You are on page 1of 14

‫ايسي كندوڠن‬

‫ڤڠهرڬان‬
‫‪1.01‬‬ ‫ڤڠنلن‬

‫‪2.0 2-3‬‬ ‫سجاره ڤركمبڠن جاوي‬

‫‪3.03-5‬‬ ‫ڤركمبڠن جاوي سبلوم ايرا كالسيك‬

‫‪4.05-6‬‬ ‫ڤركمبڠن جاوي ايرا تاهون ‪20‬ان هيڠڬ ‪60‬ان‬

‫‪5.06-7‬‬ ‫ڤركمبڠن جاوي ايرا تاهون ‪60‬ان هيڠڬ ‪80‬ان‬

‫‪6.07-9‬‬ ‫ڤركمبڠن جاوي ايرا تاهون ‪80‬ان هيڠڬ كيني‬

‫‪7.09‬‬ ‫ڤرانن جاوي دالم ڤڽيبارن دعوة اسالميه‬

‫‪8.0 10‬‬ ‫ڤنوتوڤ‬

‫‪9.0 11‬‬ ‫رجوعن‬

‫‪i‬‬
‫ڤڠهرڬان‬

‫الحمدهلل‪ ،‬ڤرتام‪-‬تامڽ ساي ايڠين برشكور ك حضرة الهي كران دبري كسمڤتن اونت‪DD‬وق‬
‫مڽي‪DD‬اڤكن كرجا كورس‪DD‬وس ڤڠن‪DD‬تر ج‪DD‬اوي‪ ،‬ڤ‪.‬ي‪.‬م ‪ ، 1054‬س‪DD‬يم ‪ 2‬دالم كورس‪DD‬وس‬
‫‪.‬ڤ‪.‬ڤ‪.‬ي‪.‬س‪.‬م‪.‬ڤ اين‬

‫ترلبيه دهولو ساي ايڠين مڠوچڤكن جوتان تريما كاسيه دان ستيڠڬي‪ -‬تيڠڬي‬
‫ڤڠهرڬان كڤد سموا ڤيهق يڠ تله ممبنتو ساي اونتوق مڠحاصيلكن كرجا كورسوس اين‪.‬‬
‫خاصڽ كڤد انچيق يوسري بن باكير سالكو تناڬ ڤڠاجر اتاو ڤينشرح يڠ تي‪D‬دق ڤوت‪D‬وس‪-‬‬
‫ڤوتوس ممبري علمو دان بيمبيڠن كڤد ورڬ كلس ۏ‪ 11‬دالم منجايكن كرجا كورس‪DD‬وس‬
‫‪.‬اين‬

‫ستروسڽ‪ ،‬كڤد ايه ساي‪ ،‬اسماعيل محمد نوه دان ايبو ساي‪ ،‬اومي كلسوم اوڠ‬
‫يڠ س‪DDD‬نتياس مم‪DDD‬بري س‪DDD‬وكوڠن س‪DDD‬رتا تونج‪DDD‬وق اجر اڬر تي‪DDD‬دق ڤوت‪DDD‬وس اسا دالم‬
‫مڠحاص‪DD‬يلكن كرجا كورس‪DD‬وس اين‪ .‬تي‪DD‬دق لوڤا ج‪DD‬وڬ راكن‪-‬راكن س‪DD‬كلس ۏ‪ 11‬يڠ تله‬
‫باڽق ممبنتو‪ ،‬مم‪DD‬بري كرجاس‪DD‬ام دان ك‪DD‬وميتمن يڠ ممبرنس‪DD‬ڠكن دالم مڠحاص‪DD‬يلكن كرجا‬
‫كورسوس اين‪ .‬تنڤا مريك‪ ،‬سوده تنتو س‪DD‬اي تي‪DD‬دق داڤت مڠحاص‪DD‬يلكن كرجا كورس‪DD‬وس‬
‫‪.‬اين دڠن سمڤورنا‬

‫‪i‬‬
‫ڤڠنلن ‪1.0‬‬
‫منوروت ك‪DD‬اموس دي‪DD‬وان ايديسي ك‪DD‬امڤت‪ ،‬توليسن ج‪DD‬اوي برمقص‪DD‬ود ح‪DD‬روف‪-‬ح‪DD‬روف‬
‫ع‪DD‬رب دڠن ب‪DD‬براڤ ح‪DD‬روف تمبهن يڠ دڬون‪DD‬اكن اونت‪DD‬وق من‪DD‬وليس دالم به‪DD‬اس ماليو‪.‬‬
‫حروف جاوي ڤوال برمقصود حروف ع‪DD‬رب دڠن ب‪DD‬براڤ ح‪DD‬روف تمبهن يڠ دڬون‪DD‬اكن‬
‫اونتوق منوليس دالم بهاس ماليو‪ .‬توليسن جاوي دج‪DD‬اديكن سيس‪DD‬تم توليسن الترن‪DD‬اتيف د‬
‫مليسيا دان مروڤاكن س‪DD‬اله س‪DD‬اتو درڤد دوا سيس‪DD‬تم توليسن راس‪DD‬مي د برون‪DD‬اي‪ .‬ڤنوليسن‬
‫ج‪DDDD‬اوي س‪DDDD‬هارين دڤليه‪DDDD‬ارا د كاوسن‪-‬كاوسن يڠ ددودوكي مش‪DDDD‬اركت ماليو يڠ لبيه‬
‫كونسرۏاتيف سڤرتي سولو د الفلبين‪ ،‬ڤتتاني د تايالند‪ ،‬سرتا كلنتن د مليسيا دان ب‪DD‬براڤ‬
‫‪.‬كاوسن ڤتمڤتن د إندونيسيا‬

