îÄæÄëÄïäêÇëÇ ÇÅÄüèåÆÇ äéòäêÉêâêÄ

Γηαρείξηζε λνζνθνκεηαθώλ
απνβιήηωλ
Γξ Υξήζηνο Φαξόπνπινο
Καζεγεηήο ΔΚΓΓ Σπζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Πνηόηεηαο ,Πξαγκαηνγλώκνλαο ΔΣΥΓ θαη ΔΦΔΤ
Δθπαηδεπηηθέο ζεκεηώζεηο ΔΚΓΓ

Αθηεξώλεηαη ζην Ιαηξηθό θαη Ννζειεπηηθό πξνζωπηθό ηνπ Ννζνθνκείνπ ,Αζθιεπηείν>
Βνύιαο
΢επηέκβξηνο 2008
Γηαρείξηζε Ννζνθνκεηαθψλ Απνβιήησλ
ΓΙΑΥΔΙΡΙ΢Ή ΣΧΝ ΙΑΣΡΙΚΧΝ ΑΠΟΒΛΉΣΧΝ
1 Γεληθά
Με ηνλ φξν δηαρείξηζε ησλ ηαηξηθψλ απνβιήησλ εληφο λνζειεπηηθψλ κνλάδσλ λννχληαη φιεο νη
δηεξγαζίεο απφ ηελ θαηάιιειε ζπιινγή θαη ην δηαρσξηζκφ ηνπο κέρξη ηε κεηαθνξά ηνπο ζηνπο
ρψξνπο επεμεξγαζίαο θαη δηάζεζήο ηνπο.
Ο ζρεδηαζκφο θαη ε πινπνίεζε κηαο πνιηηηθήο ζπλνιηθήο πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο γηα

λνζειεπηηθέο κνλάδεο είλαη αλαγθαίνο θαη απαξαίηεηνο γηα ηηο κνλάδεο απηέο, ηφζν γηα ηε βέιηηζηε,
αζθαιέζηεξε θαη νηθνλνκηθφηεξε εζσηεξηθή ιεηηνπξγία ηνπο, φζν θαη γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο
επξχηεξεο δεκφζηαο πγείαο, ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο. Ο
ζηφρνο κηαο ηέηνηαο πνιηηηθήο είλαη ε θαηαγξαθή θαη ν έιεγρνο ησλ αιιειεπηδξάζεσλ ηνπ ηδξχκαηνο
κε ην πεξηβάιινλ θαη ε εθαξκνγή κεζφδσλ βειηηζηνπνίεζε ο απηψλ.
Ζ πξφζεζε ελφο νξγαληζκνχ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ λνζειεπηηθψλ κνλάδσλ, γηα

νινθιεξσκέλε πνιηηηθή πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο πινπνηείηαη θαη εθθξάδεηαη νξζφηεξα κέζα απφ
ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ εθαξκνγή ελφο ΢πζηήκαηνο Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο ην νπνίν είλαη έλα
δηνηθεηηθφ θαη δηαρεηξηζηηθφ εξγαιείν δηαηχπσζεο θαη πινπνίεζεο ηεο πνιηηηθήο απηήο θαζψο θαη
επίηεπμεο ησλ ζηφρσλ ηεο θαη νξγαλψλεηαη βάζεη θάπνησλ θαλφλσλ. Πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο
ζρεηηθά κε ηα ηζρχνληα ΢πζηήκαηα Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο παξνπζηάδνληαη ζε επφκελν
Κεθάιαην. ΢ηνλ Πίλαθα 1 παξνπζηάδνληαη επηγξακκαηηθά ηα νθέιε απφ ηε ζχληαμε θαη εθαξκνγή
ελφο ζπζηήκαηνο πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο γηα λνζειεπηηθέο κνλάδεο.
Πίλαθαο 1: Οθέιε απφ ηελ εθαξκνγή ΢πζηήκαηνο Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο


Πεγή: Αεδνλίδνπ θ.ά., 2003
Γξ ΥξήζηνοΦαξφπνπινο 2
2 ΢ηάδηα νινθιεξωκέλεο δηαρείξηζεο λνζνθνκεηαθώλ απνβιήηωλ
Κάζε ζχζηεκα νινθιεξσκέλεο πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο ησλ ηαηξηθψλ απνβιήησλ εληφο κηαο
λνζειεπηηθήο κνλάδαο πξέπεη λα πεξηιακβάλεη έλα ζχλνιν απφ δηαθξηηά ζηάδηα δηαρείξηζεο, ηα νπνία
ζπζηήλνληαη απφ ηελ ακεξηθάληθε ΔΡ Α (Environmental Protection Agency - Τπεξεζία Πξνζηαζίαο
Πεξηβάιινληνο). ΢ε γεληθέο γξακκέο ηα ζπγθεθξηκέλα ζηάδηα είλαη ηα αθφινπζα (Γθέθαο Κ.ά., 2002):
 Αλαγλψξηζε ησλ επηθίλδπλσλ απνβιήησλ

 Γηαρσξηζκφο ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ απφ ηα κε ζηε ζέζε παξαγσγήο ηνπο, δειαδή
ελδνλνζνθνκεηαθά
 Καηάιιειε ζπιινγή θαη πξνζσξηλή απνζήθεπζε ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ κέζα ζε
εηδηθνχο θάδνπο πξσηνβάζκηαο ζπιινγήο θαη έπεηηα ηνπνζέηεζή ηνπο ζε πην ζηεξεά δνρεία
δεπηεξνβάζκηαο ζπιινγήο γηα κεηαθνξά
 Πξνεπεμεξγαζία νξηζκέλσλ θαηεγνξηψλ ινηκνγφλσλ απνβιήησλ γηα ηε κείσζε ηνπ βαζκνχ
επηθηλδπλφηεηάο ηνπο
 Απνζήθεπζε ζε ρψξνπο κε θαιφ ζχζηεκα εμαεξηζκνχ θαη νμπγφλσζεο. Γηα ηα απφβιεηα πνπ
δελ νδεγνχληαη γηα πξνεπεμεξγαζία ακέζσο κεηά ηελ παξαγσγή ηνπο, ν ρξφλνο απνζήθεπζεο
πξέπεη λα είλαη ειάρηζηνο θαη ηα απφβιεηα πξέπεη λα δηαηεξνχληαη θαη λα θπιάζζνληαη ζε
αξθεηά ρακειέο ζεξκνθξαζίεο (φρη άλσ ησλ goC) ψζηε λα επηβξαδπλζνχλ νη δηεξγαζίεο
απνζχλζεζεο θαη ζήςεο
 Μεηαθνξά ησλ απνβιήησλ ζηνπο ρψξνπο επεμεξγαζίαο ηνπο κέζα ζε θνληετλεξο ζηεξεά θαη
αδηαπέξαηα πνπ δελ δηαβξψλνληαη, αλζεθηηθά ζηελ πγξαζία, ζηε δηάηξεζε θαη ηα ρεκηθά
 Σειηθή επεμεξγαζία
Καηά ηε δηαρείξηζε ησλ κνιπζκαηηθψλ απνξξηκκάησλ ησλ λνζνθνκείσλ ζα πξέπεη λα πξνζερζνχλ

ηδηαίηεξα φια ηα παξαθάησ ζηάδηα:
 Ζ πξνθχιαμε ηνπ πξνζσπηθνχ απφ κνιχλζεηο.

 Ζ απνθπγή ηεο εμάπισζεο παζνγφλσλ κηθξνβίσλ θαη ζπφξσλ ζην πεξηβάιινλ.
 Ζ ζσζηή (ζχκθσλα κε εηδηθέο πξνδηαγξαθέο) ζπιινγή θαη κεηαθνξά ησλ κνιπζκαηηθψλ
απνξξηκκάησλ.
 Σν νηθνλνκηθφ θφζηνο ηεο δηαρείξηζεο .
3 Γηαρωξηζκόο
Σν πιένλ ζεκαληηθφ βήκα θαη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα κηα νξζνινγηθή δηαρείξηζε ησλ
λνζνθνκεηαθψλ απνξξηκκάησλ είλαη ν δηαρσξηζκόο ηνπο ζε νκάδεο δηαθνξεηηθνύ ραξαθηήξα, αλάινγα
κε ηα πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο θαη θαη' επέθηαζε αλάινγα κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ ηξόπνπ
δηαρείξηζεο, ζηελ πεγή παξαγσγήο ηνπο. Ο δηαρσξηζκφο ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνξξηκκάησλ ζε νκάδεο
είλαη απαξαίηεην λα γίλεηαη θαηά ηξφπν ζαθή,
επλφεην θαη επρεξή, έηζη ψζηε λα γίλεηαη αληηιεπηφο απφ ην πξνζσπηθφ δηαρείξηζεο ησλ
απνξξηκκάησλ θαη λα δηεπθνιχλεηαη ε ζπιινγή θαη ε κεηαθνξά ηνπο (Γθέθαο θ.ά., 2002). Δίλαη ζαθέο
φηη ε κείσζε ηνπ φγθνπ ησλ απνξξηκκάησλ πνπ επηηπγράλεηαη κέζσ ηνπ ζσζηνχ δηαρσξηζκνχ
ζπλεπάγεηαη θαη κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο.
Σα θξηηήξηα βάζεη ησλ νπνίσλ ζα πξέπεη λα γίλεηαη ν δηαρσξηζκφο ησλ λνζνθνκεηαθψλ

απνξξηκκάησλ είλαη (Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000):
 ε πξνέιεπζή ηνπο,
 ηα πγεηνλνκηθά ηνπο ραξαθηεξηζηηθά θαη ηέινο
 ε κέζνδνο δηάζεζήο ηνπο.
4 ΢πιινγή
Ζ ζπιινγή απνηειεί κηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο δηεξγαζίεο πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζε φιε ηε
δηαδηθαζία δηαρείξηζεο ησλ κνιπζκαηηθψλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ. Καηά ηε ζπιινγή πξέπεη λα
πιεξνχληαη νξηζκέλεο απαηηήζεηο. Έηζη ινηπφλ ε ζπιινγή είλαη απαξαίηεην λα γίλεηαη θαηά ην δπλαηόλ
πιεζηέζηεξα ζηνλ ηόπν παξαγσγήο ησλ απνβιήησλ. Καηά ηε δηαδηθαζία ζπιινγήο ζα πξέπεη λα
ιακβάλνληαη ηα απαξαίηεηα κέηξα γηα ηελ απνθπγή δεκηνπξγίαο ζθφλεο θαη αεξίσλ εθπνκπψλ, θαζψο
θαη γηα ηελ απνθπγή κεηάδνζεο παζνγφλσλ κηθξννξγαληζκψλ δηακέζνπ ηεο άκεζεο επαθήο ησλ
ρεξηψλ ή ηνπ ηκαηηζκνχ. Γηα ηνπο ιφγνπο απηνχο ην πνζνζηφ πιήξσζεο ηεο ρξεζηκνπνηνχκελεο
ζπζθεπαζίαο δελ πξέπεη λα ππεξβαίλεη ην 75% (Γθέθαο θ.ά., 2002).
Ζ επηινγή κεηαμχ ησλ δνρείσλ κηαο ή πνιιαπιψλ ρξήζεσλ εμαξηάηαη απφ ηε κέζνδν δηαρσξηζκνχ θαη
ηε κέζνδν ηειηθήο δηάζεζεο ησλ απνξξηκκάησλ (Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000). Όινη νη ζάθνη θαη ηα
δνρεία ζπιινγήο πξέπεη λα είλαη θαηάιιεια ζεκαζκέλα κε ην δηεζλέο ζήκα κνιπζκαηηθώλ ή
ξαδηελεξγώλ νπζηώλ. Δπίζεο πξέπεη λα θέξνπλ ην όλνκα ηνπ αληίζηνηρνπ ηκήκαηνο θαη ηελ εκεξνκελία
ζπιινγήο ησλ απνξξηκκάησλ (Απνζηνινπνχινπ, 1996).
Σρήκα 6.1: α) Γηεζλέο ζήκα κνιπζκαηηθψλ νπζηψλ, β) Γηεζλέο ζήκα ξαδηελέξγεηαο
Γνρεία απνβιήησλ πξννξηδόκελσλ πξνο απνηέθξσζε
Γνρεία απνβιήηωλ πξννξηδόκελωλ πξνο απνηέθξωζε
΢χκθσλα κε ηηο δηεζλείο πξνδηαγξαθέο ηα δνρεία ζπιινγήο ησλ απνβιήησλ πνπ πξννξίδνληαη γηα
απνηέθξσζε είλαη κηαο ρξήζεο, αδηαθαλή, αδηαπέξαζηα απφ ηελ πγξαζία, αζθαιή θαηά ηε κεηαθνξά
θαη αδηάηξεηα. Έρνπλ βάξνο ην νπνίν επηηξέπεη ηελ εχθνιε κεηαθνξά ηνπο, ελψ θέξνπλ θαηάιιειε
δηάηαμε αζθαιείαο ψζηε κεηά ηελ πιήξσζή ηνπο θαη ην θιείζηκν ηνπ δνρείνπ λα είλαη αδχλαηε ε
δηαζπνξά ησλ παζνγφλσλ κηθξννξγαληζκψλ. Οθείινπλ λα θέξνπλ θαηάιιειε ζήκαλζε κε εηδηθή
έλδεημε (αθφκε θαη δηαθνξεηηθνχ ρξψκαηνο), ψζηε λα δηαθξίλνληαη επρεξψο απφ ηα θνηλά δνρεία ησλ
νηθηαθνχ ηχπνπ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ (Απνζηνινπνχινπ, 1996).
Γηα ηε ζπιινγή ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ είλαη δπλαηφλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζάθνη πιαζηηθνί
απφ πνιπαηζπιέλην (ΡΔ), φρη απφ PVC, κε επαξθέο πάρνο ηνηρψκαηνο (0,01 mm). Ηδηαίηεξε πξνζνρή
πξέπεη λα δνζεί ζηε ζπιινγή ησλ αηρκεξψλ αληηθεηκέλσλ (ζχξηγγεο κηαο ρξήζεο, βειφλεο, θιπ.), ε
νπνία πξέπεη να γίλεηαη κόλν ζε αδηαπέξαηα, αδηάηξεηα δνρεία πνπ ζα θιείλνπλ κε αζθάιεηα, ζα
πιεξνύλ ηηο αλσηέξσ πξνδηαγξαθέο ησλ πξννξηδνκέλσλ γηα απνηέθξσζε δνρείσλ θαη ζα θέξνπλ εηδηθή
δηάηαμε νπήο ππνδνρήο.
Σρήκα .2: Γνρεία γηα ηε ζπιινγή αηρκεξψλ αληηθεηκέλσλ πξνο απνηέθξσζε
Πεγή: http://www.who.int
΢πζθεπαζίεο απνβιήηωλ πξννξηδνκέλωλ πξνο απνζηείξωζε
Σα κνιπζκαηηθά απφβιεηα, ηα νπνία δελ πξννξίδνληαη γηα θαχζε, αιιά είλαη δπλαηφλ λα
απνζηεηξσζνχλ εληφο ηνπ λνζνθνκείνπ θαη ζηε ζπλέρεηα λα δηαηεζνχλ αθίλδπλα απφ θνηλνχ κε ηα
νηθηαθνχ ηχπνπ λνζνθνκεηαθά απφβιεηα ζηνπο ρψξνπο πγεηνλνκηθήο ηαθήο απνξξηκκάησλ, πξέπεη λα
ζπζθεπάδνληαη ζε ζάθνπο απφ πιηθφ κε ηα παξαθάησ ραξαθηεξηζηηθά (Απνζηνινπνχινπ, 1996): α)
δηαπεξαηφ απφ αηκφ, β) αλζεθηηθφ ζηηο ζεξκνθξαζίεο πνπ εθαξκφδνληαη εληφο ησλ θιηβάλσλ γηα
απνζηείξσζε θαη γ) αλζεθηηθφ θαηά ηε κεηαθνξά.
Γνρεία γηα ηε ζπιινγή εύθιεθηωλ θαη άιιωλ ηνμηθώλ πγξώλ
Ζ ζπιινγή απηψλ ησλ απνβιήησλ (ζε πγξή ζπλήζσο κνξθή) γίλεηαη θαηά πξνηίκεζε ζε κηθξνχο
πιαζηηθνχο θάδνπο, ρσξεηηθφηεηαο 30 L. Σν πιηθφ ησλ θάδσλ ζα πξέπεη λα
είλαη αλζεθηηθφ. Γηα ηελ νδηθή κεηαθνξά ησλ δνρείσλ απηψλ ζα πξέπεη λα πιεξνχληαη νη πξνδηαγξαθέο
ηεο δηεζλνχο ζήκαλζεο γηα ηελ κεηαθνξά ηνμηθψλ νπζηψλ (Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000).
Πίλαθαο 2: Πξνηεηλφκελνο δηαρσξηζκφο θαη ρξσκαηηθή θσδηθνπνίεζε ησλ δνρείσλ ζπιινγήο

επηθίλδπλσλ λνζνθνκεηαθψλ απνξξηκκάησλ
ΣΤΠΟ΢ AΠOPPIMMΑTO΢ ΥΡΧΜΑ ΓΟΥΔΙΟΤ ΣΤΠΟ΢ ΓΟΥΔΙΟΤ

Αδηάβξνρνο πιαζηηθφο ζάθνο ή
Μνιπζκαηηθά θίηξηλν
θνληέτλεξ
Αηρκεξά θίηξηλν 11
Αδηάηξεην δνρείν Ι
Πιαζηηθά δνρεία κε εηδηθή
Γπαιηά - ΢πζθεπέο αεξνδφι
ζήκαλζε - Όρη απνηέθξσζε
Γεληθά (νηθηαθά) απνξξίκκαηα καύξν Πιαζηηθφ ο ζάθνο
Πεγή: Απνζηνινπνχινπ, 1996
Χζηφζν ε Τπνπξγηθή Απφθαζε γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ηαηξηθψλ απνβιήησλ πνπ ςεθίζηεθε ην 2003 (βι.
ζρεηηθά Κεθάιαην 3) θαη εθαξκφδεηαη ζήκεξα ζηελ πιεηνλφηεηα ησλ λνζειεπηηθψλ κνλάδσλ ζέηεη:
 Σα πξνο απνζηείξωζε απφβιεηα ηνπνζεηνχληαη ζε ζπζθεπαζία θίηξηλνπ ρξώκαηνο ~

 Σα πξνο απνηέθξωζε απφβιεηα ηνπνζεηνχληαη ζε ζπζθεπαζία θόθθηλνπ ρξώκαηνο
΢ηελ πεξίπησζε πνπ ε απνηεθξσηηθή εγθαηάζηαζε επεμεξγάδεηαη απόβιεηα πνπ πεξηέρνπλ πάλω από
1% αινγνλνύρεο νξγαληθέο νπζίεο, εθθξαζκέλεο ζε ριψξην, ηα πξνο απνηέθξσζε απφβιεηα
ηνπνζεηνχληαη ζε ζπζθεπαζία πξάζηλνπ ρξώκαηνο θαη νδεγνχληαη ζε απνηεθξσηήξα ειάρηζηεο
ζεξκνθξαζίαο 1100°C.
Σρήκα .3: Παξάδεηγκα έγρξσκεο θσδηθνπνίεζεο ησλ ζάθσλ ζπιινγήο λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ εληφο
κηαο πγεηνλνκηθήο κνλάδαο
5 Μεηαθνξά
Η κεηαθνξά κε ηα ρέξηα ησλ γεκάησλ κε απφβιεηα δνρείσλ ζπιινγήο πξέπεη λα απνθεχγεηαη

εμαηηίαο ησλ πγεηνλνκηθψλ θηλδχλσλ πνπ εγθπκνλεί (ηξαπκαηηζκνί, κνιχλζεηο). Τπάξρνπλ δχν είδε
κεηαθνξάο λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ (Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000):
(α) ε ελδνλνζνθνκεηαθή θαη
β) ε εμσλνζνθνκεηαθή κεηαθνξά.
α. Δλδνλνζνθνκεηαθή κεηαθνξά
Γεληθά ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε ηα εμήο:
 Ζ απνκάθξπλζε ησλ απνξξηκκάησλ απφ ηα δηάθνξα ηκήκαηα ηνπ λνζειεπηηθνχ ηδξχκαηνο λα

γίλεηαη θαζεκεξηλά θαη φρη ζηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο
 Ζ κεηαθνξά ησλ απνξξηκκάησλ λα γίλεηαη αλεμάξηεηα θαη φρη απφ θνηλνχ κε ηε κεηαθνξά
ηνπ ηκαηηζκνχ θαη ησλ ηξνθίκσλ
 Ο κεηαθνξέαο πξέπεη λα ελεκεξψλεηαη επαθξηβψο γηα ην είδνο θαη ηελ επηθηλδπλφηεηα ηνπ
θνξηίνπ πνπ κεηαθέξεη θαη ησλ επζπλψλ πνπ αλαιακβάλεη
Οηθηαθνύ ηύπνπ απόβιεηα
Σα νηθηαθνχ ηχπνπ απφβιεηα είλαη δπλαηφλ λα κεηαθεξζνχλ ρσξίο ηδηαίηεξα πξνβιήκαηα.
Μνιπζκαηηθά απόβιεηα
Σα απφβιεηα απηά απαηηνχλ εηδηθνχο ρεηξηζκνχο θαη ε ελδνλνζνθνκεηαθή κεηαθνξά ηνπο γίλεηαη κε
ηε βνήζεηα δηαθφξσλ κεηαθνξηθ6λ ζπζηεκάησλ. Υξεζηκνπνηνχληαη είηε θπιηόκελνη θάδνη
επελδεδπκέλνη εζσηεξηθά κε πιαζηηθφ, νη νπνίνη θιείλνπλ κε αζθάιεηα, είηε θπιηόκελνη ππνδνρείο
(θνληέτλεξ), νη νπνίνη απνιπκαίλνληαη εχθνια. Οη πξνηεηλφκελεο ιχζεηο γηα ηελ ελδνλνζνθνκεηαθή
κεηαθνξά ησλ πξνο απνηέθξσζε κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ είλαη:
 ρξήζε κεηαιιηθψλ ππνδνρέσλ γηα ηε κεηαθνξά ζηνλ απνηεθξσηηθφ θιίβαλν, εθφζνλ επηιεγεί
ε ιεηηνπξγία ηνπ εληφο ηνπ λνζνθνκείνπ
 αλνηθηά κεηαιιηθά δνρεία γηα ηε ζπγθέληξσζε ησλ απνξξηκκάησλ εληφο ησλ δσκαηίσλ ησλ
αζζελψλ πνπ ζα αδεηάδνπλ ζε πιαζηηθνχο ζάθνπο ζε θάζε φξνθν θαη ζα κεηαθέξνληαη είηε
ζηνλ απνηεθξσηηθφ θιίβαλν, ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη ιεηηνπξγεί εληφο ηνπ λνζειεπηηθνχ
ηδξχκαηνο, είηε ζε πξνζσξηλφ ρψξν απνζήθεπζεο έσο φηνπ παξαιεθζνχλ απφ εηδηθή
ππεξεζία ζπιινγήο ή νπνηαδήπνηε ηδησηηθή εηαηξεία
Δπηβάιιεηαη ν ζπλδπαζκφο πιαζηηθψλ ζάθσλ κηαο ρξήζεο κε κεηαιιηθά δνρεία πνιιαπιψλ ρξήζεσλ
(επηζηξεθφκελα).
Δηδηθά θαη αηρκεξά απόβιεηα
Ζ κεηαθνξά ηνπο ζα γίλεηαη εληφο αζθαιψλ δνρείσλ ζπιινγήο, ηα νπνία ιφγσ ηνπ κηθξνχ φγθνπ ηνπο
είλαη εχθνια κεηαθεξφκελα.
Σρήκα 6.4: Κπιηφκελνη θάδνη γηα ηελ ελδνλνζνθνκεηαθή κεηαθνξά θιεηζηψλ πιαζηηθψλ ζάθσλ
ζπιινγήο απνβιήησλ
β. Δμσλνζνθνκεηαθή κεηαθνξά
Ζ εμσλνζνθνκεηαθή δηαρείξηζε αθνξά ηε κεηαθνξά ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ θαη ηε δηάζεζε

ηνπο. Οη πξνδηαγξαθέο ελφο νρήκαηνο κεηαθνξάο ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ εθηφο ηνπ
λνζειεπηηθνχ ηδξχκαηνο είλαη ζε γεληθέο γξακκέο νη εμήο:
 λα είλαη ηειείσο θιεηζηφ

 λα έρεη κφλσζε
 λα θαζαξίδεηαη εχθνια ηφζν ζην εζσηεξηθφ ηνπ φζν θαη ζην εμσηεξηθφ ηνπ
 λα ρξεζηκνπνηείηαη απνθιεηζηηθά θαη κφλν γηα ηε κεηαθνξά ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ
 λα είλαη εθνδηαζκέλν κε πιηθά γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ νδεγνχ αιιά θαη ηνπ πεξηβάιινληνο
απφ κνιχλζεηο ζε πεξίπησζε δηαζπνξάο ηνπ κεηαθεξφκελνπ θνξηίνπ
΢ηελ εμσλνζνθνκεηαθή κεηαθνξά ηα κνιπζκαηηθά θαη ηα άιια επηθίλδπλα απφβιεηα πνπ δελ έρνπλ
θαηαζηεί αθίλδπλα κε θάπνηνπ είδνπο πξν επεμεξγαζία πξέπεη λα κεηαθέξνληαη μερσξηζηά απφ ηα
νηθηαθνχ ηχπνπ λνζνθνκεηαθά απφβιεηα δηφηη ν ηξφπνο δηάζεζεο ηνπο είλαη δηαθνξεηηθφο.
΢ηελ Διιάδα, ε πιεηνςεθία ησλ λνζειεπηηθψλ ηδξπκάησλ ρξεζηκνπνηνχλ ηε δεκνηηθή ππεξεζία

θαζαξηφηεηαο γηα ηελ απνθνκηδή θαη ηελ ηειηθή δηάζεζε ησλ απνξξηκκάησλ νηθηαθνχ ηχπνπ πνπ
παξάγνπλ.
΢ρήκα
 6.5 Δμσλνζνθνκεηαθή κεηαθνξά λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ
Πεγή: http://www.who.int www.sita.com.au
6 Πξνζωξηλή απνζήθεπζε
Ζ πξνζσξηλή απνζήθεπζε ησλ κνιπζκαηηθψλ απνξξηκκάησλ πξέπεη λα γίλεηαη ζε ρψξνπο εηδηθά

