ΙΙ30 Ιστορία Νέου Ελληνισμού Β΄

16/7/2020.
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ/ΗΣ:
Α.Μ.:
[Σε περίπτωση που έχει εκπονηθεί συνθετική εργασία, να αναγραφεί ο τίτλος της]

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ
Α) Δύο ερωτήσεις υποχρεωτικής απάντησης
(πρέπει να απαντηθούν και οι δύο ερωτήσεις)

1).Να αναφερθούν τα χρονικά όρια της περιόδου της βενετοκρατίας στον ελληνικό χώρο και
ποια είναι τα γεγονότα που καθόρισαν αφενός την έναρξη και αφετέρου τη λήξη της.
Να αναφερθούν τα χρονικά όρια της βενετικής κυριαρχίας σε μια ελληνική περιοχή (κατά
δική σας επιλογή) και ποια είναι τα γεγονότα που καθόρισαν αφενός την έναρξη και
αφετέρου τη λήξη της βενετικής κυριαρχίας στην περιοχή αυτή.
(Απάντηση 60- 120 λέξεων)
2). Να παρουσιασθούν συνοπτικά οι, κατά τη γνώμη σας, ιδεολογικές θέσεις των
ελληνορθόδοξων πληθυσμών στις βενετοκρατούμενες ελληνικές περιοχές έναντι της
κυριάρχου Βενετίας, με τη χρήση και ενός ιστορικού παραδείγματος. Για την απάντηση
μπορεί να ληφθούν υπόψη (αλλά όχι δεσμευτικά) στοιχεία όπως ο χρόνος της βενετικής
κατάκτησης, οι ιστορικές εξελίξεις, η κοινωνική-οικονομική θέση κ.ά.
(Απάντηση 60-120 λέξεων)

Β) Εκ των τριών ενοτήτων ερωτήσεων που ακολουθούν (1, 2, 3),

πρέπει να απαντήσετε στις δυο, κατά δική σας επιλογή
(δηλαδή: είτε 1 και 2 / είτε 1 και 3 / είτε 2 και 3, με τις υποερωτήσεις τους).
Ως προς τις υποερωτήσεις, από τις δέκα (10) που περιέχονται
στην κάθε μια ενότητα από τις δύο που θα επιλέξετε
πρέπει να απαντήσετε σε οκτώ (8), δηλαδή συνολικά σε δεκαέξι,
επίσης κατά δική σας εσωτερική επιλογή.
ΣΗΜ.: Τα αναφερόμενα στις ερωτήσεις πρόσωπα δεν είναι υπαρκτά,
αλλά αντιπροσωπευτικά της εποχής τους

Ενότητα 1 (από τα δέκα υποερωτήματα να απαντηθούν τα οκτώ)

Ο Γεώργιος Cornaro, καθολικός, βενετός ευγενής Χάνδακα Κρήτης και φεουδάρχης,

διδάκτωρ του δικαίου, κάτοικος Χάνδακα, το 1600, είναι 80 ετών.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία να απαντηθούν τα εξής:

