Bersim Redžepagić, dr

Univerzitet u Novom Pazaru

besim.redzepagic@yahoo.com

Šemsudin Plojović, prof.dr

Univerziet u Novom pazaru
s.plojovic@uninp.edu.rs

RELACIJE TRANZICIJSKOG POTENCIJALA SPORTSKOG TRŽIŠTA

KANTONA SARAJEVO I SOCIO-DEMOGRAFSKIH
KARAKTERISTIKAMA OPĆE JAVNOSTI I BLIZINE I BROJA
SPORTSKIH OBJEKATA

U ovom radu autori ispituju povezanost nezavisnih varijabli motivacijskih i

socio-demografskih karakteristika ispitanika, te dostupnosti, blizine i broja
sportskih objekata na području kantona Sarajevo sa varijablom aktivnog učešća
u sportskim aktivnostima kao indikatora konzumacije komplementarnog
sportskog proizvoda. Korištena je standardna regresijska analiza sa step-wize
metodom utvrđivanja optimalnog modela predikcije uključivanja u sportske
aktivnosti i aktivnog bavljenja njima.

Ključne reči: sportski objekat, tržište, menadžment u sportu

RELATIONS BETWEEN THE TRANSITION POTENTIAL OF SPORTS

MARKET OF SARAJEVO CANTON AND SOCIO-DEMOGRAPHIC
CHARACTERISTICS OF GENERAL PUBLIC AND PROXIMITY AND
NUMBER OF SPORTS FACILITIES

In this paper, the authors examined the association of independent variables of

motivational and socio-demographic characteristics of respondents, and the
availability, proximity and number of sports facilities in the area of Sarajevo
Canton with variable active participation in sports activities as indicators of
consumption of complementary sports products. Authors are using standard
regression analysis with step-Wize method to determine the optimal model to
predict involvement in sports activities.

Keywords: Sports facility, Market, Sports Management

UVOD

U ovom radu su autori putem analize podataka prikupljenih na uzorku ispitanika

koji predstavljaju opću javnost, nastojali ispitati na koji način je konzumiranje
komplementarnog sportskog proizvoda uslovljeno pojedinim socio-
demografskim i motivacijskim karakteristikama ispitanika, te samom
dostupnošću sportskih usluga, tj. brojem i dostupnošću sportskih objekata u
kojima se nude te usluge. Kriterijske ili zavisne varijable konzumiranja
komplementarnog sportskog proizvoda definirane su kroz učestalost
uključivanja u sportske i rekreacijske aktivnosti kao i vrijeme provedeno u
njima. Ovaj niz analiza se odnosi na ispitivanje postavljene hipoteze HG.

1. PREDMET ISTRAŽIVANJA

Predmet istraživanja baziran je na analizi tržišta Kantona Sarajevo i to

svih njegovih devet općina (Stari grad, Centar, Novo Sarajevo, Novi grad, Ilidža,
Hadžići, Trnovo, Vogošća i Ilijaš) koja se odnosi na ciljne skupine opšte i
sportske javnosti. Uži kontekst predmetnog istaživanja zasnovan je na procjeni
eknomskih potencijala sportske djelatnosti u okviru tranzicijskih mogućnosti
bosanskohercegovačkog društva. U tom smislu analizirani su odnosi između
ponuđenog sportskog proizvoda s jedne strane i konzumiranja takvih proizvoda
sa druge strane, bez obzira da li se takvi proizvodi nude u formi domaćih,
internacinlnih ili individualno rekreativnih sportskih sadržaja. Plojović Š. iznosi
zanimljivo stajalište po kojem bi sportski klub u idealnim uslovima trebao da
bude organizovan kao akcionarsko društvo kojim bi upravljali akcionari.
Ovakvo stajalište obrazlaže „vjekovnom“ ekonomskom praksom koja upućuje
na zaključak da se društvena imovina koristi kao svoja, a čuva kao tuđa i da je
najprofitabilniji oblik organizovanja kapitala akcionarsko društvo. Na taj način
bi menadžment sportskog kluba imao zadatak da klub ostvaruje prihode od svog
poslovanja, a prihodi bi se uglavnom ostvarivali putem: članarina, sponzorstava,
iznajmljivanja sportskih objekata, transfera igrača i sl. 1

2. PROBLEM ISTRAŽIVANJA

Problem istraživanja odnosi se na procjenu aktuelnih tranzicijskih

potencijala sportskih proizvoda zastupljenih na cjelokupnom području Kantona
Sarajevo u dijelu ciljnih segmenta opšte i sportske javnosti čiji stavovi i
mišljenja imaju veoma važnu ulogu između ponuđene kvalitete sportskog
proizvoda i ostvarenog profita na sportskom tržištu.

1
Plojović Š. (2005) Managing the Reorganization in Sports Clubs, article - component part, Fizička kultura :
spisanie na Sojuzot na pedagozite za fizička kultura na Makedonija ISSN: 0350-3836 SG=S II 5647.- God. 33,
br. 2 (2005), str. 138-139
 Nadalje, razrada problema posebno je usmjerena na istraživanje segmenta
sportske javnosti u kontekstu efikasnog upravljanja procesima marketinga unutar
sportskih organizacija Kantona Sarajevo. Poseban problem ovog istraživanja
odnosio se relacije konzumiranja komplementarnog sportskog proizvoda sa
pojedinim socio-demografskim i motivacijskim karakteristikama ispitanika, te
samom dostupnošću sportskih usluga, tj. brojem i dostupnošću sportskih
objekata u kojima se nude te usluge

3. CILJ I ZADACI ISTRAŽIVANJA

Na osnovu definiranog predmeta i problema istraživanja, ekstrahovani su

ciljevi istraživanja.
Generalni cilj istraživanja je utvrđivanje povezanosti i uticaja sportskih
proizvoda na sportskom tržištu Kantona Sarajevo koji mogu poslužiti kao
indikatori procjene ukupnog tranzicijskog potencijala bosanskohercegovačke
sportske djelatnosti na osnovu kojih se podiže nivo ekonomskih ulaganja, snaži
privredna djelatnost i povećava ukupni nivo društvenog kapitala.
Na osnovu metodološko teoretskih, ali i primijenjeno znanstvenih
iskustava istraživanjem su većim dijelom objektivizirane mogućnosti sportske
djelatnosti koje u tranzicionim uslovima po svojoj funkciji predstavljaju
značajan alokator resursa ali i mogući generator ukupnog društvenog kapitala.