‫سجاره ڤركمبڠن توليسن جاوي ‪2.0‬‬

‫توليسن جاوي تله ڤون وجود سجق سكيتر ‪ 1300‬م د كڤوالوان ماليو‪ .‬ابجد ع‪DD‬رب يڠ‬
‫دڤركنلكن داوبه سواي اڬر سسواي دڠن بهاس ماليو كالسيك ليسن‪ .‬ڤ‪DD‬ركمبڠن توليسن‬
‫ج‪DD‬اوي برهوب‪DD‬وڠ ك‪DD‬ايت دڠن كتيب‪DD‬أن اس‪DD‬الم‪ ،‬خصوصڽ اورڠ ڤرسي‪ .‬كسوسس‪DD‬ترأن‬
‫ع‪DD‬رب يڠ دڤ‪DD‬ركنلكن اوليه اورڠ ڤرسي كڤد كراج‪DD‬أن ماليو جم‪DD‬بي يڠ ترلتق د اوت‪DD‬ارا‬
‫ڤالمب‪DD‬ڠ‪ ،‬س‪DD‬ومترا‪ ،‬إندونيس‪DD‬يا مروڤ‪DD‬اكن ڤونچا وج‪DD‬ودڽ توليسن ج‪DD‬اوي د تانه مالي‪DD‬و‪،‬‬
‫كموڠكينن مريك يڠ مملوق اسالم مميليه اونتوق منوليس ابجد جاوي كران اي بركايت‬
‫راڤت دڠن كبوداي‪DD‬ان اس‪DD‬الم‪ ،‬درڤد توليسن ج‪DD‬اوا يڠ دت‪DD‬ربيتكن درڤد سيس‪DD‬تم‪-‬سيس‪DD‬تم‬
‫توليسن يڠ بركاءيتن دڠن اڬام هيندو اتاو بودضا د اسيا سلتن‪ .‬نام “ج‪DD‬اوي“ ممب‪DD‬ايڠكن‬
‫اكر اومبيڽ د ج‪D‬اوا‪ ،‬س‪DD‬ڤرتي حجه سس‪D‬تڠه علم‪DD‬وان‪ .‬كم‪D‬وڠكينن ج‪DD‬وڬ ن‪D‬ام ج‪D‬اوي ايت‬
‫موڠكين برڤونچا درڤد كراجأن جاۏاك كونو يڠ مروڤ‪DD‬اكن ڤن‪DD‬داهولو كراج‪DD‬أن‪-‬كراج‪DD‬أن‬
‫‪.‬ماجڤاهيت دان سريۏيجاي يڠ ڤرنه منجالينكن هوبوڠن دڠن سعوداڬر دان مبلغ عرب‬
‫‪1‬‬
‫توليسن جاوي بڬيتو سينونيمدالم كهي‪DD‬دوڤن مش‪DD‬اركت ماليو‪ .‬كمونچ‪DD‬ولن توليسن ج‪DD‬اوي‬
‫مالل‪DDDD‬وءي اوس‪DDDD‬ها اورڠ ڤرس‪DDDD‬اءورڠن‪ ،‬اورڬانيساسي دان ب‪DDDD‬ادن‪-‬ب‪DDDD‬ادن ترتنتو تله‬
‫موجودكن ببراڤ سيستم ايجأن ب‪DD‬ارو‪ .‬د م‪DD‬ان ڤد ڤ‪DD‬ريڠكت اول ڤمبنت‪DD‬وقن سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن‬
‫بارو اين دالكوكن اتس داسر كڤنتيڠن ڤريبادي سمات‪-‬مات دان اي تي‪DD‬دق دس‪DD‬بركن كڤد‬
‫مش‪DD‬اركت عم‪DD‬وم‪ .‬ب‪DD‬اڽق كت‪DD‬اب دان بوكو ڤد كتيك ايت دت‪DD‬وليس دڠن مڠڬون‪DD‬اكن سيس‪DD‬تم‬
‫توليسن اين‪ .‬انتاراڽ كتاب بستان الكتيبن يڠ دتوليس اوليه راج علي حاج‪ .‬س‪DD‬الين ايت‪،‬‬
‫انت‪DD‬ارا توك‪DD‬وه اول الين يڠ مڠوس‪DD‬هاكن سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن اين اياله ش‪DD‬يخ احمد الفطنا‪ 2‬ڤد‬
‫تاهون ‪1288‬ه‪1871/‬م‪ 3.‬واالوڤون سيستم ايجأن يڠ داوسهاكنڽ تيدق ترس‪DD‬بار س‪DD‬چارا‬
‫ملواس نامون سيستم اين باڽق دڬوناكن اونتوق منتصحيح كتاب ‪-‬كتاب جاوي‬
‫‪.‬يڠ دتربيتكن د اسيا بارت‬

