17d61e814a9ad54 Ek

10.11.
2019
TBDY 2018’e GÖRE TEMEL MÜHENDİSLİĞİ Zemin Araştırmaları

UYGULAMALARI
Zemin Koşulları, Sınıf ve Parametrelerinin Belirlenmesi
Zeminin Sıvılaşma Analizi

Şev Stabilitesi Analizleri
Bina Temellerinin Tasarımı
Bodrum Perdeleri ve Dayanma Yapılarının Tasarımı
Yapı-Zemin Etkileşimi analizleri
Dr. Öğr. Üyesi Selçuk Bildik Arazi Zemin Özelliklerinin İyileştirilmesi
9 Kasım 2019
Diyarbakır
1 2
• TEMELLERİN TASARIMI
1
• Temellerin Tasarımı
1
16.7.1.1 – Deprem etkisi altında bina temel tasarımının

• Bodrum Perdeleri ve Dayanma Yapıları amacı, temel taşıma gücünün aşılmaması ve zemin
2
yerdeğiştirmelerinin izin verilebilir sınırlar altında
kalmasının sağlanmasıdır. Temel tasarımında aşağıdaki
• Deprem Etkisi Altında Yapı-Kazık-Zemin Etkileşimi genel ilkelere uyulacaktır.
3
• Zeminlerin İyileştirilmesi
4
3 4
10.11.2019
• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

1 1
 TEMELLERİN TASARIMI İÇİN GENEL KURALLAR
16.7.2. Temel Tasarımında Taşıma Gücü İlkesi

16.7.1.2 – Temellerin, şevler, heyelan bölgeleri, kazılar, Bu yönetmelikte, yüzeysel ve derin temellerin geoteknik tasarımı için taşıma gücü ilkesi esas
alınmıştır. Temel zeminin, olası göçme mekanizmalarına karşı gelen tasarım taşıma gücü’nün
tüneller, yeraltı ve maden kazıları yakınlarında
yeterliliği Denk.(16.4)’te verilen genel ifade ile sağlanacaktır:
bulunması durumunda, temel genel stabilite ve/veya
etkileşim analizleri yapılmalıdır. Genel stabilite
analizleri 16.13’te verilen esaslar uyarınca yapılacaktır.
Temel mühendisliğinde qt<qemin
Etkileşim analizlerinin kapsamı ve tasarım koşulları bu
Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Burada Et statik ve depremi içeren yükleme durumlarına ilişkin tasarım etkileri’ni, Rt ise ilgili göçme
mekanizmasına karşı gelen tasarım dayanımı’nı ifade etmektedir.
5 6

1 1
YÜZEYSEL TEMELLER 16.8.3. Yüzeysel Temellerin Taşıma Gücü
16.8.3.1 – Statik ve deprem etkisini içeren yükleme durumlarının her birinde Denk.(16.6)’daki
eşitsizlik sağlanacaktır:
Burada qo temel seviyesinde etkiyen düşey yük, kesme ve moment etkilerinin oluşturduğu temel taban
basıncıdır. qt ise tasarım dayanımı Rt ’nin temel taşıma gücüne ilişkin karşılığıdır ve Denk.(16.7) ile
tanımlanır:
7 8
10.11.2019

1 1
Yüzeysel Temellerin Taşıma Gücü (Vesic)
Yüzeysel Temellerin Taşıma Gücü
Vesic (1975), temel şekillerinin çok geniş bir aralığını göz önünde bulundurmuş ve temel
şekli katsayılarını aşağıdaki bağıntılarla tanımlamıştır;
sc= 1 + (B / L) x (Nq / Nc)

Literatürde alınacak boyutsuz düzeltme katsayıları olarak yer alan; sq= 1 + (B / L) x tanɸ
sγ= 1 – 0.4 x (B / L)
temel şekli katsayıları sc , sq , sγ;
derinlik katsayıları dc, dq , dγ ; B / L’nin 0 olduğu durumlarda s faktörleri 1’e eşittir.
yükleme eğikliği katsayıları ic , iq , iγ ;
temel zemini eğimi katsayıları gc , gq , gγ
temel taban eğimi katsayıları bc , bq , bγ
9 10

1 1
Yüzeysel Temellerin Taşıma Gücü
Yüzeysel Temellerin Taşıma Gücü Yük eğim katsayıları bağıntıları aşağıda tanımlamıştır;
Vesic (1975), temel derinlik katsayılarını aşağıdaki bağıntılarla tanımlamıştır; ic= 1 – V / A x c x Nc ≥ 0

iq= [ 1 – V / P + A x c / tanɸ ]m ≥ 0
dc= 1 + 0.4 x k iγ= [ 1 – V / P + A x c / tanɸ ]m+1 ≥ 0
dq= 1 + 2 x k x tanɸ x (1- sinɸ)2
dγ= 1 B yönünde eğimli yükler için; m= (2 + B / L) / (1 + B / L)
L yönünde eğimli yükler için; m= (2 + L / B) / (1 + L / B)
k= tan-1(Df / B) kullanılacaktır.
A: Temelin taban alanı, V: Uygulanan kesme yükü, P: Uygulanan normal yük
Yükün temel tabanına dik etkimesi durumunda i faktörleri 1’e eşittir ve ihmal edilebilir. ɸ=0 iken
de i faktörleri 1’e eşittir.
11 12
10.11.2019

1 1
Yüzeysel Temellerin Taşıma Gücü Yüzeysel Temellerin Taşıma Gücü
Temel zemini eğim katsayıları aşağıda tanımlamıştır; Taban eğimi katsayıları aşağıdaki bağıntılarda tanımlamıştır;
gc= 1 – β / 147o bc= 1 – (α / 147o)

gq= gγ = [1 - tanβ]
bq = bγ = (1 – α x tanɸ / 57o)
Zemin yüzeyi düz ise (β=0), g faktörleri 1’e eşit olur ve ihmal edilebilir.
α: Temel taban eğimi
Temelin tabanı düz ise (ki bu olağan durumdur), b faktörlerinin tümü 1’e eşit olur ve ihmal
edilebilir.
13 14

1 1
YÜZEYSEL TEMELLERİN YATAYDA KAYMASI
16.8.4.1 – Yatayda kayma ile ilgili olarak statik ve depremi içeren yükleme durumlarının her birinde
aşağıdaki eşitsizlik sağlanacaktır:
Burada Vth temel tabanında etkiyen tasarım yatay kuvveti’ni, Rth tasarım sürtünme direnci’ni, Rpt ise
tasarım pasif direnci’ni göstermektedir.
Burada, Ptv temel tabanına etkiyen tasarım düşey basınç kuvvetini, δ ise temel tabanı ile zemin arasındaki
sürtünme açısını göstermektedir.
15 16
10.11.2019