6. OSNOVNE HIPOTEZE

Istraživanja u ovom radu zasnovana su na slijedećim hipotezama:

Generalna hipoteza:

HG. Tranzicijski potencijal sportskog tžišta Kantona Sarajevo u domenu

komplementarnog sportskog proizvoda (sportsko- rekreativnih sadržaja)
uvjetovan je socio-demografskim karakteristikama opće javnosti te blizinom i
brojem sportskih objekata na području devet općina Kantona Sarajevo.

7. METODOLOGIJA RADA

Za dokazivanje hipoteze HG, potrebne analize su provedene na temelju

prethodno utvrđena dva indikatora konzumiranja komplementarnog sportskog
pproizvoda, a svaka od njih pojedinačno uključuje: korelacijsku analizu, i
standardnu regresijsku analizu sa tri tabele koje uključuju postupak testiranja
modela predikcije u cijelosti (prve dvije tabele multiplih korelacija i analize
varijance za testiranbje performansi modela u cijelosti a treća se odnosi na
značajnost doprinosa pojedinih prediktora moći preikcije).
 U narednim korelacijskim i regresijskim analizama kao zavisne ili
kriterijske varijable, tj. Indikatori konzumiranja komplementarnog 2 sportskog
proizvoda (sportsko-rekreativni sadržaji kojeg nude sportske organizacije)
koncipirani su:

1. Učestalost bavljenja sportskim aktivnostima od strane ispitanika

analiziranog uzorka opće javnosti (UBSA),
2. Vrijeme koje ispitanici uzorka opće javnosti utroše za bavljenje sportskim
aktivnostima (VUSA);

Kao nezavisne ili prediktorske varijable uzeti su:

A) Varijable koje se odnose na socio-demografske karakteristike ispitanika

uzorka opće javnosti:

1. Pripadnost prema mjestu brebivališta- Općina Stari grad,

2.Pripadnost prema mjestu brebivališta- Općina Centar,
3.Pripadnost prema mjestu brebivališta- Općina Novo Sarajevo,
4. Pripadnost prema mjestu brebivališta- Općina Novi grad,
5. Pripadnost prema mjestu brebivališta- Općina Ilidža,
6. Pripadnost prema mjestu brebivališta- Općina Vogošća,
7. Pripadnost prema mjestu brebivališta- Općina Hadžići,
8. Pripadnost prema mjestu brebivališta- Općina Ilijaš,
9. Pripadnost prema mjestu brebivališta- Općina Trnovo,
10. Pol,
11. Godine starosti,
12. Bračno stanje,

B) Brojnost i udaljenost sportskih objekata u mjestu prebivališta ispitanika

uzorka opće javnosti:

13.Broj sportskih objekata (binarna varijabla sa vrijednosti 0 koja označava da

nema i koja označava da ima dovoljno sportskih objekata na području
stanovanja),
2
Komplementarni sportski proizvodi organizacija u sportu povezani sa osnovnim
sportskim proizvodom (programom) i uključujuju aktivnosti na realizaciji dodatnih
sportskih programa rekrativnog sadržaja: tenisa,aerobika,bodi bildinga,fitnesa, škola
skijanja, škola plivanja i td., Mašala, A., (2002.) Mogućnost i opravdanost tranzicije
sportskog podsistema Kantona Sarajevo na konceptu savremenog marketinga,
(magistarski rad), Filozofski fakultet – Odsjek fizička kultura, Tuzla
14. Udaljenost sportskih objekata od mjesta stanovanja-Udaljenost do 1000 m
(binarna varijabla sa vrijednosti 0 koja označava da sportski objekatni je na
opisanoj udaljenosti i koja označava da sportski objekat jeste na opisanoj
udaljenosti od mjesta stanovanja),
15. Udaljenost sportskih objekata od mjesta stanovanja- Udaljenost od 1000 do
2000 m, (binarna varijabla sa vrijednosti 0 koja označava da sportski
objekatni je na opisanoj udaljenosti i 1 koja označava da sportski objekat
jeste na opisanoj udaljenosti od mjesta stanovanja),
16. Udaljenost sportskih objekata od mjesta stanovanja- Udaljenost preko 2000
m (binarna varijabla sa vrijednosti 0 koja označava da sportski objekatni je na
opisanoj udaljenosti i 1 koja označava da sportski objekat jeste na opisanoj
udaljenosti od mjesta stanovanja);

8. INSTRUMENTI ISTRAŽIVANJA

Osnovni instrumenti prikupljanja podataka jesu anketni upitnici, zapravo

dvije forme anketnih upitnika od kojih je jedan namijenjen za prikupljanje
podataka na ispitanicima i uposlenicima sportskih organizacija koji predstavljaju
tzv. sportsku javnost a drugi je namijenjen za prikupljanje podataka na
ispitanicima koji predstavljaju tzv. opću javnost.

9. METODOLOŠKI POSTUPAK ANALIZE STAVOVA OPĆE

JAVNOSTI KOJI DETERMINIRAJU GLAVNU HIPOTEZU HG

9.1 Prvi indikator-Učestalost bavljenja sportskim aktivnostima ispitanika

opće javnosti

U narednom dijelu rada je ispitana povezanost nezavisnih varijabli motivacijskih

i socio-demografskih karakteristika ispitanika, te dostupnosti, blizine i broja
sportskih objekata na području kantona Sarajevo sa varijablom aktivnog učešća
u sportskim aktivnostima kao indikatora konzumacije komplementarnog
sportskog proizvoda. Korištena je standardna regresijska analiza sa step-wize
metodom utvrđivanja optimalnog modela predikcije uključivanja u sportske
aktivnosti i aktivnog bavljenja njima. Rezultati korelacijske i regresijske analize
su prikazani u narednim tabelama.

Varijable koje se odnose na socio-demografske karakteristike ispitanika uzorka

opće javnosti:
Brojnost i udaljenost sportskih objekata u mjestu prebivališta ispitanika uzorka
opće javnosti:
Tabela: 1. Ispitivanje povezanosti varijabli koje se odnose na socio-
demografske karakteristike, brojnost i udaljenost sportskih objekata u mjestu
prebivališta uzorka ispitanika opće javnosti sa učestalošću bavljenja sportskim
aktivnostima

Razina
Set Prediktor Koeficijent korelacije značajnosti
p
Stari grad 0,050 0,291
Centar -0,034 0,475
Novo
-0,056 0,238
Sarajevo
Novi grad 0,067 0,153
Općina
Ilidža 0,076 0,106
Vogošća 0,023 0,619
Hadžići -0,078 0,100
Ilijaš 0,001 0,975
Trnovo -0,051 0,277
Pol -0,188 0,000 **
Socio-demografske
Starost -0,320 0,000 **
karakteristike
Bračni status -0,189 0,000 **
Fitness 0.077 0,103
Imidž 0,119 0,012 *
Užitak 0,061 0,193
Motivacijske
Profesija 0,320 0,000 **
karakteristike
Društvene
0,029 0,534
aktivnosti
Ostalo -0,410 0,000 **
BSO 0,004 0,925
Udaljenost do
-0,085 0,072
1000 m
Broj i dostupnost
Udaljenost od
sportskih objekata u
1000 do 2000 -0,016 0,732
području
m
Udaljenost
0,108 0,022 *
preko 2000 m
* korelacija je statistički značajna na nivou manjem od 5%
** korelacija je statistički značajna na nivou manjem od 1%