‫كم‪DD‬ودين دايك‪DD‬وتي ڤ‪DD‬وال اوليه ميجر دات‪DD‬وء' ح‪DD‬اج محمد س‪DD‬عيد س‪DD‬ليمان د ب‪DD‬اوه‬
‫ڤرساتوان بهاس ماليو ڤرسورتن بوكو‪-‬بوكو دراج جوهر ﴿ڤ‪.‬بم‪.‬ڤ‪.‬ب﴾ اتاو س‪DD‬يڠكتنڽ‬
‫ڤاكتن‪ .‬سلڤس ڤاكتن‪ ،‬مونچول ڤوال سيستم ايج‪DD‬أن ز'اب يڠ دڤ‪DD‬ركنلكن اوليه ڤن‪DD‬دتا ز'اب‪.‬‬
‫سيستم ايجأن اين موال منداڤت ڤرهاتين رام‪DD‬اي ك‪DD‬ران اي اڬق م‪DD‬وده دڬون‪DD‬اكن بربن‪DD‬ديڠ‬
‫سيستم ايج‪DD‬أن س‪DD‬ديا اد‪ .‬واالوڤ‪DD‬ون بڬيت‪DD‬و‪ ،‬سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن س‪DD‬نتياس مڠ‪DD‬المي ايۏولوس‪DD‬يڽ‪.‬‬
‫كم‪DD‬ودين مونچ‪DD‬ول ڤ‪DD‬وال ايج‪DD‬أن يڠ دكمبڠكن اوليه مجله دين دان اي ج‪DD‬وڬ لبيه دكنلي‬
‫قاعده ايجأن دين نامون كورڠ منداڤت سمبوتن‪.‬جوس‪DD‬ترو ايت‪ ،‬ڤ‪DD‬ركمبڠن د دالم سيس‪DD‬تم‬
‫ايجأن جاوي ماسيه منجادي ڤرديبتن هيڠڬ كيني‪ .‬دالم اوسها ممرتبتكن دان ملستاريكن‬
‫سيس‪DD‬تم توليسن ج‪DD‬اوي اين‪ ،‬دي‪DD‬وان به‪DD‬اس دان ڤوس‪DD‬تاك تله مڠمبيل اينس‪DD‬ياتيف اونت‪DD‬وق‬
‫مڽمڤورناكن سيستم توليسن جاوي دڠن لبيه سيستيماتيق سسواي دڠن ڤ‪DD‬ركمبڠن ايج‪DD‬أن‬
‫‪.‬بهاس ماليو‬
‫ڤركمبڠن جاوي سبلوم ايرا كالسيك ‪3.0‬‬
‫‪2‬‬
‫ڤد زمان سبلوم ايرا كالسيك‪ ،‬ڤاكتن بالجر مڠاجر ڤڠتاهوان بهاس ﴿ڤبمڤب﴾ دتوبوهكن‬
‫يڠ دأساسكن اوليه داتوء' سري امر دراج عبدالرحمن اندق دان داتوء' محمد إبراهيم‬
‫منشيڤد سكيتر تاهون ‪ .1888‬ڤد ‪ 14‬اڤريل ‪ ،1935‬د‪.‬ي‪.‬م‪.‬م سلطان جوهر‪ ،‬سلطان‬
‫إبراهيم ابن سلطان ابو بكر تله مڠورنياكن ڬلرن “دراج“ دان منوكر نام ڤرساتوان اين‬
‫كڤد ڤاكتن بهاس ماليو ڤرسورتن بوكو دراج جوهر ‪ .‬انتارا متالمت يڠ دڬاريسكن‬
‫اوليه ڤاكتن اياله ممليهارا‪ ،‬ممڤرلڠكڤكن دان ممڤرمودنكن بهاس ماليو دان ممليهارا‬
‫توليسن جاوي‪ ،‬مڽراڬمكن ايجأن دان ڤركاتان‪ ،‬منچيڤتا توليسن بارو‪ ،‬مڠمبڠكن‬
‫ڤڠتاهوان ماللوءي چرامه‪-‬چرامه دان ڤڽليديقن دان يڠ تراخير‪ ،‬مڠلواركن ڤرايدر اتاو‬
‫‪.‬جورنل انم بولن سكالي‬

‫ڤد تاهون ‪ ،1937‬ساتو ڤندوان خصوص سيستم ايجأن جاوي موال دسوسون‬
‫سچارا ڤرسنديرين اوليه ميجر داتوء' حاج محمد سعيد سليمان‪ .‬باڬي مڠوجي اسڤيك‬
‫كتڤتن ڤندوان ايجأن اين‪ ،‬ز'اب تله دڤڠڬيل سباڬاي ڤاكر رجوع‪ .‬ترداڤت ليما جنيس‬
‫‪.‬ايجأن يڠ دبهاڬيكن ك دالم ايجأن ماليو‬

