4.3.2.3. Biu hign méi trong vai trd cong cy diéu tiét kinh té cha doe
quyén nha nude
Déc quytn nha nude trong nén kinh té tw ban chi nghla ngay nay
tap trang trong mét s6 han ché Tinh vue. Vé chinh tri, thi cae chinh phi,
nghi vién tu sin hién dai cing duge t6 chire nhw mot cong ty 6 phan ur
ban chit nghia. Su tham dy cia cc ding d6i lap ké ca Dang cng san trong,
Chinh phit hode trong Nghi vign eiing chi due chap nhin 6 mire d6 cha
de doa quyén hye khong ché cua giai cp tu sin déc quyén. Voi ¥ nghia do
“da nguyén tu san” duge tng lép tur sin dc quyén sit dung vira dé Lim div
di lan séng dau tranh cia cde ting Iép nhan dan tién b6 chéng su béc It,
khéng ché cia tw ban ling dogn vita lam suy yéu site manh cita cic lye
Iuong d6i lp. Cdn mot khi thay xudt hign nguy ec bi mat quyén chi phdi
thi ngay Idp tie sé c6 gidi tin chinh phil, quéc hdi hoe thiét quan ludt, tinh
trang khin cp thm chi dao chinh quan sy. Nhimg gi xy ra ¢ Chi-lé nim
1973, nuréte Nga nam 1993 va rat nhiéu noi khdc cho thay 16 diéu dé...
‘Vien try wu dai tir ngudn lye nha nuée ¢6 xu hudng gia ting, Vign ty
cho nude ngoai eiia Chinh phu tré thanh mt bd phan cia diéu tiét kinh té
trong nuée. Buge chi dinh thyc hién nhing dir an d6 1a m6t co hoi Lin ma
Khéng cé tip doan djc quyén nio khong quan tim. Dd cb thé La mi
phuong thude citu nguy trong béi cinh hang hoa tén dong, céng nghé I
thdi hoc thj gid cd phiéu syt gidm,... Chi can digu nay thdi cing dui ly giai
cho thye té 1a trong cdc du 4n vign trg song phuong, nude tiép nhan chi
duge nhan m9t phan it 6i bing ngogi t§ con da phan 1a hing héa, céng
nghé, thiét bj va chuyén gia cla nude cung cap.
Vai trd lich sir ciia chit nghia tw ban
1.Vai tra tich ce cia chi: nghia tw ban
* Thiic day lye luong sin xuat phat trién nhanh chong,
Qué trinh phét trién cia chi nghfa fir ban da kim cho lye lugng sin
xudt phét urién manh mé véi trinh 49 ky thuét va cOng nghé ngay cang cao:
chuyén tir k¥ thuat lao dOng tha céng én ky thudt co Khi, sang ty dng hoa,
tin hoe héa, .... Cdng véi sy phat trién cia ky thugt va céng nghé [a qué
trinh gidi phéng site lao déng, nang cao higu qua khém pha va chinh phuc
ty nhign cia con ngudi. Chit nghia tw ban cb céng Ién trong phat trién cae
cuge céch mang cong nghigp va hién nay la cugc cach mang cng nghiép
4.0 xuét hién vao dau thé ky XI, chuyén nén kinh t8 cia nhin logi bude:
101vao mét théi dai méi - thai dai ctia kinh t6 tri thite,
* Chuyén nén sdn xudt nhé thanh nén sin xudt én hién dai
Sy ra doi ciia chi nghfa tr ban da thie diy chuyén kinh ¢6 hang héa
sidn don lén kinh t6 hing héa tw ban chi nghifa phat trién, chuyén nén san
xudt nhé thinh nén sin xudt tip trang quy mé lén, hign dai, ning sudt cao,
Dui te dng cia quy ludt cla nén kinh té thi traeme, chit ngha tu bin di
kich thich cai tién ky thuat, ting nang suit lao dong, tao ra khdi luong sin
phdm hang héa khéng 13, phong phi,
* Thyc hign xa hdi héa san xudt
Chit nghia ty bin da thie day nén sin xudt hang héa phat trién mgnh
va dat tsi mite dim hin nbét trong lich si, cng véi n6 1a qua trinb xa hoi
6 Idn, hop ly; chuyén
hé kinh té gitta cde
a ngay cang chit che...
lim cho ede qué trinh sin xudt phn tan duoc Tién két véi nhaw va phy
thudc ln nhau thanh m6t hé thong, mot qua trinh sin xudt x4 héi thong
nhat. Day cling 14 mdt trong nbiing diu kién vé kinh t& thudn loi thiic diy
nén sin xudt x4 hi phat trién ngay ca
4.3.3.2. Nhiing gidi han phat trién cha chit nghia tw ban
Bén canh nhiing tich cye trén, trong qué trinh phét trién chi
nghia tu ban cing c6 gir han lich sit.
* Mue dich cia nén sin xuét tu ban chi nghia van tap trung chi
yéu vi Igi ich tia thiéu sé giai dp tu sin
Mve dich cia nén sin xudt tur ban chit nghia khong phai vi loi ich
cia dng dao quan ching nhan din lao dng, ma efi yéu la vi lgi ich thidu
sé giai cap tr sin, cita bon tu ban déc quyén, nhét la tur ban tai chinh. Myc
dich nay khong phi hop véi thei dai phat wign cia cdch mang céng nghi¢p
hign dai, khong phit hgp v6i yéu cau cia trinh a6 x3 hdi héa cao ctta lye
Luong sin xudt, voi quy luét phat trién cia x2 hGi loai npudi. Dé 1a do c& sé
kinh t€ cha chi: nghia tu ban 1a dua trén ché a6 chiém hitu tw nha tir bin
chi nghia vé tu ligu san xu4t, trong 46 giai cép cong nhdn la nhing ngubi
lao dong khong c6 hoge vé co ban khéng cé ter Higu san xudt, ho phdi bin
site lao dng cho cde nha tw ban va bi béc l6t gid tri thang du. Trong chit
102nghia tu ban hign dei, tr ligu sin xudt vin tp trung trong tay cae nha tw
bin, dc bigt 18 nim trong tay cae tp dodn tw bin de quyén, do d6 ho Hi
ngudi chi phéi vige phan phdi sin phim x@ hgi sin xuat ra vi loi fch tia
thigu sé giai efp tr san, cia mot nhom nhé tx ban doc quyén, Vi mye dich
loi nhndn doe quyén cao, cic tap dodn déc quyén khong gidm gid ca hang
héa sin xuét ra, ma ho luén dp dat gid bén cao va gid mua thdp, han ché sin
Ingng hing héa; cic hogt dng nghién citu, phat minh, sing ché chi duge
thyc hin khi vj thé dc quyén ciia ho duge dim bio, khOng ¢é nguy co bi
lung lay. Do vay, de quyén cting gép phan Lam kim him eo hgi ¢6 thé phat
trién t6t hen cho nhan loai, mic dit nén kinh t€ cia cée nude tr ban eft
nghifa hign nay van dang phat trién 6 nhiing mie d6 nat dink, Xu thé phat
trién nhanh cia nén kinh té bigu hign @ ch6: trong nén kinh ¢é tw bn ehi
nghia thé gidi da xudt hign thdi ky Laing trudng voi tc d6 cao hiém thay. Xu
thé wr tré cia nén kink té hay xu thé kim ham la do sy thong tr} cua doe quyén
da go ra nhiing nhan té ngin can sy tién b6 ky thud va phat trién sn xuit,
* Chii nghfa tu bin di va dang ti tue tham gia gay ra chién tranh
va xung d6t nhigu noi trén the gigi
ir ton tai, phat trién, cde eudmg quée tu ban ra site chiém link
thude dia, chiém linh thi trudng, c4c cudmg quéc tr ban da tien hanh phan
chia lank thé, thj truéng thé gidi, Nhung do su phin chia lank thé va thi
trvdng thé gidi dya vao sic mgnh cia céc crsng quéc tw bin, hon nita do
sig phat trién khdng déu vé kinh té va chinh trj ela ede mude tw ban, tt yeu
fin dén cude dau tranh doi phan chia Iai thj trudng thé gidi sau khi da chia
xong. Bé chinh 18 nguyén nhan chinh dn dén hai cudc chién tranh thé gid
in thi nbat (1914-1918) va lan thir hai (1939-1945) cing véi hang trim
efe cuge chién tranh khéc trén thé gidi va 1a nguyén nhin ciia cic cude
chay dua vi trang, chién tranh lanh da kéo tut lai kinh té thé gidi hang chyc
nam, Sang dau thé kj XI, chién tran lanh da tam théi két thiic; nguy co
chién tranh thé gidi cing da bj day Idi, nhung digu dé khdng ¢6 nghfa 1a
chién tranh da bi logi trir hon toan, Hiign nay trén thé gidi hang chye ede
cude chién tranh cyc bG, chién tranh khu vue, chién tran sic t6c va chién
tranh thumg mgi van lién tiép xdy ra, trong dé hoe ding bén trong hay
ding sau, hod truc tiép hay gién tiép, hoe ngam ngam hay céng Khai déu
cé “ban tay” ctia cdc cong quoc tu ban.
* Sy phén héa gidu nghéo trong long cdc nude tw bin vA c6 xu
D £
hung ngay cing sau sac
103Su phan héa, chénh Ich gidu nghéo trong cac nude tur ban 48 tn tai
hngay tt khi cili nghia tw ban ra ddi bing qué trinh tich ly nguyén thiiy ctia
tur ban - giai cp tur sin ding “bao luc” dé tude dogt nhimg ngudi sén xudt
ho, die bit lA nhting ngudi ndng dan eé thé. Chii nghia tir bin eang phat
trién, tich lay, tich ty va {p trung ty ban cng cao, gid tri thing dit ma cdc
tap doan tu bin déc quyén thu duge cing Ién, lim cho thu nh§p cia giai
cap céng nhan ngay cing gidm tuong déi, cdn thu nhgp cita giai cp tw sin
thingugc Iai.
H6p 4.2. Tong thong thir 45 cia Hoa Ky Donald J-Trump néi vé bit binh
Ging tai My
Toi rat quan nggi vé con s6 46,5 trigu ngudi dang sng trong cinh nghéo adi, va
vé vige dai da s6 ngudi My trung lu kh6 long mua ndi ean nha cho ho (hodc di mét
noha). Tai rét quan ngai vé nhiing nguédi khng thé tra tién hoe eho con eai ho, Néi ngin
juan ngai cho nhiing ai khOng thé tin tung vao gide mo My vi nhime chirong,
chink cia dét nude nay qua thién vi loi ich cua ngudi giau. Khong ngac nbién
khi sy cling thing trong xi h9i ching ta dang 6 mite cao nhat chua titng c6.
‘Ngwon: Donald J.Tramp, Mudie MY nhin tie bén trong, ban tiéng Vigt, Nxb. ThE
8i6i, 2016, t.106,108.
Vi myc dich gid tri thing du, myc dich lam gidu va thong tri thé gidi,
trude day cde tép don tur bin doc quyén va cée cutmg quée tw ban
khong ngting ting cudng xdm chiém thude dia. Nhung dén nita cudi thé ky
XX, hé théng thude dja kiéu cil tan 18 lim cho chi nghia thye din ei bi sup
46 hoan tof. Cac euémg quéc tw ban chuyén sang thi hinh chinh sch thue
dan mdi, ma ndi dung chi yéu cla no 1a ding vién try kinh té, ky thudt,
quan su, thyc hién “chién luge bién gidi mém', dé duy tri sw Ig thude cia
cite nuéc dang phat trién, Bay chinh 14 m6t trong nhimg nguyén nhan chit
yéu lim cho su phén cue gid - nghéo gita cde quée gia tren thé vidi ngity
ang cao. Mot nhém nhé cic cuéng quéc tw ban ngay cang gidu lén nhaah
chéng, edn dai bé phn cée quéc gia cén Iai, nhat la cde mude chim phét
trién thi vin chim séu trong nan d6i ngheo va bénh tat cia hang trim trig
ngudi. Theo so ligu théng ké, hign nay cé nhing tp dodn tr ban lon 6 MY
Igi nhudn thu duoc mot nam cia ho edn lén hon ca GDP cita mot quée gia.
Nhiing han ché trén day cia chi nghia tr ban bit ngudn ti miu
thudn co ban cia chi nghia tu bén, 46 1d mau thudn giifa trinh 46 xa hi
héa ngiy cang cao ca lye Iuong sin xuat v6i quan hé sin xudt dy trén
quan hé chiém iu tr nhan tr ban chd nghfa vé tu Tigu san xudt, Trong chit
nghia tw ban, vi myc dich Igi nhufn, céc nha tw bin ra sire cai tién ky thuat,
104img dung nhiing thinh twu cong nghe hign dai, ning phuong phip sin
xudt tién tién, hop LY héa san xuat, ting ning suat lao déng dé ha gia tr) od
biét cia hang hda, Do dd, chu nghia tw ban cang phat trién, trinh dO xi hoi
héa cia lye lugng san xudt ngay cang cao. Trong khi quan hé sn xuat
Iai dya trén ché d6 chiém hitu tir nhan ur ban chi nghia ve tr Tigu sin
xudt, Mae dit trong qué trinh phat trién caa cht nghfa ty bin, quan hé sin
xuat tr ban chi nghia trong nhiig ching myc nhat dinh eting da khong
ngimg duge diéu chinh, m6 réng dé mang tinh xd hOi hon vé hinh thite
c4 ve quan hé sé hiru, quan hé quan I va quan hé phan phdi. Dic bigt
quan hé s6 hitu tr bin chi nghia da ¢6 sy van déng vé mat hinh thite tir
s@ hétu tu han cita c4c nha tur ban (trong giai dogn chit nghia tw bin tr
do canh tran) dn sé hifa tap thé eita cde nha tir ban (chit nghia tu ban
gc quyén) va hinh thite sé hitu nha nude tu sn voi tw ech 1A dai dign
xd Oi (chi neha tu ban dGe quyén nha nude). Nhimg sy diéu chinh ve
quan hé sé hitu d6 da cé nhiing sy phit hgp nhat dinh vei trinh dO xt hoi
héa ngay cang cao cita luc rong sin xuat. Didu nay cho thdy, nén san
xuat @ ede nude tu ban chit nghia hién nay van c6 nhimg sy thich ting va
nhiing sy phat trién nhdt dinh, Mac di vay, trong x4 h6i tur bin hign dai
mfu thudn co ban ciia chii nghia tw ban van tén tai
Trong thdi dai ngay nay, méu thudn co ban eta edi nghia tr bin
van khéng tir gidi quyét duge. Vi vay, chi nghia tr ban cang phat wién,
‘mau thudin co ban cia chi nghia tr ban ngay cng gay git va cha nghia
tu ban phat trién dén mOt trinh d6 nhdt dinh thi quan hé san xuat tw ban
chi nghia sé bi thay bling mgt quan hg sin xuat khéc dua trén 86 hitu xa
hdi vé tw ligu san xuat dé phi hop véi trinh 46 xa hoi héa ngay cing cao
cia Iye lrgng sin xudt, Bé 1 do yéu cw efia quy lut quan hg sin xuat
phai pha hop véi trinh dQ phat trién ctia lye Iuong san xudt quy dinh. Ly
Tuan chi nghia Mac - Lénin khdng dinh: chit nghia tu bam khong ton tai
vinh vién, ma phat trim dén mot trinh 46 nhat dinh s@ bi thay thé béi
mét hinh thai kinh té - xa h6i mdi tién bo hon.
1
TOM TAT CHUONG
‘Trong nén kinh té thi truémg, can tranh tat yéu din dén de quyéi
Theo V.LLénin, déc quyén trong chi nghia tar ban cé nam Ac diém kinh té
losco ban. Cac dic diém nay trong diéu kign hign nay c6 nhiing biéu hign mdi.
_ Trong nén kinh té thi truong tur ban chit nghia déc quyén phat trién
dén mét trinh dG nbat dinh sé xudt hign d6c quyén nha nurse, Doc quyén
nha nuée c6 vai tré quan trong ddi vudi syrdn dinh ca nha nude ter sin,
Chit nghia tur ban ¢6 vai tro rat 16m trong qua trinh phat trién ciia xa
hgi, nhumg chit nghia tw bin cfing ¢6 nhime gidi han lich sit khong thé tr
vugt qua duge. Nhimg giéi han dé sé lim cho chit nghia tw ban khéng thé
tn tai vinh vién,
Cac thuat ngi cn ghi nhé:
_Canh tranh; dée quyén; Igi nhudn déc quyén; gid ca déc quyén; doc
quyén nha nbc; vai tro lich sie cia chit nghia tie ban.
Vin aé thao lug
1. Nhiing hé Iuy kinh té gi sé xay ra khi xudt hign sy canh tranh gitia
cée t6 chite dc quyén trong nén kinh (é thi trudng? Hay thio Iuan dé lim
76 tinh quy luat cia sy hinh thanh cdc t6 chite déc quyén trong nén kinh t&
thj trudng?,
2. Dge quyén 6 téc dong tich cue d6i voi nén kinh t8, vay vi sao cin
kiém sodt doc quyén? Cé thé kiém soat dc quyén thye hign Igi ich cba cic
16 chic nay trong quan hé Igi ich véi x3 h6i bang nhiing phwong thite nao?.
Cau hoi dn tap:
1. Trinh bay nguyén nhan hinh thinh va nhting dic diém kinh té oo
ban cia déc quyén trong chit nghia tw ban? Nhiing biéu hién moi vé kinh té
ca d§c quyén trong chi nghia tr ban ngay nay?.
2. Phan tich nguyén nhan hinh thanh va die diém eta de quyén nha
nude trong nén kinh té thj trrdng tur ban chit nghia? Vai tro va han ché phat
trién cia chi nghfa tu ban ngay nay?.
‘Tai ligu hge tap:
1. HGi dng trung uong chi dao bién soan gido trinh quéc gia cac bo.
mén khoa hoe Mée - Lénin, Tw trong H6 Chi Minh, Gido trinh Kinh té
chinh tri Mac - Lenin, Nxb. Chinh tri quéc gia, Ha NOi, 2004,
2. C. Mac va Ph.Angghen: Todn tp, Nxb. Chinh tri quéc gia, Ha Noi,
1999, 1.25, phan I.
3. V-LLéain: Todin tap, Nxb. Chinh tri quée gia, 2005, 1.27; tr.31.
106Chuong 5
KINH TE TH] TRUONG DINH HUONG XA HOL CHU NGHIA
VA CAC QUAN HE LOT{CH KINH TE
O VIET NAM
Sau khi nghién city mot céch h¢ théng ly Iugn, cla C.Méc - Ph.
Anghen va V.LLénin vé cée quan hé x hi cita san xuat va tra di trong
nén kind té thi trudng tur ban chi nghia, chong S cung cp tri thire 1y luan
co ban vé nén kinh t6 thj trang mang dae thi phat trién cha Vigt Nam va
van d3 quan hé Igi ich va bio dam hai hda céc quan hé Igi ich trong phat
trién & Viét Nam. Théng qua nhan thite mét céch khoa hoc vé nén kinh t&
thj trudng dinh hwéng xa hOi cht nghia, van dé gidi quyét cae quan hé loi
ich, sinh vign sé hiéu duge ly do khach quan phat trién kinh té thj uudng,
dinh huéng x h6i cha nghia va hinh thanh ky n’ing tr duy, van dung ly
ludn nén ting vao gidi quyét céc vé cée van dé kinh 16 khi tham gia cde
quan hé kinh té xa hoi, cdc quan hé Igi foh trong nén kinh 1€ thj trudng dinh
huéng xa hoi chi nghia 6 Vigt Nam.
Noi dung chuong 5 s$ duge trinh bay trong ba phan: i) kinh t
trudng dinh hung xa hoi chi nghia & Vigt Nam. Co so Ly ludn va tri thit
tian de iia ndi dung nay 14 hé théng nhiing tri thite da duge nghién cru
trong cée chuong trdc. ii) Hoan thign thé ché kinh t8 thi tung dinh
huéng xa hoi chi nghia & Viét Nam; iii) Quan hé loi ich va bao dim hai
hda ce quan hé Igi ich trong phat trién @ Vigt Nam,
5.1. KINH TR TH] TRUONG BINH HUONG XA HOI CHU NGHIA 6
‘VIET NAM
5.1.1. Khdi nigm kinh té thj trudng dinh hung xf hoi chai nghia &
vVigt Nam
Nhu da chi ra trong chuong 2, kinh té thi trrdng Ia san pham cia van
minh phan loai; khéng cé mé hinh kin té thi truémg chung cho moi quée
gia va moi giai dogn phat trién, Mdi nude c6 nhiing mo hinh kinh te th
indng khic nhau phi hop véi digu kign cha quéc gia dé. Méi nén kinh té
thj trréng via c6 nhimg dic trumg tat yéu khong, thé thiéu ciia nén kinh té
thj trrdng n6i chung vira cé nhiing dic trmg phén anh diéu kign lich st
chinh tri, kinh t& - xa hi cua quéc gia 46. Kinh té thi trrdng djnh huéng xa
hoi elt nghia Viét Nam 14 mot kiéu nén kinh té thj trxong phi hop véi Vist
‘Nam, phan anh trinh 46 phat trién va diéu kién lich sit cua Viét Nam.
107Kinh té thi truéng dink hong xii héi chni nghia Ia nén kink té van
anh theo ede quy ludt ctia thi treéng dong thoi gop phan huang t6i ting
bude xéc lap mot xa hoi ma & dé dén gidu, nubc manh, din chi, cong
biing, véin minh; c6 su dieu tiét cia Nha nude do Bang Céng sin Viét Nam
lanh dao.