Iz gornje korelacijske tabele se vidi da je znatan broj prediktora značajno

povezan sa aktivnim učešćem u sportskim aktivnostima. Sve socio-demografske
karakteristike (pol, godine starosti i bračni status) su značajno ali negativno
povezane sa aktivnim bavljenjem sportom i rekreacijom. U prosjeku, muškarci,
zatim osobe mlađe životne dobi i neoženjeni/neudati ispitanici se frekventnije
uključuju u sportske aktivnosti u odnosu na žene, osobe starije dobi i osobe koje
su u braku. Ove sve korelacije su statistički značajne na nivoima daleko manjim
od 1%.
Kada su u pitanju motivacijske osobine ispitanika da se bave sportskih
aktivnostima, utvrđeno je da tri motiva značajno koreliraju sa frekvencijom
uključivanja u sportske aktivnosti. Prva dva motiva se odnose na Imidž i
Profesiju kao razloge bavljenja sportskim aktivnostima i ove dvije varijable
statistički značajno a pozitivno koreliraju sa učestalošću bavljenja sportskim
aktivnostima. Korelacije su obje statistički značajne na nivou manjem od 1%
(kada je profesija motiv) i na nivou manjem od 5% (kada je imidž motiv). Dakle,
osobe kojima je motiv imidž i izgled ili osobe koje se profesionalno bave
sportom u prosjeku se frekventnije uključuju u sportske aktivnosti. Treći razlog
je naveden pod ostalo i on negativno korelira sa frekvencijom uključivanja u
sportske aktivnosti. Ovaj razlog jeste jedan indikator manjka motivacije i volje
za uključivanjem u sportske aktivnosti. Ispitanici koji su kao ostalo naveli razlog
uključivanja u sportske aktivnosti u prosjeku manje često se i uključuju u te
aktivnosti u odnosu na ispitanike koji nisu to naveli kao razlog bavljenja
sportskim aktivnostima. I ova negativna korelacija je statistički značajna na
nivou manjem od 1%.
Zanimljiv je nalaz analize da je samo udaljenost sportskog objekta od preko 2
km značajno povezana sa posjećivanjima istog. Korelacija ove razdaljine sa
frekvencijom bavljenja je pozitivna i značajna na nivou manjem od 5%. Kako
god, ova povezanost se može objasniti jakom motivacijom ispitanika da se
uopće bave sportom te su spremni preći i veće putne relacije da bi se uključivali
u sportske aktivnosti kao komplementarne sportske proizvode. Daljom
regresijskom analizom je utvrđeno čak šest statistički značajnih modela
predikcije učestalosti bavljenja sportskim aktivnostima ili uključenja u sportske
aktivnosti. Prvi model obuhvaća prediktorsku varijablu motiva-Ostalo kao
razloga bavljenjem tj. nebavljenjem sportskim aktivnostima.
Drugi model uključuje prethodni prediktor ali i varijablu profesionalnog motiva
bavljenja sportom.
Treći model opet uključuje i profesionalni motiv i varijablu zavedenu pod
„Ostalo“ ali dodatno i socio-demografsku varijablu starosne dobi.
Četvrti model predikcije u svojoj strukturi sadrži sve prediktorske varijable
prethodno navedenih modela i dodatno varijablu pola kao socio-demografske
karakteristike.
U strukturi petog modela predikcije se nalaze sve prethodne nezavisne varijable i
to Motiv-Ostalo, Profesija kao motiv uključenja u sportske aktivnosti, Starosna
dob, Pol ali i dodatno varijabla Imidž kao motiv uključivanja u sportske
aktivnosti.
U šestom modelu predikcije su opet uključene sve navedene prediktorske
varijable iz prvih pet modela predikcije s još jednom dodatnom prediktorskom
varijablom a to je Općina-Novi Grad. Budući da u korelacijskoj analizi nije
utvrđena značajna korelacija ovog novog prediktora sa učestalošću bavljenja
sportskim aktivnostima, može se zaključiti da je riječ o tzv. supresor-varijabli
koja značajno doprinosi moći predikcije ali samo u kombinaciji sa ostalim
prediktorskim varijablama. Ostale općine stanovanja ispitanika nisu ni u
značajnoj korelaciji sa učestalošću bavljenja sportskim aktivnostima niti
doprinose moći predikcije učestalosti bavljenja sportom.

Tabela:2 Prikaz vrijednosti koeficijenta multiple korelacije i multiple

determinacije u
ispitivanju modela predikcije učestalosti bavljenja sportskim
aktivnostima

Std. pogreška
Model R R2 Prilagođeni R2
parametra
1 0,411 0,169 0,167 1,469
2 0,499 0,249 0,246 1,398
3 0,545 0,297 0,292 1,355
4 0,578 0,334 0,328 1,320
5 0,586 0,343 0,335 1,312
6 0,592 0,350 0,341 1,307

Iz gornje tabele koeficijenata multiple korelacije i multiple determinacije, može

se vidjeti da prediktorska struktura prvog modela objašnjava oko 16,7% a
drugog modela 24,6% varijacija među ispitanicima u učestalosti njihovog
uključivanja u sportske aktivnosti. Dalje, ovaj procent raste u trećem modelu na
29,2%, u četvrtom na 32,5% a u petom modelu na 33,5%. Najveći procent
objašnjenjih varijacija u učestalosti bavljenja sportom je u šestom modelu i
iznosi 34,1%.

