Kształtowanie wytrzymałości specjalnej

w szermierce (w warunkach domowych)

#zostanwdomu
Wprowadzenie

Wysiłek fizyczny jest jednym z czynników wpływających na funkcje ustroju. Efektem podejmowania wysiłku
fizycznego może być pogorszenie szybkości i poprawności reagowania na bodźce sensoryczne, spadek
koncentracji uwagi, co w konsekwencji wpływa na efektywność zachowań motorycznych (Kamijo i in. 2004;
Thomson, Watt, Liukkonen 2009). Można przypuszczać, że obniżenie precyzji trafień w szermierce w wyniku
wzmożonego wysiłku fizycznego może być związane z wystąpieniem tzw. deficytu uwagi, obniżeniem czujności
(funkcji uwagi) oraz brakiem koncentracji (Kessel i in. 2010; Na i in. 2010).
Wprowadzenie

Szermierka jest sportem walki, w którym dwóch zawodników walczy ze sobą za pomocą broni (szabli, szpady lub
floretu) (Roi, Bianchedi 2008). Jej głównym celem jest trafienie przeciwnika z równoczesnym unikaniem trafień
z jego strony. Walczących szermierzy, niezależnie od używanej broni, cechuje bardzo duża mobilność. Zawodnicy
podczas jednej walki pokonują asymetrycznymi krokami szermierczymi dystans od 250 do 1000 metrów
na planszy mierzącej 14 metrów (Lavoie i in. 1985). Czas trwania całego turnieju szermierczego może wynosić
nawet 11 godzin (Iglesias, Reig 1998). W bezpośredniej walce szermierczej większość energii dostarczana jest
w systemie fosfagenowym (90 %), a pozostała część w systemie glikolitycznym (Dal Monte 1983).
Wprowadzenie

Walki szermiercze są często przerywane przez sędziów. Przykładowo w walce floretowej jedna akcja trwa
średnio ok. 5 sekund (Roi, Pittaiuga 1997). Podczas walki, niezależnie od reprezentowanej broni, zawodnicy
nieustannie przemieszczają się po planszy, wykonują dużą liczbę różnych form specjalistycznej pracy nóg
(wypadów, sunięć i rzutów) oraz szybko reagują na zmieniające się sytuacje taktyczne. Do celów ochronnych
szermierze w trakcie pojedynków muszą nosić specjalistyczny strój, plastron, rękawicę i maskę. Zmniejsza to
wydajność układu krążeniowo – oddechowego oraz zwiększyć utratę wody (Daya, Donne, O'Brien 2006).
Wprowadzenie

Aerobowe zdolności wytrzymałościowe w szermierce są podstawową zdolnością motoryczną stanowiącą

warunek konieczny do osiągania dobrych rezultatów i były często poddawane obserwacjom i badaniom
w kontekście efektu motorycznego (Steward i in. 1977; Choutek, Covalij 1987; Koutedakis i in. 1993; Schmitt,
1999; Borysiuk i in. 2004; Sobczak, Smulskij 2009). W innych badaniach (Iglesias, Rodríguez 1999a, 1999b, 2008)
podejmowano próbę scharakteryzowania wymagań układu krążeniowo–oddechowego oraz wydzielniczego
(metabolicznego) podczas zawodów szermierczych.

Można też zakładać, że istotnym warunkiem wysokiej efektywności działania jest nie tylko wysoki poziom ogólnej
wytrzymałości, ale także specjalistyczna jej składowa, charakterystyczna dla dane dziedziny - tzw. wytrzymałość
specjalistyczna. W szermierce może ona umożliwiać między innymi długotrwałe podejmowanie czynności
związanych między innymi z psychomotoryką oraz specyficzną sprawnością poznawczą zawodnika.
Struktura jednostki treningowej
Podstawowym podział jednostki treningowej to:

Rozgrzewka. Jej celem jest stopniowe wprowadzenie do treningu oraz wytworzenie stanu gotowości funkcjonalnej
i stosowne pobudzenie wszystkich układów. W jej efekcie poprawia się przepływ krwi, do pracy przygotowuje się
układ krążenia i mięsnie szkieletowe, wzrasta temperatura ciała, zmniejsza się ryzyko uszkodzenia mięśni,
stawów oraz redukuje się ryzyko zakłóceń pracy serca. Rozgrzewka trwa zwykle 10 minut.