‘Thye chat, gid trj din gidu, nuée man, x8 hoi dan chi, cong ‘bing,
van minh 1a nhiing gid tri cia xa hoi tuong lai ma loai ngu’i con tiép tuc
phai phan dau. Boi Ig, nhin wr thé gidi hign nay ma xét, e6 quéc gia dan r
gidu nhung nude cha manh, x& hi thiéu van minh, c6 quéc gia nude rat
manh, dan chi song Iai thiéu céng bing,
Nhu vay, mOt hé gid tj todn dig gdm ca din giau, nude manh, xa hoi
dan chit, cong bang, van minh 1a hg gid tri cla xa hdi trong lai ma lodi
ngudi cdn cin phai phn du méi ¢6 thé dat duige mot cach day di trén
hign thy xi hgi. Do d6, dink hudng x% h6i chil nghia thge chit Ta hudng
164 cde gid tri c6t 16 eiia xii hoi méi ay. Nén kinh t€ th trutong ma trong cde
hoat dng kinh té ciia cc chai thé, hudng ti g6p phan xée lap duge ede gid
tr] x hGi thue t€ voi hé gid tri toan dign nhw vay la nén kinh é thi truéng,
dinh huéng x4 hi chi nghta,
Dé dat duge hé gid tr} nhur vay, nén kinh té thi trudng Vigt Nam, cing
nhu ede nén kinh t8 thi trumg khéc, can o6 vai trd digu tiét cla nha nude,
nhung adi véi Vigt Nam, nha nuée phai duoc dat duéi su anh dao ia
Dang Cong sin Vigt Nam. Dang Céng sin Viét Nam 1A ding cim quyén do
lich sir khich quan quy dinh,
Nén kinh 6 thi (rxdng dinh huéng xi hoi chit nghia vita phai bao ham
day dit céc dic trang chung vén cé cia kinh té thi trudng noi chung (da
duge nghién citu tai chuong 2), vita 6 nhing dic trung riéng cia Viet
Nam, Day la kiéw m6 hinh kinh ¢é th tradmg phit hep véi dtc tug lich sit,
tinh d6 phat trign, hoan canh chinh trj - x4 hoi ca Vigt Nam. Mudn thank,
céng phai do nhan dan né luc x4y dung méi cé thé dat duge.
1. Qué trinh hinh thanh nhin thite edia Dang Cong sin Vigt Nam ve
‘rutmg djnh hung XHCN.
~ Khi bit diu d6i méi (1986) Ding ta quan nigm kinh té hang h6a co nhiing mit
tich eye can vin dung cho xay dung chi nghia xa hi
> Trong qua d6i méi, tir ting. kée thye tién va nghién ciu ly lun Dang ta di
nhan thie 1 hon, kinh té hing héa, kinh té thi tung 1a phurong thite, didu kién tit yeu
dé xily dung chi nghfa xa héi; tir 4p dyng co ché thj trudng dén phat trién kinh té thi
Hop
kinh «6
108trudng; dua ra quan niém va ting bude cu thé ha md hinh va thé ché kinh ¢€ thi trudng,
dinh hudng xi hoi chit neha,
= Ting két thyc tin déi méi kinh té, Bai hoi IX khing dinh “Kinh t8 thi tring
dinh hudng xi hoi chit nghia 14 mé hinh kinh ¢6 tong quat cia thoi ky qué dé Ten chil
nnghiia x2 hi 6 mur ta”
= Dai hoi XI khing dink: “Nén kinh é thi trudmg dinh huémg xa h6i chi ngbiia 6
nude ta 1d nén kinh t§ hang héa nhiéu chink phin, van hinh theo co ché thi trong, 06
surquén ly cla nha nude, dudi sy link dao cia Bang Cong sin.
- Dai hoi XI cla Dang od sie phat trién méi bing viée dua ra quan nigm: “Nén
kin t8 thi trudng dinh hurdng xi hoi cha nghia & Vigt Nam la nén kinh té van hah diy
a, déng b§ theo ee quy 1ugt cia kinh t€ thi trudng, déng thoi bio dim djnh huéng xa
‘Oi chil nghia phi hgp véi timg giai doan phat trién cia dat me6c. D6 la nén kink t€ thi
trudmg hign dai va hdi nhap quéc té; c6 sy quan IY cia nha nurée phap quyén xa hpi cht
nghie, do Ding COng sin Viet Nam Linh do, nam muc tiéu “dan gidu, nude manh,
dan chit, cng bang, van minh”
Ngudn: Ding Cong sin Vigt Nam, Van kign ede dai hoi V1, VI, VI, IX, X, XI. XT.
5.1.2. Tinh tat yéu khach quan cia vige phat trién kinh té thi trudng
inh huréng x4 hGi chit nghia 6 Vigt Nam
Phat trién kinh té thj trong dinh huéng x4 hdi chi nghia la tat you 6
‘Viet Nam xudt phat tir nhiing ly do co ban sau:
M6t Ia, phat trién kinh €é thj trudng dinh hudng x4 hoi chit nghia ka
phi hop véi xu hung phét trién khéch quan cia Vigt Nam trong boi ednh
thé gidi hign nay.
Nhu di chi ra, nén kinh té thi trong 1a nén kinh té hang héa phit trién
6 trinh 46 cao. Khi 06 dit céc didu kign cho sy tn tai va phat trién, nén
kinh té hing héa ty hinh thanb. Sw phat trién cia nén kinh (é hang héa theo
che quy Int tat yéu dat t6i trinh dé nén kinh té thj trxdng. Do 1a tinh quy
Tudt. GO Vigt Nam, cdc diéu kién cho sy hinh thanh va phat trien kinh tékinh
16 thi trudng dang ton tai khéch quan, Do dé, suv hinh thinh kinh ¢& thi
truéng 6 Viét Nam 1a tat yéu khach quan.
Mong muén dan gidu, nude manh, x& hdi cng bang dan chi, vin
minh La mong mudn chung ciia cae quée gia trén thé gidi. Do 46, vige dinh
hung téi xéc lap nhimg gid tr] 46 trong nén kinh té thj trdng 6 Vigt Nam
1a phi hgp va tat yéu trong phat trién. Song trong su t6n tai hign thyc sé
khéng thé cé mot nén kin té thi trudng trim tugng, chung chung cho moi
hinh thai kinh té - x hi, moi qudc gia, dan toe.
109‘rong lich sir dl ¢6 kinh té hing héa gidn dom kigu chigmn hitw nd 1¢ va
phong kién hay kinh té thi truémg tw bin chi nghia. No tn tai trong mdi
hinh thai kinh té - xa héi cy thé, gin bé hiiu co va chiu su chi ph6i cia cdc
quan hé sin xudt théng tri trong xa hoi d6. Ngay nhur trong cing mot ché
6 tu bin chii nghia, kinh té thj trudng cla mdi quéc gia, dn tc cling khic
nhau, mang dic tinh khic nhau.
Thue tién lich sit cho thay, mic dit kinh té thj trudng tur bin chi
nghia da dat t6i giai dogn phat trién eao va phén thinh & cde nude ur bin
phat trién, nhung nhig mau thudn vin c6 cia né khdng thé ndo Khde
phye duge trong lbng xa Oi tw ban, nén kinh té thi truémg te ban cht
igia dang 06 xu hush ts phil dinh, uy tién héa tgo ra nhiing didu kign
va dd cho mét cude cach mang xa hdi - céch mang xa héi chii nghi
Do vay, nhan loai_ muén tiép tye phat trién thi khdng chi dimg Igi 6
kinh té thj treéng tr bin chit nghia, Véi # nghta 6, su lua chon m6 hinh
kinh ¢6 thi truéng dinh huéng xa hdi chit nghia cia Vigt Nam Li phi hop
voi xu thé cia thoi dai va dic diém phat trién cla dan t6c, sw Iya chon 46
khong hé mau thudn v6i tién trinh phat trién eiia dat made. Day thye sy
la bude di, céch lim mdi hign nay cua ede din tc, quéc gia dang trén
con dong huéng t6i xa hdi x4 hdi chi nghia
Hai 1a, do tinh wu vigt cia kinh té thj trudng dinh hudng xi hOi cho
nghia trong thie day phat trién d6i véi Vigt Nam
Thyc tién trén thé gigi va Vigt Nam cho thdy kinh té thi trudng 1a
phuong thite phin b6 ngudn Ive higu qua ma loai ngudi da dat duge so
vGi cée m@ hinh kinh 1 phi thi tredng. Kinh té thj tradng lun la dong
Iye thie day Ie Iuong san xudt phat trién nhanh va cé higu qua. Dui
téc dOng ciia cde quy luat thi trrong nén kinh té ludn phét trién theo
huéng nang dng, kich thich tién bd ky thudt - cOng nghé, nang cao ning
xudt lao dGng, chat Inong sin phim va gia thanh ha, Xét trén géc d6 €6,
sw phat trién cua kinh té thj trudng khong h3 mau thudin v6i muc tiéu cia
chit nghia xa hdi.
Do vay, trong phét trién eta Vigt Nam cin phai phat trién kinh té thi
tnrdng dé thie day lye Iuong san xudt phat trién nhanh va ¢é higu qua,
thue hign mye tiGu ota chi: nghia xi hoi Ta “din gidu, muée mank, din
chi, cOng bang, vin minh”. Tuy nhién, trong qué trinh phat trién kinh té
thj trudng can chii ¥ t6i nhitng thét bai va khuyét tat cia thi trong dé 06
su can thigp, diéu tiét kip thdi cia nha nude phép quyén x4 hdi chit
nghia. Phat trién kinh ¢€ thi trudng dinh huéng x4 hOi chil nghia la sw Iva
110chon cach lim, bude di ding quy luat kinh 18 khach quan 8 di dén mye
tiéu ctta chil nghfa x4 hoi & Viet Nam
Ba la, kinh t& thi trang dinh huéng xa hoi chi nghia phi hop véi
nguyén vong mong muén dan gidu, murée manh, dan chil, céng bang, van
minh eta ngudi dan Vigt Nam.
‘Trén thé giéi cd nhidu mé hinh kinh té thi truéng, nhung néu vise phat
trién ma din t6i tinh trang din khéng gidu, nude khi
chi, kém vin minh thi khong quéc gia nado mong mudn. Cho nén, phan dau
vi muc tiéu dan gidu, nude manh, xa hdi dan chi, cOng bing, van miah 1h
khat vong ciia nhan din Vigt Nam. Bé hin thurc héa khét vong nhu vay,
vige thy hién kinh té thj truémg ma trong d6 hudng t6i nhing wid tr] méi,
do dé, 1a tat yéu khach quan.
‘Mat khde, kink té thi trudng s@ con tn tai Lau dai 6 née ta La mot tat
yéu khdch quan, 1a sw can thiét cho céng cuge xay dung va phat trién, Boi
8 sy ton tai hay khéng tn tai cua kinh té thi trudng la do nhiing digu kign,
x4 hi Khich quan sinh ra né quy dink. ‘Trong théi ky qué d9 1én
chi nghia xi hoi & Viet Nam nhimg diéu kién cho sy ra ddi va t6n tai ctia
sin xudt hing héa nhu: phén cong lao ding xa héi, cae hinh thie khée nhau
ciia quan bé sé hira vé tu ligu san xuét khong hé mat di thi viée san xvdt va
phan phéi sin phim van phai duge thye hign théng qua thj trang.
Phat trién kinh ¢6 thi trudng dinh huéng x4 hgi chit nghia s@ pha vo
tinh chit ty e4p, tyr tiie, lac hau cia nén kinh t8; day manh phan cOng lao
dong xa hoi, phat trién nginh nghé; tgo viée Lim cho nguii lao dng: thie
day lye luong san xuft phat trién manh mé, khuyén khich (mg dung ky
thudt cOng nghé méi bao dim ting ning xudt lao dong, tang s6 lwong, chat
lugng va chimg logi hing héa, dich vu g6p phan timg bude cai thign va
nang cao déti song clia nhan dan; thie day tich ty va tip trung sin xuat, mo
rong giao hr kinh té gitta cde ving mién trong nude va voi nude ngodi;
Khuyén khich tinh nang déng, sang tao trong cic hoat dgng kinh 1& tao co
ché phan bé va sit dung cée nguén lye xi hdi mét cach hgp IY, tit
kiém...Didu nay phi hop véi khat vong cua nguoi dan Viet Nam.
5.1.3. Dic trung cia kinh té thj trudng dinh huéng xi hdi chat nghia &
Vigt Nam
Vide phat trién kinh té thi truéng dinh huéng xa hOi chi nghia phan
4nh didu kign Tich sir khach quan 6 Viét Nam. N6i dung tiép theo & day sé
trinh bay Lim rd hon nhimg dic trung cia nén kinh t€ thj truéng dinh
ng manh, thiéu dan
uthudéng x4 hdi chit nghia 6 Viet Nam trén mt sé tiéu chi eo ban, Tuy nhign,
can lwu ¥, khi nghién edu vé nén kinh té thi trong dinh huéng xa hdi chit
nghia can trénh cach tu duy di lap cach tritu tugng gitta kinh té thi
trdmg 6 Viet Nam véi cdc nén kinh 16 thj trong trén thé gidi. Su phat
trién cia kinh té thj trudng dinh huéng x% hdi cha nghta ngoai mot sé rit it
fic tung phin anh diéu kign lich sit khéch quan cita Viét Nam thi vé eg
ban n6 bao him nhiing dic diém chung cia nén kinh té thj truéng trén thé
aid
5.1.3.1 V8 muc tiéu
Kinh ¢é thi tong dinh huéng xa hoi chit nghia la huéng toi phat trién
ue Irgng sin xuat, xy dyng co sé vat chit - k¥ thuat cia chi nghia xa hoi
nang cao dvi séng nhan dan, thye hign “dan gidu, nude manh, dan chi,
cing bing, van minh”.
Day la sir khac bigt vé muc tiéu gitta kinh 16 thi tradng dinh huéng
hQi chit nghia yéi kinh té thi tradng tir ban chi nghia. Muc tigu d6 bit
ngudn tir co sé kinh té - x2 hi cita thdi ky qué do 1én cht nghia xa hdi va
1a sy phan anh muc tiéu chinh tri - x hdi ma nhan dan ta dang phan diu
duéi sy Hinh dao cia Dang Céng sin Vigt Nam. Mat khéc, di ddi vei viée
kinh té thj trong
san xuat tién bd, phi hop nhim
cia chi nghia xa hdi.
Vigt Nam dang & ching dau ciia thdi ky qué d6 lén chi nghia xa h6i,
Ive lugng san xuat con yéu kém, lac hau nén viée str dung eo ché thi trrtng
cling cac hink thir va phuong phép quan ly cia kinh té thi trudmg 1A dé
kich thich san xudt, khuyén khich sy ning ddng, sang tao cia ngwdi lao
dng, gidi phéng site sin xudt, thie day cong nghiép héa, hién dai hda, bio
dam timg buée xy dyg thanh céng chi nghia x3 hoi.
5.1.3.2. Vé quan h@ so hitu va thanh phan kinh 16
So hitu duge hiéu la quan hé giia con ngudi véi con ngudi trong
qué trinh san xuat va tai sdn xudt xd hOi trén co s6 chiém hitu ngudn hye
cia qué trinh sin xuat va két qua lao dng twong tg cla qua trinh san xuit
hay tai sn xuat Ay tong mdt diéu kién lich sir nhat dinh.
Khi dé cp t6i sé hitu ham ¥ trong d6 6 chi thé sé hitu, ai ton 2
sé hitu va Igi ich tir d6i trong sé hitu. Myc dich ciia chit s6 hitu 1 nham
thyc hién nhiing loi ich ti d6i tong sé hitu.
phat trién luc lgng san xuat hién dai, qué trinh phat tri
& Vigt Nam edn gin véi xdy dung quan hi
ngay cang hotin thign co sé kinh té - x hi
112Khac véi viée chiém hitu cdc sin phdm ty nhién, sé hiu phan Anh
vige chiém hitu trade hét cée yéu t6 tién dé (cae ngudn lye) cua sin xuat,
ké dén la m hit két qua cia lao déng trong qué trinh sn xuat va tai
san xudt x4 héi. Trong su phat trién cla cae x hdi khac nhau, déi tugng so
htiu trong céc ndc thang phat trién 06 thé 1a n6 16, ¢6 thé 1a rudng, dt, cd thé
1a tur ban, c6 thé 1a tri tué.
Co s@ sdu xa cho sy hinh thanh sé hitu hign thye tude hét, xuét
phat tir qué trinh sin xudt va tai san xwat xa hoi. Chimg ndo edn sin xudt xi
Gi, chimng 46 con ngudi con cin phai chim lo, thic day sé hitu. Trinh 46
phét trién cia kinh té x2 hOi dén dau, sé phan énh trinh do phat tién cia so
hifu tong img. Ma trinh 46 phat trién cita x4 hdi dy Iai chju sy quy dinh
cia trinh d Ive Iugng sin xudt trong tng. Cho nén, so hitu, chiu st quy
dinh trye tip cia trinh d@ hye Iurgng sin xuat ma trong d6 x4 hoi Ay dang
van dong.
Sev hizu bao ham ngi dung kink té va: n6i dung phap Wy.
-Vé ndi dung kink (6, sé hitu 14 co sé, 1d diéu kign cba san xudt'*,
NOi dung kinh 48 cia sé hiru biéu hién 6 khia canh nhiing Igi ich, truée hét
la nhiing Igi ich kinh té ma chai thé sé hiju sé duge thy huéng khi xéc dinh
déi tong sé him dé thuge vé minh trude cée quan hé véi ngudi khéc.
Khéng xac lp quan hé sé hifu, khong ¢6 co sé dé thye hign Igi ich kinh té.
Vi vay, khi c6 su thay di pham vi va quy m6 cae d0i tong so hitu, dia vi
ciia céc chi thé sé hitu sé thay déi trong doi séng x4 hdi hign thyre.
Vé ndi dung phap Ly, so hitu thé hién nhiing quy dinh mang tinh
chat phdp luat vé quyén han, nghia va cia cha thé sé hitu. Trong tnrng
hgp nay, sé héru lu6n Li van dé quan trong hang dau khi xy dyng va hoach
dinh co ché quan ly nha mréc véi qua trinh phat trién ndi chung. Vi véy, vé
mit php Iy, s6 hiju gid dinh va ddi hoi sy thita nhin vé mit lugt phap. Khi
46, nhiing Ioi ich Kinh 1é ma chi thé sé hiru duge thy huréng sé khong bi
céc chu thé khac phan di. Khi d6 vige thy huéng duge coi 14 chink dng
va hop phap.
Noi dung kinh té va n6i dung phap ly cia sé hima théng nha
ching trong mt chinh thé. Ndi dung phép ly I phuong thie dé thuc hign
Igi ich mét céch chinh ding, Khi khdng xét trong ndi dung phap Ly, Igi ich -
bidu hién tép trung cia noi dung kinh té khéng duge thye hién mét céch
hgp phap. Khi khéng xét toi noi dung kinh té, nOi dung phép ly cba sé hitu
C.Mae—Ph. Angghen, Toin tp, tip 12, Nab Chinb ti qude gia, Hi NOs, 1995, trang 860.
3chi mang gid tri vé mit hinh thiic. Cho nén, trong thye té, vide thie day
phat trién quan hé sé hitu tat yéu can cha ¥ téi ca khia canh phap ly cing
nh khia canh kinh t€ cita sé hitu.
Kinh té thi trémg dinh hudng x4 hOi chi ngbia 6 Viet Nam la nén
kinh té c6 nhiéu hinh thite s@ hiru, nhieu thanh phan kinh té, trong dé kin
t€ nha mie git vai Wd chi dao, kinh t6 we nhain kd mot déng lye quan trong,
Ce chit thé thude cae thinh phan kinh té binh dang, hgp téc, canh tranh
cling phat trién theo phap lugt.
Phat trign kinh t€ thi trudng dinh hudng x& hoi elt nghia 6 Vigt Nam
khong chi cing 06 va phat trién eac thinh phin kinh té dya wren ché dd
céng hitu 1a kinh té nha nude va kinh té tap thé ma con phai khuyén khich
cde thanh phin kinh 6 dya trén sé hitu tu nhan coi d6 1d déng lye quan
trong, thyc hign sy lién két gitta céc loai hinh cong hiru ~ tw hitu sau réng 6
a trong va ngoai muée. MGi thanh phin kinh té déu 18 mOt bd phan edu
thanh eta nén kinh té quéc dan, binh dang trude phap Iuat, cing ton tai va
phat trién, cing hp téc va canh tranh lanh manh, Chic nhur vay mdi c6
thé Khai théc duge moi nguén lye, ang cao higu qua kinh 8, phat huy
duge tiém nang to én eba cée thanh phan kinh té vio sy phat trien chung
cia dat nutbe nham théa man nhu cau vat chét va tinh thdn ngay cang ting
cita cdc ting lép nhan dan,
Trong nén kinh té thi trudng dinh hung xa hoi chi nghia, kinh t&
nha nurée déng vai trd chi do, edmg v6i kinh té tp thé ngdy cng tro thanh
nén tng ving chiic cia nén kinh te quéc dan, Véi vai tro ctia minh kinh té
nha nue khong ding dBe Ip, tich 181 ma luda ¢6 mbi quan he gin b6 hitw
co véi ton b6 nén kinh té va trong sudt ed qua trinh phat trign, Phan sé
hifu nha mide khéng chi e6 trong kinh té nha nude ma e6 thé duge sit dung
o nhiéu thanh phan kinh té khéc. Bang ‘thye lye cia minh kinh té nha nude
phai la din béy dé thic day tang truéng nhanb, bén ving va giai quyét cae
viin dé xa hdi; mé duong, hudng din, hé to cae thanh phn kinh té khde
cling phat trién; 1am luce luong vat chit dé nha mre thyre hién chire nang
digu tit, quan Ij nén kinh té. Ce doanh nghigp nha nude chi diu tw vio
nhimg ngiinh kinh té then chét vira chi phdi durge nén kinh té vita dim bio
dugc an ninh, quéc phong vi phye vu loi ich céng cOng... Véi ¥ nghia 46,
phat trién kinh té thj truémg dinh huéng xi hi chi nghta & Vige Nem
Khhéng chi 1a phat trién Ive long sin xuat, ma edn la timg bude xay dung
quan hé sn xuat tién bd, phi hep thea dinh husng x hi eh nga
5.1.3.3. Vé quan hé quan bj nén kin 6
14‘Trong nén kinh té thi tdng hign dai & moi quéc gia trén thé gidi,
nha nude déu phai can thiép (diéu tiét) qué trinh phat trién kinh té cba dat
nuée nham khie phuc nhimg han ché, khuyét t4t ola kinh té thi truémg va
dinh huéng ching theo muc tiéu da dinh, Tuy nhién, quan h@ quan ly vA co
ché quan ly trong nén kinh t6 thi tudng dinh huéng xa hdi chit nghia &
Viet Nam cé dae trumg riéng d6 1: Nha nude quan ly va thye hanh eo ché
quan ly la nha nude phép quyén xa hi cha nghia cita nhan dan, do nhan
dan, vi nhfin din dudi sy Kinh dgo cia Dang céng sin, sy lam chit va gidm
sAt cita nhan dan.