Tabela:3 Rezultati analize varijance u ispitivanju značajnosti modela predikcije

učestalosti bavljenja sportskim aktivnostima

Razina
Izvor Suma Stupanj
Model Varijanca F-omjer značajnosti
varijabiliteta kvadrata slobode
p
Regresijski 196,082 1 196,082 90,861 0,000 **
1 Pogreška 964,649 447 2,158
Ukupni 1160,731 448
Regresijski 289,346 2 144,673 74,048 0,000 **
2 Pogreška 871,385 446 1,954
Ukupni 1160,731 448
Regresijski 344,184 3 114,728 62,524 0,000 **
3
Pogreška 816,546 445 1,835
 Ukupni 1160,731 448
Regresijski 387,597 4 96,899 55,648 0,000 **
4 Pogreška 773,133 444 1,741
Ukupni 1160,731 448
Regresijski 397,940 5 79,588 46,222 0,000 **
5 Pogreška 762,790 443 1,722
Ukupni 1160,731 448
Regresijski 406,215 6 67,702 39,661 0,000 **
6 Pogreška 754,516 442 1,707
Ukupni 1160,731 448

** F-omjer je statistički značajan na nivou manjem od 1%

Kako se vidi iz tabele gore, svih šest F-omjera su statistički značajni na nivoima
daleko manjim od 1%. To znači da svih šest utvrđenih modela predikcije
ostvaruju statistički značajno bolje predviđanje vrijednosti učestalosti ili
frekvencije uključivanja ispitanika u sportske aktivnosti u odnosu na nasumično
generirano pogađanje.

Prva prediktorska varijabla koja je u osnovi strukture svih šest modela jeste
odgovor „Ostalo“ kao navedeni motiv uključenja ili neuključenja u sportske
aktivnosti. U svim modelima u čijem je sastavu, ova nezavisna varijabla ima
negativne regresijske koeficijente od kojih su svi redom statistički značajni na
nivoima daleko manjim od 1%. Prema prvom modelu predikcije, ispitanici koji
navedu „Ostalo“ kao razlog bavljenja sportskim aktivnostima za 1,811 jedinica
se manje učestalo bave sportskim aktivnostima u odnosu na ispitanike koji ne
navode ovaj odgovor kao motiv bavljenja sportom. U drugom modelu, ispitanici
koji pod „Ostalo“ navode razloge uključenja u sportske aktivnosti, za 1,697
jedinica skale se manje često bave sportom,dok prema trećem modelu za 1,515 i
četvrtom modelu za 1,411 jedinica se manje često bave sportskim aktivnostima u
odnosu na ispitanike koji nisu naveli odgovor „Ostalo“. Ispitanici koji navode
ovaj odgovor se za 1,365 jedinica manje često bave sportom prema petom
modelu a za 1,371 jedinica se manje često bave sportom prema šestom modelu
predikcije u odnosu na ispitanike koji nisu navodoli odgovor „Ostalo“.
Druga prediktorska varijabla koja se odnosi na profesionalno bavljenje sportom
ulazi u sastav modela predikcije od 2 do 5. Ova prediktorska varijabla u svim
modelima ima pozitivne regresijske koeficijente koji su statistički značajni na
nivoima daleko manjim od 1%. U prosjeku, ispitanici kojima je sport profesija
za 2,273 jedinica se češće uključuju u sportske aktivnosti u odnosu na ispitanike
koji se ne bave ovim sportom, a prema drugom modelu predikcije (model 2).
Ovi ispitanici se također za 2,101 jedinica (treći model), 2,221 jedinica (četvrti
model), 2,274 jedinica (peti model) i 2,272 jedinica (šesti model) na skali
učestalosti češće uključuju u sportske aktivnosti u odnosu na ispitanike koji nisu
profesionalno sportisti.
Treća prediktorska varijabla je Starosna dob koja je uključena u sastav trećeg,
četvrtog, petog i šestog modela predikcije. Ova varijabla u sva tri modela ima
negativne regresijske koeficijente koji su statistički značajni na nivoima daleko
manjim od 1%. Prema trećem modelu predikcije, ako starosna dob ispitanika
raste za jednu godinu, učestalost njegovog bavljenja sportom opada za 0,042
jedinice na skali učestalosti, tj. raste za 0,042 jedinice navedene skale ako je za 1
godinu mlađi. Prema četvrtom modelu, ako starosna dob raste za jednu godinu,
učestalost uključivanja u sportske asktivnosti opadaju za 0,045 jedinica, a prema
petom modelu za 0,044 jedinica na skali učestalosti bavljenja sportskim
aktivnostima. Prema šestom modelu predikcije, ako starosna dob raste za jednu
godinu, učestalost bavljena sportskim aktivnostima opada za 0,045 jedinica, ili, s
druge strane, ako se starosna dob smanjuje za jednu godinu, učestalost bavljenja
sportom raste za 0,045 jedinica.
Pol je četvrta prediktorska varijabla koja je u sastavu strukture četvrtog, petog i
šestog modela predikcije učestalosti uključivanja u sportske aktivnosti. Nnjen
regresijski koeficijent je negativan i statistički značajan na nivoima daleko
manjim od 1% u sva tri modela. U sva navedena tri modela predikcije, muški pol
je povezan sa frekventnijim učešćem u sportskim aktivnostima. Tako, prema
četvrtom modelu predikcije, ako je ispitanik muškog pola, onda je u prosjeku
njegovo bavljenje sportskim aktivnostima za 0,762 jedinica češće nego kod
ženskih ispitanika. Prema petom modelu muški ispitanici se za 0,781 jedinica
češće uključuju u sportske aktivnosti a prema šestom modelu se za 0,787
jedinica češće uključuju u sportske aktivnosti u odnosu na žene.
Peta prediktorska varijabla koja se odnosi na Imidž kao motiv učešća u
sportskim aktivnostima ulazi u sastav petog i šestig modela predikcije učestalosti
bavljenja sportskim aktivnosti. Ova varijabla u oba modela ima pozitivan
regresijski koeficijent koji je statistički značajan na nivou manjem od 5%, U
prosjeku, prema petom modelu predikcije, ako je imidž navedeni motiv
uključivanja u sportske aktivnosti, onda je učestalost stvarnog uključivanja u
sportske aktivnosti za 0,668 jedinica na skali češće nego kada se imidž ne navodi
kako motiv. Prema šestom modelu predikcije, ispitanici koji navode imidž kao
razlog uključivanja u sportske aktivnosti se za 0,644 jedinica češće bave
sportskim aktivnosti nego oni ispitanici koji ne navode imidž kao motiv
bavljenja sportskim aktivnostima.
Varijabla Općina Novi Grad ukazi u sastav samo šestog modela predikcije i njen
regresijski koeficijent je pozitivan i statistički značajan na nivou manjem od 5%.
Ona je više supresorska nego prediktorska varijabla, ali u strukturi modela
predikcije značajno doprinosi prediktivnoj moći samog modela. Nakon
odstranjenja efekta ostalih prediktora u modelu, dobija se i njen regresijski
koeficijent kao supresor-varijable a na osnovu kojeg se vidi i karakter
povezanosti sa zavisnom varijablom učestalosti bavljenja sportskim
aktivnostima. Prema šestom modelu predikcije, ispitanici koji nastanjuju
područje općine Novi Grad se za 0,432 jedinica bave i uključuju u sportske
aktivnosti nego ispitanici iz drugih općina.
Kako se iz ove regresijske anlize vidi, veliki broj prediktorskih varijabli iz
gotovo svih klastera značajno je povezano sa učestalošću bavljenja sportskom
aktivnošću kao indikatorom konzumiranja komplementarnog sportskog
proizvoda. Također, izdvojen je i prilično veliki broj modela predikcije
učestalosti bavljenja sportskom aktivnošću kao indikatorom konzumiranja
komplementarnog sportskog proizvoda, te se pouzdano može zaključiti da
dobijeni nalazi ovih analiza velikim dijelom potvrđuju postavljenu hipotezu HG.