1 1
YÜZEYSEL TEMELLER (ÖRNEK)
16.8.3.4 – Temel altındaki yerdeğiştirmeler izin verilebilir sınırlar içinde kalacaktır.
Bu bağlamda;
(a) Deprem etkisinde yumuşak killer ve suya doygun gevşek-orta sıkı kohezyonsuz
zeminlerde, çevrimsel yüklemeler altında boşluk suyu basıncı artışları ile, olası
dayanım ve rijitlik kaybı dikkate alınarak temel altı yerdeğiştirmeleri genel kabul
gören geoteknik mühendisliği yaklaşımları ile hesaplanacaktır.
(b) Bölüm 13’te tanımlanan yüksek binalarda ZA ve ZB sınıfı dışındaki zeminlerde

ve Deprem Tasarım Sınıfı DTS = 1, 1a, 2, 2a olan diğer binalarda ise ZA, ZB ve ZC
sınıfı dışındaki zeminlerde, yüzeysel temeller altında oluşabilecek doğrusal olmayan
zemin davranışı hesaba katılarak kalıcı şekildeğiştirmeler hesaplanacaktır.
17 18

1 1
19 20
10.11.2019

1 1
YÜZEYSEL TEMELLER (ÖRNEK) YÜZEYSEL TEMELLER (ÖRNEK)
Derinlik katsayıları
k= D/B=0.267 (temel derinliği 4.0m olup D/B≤1 olduğundan)
dc= 1+0.4 x k dc=1.107
Taşıma gücü faktörleri
dq=1+2 x tanϕ x (1- sinϕ)2 x k dq=1
Nc= (Nq-1) cotϕ’(ϕ’=0 için 5.14 alınır) Nc= 5.14
dγ=1 dγ=1
Nq=eπtan ϕ’tan2(45+ ϕ’/2) Nq=1
Yükleme eğikliği katsayıları
Nγ=2x(Nq-1)tanϕ’ Nγ=0
ic, iq, iγ yatay yük=0 olduğundan tüm katsayılar 1’dir.
Temel şekil katsayıları

Temel zemini eğimi katsayıları
sc=1+ sc= 1 + sc= 1.15 gc= iq olduğundan gc=1
. gq=gγ = (1-tan β)2 = (1-tan0)2 gq=gγ=1
sq= 1+B/L x sin ϕ’ sq= 1+15/20 x sin0 sq= 1
sγ = 1-0.4xB/L sγ = 1-0.4x15/20 sγ = 0.70 Temel taban eğimi katsayıları
bc, bq, bγ temel taban eğimi 0 olduğundan tüm katsayılar 1’dir.
21 22

1 1
Bu sonuçlara göre yapılan taşıma gücü;
Oturmaların Hesaplanması
qk=100x5.14x1.15x1.11x1x1x1 + 80x1x1x1x1x1x1+ 0.5x20x15x0x1x1x1x1x1
qk=654+80 Arazide bir tabakasının konsolidasyon oturması, laboratuvar konsolidasyon deney sonuçlarından elde edilecek
qk=734 kPa sıkışma parametrelerine (Cc, Cs, mv) bağlı olarak belirlenir. Bu durumda kil zemin için farklı derinliklerde yapılan
qt= qk/γRV konsolidasyon deneyi ve deneyden sonra elde edilen hacimsel sıkışma katsayısı (mv) kullanılarak, konsolidasyon
oturması aşağıdaki şekilde hesaplanır;
δc= H x mv x ∆σz
Burada;
H : Sıkışabilir kil tabakanın kalımlığı,
mv : Hacimsel sıkışma katsayısı,
∆σz : Gerilme değişimi
qt= 734 / 1.4 qt=524 kPa>300 olduğundan taşıma gücü yeterlidir.
23 24
10.11.2019

1 1
Oturmaların Hesaplanması Oturmaların Hesaplanması
Siltli kil zemin tabakasının ortasından geçen kesitteki efektif jeolojik
yük; po=6 x 19.6 +6 x (19.6-9.81)=176.34 kPa olduğundan oturma
Üst yapıdan gelen G+Q yüklemesi durumunda oluşan temel hesabında kullanılacak hacimsel sıkışma katsayısı;
gerilmesi 199 kPa’ dır.
8 katlı bina yükünün, 24 m kalınlığındaki kil tabakasının po → po+∆p
yaratacağı düşey gerilme artışı Boussinesq (1885) yaklaşımı
kullanılarak hesaplanmıştır. ∆p= 95 kPa (Boussinesq (1885) gerilme dağılımından zeminin
tabaka ortasından oluşan ilave efektif gerilme)
δc= H x mv x ∆σz 176.34 → 271.34 kPa
Buradan hacimsel sıkışma katsayısı; mv= 0.000108 m2/kN
25 26

1 1
YÜZEYSEL TEMELLER
SERBEST ZEMİN DAVRANIŞI (SITE RESPONSE)
Oturmaların Hesaplanması
δc= H x mv x ∆σz 0.60
Burada; H=24 metre ve mv ise 0.000108 m2/kN 0.40
Acceleration (g)
0.20
GİRDİLER
Temel B (m) = 15.00 0.00
Boyutları L(m) = 20.00
-0.20
Q(kg) = 5970.00
q(kg/cm²) = 1.990 ∆σz
-0.40
DH = 0.50
2
mv (cm /kg),(temel ortası) = 0.0108 -0.60
0 10 20 30 40 50 60
Time (s)
SONUÇ
Toplam Oturma (cm) = 21.13
Hesaplanan toplam oturma değeri müsaade edilen

Limitlerin üzerinde olduğu görülmektedir.
27 28
10.11.2019

1 1
YÜZEYSEL TEMELLER YÜZEYSEL TEMELLER
SERBEST ZEMİN DAVRANIŞI (SITE RESPONSE) SERBEST ZEMİN DAVRANIŞI (SITE RESPONSE)
29 30

1 1
YÜZEYSEL TEMELLER
SERBEST ZEMİN DAVRANIŞI (SITE RESPONSE) KAZIKLI TEMELLER
Genel olarak kazık düşey yük taşıma kapasitesi en

basit haliyle aşağıdaki bağıntıdan hesaplanabilir.
Qult: Nihai kazık taşıma kapasitesi,

Qs,ult: Nihai kazık çevre taşıma kapasitesi,
Qb, ult: Nihai kazık uç taşıma kapasitesidir.
31 32
10.11.2019

1 1
KAZIKLI TEMELLER Kohezyonlu Zeminlerde Taşıma Gücü
Kohezyonlu Zeminlerde Taşıma Gücü Çevre taşıma gücü

