You are on page 1of 2

‫اﻟﺠﻤﻬﻮرﻳﺔ اﻟﺠﺰاﺋﺮﻳﺔ اﻟﺪﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ اﻟﺸﻌﺒﻴﺔ‬

‫أﺳﺎﺗﺬة اﻟﻠﻐﺔ اﻟﻌﺮﺑﻴﺔ ﻟﻠﻄﻮر اﻟﺜﺎﻧﻮي‬ ‫وزارة اﻟﺘﺮﺑﻴﺔ اﻟﻮﻃﻨﻴﺔ‬


‫ﺟﺎﻧﻔﻲ ‪2018‬‬ ‫اﺧﺘﺒﺎرات اﻟﻔﺼﻞ اﻟﺜﺎﻧﻲ ﻟﻠﺴﻨﺔ اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ‬
‫اﻟﺸﻌﺒﺔ ‪ :‬آداب وﻓﻠﺴﻔﺔ وﻟﻐﺎت‬
‫اﻟﻤﺪة‪02 :‬ﺳﺎ‬ ‫اﺧﺘﺒﺎر ﻓﻲ ﻣﺎدة‪ :‬اﻟﻠﻐﺔ اﻟﻌﺮﺑﻴﺔ وآدا ﺎ‬

‫اﻟﻨﺺ‪ :‬ﻗﺎل اﻟﻤﺘﻨﺒﻲ‬


‫ـﻞ ﻋﻨـ ـ ـ ـ ـ ـ ــﻪُ ﻗُـﻌُـ ـ ـ ـ ـ ـ ــﻮدي‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬‫ﻗ‬‫و‬ ‫ـﺎﻣﻲ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬‫ﻴ‬‫ﻗ‬ ‫ق‬‫ِ‬ ‫‪ -1‬ﺿــﺎق ﺻــﺪري وﻃــﺎل ﻓــﻲ ﻃﻠــﺐ اﻟـ ّـﺮز‬
‫ّ‬
‫ـﻮس وﻫﻤﺘِ ـ ـ ـ ــﻲ ﻓ ـ ـ ـ ــﻲ ﺳ ـ ـ ـ ــﻌ ِ‬
‫ﻮد‬ ‫ُ ُ‬ ‫ﻓ ـ ـ ـ ــﻲ ﻧُ ُﺤ ـ ـ ـ ـ ٍ ّ‬ ‫‪ -2‬أﺑ ـ ـ ـ ـ ــﺪاً أﻗﻄ ـ ـ ـ ـ ـ ُـﻊ اﻟ ـ ـ ـ ـ ــﺒﻼد وﻧَ ْﺠﻤ ـ ـ ـ ـ ــﻲ‬
‫ﻟُ ـ ـ ـ ـ ـ ُﻎ ﺑـ ـ ـ ـ ــﺎﻟﻠّﻄﻒ ﻣـ ـ ـ ـ ــﻦ ﻋﺰﻳـ ـ ـ ـ ــﺰ ﺣﻤﻴـ ـ ـ ـ ـ ِـﺪ‬ ‫ـﻞ ْﺑﻌ ـ ـ ـ ــﺾ ﻣ ـ ـ ـ ــﺎ أﺑْ ـ ـ ـ ـ ـ‬
‫ﻣﺆﻣ ـ ـ ـ ـ ٌ‬
‫‪ -3‬وﻟﻌﻠّ ـ ـ ـ ــﻲ ّ‬
‫نِ وﻣ ـ ـ ـ ـ ـ ــﺮوي ﻣ ـ ـ ـ ـ ـ ــﺮو ﻟ ـ ـ ـ ـ ـ ــﺒﺲ اﻟ ُﻘ ـ ـ ـ ـ ـ ــﺮ ِ‬
‫ود‬ ‫ي ﻟﺒﺎﺳ ـ ـ ـ ـ ــﻪ ﺧﺸ ـ ـ ـ ـ ـ ُـﻦ اﻟﻘﻄْ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‬
‫‪ -4‬ﻟﺴ ـ ـ ـ ـ ــﺮ ﱟ‬
‫ُ‬ ‫َْ‬ ‫ْ ّ‬
‫ﺑـ ـ ـ ـ ــﻴﻦ ﻃﻌ ـ ـ ـ ـ ـ ِﻦ اﻟﻘﻨـ ـ ـ ـ ــﺎ وﺧﻔـ ـ ـ ـ ــﻖ اﻟﺒـﻨُـ ـ ـ ـ ـ ِ‬
‫ـﻮد‬ ‫ﻳﻢ‬
‫ُ‬ ‫ـﺖ وأﻧ ـ ــﺖ ﻛـ ـ ـﺮ ٌ‬ ‫ـﺶ ﻋﺰﻳـ ـ ـﺰاً أوُ ُﻣ ـ ـ ْ‬
‫‪ -5‬ﻋ ـ ـ ْ‬
‫ِظ وأﺷ ـ ـ ـ ـ ــﻔﻰ ﻟﻐ ـ ـ ـ ـ ــﻞ ﺻ ـ ـ ـ ـ ــﺪر اﻟﺤ ُﻘ ـ ـ ـ ـ ـ ِ‬
‫ـﻮد‬ ‫ـﺐ ﻟﻠﻐَﻴ ـ ـ ـ ـ ـ‬
‫ّ‬ ‫ـﺎح أ ْذ َﻫ ـ ـ ـ ـ ُ‬
‫اﻟﺮﻣ ـ ـ ـ ـ ِ‬
‫‪ -6‬ﻓ ـ ـ ـ ــﺮؤوس ّ‬
