Chuyen de Day Them

CHUYÊN ĐỀ BÀI TẬP HÓA HỌC 12 MỤC LỤC
MỤC LỤC
Nhóm mình có chuyên đề Hóa 10-11-12 Siêu hay luôn, hãy liên hệ với nhóm qua Zalo 0988166193 để có tài
liệu nhé
CHUYÊN ĐỀ I. ESTE – LIPIT......................................................................................................................................... 6

CHỦ ĐỀ 1. TÍNH CHẤT HÓA HỌC VÀ TÊN GỌI CỦA ESTE................................................................................ 6
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI....................................................................................... 6
B. BÀI TẬP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG...................................................................................................................... 7
CHỦ ĐỀ 2. CÁC PHẢN ỨNG HÓA HỌC CỦA ESTE............................................................................................. 10
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI..................................................................................... 10
B. BÀI TẬP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG.................................................................................................................... 11
CHỦ ĐỀ 3. CÁCH ĐIỀU CHẾ, NHẬN BIẾT ESTE................................................................................................. 12
CHỦ ĐỀ 4. BÀI TOÁN VỀ PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY ESTE.................................................................................. 15
CHỦ ĐỀ 5. BÀI TOÁN VỀ PHẢN ỨNG THỦY PHÂN.......................................................................................... 20
CHỦ ĐỀ 6. XÁC ĐỊNH CHỈ SỐ XÀ PHÒNG HÓA, CHỈ SỐ AXIT, CHỈ SỐ IOT CỦA CHẤT BÉO..................25
CHỦ ĐỀ 7. BÀI TOÁN VỀ CHẤT BÉO.................................................................................................................... 27
CHỦ ĐỀ 8. HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG ESTE HÓA.................................................................................................. 30
CHỦ ĐỀ 9. ÔN TẬP VÀ KIỂM TRA CHUYÊN ĐỀ ESTE – LIPIT....................................................................... 33
KIỂM TRA MỘT TIẾT CHUYÊN ĐỀ I................................................................................................................ 45
CHUYÊN ĐỀ II. CACBOHIĐRAT................................................................................................................................ 54
CHỦ ĐỀ 1. CÂU HỎI LÝ THUYẾT VỀ TÍNH CHẤT CỦA CACBOHIDRAT......................................................54
CHỦ ĐỀ 2. CÁC PHẢN ỨNG HÓA HỌC CỦA GLUCOZƠ, SACCAROZƠ, TINH BỘT, XENLULOZƠ.........57
CHỦ ĐỀ 3. NHẬN BIẾT GLUCOZƠ, SACCAROZƠ, TINH BỘT, XENLULOZƠ..............................................60
CHỦ ĐỀ 4. PHẢN ỨNG TRÁNG BẠC CỦA GLUCOZO........................................................................................ 64
CHỦ ĐỀ 5. PHẢN ỨNG THỦY PHÂN TINH BỘT, XENLULOZO...................................................................... 67
CHỦ ĐỀ 6. XÁC ĐỊNH CÔNG THỨC PHÂN TỬ CACBOHIDRAT....................................................................72
CHỦ ĐỀ 7. ÔN TẬP VÀ KIỂM TRA CHUYÊN ĐỀ AMIN – AMINO AXIT - PROTEIN...................................73
KIỂM TRA MỘT TIẾT CHUYÊN ĐỀ II.............................................................................................................. 86
CHUYÊN ĐỀ III. AMIN. AMINO AXIT VÀ PROTEIN.............................................................................................. 94
CHỦ ĐỀ 1. DẠNG BÀI TậP VỀ VIẾT ĐỒNG PHÂN, GỌI TÊN AMIN, AMINO AXIT....................................94
CHỦ ĐỀ 2. NHẬN BIẾT AMIN, AMINO AXIT...................................................................................................... 97
CHỦ ĐỀ 3. CÁC PHẢN ỨNG HÓA HỌC CỦA AMIN, AMINO AXIT...............................................................100
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI.................................................................................. 100
B. BÀI TẬP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG................................................................................................................. 101
CHỦ ĐỀ 4. TÍNH CHẤT CỦA AMIN, AMINO AXIT.......................................................................................... 103
CHỦ ĐỀ 5. CÁCH XÁC ĐỊNH CÔNG THỨC AMIN, AMINO AXIT..................................................................106
CHỦ ĐỀ 6. CÁC DẠNG BÀI TẬP VỀ AMIN, AMINO AXIT..............................................................................110
CHỦ ĐỀ 7. CÁC DẠNG BÀI TẬP VỀ PROTEIN, PEPTIT................................................................................. 114
CHỦ ĐỀ 8. ÔN TẬP VÀ KIỂM TRA CHUYÊN ĐỀ AMIN – AMINO AXIT – PROTEIN...............................117
KIỂM TRA MỘT TIẾT CHUYÊN ĐỀ III.......................................................................................................... 129
CHUYÊN ĐỀ IV. POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME................................................................................................ 136
CHỦ ĐỀ 1. CÂU HỎI LÝ THUYẾT VỀ POLIME................................................................................................. 136
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI..................................................................................136
CHỦ ĐỀ 2. CHUỖI PHẢN ỨNG HÓA HỌC CỦA POLIME................................................................................ 137
CHỦ ĐỀ 3. PHẢN ỨNG TRÙNG HỢP POLIME................................................................................................. 141
CHỦ ĐỀ 4. HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG TRÙNG HỢP POLIME..........................................................................144
CHỦ ĐỀ 5. ÔN TẬP VÀ KIỂM TRA CHUYÊN ĐỀ POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME...................................147
KIỂM TRA MỘT TIẾT CHUYÊN ĐỀ IV........................................................................................................... 155
CHUYÊN ĐỀ V. ĐẠI CƯƠNG VỀ KIM LOẠI........................................................................................................... 165
CHỦ ĐỀ 1. TÍNH CHẤT CHUNG CỦA KIM LOẠI.............................................................................................. 165
CHỦ ĐỀ 2. CHUỖI PHẢN ỨNG HÓA HỌC CỦA KIM LOẠI............................................................................170
CHỦ ĐỀ 3. CÁC DẠNG BÀI TẬP VỀ DÃY ĐIỆN HÓA KIM LOẠI VÀ PIN ĐIỆN HÓA................................173
CHỦ ĐỀ 4. PHƯƠNG PHÁP GIẢI CÁC BÀI TOÁN VỀ KIM LOẠI.................................................................176
CHỦ ĐỀ 5. KIM LOẠI TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH AXIT.............................................................................182
CHỦ ĐỀ 6. KIM LOẠI TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH MUỐI............................................................................188
CHỦ ĐỀ 7. ÔN TẬP VÀ KIỂM TRA CHUYÊN ĐỀ ĐẠI CƯƠNG VỀ KIM LOẠI............................................193
KIỂM TRA MỘT TIẾT CHUYÊN ĐỀ V............................................................................................................ 207
CHUYÊN ĐỀ VI. KIM LOẠI KIỀM. KIM LOẠI KIỀM THỔ.................................................................................. 214
CHỦ ĐỀ 1. TÍNH CHẤT CHUNG CỦA KIM LOẠI KIỀM, KIỀM THỔ, NHÔM..............................................214
CHỦ ĐỀ 2. CHUỖI PHẢN ỨNG HÓA HỌC CỦA KIM LOẠI KIỀM, KIỀM THỔ, NHÔM............................216
CHỦ ĐỀ 3. NHẬN BIẾT, ĐIỀU CHẾ KIM LOẠI KIỀM, KIỀM THỔ, NHÔM.................................................220
CHỦ ĐỀ 4. BÀI TOÁN XÁC ĐỊNH TÊN KIM LOẠI........................................................................................... 223
CHỦ ĐỀ 5. CO2, SO2 TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH KIỀM............................................................................... 228
CHỦ ĐỀ 6. TÍNH LƯỠNG TÍNH CỦA NHÔM.................................................................................................... 235
CHỦ ĐỀ 7. PHẢN ỨNG NHIỆT NHÔM............................................................................................................... 242
CHỦ ĐỀ 8. CÁC DẠNG BÀI TẬP VỀ MUỐI CACBONAT.................................................................................. 247
CHỦ ĐỀ 9. CÁC DẠNG BÀI TẬP Về NƯỚC CỨNG........................................................................................... 251
CHỦ ĐỀ 10. ÔN TẬP VÀ KIỂM TRA CHUYÊN ĐỀ KIM LOẠI KIỀM – KIM LOẠI KIỀM THỔ - NHÔM 255
KIỂM TRA MỘT TIẾT CHUYÊN ĐỀ VI........................................................................................................... 269
CHUYÊN ĐỀ VII. SẮT VÀ MỘT SỐ KIM LOẠI QUAN TRỌNG........................................................................... 278
CHỦ ĐỀ 1. CHUỖI PHẢN ỨNG HÓA HỌC CỦA SẮT, CROM.......................................................................... 278
CHỦ ĐỀ 2. NHẬN BIẾT, ĐIỀU CHẾ SẮT VÀ HỢP CHẤT CỦA SẮT..............................................................281
CHỦ ĐỀ 3. SẮT TÁC DỤNG VỚI AXIT HNO3 VÀ H2SO4 ĐẶC NÓNG............................................................285
CHỦ ĐỀ 4. KIM LOẠI TÁC DỤNG VỚI AXIT, MUỐI........................................................................................ 291
CHỦ ĐỀ 5. XÁC ĐỊNH TÊN KIM LOẠI VÀ OXIT KIM LOẠI...........................................................................297
CHỦ ĐỀ 6. PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI TRONG HÓA HỌC VÔ CƠ................................................................302
CHỦ ĐỀ 7. ÔN TẬP VÀ KIỂM TRA CHUYÊN ĐỀ SẮT VÀ MỘT SỐ KIM LOẠI QUAN TRỌNG...............307
KIỂM TRA MỘT TIẾT CHUYÊN ĐỀ VII......................................................................................................... 320
CHUYÊN ĐỀ VIII. PHÂN BIỆT MỘT SỐ CHẤT VÔ CƠ....................................................................................... 328
CHỦ ĐỀ 1. CÁC DẠNG BÀI TẬP VỀ NHẬN BIẾT, TÁCH CHẤT....................................................................328
CHỦ ĐỀ 2. CÁC BÀI TOÁN VỀ CHUẨN ĐỘ AXIT BAZO, CHUẨN ĐỘ OXI HÓA KHỬ..............................334
CHỦ ĐỀ 3. ÔN TẬP VÀ KIỂM TRA CHUYÊN ĐỀ PHÂN BIỆT MỘT SỐ CHẤT VÔ CƠ.............................337
KIỂM TRA MỘT TIẾT CHUYÊN ĐỀ VIII........................................................................................................ 343
CHUYÊN ĐỀ IX. HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ MÔI TRƯỜNG...................351
CHUYÊN ĐỀ X. KIỂM TRA HỌC KÌ......................................................................................................................... 355
CHỦ ĐỀ 1. KIỂM TRA HỌC KÌ I........................................................................................................................... 355
KIỂM TRA HỌC KÌ I_ĐỀ SỐ 1.......................................................................................................................... 355
CHỦ ĐỀ 2. KIỂM TRA HỌC KÌ II......................................................................................................................... 372
KIỂM TRA HỌC KÌ II_ĐỀ SỐ 1......................................................................................................................... 372
CHUYÊN ĐỀ BÀI TẬP HÓA HỌC 12 CHUYÊN ĐỀ X. KIỂM TRA HỌC KÌ
CHUYÊN ĐỀ I. ESTE – LIPIT
CHỦ ĐỀ 1. TÍNH CHẤT HÓA HỌC VÀ TÊN GỌI CỦA ESTE
liệu nhé
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI

- Nắm vững, vận dụng tốt các tính chất vật lý, hóa học của este.
- Cách gọi tên este: Tên este = tên gốc hidrocacbon R’ + tên anion gốc axit (đuôi at)
Ví dụ minh họa
Bài 1: Metyl propionat là tên gọi của hợp chất có công thức cấu tạo nào sau đây?
A. C2H5COOCH3 B. HCOOC3H7 C. C3H7COOH D. CH3COOC2H5
Hướng dẫn giải:
Đáp án A
Metyl propionat: C2H5COOCH3
Bài 2: Cho glixerol (glixerin) tác dụng với hỗn hợp hai axit béo C17H35COOH và C15H31COOH thì số loại trieste
được tạo ra tối đa là:
A. 6 B. 3 C. 5 D. 8
Vì có 2 loại glixerit đơn giản và 4 loại phức tạo gồm glixerit có hai gốc axit R 1 và 1 gốc axit R2; loại gồm hai
gốc axit R2 và một gốc axit R1 (trong mỗi loại này gồm hai loại khác nhau là hai gốc axit giống nhau ở kế cận
nhau và hai gốc axit giống nhau không kế cận nhau).
Đáp án A
Bài 3: Câu nào sau đây sai?
A. Chất béo ở điều kiện thường là chất rắn B. Chất béo nhẹ hơn nước.
C. Chất béo không tan trong nước, tan trong các dung môi hữu cơ
D. Chất béo có nhiều trong tự nhiên.
Chất béo ở điều kiện thường, có thể là chất rắn (tristearin) hoặc chất lỏng (triolein)
Đáp án: A
Bài 4: A là một este có công thức thực nghiệm (C3H5O2)n. Một mol A tác dụng vừa đủ hai mol KOH trong dung
dịch, tạo một muối và hai rượu hơn kém nhau một nguyên tử cacbon trong phân tử. A là:
A. Metyl etyl malonat B. Metyl vinyl malonat
C. Vinyl alyl oxalat D. Metyl etyl ađipat
A tác dụng với 2 mol KOH ⇒ A là este hai chức ⇒ n = 2
⇒ A có CTPT là: C6H10O4
Nhận thấy:
CH3OOCCH2COOC2H5 + 2KOH → CH3OH + C2H5OH + KOOCCH2COOK