Ding lanh dgo nén kinh té thi trudng dinh hung xa hdi chit nghia
théng qua cong Tinh, ding 16i phat trién kinh t6 - x4 hdi va cao, chu
truong, quyét sch Ién trong timg thoi ky phat trién cia dat nude, 18 yéu 16
quan trong bio dam tinh dinh huéng x4 hi chit nghia cia nén kinh té thi
truong.
Nha nuée quan ly nén kinh té thi truéng dinh hudng x4 hdi chit
nghia thong qua phép luat, céc ehién luge, ké hoach, quy hogch va co ché
chinh sch cing céc céng cy kinh té trén eo s6 ton trong nhimg nguyén te
cia thi truimg, pha hgp véi yeu clu xay dung x4 hoi xa hdi chi: nghia &
Viet Nam, Nh nude chiim lo xéy dying va hoan thign thé ché kinh té thi
trudng djnh hurdng xa hi chi: nghia, tao moi truéng dé phat trién ddng bd
cdc loai thi trréng, khuyén khich cde thinh phan kinh té phat huy moi
ngudn lye dé mé mang kinh doanh, canh tranh binh ding, anh manh, ¢6
trait ty, ky cwong, Cang véi dé théng qua co ché, chinh sdch va cae cing cu
quan ly kinh té, nha nude téc d6ng vao thi truéng nham bao dim tinh bén
ving cita céc cn d6i kinh t6 vi m6; Khe phyc nhiing Khuyét tt cita kinh té
thi trang, khing hodng chu ky, khiing hodng co cau, khiing hodng tai
chinh - titn tg, tham hoa thién tai, nhan tai,..Nha mde hd trey thi truting,
trong nude khi cn thiét, hé trg céc nhém dan cur o6 thu nh§p thdp, gap rai
ro trong cudc séng gidm bot sy phan héa gidu nghéo va su bat binh
dang trong xa hoi ma kinh +é thi traéng mang Iyi.
5.1.3.4, Vé quan hé phan phoi
Kinh t6 thi trudng dinh huéng x4 hoi chi nghia 6 Vigt Nam thye
hign phan phdi céng bang cac yéu tO sin xudt, tigp cn va sit dung cic co
hoi va didu kién phat trién cia moi chi thé kinh té (phan phéi dau vio) é
tién t6i xy dumg xi hdi moi ngudi, déu giau 6, dong thoi phan phbi két
qua lam ra (dau ra) cha yéu theo két qué lao d6ng, higu qua kinh té, theo
mite déng gép von cing cae ngudn Iyc khéc va théng qua hé théng an sinh
usx4 h6i, phuc loi xa hd
Quan hg phan phéi bj chi phdi va quyét dinh bei quan hé sé hitu ve
tu lig sén xudt, Nn kinb té thi rudmg dinh huréng x hoi cha: nghia La nén
‘inh té nhiéu thanh phan véi sw da dang héa cdc loai hinh sé hiru va do vay
thich tig véin6 12 eéc loai hinh phin phdi khée nhau (ca dw vio va di ra
ita cc qua trinh kinh t), Thyc hién nhiéu hinh thite phin phéi (the chét
{a thye hign céc loi ich kinh t8) 6 nude ta sé c6 te dung thic day ting
truéng kinh va tién b9 x3 Oi, gop phan edi thign va nang di song cho
moi ting Ién.nhan dn trong xi igi, bio dim céng bing xa hGi trong sir
dung cae ngudn lye kinh té va déng g6p cia ho trong qué trinh lao déng va
san xuat, kinh doanh.
Trong céc hinh thire phan phéi 46, phan phdi theo lao dng va higu
gua kinh té, phan phéi theo phic Igi la nhiing hinh thire phén phdi phan inh
dina hung xi hoi chit nghia cia nén kinh té th truing,
5.1.3,5.Ve quan h@ giita gén ting tring kinh té véi cng bing xd hoi
Nén kinh t6 thj Seubay dinh huéng xa hoi chi nghia 6 Vigt Nam thye
hign gin ting trudng kinh 1 di cOng bing x8 hois phat trign kinh t8 di doi
VGi phat trién van héa - xa héi; thuc hién tién bd va céng bing x hi ngay
trong ting chinh sich, chién luge, guy hoach, ké hoach va timg giai dogn
phat trién cia kinh té thi trudng,
Day Ia dc trumg phan énh thuge tinh quan trong mang tinh. djnh
hung x8 Oi chi nghia nén kinh t thi trudmg 6 Viet Nam. Boi tién bé va
cOng bing x4 hoi vira la didu kin bao dim cho sy phat wrién bén vitng ola
nén kinh té, vira 1a muc tiéu thé hign ban chat tt dep cita ché 46 xa hd
nghia ma ching ta phai hién thyc h6a timg buée trong sudt thi ky qua do
Jén chi nghia xa hoi.
Ngay nay, 6 cde nude tur bin chit nghia ngudi ta cling d3t ra van dé
ii quyet cong bing x& hoi, Song thye chit né chi due dit ra khi tée dong
tiéu cue cla co ché th trong da lam gay git cdc van dé x3 hii tao ra bing
nd cic vn dé x3 hOi, de doa su tén vong cia ché d6 tu ban. Vi thé ho gid
quyét van dé xa h6i chi trong khudn khé tinh chét wr ban chi nghia, eich
thie aé duy tri su phat trién cia ché do tx bin chi nghia. Con trong nén
kinh té thj tring dinh huéng x2 hGi chi nghta, gidi quyét Ong bing xa hoi
Khong chi 18 phuong tign dé duy tri sy ting trudng dn dinh, bén ving mi
con 1a mue tigu phai hign thye héa, Do 46, 6 bat ett giai doan nao, méi
chinh séch kinh té cing déu phai huémg dén muc tigu phét trién xa hoi va
116méi chinh séch x hdi cing phai nhiim tao dong Iue thic day ting trréng
kinh té; phéi coi dau tw cho cic van dé x hdi (gido dye, vin hoa, y t6 the
duc, thé thao...) la dau tr cho sy phat trién bén vitng. Kh6ng dgi ti khi eb
nén kinh t6 phat trién cao méi thue hign tién bd va céng bing xi hi va
cang khong thé “hy sinh” tién b6 va cng bang xa hoi dé chay theo ting
trurng kinh té don thuan,
‘Tuy nhién, thye hign tién bO va cOng biing x@ hdi khdng phai | cdo
bing hay kiéu binh quin, chia déu cdc ngudn luc va ca cai lam ra bat chip
chat Iuong, higu qua sén xuat kinh doanh va su déng gép cia mbi ngudsi
cho syt phat trign chung cla nén kinh té Ciing khéng dén moi ngudn lye
cho phat trién x héi vagt qua kha ning cla nén kinh té. Ngay nay, thyc
hign cng bing xa héi 6 nude ta khOng chi dya vao chinh sich dieu tiét thu
nhap, an sinh xi hi va phi loi xa hdi ma edn phai tao ra nhiing didu kién,
tign dé on thiét dé bao dam cho moi ngudi dan déu cé co hoi nhur nhau
trong viée tiép cfn cdc dich vy xa hdi co ban nhu: Gido duc, y 18, vide
lam...dé ho 06 thé ty Jo ligu va edi thién di séng cia bin than, gia dinh,
déng thoi g6p phin xy dung dét nude. Can két hop site manh eta cd nba
nude, cOng ding va moi ngudi dan trong cde nhiém vy phat trién kinh 1 -
xa hgi. Nhi nuéc vira phai quan tam dau tu théa ding vira phai coi trong
huy dOng cic nguén lye trong nhan dan dé dem Iai Igi ich chung cho xi hdi
va mai ngudi.
Véi nhiing dic trumg trén, kin té thj trudng dinh hug x4 hoi cha
nghia 6 Viet Nam Ja sy két hop nhimg mat tich cue, wu diém cba kinh cé thi
tung voi ban chat wu viét cia chi nghia x4 hdi dé hudng ti mot nén kinh.
thi trudng hign dai, vin minh, Tay nhién, kinh ¢é thi trudng dinh hudng
xa héi chi nghia 6 Vigt Nam dang trong qua trinh hinh thanh va phat trién
tit sé con boc 16 nhiéu yéu kém can phai khic phyc va hoan thin.
52, HOAN THIEN THE CHE KINH Tf TH] TRUONG DINH HUONG
XA HQI CHU NGHIA 6 VIET NAM
5.2.1. Sy cn thiét phi hodn thign thé ché kinh té thj trudng djnh
huéng xa hgi chit nghia 6 Vi¢t Nam
Thé ché va thé ché hinh 16 thj trong dink hudbng xa hdi chi nghia
Thé ché
‘Thé ché la nhimg quy tic, wat ph4p, b6 may quan ly va co ché van
hanh nhim digu chinh céc hoat dng cia con ngudi trong mot ché 49 x4
hii.
47Thé ché kinh é
1a he théng quy te, Iugt php, bg miy quin ly va eo ché van inh
nhim diéu chinh hénh vi ciia cée chit thé kinh té, cdc hanh vi sin xuat kinh,
doanh va cae quan hé kinh «é,
Theo dé, cée bd ph§n co ban cia thé ché kinh té bao gém: Hé thong
php Iuat ve kinh t¢ cia nha nude va cae quy tie x3 hdi due nha nude
thi nhiin; he théng eéc chit thé thuc hién céc hoat déng kinh té; cae eo
ché, phuong phap, thi tuc the hién cde quy dinh va van hinh nén kinh t6,
Thé ché kink té thj tring dinh Inecing xa h6i chit nghia:
Thé ché kinh té thi truéng dinh hung xa hGi chi nghia 1a hé thing
during 16i, chi trong chién luge, he théng luat phap, chinh sch quy dinh
xéc lap co ché van hank, dién chinh chic ning, boat dng, muc tiGu,
Phuong thite hogt dng, cic quan hé loi ich cla ede 16 chite, ede chi thé
kinh 6 nham huéng ti x4c lip déng bd cdc udng, cic loai thi
trudng hién dai theo huéng gép phan thc day dan giau, mre manh, dan
chit, céng bang, van minh.
Ly do phi thyc hién hodn thién thé ché kinh té thi truéng dinh huong
Xa h6i chi nghia
Thi nhdt, do thé ché kinh té thi trudng dinh huéng xa hi chit neha
con chira dang bd.
Do, mdi duge hinh thank va phat trién, cho nén, vige tiép tye, hoan
thign thé ché la yéu edu mang tinh khéch quan. Nha nude quan IY, digu tiét
nén kinh thi iruéng bang phap ludt, chién luge, quy hoach, ké hoach va
cée céng cy kde dé gidm thiéu cée that bai cia thj trudng, thye hign cong
bing xi hdi. Do dé, cén phai xiy dyng va hoan thién thé ché kinh té thj
trudng dé phat huy mat tich oye, khac phyc mat tiu cc va khuyét tt cla
nd,
‘Thit hat: hg théng thé ché chu diy di.
Xuét phit ti yeu cdu nang cao ning lye quan ly cia nha nude trong
nén kinh t€ thi trang dink hucing xa hoi chii nghia. Bai vi, thé ché kinh té
thi trudng [a sin phdm cia nha nude, nha nude véi tu céich la tée gid cba
thé ché chinh thire durong nhién 1a nhfn t6 quyét dinh s6, chdt wong cta thé
ché cing nhu ton b6 tién tinh xay dyng va hoan thign thé ché. Voi hin
chat nha nude phap quyén x8 hoi chit nghfa Vigt Nam la nha nude eda nhin
dan, do nhén dan va vi nhén dan va do vay thé ché kinh té thi trudng & Viet
118Nam phai la thé ché phy vy loi ich, vi toi fch ca nhén dan, Trinh d va
nang lve t8 chite va quan 1f nén kink té thi rudng cia nba nue thé hign
chit yéu & ning lye x4y dymg va thy thi thé ché. Do vay, nha nuée phai
xay dyng va hoan thign thé ché kinh té thi trudng dé thy hign mye tiéu cha
nén kinh t6.
Thit ba, bé théng thé ché con kém higu lye, higu qua, thiéu ede yéu t6
thj trdng va céc loai thi trzong.
Trén the té, wong nén kinh i6 thj trudmg dinh hudng x2 hoi chit nghia
Vigt Nam edn nhigu khiém khuyét, hg thong thé ehé vita ehura 40. manh,
vita higu qua thuc thi chua cao. Cac yéu 16 thi tring, cc logi hin thi
tnrdng mdi 6 tinh dé so khai, Do 46, cin tiép tye thye hign thign the ché
kinh té thi truémg dinh huéng xi hoi cha nghia la yéu cdu khaich quan.
Hop 5.2. Danh gia ci Ding Cong san Vigt Nam vé mot s6 han ché trong thé ché
kinh té thj traéng dinh hw6ng xa héi chi nghia
Mot I, hodn thién thé ché kinb & th truding dinh bung xi bi chit nghia.6 mede ta
thye hign en chim. Mot s6 quy dinh php Iuat, co ché, chinh sch cn ching ehéo,
‘mau thudn,thiéu dn inh, nh quéns chua tg0 durge dQe pha rong huy dong, phiin bé va
sir dng cé higu qua cde ngudn hye phat trién,
Hai 1a, higu qua hoat déng ciia cfc chi thé kinh 18, cdc ogi hinh doanh nghiép
trong nén kirh té edn nhieu han ché, Viée tiép can mde sb ngudn Iye xa hi chwa binh
ding gitta cdc chu thé kinh té, Cai cach hanh chinh edn cham.
Ba la, moi tnzng di ww, kinh doanh chua that sw théng thodng, mie 46 minh
bach, dn dinh chua cao, Quyén ty do kinh doanh chwa duge tén trong day di. Quyén sé
hi tai sin chwra duge bio dam thye thi nghiém minh,
Bén 1a, mét s6 thj truéng ch4m hinh thanh va phat trign, vin hanh dn nhigu vwéng
mic, kém higu qua; gid od mét s6 hang héa, dich vy thidt yéu chura phi hgp véi eo che
thi trudng.
Nam 1a, thé ché bao dim thye hign tién b§ va céng bing x4 héi con nhiéu bat ep.
Bat binh dang xa hoi, phan héa gidu - nghto o6 xu hudng gia tang. Xda di, glam ngheo
cdn chua bén ving. Hoi nhap kink té quée té higu qua chua cao, thiéu chi dong phing
ngira vA xit Ij tranh chap thurong mai quéc té
Sau la, 451 m6i phuong thire link dao cla Bing d4i véi vige thye hign nhiém vu
pha tiém kink - x8 h6i cOn chm, chua dép img yeu clu di mei vé kinh 4; ehé
kidm sodt quyen lye, phan e@ng, phan ofp edn nhiéa bét cép. Quan IY nha urbe churn
dap ting kip yéu clu phit trién ofa kinh té thi tradmg va h6i nhép quéc té; higu Iue, higu
qua chira cao; ky ludt, ky ctrong chura nghiém,
Dang Céng sin OUTW ngay 03/6/2017 ve
Sasa 119
Nam, Nghi quhoa thién thé ché kink té thi trucing dinh Turdng, xii hi elut nghta, Hi. 2017.
§.2.2. Ni dung hoan thign thé ché kinh té thj trwing dinh huéng x4
hi chit nghia & Vidt Nam
5.2.2.1. Hoan thign thé ché vé si-hinu va phdt tridn ee thank phdn kink t&
Dé hoin thign thé ché vé sé hi trong nén kinh ¢é thj truéng dinh
huéng x hdi chi nghia & Viét Nam can thyc hign cdc ndi dung sau:
ché héa day aii quydn tai sin (quyén so hitu, quyén sir
dung, quyén dinh doat va huéng Ioi tir thi sin) ctia nha nude, t6 chite va c
nha, Bao dm céng khai, minh bgch vé nghfa vy va tréch nhigm trong thi
tue hainh chinh nha nude va dich vu eéng dé quyén tai sin duge giao dich
théng sudt; bio dam higu lye thye thi va bao vé cé higu qua quyén sé hitu
tai sin.
Hai la; Tiép tye hoan thién phap luat vé dat dai dé huy dong va sit
dung higu qua dat dai, khac phuc tinh trang sit dyng dat [ding phi.
Ba la: Hoan thign phép Iuat vé quin Iy, khai thc va sir dung tai
nguyén thién nhién.
Bén 1a: Hoan thign phap luat vé du tw vn nh made, sit dung c6 higu
qua céc tai sin céng; phan biét 16 tai sin dua vao kinh doanh va tai sin dé
thye hién muc tigu chinh sach xa hdi.
Naim lé; Hoan thign he thing thé ché lién quan dén sé hétu tri tué theo
hung khuyén khich d6i méi, sang tao, bio dém tinh minh bach va dé tin
cdy, bao vg quyén sé hitu trf tué.
Séu ld: Hoan thign khung php Iudt v8 hop déng va gidi quyét tranh
chap din sy theo huéng thong nhdt, déng bd. Phat trién hé thong ding ky
céc loi tai sin, nhat la bat dong sin.
Bay Id: Hon thign thé ché cho sw phat trién céc thanh phan kinh 8,
ac logi hinh doanh nghigp. Cu thé:
‘Thyre hién nhAt quan mét mit bing phdp ly va didu kién kinh doanh
cho eéc loai hinh doanh nghiép, khéng phan biét hinh thitc sé hira va thanh
phan kinh té. Moi doanh nghiép thude e4e thinh phan kinh té déu hoat
dng theo co ché thi trzdng, binh dang va canh tranh theo phap luat.
Hoan thién phép luat vé dau tu, kinh doanh, x6a bé cfc rio cin déi
VGi hoat dng dau tu, kinh doanh; bio dém day di quyén tw do kinh doanh
cia cae chi thé kinh t& da due Hién phap quy dinh
120Hoan thign thé ché vé canh tranh, bao dam. canb tranh Linh manb; xir
1y dct dim tinh trang chéng chéo cdc quy dinh vé diéu kign kinh doanb.
Ra soat, hoan thién phap luat vé dau thau, dau tu eéng va cde quy
dinh phap luat c6 lién quan, kién quyét xba b6 cdc quy dinh bat hop ly.
Hoan thién thé ché vé céc mé hinh sin xudt kinh doanh, nang cao
higu qua cia céc logi hinh doanh nghigp, hop téc xa, cde don vi su nghiép,
cic nong lam truéng, Trong dé chit ¥ eéc khia canh nhu: i) Thé ché héa
vie co cdu lai va nang cao higu qua doanh nghigp nha nuée. Doanh nghiép
nha nue chi tap trung vio ede finh vue then chot, thiét yéu; nhing dja bin
chién huge va quée phong, an ninb; nhing Tinh vye ma doanh
cdc thanh phan kinh té khac khong dau tu, Quan ly oh&t ché vin nha auée
tai ede doanh nghigp, ii) Hodn thign thé ché vé huy dng céc nguén hye dau
tr va déi méi co ché quan ly cia nha nuée dé cée don vj su nghiép cong
lap phat trign 6 higu qua. iii) Thé ché héa ndi dung va phuong thire hoat
d6ng cia kinh t8 tp thé. Tang curing céc hinh thire hop tie, lién
cho néng din trong san xudt, bao quan, ché bién, tiéu thy ndng san.
‘Tiép tue hoan thign thé ché, thie déy cde thanh phan kinh (é,
vue kinh té phat trién ddng b6 dé gop phan xac lap trinh dO phat trién dan
giau, nude manh, xa h9i din chi, cng bing vin minh, Trong 46 cin tgo
thuan toi dé phat trién kinh t€ tr nan tr thanh mot dng Ie quan trong
ciia nén kinh t8 hive day hinh thanh va phat trién céc tp dodn kinh tt
nnhan man, ¢6 e6ng ngh@ hién dai va nang luc quan tr tién tién. Hoan thign
chinh sch hé tre phat trién cée doanh nghigp nhd va vita. Hoan thign thé
ché thu hiit diw tr true tigp ca nude ngodi theo hudng chi dong Iya chon
cde dy dn dau tu nude ngoai cb chuyén giao céng nghé va quan tri hign dai,
cé cam Két lién két, hd tro: doanh nghigp trong nude tham gia chudi gia tri
toan cau, phd hyp véi dinh hudng co cau Iai nén kinh té va céc chién luge,
quy hoach phat trién kinh té, Trong quan ly va phat trién cdc doanh nghigp
thuge moi thanh phan kinh t& cin phét huy mit tich eye c6 Igi cho dat
nude, déng thei kiém tra, gidm sat, kiém soat, thyc hién céng khai, minh
bach, ngan chin, han ché mit tiéu cue.
5.2.2.2. Hoan thign thé ché dé phat wién ding b6 céc ybu tb thj tring va
cdc logi th} tring
Mét ld: Hoan thin thé ché dé phat trién déng b6 cde yéu ib thi
trudng.
Cae yéu 16 thi truémg nhu hang héa, gid c4, canh tranh, cung ciu ...
