5/19/2020

BÀI GIẢNG MÔ ĐUN : Môn buộc cởi dây tàu

CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN
ĐÀO TẠO KTNV CẢNG HẢI PHÒNG
Nội dung mô đun 01
i1 Các dạng kết cấu dây sợi thường dùng i1: Các dạng kết cấu dây
GIÁO TRÌNH i2 Các dạng kết cấu dây Dây kim loại (Wire rope) sợi thường dùng
BUỘC CỞI DÂY i3 Các dụng cụ phụ sử dụng với dây
THANH HÓA, THÁNG 5/2020

Hà Văn Sỹ - Phó Giám đốc

Nguyễn Văn Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ.
Kỹ Sư: Nguyễn Văn Tiến. hand phone
5/19/2020 0934229639 2

1.1. Giới thiệu chung KẾT CẤU DÂY VÀ CÁC LOẠI DÂY THƯỜNG DÙNG KẾT CẤU DÂY
TAO
(STRAND ) DẢNH KẾT CẤU DÂY
(YARN)

Thành phần nhỏ nhất của dây sợi là tơ hay xơ của các loại sợi
tự nhiên hay nhân tạo.Từ tơ người ta xe lại thành sợi (Fibre).

Các sợi xe lại với nhau tạo thành các dảnh (Yarn), cũng có khi
người ta trực tiếp xe tơ (xơ) thành dảnh
SỢI (FIBER)
DÂY (ROPE)
Các dảnh được bện lại với nhau tạo thành các tao (Strand). “S” (LAY ) “Z”(LAY)

Các tao được bện lại với nhau tạo thành dây (Rope).
5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 5

1
 5/19/2020

KẾT CẤU DÂY VÀ CÁC LOẠI DÂY THƯỜNG DÙNG KẾT CẤU DÂY VÀ CÁC LOẠI DÂY THƯỜNG DÙNG
Các dạng kết cấu dây sợi thường dùng
KẾT CẤU DÂY Dây 3 tao (Hawser or Plain laid):

Đây là dạng kết cấu dây thông dụng nhất được sử

Khi chế tạo dây, có hai cách là bện chiều phải (Right-handed or dụng trên tàu
“Z” Lay) hay chiều trái (Left-handed or “S” Lay). Cách bện sẽ
tạo thành các loại dây khác nhau là dây chiều phải hay chiều trái Dây được tạo thành từ 3 tao dây bện theo chiều phải
(“Z” Lay) hay chiều trái (“S” Lay).
Khi nhìn vào dây, nếu thấy chiều xoắn hình chữ “S”, ta gọi là kết Dây 3 tao được làm từ tất cả các chất liệu thực vật và
cấu bện kiểu chữ S hay chiều trái tổng hợp. Sử dụng phổ biến nhất là loại dây chiều
phải.
Khi nhìn vào dây, nếu thấy chiều xoắn hình chữ “Z”, ta gọi là kết Loại dây 3 tao còn có một dạng đặc biệt được tạo
cấu bện kiểu chữ Z hay chiều phải DÂY 3 TAO
thành từ 3 dây loại 3 tao nhỏ hơn (Cable laid).
5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 7 5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 9

KẾT CẤU DÂY VÀ CÁC LOẠI DÂY THƯỜNG DÙNG

Các dạng kết cấu dây sợi thường dùng Các dạng kết cấu dây sợi thường dùng
Dây 8 tao (Multiplait or Squareline rope):

Gọi là dây vuông hay dây bện múi khế. Loại dây này
được tạo thành từ 4 tao dây chiều phải và 4 tao dây
chiều trái

Kiểu kết cấu này thường áp dụng với dây buộc tàu
loại lớn và chủ yếu là với dây sợi tổng hợp.

Kết cấu dây 8 tao cũng được áp dụng đối với các
dây nhỏ và được sử dụng cho các công việc đòi hỏi
DÂY 8 TAO dây có khả năng ổn định xoắn cao DÂY VỎ BỌC HAI LỚP

5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 11

2
 5/19/2020

KẾT CẤU DÂY VÀ CÁC LOẠI DÂY THƯỜNG DÙNG Dây thực vật (Natural or Vegetable fibre rope) Dây thực vật (Natural or Vegetable fibre rope)

Dạng vỏ bọc (Braided rope): ĐẶC ĐIỂM CỦA DÂY THỰC VẬT

Độ bền chắc không cao

Kết cấu loại dây này bao gồm 1 đến 2 lớp vỏ bọc được đan
bằng các dảnh dây sợi, bên trong vỏ là các tao dây thẳng hoặc
bện xoắn Tính hút ẩm cao và dễ bị nấm mốc

Hai loại dây vỏ bọc được sử dụng trên tàu là dây vỏ bọc một Dễ bị mục nát do ẩm mốc.
lớp (Tafle- braided) và hai lớp (Double-braided).
Nở ra và co ngắn, độ bền chắc giảm có thể tới 30% khi ngấm
Các loại dây hai lớp được chế tạo bằng sợi tổng hợp, chủ yếu là nước.
sợi Nylon và thường được áp dụng với dây buộc tàu.
Phần lớn đều bị cứng và giòn khi bị ẩm trong thời tiết lạnh
Đặc điểm của loại dây này là khả năng chịu lực cao, không xoắn và dễ gẫy. Dây thực vật hiện nay không được sử dụng phổ DÂY MANILA
biến
5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 13 5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 14

Dây thực vật – DÂY MANILA Dây thực vật – DÂY SIDAL Dây thực vật – DÂY GAI DẦU (Hemp)
Dây Manila nhẹ, độ bền và tính đàn hồi Dây gai thường có màu kem sáng khi còn
Dây Sidal thường có màu trắng, trên bề mặt có nhiều lông mới, bề mặt mịn, óng và đẹp tự nhiên. Tính
tốt, ít ngấm nước. Loại dây này màu tơ mịn dẻo của dây có thể so sánh với dây Manila và
nâu có ánh kim dây Sidal

Đặc điểm của dây là nở ra khi bị ướt, Phần lớn các loại dây gai trong quá trình chế
nhưng nó là loại dây thực vật được Sidal không mềm dẻo và bền chắc như dây Manila, khi ướt tạo đều được tẩm dầu để loại bỏ các
nở ra nhiều hơn và ngấm nước nhanh hơn, trở nên trơn nhược điểm của nó là tính hút ẩm cao, dễ
đánh giá là có độ bền tốt nhất trong mục nát và dễ bị nấm mốc. Dây tẩm dầu có
các loại dây thực vật trượt, khó sử dụng
màu nâu, bề mặt dây trở nên thô ráp và xơ,
độ bền giảm đi từ 10 - 25%

dây Manila là sử dụng cho các công việc Dây gai được sử dụng trên tàu chủ yếu là
Dây Sidal thường được chế tạo làm dây đưa người lên cao các dây nhỏ với mục đích làm dây buộc, dây
có liên quan tới an toàn sinh mạng con làm việc, dây treo (Bosun) hay ca bản, dây chằng buộc, dây
người như dây an toàn, dây treo ca bản viền mép bạt, bọc mép buồm, bọc làm đệm
buộc tàu cột, làm quả đệm

3
 5/19/2020

Dây thực vật – DÂY SỢI DỪA(COIR) Dây thực vật – DÂY SỢI BÔNG(COTTON) Dây tổng hợp nhân tạo (Synthetic fibre rope)
Độ bền dây dừa không cao và thấp hơn các loại dây thực vật khác rất
nhiều, chỉ đạt khoảng 25% so với dây gai cùng cỡ.Bề mặt dây rất thô, Làm từ sợi bông, rất mềm và dẻo, độ bền tốt ĐẶC ĐIỂM CỦA DÂY TỔNG HỢP NHÂN TẠO
ráp và xơ và tương đối nhẹ
Độ bền chắc cao.