liệu nhé
(thỏa mãn)
Vậy A là: etyl metyl malonat
Đáp án: A
Bài 5: Viết công thức cấu tạo các đồng phân este của C5H10O2.
C5H10O2 có ∆ = 1 nên đây là este đơn chức, no.
Có 9 đồng phân của este: H-COO-CH2-CH2-CH2-CH3
H-COO-CH(CH3)-CH2-CH3; H-COO-CH2-CH(CH3)-CH3
H-COO-C(CH3)3; CH3-COO-CH2-CH2-CH3
H3C-COO-CH(CH3)2; H3C-CH2-COO-CH2-CH3
CH3-CH2-CH2-COO-CH3; CH3-CH(CH3)-COO-CH3
Bài 6: Viết công thức cấu tạo, gọi tên các đồng phần đơn chức, mạch hở có thể có của C3H6O2.
C3H6O2 có độ bất bão hòa ∆ = 1 và phân tử có hai nguyên tử oxi .
⇒ Có đồng phân về este đơn chức no và axit carboxylic đơn chức, no.
Đồng phân este: HCOOC2H5 etyl fomiat
CH3COOCH3metyl axetat
Đồng phân axit cacboxylic: CH3CH2COOH axit propionic
B. BÀI TẬP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG
Bài 1: Phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Chỉ số iot là số gam I2 cần để tác dụng với 100 gam lipit
B. Chỉ số axit là số miligam KOH cần để trung hòa các axit tự do có trong 1gam chất béo.
C. Chỉ số xà phòng là số miligam KOH cần để xà phòng hóa hoàn toàn 1 gam chất béo.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Đáp án: D
Bài 2: Thành phần của mỡ tự nhiên là:
A. Este của axit stearic (C17H35COOH) B. Muối của axit béo.
C. Este của axit panmitic (C15H31COOH) D. Este của axit oleic (C17H33COOH)
Đáp án: D
Bài 3: Thành phần chủ yếu của nhiều loại bột giặt tổng hợp là:
A. Este của axit béo B. Dẫn xuất của xenlulozơ
C. Ankyl sunfat D. Xà phòng nhân tạo
liệu nhé
Đáp án: C
Bài 4: Khi dầu mỡ thực động vật để lâu ngày sẽ có hiện tượng ôi dầu mỡ và có mùi đặc trưng. Đó là mùi của
hợp chất nào sau đây.
A. Ancol B. Hiđrocacbon thơm
C. Este D. Andehit
Đáp án: D
Bài 5: Để làm sạch vết dầu ăn dính trên quần áo ta nên dùng phương pháp nào sau đây?
A. Nhỏ vài giọt cồn vào vết dầu ăn B. Giặt bằng nước
C. Giặt bằng xăng D. Giặt bằng xà phòng
Đáp án: D
Bài 6: Bơ nhân tạo được sản xuất từ hợp chất nào sau đây?
A. Protein B. Gluxit C. Lipit D. Đường
Đáp án: C
Bài 7: Khi thủy phân bất kì một chất béo nào thì cũng luôn thu được:
A. Axit oleic B. Glixerol C. Axit stearic D. Axit panmitic
Đáp án: B
Bài 8: Sản phẩm hidro hóa triglixerit của axit cacboxylic không no, được gọi là:
A. Dầu thực vật B. Mỡ thực phẩm
C. Mỡ hóa học D. Macgarin (dầu thực vật hidro hóa)
Đáp án: C
Bài 9: Dầu ăn là khái niệm dùng để chỉ:
A. Lipit thực vật B. Lipit động vật và một số ít lipit thực vật
C. Lipit thực vật và một số ít lipit động vật D. Lipit động vật
Đáp án: C
Bài 10: Cho este X có CTCT CH3COOCH=CH2. Câu nào sau đây sai?
A. X là este chưa no
B. X được điều chế từ phản ứng giữa rượu và axit tương ứng.
C. X có thể làm mất màu nước brom D. Xà phòng hoá cho sản phẩm là muối và anđehit.
Este CH3COOCH=CH2 được điều chế theo phản ứng :
CH3COOH + C2H2 → CH3COOCH=CH2
liệu nhé
Đáp án: B
Bài 11: Số công thức cấu tạo các đồng phần đơn chức, mạch hở có thể có của C4H6O2 là
A. 7 B. 4 C. 8 D. 5
Đáp án: A
C4H6O2 có ∆ = 2 và hai nguyên tử oxi
Đồng phân este đơn chức, không no có một nối đôi ở gốc và đồng phân axit cacboxylic đơn chức không no
một nối đôi ở gốc.
Đồng phân este : HCOOCH=CH-CH3; HCOOCH2-CH=CH2
CH3COOCH=CH2; CH2=CHCOOCH3
Đồng phân axit cacboxylic: CH2=CH-CH2-COOH
CH3-CH=CH-COOH
CH2=C(CH3)-COOH
Bài 12: Viết công thức cấu tạo các chất có tên sau đây:
a) Isopropyl b) alylmetacrylat
c) Phenyl axetat d) sec – Butyl fomiat
Đáp án:
a) CH3COOCH(CH3)2
b) H2C=C(CH3)-COO-CH2-CH=CH2
c) CH3COOC6H5
d) HCOO-CH(CH3)-CH2-CH3
Câu 13: Ứng với công thức C4H8O2 có bao nhiêu este là đồng phân của nhau ?
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
Đáp án: A
Câu 14: Este có mùi dứa là
A. isoamyl axetat. B. etyl butirat. C. etyl axetat. D. geranyl axctat.
Đáp án: B
Câu 15: Đun nóng este HCOOCH3 với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là
A. CH3COONa và C2H5OH. B. HCOONa và CH3OH.
C. HCOONa và C2H5OH. D. CH3COONa và CH3OH.
Đáp án: B
liệu nhé
Câu 16: Este nào sau đây khi phản ứng với dung dịch NaOH dư, đun nóng không tạo ra hai muối ?
A. C6H5COOC6H5 (phenyl benzoat). B. CH3COO-[CH2]2-OOCCH2CH3.
C. CH3OOC-COOCH3. D. CH3COOC6H5 (phenyl axetat).
Đáp án: C
Câu 17: Este đơn chức X có tỉ khối hơi so với CH4 là 6,25. Cho 20 gam X tác dụng với 300 ml dung dịch KOH
1M (đun nóng). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 28 gam chất rắn khan. Công thức của X là
A. HCOOC4H7. B. CH3COOC3H5 C. C2H3COOC2H5. D. C2H5COOC2H3.
Đáp án: D
CHỦ ĐỀ 2. CÁC PHẢN ỨNG HÓA HỌC CỦA ESTE
Cần nắm vững và vận dụng tốt các tính chất lí hóa của este và các hợp chất khác như hidrocacbon, dẫn xuất
hidrocacbon (dẫn xuất halogen, ancol, andehit, axit và sự chuyển hóa giữa chúng).
Ví dụ minh họa
Bài 1: Cho sơ đồ điều chế chất E từ metan như sau:
Vậy chất E là?

Bài 2: Cho sơ đồ sau:
Vậy chất Z là?

Bài 3: Hoàn thành sơ đồ phản ứng sau:


Bài 1: Cho phản ứng:

Sản phẩm thu được từ phản ứng trên gồm:
CH3CH2COOCH + CH2=CHOH
CH2=CHCOOH + CH3CH2OH
CH3CH2COOCH + CH3CHO
CH3CH2OH + CH3CHO
Đáp án: C
Vì CH2=CH-OH kém bền nên sẽ biến thành CH3CHO

Bài 2: Cho sơ đồ chuyển hóa:
X, Y đều là những chất hữu cơ đơn chức hơn kém nhau 1 nguyên tử C.
Tìm đáp án đúng.
A. X là CH3–COO–CH=CH2
B. Y là CH3–CH2–CH=O
liệu nhé

Đáp án: C
Bài 3: Xác định công thức cấu tạo các chất A2, A3, A4 theo sơ đồ biến hóa sau:
C4H8O2 → A2 → A3 → A4 → C2H6
A. C2H5OH; CH3COOH và CH3COONa B. C3H7OH; C2H5COOH và C2H5COONa
C. C4H9OH; C3H7COOH và C3H7COONa D. Câu A,B,C đúng
Đáp án: B
Bài 4: Cho sơ đồ chuyển hoá sau:

1) C3H4O2 + NaOH → (A) + (B)
2) (A) + H2SO4 loãng → (C) + (D)
3) (C) + AgNO3 + NH3 + H2O → (E) + Ag↓ + NH4NO3
4) (B) + AgNO3 + NH3 + H2O → (F) + Ag↓ + NH4NO3
Các chất B và A có thể là:
A. CH3CHO và HCOONa B. HCOOH và CH3CHO
C. HCHO và HCOOH D. HCHO và CH3CHO
Đáp án: A
(1) HCOOCH=CH2 + NaOH → HCOONa + CH3CHO
(2) HCOONa + H2SO4 → HCOOH + Na2SO4
(3) HCOOH + AgNO3 + NH3 + H2O → (NH4)2CO3 + Ag + NH4NO3
(4) CH3CHO + AgNO3 + NH3 + H2O → CH3COONH4 + Ag + NH4NO3
Bài 5: Thủy phân este E có công thức phân tử C4H8O2 với xúc tác axit vô cơ loãng, thu được hai sản phẩm hữu
cơ X, Y (chỉ chứa các nguyên tử C, H, O). Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y bằng một phản ứng duy nhất.
Chất X là:
A. Axit axetic B. Rượu etylic C. Etyl axetat D. Axit fomic
Đáp án: B
Ta thấy:
Vậy X là C2H5OH

CHỦ ĐỀ 3. CÁCH ĐIỀU CHẾ, NHẬN BIẾT ESTE
liệu nhé

Nắm chắc các tính chất hóa học của các este và tính chất riêng biệt của từng este như làm đổi màu quỳ tím,
làm mất màu dung dịch brom với este có nối đôi, tạo phức với Ag+ … và phương pháp điều chế este.
Ví dụ minh họa
Bài 1: Từ đá vôi, than đá và các chất vô cơ cần thiết điều chế HCOOCH3, CH3COOC2H5
Bài 2: Trình bày phương pháp hóa học nhận biết các dung dịch sau: HCOOH,CH3COOH, HCOOC2H5,
CH3COOCH3, C2H3COOH
Trích mỗi dung dịch 1 ít làm mẫu thử. Cho quỳ tím lần lượt vào các chất thử trên
Các mẫu thử làm quỳ tím hóa đỏ là : HCOOH, CH3COOH, C2H3COOH (nhóm 1)
Các mẫu thử còn lại không có hiện tượng gì (nhóm 2)
Cho dung dịch nước brom lần lượt vào các mẫu thử ở nhóm 1. Mẫu thử làm mất màu nước brom là
C2H3COOH.

liệu nhé
Cho dung dịch AgNO3|NH3 lần lượt vào 2 mẫu thử còn lại và đun nóng nhẹ. Mẫu thử tạo kết tủa bạc là
HCOOH.
Mẫu thử không có hiện tượng gì là CH3COOH

Cho dung dịch AgNO3|NH3 lần lượt vào 2 mẫu thử ở nhóm 2 và đun nóng nhẹ. Mẫu thử tạo kết tủa trắng bạc
là HCOOCH3
Còn lại là CH3COOCH3.

