn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


ác vói máy phát dien năng lupng xà ra
moot chieu, bo bien du súc dê duy trì
dói tic tiep bien dòng dòng dien den
xoay chieu thành thòi diêm mó van
dòng mot chieu ke
không qua mot khâu 1ê

trung gian cø hpc ’‘ Khi ó che do


dòng dien liên tuc,
nào.
dien áp chinh luu
Hien nay các Tiristo dupc dùng phô
CL' do- COsœ .
bien de tąo ra
các bo chinh luu có dieu khiên boi các
tính chât uu viet cùa chúng: gon nhe, tôn
hao ít, tác dong nhanh...
- Nguyên ly dieu khiên
Dong cø diên mot chieu nhan năng
mang tù luói xoay chieu thông qua bo
chinh luu. Bo chinh luu bien dôi dien luói
xoay chieu thành dien mot chieu cap diên
cho phan úng cùa dong cø dien mot chieu.
Khi dieu khiên góc mó cùa các
Tiristo ( túc là Tirito chi dupc mó khi dien
áp anod duong høn catod) ta dieu khien
dupc dien áp phan úng túc là dieu khiên
toc do dong cø dien mot chieu.

Che d od' diên eên t c


Khi mômen tăi tăng M 1 thì dòng
dien Idc dan den năng lupng dien tù tăng.
Khi dien áp nguon nhò hon súc dien dong
thì năng lupng cùa cuon dày lón làm cho

SV Luu Văn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
Che dó dõng dien gián doan Do mąch
cùa dong cø có
dien càm và dien
càm ây có tích
lúy và xà năng
lupng. Neu dõng
dien nhõ, lupng
tích lfiy năng
lupng cùa cuon
dày nhò nên xà
năng lupng nhó.
Vì vay khi dien
áp cùa luói nhó
hon súc dien
dong cùa dong
cø, năng lupng
cùa cuon dăy xã
ra dê dàm bao
anod duong hon
catod khong dù
duy tri tính chât
liên tuc cùa dõng
dien. Lúc này,
dòng dien qua
van tró ve 0 truóc
khi van ke tiep
bat dâu dan.
Che dô biên
liên tuc
SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-
Thang TDH
Khi chuyên tù trąng thái dòng g
liên tpc sang trąng thái dòng gián doąn,
he së phãi qua mot trąng thái giói hąn, C
dó là trąng thái biên lien tpc. h
- e

D d
i ô
a
c d
ò
t n
í g
n
h d
i
c ê
ø n

c l
u i
a ê
n
h
e t
u
t c
h
o P
n h
SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-
Thang TDH

.M


M

Thay dôi góc dieu khiên œ ( 0 -


u),dien áp cùa chinh luu bien thiên tií
Udo ( * Udo) Va tã dupc hp diac tính
song song nam o núa bên phài cùa he
trpc tpa do (M, m}. Nhúng diac tính dó
khong tôn tąi ó nùa meat bên trái là do
các van không cho dòng dien phăn úng
dòi chieu.
Khi dó toc duo không tãi lí tuóng tùy
thuDoc vào góc dieu khiên n
Ud,. cos a
’e
‘‘dm
)
là khô ng dô i.
Và dô Rq
cú ng dăc +
tính cø: Q Rp,
=
Các duõng diac tính cùa he CL -
D mem hon các dțac tính cø
cùa he F - D Che dô dòng
dien gián doan
Phuong trình diac tính cø:

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
_ 1 Up2 cos y.sin(a — y)sin(a — y + 2)exp(ź cot g/)
dm 1 — exp(I cot g/)

Khi làm viec ò che do dõng dien


gián doąn, duõng diac tính cv khong là
duòng thăng, là duõng cong có do công
thâp hon.
Bien giói vùng dõng dien gián
doąn là duòng phán cách giüa vùng
dõng dien liên tuc và vùng dòng dien
gián doąn chính là trap hçp các duõng
trąng thái biên (Mbl.: bltł khi thay dòi
góc n = ( 0 - u ) gan dúng là duòng elip
có các trpc chính là các truc tpa duo -
duòng cong nét dút trên hình vë.

‘0 1

blt

0
I

H7. d{ac tính cv


cùa he (CL - D)
+ Diac diêm cùa he CL - D
* in diêm:
Do tác dong nhanh cao,
tôn that ít, giam tieng

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
on, c thiet leap he tu dong vòng kín dê mó
hie h rong dài dieu chinh và cài thien dieu kien
u i làm viec cùa he.

sua n *Nhvpc diêm:


Khà năng linh hoąt khi chuyên
t h
dói trąng thái làm viec khòng cao, khà
lón
năng quá tài ve dòng và áp cùa các van
. r
kém.
Có o
kh n
à g

ng (

die
u D

chi
1
nh 0
tro 2

n
(y 1) —

vói 1
0
ph
3

ąm
)
vi
C
die
ó
u
thê

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Súc dien dong cùa bio bien dôi có biên do dap mąch lón gãy ton hao phu
trong dong cø và làm xâu dieu kien chuyên mąch trên cò góp cùa dong cv làm
xau dien áp nguon.
Khi dieu chinh sâu he so công suat cosy tháp nhát.
HE THÓNG BĂM ÁP DÖNG CÖ

Bo băm áp mot chieu dùng dê bien dõi tri so dien áp,


dõng dien mot chieu dua tren nguyén ly dóng ngat có chu kì
nguôn dien mot chieu.
- Nguyên lÿ dieu khiên
Khi khóa K dóng dõng dien tăng làm tăng toc duo dong
cø và tích lfiy năng lupng dien tù cho dien càm trong mąch. Trong thòi gian
khóa cat, năng lupng dien tïí dã tích lfiy së phóng qua V de duy trì dõng dien
phân úng.
- Các che do làm viec
Che dô dòng diên liên tuc
Khi dõng và dien căm trong mąch dù lón thì nănsg lupng dien tù du duy
trì dòng dien cho den khi bat dău chu kì mói. Khi dó dòng phan ïìng có dąng liên
tuc.
Dien áp mot chieu dupc dieu chinh bang bo băm áp cung cap cho phân
úng cua dong cv.
Dien áp môt chieu dupc băm vói diên áp trung bình:

U TB = —U
T

Ta dieu chinh thông qua chu ki T. Chu ki càng nhò ( tan so càng lón
f= 1 /T) thi vùng gián doąn càng nhó, chat lupng dieu khiên càng cao.
—› Dieu khiên băm áp có chât lupng tot hon dieu khiên chinh luu khi tân
so f cao.
Che dô dòng diên gián doan
doąn.
Neu dien càm có giá tri nho thi duòng cong có dąng gián
dòng
dien và
Neu dòng dien và dien càm có giá tri giói hąn nào dó thi dõng dien có thê
giàm den 0 dúng vào thõi diêm dâu cùa chu ki tiep theo. Khi dó ta có dòng biên
liên tuc.
Diac tính cø cùa he thong
Vói dòng diên liên tuc:
Phuong trình diac tính cø