‫چونتوه‬ ‫هورايان‬ ‫جنيس ايجأن‬


‫مك‬ ‫ڤڠاروه عرب تاهڤ كدوا‬ ‫ايجأن الما‬

‫سده‬

‫اين‬ ‫ممڤوڽاءي حروف سقسي‬ ‫ايجأن توا‬


‫‪3‬‬
‫سكرت‪ ،‬تيدق اد حروف‬
‫ايت‬
‫سقسي سكرت﴿مروجوق‬
‫كڤد ايجأن ڤڠاروه ماليو‬
‫﴾تاهڤ ڤرتام‬
‫دم‬ ‫دايجا مڠيكوت ايجأن اصل‬ ‫ايجأن عرب‬
‫عرب‬
‫واجب‬
‫ركن‬

‫بيليق‬ ‫ممڤوڽاءي حروف سقسي‬ ‫ايجأن بارو‬


‫ڬورو‬ ‫يڠ لڠكڤ ﴿ايجأن ڤڠاروه‬
‫﴾ماليو تاهڤ كدوا‬

‫رضا‬ ‫ايجأن باڬي ڤركاتان عرب‬ ‫ايجأن كماليوان‬


‫يڠ تله دماليوكن سام اد‬
‫ريال‬
‫سبوتن ماهوڤون ايجأن‬
‫ڤدولي‪-‬ڤدولي‬

‫جدوال ‪1.0‬‬

‫س‪DD‬ڤرتي م‪DD‬ان يڠ تله دبينچڠكن د اتس‪ ،‬سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي ڤ‪DD‬اكتن اڬق ريڠكس دان‬
‫ممڤوڽاءي ڤراتورن‪-‬ڤراتورنڽ يڠ ترسنديري‪ .‬واالو باڬايماناڤون‪ ،‬ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي ڤ‪DD‬اكتن‬
‫تله ممبري سومبڠن يڠ بسر ترهادڤ ڤركمبڠن بهاس ماليو خصوصڽ د نڬري جوهر‪.‬‬
‫سيس‪D‬تم ايج‪D‬أن ج‪D‬اوي اين دڬون‪D‬اكن س‪D‬چارا مل‪D‬واس دالم اوروسن ڤينت‪D‬ادبيران كراج‪D‬أن‬
‫‪4‬‬
‫نڬري جوهر دان ڤنربيتن بوكوبوكو سكوله ماليو دان سكوله اڬام كراجأن يڠ منج‪DD‬ادي‬
‫‪.‬باهن باچان ڤارا ڤالجر‬

‫لڠكه ڤرانچڠن دان ڤڽراڬمن ايجأن جاوي يڠ دڤلوڤوري اوليه ميجر داتوء' حاج‬
‫محمد س‪DD‬عيد س‪DD‬ليمان اين دليهت س‪DD‬باڬاي س‪DD‬اتو اوس‪DD‬ها يڠ ب‪DD‬اءيق دان سيس‪DD‬تيماتيق دالم‬
‫‪.‬ڤڽالرسن ايجأن جاوي‬

‫ڤركمبڠن جاوي ايرا تاهون ‪20‬ان هيڠڬ ‪60‬ان ‪4.0‬‬

‫ڤد ايرا تاهون ‪20‬ان هيڠڬ ‪60‬ان‪،‬انسان برنام زاينل عابدين بن احمد دڠن ڬل‪DD‬رن ڤن‪DD‬دتا‬
‫زعبا مليبتكن دي‪DD‬ري دالم بي‪DD‬دڠ به‪DD‬اس يڠ منمبهكن الڬي كچينت‪DD‬أنڽ تره‪DD‬ادڤ توليسن‬
‫جاوي‪ .‬بلياو مروڤاكن سأورڠ ڤاكر بهاس‪ ،‬ڤج‪DD‬وڠ دان ڤنچينتا توليسن ج‪DD‬اوي يڠ ڬيڬيه‬
‫دان ڤميك‪DD‬ير ماليو يڠ اول‪DD‬وڠ‪ .‬ز'اب م‪DD‬وال مڠومڤ‪DD‬ول ڤركات‪DD‬ان ‪ -‬ڤركات‪DD‬ان ماليو س‪DD‬جق‬
‫تاهون ‪ 1918‬دڠن توجوان اونتوق مڽوسون سبواه ك‪DD‬اموس ماليو يڠ بسر دان لڠكڤ‪.‬‬
‫كم‪DD‬ودين ڤد ت‪DD‬اهون ‪ 1931‬بلي‪DD‬او م‪DD‬نربيتكن س‪DD‬بواه بوكو برت‪DD‬اجوق “رهس‪DD‬يا توليسن‬
‫جاوي“دان ڤد تاهون ‪ 1938‬بلياو سياڤ مڽوس‪DD‬ون بوكو “دف‪DD‬تر ايج‪DD‬أن ماليو‪ :‬ج‪DD‬اوي‪-‬‬
‫رومي‪ ،‬نامون عقيبة دري ككاڠن ماس س‪DD‬بلس ت‪DD‬اهون كم‪DD‬ودين باروله اي دت‪DD‬ربيتكن ﴿‬
‫‪1949﴾.‬‬