Bài 3: Trình bày phương pháp hóa học để tách các chất ra khỏi nhau từ hỗn hợp axit axetic và etyl axetat.
Cho hỗn hợp tác dụng với CaCO3. Sau đó cô cạn hỗn hợp etyl axetat hóa hơi, ngưng tụ lại được chất lỏng.
chất rắn thu được sau khi chưng cất cho tác dụng với H2SO4. Hỗn hợp thu được lại tiến hành chưng cất thu
được CH3COOH

Bài 1: Phản ứng nào sau đây dùng để điều chế xà phòng?
A. Đun nóng axit béo với dung dịch kiềm. B. Đun nóng chất béo với dung dịch kiềm.
C. Đun nóng glixerol với các axit béo. D. Cả A, B đều đúng.
Đáp án: D
Xà phòng là muối của natri của các axit béo (RCOONa).
Khi đun axit béo với kiềm : RCOOH + NaOH → RCOONa + H2O.
Khi đun chất béo với kiềm : C3H5(OOCR)3 + 3NaOH → C3H5(OH)3 + 3RCOONa.
Bài 2: Khi xà phòng hóa tristearin ta thu được sản phẩm là
A. C15H31COONa và etanol. B. C17H35COOH và glixerol.
C. C15H31COOH và glixerol. D. C17H35COONa và glixerol.
Đáp án: D
Bài 3: Khi xà phòng hóa tripanmitin ta thu được sản phẩm là
A. C15H31COONa và etanol. B. C17H35COOH và glixerol.
C. C15H31COONa và glixerol. D. C17H35COONa và glixerol.
Đáp án: C
Tripanmitin : (C15H31COO)3C3H5 + 3NaOH → 3C15H31COONa + C3H5(OH)3
Bài 4: Metyl acrylat được điều chế từ axit và rượu nào ?
A. CH2=C(CH3)COOH và C2H5OH. B. CH2=CHCOOH và C2H5OH.
C. CH2=C(CH3)COOH và CH3OH. D. CH2=CHCOOH và CH3OH.
Đáp án: D
Bài 5: Propyl fomat được điều chế từ
A. axit fomic và ancol metylic. B. axit fomic và ancol propylic.
C. axit axetic và ancol propylic. D. axit propionic và ancol metylic.
Đáp án: B
Bài 6: Thủy phân este C4H6O2 (xúc tác axit) được hai chất hữu cơ X, Y. Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y.
Vâ ̣y X là :
A. anđehit axetic. B. ancol etylic. C. axit axetic. D. axit fomic.
Đáp án: A
Bài 7: Thủy phân este E có công thức phân tử C4H8O2 với xúc tác axit vô cơ loãng, thu được hai sản phẩm hữu
cơ X, Y (chỉ chứa các nguyên tử C, H, O). Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y. Este E là :
A. propyl fomat. B. etyl axetat. C. isopropyl fomat. D. metyl propionat.
Đáp án: B
Bài 8: Cho sơ đồ điều chế chất E từ metan như sau:
Vậy chất E là:

A. C2H5OH B. CH3COOH C. HCOOCH3 D. CH3CHO
Đáp án: C
CHỦ ĐỀ 4. BÀI TOÁN VỀ PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY ESTE

CTTQ este: CnH2n+2-2k-2xO2x
PT tổng quát
TH este no, đơn chức

⇒ nH2O = nCO2 ; neste = 1,5nCO2 - nO2
⇒ Số nguyên tử C là

Trường hợp đốt cháy một hỗn hợp nhiều este thuộc cùng dãy đồng đẳng thì ta cũng kết luận tương tự như
trên.
nhỗn hợp = 1,5nCO2 - nO2
ở đây :

,với nmin < n– < nmax
khác với axit cacboxylic giá trị n– trong este luôn lớn hơn 2.
Ví dụ minh họa
Bài 1: Đốt cháy hoàn toàn 7,4 gam este X đơn chức thu được 6,72 lít khí CO 2 (đktc) và 5,4 gam nước. Xác định
công thức phân tử của X.
Ta có : nCO2 = 6,72/22,4 = 0,3 (mol) và nH2O = 5,4/18 = 0,3 (mol)
Vì khi đốt cháy X thu được nH2O = nCO2 nên X là este no đơn chức
Gọi công thức của este no, đơn chức là : CnH2nO2 (n ≥ 2)
Theo đề bài, ta có: MX = (0,3/n).(14n + 32) = 7,4 ⇒ n = 3

Vậy công thức phân tử của X là : C3H6O2.
Bài 2: Đốt cháy hoàn toàn 1,76 gam một este X thu được 3,52 gam CO2 và 1,44 gam H2O. Xác định công thức
phân tử của X?
Ta có: nCO2 = 3,52/44 = 0,08 (mol); nH2O = 1,44/18 = 0,08(mol)
Do nCO2 = nH2O ⇒ X có độ bất bão hòa của phân tử ∆ = 1
X là este no, đơn chức ⇒ X dạng CnH2nO2
Vậy công thức phân tử của X là : C4H8O2

Bài 3: Đốt cháy hoàn toàn 4,2 gam một este E thu được 6,16 gam CO2 và 2,52 gam H2O. Xác định công thức
phân tử , công thức cấu tạo , gọi tên E.
Ta có; nCO2 = 6,16/44 = 0,14(mol); nH2O = 2,52/18 = 0,14 (mol)
Do nCO2 = nH2O ⇒ ∆ = 1 ⇒ E là este no,đơn chức dạng: CnH2nO2
n = 2 ⇒ C2H4O2 ⇒ CTPT của E là HCOOCH3 (metyl fomiat)

Bài 4: Đốt cháy hoàn toàn một lượng hỗn hợp hai este, cho sản phẩm phản ứng cháy qua bình đựng P 2O5 dư,
khối lượng bình tăng thêm 6,21 gam, sau đó cho qua tiếp dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 34,5 gam kết tủa.
Các este nói trên thuộc loại gì (đơn chức hay đa chức, no hay không no)?
Khối lượng tăng lên của bình P2O5 là khối lượng H2 O
P2O5 + 3H2O → 2H3PO4
Có kết tủa tạo thành là do CO2 hấp thụ
CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O
Ta có: nCaCO3 = 34,5/100 = 0,345 (mol)
nH2O = 6,21/18 = 0,345 (mol); nCO2 = nCaCO3 = 0,345 (mol)
Số mol H2O = số mol của CO2 ⇒ ∆ = 1
Do đó, hai este đều no, đơn chức
Bài 5: Đốt cháy hoàn toàn 3,7 gam một este đơn chức X thu được 3,36 lít khí CO 2 (đktc) và 2,7 gam nước. Tìm
công thức phân tử của X.
ta có: nCO2 = 3,36/22,4 = 0,15 (mol) và nH2O = 2,7/18 = 0,15 (mol)
Vì nCO2 = nH2O ⇒ este no,đơn chức
Gọi công thức este no, đơn chức là : CnH2nO2 (n ≥ 2)
Theo đề bài, ta có phương trình:

mX = (0,15/n).(14n + 32) = 3,7 ⇒ 2,1n + 4,8 = 3,7n ⇒ n = 3
Vậy công thức phân tử của X là : C3H6O2
Bài 1: Hỗn hợp X gồm 2 este no, đơn chức, mạch hở. đốt cháy hoàn toàn một lượng X cần dùng vừa đủ 3,976
lít khí oxi (đktc), thu được 6,38 gam CO2. Mặt khác, X tác dụng với dung dịch NaOH , thu được một muối và
hai ancol là đồng đẳng kế tiếp. Công thức phân tử của hai este trong X là :
A. C2H4O2 và C5H10O2 B. C2H4O2 và C3H6O2
C. C3H4O2 và C4H6O2 D. C3H6O2 và C4H8O2
Đáp án: B
Khi thủy phân X bời dung dịch NaOH, thu được muối và hai ancol là đồng đẳng liên tiếp X gồm hai este no,
đơn chức, mạch hở đồng đẳng kế tiếp.
Bài 2: Đốt cháy hoàn toàn 10 ml một este cần dùng hết 45 ml O2, thu được VCO2 : VH2O = 4 : 3. Ngưng tụ sản
phẩm cháy thấy thể tích giảm 30 ml. Các thể tích đo ở cùng điều kiện. Công thức của este đó là :
A. C8H6O4. B. C4H6O2. C. C4H8O2 D. C4H6O4.
Đáp án: B
Đối với các chất khi và hơi, tỉ lệ về thể tích bằng tỉ lệ về số mol nên có thể áp dụng định luật bảo toàn nguyên
tố theo thể tích của các chất.
Theo giả thiết suy ra : VH2O = 30 ml ; VCO2 = 40 ml
Sơ đồ phản ứng :
CxHyOz + O2 → CO2 + H2O
Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố cho các nguyên tố C, H, O ta có :
Vậy este có công thức là C4H6O2.

