You are on page 1of 41

Nama : J.

Bagas Pranata Putra


Kelas : 2 EGD
Dosen : Ir. Ali Nurdin., M. T.

Teknik Tenaga Listrik


Bab II

1.

Dik : R1 = 8Ω R5 = 2Ω
R2 = 20Ω R6 = 20 Ω
R3 = 5Ω R7 = 9Ω
R4 = 1Ω R8 = 18Ω

Dit : Rtotal?
Penyelesaian :
Cari Rp1 dahulu
1 1 1
RP 1
= 20Ω + 5Ω
1 5+20
= 100Ω
Rp 1
1 25
Rp 1
= 100Ω
100Ω
Rp1 = 25
Rp1 =4Ω

Rs1 = 4 Ω + 1 Ω = 5Ω
1 1 1
Rp
= 5Ω + 20Ω
1 20+5
= 100Ω
Rp
1 25
Rp
= 100Ω
100Ω
Rp = 25
Rp = 4Ω

1 1 1
Rp
= 9 Ω + 18Ω
1 2+1
= 18Ω
Rp
Rp =6

Rs =4Ω+2Ω=6Ω

1 1 1
Rp
= 6Ω + 6Ω
1 2
= 6Ω
Rp
Rp =3Ω

Rtotal = RP + 8 Ω
Rtotal = 3 Ω + 8 Ω = 11 Ω
2.

Dik :R1 = 2Ω R5 = 3Ω
R2 = 3Ω R6 = 4Ω
R3 = 4Ω R7 = 6Ω
R4 = 5Ω R8 = 1Ω

Dit : Rtotal?

Penyelesaian:
1 1 1 1 Rtotal = Rs1 + Rs2 + Rp
= + +
Rp 6 ꭥ 4 ꭥ 5 ꭥ
= 9ꭥ + 4ꭥ + 1,6ꭥ
20+30+24
¿
120 ꭥ = 14,6ꭥ
74
¿
120
120
Rp=
74

¿ 1,6 ꭥ

Rs1 = 2ꭥ + 3ꭥ + 4ꭥ

= 9ꭥ

Rs2 = 1ꭥ + 3ꭥ
= 4ꭥ
3.

Dik : R1 = 5Ω V = 18Volt
R2 = 20 Ω
R3 = 12 Ω
R4 = 40 Ω

Dit : Tegangan pada 40 Ω?

Penyelesaian :
Posisi seri = 12V
V = V1 + V2
Rs = R2 + R4 V = V 20 Ω + V 40 Ω
= 20 Ω + 40 Ω 40
V 40Ω = x 12
60
= 60 Ω
= 8 Volt
1 1
Rp = R 3 + Rs

1 1
= 12Ω + 60Ω

=10Ω
5
Va = 15 x 18

=6 V

10
Vb = 15 x 18
4.

Dik :
R1 = 6 Ω R4 = 48 Ω
R2 = 20 Ω R5 = 16 Ω
R3 = 30 Ω R6 = 48 Ω

Dit : I?
Penyelesaian :
1 1 1 Rs1 = Rp1 + R4
Rp 1
= Rs + R 6
= 12 Ω + 48 Ω
1 1 1
= 16 Ω + 48 Ω
Rp 1 Rtotal = R1 + Rp2
1 3+1
= 48 Ω = 6 Ω + 10 Ω
Rp 1

= 16 Ω
Rp1 = 12 Ω
V 24 3
1 1 1 1 I total = R = 16 Ω= 2 A
Rp 2
= Rs 1 + R 3 + R 2
3
1 1 1 1 Vab = I total x Rp2 = 2 A x 10 Ω = 15
= 60 Ω+ 30 Ω+ 20 Ω
Rp 2
Volt
1 1+ 2+ 1
Rp 2
= 60
Ω Vab 15Volt 1
Iab = R 3 = 30 Ω = 2 A
Rp2 = 10 Ω
5.

Arus listrik mengalir dari kutub positif (+) ke negatif (-).


I in = I out
4 A + I1 =2A+1A
4 A + I1 =3A
I1 = -1 A

I in = I out
4A+1A =5A
I in = I out
5A = I2 + 3 A
I2 =2A
Vab
Hukum KVL
ƩV = 0
Vab = -6 V + 20 V + 50 V + 24 V
= 88 V
6.

