VAI TRÒ CỦA THANH NIÊN TRONG XÂY DỰNG

NÔNG THÔN MỚI Ở HẢI PHÒNG

Nguyễn Thị Lan

Lý Thị Quỳnh Trang

Xây dựng nông thôn mới là một trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà
nước ta. Về thực chất, xây dựng nông thôn mới là một quá trình cải biến kinh tế văn
hoá- xã hội, nhằm tạo ra những giá trị mới phù hợp với nhu cầu xã hội trong thời kì
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Để chương trình đạt được hiệu quả cao cần có
sự chung tay góp sức của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội,
trong đó, thanh niên nói chung và thanh niên nông thôn Hải Phòng nói riêng có một vị
trí, vai trò hết sức quan trọng. 
Có thể khẳng định, thanh niên là một lực lượng quan trọng góp phần đáng kể
trong việc tạo ra của cải vật chất cho gia đình và xã hội; là lực lượng xung kích trong
các phong trào thi đua xây dựng quê hương ngày càng văn minh giàu đẹp. Trong quá
trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thanh niên có trình độ và tay nghề ngày càng cao,
được trau dồi các kỹ năng nghề nghiệp, không ngừng phấn đấu vươn lên đáp ứng nhu
cầu của quá trình đổi mới. Nhiều thanh niên đã tích cực tiếp thu, ứng dụng tiến bộ kỹ
thuật vào sản xuất, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, góp phần không nhỏ vào sự
phát triển kinh tế - xã hội khu vực nông thôn Hải Phòng.
Xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.
Trong đó, vai trò của đoàn thanh niên là rất lớn. Thanh niên với tinh thần xung kích đi
đầu trong các hoạt động, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm. Vì vậy, thanh
niên là những người tích cực hưởng ứng, thực hiện hiệu quả các chủ trương, đường lối
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền, vận động và đưa các chủ
trương, chính sách đó vào cuộc sống, đến với các các tầng lớp nhân dân. Vai trò của
thanh niên trong tiến trình xây dựng nông thôn mới được thể hiện bằng những việc
làm thiết thực và cụ thể sau:
Thứ nhất, đoàn viên là người xung kích đi đầu vận động thanh niên nông thôn
tham gia học tập, nâng cao trình độ, tổ chức và xây dựng các phong trào thanh niên tại
địa phương như: phong trào thanh niên lập nghiệp, thanh niên nông thôn trong công
tác bảo vệ môi trường, thanh niên nông thôn trong phong trào văn nghệ, văn hóa của
địa phương.
Thứ hai, từng đoàn viên thật sự là người tuyên truyền viên, vận động gia đình,
hàng xóm hiểu rõ được vai trò quan trọng của chương trình xây dựng nông thôn mới.
Gia đình có đoàn viên thanh niên là những gia đình đi đầu trong các hoạt động xây
dựng nông thôn mới như: tích cực tăng gia phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho
hộ gia đình, tham gia trồng cây xanh bảo vệ môi trường...
 Thứ ba, tuyên truyền vận động tham gia xây dựng nông thôn mới bằng các hoạt
động: vận động nông dân hiến đất và góp ngày công để xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế
- xã hội; tích cực tham gia phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập; vận động nông dân
tham gia các hợp tác xã, áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật để sản xuất ra các
sản phẩm an toàn; đẩy mạnh hỗ trợ phát triển các ngành nghề; vay vốn tín dụng để
phát triển sản xuất, xây dựng các công trình hầm biogas, nhà vệ sinh…
Với phương châm hành động “Mỗi thanh niên một việc tốt, mỗi cơ sở Đoàn
một hoạt động thiết thực tham gia xây dựng nông thôn mới”, Thành Đoàn Thanh niên
Hải Phòng đã phối hợp với các Đoàn cơ sở thực hiện những công trình, phần việc cụ
thể góp phần xây dựng nông thôn mới ngày càng giàu đẹp, dân chủ, công bằng, văn
minh. Sau 3 năm triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới (2010 - 2013),
phong trào thanh niên Hải Phòng chung tay xây dựng nông thôn mới đã đạt được
những kết quả đáng ghi nhận:
Một là: công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của
Đảng và Nhà nước về xây dựng nông thôn mới
Thành Đoàn tập trung tuyên truyền Chương trình mục tiêu quốc gia về xây
dựng nông thôn mới trên các kênh thông tin của Đoàn như website
“thanhdoanhaiphong.gov.vn”, tờ tin “Tuổi trẻ Hải Phòng” và trên các phương tiện
thông tin đại chúng như: báo Hải Phòng, báo An ninh Hải Phòng, báo Thanh niên, báo
Tuổi trẻ, báo Tiền phong… Đặc biệt đã xây dựng 08 chuyên mục tuyên truyền về xây
dựng nông thôn mới đăng tải trên website Thành đoàn, Trung ương Đoàn. Thành đoàn
đã phối hợp với Đài phát thanh và Truyền hình Hải Phòng, các đài phát thanh quận,
huyện thực hiện chuyên mục tuyên truyền, phát thanh định kỳ hàng tuần, hàng tháng.