Tính đàn hồi tốt.

Dây dừa rất nhẹ, có thể nổi trên mặt nước, đặc biệt nó có tính đàn hồi Dây có màu trắng, rất dễ mục nát và hư
cao (tại điểm đứt có thể dài thêm tới 30 - 35%). hỏng rất nhanh trong điều kiện độ ẩm cao. Không bị nấm, mốc, mục nát.

Phần lớn chịu được hoá chất.

Dây dừa được sử dung chính trong các công việc đòi hỏi tính đàn hồi Dây bông thường sử dụng trên tàu làm dây
buộc, dây cờ. Hiện nay dây bông chủ yếu Kết cấu bện bền vững, cố định, không bị xổ.
cao như làm dây lai kéo, đoạn nối đầu dây cáp lai kéo. dây dừa chủ yếu
được sử dụng trên các tàu nhỏ. được sử dụng trên các tàu buồm nhỏ.
5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 21

Dây tổng hợp nhân tạo (Synthetic fibre rope) Dây tổng hợp nhân tạo – Poliamide (Nylon)
Dây tổng hợp nhân tạo (Synthetic fibre rope)
ĐẶC ĐIỂM CỦA DÂY TỔNG HỢP NHÂN TẠO
Là loại dây có tính đàn hồi và chịu lực
Không chịu được sự thay đổi lớn của nhiệt độ, phần lớn sức kéo đứt tốt nhất trong số các loại dây sợi tổng
các loại dây giảm đi tới 70%, tính đàn hồi giảm tới 25% khi làm việc ở hợp
nhiệt độ - 800C
Tính trơn trượt của dây rất cao, điều này có ảnh hưởng rất nhiều khi
buộc dây, kéo dây bằng tời, làm các mối, nút Chúng có khả năng chống lại kiềm, dầu,
chất ăn mòn hữu cơ và không bị mục
Dây dễ bị nhiễm điện tích do cọ xát trong quá trình làm việc, hiện nát, nhiệt độ nóng chảy 2500C
tượng phóng điện của dây gây mất an toàn trong phòng chống cháy nổ

Dây dễ bị hoá già dưới tác dụng của ánh nắng gắt làm giảm khả năng
làm việc và tuổi thọ của dây
Dây Nylon được sử dụng rất rộng rãi
và rất nhiều công việc khác nhau trên
Do tính đàn hồi cao (một số dây có thể giãn tới 30% trong giới hạn làm tàu nhưng chủ yếu được sử dụng làm
việc và tới 60% tại điểm đứt), nên khi dây đứt sẽ tạo ra lực văng rất
lớn và gây nguy hiểm cho người sử dụng. dây lai kéo, dây buộc tàu, chằng buộc
hàng hóa
5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 22

4
 5/19/2020

Dây tổng hợp nhân tạo – Polyester (Terylene) Dây tổng hợp nhân tạo – Polypropylene Dây tổng hợp nhân tạo – Polythene

Là loại dây có nhiệt độ nóng chảy cao nhất trong các loại Được chế tạo thành 3 loại là "Fibrefilm", Nhiệt độ nóng chảy thấp nhất trong các loại dây sợi tổng hợp
dây sợi tổng hợp nhân tạo (2600C) "Monofilament" và "Staple". Sự khác nhau chủ (1350C)
yếu của 3 loại dây này là tính đàn hồi của mỗi
loại.

Chúng chịu được Acids, dầu, chất ăn mòn hữu cơ, chất tẩy Là loại nhẹ nhất trong số các loại dây tổng có khả năng chống lại kiềm, dầu, chất tẩy rửa, có tính nổi và không bị
hợp, tính nổi cao, nhiệt độ nóng chảy khoảng mục nát.
rửa, không bị mục nát. 1650C, chống được Acids, kiềm, dầu và không
bị mục nát.

Dây Polypropylene chủ yếu là làm dây buộc

Dây Polyester được sử dụng khá phổ biến trong Hàng hải Dây Polythene được chế tạo phổ biến là các dây nhỏ dùng làm dây
tàu. Chỉ có loại dây Staple xe có thể sử dụng
cờ, dây tốc độ kế, dây treo bóng tín hiệu và các công việc tương tự
nhưng thông dụng nhất là sử dụng trên các tàu thuyền nhỏ làm dây nâng hạ, dây cao bản

So sánh đặc tính của các loại dây Dây kim loại (Wire rope)
Nếu lấy dây Manila làm cơ sở so sánh ta thấy dây tổng hợp có
các thông số như sau:

HỌ DÂY SỨC BỀN TÍNH ĐÀN HỒI TỶ TRỌNG

i2: Các dạng kết cấu dây
Manila 100% 16-20% 1,45

Poliamide (Nylon) 250% 40-50% 1,14

Dây kim loại (Wire rope) Lõi (Core)

Tao (Strand)
Polyester (Terylene) 180% 25-30% 1,38
Lõi trong tao dây
(Strand Core)
Polypropylene 150% 35% 0,91
Sợi kim loại
(Steel wire)
Polythene 130% 25-30% 0,95

5
 5/19/2020

Dây kim loại (Wire rope) Dây kim loại (Wire rope) Dây kim loại (Wire rope)
loạ
ĐẶC ĐIỂM CỦA DÂY KIM LOẠI ĐẶC ĐIỂM CỦA DÂY KIM LOẠI

Dây kim loại (còn gọi là dây cáp) sử dụng trên tàu được chế
kết cấu bện của dây sẽ có chiều xoắn ngược chiều xoắn của
tạo từ sợi thép giàu Cacbon và có rất nhiều loại, nhiều kích
tao (Ordinary lay)
cỡ khác nhau

Sợi thép dùng để chế tạo dây thường có d = 0,2 mm - 5mm, dây kim loại còn được chế tạo với kết cấu bện có chiều
phần lớn được tráng kẽm hoặc nhôm để chống rỉ xoắn cùng chiều xoắn của tao (Lang’s lay)

Từ các sợi kim loại người ta bện thành các tao dây. Trong Lõi dây kim loại thường là một tao dây thực vật tẩm dầu,
một số dạng kết cấu, các sợi kim loại được bện trên một lõi loại dây được sử dụng làm lõi dây phổ biến nhất là dây gai
sợi để tạo thành tao. dầu (Helm), đôi khi có thể là dây Sidal (Sisal)
Ordinary “Z” lay Ordinary “S” lay Lang’s “Z” lay Lang’s “S” lay
Các tao được bện lại với nhau trên một lõi chung tạo thành
Một số loại dây kim loại có lõi là một tao dây kim loại thẳng
dây.
5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 31 5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 32

Dây kim loại (Wire rope) Dây kim loại (Wire rope)
loạ Dây kim loại (Wire rope)
Các dạng kết cấu đặc trưng, các kết cấu thông dụng và một số kết cấu
đặc biệt của dây kim loại
ĐẶC ĐIỂM CỦA DÂY KIM LOẠI

Ưu điểm là khả năng chịu lực cao Được chia thành 3 loại theo
độ mềm dẻo của dây
Nhược điểm:
1- Nặng, cứng, dễ gỉ.
2- Tính trơn trượt cao nên rất khó khăn khi buộc, quấn, kéo
dây bằng tời
3- Tính đàn hồi kém, thường không dài thêm quá 3% khi chịu Cáp cứng Cáp thường Cáp mềm
tải.