9.2 Drugi indikator-Vrijeme koje ispitanici opće javnosti utroše za bavljenje

sportskim aktivnostima

Narednom korelacijskom i regresijskom analizom sa step-wize metodom, ipitana

je povezanost nezavisnih varijabli motivacijskih i socio-demografskih
karakteristika, te dostupnosti, blizine i broja sportskih objekata na području
kantona Sarajevo sa zavisnom varijablom Vrijeme odvojeno za sportske
aktivnosti (VSP) kao indikatorom konzumiranja komplementarnog sportskog
proizvoda. Rezultati analize su prikazani u narednim tabelama.

Tabela: 4 Ispitivanje povezanosti varijabli koje se odnose na socio-demografske

karakteristike, brojnost i udaljenost sportskih objekata u mjestu prebivališta
uzorka ispitanika opće javnosti sa vremenom koje ispitanici utroše za bavljenje
sportskim aktivnostima

Koeficijent Razina značajnosti

Set Prediktor
korelacije p
Stari grad 0,134 0,004 **
Centar 0,015 0,757
Novo Sarajevo -0,029 0,536
Novi grad 0,046 0,330
Općina Ilidža 0,059 0,215
Vogošća 0,021 0,658
Hadžići -0,079 0,092
Ilijaš -0,079 0,092
Trnovo -0,086 0,069
Socio- Pol -0,230 0,000 **
demografske Starost -0,250 0,000 **
karakteristike Bračni status -0,175 0,000 **
Motivacijske Fitness -0,003 0,952
karakteristike Imidž 0,118 0,013 *
Užitak 0,060 0,206
 Profesija 0,355 0,000 **
Društvene
-0,003 0,952
aktivnosti
Ostalo -0,295 0,000 **
BSO -0,022 0,640
Udaljenost do 1000
-0,173 0,000 **
Broj i dostupnost m
sportskih objekata Udaljenost od 1000
0,066 0,164
u području do 2000 m
Udaljenost preko
0,120 0,011 *
2000 m

* korelacija je statistički značajna na nivou manjem od 5%

** korelacija je statistički značajna na nivou manjem od 1%

Iz gornje tabele korelacija se može vidjeti da veliki broj prediktora

statistički značajno korelira sa vremenom provedenim u sportskim aktivnostima.
Iz klastera varijabli koji se odnose na općine prebivališta, Općina Stari Grad
značajno i pozitivno korelira sa vremenom provedenim u sportskim
aktivnostima. U prosjeku, ispitanici koji stanuju na području ove općine više
vremena provode u sportskim aktivnostima nego ispitanici iz ostalih općina.
Iz klastera varijabli koje se odnose na socio-demografske karakteristike,
primjetno je da sve tri varijable značajno a negativno koreliraju sa vremenom
provedenim u sportskim aktivnostima. Te varijable iz spomenutog klastera su
pol, starosna dob i bračni status. Utvrđene korelacije su statistički značajne na
nivou manjem od 1%. U prosjeku, ženski pol, bračni status oženjen/udata i
starija dob su povezani sa manje vremena provedenim u sportskim aktivnostima,
dok muški pol, mlađa dob i bračni status ispitanika neoženjen/neudata su
povezani sa više vremena provedenim u sportskim aktivnostima.
Kada je u pitanju klaster varijabli motivacijskih karakteristika ispitanika za
bavljenjem sportom, varijable koje se odnose na Imidž, Profesiju i Ostale
razloge kao motive bavljenja sportom su statistički značajno povezani sa
vremenom provedenim u sportskim aktivnostima. Imidž i Profesija su pozitivno
povezani sa vremenom provedenim u sportskim aktivnostima (korelacija između
Imidža i vremena provedenog u sportskim aktivnostima je statistički značajna na
nivou manjem od 5% a korelacija ili povezanost između Profesije kao motiva
bavljenja sportom i vremena provedenog u sportskim aktivnostima je statistički
značajna na nivou daleko manjem od 1%). U prosjeku, ako ispitanici navode
Imidž ili Profesiju kao motive bavljenja sportom, onda značajno više provedu
vremena u sportskim aktivnostima u odnosu na ispitanike koji ne navode ove
motive kao motive bavljenja sportskim aktivnostima. Odgovor „Ostalo“ kao
razlog ili motiv bavljenja sportskim aktivnostima je negativno povezan sa
vremenom provedenim u sportskim aktivnostima (korelacija je statistički
značajna na nivou daleko manjem od 1%), što znači da ispitanici koji navode
ovaj odgovor kao razlog bavljenja sportskim aktivnostima u prosjeku manje
vremena i provode u samim sportskim aktivnostima.
Kada je u pitanju klaster varijabli broja i udaljenosti sportskih objekata, samo su
svije varijable u značajnoj povezanosti sa vremenom provedenim u sportskim
aktivnostima. Prva varijabla koje je negativno povezana jeste Udaljenost do 1
km (korelacija je značajna na nivou manjem od 1%). Dakle, ispitanici kod kojih
je (što je zanimljivo) sportski objekat udaljen do 1 kilometra u prosjeku manje
vremena provode u sportskim aktivnostima. Druga varijabla je udaljenost preko
2 km i ona značajno i pozitivno korelira sa vremenom provedenim u sportskim
aktivnostima (korelacija je značajna na nivou manjem od 5%). U prosjeku,
ispitanici kod kojih je najbliži sportski objekat udaljen preko 2 kilometra više
vremena se bave sportskim aktivnostima u odnosu na ostale ispitanike.
Daljom regresijskom analizom je izdvojeno čak osam statistički značajnih
modela predikcije vremena provedenog u sportskim aktivnostima. Prvi model u
svojoj strukturi uključuje samo prediktorsku varijablu Profesije kao razloga
bavljenja sportskim aktivnostima.
Drugi model također uključuje prethodno spomenut prediktor ali i varijablu
odgovora „Ostalo „ kao motiv uključivanja u sportsk aktivnosti.
Treći model predikcije ukključuje varijable Profesije i Ostalog kao razloga
bavljenja sportskim aktivnostima i socio-demografsku varijablu Pol, dok četvrti
model uključuje sve ove navedene prediktorske varijable sa još dodatnom
varijablom Starosne dobi.
Peti model uključuje sve prediktorske varijable iz četvrtog modela ali dodatno i
varijablu Udaljenost sportskog objekta do 1000 m, dok šesti model predikcije
uključuje pored svih navedenih prediktora iz četvrtog modela i petog modela još
dodatno i varijablu općina Ilijaš.
Sedmi model je model u kojem su strukturalno prisutni svi navedeni prediktori
(Profesija i Ostalo kao razlozi bavljenja sportskom aktivnošću, Pol, Starosna
dob, Udaljenost sportskog objekta do 1000 m, općina Ilijaš) sa dodatnom
varijablom Općine Trnovo.
Osmi model sadrži kompletnu prediktorsku strukturu iz sedmog modela sa još
jednim dodatnim prediktorom a to je nezavisna varijabla Imidž kao motiv
uključenja u sportske aktivnosti.