δηακνξθσκέλνπο γηα ην ζθνπφ απηφ θαη λα απνθεχγεηαη ε ζπγθέληξσζή ηνπο ζε δηαδξφκνπο ή
ηνπαιέηεο. Οη απαηηήζεηο πνπ πξέπεη λα ηθαλνπνηνχλ νη ρψξνη πξνζσξηλήο απνζήθεπζεο είλαη
(Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000):
 Δπάξθεηα ρσξεηηθφηεηαο γηα ηελ παξακνλή ησλ απνβιήησλ γηα ρξνληθφ δηάζηεκα 24 σξψλ
έσο 3 εκεξψλ ππφ ζπλζήθεο πνπ δελ επηηξέπνπλ ηε ζήςε ησλ απνξξηκκάησλ, δειαδή ζε
ζεξκνθξαζία πνπ δελ ππεξβαίλεη ηνπο 8°C
 Δχθνιε πξφζβαζε γηα ηα νρήκαηα απνθνκηδήο
 Δπθνιία θαζαξηζκνχ θαη απνιχκαλζεο
 Γπζθνιία πξφζβαζεο ζε αλεηδίθεπηα άηνκα ή ζηνπο αζζελείο ηεο κνλάδαο ~ Πξνζηαζία απφ
ηνλ ήιην
7 Δπεμεξγαζία
Ζ επεμεξγαζία ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ γίλεηαη είηε ελδνλνζνθνκεηαθά είηε ζε ρψξν καθξηά
απφ ηε λνζειεπηηθή κνλάδα. Ζ επεμεξγαζία ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ πξσηαξρηθά έρεη σο
ζηφρν ηελ εμάιεηςε ηεο κνιπζκαηηθήο θχζεο ησλ απνβιήησλ θαη δεπηεξεπφλησο ηε κείσζε ηνπ
φγθνπ ηνπο θαη ηε βειηίσζε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο ψζηε λα είλαη θαηάιιεια γηα πγεηνλνκηθή
ηαθή. Ζ επεμεξγαζία ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ ζπλίζηαηαη ζηελ εθαξκνγή θαηάιιεισλ
κεζφδσλ νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηε κεηαηξνπή ηνπο ζε απφβιεηα νηθηαθνχ ηχπνπ ψζηε λα είλαη
δπλαηή ε ηειηθή κεηαθνξά ηνπο θαη ε δηάζεζε απφ θνηλνχ κε ηα νηθηαθνχ ηχπνπ λνζνθνκεηαθά
απφβιεηα.
Έρεη αλαπηπρζεί κία πνηθηιία κεζφδσλ θαη ηερληθψλ επεμεξγαζίαο ησλ ηαηξηθψλ απνβιήησλ θαη
εηδηθφηεξα ησλ ζηεξεψλ κνιπζκαηηθψλ κε βαζηθφ θξηηήξην ηελ πξνζηαζία ηεο δεκφζηαο πγείαο θαη
ηνπ πεξηβάιινληνο. Οη ζεκαληηθφηεξεο εμ απηψλ ζα αλαιπζνχλ ζε επφκελν Κεθάιαην .
8 Γηάζεζε
Ζ κέζνδνο ηειηθήο δηάζεζεο ησλ απνβιήησλ εμαξηάηαη απφ ην είδνο ηνπο θαη ηνλ δηαρσξηζκφ πνπ έρεη
γίλεη ζηε ζέζε παξαγσγήο. Σα νηθηαθνχ ηχπνπ απνξξίκκαηα, θαζψο θαη ηα απφβιεηα ηα νπνία έρνπλ
ππνζηεί επεμεξγαζία κεηαηξνπήο ηνπο ζε νηθηαθνχ ηχπνπ δηαηίζεληαη ζε ρψξνπο πγεηνλνκηθήο ηαθήο
απνξξηκκάησλ (ΥΤΣΑ). ΢ηνπο ίδηνπο ρψξνπο κπνξεί λα δηαηεζεί κεηά απφ ζρεηηθή κειέηε θαη ε
ηέθξα πνπ πξνέξρεηαη απφ ηνπο απνηεθξσηήξεο ησλ λνζειεπηηθψλ ηδξπκάησλ (Γθέθαο θ.ά., 2002).
ΜΔΣΡΑ ΤΓΙΔΙΝΗ΢ ΚΑΙ Α΢ΦΑΛΔΙΑ΢ ΚΑΣΑ ΣΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙ΢Η ΙΑΣΡΙΚΧΝ ΑΠΟΒΛΗΣΧΝ
1 Γεληθά
Ζ ζσζηή δηαρείξηζε ησλ ηαηξηθψλ/λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ πξνυπνζέηεη ηελ εθαξκνγή

πξνγξακκάησλ θαηάιιειεο θαη ζπζηεκαηηθήο εθπαίδεπζεο ζηνπο εξγαδφκελνπο, ηελ πξνκήζεηα
εμνπιηζκνχ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπο θαη ηελ εθαξκνγή πξνγξάκκαηνο αζθάιεηαο ηεο εξγαζίαο πνπ
πεξηιακβάλεη ηνλ εκβνιηαζκφ, ηελ πξνθχιαμε απφ ηελ έθζεζε ζε επηθίλδπλνπο παξάγνληεο θαη ηελ
ηαηξηθή παξαθνινχζεζε.
Οη εηδηθφηεηεο πνπ δηαηξέρνπλ ην κεγαιχηεξν θίλδπλν είλαη νη θαζαξηζηέο, νη ζπληεξεηέο

κεραλεκάησλ, νη ρεηξηζηέο κνλάδσλ επεμεξγαζίαο θαη φινη φζνη εκπιέθνληαη ζην ρεηξηζκφ
απνξξηκκάησλ θαη ζηε δηάζεζή ηνπο κέζα θαη έμσ απφ ηε λνζειεπηηθή κνλάδα .
2 Δθπαίδεπζε γηα ηελ αζθάιεηα θαηά ηε δηαρείξηζε ηαηξηθώλ απνβιήηωλ
΢ηνπο ζηφρνπο ηεο εθπαίδεπζεο αλήθεη ε θαηαλφεζε (Β' ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο, 2004): α)
ησλ ελδερφκελσλ θηλδχλσλ πνπ εκπεξηέρνληαη ζηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ, β) ηεο ζεκαζίαο
ηνπ εκβνιηαζκνχ θαηά ηεο επαηίηηδαο Β θαη γ) ηεο ζεκαζίαο ηεο ρξήζεο κέζσλ γηα ηελ πξνζσπηθή
πξνζηαζία .
3 Πξνζηαζία εξγαδνκέλωλ
Ζ παξαγσγή, ν δηαρσξηζκφο, ε δηαθίλεζε, ε επεμεξγαζία θαη ε δηάζεζε ησλ λνζνθνκεηαθψλ

απνβιήησλ ζπλεπάγεηαη ην ρεηξηζκφ δπλεηηθψο επηθίλδπλσλ πιηθψλ. Οη εξγαδφκελνη πνπ
ζπκκεηέρνπλ ζε ηέηνηεο δηαδηθαζίεο πξέπεη λα βεβαησζνχλ φηη φινη νη πηζαλνί θίλδπλνη έρνπλ
αλαγλσξηζηεί θαη εθηηκεζεί ψζηε λα ιεθζνχλ ηα θαηάιιεια κέηξα γηα ηελ απνηξνπή ηεο έθζεζεο ζε
επηθίλδπλεο νπζίεο ή ηνπιάρηζηνλ ηελ έθζεζε ζε αζθαιή φξηα.
Πξνζηαηεπηηθόο εμνπιηζκόο
Σν είδνο ησλ κέζσλ αηνκηθήο πξνζηαζίαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηνπο εξγαδφκελνπο εμαξηάηαη απφ
ην βαζκφ έθζεζήο ηνπο ζηνπο θηλδχλνπο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε δηαρείξηζε λνζνθνκεηαθψλ
απνξξηκκάησλ. Ζ λνζειεπηηθή κνλάδα πξέπεη λα δηαζέηεη ηα αθφινπζα γηα φζνπο ρεηξίδνληαη
απνξξίκκαηα (Β' ΠΔ΢ΤΠ ΚελΣξΗΚΗ1ο Μαθεδνλίαο, 2004):
 Κξάλε κε ή ρσξίο πξνζσπίδα (αλάινγα κε ηελ εξγαζία)

 Μάζθεο πξνζψπνπ (αλάινγα κε ηελ εξγαζία) ~ Γπαιηά (αλάινγα κε ηελ εξγαζία)
 Φφξκα πξνζηαζίαο (ππνρξεσηηθή)
 Βηνκεραληθέο πνδηέο
 Πνδνλάξηα ή κπφηεο (ππνρξεσηηθά)
 Γάληηα (ηαηξηθφ θαη λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ) ή ρνληξά γάληηα γηα εξγάηεο απνξξηκκάησλ
Οη κπφηεο θαη ηα ρνληξά γάληηα πξνζθέξνπλ πξνζηαζία ζηνπο εξγάηεο πνπ κεηαθέξνπλ απνξξίκκαηα,
ηα νπνία είλαη δπλαηφ λα πξνθαιέζνπλ ηξαπκαηηζκφ, Π.ρ. αηρκεξά πνπ κπνξεί ιφγσ θαθνχ
δηαρσξηζκνχ λα βξεζνχλ ζε πιαζηηθνχο ζάθνπο ή λα δηαπεξάζνπλ αθαηάιιεινπο πεξηέθηεο. Σα
πνδνλάξηα βνεζνχλ ζηελ πξνζηαζία ησλ πνδηψλ θαηά ηνλ ρεηξηζκφ ησλ ζάθσλ. Όζνη θνξηψλνπλ
απφβιεηα ζε θιηβάλνπο πξέπεη λα θνξνχλ πξνζσπίδεο θαη θξάλε, θαζψο θαη κάζθεο θαηά ηελ
απνκάθξπλζε ηεο ζηάρηεο πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ θαχζε.
Σρήκα ,1: Πξνζηαηεπηηθφο εμνπιηζκφο εξγαδνκέλσλ ζηε δηαρείξηζε λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ
Πεγή: Β' ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο, 2004
΢ε φηη αθνξά ηα επηθίλδπλα θαη ηνμηθά πιηθά επηζεκαίλεηαη φηη ν εξγαδφκελνο πνπ θαιείηαη λα
θαζαξίζεη ηέηνηα πιηθά πνπ έρνπλ δηαζθνξπηζηεί σο απνηέιεζκα αηπρήκαηνο πξέπεη λα θνξάεη
γάληηα, κάζθα, γπαιηά θαη εηδηθή θφξκα. Αλ ε νπζία είλαη πηεηηθή θαη ηδηαίηεξα επηθίλδπλε (π.ρ.
ηνμηθή), θνξάεη επηπιένλ αλαπλεπζηήξα.
΢ΥΔΓΙΟ ΔΚΣΑΚΣΗ΢ ΑΝΑΓΚΗ΢
1 Βαζηθέο αξρέο
Γηα ηελ αληηκεηψπηζε εθηάθησλ αλαγθψλ αξκφδηνο είλαη ν ππεχζπλνο δηαρείξηζεο λνζνθνκεηαθψλ
απνβιήησλ ν νπνίνο έρεη ην ζπληνληζκφ ηνπ ζπλφινπ ησλ ελεξγεηψλ, ελεκεξψλεη ην δηνηθεηή θαη ηνπο
αλσηέξνπο ηνπ θαη ζπλεξγάδεηαη κε ην ζπλεξγείν απνιχκαλζεο. Σν ζρέδην έθηαθηεο αλάγθεο
ελεξγνπνηείηαη φηαλ ζπκβεί δηαζθνξπηζκφο ζηεξεψλ, πγξψλ κνιπζκαηηθψλ ή άιισλ επηθίλδπλσλ
νπζηψλ ή/θαη ηξαπκαηηζκφο. Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηέηνησλ πεξηζηαηηθψλ (Β' ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο
Μαθεδνλίαο, 2004):
 Δίλαη δηαζέζηκν θαη αθνινπζείηαη ην ζρέδην έθηαθηεο αλάγθεο θαη ν εζσηεξηθφο θαλνληζκφο
 Δίλαη δηαζέζηκνο ν απαξαίηεηνο εμνπιηζκφο ψζηε λα κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ γξήγνξα θαη
κε αζθάιεηα ηα αλαγθαία κέηξα (πξνζηαηεπηηθφο ξνπρηζκφο, κέζα ζπιινγήο, θιπ.)
 Καζαξίδνληαη θαη απνιπκαίλνληαη (αλ ρξεηάδεηαη) νη πεξηνρέο πνπ κνιχλζεθαλ
 Πεξηνξίδεηαη φζν ην δπλαηφ ε έθζεζε ησλ εξγαδνκέλσλ θαηά ηε δηαδηθαζία θαζαξηζκνχ
 Πεξηνξίδνληαη ζην ειάρηζην δπλαηφ νη επηπηψζεηο ζηνπο αζζελείο, ζην πξνζσπηθφ ηεο
πγεηνλνκηθήο κνλάδαο θαη ζην πεξηβάιινλ
 Δθπαηδεχεηαη δηαξθψο ην πξνζσπηθφ ζηελ αληηκεηψπηζε έθηαθηεο αλάγθεο
2 Γηαζθνξπηζκόο επηθίλδπλωλ νπζηώλ
΢ηνηρεηψδε βήκαηα αληηκεηψπηζεο πεξηζηαηηθνχ κε δηαζθνξπηζκέλα επηθίλδπλα πιηθά είλαη ηα εμήο

(Β' ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο, 2004):
 Απνκνλψλεηαη ε πξνζβεβιεκέλε πεξηνρή

 Παξέρνληαη πξψηεο βνήζεηεο θαη ηαηξηθή πεξίζαιςε αλ ππάξρνπλ ηξαπκαηηζκέλα άηνκα
 Πιέλνληαη θαη απνιπκαίλνληαη ηα κάηηα θαη ην δέξκα ησλ αηφκσλ πνπ εθηέζεθαλ.
Αλ ηα κάηηα έρνπλ πξνζβιεζεί απφ θάπνηα δηαβξσηηθή ρεκηθή νπζία νιφθιεξν ην πξφζσπν
μεπιέλεηαη κε άθζνλν. θαζαξφ λεξφ ζην ληπηήξα κε ηα κάηηα λα αλνηγνθιείλνπλ δηαξθψο επί 1030
ιεπηά ηεο ψξαο. Ηδηαίηεξε πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί ζε ηπρφλ αλνηθηέο πιεγέο ζην ζψκα
 Πξνζδηνξίδεηαη ε θχζε θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ δηαζθνξπηζκέλσλ νπζηψλ

 Δηδνπνηείηαη ν ππεχζπλνο δηαρείξηζεο λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ, ν νπνίνο ζα ζπληνλίζεη ηηο
απαηηνχκελεο εξγαζίεο
 Απνκαθξχλνληαη φια ηα άηνκα ηα νπνία δελ εκπιέθνληαη ζηηο εξγαζίεο θαζαξηζκνχ
ελδερφκελνπο θηλδχλνπο
 Καζνξηζκέλε δηαδηθαζία γηα ηελ έθηαθηε πεξίπησζε επαγγεικαηηθνχ αηπρήκαηνο

 Δθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ πνπ εκπιέθεηαη ζηνλ ρεηξηζκφ θπηηαξνηνμηθψλ θαξκάθσλ
Οη νδεγίεο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πξνζσπηθνχ πεξηιακβάλνπλ:
 ΢πιινγή ησλ θπηηαξνηνμηθψλ απνβιήησλ ζε ζηεγαλέο ζαθνχιεο κε εηηθέηα πνπ πεξηέρεη ηνλ
φξν «Δπηθίλδπλα Κπηηαξνηνμηθά Απφβιεηα» θαη ηνπνζέηεζή ηνπο ζε πεξηέθηεο ηνμηθψλ
κνιπζκαηηθψλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ
 Αζθαιή θχιαμε ησλ θπηηαξνηνμηθψλ απνβιήησλ κέρξη ηελ ηειηθή ηνπο δηάζεζε ~ Δπηζηξνθή
ησλ ιεγκέλσλ θαξκάθσλ ζηνλ πξνκεζεπηή
 Απνιχκαλζε ηνπ εμνπιηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε δηαζθνξπηζκέλσλ
νπζηψλ θαη γηα ηε δηάζεζε θαη επεμεξγαζία κνιπζκέλνπ απφ θπηηαξνηνμηθά θάξκαθα θαη
εθθξίκαηα αζζελψλ πιηθνχ
Σν πξνζσπηθφ ηεο πγεηνλνκηθήο κνλάδαο νθείιεη λα γλσζηνπνηεί ζηηο νηθνγέλεηεο ησλ αζζελψλ πνπ
ππνβάιινληαη ζε ρεκεηνζεξαπεία ηνπο θηλδχλνπο πνπ δηαηξέρνπλ θαη ηνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο
απηνί ειαρηζηνπνηνχληαη. Σέινο, νη εξγάηεο πνπ έξρνληαη ζε επαθή κε θπηηαξνηνμηθά απνξξίκκαηα
θνξνχλ γάληηα, κάζθεο, ζηνιέο θαη γπαιηά.
Πίλαθαο 1: Δλδεδεηγκέλεο ελέξγεηεο ζε πεξίπησζε δηαζθνξπηζκνχ επηθίλδπλσλ νπζηψλ
Πεγή: Β' ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο, 2004
3 Σξαπκαηηζκόο θαη έθζεζε ζε επηθίλδπλε νπζία
Σα ζηνηρεηψδε βήκαηα αληηκεηψπηζεο ηξαπκαηηζκνχ απφ επηθίλδπλε νπζία πεξηιακβάλνπλ (Β'

ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο MαKεδo~ίαο, 2004):
 Άκεζε παξνρή πξψησλ βνεζεηψλ, φπσο θαζαξηζκφο ησλ πιεγψλ θαη ηνπ δέξκαηνο θαη
μέπιπκα ησλ καηηψλ κε θαζαξφ λεξφ (φπσο πεξηγξάθεθε ζηελ πξνεγνχκελε Παξάγξαθν). ΢ε
πεξίπησζε ηξαπκαηηζκνχ απφ αηρκεξφ αληηθείκελν πξέπεη λα βνεζεζεί ε αηκνξξαγία ηεο
πιεγή ο θαη ε πεξηνρή θαηφπηλ πξέπεη λα θαζαξηζηεί κε θαζαξφ ηξερνχκελν λεξφ
 Άκεζε αλαθνξά ηνπ ζπκβάληνο ζηνλ ππεχζπλν λνζνθνκεηαθψλ ινηκψμεσλ θαη ηνλ ππεχζπλν
δηαρείξηζεο λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ
 Δμέηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ πνπ πξνθάιεζε ην αηχρεκα γηα ελδερφκελε πξφθιεζε κφιπλζεο
 Δπηπξφζζεηε ηαηξηθή θξνληίδα θαη παξαθνινχζεζε απφ ηνλ ηαηξφ εξγαζίαο ή απφ ην ηκήκα
επεηγφλησλ πεξηζηαηηθψλ
 Δμεηάζεηο αίκαηνο ή άιινπ είδνπο, αλ ζεσξνχληαη απαξαίηεηεο ~ Καηαγξαθή ηνπ ζπκβάληνο
 Γηεξεχλεζε ηνπ ζπκβάληνο θαη ιήςε κέηξσλ γηα ηελ απνθπγή παξφκνησλ πεξηζηαηηθψλ ζην
κέιινλ
 Παξέρνληαη ηα απαξαίηεηα κέζα αηνκηθήο πξνζηαζίαο ζηα άηνκα πνπ πξαγκαηνπνηνχλ ηηο
εξγαζίεο θαζαξηζκνχ
 Δμνπδεηεξψλεηαη ή απνιπκαίλεηαη ην δηαζθνξπηζκέλν επηθίλδπλν πιηθφ, εάλ απηφ
ελδείθλπηαη.
 ΢ε πεξίπησζε βηνινγηθψλ πιηθψλ, ε απνιχκαλζε ησλ επηθαλεηψλ κπνξεί λα γίλεη κε δηάιπκα
5% ππνρισξηψδνπο λαηξίνπ (αδηάιπηε νηθηαθή ρισξίλε) ή κε δηάιπκα 1000 ppm
δηρισξντζνθπαλνπξηθνχ λαηξίνπ (NaDCC) ή κε άιια θνηλά απνιπκαληηθά ρψξνπ
 ΢ε πεξίπησζε ηνμηθψλ πιηθψλ (π.ρ. θπηηαξνζηαηηθά, θ.ά.) απαγνξεχεηαη ε ρξήζε
απνιπκαληηθψλ ή άιισλ ρεκηθψλ νπζηψλ γηα ηελ εμνπδεηέξσζε ηνπο
 Πεξηζπιιέγνληαη φια ηα δηαζθνξπηζκέλα πιηθά κε αζθάιεηα. Σα αηρκεξά αληηθείκελα δελ
πξέπεη λα πεξηζπιιέγνληαη κε ηα ρέξηα. Πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη εηδηθφο εμνπιηζκφο π.ρ.
ιαβίδεο, θηπάξηα, θ.ά.
 Καζαξίδεηαη ε πεξηνρή κε απνξξνθεηηθά πθάζκαηα θαη απνιπκαίλεηαη. Πξέπεη λα
ρξεζηκνπνηείηαη κφλν ε κία πιεπξά ηνπ πθάζκαηνο (ή άιινπ απνξξνθεηηθνχ πιηθνχ) ψζηε λα
κελ εμαπισζεί ε κφιπλζε. Ζ απνιχκαλζε πξέπεη λα γίλεηαη απφ ην ιηγφηεξν πξνο ην
πεξηζζφηεξν κνιπζκέλν ηκήκα, κε ηαθηηθέο αιιαγέο ησλ απνξξνθεηηθψλ πιηθψλ. ΢ε
πεξίπησζε ρπκέλσλ πγξψλ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη ζηεγλά παληά, ελψ ζε πεξίπησζε
δηαζθνξπηζκέλσλ ζηεξεψλ πιηθψλ παληά εκβαπηηζκέλα ζε πδαηηθφ δηάιπκα (φμηλν, βαζηθφ ή
νπδέηεξν αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε)
 Σα επηθίλδπλα πιηθά θαη ηα πιηθά κηαο ρξήζεσο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηνλ θαζαξηζκφ
πξέπεη λα ηνπνζεηνχληαη ζε θαηάιιεινπο ππνδνρείο απνξξηκκάησλ γηα ηελ εηδηθή δηαρείξηζή
ηνπο
 Ξεπιέλεηαη κε λεξφ ε πεξηνρή θαη ζθνππίδεηαη κε ζηεγλά απνξξνθεηηθά παληά ~
Απνιπκαίλνληαη φζα εξγαιεία ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηνλ θαζαξηζκφ
 Αθαηξείηαη ν πξνζηαηεπηηθφο ξνπρηζκφο θαη απνιπκαίλεηαη
 ΢ε πεξίπησζε έθζεζεο αηφκνπ ζε επηθίλδπλε νπζία θαηά ηελ επηρείξεζε θαζαξηζκνχ
θαηαθεχγνπκε ζηελ παξνρή ηαηξηθήο πεξίζαιςεο.
ΜΔΘΟΓΟΙ ΔΠΔΞΔΡΓΑ΢ΙΑ΢ ΜΟΛΤ΢ΜΑΣΙΚΧΝ ΙΑΣΡΙΚΧΝ ΑΠΟΒΛΗΣΧΝ
1 Γεληθά
΢ε φηη αθνξά ηηο ηερλνινγίεο επεμεξγαζίαο ησλ ηαηξηθψλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ, ζα πξέπεη λα
αλαθεξζεί φηη ζηνλ ηνκέα απηφ έρνπλ γίλεη πνιιέο έξεπλεο ζε παγθφζκην επίπεδν γηα ηελ εμεχξεζε
κεζφδσλ απνηειεζκαηηθψλ, ρσξίο ηδηαίηεξα κεγάιν ιεηηνπξγηθφ θφζηνο θαη θφζηνο εγθαηάζηαζεο θαη
νη νπνίεο ζα επηθέξνπλ ηε κηθξφηεξε δπλαηή επηβάξπλζε ζην πεξηβάιινλ.
Οη πεξηζζφηεξν ρξεζηκνπνηνχκελεο κέζνδνη ζήκεξα είλαη απηή ηεο απνηέθξσζεο θαη απηή ηεο
απνζηείξσζεο κε ηηο φπνηεο παξαιιαγέο ηνπο. Χζηφζν έρνπλ αλαπηπρζεί ζε δηεζλέο επίπεδν θαη άιιεο
κέζνδνη επεμεξγαζίαο ησλ κνιπζκαηηθψλ ηαηξηθψλ απνβιήησλ, νη νπνίεο θξίλνληαη σο
απνηειεζκαηηθέο.
Πξηλ ηελ εθαξκνγή νξηζκέλσλ κεζφδσλ επεμεξγαζίαο (π.ρ. απνζηείξσζε) είλαη απαξαίηεηνο ν
ηεκαρηζκφο ησλ απνβιήησλ κέζσ εηδηθψλ δηαηάμεσλ. Ζ κέζνδνο ηνπ ηεκαρηζκνχ ζηνρεχεη ζηελ
απφθηεζε κηαο πην νκνγελνπνηεκέλεο κάδαο απνβιήησλ, ψζηε λα απμεζεί ε απφδνζε ηεο εθάζηνηε
επεμεξγαζίαο, θαη ε κείσζε ηνπ φγθνπ ησλ απνβιήησλ (έσο θαη 80%).
2 Απνηέθξωζε
Κνηλφο ηξφπνο δηαρείξηζεο ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ απνηειεί ε ζεξκηθή επεμεξγαζία, κέζσ
ζπζηήκαηνο απνηέθξσζεο.' Ζ κέζνδνο απηή βαζίδεηαη ζηε ζεξκηθή απνζύλζεζε θαη νμείδσζε ησλ
κνιπζκαηηθώλ απνβιήησλ ζε ζεξκνθξαζίεο κεηαμύ 900°C θαη 1200°C. ΢ε απηέο ηηο ζεξκνθξαζίεο
απνκαθξχλνληαη νη παζνγφλνη κηθξννξγαληζκνί θαη κεηψλεηαη ζε κεγάιν πνζνζηφ ν φγθνο ησλ
απνβιήησλ (WHO, 1999). Να ζεκεησζεί επίζεο φηη νη δηαηάμεηο απνηέθξσζεο κεγάισλ
λνζνθνκεηαθψλ κνλάδσλ είλαη ζε ζέζε λα παξάγνπλ θαη ελέξγεηα ε νπνία κπνξεί λα αμηνπνηεζεί, π.ρ.
γηα ζέξκαλζε ή γηα ειεθηξηζκφ αλάινγα πάληα θαη κε ηηο αλάγθεο ηεο εθάζηνηε πεξηνρήο ζηελ νπνία
εληνπίδεηαη ε λνζειεπηηθή κνλάδα.
Ζ κέζνδνο ηεο απνηέθξσζεο θξίλεηαη σο θαηάιιειε γηα φια ζρεδφλ ηα είδε ησλ κνιπζκαηηθψλ
λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ, φπσο επίζεο θαη ησλ θαξκαθεπηηθψλ θαη ρεκηθψλ απνβιήησλ (WHO,
1999). Χζηφζν ην θπξηφηεξν πξφβιεκα ηεο απνηέθξσζεο ζρεηίδεηαη κε ηα απαέξηα ηεο θαχζεο.
Καζψο πνιινί απφ ηνπο θνξείο ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ είλαη θαηαζθεπαζκέλνη απφ πιαζηηθφ
θαη θπξίσο απφ PVC, ηα απαέξηα ηεο θαχζεο είλαη πινχζηα θαηαξρήλ ζε δηνμίλεο θαη θνπξάληα
(Thornton et al., 1996), ελψ δεπηεξεπφλησο ζε αησξνχκελα ζσκαηίδηα, βαξέα κέηαιια, VOC,
κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα, δηνμείδην ηνπ ζείνπ θαη νμείδηα ηνπ αδψηνπ.
Αμηφινγε θξίλεηαη επίζεο ε παξαγσγή ηέθξαο θαη ηπηάκελεο η,έσξαο. Όια ηα αλσηέξσ ζπζηαηηθά
θαηαηάζζνληαη ζηα επηθίλδπλα απφβιεηα (Υσξαθά θαη Σζνπθάηνο, 2004). Δπίζεο είλαη δπλαηή ε
εθπνκπή κεηαιιηθψλ ζσκαηηδίσλ ζηελ πεξίπησζε πνπ ν απνηεθξσηήξαο δελ έρεη ζρεδηαζηεί
θαηάιιεια ή δπζιεηηνπξγεί.
΢χκθσλα κε ηνλ Παγθφζκην Οξγαληζκφ Τγείαο ε καθξνπξφζεζκε έθζεζε ζε ρακειέο ζπγθεληξψζεηο

