ÂÃÖ CÆÅNG BAÌI GIAÍNG NGHIÃN CÆÏU HÇNH HOÜA

NHOÏM BAÌI 1: (2 baìi)

NGHIÃN CÆÏU KHÄÚI CÅ BAÍN (ÂÅN GIAÍN, PHÆÏC TAÛP)
BÀÒNG CHÁÚT LIÃÛU BUÏT CHÇ

1) Muûc âêch, yãu cáöu:

a. Muûc âêch chung:
- Trang bë cho sinh viãn caïc phæång phaïp cå baín trong nghiãn
cæïu hçnh hoüa: phæång phaïp dæûng hçnh, phæång phaïp âaïnh
boïng diãùn taí khäúi, phæång phaïp sæí duûng que âo, dáy doüi,
phæång phaïp so saïnh toaìn bäü.
- Reìn luyãûn caïc kyî nàng veî, kyî nàng thãø hiãûn, diãùn taí, mä taí
âäúi tæåüng dæåïi goïc âäü nghiãn cæïu.
- Hçnh thaình mäüt säú kyî nàng cå baín khaïc trong hoüc táûp,
nghiãn cæïu hinh hoüa: Kyî nàng bäöi giáúy veî, kyî nàng sæí
duûng que âo, dáy doüi, sæí duûng chç, táøy.
b. Muûc âêch cuû thãø:
- Giuïp sinh viãn nháûn biãút âæåüc sæû phong phuï, âa daûng vaì
khaïc nhau cå baín cuía sàõc âäü âáûm nhaût qua tæìng loaûi khäúi
khaïc nhau âãø tæì âoï coï sæû váûn duûng khi veî caïc hçnh khäúi
phæïc taûp.
- Reìn luyãûn kyî nàng veî chç âãø thãø hiãûn hçnh, khäúi, âáûm
nhaût vaì diãùn aïnh saïng, khäng gian...
c. Yãu cáöu:
- Nàõm âæåüc phæång phaïp dæûng hçnh cå baín. Biãút caïch so
saïnh tyí lãû, xaïc âënh truûc (âæåìng, âiãøm) vaì caïc tæång quan
(vë trê, âáûm nhaût...) cuía âäúi tæåüng nghiãn cæïu.
- Phán biãût âæåüc caïc loaûi boïng, khäúi qua caïc sàõc âäü saïng
täúi trung gian. Biãút giaíi quyãút tæång quan toaìn bäü bàòng hãû
thäúng saïng - täúi låïn.
- Biãút caïch sæí duûng buït chç vaì táøy trong nghiãn cæïu. (luyãûn
neït veî hçnh, caïch âaïnh boïng bàòng caïc kiãøu neït, täø håüp
neït, chäöng låïp diãùn taí âáûm nhaût, trung gian...)
2) Caïch chuáøn bë giáúy veî:
1. Caïch bäöi æåït: Âàût tåì gêáúy ngay ngàõn giæîa baíng veî (chuï yï
màût nhaïm cuía giáúy ngæía lãn trãn), láön læåüt gáúp xung quanh 4
meïp giáúy lãn khoaíng 1cm, sau âoï bäi häö lãn chäù væìa gáúp.
Duìng mäüt khàn mãöm, uåït vuäút nheû tæì giæîa tám tåì giáúy vãö
bäún goïc cheïo vaì sau âoï laì caïc pháön xung quanh. Khi meïp
giáúy âaî baïm vaìo baíng veî, duìng buït chç trong làn nheû tæì trong
loìng meïo giáúy ra ngoaìi âãø âaím baío tåì giáúy àn chàût vaìo baíng
veî. Âàût nghiãng baíng chåì cho khä räöi veî. Chuï yï khäng phåi
nàõng baíng veî. Cáön giæî cho baíng veî luän phàóng)
2. Caïch bäöi khä:: Âãø nguyãn tåì giáúy veî ngay ngàõn giæîa baíng
veî, duìng caïc miãúng giáúy nhoí (khoaíng 4 âãún 6 miãúng, kêch cåî
khoaíng 3,4 cm x 5,8 cm) bäi häö hai màût traïi nhau åí hai âáöu
 miãúng giáúy, sau âoï daïn vaìo caïc âáöu goïc vaì giæîa caûnh daìi tåì
giáúy räöi daïn lãn baíng veî. Chuï yï daïn âáöu trãn træåïc âãø vuäút
giáúy xuäúng cho thàóng räöi måïi daïn hai goïc dæåïi, pháön giæîa
daïn sau cuìng)
3) Caïch veî:
1. Choün vë trê veî: Khoaíng caïch trung bçnh nãn caïch tæì 2,5 tyí lãû
(chiãöu daìi nháút) cuía máùu. Nãn âàût giaï veî ngang táöm màõt vaì
âæïng nghiãng âãø dãù quan saït máùu vaì baìi veî trong træåìng
nhçn.