Dik :
V = 12 volt
R1 =6Ω
RS =4Ω
R2 =3Ω
RP = R1 + R2
Dit :
a. I?
b. P?
c. V?
Penyelesaian :

V
Itotal=
a. Σ Rtotal

Rtotal = Rs + Rp
1 1 1 1+2 3
+ = =
Rp = 6 3 6 6
Rp = 2Ω
Rtotal = 4 Ω+ 2Ω

= 6Ω
12V
I = 6Ω
= 2A
b. Ptotal = Vtotal x Itotal
= 12 V. 2A
= 24 Watt

c. Vtotal = Itotal x Rtotal


= 2 A×6 Ω
= 12 Volt
7.

Dik : R1 = 12Ω, R3 = 10Ω


R2 = 6Ω, R4 = 40Ω
Dit : I, V, P masing-masing resistor?
Penyelesaian :
- Mencari Itotal
Rtotal=R P 1 + R P 2

1 1
Rtotal=
( )( )
1 1
+
R1 R 2
+
1 1
+
R3 R 4

1 1
Rtotal =
( )( )
1
+
1
12 Ω 6 Ω
+
1
+
1
10 Ω 40Ω

1 1
Rtotal=
( )( )
1+ 2
12 Ω
+
4 +1
40 Ω

12 Ω 40 Ω
Rtotal= +
3 5
Rtotal =4 Ω+8 Ω=12Ω

Rp 1=4 Ω

Rp2 = 8 Ω
V total 15 V
I total= = =1,25 A
Rtotal 12 Ω
- Mencari I (arus) pada resistor
Pada Rp1:
R1
I 12Ω =I total ×
R1 + R2
12Ω
¿ 1,25 A ×
(12+6)Ω
¿ 0,83 A
R 12
I 6 Ω=I total ×
R 1+ R 2
6Ω
¿ 1,25 A ×
(12+6)Ω
¿ 0,42 A

Pada Rp2:
R3
I 10Ω =I total ×
R3 + R 4
10 Ω
¿ 1,25 A ×
(10+ 40)Ω
¿ 0,25 A
R4
I 40 Ω=I total ×
R 3+ R 4
40 Ω
¿ 1,25 A ×
(10+ 40)Ω
¿1 A
P40 Ω =I 40Ω × V 40 Ω
¿ 1 A × 10V
¿ 10 W
8.

Dik
: R₁ = 9 kΩ = 9000 Ω
R₂ = 6 kΩ = 6000 Ω
R₃ = 12 kΩ = 12000 Ω
I = 30 mA = 0,03 A
Dit : a. I b.V c. P
Penyelesaian :
R seri = 6000 Ω + 12000 Ω
= 18000 Ω
1 1 1
= +
R paralel 18000 Ω 9000 Ω
R paralel = 6000 Ω R total

V
a. I = R total
180V
= 6000 Ω
= 0,03 A
V₁
I₁ = R ₁
180 V
= 9000 Ω
= 0,02 A
V₂
I₂ = R ₂
60 V
= 6000 Ω
= 0,01 A
V₃
I₃ = R ₃
120V
= 12000 Ω
= 0,01 A

b. V = I × R total
= 0,03 A × 6000 Ω
= 180 V
V₁= V total (karena paralel)
= 180 V
6000 Ω
V₂= 6000 Ω+ 12000 Ω ×180 V
= 60 V
12000 Ω
V₃= 6000 Ω+ 12000 Ω ×180 V
= 120 V

c. P = I total × V total
= 0,03 A × 180 V
= 5,4 W
P₁ = I₁ × V₁
= 0,02 A × 180 V
= 3,6 W
P₂ = I₂ × V₂
= 0,01 A × 60 V
= 0,1 W
P₃ = I₃ × V₃
= 0,01 A × 120 V
= 1,2 W
9.

Dik : V = 24V
R1 = 1𝞨
R2 = 2𝞨
R3 = 3𝞨
R4 = 4𝞨
Dit : drop tegangan masing masing ?
Penyelesaian :
 Drop tegangan :
 Arus pada tiap Resistor :

Total bagian = 1𝞨 + 2𝞨 + 3𝞨 + 4𝞨
= 10𝞨

Arus listrik pada rangkaian paralel :


10.

Dik : Rp : 1:3Ω
Rp : 2:4Ω
Rs : 10Ω
Ipararel : 2A

Dit : RS2 ,IS2 ?