Bài 3: Đốt cháy hoàn toàn 2,28 gam X cần 3,36 lít oxi (đktc) thu hỗn hợp CO 2 và H2O có tỉ lệ thể tích tương
ứng 6 : 5. Nếu đun X trong dung dịch H2SO4 loãng thu được axit Y có dY/H2 và ancol đơn chức Z. Công thức của
X là :
A. C2H5COOC2H5. B. CH3COOCH3. C. C2H3COOC2H5. D. C2H3COOC3H7.
Đáp án: D
Vì VCO2 : VH2O = nCO2 : nH2O = 6 : 5 ⇒ nC : nH = 6 : 10 = 3 : 5.
Bài 4: Đốt cháy hoàn toàn 0,11 gam một este X ( tạo nên từ một axit cacboxylic đơn chức và một ancol đơn
chức) thu được 0,22 gam CO2 và 0,09 gam H2O. Số este đồng phân của X là:
A. 2. B. 5. C. 6. D. 4.
Đáp án: D
Số mol CO2 bằng số H2O bằng 0,005 nên X là este no, đơn chức CnH2nO2.
CnH2nO2 → nCO2
Ta có hệ :
Số este đồng phân của X là 4.

HCOOCH2CH2CH3 ; HCOOCH(CH3)CH3 ; CH3COOCH2CH3 ; CH3CH2COOCH3.
Bài 5: Hỗn hợp X gồm vinyl axetat, metyl axetat và etyl fomat. Đốt cháy hoàn toàn 3,08 gam X, thu được 2,16
gam H2O. Phần trăm số mol của vinyl axetat trong X là :
A. 25%. B. 27,92%. C. 72,08%. D. 75%.
Đáp án: A
Hỗn hợp X gồm CH3COOCH=CH2; CH3COOCH3; HCOOC2H5.
Đặt công thức chung của ba chất là
Phần trăm về số mol của CH3COOC2H3 = 25%.

Bài 6: Đốt cháy hoàn toàn 3,42 gam hỗn hợp gồm axit acrylic, vinyl axetat, metyl acrylat và axit oleic, rồi hấp
thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)2 (dư). Sau phản ứng thu được 18 gam kết tủa và dung dịch
X. Khối lượng X so với khối lượng dung dịch Ca(OH)2 ban đầu đã thay đổi như thế nào ?
A. Tăng 2,70 gam. B. Giảm 7,74 gam. C. Tăng 7,92 gam. D. Giảm 7,38 gam.
Đáp án: D
Các chất đề cho đều có dạng CnH2n-2O2. Đặt công thức phân tử trug bình của các chất là

Vậy dung dịch sau phản ứng giảm so với dung dịch X là :
mCaCO3 - (mCO2 + mH2O) = 7,38 gam.
Bài 7: Đốt cháy 6 gam este E thu được 4,48 lít CO2 (đktc) và 3,6 gam H2O. Biết E có phản ứng tráng gương với
dung dịch AgNO3/NH3. Công thức cấu tạo của E là :
A. CH3COOCH2CH2CH3. B. HCOOCH2CH2CH3.
C. HCOOC2H5. D. HCOOCH3.
Đáp án: D
Đốt cháy E thu được mol nên E là este no, đơn chức, mạch hở có công thức phân tử là CnH2nO2.
E là C2H4O2(HCOOCH3).
Bài 8: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol X chỉ chứa nhóm chức este ta thu được 4.48 lít CO 2 (đktc) và 3,6 gam H2O.
CTPT của este X có thể là:
A. C6H8O2 B. C4H8O4 C. C2H4O2 D. C3H6O2
Đáp án: C
Ta có: nCO2 = 4,48/22,4 = 0,2 (mol); nH2O = 3,6/18 = 0,2 (mol)
0,1 mol este khi chát tạo ra 0,2 mol CO2 và 0,2 mol H2O nên este là C2H4O2.
CHỦ ĐỀ 5. BÀI TOÁN VỀ PHẢN ỨNG THỦY PHÂN
Với este đơn chức
+ Trong phản ứng thủy phân este đơn chức thì tỉ lệ nNaOH : n este = 1:1 Riêng phản ứng thủy phân este
của phenol thì tỉ lệ là nNaOH : n este = 2:1
+ Phản ứng thủy phân este thu được anđehit thì este phải có công thức là RCOOCH=CH–R’.
+ Phản ứng thủy phân este thu được xeton thì este phải có công thức là RCOOC(R’’)=CH–R’.
(R’ có thể là nguyên tử H hoặc gốc hiđrocacbon, R’’ phải là gốc hiđrocacbon ).
+ Este có thể tham gia phản ứng tráng gương thì phải có công thức là HCOOR.
+ Este sau khi thủy phân cho sản phẩm có khả năng tham gia phản ứng tráng gương thì phải có công thức
là HCOOR hoặc RCOOCH=CH–R’.
+ Nếu thủy phân este trong môi trường kiềm mà đề bài cho biết : “...Sau khi thủy phân hoàn toàn este, cô
cạn dung dịch được m gam chất rắn” thì trong chất rắn thường có cả NaOH hoặc KOH dư.
+ Nếu thủy phân este mà khối lượng các chất tham gia phản ứng bằng khối lượng của sản phẩm tạo thành
thì este đem thủy phân là este vòng.
Với este đa chức
+ Trong phản ứng thủy phân este đa chức thì tỉ lệ nNaOH : n este > 1
Nếu T = 2 Este có 2 chức, T = 3 Este có 3 chức...
+ Este đa chức có thể tạo thành từ ancol đa chức và axit đơn chức; ancol đơn chức và axit đa chức; cả axit
và ancol đều đa chức; hợp chất tạp chức với các axit và ancol đơn chức.
Ví dụ minh họa
Bài 1: Muốn thuỷ phân 5,6 gam hỗn hợp etyl axetat và etyl fomiat (etyl fomat) cần 25,96 ml NaOH 10% (D =
1,08 g/ml). Thành phần % khối lượng của etyl axetat trong hỗn hợp là :
A. 47,14%. B. 52,16%. C. 36,18%. D. 50,20%.
Đặt x là số mol CH3COOC2H5 và y là số mol HCOOC2H5.
Phương trình phản ứng:

CH3COOC2H5 + NaOH → CH3COONa + C2H5OH (1)
HCOOC2H5 + NaOH → HCOONa + C2H5OH (2)
Theo giả thiết và các phản ứng ta có hệ phương trình :
⇒ x = 0,03 và y = 0,04.

⇒ % mCH3COOC2H5 = 47,14%.
Đáp án A.
Bài 2: Cho m gam chất hữu cơ đơn chức X tác dụng vừa đủ với 50 gam dung dịch NaOH 8%, sau khi phản ứng
hoàn toàn thu được 9,6 gam muối của một axit hữu cơ và 3,2 gam một ancol. Công thức của X là :
A. CH3COOC2H5. B. C2H5COOCH3.
C. CH2=CHCOOCH3. D. CH3COOCH=CH2.
Đặt công thức của X là RCOOR’.
Theo giả thiết ta có :
MR’OH = R’+ 17 = 32 R’= 15 (CH3–) và MRCOONa = R + 67 = 96

R = 29(C2H5–).
Vậy công thức của X là C2H5COOCH3.
Đáp án B.
Bài 3: Một este X tạo bởi axit đơn chức và ancol đơn chức có tỉ khối với He bằng 22. Khi đun nóng X với dung
dịch NaOH tạo ra muối có khối lượng bằng 17/22 lượng este đã phản ứng. Tên X là:
A. Etyl axetat. B. Metyl axetat. C. Iso-propyl fomat. D. Metyl propionat.
Este có công thức dạng RCOOR’, muối tạo thành là RCOONa.
Phương trình phản ứng :
RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH
Vì số mol este bằng số mol muối, nên tỉ lệ về khối lượng của chúng cũng là tỉ lệ về khối lượng mol.
⇒ 17R’ - 5R = 726 (1).