.M—— .M

‘bIt

I, M

H8. d}ac tính cv cùa he thong vói dòng liên tșc


Dê dieu khiên toc do ta dieu khiên he so y túc là dieu khiên do rong xung
dien áp 8 trong chu kì dien áp.
Trong vùng liên tpc, diac tính cø là tap hip các duòng thăng song song vói
toc do khóng tài lÿ tuòng

và do cúng diac tính cv: =

Vói dòng diên gián doan


Diac tính cø là các duòng cong. Cfing nhu trong he CL - D, ó che do này
do mómen dien tù gián doąn mà diac tính cø tró nén rát mem.
Bién giói liên tuc là duòng có dąng nua hình elip nam ó góc phan tu thú
nhât và có dąng nét dút trên hình vë.
Diac diêm:
* in diem
Von dãu tu nhó, he don giàn, chac chan.
Do cúng diac tính cø cao, xap xi diac tính cø ty nhiên.
*Nhxgc diem
Diên áp dąng xung gây ra tôn that phu lón trong dong cø
He thong có thê làm viec ó trąng thái dòng gián doąn vói nhñng diac tính
kém on dinh và tôn thât năng lupng nhieu.

III: HE TRUYËN DONG (T-D)


-He TD mot chieu dùng bo bien dôi là mot loąi nguon dien mot chieu khi
noi nó vào mąch phaanf úng vói dong cø dien mot chieu kích tù doc leap ta së
dupc he TD .
-Khác vói máy phát dien mot chieu bo bien dôi tr c tiep noi bien dõng
xoay chieu thành dòng mot chieu khong qua mot khau trung gian cø hpc nào .
-Hien nay Tirstor dupc dùng phô bien dê tąo ra các bo chinh luu có dieu
khiên bói các tính chat uu viet cùa chúng : Gon nhe , tôn hao ít tác dong nhanh .
1. Nguyên lÿ dieu khien dong cv dien mot chieu: nhțan năng lupng tù luói

xoay chieu thông qua bo chinh luu bien dòng xoay chieu thành dòng mot chieu
.Cap cho phăn úng dong cv dien mot chieu.
2. Các che do làm viec .
a,Che dô dòng liên tuc
-Khi mô men tài Mt tăng thì dòng dien dong cv tăng dan den năng lupng
dien tù tăng .Khi dien áp nguon nhó hon súc dien dJong thì năng lupng cùa cuon
dăy lón làm cho näng lupng xã ra du súc dê duy tri dõng dien dên thüi diêm mó
van ke tiep
-Khi ó che do dõng liên tpc
c1' do- COso

b, Che dô dòng gián doan .


-Do mąch cùa dong cv có dien cãm và dien cam ay có tích lfiy năng lupng
.Neu dòng dien nhò , mang tích lüy năng lupng cùa cuion dày nhò nên xã năng
lupng nhò , vi viay dien áp cùa luói nhò høn súc dien dong cãu dong cv năng
lupng cùa cuon dăy xã ra dê dàm bão anod duong hon catod không dù duy tri
tính chat liên tuc cùa dòng dien .Lúc này dòng dien qua van tró ve 0 truóc khi
van ke tiep bat dau dan .
c,Che dô biên liên tuc .
-Khi chuyên tù trąng thái kliên tuc sang trąng thái gián doąn he së phài
trài qua mot trąng thái giói han , dó là trąng thái biên liên tuc .

3. DAC TÍNH CØ CÙ A HE THÖ NG .


a, Che dô dòng liên tuc .
+Phuong trình diac tính cø
Uq,.Cosa @
.M-— + •! .M

Thay dói góc dieu khiên œ=(0=H) dien áp càu chinh luu dieu khiên tíí
Udo-(-Udo) và ta duoc diac tính hp song song nam 1/2 bên phai he tpa do
(Mon) nhüng diac tính dó không thuoc nùa bên trái là do các van khong cho
dõng dien phan úng dôi chieu .
-Khi dó toc do không tài lÿ tuóng tùy thuoc vào góc dieu khiên œ .
_ U„.coso
e dm

-Và do cúng diac tính cø


Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep

b, Che dô dòng gián doan


+Phuong trình diac tính cø

NØ,„, 1 exp(Scot y)
-Khi làm viec che do dõng gián doąn duòng diac tính cø khóng là duòng
thăng mà là duõng cong có do cúng tháp hon
-Biên giói vùng dòng dien gián doąn là dòng phan cách giüa vùng dòng
dien liên tpc và dòng gián doąn chính là tap hçp duòng trąng thái biên do .KHi
thay dôi góc n=(0-FI) gán dúng là duòng ê líp có các truc chính là tr c tpa do .
+Uu diêm
-Do tác dong nhanh , cao ton thât ít giam tieng ôn hieu suât lón có khà
näng dieu chinh tron (8- l)vói phąm vi dieu chinh rong (D-102-10 )
-Có thê thiet lâp he th dong phòng kín dê mó rong dài dieu chinh và cai
thien dieu kien làm viec cùa he.
+Nhupc diêm :\
-Khà năng linh hoąt khi dôi trang thái làm viêc không cao , khà năng quá
tãi ve dòng và áp cùa van kém súc dien dong cùa bo bien doi có biên do diap
mąch lón gày tôn hao phu trong dong cø và làm xâu dieu kien chuyên mąch tren
cô góp cùa dong cø làm xâu dien áp nguôn .
- Khi dieu chinh sâu hê so công suat Cos y thap nhat.