‫ـﺖ ﻏﻴـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــﺮ ﻓﻘﻴـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ِـﺪ‬
‫ـﺖ ُﻣـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ﱠ‬ ‫وإذا ُﻣـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ﱠ‬ ‫‪ -7‬ﻻ ﻛﻤـ ـ ــﺎ ﻗـ ـ ــﺪ ﺣﻴﻴـ ـ ــﺖ ﻏﻴـ ـ ــﺮ ﺣﻤﻴـ ـ ـ ٍـﺪ‬
‫ل وﻟ ـ ـ ـ ــﻮ ﻛ ـ ـ ـ ــﺎن ﻓ ـ ـ ـ ــﻲ ﺟﻨ ـ ـ ـ ــﺎن اﻟﺨﻠُ ـ ـ ـ ـ ِ‬
‫ـﻮد‬ ‫‪ -8‬ﻓﺎﻃﻠ ـ ــﺐ اﻟﻌ ـ ـ َـﺰ ﻓ ـ ــﻲ ﻟﻈّـ ــﻰ َو َدع اﻟـ ـ ـ ّﺬ‬
‫ْ‬
‫ﺟـ ـ ـ ـ ـ ُـﺰ ﻋـ ـ ـ ـ ــﻦ ﻗﻄـ ـ ـ ـ ــﻊ ﺑُ ْﺨﻨُـ ـ ـ ـ ـ ِـﻖ اﻟﻤﻮﻟـ ـ ـ ـ ــﻮد‬ ‫اﻟﺠﺒَـ ـ ــﺎ ُن وﻗـ ـ ــﺪ ﻳﻌـ ـ ـ ـ‬ ‫ـﻞ اﻟﻌـ ـ ـ ُ‬
‫ـﺎﺟﺰ َ‬ ‫‪ -9‬ﻳُﻘﺘَـ ـ ـ ُ‬
‫ض ﻓـ ـ ـ ـ ـ ـ ــﻲ اﻟﻤـ ـ ـ ـ ـ ـ ــﺎء ﻟﺒـ ـ ـ ـ ـ ـ ــﺔ اﻟﺼـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ِ‬
‫ـﻨﺪﻳﺪ‬ ‫ﺶ وﻗ ــﺪ ﺧ ـ ﱠـﻮ‬ ‫‪ -10‬وﻳُـ ـ َـﻮﻗﱠﻰ اﻟﻔﺘ ــﻰ اﻟﻤﺨـ ـ ﱡ‬
‫ّ‬ ‫َ‬
‫ﺑﺠ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ُﺪدي‬‫ـﺮت ﻻ ُ‬ ‫وﺑﻨﻔﺴـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــﻲ ﻓﺨـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ُ‬ ‫ﺖ ﺑ ــﻞ ﺷ ــﺮﻓﻮا ﺑ ــﻲ‬
‫‪ -11‬ﻻ ﺑﻘ ــﻮﻣﻲ َﺷ ـ ُـﺮﻓْ ُ‬
‫ث اﻟﻄّﺮﻳـ ـ ـ ـ ـ ِـﺪ‬ ‫د وﻋـ ـ ـ ـ ـ ْـﻮذُ اﻟﺠـ ـ ـ ـ ــﺎﻧﻲ وﻏَـ ـ ـ ـ ـ ْـﻮ ُ‬ ‫ﻀـــﺎ‬
‫ـﻞ ﻣ ــﻦ ﻧﻄـــﻖ اﻟ ّ‬
‫‪ -12‬وﺑﻬ ــﻢ ﻓﺨــ ُـﺮ ﻛــ ّ‬
‫دﻳﻮان اﻟﻤﺘﻨﺒﻲ دار ﺑﻴﺮوت ﻟﻠﻄﺒﺎﻋﺔ واﻟﻨﺸﺮ ص ‪21‬‬
‫ﺷﺮح اﻟﻤﻔﺮدات‪:‬‬
‫اﻟﺴﺮي‪ :‬اﻟﺸﺮﻳﻒ ‪ ،‬اﻟﻤﺮوي‪ :‬ﺛﻴﺎب رﻗﺎق ﺗﻨﺴﺞ ﺑﻤﺮو وﻫﻲ ﺑﻠﺪ ﺑﻔﺎرس ‪ ،‬اﻟﺒﻨﻮد‪ :‬اﻷﻋﻼم اﻟﻜﺒﻴﺮة ‪ ،‬اﻟﻐﻞ‪ :‬اﻟﺤﻘﺪ واﻟﻐﺶ‪،‬‬
‫ﻟﻈﻰ‪ :‬ﺟﻬﻨﻢ ‪ ،‬اﻟﺒﺨﻨﻖ‪ :‬ﺧﺮﻗﺔ ﻳﻘﻨﻊ ﺑﻬﺎ اﻟﺮأس ‪،‬اﻟﻤﺨﺶ‪ :‬اﻟﺠﺮئ ‪ ،‬اﻟﻠﺒﺔ‪ :‬أﻋﻠﻰ اﻟﺼﺪر‪ ،‬اﻟﺼﻨﺪﻳﺪ‪ :‬اﻟﺸﺠﺎع‪ ،‬اﻟﻤﺮاد ﺑﻤﻦ‬
‫ﻧﻄﻖ اﻟﻀﺎد اﻟﻌﺮب‪ ،‬اﻟﻌﻮذ‪ :‬اﻻﻟﺘﺠﺎء‪ ،‬اﻟﻐﻮث‪ :‬اﻟﻨﺼﺮة‪.‬‬