Mặt khác Meste = 4.22 = 88 ⇒ R + 44 + R’ = 88 ⇒ R + R’ = 44 (2).
Từ (1) và (2) ta có : R = 1 (H-); R’ = 43 (C3H7-). Vậy tên este là iso-propyl fomat
Bài 4: Xà phòng hóa 8,8 gam etyl axetat bằng 200 ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn
toàn, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được bao nhiêu gam muối khan?
Ta có: nCH3COOC2H5 = 5,5/88 = 0,1 (mol)
Và nNaOH ban đầu = 0,2 .0,2 = 0,04 (mol)
Este dư, NaOH hết
CH3COOC2H5 + NaOH → CH3COONa + C2H5OH (1)
Từ (1) ⇒ nCH3 COONa = nNaOH = 0,04 (mol)
mCH3 COONa = 0,04 .82 = 3,28(gam)
Bài 5: Este X được tạo thành từ etylen glicol và hai axit cacboxylic đơn chức. Trong phân tử este, số nguyên tử
cacbon nhiều hơn số nguyên tử oxi là 1. Khi cho m gam X tác dụng với dung dịch NaOH (dư) thì lượng NaOH
đã phản ứng là 10 gam. Giá trị của m là :
A. 14,5. B. 17,5. C. 15,5. D. 16,5.
Theo giả thiết ta cho biết X là este hai chức của etylen glicol và axit hữu cơ đơn chức; X có 4 nguyên tử O và
có 5 nguyên tử C.
Vậy công thức của X là : HCOOC2H4OOCCH3
HCOOC2H4OOCCH3 + 2NaOH → HCOONa + CH3COONa + C2H4(OH)2
Theo giả thiết và (1) ta có : nHCOOC2H4OOCCH3 = 1/2 nNaOH = 1/2 . 10/40 = 0,125 mol
Vậy mX = 0,125.132 = 16,5 gam.
Bài 1: Để xà phòng hóa 17,4 gam một este no đơn chức cần dùng 300 ml dung dịch NaOH 0,5M. tìm công thức
phân tử của este đem dùng.
Vậy công thức phân tử của este là C6H12O2)
Đáp án: A
Gọi công thức của este no, đơn chức là CnH2nO2
Khi xà phòng hóa thì : neste = nNaOH
neste = 0,3 .0,5 = 0,15 (mol) ⇒ Meste = 17,4/0,15 = 116
14n + 32 = 116 ⇒ n = 6
Bài 2: Thủy phân hoàn toàn 8,8 gam este đơn chức, mạch hở X với 100 ml dung dịch KOH 1M (vừa đủ ) thu
được 4,6 gam một ancol Y. Xác định tên gọi của X.
A. CH3COOCH3 B. HCOOC2H5 C. CH3COOC2H5 D. C2H5COOC2H5
Đáp án: C
Gọi công thức este đơn chức X là RCOOR'
Ta có: nKOH = 0,1*1 = 0,1(mol)
RCOOR' + KOH → RCOOK + R'OH (1)
Từ (1) ⇒ nR'OH = 0,1(mol) ⇒ MR'OH = 4,6/0,1 = 46
⇒ R' = 29 ⇒ C2H5-
Y: C2H5OH ⇒ X là CH3COOC2H5( vì MX = 88) : etyl axetat
Bài 3: E là este của một axit đơn chức và ancol đơn chức. Để thủy phân hoàn toàn 6,6 gam chất E phải dùng
34,1 ml dung dịch NaOH 10% (d = 1,1 g/ml). Lượng NaOH này dùng dư 25% so với lượng NaOH phản ứng.
Công thức cấu tạo đúng của E là:
A. CH3COOCH3 B. HCOOC3H7 C. CH3COOC2H5 D. Cả B và C đều đúng
Đáp án: D
Ta có:

⇒ ME = 88 gam ⇔ R + 44 + R’ = 88 ⇒ R + R’ = 44
- Khi R = 1 ⇒ R’ = 43 (C3H7) ⇒ CTCT (E): HCOOC3H7(propyl fomiat)
- Khi R = 15 ⇒ R’ = 29 ⇒ CTCT (E): CH3COOC2H5 (etyl axetat)
Bài 4: Để xà phòng hóa 17,4 gam một este no đơn chức cần dùng 300 ml dung dịch NaOH 0,5M. Công thức
phân tử của este là:
Đáp án: C
Gọi công thức của este no, đơn chức là CnH2nO2
⇒ neste = nNaOH
⇒ neste = 0,3 x 0,5 = 0,15 (mol) ⇒ Meste = 17,4/0,15 = 116
⇒ 14n + 32 = 116 ⇒ n = 6
Vậy công thức phân tử của este là C6H12O2.
Bài 5: Cho axit salixylic (axit o-hiđroxibenzoic) phản ứng với anhiđrit axetic, thu được axit axetylsalixylic (o-
CH3COO–C6H4–COOH) dùng làm thuốc cảm (aspirin). Để phản ứng hoàn toàn với 43,2 gam axit
axetylsalixylic cần vừa đủ V lít dung dịch KOH 1M. Giá trị của V là :
A. 0,72. B. 0,48. C. 0,96. D. 0,24.
Đáp án: A
o-CH3COO–C6H4–COOH + 3KOH → CH3COOK + o-KO–C6H4–COOK + H2O (1)
⇒ nKOH = 3.no-CH3COO–C6H4–COOH = 3 . 43,2/180 = 0,72 mol
Bài 6: Xà phòng hoá 22,2 gam hỗn hợp gồm 2 este đồng phân, cần dùng 12 gam NaOH, thu 20,492 gam muối
khan (hao hụt 6%). Trong X chắc chắn có một este với công thức và số mol tương ứng là :
A. HCOOC2H5 0,2 mol. B. CH3COOCH3 0,2 mol.
C. HCOOC2H5 0,15 mol D. CH3COOC2H3 0,15 mol.
Đáp án: A
nEste = n = 0NaOH,3 mol; mmuối theo lí thuyết = 20,492/94 . 100 = 21,8 gam.
Meste = 22,2/0,3 = 74 gam/mol ⇒ công thức phân tử của 2 este có dạng C 3H6O2. Vậy công thức cấu tạo của
hai este là HCOOC2H5 và CH3COOCH3.
Gọi x là mol của HCOOC2H5 và y là số mol của CH3COOCH3. Ta có hệ
Bài 7: Xà phòng hoá hoàn toàn m gam lipit X bằng 200 gam dung dịch NaOH 8% sau phản ứng thu được 9,2
gam glixerol và 94,6 gam chất rắn khan. Công thức cấu tạo của X là :
A. (C17H35COO)3C3H5. B. (C15H31COO)3C3H5.
C. (C17H33COO)3C3H5. D. (C17H31COO)3C3H5.
Đáp án: D
Đặt công thức trung bình của lipit X là C3H5(OOCR)3.
C3H5(OOCR)3 + 3NaOH → C3H5(OH)3 + 3RCOONa (1)
Theo giả thiết ta có
⇒ Do đó trong 94,6 gam chất rắn có 0,1 mol NaOH dư và 0,3 mol RCOONa.
⇒ 0,1.40 + (R + 67).0,3 = 94,6 ⇒ R = 235 ⇒ R là C17H31–
Bài 8: Đun nóng 66,3 gam etyl propionat với 400 ml dung dịch NaOH 2M, cô cạn dung dịch sau phản ứng khối
lượng chất rắn thu được là:
A. 62,4 gam. B. 59,3 gam. C. 82,45 gam. D. 68,4 gam.
Đáp án: D
Bảo toàn khối lượng ⇒ chất rắn = 66,3 + 0,8.40 - 0,65.46 = 68,4 g
CHỦ ĐỀ 6. XÁC ĐỊNH CHỈ SỐ XÀ PHÒNG HÓA, CHỈ SỐ AXIT, CHỈ SỐ IOT CỦA CHẤT BÉO
- Số miligam KOH dùng để trung hòa lượng axit tự do trong 1 gam chất béo gọi là chỉ số axit của chất béo
- Chỉ số xà phòng của chất béo: là số miligam KOH cần để xà phòng hóa triglixerit (tức chất béo) và trung
hòa axit béo tự do trong gam chất béo.
- Chỉ số iot: là số gam iot có thể cộng vào 100 gam lipit. Chỉ số này dùng để đánh giá mức độ không no của
lipit
Ví dụ minh họa
Bài 1: Để trung hòa lượng axit béo tự do có trong 14 gam một mẩu chất béo cần 15ml dung dịch KOH 0,1M.
Chỉ số axit của mẩu chất béo trên là:
A. 6,0 B. 7,2 C. 4,8 D. 5,5
Theo định nghĩa: chỉ số axit của chất béo là số miligam KOH cần dùng để trung hòa hết các axit béo tự do có
trong 1 gam chất béo.
Ta có: mKOH = 0,015 x 0,1 x 56000 = 84 (mg)
⇒ Chỉ số axit là: 84/14 = 6
Bài 2: Để tác dụng hết với 100 gam lipit có chỉ số axit bằng 7 phải dùng 17,92 gam KOH. Khối lượng muối thu
được là:
A. 108,265 g B. 170 g C. 82,265 g D. 107,57 g
Ta có: mKOH cần dùng = 7 x 100 = 700 mg = 0,7 (gam)
⇒ nKOH = 0,7/56 = 0,0125 (mol)
Vậy mmuối = 100 + mKOH - mH2O - mglixerol