5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 34 5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 36

6
 5/19/2020

Dây kim loại (Wire rope) Dây kim loại (Wire rope) Dây kim loại (Wire rope)
CÁP MỀM
CÁP CỨNG
CÁP THƯỜNG
Là loại cáp được chế tạo đặc biệt với rất nhiều dạng khác nhau và rất mềm
dẻo, bề mặt trơn nhẵn hơn các loại cáp khác
Thường có kết cấu gồm 6 tao bện trên một lõi sợi mềm
Có kết cấu giống như cáp cứng nhưng số sợi trong từng
Dây loại này có thể có kết cấu 6 tao với số sợi trong từng tao là 37, 41, 61
tao lớn hơn nên cáp mềm và dẻo hơn, khoảng 24, 36 sợi/tao, trong mỗi tao, các sợi còn có thể được bện trên lõi sợi thực vật,
sợi/tao giúp cho dây mềm hơn
Các sợi trong từng tao có cỡ lớn và số sợi ít, thường là
12, 19 sợi/tao
Một loại dây kết cấu khác, số lượng tao trong dây rất lớn như loại 12, 17, 18
tao với số sợi trong từng tao là 7, 12 sợi/tao
Loại cáp này thường dùng làm dây tĩnh palăng, dây buộc Loại cáp này thường dùng làm dây cáp tời, dây nâng cần
tàu, dây lai dắt v.v. trong hệ thống cẩu, dây chằng buộc hàng Loại cáp mềm được sử dụng làm dây cẩu hàng trong hệ thống cẩu, dây nâng
hạ trong hệ thống xuồng cứu sinh, dây động của palăng

5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 37 5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 38 5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 39

SỐ CỦA DÂY
CÁC THÔNG SỐ CÁC THÔNG SỐ CỦA DÂY SỐ CỦA DÂY
CÁC THÔNG SỐ
Bước (hay bước xoắn) của dây là độ dài một vòng xoắn Kích thước dây (Size of rope)
của một tao (pitch of Lay), hay khoảng cách được tính từ
Các loại dây được sử dụng làm thang dây hay các công việc có liên quan đến an
một điểm của tao trên bề mặt dây tới điểm kế tiếp thuộc toàn sinh mạng đôi khi được tính bằng số sợi có trong các tao dây và thường có
tao đó theo chiều dài dây các số 9,12,15,18 và 21

Một cách tính cỡ dây thông dụng áp dụng cho các loại dây có kết cấu hoàn
chỉnh (dây tạo thành từ các tao) là tính bằng cỡ đường kính (Ø hay d) hay chu
vi (C).

C (Circumference): Chu vi tiết diện ngang của dây với đơn vị là Inches, được xác
định bằng chu vi đường tròn ngoại tiếp của mặt cắt ngang thân dây

Hai đơn vị này có thể chuyển đổi theo công thức:

Ø hay d (Diagram): Đường kính tiết diện ngang của dây với đơn vị là Milimet,
được xác bằng đường kính đường tròn ngoại tiếp của mặt cắt ngang thân dây. d, Ø(mm) = 8C(inches)
Cỡ của dây lỉn được tính bằng đường kính của thép làm thân lỉn (d) với đơn vị Độ dài tiêu chuẩn của một cuộn dây là 200m, tuy nhiên, ngoại lệ có thể có
là milimet các cuộn dây có độ dài khác hoặc có độ dài theo yêu cầu cung cấp.

5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 41

7
 5/19/2020

CÁC THÔNG SỐ CỦA DÂY CÁC ĐẶC TÍNH CỦA DÂY- Sức bền của dây (Strength)
SỐ CỦA DÂY
CÁC THÔNG SỐ

Trọng lượng dây sức kéo đứt

Trọng lượng dây được tính dựa trên cỡ dây tính bằng đường kính d (mm)
cho một cuộn dây tiêu chuẩn (200m).
Sức kéo đứt (R): Là lực kéo nhỏ nhất làm cho dây bị đứt

Với dây manila: Q = d2 x 0,7(Kg)

. Sức kéo đứt có thể được tính toán sơ bộ theo các công thức:
Dây Manila: R = (d/8)2 x 0,4 = C2 x 0,4 (MT)
Với dây kim loại: Q = d2 x 0,15(Kg) Dây kim loại: R = (d/8)2 x k = C2 x k (MT)
Trong đó: k = 2 - 2,5 tùy theo từng loại dây.
Trong các công thức trên: d(mm) và C(Inch).
Như vậy trọng lượng 1 mét dây sẽ được tính bằng Q/200.

5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 43 5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 45

CÁC ĐẶC TÍNH CỦA DÂY CÁC ĐẶC TÍNH CỦA DÂY CÁC ĐẶC TÍNH CỦA DÂY

Sức kéo làm việc (P)

Tính dẻo (Lexibility) Tính đàn hồi (Elasticity)

Sức kéo làm việc (P): Là lực kéo lớn nhất mà dây chịu đựng trong suốt
quá trình làm việc lâu dài mà không bị đứt, không bị biến dạng và chất
Là khả năng giãn dài của dây khi có lực tác
lượng dây không thay đổi. Là khả năng uốn cong của dây mà không làm
động và trở về trạng thái ban đầu mà không bị
cho dây bị biến dạng, không bị hư hỏng cấu
hư hỏng, thay đổi cấu trúc hay thay đổi chất
Sức kéo làm việc của dây được chia thành 2 trường hợp: trúc và không làm thay đổi chất lượng dây
- Đối với các công việc chịu lực thông thường có thể tính sơ bộ theo lượng của dây.
công thức:
P = R/6 (MT)
Đối với các công việc có liên quan tới an toàn sinh mạng như đưa Tính dẻo phụ thuộc vào loại dây, độ xoắn của Tính dẻo phụ thuộc vào loại dây, độ xoắn của
người lên cao hay ra mạn tàu làm việc: kết cấu bện hay bước xoắn của dây. kết cấu bện hay bước xoắn của dây.
P = R/10 (MT)

5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 46 5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 47 5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 48

8
 5/19/2020

So sánhcác đặc tính các loại dây với nhau

loạ Lưu ý khi sử dụng dây Lưu ý khi sử dụng dây
Tháo xoắn
1.Các dạng hư hỏng do xoắn đối với dây
Một cuộn dây bị xổ hay gỡ không đúng cách sẽ có thể bị xoắn và số vòng
Xếp SỨC KÉO SỨC KÉO LÀM xoắn trên dây có thể rất nhiều. Nếu tác động lực để kéo thẳng dây có thể
TÍNH DẺO TÍNH ĐÀN HỒI
hạng ĐỨT VIỆC làm phá vỡ kết cấu bện của dây

1 Dây kim loại Dây kim loại Dây thực vật Dây tổng hợp Với dây sợi loại 3 và 4 tao, trong các trường hợp xoắn khác nhau sẽ dẫn
đến các hư hỏng khác nhau tuỳ theo chiều xoắn và trạng thái dây khi
xoắn. Các trường hợp hỏng kết cấu dây do xoắn có thể là gấp tao
2 Dây hỗn hợp Dây hỗn hợp Dây tổng hợp Dây thực vật (Kink), bó tao (Twist), tụt tao (Looseness)

3 Dây tổng hợp Dây tổng hợp Dây hỗn hợp Dây hỗn hợp
Đối với dây kim loại, một đặc điểm cần lưu ý là chất liệu chế tạo dây là
các sợi kim loại. Chính vì vậy, dây có độ cứng rất cao, khả năng chịu uốn
4 Dây thực vật Dây thực vật Dây kim loại Dây kim loại rất thấp. Khi bị xoắn, dây sẽ dễ dàng bị phá hỏng kết cấu Các hư hỏng
kết cấu của dây kim loại rất khó khôi phục lại.