SV Luu Vän Thang - 23 - Lóp K9C— TDH


Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep

PHÄN II: TÍNH CHQN THIËT BI MĄCH LUC VÀ


MĄCH DIÉU KHIEN

I: TÍNH CHON THIËT BJ MACH LLC:


1: UA CHON SØ DÖ MACH LVC:
Dqa tren nhûng phân tích dánh giá ve các uu nhupc diêm cùa các loai
Sø do ve chinh luu ,vói tai là kích tù dong cø thì dùng chinh luu cau
Mot pha ,dieu khiên doi xúng là hip ly høn cà vì nó cho chât mang
Dien áp và dòng mot chieu tot nhat :
2: SØ DÖ :

Cz R,

’kt

So dà mgch ldc

SV Luu Vän Thang - 23 - Lóp K9C— TDH


Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
GIÕI THIĘU MACH LVC : M
ą
c
h
l
q
c
g
ô
m
:
4
T
ri
ri
st
o
r
T
o
-
T
4
m
a
c
v
ó
i
SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-
Thang TDH
nhau thành mot sø do P
Cáu doi xúng;
2
2 Dien tró R¡;R2 ,
2 Tu Ci Cz mac noi 2

tiep nhau và tííng nhóm mac (


song song vói Triristor k
w
nhiem vu bào ve quá tài ve )
dien áp d
1 Ap tõ mát .AT dùng dê dóng m
cat dê sùa chüa khi có su co dong thõi =
nó dupc bão ve dong cø khi ngan mąch
2
:
2
I- 3: NGUYÊN LŸ HOAT DONG CÙA MACH 0
LLC :
Dóng AT cap nguon cho mąch ldc (
v
Khi G =Gl cho xung dieu khiên mó )
T o Trong khoãng tü GI-G2 .
I
Tiristor T1 và T4 cho dõng chąy qua , d
m
khin dien áp vào dôi dau Thi T3 mó =
ngay . T1 tu nhiên khoá ląi dòng id =I 1
0
d chuyên tíí TI Sang T3 lúc này T3 và (
A
T4 cùng cho dòng chąy qua d 0 )
Khi G =G3 =H n cho xung mó T2 N
dòng tai id -I d chąy qua T3 và T2
d
Dong thõi T4 bi khoá ląi .
m
Quá trình có thê leap di lăp
ląi sø do sù dung van là Tiristor khi
=
muon ngúng hoąt dong ta có thê
ngat AT cat nguon:
1
1-4: TÍNH CHON THIÉT Bț :
4-1: Các so lieu ban dau cúa mach ldc : 5

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
0
0

(
v
/
p
)

r
¡
=

0
,
8
5
4-2. tính chon van
Dê dieu khiên tiristor dan dòng thì ta
có :
U Ak > 0

Ig >0

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
Các thong so cø bàn cùa van duoc tính nhu sau.
U¡, = KNV 2' 1,41.110 =155 (v)
Do sø do chinh luu cau mot pha nên ta có
K„ —— 2 = 1,41
Diên áp ngupc mà van phài chiu .
Unv = tv p ' 1ș9.155 =294 (v)
Kdtv la he so dy chü dien áp thuõng lay >1,6.
Nên dòng dien dinh múc cùa van là .
Ilv' Khd .I '0967• 10 =6,7 ( A)

Khd '0,67
Do chinh luu cau mot pha
Dõng dien dinh múc cua van duoc chon dua vào dieu kien làm mát van
chon dieu kien làm mát van bang khong khí túc làm mát tțr nhiên bang cánh
tan nhiet vói dù dien tích be meat cho phép làm viec
I@mv 'K} •Ilv '195•697' 10 (A)

K, = 1,5 là he so du chü dòng


dien Chon van bán dan vói
Unv = 294 (v)
Idmv 10 (A)

Loąi tiristor cãn chon là ,T12N400COE có các tham so sau


Dien áp ngupc cqc dąi cùa van lå : Un' 400(V)
Dõng dinh múc cùa van là : 15(A)

Ist
Dinh xungdòng dien Ip}@ ' 220(A)
Dõng dien cùa xung dieu khiên Idk 40(mA)
Dien áp cua xung dieu khiên Udk' 2(v)
Dõng dien rò Ir

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
Sut áp lón nhat cùa tiristor AU =2,8(v

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
du
Toc do bien thiên dien áp = 200(v / m)
dt
di
Toc do bien thiên dòng = 180(A ç)
dt

dien Thòi gian chuyên mąch Th. Nhiet do làm viec cfc dąi cho
phép T.a. =1250C
=50qs 4-3. Tính chon thiet bi báo ve van:
Dùng áptômát dé tác dong
nhanh dóng cat mąch dong lqc tą
bào ve .Quá tãi và ngãn mąch
tiristor.
+ chon áptômát (AT) có I,q
=(1,1-1,3)1d
Sao cho dõng
bào ve cùa
áptòmát không
vupt quá dòng
ngăn Mąch cùa
thú câp
Chon I,.
=

1
,
1
I
1
d

'

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
1 Dùng cãu chi ( cc) tác dong
, nhanh dê băo ve ngan mąch ,
1 nhóm 1cc bao ve ngan mąch bên
. ngoài duoc chon theo. Giá tri hieu
3 dung cùa dòng dien thú câp cùa
, máy bien áp
7 I Icc ' 1ş•1 I2 '1ș1.6,7 =7,37
4 (A)
Chon Ilcc '8 (A)

= Nhóm 2cc bào ve van phu tài .


4 I2cc '1 ș1
Id '1 ș1.10
,
=11 (A)
1
+; Bao vê
1 quá nhiêt
( do cho
van bán
A dan .
) Dê van bán dan làm viec an
toàn khong bi trpc thùng vi nhiet
d
ta phài chon và thiet ke he thong
m
toà nhiet hip ly . hien nay phô bien
nguòi ta thuòng dùng làm mát
=
bang cánh tàn nhiêt .
- tôn thât cong suât trên 1 tiristor
2 .
2 AP 'AU .Ilv' 1ș9.6ș7
0 =12,73 (w)
( - dien tích be meat toà nhiet .
P 12,73
v st — ö = 0,35 (p
) 2) =35 (cm2)
Ktn.t 9.40
.
SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-
Thang TDH
Triróng DHBK Hà Do án tot nghiep
Noi Trong dó :
t0 't 01v t mt do chênh lech so vói môi truõng nhiet do làm viec
0 0
t 1v 80

Nhiet do môi truõng : t0 t 40


vay t = t ¡, = ‹ t = 80
Bão ve quá dien áp:
Quá dien áp chuyên mach xuât hien khi van bán dan chuyên mach tíí
trang thái thông sang trang thái ngat . Dê bão ve ve dien áp chuyên mach nguõi
ta noi song song vói moi van mot mach R- C khi có mach R-C mac song song
vói tiristor tao ra mach võng phóng diên tích trong quá trinh chuyên mach nên
tiristor không bi quá dien áp tri so cüa dien tró và dien dung cúa mach tuy theo
tüng loai van:
R = (5-10) (D)
C = (0,25-4) (NF)
Vay ta chpn R = 22a C = 0,47 (qF)
4-4. xách dinh thông so mach phan ring .
Vói các thông so dã cho cúa dong co ta tính dupc diên tró phan úng dong
co. Theo công thúc phan úng