121cdn phai duge van hanh theo nguyén tac thé ché kinh té thj trrsng. Muén
vay, hé théng thé ché vé gid, vé thic diy. canh tranh, vé chat Iuong hing
héa, dich vu... can phai duge hoan thign dé thitc dy sy hinh thanh déng b6
cae yéu t6 thi rudng.
Hai la: Hoan thign thé ché dé phat trién aéng b6, van hanh théng sudt
cic loai thi trong
Cac loai thi trrdng co ban nhw thj trang hang héa, thi truéng vén, thi
trudng cong nghé, thi truéng hang héa site lao dong... cin phai duoc hoan
thign. Bam bio sw vin hanh théng suét, phat huy tac dng tich cuc, edng
bhudng eta ede thi truémg déi vai sw phat trién cia thé che kin t& thi treémg
dinh huéng xi hGi chit nghia,
$.2.2.3. Hodn thign thé ché dé ditm bio gin ding trudng kink té voi bao
dm tién b6 va cong bing xi hOi va thic day hoi nhap qu
ay dung hé thing thé ché dé c6 thé két hgp chat ché phat trién kinh
té nhanh va bén vimg v6i phat trién xa hdi bén ving, thyc hién tién bd xi
hi, tao co hdi cho moi thanh vién trong xa hoi tham gia va huéng thy céng
bang thanh qua eta qa trinh phat tri
Lich stt thé giéi da chimg minh ing nhiing nude ¢6 nén kinh 1 thi
trudng phat trién nhanh déu la nhimg nuée biét me cia, hdi nh. Theo 46,
xy dymg va hodn thign thé ché vé hi nhap kinh té qué té 6 Vigt nam hién
nay can tap trang vao céc nhiém vy sau:
Mot Ia: Tip tuc ra soat, bé sung, diéu chinh hé théng phap luat va
cde thé ché lién quan dap ting yéu clu thye hién cdc cam két quéc té cia
‘Viét Nam.
Hai la: The hién nhat quan chi truong da phuong héa, da dang héa
trong hap te kinh té qude 8, khOng dé bj Ig thude vao mot s6 it thi trxéng,
‘Nang cao nang Iye canh tranh qude gia, tiém lye cia cic doanh nghi
trong nude, Xay dung va thuc hién ede co ché phii hgp véi théng 1¢ quéc té
4 phan ting nhanh nhay trude céc dién bién bat Igi trén thi trudng the gidi.,
bao v6 loi ich quée gia - dan te, gitt ving méi trrdng héa binh, én dinh
cho sy phat trién cia dat nuéc.
5.2.2.4.Hodn thign thé ning cao niing lec hé théng chinh tri
Xay dyng hé thing thé ché ding b6 dé nang cao ning lye 1anh dao
cia Dang, vai tro xdy dumg va thyc hign thé ché kinh té cua nha nuée, phat
huy vai tré lim chi cua nhan dan trong hon thign thé ché kinh té thi
122trong dinh hudng xa hdi chi nghia
Dé phat trién thanh cong kinh té thi tudng dinh huéng xa hoi chit
nghia 6 Viét Nam phai phat huy duge sire manh vé tri tue, ngudn tye va sur
dng thudn cia toan din téc. Muén phai thye hién nang cao aang
ue Hanh dao ciia Dang, vai trd cia nha nude vi phat huy vai trd cia aban
din.
5.3. CAC QUAN HE LOI {CH KINH TE G VIET NAM
Sau khi nghién citu vé thé ché kin +6 thi truéng dinh hudng xi hdi
chit nghia 6 Vigt Nam, noi dung tiép theo sé trang bi cho sinh vién nhiing
Khia canh ly luan co ban vé quan hé gi ich va cde phurong thite bao dim
nai hda cdc quan hé Igi ich trong phat trién & Vigt Nam. Trén co sé 44, gop
phan giép sinh vién hinh thinh duge kj ning tng xir va bao vé lei ich
chinh ding cita ban thin khi tham gia cc hoat dong trong nén kinh <é thi
trudng dinh huéng xa hoi cha nghia 6 Vigt Nam,
5.3.1. Loi ich kinh té va quan hé loi ich kinh t&
S311. Loi ich kink te
* Khai nigm loi ich kinh té
Dé tin tai, phit tridn, con ngudi cln duge thod man cde nhu cau vat
cht cfing nhu nhu cu tinh than. Loi ich thu duge khi con ngudi duge théa
man nhu ciu cia minh, Loi ich ¢6 thé 1a Igi ich vat chat, c6 thé Ia Igi ich
tinh than,
_ Lov ich la se théa man nhu cau ctia con ngudi ma sur théa min nh
cdiu nay phai duge nhan thite va dat trong moi quan hé xd h6i ing voi trinh
6 phdi trién nhat dinh cita nén sin xudt xa hOi a6.
Trong moi diéu lich sit, tuy timg b4i can ma vai trd quyét dinh
&i véi hogt dong cia con ngudi 1a Toi ich vat chat hay Igi ich tinh than.
Nhung xuyén sudt qua trinh tn tai cita con ngudi va doi song xa hi thi loi
ich vat chat déng vai trd quyét dinh thie day hoat dng cia mbi cd nhan, t6
chute cting nhu xa héi.
Lgi {ch kinh té 1a loi ich vat chat, Igi ich thu durge Kkhi thre hign cde
hoat dng kinh té cla con ngudi.
= Ban chat va biéu hign oa Ioi fch kinh «6
Xét vé ban chdt, Igi ich kinh 8 phan énh mye dich va dng eo cia
cée quan b@ gitta cde chi thé trong nén sin xuat xa hoi.
123Cée thinh vién trong x hdi x4c lap cac quan hé kinh te véi nhau vi
trong quan h@ dé ham chita nhimg loi ich kinh té ma ho cé thé 66 duge. VE
khia canh nay, Ph. Anghen viét: “nhiig quan hé kinh 18 cia mot xd hoi
nhat dink nao 46 biew hign truce hét duéi inh thai Igi ich". Cae quan he
xa héi luén mang tinh lich sit, do vay, loi fch kinh té trong méi giai doan
ting phan anh ban chat xa hGi cita giai doan lich sit 46,
Vé biéu hién, gin voi cdc chia thé kin té khéc nhau la nhiing loi ich
tong (ing: Ii ich cha chit doanh nghigp trade hét la loi nhuan, loi ich cita
ngudi lao dng la thu nhp. Tat nhién, v6i mdi c4 nhén, trong cdc méi quan
xi hi tng hp gin véi con ngwdi dé, mic di c6 khi. thre hign hogt
dong kin trong nat thé, Khéng phi lun dt myc teu loi ich vat cht
Kinh t€ s@ Lim suy gidm dng Iye hoat dng cia cdc cé han, Nghin eta
vé sw phan phdi gia tri thing du trong nén sin xudt tr bin chi nghia cho ta
thay, méi chi the tham gia vio qué trinh phan phéi gid trj thing du d6, v6i
vai t® ca minh ma c6 duge nhiing loi ich twong ting, Day chinh a nguyén
tie dam bao Iyi ich phd hop véi vai trd cita céc chi thé.
Khi dé cép teri pham tri loi ich kinh té c6 nghia ham ¥ ring, Igi ich
6 duge xe lip trong quan hé ndo, vai treba ede chit thé trong quan he do
thé hign chi thé dé biéu hién nhur thé ndo, ching han ho 1a chi sé hifu, hay
nha quan ly; li lao déng kim thué hay trung gian trong hoat déng kinh té; ai
14 ngudi thy budng Igi ich, quyén han va trich nhiém ciia ede chi thé do,
Phuong thie dé thye hign loi ich cin phai thing qua cae bién phép
gi...Trong nén kinh t6 thj uwdng, & dau cé hoa
Tao dong 6 46 c6 quan hé Igi ich va loi ich kinh
* Vai 1d cua Igi ich kinh té déi vai céc chai thé kinh té - x4 hi
Trong nén kinh té thj trudng, hogt dng kinh t€ dirge biéu hign vo
ciing phong phi. Mae di vay, diém chung eda hét thay ede hoat dong do la
huéng t6i loi ich. Xét theo nghia nhur vay, e6 thé Khdi quit vai trd cua loi
ich kinh té trén mOt s6 khia canh chi yéu sau:
ng san xudt kinh doanh,
= Loi ich kinh té la dong lue true tiép etia cée chit thé va hoat ding
Kins 16 ~ xd
Con ngusi tién hanh cdc hoat déng kinh té trudc hét 1a dé thoa min
cdc nhu cdu vat chit, nang cao phuong thire va mite d6 théa man céc nhu
**CMic- Ph, Anghen, Todn tp, tp 18, Nab Chin tr que gia, 1995, 1, 376,
124cau vat chét cia minh, Trong nén kinh +6 thi trdng, phwong thire va mire
6 théa man céc nhu cdu vat chat tay thuge vao mire thu nhgp. Do dé, mire
thu nhap cang cao, phuong thie va mite d6 théa man cée nhu edu vat chit
cang t6t. Vi vay, moi chi thé kinh té déu p!
cia ngudi dan vita [a co s6 bao dim cho sy dn dinh va phat trién x hdi,
vira Ia biéu hign cia sir phat trién. “Nude dgc lip mi dan khong duoc
huéng 4m no, hanh phiic thi dc lap cling khéng c6 ¥ nghta gi",
Ve Khia canh kinh 18, tit c8 e4c chi thé kinh (é déu hanh dong tude
nét vi lgi ich chinh dang cla minh, TAt nhién, Igi ich nay phai dam bao
trong su lién hé vei cdc chit thé Kinde trong xi hoi. Phuong thire va mic 46
théa man cée nhu edu vat chat trude hét phy thude vao s6 lugng, chat rong
hing héa vi dich vu ma xa hoi ¢6 duge. Ma tit ea ede nhan t6 dé tai san
phim cia nén kinh 16 va phy thude vao quy m6 va tinh dO phat uién eta
1nd. Theo dudi Igi ich kinh te chinh ding cia minh, cde chi thé kinh té da
déng gop vio su phat trién ciia nén kinh té, Vi loi ich chinh dang cla minh,
ngudi lao dong pl u a, cai
cng cy Jao dong; chit doanh nghiép pI
dung cée nguén Ine, dép tg ce nhu cu, thj hi cia khéch hang bang
cach nang cao chit lrgng sin phim, thay déi mau ma, nang cao tinh than
tréch nhiém trong phye vu ngudi tiéu ding... TAt ed nhiing diéu dé déu e6
tac dung thic day sir phat trién ita Iyo long sin xuat, eta nén kinh té va
nang cao di song cia ngudi dan,
- Lolich kinh té 1a co sé thite dy su phat trién céc loi ich khéc.
Phuong thife va mic 49 thoa min cte nhu cau vat chdt cin phy
thuée dia vj ciia con nguéi trong hé théng quan hg sén xuat x0 hoi nén dé
tye hign duge 1gi ich etia minh ec ehis thé kinh té phai ddu tranh véi nhau
é thy hia quyén lim chit déi véi tu ligu san xudt, Dé la c6i ngudn siu xa
ciia cde cuge dau tranh gitta cae giai ep trong lich sit - mot déng lye quan
trong cia tién bé x4 hdi. “Déng luc chia todn bé lich sit chinh 1A cuée dau
tranh cua cite giai cdp va nhimg xung dot vé quyén loi etia ho” va “nguén
géc van dé tude hét 18 nhtng Igi ich kinh té ma quyén lye chinh tri phai
phuc vy véi tr cach phuong tign’””. Nhu vay, moi van dong cua lich sir, da.
duéi hinh thie nhw thé ndo, xét dén cing, déu xoay quanh van dé Ii ich,
16 8 Chi Minh: Toda udp, Tap 4, NXB Chinh trj quéc gia, HA NOi — 2000, tr.56.
"1 @Mie - Ph.Angghen (1995), Toan tap, Tép 4, Nx, Chinh ti qubc gia, Ha NOi~tr4L0.
125ma true hét li Ioi ich kinh t6.
Loi ich kin té duge thye hign sé tgo didu kign vat chat cho sy hink
thanh va thye hign Igi ich chinh tr, loi ich xa h9i, Igi ich van héa cia ede
coil thé xa hi.
Lgi feh kinh t6 mang tinh khiich quan va 1a dug lye manhi me d&
phat trign kinh 16 - x hoi. C.Mac da chi r6: “Ci nguén phat trién cia xa
hoi khong phai 14 qua trinh nhén thite, ma la cdc quan hé cita doi séng vat
chit, tiie 14 cdc Igi ich kinh té cia con nguesi™".
| 7 3
| Hop 5.3. Quan diém cia Dang COng sin Nam ve hearts tic Ii ich vi dan
bi méi phi 1udn tudn quin ts *, vi loi fch etia nan
dln, dia vo nkin dén, phat huy vai t Kim chi, tinh than teich nhigm, ste Ang tao va
moi ngudn Luc eda nhan dan; phat huy site manh dgi doan két toan dan toc.
Newon: Dang CSVN: Van kién Dai héi dai biéu todn qudc ldn thir Xl, NXB
Chin te qude aa, Ha NGi - 2016, t.69
_ Digu can lua ¥ la, chi, khi c6 sy dong thudn, théng nbat gitta cic loi
fch kinh kinh 18 méi thuc hién duge vai to cia minh, Nguge
lai, viéc theo dudi nhiing gi ich kinh t8 khéng chinh dang, khang hop ly,
khong hop phap sé tré thanh tro ngai cho su phat trién kinh té - xa h6i.
6 Viet Nam, trong mét thoi gian rat dai, vi rat nhiéu 1y do, cdc Igi
ich kinh t&, nhdt 1a Igi ich cd nhan, khéng duge chit ¥ ding mite, Hign nay,
trong digu kign cor ché thi trong, quan diém eiia Ding va Nha nude ta la:
coi Igi ich kinh té 1 dng Iye ciia cae hogt dng kinh té; phai tn trong Ig
ich ca nhn chinh dang. Dieu nay gop phan tao dong Ie cho sy phat trién
dat nue ta trong nhiing nim vira qua.
5.3.1.2. Quan hi Ipi ich kinh
Khai niém vé quan hé Igi ich kinh té
Quan hé Igi ich kinh té 1A sy thiét lap nhiing tuong tac gitra con
ngudii véi con ngudi, gitta cdc cong dong ngubi, gitia ede 16 chite kinh té,
gitta c4c bo phan hop thanh nén kinh #6, gitta con ngudi véi t6 chite kinh té,
giita quéc gia vGi phan con lai ciia thé gigi nham mye tigu xéc lap cdc Iai
ich kinh té trong mdi lign he vdi trinh 49 phat twién cia lye lygng san xudt
va kién trac thuong tang turong ting cia mot giai doan phat trién xa hoi nhat
dinh,
* CIM: Phe phn kin ef chin, CMde-Angghen, Toda tp, tp 13. Tiag Nga. NXB Tika b. Tr.
56
126Nhu véy, quan hé loi ich kinh té ¢6 biéu h site: phong phii,
quan hé dé c6 thé la cée quan hé theo chiéu doc, gitta mot t6 chite kinh té
voi mOt ca nhén trong t6 chic kinh té d6. Cting cé thé theo chiéu ngang
gitla cde chi thé, cde cOng dang ngudi, gitta céc t6 chite, cée bd phan hop
thanh n&n kinh té kha nhau. Trong diéu kin hdi nhap ngay nay, quan hg
Igi ich kinh t& con phai xét t6i quan hé gitta quéc gia véi phin con Iai cita
thé gid,
* Swthdng nhat va mau thudn trong cde quan hé loi ich kinh té
- Su théng nhat cia quan hé loi ich kinh té:
_ Ching thong nhat véi nhau vi mot chi thé cé thé tré thanh bé phan
cfu thanh eda chi thé khdc. Do dé, I9i ich cita chit thé ndy duge thy hién
ngudi lao dng cé Igi ich riéng cia minh, dong
thé cdc cé nhan dé Iai 1a b phn cau thanh tap thé doanh nghiép va tham
gia vio loi ich tap thé d6. Doanh nghiép hoat dong cing cé higu qua, Iqi ich
doanh nghiép cang duge dim bao thi Igi ich ngudi lao déng cang duge the
hién tot: vige Lim duge dim bao, thu nh§p én dinh va duge nAng cao...
Nguot lai, loi ich ngudi lao dgng cing duge thye hign tét thi ngudi lao
dng cang tich cc kim vige, trach nhiém véi doanh nghiép cang cao va tir
do loi ich doanh nghiép cang durgc thyc hign tot.
Trong nan kinh 16 thi trudng, san long dau ra va céc yéu t6 dau vao
déu duge thyc hién thong qua thj trudng. Diéu dé c6 nghia 1a, mye tiéu ca
cde chii thé chi duge thyc hién trong m6i quan hé va phi hop voi myc tiéu
cia cdc chi thé khac, Nhu vay, khi cdc cha thé kinh té hanh dOng vi muc
tigu chung hode cac muc tiéu théng nat véi nhau thi cac Igi ich kinh técta
cdc chi ch dé théng nhit véi nhau. Chang han, dé thye hién loi fch cua
minh, doanh nghiép cai tién ky thudt, nang cao chét Iugng san phim, thay
déi miu ma sin phim... thi Igi ich doanh nghigp va Igi ich xa hGi théng
nhat véi nhau. Chi doanh nghigp cing thu duoc nhiéu loi nhugn thi nén
kinh té, dat nude cang phat trign,
~ Sumau thudn trong quan hé loi ich kinh t&
Cac quan hé Igi ich kinh t& mau thuZin véi nhau vi ede elt thé kink té
6 th hanh dng theo nhig phuong thie khéc nhau dé thye hign cic lei
ich cia minh, Su khéc nhau d6 dén mite di |4p thi tré thanh mau thuin. Vi
dy, vi Igi ich cia minh, cac ca nhén, doanh nghiép c6 thé 1am hang gid,
buon lau, trén thué... thi Igi ich ciia cd nhan, doanh nghigp va loi ich xa hoi
127mau thuin véi nhau, Khi dé, chi doanh nghiép cing thu duge nhiéu lei
nhuan, loi ich kinh té cia ngudi tiéu dung, cia xa héi céng bi tén hai
Loi feh eda nhimg chi thé kinh té ¢6 quan hé true tiép trong
phan phdi két qua hoat déng sn xudt, kinh doanh eting ¢6 thé mau thudn
v6i nhau vi tai mét thai diém két qua hoat déng sin xuAt, kinh doanb la xde
inh. Do dé, thu nhdp ela cha thé niy ting én thi thu nhap eta chi thé
khde gidm xudng. Chang han, tién rong ctia ngutsi lao ddng bj bat xén sé
lam ting Igi nhugn ciia ch doanh nghiép; nha nude gidm thué sé lam loi
nhugn doanh nghigp tang...
Khi oé mau thudn thi vige
ci nguén cia ce xung d9t xi hi
Igi fch kinh té bude ci phai quan tam va tré thanh chéte nang quan
trong cita nha nude inh x8 hgi, tao dong he phat trién kinh té -
xi hgi.
Trong cc hinh thie loi ich kinh té, loi ich c4 nhan 1a co nén tang
ciia ci Ioi ich khiic. Cée nguyén nhan cho yéu 1a, she nhdt nu ci co ban,
séng cn truée het thuée vé céc ca nhan, quyét dinh hoat dng cita eée cA
hin; that hai, thye hign loi ich c& nhan 1a so so dé thy hign cdc Igi ich
khdo vi cA nhén cau thanh nén tip thé, giai cp, xf hdi... “Dan gidu” thi
“nude manh”, Do dé, loi ich ed nhan chinh ding can duge phap ludt tn
trong, bio vé.
* Cac nhan t6 anh huéng dén quan hé Igi ich kinh t&
‘dc quan hé loi ich trong nén kinh té thj trudng chiu tic dong cha
nhiéu nban t6, cu thé nhw sau:
Thit nhdt, winh d6 phat trién ctia luc rong san xudt.
La phuong thée va mée 46 tha man cde nhu cdu vat chat cita con
ngudi, loi ich kinh té truéc hét phy thugc vao sé Ingng, chat lugng hang
héa va dich vu, ma diéu nay Iai phu thude vao trinh 49 phat trién lyre lung
san xudt. Do d6, trinh 46 phat trién ca lye Iugng san xudt cang cao, vige
4p img loi fch kinh t8 cua cae chi thé cang tot. Quan hé Igi ich kinh té vi
vay, cang o6 didu kién dé théng nha véi nheu. Nhu vay, nhin 16 dau tién
anh hudng dén quan hé Igi ich kinh té cia cae chit thé 1a lye Iunyng sin
xudt, Chinh vi vay, phat trién Iye Iwong san xuat tr thanh nhigm vu quan
trong hang dau cia cde quéc gia
Thit hai, dia vi cita chit thé trong hé théng quan hé sin xudt x hdi
128Quan hé san xuét, ma trrée hét Li quan hé sé hitu vé tw Ligu san xuat,
quyét dinh vi tri, vai 16 ciia mdi con ngudi, mdi cha thé trong qué trinh
tham gia cdc hoat dong kinh t¢ - xii hgi. Do 46, khéng c6 loi ich kinh té
nim ngoai nhimg quan hé sin xuat va trao déi, ma n6 14 sin phim cia
nhiing quan hé san xudt va trao di, 14 hinh thite tin tai va biéu hign cia
cae quan hé san xuat va trao di trong nén kinh té thi truong.
Thi ba, chin sdch phén phét thu nhdp cia nha meée.
Su can thigp cita nha nue vio nén kink t6 thj trong 1 tit yéu kidich
quan, bing nhieu loai céng cy, trong dé 6 céc chinh sch kinh té - xa hoi
Chink sich phan phoi thu nhap ct nh’ nue lam thay d6i mate thu nhap va
tuong quan thu nhfp cita cfc chi thé kinh t8, Khi mic thu nhap va trong
quan thu nhap thay doi, phuong tite va mite a6 théa man cée nhu
chét cing thay di, tc I Igi ich kinh (6 va quan h@ Igi ich kinh t& gia efe
cchii thé ciing thay di
‘Thit tc, hoi nhép kinh té quoc te.