δηνμηλψλ θαη θνπξαλίσλ κπνξεί λα πξνθαιέζεη εμαζζέλεζε ηνπ αλνζνπνηεηηθνχ ζπζηήκαηνο θαη
κεησκέλε ιεηηνπξγία ηνπ λεπξηθνχ θαη ελδνθξηληθνχ ζπζηήκαηνο. Αληίζεηα ε βξαρππξφζεζκε έθζεζε
ζε πςειέο ζπγθεληξψζεηο κπνξεί λα έρεη σο απνηέιεζκα ηελ πξφθιεζε δεξκαηηθψλ αιινηψζεσλ θαη
ηε κεηαβνιή ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ήπαηνο (WHO, 2004). Χζηφζν ππάξρεη θαη αλαθνξά φηη θάπνηεο
δηνμίλεο κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ θαξθίλν. ΢ε έθζεζε ηεο ακεξηθαληθήο Τπεξεζίαο Πεξηβάιινληνο
(US ΔΡΑ), αλαθέξεηαη πσο ε επηθηλδπλφηεηα ησλ δηνμηλψλ είλαη ηνπιάρηζηνλ δεθαπιάζηα απηήο πνπ
κέρξη ζήκεξα πηζηεχακε. Δπίζεο έξεπλα πνπ δεκνζηεχηεθε ζην ηαηξηθφ επηζηεκνληθφ πεξηνδηθφ
Lancet ηνλ Μάτν ηνπ 2000 θαη αθνξνχζε ηηο επηπηψζεηο ησλ δηνμηλψλ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηνπ
΢εβέδν ηεο Ηηαιίαο (φπνπ είρε ππάξμεη ζεκαληηθή έθιπζε δηνμίλεο ην 1976) έδεημε πσο ε έθζεζε ηνπ
πιεζπζκνχ ζηηο δηνμίλεο είρε επεξεάζεη ζεκαληηθά ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ θχινπ ησλ λενγέλλεησλ
παηδηψλ. ΢πγθεθξηκέλα, παξαηεξήζεθε κία ζεκαληηθή αχμεζε ησλ γελλήζεσλ θνξηηζηψλ ζηηο
πεξηπηψζεηο εθείλεο πνπ ν παηέξαο είρε εθηεζεί ζε πςειά επίπεδα δηνμίλεο (Greenpeace, 2000).
΢ηνλ Πίλαθα παξνπζηάδνληαη ηα φξηα εθπνκπψλ ρεκηθψλ ελψζεσλ θαη ζσκαηηδίσλ απφ
απνηεθξσηήξεο λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ, πνπ ηίζεληαη ζηηο ρψξεο ηεοΔΔ.
Πεγή: WHO, 1999
Ζ ρξήζε πιηθψλ πνπ κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ σο πξνζξνθεηηθά ησλ απαεξίσλ, ελψ παξάιιεια
ππνβνεζνχλ ηελ θαχζε (αζβεζηφιηζν ο, άλζξαθαο) αληηκεησπίδνπλ κφλν έλα κέξνο ηνπ πξνβιήκαηνο
(Γειήκπαζεο, 2002). ΢ε θάζε εγθαηάζηαζε απνηέθξσζεο είλαη απαξαίηεηε ε χπαξμε θαηάιιεισλ
δηαηάμεσλ θαηαθξάηεζεο ησλ επηθίλδπλσλ απαεξίσλ ηεο θαχζεο, ελψ απαξαίηεηε θξίλεηαη επίζεο ε
χπαξμε θαηάιιεινπ ζπζηήκαηνο κέηξεζεο ησλ εθπνκπψλ. Υαξαθηεξηζηηθέο δηαηάμεηο θαηαθξάηεζεο
ησλ επηθίλδπλσλ απαεξίσλ απνηεινχλ νη ζπζθεπέο μεξνχ θαη πγξνχ θαζαξηζκνχ αεξίσλ εθπνκπψλ,
ηα πθαζκάηηλα θίιηξα θαη νη ειεθηξνζηαηηθνί δηαρσξηζηέο (Ξεξνγηαλλνπνχινπ, 2000).
Γχν ραξαθηεξηζηηθέο κέζνδνη απνηέθξσζεο είλαη ε ηκεκαηηθή ζε ζπλζήθεο έιιεηςεο (controlled air
ΟΓ starved air incineration) ή πεξίζζεηαο (excess air incineration) αέξα (νμπγφλνπ) θαη ε απνηέθξσζε
κε πεξηζηξεθφκελν θιίβαλν (rotary kiln incineration). ΢ηελ ηκεκαηηθή ζε ζπλζήθεο έιιεηςεο αέξα
ρξεζηκνπνηνχληαη ππξνιηηηθνί θιίβαλνη δχν ζαιάκσλ (δηβάζκηνη), εθ ησλ νπνίσλ ν πξψηνο ή βαζηθφο
ζάιακνο ρξεζηκεχεη γηα ηελ θαχζε ησλ απνβιήησλ θαη ν δεχηεξνο ή δεπηεξεχσλ γηα ηελ θαχζε ησλ
απαεξίσλ πνπ παξάγνληαη ζηνλ πξψην. Ζ ζεξκνθξαζία ιεηηνπξγίαο ηνπ δεχηεξνπ ζαιάκνπ είλαη θαηά
θαλφλα κεγαιχηεξε απφ απηή ηνπ πξψηνπ ζαιάκνπ. Αληίζεηα ζηελ ηκεκαηηθή ζε ζπλζήθεο
πεξίζζεηαο αέξα ρξεζηκνπνηνχληαη πνιπβάζκηνη θιίβαλνη κε πνιιαπινχο ζαιάκνπο πνπ κπνξεί λα
ιεηηνπξγήζνπλ δηαδνρηθά ή θαη νκαδηθά. Σέινο ν απνηεθξσηήξαο κε πεξηζηξεθφκελν θιίβαλν
απνηειείηαη απφ έλα πξσηεχνληα ζάιακν φπνπ ηα απφβιεηα θαίγνληαη θαη αεξηνπνηνχληαη θαη απφ έλα
δεπηεξεχνληα ζάιακν φπνπ ζπκπιεξψλεηαη ε θαχζε ηνπ πηεηηθνχ θιάζκαηνο (Ξεξνγηαwνπνχινπ,
2000).
Χζηφζν ζπλεζέζηεξνη ηα πξνεγνχκελα ρξφληα, ζηελ Διιάδα ηνπιάρηζηνλ, ήηαλ νη απινί θαπζηήξεο
καδηθήο θαχζεο, νη νπνίνη δεκηνπξγνχλ θαη ην κεγαιχηεξν πεξηβαιινληηθφ πξφβιεκα.
΢ρήκα 1 : α) απιφο απνηεθξσηήξαο καδηθήο θαχζεο, β) απνηεθξσηήξαο κε πεξηζηξεθφκελν θιίβαλν
α β
Πεγή: http://www.who.int http://www.bek.gl"
3 Απνζηείξωζε
Η απνζηείξσζε νπζηαζηηθά έγθεηηαη ζηελ θαηεξγαζία ησλ απνβιήησλ κε ηέηνην ηξόπν, ώζηε λα
θαηαζηξαθεί θάζε είδνο κηθξννξγαληζκνύ, όπσο θαη νη ζπόξνη απηώλ. Οη εθαξκνδφκελεο κέζνδνη
απνζηείξσζεο είλαη δηάθνξεο θπζηθέο θαη ρεκηθέο κέζνδνη, φπσο ε ζεξκηθή απνζηείξσζε, ε
απνζηείξσζε κε ππεξηψδε αθηηλνβνιία, κε ρεκηθφ κέζν, θιπ. Ζ ρξήζε ζεξκηθψλ κεζφδσλ
απνζηείξσζεο ελδείθλπηαη έλαληη ησλ ρεκηθψλ κεζφδσλ (Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000). Με ηδηαίηεξε
επηηπρία εθαξκφδεηαη επίζεο ε επεμεξγαζία κε ρξήζε θνξεζκέλσλ πδξαηκψλ ππφ πίεζε ζε
θαηάιιειε ζεξκνθξαζία θαη γηα νξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα.
Ζ απνζηείξσζε απνηειεί θιαζηθή κέζνδν επεμεξγαζίαο ε νπνία απαηηεί ηεκαρηζκφ ησλ

λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ πξηλ ηελ εθαξκνγή ηεο (βιέπε ΢ρήκα 12.2). Θα απνηεινχζε ηε βέιηηζηε
ιχζε επεμεξγαζίαο ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ, εθφζνλ κε πνιχ κηθξφηεξε νηθνλνκηθή
επηβάξπλζε απφ απηή ηεο απνηέθξσζεο είλαη δπλαηή ε απάιεηςε ηεο κνιπζκαηηθήο θχζεο ησλ
απνβιήησλ θαη ε κεηαηξνπή ηνπο ζε
νηθηαθνχ ηχπνπ απφβιεηα. Η κέζνδνο απηή εθαξκόδεηαη κε επηηπρία ζην κεγαιύηεξν πνζνζηό ηωλ
απνβιήηωλ. Παξακέλεη όκωο έλα κηθξό πνζνζηό, γηα ην νπνίν εθθξάδνληαη επηθπιάμεηο ωο πξνο
ηελ απνηειεζκαηηθόηεηα ηεο κεζόδνπ (παζνινγηθά απόβιεηα, νγθώδε αληηθείκελα, ζύξηγγεο,
πηώκαηα δώωλ, θαξκαθεπηηθά θαη ρεκηθά απόβιεηα). ΢ε φηη αθνξά ηα ζπγθεθξηκέλα απφβιεηα,
είλαη πξνηηκφηεξε ε επεμεξγαζία ηνπο κε ηε κέζνδν ηεο απνηέθξσζεο ή ηνπ εληαθηαζκνχ (WHO,
1999). Δπίζεο έλα άιιν ζεκαληηθφ κεηνλέθηεκα φισλ ζρεδφλ ησλ κεζφδσλ απνζηείξσζεο ζπλίζηαηαη
ζηε κε δξαζηηθή κείωζε ηνπ όγθνπ ηωλ απνβιήηωλ (Γθέθαο θ.ά., 2002).
΢ρήκα 2 : Σεκαρηζκέλε θαη αιεζκέλε κάδα λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ
3.1 Απνζηείξωζε κε αηκό
Ζ απνζηείξσζε κε αηκφ (steam autoclaving or steam sterilization) είλαη ε πην δηαδεδνκέλε κέζνδνο
απνζηείξσζεο δηεζλψο. Ζ δηαδηθαζία είλαη ζρεηηθά γξήγνξε, κε ήπηεο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο,
απνδνηηθή, ηερλνινγηθά απιή θαη θπξίσο αζθαιήο γηα ηνπο ππαιιήινπο. Ζ απνζηείξσζε
εμνπδεηεξψλεη ηνπο κηθξννξγαληζκνχο αιινηψλνληαο ηελ πξσηετληθή ηνπο δνκή. Σα απφβιεηα πξνο
απνζηείξσζε ζπιιέγνληαη ζε πιαζηηθνχο ζάθνπο, ηνπνζεηνχληαη ζε θηβψηην απφ ράιπβα ή
πνιππξνππιέλην θαη ελ ζπλερεία θνξηψλνληαη εληφο ηεο ζπζθεπήο, φπνπ πθίζηαληαη ηελ επίδξαζε
θνξεζκέλσλ πδξαηκψλ. Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο δηείζδπζεο ησλ
πδξαηκψλ ζε φια ηα ζεκεία ησλ πξνο απνζηείξσζε απνβιήησλ είλαη ε απνκάθξπλζε ηνπ αέξα ηφζν
απφ ην ζάιακν απνζηείξσζεο, φζν θαη απφ ην πξνο απνζηείξσζε πιηθφ (Ξεξνγηαwνπνχινπ,2000).
Ζ κέζνδνο απνζηείξσζε ο κε αηκφ ζπλδπάδεη πγξαζία, ζέξκαλζε θαη πίεζε. Οη ζπζθεπέο πνπ
ζηεξίδνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπο ζηε κέζνδν απηή απαξηίδνληαη απφ έλαλ κεηαιιηθφ ζάιακν
αλζεθηηθφ ζηηο απμεκέλεο πηέζεηο θαη ζεξκνθξαζίεο.
Σρήκα 3: ΢πζθεπέο απνζηείξσζεο κε αηκφ
Πεγή: www.bondtech.net www.anchorautoclave.com
Ζ κέζνδνο ηεο απνζηείξσζεο κε αηκφ ρξεζηκνπνηείηαη θαηά θχξην ιφγν γηα ηελ απνιχκαλζε ησλ
εξγαιείσλ ησλ εξγαζηεξίσλ θαη ησλ ρεηξνπξγείσλ, ησλ θιηλνζθεπαζκάησλ θαη ελδπκάησλ.
Δπίζεο, είλαη θαηάιιειε κέζνδνο γηα ηελ επεμεξγαζία φισλ ησλ εηδψλ απνβιήησλ εθηφο
(Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000):
 ησλ παζνινγηθψλ (ηζηνί, κέιε ζψκαηνο, θιπ.) θαη πησκάησλ δψσλ

 ησλ ξαδηελεξγψλ
 ησλ επηθίλδπλσλ
 ησλ θπηηαξνηνμηθψλ (cytotoxic).
Γηα ηελ επηηπρή επεμεξγαζία ησλ παζνινγηθψλ απνβιήησλ ρξεζηκνπνηείηαη εηδηθφηεξα ε κέζνδνο
ηεο απνζηείξσζεο κε αηκφ θαη πεξηζηξεθφκελν ηχκπαλν .
3.2 Υεκηθή απνζηείξωζε / απνιύκαλζε
΢ηελ πεξίπησζε ηεο ρεκηθήο απνζηείξσζεο (ehemieal disinfeetion) ρξεζηκνπνηείηαη ρεκηθφ

απνιπκαληηθφ σο παξάγνληαο απελεξγνπνίεζεο ησλ παζνγφλσλ κηθξννξγαληζκψλ. Ζ ρξήζε ηνπ
ρεκηθνχ απνιπκαληηθνχ γίλεηαη κεκνλσκέλα ή ζε ζπλδπαζκφ κε κεραληθέο ζπζθεπέο
θαηαζηξνθήο ή κέζα ζπκππθλψζεσο (Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000). Σα απφβιεηα θνξηψλνληαη ζε
εηδηθνχο ζάθνπο, θνπηηά θαη απνξξηκκαηνθηβψηηα θαη νδεγνχληαη ζηνλ ιεηνηεκαρηζηή. Ζ
ιεηηνπξγία ηνπ δηαζθαιίδεη
ηε δηείζδπζε ηνπ ρεκηθνχ απνιπκαληηθνχ ζην ζχλνιν ηεο κάδαο ησλ απνβιήησλ. Μεξηθά ρεκηθά
απνιπκαληηθά, φπσο ην άιαο ππεξρισξηθνχ λαηξίνπ, έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα δηεηζδχζνπλ κέρξη θαη
ζην γπαιί.
Σα πεξηζζφηεξα ηαηξηθά απφβιεηα είλαη θαηάιιεια γηα ρεκηθή απνιχκαλζε, εθηφο απφ ηα
παζνινγηθά. Δπίζεο σο αθαηάιιεια θξίλνληαη ηα ξαδηελεξγά, ηα επηθίλδπλα θαη ηα θπηηαξνηνμηθά
απφβιεηα. Ζ ρεκηθή απνζηείξσζε είλαη ε ειάρηζηα ρξεζηκνπνηνχκελε ελαιιαθηηθή κέζνδνο
δηαρείξηζεο ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ δηφηη αθελφο δελ είλαη ηθαλνπνηεηηθά απνηειεζκαηηθή,
φπσο ε απνηέθξσζε θαη ε απνζηείξσζε κε αηκφ θαη αθεηέξνπ ηα ρεκηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη
εγθπκνλνχλ θηλδχλνπο ηφζν γηα ηνπο εξγαδφκελνπο ζε ηέηνηεο κνλάδεο φζν θαη γηα ην πεξηβάιινλ
(Γθέθαο θ.ά., 2002) .
3.3 Θεξκηθή αδξαλνπνίεζε
Καηά ηε ζεξκηθή αδξαλνπνίεζε (thermal inactivation) ηα απφβιεηα ζεξκαίλνληαη ζηελ θαηάιιειε

ζεξκνθξαζία, ψζηε λα απαιεηθζεί ε κνιπζκαηηθή θχζε ηνπο. Σα απφβιεηα ηνπνζεηνχληαη ζε έλα
ζάιακν πνπ έρεη πξνζεξκαλζεί θαη παξακέλνπλ εληφο απηνχ γηα ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα. Σα
απφβιεηα πξέπεη λα αλακηγλχνληαη πξηλ ηελ επεμεξγαζία ηνπο, ψζηε λα επηηεπρζεί ε κέγηζηε δπλαηή
νκνηνγέλεηα θαηά ηε δηάξθεηα παξακνλήο ζηε κνλάδα επεμεξγαζίαο (Γθέθαο Κ.ά., 2002). Ζ κέζνδνο
απηή ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο κφλν γηα ηελ επεμεξγαζία κεγάινπ φγθνπ πγξψλ απνβιήησλ
(Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000).
. '"":'
3.4 Αθηηλνβόιεζε
Γηα ηα απφβιεηα ησλ νπνίσλ είλαη αδχλαηε ε ζεξκηθή επεμεξγαζία, είλαη δπλαηή ε έθζεζή ηνπο ζε
ππέξπζξε ή ηνλίδνπζα αθηηλνβνιία (irradiation) ζε έλαλ εζσηεξηθφ θαη πξνζηαηεπκέλν ζάιακν. Ζ
κέζνδνο απηή πξνυπνζέηεη κηθξή θαηαλάισζε ελέξγεηαο, αιιά πςειφ θφζηνο εγθαηάζηαζεο θαη
ιεηηνπξγίαο. Σν βαζηθφηεξν κεηνλέθηεκα ηεο κεζφδνπ ζπλίζηαηαη ζηελ πνιχ κηθξή ηθαλφηεηα
δηείζδπζε ο ηεο ππέξπζξεο αθηηλνβνιίαο ζηα απφβιεηα κε απνηέιεζκα νη πεξηνρέο πνπ ζθηάδνληαη ή
θαιχπηνληαη απφ άιια απφβιεηα λα κελ πθίζηαληαη απνηειεζκαηηθή επεμεξγαζία (Γθέθαο Κ.ά.,
2002).
3.5 Απνζηείξωζε κε κηθξνθύκαηα
Ζ κέζνδνο ησλ κηθξνθπκάησλ (microwave treatment) απνηειεί θιαζζηθή ζεξκηθή επεμεξγαζία θαηά
ηελ νπνία ηα απφβιεηα ζε γεληθέο γξακκέο ηεκαρίδνληαη, εγρένληαη κε αηκφ θαη πεξηζηξέθνληαη, ελψ
ηαπηφρξνλα ζεξκαίλνληαη απφ κηα ζεηξά πεγψλ εθπνκπήο κηθξνθπκάησλ θαη θαη' απηφ ηνλ ηξφπν
εμπγηαίλνληαη. Ζ ζπρλφηεηα ησλ κηθξνθπκάησλ
αλέξρεηαη ζπλήζσο ζηα 2450 ΜΖΕ θαη ην κήθνο θχκαηνο ζηα 12,24 cm (WHO, 1999). Ζ κέζνδνο ησλ
κηθξνθπκάησλ εγθξίζεθε σο ηθαλνπνηεηηθή, χζηεξα απφ ζεηξά δνθηκψλ απφ ην Δπξσπατθφ Σκήκα
Τγείαο (European Health Department).
Ζ ζπγθεθξηκέλε κέζνδνο εκθαλίδεη πνιιά πιενλεθηήκαηα, φπσο ρακειφ ιεηηνπξγηθφ θφζηνο θαη θφζηνο
εγθαηάζηαζεο, θαζψο θαη κηα θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ επεμεξγαζία ησλ απνβιήησλ. Χζηφζν δελ
ελδείθλπηαη γηα ηα παζνινγηθά απφβιεηα, ηα επηθίλδπλα, ηα θπηηαξνηνμηθά (cytotoxic), ηα ξαδηελεξγά
θαη ηα κεγάια κεηαιιηθά αληηθείκελα (Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000).
΢ρήκα 4: Μνλάδα απνζηείξσζεο απνβιήησλ κε ηε κέζνδν ησλ κηθξνθπκάησλ
Πεγή: WHO, 1999 Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000
3.6 Μέζνδνο SANPAC
Ζ κέζνδνο SANP AC αλαπηχρζεθε ζηελ Πνξηνγαιία. Πξφθεηηαη γηα κία ηερλνινγία αλάπηπμεο
εμνπιηζκνχ γηα ηελ επεμεξγαζία κνιπζκαηηθψλ ζηεξεψλ απνβιήησλ. Ζ ηερλνινγία απηή βαζίδεηαη ζε
κία ρεκηθή δηαδηθαζία απνιχκαλζεο / απνζηείξσζεο, ε νπνία κπνξεί λα εθαξκνζηεί ζε απφβιεηα
λνζνθνκείσλ, θιηληθψλ ή άιισλ ηδξπκάησλ πγείαο. Γελ απαηηείηαη θαηάηκεζε ησλ απνβιήησλ θαη ε
πιαζηηθή ζπζθεπαζία (ζαθνχια) ρξεζηκνπνηείηαη σο αληηδξαζηήξαο ζηνλ ηφπν δηεμαγσγήο ηεο
επεμεξγαζίαο. Ζ επεμεξγαζία ησλ απνβιήησλ, ε νπνία δηαξθεί πεξίπνπ 2 ιεπηά γηα θάζε πιαζηηθή
ζαθνχια, πξαγκαηνπνηείηαη ζε ζεξκνθξαζία δσκαηίνπ, κε ζεκαληηθή κείσζε ηνπ φγθνπ ησλ απνβιήησλ.
Σα επεμεξγαζκέλα απφβιεηα κπνξνχλ λα αληηκεησπηζηνχλ σο ζπλεζηζκέλα αζηηθά απφβιεηα, κε ηε
δπλαηφηεηα αλαθχθισζεο πιηθψλ, φπσο ραξηηνχ ή πιαζηηθψλ πνπ ππάξρνπλ κέζα ζηε ζπζθεπαζία
(http://www.hirc.gr).
Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ ζπζηήκαηνο, φζνλ αθνξά ηελ ειαρηζηνπνίεζε ησλ κηθξνβίσλ, είλαη
πςειή. Σν επελδπηηθφ θεθάιαην θαη νη ηξέρνπζεο δαπάλεο πνπ απαηηνχληαη είλαη ζρεηηθά ρακειέο,
φπσο επίζεο θαη ε θαηαλάισζε ελέξγεηαο. Σν SANP AC έρεη αλαπηπρζεί ζε δχν δηαθνξεηηθνχο
ηχπνπο: (α) γηα κεγάιεο λνζνθνκεηαθέο εγθαηαζηάζεηο ή ζηαζκνχο επεμεξγαζίαο απνβιήησλ θαη
(β) γηα κηθξά λνζνθνκεία θαη θιηληθέο ή αθφκε θαη γηα επηκέξνπο ηκήκαηα λνζνθνκεηαθψλ
θηηξίσλ. Μπνξεί επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζεί σο θηλεηφο εμνπιηζκφο, εάλ βξίζθεηαη εγθαηεζηεκέλν
ζε κηθξφ ή κεγάιν θνξηεγφ (http://www.hirc.gr).
4 ΢ύγθξηζε απνζηείξωζεο - απνηέθξωζεο
Απφ ηελ αλάιπζε πνπ πξνεγήζεθε πξνθχπηεη φηη ηφζν ε απνηέθξσζε, φζν θαη νη ζπλεζέζηεξεο
κέζνδνη απνζηείξσζεο εκθαλίδνπλ ηφζν πιενλεθηήκαηα, φζν θαη κεηνλεθηή καηα.
΢ηνλ Πίλαθα γίλεηαη κηα ζπγθξηηηθή αμηνιφγεζε ηεο απνηέθξσζεο θαη ησλ δχν βαζηθψλ κεζφδσλ
απνζηείξσζεο, απηήο πνπ ρξεζηκνπνηεί αηκφ θαη απηήο πνπ βαζίδεηαη ζηελ ηερλνινγία ησλ
κηθξνθπκάησλ.
5 Ππξόιπζε
Ζ ππξφιπζε πξνθαιεί ρεκηθή απνζχλζεζε ησλ νξγαληθψλ νπζηψλ κέζσ ηεο ζέξκαλζήο ηνπο
απνπζία νμπγφλνπ. Πξαθηηθά, δελ είλαη δπλαηφ λα επηηεπρζεί πεξηβάιινλ πιήξνπο απνπζίαο
νμπγφλνπ. ΢ηελ πξαγκαηηθφηεηα ηα ππξνιπηηθά ζπζηήκαηα ιεηηνπξγνχλ κε πνζφηεηα νμπγφλνπ
κηθξφηεξε απφ ηε ζηνηρεηνκεηξηθή θαη επνκέλσο ε νμείδσζε είλαη αλαπφθεπθηε. ΢ηελ πεξίπησζε
πνπ ηα απφβιεηα πεξηέρνπλ πηεηηθέο ή εκηπηεηηθέο νπζίεο ζα πξνθιεζεί θαη εμαεξίσζε απηψλ.
Ζ ππξφιπζε επηηπγράλεηαη ζε ζπλζήθεο πίεζεο θαη ζεξκνθξαζίαο ιεηηνπξγίαο άλσ ησλ 430°C. Σα
αέξηα πνπ παξάγνληαη απφ ηελ δηαδηθαζία ηεο ππξφιπζεο (απαέξηα) απαηηνχλ πεξαηηέξσ
επεμεξγαζία. Σα απαέξηα πθίζηαληαη επεμεξγαζία ζε έλα δεπηεξεχνληα ζάιακν θαχζεο, φπνπ
πθίζηαληαη κεξηθή ζπκπχθλσζε. Δπίζεο, είλαη απαξαίηεηνο ν εμνπιηζκφο θαηαθξάηεζεο
ζσκαηηδίσλ (πθαζκάηηλα θίιηξα, θιπ.).
Σα ζπζηήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ ππξφιπζε είλαη φκνηα κε εθείλα ηεο απνηέθξσζε ο
(πεξηζηξεθφκελνο θιίβαλνο, θιπ). Ζ ππξφιπζε δηαθνξνπνηείηαη απφ ηελ απνηέθξσζε ησλ
απνβιήησλ ζε δχν παξάγνληεο: (α) ηε ζεξκνθξαζία ιεηηνπξγίαο, φπνπ ζηελ ππξφιπζε είλαη
ρακειφηεξε θαη (β) ηελ απαηηνχκελε πνζφηεηα νμπγφλνπ, φπνπ γηα ηελ ππξφιπζε είλαη θαηά πνιχ
κηθξφηεξε απφ φ,ΣΗ γηα ηελ θαχζε (Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000).
6 Ταινπνίεζε
Ζ παινπνίεζε ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ πξαγκαηνπνηείηαη κε ηελ αλάπηπμε πνιχ πςειψλ

ζεξκνθξαζηψλ (> 1500°C). ΢ε απηέο ηηο ζεξκνθξαζίεο, ηα πιηθά ηήθνληαη θαη απνθηνχλ κία
αζηαζή κε θξπζηαιιηθή ή παιψδε δνκή. Όηαλ ηα ηεγκέλα πιηθά, κε ηελ έμνδν ηνπο απφ ην δνρείν
ηήμεσο, ςπρζνχλ απφηνκα ηφηε ε κε θξπζηαιιηθή ή παιψδεο δνκή κεηαζρεκαηίδεηαη ζε ζηεξεή
θάζε. Σα νξγαληθά, φπσο ην μχιν, ην ραξηί θαη άιια εχθιεθηα πιηθά ζηηο θαλνληθέο
αηκνζθαηξηθέο ζπλζήθεο δίλνπλ κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα, κεζάλην, αηζπιέλην θαη πξνπάλην.
Ζ απαηηνχκελε ελέξγεηα γηα ηελ ηήμε ησλ πιηθψλ πξνέξρεηαη απφ πιάζκα πςειήο ζεξκνθξαζίαο.
Χο πιάζκα νξίδεηαη έλα ειεθηξηθά αγψγηκν αέξην (ζρεκαηίδεηαη κε εθαξκνγή πςειήο ηάζεο
κεηαμχ δχν ειεθηξνδίσλ, ζπλήζσο 150-300 Volt) θαη ζπρλά αλαθέξεηαη σο ε ηέηαξηε θάζε ηεο
χιεο. Σν πιάζκα πξνθαιεί πςειέο ζεξκνθξαζίεο θαη ζεσξείηαη σο κία απφ ηηο θαζαξφηεξεο πεγέο
ζεξκφηεηαο. Υξεζηκνπνηείηαη γηα λα ελζπιαθψζεη ηα αλφξγαλα επηθίλδπλα πιηθά ζε κία παιψδε
ξεπζηή κάδα ή ζε χαιν, αλάινγα κε ηε ζχζηαζε ησλ απνβιήησλ, πξνζδίδνληαο ζηα ηειηθά
πξντφληα επεμεξγαζίαο ηα επηζπκεηά ραξαθηεξηζηηθά ψζηε λα είλαη θαηάιιεια γηα απεπζείαο
ηειηθή δηάζεζε. Σα επηζπκεηά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ηειηθψλ πξντφλησλ είλαη βαζηθά ν κηθξφο
φγθνο θαη ε πνιχ ρακειή εθπιπζηκφηεηα (low leachability) ζε δηαζηαιάδνληα (Ξεξνγηαwνπνχινπ,
2000).
7 Αεξηνπνίεζε κε πιάζκα
Ζ αεξηνπνίεζε κε πιάζκα είλαη κία πξνεγκέλε ζεξκηθή κέζνδνο επεμεξγαζίαο ησλ απνβιήησλ πνπ
δελ πεξηιακβάλεη θαχζε. Δίλαη θηιηθή κε ην πεξηβάιινλ θαη αζθαιήο γηα ηνπο εξγαδφκελνπο. Δθηφο
απφ ηελ εμάιεηςε ηεο κνιπζκαηηθήο θχζεο ησλ απνβιήησλ, επηθέξεη κείσζε ηνπ φγθνπ ησλ
απνβιήησλ κεγαιχηεξε ηνπ 99,7% ηνπ
αξρηθνχ. Ζ επεμεξγαζία εθηειείηαη ζε πεξηβάιινλ έιιεηςεο νμπγφλνπ θαη ζε πςειέο ζεξκνθξαζίεο,

