You are on page 1of 5
ran0%6 “Tide kbd -Wikipetatibng Viet Tiét khi Bich khoa toan thy mé Wikipedia Tiét khi (tiéng Han truyén théng: 1A; phat 4m PinYin: Jiegi) 1a 24 diém dic biét trén quy dao cua Trai Dat xung quanh Mat Trai, mi diém cach nhau 15°. Tiét khi c6 xuat xit tir Trung Quéc, No duge sir dung trong céng tac lap lich cua cae nén van minh phwong déng c6 dai nhu Trung Quéc, Viét Nam, Nhgt Ban, nig b6 héa cdc mika. G Vigt Nam c4 mét sO hoc gid phan biét tiét va khi. Ho cho ring ett mot tiét lai dén mot khi, Tuy nhién dé dé hiéu, nhiéu ngudi van goi chung la tét khi hoge don gin chi la t Cé hai yéu t6 anh huong dén khodng cach gitta hai tiét khi gan nhau, dé 1a: 1. Vi quy dao cita Trai Dat 1d mét hinh elip rat gan véi hinh tron chr khéng phai 14 mét hinh tron nén van téc di chuyén cia Trai Dat trén quy dao xung quanh Mat Trdi khéng phai la m6t hing s6. Do 46 khoang cach tinh theo théi gian gitta cdc tiét khi khong phai a con sé cé dinh. 2. Do lam tron théi diém bat dau cia mdi tiét khi vao dau ngay ma tiét khi d6 bat dau. Nén khong cach gitta hai tiét khi ké nhau sé 6 trong khong 14-16 ngiy. Lay vi du trong ky nguyén 12000 khodng théi gian tir diém thu phan dén diém xun phan 6 Bac ban cdu li 6 ngiy ngin hon khoang thoi gian tir diém xuan phan dén diém thu phan. Dé 1a do quy dao hinh elip cia Trai Dat; vao thang 1, Trai Dat 6 gan Mat Trai nhat (diém cn nhat vao khoang ngay 3 thang 1) nén theo dinh luat Kepler né phai chuyén dng nhanh hon thoi ky 6 xa Mat Troi (diém vién nhat khoang ngay 4 thang 7). Chinh vi thé nén nira hoang dao tir diém xuan phan dén diém thu phan, Trai Dat di hét 186 ngay. Nira cén lai, tu diém thu phan dén diém xuan phan, chi can 179 dén 180 ngay. Muc luc = 1 Hai muoi tw tiét khi = 2 Ynghia = 3 Phan dinh mia = 4 Xem thém = 5 Tham khio = 6 Lién két ngoai Hai mwoi tw tiét khi Bang dudi day ligt ké hai muoi tu tiét khi trong lich cae nuée phuong Dong: as [270° [255° 300" 240" 315" 225" ipsvwikipeca ocgWwik TET KBAYBFL KNYGC3TAD 4s a1ar0%6 “Tide ht Wikipeatibng Vig Kinh 43| 1506 Ti A 4 Ngay || [30° 210" a | Tiéng Tiéng Tiéng Tieng) 4 “ Hoa! Nhat Tridu?) ¥ Pehla tient 3454] 5 WE . 24 tiét khi 180" 2 |Lap GE Batdau /4 thang = - aise | te yaa Gre) miexuin 2 5 165 30° 150" _ WK ow : = 5 Vii ae |S am 19 thing 6 is 330° ay WK Ot Mua am ° ] thuy Ww GAY 2 De Teor (et HER |B A 345° = Ge ue Gey siuny — 5thine it) >?) 4 AD s . Xuan 2= cee ean 2! thang 0 phan HED eee (e3py Citta xu WU voy 2 {Thanh HQ Troi trong |5 thing 15 minh PE CEL ry sing 4 so BLS 2 e Coc BD ae 30 a @& (265) ann Muara 70 thins ; WH oe peas ' 2 Lap Lat Bétadu 6 thang 45 he E92 yey mmiahe 5 ») oo | Tibu oe “A 5 AM Liaho, 21 thing min E23 i) dub ving|5 Tf A Chom sao p 2 |Mang = 8s 6 thing 78 ching e poe |e RAR 90° Ha chi 38 ae os) Gitta he a thang ok st . Tide, 5 AML. 7 thang 105 hae J 5 #3 (Cj) Nong mhe 5 Ke A . (Dai CHA (23 thang 120° thir KES sree BR) Nongoi 5 4 LAK oz St th ‘ a Lap ay. Q3 |Batdau 7 thing 135 srk YL ‘ thu 3)” CEA) miathy 8 Bae ML z . iso Xa at Mangan 23 thine ipsv wikipeca ocgWwikTMGEY KBAYBFL KNEC3TAD as Abe ae ye “Tide kbd -Wikipetatibng Viet +) (RB) 8 Am we 8 thang C6) (Fae) Ning