Ban chat cia kinh té ‘hj trudng 1d mé ctta hoi nhap. Khi mé ctta hi
nhfp, cde quéc gia cé thé gia ting Igi ich kinh té tir thuong mai quéc té, dau
tr quéc té. Tuy nhién, Igi ich kinh té cia cic doanh nghiép, ho gia dinh san
xudt hing héa tu chy trén thi trudng ni dja ¢6 thé bi anh hung bei canh
tranh ciia hing héa nuée ngoai. Dat nurée e6 thé phat trién nhanh hon nhung
ting pha d6i mat véi cdc nguy co can kigt tdi nguyén, 6 nhiém moi trudng
Didu dé cé nghia 1a hi nhép kinh té quéc té sé te dng mgnh mé va nhidu
chiéu dn Igi ich kinh té eita cdc chia thé.
* Mét s6 quan hé Igi ich kinh té co ban trong nén kinh té thi trudng
Trong diéu kién kinh ¢é thi trudng, 6 dau ¢6 hoat déng kinh 16 dd
c6 quan hé Igi ich. Trong d6, c6 mét s6 quan hé loi ich kinh té co ban sau
day:
‘M6t (4, quan hé loi ich gitta ngudi lao dong va ngudi sir dung lao
dong.
Nguéi lao dgng la ngudi cé di thé hye va tri lyre d& lao Ong, the la
66 kha, nding lao déng, Khi ho bén ste lao dong s€ nbn duge tién Ivong
(hay tién céng) va chiu sy quan ly, diéu hanh cia ngudi sir dung lao ééng.
Ban chat ctia tién long la gia cd cha hang héa site lao dng, chi di ¢é tai
sin xudt site lao dng, Ngudi sir dung lao dng li chi: doanh nghigp (nha tw
ban trong CNTB), ec quan, 16 chite, hop téc x4, hd gia dinh, c4 nhian c6
thué muén, sir dung lao dng theo hgp ding lao dong, LA ngudsi tra tién
129mua hang héa strc lao déng nén ngudi sir dung lao déng cé quyén té chic,
quan ly qua trinh kam vigc eiia ngudi lao dOng. Loi ich kinh t€ cha ngudi str
dung lao déng thé hién tép trung & loi nhugn ma ho thu duge trong qua
trinh kink doanh. Lyi ich kink té cia ngudi lao dong thé hign tp trung &
thu nhdp (truée hét la tién hron; n thing) ma ho nhan duge tir viée ban
site lao déng cia minh cho ngudi sit dung lao déng. Lai ich kinh té cha
ngudi lao ding va ngudi sir dung lao dong c6 quan hé chit ché, vira thing,
nhdt, vita mau thudn véi nhau,
Su théng nhdt vé loi {ch kinh 18 gitta ngudi lao dong vi ngudi st
dyng lao déng thé hign: néu ngudi str dung lao dong thye hign cic hoat
dng kinh t8 wong dién kign binh thudng ho sé thu duge loi nhun, thue
hign duge Igi ich kinh t& ciia minh; déng thoi, ho sé tiép tye sir dung lao
dng nén ngudi lao déng cling thwe hign duge Igi ich kinh té cia minh vi
6 vige lam, aban duge tién luong. Nguye lai, néu ngudi lao dong tich eue
loi ich kinh t6 eta ho durge thye hién thong qua tién hrong dirge
hn, dOng thei, g6p phin vao sy gia ting loi nhudn ciia ngudi str dung lao
d6ng. Vi vay, tao lip sir théng nhat trong quan hé Igi ich gitta ngudi lao
dong vA ngubi str dung lao dong 1a diéu kign quan trong thy hién loi ich
kinh té ci hai bén,
‘Tuy nhién, quan hé Ioi ich kinh t& gitia ngudi lao dGng va ngudi sit
dung lao dong cn ¢6 mau thudn, Tai mot thoi diém nhdt dinh, thu nhgp ti
cac hoat dng kinh ¢é la xe dinh nén lgi nhufin cita ngudi sir dung lao dong
tng lén thi tién wong ella ngudi lao dgng giém xuéng va nguge Iai. Vi lgi
fch ciia minh, ngudi sir dung lao dng IuGn tim cach eat gidm t6i mic thap
nhat céc khoin chi phi trong d6 6 tién luong cha nguvi lao déng dé ting
Jgi nhugn, Tuy nhién, tién luong 18 digu kign dé tai san xuét site lao déng
nén mite tign Iwong thap nhat nguéi sir dung lao dng phai tra. cho nguti
Jao dong la mize tién Iwong téi thieu. Vi loi ich cia minh, ngudi lao dong se
dau tranh doi ting luong, gidm gid lim, .. Néu mau thufin khong
duge gidi quyét hop ly sé anh huong xau tii cic hoat dng kinh té,
Dé bao vé loi ich kinh té cia minh, ngudi lao dong va ngudi sir dung
lao dng di think Ip ede 16 chée rigng. Cong doan Ta t8 hie quan trong
nhat bio vé quyén loi ngudi lao dong. Nguoi sir dung lao dong c6 céc
nghigp doan, hdi nghé nghiép... Trong x4 hdi hign dai, déu tranh gitta cde
bén can phai tuan thi cdc quy dinh ciia phap luat.
Hai 1a, quan hé loi ich gitta nhimg ngudi sit dung lao dng.
Nhiing ngudi sit dung lao d6ng cé quan hé Ii ich kinh té chit ché
130,véi nhau. Trong co ché thj trdng, nhing ngudi sir dung lao déng vira 1a
tdc, vita 1a d6i thi cia nhau, tir dé tgo ra sy théng nhat va mau thudn vé
Joi ich kinh té gitta ho. Nhimg ngudi sit dung lao dong lién két va canh
tranh v6i nhau trong tmg xit véi ngudi lao dng, voi nhiing ngudi cho vay
vén, cho thué dat, véi nha nuéc, trong chiém Tinh thi trudng...Trong co ché
thj tragng, mau thudn vé loi ich kinh té gitta nhimg nguéi sir dung lao dong
Jam cho ho canh tranh véi nhau quyét ligt. Hé qua tat yéu 1A cdc cae nha
doanh nghigp ¢6 gid tri 4 biét cao hon gid tri xa hi va cdc ri to khie bi
thua 16, phi san... bj logi bé huong truémg. Ding thdi, nhiing ngudi
thu durge nhiéu Igi nhuan sé phat trién nhanh chéng.
Nhiing nguéi sir dung lao dong khéng chi canh tranh trong cling
nginh, ma cdn canh tranb gitta ede nganh, bing vige di chuyén vén (tu ban)
i nginh niy sang nginh khée. Tit d6 hinh thanh ty suat Joi nhuan binh
qué, tire la nhig nguoi str dung lao déng 4a chia nhau Loi nhuan theo von
dong gop. Sy thSng nhat va mau thuén vé loi ich kinh 16 gitta nhiing ngudi
sir dung lao déng biéu hign Gp trung 6 Igi nhuan binh quén ma ho nban
duge.
Su théng nbat vé Ioi ich kinh té lam cho nhiing nguti sit dung lao
dong lién két chat ché véi nhau, hé trg Han nhau. Quan hé chat ché ve loi
ich kinh té gitta nhimg ngudsi sir dung lao dgng lam cho ho tro than adi
ngi doanh nhan. Trong co ché thi trudng, di ngii nay déng gép quan trong
‘yo su phét trién kinh t6 - x hi nén can dirgc t6n vinb, tao digu kién thuan
Igi dé phat trién
Ba 1a, quan hé |gi ich giita nhing ngudi lao dng.
‘Trong nén kinh té thi trudng, nhigu ngudi mudn ban sire lao dong.
8 thuc hin loi ich kinh té cia minh, ngudi lao dong khéng chi phai quan
hé véi ngudi sir dung lao déng, mi cdn phai quan h@ véi nhau. Néu cd
nhiéu ngudi ban sitc lao dGng, ngudi lao déng phai cgnh tranh véi nhau.
Hau qué 1a tidn kong cia ngudi lao déng bi gidm xudng, mOt bd phan
ngudi lao dong bi sa thai, Néu nhiing ngudi lao dong théng nhat duge voi
nhau, ho e6 thé thyc hign duge cae yéu sich cia minh (6 mOt ching mye
ht dinh) 46i v6i gidi chi (nhiing ngudi sir dyng lao dng).
pé han ché méu thudin Igi {ch kinh 1 trong ndi bd, dic trung voi
nhiing ngudi sir dyng lao déng, nhimg nguéri lao dong da thanh Jap t chu
rigng, Sy doan két, gidp do ln nhau gitta nhimg ngudi lao dng trong gidi
quyét cde méi quan hé 1a rit cn thiét nhung phai dya trén cfc quy dinh cha
phap lugt.
131Bén 1a, quan hé gitta loi ich c4 nhan, Igi ich nhém va Igi ich xa héi.
‘Trong co ché thj truéng, cA nhdn tdn tai dudi nhidu hinh thie Newdi
ig, neuoi str dung lao dOng déu 1a thanh vién ciia xa hi nén méi
nguéti déu c6 Igi ich ca nhan va c6 quan hé chit ché véi loi {ch xd hi. Néw
ngudi lao déng va ngudi sit dung lao dong lam vigc theo ding cac quy dinh
tia phap lat va thy hign duge cdc Ioi feh kinh 16 cia minh thi ho da gop
phan phat trién nén kinh te, thue hign loi ich kinh t€& cita x di. Khi gi ich
kink té cita x4 hOi duge thye hign, xa hoi phit trién sé tao lap moi truong
thudn Igi dé nguéi lao déng va ngudsi sir dyng lao déng thuc hign t6t hon
cc Ii feh kink té cla minh. Nguoe Iai, néu gitta ngudi lao dong va ngudi
stt dung lao dng nay sinh mau thudn khong gidi quyét duge; ho’ic ngudi
lao dong va ngudi sit dung lao déng eng téc voi nhau la hang gia, hing
nhai, tron thue... thi Igi ich kinh t& ctia x8 hi jeu hign Li
nén kinh t@ chim phat trién, chat hngng,cuge sng ciia ngudi din cham
duge cai thign... Tir dé anh huéng xdu dén Igi ich kinh té etia cde chi thé,
trong d6 cé loi ich kinh té cha ngudi lao dng va nguai st: dung lao dong,
1 tn tai va phat trién cia céng déng, x4 hdi quyét dinh sy tn tai,
phat tién cia c4 nhan nén loi ich xa hoi déng vai trd dinh huéng cho Iai
ich ef nhin vit cée hoat déng thy hign lyifeh ef nhan, La fch xa hoi 1a\eo
sé cia sy théng nhét gitta cdc Igi ich ¢4 nhin, tao ra sy théng nhat trong
hoat dng cia cae chii thé khac nhau trong xa hdi. Ph. Angghen dai ting
hing dinh: “G dau khong c6 loi ich chung thi & dé khéng thé c6 su thong
nhat vé muc dich va cing khong thé co sw théng mhat vé anh ding
duge"!®. Quan hé Igi ich gitta cdc chi thé trén cho thdy, loi fch ca nhan va
Joi ich x4 hi c6 quan he nhiéu chiéu.
‘cc nhan, t6 chire hoat dng trong cling nganh, cing linh vee, lién
két voi nhau trong hanh dong dé thyc hign tt hon Igi ich riéng (loi ich e&
han, 16 chic) cia ho hinh thanh nén “Igi ich nhém”. Dé la cde higp hGi
nginh nghé, céc t6 chit chinh tri, x hi, cc nhom dan cur chung mot s6
loi fch theo ving, theo s6 thich... Cc ¢& nhin,t6 chitc hoat dng trong cic
nga, linh vic khéc nhau nhung e6 méi lién hé véi nhau, lién két véi nhau
trong hanh déng dé thy hign t6t hon Igi ich riéng minh hinh thanh nén
“nhém Igi ich”, Dé 1a m6 hinh lign két gitta 4 nha trong néng nghiép: nha
ndng - nha doanh nghigp - nha khoa hoc - nhi nude; m6 hinh lien két tn
{hj truéng nha 6: nha doanh nghigp kin doanh bat dng sin - ngan hang
thuong mai - nguési mua nha...
CMe - Ph Angghen (1995),
132
‘ap, Tap 8, Nxb, Chink ei qué ia, Ha NOI 1728,“Loi ich nhom” va “nhém loi ich” néu pha hgp vdi Igi ich quéc gia,
khong gay tn hai dén ede loi ich kh cén durge ton trang, bio vé vi a0
didu kién vi dit nue 06 thém dong lye phat trién; nguge Iai, khi ching
mau thudn véi loi ich quéc gia, lim tén hai céc Igi ich khac thi cn phai
ngin chin,
‘Trong thy té, “loi ich nhom” va “nhOm loi ich”
cng ehtto, vién chife howe cae co quan céng quyén nh
déng tieu cye dén Igi ich xa hGi va céc loi ich kink té khéc vi quyé
nurée sé bj lam dung va phuc vu cho Igi ich ca céc ca nhan. Diéu can uw
¥.‘Igi ich nhém’ va “nhém Igi ich” tiéu eye thurdng khong 16 dign. Vi vay,
vige chéng “igi ich nhém” vi “nh6m loi ich” tigu cye vO cing khé khan,
Dé bao dim su thong nhit gitta Igi {ch c4 nhén va loi ich xa hoi, vide chong
“gi ich nhém” va “nhém loi ich” tiéu eye phai duge thye hign quyét ligt,
thug xuyén.
sy tham gia cia
_ Phuong thite thy hign Ii ich kinh t8 trong eéc quan hé loi ich eit
yéu
Mic dit c6 nhidu quan hé loi ich dan xen, tay nhién, trong diéu kign
kinh ¢é thi truong dinh buéng x4 hOi chii nghfa, e6 hai pinucmg thize co ban
8 thye hign Igi ich kinh t€ gom:
Thi nhdt, thre hign loi ich kinh té theo nguyén tic thi trudng,
Céc quan hg Igi ich, of cha thé loi foh kinh té me di da dang, song
8 c6 thé thy hign duzge loi ich ciia minh, trong boi canh Kinh té thi tung
cin phai cin etr vio ede nguyén téc ciia thi truémg, Day 1a phuong thie phd
bién trong moi nén kin té thi trzdng, bao gdm ca kinh té thj trang dink
huéng x4 hdi chi nghia & Vigt Nam.
Thit hai, thye lgi ich kinh té theo chinh séch cla nha nuie va
vai trd cita cdc 15 chite xa hdi.
Khi thye bién loi fch kin 18, néu,chi cin ett theo nguyén tie thi
trudng, at yéu sé dan dén nhing han ché vé mat xa hoi. Do d6, dé khic
ciia phuong thite thu hign theo nguyén tac thi trudng,
phuong thi thye hign Ig fch dua trén chinh sch eta nha nue va vai to
cia cdc t8 chite xi hoi can phai durge chit ¥ nhim wo sy binh dang vi thic
day tién b6 xa hdi.
5.3.2. Vai trd nha nude trong bio dam hai hoa cdc quan hé Igi ich
Hai haa céc loi ich kinh té 1a sy théng nhat bién chimg gitta Igi ich
133kkinh té etia céc chii thé, trong 46 mat mau thudin duge han ché, tréch diroe
va cham, xung d6t; mat thong nhat duge khuyén khich, tao diéu kign phat
trign ca chiéu réng va chiéu siu, tir dé tgo déng lye thie day céc hoat ding
kinh té, g6p phan thye hign t6t hon céc Igi ich kinh té, dc biét la Igi ich xd
hi
DE 6 sy hai hoa gitta céc lgi ich kinh +8 chi ¢6 kinh té thi trxdng li
khong di vi cdc loi ich kinh té ludn vira thong nhAt, vila méu thudin véi
phau, ma y
kkinh té la sy can thigp ctia nha nude vao cdc quan hé Ioi ich kinh té bing
cde cong cy gido duc, phép ludt, hanh chinh, kinh té... nham gia ting thu
nh§p cho cac chi thé kinh t; han ché mau thudn, ting cudng sw théng
nhat; xir ly kip thai Khi cd xung d6t.
5.3.2.1, Bao vé loi ich hop phap, tao mdi truong thugn lpi cho hoat dong
tim kiém Igi ich cita cic chit thé hinh 6
Cac hoat déng kinh té bao gié cing cing dién ra trong mot mdi
trudng nhat din. Méi truong cng thudn Igi, cc hoat dong kinh té cing
higu qua va khéng ngimg mé réng. Méi tudng vi mé thudn Ioi khéng te
hinh thinh, ma phai duge nha nude tao gp. Tao lap mdi trudng thuan loi
cho cdc hoat ddng kinh té truée hét 1a gitt ving 6n dinh vé chinh tr. Trong
nhiing nam vira qua, Viét Nam da thye hién rat tdt didu nay. Nho dé, cde
nha dau tu trong nude va ngoai nude rit yén tam khi tién hanh dau tr. Tiép
tye gitt vimg dn dinh vé chinh trj 1A gdp phan bio dam hai hoa céc loi ich
kinh té 6 Viét Nam,
‘Tgo lp mdi tréng thudn Igi cho cdc hoat dng kinh t& Adi héi phai
xfy dymg durge méi tréng phap lust thOng thodng, bao vé duoc loi ich
chinh dang cila céc chit thé kinh té trong va ngoai nude, dic biét 1a loi ich
cha dat nude. Trong béi canh hdi nhap quéc té ngay cing siu rong, hé
théng phap Iudt cia méi quéc gia con phai tuan thir cde chudn muc va
thong 12 quécté, Trong nhing nim vira qua, hé théng phap luat cua mrdc ta
da va dang thay di tich cyc. Tuy nhién, van dé 1én nhét hién nay 1a tudn
thit php luat,
Tao lap mdi trudng thudn gi cho cdc hoat dong kinh té tt yéu phai
dau tu xy dung két cdu ha ting cia nén kinh ¢& (bao gdm hé thong during
bd, dudng sit, duong séng, dung hang khéng...; hé thong cau cong; hé
thong dign, nude; hé théng thdng tin lién lac...). Nho phat trién két cau ha
ting duge coi ld mét trong ba dét pha Ién, trong hing nim vira qua, ket
cau ha tang cia nén kinh (8 nude ta d& duge cai thign rat ding ké, dp img
134nhu cau ea cée hoat dng kinh t8. Moi trang vi mo vé kinh té 401 hdi nha
nude phai dua ra duge ede chinh sch phi hop véi nhu cau cia nén
trong ting giai doan. Thye té cho thay, cée chinh sich kinh té cia Viet
Nam dang timg bude dap img yéu cau nay.
Tao lip méi trudng thudn Igi cho cée hoat déng kinh té con 1a tao lap
méi truéng viin héa ph hop véi yéu cau phat trién kinh té thi trang. Dé 1
méi trdng trong dé con ngudi ning déng, sdng tgo; tn trong ky cuong,
phap ludt; git chi tin.
5.3.2.2, Diéu hoa lpi ich gitta cd nhan - doanh nghigp - xa hoi
Do mau thudn vé Igi ich kinh té gitta cdo chi thé va tic dong ota cfc
uy luGt thj trudng, sy phan héa vé thu nhdp gitta ede ting 6p dn cu Lim
cho Igi ich kinh ciia mt b6 phn din ear dirge thye hign rit khé khan,
han ché. Vi vay, nha nue cin ¢6 ede chinh sich, trude hét 14 chinh sdch
phan phéi thu nhap nhiim bao dam hai hda cic Igi ich kinh té. Trong didu
kign kinh té thj trong, mot mét, phai thira nhén su chénh léch vé mite thu
nhap gia céc tip thé, cdc cf nbd 18 khdch quan; nhung mit khéc phai
ngin chin sy chénh léch thu nhap qua dang. Sw phan héa xa hdi thai qua c6
the din dén cang thing, tham ch xung d6t xa hdi. Bo 1a nhiing van d8 ma
chinh sch phan phdi thu nhp can phai tinh dén, Phan phéi khong chi phy
c vao quan hé s@ hitu, ma cn piu thude vao sin xuat. Trinh 49 phat
ota Ize lugng sin xuat cng cao, hang héa, dich vy cing doi dao, chat
Irgng cng t6t, thu nh§p cua eae chii thé cdmg lin, Do dé, phét trién manh
mé Iye Iugng sin xudt, phat triém khoa hge - cOng nghé dé ning cao thu
nhap cho céc chi thé kinh t8, Dé chinh la nhing dieu kién vat chat dé thuc
hign ngay cing day da su céng bing xa hoi trong phan phéi.
5.3.2.3, Kiém soit, ngiin ngira ede quan h@ Ioi tch cé anh huéng tiéu cwe
déi voi sw phat trién xa hei
Loi ich kin té la két qua try tiép ciia phan phéi thu nhép. Phan phoi
céng bing, hop ly g6p phan quan trong dam bao hai héa céc Igi ich kinh té.
Do dé, nha nude phai tich cue, chi dng thyc hign cng bang trong phén
phdi thu nhap.