2. Caïch sæí duûng buït chç:
a. Caïc loaûi buït chç vaì caïch goüt buït chç : Nãn duìng caïc
loaûi chç coï âäüü mãöm nhæ (2B), 3B, 4B, (hoàûc 5B, 6B)
nhæng cuîng khäng nãn sæí duûng quaï nhiãöu loaûi chç trong
cuìng mäüt baìi veî (seî khäng laìm chuí âæåüc cäng læûc cuía
tay veî). Buït chç khäng nãn goüt nhoün quaï. Thán buït chç
cáön daìi (khi quaï ngaïn coï thãø näúi thãm åí caïn bàòn mäüt
äúng ruïc nhoí)..
b. Caïch cáöm buït chç: Âãø ngæía loìng baìn tay, buït chç âãø
doüc theo bãö ngang cuía ba ngoïn tay giæîa, ngoïn caïi âeì lãn
âáöu buït chç, ngoïn tay uït tyì nheû vaì træåüt trãn màût giáúy
theo tay veî. Khi veî coï thãø tuyì theo tæìng træåìng håüp cáön
thãø hiãûn âãø xoay buït chç theo caïc caïch khaïc nhau (ngang
hay thàóng) cho phuì håüp, duìng cäø tay âãø veî.
3. Caïch duìng táøy: Chè duìng caïc loaûi táøy mãöm, nãn goüt cheïo
goïc viãn táøy âãø coï goïc nhoün khi cáön táøy nhæîng chäù nhoí,
maính. Cáön hiãøu táøy cuîng laì mäüt cäng cuû veî, khäng phaíi chè
laì xoaï boí. Khi táøy coï thãø âàût ngang hoàûc nghiãng viãn táøy vaì
tuyì theo yï âäö cáön sæí lyï âãø táøy maûnh hay nheû, táøy tæì trãn
xuäúng hay tæì traïi saïng phaíi...
4. Caïch sæí duûng que âo, dáy doüi:
a. Que âo: Mäüt que tre (cáût) deût coï âäüü daìi khoaíng 25-
30cm, räüng khoaíng 0,5cm. Que âo duìng âãø âo caïc tyí lãû
theo hai chiãöu ngang, doüc, khi duìng cáön âæa thàóng tay
hæåïng vãö máùu vaì nheo mäüt bãn màõt, láúy mäüt bäü
pháûn cuía âäúi tæåüng (hoàûc mäüt âäúi tæåüng nãúu laì veî
nhoïm máùu) laìm âån vë láön læåüt âo âãø so saïnh våïi caïc
bäü pháûn khaïc (hoàûc caïc âäúi tæång khaïc). (âäi khi que âo
coìn duìng âãø buïng than veî trong caïc baìi veî than).
b. Dáy doüi: Mäüt såüi chè daìi khoaíng 30-40cm coï buäüc mäüt
váût nàûng mäüt âáöu. Dáy doüi duìng âãø chiãúu caïc truûc
råi caïc âiãøm trãn máùu veî theo chiãöu doüc âãø so saïnh våïi
nhau. Caïch sæí duûng cuîng nhæ que âo.
5. Caïch veî neït vaì dæûng hçnh:
a. Veî neït:
i. Loaûi neït: Thàóng, cong, uäún læåün, gáúp khuïc.
ii. Kiãøu neït: To - nhoí, thä - maính, daìi - ngàõn...
 iii. Tênh cháút: Ténh - âäüng, mãöm maûi - maûnh meî,
dæït khoaït - ngáûp ngæìng...
=> Neït veî âeûp: Neït veî phoïng khoaïng, dæït khoaït, chênh xaïc. Neït
daìi, thàóng. Neït coï sæû phong phuï, thay âäøi theo tçnh caím, caím
xuïc ngæåìi veî.
=> Thæåìng xuyãn luyãûn neït (phæång Âäng: diãùn hçnh, phæång Táy:
chênh hçnh) qua kyï hoüa => Cäng læûc cuía tay veî.
b. Dæûng hçnh:
1) Giai âoaûn veî phaïc:
i. Quy âäúi tæåüng âënh veî vaìo mäüt hçnh bao chung
(hçnh kyí haì) bàòng caïch láúy caïc âiãøm cao nháút,
tháúp nháút, räüng nháút âãø âënh vë (bäú cuûc) hçnh
veî troün veûn vaìo tåì giáúy.
ii. Xaïc âënh truûc (vaì thãú daïng) cuía âäúi tæåüng
nghiãn cæïu.
iii. Láúy mäüt bäü pháûn laìm âån vë âãø so saïnh tyí lãû
cuía âäúi tæåüng laìm cå såí xaïc âënh caïc âiãøm mäúc
chênh cuía hçnh.
iv. Bàõt âáöu veî phaïc hçnh chung bàòng nhæîng neït veî
nheû, thàóng vaì daìi.