Tabela:5 Prikaz vrijednosti koeficijenra multiple korelacije i multiple

determinacije u ispitivanju modela predikcije utrošenog vremena ispitanika u
sportskim aktivnostima

Std. pogreška
Model R R2 Prilagođeni R2
parametra
1 0,355 0,126 0,124 1,057
2 0,443 0,196 0,193 1,014
3 0,499 0,249 0,243 0,982
4 0,532 0,283 0,277 0,960
 5 0,547 0,299 0,291 0,951
6 0,560 0,314 0,305 0,941
7 0,571 0,326 0,316 0,934
8 0,578 0,334 0,322 0,930

Kako se vidi iz gornje tabele koeficijenata multiplih korelacija i multiplih

determinacija, prediktorska struktura prvog modela dijeli oko 12,6% varijacija
među ispitanicima u vremenu provedenom u sportskim aktivnostima. Struktura
drugog modela dijeli oko 19,6% a trećeg oko 24,9% varijacija među
ispitanicima u vremenu provedenom u sportskim aktivnostima.

Ovaj procenar dijelnjenje varijance iznosi 28,3% u četvrtom modelu, 29,9% u

petom modelu i 31,4% u šestom modelu predikcije. Najveći procenti dijeljenje
varijacije sa vremenom provedenim u sprortu su utvrđeni u sedmom modelu
gdje iznosi 32,6% i u osnom modelu gdje taj procenat doseže vrijednost od
33,4%.

Nakon analize varijance za ispitivanje performansi modela predikcije u

cijelosti, dobijene su vrijednosti F-omjera za svaki od modela, koje su sve redom
statistički značajne na nivoima daleko manjim od 1%. To znači da svi izolovani
modeli predikcije ostvaruju statistički značajno bolja predviđanja vrijednosti
vremena provedenog u sportskim aktivnostima u odnosu na slučajno generirano
pogađanje.

Prva prediktorska varijabla koja se odnosi na Profesiju kao razlog

bavljenja sportskim aktivnostima ulazi u sastav strukture svih osam izolovanih
modela predikcije vremena provedenog u sportskim aktivnostima. Regresijski
koeficijent ovog prediktora je pozitivnog predznaka i statistički je značajan na
nivou manjem od 1% u svim modelima predikcije. Prema prvom modelu
predikcije, ako ispitanici navode da im je profesija razlog uključivanja u
sportske aktivnosti, onda u prosjeku ti ispitanici 1,988 sati više provode u
sportskim aktivnostima u odnosu na ispitanike koji nisu naveli ovaj motiv
bavljenja sportskim aktivnostima. Prema drugom modelu predikcije, ispitanici
kojima je profesija sport, 1,852 sati više provode u sportskim aktivnostima a
prema trećem modelu 1,963 sati više provode u sportskim aktivnostima u
odnosu na ispitanike koji se ne bave profesionalno sportom. Također, ispitanici
koji se bave sportom profesionalno 1,867 sati više prema četvrtom i 1,864 sati
više prema petom modelu provedu u sportskim aktivnostima u odnosu na
ispitanike kojima profesija nije razlog bavljenja sportom. Ove razlike u satima
provedenom u sportu u korist ispitanika koji se njime bave iz profesionalnih
razloga iznose 1,889 sati u šestom i 1,850 sati u sedmom modelu predikcije. U
osmom modelu predikcije, ispitanici kojima je profesija motiv uključenja u
sportske aktivnosti provesu 1,887 sati više u tim aktivnostima u odnosu na
ispitanike kojima profesija nije motiv uključenja u sportske aktivnosti.

Druga prediktorska varijabla koja je u sastavu drugog, trećeg, četrvrtog,

petog, šestog, sedmog i osmog modela predikcije je varijabla Ostalo kao motiv
uključenja u sportske aktivnosti. U svim navedenim modelima od 2 do 8,
regresijski koeficijenti ove varijable su negativni a statistički značajni na
nivoima daleko manjim od 1%. U prosjeku, ako je pod ostalo podveden motiv
uključenja u sportske aktivnosti, vrijeme bavljenja samim sportskim
aktivnostima je 0,824 sati manje u drugom, 0,750 sati manje u trećem a 0,635
sati manje u četvrtom modelu predikcije u odnosu na situaciju kada nije. Prema
četvrtom modelu predikcije, ispitanici koji navode pod „Ostalo“ razloge
uključivanja u sportske aktivnosti provode 0,635 sati manje u samim sportskim
aktivnostima u odnosu na ispitanike koji ne navode ovaj razlog a prema petom
modelu predikcije, ispitanici koji navode odgovor „Ostalo provode u prosjeku
0,612 sati manje u sportskim aktivnostima u odnosu na ispitanike koji ne navode
„Ostalo“ kao navedeni razlog uključivanja u sportske aktivnosti. Prema šestom
modelu predikcije ispitanici koji navode „Ostalo“ kao razlog bavljenja sportskim
aktivnostima provode 0,641 sati manje a prema sedmom modeli provode 0,651
sati manje u sportskim aktivnostima u poređenju sa ispitanicima koji ne navode
ovaj razlog kao motiv uključivanja u sportske aktivnosti. U osmom modelu,
ispitanici koji daju odgovor „Ostalo“ kao razlog bavljenja sportskim
aktivnostima u prosjeku provedu 0,622 sati manje u sportskim aktivnostima u
odnosu na ispitanike koji ne navode „Ostalo“ kao razlog bavljenja sportskim
aktivnostima.