ψζηε λα δηαζθαιηζηεί ε πιήξεο δηείζδπζε ηνπ αεξίνπ ({r'ο θαη κνξηαθφ επίπεδν). Σα πξντφληα ηεο
επεμεξγαζίαο είλαη θαχζηκν αέξην θαη ανξαλήο ξεπζηή ζθσξία, ησλ νπνίσλ ε ηνμηθφηεηα είλαη πνιχ
κηθξφηεξε ζπγθξηηηθά κε πξντφληα άιισλ επεμεξγαζηψλ.
΢ηε κέζνδν απηή είλαη δπλαηή ε εθκεηάιιεπζε ηνπ θαχζηκνπ αέξηνπ πξντφληνο, απάγνληαο ελέξγεηα
απφ απηφ. ΔπεηδΗ1 ην αέξην πξντφλ εμέξρεηαη κε κεγάιε ζεξκνθξαζία απφ ηνλ αληηδξαζηήξα
ραξαθηεξίδεηαη απφ ην κεγάιν πνζφ αηζζεηή ο ζεξκφηεηαο θαη απφ κηα αμηφινγε πνζφηεηα
εχθιεθησλ αεξίσλ, φπσο κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα, πδξνγφλν θαη κεζάλην. ΢ηηο πεξηζζφηεξεο
πεξηπηψζεηο, ε ζεξκνγφλνο δχλακε ησλ αέξησλ πξντφλησλ είλαη κεγαιχηεξε ηεο αηζζεηή ο ελέξγεηαο
ζηα αέξηα. Ζ εθκεηάιιεπζε ηεο ζεξκφηεηαο ηεο ζθσξίαο είλαη δχζθνιε αιιά είλαη δπλαηή ε
πεξαηηέξσ επεμεξγαζία ηεο ζε πςειφηεξεο ζεξκνθξαζίεο γηα παξαγσγή κηαο κεγάιεο πνηθηιίαο
εκπνξηθψλ πξντφλησλ (Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000).
΢ρήκα 5: ΢ρεκαηηθή παξάζηαζε παινπνίεζεο απνβιήησλ
Πεγή: www.jfe-holdings.co.jp
8 Δπεμεξγαζία ξαδηελεξγώλ απνξξηκκάηωλ
Ζ επεμεξγαζία απηήο ηεο θαηεγνξίαο ησλ απνξξηκκάησλ είλαη απηή πνπ ρξήδεη ηδηαίηεξεο
δηαρείξηζεο γηα ην ιφγν φηη ηέηνηνπ είδνπο απνξξίκκαηα δελ πθίζηαληαη απνηειεζκαηηθή
επεμεξγαζία κε θακία απφ ηηο κεζφδνπο πνπ ήδε πεξηγξάθεζαλ. Γηα ην ιφγν απηφ θξίλεηαη
ζθφπηκε ε δηάζεζε ηέηνηνπ είδνπο απνβιήησλ απφ ην λνζειεπηηθφ ίδξπκα ζε θέληξα, φπσο ν
«Γεκφθξηηνο» ή θαη ζηελ Ρπζκηζηηθή Αξρή Αηνκηθήο Δλέξγεηαο πξνθεηκέλνπ λα ππνζηνχλ
εμεηδηθεπκέλε δηαρείξηζε .
9 Δπεμεξγαζία πγξώλ λνζνθνκεηαθώλ απνβιήηωλ
΢ην εζσηεξηθφ ησλ λνζειεπηηθψλ κνλάδσλ πγξά απφβιεηα παξάγνληαη θπξίσο ζε αθηηλνινγηθά
ηκήκαηα θαη πεξηέρνπλ ξαδηελεξγά θαηάινηπα. Ζ δηάζεζε ηέηνηνπ είδνπο απνβιήησλ, ζχκθσλα κε
ηελ ΚΤΑ 1014 (ΦΟΡ) 94/01, επηηξέπεηαη λα γίλεηαη ζην θνηλφ δίθηπν απνρέηεπζεο εθφζνλ έρνπλ
αξαησζεί ζε ζεκαληηθφ πνζνζηφ κε λεξφ. ΢ηελ ίδηα ΚΤΑ νξίδνληαη θαη θάπνηεο πνηνηηθέο
παξάκεηξνη πνπ πξέπεη λα ηεξνχλ ηα ξαδηελεξγά θαηάινηπα πξνθεηκέλνπ λα δηαηεζνχλ ζην
ζχζηεκα απνρέηεπζεο.
ΝΟ΢ΟΚΟΜΔΙΑΚΗ ΤΓΙΔΙΝΉ ΚΑΙ ΔΛΔΓΥΟ΢ ΣΧΝ ΜΟΛΤΝ΢ΔΧΝ
1 Γεληθά
Σν ελδηαθέξνλ γηα ηηο λνζνθνκεηαθέο κνιχλζεηο ή θαιχηεξα λνζνθνκεηαθέο ινηκψμεηο έρεη δηεζλψο
απμεζεί ηα ηειεπηαία 20 ρξφληα. Οη λνζνθνκεηαθέο ινηκψμεηο απνηεινχλ έλα πξφβιεκα απφ ηελ επνρή πνπ
νη αζζελείο άξρηζαλ λα ζπγθεληξψλνληαη ζηα λνζειεπηηθά ηδξχκαηα. Χζηφζν ζηε ζχγρξνλε επνρή ην
πξφβιεκα γίλεηαη νμχηεξν θαη ζ' απηφ ζπλεηέιεζαλ πνιινί παξάγνληεο, φπσο ε αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ
αζζελψλ ζηα λνζειεπηηθά ηδξχκαηα, ε ρξήζε ηαηξηθψλ νξγάλσλ πνπ επλννχλ ηελ εμάπισζε
λνζνθνκεηαθψλ ινηκψμεσλ (π.ρ. θαζεηήξεο), ε απμεκέλε ρξήζε αληηβηνηηθψλ πνπ έρεη θαηαζηήζεη
πνιπαλζεθηηθά θάπνηα βαθηήξηα, Κ.ά.
Χο λνζνθνκεηαθή ινίκσμε ραξαθηεξίδεηαη ε ινίκσμε πνπ εκθαλίδεηαη ζην λνζειεπηηθφ ίδξπκα θαη
νθείιεηαη ζε κηθξνβηαθά αίηηα είηε ηεο ρισξίδαο ηνπ αζζελή είηε ηνπ λνζνθνκεηαθνχ πεξηβάιινληνο. Ζ
ινίκσμε απηή δελ ζα πξέπεη λα είλαη παξνχζα ή λα βξίζθεηαη ζην ζηάδην ηεο επψαζεο θαηά ηελ εηζαγσγή
ηνπ αζζελή ζην λνζνθνκείν. Χο λνζνθνκεηαθέο ινηκψμεηο ραξαθηεξίδνληαη επίζεο θαη νη ινηκψμεηο πνπ
εκθαλίδνληαη κεηά ηελ έμνδν ηνπ αζζελή απφ ην λνζνθνκείν, αιιά ζηηο νπνίεο ε κφιπλζε έγηλε θαηά ηελ
παξακνλή ηνπ ζ' απηφ, φπσο Π.ρ. ε επαηίηηδα Β, ε ινίκσμε ηεο ρεηξνπξγηθήο ηνκήο, ε ζηαθπινθνθθηθή
καζηίηηδα ηεο ζειάδνπζαο κεηέξαο θαη ε ινίκσμε ησλ λενγλψλ θαηά ηνλ ηνθεηφ (Γειηζίδνπ, 2005). Ζ
αλαθνξά ζηηο λνζνθνκεηαθέο ινηκψμεηο ζην παξφλ Κεθάιαην γίλεηαη γηα ην ιφγν φηη ε εκθάληζε θάπνησλ
απφ απηέο κπνξεί ελίνηε λα ζπλδέεηαη θαη κε πιεκκειή δηαρείξηζε ησλ ηαηξηθψλ κνιπζκαηηθψλ
απνβιήησλ εληφο νπνηνπδήπνηε λνζειεπηηθνχ ηδξχκαηνο .
2 Δπηδεκηνινγία θαη Ννζνθνκεηαθέο ινηκώμεηο
΢ε κηα κειέηε ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Τγείαο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζε 47 λνζνθνκεία απφ 14
ρψξεο, ηα ζπρλφηεξα κηθξφβηα πνπ απνκνλψζεθαλ θαη ηα νπνία ήηαλ ππεχζπλα γηα ηελ πξφθιεζε
ελδνλνζνθνκεηαθψλ ινηκψμεσλ ήηαλ ε Escherichia coli, ν Staphy lococcuS aureus θαη ε Pseudomonas.
΢ηνλ Πίλαθα 9.1 απεηθνλίδνληαη νη ζπρλφηεξνη κηθξνβηαθνί παξάγνληεο λνζνθνκεηαθψλ ινηκψμεσλ ζε
ζρέζε κε ην είδνο ηεο ινίκσμεο.
Με βάζε ηελ πξνέιεπζε ηνπ κηθξννξγαληζκνχ νη λνζνθνκεηαθέο ινηκψμεηο δηαθξίλνληαη ζε εμσγελείο θαη
ελδνγελείο:
 Δλδνγελείο θαινχληαη νη ινηκψμεηο, νη νπνίεο νθείινληαη ζε δπλεηηθά παζνγφλνπ ο

κηθξννξγαληζκνχο ηεο ζηνκαηηθήο ή ηεο εληεξηθήο ρισξίδαο ηνπ αζζελή
 Δμσγελείο θαινχληαη νη ινηκψμεηο πνπ νθείινληαη ζε δπλεηηθά παζνγφλνπ ο κηθξννξγαληζκνχο
ηνπ πεξηβάιινληνο ηνπ αζζελή. ΢χγρξνλα κέηξα πγηεηλήο έρνπλ κεηψζεη ηνλ ηχπν απηφ ησλ
ινηκψμεσλ
Ζ ινίκσμε πξνθχπηεη απφ ηελ αιιειεπίδξαζε κεηαμχ ινηκνγφλνπ παξάγνληα θαη ηνπ μεληζηή. Απηή
ε αιιειεπίδξαζε - θαινχκελε κεηάδνζε - ζπκβαίλεη κεηά απφ επαθή ηνπ παξάγνληα θαη ηνπ
μεληζηή.
Σξείο αιιεινζρεηηδφκελνη παξάγνληεο παξεκβαίλνπλ ζηε δηαδηθαζία ηεο κεηάδνζεο:
 ν ινηκνγφλνο παξάγνληαο
 ε κεηάδνζε ηνπ ινηκνγφλνπ παξάγνληα θαη
 ν μεληζηή
Οη παξάγνληεο απηνί αληηπξνζσπεχνπλ ηελ αιπζίδα ηεο ινίκσμε ο θαη ζπζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο
αιιά επεξεάδνληαη θαη απφ ην πεξηβάιινλ κέζα απφ κηα ζρέζε πνπ αλαθέξεηαη σο νηθνινγία ηεο
ινίκσμεο. Ζ πξνζπάζεηα ειέγρνπ ησλ λνζνθνκεηαθψλ ινηκψμεσλ απνζθνπεί ζηελ αληηκεηψπηζε
ελφο ή πεξηζζνηέξσλ απφ ηνπο παξάγνληεο πνπ ζπκβάιινπλ ζηε δεκηνπξγία ηεο ινίκσμεο. Ζ
εθδήισζε ηεο λφζνπ νθείιεηαη ζε πνιινχο παξάγνληεο. ΢ην ΢ρήκα 9.1 θαίλνληαη νη ζπνπδαηφηεξεο
πεγέο θαη νη ηξφπνη κεηάδνζεο ηεο ινίκσμεο ζην λνζνθνκείν.
Πίλαθαο: ΢πρλφηεξνη κηθξνβηαθνί παξάγνληεο λνζνθνκεηαθψλ ινηκψμεσλ ζε ζρέζε κε ην είδνο ηεο

ινίκσμεο
Σρήκα :1: Δπηδεκηνινγία λνζνθνκεηαθψλ ινηκψμεσλ


Πεγή: Γειηζίδνπ, 2005
Ο πξψηνο θξίθνο ηεο αιπζίδαο ηεο ινίκσμεο είλαη ν κηθξνβηαθόο παξάγνληαο, ν νπνίνο κπνξεί
λα είλαη βαθηεξίδην, ηφο, κχθεηαο ή παξάζηην, Ζ πιεηνλφηεηα ησλ λνζνθνκεηαθψλ ινηκψμεσλ
πξνθαιείηαη απφ βαθηεξίδηα θαη ηνχο, νη κχθεηεο πξνθαινχλ ινίκσμε πεξηζηαζηαθά θαη ηα
παξάζηηα ζπάληα, Ζ κεηάδνζε, ν δεχηεξνο θξίθνο ζηελ αιπζίδα ηεο ινίκσμεο, αλαθέξεηαη ζηελ
κεηαθίλεζε ησλ κηθξννξγαληζκψλ απφ ηελ πεγή ζηνλ μεληζηή, Ζ κεηάδνζε απηή κπνξεί λα γίλεη
κε έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο απφ ηνπο αθφινπζνπο ηέζζεξηο ηξφπνπο κε επαθή, κε θνηλό αγωγό, κε
ζηαγνλίδηα ή κε δηαβηβαζηέο, Έλαο νξγαληζκφο κπνξεί λα έρεη κηα ή πεξηζζφηεξεο νδνχο
κεηάδνζεο. Ζ θπκαηίσζε Π,ρ, ζρεδφλ πάληα κεηαδίδεηαη αεξνγελψο, ε ηιαξά κε επαθή αιιά
κπνξεί λα κεηαδνζεί θαη κε ηνλ αέξα, ε Salmonella κπνξεί λα κεηαδνζεί κε επαθή ή δηακέζνπ
άςπρνπ αγσγνχ αεξνγελψο. Σέινο, ην πεξηβάιινλ πάληα επεξεάδεη ζεκαληηθά ηνπο πνιιαπινχο
παξάγνληεο ζηελ αιπζίδα ησλ ινηκψμεσλ. Σέηνηνη παξάγνληεο είλαη ε πγξαζία, ε ζεξκνθξαζία,
ην ΡΖ θαη ε αθηηλνβνιία ζηνπο ππνδνρείο ή ζηελ πεγή ηνπ κηθξνβίνπ. Δπίζεο απφ ην πεξηβάιινλ
επεξεάδνληαη θαη νη κεραληζκνί άκπλαο ηνπ μεληζηή (Γειηζίδνπ, 2005).
Μφλν κεηά απφ πξνζεθηηθή δηεξεχλεζε θάζε θξίθνπ ζηελ αιπζίδα ηεο ινίκσμεο, είλαη δπλαηφλ
ηειηθά λα αληηκεησπηζζεί θαη λα πξνιεθζεί κηα ινίκσμε κέζα ζην ρψξν ηνπ λνζνθνκείνπ .
3 Έιεγρνο ηωλ ελδνλνζνθνκεηαθώλ ινηκώμεωλ
Ο πξσηαξρηθφο ξφινο ελφο πξνγξάκκαηνο ειέγρνπ ησλ ινηκψμεσλ είλαη ε κείσζε ησλ παξαγφλησλ
θηλδχλνπ πνπ επζχλνληαη γηα ηελ εκθάληζε ησλ ινηκψμεσλ θαη πνπ δεκηνπξγνχληαη εληφο ηνπ
λνζνθνκείνπ. Σα πιένλ βαζηθά βήκαηα γηα ηελ επίηεπμε ελφο απνηειεζκαηηθνχ πξνγξάκκαηνο
ειέγρνπ λνζνθνκεηαθψλ ινηκψμεσλ κπνξεί λα είλαη ηα εμήο (Γειηζίδνπ, 2005):
 Καηαγξαθή ησλ επηδεκηψλ

 Δθπαίδεπζε φινπ ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπ λνζνθνκείνπ πνπ εκπιέθεηαη ζηελ θξνληίδα ησλ
αζζελψλ
 Τγεία ησλ εξγαδνκέλσλ ζην λνζνθνκείν
 Δπηθχιαμε ζηε ρξήζε ησλ αληηβηνηηθψλ ζε ζχγθξηζε θαη κε ηα δεδνκέλα ηεο
αληηκηθξνβηαθήο επαηζζεζίαο ησλ κηθξνβίσλ
 Αλάπηπμε πνιηηηθψλ θαη δηαδηθαζηψλ ειέγρνπ ινηκψμεσλ ~ Δθηίκεζε λέσλ πξντφλησλ
 Δθηίκεζε ηεο πνηφηεηαο κέζσ επηδεκηνινγηθψλ πξνγξακκάησλ ηνπ λνζνθνκείνπ
Οη λνζνθνκεηαθέο ινηκψμεηο πξνθαινχληαη θπξίσο απφ δηαδηθαζίεο θαη πξάμεηο πνπ έρνπλ ζρέζε κε
ηε θξνληίδα ησλ αζζελψλ θαη έλα πνζνζηφ 30%-50% απηψλ κπνξνχλ λα πξνιεθζνχλ. Έηζη ε
κεηαβνιή ησλ παιαηώλ ζπλεζεηώλ ή θαη ησλ επηθίλδπλσλ πξάμεσλ ζηελ θξνληίδα ησλ αζζελώλ κε
άιιεο πξνιεπηηθνύ ραξαθηήξα ζεσξείηαη απαξαίηεηε γηα έλα ζσζηό πξόγξακκα ειέγρνπ ησλ
ινηκώμεσλ. Σνλ θαηαιπηηθφ ξφιν ζ' απηή ηελ πξνζπάζεηα παίδεη ε ζπλερηδφκελε εθπαίδεπζε ηνπ
πξνζσπηθνχ, ε νπνία εθνδηάδεη ην πξνζσπηθφ κε ηθαλφηεηεο θαη γλψζεηο πνπ απαηηνχληαη γηα λα
επηηεπρζεί ε αιιαγή ζπκπεξηθνξάο ηνπ θαη λα εθαξκνζζνχλ νη λέεο πξνιεπηηθέο ηερληθέο.
Κχξηνη άμνλεο ζηα αλσηέξσ πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο ζα πξέπεη λα απνηεινχλ νη δπλαηνί ηξφπνη
απνιύκαλζεο θαη απνζηείξσζεο εληόο ηνπ λνζνθνκείνπ θαζψο θαη πγηεηλήο ησλ ρεξηώλ. Δηδηθφηεξα
θαη ζε ζρέζε κε ηελ πγηεηλή ησλ ρεξηψλ, θάπνηεο απφ ηηο ζηξαηεγηθέο πνπ πξνηείλνληαη γηα ηελ
πξφιεςε ησλ ινηκψμεσλ είλαη νη αθφινπζεο (Γειηζίδνπ, 2005):
 Σερληθή κε αγγίγκαηνο
 Υξήζε πξνζηαηεπηηθψλ γαληηψλ ~
 Τγηεηλφ πιχζηκν ησλ ρεξηψλ
 Τγηεηλφ ηξίςηκν ησλ ρεξηψλ
 Υεηξνπξγηθή αληηζεςία ησλ ρεξηψλ
4 Αλαθνξά αηπρεκάηωλ θαη πεξηζηαηηθώλ
Σν πξνζσπηθφ πξέπεη λα γλσξίδεη ηελ ελδεδεηγκέλε δηαδηθαζία γηα ηελ ηεθκεξησκέλε αλαθνξά
αηπρήκαηνο ή πεξηζηαηηθνχ πνπ ζρεηίδεηαη κε δηαζθνξπηζκφ, δηαξξνή, ιαλζαζκέλν δηαρσξηζκφ,
αηρκεξά αληηθείκελα, θ.ά. Ζ αλαθνξά αηπρήκαηνο γίλεηαη εγγξάθσο πξνο ηνλ ππεχζπλν δηαρείξηζεο
λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ. Ο ππεχζπλνο δηαρείξηζεο λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ δηεξεπλάεη ηα
αίηηα ηνπ αηπρήκαηνο, θξαηάεη αξρεία κε ηηο έξεπλεο θαη ηα κέηξα πνπ ειήθζεζαλ θαη ιακβάλεη ηα
θαηάιιεια κέηξα γηα λα απνθεπρζεί ε επαλάιεςε παξφκνηνπ ζπκβάληνο ζην κέιινλ. ΢ε πεξίπησζε

αηπρήκαηνο πξέπεη λα ζπκπιεξψλεηαη ην έληππν ηνπ Πίλαθα .
ΔΚΠΑΙΓΔΤ΢Η ΣΟΤ ΠΡΟ΢ΧΠΙΚΟΤ
1 Γεληθά
Σν πξνζσπηθφ ηεο πγεηνλνκηθήο κνλάδαο εθπαηδεχεηαη ζε ζέκαηα δηαρείξηζεο, πγηεηλήο, αζθάιεηαο

αιιά θαη πεξηβαιινληηθά ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηα ηαηξηθά/λνζνθνκεηαθά απφβιεηα. Ζ
εθπαίδεπζε απνζθνπεί, εθηφο ησλ άιισλ, ζην λα νξηνζεηήζεη ηνπο ξφινπο θαη ηηο ππεπζπλφηεηεο
ηνπ ηαηξηθνχ, λνζειεπηηθνχ θαη βνεζεηηθνχ πξνζσπηθνχ κέζα ζην ζπλνιηθφ πξφγξακκα
δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ. Σν πξφγξακκα εθπαίδεπζεο εθαξκφδεηαη γηα ηνπο λένπο, αιιά θαη
ηνπο παιαηφηεξνπο ππαιιήινπο θαη αλαπξνζαξκφδεηαη θάζε θνξά πνπ ππάξρνπλ λέα δεδνκέλα
ζηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ (π.ρ. εκθάληζε λέσλ ηερλνινγηψλ, πξφζιεςε λένπ πξνζσπηθνχ,
θ.ά.) .
2 Πξνζωπηθό πξνο εθπαίδεπζε
Σα εθπαηδεπηηθά ζεκηλάξηα απεπζχλνληαη ζην ζχλνιν ηνπ πξνζσπηθνχ, κε έκθαζε ζηνπο

εξγαδφκελνπο πνπ παξάγνπλ θαη ρεηξίδνληαη επηθίλδπλα απνξξίκκαηα:
 ΢ην ηαηξηθφ πξνζσπηθφ, λνζειεπηηθφ θαη παξαταηξηθφ πξνζσπηθφ

 ΢ηελ ππεξεζία θαζαξηφηεηαο θαη ην βνεζεηηθφ πξνζσπηθφ
 ΢ην πξνζσπηθφ ηεο δηνίθεζεο πνπ είλαη ππεχζπλν γηα ηελ εθαξκνγή ησλ φζσλ ππαγνξεχεη
ν εζσηεξηθφο θαλνληζκφο
Σα καζήκαηα πξαγκαηνπνηνχληαη ζε νκάδεο πνπ πεξηιακβάλνπλ άηνκα θαη απφ ηηο ηξεηο
θαηεγνξίεο (δηνηθεηηθνχο, δηεπζπληέο, λνζειεπηέο, κεραληθνχο, εξγάηεο), ψζηε λα γλσξίδεη ν έλαο
ηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ άιινπ (Β' ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο, 2004).
3 Πεξηερόκελν εθπαηδεπηηθώλ πξνγξακκάηωλ / εθπαηδεπηηθέο δηαδηθαζίεο
Σα πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο ηνπ πξνζσπηθνχ πεξηιακβάλνπλ (Β' ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο

Μαθεδνλίαο, 2004):
 Δλεκέξσζε γηα ην ππάξρνλ λνκνζεηηθφ πιαίζην ζηα ζέκαηα δηαρείξηζεο ησλ

λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ
 Πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε ηνπο πξνβιεπφκελνπο απφ ηνλ εζσηεξηθφ θαλνληζκφ ξφινπο θαη
ππεπζπλφηεηεο θάζε θαηεγνξίαο εξγαδνκέλσλ
 Οδεγίεο εθαξκνγήο ησλ πξαθηηθψλ δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ, Π.ρ. επεμήγεζε ηεο
έγρξσκεο θσδηθνπνίεζεο ησλ ζάθσλ, ησλ ζπκβφισλ θαη ησλ πξνθπιάμεσλ πνπ πξέπεη λα
αθνινπζεζνχλ θαηά ηνλ ρεηξηζκφ ησλ κνιπζκαηηθψλ θαη επηθίλδπλσλ λνζνθνκεηαθψλ
απνβιήησλ
 Πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε ηηο δηαδηθαζίεο ειαρηζηνπνίεζεο ησλ απνξξηκκάησλ

 Πιεξνθφξεζε γηα ηε ζεκαζία ηνπ ζσζηνχ δηαρσξηζκνχ ησλ δηαθφξσλ
θαηεγνξηψλ απνβιήησλ
 Πιεξνθφξεζε γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε δηαρείξηζε ησλ
λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ / επηπηψζεηο ζηελ πγεία
 Πιεξνθφξεζε γηα ηηο δηαδηθαζίεο αληηκεηψπηζεο αηπρεκάησλ θαη ην ζρέδην
έθηαθηεο αλάγθεο
 Οδεγίεο γηα ηε ρξήζε κέζσλ αηνκηθήο πξνζηαζίαο (θφξκαο, γαληηψλ, κάζθαο,
θιπ.) ~ Πιεξνθφξεζε γηα ηελ επηδεκηνινγία, ηνπο ηξφπνπο κεηάδνζεο θαη
πξνθχιαμεο ησλ HIV, HBV, HCV θαη γηα ηα κέηξα πξνζηαζίαο θαη αζθάιεηαο
ηνπ πξνζσπηθνχ θαηά ηε δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ
Ζ εθπαίδεπζε πινπνηείηαη ηφζν κέζσ ζεκηλαξίσλ θαη δηαιέμεσλ, φζν θαη κέζσ
πξαθηηθψλ εθαξκνγψλ θαη αζθήζεσλ, αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε θαη απφ αλζξψπνπο
πνπ έρνπλ εκπεηξία ζηνπο θηλδχλνπο θαη ζηηο πξαθηηθέο δηαρείξηζεο ησλ
ηαηξηθψλ/λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ. Σα καζήκαηα επαλαιακβάλνληαη αλά ηαθηά
ρξνληθά δηαζηήκαηα, έηζη ψζηε λα αιιάμεη ε λννηξνπία ηνπ πξνζσπηθνχ φζνλ αθνξά
ζηελ αλαγθαηφηεηα ηεο ζσζηήο δηαρείξηζεο ησλ ηαηξηθψλ απνβιήησλ, λα ελεκεξψλεηαη
ην λέν πξνζσπηθφ θαη λα αλαπξνζαξκφδεηαη ε γλψζε ζηα λέα δεδνκέλα.
Η επηηξνπή λνζνθνκεηαθώλ ινηκώμεωλ είλαη ππεύζπλε γηα ηα εθπαηδεπηηθά ζεκηλάξηα