= 100 + 17,92 – 0,0125 x 18 – 0,3075/3 x 92 = 108, 265 (gam)
Bài 3: Hãy tính khối lượng NaOH cần dùng để trung hòa axit tự do có trong 5 gam chất béo với chỉ số axit
bằng 7.
Theo định nghĩa, chỉ số axit của chất béo bằng 7 nghĩa là muốn trung hòa lượng axit béo tự do trong 1 gam
chất béo phải dùng 7 mg KOH. Vậy muốn trung hòa axit béo tự do trong 5 gam chất béo có chỉ số 7 thì phải
dùng 5 * 7 = 35 mg KOH, hay 0,035/56 mol KOH
⇒ 0,035/56 mol OH- ⇒ 0,035/56 mol NaOH ⇒ khối lượng NaOH cần để trung hòa axit tự do trong 5 gam
chất béo có chỉ số axit bằng 7 là:
mNaOH = 0,035/56*40g = 25(mg) = 0,025g|5g chất béo
Bài 1: Để xà phòng hóa hoàn toàn 2,52 gam một lipit cần dùng 90ml dung dịch NaOH 0,1M. Chỉ số xà phòng
của lipit là:
A. 210 B. 150 C. 187 D. 200
Đáp án: D
Ta có: nKOH = nNaOH = 0,09 x 0,1 = 0,009 (mol)
⇒ mKOH = 0,009 x 56 = 0,504 (gam) = 504 (mg)
1 gam lipit cần: 504/2,52 = 200 (mg) KOH
Vậy chỉ số xà phòng là 200
Bài 2: Khi trung hòa 2,8 gam chất béo cần 3 ml dung dịch KOH 0,1M. tính chỉ số axit chủa chất béo đó.
A. 6 B. 5 C. 7 D. 8
Đáp án: A
Ta có: nKOH = 0,1 .0,003 = 0,0003 (mol)
⇒ mKOH = 0,0003 .56 = 0,0168(gam) = 16,8 (mg)
Vậy chỉ số axit = 16,8/2,8 = 6
Bài 3: Muốn trung hòa 5,6 gam một chất béo X đó cần 6ml dung dịch KOH 0,1M. Hãy tính chỉ số axit của chất
béo X và tính lượng KOH cần trung hòa 4 gam chất béo có Y chỉ số axit bằng 7.
A. 5 và 14mg KOH B. 4 và 26mg KOH C. 3 và 56mg KOH D. 6 và 28mg KOH
Đáp án: D
Trung hòa 4g chất béo cần mKOH = 4.7 = 28 (mg)

Bài 4: Chỉ số iot của triolein có giá trị bằng bao nhiêu?
A. 26,0 B. 86,2 C. 82,3 D. 102,0
Đáp án: B
Phản ứng: (C17H33COO)3C3H5 + 3I2 → (C17H33COOI2)3C3H5
⇒ Chỉ số iot là: (3 × 254)/884 x 100 = 86,2
Bài 5: Số miligam KOH trung hòa hết lượng axit tự do và xà phòng của chất béo. Tính chỉ số xà phòng hóa của
mẫu chất béo có chỉ số axit bằng 7 chứa tritearoylglixerol còn lẫn một lượng axit stearic.
A. 175 B. 168 C. 184 D. 158
Đáp án: A
Khối lượng KOH trung hòa axit : 0,007 (gam)
nKOH = 0,007/56 = 0,125.10-3 (mol)
Khối lượng C17H35COOH trong 1 gam chất béo là:
0,125.10-3.890 = 0,11125 (gam)
Khối lượng tristearoyl glixerol trong 1 gam chất béo là: 0,8875 (gam)
≈0,001 (mol) ⇒ nKOH = 0,003(mol) ⇒ mKOH = 0,168(gam)
Chỉ số xà phòng hóa là : 168 + 7 = 175.
Bài 6: Để xà phòng hóa 63 mg chất béo trung tính cần 10,08 mg NaOH. Xác định chỉ số xà phòng của chất béo
đem dùng.
A.112 B. 124 C.224 D.214
Đáp án: C
Chỉ số xà phòng = 14,112/0,063 = 224

CHỦ ĐỀ 7. BÀI TOÁN VỀ CHẤT BÉO
Chất béo (lipit) thuộc loại este nên cũng tham gia phản ứng đặc trưng của este như phản ứng thủy phân
(trong mối trường axit hay trong môi trường kiềm). Ngoài ra với lipit không no còn có phản ứng cộng như công
H2, cộng Iôt...
Ví dụ minh họa
Bài 1: Thủy phân hoàn toàn 444 gam một lipit thu được 46 gam glixerol (glixerin)và hai loại axit béo. Xác định
công thức của hai loại axit béo đó.
Ta có: nglixerol = 46/92 = 0,5(mol)
Gọi công thức của lipit có dạng:

Phản ứng:
Mà : MC17H35- = 239 ; MC17H33- = 237

MC15H33- = 213; MC15H31- = 211
Kết hợp với (*) ⇒ cặp nghiệm thích hợp : C17H35- và C17H33-
Bài 2: 10,4 gam hỗn hợp X gồm axit axetic và etyl axetat tác dụng vừa đủ với 150 gam dung dịch natri hidroxit
4%. Xác định thành phần phần trăm theo khối lượng của etyl axetat trong hỗn hợp ban đầu.
Gọi A là số mol của CH3COOH và b là số mol của CH3COOC2H5
Ta có: nNaOH = (4*150)/(100*40) = 0,15 (mol)
Theo đề bài, ta có hệ phương trình:

Giải hệ phương trình, ta được: a = 0,1; b = 0,05
Vậy : %mCH3COOC2H5 = 0,05.88/10,4 . 100% = 42,3%
Bài 3: Thủy phân chất béo glixerol tristearat (C17H35COO)3C3H5 cần dùng 1,2 kg NaOH. Biết hiệu suất phản
ứng là 80%. Khối lượng glixerol thu được là:
A. 8,100 kg B. 0.750 kg C. 0,736 kg D. 6,900 kg
(C17H35COO)3C3H5 + 3NaOH → 3C17H35COONa + C3H5(OH)3 (1)
Ta có: nNaOH = 1,2/40 = 0,03 (kmol)
Từ (1) ⇒ nC3H5(OH)3 = 1/3 nNaOH = 0,01 (kmol)
⇒ mC3H5(0H)3 = 0,01 x 92 = 0,92 (kg)
Vì H = 80% ⇒ mC3H5(0H)3 thực tế = 0,92 x 80/100 = 0,736 (kg)
Đáp án C
Bài 1: Cần bao nhiêu kg chất béo chứa 89% khối lượng tristearin (còn 11% tạp chất trơ bị loại bỏ trong quá
trình nấu xà phòng) để sản xuất được 1 tấn xà phòng chứa 72% khối lượng natri stearate.
A. 702,63g B. 789,47g C. 704,84g D. 805,46g
Đáp án: B
(C17H35COO)3C3H5 + 3NaOH → 3C17H35COONa + C3H5(OH)3
Khối lượng chất béo là : 702,63.(100/89) = 789,47(kg)