Lưu ý khi sử dụng dây
Kéo dây bằng tời và quấn dây lên trống
Khi kéo dây bằng tời, phải chạy tời đúng chiều để chiều quay của tời
phù hợp với chiều dây
Dây đưa lên tời để thu cũng phải đặt đúng chiều (Theo chiều kim
đồng hồ nếu là dây chiều phải, ngược chiều kim đồng hồ nếu là
dây chiều trái)
Trường hợp quấn dây lên trống cũng phải quấn thuận chiều xoắn
của dây, nhất là với dây kim loại. Nếu quấn hoặc kéo trái chiều, chỉ
sau vài vòng quay, dây sẽ xoắn, rất khó thao tác, thậm chí làm hỏng
kết cấu dây.
Cách quấn dây lên trống và kéo dây bằng tời Lưu ý khi sử dụng dây
Dây đi qua con lăn, ròng rọc, các kết cấu trên tàu
Không để dây tỳ vào các kết cấu sắc cạnh. Với dây kim loại khi
tỳ vào các kết cấu góc cạnh phải có góc mở tối thiểu 1200 với
sức kéo làm việc đạt 70% sức kéo làm việc và trên 1500 với sức
kéo bình thường
Dây kim loại nếu làm việc với 100% sức kéo làm việc phải đi qua
các con lăn hay các ròng rọc có đường kính tối thiểu bằng 16
lần đường kính dây
Dây kim loại cần phải được thay thế nếu trên độ dài một bước
xoắn (pitch) có hơn 10% số sợi bị đứt, hoặc đường kính dây bị
mòn quá 10%.

9
 5/19/2020

Lưu ý khi sử dụng dây CÁC DỤNG CỤ PHỤ SỬ DỤNG VỚI DÂY
CỌC BÍCH (Bitt, Bollard)

Cọc bích (bích) có dạng hình trụ được làm bằng tôn cuốn có dạng hình
i3: Các dụng cụ phụ sử trụ, bên trong có xương gia cường. Các loại bích nhỏ thường được đúc
bằng gang thành khối trụ. Một số bích chính giữa thân có làm thêm các
ngáng được gọi là bích có ngáng.
dụng với dây
Cọc bích được sử dụng trên tàu bao gồm các loại: Bích đơn (Ballard),
bích đôi (Bitt) bích có ngáng và không có ngáng

Tác dụng của bích là để cô dây buộc tàu (cố định hay buộc dây buộc tàu).
Bích thường được bố trí tập trung tại mũi và lái tàu, ngoài ra để phục vụ
cho tàu lai, tàu cập mạn các mục đích khác thì một số lượng bích sẽ
Độ uốn và góc mở của dây khi qua con lăn, điểm tì được bố trí đối xứng hai bên mạn tàu trên sàn boong dọc từ mũi đến
lái.

CÁC DỤNG CỤ PHỤ SỬ DỤNG VỚI DÂY CÁC DỤNG CỤ PHỤ SỬ DỤNG VỚI
CÁC DỤNG CỤ PHỤ SỬ DỤNG VỚI
DÂY
DÂY
THIẾT BỊ TỜI DÂY (Winch, windlass)

Tời dây được sử dụng trên tàu với mục đích để kéo dây buộc tàu khi
tàu ra vào cầu hoặc kéo dây với các mục đích khác

Tời dây trên tàu có 2 loại là tời trống đứng và tời ngang. Các tời
được bố trí tại vị trí mũi và lái tàu để phục vụ công tác làm dây
(Tời dây bố trí tại mũi tàu thường kết hợp sử dụng cho neo)

Mỗi lần vận hành, tời phải được thử tải, kiểm tra động lực. Các tời
dây phải được định kỳ kiểm tra tổng thể để phát hiện các hư hỏng

10

CÁC DỤNG CỤ PHỤ SỬ DỤNG VỚI
DÂY
CÁC THIẾT BỊ, DỤNG CỤ KHÁC
END OF PRESENTATION
Thank you for your kind attention
CÁC DỤNG CỤ PHỤ SỬ DỤNG VỚI
DÂY
CÁC THIẾT BỊ, DỤNG CỤ KHÁC
Chân chó (Crosby clip): Chân chó là dụng cụ được sử dụng để tạo
khuyết cáp nhanh,nhất là khi sử dụng khuyên đầu dây
Khuyên (Ring): Khuyên là các vòng thép được hàn cố định trên mặt
boong, vách hầm, sàn hầm, thân các kết cấu trên boong với mục
đích làm điểm chằng buộc dây.
Mấu (Bolt): Là các kết cấu thép nhô ra ngoài kết cấu của thân vỏ tàu,
các thiết bị trên boong và có công dụng như khuyên.
5/19/2020
CÁC DỤNG CỤ PHỤ SỬ DỤNG VỚI
DÂY
CÁC THIẾT BỊ, DỤNG CỤ KHÁC
Sừng bò (Cleat): Là kết cấu thép có dạng sừng bò, hàn trên be mạn
hoặc trên các kết cấu trên boong với mục đích cô chặt các đầu dây
hoặc móc các khuyết đầu dây để cố định đầu dây
Khuyên đầu dây (Thimble): Khuyên đầu dây được sử dụng để lót vào
trong các khuyết dây kim loại và dây sợi.
Các loại tấm tì dây (Chock or Rope fair-leader): Khi dây thay đổi hướng
chạy theo yêu cầu công việc, do kết cấu tàu, để tránh cho dây không
tỳ lên các kết cấu có cạnh sắc và tránh cho góc chuyển hướng quá
lớn làm cho dây gấp quá nhiều làm hư hỏng kết cấu dây, người ta sử
dụng các tấm tì
11
 5/19/2020

BÀI GIẢNG MÔ ĐUN : Môn buộc cởi dây tàu

CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN
ĐÀO TẠO KTNV CẢNG HẢI PHÒNG
Nội dung mô đun 02
i1 Các mối nút dây i1: Các mối nút dây
GIÁO TRÌNH i2 Các phương pháp đấu dây
BUỘC CỞI DÂY i3 Buộc tàu và an toàn buộc tàu
THANH HÓA, THÁNG 5/2020

Hà Văn Sỹ - Phó Giám đốc

Nguyễn Văn Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ.
Kỹ Sư: Nguyễn Văn Tiến. hand phone
5/19/2020 0934229639 2

CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Các mối nút cơ bản CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Các mối nút đơn gi
giảản
TÁC DỤNG

Các mối nút được tạo thành từ Tác dụng chung nhất của các mối nút này là tạo thành các gút
dây có những ứng dụng khác nhau dây chặn đầu dây tại các khe, rãnh hoặc lỗ nhỏ
KHÁI Trải qua quá trình phát triển của
NIỆM ngành Hàng hải, bằng kinh nghiệm, Khi sử dụng Palăng, người ta xác định khoảng di chuyển của
CHUNG những người đi biển đã thu thập ròng rọc động và sử dụng các nút này tạo thành các gút thắt
và sáng tạo ra rất nhiều những trên dây kéo để tránh không cho dây kéo tuột khỏi Palăng
mẫu mối, nút buộc đặc trưng phục
vụ cho công việc trên tàu. Trong nhiều trường hợp, khi dây bị sờn hay đứt một số sợi, sử
dụng các nút thút nút, nút số 8 thắt tại vị trí đó để tránh phải
Các mối nút cơ bản bao gồm: Quai, vòng, vòng chết, nửa khóa bỏ đi cả đoạn dây
5/19/2020 Nguyễn Van Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ 4

1
 5/19/2020

CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-

DÂY- Các mối nút đơn gi
giảản CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Mối nút dùng để nối dây CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Mối nút dùng để nối dây

Nút lèo Các nút sống

Các nút lèo sử dụng rất phổ Thường chỉ được sử

biến. Chúng bao gồm nút lèo dụng để nối hai dây cùng
đơn và nút lèo kép cỡ, là mối nối phổ thông
nhất.
Nút lèo đơn và kép được sử
dụng để nối hai đầu dây mềm Tuy nhiên các mối nối
có cỡ tương đương hoặc bằng nút sống dễ tạo
không quá chênh lệch thành mối chết, hầu như
không có khả năng tháo
Các nút lèo đều dễ cởi bỏ khi bỏ sau khi sử dụng, nhất
cần thiết hơn nút sống và nút là trong trường hợp dây
Nút thút nút và nút số tám dẹt. ướt

CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-

DÂY- Các mối nút dùng để nối dây CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Mối nút dùng để nối dây CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Mối nút dùng để nối dây

Nút dẹt
Mối nối dây
Mối chầu dây
Là mối nối được sử dụng Dùng để nối các dây nhỏ vào
để nối hai đầu dây cùng cỡ các dây to, cứng, hay khuyết Được sử dụng để nối hai
dây buộc tàu đầu dây to và cứng cùng cỡ

Mối nối có khả năng chịu

lực khá tốt, khó chạy, Mối nối tuy phức tạp nhưng
Mối nối phức tạp nhưng
nhưng dễ tạo thành mối độ bền chắc khá cao và các
rất bền chắc, có khả năng
chết, hầu như không có vòng đan luôn giữ nếp gấp
tháo bỏ dễ dàng khi cần
khả năng tháo bỏ sau khi của dây to cố định, rất dễ
thiết.
sử dụng nhất là trong tháo bỏ khi cần thiết.
trường hợp dây ướt.

2
 5/19/2020

CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-

DÂY- Mối nút dùng để nối dây CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Mối nút dùng để nối dây CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Nút gh
ghếế, nút thủy th
thủ ủ tr
thủ ưởng
trưở ng
Câu nối dây Các nút ghế
Đaghi nối dây
Được sử dụng để nối hai dây Các nút ghế và các nút thủy thủ trưởng đều có tác dụng chung
cùng cỡ có độ trơn trượt là tạo thành các ghế tạm thời để đưa người lên cao hoặc ra
cao mà các mối nối khác Dùng để nối các dây cùng cỡ, ngoài mạn tàu làm việc
không thể thực hiện được với yêu cầu chịu lực cao (90-
95%R) và có khả năng tháo
bỏ khi cần thiết
mối nối này cũng có thể áp
dụng với tất cả các dây mềm.
Độ bền mối nối rất cao
nhưng dễ tạo thành mối
chết sau khi chịu lực

Các bướ
ước
c thao tác nút ghế th
ghế ủy th
thủ ủ tr
thủ ưởng
trưở ng CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Các nút bu
buộộc móc CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY- Các nút buộc móc

TÁC DỤNG

Được sử dụng để bắt các quai dây của mã hàng vào móc cẩu.
Tác dụng chính của chúng là đảm bảo an toàn trong một chu
trình nâng và hạ, dịch chuyển mã hàng.

Nút móc khóa: Dùng trong trường hợp dây buộc mã hàng
không tạo thành quai. Tác dụng của nút này là đảm bảo cho dây
càng căng thì càng siết chặt vào thân móc nhưng không tạo
thành mối chết và có thể tháo bỏ nhanh chóng và dễ dàng.

3
 5/19/2020

CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-

DÂY- Các nút bọc đầu dây CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Các nút bọc đầu dây

TÁC DỤNG

Các nút bọc đầu dây bao gồm: Nút bọc đơn, khóa bọc đầu dây,
Tết đầu dây kiểu chong chóng, đuôi lợn

Các nút bọc đầu dây được sử dụng để bó chặt các tao dây tại
các đầu dây tránh không cho bị sổ làm hư hỏng dây.

CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-

DÂY- Các nút CỨU SINH CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Các nút CỨU SINH CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Nút bu
buộộc dây bu
buộộc tàu để ném
TÁC
DỤNG TÁC
DỤNG
Nút cứu sinh: Nút cứu sinh thực chất là một nút ghế đơn được tạo
thành quanh bụng của người làm nút. Khi một người rơi xuống nước, Các nút buộc dây ném vào dây buộc tàu có tác dụng buộc chặt đầu còn
một dây sợi sẽ được ném cho người đó. Người bị rơi nếu bắt được lại của dây ném vào dây buộc tàu để kéo dây buộc tàu lên bờ
đầu dây phải thực hiện nút buộc này để người trên tàu kéo lên.

Dây cứu sinh: Là phương pháp tạo nhanh các gút thắt với khoảng cách
giữa các gút tương đối đều trên một đoạn dây sợi. Dây này được ném
cho người bị rơi dưới nước để người đó bám theo các gút trên dây để
lên tàu hoặc di chuyển lại gần mạn tàu.
Mối buộc được thực hiện tại khuyết dầu dây buộc tàu tại vị trí 1/3
khoảng cách từ đầu khuyết (nếu buộc vào đầu khuyết, trường hợp khi
tròng khuyết dây buộc tàu vào bích, kéo căng dây thì dây ném sẽ kẹt
chặt vào bích và dây buộc tàu nên không thể tháo ra)

Thang dây cứu sinh: Là các vòng dây liên tiếp được tạo thành từ một Mối buộc có ưu điểm thực hiện nhanh, chắc chắn, vị trí mối buộc cố
đoạn dây sợi có tác dụng như một thang dây tạm thời trong trường hợp Dây cứu sinh và thang dây cứu sinh định, chỉ cần rút nhẹ là có thể tháo khỏi dây buộc tàu
ứng cứu đưa người từ dưới nước lên tàu

4
 5/19/2020

CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-

DÂY- Nút bu
buộộc dây bu
buộộc tàu để ném CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Tết quả ném
quả Các bướ
ướcc thao tác TẾT QUẢ
QUẢ NÉM DÂY ĐƠ
ĐƠN
Tết quả ném
Đây là các phương pháp tết dây xung quanh một lõi nặng, tạo
thành một quả nặng có quai dây.
Quả nặng được buộc vào đầu dây ném và khi ném nó lên bờ nó
sẽ mang theo đầu dây ném

CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY - Nút bu

buộộc dây bu
buộộc tàu để ném CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Nút bu
buộộc dây bu
buộộc tàu để ném CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY - Nút bu
buộộc cho ca bản

TÁC TÁC
DỤNG DỤNG
Nút buộc ca bản: Bao gồm nút buộc đơn, nút buộc kép. Chúng được
thực hiện trên các ca bản có ngáng và không có ngáng. Thực tế nút ca Nút buộc trên dây ca bản: Thực chất là một nút ghế đơn. Với tính chất
bản được dùng để buộc dây sợi vào các tấm ván hay các giá có sẵn (gọi không chạy, nó giữ cho dây hai bên ca bản luôn có độ dài cân đối, tạo
chung là ca bản) tạo thành các giá treo, dùng để đưa người lên cao và ra thế thăng bằng cho ca bản
mạn tàu làm việc

Các nút buộc treo ca bản: Dùng để treo giữ ca bản với yêu cầu mối
Khóa ngáng: Được thực hiện trên các ca bản có ngáng sau khi đã làm
buộc không chạy, dễ dàng mở để xông và thu dây khi cần thiết.
xong nút buộc ca bản. Tác dụng của chúng là cố định vị trí buộc dây, định
hình khoảng cách đầu dây hai bên thân ca bản, phân đều tải trọng lên
mặt ca bản tại vị trí buộc dây

5
 5/19/2020

CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-

DÂY- Bốt và cô dây CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY - Bốt và cô dây CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-
DÂY- Bốt và cô dây

TÁC
TÁC DỤNG
DỤNG

Bốt dây là hình thức hãm dây tạm thời đối với dây buộc tàu trong
Bốt dây là hình thức hãm dây tạm thời đối với dây buộc tàu trong
trường hợp ra vào cầu
trường hợp ra vào cầu

Dây sau khi được đưa vào bích trên bờ, được tời kéo căng, ta phải buộc
(cô dây) vào bích trên tàu. Để thực hiện được điều này, ta phải giữ
được độ căng của dây khi tháo dây khỏi tời. Sử dụng dây nhỏ (dây bốt)
một đầu được cố định trên boong, đầu kia bắt lên dây buộc tàu để hãm
(bốt), sau đó chuyển dây cô lên bích.
Dây sau khi được đưa vào bích trên bờ, được tời kéo căng, ta phải buộc
(cô dây) vào bích trên tàu. Để thực hiện được điều này, ta phải giữ
được độ căng của dây khi tháo dây khỏi tời. Sử dụng dây nhỏ (dây bốt)
một đầu được cố định trên boong, đầu kia bắt lên dây buộc tàu để hãm
(bốt), sau đó chuyển dây cô lên bích.