aba 5 Wy lee . L3G) Gitta thu mine BA) KA) Re Mame thing 10 Suong mi 23 thing xudthign 10 Baitdiu 7 thing mia déng 11 Tuyét xuat 22 thang hign in Tuyét day Gitta dong Rét nhe Trong ngoic la tiéng Hoa gian thé néu cach viét khdc vai tiéng Hoa phén thé (truyén théng). Trong ngoae la cach viét kigu Hanja saun0%6 thir 165° | Bach 16 | Thu 180° | phan > |Han ose 210° |Suong ging ° Lap 225° dong 240° yet ° Dai, 255 tuyet > | Dong aro o Tiéu assy | > [Dai 300° han Ghi chi 1 2. Y nghia ca cdc ret vé co ban la giéng nhau trong cdc nudc, tuy nhién cé mét vai diém khac nhau rd Negay bat dau ciia tiét khi c6 thé cach nhau trong pham vi +1 ngay. Trong khoang thi gian gitta céc tiét khi nhw Dai tuyét, Tiéu tuyét trén thye té 6 min bac Vigt Nam khong 06 tuyét roi, (Tri mot inh nai cao nhu Phan Xi Pang, Mau Son cé thé ¢6, tuy vay tin sé xuat hién rét thép va lai roi vao khong thoi gian cua Tiéu han-Dai han). ipsvwikipeca ocgWwik TET KBAYBFL KNYGC3TAD ran0%6 “Tide kbd -Wikipetatibng Viet Cae diém dign ra hay bat dau céc tiét xuan phn, ha chi, thu phan, déng chi tring véi cdc diém vernal equinox (diém xuan phan), summer solstice (diém ha chi), autumnal equinox (diém thu phin), winter solstice (diém déng chi) trong tiéng Anh déi véi Bac ban cau, Y¥ nghia THET KHi Phan tich ching tiét rét dc trung cho ving ding bing sng Hoang Ha cla Trung Quéc. Trong qu khir né da timg duge Ap & khi theo bang trén day, cé thé nhan cho pha hgp véi cdc dié trudng cia ching. Tuy u duge cho cdc ving la nhu khu vue phia bie Viét Nam, Nhat Ban, Trigu Tién v.v. Chinh vi thé lich Trung Quéc xua cén cé tén goi la nding lich tire lich néng nghigp. Phan dinh mia Theo tiét khi trong lich Trung Quéc, cde mia bat dau bang tiét khi c6 chit "lap" truée tén mia. Vi dy: mia xudn bat ang tiét khi lap xuan. Tuy nhién phan dinh nay chi ding cho théi tiét cdc nude & bac ban cdu Trai Dat xung quanh ving Trung Hoa cé dai. Tai cde nuée phwong Tay, cdc mia duge phan dinh bang cae thai diém nhu diém xuan phan, diém ha chi, diém thu phan va diém dong chi. Trong thién vin hge, mia trén cdc hanh tinh néi chung cing phan theo kiéu phuong Tay. Vi du, mia xudn trén Sao Héa bit dau vao diém xudn phan (kinh d6 Mat Trai bang 0) va két thae vao diém ha chi (kinh d6 Mat Trdi bing 90°). Xem thém = Cac mia trong nim = Lich Trung Quéc Tham khao Lién két ngoai = Ngay gid céc Sée va Tiét khi (http://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/amlich/DuLiew/index.html) tir nm 1000 dén hét nam 2999 Ly tir “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tiét_khidoldid=23309283” ipsvwikipeca ocgWwik TET KBAYBFL KNYGC3TAD as ran0%6 “Tide kbd -Wikipetatibng Viet Thé loai: Tiét khi | Van héa phong Déng | Danh sach = Trang nay duge sita ddi lan cudi hic 16:00 ngay 22 thang 3 nim 2016. = Van bin duge phat hanh theo Gidy phép Creative Commons Ghi céng-Chia sé tong tyr, ¢6 thé ap dyng diéu khodn bé sung. Véi viée sir dung trang web nay, ban chap nhén Diéu khoan Str dung va Quy dinh quyén rigng tw. Wikipedia® 1a thuong higu da ding ky ciia Wikimedia Foundation, Inc., mgt 16 chite phi lgi nhugn. ipsvwikipeca ocgWwik TET KBAYBFL KNYGC3TAD

You might also like