Thông qua hình thức tuyên truyền trực quan bằng poster, ấn phẩm, khẩu hiệu trên các
trục đường chính của xã, huyện… đoàn thanh niên đã chú trọng tuyên truyền những
chủ trương, chính sách về phát triển nông nghiệp, nông thôn. Các hình thức tuyên
truyền trên đã góp phần nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của đoàn viên thanh
niên và nhân dân trong tham gia xây dựng nông thôn mới.
Hai là: hỗ trợ, nhân rộng các mô hình kinh tế, học tập nâng cao kiến thức,
tay nghề, định hướng nghề nghiệp, phối hợp chuyển giao, ứng dụng khoa học kỹ
thuật
Đoàn Thanh niên các cấp đã định hướng, giải quyết việc làm cho thanh niên
nông thôn, xây dựng lực lượng lao động có trình độ tay nghề. Đồng thời hỗ trợ, nhân
rộng các mô hình kinh tế, chuyển giao, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất góp
phần xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương, nhất là
ở những địa bàn khó khăn. Triển khai xây dựng “làng thanh niên lập nghiệp”, các dự
án nuôi trồng thủy sản, các hoạt động chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản
xuất, phát triển tổ hợp tác thanh niên, tổ tiết kiệm và vay vốn; các mô hình liên kết
phát triển kinh tế, hỗ trợ thanh niên tiếp cận với các nguồn vốn của các ngân hàng
như: Ngân hàng Chính sách xã hội, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn,
Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm và phát triển sản xuất, kinh doanh. Trong quá trình
xây dựng nông thôn mới, đã có những tấm gương thanh niên làm kinh tế giỏi như: anh
Nguyễn Văn Mạnh với dự án sản xuất và buôn giống thủy sản tại huyện Tiên Lãng,
anh Trịnh Văn Nhật huyện Thủy Nguyên với dự án “Xưởng gia công cơ khí”, anh
Nguyễn Mạnh Tuyến huyện Vĩnh Bảo với dự án “Xây dựng chuồng trại nuôi gà công
nghiệp, lợn thịt”…
Trong quá trình triển khai chương trình thanh niên xây dựng nông thôn mới, đã
có nhiều mô hình mới, cách làm sáng tạo như thành lập câu lạc bộ thanh niên giúp
nhau phát triển kinh tế. Huyện Vĩnh Bảo và Tiên Lãng đã thành lập 15 câu lạc bộ
thanh niên làm kinh tế giỏi thu hút sự tham gia của trên 320 hội viên. Các câu lạc bộ
này là nơi các hội viên trao đổi kinh nghiệm sản xuất, giúp đỡ về vốn và phương tiện
sản xuất. Được sự chỉ đạo của Ban Thường vụ Thành đoàn, các huyện đã phối hợp với
các trường dạy nghề đào tạo cho đoàn viên thanh niên các nghề chủ yếu sau: điện dân
dụng, cốt thép - hàn, dàn giáo - cốt pha, sửa chữa xe máy… Các huyện còn phối hợp
với Trung tâm Khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp mở lớp tập huấn “Quản
trị kế toán doanh nghiệp”, “Trồng cây cảnh, nuôi con giống”, “Trồng nấm xuất khẩu
và mô hình trang trại VAC” cho trên 300 đoàn viên thanh niên.