Treća prediktorska varijabla, Pol, ulazi u sastav modela predikcije pod

rednim bojevima 3, 4, 5, 6, 7 i 8. Regresijski koeficijenti ove prediktorske
varijable u svakom od nabrojanih modela su negativnog predznaka a statistički
su značajni na nivoima manjim od 1%. Ako je ispitanik ženskog pola, onda isti
provodi 0,628 sati manje (prema modelu 3), 0,675 sati manje (prema modelu 4) i
0,663 sati manje (prema modelu 5) u sportskim aktivnostima u odnosu na muške
ispitanike. Prema šestom modelu, ženski ispitanici provedu 0,688 sati manje u
sportskim aktivnostima, a prema sedmom modelu predikcije, ženski ispitanici
provedu 0,706 sati manje u sportskim aktivnostima u odnosu na muške
ispitanike. U osmom modelu predikcije, ženski ispitanici u prosjeku provedu sati
0,717 manje u sportskim aktivnostima u odnosu na muške ispitanike.
Starosna dob kao četvrta prediktorska varijabla ulazi u sastav četvrtog,
petog, šestog, sedmog i osmomg izolovanog modela predikcije vremena
provedenog u sportskim aktivnostima. U svim navedenim modelima predikcije,
regresijski koeficijenti ove nezavisne varijable su negativni a statistički značajni
na nivou manjem od 1%. Prema četvrtom modelu predikcije, ako starosna dob
raste za jednu godinu, vrijeme provedeno u sportskim aktivnostima opada za
0,025 sati, a prema petom modelu predikcije, porast dobi za jednu godinu je
praćeno padom vremena provedenog u sportskim aktivnostima za 0,024 sati. U
šestom modelu predikcije, porast vrijednosti starosne dobi je praćen padom
vrijednosti vremena provedenog u sportskim aktivnostima za 0,023 sati, a prema
sedmom modelu predikcije, porast starosne dobi od jedne godine praćen je
padom vrijednosti vremena provedenog u sportskim aktivnostima za 0,022 sati
(isto kao i u osmom modelu predikcije).

Peta prediktorska varijabla se odnosi na Udaljenost sportskog objekta do 1000

m. Ova varijabla je u sastavu petog, šestog, sedmog i osmog modela predikcije
vremena provedenog u sportskim aktivnostima. U svakom od ovih modela,
regresijskim koeficijent navedene prediktorske varijable je negativan i statistički
značajan na nivou manjem od 1%. U prosjeku, a prema petom modelu
predikcije, ako je ispitanicima sportski objekt udaljen do 1000 m, onda oni
provedu 0,289 sati manje u sportskim aktivnostima, dok u šestom modelu
predikcije ti ispitanici provedu 0,297 sati manje u sportskim aktivnostima u
odnosu na ispitanike kojima sportski objekat nije na toj udaljenosti od njih.
Prema sedmom modelu predikcije, ako je ispitanicima najbliži sportski objekat
odaljen na manje od 100 m, onda ti ispitanici za 0,341 sati manje provode u
sportskim aktivnostima a prema osmom modelu za 0,315 sati manje provode u
sportskim u odnosu na ispitanike kojima su sportski objekti na drugim
udaljenostima.

Šesta prediktorska varijabla se odnosi na općinu Ilijaš. Ova varijabla

ulazi u sastav šestog, sedmog i osmog modela. Budući da ova prediktorska
varijabla ne korelira značajno sa vremenom provedenim u sportskim
aktivnostima, sigurno je riječ o supresor-varijabli koja u kombinaciji sa ostalim
prediktorima značajno doprinosi prediktivnoj moći nabrojanih modela. U sva tri
navedena modela predikcije, varijabla općine Ilijaš kao rezidentne općine
ispitanika ima negativne regresijske koeficijente koji su statistički značajni na
nivoima manjim od 1%. Prema šestom modelu predikcije, ispitanici koji žive na
području spomenute općine sati manje provode u sportskim aktivnostima u
odnosu na ispitanike iz drugih općina. Također, prema sedmom modelu
predikcije ispitanici iz općine Ilijaš provedu 0,504 sati a prema osmom modelu
0,491 sati manje u sportskim aktivnostima u odnosu na ispitanike iz drugih
općina.

Sedma varijabla koja ulazi u sastav sedmog i osmog modela predikcije je općina
Trnovo koja je također supresor-varijabla, jer sama ne korelira značajno sa
vremenom provedenim u sportskim aktivnostima. u oba navedena modela
predikcije, ova nezavisna varijabla ima negativne regresijske koeficijente koji su
statistički značajni na nivou manjem od 1%. U prosjeku, prema sedmom modelu
predikcije, ispitanici sa područja općine Trnovo za 0,407 sati manje provedu u
sportskim aktivnostima u odnosu na ispitanike sa drugih općina. Prema osmom
modelu predikcije, ispitanici sa područja ove općine provedu za 0,380 sati manje
u odnosu na ispitanike sa područja drugih općina.
Osma i zadnja prediktorska varijabla jeste Imidž kao motiv uključivanja u
sportske aktivnosti i va varijabla ulazi u sastav samo osmog modela predikcije.
Imidž kao prediktor ima pozitivan regresijski koeficijent koji je statistički
značajan na nivou manjem od 5%. U prosjeku, ispitanici kojima je imidž motiv
bavljenja sportskim aktivnostima provode u tim aktivnostima 0,435 sati više
nego ispitanici kojima imidž nije motiv bavljenja sportskim aktivnostima.

Budući da je utvrđeno čak devet nezavisnih varijabli, značajno

povezanih sa vremenom provedenim u sportskim aktivnostima, zatim dvije
supresor-varijable i osam modela predikcije vremena provedenog u sportskim
aktivnostima, dakle vrijednosti varijable koja je indikator konzumacije
komplementarnog sportskog proizvoda, može se zaključiti da dobijeni nalazi
analiza potvrđuju postavljenu hipotezu H4.

ZAKLJUČAK

Na osnovu dobijenih rezultata provedenih analiza potvrđena je hipoteza

Hg koja glasi: Tranzicijski potencijal sportskog tžišta Kantona Sarajevo u
domenu komplementarnog sportskog proizvoda (sportsko- rekreativnih
sadržaja) uvjetovan je socio-demografskim karakteristikama opće javnosti
te blizinom i brojem sportskih objekata na području devet općina Kantona
Sarajevo. Hipoteza je potvrđena na osnovu 2 indikatora visoke statistička
značajnosti. (Indikatori su: Učestalost bavljenja sportskim aktivnostima
ispitanika opće javnosti i Vrijeme koje ispitanici opće javnosti utroše za
bavljenje sportskim aktivnostima)

Prvi dio provedenih analiza koji se odnosio na učestalost bavljenja

sportskim aktivnostima od strane analiziranih ispitanika upućuju na to da
se u sportsko-rekreativne sadržaje (koplementarni sportski proizvod) u
prosjeku, frekventnije uključuju: muškarci, zatim osobe mlađe životne
dobi te osobe koje nemaju bračni status (neoženjeni/neudati), u odnosu
na žene, osobe starije dobi i osobe koje su u braku, čija je frekventnost
uključivanja manja.