Kohezyonlu zeminlerde çevre taşıma gücü genel haliyle aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır;
Uç taşıma gücü
Kohezyonlu zeminlerde uç taşıma gücü drenajsız durumunda aşağıdaki
şekilde hesaplanmaktadır; Qs,ult: Nihai çevre taşıma kapasitesi (kN),
As: Kazık toplam çevre alanı (m2),
fs,ult: Birim alan düşen nihai çevre taşıma direncidir (kN/m2).
Birim alana düşen çevre sürtünme direnci olan fs,ult değerini hesaplayabilmek için 3 yöntem mevcuttur.
Nc: Taşıma gücü faktörü (birimsiz),
cu: Drenajsız kohezyon (kN/m2) • α Metodu
Ap: Kazık en kesit alanı (m2)
• β Metodu
• λ Metodu
33 34

1 1
α Metodu α Metodu
Toplam gerilmeleri esas alan α (Alfa) metoduna göre kohezyonlu zeminlerde çevre taşıma gücü, kazığın
kohezyonlu zemine yapışması (adezyon) sonucu oluşur. Birim alana gelen sürtünme direnci denklemi;
fs,ult :Birim alan düşen nihai çevre taşıma direnci (kN/m2),
cu: Drenajsız kayma direnci (kN/m2),
α: Adezyon faktörüdür (birimsiz).
“α” adezyon faktörü; zeminin örselenmesi, kazığın imalat cinsi ve kohezyonlu zeminin sertliğine bağlıdır.
35 36
10.11.2019

1 1
β Metodu
fs,ult : Birim alan düşen nihai çevre taşıma direnci (kN/m2),
β Metodu
β: Sürtünme katsayısı (Birimsiz),
Burland tarafından önerilen bir yaklaşım olan β (Beta) metodunda ise efektif gerilmelere göre (drenajlı
σó: Hesap yapılan derinlikteki efektif gerilmedir (kN/m2).
durum için) hesap yapılır. İnce daneli zeminlerde bu yaklaşım uzun süreli davranışı belirler. Drenajlı
(efektif) durumda killerin de tıpkı daneli zeminler gibi davranacağı kabul edilir ve sürtünme direnci; Ko: Sükunetteki yanal zemin basıncı katsayısı (Birimsiz),
δ: Kazık-zemin arası sürtünme açısıdır, δ=ϕ´ alınabilir (°).
Normal konsolide kil için; Ko= 1- sinϕ´
Aşırı konsolide kil için; Ko= 1- sinϕ´ 𝑂𝐶𝑅
ϕ´: Zeminin efektif kayma direnci açısı (°),
OCR: Aşırı konsolidasyon oranıdır (Birimsiz).
37 38

1 1
λ Metodu Kohezyonsuz Zeminlerde Taşıma Gücü
Uç taşıma gücü
Çakma kazıkların imalatı sırasında zeminde meydana gelen Birim alana düşen gerilme değeri kazık kesit alanı ile çarpılarak
deplasmanın zeminde pasif itkiyi harekete geçireceği toplam uç taşıma kapasitesi aşağıdaki gibi hesaplanır.
kabulüne göre hesap yapan λ (Lambda) metodu, Vijayvergiya
ve Fotch tarafından önerilmiştir. Buna göre yanal sürtünme
direnci;
Qb, ult: Nihai uç taşıma kapasitesi (kN),

λ: Katsayı qb, ult: Birim alana düşen uç taşıma direnci (kN/m2),
σó: Kazık boyunca ortalama efektif gerilme (kN/m2) Ap: Kazık en kesit alanı (m2)
cu: Kazık boyunca ortalama drenajsız kayma mukavemetidir q´: Kazık ucunda efektif gerilme (kN/m2)
(kN/m2). Nq: Taşıma gücü faktörü (birimsiz)
Tabakalı zemin durumunda ortalama
cu= (cu(1)L1 + cu(2)L2 + ……..)/L
39 40
10.11.2019

1 1
Kohezyonsuz Zeminlerde Taşıma Gücü
Çevre taşıma gücü
İri daneli (kohezyonsuz) zeminlerde çevre sürtünmesi direnci, düşey efektif gerilmeye bağlı olarak, aşağıdaki gibi
hesaplanır;
fs,ult: Birim alan düşen nihai çevre taşıma direnci (kN/m2),

σó: Hesaplanan tabakaya ait ortalama düşey efektif gerilme (kN/m2),
Ks: Yanal toprak basıncı katsayısı (Birimsiz),
δ: Zemin-kazık arası sürtünme açısıdır (° Derece)
Ks yanal toprak basıncını belirleyebilmek için öncelikle K0 sükunetteki toprak basıncı katsayısını belirlemek gerekir.
Bilindiği üzere K0 sükunetteki toprak basıncı katsayısı;
41 42

1 1
KAZIKLI TEMELLER
KAZIKLI TEMELLER (TBDY 2018) Statik ve deprem etkisini içeren yükleme durumlarının her birinde
16.9.1.1 – Kazıklı temellerin düşey ve yanal taşıma güçleri hesaplanarak, statik ve depremi içeren
yükleme durumlarındaki tasarım etkilerini karşıladığı gösterilecektir.
Burada Ptv kazığa etkiyen düşey tasarım kuvvetidir. Qtv ise kazığın düşey tasarım dayanımını
göstermektedir.
16.9.1.2 – Kazıklı temellerin taşıma gücü hesabında aşağıdaki yaklaşımlarından biri uygulanabilir.
Taşıma gücü;
(a) Statik yükleme deney sonuçlarından elde edilen veriler kullanılarak hesaplanabilir.
(b) Zemin araştırmalarından elde edilen zemin özellikleri kullanılarak hesaplanabilir.

Burada Qks ve Qku kazığın karakteristik çevre sürtünmesi direncini ve karakteristik uç direncini, Qktv
(c) Statik yükleme deneyleri ile geçerliliği sağlanmış dinamik yükleme deneylerinden elde edilen ise karakteristik toplam kazık taşıma gücünü göstermektedir. Benzer şekilde yanal tasarım hesabı
sonuçlar kullanılarak hesaplanabilir.
yapılacaktır.
43 44
10.11.2019

1 1
• Kazık Tasarım Hesabı (Örnek)
Zemin yüzeyinden itibaren siltli kil birimlerden oluşmaktadır. Kazık hem çevre hem de uç dirençlerinden
yararlanacaktır. 25 metre boyunda, 100 cm çapında kazığın taşıma gücü;
Kazığın çevre sürtünme direnci;

Qks = α x cu x As (API, 2002)
α hesabı;
Kazık tasarımı yapılacak bölgedeki ortalama kohezyon
cu= 100 kPa → cu/Pa = 1
α → 0.55 olarak seçilir.
Qks = 0.55 x 100 x π x 1 x 25= 4320 kN
= .
= 2880 kN (FHWA-NHI-10-016, 2016)
45 46

1 1
Kazık Tasarım Hesabı (Örnek) Kazık Tasarım Hesabı (Örnek)