Penyelesaian :
Rangkaian pararel dibuat menjadi seri
1 1 7
+ = 12
3 4
Selanjutnya diserikan
30 7 12
RS2 : 2 - 12 = 173

V
ISeri = R

30
ISeri = 10

=3
Jadi nilai dari Iseri = 3
12
RS2 = 173

11. Hitunglah arus total pada


rangkaian dibawah ini :

Dik: R1 = 12Ω R2 = 8Ω V = 50 Volt


R3 = 5Ω R4 = 2Ω
R5 = 6Ω R6 = 3Ω
Dit : I total?
Jawab:
1 1 1 1
= + ¿
Rp 1 R1 R 2 1
1 1 RP2 = 1Ω
¿ +
12 8
Rangkaian 1 loop
2 3
¿ +
24 24
5
¿
24

RP1 = 24/5 Ω
1 1 1 1
= + +
Rp 2 R 4 R5 R 6 ΣE +ΣIR =0

1 1 1 E – I (Rp1+R3+Rp2) =0
¿ + +
2 6 3
50 – I (24/5+5+1) =0
50 – I (24/5+6) =0
I=

50 – I (54/5) =0 250
Ampere
54
54
50 = 5 I
I = 4,6 Ampere
12. 1 1+2
=
Lp1 60
Lp1 = 20 mH
Ls2 = Lp1 + L4
= 20 mH + 100 mH
= 120 mH
1 1 1
= +
Lp2 Ls 2 L 5
Dik : L1 = 40 mH L4 = 100mH 1 1 1
= +
Lp2 120 mH 40 mH
L2 = 20 mH L5 = 40mH
L3 = 30 mH L6 = 20mH
L7 = 50mH
Dit : Rtotal ?
Penyelesaian :
Ls1 = L1 + L2
= 40 mH + 20 mH
= 60 mH
1 1 1
= +
Lp1 Ls 1 L 3
1 1 1
= +
Lp1 60 mH 30 mH
1 1+3
=
Lp2 120
Lp2 = 30 mH

Ls3 = Lp2 + L6

= 30 mH + 20 mH
= 50 mH

1 1 1
= +
Lp3 Ls 3 L 7

1 1 1
= +
Lp3 50 mH 50 mH
1 2
=
Lp3 100 mH
Lp3 = 25 mH
Jadi Rtotal adalah 25 mH
13.

Dik: I = 14 ampere, dengan R = 5 Ohm


R1 = 10 Ohm
R2 = 5 Ohm
R3 = 10 Ohm
R4 = 2 Ohm
Ditanya: V = …..?
Penyelesaian:
 R seri = R1 + R2 + R3
R seri = 10 Ohm + 5 Ohm + 10 Ohm

R seri = 25 Ohm

1 1 1
 R =R +R
P Seri 4

1 1 1
= +
R P 25Ohm 2Ohm

1 27
=
R P 50Ohm

50Ohm
RP =
27
R P = 1,85 Ohm

 RTotal = Ra + R P

RTotal = 5 Ohm + 1,85 Ohm

RTotal = 6,85 Ohm

 V=I×R

V = 14 Ampere ×6,85 Ohm

V = 96 Volt
14.

Diketahui :
R1 : 7,6Ω
R2 : 4Ω
R3 : 6Ω
V1 : 25 v
v2 : 5 v

Ditanya :
P1 ....?
P2 ...?

Penyelesaian :

i 1 1 3+2 5
Rtotal : + = =
Rp 4 6 12 12

12
Rp : = 2,4Ω
5
Rtotal = 7,6Ω + 2,4Ω = 10Ω

V= 25 v
V=5v

625
P1 = V2 = 252 = = 62,5 W
10
R R
P2 = 52

25
= = 2,5 W
10

15.

Dik : Rp1 = 4Ω Rp2 = 4Ω


Rp4 = 6Ω Rp5 = 8Ω
Dit : Itotal?
Penyelesaian :
a. Rtotal
1 1 1
= +
Rp 23 R 2 R 3
1 1
¿ +
4 4
2
=4

4
Rp23 = 2 = 2 kΩ
Rp234 = Rp23 + R4
= 2kΩ + 6kΩ
= 8kΩ

1 1 1
= +
Rp 2345 R 234 R 5
1 1 2
¿ + =
8 8 8
8
Rp2345 = 2
= 4kΩ

RT = R1 + R2345 + R6
=6+4+2
= 12kΩ
b. Cari IT
V 48
IT = = =0,004 A
Rt 12000

c. I1 dan I2

Rangkaian seri, maka


It = I1 = Ip = 0,004A
Rangkaian paralel
Ip = I234 + I5
Rangkaian seri
I234 = I23 = I4 = 0,002kA
Rangkaian paralel
I23 = I2 + I3
I5
I234 = I 234+ I 5 . 0,004 A
8000
= 8000+8000 . 0,004
= 0,002A