CÁC MỐI NÚT DÂY, ĐẤU DÂY-

DÂY- Bốt và cô dây ĐẤU DÂY - Đấu nối dây sợi 3 tao
TÁC
DỤNG
Cô dây là hình thức cố định một đầu dây buộc tàu lên cọc bích trên tàu.
KHÁI
NIỆM
Tùy theo loại cọc bích mà có các phương pháp cô dây khác nhau để
đảm bảo các yêu cầu như giữ chắc dây, dễ dàng tháo khỏi bích, dễ dàng
xông bớt dây khi cần thiết mà không gây ảnh hưởng tới tác dụng giữ
i2: Các phương pháp
Đấu dây được chia thành 2 loại khác nhau theo mục đích công việc là
của dây
đấu dây đấu nối dây và đấu tạo khuyết

Cả hai loại trên được áp dụng cả trên dây sợi và trên dây kim loại.

Trong mỗi trường hợp đấu dây, tùy theo loại dây và mục đích sử
dụng lại có các phương pháp khác nhau được áp dụng cho phù hợp

6
 5/19/2020

ĐẤU DÂY - Đấu nối dây sợi 3 tao ĐẤU DÂY - Đấu nối dây sợi 3 tao ĐẤU DÂY - Đấu nối dây sợi 3 tao
3 2
1

ĐẤU NỐI SƠI BA TAO

1 3

2
Đấu mối ngắn: Được áp dụng trong trường hợp cần mối đấu khỏe
(Hình 1.44a), dây sử dụng không chạy qua các khe hẹp, ròng rọc 3 2 1

2
3 2 1
Đấu mối dài: Được áp dụng trong trường hợp dây không cần khả
năng chịu lực lớn nhưng có thể sử dụng chạy qua các khe hẹp, ròng 3 1
rọc

3 2
1

ĐẤU DÂY - Đấu nối dây sợi 8 tao ĐẤU DÂY - Đấu ĐẦU KHUYẾ
KHUYẾT ĐẤU DÂY - Đấu ĐẦU KHUYẾ
KHUYẾT
ĐẤU NỐI SƠI 8 TAO ĐẤU KHUYẾT SƠI BA TAO
ĐẤU KHUYẾT SƠI BA TAO
Đấu nối dây sợi 8 tao có ít nhất 2 phương pháp thông dụng là đấu lật
tao tạo thành mối dọc, thân mối đấu sau khi hoàn thành sẽ có dạng Với dây sợi 3 tao, đấu khuyết dây chỉ có 1 phương pháp
múi vuông luồn dây trong mối đấu 1/1 1

2 1 3
Phương pháp Thứ 2 là đấu vặn xuôi, thân mối đấu sau khi hoàn thành 2 2
sẽ có dạng tròn. Dựa trên cơ sở hai phương pháp trên, còn có đấu
1
lật tao 1/1 và đấu vặn xuôi 1/1…. Tuy nhiên các mối đấu dù bằng 1
phương pháp nào cũng có độ bền chắc tốt

3
3 3 2

7
 5/19/2020

ĐẤU DÂY - Đấu ĐẦU KHUYẾ

KHUYẾT ĐẤU DÂY - Đấu ĐẦU KHUYẾ
KHUYẾT ĐẤU DÂY - Đấu ĐẦU KHUYẾ
KHUYẾT
3 3
2 2
1 4 4 1
5 3 2 5 5
6 6 6
1 1
ĐẤU ĐẦU KHUYẾT SỢI KIM LOẠI 6
2
3
Dây kim loại có nhiều cách đấu khuyết khác nhau, nhưng
mục đích cuối cùng là tạo thành các khuyết đầu dây
5

4
Các khuyết dây nhiều khi được đấu lồng khuyên đầu dây.
Mục đích của khuyên là chống mài mòn dây, cố định hình
dạng khuyết, chống bẹp, tăng khả năng chịu lực cho khuyết 4
(75-90%R)

ĐẤU DÂY - Đấu ĐẦU KHUYẾ

KHUYẾT ĐẤU DÂY - Đấu ĐẦU KHUYẾ
KHUYẾT
ĐẤU KHUYẾT SƠI 8 TAO

Dây 8 tao chủ yếu là các dây lớn. Có rất nhiều cách đấu tạo
khuyết, phương pháp luồn dây giống như đấu nối dây. Để đảm bảo i3: Buộc tàu và an toàn
độ bền, mối đấu phải có ít nhất 5 mối luồn của các cặp tao
buộc tàu

8
 5/19/2020

Buộc tàu và an toàn buộc tàu Buộc tàu và an toàn buộc tàu CÁC DẠNG ĐỆM VA CẦU TÀU
KHÁI NIỆM
NHIỆM VỤ VÀ ĐẶC ĐIỂM
Qúa trình điều động buộc dây điều động buộc dây tàu
vào cầu là một quá trình điều động hết sức phức tạp Thiết bị buộc tàu có 2 nhiệm vụ chủ yếu
thường xảy ra va chạm giữa tàu với cầu cảng, giữa tàu
với cầu, giữa tàu với công trình cảng. sau:

Vì vậy thiết bị buộc tàu phải đảm bảo làm việc chắc chắn
+ Buộc tàu vào cầu, phao cầu mạn
nhanh chóng và thông suốt. + Dịch chuyển tàu dọc theo cầu
Thiết bị buộc tàu phải đảm bảo chắc chắn và giữ cho tàu cảng khi không sử dụng máy chính
nằm cố định, tàu nằm trong cầu cảng trong xuốt quá
trình tàu nằm trong cầu.

Buộc tàu và an toàn buộc tàu Tời neo kết hợp làm dây Buộc tàu và an toàn buộc tàu
Thiết bị buộc tàu
bao gồm