Hign nay, ong bling trong phan phéi e6 hai quan nigm chinh: cong
bing theo métc 46 (cn ctr vio mite thu nh§p ma méi chi thé nhan duge) va
cong bang theo chite ning (cin ett vao déng gép trong vige to ra thu
nhap). Méi quan niém du cé wu diém va nhuge diém nén cin sit dyng két
hop ca hai quan nigm nay. Trude hét, nha nuée phai chim lo doi sng vat
135chat cho moi ngudi 6 méi giai dogn phat trién, ngudi dan phai dat
duge mite song t6i thiéu. Dé lam duge diéu nay, nha nude cin thye hign c6
higu qua ede chinh sch xoa d6i gidm nghéo, tgo diéu kign va co hoi tiép
cn binh ding cée ngudn lye phat tién, huréng thy cde djeh vu xa hi ev
ban, vuon lén thoat doi nghéo viing chic & ede ving nghéo va cae b} phan
dn cx nghéo, khiie phuc tu tung bao cp, § lai. Chit trong ec chinh sich
uu dai xa hdi, van dong toan dan tham gia cac hogt dng dén on dap nghia,
uéng nude nbé nguén, Day manh céc hoat Ong nhén dao, tk thign, giip
ngudi nghéo, ding bao céc ving gp thién tai... Tiép theo, nha nude can 6
cde chinh sich khuyén khich ngurdi dan lam gidu hop phép, tao diéu kign va
gitip 46 ho bing moi bign phép. VE nguyén tie, ngudi dan duge Lam tat cd
nhiing gi ludt php khong cém; ludt phap chi cam nhimg hoat dong gay tén
hai lgi ich quéc gia v3 i
Dé Ioi ich kinh té that sy 1a dng lye cia cée hogt dng kinh 16,
ngudi lao dong va ngudi sit dung lao dng phai c6 nhan thite va hanh dng
ding trong linh ve phén phéi thu nhfp. Ho can phai hiéu duge cfc nguyén
tac phan phéi cita kinh té thj trudng dé 6
luong. vat loi nhuan;
nghia vy nop thue... Tuyén truyén, gio dyc 48 nang cao niin thite, hiéu
biét vé phan phéi thu nhdp cho cae chil the kinh té - xa hoi la nhimg giai
phap rat can thiét dé Jogi bo nhiing ddi hoi khOng hop ly vé thu nhap. Trong
trudng hop nguéi lao déng va ngudi sir dung lao dong khdng tw nhén thire
va thye hign duge, nha nude cin 6 su tu vin, diéu tiét hop ly.
Bén canh 46, trong co ché thi trudng, thu nhap tir cdc hoat dong bat
hgp phap nhw budn Igu, lam hang gid, hang nhdi; hia dao; tham nhiting...
t6n tai kha phé bién. Cc hoat déng nay cing gia ting, cang lam tén hai loi
ich kinh 16 ea cde chit thé lam dn chan chink. Bé chéng céc hin thie thu
nhap bat hop phap, bao dim hai hda cée Igi ich kinh té. Trude hét, phai 6
bg may nha nude liém chink, cé higu lye. BO may nha nude phai tuyén
dung, sir dung duge nhing ngudi co tai, od tam; sing loc duge nhiing
ngudi khOng di tiéu chun, Can bd, eOng ehiie nha nude phai duge dai nd
xting ding vi chju tréch nhigm dén cing moi quyét dink trong pham vi,
chite tréch cia ho. Nha nude phai kiém sodt duoc thu nhap cia céng din,
truéc hét la thu nh§p ciia cn b6, céng chire nha nude. Trude phap ludt, moi
ngudi dan va cén bd, céng chite nha nuée phai thue su binh ding; moi vi
pham phai duge xét xir theo quy dinh cia phép lugt. Thye hign céng khai,
minh bach moi co ché, chinh sach va quy dinh cia nha nude... Nho 46,
nguéi dan, doanh nghiép va cn bd, céng chire nha nude hiéu 13 duge
136quyén loi, trach nhiém ca minh, Dang thai, cae co quan céng quyén, can
bd, céng chife nha mde dugc gidm sit, tranh duge tinh trang lam quyén,
thiéu tréch nhiém, tham nhing...
Hop 5.4: Quan diém efia Dang COng sin Vigt Nam vé ngiin ngira nhémg quan hé
loi ich tidu ewe
Céc cp ity, t6 chite dang. chi dao ri soat, hoa thign cde quy dinh, vain bin quy
Int vé quan ly, diy hank bao dim cong khai, minh bach, g6p phin x6u bo
in - cho", "duyét - cap"; ngiin chin, day Iii tham nhiing, tiéu ewe, "Igi ich
nhém®, "sin sau", tryc Igi trong quan IY, sit dung ngén sich, tai sim céng, 06 phan héa
doanh nghigp nhi mide, vén dau tu, dat dai, tai nguyen, khodng sin, tai chink, ngdn
hang, thué, hai quan, phn bd, quin ly va sir dung bién che.
Ngudn: Dang Céng sin Viet Nam, Nght aot Hé6i nghi BCHTW lin thie,
Kida X11, H, 2017.
Cing véi d6, vige ning cao higu luc, higu qua eta hoat déng thanh
tra, kiém tra va xit ly vi pham la de bigt can thiet. Thyc hign t6t hoat dong
nay khong chi nhim khiie phue cée bat cBp, thuc hién cOng bing x4 hgi, mi
quan trong hon la ng&in chin ec hinh thite thu nhap bat hgp phap.
5.3.2.4. Giii quyét nhitng mau thudn trong quan hg lgi ich kinh té
Mau thudn gita céc Igi ich kinh 16 1a khach quan, néu khong duge
giai quyét sé anh hudng tre tigp dén dong lye cita cc hoat dong kinh 6.
Do 46, khi cc mau thudn phat sinh cin duge gidi quyét kip thoi. M
vay, céc co quan chite nding cia nha nuée cin phai thudng xuyén quan
phat hign mau thudn va chun bi chu dao cAc giai php di phé. Nguyén tic
gidi quyét mau thuan gitfa cdc Igi ich kinh t8 Ia phai c6 su tham gia ela cfc
bén lién quan, c6 nhén nhugng va phai dit lgi ich dat nude [én trén hét,
‘Ngan ngiva 1a chinh nhung khi mau thudin gitia cdc Igi ich kinh té bang
phat 6 thé din dén xung d6t (dinh Ong, bai cbng...). Khi o6 xung d6t gia
céc chit thé kinh té, cn cé sur tham gia hda gidi ciia cde t6 chite xa hoi e6
Jign quan, @c biét Ia nha muse. /.
bene
TOM TAT CHUONG
Kinh té thi trrdng dinh huéng xa hOi chi ngbfa 18 mot kiéu nén kinh
6 thi trudng phi hgp v6i thei ky qua 46 len chi: nghia xa hoi & Vigt Nam,
Phat trién kinh té thi trong dinh hung x3 hoi cho nghia phi hop voi
nhiing quy luat khdch quan cia lich sir va hoan cénh thyre tién cita Vigt
137Nam,
Kinh «é thi tudng dink huéng xa hdi chi nghia 6 Vigt Nam cd
nhimg dc diém chung cia kinh ¢€ thi trudng hién dai, déng thdi o6 nhiing
dae diém riéng c6 do tinh dinh huémg xa hi chit nghia quy din. Bé phat
trién kinh t€ thi trudng hudng t6i thue hién muc tiéu eta et: nghia xa hoi
cn phai xéy dung va hoan thign thé ché kinh té thi trudng dinh hudng x4
hi cha nghia, Day 12 wich nhiém eta Ding, nha nude va toan xa hii.
Toi fch kinh ¢é 1& pham ti kinh t khéch quan, la dong tye cia cic
hoat dng kinh t8. V8 ban chat, lo ich kinh té 18 quan bx hi, mang, tinh
lich su. Anh hung dén loi ich kinh t6 c6 nhigu nh t, quan trong nha I:
ue long sin xuat, quan hé san xudt, chinh sich nhd nuée, mite 6 hdi
hap quéc té..
Trong co ché thi trudng, ede chi thé kinh té quan hg véi nhan, xudt
phat tir quan hé Igi ich. Dé 14 quan hé Igi ich gitta ngudi lao dOng va ngwoi
st dung tao dOng; quan hé loi ich gitia nhimg ngwii sir dung lao dng;
quan hé Igi ich gitta nhiig ngudi lao dong... Céc quan hé Ioi ich dé la bieu
hign ea quan hé su xa hom, quan hé loi ich git cée cf nhiin — Igi feh
hém, nhdm Igi teh - Igi ich xa hoi, Bao dim hi hoa cdc loi ich kinh té la
yéu cau khach quan dé phat trién va nha nude 1a cho thé chinh trong giai
quyét vin d2 nay.
Cée thuit ngit cin ghi nhé:
Kinh 16 thi trudng dink huéng x2 hdi chit nghia: dae trumg; thé chés
thé ché kinh té; thé ché kinh té thj trrdng djnh hung x4 hdi chit nghia;
hhoan thign thé ché kink té thi traémg dinh hurGng xa hoi chi nghia. Loi ich
kinh t6, quan hé Igi ich, ngudi lao dong, ngudi str dung lao dong, quan hé
ich ca nhan - xa hdi,
Vin a8 thao luan:
1. Kinh té thi turing dinh huéng x4 hoi chi nghia & Vigt Nam vita
bao him nhiing ac trung cé tinh phd bién cia kinh té thi trudng trén thé
gibi, vita c6 dic tung mang tinh phii hgp vGi hoan cénh lich sir cu thé cita
Vigt Nam, hay théo lun dé lam 16 nhimg dc trung 46?.
2. Hy xuit phat ti vai 8 eta cOng dan, thio lun dé chi ra trich
nhigm cia minh ean thyc hign nhimg nhigm vy gi dé gép phan hoan thign
thé ché kinh f€ th trudng dinh huéng x4 bOi chi nghfa va thye hign hai hoa
céo quan hé Igi ich trong phat trién & Vigt Nam? Véi ter cdch Ia cOng din,
hay thao luan céc phuong thife dé bao vé loi ich hop phép cita minh khi
138tham gia cde hoat déng kinh té xa h6i?.
Cfiu di On tap:
1. Phan tich tinh tt yéu khdch quan ctia vige phat trién kinh té thi
trudng dinh huéng xa hoi chi nghia & Viet Nam?.
2. Trinh bay nhiing dic trmg cia kinh té thj tring dinh huéng xa
i chit neha & Vigt Nam?. Phin tich nhimg nhigm vy chit yéu dé hoan
thé ché kinh té thj truéng dinh huéng x4 hoi chu nghiia 6 Vigt Nam?
. Khai nigm, dic trmg va nhiing nhan «6 anh hudng dén cic quan
hé loi ich kmh t€? Céc quan hé Igi ich kinh té cha yéu trong nén kinh t6 th
trang? Sy thong nhat va mau thudn gi ich kinh 6? Vai to nha
nude trong vige dim bao hai hda céc li {ch kinh 162.
Tai ligu hye tp:
1. Dang Cong sin Vigt Nam (2016), Bao edo tong két mot 96 van dé bp
lug ~ thc tién qua ba moi ndim déi mdi (1986 -2016), Nxb Chink tr
quéc gia, Ha Noi.
2. Dring Cong sin Vigt Nam (2017), Nghi quyét s6 11-NQ/TW ngiy
03/6/2017 vé “Hoan thién thé ché kinh 18 thi trcdng dinh lurding xi hoi chit
nghia”.
3. Ding Céng sin Vigt nam (2016), Vain kign Dai hOi dai biéu toan
quéc Lin thé XII, Nxb Chinh tri Quéc gia, Ha N@i.
139Chuong 6
CONG NGHIEP HOA, HIEN DAI HOA VA HOI NHAP KINH
TE QUOC TE CUA VIE'T NAM
Chuong 6 sé cung cap hé théng tri thie vé cdng nghigp hod, hién dai
hoa & Vigt Nam trong béi céinh thich img véi cude cdich mang cng nghiép
lan thir ty (4.0), Trong 46 dé cp dén nhiing ndi dung co ban nhu: khai quat
lich sir cdc cuge céch mang céng nghiép; khai quat vé céng nghiép hod va
cdc mé hinh céng nghigp hoa tiéu biéu; tinh tat yéu va ndi dung co ban cia
cong nghiép hod, hién dai hod & Vigt Nam. Dac biét nhdn manh dén nhing
quan diém va gidi phap thye hién céng nghigp hod, hign dai hod & Viét
Nam trong boi ciinh cude cach mang cong nghiép Lin thit tr. Day thure chit
cing la trinh bay vé phuong thite cu thé dé thuc hign céng nghiép héa, hign
dai héa & Vigt Nam gan voi bdi canh phat trién m
Cing v6i d6, chuong 6 déng thai cung cdp mdt cach cé hé théng
tri thie vé hdi nh§p kinh té quée t8, téc déng cia hGi nhap kinh té quée
té va vige xay dung nén kinh té Viet Nam déc lap, ty cht trong hdi nhip
Kinh t8 quéc té. Day thye chat 1a co s6 ly lun dé hinh thanh tr duy vé
giai quyét cac quan hé Igi ich pitta Viet Nam véi cdc quéc gia trén thé
gidi thdng qua hOi nhgp kinh té quéc té - mét ngi dung quan trong nhét
cia hi nhap quéc té cita Viét Nam trong béi cénh mdi,
N6i dung cita chuong 6 sé duvge trinh bay véi hai phin chinh: i)
Céng nghiép héa, hign dai héa 6 Vigt Nam; ii) Hi nhap kinh t6 qudc 6
cia Viét Nam.
6.1. CONG NGHIEP HOA, HIEN DAT HOA 6 VIET NAM
wat céch mang cOng nghiép va cong nghiép héa
Khéi qudt vé cach mang cong nghiép
* Khai nigm cdch mang céng nghigp | ;
Cach mang céng nghiép lé nhing bude phat trién nhéy vot ve chat
trink do cita tu ligu lao ding trén co so nhing phat minh dot pha vé ky
thudt va céng nghé trong qud trinh phat irién cia nhén logi kéo theo se
thay doi can bin vé phan cong lao dong xa héi cing nhue tao bude phat
trién nding suat lao déng cao hon hin nher dp dung mét eich phd bién
nhitng tinh néing méi trong kf thudt - cong nghé dé vio doi sing xd hii.
140* Khdi quit lich sir eée cuge cach mang cong nghigp
trai qua ba cuge cach
mang céng nghiép va dang bit dau cud céch mang céng nghiép lan thir tr
(cach mang cong nghiép 4.0). Cu thé:
Céch mang céng nghiép lan tnt nhdt khoi phat tit nude Anb, bal du
tir gitta thé ky XVIII dén gitta thé ky XIX.
Tién de ciia cudc cich mang nay xuat phat ti sw trudng thanh vé luc
Jong sin xudt cho phép tgo ra bude phat trién dt bién ve tu liéu lao dng,
true hét trong linh vue dét vai sau d6 lan t6a ra cic nganh kinh té khée cia
nude Anh,
NOi dung co ban cia cuge eéch mang cong nghiép lin thé nbd 12
chuyén tit lao dng thi céng thanh lao dng sir dyng may méc, thc hign
co giéi hoa sin xuat bing vige sit dung mang long nue va hoi nude.
Nhiing phat minh quan trong tgo tidn d& cho cude céich mang nay 1d:
Phat minh may méc trong nganh dét nhw thoi bay cia John Kay (1733), xe
kéo soi Jenny (1764), may dét cia Edmund Cartwright (1785)... lim cho
nganh cOng nghgp dét phat trién manh mé. Phat minh may déng luo, dc
bigt la may hoi nude cia James Watt la méc mé dau qué trinh co gidi ha
sin xudt, Cie phat minh trong cng nghiép luygn kim ciia Henry Cort, Henry
Bessemer vé 16 luygn gang, cong nghé luyén sat fi nhimg bude tién lon dip
ling cho nhu cu ché tg0 my mée. Trong ngainh giao thOng van ti, su ra di
va phat trién ciia tau hod, tiu thay... da tao diéu kign cho giao théng van tai
phat trién manh mé,
Nghién citu vé céch mang céng nghiép lin thir nhdt, C.Mac da khdi
quat tinh quy luat ciia céch mang céng nghigp qua ba giai doan phat trién
gp téc gidn don, cong uudng tha cong va dai cOng nghiép. CMac
ig dinh dé 1a ba giai doan tng ning suat lao dng x4 hgi; ba giai doan
phat ‘rign cia Iue Iugng sin xuat gin véi sit cing 06, hoan thign quan hé
sain xuat tr ban chi nghia; ddng thoi efing ki ba giai doan x8 hi héa lao
déng va san xudt dién ra trong qué trinh chuyén bién tir san xuat nhé, tho
Ong, phan tan Ién sin xudt Ién, tp trung, hign dai,
Céch mang céng nghiép lén thir hai dién ra vao nita cudi thé ky XIX
én dau thé ky XX.
N6i dung cia céch mang edng nghigp Han thir hai duge thé hign, &
vige sit dung ning lung dign va dOng eo dién, dé tao ra cae dy chuyén
sin xuat e6 tinh chuyén mén hoa cao, chuyén nén san xudt co khi sang nén
141san xudt dién- co khi va sang giai doan ty déng héa cuc bé trong san xuit.
Cuse eich mang cng nghiép ln thir hai 1a su tiép néi cul
mang céng nghiép lan thir nhat, véi nhiing phat minh vé céng nghé va san
phim méi duge ra doi va p hu dign, xing diu, dng eo d6t trong
Ky thuat phun khi néng, cdng nghé luygn thép Bessemer trong sin xudt sit
thép da lam ting nhanh san Iugng, gim chi phi va gid thanh san xuat,
Nganh san x phat trién kéo theo sw phit tién ca nginh in dn va
phat hanh sich, bo, Nganh ché tao 6 t6, din thoai, san phdm cao su cing
duc phat trién nhanb. Sw ra di etia ning phuwong phap quan IY sin xudt
tién tién ca H.For va Taylor nlnr sn xuat theo day chuyén, phan céng lao
déng chuyén mén héa duge img dung rng rai trong cde doanh nghiép 4a
thie day ning cao ning sudt lao déng. Cugc céch mang céng nghigp lin
thi hai ciing da tao ra nhimg tién b6 vuot bac trong giao théng van tai va
thong tin lién lee.
__ Caich mang céng nghiép lén unt ba bit dau tir khoang nhiing nim
dau thip nién 60 thé ky XX dén cudi thé ky XX.
Die trig co bin eiia cudc cdich mang nay la sy xuat hign céng nghé
thdng tin, ty d@ng héa sin xuat, Céch mang eng nghigp lin thit ba dién ra
hi cé cde tién b6 vé ha tang dign tir, mAy tinh va sO héa vi n6 duige xite tic
di sur phat trién cia chét ban dan, sigu mdy tinh (thdp nién 1960), may tinh
c4 nhan (thép nién 1970 va 1980) va Internet (thap nin 1990). Cuge cich
1g cong nghiép [an thir ba da dua t6i nhimng tien b6 ky thudt cng nghé
ndi bat trong giai doan nay 1a; hé théng mang, mdy tinh cd nhan, thié bj
ign tir sit dung cong nghé s6 va robot cong nghiép.
Céich mang céng nghiép lan thi tw dugc dé cp Tan dau tién tai Hoi
chg trién Him céng nghé Hannover (CHLB Pic) nam 2011 va duge Chinh
pha Dire dura vao “Ké hoach hanh d§ng chién luge céng nghé cao” nim
2012.
Gin day tai Vigt Nam eting nu trén nhidu dign din kinh té thé giéi,
sit dung thugt ngit eéch mang eng nghigp lan ther tw voi ham 9 66 mot
su thay d6i vé chét trong Ive Iuong sin xudt wong nén kinh 1é thé gidi,
Cach mang céng nghigp lin thir tr duge hinh thanh trén co sé cuge cach
mang s6, gin véi sit phat trién va phd bién eda Internet két néi van vat voi
nnhau (Intemet of Things - JoT), Cach mgng cng nghiép lan thir tw 6 bieu
hign dc trung 1a sy xudt hign cdc cOng nghé méi c6 tinh dot pha vé chat
nhu tri tu@ nbn tao, big data, in 3D...
14a‘HOp 6.1. Tém tit dic trung ciia cdc cude cich mang cong nghiép
‘Cach mang cing | Cach mgng cong | Cach mang cing | Cach mang eng
nghigp oe tnt | nghigp lin thir hai | nghigp Hin thir | aghigp Kin thet tr
hae ba
Si dung ning] Sit dung nang | St dung céng | Lin két gitta thé gidi
luong nurée va | Iugng dién va dong | nghé thong tin vi | thye va ao, dé thee
| hoi nude, d& co | co dign, dé tao ra| may tinh, dé tr] hign cong vige thong
! Khi hod sinxudt | day trayén sin xudt | dGng hod sin xudt | minh va higu qua mhat
I hang logt
Wghién citu cua Sogeti VINT, 2016.
Nhu vay, méi eude cach mang céng nghiép xuét hign o6 mhting ndi
dung edt Idi, phat trién nhiy vot v8 tar lign lao dng. Sir phat trién cia te
ligu lao dng da thie day sw phat trign cia vin minh nhin loai, Theo nghia
6 6 cia céich mang céng nghigp cé ¥ nghia dc biét quan trong trong,
* Vai td cia céch mang cong nghiép d4i v6i phat trién
Vai tr clia cdc cude cdch mang cong nghiép déi voi phat trién cb thé
duge khai quét nhw sau:
Mot la, thie ddy swe phat trién kec luong sdn xudt
Cée cude edch mang cong nghigp c6 nhimg tac déng v6 ciing to lon
én sy phat trién lye luong sin xudt ca cfc quéc gia, déng thoi, tic dong
manh mé téi qua trinh diéu chinh cén trie va vai tr ea eée nhan 16 trong
luc hong sin xudt xa héi. Vé tw Ligu lao déng, tir ché may méc ra doi thay
thé cho lao dng thi: céng cho dén sy ra doi cia méy tinh dién tir, chuyén
nén san xuat sang giai doan tw dong héa, tai sin co dink thudng xuyén
duge d6i mi, qué trinh tp trung héa san xudt duge déy nhanh,
Cach mang céng nghigp cé vai tr} to Ién trong phat trién ngudn nhan
Tye, n6 vira dit ra nhimg ddi héi vé chat Iugng ngudn nhén lye ngay cing
cao nhung mit khdc lai tao didu kién dé phat trién ngudn nhdn lye, Cudc
cAch mang cng nghigp lan thir nhat da thie day ting trréng kinh té, nang
cao ning suit lao dong, gia ing cla cai vat chét, din dén nhiing thay di to
Jén vé kinh té - x hi, vn hoa va ky thuat. C.Mac va Ph.Anghen 4a nhan
xét ring: “Giai edp or sin, tong qué trinh thong tri giai cp chua diy mot
thé kj, d% to ra ohiing lc lugng sin xuét nhiéu hon va dd sO hon luc
143Iugng sin xuat cia tit ca cée thé hg trude kia g6p Iai”. Cude cdich mang
nay da dua née Anh tré thank mot cusng quéc kinh 6 Chau Au va the
gibi Ic bay gid, tao ra co sé vat chat kY thugt cho chit nghia tw bin va
khang dinh sy thing I9i cia né véi ché 46 phon; kién. Cuée céch mang
cOng nghiép lin thir nhét da hinh thanh hai giai cp co ban trong x4 hdi 1a
fur sin va v6 sin. C.Méc va Ph.Anghen chi r3: “ban than giai cp tu sin
hign dai cling 1 sin phim eda mot qué trinh phat trién lau dai, eda mot loat
céc eude cach mang trong phuong thifc sin xudt va trao
may méc thay thé lao dng thi céng 4a lam gia tang nan that nghiép, cong
nhdin phai lzo dng véi cudng dé cao, mée dO béc It lao dng ting Len Kam
cho mau thuan di khang gitra giai cap tur san va giai cap v6 san ngdy cing
gay git, Day la nguyén nhan lm bing né nhtmg cude dau tranh manh mé
cha giai cp céng nhan Anh vao cudi thé ky XVIII, dau thé ky XIX, sau do
Jan rong sang cdc muée khée nhu Phap, Dite.