‫برداسركن دري سيستم ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي زعبا اين دليهت اي ممڤوڽ‪DD‬اءي ڤلباڬ‪DD‬اي اون‪DD‬دڠ‪-‬‬
‫اوندڠ دان چارا ڤڠڬوناانڽ‪ .‬سيستم ايجأن زعبا دأڠڬڤ سباڬاي س‪DD‬اتو سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن يڠ‬
‫برسيستيماتيق دان مليڤ‪DD‬وتي ڤلباڬ‪DD‬اي ايج‪DD‬أن كچ‪DD‬والي ڤركات‪DD‬ان‪-‬ڤركات‪DD‬ان ايڠڬ‪DD‬ريس دان‬
‫كات‪-‬كات سيڠكتن‪ .‬واالو باڬايماناڤون‪ ،‬ت‪D‬رداڤت ب‪D‬براڤ بنت‪D‬وق كك‪D‬اڠن دان كك‪D‬وراڠن‬
‫‪5‬‬
‫سڤرتي تراللو باڽق ڤڠچوالين‪ ،‬ماسيه باڽق ايجأن الما يڠ دككلكن‪ ،‬ماسيه ب‪D‬اڽق ڤركات‪D‬ان‬
‫ممڤوڽ‪DD‬اءي ايج‪DD‬أن يڠ س‪DD‬ام تت‪DD‬اڤي س‪DD‬بوتن بربي‪DD‬ذا دان س‪DD‬باڬايڽ‪ .‬ن‪DD‬امون‪ ،‬كلمهن دان‬
‫كك‪DD‬وراڠن ترس‪DD‬بوت س‪DD‬نتياس دب‪DD‬اءيقي دري س‪DD‬ماس ك س‪DD‬ماس‪ .‬انت‪DD‬ارا چونت‪DD‬وه ايج‪DD‬أن‬
‫‪:‬جاوي ز'اب اداله‬
‫بنتوق دالم سناراي زعبا‬ ‫بنتوق سكرڠ‬
‫فادا‬ ‫فد‬
‫ايني‬ ‫اين‬
‫جيكا‬ ‫جك‬
‫داري‬ ‫دري‬
‫جدوال ‪2.0‬‬

‫ڤركمبڠن جاوي ايرا تاهون ‪60‬ان هيڠڬ ‪80‬ان ‪5.0‬‬

‫سيستم ايجأن جاوي دين اداله ڤد ايرا تاهون ‪60‬ان هيڠڬ ‪80‬ان يڠ دكموكاكن ڤد‬
‫ت‪DD‬اهون ‪ 1973‬د دالم مجله دين بيلڠن ‪ 30‬يڠ براسس‪DD‬كن ايج‪DD‬أن ڤوني‪DD‬تيق اي‪DD‬ايت مڠيجا‬
‫سسواتو ڤركاتان مڠيكوت س‪DD‬بوتن‪ .‬سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن اين برتوج‪DD‬وان اونت‪DD‬وق ممڤرب‪DD‬اءيقي‬
‫سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي زعبا يڠ دليهت وج‪DD‬ودڽ ب‪DD‬براڤ كلمهن دان كك‪DD‬وراڠن‪ .‬سيس‪DD‬تم‬
‫ايجأن دين دليهت بنر‪-‬بنر ممنوهي كهندق مشاركت كيني دري س‪DD‬ڬي قاع‪DD‬ده ڤڽوس‪DD‬ونن‬
‫دان تيدق ممرلوكن تناڬ ايڠتن يڠ ب‪DD‬اڽق اونت‪DD‬وق مڠجنيا‪ .‬واالو باڬايمان‪DD‬اڤون وج‪DD‬ود دوا‬
‫كلمهن ڤد سيستم ايج‪DD‬أن دين اين س‪DD‬ڤرتي ڤڠڬون‪DD‬اان ح‪DD‬روف دان سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن‪ .‬كلمهن‬
‫ڤرت‪DD‬ام مليبتكن ترنسليتيراسي ح‪DD‬روف(ف) دان (ڤ) يڠ س‪DD‬وكر اونت‪DD‬وق دبي‪DD‬ذاكن دالم‬
‫توليسن ج‪DD‬اوي ك‪DD‬ران مڠيك‪DD‬وت قاع‪DD‬ده ڤڠڬون‪DD‬اان ح‪DD‬روف اين دالم توليسن رومي اداله‬

‫‪6‬‬
‫بربيذا س‪D‬ام س‪D‬كالي‪ .‬كلمهن يڠ ك‪D‬دوا اياله ڤادن‪DD‬ان ح‪D‬روف (ۏ) دالم توليسن رومي تي‪DD‬دق‬
‫دوجودكن واالوڤون حروف ترسبوت تله الما وجود دالم بهاس ماليو سجق تاهون ‪19‬‬
‫‪ D.83‬حال اين مڽببكن ڤركاتان ڤركاتان ايڠڬريس يڠ دس‪DD‬راڤ ك‪DD‬دالم به‪DD‬اس ماليو تي‪DD‬دق‬
‫‪.‬داڤت دايجا دڠن باءيق‬