+ Dây buộc tàu

+ Máy tời dây
+ Cọc bích
+ Dây ném
+ Khung quấn dây
+ Đệm va

9

Buộc tàu và an toàn buộc tàu
Vị trí và tác dụng của dây buộc tàu
Trong điều kiện bình thường, mỗi đầu Mũi-Lái chỉ cần mắc dây
dọc và dây chéo là đủ. Ít khi dùng dây ngang, trừ khi nước cạn
hay gió thổi từ cầu ra rất mạnh.
1 2 3 4
Vị trí và tác dụng của dây buộc tàu
ĐẶC ĐIỂM
Trên các tàu chở hàng rời và tàu chở hàng khô người ta
thường sử dụng dây tổng hợp làm dây buộc tàu vì loại
dây này tương đối nhẹ và nổi trên mặt nước có sức đàn
hồi cao và chịu sức căng lớn.
Trên những tàu cỡ trung bình nếu sử dụng dây cáp làm
dây buộc tàu thì thường dùng dây có đường kính từ 19
-32mm. nếu dùng dây thực vật thì dùng loại dây có chu
vi từ 100 - 300mm. một dây dọc từ 110 – 200mm, chiều
dài của một dây lèo 70- 140m
An toàn khi buộc tàu vào cầu
KHÁI NIỆM
Tàu đang tiếp cận cầu. Nó cần mắc dây lên bờ ngay. Nếu
chậm trễ, tàu có thể lao lên và va vào tàu phía trước.
Nếu không giữ lại, tàu có thể trôi xuống và chạm vào tàu
phía sau.
Bố trí nhân lực làm dây
Thuyền viên làm dây ở boong mũi gồm có: Đại phó, Thủy
thủ trưởng và tối thiểu 2 thủy thủ
5 6 Thuyền viên làm dây ở boong lái gồm có: Phó 2 và tối
thiểu 2 thủy thủ
5/19/2020
Vị trí và tác dụng của dây buộc tàu
Trên tàu thường dùng các dây sau:
Dây chéo mũi (1); Dây ngang mũi (2); Dây dọc mũi (3)
Dây dọc lái (4); Dây ngang lái (5); dây chéo lái (6).
1 2 3 4 5 6
An toàn khi buộc tàu vào cầu
Đặc điểm và phương pháp bố trí
Tàu đang tiếp cận cầu. Nó cần mắc dây lên bờ ngay.
Nếu chậm trễ, tàu có thể lao lên và va vào tàu phía
trước. Nếu không giữ lại, tàu có thể trôi xuống và
chạm vào tàu phía sau.
Bố trí nhân lực làm dây
Thuyền viên làm dây ở boong mũi gồm có: Đại phó,
Thủy thủ trưởng và tối thiểu 2 thủy thủ
Thuyền viên làm dây ở boong lái gồm có : Phó 2 và
tối thiểu 2 thủy thủ
Trên bờ : có 02 người đón nhận dây
10
 5/19/2020

An toàn khi buộc tàu vào cầu An toàn khi buộc tàu vào cầu An toàn khi buộc tàu vào cầu
Chuẩn bị Chuẩn bị
Chuẩn bị
Chuẩn bị dây ném, đệm va và dây buộc tàu. Phải thả dây ném Chuẩn bị dây ném, đệm va và dây buộc tàu. Phải thả dây ném
Thuỷ thủ nhận thông báo và ra vị trí làm dây xuống nước, kéo cho thẳng dây. Khoanh dây ném thành nhiều xuống nước, kéo cho thẳng dây. Khoanh dây ném thành nhiều
vòng nhỏ trước khi sử dụng vòng nhỏ trước khi sử dụng
trước khi cập cầu 30 phút
Ở boong mũi, chọn sẵn một dây để làm dây chéo mũi. Ở boong Ở boong mũi, chọn sẵn một dây để làm dây chéo mũi. Ở boong
Thử thông tin liên lạc giữa buồng lái-boong mũi lái, chọn sẵn một dây để làm dây chéo lái. Rải dây ra mặt boong lái, chọn sẵn một dây để làm dây chéo lái. Rải dây ra mặt boong
và boong lái tàu theo thuận chiều kéo của dây theo thuận chiều kéo của dây

Nếu mặt bằng rộng rãi, rải thêm một dây dọc mũi và một dây dọc Nếu mặt bằng rộng rãi, rải thêm một dây dọc mũi và một dây dọc
Cấp điện cho tời mũi và tời lái. Khởi động máy tời lái
lái.
Nhận phân công điều khiển tời, ném dây, phụ trách từng dây... Nhận phân công điều khiển tời, ném dây, phụ trách từng dây...

An toàn khi buộc tàu vào cầu An toàn khi buộc tàu vào cầu An toàn khi buộc tàu vào cầu
Đưa dây lên bờ

Mũi và Lái đưa dây chéo lên bờ trước

Thu ngay phần chùng của dây,Nhớ là chỉ thu phần chùng

Dây đưa tiếp theo là dây dọc mũi và dây dọc lái

Điều chỉnh vị trí tàu bằng dọc mũi và dây dọc lái
Đưa dây buộc tàu lên cầu tàu Sau khi ổn định vị trí tàu, mới đưa thêm các dây khác lên bờ theo
yêu cầu Cô dây buộc tàu đưa tàu vào gần bờ

11

An toàn khi buộc tàu vào cầu
Thông báo cho buồng lái về tình trạng của tàu
Tàu đã được cố định vào bờ
An toàn khi tàu rời cầu
Những sai sót thường gặp
Làm dây
Mũi-Lái để lại một dây dọc và một dây
chéo. Thu các dây còn lại về tàu
Cởi tiếp dây dọc mũi và lái
Cởi dây chéo mũi và sau cùng là chéo lái
5/19/2020
An toàn khi buộc tàu vào cầu An toàn khi tàu rời cầu
Chuẩn bị
Thuỷ thủ nhận thông báo ra vị trí làm dây trước khi tàu
Trớn tàu rời cầu 30 phút
Khoảng cách tới tàu phía trước Thử thông tin liên lạc giữa Buồng Lái-Boong Mũi và
Boong Lái tàu
Khoảng cách tới tàu phía sau
Sẵn sàng dây ném, đệm va
Khoảng cách tới cầu
Phân công người điều khiển tời, người ném dây, người
Mũi hay lái tàu đã thoát khỏi chướng ngại chưa phụ trách từng dây...
An toàn khi tàu rời cầu
Dây để nguyên trong trống, không rải ra mặt boong vì thế không thể
xông dây kịp thời
Dây ném bị rối do không chuẩn bị trước
Cùng một lúc đưa quá nhiều dây lên bờ, gây lúng túng và thiếu an toàn khi
thao tác
Không thu phần dây chùng kịp thời nên dây bị cuốn vào chân vịt
Không thu phần chùng của dây, khiến dây không có tác dụng hãm quán
tính tàu khi cần thiết
Xông nhầm dây khi cởi dây rời cầu END OF PRESENTATION
Không thông báo cho buồng lái kịp thời và liên tục về tình trạng của tàu. Thank you for your kind attention
12
 5/19/2020

BÀI GIẢNG MÔ ĐUN : Môn buộc cởi dây tàu

CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN
ĐÀO TẠO KTNV CẢNG HẢI PHÒNG
Nội dung mô đun 03
i1 An toàn khi làm dây trên tàu
i1: Các dạng kết cấu dây
GIÁO TRÌNH i2 sợi thường dùng
Một số phương pháp đảm bảo an toàn
BUỘC CỞI DÂY i3 An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu
THANH HÓA, THÁNG 5/2020

Hà Văn Sỹ - Phó Giám đốc

Nguyễn Văn Tiến - Kỹ sư Máy xếp dỡ.
Kỹ Sư: Nguyễn Văn Tiến. hand phone
5/19/2020 0934229639 2

An toàn khi làm dây trên tàu An toàn khi làm dây trên tàu An toàn khi làm dây trên tàu
Điểm xảy ra Điểm xảy ra
Làm dây sự cố sự cố
An toàn khi làm dây
Số lượng các vụ thương vong nhiều nhất khi làm dây là
dây bị đứt và quật vào người đứng gần Dù tàu được kéo bởi tàu lại hay sử dụng tời cô dây
của tàu để tiến sát vào cầu cảng thì dây luôn được
kéo rất căng
Lực quật này mạnh đến nỗi có thể gây tử vong người đó

Khi dây được kéo thẳng thì vùng dây quật lại là nhỏ, Dây luôn có một sức chịu tải nhất định, sức chịu tải
nhưng khi dây được vòng qua các cọc bích hay con lăn này giảm khi dây đã cũ hoặc được bảo quản không
thì vùng này được mở rộng ra tốt, và nó sẽ đứt khi vượt quá sức chịu tải.