Kazığın uç direnci;
Üst yapıdan temele aktarılan statik ve deprem etkisini içeren yükleme durumu için yük 90000 kN olup, ve
Kazık uç kohezyon değeri 250 kPa olarak alınmıştır.
3m x 3m kare karelajı seçildiğinde bir kazığa taşıması gereken minimum yük 2143 kN olarak hesaplanmıştır.
Ap= π x (0.5)2 =0.785 m2
Qku = 9 cu Ap = 9 x 250 x 0.785=1767 kN AASHTO 2012 Yönetmeliğinde verilen kazık grup etkisi önerileri dikkate alındığında (η=0.70);
3763 x 0.70= 2630 kN 2143 < 2630 kN

= = 883 kN
Kazık toplam taşıma kapasitesi Bir kazık, seçilen 3D x 3D karelajla, emniyetli taşıma kapasitesi 2630 kN olarak hesaplanmaktadır.
Qtv = 2880+883 = 3763 kN
Seçilen kazık çapı, kazık boyu ve karelajı yeterlidir.
NOT: Sahada kazık yükleme deneyi henüz yapılmadığı için güvenlik sayıları Tablo 16.4’den çevre
sürtünmesi için 1.5, uç direnci için 2 alınmıştır.
47 48
10.11.2019

1 1
Kazık Tasarım Hesabı (Örnek)
Kazık Tasarım Hesabı (örnek)
Tek kazığın emniyetli taşıma kapasitesi hesabı 2630 kN olarak

Kazık imalat yönteminin kazığın çap açısından bir örnek;
hesaplanmıştır.
Grup bloğun davranışı dikkate alındığında taşıma kapasitesi

16429 kN olarak bulunmuştur.
Bu durumda tek kazığın emniyetli taşıma kapasitesi, 2630 kN,

küçük olduğu için seçilmiştir.
49 50

1 1
Kazık Tasarım Hesabı (örnek)
Kazık Tasarım Hesabı (örnek) Kazık grubunun oturma hesabı;
Kazık grubunun oturma hesabı (Tomlinson, 2015);
• Oturma hesaplarında mv değeri çok değişken ise, zemini farklı tabakalara bölünmesine önerilir.
• Bu örnekte kazık ucundan 3 metre daha derinde sıkışabilecek kil tabaka olarak dikkate alınmıştır.
Ayrıca,
51 52
10.11.2019

1 1
Kazık Tasarım Hesabı (Örnek) Kazık Tasarım Hesabı (örnek)
Yanal kazık taşıma kapasitesi; Yanal kazık taşıma kapasitesi;
Buna göre; Kazık yanal emniyet taşıma kapasitesi, Qty = 850/2.5 = 340 kN
L/R ≤ 2 ise kısa kazık olarak tasarlanacaktır.

L/R ≥ 3.5 ise uzun kazık olarak tasarlanacaktır.
L/R ≥ 3.5 olduğundan 25/3.9=6.4 uzun kazıktır.
Kazık serbest başlığı olarak kabul edilmiştir.
Kazık boyuna donatı %1 pursantaj ile tasarlanırsa,
My= 900 kN/m. cu=100 kPa, b=1 ve e/b=0.
Moment dayanımı= 900/(100 x 13)=9, buradan Pty = 201 kN olarak üst yapı müellifi tarafından sunulmuştur. Bu durumda, Pty ≤ Qty olup,
Kazığın yanal direnci ~ 8.5 olarak grafikten bulunur. TBDY Denk 16.16’nın eşitliğini sağlanmıştır.
Yanal taşıma kapasitesi ;
(TBDY 2018’de kazık yanal taşıma kapasitesi için herhangi bir formül ve güvenlik sayısı
Pt, ult= 8.5 x 100 x 12= 850 kN olarak hesaplanır. belirlenmediğinden, genel literatüre dayandırarak yapılmıştır).
53 54
• TEMELLERİN TASARIMI
1
Kazık Tasarım Hesabı (örnek) • Temellerin Tasarımı
1
Betonarme Kuralları;
• Bodrum Perdeleri ve Dayanma Yapıları

2
• Deprem Etkisi Altında Yapı-Kazık-Zemin Etkileşimi

3
4
55 56
10.11.2019
• BODRUM PERDELERİ ve DAYANMA YAPILARI • BODRUM PERDELERİ ve DAYANMA YAPILARI

2 2
DAYANMA YAPILARI  Dayanma yapıları iki sınıfa ayrılabilir.
 Rijit dayanma yapıları:
 Bazı inşaat mühendisliği projeleri farklı zemin seviyeleri arasında bir geçişi
 Ağırlık istinat duvarı
gerektirebilmektedir.
 Yarı ağırlık istinat duvarı
 Dayanma (istinat) yapıları zeminde yapılan dik veya dike yakın kazıları  Konsol istinat duvarı
desteklemek amacıyla kullanılan yapılardır.  Payandalı istinat duvarı
 İki farklı kottaki zemin yüzeyi arasında inşa edilen zemin tutma yapıları ya da  Esnek dayanma yapıları:
başka bir ifade ile dayanma yapıları dolguların tutulması ve arazideki eğimin  Palplanşlar
değiştirilmesi amaçları için de kullanılmaktadır.  Yanal yüklü mini kazık-fore kazık sistemleri
 Ankrajlar
 Geçici kazı önlemlerinde de kullanılırlar.  Zemin çivileri
 Geogridle güçlendirilmiş yapılar
57 58

2 2
 Toprak Basınçlarının Hesabı.
 Sükunet Durumu
 Aktif Durum
 Pasif Durum
Duvar Dolgu
Sükunettek
i Yanal
Toprak
Basıncı
59 60
10.11.2019

2 2
• Dayanma yapılarının stabilitesi için devrilmeye ve yatayda kaymaya zorlayan
etkiler ile bunlara karşı koyan kuvvetlerin dengesi karşılaştırılır. • Temel ile Zemin Arasındaki Sürtünme Katsayısı
 Devrilmeye Karşı Güvenlik;
 Kaymaya Karşı Güvenlik;
61 62

2 2
• Dinamik Toprak Basınçları;
63 64
10.11.2019

2 2
• Aktif ve pasif toprak basıncı katsayıları;
• Dayanma Yapısına Etkiyen Kuvvet;
65 66

2 2
BODRUM PERDELERİNE ETKİYEN YÜKLER BODRUM PERDELERİNE ETKİYEN YÜKLER (ÖRNEK)
67 68
10.11.2019

2 2
BODRUM PERDELERİNE ETKİYEN YÜKLER (ÖRNEK) BODRUM PERDELERİNE ETKİYEN YÜKLER (ÖRNEK)
p+Δp, kN/m2
0 50 100
0
Derinlik (m)
6
69 70

2 2
BODRUM PERDELERİNE ETKİYEN YÜKLER (ÖRNEK) BODRUM PERDELERİNE ETKİYEN YÜKLER (UYGULAMA ÖRNEĞİ)
-Statik Zemin Basınçları -Dinamik Zemin Basınçları