‫‪2as.ency-education.com‬‬
‫اﻟﺒﻨﺎء اﻟﻔﻜﺮي ‪ 10‬ن‬
‫ﺘﻨﱯ ﰲ ﻣﻄﻠﻊ اﻟﻘﺼﻴﺪة؟‬‫‪ّ 1-‬ﱈ ﻳﺘﺬ ّﻣﺮ اﳌ ّ‬
‫‪2-‬ﻧﻠﻤﺲ ﻋﻨﺪ اﻟﺸﺎﻋﺮ ّﳃﺔ اﻟﻜﱪايء و اﻟﺸﻤﻮخ؟ ُد ّل ﻋﲆ ذكل ﻣﻦ اﻟﻨّﺺ‪.‬‬
‫ﺘﻨﱯ ﻣﻦ ﺧﻼل اﻟﻨّﺺ؟ و ٔاﻳﻦ ﺗﳬُﻦ ﻧﻈﺮﺗُﻪ اﻟﻔﻠﺴﻔﻴﺔ؟‬ ‫‪3-‬ﻛﻴﻒ ﺗﺒﺪو كل ﴯﺼﻴﺔ اﳌ ّ‬
‫‪4-‬اﴍح اﳊﳬﺔ اﻟﻮاردة ﰲ اﻟﺒﻴﺖ اﳋﺎﻣﺲ‪.‬‬
‫‪5-‬ﲷﻦ ٔا ّي ﻟﻮن ﺷﻌﺮي ﺗﺼﻨّﻒ اﻟﻘﺼﻴﺪة؟ ّﻋﺮﻓﻪ ابٕﳚﺎز‪.‬‬
‫ﲟﺆﴍﻳﻦ اﺛﻨﲔ ﻣﻊ اﻟﳣﺜﻴﻞ‪.‬‬ ‫‪6-‬ﺣﺪّ د اﻟﻨّﻤﻂ اﻟﻐﺎﻟﺐ ﰲ اﻟﻨّﺺ ّﰒ ﻋﻠّﻞ ُﺣﳬﻚ ّ‬