α) Σε ποια χρονική περίοδο και για ποιους λόγους η βενετική οικογένεια των Cornaro
(δηλαδή οι πρόγονοι του Γεωργίου), μπορεί να εγκαταστάθηκε στην Κρήτη;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
β) Να αναφερθεί ένα πολεμικό γεγονός στο οποίο ο Γεώργιος Cornaro θα μπορούσε να έχει
λάβει μέρος κατά τη διάρκεια της ζωής του.
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
γ) To 1580 o Γεώργιος Cornaro υπέβαλε υποψηφιότητα στη βενετική Σύγκλητο για να
εκλεγεί στο κενό αξίωμα του «Δούκα της Κρήτης». Η αίτησή του, κατά τη γνώμη σας, έγινε
δεκτή ή απορρίφθηκε και με ποιο σκεπτικό;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
δ) Στις 20 Απριλίου 1590, ο Γεώργιος Cornaro παρακολούθησε τη Θεία Λειτουργία του
Πάσχα, μαζί με τον Δούκα της Κρήτης και άλλους καθολικούς και ορθοδόξους του Χάνδακα,
στον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Τίτου. Σωστό ή λάθος -και γιατί;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
ε) Να αναφερθεί ένα συλλογικό σώμα/συμβούλιο στη βενετοκρατούμενη Κρήτη, στο οποίο ο
Γεώργιος Cornaro μπορεί να ήταν μέλος και ένα δικαίωμα που του εξασφάλιζε η συμμετοχή
του σε αυτό.
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
στ) Να αναφερθεί ένα συλλογικό σώμα στη βενετοκρατούμενη Κρήτη, στο οποίο ο Γεώργιος
Cornaro ΔΕΝ μπορεί να ήταν μέλος -και γιατί.
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
ζ) Ο Γεώργιος Cornaro κατέχει φέουδα στην ανατολική Κρήτη. Να αναφερθεί μια
υποχρέωσή του προς την Πολιτεία που απορρέει από την ιδιότητά του ως φεουδάρχη.
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
η) Ο Γεώργιος Cornaro ήταν διδάκτωρ του δικαίου. Kατά τη γνώμη σας, οι πανεπιστημιακές
σπουδές του είχαν πραγματοποιηθεί στην πατρίδα του Κρήτη, στη βενετοκρατούμενη
Κέρκυρα ή σε άλλη περιοχή (η απάντηση να συνοδεύεται από αιτιολόγηση).
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
θ) Ο Γεώργιος Cornaro είχε ιδιαίτερo ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία.
Κατά τη γνώμη σας, σε ποιο συλλογικό σώμα/σύλλογο με πνευματικά ενδιαφέροντα μπορεί
να μετείχε και τι γνωρίζετε για το συλλογικό αυτό σώμα;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
ι) Ο Γεώργιος Cornaro διέθετε πλούσια συλλογή από ζωγραφικούς πίνακες. Τι θέματα μπορεί
να είχαν οι πίνακες αυτοί και ποια η τεχνοτροπία τους; Eπίσης, να αναφερθούν δυο ζωγράφοι
που θα μπορούσαν να έχουν φιλοτεχνήσει ορισμένους από τους πίνακες αυτούς.
(Απάντηση 30-60 λέξεων)

Ενότητα 2 (από τα δέκα υποερωτήματα να απαντηθούν τα οκτώ)

Ο Ιωάννης Βλαστός ορθόδοξος, μέλος οικογένειας με βυζαντινές ρίζες,

κρητικός ευγενής Ρεθύμνου, όπου κατοικεί, και φεουδάρχης, το 1640 είναι 60 ετών.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία να απαντηθούν τα εξής

α) Σε ποια χρονική περίοδο και για ποιους λόγους η οικογένεια των Βλαστών μπορεί να
έλαβε την κρητική ευγένεια; (Από τους πιθανούς χρόνους και λόγους, να επιλεγεί και
αναλυθεί ένας).
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
β) Το 1620 ο Ιωάννης Βλαστός υπέβαλε υποψηφιότητα για να καταλάβει την κενή θέση του
επισκόπου στην ορθόδοξη επισκοπή Ρεθύμνου. Η αίτησή του, κατά τη γνώμη σας, έγινε
δεκτή ή απορρίφθηκε -και με ποιο σκεπτικό;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
γ) Ο Ιωάννης Βλαστός το 1630 διαθέτει τέσσερα φέουδα στον Μυλοπόταμο Ρεθύμνου. Ποια
μπορεί να είναι η κοινωνική θέση των καλλιεργητών των φεούδων αυτών;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
δ) Σε συνέχεια του παραπάνω, ποιες οι οικονομικές υποχρεώσεις των ανωτέρω καλλιεργητών
έναντι του Βλαστού;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
ε) Το 1610, ο Ιωάννης Βλαστός, λόγω χρεών του προς τον εύπορο Εβραίο Ρεθύμνιο γιατρό
Ιωσήφ Καζάνη, πωλεί στον Καζάζη δυο από τα φέουδα που κατείχε στον Μυλοπόταμο
Ρεθύμνου. Τα παραπάνω θα μπορούσαν να συμβούν στη βενετοκρατούμενη Κρήτη;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
στ) Ο Ιωάννης Βλαστός γνώριζε την ελληνική και ιταλική γλώσσα, αριθμητική και μουσική.
Μέσω ποιας εκπαιδευτικής διαδικασίας και σε ποιον γεωγραφικό χώρο μπορεί να είχε λάβει
τις ανωτέρω γνώσεις;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
ζ) Ο Ιωάννης Βλαστός κατείχε μεγάλη βιβλιοθήκη. Τα βιβλία της βιβλιοθήκης του σε ποια
γλώσσα μπορεί να ήταν γραμμένα και σε ποιον χώρο μπορεί να είχαν τυπωθεί;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
η) Ο Ιωάννης Βλαστός κινούνταν στους πνευματικούς κύκλους της Κρήτης. Να αναφέρετε
έναν συγγραφέα τον οποίο ο Παύλος Βλαστός μπορεί να είχε γνωρίσει και ένα έργο του
συγγραφέα αυτού.
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
θ). Το 1620 ο Ιωάννης Βλαστός εξήγε μεγάλη ποσότητα κρασιού από την παραγωγή των
αμπελιών του. Να αναφερθεί μια περιοχή στην οποία μπορεί να γίνεται η εξαγωγή κρητικού
κρασιού και με ποιο τρόπο πραγματοποιείται η μεταφορά του προϊόντος.
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
ι) Το 1690, ο Παύλος Βλαστός, εγγονός του Ιωάννη Βλαστού, μετέχει στο συμβούλιο
ευγενών φεουδαρχών του Χάνδακα, όπου ζει πλέον, και εκλέγεται πρέσβης του συμβουλίου,
με σκοπό να μεταφέρει στη Βενετία τα αιτήματά του. Σωστό ή λάθος -και γιατί;
Απάντηση 30-60 λέξεων)