Vé déi tuong lao dong, cdch mang cong nghiép di dua san xuat cia
con ngudéi vugt qua nhiing giéi han vé tai nguyén thin nhién cing nhu sy
phu thude eta sin xudt vaio ede ngudn nang lvong truyén thong, Hién nay,
cae yéu t6 diu vao cila sin xudt sé thay doi can ban. Nhiing d6t pha cia
cuge cach mang cng nghigp Lin thir tz (4.0) s€ Lam mat di nhting Ioi thé
san xudt truyén théng, dic bigt Ja ter cde nude dang phat trién oh nhfin
cing ré, dai dio hay sé himu nhieu tai nguyén. Vé xu hudng tat you mang,
tinh quy luat nay, cdch day gin hai thé ky, C.Méc da dy béo: “Theo da phat
trién ca dai céng nghiép, viée tao ra cita cai sé tré nén it phy thuge vao
thoi gian lao dong vi s6 Iuemg lao dong da chi phi ma phy thude vio vige
Ging dyng khoa hoe 4y vio sin xu”? va “Thién nhién khong ché tao ra
miy méc. Tat cd nhling cdi d6 déu Ia sin phdm cia lao dng cia con
ngudi, du 1 sire mgnh da vt héa cba tri thire. Sy phat trién cia tr ban 0}
dinh a chi s6 cho thay tri thire xa hdi phé bién, da chuyén hoa dén mite d6
nio thinh lye rong sin xuat tryc tiép, do dé né cing 18 chi s6 cho thay
nhiing dieu kign eiia chinh qua trinh song ca xa hi da phyc ting dén mite
46 nio sy kiém soat cita tri tué phd bién™.
‘Thanh tyu cia cée cuge efch mang cong nghigp tao didu kién 48 ce
nude tién tién tiép tye di xa hon trong phat trién khoa hoc cong nghé va
CMe Anghen, Toi t T1995,
CMée-Ph. Anghen, Tea tp, Neb Chinh tj que gi, 1995, H, tp 4, 598
ide “Ph. Aghen, Taka dp, Neb Chinh | gUbe wa, H, @p 46, phn Tc. 368-369
> CMe - Ph. Anghen, Ton tip, Nxb Chin tr qude aa, H,t8p 46, phn It. 372
144‘ing dung cée thanh twu khoa hoc céng nghé tién tién vio sin xudt vi doi
song. Dong thdi, to co hoi cho cdc nude dang va kém phat trién tiép can.
voi nhimg thanh tyu mdi cia Khoa hoc céng nghé, tn dung loi thé cua
nnhing nuée di sau; thye hign céng nghiép hoa, hign dai hoa de butt phi, rat
ngiin khoang cach vé trinh d@ phat trién véi cdc nude di trude.
Cach mang céng nghigp tgo co hOi cho cic nurse phat trién nhigu
nganh kinh té va nhitng nginh méi théng qua mé réng img dung nhting
thanh tyu vé céng nghé thong tin, céng nghé 6, céng nghé didu khién,
céng nghé sinh hoc. Cach mang céng nghiép thie day chuyén dich co cau
inh ¢é, hinh thanh co cu kinh té méi theo huéng hién dai, hoi nh§p quédc
46 va higu qua cao, Cac thanh tyu méi cita khoa hoc - cong ngh¢ duge img
dung dé 16: wu héa qué trinh sin xudt, phan phéi, trao doi, tiéu ding va
quan ly, quan tr...
it goc d6 tiéu ding, ngudi dan duge huéng loi nhd tiép can dure
v6i nhiéu san phdm va dich vy méi c6 chat lugng cao yéi chi phi thap hen.
Cach mang cong nghiép 4.0 méi chi bat dau & mét vai nue, nhung cach
mang cOng nghiép 3.0 Igi dang tac dong manh hon & dai da 86 cdc quéc gia
trén thé gidi. Mot sO nurée lac hu hign chua thye hign xong cde n6i dung,
cia cdch mang cOng nghiép lan thir nhat va thir hai. “Cudc eich mang cong.
nghiép lan thir hai van chua dén duge v6i 17% dan s6 cita thé gidi - tite
ude tinh khong gn 1,3 t ngudi chua tiép can duge véi dign. Dieu nay
cing chinh xc véi cuge cach mang c6ng nghiép lan thir ba, voi hon mot
nita dan s6 thé gidi, 4 ty ngudi ma phan Jén dang séng 6 nhiing nude dang
phat trién, chua tiép cn intemet”, Hign nay, cdc nuéc dang va kém phat
trién, trong d6 6 Viet Nam déu phai nd lye thy hién céng nghigp héa, xy
dung nén kinh té cOng nghiép.
Hai la, thite déy hoan thign quan hé sn xudt
Céc cuge cach mang cong nghiép tgo sy phat trién nhay vot vé chat
trong Iu long sin xudt va sy phat trién nay tat yéu dn dén qua trinh diéu
"Klaus Schwab; The Fourth Industrial Revolution” - Cue eich mang cing nghiép Tan thir ti,
2016, Tr.5.
145chinh, phat trién va hoan thign quan hé sin xudt x hOi-va quan tr} phat
trién.
True hét 1a sur bién déi vé sé hiru tw Ligu sin xudt. Negay tir cude
cach mang céng nghigp lan thir nhét, nén san xudt Ién ra ddi thay thé din
cho sin xudt nhé, khép kin, phan tén. Qua trinh tich ty va tap trung tw ban
dui tac déng cita quy ludt gid trj thing du va canh tranh gay git da dé ra
nhing xf nghigp c6 quy mé Ion. Dudi tic dong cia cach mang khoa hoc
céng nghé, sé hitu tu nhin khéng con di kha n’ing dap tmg nhu cau cia san
xudt va yéu cdu cdi tién ky thugt. Tw bin buge phai lign két lai duéi binh
thite céng ty 6 phan va su phat trién cia loai hinh céng ty nay cho phép
mé rong chi thé sé hifu tw ban ra cée thinh phan khdc ci é
ua xi hi. Thure t8
trén bude cdc nude phai diéu chinh ehé 6 s6 hifu, thre hién da dang héa so
hitu, lay sé hifu fr nhn Lim ndng cdt dng thoi phat huy site manh va va
thé t6i da cita so hitu nha nude va khu vue kinh t& nha nude. Cling véi sw
phat trién cia cdc nude 6 chau Au, nhiing thinh tuu khoa hoc - cong nghé
duge phat trién va img dung manh mé & MY, dua M§ tir mdt nude tu bin
non tré td thinh quée gia phat
(én nhanh nhat lie bay gid, Cudc cach
ighigp Lin thir hai da nang cao hon nifa ning suat lao déng, tiép
ly le Igng san xudt phat trién, thie day chuyén dich co cdu
nanh mé, tir néng nghigp sang cng nghiép - dich vu, thyong mai,
déng théi din dén qua trinh 46 thj hod, chuyén dich dan cu tir n6ng thon
sang thanh thi, Cugc ech mang céng nghigp lan thir hai da lam thay di vé
site manh va twong quan lye Iugng gitia cic nude Dite, Y, Nhat so voi cde
6c Anh, Phép Mf, lam gia ting mau thudn giita cic nue tur bin phat
trign, tir do dan dén cudc chién tranh thé giéi lan thi nhdt (1914 -1918) va
cuge chién tranh thé giéi thir hai (1939 - 1945) adi phan chia lai thude dia.
Day 1a nhiing cuge chién tanh ¢6 quy mé 1én trong lich sir nhiin Logi, gay
ra nhiing thigt hai to Ién vé kinh t€ va con ngudi. Cuge eich mang e6ng
nghiép ln thé hai di day nhanh qué trinh xa hi héa sin xudt, thitc day chit
nghia tr ban chuyén bién tir giai doan ty do can tranh sang giai doan doc
quyén, lam gia ting mau thudn cia chi nghia ty bin trong giai doan niy.
B6 1a tién dé cho Céch mang Thing Muti Nga thinh céng, thiét Ip nha
nude céng - ndng dau tién trén thé gidi, déng thoi hinh thanh hé thdng x3
hi chit nghia sau chién tranh thé gidi thir hai, Cach mang Thang Mudi Nga
va su ra di ciia hé théng xa hoi cha nghia 4a cd anh hudng to lén dén tién
trinh phat trién cia xd h6i loai ngudi trén pham vi toan thé gid.
146Cach mang céng nghiép cing dit ra nig yéu cdu hoan thign thé
ché kin té thi trudng, tao diéu thudn Igi cho hoi nhap kinh té quic té
‘va trao déi thanh tyu khoa hoc cng nghé gitia cdc nude. Cach mang cong
nghiép lam cho linh vue td chtte, quan ly kinh doanh cling cé sy thay. d6i to
Jon. Vige quan ly qué trinh san xudt cia cdc doanh nghiép tré nén dé ding
hon, théng qua tmg dung cdc cong nghé nur internet, tri tug nhdn tao, md
phéng, robot... tir dé tzo diéu kign cho doanh nghiép str dyng ngun
nguyén ligu va nang lugng mdi higu qua gidp nfing cao ning suat lao dong
va dinh huéng lai tiéu ding.
‘Trong linh vurc phan phéi, céch mang cong nghigp ma nhat 1a cach
mang cong nghiép lan tht ur (4.0) d& thic day nang cao ning suat 1a0
déng, lam gidm chi phi san xuat, nang cao thu nhap va cai thién doi séng
ciia nguai dan. Cach mang cdng nghigp 4.0 gidp cho vige phan phoi va tiéu
ding tré nén dé ding va nhanh chong, lam thay déi doi sng xii hdi ela com
nguoi. Tuy nhién, no lai c6 tée dong tiéu cue dén viéc lam va thu nhap.
Nan that nghiép va phn hoa thu nh§p gay gat hon la nguyén nhdn chinh
din dén gia ting bat binh dang, bude cde nude phai digu chinh chinh s4ch
phan phdi thu nhdp va an sinh xa hgi, nam gidi quyét nhitng mau thuin ¢6
hifu trong phn phdi cia nén kinh té thi trudng.
Cach mang céng nghiép tao diéu kién dé tiép thu, trao di kinh
nghigm té chitc, quan ly kinh (é - x hi gitta 4c née. ‘Thong qua dé, cdc
nude Ize hau cé thé rit ra nhimg bai hoe kinh nghiém ciia cde nude di truée
48 han ché nhiing sai lim, thét bai trong qué trinh phat trién. Céch mang
céng nghiép cing tao diéu kign cho cdc nuée mé rong quan he abi ngoai,
h6i nhap kinh t8 quéc té sdu rong, huy dGng cao nhat cdc nj dn lye bén
ngoai cho phat trién, timg bude tham gia vao chudi gid tri toan cau, tao kha
ning bién déi cdc hé thong san xuét, quan ly, quan trj kinh té va doanh
nghigp; phat trién nhing md hinh kinh doanh méi, nang cao site canh tranh
celia nén kinh té va céc doanh nghigp.
Ba la, ihtic dy a6i méi phusong thike quan tri phit trién
Cude céch mang cong nghiép lm cho sin xudt xa hdi e6 nhimg bude
phat trién nhay vot. Pic bigt la cude cdch mang céng nehiép Hin thir ba gan
day va lin thit tw hign nay, Cong nghé kj thuat s6 va Internet da két néi
gitta doanh nghigp véi doanh nghigp, gitta doanh nghigp véi cd nban va
gitta cdc ca nhan véi nbau trén pham vi toan cu, thi truéng duge mé rong,
147dng thoi dan hinh thanh mt “thé gidi phiing”. Thanh twu khoa hoe mang
tinh dot pha ciia edich mang céng nghigp lan thir ba da tao diéu kign dé
chuyén bién céc nén kinh té cong nehigp sang nén kinh té tri thir. Ham
long tri thite tang lén trong sin phim va deh vy, khoing eich thd gian tt
phat minh khoa hoc dén tg dung vio thu tign ngay cing duge rit ngin.
Phuong thie quin ii, diéu hanh eta chinh phi eting e6 sw thay 61
hank chéng dé thich ting voi sit phat trién cia cong nghé méi, hinh thinh
4g thOng tin hge ha trong quan IY va “ehinh phit digm to”. The ché quan ly
kinh doanh trong cde doanh nghiép cting cé6 nhting bién déi lon véi vi
dung cong nehé cao dé cai tién quan ly san xuat, thay 4éi hinh thite t8 chirc
doanh nghigp. Cac céng ty xuyén quée gia (TNC) ngay cing c6 vai tro
quan trong trong hé thong kin té tr ban chii nghia. Trong boi canh toan
cau hiéa, nha nude cia ede qué gia ngiy cing cha trong pl
sich kinh té vi mé, diéu tiét va phdi hop quéc té dug iz cung. Bén
canh dé, sur inh thank cdc t6 chic kinh té khu yure va guéc t8 eting,tgo ra
nhimg chii thé méi trong dieu tiét quan hé kinh té quéc t8.
Cach mang céng nghigp lan thir tur (4.0) duge dy béo s& tie déng
manh mé dén phuong thite quan tri va digu hanh ciia nha nude. Viée quan
va diéu hanh cia nha nude phai duge thye hign thong qua ha tang s6 va
internet. Ky nguyén s6 véi ede céng ngh¢ méi, nén ting diéu hanh méi lién
tuc thay di cho phép ngudi dan duge tham gia réng rai hon vao vige hogch
dinh chinh sich. Bong thoi, cac co quan cng quyén cé thé dya trén ba ting
cOng nghé sé dé ti uu hoa hé théng gidm sdt va diéu hanh xa héi theo m6
hinh “chinh pha dign ti”, “a6 thi théng minh”... BO my hanh chinh nha
nude vi vay phai cdi t8 theo huéng minh bach va higu qua.
Cach mang céng nghiép lan thtr tu (4.0) efing tac dong manh mé dén
phuong thite quan trj va diéu hanh cua doanh nghigp. Sy thay déi cila céng
nahé sin xudt dya trén mg dung eng nghé eao vao sin xuat lam cho cde
doanh nghigp phai thay d6i cach thie thiét Ké, tgp thi va cung img hing
hhoa dich vu theo céch méi, bit nhip véi Khéng gian s6. Cée doanh nghigp
cn phai x4y dung chién Iuge kinh doanh xuat phat tir ngudn lye, trong 46,
ngudn lye chi yéu la cong nghé, tri tug d6i mdi, sing wo. Trén co sé 46,
xay dyng dinh hudng chién loc va hoach dinh ké hogch phat trién mét
cach higu qua nhat, nham nang cao ming lye canh tranh va higu qué sin
xuét kinh doanh eta doanh nghiép.
Phuong thite quan tri doanh nghiép dya trén ap dung cic phan mém
va quy trinh trong quan ly, tién hanh s6 héa cde qué trinh quan tri, qué trinh
148kinh doanh, ban hing sé tiét giam duge chi phi quan ly, didu hank. Lan
song cdng nghé mdi gitip céc doanh nghigp ning cao nang lye san xuat,
dap mg chin xée hon nhu cau cita khéch hang, tgo gid tri gia tng bang
chat long chit khOng phai bing tai chink, khoang sin hay lao déng pho
théng, dang thoi c6 thé sir dung cong nghé dé Wi wu vige sir dung cde
nguén lize bén ngoai. Céc xu thé cdng nghé cfing dang mé ra nhiéu co hoi
cho céc doanh nghigp, djc bigt 14 doanh nghiép nhd va via cé thé kboi
nghigp sang tgo, e6 co hdi thaim nh§p vai nhigu sin phim,
dich vy cOng nghé mang tinh 46t pha. Vige phat trién va phd bién céng
nghé thang tin cling dat ra nhiéu vin dé an ninh mang, vé bio mat théng tin
va dit ligu d6i vdi chinh phi, doanh nghigp va ngudi dan.
Céch mang cng nghiép lan thir tu (4.0) yéu cu cde quée gia phai c6
hé thdng thie day doi m6i sing tao, chuyén déi hoat dng sin xudt 1én mot
trinh. 6 cao hon, tri thie hon, (go ra ning suat-va gié tri cao hon, nang ca0
site canh tranh, , ding thoi dip mg duge yéu cau cia qué trinh toan cdu hod
va héi nhap quéc t8. Tuy nhién, bén canh ohing thudn Igi, cuge céch mang
céng nghiép 4.0 cing dang dit ra nhiig thach thie v6 cing 1én vai doanh
nghiép. Lin song ddi méi cng nghé téc d6 cao song hnh véi hdi nhip va
tudo héa thuong mai toan clu sé tgo sire ép canh tranh rat Ion, bude cae
doanh nghiép phai thich tmg véi Vai trd eda cich mang céng nghigp lan
thir tu (4.0). “Cude céch mang céng nghigp 40 sé o6 mot tée dong rat Ion
t6i nén kinh té toan cau, dén mite né khién cho cdc m
khé c6 thé thodt hoi mOt higu img riéng Ié nao... tat ca ede bién s vi mo
Ién ma ngudi ta cé thé nghi dén nh GDP, dau tu, tiéu ding, vige Lim,
thuong mai, lam phat...déu s@ bi anh hung”.
Theo Béo céo ca Dién dan Kin té Thé gidi (2016), nhiing linh vec
chju tée déng manh cia cuge cach mang edng nghigp lan thir tu bao gim:
Linh vue ban [é, nginh sén xudt phwrong tién van chuyén, céc nha may san
xuat, inh vue nhi 6, inh vye vi phing, nai lam vige, ede thanh phé, moi
trung sng cia con ngudi, ngudn nhén lye, Cach mang eOng nghiép lan
thir tu Lam thay d6i he théng sin xudt, chuyén san xudt ti tp trung sang
phan cdp. Tri théng minh nhén tao lam thay con nguOi trong nhiéu qué
‘rinh sin xudt, tao ra sw tuong tc gidia con ngudi v6i cng ngh@ va san
phdm, Cong nghé théng tin va truyén théng thong minh git trao ddi va tra
lai cde thang tin dé quan ly qué trinh san xudt, Cach mang céng nghigp lan
" Klaus Schwab: “The Fourth Industrial Revolution” - Cuge each mang, cdng nghiép Hin thir wr, 2016,
Tes.
149thir tr sé cd sir hop nhat vé céng nghé, tir dé x6a bd ranh gidi gitta ede tinh
vuc ky thuat so, vat ly va sinh hoc.
Cich mang cong nghig
lan thir tr khéng chi 1a sy phat trién cla
cOng nghé cao c6 kh ning ket n6i va go ra mOt mang ludi trao d6i thong
tin gitta tat cd moi vét, ma né cén tao diéu kign cho sy phat trién eta nhiéu
inh vue nhu: gen, cOng nghé nano, ning luong tdi tao, may tinh Irgng
ti, dura kinh te the gidi bud vio giai doan ting truéng chil yéu dya vao
cde dng lye khong €6 tin giéi han la c6ng ng va Abi mi sing to, vE
Jai ban 46 kinh té thé gid, véi sw suy gdm quyén Iye eta eéc qude gia da
chit yéu vio khai thée tai nguyén va su gia tang site manh cia cée quéc gia
dya chi yéu vio cong nghé va d6i méi sing tao, téc dng manh mé ten
nhiéu finh vuo, véi sy xuat hign ciia robot c6 tri tué nhan tao Tim bién di
{it cf cdc ngdoh cong nghiép, tir sin xudt dén co s6+ha tang, mang lai nhiéu
ting dung trong eac Tinh vue giao thing, y té, gido duc. Céch mang cong
aghigp Lan thi tu (4.0) ciing ¢6 thé thay doi hoan toan cach con nguoi sinh
song, lam vige va quan hé véi nhau. Cugc céch mang nay di tgo ra cde sin
pham va dich vu méi véi chi phi khong ding ké. Internet, dign thoai thong
minh va hang ngan eéc ting dung khée dang lim cho cuge song ciia con
ngudi tr nén thuan tign vi nang sudt hon dong théi tao diéu kién dé moi
ngudi déu c6 thé khdi nghigp, (go kha ning giai phéng con ngudi Khoi lao
dong chan tay ning nhgc dé ho 4 thé phat trién hon nia sy sang tao trong
lao déng.
Hp 6.2: Tac dng ciia cach mang cong nghigp 144 thir ew (4.0)
Cuge céch mang céng nghigp 4.0 sé o6 mot tic ddng rt Ion va da dign ti nen
inh t€ tod edu, dén mite nb Khién cho céc nén kink té khd e6 thé thoat khdi mot
higu ting rigng Ié nao...tét c& cdc bién sO vi md én ma ngudi ta c6 thé nght dén
hy GDP, dau tw, tiu ding, viée am, thuong mai, lam phat.,.déu s& bj anh
husémg.