‫كلمهن يڠ الين ڤوال مليبتكن سيستم ايجأن باڬي ڤركاتان اولڠ بريمبوهن اوالن دان‬
‫اخيران دلتقكن تندا دوا اڠك ڤد هوجوڠ ڤركاتان‪ .‬تيمبول ككليروان ب‪DD‬اڬي اينديۏي‪DD‬دو يڠ‬
‫تيدق مڠواساءي بهاس ماليو دڠن باءيق ايايت دڠن مڽبوت ڤركات‪DD‬ان ترس‪DD‬بوت س‪DD‬باڽق‬
‫دوا كالي‪.‬سباڬاي كسيمڤولنڽ‪ ،‬سيستم ايجأن دليهت لبيه برص‪D‬فة كمالي‪D‬وان دان اي ه‪D‬اڽ‬
‫سسواي دڤركتيقكن اوليه اينديۏيدو يڠ بارو ممڤالجري توليسن ج‪DD‬اوي دان س‪DD‬وده بياسا‬
‫‪.‬دڠن ايجأن دالم توليسن رومي‬
‫سبلوم توليسن جاوي ديان‬ ‫توليسن جاوي ديان‬
‫فوكوق‬ ‫ڤوكوق‬
‫بن‬ ‫ۏن‬
‫راما‪-‬راما‬ ‫برماءين‪-‬ماءين‬
‫جدوال ‪3.0‬‬

‫ڤركمبڠن جاوي ايرا تاهون ‪80‬ان هيڠڬ كيني ‪6.0‬‬


‫كمروسوتن توليسن جاوي موال ترجادي سلڤس اكتا بهاس كبڠسأن دورتاكن ڤد‬
‫تاهون ‪ 1963‬دڠن مموتوسكن بهاوا توليسن راسمي نڬارا مليسيا اياله توليسن رومي‪.‬‬
‫كڤوتوسن اين مم‪DDD‬بري ايمڤق بسر تره‪DDD‬ادڤ ڤڠڬون‪DDD‬اان توليسن ج‪DDD‬اوي س‪DDD‬ام اد دالم‬
‫اينستيتوسي ڤندي‪DD‬ديقن‪ ،‬اوروسن ڤينت‪DD‬ادبيران كراج‪DD‬أن‪ ،‬مي‪DD‬ديا ڤ‪DD‬نربيتن دان س‪DD‬باڬايڽ‪.‬‬
‫مڽ‪DD‬دري اكن كلمهن دان ككل‪DD‬يروان سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي س‪DD‬ديا اد‪ ،‬دي‪DD‬وان به‪DD‬اس دان‬

‫‪7‬‬
‫ڤوس‪DD‬تاك ﴿دبڤ﴾ د ب‪DD‬اوه ج‪DD‬اوتنكواس ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي ﴿جكج﴾ مڠمبيل اينس‪DD‬ياتيف ب‪DD‬اڬي‬
‫مڠكاجي دان منليتي سيستم ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي ز'اب‪ .‬سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي ز'اب دج‪DD‬اديكن‬
‫سباڬاي لندسن اونت‪DD‬وق ممبنت‪DD‬وق دان مڽوس‪DD‬ون سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي ب‪DD‬ارو‪ .‬ڤروس‪DD‬يس‬
‫ڤڽمڤورنأن اين مڠمبيل كيرا ليما ڤركارا ڤن‪DD‬تيڠ اي‪DD‬ايت مڠكلكن يڠ س‪DD‬وده كمس‪ ،‬ملڠكڤكن‬
‫‪.‬يڠ كورڠ‪ ،‬مڠاداكن يڠ تياد‪ ،‬منجلسكن يڠ كابور دان مڠمسكن يڠ لوڠڬر‬