-Rankine Teorisi -Mononobe Okabe
p+Δp, kN/m2 -TDY 2007 -TDY 2007
0 50 100
0
-TBDY 2018 -TBDY 2018
3
-PLAXIS -PLAXIS
Derinlik (m)
71 72
10.11.2019
• BODRUM PERDELERİ ve DAYANMA YAPILARI

2
Dört farklı zemin için
a) TDY 2007 ve Rankine aynı sonucu vermektedir.
b) TBDY 2018 düzgün yayılı dağılım göstermekte
c) TBDY 2018’de zemin özelliğinin sonuca etkisi yoktur.
d) Rankine, TDY 2007 ve Sonlu Elemanlar sonuçları benzer
davranış göstermektedir.
e) TBDY 2018’de zemin yükünün derinlik boyunca sabit olması,
konservatif sonuçlar doğurmaktadır. Bu dağılım nedeniyle
perdelere gelen tesirler de artmaktadır.
73 74

2 2
a) TBDY 2018’de sabit bir zemin basıncı oluşmaktadır.

b) TDY 2007 ve Mononobe Okabe Yöntemi benzer davranış
gösterirken TDY 2007 daha düşük basınç oluşturmaktadır.
c) Sonlu elemanlardan elde edilen yanal zemin basınçları TDY
2007 ve M-O Yöntemine göre daha yüksek, TBDY 2018’e göre
daha düşüktür.
75 76
10.11.2019

3
1
• Bodrum Perdeleri ve Dayanma Yapıları

2

3
4
77 78
• Deprem Etkisi Altında Yapı-Kazık-Zemin Etkileşimi • Deprem Etkisi Altında Yapı-Kazık-Zemin Etkileşimi
3 3
79 80
10.11.2019
3 3
81 82
3 3
83 84
10.11.2019
3 3
85 86
3 3
87 88
10.11.2019
3 3
89 90
3 3
91 92
10.11.2019
3 3
93 94
3 3
95 96
10.11.2019
3 3
97 98
3 3
99 100
10.11.2019
3 3
101 102
3 3
103 104
10.11.2019
3 3
DEPREMDE ZEMİN YAPIYI NASIL ETKİLER?
ÖRNEK PROJE - 1  Deprem yer hareketi düşey doğrultuda ilerlediği varsayılan deprem
dalgalarının (S ve P dalgaları) sonsuz rijit yatay taban kayası düzleminde
meydana getirdiği yatay ve düşey hareketler olarak tanımlanır.
 Taban kayasının üstündeki zeminin yatay tabakalı bir ortam olduğu kabul
edilir.
105 106
3 3
DEPREMDE ZEMİN YAPIYI NASIL ETKİLER? ZEMİN-KAZIK-YAPI ETKİLEŞİMİ HESAPLARI

 Sonuç olarak deprem dalgaları
Yapı Zemin Etkileşimi deprem etkisi altında;
tabakalı zemin ortamı için düşey
a. Zemin ortamının,
doğrultuda ilerlerler, tabaka
b. Yüzeysel veya gömülü yapı temelinin ve varsa kazıkların,
sınırlarından yansıyarak serbest
c. Üstyapının bir arada göz önüne alınarak yapı ve zeminin depremde
zemin yüzeyine ulaşırlar ve
birbirini karşılıklı olarak etkilemesi olarak tanımlanır.
yüzeyde yatay ve düşey yer
hareketleri oluştururlar.
107 108
10.11.2019
3 3
ZEMİN ARAŞTIRMALARI
ÇALIŞMA KAPSAMI
 İstanbul’da inşası düşünülen ve kil birimlere oturan bir cami yapısının

kazıkları statik olarak hesaplanmıştır.
 Statik hesap sonucu elde edilen kazıklı temel sistemi kinematik etkileşim
yöntemi ile ele alınmıştır.
 Çalışmada TBDY 2018’de yer alan Yöntem III kullanılmıştır.
109 110
3 3
ZEMİN PROFİLİ KİNEMATİK HESAP AŞAMALARI
1. Seçilen Deprem Kayıtları ve Ölçeklendirilmesi
2. Zemin Kolonu ve Tepki Analizi (Deep Soil)
3. Kazık Yaylarının (p-y Eğrileri) Belirlenmesi
4. Kinematik Etkileşim Analizi (Yapısal Analiz)
Seq Num EQ Name YEAR St Name EQ Mag Mechanism EpiD ClstD NEHRP Horizontal-1 Usable HP
15 Kern County 1952 Taft Lincoln School 7.36 Reverse 38.42 38.89 385.43 KERN_TAF021.AT2 0.125
827 Cape Mendocino 1992 Fortuna - Fortuna Blvd 7.01 Reverse 15.97 19.95 457.06 CAPEMEND_FOR000.AT2 0.07
838 Landers 1992 Barstow 7.28 strike slip 34.86 34.86 370.08 LANDERS_BRS000.AT2 0.07
1166 Kocaeli- Turkey 1999 Iznik 7.51 strike slip 30.73 30.73 476.62 KOCAELI_IZN180.AT2 0.125
1762 Hector Mine 1999 Amboy 7.13 strike slip 41.81 43.05 382.93 HECTOR_ABY090.AT2 0.08
3757 Landers 1992 North Palm Springs Fire Sta #36 7.28 strike slip 26.95 26.95 367.84 LANDERS_NPF090.AT2 0.1125
1836 Hector Mine 1999 Twentynine Palms 7.13 strike slip 42.06 42.06 635.01 HECTOR_29P090.AT2 0.07
111 112
10.11.2019
3 3
DEPREM KAYITLARI VE ÖLÇEKLENDİRME ZEMİN KOLONU VE TEPKİ ANALİZİ