2) Giai âoaûn veî hçnh:
v. Âo vaì so saïnh chi tiãút giæîa caïc bäü pháûn vaì veî
caïc âiãøm chênh cuía hçnh bàòng nhæîng neït cong.
vi. Liãn kãút hçnh vaì khäúi bàòng nhæîng neït veî chäöng
lãn nhau âãø taûo låïp.
vii. Chênh hçnh bàòng caïc neït nháún (accent).
6. Caïch âaïnh boïng:
a. Caïc âäü âáûm nhaût:
i Saïng: 0 1+2 (saïng nháút, saïng væìa)
Coï 3 sàõc âäü chênh: ii Trung gian: 2+3+4 (liãn kãút saïng
- täúi)
iii Âáûm: 6+7 (âáûm nháút, âáûm væìa)

0 1 2 3 4 5 6 7
Saïng Trung gian Âáûm
Så âäö biãøu thë caïc âäü âáûm nhaût trong NCHH
Âaïnh boïng tæïc laì taûo ra caïc sàõc âäü âáûm nhaût, trung gian phäúi håüp
våïi nhau theo mäüt caïch thæïc naìo âäú âãø taûo khäúi, diãùn taí aïnh saïng cuía
âäúi tæåüng. Khi âaïnh boïng, duìng caïc neït gaûch song song gáön nhau âãø taûo
maíng. chäöng nhiãöu låïp lãn nhau âãø taûo caïc sàõc âäü khaïc nhau (låïp chäöng
caìng nhiãöu âäü âáûm caìng maûnh).
 Coï 4 caïch âaïnh boïng chuí yãúu vaì phäø biãún:
 Âaïnh boïng theo chiãöu chuyãøn âäüng hoàûc váûn âäüng cuía
khäúi, hçnh.
 Âaïnh boïng theo caïc täø håüp neït gaûch carä.
 Âaïnh boïng phäúi håüp giæîa di (mãöm) vaì gaûch carä.
  Âaïnh boïng bàòng âäü “di” mãöm (täø håüp neït mën vaì coï di
nheû).
=> Caïch âaïnh boïng âeûp: Caïc låïp neït vaì täø håüp neït (maíng)
âæåüc sæí lyï coï täú chæïc, coï sæû choün loüc, cán nhàõc, coï tênh
toaìn bäü vaì âån giaín. Biãút phán ranh giåïi cuía caïc täø håüp neït.
Biãút täø chæïc chiãöu hæåïng, chäöng låïp cuía caïc täø häüp neït. Biãút
kãút håüp caïc loaûi neït, caïch âaïng boïng håüp lyï âãø taûo hiãûu quaí
trong diãùn taí cháút, diãùn taí khäng gian. Âaím baío sæû trong treío
våïi 3 sàõc âäü saïng - täúi - trung gian håüp lyï vaì coï tênh hãû thäúng.
 Mäüt säú caïch âaïnh boïng khäng täút thæåìng gàûp:
 Boïng lç: Caïc låïp neït vaì täø håüp neït (maíng) quaï sêt nhau vaì
khäng taûo caïc låïp (carä), thiãúu sæû chuyãøn tiãúp cuía caïc sàõc
âäü âáûm nhaût nãn khäng coï sæû phán biãût maíng roî raìng.
 Boïng khä: Caïc låïp neït vaì täø håüp neït (maíng) quaï to, thä vaì
khoaíng caïch quaï xa nhau hoàûc khäng coï tênh täø chæïc, håìi
håüt vãö aïnh saïng.
 Boïng báøn, vuûn: Caïc låïp neït vaì täø håüp neït (maíng) quaï vuûn
vàût, läün xäün, tham nhiãöu chi tiãút, chuï yï cuûc bäü thiãúu
choün loüc nãn khäng coï tæång quan toaìn bäü.
b. Caïch âaïnh boïng hçnh khäúi:
1) Giai âoaûn bao quaït:
 Phán chia 2 maíng Saïng - Täúi chênh.
 Phuí toaìn bäü pháön täúi bàòng mäüt låïp gaûch nheû taûo
sàõc âäü trung gian âãø phán biãût våïi pháön saïng.