‫باڬي مرياليساسيكن أوبجيكتيف ترسبوت‪ ،‬ديوان بهاس دان ڤوستاك ﴿د‪ .‬ب‪.‬ڤ﴾ تله‬
‫مڠاداكن ببراڤ بيڠكيل ڤد ستياڤ ميڠڬو سالما س‪DD‬تاهون‪ .‬رنتتن دري بيڠكيل ترس‪DD‬بوت‬
‫ج‪DDDD‬اوتنكواس توليسن ج‪DDDD‬اوي دبڤ تله ممبنتڠكن حاص‪DDDD‬يلڽ دالم‬ ‫ڤد اڤريل ‪،1984‬‬
‫كونۏينشن كبڠس‪DD‬أن توليسن ج‪DD‬اوي يڠ داداكن د نڬ‪DD‬ري ترڠڬ‪DD‬انو‪ .‬حاص‪DD‬يلڽ ڤد ت‪DD‬اهون‬
‫‪ 1986‬سبواه بوكو برجودول “ڤدومن ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي يڠ دس‪DD‬مڤورناكن“ تله دت‪DD‬ربيتكن‪.‬‬
‫مانكاال ڤد تاهون ‪ 1988‬د‪.‬ب‪.‬ڤ سكالي الڬي منربيتكن س‪DD‬بواه بوكو برت‪DD‬اجوق “دف‪DD‬تر‬
‫ايجأن رومي جاوي“ يڠ براسسكن “ڤدومن ايجأن ج‪DD‬اوي يڠ دس‪DD‬مڤورناكن“‪ .‬د س‪DD‬ڤنجڠ‬
‫ڤمباچ‪DD‬ان‪ ،‬ڤنليتي‪DD‬ان دان ڤڽرت‪DD‬أن ڤن‪DD‬وليس د دالم بيڠكيل‪-‬بيڠكيل توليسن ج‪DD‬اوي‪ ،‬داڤتله‬
‫دكنلڤستي وجودڽ ‪ 37‬حروف تركي‪DD‬ني ددالم توليسن ج‪DD‬اوي‪ .‬ڤ‪DD‬دومن ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي يڠ‬
‫دسمڤورناكن دليهت داڤت ممنوهي كڤرلوان ايجأن رومي ماس كي‪DD‬ني اڤ‪DD‬ابيال برالك‪DD‬وڽ‬
‫ڤڽراڤن ڤركاتان بهاس ايڠڬريس ك دالم بهاس ماليو‪ .‬چونت‪DD‬وهڽ ب‪DD‬اڬي ح‪DD‬روف يا تي‪DD‬دق‬
‫برتيتيق‪ ،‬اي دڬوناكن اونتوق مڠجڤاركاتان‪-‬ڤركاتان يڠ بيرقهير دڠن “يسمى“ س‪DD‬ڤرتي‬
‫‪.‬اينتليكتواليسمى‪ ،‬ۏنداليسمى دان سباڬايڽ‬

‫ڤركاتان اكرونيم جوڬ مڠالمي ڤركمبڠن يڠ دكاتڬوريكن كڤد تيڬ اسڤيك سڤرتي‬
‫م‪DD‬ان چونت‪DD‬وه د ب‪DD‬اوه‪ .‬ب‪DD‬اڬي ڤركات‪DD‬ان اك‪DD‬رونيم دالم به‪DD‬اس ماليو هندقله دت‪DD‬وليس دڠن‬
‫ح‪DD‬روف توڠڬل ج‪DD‬اوي دان اك‪DD‬رونيم ب‪DD‬اڬي ڤركات‪DD‬ان ايڠڬ‪DD‬ريس هندقله دايجا ح‪DD‬روف‪-‬‬

‫‪8‬‬
‫حروف رومي ترسبوت س‪DD‬رتا اك‪DD‬رونيم يڠ دلفظ مس‪DD‬تيله دايجا مڠيك‪DD‬وت توليسن ايج‪DD‬أن‬
‫رومي‪.‬ستروسڽ ب‪DDD‬اڬي مم‪DDD‬بينچڠكن ڤڠڬون‪DDD‬اان ح‪DDD‬روف‪-‬ح‪DDD‬روف ترتنتو يڠ س‪DDD‬ريڠ‬
‫منيمبولكن ككليروان‪ ،‬ڤ‪DD‬دومن ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي يڠ دس‪DD‬مڤورناكن تله منتڤكن حك‪DD‬وم‪-‬حك‪DD‬وم‬
‫ايج‪DD‬أن د دالم به‪DD‬اس مالي‪DD‬و‪ ،‬به‪DD‬اس ع‪DD‬رب دان به‪DD‬اس ايڠڬ‪DD‬ريس‪ .‬ك‪DD‬دوا‪-‬دوا ح‪DD‬روف تا‬
‫ممڤوڽاءي فوڠسيڽ يڠ ترسنديري ايايت تا مفتوهه دڬوناكن اونتوق مڠيجا ڤركاتان دالم‬
‫بهاس ماليو دان تا مربوطه ڤ‪DD‬وال دڬون‪D‬اكن اونت‪D‬وق مڠيجا ڤركات‪D‬ان دالم به‪DD‬اس ع‪DD‬رب‪.‬‬
‫بڬيتو جوڬ ح‪DD‬روف ها س‪DD‬يمڤول م‪DD‬واكيلي ايج‪DD‬أن ڤركات‪DD‬ان ماليو دان س‪DD‬باليقڽ‪ .‬مانك‪DD‬اال‬
‫ڤربيذأن حروف كاف مواكيلي ايجأن دالم بهاس ايڠڬ‪DD‬ريس دان ح‪DD‬روف ق‪DD‬اف م‪DD‬واكيلي‬
‫ايجأن باڬي ڤركاتان دالم بهاس ماليو‪.‬سيستم ايجأن ج‪DD‬اوي يڠ دس‪DD‬مڤورناكن دليهت لبيه‬
‫سيستيماتيق بربن‪DD‬ديڠ سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن س‪DD‬بلوم اين‪ .‬واالوڤ‪DD‬ون سيس‪DD‬تم ايج‪DD‬أن ج‪DD‬اوي ز'اب‬
‫ممڤوڽ‪DD‬اءي كق‪DD‬واتن دان كلمهنڽ يڠ ترس‪DD‬نديري‪ ،‬تت‪DD‬اڤي اتس اوس‪DD‬ها اوليه دبڤ اي ممڤو‬
‫دمورنيكن اڬر ساتو ڤدومن ايجأن ج‪D‬اوي داڤت دوج‪DD‬ودكن اونت‪DD‬وق ملس‪DD‬تاريكن توليسن‬
‫‪.‬جاوي دان باڬي ممنوهي كڤرلوان سماس‬