Zemin Tabaka Kalınlığı (m) γ (kN/m3) Vs(m/s)
Killi Birim 2 16 200
Ayr. Kaya 2 21 700
Ayr. Kaya 2 21 700
Ayr. Kaya 2 21 700
Ayr. Kaya 2 21 700
113 114
3 3
ZEMİN KOLONU VE TEPKİ ANALİZİ P-Y EĞRİLERİNİN BELİRLENMESİ
Zemin Tabaka Kalınlığı (m) γ (kN/m3) Vs(m/s)
Ayr. Kaya 2 21 700
Ayr. Kaya 2 21 700
Ayr. Kaya 2 21 700
Ayr. Kaya 2 21 700
Kil Kaya
115 116
10.11.2019
3 3
SONLU ELEMANLAR MODELİ SONUÇLAR
117 118
3 3
SONUÇLAR SONUÇLAR
4. Yapısal analiz sonuçları değerlendirildiğinde, dinamik etkilerin dikkate alınması
1. Tasarım yapılan sahanın depremselliği ve deprem tasarım seviyesi analiz durumunda, zemine gömülü kazıkların davranışı statik koşulların çok dışında
sonuçlarını doğrudan etkilediğinden, sahaya özel deprem verisi gerçekleştiği görülmüştür.
kullanılması kinematik etkileşim çözümlerinde önemlidir.
5. Analizlerden elde edilen kesit tesirlerinden, homojen ayrışmış kaya içerisinde yer
2. Zeminin dinamik etki analizlerinde kullanılan programda, zemin alan bölgedeki kazıklar oluşan zorlamaya tepki gösterirken, zayıf zemin ortamında
sınıfının ve zemin özelliklerinin seçilen deprem kaydının bulunduğu yer alan kazıklar, kaydadeğer bir tepki gösterememektedir. Zayıf zeminden ayrışmış
bölge ile uyumlu olması gerekmektedir. kayaya geçiş bölgesinde ise kazıklarda bu tesirler önemli mertebelerde artmaktadır.
3. Yapılan etki analizleri değerlendirildiğinde zayıf zeminin tabaka 6. Derin temel tasarımında özellikle homojenlik göstermeyen yerel zemin koşullarında
kalınlığının artmasıyla kazık başlarındaki rölatif deplasmanlar önemli sadece statik yaklaşımlarla yapılan hesaplamaların dinamik yükleme durumu için
mertebelerde artmaktadır. yetersiz olabileceği anlaşılmıştır. Dolayısıyla derin temel tasarım kritelerinde
dinamik analiz yapılarak, yapısal davranış mutlak suretle kontrol edilmelidir.
119 120
10.11.2019
3 3
• Söz konusu iş kapsamında İstanbul İli Başakşehir İlçesi Hoşdere Mevkii’nde inşası
sürmekte olan Hayat Parkı inşaatı Çim Kayak Pisti ve yol imalatlarının bulunduğu
alanında toprak hareketleri meydana gelmiştir.
ÖRNEK PROJE - 2
• İş kapsamında bu toprak hareketinin sebepleri incelenmiş olup, ayrıca Hoşdere 2. Etap
Planlama çalışmalarına esas olacak araştırma çalışmaları yapılmıştır.
• Çalışmalar arazi çalışmaları ve sayısal analizler olmak üzere iki aşamada

gerçekleştirilmiştir.
121 122
3 3
Arazi Çalışmaları Konum ve Çevresel Bilgiler

• İnceleme alanı İstanbul İli, Başakşehir İlçesi, Hoşdere Mevkii sınırları içinde yer
• Arazi çalışmaları ile ilgili yapılan saha çalışmaları bu bölümde ele alınmaktadır.
almakta olup; doğusunda Başakşehir İlçe Merkezi, kuzeyinde Deliklikaya Mevkii,
• Söz konusu sahada toprak hareketlerinin belirlenmesi amacıyla sahada jeolojik ve güneyde ise Esenyurt ilçe Merkezi ile çevrilmiştir.
jeofizik çalışmalar yapılmıştır.
• Söz konusu sahada eğim bölgesel olarak değişmekte olup, topografik kot değerleri 34
• Bu çalışmalar kapsamında 16 adet sondaj (570 metre) yapılmış olup, 5 adet ile 160 m arasında değişmektedir.
inklonometre kuyusu açılmıştır. Ayrıca 7 adet sismik 3 m. dispersiyon aralıklı 2D
• Sahada eğim değerleri 5-30 derece aralığında değişmekte olup, ortalama değer 10
sismik MASW ve 6 adet jeoelektrik ölçüm çalışmaları yapılmıştır.
derecedir.
• Sahaya 5 farklı zaman diliminde ziyaret yapılmış olup, muayene çukurları ile zemin
• Toprak hareketinin meydana geldiği kesimde eğim değerleri 8-12 derece civarında
profili gözlenmiştir.
olup, sahanın yamaç eğim yönü değişim göstermekle birlikte, genel fizyografik eğilim
• Söz konusu alanın büyük olması nedeniyle sahadaki toprak hareketinin daha doğru kuzeybatıdan güneydoğuya doğrudur.
şekilde belirlenmesi amacıyla hava fotoğrafları çekilmiştir.
123 124
10.11.2019
İnceleme
Alanı İnceleme
Alanı
1970
Hava
Görüntüsü
125 126
İnceleme İnceleme
Alanı Alanı
2006 2015
Hava Hava
Görüntüsü Görüntüsü
127 128
10.11.2019
Batı Kuzey İstikameti Kot Değişimi
129 130
Toprak Hareketi İle Duvar Hasarları Toprak Hareketi İle Duvar Hasarları
131 132
10.11.2019
Toprak Hareketi İle Yolda Oluşan Çatlaklar Toprak Hareketi İle Oluşan Çatlaklar
133 134
Sahada Gözlenen Hareketler

Sahada Gözlenen Hareketler
135 136
10.11.2019
Toprak Hareketi İle Yön Değiştiren Ağaçlar Sahada Yapılan Dolgu İmalatları
137 138
Sondaj Çalışma Planı Sondaj Çalışmaları
139 140
10.11.2019
Sondaj Karot Sandıkları

Sondaj Çalışmaları
141 142
Sondaj Karot Sandıkları Sondaj Karot Sandıkları
143 144
10.11.2019
İnklonometre Kuyularının Lokasyonu İnklonometre Kuyularının Lokasyonu
145 146
İnklonometre Kuyularının Teşkili İnklonometre Kuyuları Karot Sandıkları
147 148
10.11.2019
Sismik Çalışmalar Sismik Çalışmalar
149 150
Sahada Alınan Kesitler

İnceleme Alanındaki Drene Olamayan Sular
151 152
10.11.2019
DD Kesiti (En Kritik Kesit) CC Kesiti
153 154
EE Kesiti AA Kesiti
155 156
10.11.2019
FF Kesiti Jeofizik Sonuçlar
157 158
Hava Görüntüleri Hava Görüntüleri
159 160
10.11.2019
Kayma Bölgesi Kayma Bölgesi
161 162
Risk Gruplandırması
Arazi Çalışmalarından Elde Edilen Sonuçlar
• Toprak hareketinin oluştuğu hat boyunca toprak hareketlerine danişment