Ενότητα 3 (από τα δέκα υποερωτήματα να απαντηθούν τα οκτώ)

[Όψεις της ιστορίας των βενετοκρατούμενων Ιόνιων Νησιών]

α) Αναφερθείτε σε μια εχθρική επίθεση σε ένα από τα Ιόνια Νησιά στο πλαίσιο πολέμων της
περιόδου από τον 15ο έως και τον 18ο αιώνα.
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
β) Αναφερθείτε σε μια ομάδα προσφύγων που κατέφυγε στα βενετοκρατούμενα Ιόνια Νησιά
και στις ιστορικές συνθήκες που δημιούργησαν το προσφυγικό κύμα.
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
γ) Αναφερθείτε σε μια εξέγερση στα βενετοκρατούμενα Ιόνια Νησιά και στον χαρακτήρα
της.
δ) Ο Ιωάννης Αλαμάνος, Κερκυραίος φεουδάρχης, καθολικός, μέλος του Γενικού
Συμβουλίου της Κέρκυρας, το 1700 υπέβαλε υποψηφιότητα στη βενετική Σύγκλητο για να
εκλεγεί στο κενό αξίωμα του «Βαΐλου» της Κέρκυρας. Η αίτησή του, κατά τη γνώμη σας,
έγινε δεκτή ή απορρίφθηκε -και με ποιο σκεπτικό;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
ε) Ο Γεώργιος Μακρής, ορθόδοξος, φεουδάρχης και έμπορος σταφίδας, κάτοικος της πόλης
της Ζακύνθου, νόμιμος γιος του άλλοτε επικεφαλής της συντεχνίας των υποδηματοποιών
Ιωάννη Μακρή, υποβάλλει αίτηση εισδοχής στο Γενικό (κοινοτικό) Συμβούλιο της Κέρκυρας,
το 1720. Η αίτησή του, κατά τη γνώμη σας, έγινε δεκτή ή απορρίφθηκε -και με ποιο
σκεπτικό;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
στ) Ο Σαμουήλ Βιβάντε, βαθύπλουτος Εβραίος έμπορος λαδιού στην Κέρκυρα, υποβάλλει
αίτηση εισδοχής στο Γενικό (κοινοτικό) Συμβούλιο του νησιού, το 1720.
Η αίτησή του, κατά τη γνώμη σας, έγινε δεκτή ή απορρίφθηκε -και με ποιο σκεπτικό;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
ζ) Ο Ιωάννης Μόσχος, ελεύθερος αγρότης της Κέρκυρας εκλέγεται, το 1750, μέλος
πρεσβείας των αγροτών της νότιας Κέρκυρας προς τη Βενετία. Σωστό ή λάθος -και γιατί;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
η) Το 1620 ο ορθόδοξος ιερέας Ιωάννης Μακρής υποβάλλει αίτηση εκλογής του σε ορθόδοξο
επίσκοπο Κεφαλονιάς-Ζακύνθου. Η αίτησή του, κατά τη γνώμη σας, μπορεί να γίνει δεκτή;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
θ) Αναφερθείτε σε μια περίπτωση εκπαιδευτικής δραστηριότητας στα βενετοκρατούμενα
Ιόνια Νησιά.
(Απάντηση 30-60 λέξεων)
ι) Ο Ιωάννης Μεταξάς από την Κεφαλονιά αποκτά μεγάλη περιουσία από λαθρεμπόριο. Με
ποιους μπορεί να εμπορευόταν, ποιο προϊόν διακινούσε και πού θα μπορούσε να επενδύσει τα
κέρδη του;
(Απάντηση 30-60 λέξεων)