Ru= 0,5(1-r¡tp) Udm


Idm
Thay so
220
R = 0,5.(1-0,85).
10 - 1,25(n)
Diên càm mach phan úng tính theo công thúc gân dúng :

Lu =K2 Udm
Iudm.Zp. ,' Wdm
Ndm
d‘
9,55

Trong dó : K2 là he so chpn = 5,6 (doi vói máy không


bú) Zp là so dôi cuc Zp =2
SV Luu Vãn - 23 - Lóp K9C-
Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
Thay so ta có
5,6.220
Lu = = 0,2(/f)
10.2.3000/ 9,55

SV Luu Văn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
II: TÍNH CHON THIËT B} MACH DIEU KHIEN :
II-1 : các chúc năng mąch dieu khiên
Mąch dieu khiên có chúc năng dieu chinh vi trí xung dieu khien trong phąm vi
núa chu kÿ duong cùa dien áp diat trên Anot và Ktot cùa tiristor: Tąo ra dupc các
xung dù dieu kien mø tiristor (xung dieu khiên thuõng
Có biên do tíí 2-10v
Do rong cùa xung Tx = 20+ l00qs
Do rong cùa xung duoc tính theo biêu thúc :
Idt
Tx = di
dt

Trong dó: Ids là dõng duy tri tiristor


d'
tic
dt do tăng truòng dòng tài

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C- TDH


Thang
Truõng DHBK Hà Noi --II -- Do án tot
II- 2: CÃU TRUC MACH DIEU KHIEN . nghiep
Dieu khiên tiristor trong se do chinh luu hien nay thuõng g}ap là dieu
khiên theo nguyên tac thãng dúng tuyen tính . noi dung cua nguyên tac này nhu
sau :
Khi dien áp xoay chieu hinh sin diat vào anod cúa Tiristor, dê có thê dieu
khiên duoc góc mo ri cüa Tiristor trong vüng dien áp duong anod ta can
tao mot dien áp tqa dang tam giác ,ta thuõng gpi dien áp tia là dien áp
rãng cua Urc nhu viay dien áp ja can có trong vúng dien áp duong anod
Dúng mot diên áp mot chieu Udk so sánh vói diên áp tia .tai thõi diêm
dien àp ja bang dien áp dieu khiên ( Urc = Udk) trong vúng dien áp
duong anod thi phát xung dieu khiên dê mó van.
Se do cau trúc cúa mach dien dieu khiên
Ta có so do cau trúc:

Urc
RC SS BAX

Udk
-DF: khâu dông pha là khôi tao dien áp dông bo vói dien áp trên anot
knot cúa tiristor.
- RC: khâu tao dien áp rãng cua Urc
- SS: Khâu so sánh có nhiem vu so sánh tín hieu Urc và Udk
- TX: khâu tao xung chúm
-KD:khâu khuyech dai xung
-BAX: bien áp xung

SV Luu Vãn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Truõng DHBK Hà Noi Dô án tôt nghiep

‹i› t

ot

Uz

‹i› t

mt

U 4

0 ‹i› t

. . .
Gi an do di en a p

SV Luu Vãn Thang - 23 - Ló p K9C— TDH


Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
II- 3: UA CHON CÁC KHÂU TRONG MACH
DIËU KHIEN : CHİC NĂNG CÙA CÁC KHÂU
3.1: KHÂU DONG PHA .

BADP

R1

OA1
ng

D2 E

H So do cau trúc cùa khâu dong pha

Dau vào tín hieu xoay chieu biên do nhó lay tü bien áp.
Dau ra là tín hieu xung vuông dong pha vói tín hieu dien áp luói dna vào khâu
tąo dien áp tua Urc
So d gom máy bien áp dong pha và mot khâu so sánh. Cuon thú cap cùa
bien áp dong pha gom hai cuon dây có diêm giïia trung tính. Sau hai nïia chu
ky dien áp hình sin ó dau vào D và D2 thi ó dau ra cùa nó có dien áp duong.
Tín hieu dong pha này duoc dna vào công dąo và khuech dąi thuat toán
OAU.
Cong khòng dao OA nhan tín hieu d}at mot chieu qua khău phân áp VR
Ket quă o dau ra cùa OA ta có duoc các xung vuóng.

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Truõng DHBK Hà Noi --II -- Do án tot
3.2: KHÂU TAO DIEN AP RANG CIA . nghiep

VR
C1 + RCM

-U RCM
D3 R4
OA,

Là diên áp dê so sánh vói Udk diêm cân bang là thõi diêm phát xung,
hinh dang cúa Ur phu thuoc vào nguyên tac dieu khiên ó dây ta chpn nguyên tac
dieu khiên thãng dúng tuyen tính. Diên áp ur 1 dien áp rãng cua dong pha vói diên
áp luói.
Có nhieu phuong pháp dê tao ra ur
+ Se do dúng di ot và tp diên
+ Se do dúng cho Tranzitor
+ Se do dúng vi mach
Trong bàn thiet ke này ta chpn se do dúng vi mach, tín hieu rãng cua dupc
tao thành nhõ tu C, nhõ vào su phóng nap. Se do mac theo kiêu tích phân, phan
tú chính cüa mach là tu C d và khuech dai thuat toán OAB và OÀ2
Chpn loai khuech dai thuat toán OÀ2 là loai khuech dai thuiat toán
qA741
Nguon cung cap c 15V . Tín hieu duqc dna vào công dào cúa O 2 thóng
qua di ot chian dê lay tín hieu dien áp âm
Nguon E+ (15) duto mac vào cúa dào noi tiep tu C, dê nap cho tu thông
qua R3 và VR2 dê khong che thõi gian và phóng cua tp C,

SV Luu Vãn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
NGUYÊN LY HOAT DONG
Khi up > su dien áp ra cùa OAi (Udp < 0) thì th D3 thông tu duoc nąp theo
ky hieu nhu hình vè
In' I c' 2 Al

Trong dó
E E
12 = (R = VR 2 R 3)

Chon Ubh = 12V Vói ( d = 0,5V sut áp trên di ot D3)


12 — 0,5
/1 - A4
u = u J i dt
Vói quy uóc chieu nhu hình vë thi ic < 0 thay vào ta có
11,5
Ur —— (A4

Khu lb - -Ubh thì D3 dan tu Ciduqc nąp dien den giá tri bão hõa +
Urcmax
Khi Ub' * Ubh thì D3 khóa tu C3 phóng dien tù + Urcmax - - Urcmax
Jp E 5

Dien áp trên tp giàm dân


15’/
Ur —— Uz ——
AC1
neu thõi gian t, là thòi gian phóng cùa tp ta có
'’‘’
Ur —— Uz ——
AC1

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C- TDH


Thang
Truõng DHBK Hà Noi Do án tot nghiep
3.3: KHÀU SO SANH .