formasyonunun sebep olduğu anlaşılmaktadır.
• Bu formasyonun üst kısmında yer alan yüksek plastisiteli (CH) killerin, su muhtevası
yüksek olmakla birlikte bu birim kendi içinde kum bantları da içermektedirler.
• Birim içinde yer alan kum bantları yüzey sularını taşıyarak kil birimleri suya doygun
hale getirmekte ve birimin kohezyonunun düşmesine neden olmaktadır.
163 164
10.11.2019
Sayısal Çalışmalar
Arazi Çalışmalarından Elde Edilen Sonuçlar
• Arazi çalışmalarından elde edilen veriler değerlendirilerek, sayısal modellemeler için
• Çalışma alanında Danişment formasyonunun yüzeyden itibaren 9.00-19.50 m. Geoteknik veriler hazırlanmıştır.
derinliklere kadar uzandığı yapılan sondajlar sonucunda görülmüştür. • Söz konusu sahada Danişment formasyonu kil birimlerin yüksek plastisiteli olduğu
görüşmekte olup, bu birimler altında kiltaşı birimler mevcuttur.
• Bu birim altta yer alan Ceylan formasyonuna ait kiltaşları üzerinde, yağışlardan • Sayısal analizler 2D ve 3D olarak yapılmış olup, analizlerde FLAC programı
süzülen yüzey suları ile birlikte mukavemetini kaybederek eğime bağlı olarak hareket kullanılmıştır.
etmektedir. • Analizler statik ve dinamik koşullar altında gerçekleştirilmiştir.
• Genel stabilite analizlerinde farklı önlemler üzerinde durulmuş olup, ekonomi ve
• Tüm alanda Danişment formasyonunun yer aldığı profillerde eğimin %10 üzerinde güvenlik olarak en uygun alternatife ait maliyetler belirlenmiştir.
olduğu her alanda kayma riski yüksektir.
165 166
Zemin Statik ve Dinamik Parametreleri Seçimi Dolgu Zemin Kayma ve Sönümleme Azalım Eğrileri
1.2 50
45
1
40 Sig3
0.8 35
DARENDELLI, 2001
Damping Ratio (%)

30
G/Gmax
0.6 25
20
0.4 Sig3
15
DARENDELLI,
0.2 10
2001
5
0 0
0.0001 0.001 0.01 0.1 1 10 0.00 0.00 0.01 0.10 1.00 10.00
Cyclic Strain Cyclic Strain
167 168
10.11.2019
Kil Zemin Kayma ve Sönümleme Azalım Eğrileri Sert Kil Zemin Kayma ve Sönümleme Azalım Eğrileri
1.2 40 1.2 50
Sig 3
35 Sig 3
1 1 40 Sig3
VUCETIC&DOBRY 1991 30 Sig3
0.8 (DARENDELLI,
25 0.8 (DARENDELLI, 2001) 30 2001)
G/Gmax
Damping Ratio (%)
G/Gmax
Damping Ratio (%)

0.6 20 0.6 20
15
0.4
0.4 10
10
0.2
5 0.2 0
0.0001 0.001 0.01 0.1 1 10
0 0
0.0001 0.001 0.01 0.1 1 10 0.0001 0.001 0.01 0.1 1 10 0 -10
Cyclic Strain Cyclic Strain 0.0001 0.001 0.01 0.1 1 10
169 170
Kil Zemin p-y Eğrileri

Kiltaşı Zemin Kayma ve Sönümleme Azalım Eğrileri
1.2 18.00
16.00
1
14.00
Sig3
0.8 12.00 Sig3
Damping Ratio (%)
Rock 10.00
G/Gmax
Rock
0.6
8.00
0.4 6.00
4.00
0.2
2.00
0 0.00
0.0001 0.001 0.01 0.1 1 10 0.0001 0.001 0.01 0.1 1 10
171 172
10.11.2019
Sert Kil Zemin p-y Eğrileri Kiltaşı Zemin p-y Eğrileri
173 174
Deprem Datalarının Belirlenmesi Deprem Datalarının Belirlenmesi
175 176
10.11.2019
Sayısal Çalışmalar Analiz Modeli
Analizler 2 ve 3 boyutlu olarak yapılmıştır. 2 Boyutlu analizlerde belirli bir kesit

alınarak çözümler yapılmış olup, 3 boyutlu modelde tüm sistem analiz edilmiştir. Analiz
adımları aşağıdaki gibidir.
1. Mevcut Durumun Statik Stabilite Analizleri
2. Dolgu Birimlerin Kaldırılması Durumundaki Stabilite Analizi
3. Dört Farklı Önlem Durumu İçin Statik ve Dinamik Analizler
Not: Dinamik analizlerde 7 farklı deprem için ortalama durum ele alınmıştır.
177 178
Dolgu Olması Durumunda Stabilite

Analizleri Dolgu Kaldırılması Durumunda Stabilite Analizleri
179 180
10.11.2019
Alt ve Üst Sistem ile Yolun Birlikte Modeli Alt ve Üst Sistem ile Yolun Birlikte Modeli
181 182
Alt ve Üst Sistem Baret Olması Durumu Alt ve Üst Sistem T Baret Olması Durumu
183 184
10.11.2019
Alt Sistem T Baret ve Üst Sistem Düz Baret Olması Durumu Üst Sistem Kazık ve Alt Sistem T Baret
Olması Durumu
185 186
Üç Boyutlu Arazi Modeli Üç Boyutlu Arazi Modeli
187 188
10.11.2019
Kazık ve Baretlerin Tanıtılması Kazık ve Baretli 3D Model
189 190
Deformasyonlar Deformasyonlar
191 192
10.11.2019
Deformasyonlar
Analiz Sonuçları Değerlendirmeleri
• Söz konusu alanda yapılan analizlerde stabilite sorununun üst kısımdaki dolgu ve yüksek
plastisiteli killerden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
• Analizlerde dolgu malzemesi ve kil birimlerin yarısı kaldırıldığında yapılması düşünülen

kazıklardaki deformasyonlar %75 mertebelerinde azalmaktadır.
• Bu nedenle alandaki kot azaltılması maliyeti doğrudan etkilemektedir.
• Yapılan analizler sonucunda mevcut yol kotları korunmak şartıyla genel olarak dolgu
malzemelerin kaldırılması ve stabilite amaçlı önlemler alınmalıdır.
193 194
Analiz Sonuçları Değerlendirmeleri

1
• Yapılan statik ve dinamik analizler sonucunda üst sistemin 120cm çaplı kazıklardan alt
sistemin ise biri düz biri T olmak üzere 80*280 ebatlarında baret temellerle • Bodrum Perdeleri ve Dayanma Yapıları
desteklenmelidir. 2
• Detay çizimlerde verildiği şekilde tüm baret ve sistemler en az 1/1 oranında sağlam • Deprem Etkisi Altında Yapı-Kazık-Zemin Etkileşimi
birimlere soketlenmelidir. 3 boyutlu analizlerde zorlanan bir bölgede bu kural dışına 3
çıkılarak kazık boyları arttırılmıştır.
• Yol yapısı için istinat ve geogridli kompozit sistem çözümü yapılmış olup, altyapının 4
yer aldığı çözüm detayları hazırlanmıştır.
195 196
10.11.2019
• Zeminlerin İyileştirilmesi • Zeminlerin İyileştirilmesi