1
 5/19/2020

An toàn khi làm dây trên tàu An toàn khi làm dây trên tàu An toàn khi làm dây trên tàu

Về trang thiết bị
An toàn khi làm dây
Sử dụng dây cũ, hư hỏng
Dây trên tàu là loại to và nặng, nếu chúng ta đứng vào
trong các vòng, khuyết dây thì sẽ rất nguy hiểm nếu Trang thiết bị nghèo nàn, hư hỏng, không an toàn
dây đột ngột bị kéo căng
Hệ thống làm dây được thiết kế trên tàu không phù
hợp
Sự việc có thể diễn ra rất nhanh mà chúng ta không
kịp phản ứng. Thiếu tầm quan sát ở khu vực làm dây

An toàn khi làm dây trên tàu An toàn khi làm dây trên tàu

Về quy trình làm việc: i2: Một số phương

Kế hoạch làm việc không chuẩn
pháp đảm bảo an toàn

Thông tin liên lạc giữa các bộ phận không tốt

2
 5/19/2020

Một số phương pháp đảm bảo an toàn Một số phương pháp đảm bảo an toàn Một số phương pháp đảm bảo an toàn

Không đứng phía trong Nên đứng phía ngoài đây

dây buộc tàu buộc tàu

Một số phương pháp đảm bảo an toàn Một số phương pháp đảm bảo an toàn Một số phương pháp đảm bảo an toàn
DẪM LÊN DÂY ĐỂ DÂY
KHÔNG BỊ TUỘT
XUỐNG BIỀN QUÁ
NHIỀU

CHO DÂY ĐI QUA BÍCH ĐỂ

TĂNG MA SÁT VÀ TẠO GÓC
KHÔNG ĐỔI SO VỚI LỖ XÔMA BỐ TRÍ DÂY HỢP LÝ ĐỂ GIẢM THIỂU VÙNG NGUY HIỂM

3
 5/19/2020

Một số phương pháp đảm bảo an toàn Một số phương pháp đảm bảo an toàn Một số phương pháp đảm bảo an toàn

ĐỨNG TRÁNH XA VÙNG NGUY HIỂM

Một số phương pháp đảm bảo an toàn Một số phương pháp đảm bảo an toàn

i3: An toàn tương tác

với tàu neo buộc dọc
theo cầu

4

An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu
Khi tàu đi gần tàu neo đậu, sẽ gây ra tương tác thủy động lực
giữa hai tàu, khiến cho tàu neo đậu di chuyển tại vị trí bến đậu,
như sau:
A. Tàu đi qua bắt đầu tương tác sẽ khiến cho tàu neo đậu rung
lắc nhẹ dọc bến theo hướng di chuyển của tàu đi qua.
An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu
D. Khi tàu đi qua bắt đầu vượt lên trên, tàu neo đậu sẽ rung lắc theo
hướng đi của tàu đi qua, sẽ lắc lư theo hướng tiến vào bến và phần
mũi tàu neo đậu (phần gần nhất với tàu đi qua) sẽ đi chệch ra khỏi
bến.
An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu
B. Khi tàu đi qua bắt đầu đi ngang qua, tàu neo đậu sẽ rung lắc
dọc bến theo hướng tàu đi qua, lắc lư ra khỏi bến, và phần mũi
tàu neo đậu (cách xa nhất so với tàu đi qua) sẽ bị chệch về phía
bến
An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu
Cường độ của thủy động lực truyền vào tàu neo đậu, gây ra
rung lắc, lắc lư và chệch khỏi bến, sẽ tùy thuộc vào một loạt
các yếu tố kết hợp
Tốc độ tàu đi qua, với thủy động lực truyền sang gần tỷ lệ
với bình phương tốc độ tàu.
Khoảng cách giữa 2 tàu khi hai tàu song song, trong đó
khoảng cách càng gần thì thủy động lực càng lớn hơn
Chân hoa tiêu (underkeel clearance) và sự thay đổi về độ
sâu. Độ sâu càng nhỏ thì thủy động lực càng lớn
Trọng lượng nước rẽ tương đối của cả hai tàu
Định hướng neo tàu đối với tàu đi qua.
5/19/2020
An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu
C. Khi tàu đi qua chạy song song, tàu neo đậu sẽ có xu hướng
lắc lư mạnh ra khỏi bến.
An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu
Tương tác giữa tàu đi qua và tàu neo đậu khiến cho tàu neo
đậu rung lắc tại vị trí neo đậu gây thiệt hại
Thiệt hại cho cầu thang mạn hay cầu thang lên xuống
Hư hỏng dây buộc tàu
Trong một số trường hợp, đệm chắn và/hoặc cầu tàu có
thể bị hỏng
Trường hợp tàu neo đậu dịch chuyển khiến cho ống
dẫn hàng bị tách ra hoặc cánh tay tải bị hỏng bị gẫy khi
đang xếp dỡ hàng
5

An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu
Để tránh tương tác thủy động lực làm dịch chuyển tàu khỏi
bến các yếu tố dưới đây sẽ được tính đến
Số lượng và loại dây neo/ buộc được dùng
Liệu dây buộc có được quấn qua tang tời, trống tời
hoặc bốt vào cọc bích
Liệu đầu dây buộc tàu, cả chiều ngang và chiều dọc, có
hiệu quả không.
Liệu bất kỳ dây buộc nào có dài quá không
Liệu các đầu dây buộc tàu khác nhau, có tính co giãn
khác nhau, được sử dụng cùng nhau không
An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu
Kiểm tra tàu neo buộc tại Cảng
Đảm bảo việc bố trí thả neo phải phù hợp với mục đích,
được triển khai neo buộc tốt nhất
Khi thả thang dây bên mạn tàu hoặc cầu thang mạn trên
cầu cảng, khoảng cách gần với các kết cấu cố định như cọc
bích trụ cấp điện có thể làm rối thang dây. Vị trí cầu thang
mạn cần phải xem xét đến việc tàu dịch chuyển
Trông nom thường xuyên để đảm bảo tàu vẫn đậu dọc
bến luôn luôn đúng vị trí
5/19/2020
An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu
Để tránh tương tác thủy động lực làm dịch chuyển tàu khỏi Để tránh tương tác thủy động lực làm dịch chuyển tàu khỏi
bến các yếu tố dưới đây sẽ được tính đến bến các yếu tố dưới đây sẽ được tính đến
Tình trạng dây buộc tàu, bao gồm hư hỏng bên ngoài Tàu có phù hợp với hệ thống tự động điều chỉnh sức
(cơ học và do quang hóa) và sự hao mòn bên trong do căng của tời quấn dây không, và nếu vậy các tời này có
sử dụng lâu ngày đang được sử dụng trong trạng thái tự động điều chỉnh
sức căng không?
Liệu dây buộc có được buộc nút chặt hoặc đấu nối
chặt không. Tình trạng của phanh tang trống; độ dày dải phanh và
liệu bề mặt làm việc của tang trống bằng kim loại có bị
Liệu có bất kỳ vòng dây nào được tạo thành bằng nút rỉ và hỏng không.
thắt,
Liệu tất cả các tang tời có hoạt động và được sử dụng Phanh tang trống có được sử dụng hoàn toàn không?
hay không
An toàn tương tác với tàu neo buộc dọc theo cầu
Khuyến Nghị
Đặc biệt chú ý: Khi tàu dịch chuyển khỏi bến, lực cản
do ma sát của đệm chắn sẽ bị mất, cho phép tàu rung
lắc dễ dàng hơn dọc mạn với mặt tiếp tiếp xúc với cầu
tàu.
Khi tàu đi qua khiến cho tàu neo đậu dịch chuyển khỏi
bến gây ra thiệt hại cho tàu neo đậu, kháng nghị cần
được gửi cho tàu đi qua, đại lý của tàu, cảng và cơ quan
quản lý cảng sớm nhất có thể END OF PRESENTATION
Thank you for your kind attention