Część główna treningu. Jest to podstawowa składowa treningu o najbardziej zróżnicowanym charakterze. Musi
być prowadzona zgodnie ze wszystkimi zasadami teoretycznymi. Część główna musi realizować cel treningu
poprzez najlepiej dobrane środki i metody z uwzględnieniem cech osobniczych uczestników.

Cześć końcowa – uspokajająca. Jej celem jest stopniowe uspokojenie organizmu. Trwa pomiędzy 5 – 10 minut.
 Rozgrzewka
(przygotowanie do wysiłku)
Mobilizacja nerwowo-mięśniowa w formie rolowania przy użyciu wałka (piłki, butelki z wodą)
Część główna treningu
W celu realizacji części głównej treningu proponujemy codzienne wykonywanie szermierczej pracy nóg w formie
ciągłej – zmiennej w oparciu o modyfikację specjalistycznego testu wytrzymałości szermierczej (Weichenberger
2011, Witkowski i in. 2019). Niniejsza metoda charakteryzuje się brakiem przerwy wypoczynkowej podczas
wysiłku. Metoda cechuje się przede wszystkim zmieniającą się intensywnością w trakcie trwania wysiłku
fizycznego. Zaproponowana metoda jest skuteczna w zwiększaniu tlenowych zdolności ustroju, budowaniu
potencjału tlenowego zawodnika. Może być stosowana przez szermierzy wszystkich broni, reprezentujących
co najmniej poziom zaawansowania technicznego. Warunkiem koniecznym prawidłowej realizacji części głównej
treningu jest umiejętność prawidłowego, szybkiego poruszania się krokami szermierczymi (w przód i w tył).
Opisywane ćwiczenia mogą być z powodzeniem wykonywane w warunkach domowych.
Część główna treningu
Metoda kształtowania szermierczej wytrzymałości specjalnej polega na pokonywaniu 3,5 metrowych odcinków
na planszy w postawie szermierczej (krokami szermierczymi w przód i w tył). Rytm pokonywania poszczególnych
odcinków regulowany jest sygnałami dźwiękowymi. W warunkach domowych praca nóg może być wykonywana
na równej powierzchni (podłoga, wykładzina). Ćwiczący musi być ubrany w strój sportowy. Należy zadbać o
obuwie o odpowiedniej przyczepności. Zmiana kierunku poruszania się odbywała się za liniami oznaczającymi
początek i koniec odcinka 3,5 metrowego. Przez pierwsze 3 min. zawodnicy poruszają się z prędkością
ok. 3 km/h, w kolejnych okresach 3 minutowych prędkość poruszania wzrastała o ok. 1 km/h. Całe ćwiczenie trwa
12 min.
Część główna treningu
Zalecane jest stopniowe zwiększanie objętości ćwiczenia w trybie dziennym. Np. w pierwszym tygodniu
realizujemy trening w oparciu o zasadę 3 x 6 min, w drugim tygodniu 2 x 8 min., w kolejnych tygodniach 1 – 2 razy
(w odstępie kilkugodzinnym) maksymalną ilość minut.
Część główna treningu

Jeszcze fotki…
Cześć końcowa – uspokajająca
Nawiązując do prawidłowego wzorca oddechowego:
wdech – 3s, wydech – 6s, proponujemy ćwiczenia oddechowe w różnych pozycjach:
- leżenie przodem
- leżenie tyłem
- siad skrzyżny

Ćwiczenia oddechowe wykonujemy w każdej pozycji po 10 wdechów i wydechów.