4 4
ARAZİ ZEMİN ÖZELLİKLERİNİN YERİNDE İYİLEŞTİRİLMESİ ARAZİ ZEMİN ÖZELLİKLERİNİN YERİNDE İYİLEŞTİRİLMESİ
Etkilerin dirençler tarafından karşılanamadığı durumlarla, deprem sırasında zemin sıvılaşmasının 16D.2 – Yumuşak-katı kohezyonlu (ince daneli) zeminlerde, zeminin su muhtevasını azaltıcı,
tetiklenmesi ve/veya büyük dayanım/rijitlik kaybına uğraması beklenilen zeminlerde, zemin konsolidasyon basıncını arttırıcı ve iç yapısını kuvvetlendirici yöntemler ile etkili iyileştirme
özelliklerinin yerinde iyileştirilmesi veya güçlendirmesi yoluna başvurulabilir. Uygun zemin sağlanabilir. Bu kapsamda, drenaj, yeraltı suyu düzeyini düşürme, konsolidasyon yöntemleri
iyileştirme veya güçlendirme yöntemi, geoteknik alanında sorumlu inşaat mühendisince aşağıda (önyükleme, elektro ozmotik, vakum etkisinde) kullanılabilir. Ayrıca, çimento, kireç gibi bağlayıcı
sıralanan genel ilkelerden yararlanılarak belirlenir. katkı malzemeleri karıştırarak katılaştırma (derin karıştırma) ve enjeksiyon yöntemleri kullanılabilir.
Suya doygun olmayan ve plastisitesi yüksek olmayan kohezyonlu zeminlerde, derin kompaksiyon
16D.1 – Gevşek ve orta sıkı kohezyonsuz (iri daneli) zeminlerde, sıkılık derecesinin arttırılması en (sıkıştırma) yönteminden de yararlanılabilir.
etkin iyileştirme yoludur. Sıkılık derecesinin arttırılmasında zemine titreşimler uygulayan yöntemler
daha etkindir. Titreşimli yöntemler; derin kompaksiyon (sıkıştırma), vibroflotasyon, sıkıştırma 16D.3 – Kohezyonlu ve kohezyonsuz zeminlerde, zemin içinde rijit elemanlar (taş kolonlar, jet
kazıkları, vibrasyonlu sondalar, patlatma, yüzeyden titreşimli silindirlerle sıkıştırma vb. olarak enjeksiyonu kolonları, beton kolonlar vb.) oluşturulması ile statik ve deprem yüklerinin ağırlıklı
sayılabilir. olarak bu elemanlar tarafından karşılanması sağlanabilir.
197 198
4
16D.4 – Zemin iyileştirmesi tasarımında, iyileştirilecek zemin özellikleri (sıkılık derecesi, kayma
dayanımı, sıkışma modülü, vb.) ve hedeflenen iyileşme derecesi açıklıkla belirtilmelidir. Seçilen
TEŞEKKÜRLER
zemin iyileştirme yönteminin saha uygulaması aletsel gözlemlerle yakından izlenmeli, mevcut
duruma göre sağlanan iyileşme derecesi ve tasarımda hedeflenen iyileşmenin gerçekleşme durumu
kontrol edilmelidir.
16D.5 – Mevcut bir yapının altında zemin iyileştirmesi için uygulanabilecek önlemler daha sınırlıdır.
Yapı temelleri altında çalışmanın zorluğu yanında, iyileştirme yöntemlerinin uygulanması sırasında
gelişebilecek olası zemin yerdeğiştirmelerinin dikkate alınması gerekir. Bazı durumlarda yapı
çevresinde alınan önlemlerle, deprem sırasında oluşabilecek yanal zemin yerdeğiştirmelerinin
sınırlanması yoluna başvurulabilir.
16D.6 – Zemin güçlendirme yöntemleri yerine (veya ile birlikte) temel sisteminin değiştirilmesi
(kazıklı veya baret temeller, çevre diyafram duvar, rijit bodrum temel tasarımı vb.) ve üstyapıda
tasarım değişiklikleri yapılması yoluna da başvurulabilir.
199 200

17d61e814a9ad54 Ek

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

17d61e814a9ad54 Ek

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

10.11.

TBDY 2018’e GÖRE TEMEL MÜHENDİSLİĞİ Zemin Araştırmaları

Zeminin Sıvılaşma Analizi

16.7.1.1 – Deprem etkisi altında bina temel tasarımının

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

16.7.2. Temel Tasarımında Taşıma Gücü İlkesi

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

Yüzeysel Temellerin Taşıma Gücü

sc= 1 + (B / L) x (Nq / Nc)

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

Vesic (1975), temel derinlik katsayılarını aşağıdaki bağıntılarla tanımlamıştır; ic= 1 – V / A x c x Nc ≥ 0

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

Yüzeysel Temellerin Taşıma Gücü Yüzeysel Temellerin Taşıma Gücü

gc= 1 – β / 147o bc= 1 – (α / 147o)

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

(b) Bölüm 13’te tanımlanan yüksek binalarda ZA ve ZB sınıfı dışındaki zeminlerde

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

Temel şekil katsayıları

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

qt= 734 / 1.4 qt=524 kPa>300 olduğundan taşıma gücü yeterlidir.

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

δc= H x mv x ∆σz 176.34 → 271.34 kPa

Buradan hacimsel sıkışma katsayısı; mv= 0.000108 m2/kN

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

Burada; H=24 metre ve mv ise 0.000108 m2/kN 0.40

Hesaplanan toplam oturma değeri müsaade edilen

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

Genel olarak kazık düşey yük taşıma kapasitesi en

Qult: Nihai kazık taşıma kapasitesi,

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

Kohezyonlu Zeminlerde Taşıma Gücü Çevre taşıma gücü

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

fs,ult :Birim alan düşen nihai çevre taşıma direnci (kN/m2),

cu: Drenajsız kayma direnci (kN/m2),

α: Adezyon faktörüdür (birimsiz).

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

δ: Kazık-zemin arası sürtünme açısıdır, δ=ϕ´ alınabilir (°).

Normal konsolide kil için; Ko= 1- sinϕ´

Aşırı konsolide kil için; Ko= 1- sinϕ´ 𝑂𝐶𝑅

ϕ´: Zeminin efektif kayma direnci açısı (°),

OCR: Aşırı konsolidasyon oranıdır (Birimsiz).

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

Qb, ult: Nihai uç taşıma kapasitesi (kN),

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

fs,ult: Birim alan düşen nihai çevre taşıma direnci (kN/m2),

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

(b) Zemin araştırmalarından elde edilen zemin özellikleri kullanılarak hesaplanabilir.

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

Kazığın çevre sürtünme direnci;

Qks = 0.55 x 100 x π x 1 x 25= 4320 kN

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

Kazık Tasarım Hesabı (Örnek) Kazık Tasarım Hesabı (Örnek)

3763 x 0.70= 2630 kN 2143 < 2630 kN

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

Tek kazığın emniyetli taşıma kapasitesi hesabı 2630 kN olarak

Grup bloğun davranışı dikkate alındığında taşıma kapasitesi

Bu durumda tek kazığın emniyetli taşıma kapasitesi, 2630 kN,

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI

• TEMELLERİN TASARIMI • TEMELLERİN TASARIMI