πνπ αθνξνχλ ηε δηαρείξηζε ησλ ηαηξηθψλ/λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ, ηα κέηξα πγηεηλήο
θαη αζθάιεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ηνλ εζσηεξηθφ θαλνληζκφ ηεο πγεηνλνκηθήο κνλάδαο.
Δ΢ΧΣΔΡΙΚΟ΢ ΚΑΝΟΝΙ΢ΜΟ΢ ΓΙΑΥΔΙΡΙ΢Η΢ ΙΑΣΡΙΚΧΝ ΑΠΟΒΛΗΣΧΝ
1 Γεληθά
Σα ηειεπηαία ρξφληα θαη ζε ζπκκφξθσζε κε ηελ Τπνπξγηθή Απφθαζε ΖΠ/37591/2031/2003

(ΦΔΚ 1419Β/Η-1Ο-2003) «Μέηξα θαη φξνη γηα ηε δηαρείξηζε ηαηξηθψλ απνβιήησλ απφ
πγεηνλνκηθέο κνλάδεο» αξθεηά κεγάια λνζνθνκεία ηεο ρψξαο πηνζέηεζαλ εζσηεξηθνχο
θαλνληζκνχο δηαρείξηζεο ησλ ηαηξηθψλ απνβιήησλ ηνπο. Οη θαλνληζκνί απηνί ζε γεληθέο
γξακκέο θαζνξίδνπλ αξθεηέο ιεπηνκέξεηεο ζε φ,ηη αθνξά ηελ νξζή δηαρείξηζε ησλ ηαηξηθψλ
απνβιήησλ εληφο ηεο λνζειεπηηθήο κνλάδαο (απφ ην δηαρσξηζκφ ζηελ πεγή κέρξη θαη ηελ
επεμεξγαζία ηνπο), ηελ θαηαλνκή ησλ αξκνδηνηήησλ ζε φ,ΣΗ αθνξά ηε δηαρείξηζε ησλ
απνβιήησλ, ηελ εθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ, ηε ιήςε πξνιεπηηθψλ κέηξσλ γηα ηελ απνθπγή
ησλ κνιχλζεσλ, θιπ .
2 Πεξηερόκελν ηνπ θαλνληζκνύ
Σν Β' ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο εμέδσζε ην 2004 ζρέδην εζσηεξηθνχ θαλνληζκνχ

δηαρείξηζεο επηθίλδπλσλ ηαηξηθψλ απνβιήησλ γηα λνζνθνκεία θαη ηδησηηθέο θιηληθέο. Ζ έθδνζε
απηή έγηλε πξνο δηεπθφιπλζε ησλ πγεηνλνκηθψλ κνλάδσλ ζηε ρψξα καο πξνθεηκέλνπ λα
πηνζεηήζνπλ ηα κέηξα ηεο λέαο ΚΤΑ. Σν πεξηερφκελν ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θαλνληζκνχ ζε αδξέο
γξακκέο είλαη ην εμήο:
 Πξνζδηνξηζκφο ππεπζχλσλ γηα ηελ επνπηεία θαη ηήξεζε ησλ κέηξσλ, φξσλ θαη
πεξηνξηζκψλ ζηε δηαρείξηζε ησλ ηαηξηθψλ/λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ
 Πξνζδηνξηζκφο θαηεγνξηψλ απνβιήησλ πνπ παξάγνληαη εληφο ηεο λνζειεπηηθήο
κνλάδαο
 Πξνζδηνξηζκφο ιεπηνκεξεηψλ πνπ αθνξνχλ ην δηαρσξηζκφ, ζπιινγή, απνζήθεπζε,
κεηαθνξά θαη επεμεξγαζία ησλ απνβιήησλ
 Πξνζδηνξηζκφο ησλ κέηξσλ πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο πνπ πξέπεη λα ιακβάλνληαη θαηά
ην ρεηξηζκφ ησλ απνβιήησλ
 Πξνζδηνξηζκφο ησλ πξνγξακκάησλ εθπαίδεπζεο ηνπ πξνζσπηθνχ Τ Πξνζδηνξηζκφο
ηνπ ζρεδίνπ έθηαηε ο αλάγθεο
Κξίλνληαο ην πεξηερφκελν ηνπ θαλνληζκνχ ζα κπνξνχζακε λα πνχκε φηη ζπκκνξθψλεηαη ζε

γεληθέο γξακκέο κε ηηο δηαηάμεηο ηεο λέαο ΚΤ Α θη απηφ απνηειεί έλα πνιχ ζεηηθφ βήκα γηα ηελ
επηηπρή δηαρείξηζε ησλ επηθίλδπλσλ θαη κνιπζκαηηθψλ ηαηξηθψλ απνβιήησλ ζηε ρψξα καο.
ΤΦΙ΢ΣΑΜΔΝΗ ΚΑΣΑ΢ΣΑ΢Η ΓΙΑΥΔΙΡΙ΢Η΢ ΣΧΝ ΙΑΣΡΙΚΧΝ ΑΠΟΒΛΗΣΧΝ ΢ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ
1 Γεληθά
΢ηελ Διιάδα, ν αξηζκφο ησλ θιηλψλ ζηα λνζειεπηηθά ηδξχκαηα (δεκφζηα θαη ηδησηηθά) θζάλεη ηηο
57000 (ζηνηρεία 1999), παξνπζηάδνληαο αχμεζε ηεο ηάμεο ηνπ Η 0% θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο
δεθαεηίαο (Γθέθαο θ.ά., 2002).
Κάπνηα γεληθά ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηελ εμέιημε ηνπ ηνκέα ηεο δεκφζηαο πγείαο ζηελ Διιάδα
παξνπζηάδνληαη ζηνλ Πίλαθα.1
Πίλαθαο. : Δμέιημε ηνπ ηνκέα ηεο δεκφζηαο πγείαο ζηελ Διιάδα
1984 1994 1998 1999 2000

Θεξαπεπηήξηα 595 362 341 339 337
Γεκφζηα 239 144 144 144 145
Ηδησηηθά 356 218 197 195 192
Αλά 100.000 θαην ίθνπο:
Κιίλεο 576,8 496,7 499,2 487,83 489,0
Ννζνθνκεηαθνί γηαηξνί 142,8 179,9 212,3 215,4 223,0
Ννζειεπηηθφ πξνζσπηθφ 220,4 359,4 389,2 390,5 400,0
Δμειζφληεο αζζελείο (ζε
ρηιηάδεο) 1187 1416 1620
Ζκέξεο λνζειείαο (ζε
ρηιηάδεο) 14313 12737 13479
Πνζνζηφ % θαιχςεση:; 69 67 -,. 70
Πεγή: Δ΢ΤΔ, 2003
΢ηε ζπλέρεηα παξνπζηάδνληαη θάπνηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηελ εκθάληζε ινηκσδψλ
λνζεκάησλ ζηελ Διιάδα. ΢ε ζρέζε κε ηα ινηκψδε λνζήκαηα, αμίδεη λα ηνληζηεί φηη
παξαηεξείηαη κηα αχμεζε ησλ δεισζέλησλ θξνπζκάησλ ηα ηειεπηαία ρξφληα, γεγνλφο αξθεηά
αλεζπρεηηθφ εάλ ιεθζεί ππφςε φηη πνιιά κεγάια λνζνθνκεία ζηελ Διιάδα αθφκε δηαζέηνπλ ηα
κνιπζκαηηθά απφβιεηά ηνπο αλεμέιεγθηα ζην πεξηβάιινλ.
3 Ζ κείσζε ησλ θιηλψλ, θαηά 2,08%, έλαληη ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο 1998, νθείιεηαη ζηηο
δεκηέο πνπ ππέζηεζαλ νξηζκέλα ζεξαπεπηήξηα, θπξίσο ην ςπρηαηξηθφ λνζνθνκείν Αηηηθήο
(Γαθλί) απφ ην ζεηζκφ.
΢ρήκα. 1: Λνηκψδε λνζήκαηα ζηελ Διιάδα ηελ πεξίνδν 1997-1998
Ζ αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ λνζειεπηηθψλ ηδξπκάησλ ινηπφλ θαη ε παξάιιειε αχμεζε ησλ
απνβιήησλ πνπ αληηζηνηρνχλ ζε θάζε αζζελή (ιφγσ ηεο πηνζέηεζεο, εληφο ησλ λνζνθνκείσλ,
πξντφλησλ κηαο ρξήζεο) έρνπλ νδεγήζεη αλαπφθεπθηα ζηελ ζπλνιηθή αχμεζε ησλ παξαγφκελσλ
λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ ζηε ρψξα εηεζίσο. Η εηήζηα παξαγόκελε πνζόηεηα ζηελ ειιεληθή
επηθξάηεηα πξνζδηνξίδεηαη ζε 14000 ηόλνπο, εθ ησλ νπνίσλ ην 14% παξάγεηαη ζηελ επξύηεξε
πεξηνρή ηεο Θεζζαινλίθεο θαη ην 53% ζηελ πεξηνρή ηεο Αηηηθήο (Γθέθαο θ.ά., 2002).
Ζ εκεξήζηα ηψξα πνζφηεηα παξαγσγήο λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ αλά πεξηνρή ηεο Διιάδαο
παξνπζηάδεηαη ζην δηάγξακκα ηνπ ΢ρήκαηνο 14.2.
Ζ κέζε εκεξήζηα πνζφηεηα λνζνθνκεηαθψλ απνξξηκκάησλ πνπ παξάγεηαη ζηα λνζειεπηηθά

ηδξχκαηα ηεο Διιάδαο πξνζδηνξίδεηαη πεξίπνπ ζε 2 kg / θιίλε, εθ ησλ νπνίσλ ηα 0,3 kg / θιίλε
αληηζηνηρνχλ ζηα κνιπζκαηηθά θαη ηα ππφινηπα 1,7 kg / θιίλε ζηα νηθηαθνχ ηχπνπ απνξξίκκαηα
(Ξεξνγηαλλνπνχινπ, 2000).
Σρήκα 2: Ζκεξήζηα πνζφηεηα παξαγσγήο λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ αλά πεξηνρή ηεο

Διιάδαο
Πεγή: Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000
Ζ επεμεξγαζία ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ απαηηεί ηδηαίηεξε πξνζνρή θαη εθαξκνγή

εηδηθψλ ηερληθψλ δηαρείξηζεο, ψζηε λα απνθεπρζεί ε πηζαλφηεηα κφιπλζεο θαη αηπρεκάησλ.
Απφ ζηαηηζηηθή έξεπλα ηνπ 1998, θαίλεηαη φηη κφλν ην 37% ησλ λνζειεπηηθψλ ηδξπκάησλ ηεο
ρψξαο δηαζέηεη θιηβάλνπο απνηέθξσζεο λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ, ελψ ηα απφβιεηα ηνπ
63% ησλ λνζειεπηηθψλ ηδξπκάησλ θαηαιήγνπλ ζηηο ρσκαηεξέο ρσξίο λα ππνβιεζνχλ ζε
επεμεξγαζία θαη ρσξίο λα ιακβάλεηαη θαλέλα κέηξν πξνζηαζίαο. ΢ηηο πεξηπηψζεηο χπαξμεο
απνηεθξσηήξα, παξνπζηάδνληαη πξνβιήκαηα, θαζψο νη πεξηζζφηεξνη θιίβαλνη είλαη παιαηάο
ηερλνινγίαο θαη δελ δηαζέηνπλ αληηξξππαληηθή ηερλνινγία (Ξεξνγηαλλνπνχινπ, 2000).
Οη βαζηθνί ιφγνη πνπ ζπληεινχλ ζηελ εκθάληζε θαθήο γεληθά θαηάζηαζεο ζε φηη αθνξά ην
δήηεκα απηφ είλαη (Γθέθαο θ.ά., 2002):
 Ζ κε εθαξκνγή θαηάιιεισλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο ησλ δηαθφξσλ θαηεγνξηψλ

λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ
 Ζ ιαλζαζκέλε ελεκέξσζε ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ λνζνθνκείσλ γηα ηηο θαηεγνξίεο θαη
ηνπο θαηάιιεινπο ηξφπνπο ζπιινγήο ησλ απνξξηκκάησλ
 Ζ αλάζεζε ηεο αξκνδηφηεηαο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ ζε κε θαηάιιεια
εμεηδηθεπκέλν θαη απαζρνινχκελν απνθιεηζηηθά κε ην ζθνπφ απηφ πξνζσπηθφ
 Ζ έιιεηςε νηθνλνκηθψλ πφξσλ θαη ε θηηξηαθή ππνδνκή ησλ λνζνθνκείσλ
Έηζη δελ είλαη ιίγεο νη θνξέο πνπ, γηα παξάδεηγκα, θαηά ηε ζπιινγή ησλ απνξξηκκάησλ
παξαηεξείηαη ην θαηλφκελν ηεο αλάκεημε ο απνξξηκκάησλ νηθηαθνχ ηχπνπ κεκνιπζκαηηθά.
Δπίζεο ειάρηζηα είλαη ηα λνζνθνκεία πνπ δηαζέηνπλ θαηάιιειν ρψξν πξνζσξηλήο
απνζήθεπζεο ησλ κνιπζκαηηθψλ απνξξηκκάησλ.
Ο ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο πάλησο ζηελ Διιάδα πξνβιέπεη έλα κηθηφ ζχζηεκα δηαρείξηζεο κε
δηαηάμεηο ηφζν απνζηείξσζεο, φζν θαη απνηέθξσζεο, ζε θεληξηθέο κνλάδεο εθηφο ησλ
λνζνθνκείσλ. Οη δχν βαζηθνί πφινη ζα είλαη ζηελ Αζήλα θαη ηε Θεζζαινλίθε (Γειήκπαζεο,
2002) .
2 Αηηηθή
Ζ Αηηηθή, εμαηηίαο θπξίσο ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ ραξαθηήξα ηεο, αληηκεησπίδεη θαη ην

κεγαιχηεξν πξφβιεκα ζρεηηθά κε ηε δηαρείξηζε ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ. Πξόζθαηα
δεκηνπξγήζεθε ζηελ πεξηνρή ηωλ Άλω Ληνζίωλ Αηηηθήο κνλάδα απνηέθξωζεο
λνζνθνκεηαθώλ απνβιήηωλ δπλακηθόηεηαο 30 ηόλωλ / εκέξα, ε νπνία ιεηηνπξγεί ζε
ζεξκνθξαζία 1200 έσο 1800°C θαη δηαζέηεη δχν γξακκέο δπλακηθφηεηαο 15 ηφλσλ εκεξεζίσο
έθαζηε. Ζ κνλάδα δηαζέηεη ειεθηξνληθφ ζχζηεκα ζπλερνχο παξαθνινχζεζεο ηεο εθπνκπήο
αέξησλ ξχπσλ απφ ηηο θαπλνδφρνπο, ελψ έρεη θαηάιιειν αληηξξππαληηθφ εμνπιηζκφ
ηειεπηαίαο ηερλνινγίαο γηα ηε δέζκεπζε ησλ ξχπσλ. Πεξηιακβάλεη ρψξν απνζήθεπζεο
δπλακηθφηεηαο 45 ηφλσλ / εκέξα, πεξηζηξνθηθφ θιίβαλν απνηέθξσζεο, ζάιακν κεηάθαπζεο,
ζχζηεκα ςχμεο ησλ θαπζαεξίσλ κε ελαιιάθηε θαη πχξγν ςχμεο, πιήξε γξακκή επεμεξγαζίαο
/ θαζαξηζκνχ ησλ θαπζαεξίσλ κε πχξγν αλάκεημεο ησλ θαπζαεξίσλ κε πδξάζβεζην θαη
ελεξγφ άλζξαθα, ζαθθφθηιηξν, αλεκηζηήξα απφξξηςεο, πχξγν πιχζεο, ηελ θακηλάδα (κία αλά
γξακκή) θαη βνεζεηηθά κέζα εμαγσγήο ηέθξαο θαη απνζήθεπζεο αληηδξαζηεξίσλ. Ζ έθηαζε
ηνπ νηθνπέδνπ αλέγεξζεο αλέξρεηαη ζηα 6,7 ζηξέκκαηα θαη ην ζπλνιηθφ εκβαδφλ ησλ θηηξίσλ
ζηα 1870 m2 (www.eskdna.gr).
Σν θφζηνο θαηαζθεπήο ηνπ έξγνπ αλήιζε ζηα 3 δηζ. δξρ., ήηνη €8804108, εθ ησλ νπνίσλ ηα
1,5 δηζ. δξρ. δηαηέζεθαλ γηα ηελ εγθαηάζηαζε ησλ θίιηξσλ θαηαθξάηεζεο ησλ αέξησλ ξχπσλ
(Αεδνλίδνπ Κ.ά., 2003). Ζ κνλάδα ιεηηνπξγεί κε επζχλε ηνπ Δληαίνπ ΢πλδέζκνπ Γήκσλ θαη
Κνηλνηήησλ Αηηηθήο (Δ΢ΓΚΝΑ).
΢ρήκα: Μνλάδα απνηέθξσζεο απνξξηκκάησλ ζηελ πεξηνρή Α. Ληνζίσλ Αηηηθήο
Πεγή: http://www.e-telescope.gr
Χζηφζν είλαη γεγνλφο φηη δελ κεηαθέξνπλ φια ηα λνζνθνκεία ηεο Αηηηθήο εθεί ηα
απνξξίκκαηά ηνπο. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ε κνλάδα δέρεηαη θαζεκεξηλά κφιηο 3 ηφλνπο
απνβιήησλ, ηε ζηηγκή πνπ ε ρσξεηηθφηεηά ηεο αγγίδεη ηνπο 30 ηφλνπο, κε απνηέιεζκα ην
ιεηηνπξγηθφ ηεο θφζηνο λα κελ θαιχπηεηαη, κηα θαη ζα απαηηνχληαλ θαη' ειάρηζην ] 3 ηφλνη
εκεξεζίσο πξνθεηκέλνπ λα ζπκβεί θάηη ηέηνην (ΚΑΘΖΜΔΡΗΝΖ, 2007). Έηζη παξαηεξείηαη ην
θαηλφκελν κεγάια λνζνθνκεία ηεο Αηηηθήο λα δηαρεηξίδνληαη κφλα ηνπο ηα απφβιεηα είηε ζε
πεπαιαησκέλνπο απνηεθξσηήξεο, είηε δηαζέηνληάο ηα απεπζείαο ζε ρψξνπο ηαθήο ή
αλεμέιεγθηεο ρσκαηεξέο (http://health.in.gr· ΖΜΔΡΖ΢ΗΑ,2006)
Δπίζεο δελ ππάξρνπλ πξνο ην παξφλ ππεξεζίεο κεηαθνξάο ησλ κνιπζκαηηθψλ απνξξηκκάησλ
κε απνηέιεζκα απηά λα πξέπεη λα κεηαθέξνληαη κε επζχλε θαη θφζηνο ηνπ δεκηνπξγνχ ηνπο
γηα ηειηθή δηάζεζε.' Έηζη παξαηεξείηαη ην θαηλφκελν ηεο κεηαθνξάο κνιπζκαηηθψλ
απνξξηκκάησλ απφ ~ηo έλα λνζνθνκείν ζην άιιν ή ηεο πξνζσξηλήο απνζήθεπζεο θαη
ζπζζψξεπζεο ησλ κνιπζκαηηθψλ ζε δξφκνπο, πξναχιηα λνζνθνκείσλ θαη άιινπο
θνηλφρξεζηνπο ρψξνπο ππφ ζπλζήθεο πνπ ζέηνπλ ζε άκεζν θίλδπλν ηε δεκφζηα πγεία
(Αξαβψζεο, 1999). Δπίζεο, κε δεδνκέλεο ηηο δπζθνιίεο δηάζεζεο ησλ λνζνθνκεηαθψλ
απνξξηκκάησλ, παξαηεξείηαη ην θαηλφκελν ηεο απζαίξεηεο κείσζεο ηεο εθαξκνγήο ρσξηζηήο
ζπιινγήο ησλ κνιπζκαηηθψλ ζε ζάθνπο κε θαηάιιειε ζήκαλζε κε απνηέιεζκα έλα κεγάιν
κέξνο ησλ απνξξηκκάησλ απηψλ λα θαηαιήγεη θαη πάιη ζηηο ρσκαηεξέο καδί κε ηα νηθηαθά
απνξξίκκαηα .
3 Θεζζαινλίθε
΢ηελ πεξηνρή ηεο Θεζζαινλίθεο, φπσο πξναλαθέξζεθε, αληηζηνηρεί ην 14% ηεο ζπλνιηθήο
εηήζηαο παξαγσγήο λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ ζηελ ειιεληθή επηθξάηεηα. ΢ε θαζεκεξηλή
βάζε, ζηε πφιε ηεο Θεζζαινλίθεο παξάγνληαη 6-7 ηφλνη λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ, απφ ηα
νπνία ην 22% αληηζηνηρεί ζηα κνιπζκαηηθά απφβιεηα.
Ο αξηζκφο ησλ θιηλψλ ζηελ πφιε ηεο Θεζζαινλίθεο αλέξρεηαη ζηηο 4000, ζηηο νπνίεο δελ
πεξηιακβάλνληαη απηέο ησλ ηδησηηθψλ θιηληθψλ ηεο πεξηνρήο. Μεηά απφ πξφζθαηε
θαηαγξαθή ππνινγίδεηαη φηη ν αξηζκφο ησλ θιηλψλ φισλ ησλ ηδησηηθψλ θιηληθψλ αλέξρεηαη
ζηηο 2320.
΢χκθσλα κε ζηνηρεία ζρεηηθήο έξεπλαο (Δξγαζηήξην Αλαιπηηθήο Υεκείαο Α.Π.Θ.,

Δξγαζηήξην Δθαξκνζκέλεο Φπζηθήο Σ.Δ.Η.Θ, Ννκαξρία Θεζζαινλίθεο), ε θαηάζηαζε πνπ
επηθξαηεί ζηελ πεξηνρή ηεο Θεζζαινλίθεο δελ είλαη ελζαξξπληηθή. Σν 65% ησλ
λνζειεπηηθψλ ηδξπκάησλ επεμεξγάδεηαη ηα κνιπζκαηηθά απφβιεηα πξηλ ηελ ηειηθή ηνπο
δηάζεζε. Απφ απηά, ην 58% ρξεζηκνπνηεί ηε κέζνδν ηεο απνηέθξσζεο, ην 24% ηε κέζνδν ηεο
ππξφιπζεο θαη ην 18% ηε κέζνδν ηεο απνζηείξσζεο. Σν 68% ησλ θξαηηθψλ λνζειεπηηθψλ
ηδξπκάησλ θαη ησλ ηδησηηθψλ θιηληθψλ δηαρσξίδεη ηα κνιπζκαηηθά απφβιεηα, ζπιιέγνληαο ηα
ζε θφθθηλνπο ζάθνπο. Δηδηθή κεηαρείξηζε απνβιήησλ αζζελψλ κε AIDS HIV θάλεη κφλν ην
57% ησλ λνζειεπηεξίσλ, απφ ηα νπνία ην 50% ηα νδεγεί πξνο θαχζε θαη ην 25% πξνο
απνζηείξσζε (ρξεζηκνπνηψληαο ζε κεξηθέο πεξηπηψζεηο θαη ζπλδπαζκφ ησλ δχν κεζφδσλ).
Σα πγξά ηνμηθά θαη ρεκηθά απφβιεηα αξθεηψλ λνζνθνκείσλ δηνρεηεχνληαη αλεμέιεγθηα ζηνλ
θεληξηθφ αγσγφ απνρέηεπζεο θαη ηα ζηεξεά λνζνθνκεηαθά απφβιεηα ζπιιέγνληαη ζε
θφθθηλνπ ρξψκαηνο ζάθνπο, άιια δπζηπρψο απνξξίπηνληαη ζηνπο ίδηνπο ρψξνπο απφξξηςεο
κε ηα νηθηαθνχ ηχπνπ λνζνθνκεηαθά απφβιεηα, ελψ πνιιέο θνξέο παξακέλνπλ ζηνπο
δηαδξφκνπο ησλ νξφθσλ γηα αξθεηέο εκέξεο έσο φηνπ απνζεθεπηνχλ.
Σν πξνζσπηθφ ησλ λνζνθνκείσλ, παξά ηηο ζπλερείο ζπζηάζεηο, δελ ρξεζηκνπνηεί ηελ
θαηάιιειε ελδπκαζία θαη γεληθφηεξα δελ ηεξεί ηνπο θαλφλεο αζθαινχο ζπιινγήο θαη
κεηαθνξάο ησλ απνβιήησλ. ΢πγθεθξηκέλα, νη εξγαδφκελνη κεηαθέξνπλ κέρξη θαη ηνπο ζάθνπο
κε απφβιεηα απφ ηελ πεξίζαιςε αG"ζελψλ θνξέσλ ηνπ ηνχ κε γπκλά ρέξηα. Σα αηρκεξά
αληηθείκελα ηνπνζεηνχληαη ζε θνπηηά ηα νπνία θιείλνπλ εξκεηηθά θαη ζηε ζπλέρεηα
ηνπνζεηνχληαη καδί κε ηα ππφινηπα κνιπζκαηηθά απφβιεηα ζε θφθθηλνπ ο πιαζηηθνχο ζάθνπο
ρσξεηηθφηεηαο 70 ιίηξσλ (Ξεξνγηαwνπνχινπ, 2000).
Σειεπηαία άξρηζε λα εθαξκφδεηαη ζηα πεξηζζφηεξα λνζειεπηηθά ηδξχκαηα ηεο Θεζζαινλίθεο

επεμεξγαζία ησλ κνιπζκαηηθψλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ κε ηε κέζνδν ηεο απνζηείξσζεο
δηακέζνπ θηλεηήο κνλάδαο. Ζ λέα θηλεηή κνλάδα είλαη πιήξσο απηνκαηνπνηεκέλε θαη
ειεγρφκελε απφ κηθξνυπνινγηζηή. Ζ απνζηείξσζε γίλεηαη κε ηε κέζνδν ηνπ αηκνχ θαη
εμαηξνχληαη ηα παζνινγηθά απφβιεηα. Ζ ζπζθεπαζία ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ είλαη
ππνρξεσηηθά θφθθηλνπ ρξψκαηνο, ελψ ηα επεμεξγαζκέλα απφβιεηα ζπζθεπάδνληαη ζε
θίηξηλνπο ζάθνπο θαη δηαηίζεληαη σο νηθηαθνχ ηχπνπ απφβιεηα. Οη ζάθνη πξνβιέπεηαη λα
είλαη πιαζηηθνί θαη αλζεθηηθνί.
4 Τπόινηπε Διιάδα
Δθηφο απφ ηελ Αηηηθή θαη ηε Θεζζαινλίθε θαη ζηελ ππφινηπε Διιάδα ε θαηάζηαζε
δηαρείξηζεο ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ ηνπιάρηζηνλ κέρξη ην πξφζθαην παξειζφλ δελ
ήηαλ θαζφινπ θαιχηεξε, θαζψο ηα πεξηζζφηεξα επαξρηαθά λνζνθνκεία ηεο ρψξαο είηε
ρξεζηκνπνηνχζαλ θιηβάλνπο απνηέθξσζεο νη νπνίνη ήηαλ θαηά θαλφλα παιαηάο ηερλνινγίαο
θαη επηθίλδπλνη ζε φ,ηη αθνξά ηηο εθπνκπέο απαεξίσλ, είηε, αθφκε ρεηξφηεξα, δηέζεηαλ ηα
απνξξίκκαηά ηνπο απεπζείαο ζε ρψξνπο ηαθήο ή αλεμέιεγθηεο ρσκαηεξέο.
Χζηφζν ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη θπξίσο απφ ην 2002 θαη κεηά άξρηζε ε επεμεξγαζία ησλ
κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ ζε θηλεηέο κνλάδεο απνζηείξσζεο, ηνπιάρηζηνλ ζε αξθεηά
Ννκαξρηαθά λνζνθνκεία. ΢ε Παλεπηζηεκηαθά λνζνθνκεία ηεο επαξρίαο αλαθέξεηαη ε ρξήζε
ηεο κεζφδνπ ηεο απνηέθξσζεο ζε πην ζχγρξνλνπο ππξνιπηηθνχο θιηβάλνπο (ΠΠΝ
Ζξαθιείνπ, ΠΠΝ Λάξηζαο, θιπ.). ΢ηε ζπλέρεηα αλαθέξνληαη θάπνηα παξαδείγκαηα απφ ηα
λνζνθνκεία ηεο Θεζζαιίαο, φπνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ην 2004-2005 ζρεηηθή έξεπλα
(Μπαθνπνχινπ, 2005).
Ζ κέζνδνο επεμεξγαζίαο ησλ κνιπζκαηηθψλ απνξξηκκάησλ πνπ εθαξκφδεηαη ζην