RC

R5

R 6

OA3

I t

Tz

H S‹r do cau trúc cüa khâu so sánh


Nhiem vu cua khâu so sánh là so sánh dien áp rãng cua vói dien áp
dieu khiên Udk dê dinh thõi diem phát xung mó Tiritor.
Dien tró R5 ,R6 có tác dung han che dau vào khuech dai thuat toán ( chon
vào khoàng 10 kD )
Dien áp dáu ra cua khãu so sánh tai diêm D là
UD - 15 V khi Urc Udk
D' “ 15 V khi re < dk

SV Luu Vãn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


Truõng DHBK Hà Noi --II -- Do án tot nghiep
DiêITl re' dk là diém luat trang thái xác dinh thõi diêm phát xung.

SV Luu Vãn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
3.4:KHAU KHUECH DAI XUNG.

RA
R,

XC ///
SP

H Sø dô cong cău trúc cùa khâu khuech dąi xung.

So do sù dung hai Tranzitor T o và T2 hte p tic tiep làm chúc năng khuech
dąi, dau ra ghép vói tài bang bien áp xung, tín hieu lay ra tíí hai khâu gúi tói:
- Tín hieu tü khàu so sánh gùi tói.
- Tín hieu tü khâu xung chùm gùi
tói. Nguyên lÿ hoąt dong
Khi dau ra cùa khâu so sánh là mot xung dien áp duòng dan tói T o ö tąo
thiên áp cho T2 . Khi T2 ö së có dòng chày qua cuon sø cap bien áp xung và
ket quà là thú cáp bien áp xung có duqc mot chuoi xung có tan so bang mąch
cùa máy phát xung chúm, và có do dài xung phu thuoc vào xung duong cùa
khâu so sánh.

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C- TDH


Thang
Truõng DHBK Hà Noi --II -- Do án tot nghiep
3.5: KHÃU TAO XUNG CHUM.

R io
R i4

OA 4
R 13 F.

C2

R i›
R 12

H se do khâu tao xumg trüm


Nhiem vu cúa khãu tao xung chúm là bãm tín hieu xung dieu khiên
thành dãy xung nhó vói tan so cao (cõ khoàng 10 KHZ)
Nguõi ta dúng xumg chúm là nham muc dích làm mó chac chan Tiristor
1 1
Tan so xung ra
T A10 + C2
Rl3 han che diên áp diat lên cuc Bazo cúa Tranitor T3
D8 loai bo xung âm diat lên T3
Ó dây ta chpn bo dao dong dúng IC khuyen dai thuiat toán ¡tA 741
Tu C2 liên tuc duoc phóng nap làm cho IC khuech dai thuiat toán luat trang
thái liên tuc
Mach tao xung chúm có tàn so fxc' 10 KHZ
Txc' 100ps

Chpn R R12 10KD

SV Luu Vãn - 23 - Lóp K9C- TDH


Thang
Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
II-4:TINH TOAN CAC KHÂU TRONG MACH DIËU KHIEN .
4-1: khâu bien áp xung.
+ Bien áp xung có nhiem vu dê truyen tín hieu dieu khiên BAX có các
diac

Diêm sau:
- Tąo xung vuong có biên do theo yêu cău
- Dê phân bo di các kênh
- Dê thay dôi cuc tính xung ra
- Cách ly ve dien giiia mąch dieu khien và mąch dong ldc
Do ta dã tính chon van là Tiristor có các thòng so sau dây
Ug 10V
Ig = 0,42
A
Qua các tài lieu tham khão ti so máy bien áp xung thuòng chon ( 1 - 3) là
tot nhat, ó dây ta chon ti so máy bien áp KBA 2
- Chon vat lieu là lõi thép pherit làm viec trên mot phan diac tính tù hóa
+ Do bien thien cuòng duo tù truòng B = 0;2 (Tesla)
+ Do bien thiên meat do tù cam H = 30A/m
Do Tx' T. nên coi tri so dòng dien hieu dung cuon thú cap bang 1/2 dòng
diêu khiên
I2 1/2I, 1/2.0,42 = 0,21 (A)
+ Thê tích lõi pherit duqc tính

Trong dó Ux là do sut áp xung lay bang 0,2


+ Tan so xung chúm là t„ = 10 KHZ
t c' 1Jgt c' 1/10•10 3 = 100 ps
Cho rang xung doi xúng thì khoăng nghi bang khoàng có xung vay duo

SV Luu Văn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
rong cùa xung t, = 0,5 . T, = 0,5 . 100 = 50 ąs
Vay V = 0,7 .10 6 (m3) = 0,7 (cm3)

SV Luu Văn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


Tra bàng trong truõng hçp tíí hóa mot phăn chon lõi thép có hình chü E
có kí hieu 8 l4E250.
Có dien tích lõi tù 0,202 (cm3)
dien áp sø câp bien áp xung phài kê den dien áp røi trên diot Rd 0,6V
khi dó giá tri dien áp ò cuon sø câp BAX là.
1' 2• d “ K.kg' 2.096 2•10 = 21,2 V (K là ti so máy bien áp xung K
= 2 + 3 chon K = 2)
Giá tri dòng dien trên cuon sø cap bien áp xung là
I1' IgtKBAX' 0942/2 = 0,21 (A)
So võng dây cuon sø cap BAX là:
21,2.50.10 6
0,2.0,202.10 4 = 262,3 (võng)

So võng dây cuon thú cap BAX


W2 = W / KBAX' 262,3/2 = 131,15 (võng)
Tiet dien dây quăn sø câp
So I EU (chon J = 4 A/mm)
So 0,21/4 = 0,0525
(mm2)
Duòng kính dây quan sø cap BAX:
0,2 .4
d —— 2. = 0,25( )
3,14

Duõng kính dây quân thú cap


2’
6f2
0,2 .4
= 2. = 2. 3,14 = 0,36( )

4-2: khâu khuech dąi xung.