I 234
I5 = I 5+ I 234 . 4 kA
8000
= 8000+8000 . 0,004
= 0,002A

I3
 I2 = I 2+ I 3 .0,002 A
4000
= . 0,002
4000+ 4000
= 0,001A

I2
 I3 = I 3+ I 2
.0,002 A
4000
= . 0,002
4000+ 4000
= 0,001A

16.

A. Dik : C1 =2 µF
C2 =2 µF
C3 - C8 =2 µF
V =50 Volt
Dit : C total dan Q total?
Penyelesaian :

1 1 1 1 1 2
= +
Cseri1 C 3 C 4
= 2 µF + 2 µF = 2 µF
2 µF
Cseri 1 = 2 = 1 µF
Cparalel1 = Cseri1 + C5
= 1 µF + 2 µF = 3 µF
1 1 1
Cseri2
= 2 µF + 2 µF
1 2
= 2 µF
Cseri2
2 µF
Cseri2 = 2
= 1 µF
Cp2 = Cseri2 + C5
= 1 µF + 2 µF = 3 µF
Ccampuran = Cparalel1 + Cparalel2
= 3 µF + 3 µF
= 6 µF
1 1 1 1
=
Ctotal 2 µF
+ 6 µF
+ 2 µF
1 7
=
Ctotal 6 µF
6 µF
Ctotal = 7

Qtotal = Ctotal.V
6 µF
= 7 .50V = 42,9 µC

B. Dik : C1 =4,5 µF
C2 =4,5 µF
C3 =4,5 µF
C4 =1 µF
C5 =1 µF
C6 =3 µF
V =500 Volt
Dit : C total dan Q total?
Penyelesaian :
1 1 1 1
= + +
c seri C 1 C 2 C 3
1 1 1
= 4,5 µF + 4,5 µF + 4,5 µF
2+ 2+ 2 6
= 9 µF = 9 µF
9
C seri 1= 6
= 1,5 µF
1 1 1
= +
c seri C4 C5
1 1
= 1 µF + 1 µF
2
= 1 µF
1
C seri 2= 2
= 0,5 µF
C paralel = C seri 1 + C seri 2
= 1,5 µF + 0,5 µF
= 2 µF
1 1 1
= +
c seri C p C6
1 1 3+2
= 2 µF + 3 µF = 6 µF
5
=6
6
C total = 5 = 1,2 µF
Q total = C.V
= 1,2 µF.500V
= 600 µF

C. Dik : C1=50 µF
C2=70 µF
C3=20 µF
C4=60 µF
C5=120 µF
Dit : C total dan Q total?
Penyelesaian :
1 1 1
Cseri1
= C1 + C2
1 1 1 1+2 3
= + = =
Cseri1 120 µF 60 µF 120 µF 120 µF
120 µF
Cseri1 = 3
= 40 µF
C paralel1 = C3 + Cseri1
= 20 µF + 40 µF
= 60 µF
C paralel2 = C4 + C5
= 50 µF + 70 µF
= 120 µF
1 1 1
= +
Ctotal C paralel 1 C paralel 2
1 1 1 2+1 3
Ctotal
= 60 µF
+ 120 µF
= 120 µF
= 120 µF
120 µF
Ctotal = 3
= 40 µF

17.

Penyelesaian :
Lampu yang hidup paling terang pada rangkaian tersebut adalah Lampu ketiga
(L3),karena Lampu L3 disusun secara seri yang dimana pada Rangkaian Seri arus listrik yang
dialirkan secara utuh sehingga nyala lampu akan semakin terang.Sedangkan pada Rangkaian
Paralel (lampu L1 dan L2) arus listrik yang dialirkan terbagi-bagi pada setiap cabangnya
sehingga nyala lampu akan semakin redup.
18.

Penyelesaian :
Vtotal= V3
= (V1 + V2)
Itotal = I1 + I3 atau I2 + I3
Arus
yang

mengalir pada rangkaian seri memiliki nilai sama, sehingga I1 dan I2 memiliki nilai
yang sama.

19.