Công tác tư vấn hướng nghiệp, giới thiệu việc làm cho đoàn viên thanh niên
được các cấp bộ đoàn đẩy mạnh. Hàng năm, Thành đoàn phối hợp với Sàn giao dịch
việc làm thành phố tổ chức chương trình “Ngày hội việc làm - thanh niên lập nghiệp”
thu hút đông đảo đoàn viên thanh niên tham gia, kết quả là 838 hồ sơ của đoàn viên
thanh niên đã được các nhà tuyển dụng nhận, 1568 người được giấy hẹn phỏng vấn tại
các doanh nghiệp. Các trường trung học phổ thông, trung tâm giáo dục thường xuyên
đã tổ chức tốt các chương trình tư vấn tuyển sinh cho trên 10.000 đoàn viên thanh
niên.
Ba là: thanh niên tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng, cảnh quan và bảo vệ
môi trường nông thôn, đảm bảo an sinh xã hội
Các cấp bộ Đoàn đã tổ chức nhiều hoạt động tham gia xây dựng hạ tầng, cảnh
quan gắn với công trình, phần việc thanh niên, như: xây dựng mới và tu sửa đường
giao thông nông thôn, nhà văn hóa, nhà nhân ái… Huyện đoàn An Dương vận động
xã hội hóa được 150 triệu đồng và 20 tấn xi măng để xây dựng sân bóng, xây dựng
nhà văn hóa thôn trị giá 60 triệu đồng tại xã An Hòa. Huyện đoàn Thủy Nguyên vận
động kinh phí 200 triệu đồng xây dựng sân bóng tại xã Minh Tân. Đến nay đoàn viên
thanh niên trong toàn thành phố đã hỗ trợ, xây dựng và sửa chữa được 141 ngôi nhà
nhân ái, nhà văn hóa thôn, nhà đền ơn đáp nghĩa cho các gia đình chính sách trị giá
trên 2 tỷ đồng.
Ở các xã xây dựng nông thôn mới, đoàn thanh niên đã tổ chức các đợt ra quân
dọn vệ sinh môi trường, tu sửa nghĩa trang liệt sĩ, nhà bia tưởng niệm, trồng rừng ngập
mặn thu hút đông đảo đoàn viên thanh niên tham gia. Kết quả đoàn thanh niên các
huyện đã tham gia khơi thông dòng chảy, nạo vét được 18km kênh mương, tổ chức
trên 3200 buổi dọn vệ sinh môi trường, thu gom 758m 3 rác thải, thành lập 145 đội
thanh niên tình nguyện bảo vệ môi trường, trồng hơn 1600 cây phi lao, trồng mới gần
6000 cây chắn sóng, 900 cây ngập mặn, với diện tích trên 10ha tại Tiên Lãng, huyện
đảo Bạch Long Vĩ, Kiến Thụy, Cát Hải… Hoạt động an sinh xã hội cũng được quan
tâm thực hiện, Ban chỉ đạo Thành đoàn và Đoàn thanh niên các huyện đã tổ chức trao
2.746 suất quà tặng trẻ em nghèo có hoàn cảnh khó khăn, gia đình chính sách với tổng
trị giá trên 450 triệu đồng, tổ chức 38 đợt khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho hơn
3.834 người dân có hoàn cảnh nghèo, khó khăn tại các xã xây dựng nông thôn mới với
tổng số tiền trên 312 triệu đồng.
Bốn là: thanh niên xung kích giữ gìn an ninh, trật tự, nâng cao chất lượng
đời sống văn hóa, tinh thần trên địa bàn nông thôn
Phát huy tinh thần thanh niên xung kích trong các hoạt động giữ gìn an ninh,
trật tự, an toàn xã hội của thành phố, tại các xã xây dựng nông thôn mới đã thành lập
các đội tuyên truyền măng non, đội thanh niên xung kích an ninh, câu lạc bộ pháp
luật, câu lạc bộ chiến sĩ an ninh nhỏ tuổi… Thanh niên Hải Phòng đã tích cực tham
gia cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở”. Bên cạnh
đó, xây dựng chi đoàn văn hóa trong đó tập trung vào tiêu chí: không có đoàn viên
thanh niên mắc tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật. Hội Liên hiệp thanh niên thành
phố và trại giam Xuân Nguyên đã ký kết kế hoạch phối hợp “Giáo dục phạm nhân
trong độ tuổi thanh niên và giúp đỡ họ tái hòa nhập cộng đồng”. Hoạt động này nhằm
phát huy vai trò, trách nhiệm của tuổi trẻ thành phố cùng quan tâm, phối hợp với các
trại giam trong việc giáo dục cải tạo, hướng nghiệp, dạy nghề, chăm sóc sức khỏe, cai
nghiện ma túy cho phạm nhân, tạo điều kiện cho họ tái hòa nhập cộng đồng.