Xung chùm có tan so cao. duoc chon lan vói xung tói tü khâu so sánh
So d khâu khuech dąi xung gom hai Tranzito m}ac theo sø do kiêu
dalington
E2 là nguon mot chieu tú khoi nguon cùa mąch dieu khiên vào có
E2' 24V
Truõng DHBK Hà Noi --II -- Do án tot nghiep
R = E2 /I2' 24/0,21 = 114 (D)
Ta chpn tranzitor Tt là loai có mã hieu C828 có các thông só sau
CF' 30V
§ = 30+100
Icmax' 300 A
I B3 10 mA

Ta có I c2' IE2 a I E2' I B3' 10 mA

CE E2' 24V. Khi T u thông


- Chpn tranzitor T2 loai ST630
có: UcE 30V
IcE 80 lTlA

§ = 30-100
IB2' Ici' Ú' Ici/30' 10Í30 = 0,33 A
He so khuyen dai cúa khâu là
fiK fi fi2 chon fim fi2 30
K' 30.30 = 900
Dieu kien làm viec cúa tranzitor ó che do xung
Ic2' I B3 Ú Ics '$ ' 0,33 IIIA
R9 và D5 có nhiem vp bào ve tranzitor khói bi dánh thüng vi quá dien áp
do súc dien dong càm úng cúa cuon so câp bien áp xung gây ra.
Quá trinh xày ra nhu sau:
- Khi tranzitor dang ó trang thái mó chuyên sang trang thái khóa do tri so
dien càm lón nên súc dien dong càm úng duoc tính nhu sau:
e = w (du/dt)
Do súc dien dong có chieu nguqc vói séc dien dong nguon nên D7 mó do
dó nãng lupng tiêu tán trên Ri2 tránh cho tiep giáp CE cüa tranzitor phài chiu
dien áp lón.
R8 giúp cho tranzitor T de khóa
SV Luu Vãn - 23 - Lóp K9C-
Thang TDH
D4 giãi phóng nãng lupng do dõng rõ trong miên Bazow T2 và bào ve cho
tiep giáp BE không phài chiu dien áp nguoc khi tranzitor khóa
R8 thuõng chpn vào khoàn 100-400d ta chpn R8' 200a
và R7 ta chpn = 2 KG
Chpn diot D4D5D6D7 là loai có kí hieu II 204 do Nh}at Bãn che tao
có Itb 800 mA và = l00V
4-3: khãu so sánh.
Ta chpn khuyech dai thuiat toán OÀ3 là loai qA 741 có các thông so sau
ng' “ 3 22V

Ut = + 30V
Unf' J15V

I, = 100 mA
Nhiet do cho phép [ t ] = 55 -
1250C Z„ = 60 D
Zp ào' 300a

Ira' + 125 DA

Kg = 5.104

= 0,5V/qs
Các dien tró Ré và R6 chpn bang 20KD
4-4: khâu tao dien áp rãng cha.
Chu kJ cúa khàu tao xung rãng cua là 1/2T = t1+ t2 10 qs
Trong dó t, là thõi nap cúa tu nap tú (- RCmax den + CRC.)
tz là thõi gian tp C phóng tü ( * *RCm den - URCm)
ta chpn ti = l (ms), t2 = 9 (ms)
III : THIÉT KE NGUON MQT CHIEU CO ON AP
I. Se do khoi boo nguon m{ot chieu on áp.

U Ha áp U2 Chinh Uci Mach Machôn Ur


m
Luói 220V-50Hz cách ly luu lpc dinh dien áp

1. Các phan tir thirc hien khoi ch*c nãng


+ Dúng MBA thuc hien khoi ha áp và cách
ly Dúng Diot thuc hien khoi chinh luu
Dúng tu dien có dien dung lón thqc hien mach lpc
Dúng IC ôn áp tuyen tính hp 7815 dê thuc hien mach ôn dinh dien áp
+l5v

+ Dúng IC ôn áp tuyen tính hp 7815 dé thyc hien mach ôn dinh dien áp -


15
2. S€/ DÕ MACH NGUYÊN LY

7815

C,
220v

7915

-UV
Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
II. TÍNH TOAN UA CHON PHAN TO TREN SÖ DO
Yêu cpu thiet ke:
- Dien áp dáu ra cùa nguon ón áp Ur = æ 15 V
- Dõng tai lón nhat I tãi = 1 A
- Phąm vi thay dôi cùa dien áp luói 160 Và 240(v)
các bwóc tính chęn :
1/ Chęn dien áp rot nhó nhat: AUmin = 5 V trên Ic ôn áp úng vói lúc dien áp
xoay chieu dau vào nhò nhat U,min = 160 V
2/ Dien áp nhõ nhat cùa vào IC khi qua tç lęc C,
Uvmin = Ur AUmin = 15 5 = 20 V
3/ Dien áp chinh lwu nhõ nhat khi chwa có tç lęc
Črvmin 10
Vc/min = = 14,4( )

4/ Dien áp nhó nhat cùa thir cap máy bien áp theo so do chinh Inn can mot
pha
Admin = 1,11 Uclmin + AUba = 19,7 V
Trong dó lây AUba = 4 V là dien áp røi trên dăy quân MBA và dây
dan 5/ Dien áp lón nhat cùa máy bien áp lúc Uimax = 240 V
240
“I max .19,7 = 29,5
1 min 160
6/ Dien áp chinh lwu lón nhat khi chwa có tç lęc.
Uclmax = 0,9 U2 ÍTliãX ' 26 V
7/ Dien áp lón nhat cira vào IC on áp khi có tç lęc .
Dien áp luói lúc này U ax = 240
V Uv max 2 Uclmax = 36,7 V
8/ Sçt áp Ión nhat IC on áp
AUmax = Uvmax — Ur = 21,7 V
9/ Công suat ton that lón nhat trên IC on áp
APmax = AUmax.Itai = 21,7 W

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C-


Thang TDH
Truõng DHBK Hà Noi Do án tot nghiep
10/ Công suat yêu câu
P tài = Ura . Itai = 15
W 11/ Công suat MBA
Pba = Ptãi + APmax = 36,7 W
12/ Tiet dien lõi sãt MBA
S = 1, Pba = 7,2 cm 2
13/ He so quan dây
40 + 60
s 5,5 + 8,3 (võng/vol)
14/ So võng dây
Cuon se cap Wl = No i ax = 1320 võng
Cuon thú cãp W2 = No- 2 ãX = 162,2 võng
15/ Dõng dien
Dõng thú câp
= 0,9 A
OU
Dõng so cap

16/ Tiet dien dây chpn mat do dõng J = 5 A/mm 2


Se cap

,5$
J
Thú cap
= 0,18
J
17/ Dwtrng kính dây
4Sl
Se cap d — 1,38 mm

SV Luu Vãn - 23 - Lóp K9C- TDH


Thang
4Sl
Se cap d l — 1,38 mm

Thú cap d2= 4S2


=0,47 mm

18/ Chpn IC on áp tuyen tính loai 7815 và 7915


So sánh óUmax < AUmax cp
APmax < AUmaxcp
Nhu viay dúng IC ôn áp tuyen tính loai 7815 và 7915 thoà mãn yêu cau thiet
ke. 19/ Chpn tç hoá
Ta chpn: C d C2 C3 = C4 ' 470 ¡tF
U=35v
20/ Dúng diot thirc hien khoi chinh liru
Truõng DHBK Hà Noi Do án tot nghiep

SV Luu Vãn Thang - 23 - Ló p K9C— TDH


Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
PHÄN IV— TÍNH CHQN THIËT BI T — D HAI MĄCH
VÒNG.