Nadalje, rezultati koji su se odnosili na motivacijske osobine ispitanika da

se bave sportskih aktivnostima, ukazuju je da postoje dva ključna motiva i
to Imidž i Profesija, kao razlog bavljenja sportskim aktivnostima. U tom
smislu moguće je zključiti da osobe kojima je motiv, Imidž i Izgled ili
osobe koje se profesionalno bave sportom u prosjeku se više uključuju u
sportske aktivnosti.

Treći motiv za uključivanje u sportske aktivnosti koji je naveden pod

Ostalo predstavlja indikator koji ukazuje na smanjenje motivacije i volje
za uključivanjem u sportske aktivnosti. Ispitanici koji su kao Ostalo,
naveli razlog uključivanja u sportske aktivnosti u prosjeku manje često se
uključuju u sportske aktivnosti u odnosu na ispitanike koji to nisu naveli
kao razlog.

Zanimljivi su i rezultati analiza koji se odnose na udaljenost sportskog

objekta od preko 2 km. Uočeno je da ispitanici koji učestalije
konzumiraju sportsko-rekreacijske sadržaje nisu opterećeni razdaljinom
sportskih objekta od mjesta stanovanja da bi se uključivali u sportske
aktivnosti. To se objašnjava snažnom motivacijom ispitanika da se uopće
bave sportom. Kao takvi oni su spremni preći i duže putne relacije da bi
konzumirali sportske aktivnosti u svojstvu komplementarnih sportskih
proizvoda.

Drugi dio provedenih analiza odnosio se na vrijeme koje ispitanici opće

javnosti utroše za bavljenje sportskim aktivnostima. Naime uočeno je da
ispitanici kojima koji stanuju na području Općine Stari Grad više vremena
provode u sportskim aktivnostima nego ispitanici iz ostalih osam općina
Kantona Sarajevo.

Kao razlozi mogu se navesti motivacijski i infrastrukturni faktori jer

Općina Stari Grad raspolaže veoma oskudnim fondom sportskih objekata
i terena, pa stanovnici ove općine primorani da svoju potrebu za
konzumiranjem sportsko-rekreativnih sadržaja zadovolje u drugim
općnama Kantona.

Takođe, analizama je utvrđeno da u prosjeku, ženski pol, bračni status

(oženjen/udata) i starija životna dob su značajno povezani sa manjim
utroškom vremena provedenim u sportskim aktivnostima, dok muški pol,
mlađa dob i bračni status ispitanika (neoženjen/neudata) su značajno
povezani sa većim utroškom vremena provedenim u sportskim
aktivnostima.

Osim toga, ako ispitanici navode Imidž ili Profesiju kao motive bavljenja
sportom, onda značajno više provedu vremena u sportskim aktivnostima u
odnosu na ispitanike koji ne navode ove motive kao motive bavljenja
sportskim aktivnostima.

Kada je u pitanju analiza udaljenosti sportskih objekata, u odnosu na

vrijeme provedeno u sportskim aktivnostima dolazimo do jednog veoma
zanimljivog podatka. Naime, ispitanici kod kojih su sportski objekati
udaljeni do 1 kilometra, u prosjeku provode manje vremena u sportskim
aktivnostima za razliku od ispitanika kod kojih je najbliži sportski objekat
udaljen preko 2 kilometra i koji značajno više vremena provode u
sportskim aktivnostima.

Za objašnjenje ovakvih pojava mogu se kao razlozi navesti: motivacijski,

kulturološki ili infrastrukturni faktori koji uvjetuje potrebu konzumiranje
sportsko-rekreaciskih sadržaja opće javnosti.

U domenu provedene znanstveno objektizirane, marketing analize,

otkriveno je više skupina potencijalnih potrošača (tržište apsolutnih
nekorisnika, tržište relativnih nekorisnika, tržište korisnika proizvoda i
usluga konkurencije, tržište stvarnih korisnika i td.) koji slično reagiraju
na provođenje marketinških aktivnosti. Na osnovu ovakvako kncipiranih
istraživanja procjenjuje se ne samo tranzicijski potencijal sportskog tžišta
Kantona Sarajevo u domenu komplementarnog sportskog proizvoda
(sportsko- rekreativnih sadržaja), već i potvrđuju naučno zasnovani
koncepti marketing analiza iz domena sportskog marketinga.

KORIŠĆENA LITERATURA

1. Andreff , W. ( 2001.) The Correlation between Economic

Underdevelopment and Sport. European Sport Management Quarterly,
1(4):251-279.
2. Bartoluci, M., (2009.) Ekonomika i menadžment u sportu. Zagreb:
Fakultet za fizičku kulturu.
3. Beech, J. & Chadwick, S. (2004.) Sportski menadžment. Mate d.o.o.
Zagreb
4. Katwala S (2000.) Democratising Global Sport, The Foreign Policy
Centre,London.
5. Plojović Š. (2005) Managing the Reorganization in Sports Clubs, article
- component part, Fizička kultura : spisanie na Sojuzot na pedagozite za
fizička kultura na Makedonija ISSN: 0350-3836 SG=S II 5647.- God.
33, br. 2 (2005), str. 138-139
6. Plojović Š. (2008) Statistic aspect on plainning process, article -
component part, English, Fizička kultura : spisanie na Sojuzot na
pedagozite za fizička kultura na Makedonija ISSN: 0350-3836 SG=S II
5647.- God. 36, br. 1 (2008), str. 103-105
7. Plojović Š., (2009)Statistika, Univerzitet u Novom Pazaru, Novi Pazar
8. Redžepagić B., Plojović Š., Ujkanovic E., (2013) Mogućnosti
tranzicijskog potencijala BH sporta kao i njegovoguspešnijeg
povezivanja sa ukupnom bosanskohercegovačkom turističkom
ponudom, Ekonomski izazovi : časopis Departmana za ekonomske
nauke Internacionalnog Univerziteta u Novom Pazaru ISSN: 2217-8821
SG=p I 98.- God. 2, br. 4 (2013), str. 15-37
9. Šunje, A. (2002.) Top menadžer, vizionar i strateg, Tirada Sarajevo
10. Šurbatović J. (2009.), Menadžment u sportu u zemljama u tranziciji,
Beograd
11. Tomić,M., (2007.) Sportski menadžment. Beograd: Data status..
12. Thoma J.E, Chalip L., (1996.) Sport Governance in the Global
Community, Morgantown: Fitness Information Technology