Bài 2: Một loại mỡ chứa 50% olein (glixerol trioleat) 30% panmitin (glixerol tripanmitat) và 20% stearin
(glixerol tristearat). Viết phương trình phản ứng điều chế xà phòng từ loại mỡ trên. Tính khối lượng xà phòng
và khối lượng glixerol thu được từ 100kg mỡ đó. Giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn.
A. 102,3 g và 23,4g B. 213g và 11g C. 103,2g và 10,7g D. 224g và 32g
Bài 3: Thuỷ phân hoàn toàn 10 gam một lipit trung tính cần 1,68 gam KOH. Từ 1 tấn lipit trên có thể điều chế
được bao nhiêu tấn xà phòng natri loại 72%.
A. 1,428 B. 1,028 C. 1,513 D. 1,628
Đáp án: A
Theo đề bài ⇒ Thủy phân 10 g lipid cần nNaOH = nKOH = 1,68/56 = 0,03 mol
⇒ Thủy phân 1 tấn lipid cần nNaOH = 3000 mol
⇒ nC3H5(OH)3 = 1/3 . nNaOH = 1000 mol
BTKL ⇒ mxà phòng = 106 + 3000.40 - 1000.92 = 1028000 = 1,028 tấn
⇒ m xà phòng 72% = 1,028/0,72 = 1,428 tấn
Bài 4: Giả sử một chất béo có công thức:
Muốn điều chế 20 kg xà phòng từ chất béo này thì cần dùng bao nhiêu kg chất béo này để tác dụng với dung
dịch xút? Coi phản ứng xảy ra hoàn toàn.
A. 19,37 kg chất béo B. 21,5 kg C. 25,8 kg D. Một trị số khác
Đáp án: A
Giả sử ta cần x mol chất béo đó
Bảo toàn khối lượng ⇒ 860x + 3x.40 = mxà phòng + x.92
Mà mxà phòng = 20 000g ⇒ x = 22,522
⇒ mchất béo = 22,522.860 = 19,37.103 (g) = 19,37 kg
Bài 5: Câu nào sau đây đúng? Dầu mỡ động thực vật và dầu bôi trơn máy:
A. Khác nhau hoàn toàn B. Giống nhau hoàn toàn
C. Chỉ giống nhau về tính chất hoá học. D. Đều là lipit.
Đáp án: A
Dầu mỡ động thực vật là các trieste, còn dầu mỡ bôi trơn máy là các ankan cao phân tử. Chúng hoàn toàn
khác nhau.
Bài 6: Câu nào sau đây sai?
A. Lipit là một loại chất béo B. Lipit có trong tế bào sống
C. Lipit không hoà tan trong nước D. Lipit là một loại este phức tạp
Đáp án:A
Lipit bao gồm các chất béo, sáp, steroid, phospholipid...
CHỦ ĐỀ 8. HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG ESTE HÓA
Công thức tính hiệu suất phản ứng:
Cách 1: Tính theo lượng chất ban đầu cần lấy
Cách 2: Tính theo lượng sản phẩm phản ứng thu được:
Ví dụ minh họa
Bài 1: Thực hiện phản ứng este hóa 9,2g glixerol với 60g axit axetic. Giả sử chỉ thu được glixerol triaxetat có
khối lượng 17,44g. Tính hiệu suất của phản ứng este hóa:
nglixerol = 0,1 mol
naxit axetic = 1 mol
Từ PT: meste = 0,1.218 = 21,8g

Thực tế: meste = 17,44g
Hiệu suất: H% = 17,44/21,8.100 = 80%
Bài 2: Thực hiện phản ứng este hóa m gam CH3COOH bằng 1 lượng vừa đủ C2H5OH thu được 0,02 mol este.
Hiệu suất phản ứng H = 60%. Giá trị của m?
Theo lí thuyết: khối lượng CH3COOH cần dùng là: 60.0,02 = 1,2 g
Hiệu suất H = 60% ⇒ thực tế khối lượng axit đã dùng: m = 1,2 . 100/60 = 2 g
Bài 3: Hỗn hợp X gồm axit HCOOH và CH3COOH (tỉ lệ mol 1:1). Lấy 5,3 gam hỗn hợp X tác với 5,75 gam
CH3CH2OH (có xúc tác H2SO4 đặc) thu được m gam hỗn hợp este (hiệu suất của các phản ứng este hóa đều
bằng 80%). Giá trị của m là:
A. 10,12 B. 16,20 C. 6,48 D. 8,10
Gọi công thức tương đương của hai axit là

Vì số mol hai aixt bằng nhau nên
Do vậy tính sản phẩm theo số mol axit

Vậy meste = 0,1(8 + 44 + 29) x 80/100 = 6,48 (gam)

Bài 1: Hai este đơn chức X và Y là đồng phân của nhau. Khi hóa hơi 1,85 gam X thu được thể tích hơi đúng
bằng thể tích của 0,7 gam N2 (đo cùng điều kiện). Công thức cấu tạo thu gọn của X và Y là:
A. HCOOC2H5 và CH3COOCH3 B. C2H5COOC2H5 và C2H5COOC2H3
C. HCOOCH2CH2CH3 và CH3COOC2H5 D. C2H5COOCH3 và HCOOCH(CH3)2
Đáp án: A
Ta có: nX = nN_2 = 0,7/28 = 0,025 (mol)
Gọi công thức phân tử của hai este đồng phân đơn chức là CxHyOz.
⇒ Meste = 1,85/0,025 = 74 ⇔ 12x + y + 32 = 74 ⇔ 12x + y = 42
⇒ nghiệm hợp lí: x = 3; y = 6
Vậy công thức phân tử của X và Y là: C3H6O2.
Công thức cấu tạo: HCOOC2H5; CH3COOCH3.
Bài 2: Xà phòng hóa 8,8 gam etyl axetat bằng 200ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn
toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn có khối lượng là:
A. 3,28 gam B. 10,40 gam C. 8,56 gam D. 8,20 gam
Đáp án: A
Ta có: nCH3COOC2H5 = 8,8/88 = 0,1 (mol) và nNaOH = 0,2 x 0, 2 = 0,04 (mol)
Phản ứng
⇒ mCH3COONa = 0,04 x 82 = 3,28 (gam)

Bài 3: Đun 12 gam axit axetic với 13,8 gam etanol (có H2SO4 đặc làm xúc tác) đến khi phản ứng đạt trạng thái
cân bằng, thu được 11 gam este. Hiệu suất phản ứng este hóa là:
A. 50,0% B. 75,0% C. 62,5% D. 55,0%
Đáp án: C
Ta có: nCH3COOH = 12/60 = 0, 2(mol) và nC2H5OH = 13,8/46 = 0, 3( mol) > 0,2
⇒ Hiệu suất tính theo số mol axit phản ứng:
Từ (*) ⇒ meste = 0,2 x 88 = 17,6 (gam)

Vậy H = 11/17,6 x 100% = 62,5%
Bài 4: Hỗn hợp X gồm axit HCOOH và CH3COOH (tỉ lệ mol 1:1). Hỗn hợp Y gồm hai ancol CH3OH và
C2H5OH (tỉ lệ mol 3 : 2). Lấy 11,13 gam hỗn hợp X tác dụng với 7,52 gam hỗn hợp Y (có xúc tác H2SO4 đặc)
thu được m gam hỗn hợp este (hiệu suất các phản ứng đều bằng 80%). Giá trị m là :
A. 11,616. B. 12,197. C. 14,52. D. 15,246.
Đáp án: A
Đặt công thức trung bình của hai axit trong X là
Đặt công thức trung bình của hai ancol trong Y là
Do đó axit dư, hiệu suất phản ứng tính theo ancol.
Vậy khối lượng este thu được là: [(53+37,6) – 18].0,2.80% = 11,616 gam.
liệu nhé

Chuyen de Day Them

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuyen de Day Them

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHUYÊN ĐỀ BÀI TẬP HÓA HỌC 12 MỤC LỤC

CHUYÊN ĐỀ I. ESTE – LIPIT......................................................................................................................................... 6

A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI

Vậy chất E là?

Bài 2: Cho sơ đồ sau:

Vậy chất Z là?

Bài 3: Hoàn thành sơ đồ phản ứng sau:

Hướng dẫn giải:

B. BÀI TẬP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG

Vì CH2=CH-OH kém bền nên sẽ biến thành CH3CHO

Hướng dẫn giải:

Bài 4: Cho sơ đồ chuyển hoá sau:

Vậy X là C2H5OH

A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI

Mẫu thử không có hiện tượng gì là CH3COOH

Còn lại là CH3COOCH3.

B. BÀI TẬP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG

Vậy chất E là:

CHỦ ĐỀ 4. BÀI TOÁN VỀ PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY ESTE

TH este no, đơn chức

Theo đề bài, ta có: MX = (0,3/n).(14n + 32) = 7,4 ⇒ n = 3

Vậy công thức phân tử của X là : C4H8O2

n = 2 ⇒ C2H4O2 ⇒ CTPT của E là HCOOCH3 (metyl fomiat)

Theo đề bài, ta có phương trình:

Vậy este có công thức là C4H6O2.

Số este đồng phân của X là 4.

Phần trăm về số mol của CH3COOC2H3 = 25%.

Phương trình phản ứng:

⇒ x = 0,03 và y = 0,04.

MR’OH = R’+ 17 = 32 R’= 15 (CH3–) và MRCOONa = R + 67 = 96

⇒ 17R’ - 5R = 726 (1).

Vậy mmuối = 100 + mKOH - mH2O - mglixerol

Trung hòa 4g chất béo cần mKOH = 4.7 = 28 (mg)

Chỉ số xà phòng = 14,112/0,063 = 224

Mà : MC17H35- = 239 ; MC17H33- = 237

Theo đề bài, ta có hệ phương trình:

Khối lượng chất béo là : 702,63.(100/89) = 789,47(kg)

Từ PT: meste = 0,1.218 = 21,8g

Do vậy tính sản phẩm theo số mol axit

Vậy meste = 0,1(8 + 44 + 29) x 80/100 = 6,48 (gam)

⇒ mCH3COONa = 0,04 x 82 = 3,28 (gam)

Từ (*) ⇒ meste = 0,2 x 88 = 17,6 (gam)

You might also like