I. KHÁI NIEM CHUNG


I. Khái niem 1:
Trong các he thong truyen dong tu dòng cfing nhu các he chap hành thì
mąch võng dòng dieu chinh dòng dien là mąch võng cø bàn. Chúc năng cø bàn
cùa mąch vòng dòng dien trong các he thong truyen dong mot chieu và xoay
chieu là tic tiep (hoiac gián tiep). Xác dinh mô men kéo cùa dong cv, ngoài ra
có chúc năng bào ve dieu chinh gia toc.
Cau trúc don giàn nhat de dieu chinh dòng dien là:

1+pTiø TuQF 1

Tip+1
Ta dùng bo dieu chinh toc do hoiac dien áp có dąng bo khuyech dąi tông
và mąch phàn hoi dòng dien phi tuyenP. Khi tín hieu dòng dien chua dù dê khâu
phi tug hn ra khói vùng m nhąy, th bo dieu chinh l hiechh bo ddu c
h h d
ding dienduenon khâu P s là ec ø vú tuyen tinh cù diac tínhl và phn: huy
ll bo dieu chinh R.
i: i,.i
Khái niem này duoc mó tà theo hình vë sau:

SV Luu Văn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH


Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep

' *
502

Mc
R,

Câu trúc theo kiêu này cho phép dieu chinh doc lâp tùng mąch vòng vói
hai bo dieu chinh riêng biet R s & R2 trong dó bo dieu chinh R2 là bo dieu chinh
dòng diên vói giá tri diat Id.
Trong truyen dong dien khái niem dieu chinh dòng dien dupc sù dung
rong rãi và dupc thê hien trên hình vë:

Mc
Ud 501
Rœ Ri

Trong dó:
R¡ — Bp dieu chinh dong dien.
@ — Bo diêu chinh toc dp.
Moi mąch vòng có bo dieu chinh riêng dupc tông hip tù doi tuóng riêng
và theo tièu chuan rièng.

SV Luu Vän Thang - 23 - Ló p K9C— TDH


Trirăng DHBK Hă Noi --fØ -- Do án tot nghiep
II. LAP MÔ TÁ TOAN HOC CÚA CAC KHÂU VA CAC PHÀN TO"
TRONG HE TRUYËN DONG.
1. Mô tã toán hpc các phan ttr cùa dong c‹r dien 1 chieu
Gia sù: Tü thông Gdc = Gdm = const
-U = Ep(P).Rp+ Lp.P.Ę¡+K G (D(p)

-My(p)' M e(P) J (P)

Cãn cú vào dó ta có cău trúc mąch vòng:

w lĄrí Int
( ) ' 1+TriP

Trong dó các phan tù:


Up: Là dien áp phân úng dong
cv iu: Là dòng dien phan úng
Rp: Dien tró phan Eng
Lu: Dien càm phan úng
Ta tính duqc mąch phan úng dong cø:
Theo công thúc (2- 19) trang 31 (TDD) ta

có Ru = 0,5.(1- Edm)

Vói r¡ = 0,85

Udm = 220 mRu = 0,5 ( 1-0 85) 220


10
Idm = l0A
Vay suy ra Ru = 1,6a n

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C- TDH


Thang
Dien cãm mąch phán úng có thê tính theo công thúc.

Vói m d
‘ 9 , 55

Trong dó:
KL — He so dien càm chon KL' 5,6 (máy không
bù) Zp So dòi cuc, chon Zp'
2.
nd> = I, <
Ind. tic do dinh múc, chon nd> = 3000v/p
Thay so vào công thúc ta có:
220
L —— 5,6 = 0,196(A)
10.2.3000/ 9,55
Nhu vày ta có hang so thõi gian chuyên mąch phan úng là:
L, _ 0,198
Q 1,65 = 0,12(s)

Tü phuong trình diac tính cø ty nhiên:

9,55

Thay so ta có:
220 - 1,65.10
= 0,65
‘d 3000/ 9,55

Meat khác tù công thúc.


2
J—— T

Thay so vào ta có:


0,12.0,65 2
J —— = 0,03
1,65
vay ta có sø do mąch võng mo tã dong cø dien mot chieu.
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
—Mc
Uu 1/1,65 Iu'(P)
0,65
(-)Eu' 1-ł-Õ,12P 0,03

0,65
2. Mąch võng dieu
chinh dõng dien.
Ta có sø dô khoi
cùa mąch vòng
dòng dien.

Tu'P+ 1

Tu’P+1

Dien cãm
phân úng dong cv
dien mot chieu
kích tü doc lap
dupc xác dinh
theo công thúc
U

Vói:
K
i

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C- TDH


Thang
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
ê Zp p hiên.
h
= =
a
s Tha n
y ú
o 0
so n
, vào g
ta d
d 2
có: o
u 5 n
L
g
—— c
t Z 0,25 ø
r p 220 L

á =
Q
i — = 1,65
0,00
T
8(
d S 1 ü
0 p
ò o . h
2
n . u
3 o
g d 0 n
0
ò 0 g
/ tr
d i ì
9
i , n
5 h
e c 5
d
n f Ha i
ng a
c c
so
c thõi tí
gia n
h c
n h
o h die c
n ø
n o
tíí t
n thu y
oc n
K
SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C- TDH
Thang
_ 220 - 1,65.10
Suy ra M = 0,64( mb)
d
’ 3000/ 9,55
Hang so thòi gian cø hpc.