Để góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân, thanh niên đã
tích cực tham gia vào các phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao như tổ chức
“Ngày hội thanh niên khỏe”, “Ngày hội thanh niên Việt Nam”. Trung tâm Huấn luyện
cán bộ và dạy nghề thanh niên, Cung Văn hóa thể thao thanh niên, Cung Văn hóa
thiếu nhi thành phố đã phối hợp với huyện đoàn Kiến Thụy, Vĩnh Bảo, Thủy Nguyên,
An Dương, Tiên Lãng tổ chức các chương trình tập huấn kỹ năng và giao lưu văn
nghệ thu hút trên 8600 đoàn viên, thanh thiếu nhi và nhân dân tham gia.
Năm là: nâng cao chất lượng hoạt động Đoàn, Hội, Đội vững mạnh
Công tác củng cố, kiện toàn tổ chức cơ sở Đoàn và công tác phát triển đoàn
viên mới từng bước đi vào chiều sâu, nội dung, hình thức hoạt động được đổi mới,
phù hợp với nhu cầu của đoàn viên, góp phần nâng cao chất lượng đoàn viên, tổ chức
đoàn cơ sở. Tại các huyện đoàn, xã đoàn, đã tổ chức các lớp tập huấn nâng cao trình
độ nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ Đoàn, Hội, Đội cơ sở. Tích cực đổi mới nội dung,
phương thức sinh hoạt của chi Đoàn, chú trọng việc tổ chức sinh hoạt theo các chuyên
đề, đa dạng các hình thức câu lạc bộ, đội, nhóm để tập hợp thanh thiếu nhi.
Có thể khẳng định trong 3 năm triển khai xây dựng nông thôn mới ở thành phố
Hải Phòng, vai trò của thanh niên trong xây dựng nông thôn mới là hết sức quan
trọng, được ghi nhận và đánh giá cao. Những phần việc mà thanh niên tham gia trong
quá trình xây dựng nông thôn mới đều tập trung ở 5 nội dung chủ yếu trong chương
trình “Tuổi trẻ Hải Phòng chung tay xây dựng nông thôn mới” như sau: định hướng
nghề nghiệp, phối hợp chuyển giao, ứng dụng khoa học kỹ thuật; xây dựng cơ sở hạ
tầng, bảo vệ môi trường, đảm bảo an sinh xã hội; giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an
toàn xã hội, nâng cao chất lượng đời sống văn hóa tinh thần trên địa bàn nông thôn.
Điểm nổi bật trong công tác thanh niên tham gia xây dựng nông thôn mới chính là
công tác tuyên truyền. Việc đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền ở các cấp bộ Đoàn
đã làm cho đoàn viên, thanh niên hiểu đầy đủ nội dung, mục đích, ý nghĩa của xây
dựng nông thôn mới. Từ đó, góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của đoàn viên,
thanh niên trong những việc làm và hành động cụ thể. Bên cạnh đó, thanh niên nông
thôn đã chủ động chọn lĩnh vực tham gia xây dựng nông thôn mới, đảm nhận các hạng
mục xây dựng hạ tầng, như: làm đường giao thông, xây dựng nhà văn hóa, điểm vui
chơi của thanh thiếu nhi, hỗ trợ chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo nghề cho
thanh niên nông thôn…
Trong thời gian tới cần phát huy hơn nữa tinh thần của thanh niên trong xây
dựng nông thôn mới và thể hiện bằng những việc làm thiết thực, cụ thể. Để làm được
điều này trước hết cần tăng cường công tác chỉ đạo, tuyên truyền nâng cao nhận thức
của cán bộ Đoàn, đoàn viên thanh niên về mục đích, ý nghĩa của chương trình mục
tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Tích cực hỗ trợ thanh niên nông thôn phát
triển kinh tế, hướng dẫn thanh niên tham gia vào các hợp tác xã thanh niên, khảo sát
các mô hình kinh tế thanh niên nông thôn, nắm bắt nhu cầu nghề nghiệp, việc làm, kỹ
thuật sản xuất, nhu cầu vay vốn, giải quyết việc làm cho thanh niên nông thôn.