Παλεπηζηεκηαθφ Πεξηθεξεηαθφ Ννζνθνκείν ηεο Λάξηζαο είλαη απηή ηεο απνηέθξσζεο. Σα
απνξξίκκαηα πνπ παξάγνληαη πθίζηαληαη δηαρσξηζκφ ζηελ πεγή παξαγσγήο ηνπο, ηα κελ
κνιπζκαηηθά ηνπνζεηνχληαη ζε θφθθηλεο πιαζηηθέο θαη αλζεθηηθέο ζαθνχιεο πνπ
ζθξαγίδνληαη, ηα δε νηθηαθνχ ηχπνπ ζε καχξεο. ΢ηε ζπλέρεηα ηα κνιπζκαηηθά
ζπγθεληξψλνληαη πξνζσξηλά ζε εηδηθφ ρψξν ηνπ λνζνθνκείνπ, απφ ηνλ νπνίν κεηαθέξνληαη
ζηνλ θιίβαλν απνηέθξσζεο κέζα ζε ηξνρήιαηνπο κεηαιιηθνχο θάδνπο. Πξφθεηηαη γηα
ππξνιπηηθφ δηβάζκην θιίβαλν, ζεξκνθξαζίαο κέρξη 1100°C. Τπελζπκίδεηαη φηη ζηνπο
δηβάζκηνπο ππξνιπηηθνχο θιηβάλνπο ν πξψηνο ή βαζηθφο ζάιακνο ρξεζηκεχεη γηα ηελ θαχζε
ησλ απνβιήησλ θαη ν δεχηεξνο ή δεπηεξεχσλ γηα ηελ θαχζε ησλ απαεξίσλ πνπ παξάγνληαη
ζηνλ πξψην. Ζ ζεξκνθξαζία ιεηηνπξγίαο ηνπ δεχηεξνπ ζαιάκνπ είλαη θαηά θαλφλα
κεγαιχηεξε απφ απηή ηνπ πξψηνπ. Ζ δπλακηθφηεηα ηνπ θιηβάλνπ αλέξρεηαη ζηα 180 kg Ι hr.
Πξαγκαηνπνηνχληαη πεξίπνπ 5 θνξηψζεηο Ι εκέξα, κε απνηέιεζκα ν θιίβαλνο λα
επεμεξγάδεηαη πεξίπνπ 900 kg κνιπζκαηηθψλ απνξξηκκάησλ Ι εκέξα. ΢ηα ελδηάκεζα
ρξνληθά δηαζηήκαηα πνπ κεζνιαβνχλ κεηαμχ δχν θνξηψζεσλ πξαγκαηνπνηείηαη ςχμε ηνπ
ζαιάκνπ θαχζεο (Μπαθνπνχινπ, 2005)~
΢ρήκα : Απιφ ζρεκαηηθφ δηάγξακκα δηβάζκηνπ ππξνιπηηθνχ θιηβάλνπ
Πεγή: www.cheresources.com
Ζ ζπληήξεζε ηεο κνλάδαο απνηέθξσζεο είλαη εηήζηα θαη ην θαχζηκν ιεηηνπξγίαο είλαη ην
πεηξέιαην. Αμίδεη λα ηνληζηεί φηη δελ γίλεηαη έιεγρνο ησλ εθπνκπψλ, νχηε ζπζηεκαηηθέο
κεηξήζεηο, έηζη φπσο επηβάιιεηαη απφ ηε λνκνζεζία. Δπίζεο δελ έρεη εγθαηαζηαζεί ζχζηεκα
θαηαθξάηεζεο ησλ αέξίσλ εθπνκπψλ (π.ρ. πθαζκάηηλα θίιηξα, ειεθηξνζηαηηθνί δηαρσξηζηέο,
θιπ.).
Σα Ννκαξρηαθά λνζνθνκεία ηεο Θεζζαιίαο δηαρεηξίδνληαη ηα κνιπζκαηηθά ηνπο απφβιεηα,

ρξεζηκνπνηψληαο ηε κέζνδν ηεο απνζηείξσζεο κε αηκφ. Σελ επεμεξγαζία απηψλ έρνπλ
αλαιάβεη ηδησηηθέο εηαηξείεο θαη ζηα 4 λνζνθνκεία (Λάξηζαο, Σξηθάισλ, Καξδίηζαο,
Μαγλεζίαο). Σα απνξξίκκαηα πνπ παξάγνληαη πθίζηαληαη δηαρσξηζκφ ζηελ πεγή παξαγσγήο
ηνπο, ηα κελ κνιπζκαηηθά ηνπνζεηνχληαη ζε εληζρπκέλεο θφθθηλεο πιαζηηθέο ζαθνχιεο, ηα δε
νηθηαθνχ ηχπνπ ζε καχξεο ζαθνχιεο. Πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη νη θφθθηλεο ζαθνχιεο
ζθξαγίδνληαη έηζη ψζηε λα κελ ππάξρεη πηζαλφηεηα λα αλνίμνπλ πξηλ ηνπνζεηεζνχλ ζην
κεράλεκα ηεο απνζηείξσζεο. ΢ηε ζπλέρεηα ηα κνιπζκαηηθά ζπγθεληξψλνληαη πξνζσξηλά ζε
εηδηθφ ρψξν ηνπ λνζνθνκείνπ, απφ ηνλ νπνίν κεηαθέξνληαη, κέζα ζε ηξνρήιαηνπο κεηαιιηθνχο
θάδνπο, ζε ςπθηηθφ ζάιακν ν νπνίνο είλαη ζπλήζσο ηνπνζεηεκέλνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ηνπ
θάζε λνζνθνκείνπ θαη ν νπνίνο ζπκβάιιεη ζηε ζπληήξεζε ησλ απνβιήησλ, έσο φηνπ λα
νδεγεζνχλ πξνο επεμεξγαζία. Ζ θηλεηή κνλάδα απνζηείξσζεο ζπλήζσο έξρεηαη κηα θνξά ηελ
εβδνκάδα ζε θάζε λνζνθνκείν, ελψ αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηνπ θάζε λνζνθνκείνπ θαη ηηο
έθηαθηεο
πεξηπηψζεηο κπνξεί λα έξζεη θαη πεξηζζφηεξεο. Υξεζηκνπνηείηαη ε κέζνδνο ηνπ αηκνχ ζε

ζεξκνθξαζία ζπλήζσο 134°C θαη πίεζε πάλσ απφ 2 Bar. Σα ζηάδηα επεμεξγαζίαο πνπ
αθνινπζνχληαη είλαη ζπλήζσο ηα εμήο:
 Φφξησζε ησλ κνιπζκαηηθψλ απνξξηκκάησλ απφ ηνλ ςπθηηθφ ζάιακν ζηνλ νπνίν είλαη
ηνπνζεηεκέλα
 Πξνζέξκαλζε θαη ηεκαρηζκφο. Ο ηεκαρηζκφο πξαγκαηνπνηείηαη πξνθεηκέλνπ λα
επηηεπρζεί φζν ην δπλαηφλ θαιχηεξν απνηέιεζκα ~ Απνζηείξσζε κε ηε κέζνδν ηνπ
αηκνχ
 Απνζπκπίεζε ησλ επεμεξγαζκέλσλ απνξξηκκάησλ
 Ξήξαλζε πξνθεηκέλνπ λα κεησζεί ζε κεδεληθά επίπεδα ε πγξαζία ησλ εμεξρφκελσλ
απνξξηκκάησλ
 Δθθφξησζε
 Σνπνζέηεζε ζε θάδνπο θνηλψλ ζθνππηδηψλ, απφ ηνπο νπνίνπο ζα αθνινπζήζνπλ ηελ ίδηα
κέζνδν δηαρείξηζεο κε απηά (απεπζείαο δηάζεζε ζε Καξδίηζα, Σξίθαια, πγεηνλνκηθή
ηαθή ζε Λάξηζα θαη Μαγλεζία)
Σν πξφγξακκα ηεο απνζηείξσζε ο είλαη απηφκαην, ελψ φιε ε δηαδηθαζία ειέγρεηαη θαη
θαηαγξάθεηαη ειεθηξνληθά έηζη ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη ε ζσζηή ιεηηνπξγία ηνπ. ΢ε πεξίπησζε
δπζιεηηνπξγίαο, πξνβιέπεηαη ελεξγνπνίεζε ζπζηήκαηνο ζπλαγεξκνχ (Μπαθνπνχινπ, 2005).
Δπίζεο ππάξρεη ε δπλαηφηεηα κηθξνβηαθνχ ειέγρνπ ηνπ απνηειέζκαηνο. Γηα παξάδεηγκα απφ ην
Γεληθφ Ννκαξρηαθφ Ννζνθνκείν ηεο Λάξηζαο αλαθέξζεθε φηη πξαγκαηνπνηείηαη ηέηνηνο έιεγρνο
απφ εμεηδηθεπκέλν ζηέιερνο ηνπ λνζνθνκείνπ κεηά απφ θάζε επεμεξγαζία θαη ηα απνηειέζκαηα
πνπ έρνπλ πξνθχςεη είλαη ηθαλνπνηεηηθά. Σν πξνζσπηθφ πνπ εξγάδεηαη ζηελ θηλεηή κνλάδα
απνζηείξσζεο είλαη ππνρξεσκέλν λα πξαγκαηνπνηεί ζπληήξεζε ηνπ ζπζηήκαηνο κεηά απφ θάζε
επεμεξγαζία. Οη αηκνί πνπ παξάγνληαη θαηά ηε δηαδηθαζία επεμεξγαζίαο ησλ κνιπζκαηηθψλ
απνβιήησλ νδεγνχληαη ζε θνιψλα λεξνχ γηα πγξνπνίεζε θαη αδξαλνπνίεζε, έηζη ψζηε λα
εμαιεηθζεί ην ηπρφλ κηθξνβηαθφ ηνπο θνξηίν. Ο φγθνο θαη ην βάξνο ησλ επεμεξγαζκέλσλ
απνβιήησλ είλαη κηθξφηεξν θπζηθά απφ ηνλ φγθν θαη ην .βάξνο ησλ αλεπεμέξγαζησλ απνβιήησλ.
Χζηφζν θαη ζε φ,ηη αθνξά ηε κέζνδν ηεο απνζηείξσζεο εθθξάδνληαη αλεζπρίεο φηη απηή ε
κείσζε φγθνπ θαη βάξνπο δελ είλαη ηθαλνπνηεηηθή, ηδίσο εάλ ζπγθξηζεί κε ηελ αληίζηνηρε πνπ
επηηπγράλεηαη θαηά ηελ εθαξκνγή ηεο κεζφδνπ ηεο απνηέθξσζεο.
Πέξα φκσο απφ ην κεηνλέθηεκα ηεο κεζφδνπ ηεο απνζηείξσζεο ζε ζρέζε κε ηε κείσζε βάξνπο
θαη φγθνπ, εθθξάδνληαη θφβνη θαη ζρεηηθά κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο κεζφδνπ ζε ζρέζε κε
ηε δξαζηηθή κείσζε ηνπ κνιπζκαηηθνχ ραξαθηήξα νξηζκέλσλ εηδψλ απνβιήησλ, φπσο είλαη γηα
παξάδεηγκα θάπνηα είδε αηρκεξψλ θαη ζπγθεθξηκέλα νη ζχξηγγεο, νη νπνίεο εμαηηίαο ηνπ είδνπο
ηεο θαηαζθεπήο ηνπο (ζηελέο θπθιηθέο) δελ επηηξέπνπλ ηελ εχθνιε δηείζδπζε ηνπ αηκνχ ζην
εζσηεξηθφ ηνπο. Γη' απηφ ην ιφγν
αθξηβψο είλαη απαξαίηεηνο ν πνιχ θαιφο ηεκαρηζκφο ησλ απνβιήησλ πξηλ απηά ππνβιεζνχλ ζε
επεμεξγαζία κε ηε κέζνδν ηεο απνζηείξσζεο - αδξαλνπνίεζεο.
Χζηφζν, φπσο αλαθέξζεθε θαη ζε πξνεγνχκελα Κεθάιαηα, ε απνζηείξσζε δελ ελδείθλπηαη γηα
θάπνηα είδε απνβιήησλ, φπσο ηα παζνινγηθά (φξγαλα θαη κέιε αλζξψπηλνπ ζψκαηνο). Απηά
ζπλήζσο ζηα λνζνθνκεία ηεο Θεζζαιίαο νδεγνχληαη πξνο ηαθή ή απνηέθξσζε. ΢ην Γεληθφ
Ννκαξρηαθφ Ννζνθνκείν ηεο Καξδίηζαο γηα παξάδεηγκα ηα νδεγνχλ ζε ηαθή (Μπαθνπνχινπ,
2005).
΢ρήκα 5: Παξάδεηγκα θηλεηήο κνλάδαο απνζηείξσζεο
Χζηφζν κέζα απφ ηελ έξεπλα απηή πξνέθπςε φηη ε πιεηνλφηεηα ησλ ππνινίπσλ ππνδνκψλ
πγείαο ζηελ Πεξηθέξεηα, απφ ηα ηδησηηθά ηαηξεία κέρξη θαη ηηο θιηληθέο, δελ εθαξκφδνπλ θακία
κέζνδν επεμεξγαζίαο ησλ κνιπζκαηηθψλ ηνπο απνβιήησλ κε απνηέιεζκα απηά λα θαηαιήγνπλ
ζηνλ ίδην θάδν απνξξηκκάησλ κε ηα νηθηαθά απφβιεηα θαη λα αθνινπζνχλ θαη' επέθηαζε ηελ
ίδηα κέζνδν δηαρείξηζεο κε απηά (απεπζείαο δηάζεζε ζε αλεμέιεγθηεο ρσκαηεξέο ή πγεηνλνκηθή
ηαθή). Σν γεγνλφο απηφ εληζρχεηαη αθφκε πεξηζζφηεξν απφ ηελ πιεξνθνξία φηη θάζε
λνζνθνκείν δηαρεηξίδεηαη κφλν ηα απφβιεηα πνπ παξάγεη, ελψ δελ δέρεηαη απφβιεηα απφ άιιεο
εμσηεξηθέο πεγέο. Μνλαδηθή εμαίξεζε απνηεινχλ νξηζκέλα θέληξα πγείαο ηα νπνία ζπλήζσο
ζπλάπηνπλ ζπκβάζεηο κε νξηζκέλεο ηδησηηθέο εηαηξείεο γηα επεμεξγαζία ησλ απνβιήησλ ηνπο
κέζσ θηλεηήο κνλάδαο απνζηείξσζεο (Μπαθνπνχινπ, 2005).
Σν πξφβιεκα ηεο κε ζσζηήο δηαρείξηζεο ησλ ηαηξηθψλ απνβιήησλ πνπ πξνέξρνληαη απφ πνηθίιεο
ππνδνκέο πγείαο, πιελ ησλ κεγάισλ λνζειεπηηθψλ κνλάδσλ,
είλαη ππαξθηφ ζε φιε ηελ Διιάδα θαη πξέπεη λα αληηκεησπηζζεί άκεζα κε ηε ιήςε
αλάινγσλ κέηξσλ .
5 Γεληθέο θαηεπζύλζεηο επηηπρνύο δηαρείξηζεο λνζνθνκεηαθώλ απνβιήηωλ ζηελ Διιάδα

- Δζληθόο ζρεδηαζκόο
΢ηελ Διιάδα θαη ζε φ,ΣΗ αθνξά ην. δήηεκα ηνπ εληαίνπ πεξηβαιινληηθνχ θαη ρσξηθνχ
ζρεδηαζκνχ δελ ππάξρνπλ αθφκε ζνβαξά επηηεχγκαηα θαη ζπζηεκαηηθέο πξσηνβνπιίεο.
Παξά ηελ χπαξμε ελφο εθηεηακέλνπ πιαηζίνπ θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ, δελ ππάξρεη κηα
εληαία ζπλεθηηθή θαη νινθιεξσκέλε πνιηηηθή ρσξηθνχ θαη πεξηβαιινληηθνχ ζρεδηαζκνχ.
Απηή ε έιιεηςε ζπληνληζκέλε ο ζρεδηαζηηθή ο δξάζεο γηα ην ρψξν θαη ην πεξηβάιινλ ζηελ
Διιάδα πξέπεη λα θαιπθζεί κέζα απφ κηα νινθιεξσκέλε πνιηηηθή ζρεδηαζκνχ. Ζ
νινθιήξσζε απηή πξέπεη λα είλαη αθελφο ηνκεαθή, κέζσ ηεο αλάπηπμεο εηαηξηθψλ ζρέζεσλ
ησλ παξαγφλησλ πνπ εκπιέθνληαη ζην ζρεδηαζκφ θαη αθεηέξνπ γεσγξαθηθή, κέζσ ηεο
ζπλεξγαζίαο φισλ ησλ θνξέσλ πνπ εκπιέθνληαη ζηα δηάθνξα επίπεδα ζρεδηαζκνχ θαη ηεο
ζπλάξζξσζεο ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπο. Δπίζεο είλαη αλάγθε λα ππάξμεη κηα ζπζηεκαηηθή
επεμεξγαζία ησλ βαζηθψλ παξακέηξσλ ηεο πνιηηηθήο απηήο. Δμάιινπ ζα πξέπεη λα
κειεηεζνχλ θαη νη θαηεγνξηνπνηήζεηο ηνπ ρψξνπ αλάινγα κε ηε ρξήζε ηνπ θαη λα
θαζνξηζηνχλ ζπγθεθξηκέλεο ρσξηθέο ελφηεηεο γηα ηελ εμεηδηθεπκέλε εθαξκνγή ηνπ
ζρεδηαζκνχ απηνχ, αλάινγα κε ηελ ηδηαηηεξφηεηα θαη ηδηνκνξθία ηεο θάζε ελφηεηαο
(Μπεξηάηνο, 2003). Με ηελ πηνζέηεζε ησλ παξαπάλσ αξρψλ θαη θαηεπζχλζεσλ πνιηηηθήο,
ζα κπνξέζεη λα επηηεπρζεί έλαο ζχγρξνλνο θαη απνηειεζκαηηθφο πεξηβαιινληηθφο
ζρεδηαζκφο, ν νπνίνο, ζεκεησηένλ, ζα πξέπεη νπσζδήπνηε λα ελζσκαηψλεη ηελ αξρή ηεο
αεηθνξίαο.
Με βάζε ηα παξαπάλσ θαη ζε φ,ηη αθνξά ην ζρεδηαζκφ γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ηαηξηθψλ θαη
θπξίσο ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ ζηελ Διιάδα, θαηαξρήλ ζα πξέπεη λα θαηαξηηζηεί
έλα εζληθφ ζρέδην δηαρείξηζεο ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ πνπ πξνέξρνληαη απφ φια ηα
λνζειεπηηθά ηδξχκαηα ηεο ρψξαο ζε θεληξηθφ επίπεδν. Σα ππνπξγεία πνπ ζα αλαιάβνπλ ηελ
θαηάξηηζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζρεδίνπ ζα πξέπεη λα είλαη ην Τπνπξγείν Τγείαο θαη
Πξφλνηαο θαη ην Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο, Υσξνηαμίαο θαη Γεκνζίσλ Έξγσλ, ελψ
νπνηνδήπνηε άιιν ππνπξγείν ζα κπνξνχζε δπλεηηθά λα αλακηρζεί, ζα έπξεπε λα δεηεζεί ε
γλψκε ηνπ. Ζ ζηελή ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ ππνπξγείσλ, δεδνκέλνπ θαη ησλ πξνβιεκάησλ
πνπ ππάξρνπλ ζηνλ ηνκέα απηφ ζηελ Διιάδα, απνηειεί θξίζηκν ζεκείν ζηελ φιε δηεξγαζία
θαηάξηηζεο ηνπ αληίζηνηρνπ εζληθνχ ζρεδίνπ.
Σα ππνπξγεία απηά ζε ζπλεξγαζία κεηαμχ ηνπο, θαζψο θαη κε νπνηαδήπνηε άιιε ππεξεζία
πνπ ζα κπνξνχζε δπλεηηθά λα βνεζήζεη (π.ρ. Δ΢ΤΔ), ζα πξέπεη λα πξνρσξήζνπλ
νπσζδήπνηε ζηελ θαηαγξαθή ηεο ππάξρνπζαο θαηάζηαζεο ζε φηη αθνξά ηνλ ηνκέα ηεο
πγείαο θαη εηδηθφηεξα ηεο δηαρείξηζεο ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνξξηκκάησλ,
κνιπζκαηηθψλ θαη κε. Ζ θαηάζηαζε, εηδηθά ζην ιεθαλνπέδην ηεο Αηηηθήο, φπσο είδακε, δελ
είλαη επνίσλε, κε ηα πεξηζζφηεξα θαη κεγαιχηεξα λνζνθνκεία λα δηαρεηξίδνληαη κφλα ηνπο
ηα κνιπζκαηηθά ηνπο απνξξίκκαηα, κε απνηέιεζκα πνιιέο θνξέο απηά λα θαηαιήγνπλ ζηηο
ρσκαηεξέο καδί κε ηα νηθηαθά. Ζ θαηαγξαθή απηή πέξα απφ ηε κέζνδν επεμεξγαζίαο,
νθείιεη λα πεξηιακβάλεη θαη ηελ θαηαγξαθή ησλ εηδψλ απνβιήησλ, ζηεξεψλ θαη πγξψλ, πνπ
παξάγεη κηα λνζειεπηηθή κνλάδα, ηεο εθαξκνδφκελεο κεζφδνπ δηαρσξηζκνχ (π.ρ.
ρξσκαηηζκφο δνρείσλ ή ζαθνχιαο), κε;rαθνξάο θαη απνζήθεπζεο, θαζψο θαη ηεο
εμεηδίθεπζεο ηνπ λνζειεπηηθνχ πξνζσπηθνχ πνπ αλακηγλχεηαη ζηελ φιε δηαδηθαζία
δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ. Μέζα απφ ηε ζπγθεθξηκέλε θαηαγξαθή ζα πξνθχςεη κηα
ζεκαληηθή βάζε δεδνκέλσλ, ε νπνία ζα πξέπεη λα αλαλεψλεηαη αλά ηαθηά ρξνληθά
δηαζηήκαηα.
Σα ζπκπεξάζκαηα πνπ ζα πξνθχςνπλ απφ ηελ αλσηέξσ θαηαγξαθΗ1 ζα βνεζήζνπλ

ζεκαληηθά ζηε δηαηχπσζε ηερληθψλ θπξίσο πξνδηαγξαθψλ, κηα θαη ην λνκνζεηηθφ δήηεκα
ζηελ Διιάδα έρεη πξνο ην παξφλ ηαθηνπνηεζεί, πξνθεηκέλνπ λα δηεπθνιπλζεί ε αζθαιήο θαη
πεξηβαιινληηθά απνδεθηή δηαρείξηζε ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ. Οη πξνδηαγξαθέο
απηέο ζα πξέπεη λα εθαξκφδνληαη απφ θάζε λνζειεπηηθή κνλάδα, ελψ ν έιεγρνο ηεο
εθαξκνγήο απηψλ ζα πξέπεη λα είλαη ζπρλφο θαη νπζηαζηηθφο.
Βαζηθή πξνηεξαηφηεηα ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ αλσηέξσ πξνδηαγξαθψλ ζα πξέπεη λα απνηειεί,

φπσο είδακε, ν ζσζηφο δηαρσξηζκφο ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ ζηε ζέζε παξαγσγήο
ηνπο, κηα θαη απηφο απνηειεί έλα απφ ηα κεγαιχηεξα πξνβιήκαηα ζηελ Διιάδα. Χζηφζν
ελδηαθέξνλ ζα πξέπεη λα επηδεηρζεί, πέξα απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο δηαρσξηζκνχ
θαη ηεο κεζφδνπ επεμεξγαζίαο θαη ζηηο ελδηάκεζεο δηαδηθαζίεο πνπ κεζνιαβνχλ κεηαμχ ηνπ
δηαρσξηζκνχ θαη ηεο επεμεξγαζίαο, φπσο επίζεο θαη ζηα κέηξα αζθαιείαο πνπ νθείιεη λα
ιακβάλεη ην πξνζσπηθφ. Σν πξφβιεκα κε ηα κέηξα αζθαιείαο ζηελ Διιάδα άιισζηε είλαη
έληνλν θαη ζα πξέπεη λα επηιπζεί κε ηνλ θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν.
΢ηελ θαηεχζπλζε απηή ζα ζπκβάιεη θαη ε ζσζηή εθπαίδεπζε ηνπ λνζειεπηηθνχ

πξνζσπηθνχ, κέζα απφ εηδηθά πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο ηα νπνία νθείινπλ λα ηα
δηνξγαλψλνπλ θαη λα ηα ρξεκαηνδνηνχλ ηα αξκφδηα ππνπξγεία.
Πέξα φκσο απφ ηε δηαηχπσζε ησλ βαζηθψλ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ, ν εζληθφο ζρεδηαζκφο
νθείιεη λα πξνρσξήζεη πεξαηηέξσ ζηελ νξγάλσζε ηνπ ρσξηθνχ ζρεδηαζκνχ δηαρείξηζεο ησλ
λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ ή αιιηψο ηεο ρσξηθήο θαηαλνκήο ησλ κνλάδσλ επεμεξγαζίαο
ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ. Μέζα απφ κηα αλάιπζε πνπ λα ζπζρεηίδεη ηηο σθέιεηεο κε
ηα θφζηε (cost - benefit analysis), ζα πξέπεη λα απνθαζηζηεί εάλ ζα εθαξκνζηεί θεληξηθφο
ζρεδηαζκφο ζε κνλάδεο πνπ ζα ππνδέρνληαη ηα απφβιεηα κηαο δεδνκέλεο ρσξηθήο ελφηεηαο
ή απνθεληξσκέλνο ζρεδηαζκφο, δειαδή θάζε λνζειεπηηθή κνλάδα λα δηαρεηξίδεηαη κφλε ηεο
ηα απφβιεηα είηε ζην ρψξν ηεο είηε κεηαθέξνληάο ηα ζε κηα άιιε θνληηλή παξφκνηα
λνζειεπηηθή κνλάδα.
΢ε γεληθέο γξακκέο ηα πιενλεθηήκαηα ηεο απνθεληξσκέλεο κεζφδνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ

επθνιία κεηαθίλεζεο θαη ηελ εμάιεηςε ηνπ θηλδχλνπ δηαθπγήο κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ
θαηά ηε κεηαθνξά ηνπο ζηελ θεληξηθή κνλάδα επεμεξγαζίαο, ελψ ηα κεηνλεθηήκαηα κε ην
κεγαιχηεξν νηθνλνκηθφ θφζηνο ζε πεξίπησζε χπαξμεο πνιιψλ θνληηλψλ λνζνθνκείσλ,
ηελ απαίηεζε χπαξμεο πεξηζζφηεξσλ εμεηδηθεπκέλσλ αηφκσλ θαη ηε δπζθνιία ειέγρνπ θαη
παξαθνινχζεζεο (monitoring) ηεο απφδνζεο ησλ κεζφδσλ επεμεξγαζίαο, εάλ ν έιεγρνο
γίλεηαη απφ θάπνην θεληξηθφ φξγαλν. Απφ ηελ άιιε πιεπξά ηα κεηνλεθηήκαηα ηεο
απνθεληξσκέλεο κεζφδνπ απνηεινχλ ζίγνπξα πιενλεθηήκαηα ηεο θεληξηθήο κνλάδαο θαη
φρη κφλν, κηα θαη ε κέζνδνο επεμεξγαζίαο ζηελ πεξίπησζε απηή κπνξεί λα είλαη πην
απνδνηηθή θαη πνιιά κηθξά λνζνθνκεία κπνξεί λα δηεπθνιχλνληαη εμαηηίαο ηεο κε
χπαξμεο πξνζσπηθνχ θαη δπλαηφηεηαο κεηξήζεσλ ζε απηά (WHO, 1999). Χζηφζν ζηελ
πεξίπησζε απηή είλαη άιινη νη παξάγνληεο πνπ παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ επηινγή
θεληξηθήο κνλάδαο θαη νη πεξηζζφηεξνη απφ απηνχο ζρεηίδνληαη κε ηελ εγγχηεηα ηεο
εθάζηνηε λνζειεπηηθήο κνλάδαο ζηε κνλάδα επεμεξγαζίαο, ηελ πνηφηεηα ηνπ δξφκνπ, ηα
δξνκνιφγηα πνπ απαηηνχληαη εκεξεζίσο αλάινγα κε ηελ παξαγφκελε πνζφηεηα, ηελ ηηκή
ηνπ θαπζίκνπ αλάινγα κε ηελ επνρή, ηε δπλαηφηεηα αγνξάο εηδηθψλ απνξξηκκαηνθφξσλ
πνπ απαηηνχληαη, θιπ.
΢ε θάζε πεξίπησζε φκσο ζα πξέπεη λα δνζνχλ απφ ηα αξκφδηα φξγαλα ηεο θπβέξλεζεο θαη
νηθνλνκηθά θίλεηξα πξνο ηα λνζνθνκεία ηα νπνία αδπλαηνχλ νηθνλνκηθά λα εθαξκφζνπλ
ηελ ελδεδεηγκέλε κέζνδν επεμεξγαζίαο ησλ απνβιήησλ ηνπο.
Δπίζεο νη γεληθέο πξνδηαγξαθέο πνπ ζα δνζνχλ κέζα απφ ην εζληθφ ζρέδην, ζα πξέπεη λα
εμεηδηθεχνληαη απφ θάζε λνζειεπηηθφ ίδξπκα αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηνπ θαη ηηο
ηδηαηηεξφηεηέο ηνπ.
Κιείλνληαο ζρεηηθά κε ηελ αλαγθαηφηεηα θαηάξηηζεο θαη εθαξκνγήο ελφο νινθιεξσκέλνπ

ζρεδηαζκνχ δηαρείξηζεο ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ ζηελ Διιάδα, ζα πξέπεη λα
αλαθεξζεί φηη απηφ ην ζρέδην νθείιεη λα ππφθεηηαη ζε ζπλερείο αιιαγέο θαη βειηηψζεηο,
δηακέζνπ ελδηάκεζσλ ειέγρσλ ζρεηηθά κε ηελ επηηπρή εθαξκνγή ηνπ ζηα λνζειεπηηθά
ηδξχκαηα ηεο ρψξαο ή φρη. Δπίζεο νη εηδηθφηεξεο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο νθείινπλ λα
ππφθεηληαη ζε ζπλερείο αλαζεσξήζεηο αλάινγα κε ηελ εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο ζηνλ ηνκέα
ηεο δηαρείξηζεο ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ, κνιπζκαηηθψλ θαη κε.
ΔΛΔΓΥΟΙ ΦΟΡΔΩΝ ΢Δ ΝΟ΢ΗΛΔΤΣΙΚΔ΢ ΜΟΝΑΓΔ΢
1 Δηδηθή Τπεξεζία Δπηζεωξεηώλ Πεξηβάιινληνο
Φνξείο πνπ κπνξεί λα δηελεξγήζνπλ ειέγρνπο ζε λνζειεπηηθέο κνλάδεο γηα ηελ εχξπζκε
ιεηηνπξγία ηνπο θαη ηε ζπκκφξθσζή ηνπο πξνο εηδηθέο πεξηβαιινληηθέο απαηηήζεηο είλαη
πνιινί. Χζηφζν ε Δηδηθή Τπεξεζία Δπηζεσξεηψλ Πεξηβάιινληνο (ΔΤΔΠ) ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ
πνπ ζπζηάζεθε πξφζθαηα έρεη δεκηνπξγήζεη έλα πιαίζην ειεγθηηθψλ κεραληζκψλ πνπ
πεξηιακβάλεη απφ ηδησηηθνχο θνξείο, φπσο βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο, κέρξη θαη θνξείο ηνπ
δεκνζίνπ. ΢ηνπο ηειεπηαίνπο πεξηιακβάλνληαη θαη ηα λνζνθνκεία.
Ζ ΔΤΔΠ ζπζηάζεθε κε ην άξζξν 9 ηνπ Νφκνπ 2947/2001 (ΦΔΚ 228/Α/01) ζην Τπνπξγείν
Πεξηβάιινληνο, Υσξνηαμίαο θαη Γεκνζίσλ Έξγσλ θαη ππάγεηαη απεπζείαο ζηνλ Τπνπξγφ
ΠΔΥΧΓΔ. Με ην Π.Γ. 165/2003 (ΦΔΚ 137/Α/03), θαζνξίζηεθαλ ε δηνηθεηηθή νξγάλσζε,
δηάξζξσζε θαη ζηειέρσζε ηεο ΔΤΔΠ, ε νπνία απνηειείηαη απφ ηε Γεληθή Δπηζεψξεζε θαη
δχν (2) Σνκείο, ηνλ Σνκέα Ννηίνπ Διιάδαο κε έδξα ηελ Αζήλα θαη ηνλ Σνκέα Βνξείνπ
Διιάδαο κε έδξα ηε Θεζζαινλίθε. Κχξηα αξκνδηφηεηά ηεο είλαη ν έιεγρνο θαη ε
παξαθνινχζεζε ηεο εθαξκνγήο ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ πνπ επηβάιινληαη γηα ηελ
πξαγκαηνπνίεζε έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ηνπ δεκνζίνπ, ηνπ επξχηεξνπ δεκνζίνπ θαη ηνπ
ηδησηηθνχ ηνκέα. Βαζηθφο ηεο ζηφρνο είλαη ε ππνζηήξημε ησλ πθηζηάκελσλ κεραληζκψλ
ειέγρνπ, ε δηαζθάιηζε ηεο ηήξεζεο ηεο πεξηβαιινληηθήο λνκνζεζίαο θαη ε πην
απνηειεζκαηηθή πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Οη επηζεσξήζεηο δηελεξγνχληαη ζε έξγα θαη
δξαζηεξηφηεηεο ηνπ. δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα, ζην πιαίζην ηφζν ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ
ηεο ππεξεζίαο (ηαθηηθνί έιεγρνη), φζν θαη κεηά απφ θαηαγγειίεο, ή ζε δηεξεχλεζε
αηπρεκάησλ, θιπ (έθηαθηνη έιεγρνη), φπσο αθξηβψο πξνβιέπεηαη ζηελ 2001/331 ΙΕΚ, κε ηελ
νπνία πηνζεηήζεθαλ νη «ειάρηζηεο απαηηήζεηο γηα ηε δηελέξγεηα πεξηβαιινληηθψλ
επηζεσξήζεσλ» απφ ηα θξάηε κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Παξάιιεια, κε ηε ιεηηνπξγία
ηεο ΔΤΔΠ, εθαξκφδνληαη ηα πξνβιεπφκελα ζην άξζξν 6 ηνπ Νφκνπ 1650/86 (ΦΔΚ 160/Α/86)
φζνλ αθνξά ζηνπο πεξηβαιινληηθνχο ειέγρνπο απφ θεληξηθή ππεξεζία ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ.
΢χκθσλα κε ην πθηζηάκελν λνκνζεηηθφ πιαίζην, ππάξρνπλ αξθεηέο ππεξεζίεο ζηελ Διιάδα,

ζε θεληξηθφ θαη ηνπηθφ Ι πεξηθεξεηαθφ επίπεδν, ζηηο αξκνδηφηεηεο ησλ νπνίσλ
πεξηιακβάλεηαη θαη ν έιεγρνο ή Ι θαη ε επηβνιή ηεο πεξηβαιινληηθήο λνκνζεζίαο. Όκσο, κε
ηε ζχζηαζε θαη ιεηηνπξγία ηεο ΔΤΔΠ, ηθαλνπνηείηαη ε απαίηεζε γηα ηελ χπαξμε ζηε ρψξα
κηαο ζπγθξνηεκέλεο κνλάδαο ειέγρνπ ηήξεζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ζε έξγα θαη
δξαζηεξηφηεηεο πνπ λα ιεηηνπξγεί ζπζηεκαηηθά θαη βάζεη πξνγξάκκαηνο, θαιχπηνληαο
παξάιιεια ζε πεξηπηψζεηο φπνπ θξίλεηαη αλαγθαίν θελά πνπ παξνπζηάδνληαη ιφγσ έιιεηςεο
ζπληνληζκνχ ή άιισλ αδπλακηψλ θαη πξνβιεκάησλ
ζπλαξκφδησλ ππεξεζηψλ ζε φια ηα επίπεδα δηνίθεζεο. Ζ δηαδηθαζία επηζεσξήζεσλ πνπ

αθνινπζείηαη απφ ηνπο επηζεσξεηέο πεξηβάιινληνο νξίδεηαη απφ ην άξζξν 9 ηνπ Νφκνπ
2947/2001 (ΦΔΚ 228/Α/01), ζχκθσλα κε ην νπνίν ζε θάζε έιεγρν, ζπληάζζεηαη απφ ην
θιηκάθην επηζεσξεηψλ έθζεζε απηνςίαο θαη ελ ζπλερεία, εθφζνλ δηαπηζησζεί παξάβαζε,
ζπληάζζεηαη έθζεζε ειέγρνπ κε αλαιπηηθή πεξηγξαθή ησλ επξεκάησλ θαη πξνζδηνξηζκφ
ησλ παξαβάζεσλ πνπ επηδίδεηαη ζηνλ παξαβάηε, ν νπνίνο ηαπηφρξνλα θαιείηαη ζε απνινγία
(ζπλήζσο κε θαηάζεζε απνινγεηηθνχ ππνκλήκαηνο). Γηα ηελ απνινγία απηή ηάζζεηαη
πξνζεζκία πνπ δελ κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξε απφ πέληε (5) εξγάζηκεο εκέξεο απφ ηελ
επίδνζε ηεο πξφζθιεζεο. Ύζηεξα απφ ηελ ππνβνιή ηεο απνινγίαο ή ηελ άπξαθηε πάξνδν
ηεο πξνζεζκίαο πνπ ηάρζεθε γηα ηελ ππνβνιή ηεο, ζπληάζζεηαη αηηηνινγεκέλε πξάμε
βεβαίσζεο ή κε ηεο παξάβαζεο, αληίγξαθν ηεο νπνίαο απνζηέιιεηαη ζηελ αξρή πνπ
ρνξήγεζε ζηνλ παξαβάηε ηελ άδεηα θαηαζθεπήο ή ιεηηνπξγίαο ηνπ έξγνπ ή έλαξμεο ηεο
δξαζηεξηφηεηαο ή θαηά πεξίπησζε ηελ αλαλέσζε απηψλ. Αληίγξαθν ηεο ίδηαο πξάμεο
δηαβηβάδεηαη επίζεο θαη ζηνλ αξκφδην εηζαγγειέα πιεκκειεηνδηθψλ γηα ηπρφλ αμηφπνηλεο
πξάμεηο. ΢ε πεξίπησζε πνπ δηαπηζηψλεηαη ξχπαλζε ή ππνβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο ή
άιιε παξάβαζε απφ ηηο πξνβιεπφκελεο ζην άξζξν 30 ηνπ Ν. 1650/86 (ΦΔΚ 160 ΑΗ), φπσο
εθάζηνηε ηζρχεη, ε ΔΤΔΠ, αλάινγα κε ηε ζνβαξφηεηα ηεο παξάβαζεο, εηζεγείηαη ηελ
επηβνιή πξνζηίκνπ σο εμήο (ΤΠΔΥΧΓΔ, 2007):
 ζηνλ νηθείν Ννκάξρε, εθφζνλ ην πξφζηηκν αλέξρεηαη ζε 58694,06 €

 ζηνλ Γεληθφ Γξακκαηέα Πεξηθέξεηαο, εθφζνλ ην πξφζηηκν θπκαίλεηαη απφ 58694,06
€-146735,14€
 ζηνλ Τπνπξγφ ΠΔΥΧΓΔ εθφζνλ ην πξφζηηκν ππεξβαίλεη ηα 146735,14 €.
΢χκθσλα κε ζηνηρεία ηεο ππεξεζίαο, ν ζπλνιηθφο αξηζκφο ησλ ππνζέζεσλ πνπ έρνπλ
δηαβηβαζζεί ζηνπο αξκφδηνπο Δηζαγγειείο θαη ε ΔΤΔΠ έρεη εηζεγεζεί πξφζηηκν, έρεη
αλέιζεη ζε 306. Σν ζπλνιηθφ χςνο ησλ πξνζηίκσλ πνπ ε ΔΤΔΠ έρεη εηζεγεζεί πξνο ηηο θαηά
πεξίπησζε αξκφδηεο αξρέο επηβνιήο πξνζηίκνπ αλέξρεηαη ζε 10184454 €. ΢ηνλ Πίλαθα 16.1
παξνπζηάδνληαη ηα πνζνζηά ησλ επηζεσξήζεσλ ηεο ΔΤΔΠ αλά θαηεγνξία δξαζηεξηφηεηαο.
Πίλαθαο : Πνζνζηφ επηζεσξήζεσλ ΔΤΔΠ αλά θαηεγνξία έξγνπ / δξαζηεξηφηεηαο
ΔΙΓΟ΢ ΓΡΑ΢ΣΗΡΙΟΣΗΣΑ΢ ΠΟ΢Ο΢ΣΟ ΔΠΙ ΣΟΤ ΢ΤΝΟΛΟΤ (%) .

Βηνκεραλίεc; 42,5
Παξαγσγή ελέξγεηαο 3
Βηνινγηθνί Καζαξηζκνί 5
ΥΑΓΑ (Υψξνη Αλεμέιεγθηεο Γηάζεζεο
Απνξξηκκάησλ) 5
ΥΤΣΑ (Υψξνη Τγεηνλνκηθήο Σαθήο
Απνξξηκκάησλ 2,5
Σνπξηζηηθά 7,5
΢ηαζκνί Κηλεηήc; Σειεθσλίαc; 2
Ννζνθνκεία 0,5
Ληκεληθά 4,5
Τδξαπιηθά 1
Οδηθά 6,5
΢ΜΑ (΢ηαζκνί Μεηαθφξησζεο
Απνξξηκκάησλ) 3,5
ΜάλΣΡεc; πιηθψλ 2
Υνηξνηξνθηθέο -πηελνηξνθηθέο 4,5
Δπεκβάζεηc; ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ 3
Ηρζπνθαιιηέξγεηεc; 0,5
Λνηπά 6,5
΢ΤΝΟΛΟ 100
Πεγή: ΤΠΔΥΧΓΔ, 2007
Σν είδνο ησλ βεβαησζέλησλ παξαβάζεσλ αθνξνχλ θπξίσο ζε: ~ Έιιεηςε πεξηβαιινληηθήο

αδεηνδφηεζεο
 Έιιεηςε ζπζηεκάησλ παξαθνινχζεζεο εθπνκπψλ ξχπσλ (monitoring) ~

 Έιιεηςε αδεηνδνηήζεσλ (πγξά- ζηεξεά απφβιεηα)
 Με ηήξεζε πεξηβαιινληηθψλ φξσλ
 Έιιεηςε ζπζηεκάησλ αληηξξχπαλζεο
 Με ζσζηή ιεηηνπξγία ζπζηεκάησλ αληηξξχπαλζεο ~
 Απζαίξεηεο παξεκβάζεηο
΢εκαληηθέο ππνζέζεηο ζην πιαίζην ησλ νπνίσλ πξνγξακκαηίζηεθαλ θαη δηελεξγήζεθαλ

έιεγρνη απφ ηελ ΔΤΔΠ ηα ηειεπηαία ρξφληα ελδεηθηηθά αθνξνχλ (ΤΠΔΥΧΓΔ, 2007):
 ΢ηελ πξνζηαζία ηνπ Κεθηζνχ πνηακνχ θαη ησλ παξαρεηκάξξσλ ηνπ ~ ΢ηε ξχπαλζε
ηνπ Αζσπνχ πνηακνχ
 ζηελ ξχπαλζε ηεο ιίκλεο Κνξψλεηαο
 ΢ηηο αέξηεο εθπνκπέο απφ ΑΖ΢ ηεο ΓΔΖ ~ ΢ηε ξχπαλζε ηνπ πνηακνχ Καιακά
 ΢ηε ξχπαλζε ηνπ Πελεηνχ
 ΢ηελ ππνβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο ζηελ πεξηνρή ηνπ Θξηαζίνπ Πεδίνπ ~ . ΢ηελ
ξχπαλζε ησλ ππνγείσλ πδάησλ ζηελ πεξηνρή Κνξσπίνπ
 ΢ηα ιαηνκεία αδξαλψλ πιηθψλ ζηελ πεξηνρή «Μεξέληα» ηνπ Γ. Μαξθνπνχινπ ~ ΢ηε
ξχπαλζε ηεο ζάιαζζαο απφ εμνξπθηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ζηε Μήιν
 ΢ηε δηαρείξηζε ησλ επηθηλδχλσλ απνβιήησλ θαη ζηε δηαρείξηζε ησλ ηαηξηθψλ
απνβιήησλ
΢Τ΢ΣΗΜΑΣΑ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ΢ ΓΙΑΥΔΙΡΙ΢Η΢ ΝΟ΢ΟΚΟΜΔΙΧΝ
1 Γεληθά
Έλα ΢ύζηεκα Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο (΢ΠΓ) είλαη έλα δνκεκέλν πιαίζην ην νπνίν
ζρεδηάδεηαη γηα λα βνεζήζεη έλαλ νξγαληζκό πξνθεηκέλνπ απηόο λα κεηώζεη ηηο
πεξηβαιινληηθέο επηπηώζεηο πνπ πξνθύπηνπλ από ηηο δξαζηεξηόηεηέο ηνπ
ρξεζηκνπνηώληαο θαηάιιειεο πξαθηηθέο. Δπεηδή ε κεζνδνινγία ελφο ΢ΠΓ είλαη αξθεηά
γεληθή θαη ηα ζπζηήκαηα πνπ αλαπηχζζνληαη κπνξεί λα δηαθέξνπλ αξθεηά σο πξνο ηελ
πνηφηεηα θαη ην πεδίν ηνπο, έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα εζεινληηθά πξφηππα ηα νπνία κπνξνχλ
λα αλαγλσξηζηνχλ ζε εζληθφ, επξσπατθφ θαη δηεζλέο επίπεδν. Δπνκέλσο θάζε επηρείξεζε
κπνξεί λα ελαξκνλίζεη ην ΢ΠΓ πνπ δηαζέηεη επηιέγνληαο έλα απφ ηα παξαθάησ πξφηππα
(www.ecohospita\s.gr):
 ISO 14001 - Γηεζλέο Πξφηππν

 ΢χζηεκα Οηθνινγηθήο Γηαρείξηζεο θαη Οηθνινγηθνχ Διέγρνπ (EMAS) - Δπξσπατθφ
Πξφηππν
 BS 8555 - Βξεηαληθφ Πξφηππν θαζνδήγεζεο γηα ηελ ζηαδηαθή εθαξκνγή ησλ
πξνηχπσλ ISO 14001 θαη EMAS
Οη ζηφρνη ελφο ΢ΠΓ γηα ηνλ νξγαληζκφ πνπ ην εθαξκφδεη είλαη επηγξακκαηηθά νη εμήο
(www.ecohospita\s.gr):
Ζ πηνζέηεζε απφ ηνλ νξγαληζκφ πνπ ην εθαξκφδεη κηαο πνιηηηθήο πξνζηαζίαο ηνπ
πεξηβάιινληνο
Ζ εθαξκνγή πξνγξακκάησλ βειηίσζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ ηνπ νξγαληζκνχ

θαη ν θαζνξηζκφο ζπγθεθξηκέλσλ πεξηβαιινληηθψλ ζηφρσλ
Ζ επαηζζεηνπνίεζε θαη θαηάξηηζε ηνπ πξνζσπηθνχ ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ζπζηήκαηνο

πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο
Ζ ελίζρπζε ηνπ θχξνπο ηνπ νξγαληζκνχ θαη ηεο αμηνπηζηίαο ηνπ φζνλ αθνξά ζηηο επηπηψζεηο
ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ
Ζ ελεκέξσζε ηεο θνηλήο γλψκεο πάλσ ζε ζέκαηα πεξηβάιινληνο πνπ επεξεάδνπλ ηελ
πνηφηεηα δσήο ησλ πνιηηψλ
2 ΢πζηήκαηα Πεξθαιινληηθήο Γηαρείξηζεο ISO 14001 θαη EMAS
Σα δχν παγθνζκίσο θπξίαξρα ΢πζηήκαηα Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο είλαη ην πξφηππν ISO

14001 (Intemationa\ Organization for Standardization) θαη ν θαλνληζκφο EMAS (Eco-
Management and Audit Scheme). Σν ISO είλαη δηεζλέο πξφηππν κε παγθφζκηα αλαγλψξηζε,
εθαξκφδεηαη ζε φινπο ηνπο νξγαληζκνχο θαη ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ. Αληίζεηα, ην EMAS
αλαγλσξίδεηαη κφλν ζηελ ΔΔ, φπσο αλαθέξζεθε θαη
παξαπάλσ. Ζ πηνζέηεζε θαη ησλ δχν είλαη εζεινληηθή θαη νη δηαθνξέο ηνπο παξνπζηάδνληαη
ζηνλ Πίλαθα Η7.Η .
Πίλαθαο : ΢πγθξηηηθή αμηνιφγεζε Η SO Ι4001 θαη EMAS
Πεγή: Αξαβψζεο, 2002
΢χζηεκα πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο θαηά EMAS έρνπλ εθαξκφζεη ειιεληθά λνζνθνκεία,

φπσο ην Αζθιεπηείν Βνχιαο θαη ην Ννζνθνκείν Metropolitaε ζηα πιαίζηα πηινηηθψλ
πξνγξακκάησλ (www.ecohospitals.gr).
Σν EMAS, πνπ ηέζεθε ζε ηζρχ ην Η995 (Καλ. Ι836Ι93ΙΕΕ), αξρηθά απεπζπλφηαλ απνθιεηζηηθά
ζε επηρεηξήζεηο ηνπ βηνκεραληθζχ θιάδνπ. Απφ ην 2001 φκσο είλαη αλνηθηφ γηα φινπο ηνπο
ηνκείο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο (Καλ. 76ΙI200ΙΙΕΕ). Γηα λα εθαξκνζηεί ην EMAS ζε έλαλ
νξγαληζκφ απαηηείηαη ε αλάπηπμε κηαο ζεηξάο απφ δξάζεηο, φπσο ε πεξηβαιινληηθή
επηζθφπεζε, ε δηακφξθσζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πξνγξάκκαηνο θαη ε έθδνζε ηεο
πεξηβαιινληηθήο δήισζεο. Ζ πηζηνπνίεζε, πνπ απνηειεί θαη ην ηειεπηαίν ζηάδην εθαξκνγήο
ηνπ Καλνληζκνχ, κπνξεί λα επηηεπρζεί κφλν ζε πεξίπησζε πνπ ν νξγαληζκφο έρεη εθαξκφζεη
φιεο ηηο πξνεγνχκελεο δηαδηθαζίεο κε επηηπρία. Ο ηειεπηαίνο Καλνληζκφο EMAS (Καλ.
761/2001ΙΕΕ) ζέηεη σο ζηφρν ηε ζπλερή βειηίσζε ηεο πεξηβαιινληηθήο επίδνζεο ησλ
νξγαληζκψλ πνπ ηνλ εθαξκφδνπλ, νη νπνίνη πξέπεη εμαζθαιίδνπλ (www.eco110spitals.gr):
 Σν ζρεδηαζκφ θαη ηελ εθαξκνγή ελφο ΢πζηήκαηνο Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο

 Σνλ πεξηνδηθφ έιεγρφ ηνπ
 Σελ ελεξγή ζπκκεηνρή ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηε ζρεηηθή ηνπο θαηάξηηζε
 Σελ ελεκέξσζε ηνπ θνηλνχ θαη ησλ ελδηαθεξφκελσλ θνξέσλ
΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ
΢ην παξφλ εγρεηξίδην εμεηάζηεθε ην θαζεζηψο πνπ δηέπεη ηελ παξαγσγή θαη δηαρείξηζε ησλ
ηαηξηθψλ/λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ θαη ηδηαίηεξα ηνπ κνιπζκαηηθνχ θαη ηνμηθνχ
θιάζκαηνο απηψλ. ΢ε επίπεδν Διιάδαο πξνέθπςε φηη ηα ηειεπηαία ρξφληα γίλνληαη
πξνζπάζεηεο γηα αλάδεημε ηεο ζεκαζίαο απηνχ ηνπ είδνπο ησλ απνβιήησλ θαη εθαξκνγή
νξζψλ δηαρεηξηζηηθψλ πξαθηηθψλ. Χζηφζν νη πξνζπάζεηεο απηέο βξίζθνληαη αθφκε ζε
αξρηθφ επίπεδν κε απνηέιεζκα κε κελ ππάξρεη αθφκε θαηνρπξσκέλν πιαίζην
νινθιεξσκέλνπ ζρεδηαζκνχ ζρεηηθά κε ηε δηαρείξηζε ηέηνηνπ είδνπο απνβιήησλ ζηελ
Διιάδα.
Έηζη ινηπφλ, αλ θαη ε αλάιεςε πξσηνβνπιίαο ζρεηηθά κε ηελ επηηπρή δηαρείξηζε ησλ
λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ βξίζθεηαη ζε αξρηθφ ζηάδην, σζηφζν ζεσξείηαη εμαηξεηηθά
επηζπκεηή γηα ην ιφγν φηη ηα λνζνθνκεηαθά απφβιεηα απνηεινχλ κηα εηδηθή θαηεγνξία
απνβιήησλ, ε δηαρείξηζε ησλ νπνίσλ ζα έπξεπε λα ρξήδεη ηδηαίηεξεο πξνζνρήο εμαηηίαο ηνπ
κνιπζκαηηθνχ θαη ηνμηθνχ ηνπο ραξαθηήξα. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ζε αξθεηέο ρψξεο ηνπ
εμσηεξηθνχ, έλα κεγάιν πνζνζηφ ησλ δεισζέλησλ θξνπζκάησλ ινηκσδψλ λφζσλ
νθείινληαη ζηελ επαθή ηνπ αηφκνπ - θνξέα κε απφβιεηα πνπ έρνπλ απνξξηθζεί
αλεμέιεγθηα ζην πεξηβάιινλ. Αλεζπρεηηθφ είλαη φηη ζηελ Διιάδα ηέηνηεο έξεπλεο δελ έρνπλ
αλαθεξζεί, κε απνηέιεζκα ε αχμεζε ησλ θξνπζκάησλ ινηκσδψλ λφζσλ πνπ παξαηεξείηαη
ηειεπηαία, ζχκθσλα κε επίζεκα ζηνηρεία ηεο Δ΢ΤΔ, λα έρεη σο πηζαλή αηηία θαη ηε ζπλερή
αλεμέιεγθηε δηάζεζε πνιιψλ εηδψλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ ζην πεξηβάιινλ. Δίλαη
ραξαθηεξηζηηθφ φηη αξθεηά κεγάια λνζνθνκεία ζηελ Διιάδα δηαρεηξίδνληαλ κέρξη πνιχ
πξφζθαηα ηα απφβιεηα ηνπο κε ηξφπνπο θαη κεζφδνπο πνπ καο παξαπέκπνπλ ζε
πξνεγνχκελεο δεθαεηίεο (απιφο καδηθφο θαπζηήξαο ή απεπζείαο δηάζεζε ζην πεξηβάιινλ).
Σειεπηαία φκσο, άξρηζαλ λα γίλνληαη θάπνηα βήκαηα πξνο κηα βηψζηκε δηαρείξηζε ησλ
λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ, ηδηαίηεξα κεηά ην λέν λνκνζεηηθφ πιαίζην, ην νπνίν ηέζεθε ζε
ηζρχ απφ ην 2003 θαη εθεμήο θαη ζέηεη ηηο βαζηθέο πξνδηαγξαθέο δηαρείξηζεο ησλ
λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ ζηελ Διιάδα.
Χζηφζν βαζηθφ πξφβιεκα παξακέλνπλ ηα απφβιεηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο ππφινηπεο
ππνδνκέο πγείαο (ηδησηηθά ηαηξεία θαη νδνληηαηξεία, κηθξέο θιηληθέο, θιπ.), ηα νπνία
θαηαιήγνπλ δπζηπρψο ζηνπο ίδηνπο θάδνπο απνξξηκκάησλ καδί κε ηα νηθηαθά απνξξίκκαηα.
Οη δχν πην ελδεδεηγκέλεο κέζνδνη επεμεξγαζίαο ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ, βάζεη ησλ
φζσλ αλαθέξεη θαη ε ζρεηηθή λνκνζεζία, είλαη ε απνζηείξσζε θαη ε απνηέθξσζε. Χζηφζν
ην κεγάιν πξφβιεκα ζρεηίδεηαη κε ηηο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο ησλ κεζφδσλ απηψλ,
παξά ην γεγνλφο φηη απηέο εγθξίλνληαη απφ ηε λνκνζεζία. ΢ε ζρέζε κε ηελ απνηέθξσζε, ζα
πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη νη εθπνκπέο δηνμηλψλ θαη θνπξαλίσλ, αιιά θαη άιισλ
αηκνζθαηξηθψλ ξχπσλ κπνξεί λα είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθέο, ελψ ε εγθαηάζηαζε
θαηάιιεινπ ζπζηήκαηνο κεηξήζεσλ θαη αληηξξππαληηθήο ηερλνινγίαο ζεσξείηαη σο
ηδηαίηεξα αθξηβή απφ ηα λνζνθνκεία. Χζηφζν είλαη απαξαίηεηε ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ
ρξεζηκνπνηείηαη ε απνηέθξσζε σο κέζνδνο επεμεξγαζίαο. Όζνλ αθνξά ηελ απνζηείξσζε,
εθθξάδνληαη θφβνη ζρεηηθά κε ηελ απφηειεζκαηηθφηεηα ηεο κεζφδνπ γηα ηελ εμπγίαλζε
ζπγθεθξηκέλσλ εηδψλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ (π.ρ. ζχξηγγεο), ελψ θξίλεηαη θαη
αλαπνηειεζκαηηθά γηα ηε δηαρείξηζε θάπνησλ εηδψλ απνβιήησλ, φπσο ηα παζνινγηθά θαη ηα
θπηηαξνηνμηθά.
Με βάζε φια ηα αλσηέξσ, ζα ιέγακε φηη βαζηθή πξνυπφζεζε γηα κηα απνηειεζκαηηθή
δηαρείξηζε ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ ζηελ Διιάδα, απνηειεί ζίγνπξα ε θαηάξηηζε ελφο
εμεηδηθεπκέλνπ ζρεδίνπ δξάζεο ζε θεληξηθφ επίπεδν, ην νπνίν ζα θαζνξίδεη φιεο ηηο ηερληθέο
πξνδηαγξαθέο δηαρείξηζεο απηνχ ηνπ είδνπο ησλ απνβιήησλ. Άκεζε πξνηεξαηφηεηα ζα πξέπεη
λα δνζεί ζηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηνπ δηαρσξηζκνχ ησλ κνιπζκαηηθψλ
απνβιήησλ απφ ηα κε ζηελ πεγή παξαγσγήο ηνπο, έηζη ψζηε λα κελ νδεγείηαη πξνο
επεμεξγαζία πνιχ κεγαιχηεξνο φγθνο απνβιήησλ απφ απηφλ πνπ ζα έπξεπε, επηδεηλψλνληαο
αθφκε πεξηζζφηεξν ηελ ήδε επηβαξεκέλε θαηάζηαζε ηνπ πεξηβάιινληνο. Δπίζεο βαζηθφ
άμνλα ζα πξέπεη λα απνηειεί ε εθπφλεζε αλάιπζεο νηθνλνκηθήο βησζηκφηεηαο, πξνθεηκέλνπ
λα επηιερζεί ην βέιηηζην δπλαηφ ζελάξην δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ, κέζα απφ κηα ζεηξά
εθηθηψλ ζελαξίσλ. Ζ ζπγθεθξηκέλε αλάιπζε πέξα απφ ηνπο θαζαξά νηθνλνκηθνχο φξνπο,
νθείιεη λα ζπκπεξηιάβεη θαη ηα βαζηθφηεξα πεξηβαιινληηθά θξηηήξηα θαη ηδηφηεηεο, νη νπνίεο
κπνξνχλ λα εθθξαζηνχλ έκκεζα κε ρξεκαηηθνχο φξνπο θαη λα ζπγθξηζνχλ κε ηα πξαγκαηηθά
νηθνλνκηθά θφζηε ζε κηα εηδηθά ζρεδηαζκέλε αλάιπζε θφζηνπο - νθέινπο. Ζ ζπγθεθξηκέλε
αλάιπζε, πέξα απφ ηελ· ~επηιoγή ηνπ βέιηηζηνπ ζπζηήκαηνο επεμεξγαζίαο ησλ
κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ κηαο ζπγθεθξηκέλεο κνλάδαο, νθείιεη λα επεθηαζεί έηζη ψζηε λα
απνηειεί βαζηθφ εξγαιείν επηινγήο θεληξηθνχ ή απνθεληξσκέλνπ ζρεδηαζκνχ γηα ηε
δηαρείξηζε ησλ ηαηξηθψλ θαη λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ εληφο κηαο δεδνκέλεο ρσξηθήο
ελφηεηαο.
Μέζα ζην αλσηέξσ πιαίζην, ν θαζέλαο ζα πξέπεη λα αλαιάβεη ζπγθεθξηκέλεο επζχλεο θαη
αξκνδηφηεηεο πξνθεηκέλνπ λα κπνξέζεη λα ζπλεηζθέξεη, φζν ην δπλαηφλ θαιχηεξα, απφ ηελ
πιεπξά ηνπ. Ζ ζπλεξγαζία θαη ε ζπλάξζξσζε ησλ αξκνδηνηήησλ, φρη κφλν ζε επίπεδν
ζπγθεθξηκέλεο λνζειεπηηθήο κνλάδαο, αιιά θαη ζε θεληξηθφ δηνηθεηηθφ επίπεδν (αξκφδηα
ππνπξγεία, Πεξηθέξεηεο, θιπ.) απνηειεί .έλα επαίζζεην θαη θξίζηκν δήηεκα, ζην νπνίν ζα
πξέπεη λα επηδεηρζεί ε αλάινγε πξνζνρή πξνθεηκέλνπ λα έρνπκε ηα βέιηηζηα δπλαηά
απνηειέζκαηα, δεδνκέλνπ θαη ησλ δπζθνιηψλ πνπ ππάξρνπλ ζηελ Διιάδα ζηνλ ηνκέα απηφ.
Πάλσ απφ φια φκσο, γηα ηελ επίηεπμε ησλ αλσηέξσ ζα πξέπεη λα νξγαλσζνχλ θαηάιιεια
ζεκηλάξηα εθπαίδεπζεο θαη εθζηξαηείεο ελεκέξσζεο έηζη ψζηε λα πεηζζνχλ φρη κφλν νη
εκπιεθφκελνη ζηνλ ηνκέα ηεο πγείαο, αιιά θαη νη απινί πνιίηεο γηα ηελ αμία ηεο επηηπρνχο
δηαρείξηζεο ησλ ηαηξηθψλ θαη λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ, απφ ηε θάζε παξαγσγήο ηνπο
κέρξη θαη ηελ ηειηθή ηνπο δηάζεζε.
Ζ θαηαλφεζε ηεο ζπκβνιήο ηεο επηηπρνχο δηαρείξηζεο ησλ ηαηξηθψλ απνβιήησλ ζηε
ζχγρξνλε επνρή απνηειεί έλα ζέκα κείδνλνο ζεκαζίαο, ζην νπνίν ζα πξέπεη λα επηδεηρζεί ε
αλάινγε πξνζνρή ηφζν απφ ηνπο άκεζα εκπιεθφκελνπο ζηνλ ηνκέα ηεο πγείαο, φζν θαη απφ
δηνηθεηηθά φξγαλα αιιά θαη απινχο πνιίηεο, ελφςεη ησλ κεγάισλ αιιαγψλ πνπ ζπληεινχληαη
ηα ηειεπηαία ρξφληα ζε ζρέζε ηφζν κε ηε δηαρείξηζε ηεο πεξηβαιινληηθήο πνηφηεηαο φζν θαη
κε ηελ επηηπρή πξφιεςε πνιιψλ αζζελεηψλ, λέσλ ή θαη παιαηψλ, νη νπνίεο απεηινχλ φιν θαη
πεξηζζφηεξν ηε δεκφζηα πγεία.
Πέξα όκωο από απηό, ε δηαρείξηζε ηωλ απνβιήηωλ κηαο θνηλωλίαο απνηειεί δείγκα
πνιηηηζκνύ θαη ωο ηέηνην ζα πξέπεη λα αληηκεηωπίδεηαη ζηηο ζύγρξνλεο θνηλωλίεο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Διιελόγιωζζε
Αεδνλίδνπ, 1., Επγνχλα, Α., Μηραήι, ΢., Σφιηνο, Α., Υξηζηνδνχινπ, Α., (2003)
"Γηαρείξηζε Ννζνθνκεηαθψλ Απνξξηκκάησλ: Σα Ννζνθνκεηαθά Απνξξίκκαηα θαη νη
Μέζνδνη Γηαρείξηζήο ηνπο ζηε Θεζζαινλίθε", Δξγαζία Μαζήκαηνο, Σκήκα
Μεραλνιφγσλ Μεραληθψλ, Πνιπηερληθή ΢ρνιή, Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην
Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε.
Απνζηνινπνχινπ, Δ. (1996) Ννζνθνκεηαθέο Λνηκώμεηο, Ηαηξηθέο Δθδφζεηο Παζραιίδεο,
Αζήλα.
Αξαβψζεο, Κ. (1999) "΢ρεδηαζκφο θαη εθαξκνγή ζχγρξνλσλ κεζφδσλ θαη ηερλνινγηψλ
γηα ηε δηαρείξηζε ησλ κνιπζκαηηθψλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ" ζηα πξαθηηθά ηεο
HELECO '99, Αζήλα.
Αξαβψζεο, Κ. (2002) "΢πζηήκαηα πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο ISO 1400 1 EMAS ζαλ
κέζα ζρεδηαζκνχ, δηαρείξηζεο θαη αμηνιφγεζεο πεξηβαιινληηθψλ πξνγξακκάησλ
επηρεηξήζεσλ", Πεξηβάιινλ & Γίθαην, Σεχρνο 4, ζει. 718 -731.
Β' ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο (2004) Σρέδην Δζσηεξηθνύ Καλνληζκνύ Γηαρείξηζεο
Δπηθίλδπλσλ Ιαηξηθώλ Απνβιήησλ Ννζνθνκείσλ θαη Ιδησηηθώλ Κιηληθώλ, Θεζζαινλίθε.
Γθέθαο, Β., Φξαληδεζθάθε, Ν., Καηζίβεια, Δ. (2002) Τερλνινγίεο Δπεμεξγαζίαο Τνμηθώλ
- Δπηθίλδπλσλ Απνβιήησλ, Δθδφζεηο Σδηφια, Θεζζαινλίθε.
Γειήκπαζεο, Κ. (2002) "Γηαρείξηζε' λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ" ζην http://www.e-
telescope.gr.
Γειηζίδνπ, Α. (2005) Πξόιεςε Ννζνθνκεηαθώλ Λνηκώμεσλ, Γηδαθηηθέο ζεκεηψζεηο ζηα
πιαίζηα ηνπ αληίζηνηρνπ καζήκαηνο, ΣΔΗ Λακίαο, Λακία.
Δζληθή ΢ηαηηζηηθή Τπεξεζία Διιάδνο - Δ΢ΤΔ (1998) "Γεισζέληα θξνχζκαηα ινηκσδψλ
λφζσλ: 1997 θαη 1998", Αζήλα.
Δζληθή ΢ηαηηζηηθή Τπεξεζία Διιάδνο - Δ΢ΤΔ (2003) 'Ή Διιάδα κε αξηζκνχο", Έθδνζε
ζπγθεληξσηηθψλ ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ, Αζήλα.
ΖΜΔΡΖ΢ΗΑ (2003) "Παξακέλεη ελεξγφο ε «βφκβα» ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ",
Γεκνζίεπκα ηεο 9/10/2003, Αζήλα.
ΚΑΘΖΜΔΡΗΝΖ (2003) "Κίλδπλνο κνιχλζεσλ απφ ηα λνζνθνκεηαθά απφβιεηα",
Γεκνζίεπκα ηεο 4/12/2003, Αζήλα.
Κνχγθνινο, Α. (2005) Δηζαγσγή ζηελ Πεξηβαιινληηθή Μεραληθή, Δθδφζεηο Σδηφια,
Θεζζαινλίθε.
Μπαθνπνχινπ, ΢. (2005) "Πεξηθεξεηαθφο ζρεδηαζκφο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ

λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ ζηε Θεζζαιία", Γηπισκαηηθή Δξγαζία, Πξφγξακκα
Μεηαπηπρηαθψλ ΢πνπδψλ, Σκήκα Μεραληθψλ Υσξνηαμίαο, Πνιενδνκίαο θαη
Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο, Παλεπηζηήκην Θεζζαιίαο, Βφινο.
Μπαθνπνχινπ, ΢. (2006) Πεξηβάιινλ θαη Υγεία, Γηδαθηηθέο ζεκεηψζεηο ζηα πιαίζηα ηνπ
αληίζηνηρνπ καζήκαηνο, ΣΔΗ Λάξηζαο, Λάξηζα.
Μπεξηάηνο, Ζ. (2003) "Πεξηβαιινληηθφο ζρεδηαζκφο", Γηδαθηηθέο ζεκεηψζεηο ζηα
πιαίζηα ηνπ αληίζηνηρνπ καζήκαηνο, Σκήκα Γηαρείξηζεο Αγξνηηθνχ Πεξηβάιινληνο θαη
Φπζη~ψλ Πφξσλ, Παλεπηζηεκηαθέο Δθδφζεηο Θεζζαιίαο, Βφινο.
Ξεξνγηαwνπνχινπ, Α. (2000) Γηαρείξηζε Σηεξεώλ Ννζνθνκεηαθώλ Απνβιήησλ,
Δγρεηξίδην γηα εθπαηδεπηηθνχο ζθνπνχο, Δξγαζηήξην Μεηάδνζεο Θεξκφηεηαο θαη
Πεξηβαιινληηθήο Μεραληθήο, Σκήκα Μεραλνιφγσλ Μεραληθψλ, Αξηζηνηέιεην
Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε.
Παλαγησηαθφπνπινο, Γ. (2002) Βηώζηκε Γηαρείξηζε Αζηηθώλ Σηεξεώλ Απνβιήησλ,
Δθδφζεηο Επγφο, Θεζζαινλίθε.
ΤΠΔΥΧΓΔ (2007) Σπλνιηθή Απνηίκεζε Πεξηβαιινληηθώλ Δπηζεσξήζεσλ από 11-2004
έσο 19-10-2007, Αζήλα
Υσξαθά, Μ. θαη Σζνπθάηνο, Σ. (2004) "Σερλνινγίεο δηαρείξηζεο λνζνθνκεηαθψλ
απνβιήησλ" ζην http://www.industrynews.gr.
Greenpeace (2000) '~EKιπζε δηνμηλψλ απφ ηελ θαχζε απνξξηκκάησλ ζηηο ρσκαηεξέο:
Μηα εθηίκεζε ηεο Greenpeace", Αζήλα.
Ξελόγιωζζε
Basel Action Network - ΒΑΝ (1999) 'ΈΗeλen Recommendations foη' Improving Medical
Waste Management", Burlington, Vermont.
Health Care Without Harm - HCWH (2004) Ννn-!ncίnerαtίνn Μedίcαl Wαste Treαtment
Τechnνlνgίes ίn Europe, Prague.
Henry J.G. and Heinke G.W. (1996) Δnλίrνnmentαl Scίence αnd Δngίneerίng, Second
Edition, Prentice Hall International Editions, New Jersey.
Mato, R.R.A.M. and Kaseva, Μ.Δ. (1998) "Critical review of industrial and medical waste
practices ίn Dar es Salaam City, Tanzania", Resources, Cνnservαtίνn αnd ReCΥcΙίng, 3-4
(25), ξξ. 271 - 287.
Nzoupe - Ngounou, S.A. (2004) ''Hospital wastemanagement ίn Britain: Good practices to
be implemented ίε Cameroonian hospitals", ίε V. Ρνξνλ, Ζ. Itoh, C.A. Brebbia, Α.
Kungolos (eds) Wαste Mαnαgement αnd the Δnλίrνnment 11, Rhodes, Greece, ξξ. 491 -
500.
 Okello, D., Konde-Lule, J., Lubanga, R., Αηπbe-Wanί, J. (1997) "Waste disposal ίε private
medical clinics ίε Kampala, Uganda", Journal of Clinical Epidemiology, (50), ξξ. 45S.
 Philipp, R. (1997) "Research and the problems of litter and medical wastes νε the υκ
coastlίne", BritishJournal ofClinical Practice, (51), ξξ. 164-168.
 Thornton, J., McCally, Μ., Orris, Ρ., Weinberg, J. (1996) "Οίνρίπ prevention and medical
waste incinerators", Public Health Reports, 4 (111), ξξ. 298 - 308.
 World Health Organization - WHO (1995) "Solid Waste Management and Health", Local
authorities, health and environment briefing pamphlet series, Νν. 5, Geneva.
 World Health Organization - WHO (1999) Safe management of wastes from health-care
activities, edited by Α. Ρrφss, Δ. Giroult and Ρ. Rushbrook, Geneva.
 World Health Organization - WHO (2004) "Safe health-care waste management:
Policy parer", Geneva.
Πεγέο από ην δηαδίθηπν
 http://health.in.gr/news
 http://waste.eionet.eu. int/wastebase/quantities
 http://www.bek.gr
 http://www.e-telescope.gr/gr/cat08/art08_020401.htm
 http://www.hirc.gr/services/newsletter/inn14/sanpac.htm
 http://www. ijc.org/rel/boards/iaqab/pr979J/dioxin.html
 http://www.injectionsafety.org
 http://www.who.int/docstore/water _ sanitation _health/medwaste
 www.anchorautoclave.com
 www.bondtech.net/html/medicalwaste.html
 www.cheresoLIrces.com/medwaste l.gif
 www.ecohospitals.gr
 www.eskdna.gr
 www.jfe-holdings.co.jp
 www.otzo.most.org.pl/en/docs/ med_tech.pdf
 www.oxfam.org.hk
 www.sita.com.au/index.aspx?link_id=64.461

îÄæÄëÄïäêÇëÇ ÇÅÄüèåÆÇ äéòäêÉêâêÄ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

îÄæÄëÄïäêÇëÇ ÇÅÄüèåÆÇ äéòäêÉêâêÄ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Γηαρείξηζε λνζνθνκεηαθώλ

Καζεγεηήο ΔΚΓΓ Σπζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Πνηόηεηαο ,Πξαγκαηνγλώκνλαο ΔΣΥΓ θαη ΔΦΔΤ

Δθπαηδεπηηθέο ζεκεηώζεηο ΔΚΓΓ

ΓΙΑΥΔΙΡΙ΢Ή ΣΧΝ ΙΑΣΡΙΚΧΝ ΑΠΟΒΛΉΣΧΝ

Ο ζρεδηαζκφο θαη ε πινπνίεζε κηαο πνιηηηθήο ζπλνιηθήο πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο γηα

Ζ πξφζεζε ελφο νξγαληζκνχ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ λνζειεπηηθψλ κνλάδσλ, γηα

Πίλαθαο 1: Οθέιε απφ ηελ εθαξκνγή ΢πζηήκαηνο Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο

Πεγή: Αεδνλίδνπ θ.ά., 2003

2 ΢ηάδηα νινθιεξωκέλεο δηαρείξηζεο λνζνθνκεηαθώλ απνβιήηωλ

 Αλαγλψξηζε ησλ επηθίλδπλσλ απνβιήησλ

Καηά ηε δηαρείξηζε ησλ κνιπζκαηηθψλ απνξξηκκάησλ ησλ λνζνθνκείσλ ζα πξέπεη λα πξνζερζνχλ

 Ζ πξνθχιαμε ηνπ πξνζσπηθνχ απφ κνιχλζεηο.

Σα θξηηήξηα βάζεη ησλ νπνίσλ ζα πξέπεη λα γίλεηαη ν δηαρσξηζκφο ησλ λνζνθνκεηαθψλ

Σρήκα 6.1: α) Γηεζλέο ζήκα κνιπζκαηηθψλ νπζηψλ, β) Γηεζλέο ζήκα ξαδηελέξγεηαο

Γνρεία απνβιήησλ πξννξηδόκελσλ πξνο απνηέθξσζε

Γνρεία απνβιήηωλ πξννξηδόκελωλ πξνο απνηέθξωζε

Σρήκα .2: Γνρεία γηα ηε ζπιινγή αηρκεξψλ αληηθεηκέλσλ πξνο απνηέθξσζε

΢πζθεπαζίεο απνβιήηωλ πξννξηδνκέλωλ πξνο απνζηείξωζε

Γνρεία γηα ηε ζπιινγή εύθιεθηωλ θαη άιιωλ ηνμηθώλ πγξώλ

Πίλαθαο 2: Πξνηεηλφκελνο δηαρσξηζκφο θαη ρξσκαηηθή θσδηθνπνίεζε ησλ δνρείσλ ζπιινγήο

ΣΤΠΟ΢ AΠOPPIMMΑTO΢ ΥΡΧΜΑ ΓΟΥΔΙΟΤ ΣΤΠΟ΢ ΓΟΥΔΙΟΤ

Γεληθά (νηθηαθά) απνξξίκκαηα καύξν Πιαζηηθφ ο ζάθνο

Πεγή: Απνζηνινπνχινπ, 1996

 Σα πξνο απνζηείξωζε απφβιεηα ηνπνζεηνχληαη ζε ζπζθεπαζία θίηξηλνπ ρξώκαηνο ~

Η κεηαθνξά κε ηα ρέξηα ησλ γεκάησλ κε απφβιεηα δνρείσλ ζπιινγήο πξέπεη λα απνθεχγεηαη

(α) ε ελδνλνζνθνκεηαθή θαη

Γεληθά ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε ηα εμήο:

 Ζ απνκάθξπλζε ησλ απνξξηκκάησλ απφ ηα δηάθνξα ηκήκαηα ηνπ λνζειεπηηθνχ ηδξχκαηνο λα

Οηθηαθνύ ηύπνπ απόβιεηα

Σα νηθηαθνχ ηχπνπ απφβιεηα είλαη δπλαηφλ λα κεηαθεξζνχλ ρσξίο ηδηαίηεξα πξνβιήκαηα.

Δηδηθά θαη αηρκεξά απόβιεηα

Ζ εμσλνζνθνκεηαθή δηαρείξηζε αθνξά ηε κεηαθνξά ησλ λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ θαη ηε δηάζεζε

 λα είλαη ηειείσο θιεηζηφ

΢ηελ Διιάδα, ε πιεηνςεθία ησλ λνζειεπηηθψλ ηδξπκάησλ ρξεζηκνπνηνχλ ηε δεκνηηθή ππεξεζία

Πεγή: http://www.who.int www.sita.com.au

Ζ πξνζσξηλή απνζήθεπζε ησλ κνιπζκαηηθψλ απνξξηκκάησλ πξέπεη λα γίλεηαη ζε ρψξνπο εηδηθά

ΜΔΣΡΑ ΤΓΙΔΙΝΗ΢ ΚΑΙ Α΢ΦΑΛΔΙΑ΢ ΚΑΣΑ ΣΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙ΢Η ΙΑΣΡΙΚΧΝ ΑΠΟΒΛΗΣΧΝ

Ζ ζσζηή δηαρείξηζε ησλ ηαηξηθψλ/λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ πξνυπνζέηεη ηελ εθαξκνγή

Οη εηδηθφηεηεο πνπ δηαηξέρνπλ ην κεγαιχηεξν θίλδπλν είλαη νη θαζαξηζηέο, νη ζπληεξεηέο

2 Δθπαίδεπζε γηα ηελ αζθάιεηα θαηά ηε δηαρείξηζε ηαηξηθώλ απνβιήηωλ

Ζ παξαγσγή, ν δηαρσξηζκφο, ε δηαθίλεζε, ε επεμεξγαζία θαη ε δηάζεζε ησλ λνζνθνκεηαθψλ

 Κξάλε κε ή ρσξίο πξνζσπίδα (αλάινγα κε ηελ εξγαζία)

Σρήκα ,1: Πξνζηαηεπηηθφο εμνπιηζκφο εξγαδνκέλσλ ζηε δηαρείξηζε λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ

Πεγή: Β' ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο, 2004

΢ΥΔΓΙΟ ΔΚΣΑΚΣΗ΢ ΑΝΑΓΚΗ΢

2 Γηαζθνξπηζκόο επηθίλδπλωλ νπζηώλ

΢ηνηρεηψδε βήκαηα αληηκεηψπηζεο πεξηζηαηηθνχ κε δηαζθνξπηζκέλα επηθίλδπλα πιηθά είλαη ηα εμήο

 Απνκνλψλεηαη ε πξνζβεβιεκέλε πεξηνρή

 Πξνζδηνξίδεηαη ε θχζε θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ δηαζθνξπηζκέλσλ νπζηψλ

 Καζνξηζκέλε δηαδηθαζία γηα ηελ έθηαθηε πεξίπησζε επαγγεικαηηθνχ αηπρήκαηνο

Οη νδεγίεο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πξνζσπηθνχ πεξηιακβάλνπλ:

Πίλαθαο 1: Δλδεδεηγκέλεο ελέξγεηεο ζε πεξίπησζε δηαζθνξπηζκνχ επηθίλδπλσλ νπζηψλ

Πεγή: Β' ΠΔ΢ΤΠ Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο, 2004

3 Σξαπκαηηζκόο θαη έθζεζε ζε επηθίλδπλε νπζία

Σα ζηνηρεηψδε βήκαηα αληηκεηψπηζεο ηξαπκαηηζκνχ απφ επηθίλδπλε νπζία πεξηιακβάλνπλ (Β'

ΜΔΘΟΓΟΙ ΔΠΔΞΔΡΓΑ΢ΙΑ΢ ΜΟΛΤ΢ΜΑΣΙΚΧΝ ΙΑΣΡΙΚΧΝ ΑΠΟΒΛΗΣΧΝ

΢χκθσλα κε ηνλ Παγθφζκην Οξγαληζκφ Τγείαο ε καθξνπξφζεζκε έθζεζε ζε ρακειέο ζπγθεληξψζεηο

Πεγή: WHO, 1999

΢ρήκα 1 : α) απιφο απνηεθξσηήξαο καδηθήο θαχζεο, β) απνηεθξσηήξαο κε πεξηζηξεθφκελν θιίβαλν

Πεγή: http://www.who.int http://www.bek.gl"

Ζ απνζηείξσζε απνηειεί θιαζηθή κέζνδν επεμεξγαζίαο ε νπνία απαηηεί ηεκαρηζκφ ησλ

΢ρήκα 2 : Σεκαρηζκέλε θαη αιεζκέλε κάδα λνζνθνκεηαθψλ απνβιήησλ

3.1 Απνζηείξωζε κε αηκό

Σρήκα 3: ΢πζθεπέο απνζηείξσζεο κε αηκφ