‫ڤرانن جاوي دالم ڤڽيبارن دعوة اسالميه ‪7.0‬‬


‫توليسن جاوي برأصل درڤد توليسن عرب يڠ تيبا ك كڤوالوان ماليو برسام‪-‬سام‬
‫دڠن كداتاڠن اسالم‪ .‬سجاره كماسوكن توليسن جاوي امت بركايت راڤت دڠن س‪DD‬جاره‬
‫كماسوكن دان ڤڠحياتن اسالم ك س‪DD‬لوروه كڤ‪DD‬والوان ماليو‪ .‬توليسن ج‪DD‬اوي دچيڤتا اوليه‬
‫اورڠ ماليو برداس‪DDD‬ركن ح‪DDD‬روف‪-‬ح‪DDD‬روف ع‪DDD‬رب‪ ،‬اونت‪DDD‬وق مڠيجا به‪DDD‬اس ماليو دان‬
‫دج‪DD‬اديكن س‪DD‬باڬاي به‪DD‬اس اڬ‪DD‬ام اس‪DD‬الم‪ .‬دري س‪DD‬ينيله ڤڽيب‪DD‬ارن دع‪DD‬وة تنتڠ اڬ‪DD‬ام اس‪DD‬الم‬
‫دسبركن‪ .‬توليسن ج‪DD‬اوي مالمبڠكن ب‪DD‬وڽي اص‪DD‬طالح‪-‬اص‪DD‬طالح اڬ‪DD‬ام اس‪DD‬الم يڠ كبڽقكنڽ‬
‫برداس‪DD‬ركن الق‪DD‬رءان دان الح‪DD‬ديث‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬دع‪DD‬وة اس‪DD‬الميه تنتڠ اڬ‪DD‬ام اس‪DD‬الم ب‪DD‬اڽق‬
‫‪.‬دددهكن ممالوءي توليسن جاوي‬
‫‪9‬‬
‫ڤنوتوڤ ‪8.0‬‬

‫برداسركن حجه‪-‬حجه يڠ تله دبريكن‪ ،‬جلسله بهاوا توليسن ج‪DD‬اوي وج‪DD‬ود س‪DD‬كين الما د‬
‫تانه ماليو دان بركمبڠ س‪DDD‬الرس دڠن ڤراي‪DDD‬درن زم‪DDD‬ان‪ .‬كوج‪DDD‬ودن توليسن ج‪DDD‬اوي‬
‫مالمبڠكن ايدينتيتي اورڠ ماليو يڠ كري‪DD‬اتيف س‪DD‬رتا برينوۏاتيف اي‪DD‬ايت توليسن بركمبڠ‬
‫مڠيك‪DD‬وت ڤراي‪DD‬درن زم‪DD‬ان‪ .‬توليسن ج‪DD‬اوي ج‪DD‬وڬ ڤرنه منج‪DD‬ادي مي‪DD‬ديوم بردع‪DD‬وة اوليه‬
‫ڤ‪DD‬دڬڠ‪-‬ڤ‪DD‬دڬڠ ع‪DD‬رب اونت‪DD‬وق ملواس‪DD‬كن ايمڤ‪DD‬اير اس‪DD‬الم‪ .‬اوليه يڠ دمكين‪ ،‬كيت هاروس‪DD‬له‬
‫مڠهرڬاي دان ممليهارا توليسن جاوي كران اي مروڤ‪DD‬اكن س‪DD‬اله س‪DD‬اتو خزانه نڬ‪DD‬ارا يڠ‬
‫‪.‬امت برهرڬ‬

‫‪10‬‬
Rujukan

Daftar Ejaan Rumi-Jawi, 2000. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka

http://www.dbp.gov.my/lamandbp/main.php.html, 3 Februari 2009

Kamus Dewan Edisi Keempat. Dewan Bahasa dan Pustaka. Dicapai pada 16
Disember 2013.

Za'ba, Daftar Ejaan Melayu, Tanjung Malim: Pejabat Karang Mengarang Sultan Idris
Training College, 1949, ms. 11.

Kamus Dewan Edisi Keempat. Dewan Bahasa dan Pustaka. Dicapai pada 16
Disember 2013.

http://www.dbp.gov.my/lamandbp/main.php.html, 3 Februari 2009

Sejarah Melayu (Ms. Raffles N0 18 Edisi Rumi Baru). ( Penyusunan Cheah Boon
Kheng, perumi Abdul Rahman Hj Ismail), 1998 . MBRAS

John U. Wolff,Indonesian Readings Edition: 3, SEAP Publications: 1988: 480 pages

Ann Kumar, John H. McGlynn, Mastini Hardjoprakoso, Perpustakaan Nasional


(Indonesia), Illuminations: the writing traditions of Indonesia : featuring manuscripts
from the National Library of Indonesia: Weatherhill: 1996 ISBN 0-8348-0349-6: 297
pages.
11
12

You might also like