Xét thay hang so thòi gian Tc' 09015 9 (s) rat lón so vói thõi gian dien Uí
cùa phan úng dlong cø Tp = 0,0048 (s).Vì the nên ta coi súc dien cùa dong cø
không ãnh huóng den quá trình dieu chinh mąch võng dòng dien . Meat khác
phan úng cua mąch phan úng (súc dien dong E) cham hon nhieu so vói phan
úng cùa bo dieu chinh dõng dien Ri nên khi tông hçp mąch võng dòng dien ta
cãn bo qua khâu phàn hoi dõng dien:
E = K dm

Ta có sø dó câu trúc

U di

Tü dó ta có hàm truyen dąt.

các hang so thòi gian Tm, T, rat nhò so vói hang so thòi gian dien tù Tu
(dat Tsi' T B + T{)
Truõng DHBK Hà Noi Do án tot nghiep
Sol(p) ——
z.e B R

Suy ra So(p)
1
Thor gian trê cua bp biên doi: T
-
— 2m/ f—
Tan so luói
dien, f= 50
Hz
m — He so dap mach vói so do cau mot pha dk dói
xúng thi m = 2

Khi dó Tq
—— 5 =
2.2. s
0,005(s) =
5(ms) He so
khuyech
dai:

o= (1 - ) TacIionUrm -— 10r
2

Vói Ed = Edo cosq

Lay Udk = 6v o— 0 628


2” 6o’
o = 51’
Ed = 2,34. 100. cos 510 = 148 (v).
Khi dó he so khuyech dai:
SV Luu Vãn - 23 - Lóp K9C- TDH
Thang
Truõng DHBK Hà Noi Do án tot nghiep
148
=
25
6
Kháu phàn hoi
dõng dien có
dõng truyen:

ii'’,Cpl
——
1+
T,P

Ta có hê so ti
lê: N = "°
Chon Uidm =
6v
d
m

SV Luu Vãn - 23 - Lóp K9C- TDH


Thang
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep
Vay N 06
' 6o
Bo qua hang so thõi gian Ti

’K 25.0,6
Koi —— ‘ = 9,1
A 1,65

Áp dung tiêu chuân toi uu môdun ta tìm dupc hàm truyen cùa bo dieu
chinh dòng dien có dąng là khâu PI:

Chon' Tri' Tq '0,048 (s)


K. T ri' 2T s-i K oi' 2 T B- K oi

So do dieu khiên thuoc bo dìêu chinh dòng dien:

Ri Rf
Ud
V+
Rz
Ta có hàm truyen dąt cùa bo dieu chinh

So vói hàm truyen: fi,(P) =

Suy ra Rt. C =
(I)
T„ Rt . C = K.
(II)
T„
SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C- TDH
Thang
Tü (I) suy ra : R T„ = Tp = 0,008 (s)

0,0048 _
Chon C = lqf Rt 4800(D)
1.10

Tü (II) suy ra: Ą — Chon C = 1(qf) K„ = 0,03

0,03
—6
= 30000(D) = 30(W)
1.10
Vì Ud U, = 6v R = R2 30 kD
D}ac tính và hàm truyen cùa dong cø dien mot chieu thay dói rat mąnh khi
chuyên ve vùng dòng dien gián doąn. Dieu này làm phúc tąp cho công
viec tông hip các bo dieu chinh cùa he.
Vì the sù dung các bo dieu chinh dòng dien thích nghi nên có khà
năng thaydoi dyoc cau trúc và thông so giúp cho he dąt duqc d}ac tính dieu
chinh tot høn.
3. Mąch vòng dieu chinh toe do.
Mąch võng dieu chinh toc do có chúc năng cø bàn là tic tiep ho}ac gián
tiep xác dinh toc do cùa dong cø cho phù hip vói tai trpng thay dói dot ngot:
Ta có sø do:

Cãn cú vào sø do trên ta có:


Truõng DHBK Hà Noi Do án tot nghiep
Trong dó:

Suy ra : Sq(P) ——

Theo tiêu chuân toi nu mô dun ta xác dinh duqc hàm truyen thuoc bo dieu
chinh là khâu ti le:

Ta có mach tao lên khâu ti lê:

R R3
Udm

R2
Tsm' 2Tsi “ T%' 2•09002 + 0,001 = 0,005.
Chpn: Tp = 0,001. Khi dó ta có :

7Ç = = =6=0,6
10

chon: Ui 6v

6
= 0,191
3000/ 9,55
Chon: Uq = 6v

SV Luu Vãn - 23 - Lóp K9C- TDH


Thang
D phán truóc ta tính
duoc: Tc = 0,015(s)
KG = 0,64
Ru = 1,65 (D)
Tu = 0,048
(s)

Mà: K(p) ——

Thay so ta có:

0,6.0,64.0,015
2.0,0191.1,65.0,005= 18

Theo tiêu chuân môdun toi uu doi xúng mach võng dieu chinh toc do có hàm
truyen là bo dieu chinh toc do có hàm phân ti lê PT.
1 + TP
K.T. P

Hàm truyen hó cúa mach là: Fj (P).

Tü hàm truyen hó ta có thê tim duoc hàm truyen kín F(P) dong nhat F(P)
vói hàm chuãn toi nu doi xúng ta tim ra tham so cúa boo dieu chinh.
Neu chon T’ T, thi T = 8T ,

.4 T

l
'8 T, + 1

Khi tông hpp he thong theo phuong pháp toi un doi xúng thuõng phài
dúng thêm khâu tao tín hieu diat. Dê tránh quá dieu chinh khâu tao tín hieu diat
này thuõng có hàm truyen cüa khâu phân lpc thông thap, bac nhat có hang so
thõi gian lpc phu thuoc và gia toc cho phép cúa he thong.
Trirăng DHBK Hă Noi Do án tot nghiep

mąch võng dieu chinh toc do theo tiéu chuân toi uu doi xúng có ket quà
vô sai cap hai doi vói tín hieu dieu khien là vô sai là cap l vói tín hieu nhieu.
Nhu vay he trên dã duoc ôn dinh thì sai lech toc do së bang không.
Kháu phan hôi ăm toc do có hàm truyen:

Trong dó he so ty le Kp = ° Chon Uq = 6v

6
= 0,02
3000/ 9,55
áp dung theo tiêu chuân toi uu doi xúng vói hàm truyen cùa bo dieu
chinh toc do có dąng:

vói T ' 4Tsm a Tsm' Ty + 2 TŁ. Chon Tq = 0,001 (s)

vay: To. = 0,001 +2 . 0,02 = 0,041(s)


T ' 4 Tsp' 4 . 09041 = 0,164(s)

Thay so vào bieu thúc trên ta có:

_ 2.0,041.1,65.0,02
0,6.0,64.0,015 = 0,47
1 + QP 1+ 0,164.P
“ KT, 0,47.0,164

SV Luu Văn - 23 - Lóp K9C- TDH


Thang
Truõng DHBK Hà Noi Do án tot nghiep

R3 R f
U d c›
V+
R4

R.C = T (III)
R 3. C = KT
(IV)
o
Tü (III) chpn tp C = UF

T 0,164
= 164000( = 164(

Thay so vào fi, =


6
1.10

Tü (IV) suy ra: thay so vào ta có:


R3

0,74.0,164
fi = 77000(D) = 77(W)
6
1.10

SV Luu Vãn Thang - 23 - Lóp K9C- TDH

You might also like