‫اﻟﺒﻨﺎء اﻟﻠّـﻐـﻮي)‪06‬ن‬
‫‪1-‬ورد ﰲ اﻟﺒﻴﺖ اﻟﻌﺎﴍ ﻧﻌﺖ‪ ،‬ﺣﺪّ دﻩ ّﰒ ٔاﻋﺮﺑﻪ و ّﺑﲔ ﻧﻮﻋﻪ ‪.‬‬
‫‪2-‬ﻣﺎ ﻧﻮع ا ٔﻻﺳﻠﻮب اﻟﻮارد ﰲ اﻟﺒﻴﺖ اﻟﺜﺎﻣﻦ‪ ،‬و ﻣﺎ ﻏﺮﺿﻪ اﻟﺒﻼﻏﻲ؟‬
‫ﴎﻫﺎ اﶺﺎﱄ‪.‬‬ ‫‪3-‬ﰲ ﻋﺒﺎرة )ﺿﺎق ﺻﺪري ( ﺻﻮرة ﺑﻴﺎﻧﻴﺔ‪ّ ،‬ﺑﲔ ﻧﻮﻋﻬﺎ و ّ‬
‫وي و اﻟﻮﺻﻞ ّﰒ ﺣﺪّد ﺣﺮﰷت اﻟﻘﺎﻓﻴﺔ‪.‬‬ ‫‪ّ 4-‬ﻗﻄﻊ اﻟﺒﻴﺖ ا ٔﻻول و ّﻋﲔ ّاﻟﺮ ّ‬

‫اﻟﻮﺿﻌﻴﺔ اﻻٕدﻣﺎﺟﻴﺔ)‪04‬ن‬
‫اﻟﺘّﻮاﺿﻊ ﻫﻮ اﺣﱰام اﻟﻨّﺎس ﺣﺴﺐ ٔاﻗﺪارﱒ‪ ،‬و ﻋﺪم ّاﻟﱰﻓﻊ ﻋﻠﳱﻢ‪ ،‬و ﻫﻮ ﺧُﻠﻖ ﻛﺮﱘ‪ ،‬و ﺧ ُّةل ﺟ ّﺬاﺑﺔ‪،‬‬
‫ﺗﺴـﳤﻮي اﻟﻘﻠﻮب‪ ،‬و ﺗﺴـﺘﺜﲑ اﻻٕﲺﺎب و اﻟﺘﻘﺪﻳﺮ‪ ،‬و انﻫﻴﻚ ﰲ ﻓﻀهل ٔا ّن ّاهلل ﺗﻌﺎﱃ ٔا َﻣ َﺮ ُرﺳﻮهل‬
‫﴿وا ْﺧ ِﻔ ْﺾ َﺟﻨَﺎ َﺣ َﻚ ِﻟ َﻤ ِﻦ اﺗ َّ َﺒ َﻌ َﻚ ِﻣ َﻦ اﻟْ ُﻤ ْﺆ ِﻣ ِﻨ َﲔ﴾‪....‬‬ ‫ﺻﲆ ّاهلل ﻋﻠﻴﻪ و ّ‬
‫ﺳﲅ ابﻟﺘّﻮاﺿﻊ‪ ،‬ﻓﻘﺎل ﺗﻌﺎﱃ‪َ :‬‬ ‫ّ‬
‫ﻣﻮﻇ ًﻔﺎ ٔاﺳﻠﻮب اﻟﻘﴫ و ا ٔﻻﺣﺮف‬ ‫اﻛﺘﺐ ﻓﻘﺮة ّﺗﺒﲔ ﻓﳱﺎ ﻗﳰﺔ اﻟﺘﻮاﺿﻊ ﰲ ﺑﻨﺎء اﻟﻌﻼﻗﺎت ﺑﲔ ا ٔﻻﻓﺮاد‪ّ ،‬‬
‫اﳌﺸـﺒﻪ ﺑﻠﻴﺲ ‪.‬‬

‫‪2as.ency-education.com‬‬

You might also like