Penyelesaian :
Urutan
lampu yang
menyala dari
paling
redup
sampai
terang
adalah
D,B,A,dan C.

20.
Dik : V = 20 Volt
R1 = 20 Ω
R2 = 10 Ω
Dit : Kuat arus pada amperemeter ?
a. Bila A2, s1 ditutup dan s2 dibuka
V
I=
R
20 volt
= 20 Ω
=1A

b. Bila A1, s1 dibuka dan s2 ditutup


V
I=
R
20 volt
= 10 Ω
=2A
c. Jika A1 dan A2 , S1 dan S2 ditutup

V = 20
1 1 1 3
= + =
Rtot 20 10 20
20
Rtot =
3
V 20
=
Itot = Rtot 20 = 3A
3
21.

Dik : V = 60 v
C1 = 40 µF
C2 = 20 µF
C3 = 60 µF

C4 = 30 µF

Dit : V1, V2, V3, V4 ...?

Penyelesaian :

1 1 1 1 1
= + ¿ +
C34 60 30 40 40
1+ 2 2
¿ ¿
60 40
3 Ctotal = 20 µF
¿
60
C34 = 20 µF Qtotal = Ctotal x Vtotal

= 20 µF x 60 v
C234 = C2 + C34
= 1200 µC
= 20 µF + 20 µF

= 40 µF

1 1 1
= +
Ctotal C1 C 234
Q 1 1200 µC Q 3 1200 µ C
V 1= = =30 volt V 3 = = =20 volt
C1 40 µF C3 60 µ F

Q2 1200 µC Q 1200 µ C
V 2= = =60 volt V 4= 4 = =40 volt
C2 20 µF C4 30 µ F
22.

Dik : R = 2 ohm, P = 8 watt


Dit : V...?
Penyelesaian :
P2  = 8 W Sehingga V3 = I3 . R3
(I2)2 R = 8 W =3A.3Ω=9 V

8W
I2 =
√ 2 V6 = V4 + V3 (Karena Paralel)

I2 = √ 4 = 4V + 9V

I2 = 2 A = 13V

Karena R2 dan R4 paralel maka : V6


Sehinga I6 =
R6
V2 = V4
13V
= 2 A .2Ω =
6Ω
= 4V 13
= A
V4 6
Maka I4 =
R4 Maka I yang keluar dari seluruh cabang
4V adalah I6 + I3
=
4Ω 13
I6 + I 3 = A+3A
¿1 A 6

Maka I3 = I2 + I4 31
= A
6
= 2A + 1 A
Ini adalah arus total
=3A
I pada R = I total = I5Ω = IA
Maka dapat diasumsikan bahwa
23.

Vtotal
I Total =
Rtotal
Rtotal = (R3//R2)  R1
5x 5
=  +5
5+5
= 2,5 + 5
= 7,5 

10 4
Itotal = = A
7,5 3

4
Maka A1 = Itotal = A
3
R3
Sehingga A2 = xI
R 3+ R 2 total
5 4
= x
5+5 3
2
= A
3
V 2 = I2 . R2
2
= x5
3
10
= V
3
A3 = Itotal – A2 V 3 = I3 . R3
4 2 2
= - = x5
3 3 3

38
2
=
3
A
=
10
3
V

24.

Dik = R1 = 3Ω
R2 = 2Ω
R3 = 5Ω
R4 = 4Ω
Dit = I dan V ?
Penyelesaian:
Ra dan Rb seri, jika seri maka :
V = V 1 + V2
V = Va + Vb
Rs = 3 Ω + 2 Ω
=5Ω
1/Rp = 1/Rs + 1/5

39
1/Rp = 1/5 Ω + 1/5 Ω
Rp = 2,5 Ω
Rtotal = 2,5 Ω + 4 Ω = 6,5 Ω

Va = 6,5Ω x 10 V = 6,2 V

2,5 Ω
Vb = 6,5Ω x 10 V = 3,8 V

Bongkar Rb

Rangkaian dirangkai
paralel dimana
V = V 1 = V2
VC = VD = V
VC = 3,8 V
VD = 3,8 V
Bongkar RD

Berhubung seri, maka


V = V 1 + V2

40

VR1 = 5Ω x 3,8 V = 2,28 V


VR2 = 5Ω x 3,8 V = 1,52 V

2,28V
IR1 = 3Ω = 0,76 A

1,52V
IR2 = 2Ω = 0,76 A

41

You might also like