 Tàng dáön caïc sàõc âäü âãø taûo 3 maíng Saïng - Trung
gian - Täúi. Trong suäút quaï trçnh âaïnh boïng, cáön chuï
yï thæåìng xuyãn kiãøm tra toaìn bäü laûi hçnh, tyí lãû,
cáúu truïc, thãú daïng cuía máùu vaì hãû thäúng aïnh saïng.
2) Giai âoaûn âáøy sáu:
 Phán têch caïc sæû khaïc biãût vãö tênh cháút, âàûc âiãøm,
(cæïng, mãöm, càng chuìng...) chi tiãút vaì cáúu truïc váût
cháút (vaíi, gäù, thuyí tinh, kim loaûi...) cuía âäúi tæåüng
âãø âi sáu vaìo thãø hiãûn, diãùn taí bàòng caïc caïch âaïnh
boïng, täø chæïc neït phuì håüp vaì coï hiãûu quaí.
 Choün loüc caïc pháön troüng tám (aïnh saïng, âáûm nhaût,
cáúu truïc hçnh thãø, thãú daïng...) âãø hãû thäúng vaì
diãøn taí sáu nhàòm nãu báût hay nháún maûnh caïc pháön
muäún thãø hiãûn âãø náng cao tênh tháøm myî, nghãû
thuáût cuía baìi veî.
 Kiãøm tra toaìn bäü vãö hçnh, khäúi, tæång quan âáûm
nhaût âãø hoaìn thiãûn baìi veî.
 Chuï yï: Quaï trçnh âaïnh boïng laì quaï trçnh diãùn taí khäúi cuía
tæìng âäúi tæåüng dæåïi taïc âäüng aïnh saïng trong tæìng khäng
gian cuû thãø. Cáön nàõm væîng cáúu truïc khäúi tæû thán âãø coï
sæû chuí âäüng trong diãùn taí trong suäút quaï trçnh váûn âäüng
cuía aïnh saïng (thay âäøi theo tæìng thåìi gian khaïc nhau).
7. Caïch giaíi quyãút nãön, khäng gian:
  Cáön phán biãût sæû khaïc nhau giæîa nãön vaì khäng gian.
o Nãön laì pháön háûu caính. (táúm vaíi phuí, bæïc
tæåìng...)
o Khäng gian laì pháön bao quanh âäúi tæåüng âãø taûo
sæû váûn âäüng liãn tuûc cuía khäúi (phêa khäng nhçn
tháúy).
 Cáön chuï yï caïc âæåìng neït viãön sao cho uyãøn
chuyãøn, coï âáûm, coï nhaût, coï maûnh coï yãúu âãø taûo
sæû chuyãøn tiãúp dãù nhçn giæîa hçnh vaì nãön.
 Cáön bäú trê håüp lyï caïc sàõc âäü âáûm nhaût åí caïc chäù
ranh giåïi giæîa hçnh vaì nãön sao cho linh hoaût, håüp lyï
vaì biãún hoïa.
 Cáön chuï yï traïnh mäüt säú caïch veî khäng hay:
o Neït viãön vaì âäü âáûm nhaût quaï cæïng, sàõc vaì
âãöu bao quanh neït chu vi gáy nãn hçnh khäúi thiãúu
tæû nhiãn, troün veûn vaì khä, âanh.
o Neït viãön quaï maính, yãúu vaì quaïï chuï yï âãún
diãùn taí boïng khäúi viãön dáùn âãún hçnh khäúi quaï
måì nhaût, khäng thãø hiãûn roî ranh giåïi cuía hçnh.
4) Thåìi gian thæûc hiãûn: Täøng thåìi gian cho 2 baìi 3 tuáön (tæång âæång 9
buäøi)
- Baìi 1 (Khäúi âån giaín): Caïc khäúi láûp phæång, troìn, choïp noïn
hoàûc truû luûc giaïc. Thåìi gian 4 buäøi. (1 buäøi giaíng baìi + 3
buäøi thæûc haình baìi).
- Baìi 2 (Khäúi phæïc taûp): Caïc váût duûng, âäö duìng nhæ áúm
têch, bçnh gäúm truû lan can, viãn gaûch hoa,... Thåìi gian 5 buäøi (4
buäøi thæûc haình baìi + 1 buäøi cháúm baìi).
 Læu yï:
o Sinh viãn 2 låïp chuáøn bë caïc máùu phæïc taûp âãø veî
chung.
o Hai baìi seî âæåüc phán loaûi ABC vaì láúy 1 cäüt âiãøm cho
baìi cuía sinh viãn coï báûc cao nháút).
Ths. Tráön Thanh Bçnh