Nguén: Klaus Schwab: “The Fourth Industrial Revolution” - Cuéc edch mang
‘eng nghidp lan thi wc, 2018, Tr,
Nhiing tac dong mang tinh tich cue néu trén ciia cée mang céng
nghiép Tin thir tr bign nay dang d%t ra nhigu og h6i eng nhur théch thie
Théch thite 16m nhat la khoang céch pht trién ve yc tong sin xuat ma cc
sia phai d6i dign. Dieu nay ddi héi cde quée gia con 6 trinh do phat
thap nhu mud ta cin phai biét thich dng higu qua véi nhiing tac dOngimi cla cach mang céng nghigp lan thir tu (4.0), Can nhdn manh rang, st
thich img nay khéng phai 1a nhiém vy cia nha nude hay doanh nghiép ma
1a cia toan dan, méi céng dan, trong 46 méi sinh vién edn ¥ thite duge
nhiing tac dng méi dé 6 gidi phap tich eye, phi hop.
6.1.1.2. Cong nghigp héa va cde mé hinh cong nghigp hoa trén thé gi
* Cong nghiép hod : ;
Céng nghiép hoa la qua trinh chuyén déi nén sin xudt xa hoi tie dea
trén lao dong thit cng I chink sang nén san xuat xai hoi dia chat yeu trén
Jao déng bing may moc nham tao ra nding sudt lao d6ng xd hoi cao.
* Cac m6 hinh cdng nghiép hod tiéu biéu trén thé gidi
- M6 hinh cong nghiép hod cé dién
Céng nghiép hod ein cfc nude tw ban o8 dién, ma tigu biéu La nud
‘Anh duge thuc hign gan |icn voi cude céich mang céng nghigp Jan thir nhat,
né ra vao gitta thé ky XVIII. Cong nghiép hod & mide Anh duge bat dau tir
ngainh céng nghiép nhe, ma tryc tiép [a nganh cong nghigp dé la nganh doi
hoi van it, thu Ioi nhudn nhanh, Su phat trién cita nganh céng nghiep dét &
‘Anh, da kéo theo sy phat trién cita nganh trong bong va chiin nudi elu, dé
dip fing nguyén ligu cho nginh céng nehigp dét. Nganh cing nghigp nh
va ndng nghigp phat trién, ddi hoi phai cung cap nhiéu may mée, thiét bi
cho san xuat tir dé da tgo tién dé cho sy phat trién cia nganh céng nghiép
ning, ma truc tiép 18 nganh co Khi ché tgo may.
Ngudn vén dé cong nghiép hoa 6 cdc made tu ban 6 dién chi yéu do
Khai thée lao déng lim thué, lim phd san nhimg ngudi san xudt nhé trong
néng nghigp, dong thoi gin lién voi vige x4m chiém va cudp bic thude dia.
Qué trinh ny da din dén mau thudn gay gat gidta ur bn va lao dng, lam
bing né nhimg cuge dau tranh cia giai cp cong nban chéng lai nha te ban
6 cae nude tu ban lic bay gids, go tién dé cho sy ra déi cla chi nghia Ma
Qua trinh céng nghiép hoa 6 cde nuée tr bin 6 dién cfing dan dén mau
thuin gitta cée nurée tw bin véi nhau vi méu thudn gitta ede nude tw ban
véi cde nude thude dja, trong qué trinh xdm chiém va cudp boc thufe dia
a din dén phong trio dau tranh gidnh doc lip ciia cée nude thude dia,
thodt khdi sy théng tj va ap bite ctia cde nue tu ban,
Qué trinh cng nghigp hoa cia cde nude tu ban eb dién ra trong
imét thei gian tong d6i dai, trung binh tir 60 — 80 nam.
M6 hinh cong nghiép hod kiéu Lién X6 (cit)
1sM6 hinh nay bat dau tir du nhmg nim 1930 6 Lién X6 (cii) sau 46
duge dp dung cho cde nue XHCN & Déng Au (ci) sau nim 1945 va mot
s6 nue dang phat tién di theo con duéng XHCN, trong d6 cé Viét Nam
vio nhing nim 1960. Con dung cng nghigp hod theo m6 hinh Lién XO
(cii) thuing Li wu tién phat trién cong nghigp nding. Dé thurc hién duge muc
tigu nay ddi héi nha nuéc phai huy ddng nhimg ngudn luc to Lén trong xa
hi, tir dé phin bé, dau tw cho nginh cdng nghiép ning, ma uye tigp 1A
nganh co Khi, ché tao may, thong qua co ché ké hogch hoa tap trung, ménh
Inh. Cong nghigp hoa véi muc tiéu va cor ché néu trén, 42 cho phép trong
m@t thai gian ngiin céc nuée theo mé hinh Lién X6 (cit) da xy dung duge
hé thong cor sé vat chat - ky thuat to 1én, hoan thinh duge muc tiéu dé ra.
‘Tuy nhign, khi tién b6 khoa hoc, ky thuat ngay cing phét trién, hé théng co
86 vit chat - kj thudt to lon 6 trinh 46 co khi hod, da khéng thich tmg duoc,
Jam kim ham vie tmg dung nhiing tién b§ ky thudt méi, déng thdi v6i co
ché ké hogch hod tép trung ménh Iénh duge duy tri qué lau da din dén sw
tr] tré, day 1 m6t trong nhiing nguyén nhan dan dén sy khiing hoang va sup
dé cita Lién X6 va hé théng XHCN 6 Dong Au.
M6 hinh cong nghiép hod ciia Nhat Ban va cée neée cong nghiép méi
(NICs)
Rot kinh ngiém tir qua trinh céng nghiép hod cla cde nude tur ban cé
dign va cde née XHCN (cil), Nhat Ban va cic nuée cdng nghiép hoa méi
(NICs) nhu Hin Quéc, Singapor da tién hanh céng nghiép hod theo con
dudng méi. Chién luge cng nghi¢p hod ciia cae mrde nay, thye chAt la
chién luoc dng nghiép hoa rat ngin, day manh xuat khdu, phat trién sin
xudt trong nude thay thé hang nhap khau, théng qua viée tn dung loi thé
vé Khoa hoe, céng nghé cla cde nude di trude, cing véi viée phat hny
nguén lye va Igi thé trong mudc, thu hit ngudn lye tir bén ngoai dé tién
hanh céng nghiép hod gan véi hign dai hoa. Két qua [a trong mGt khodng
thoi gian ngan, trung binh khoang 20 — 30 nim da thye hién thanh céng qua
trinh céng nghigp hoa, hién dai hod. Tir thye tién cia Nhjt Ban va cdc nude
cOng nghigp hod méi (NICs) cho thay, trong thoi dai ngay nay cée nude di
sau néu biét khai thée t6t loi thé trong nude va tan dung, tiép thu nhiing
ngudn lye, dic biét 18 nhiing thanh tu khoa hoc, eéng nghé méi, hién dai
cla cac nude tién tién, thi sé gitip cho qua trinh cng nghiép hod, hién dai
hoa duge thuc hign nhanh chéng, hiéu qua. Vige tiép thu va phat trién khoa
hoe, cong ngh¢ méi, hign dai ciia céc nude kém phat trién cé thé thye hién
bang cc con dudng co ban nhu:
152- MOt la, thong qua ddw tur nghién eifu, ché tao va hodn thign dn din
trinh d6 cOng nghé tir inh dé thap dén trinh d6 cao, con durémg nay thing
din ra trong thai gian dai, va ton that nhiéu trong qué trinh thir nghigm.
= Hai I, tigp nan chuyén giao odng nehé hign dai tr nude phat trién
hon, con dirgng niy mot mit ddi hei phai c6 nhiéu vén va ngoai t@, mat
Khe Iuén Iudn chju sy phy thuge vio nude ngoai.
- Ba la, xay dyng chién luge phat trién khoa hoe cOng nghé ohiéu
ting, két hop ed cong nghé tuyén théng va cOng nghé hign dai. Két hop
vita nghién ciru ché tao vita tiép nhén chuyén giao cOng nghé tt cle nude
phat trién hom, con duong vira co bin, Iau dai va viing chic vira dim bio di
tt va bam dudi theo cdc muéc phat trién hon.
Nhat Ban va cée nude céng nghigp hod méi (NICs), da sit dung con
dutng thir ba dé tién hanh cong nghiép hod, hién dai hod, két hop voi
nhting chinh sch phét trién ding dan va higu qua, tir d6 da thye hign thanh
céng qua trinh céng nghigp hod, hign dai hod trong mt khong théi gian
gin da gia nhap vio nhém cic nude céng nghigp phat trién. Con duéng
céng nghiép hod, hign dgi hod eta Nhat Ban va cfc nude cOng nghigp hod
inéi (NICs) la got ¥ 6t cho Vigt Nam trong qus trinh tién hanh cOng nghigp
hod, hién dai hoa nén kinh té quée dan.
6.1.2 Tinh tit yéu khéch quan va ni dung cia céng nghigp héa, hign
gi héa 6 Vigt Nam
6.1.2.1. Tinh tit yéu cita cng nghibp héa, hign dai héa 6 Vigt Nam
Céng nghiép sa hign da hd 1a qua srinh churn di can bain tod
dién cée hoat déng san xuat kink doanh, dich vu va qucin I kinh té - xi hgi,
tir sie dung stte lao déng thi cing la chinh sang stt dung mat cach pho bién
site lao ding vai cong nghé, phuong tién, phacong phap tién tién hién dai,
dia trén sie hit srién ctia cng nghigp va uén b6 khoa hoe eéng nghé,
nhém tao ra niing sudt lao déng xa
Ly do khach quan Vigt Nam phai thyc hign cng nghiép héa, hién
qi hoa bao gdm:
MOtla, ly luda va thye tin cho thdy, cng nghiép héa 1a quy luét pho
bién eda sy phat trién lye hrgng san xuat xa hoi ma moi quéc gia déu trai
qua di 6 cic quéc gia phat trién sém hay céc quéc gia di sau.
Cong nghigp héa 1a qué trinh tgo ra dOng lye manh mé cho nén kinh
16, 1a don bay quan trong tao sy phat trién dét bien trong céc inh vue hoat
153d6ng cia con nguéi. Théng qua céng nghiép héa cée nganh, cdc Tinh yue
ciia nén kinh té quée din duge trang bi nhimg tur | in xudt, ky thuat
cong nghé ngiy cang hign dai, tr dé nang cao n’ng suit lao déng, tao ra
niu cua cai vat chat, dap img nhu cdu ngay cing cao va da dang ciia con
ngudi.
M6i phwong thiic sin xudt cé mét co sé vat chat - ky thuat trong
ting. Co s6 vat chat - ky thuat cia mét phuong thie sin xuat 1a hé thing
dc yéu 16 vat chat cita luc lgng sin xudt x& hoi, phi hop voi trinh d6 ky
thudt ma Iuc long lao dng xa hdi sir dung dé tién hanh qué trinh lao déng
6 thé dat durge mot ning suat lao dong nado dé, Bat ky quéc gia nao di lén
chi nghia xa hoi déu phai thuc hién nhiém vy ‘hang dau 1a xay dyng co sé
vat chat ky thuat cho chit nghia xii hi. Co sé vat chat - ky thugt cia chit
nglifa x2 hdi phai 1 nén kinh té hién dai: ¢ co cau kinh té hop ly, ¢6 trinh
46 x2 hi héa cao dua trén trinh 49 khoa hoc va cong nghé hign,
Hai la, 46i v6i cde nuve c6 nén kinh té kém phat trién qué d6 lén cho.
nghia x4 hi nhur nudc ta, xay dung co s6 vat chat - ky thuat cho chit nghi:
xa hOi phai thyc hign tir dau théng qua cng nghiép héa, hién dai héa. Moi
bude tién ca qué trinh cong nghiép hod, hign dai hod la mét bude ting
curdng co sé vat chat - kj thuat cho chi nghia xa héi, phat trién manh mé
lye Iuong san xudt va g6p phan hoan thién quan hé sin xuAt x hOi chi
nghia, trén cose dé ting bude nang dan trinh d6 van minh cia xa hi.
Thue hign céng nghigp hod, hién dai hod & Vigt nam, truée hét la
nhiim xay dung co sé vat chat - ky thugt cho nén kinh té dya trén ohing
thanh tyu khoa hoc céng nghé tién tién, hign dai. Moi bude tién ciia qué
tinh cong nghigp hod, hign dai hod, 1a mgt bude ting cudng co sé vat chat
~ ky thugt cia CNXH, déng thi cling 6 va hoan thign quan hé san xudt
XHCN, lam cho nén san xuat xa hi khOng ngimg phat trién, doi sng vat
chat, van hod, tinh than cia ngudi dan khéng ngimg duge nang cao,
COng nghiép hod, hién dai hod dé phat trién hye hrong san xudt,
nhim Khai théc, phét huy va sir dung c6 hiéu qua cde ngudn lye trong va
hgoai nude, ning cao din tinh déc lgp, tw chi ctia nén kinh t& Dang thd,
thic day sy lién két, hgp téc gitia cde ng’inh, cée ving trong nude va mo
rong quan hé kinh té quoc té, tham gia vio qué trinh phn cong lao d6ng va
hop tc quéc té ngay cang higu qua.
1s4Qué trinh thye hién céng nghigp hod, hién dai hod lam cho khdi tién
minh céng nhan, néng dan va tri thite ngay cang diroc tng cudme, cling cO,
dng thoi ning cao vai tré lanh dao cia giai cap cOng nhin.
COng nghiép hod, hign dai hoa duoc thye ign ciing sé ting crong
tigm lye cho an ninh, quéc phong, gp phln nang cao sire manh cia an
ninh, quéc phing, ddng thé tao dieu kiGn vat chat va tinh than d8 xy dung
n&n van hoa méi va con nguei méi xa hdi cha nghia.
Nhu yay, 06 thé néi cing nghiép hod, hign dai hoa 1A nhén t6 quyét
inh sq théing Igi cla con duéng di én chit nghia xa hoi ma Dang va nhan
dan ta d& Iya chon.
_ Cong nghigp hod, hign dai hod & ‘Viet Nam cé nhiing dic diém chi
yéu sau day:
~ Cong nghigp hoa, hign dai hoa theo dinh huéng x4 hoi chit nghia,
thyc hién nmuc tiéu "dan gidu, nude manh, dan chi, céng bang, vin minh”.
- Cong nghiép hod, hign dai hod gin véi phat trién kinh té tri thitc,
= Céng nghigp hod, hign dai hod trong digu kign inh t6 thi tring
inh huéng x4 hOi chi nghia.
- COng nghiép hod, hign dai hoa trong béi cénh todn cdu hod kinh té
va Vigt Nam dang tich eve, elt dong hdi nhap kinh té quo t8.
6.1.2.2, Noi dung cng nghiép héa, hign dai hoa 6 Vigt Nam
Can cit trén co sé Khdi nigm céng nghigp héa, hign dai hoa & Viet
Nam, cng nghiép héa, hign dai hoa & Vigt Nam gém nhéng ngi dung nhur
sau:
M6r Ta, tgo Vip nhiing didu kign dé 6 thé thye hign chuyén déi tir
nén sin xudt - x4 hi Igc hau sang nén sin xudt - x4 hGi tién bp.
Muén thye hign chuyén déi trinh 46 phat trign, ddi hoi phai dy trén
nhiing tign dé trong nude, quéc t&. Do dé, noi dung quan trong hang dau dé
thye hign thinh cng céng nghigp héa, hién dai h6a 1a phai thy
lap cdc diéu kign cfm thiét trén tt ed cdc mat cia doi sng san xuat x8 hi
Cée digu kign chit yéu clin o6 nhu: tu duy phat trién, thé ché va nguén lye;
méi truémg quée té thuan loi va trinh d vin minh ciia xa hoi, ¥ thie xéy
dung x8 hoi vin minh cia ngudi dan. Tuy vay, khong e6 ngbia Bb cho
chun bj dy ii méi thye hign cong nghiép héa, hién dai héa. Thy té phai
thy hign cdc nhigm va mbt cach ding th
155Hai Ia, thre hign efe nhigm vy dé chuyén ddi nan sin xudt - xa
Ige hu sang nén sin xudt - x4 hi hién dai. Cu thé Ja:
* Diy manh tng dung nhiing thanh tyu khoa hoc, oéng nghé méi,
hign dai :
Déi y6i nhing nude con kém phat trién, trinh d6 ky thudt eng nghé
ca sin xuat cdn lac hau, thi nhiém vy trong tam la thye hign co khi hod
nhim thay thé lao déng thi cng biing lao d6ng sit dyng may méc, 42 ning
cao nang suat lao déng. ‘Tuy nhién, trong nhimg nginh nghé va linh vo
cia nén kinh t8 khi diéu kign va kha nang cho phép, van cé thd ung dung
ngay nhimg thanh tu khoa hoc, cOng nghé méi hién dai dé rat ngén
Khodng céch v6i cde nude phat trién.
hat trién Iue long san xuat, tig bude xAy dung ndn kinh 8 cd
tinh dc lp ty chi cao, qué trinh thy hién cong nghigp hod, hign dai hod
doi hoi xay dyng va phat trién nganh céng nghigp san xuat ww Liu sin xt
(sin xudt may cai), vi day 14 nganh cé vj tri quan trong quyét dinh cho sy
phat trién cua cdc nginh khac. Khi nghién céru ly luan vé ti san xudt trong
CNTB, V.LLénin da rit ra quy ludt: can phai uu tién phat trién sin xudt tu
ligu san xuat dé ché tao ra tu liéu s: dt. Néu thue hign duge diéu nay,
thi cfing chinh la qué trinh xay dyng nén kinh té cé tinh dc lp, ty chii cao.
Qué trinh thu hign céng nghigp hod, hign dai hod, doi hdi phai tmg
dung nhiing thanh tru khoa hoc céng nghé mdi hién dai vao tat cd cdc
nganh, céc ving, cdc linh yye cia nén kinh t& Tuy nhién, can phai c6 sit
Iya chon cho phit hgp véi kha néng, tinh d6 va diéu kign thye tign trong
ttng giai dogn, khéng chi quan, néng véi cing nhu kh6ng tri hod, can ts
vige img dyng khoa hoc, cOng nghé mdi, hign dai trong qua trinh céng
nghiép hod, hign dai hoa.
Thy hign céng nghiép hod, hién dai hod cing doi hoi phai phat trién
c nginh cOng nghigp bao gdm: eéng nghiép nhe, céng nghiép hang tiéu
diing, cng nghiép thy pham...theo hung hién dai, dya trén co sé nhimg
thanh twu khoa hoc, cong nghé mdi. Dong thai, day manh céng nghigp hod,
hign dai hoa ndng nghiép, néng thén, tmg dung nhiing thanh tyru khoa hoc,
cong nghé méi vao sn xuat néng nghiép dé nang cao ning sudt lao déng,
x4y dung nén néng nghiép xanb, sach, timg bude nang cao déi song nguthi
néng dan, gin véi xy dung néng thén mdi.
156Ung dyng khoa hoc, eng nghé méi, hién dai doi hai phai drge tién
hanh dang b6, cain d6i 6 tit cd cdc nganh, céc ving va cac linh vue cita nén
kinh t6, thi méi dem Igi higu qua cao.
‘YViée day manh img dung khoa hoc, cing nghé & nude ta hign nay
phai gn lién v6i phat trién kinh té ti thu.
‘Theo Té chitc hop tac va phat trién kinh té (OECD) dua ra nam
1995: Nan kinh é tri tite la nén kink té trong dé sy sdn sinh ra, pho cp
va sit dung tri thie gitt vai rd quyét dink nhat déi véi sw phat trién kinh 16,
tao ra ctia cai, néing cao chdt long cugc song.
h nghfa trén, 06 thé hiéu kinh t6 tri thite 12 tinh do phat wién
cao cla lye lugng sin xudt x@ hdi, theo dé trong qua trinh lao dong cia
timg ngudi lao dng va to’n bé lao dong xa hoi, trong timg sin pham va
trong t6ng san phim quéo «\'n thi ham yong lao dng co bap, hao phi lao
dong co bip gia di v6 cing nhieu trong khi ham long tri thite, hao phi
lao dong tui 6c tang lén v6 cing lén.
Trong nén kinh té tri thite, nhting nganh kinh, 16 c6 tac dong to lin toi
sy phat trién 1A nhimg nganh dua vao tri thitc, diva vao nhimg think tun méi
clia khoa boc, céng nghé. Dé cé thé 1 nhting nganh kinh 1é méi dua trén
céng nghé cao (nh céng ngh@ thOng tin, céng nghé sinh hoc...); nhung
ciing c6 thé JA nhimg nganh kinh té truyén thong (nhu ndng nghiép, cing
nghigp, dich vy) duoc ting dung khoa hgc, cOng nghé cao.
Qua thye té phat trién, 06 thé Khai quat nhiing dc diém chit yeu ota
kkinh 16 tri thire nur sau:
- Trong nén kinh ¢6 tri thite, tri thite tré thanh lye lugng sin xuit trac
tigp, la vén quy nhat, 1a nguén luc quan trong hang dau, quyét dinh sy ting.
truéng va phat trién kinh 2.
= Trong nén kinh té tri thite, co céu 16 chife va phuong thie hoat
déng kinh té 6 nhimg bién déi su sic, nhanh chéng; trong d6 cdc nganh
lcinh t6 dua vio tri thie, dua vao céc thanh tyu méi nhét ella khoa hoc vi
céng nghé ngay cang tang va chi 6
- Trong nén kinh té tri thite, cng nghé théng tin duge tg dung rong
rai trong moi linh ye va thiét Igp duge cée mang thong tin da phuong tién
phi. khap nude, néi v6i hau hét cée t8 chite, cAe gia dink. Thong tin tro
thanh tai nguyén quan trong nhAt cita nén kinh té.
157